Tiểu luận Chính sách tiền tệ với việc thực hiện mục tiêu ổn đinh kinh tế ở Việt Nam

Lêi më ®Çu ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ lu«n lµ nhu cÇu ®Ó æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« víi h¹t nh©n lµ æn ®Þnh tiÒn tÖ, t¹o lËp nÒn t¶ng cho sù ph¸t triÓn chung. MÆt kh¸c, nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng b¶n chÊt lµ mét nªn kinh tÕ tiÒn tÖ. Do ®ã viÖc æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn cïng víi viÖc thiÕt lËp nÒn Tµi ChÝnh Quèc Gia m¹nh lµ c¬ së ®Çu tiªn cho viÖc kiÒm chÕ l¹m ph¸t, vµ æn ®Þnh nÒn kinh tÕ. Ngµy nµy viÖc lµm vµ ph©n phèi thu nhËp võa lµ vÊn ®Ò bøc thiÕt tr­íc m¾t, võa lµ vÊn ®Ò l©u dµi ®Ó æn ®Þnh vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ. V× vËy mµ viÖc ®Èy lïi vµ kiÓm so¸t l¹m ph¸t, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm lµ vÊn ®Ò th­êng trùc. Gi¶i ph¸p cho viÖc ®Èy lïi l¹m ph¸t, tr¸ch thÊt nghiÖp nhiÒu cÇn tËp trung vµo chÝnh s¸ch tiÒn tÖ nh­ng viÖc lùa chän gi¶i ph¸p nµo ®Ó x©y dùng vµ ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia cã hiÖu qu¶ nhÊt vÉn cßn lµ mét Èn sè phøc t¹p vµ nhiÒu bÊt cËp. §­îc sù h­íng dÉn cña thÇy c« em xin nhËn ®Ò tµi: “ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ víi viÖc thùc hiÖn môc tiªu æn ®inh kinh tÕ ë ViÖt Nam”. TiÓu luËn gåm ba ch­¬ng: Ch­¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ víi viÖc thùc hiÖn môc tiªu æn ®Þnh kinh tÕ. Ch­¬ng II: ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ víi viÖc thùc hiÖn môc tiªu æn ®Þnh kinh tÕ cña ViÖt Nam thêi gian qua. Ch­¬ng III: Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt ®æi míi vµ hoµn thiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ gãp phÇn æn ®Þnh nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay. V× ®iÒu kiÖn thêi gian vµ kiÕn thøc cßn h¹n chÕ, b¶n th©n em lµ ng­êi Laos ch¾c ch¾n sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, em rÊt mong ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy c« trong bé m«n ®Ó tiÓu luËn ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n. Sinh viªn: chon ®ao v¨n na líp:K42-02.02 Ch­¬ng I lý luËn chung vÒ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ víi viÖc thùc hiÖn môc tiªu æn ®Þnh kinh tÕ. I. æn ®Þnh kinh tÕ- mét môc tiªu kinh tÕ vÜ m« quan träng. Ta biÕt r»ng nh­îc ®iÓm lín nhÊt cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lµ tù ®éng t¹o ra c¸c chu k× kinh doanh, s¶n l­îng thùc tÕ dao ®éng lªn xuèng xung quanh trôc s¶n l­îng tiÒn n¨ng, nÒn kinh tÕ lu«n cã xu h­íng kh«ng æn ®Þnh. Thµnh tùu kinh tÕ vÜ m« cña mét quèc gia th­êng ®­îc ®¸nh gi¸ theo ba dÊu hiÖu chñ yÕu: æn ®inh, t¨ng tr­ëng vµ c«ng b»ng x· héi. Trong ®ã æn ®Þnh kinh tÕ lµ mét môc tiªu quan träng hµng ®Çu cña mét nÒn kinh tÕ. æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« lµ kiÓm so¸t ®­îc gi¸ c¶, tû gi¸, l·i suÊt … B»ng viÖc duy tr× vµ c¶i thiÖn c¸c c©n ®èi lín cña nÒn kinh tÕ phï hîp víi c¬ chÕ thÞ tr­êng, ®Æc biÖt lµ c©n ®èi tiÒn- hµng, c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ, c©n ®èi gi÷a thu- chi ng©n s¸ch Nhµ n­íc, c©n ®èi vèn ®Çu t­, c©n ®èi cung cÇu mét sè mÆt hµng thiÕt yÕu nhÊt ®Ó tõ ®ã lµm gi¶m bít nh÷ng dao ®éng cña chu k× kinh doanh, gi¶i quyÕt tèt nh÷ng vÊn ®Ò cÊp b¸ch: Tr¸nh l¹m ph¸t cao vµ thÊt nghiÖp nhiÒu. æn ®Þnh kinh tÕ-mét môc tiªu kinh tÕ vÜ m« quan träng v×: Thø nhÊt: æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« lµ mét ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cña sù ph¸t triÓn x· héi, ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Thø hai: æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« lµ mét chøc n¨ng quan träng cña nhµ n­íc trong vai trß qu¶n lý nªn kinh tÕ thÞ tr­êng. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng Nhµ n­íc sÏ trùc tiÕp can thiÖp vµo viÖc ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, mµ lµm tèt chøc n¨ng ®Þnh h­íng cho sù ph¸t triÓn x· héi (Bao gåm c¶ chiÕn l­îc, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch) ®Èy m¹nh viÖc x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng thÓ chÕ, æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«, qu¶n lý tèt kinh tÕ nhµ n­íc, ®¶m b¶o viÖc thùc hiÖn tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi. Thø ba: Trong thùc tr¹ng cña kinh tÕ vÜ m« hiÖn nay, bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ tÝch cùc ®· xuÊt hiÖn mét sè h¹n chÕ, bÊt cËp vµ ®øng tr­íc nh÷ng th¸ch thøc kh«ng nhá. II. Kh¸i niÖm vµ c«ng cô cña chÝnh s¸ch tÒn tÖ. 2.1. Kh¸i niÖm  ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ, lµ mét bé phËn trong tæng thÓ hÖ thèng chÝnh s¸ch kinh tÕ cña nhµ n­íc ®Ó thùc hiÖn viÖc qu¶n lý vÜ m« ®èi v¬i nÒn kinh tÕ nh»m ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu kinh tª-x· héi trong tõng giai ®o¹n nhÊt ®Þnh. ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ cã thÓ ®­îc hiÓu theo nghÜa réng vµ nghÜa th«ng th­êng. Theo nghÜa réng th× chÝnh s¸ch tiÒn tÖ lµ chÝnh s¸ch ®iÒu hµnh toµn bé khèi l­îng tiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n nh»m t¸c ®éng ®Òn bèn môc tiªu lín cña kinh tÕ vÜ m«, trªn c¬ së ®ã ®¹t môc tiªu c¬ b¶n lµ æn ®Þnh tiÒn tÖ, gi÷ v÷ng søc mua cña ®ång tiÒn, æn ®Þnh gi¸ c¶ hµng hãa. Theo nghÜa th«ng th­êng lµ chÝnh s¸ch quan t©m ®Õn khèi l­îng tiÒn cung øng t¨ng thªm trong thêi k× tíi (th­êng lµ mét n¨m) phï hîp víi møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ dù kiÕn vµ chØ sè l¹m ph¸t nÕu cã, tÊt nhiªn còng nh»m æn ®Þnh tiÒn tÖ vµ æn ®Þnh gi¸ c¶ hµng hãa. Chóng ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng, nÕu nh­ chÝnh s¸ch tµi chÝnh chØ tËp trung vµo thµnh phÇn. KÕt cÊu c¸c møc chi phÝ thuÕ khãa cña nhµ n­íc, th× chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia l¹i tËp trung vµo møc ®é kh¶ n¨ng thanh to¸n cho toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n, bao gåm viÖc ®¸p øng khèi l­îng cÇn cung øng cho l­u th«ng, ®iÒu khiÓn hÖ thèng tiÒn tÖ vµ khèi l­îng tÝn dông ®¸p øng vèn cho nÒn kinh tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn vµ thóc ®Èy ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ, thÞ tr­êng vèn theo nh÷ng quü ®¹o ®· ®Þnh. 2.2 C«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. XÐt cho cïng, Ng©n hµng Trung ­¬ng cã thÓ thùc thi hai lo¹i chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, phï hîp víi t×nh h×nh thùc tiÒn cña nÒn kinh tÕ, ®ã lµ chÝnh s¸ch níi láng tiÒn tÖ vµ chÝnh s¸ch th¾t chÆt tiÒn tÖ. ChÝnh s¸ch níi láng tiÒn tÖ: Lµ viÖc cung øng thªm tiÒn cho nÒn kinh tÕ, nh»m khuyÕn khÝch ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm. ChÝnh s¸ch th¾t chÆt tiÒn tÖ: Lµ viÖc gi¶m cung øng tiÒn cho nÒn kinh tÕ nh»m h¹n chÕ ®Çu t­, ng¨n chÆn sù ph¸t triÓn qu¸ ®µ cña nÒn kinh tÕ lµ kiÓm chÕ l¹m ph¸t. §Ó thùc hiÖn hai chÝnh s¸ch tiÒn tÖ nµy, ng©n hang trung ­¬ng cã thÓ sö dông hµng lo¹t c¸c c«ng cô tiÒn tÖ n»m trong tÇm tay cña m×nh ®ã lµ c¸c c«ng cô trùc tiÕp vµ c«ng cô gi¸n tiÕp. 2.2.1 C¸c c«ng cô trùc tiÕp: Gäi lµ c¸c c«ng cô trùc tiÕp v× th«ng qua chóng,NHTW cã thÓ t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn cung cÇu tiÒn tÖ, mµ kh«ng cÇn th«ng qua mét c«ng cô kh¸c. - Ên ®Þnh khung l·i suÊt tiÒn göi vµ cho vay. NHTW cã thÓ quy ®Þnh khung l·i suÊt tiÒn göi vµ buéc c¸c ng©n hµng kinh ph¶i thi hµnh. NÕu l·i suÊt quy ®Þnh cao sÏ thu hót ®­îc nhiÒu tiÒn göi lµm gia t¨ng nguån vèn cho vay. NÕu l·i suÊt thÊp, sÏ lµ gi¶m tiÒn göi, gi¶m kh¶ n¨ng më réng kinh doanh tÝn dông. Xong biÖn ph¸p nµy sÏ lµm cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i mÊt tÝnh chñ ®éng, linh ho¹t trong kinh doanh. MÆt kh¸c nã ®Ô dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ø ®äng vèn ë ng©n hµng, nh­ng l¹i thiÕu vèn ®Çu t­, hoÆc khuyÕn khÝch d©n c­ dïng tiÒn vµo dù tr÷ vµng, ngo¹i tÖ bÊt ®éng s¶n, trong khi ng©n hµng bÞ hôt hÉng vÒ tiÒn mÆt còng nh­ nguån vèn cho vay. Trong ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kh¸c, chÝnh phñ cã thÓ ph¸t hµnh mét l­îng tr¸i phiÕu nhÊt ®Þnh ®Ó thu hót bít l­îng tiÒn trong l­u th«ng. ViÖc ph©n bæ tr¸i phiÕu th­êng mang tÝnh chÊt b¾t buéc. 2.2.2. C¸c c«ng cô gi¸n tiÕp lµ nh÷ng c«ng cô mµ t¸c dông cña nã cã ®­îc lµ nhê c¬ chÕ thÞ tr­êng. - Dù tr÷ b¾t buéc: Dù tr÷ b¾t buéc lµ phÇn tiÒn göi mµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¶i ®­a vµ dù tr÷ theo luËt ®Þnh. PhÇn dù tr÷ nµy ®­îc göi vµo tµi kho¶n chuyªn dïng ë ng©n hµng trung ­¬ng vµ ®Ó t¹i quü cña m×nh, víi môc ®Ých gãp phÇn b¶o ®¶m kh¶ n¨ng thanh to¸n cña Ng©n Hµng Th­¬ng M¹i vµ dïng lµm ph­¬ng tiÖn kiÓm so¸t khèi l­îng tÝn dông cña ng©n hµng nµy. Khi t¨ng tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc sÏ cã t¸c dông lµm gi¶m kh¶ n¨ng cho vay vµ ®Çu t­ cña ng©n hµng th­¬ng m¹i tõ ®ã gi¶m l­îng tiÒn trong l­u th«ng, gãp phÇn lµm gi¶m cÇu tiÒn ®Ó c©n b»ng víi sù gi¶m cung x· héi. Trong tr­êng hîp gi¶m tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc, kh¶ n¨ng më réng cho vay cña Ng©n Hµng Th­¬ng M¹i sÏ t¨ng lªn, dÉn ®Õn sù gia t¨ng l­îng tiÒn trong l­u th«ng, gãp phÇn t¨ng cung x· héi ®Ó c©n ®èi t¨ng cÇu vÒ tiÒn. L·i suÊt t¸i chiÕt khÊu, t¸i cÊp vèn: T¸i chiÕt khÊu vµ t¸i cÊp vèn lµ nh÷ng c¸ch thøc cho vay cña NHTW ®èi víi c¸c NHTM. C«ng cô nµy cã ­u ®iÓm lµ nã trùc tiÕp t¸c ®éng ngay ®Õn dù tr÷ cña NHKD vµ buéc c¸c ng©n hµng nµy ph¶i gia t¨ng tÝn dông hoÆc gi¶m tÝn dông ®èi víi nÒn kinh tÕ. III.T¸c ®éng cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®èi víi viÖc thùc hiÖn môc tiªu æn ®Þnh kinh tÕ. 3.1.Dù tr÷ b¾t buéc. Trong ho¹t ®éng tÝn dông vµ thanh to¸n, c¸c NHTM cã kh¶ n¨ng biÕn nh÷ng kho¶n tiÒn göi ban ®Çu thµnh nh÷ng kho¶n tiÒn göi míi cho c¶ hÖ thèng, kh¶ n¨ng sinh ra bé sè tÝn dông, tøc lµ kh¶ n¨ng t¹o tiÒn. §Ó khèng chÕ kh¶ n¨ng nµy, NHTW buéc c¸c NHTM ph¶i trÝch mét phÇn tiÒn huy ®éng ®­îc theo mét tû lÖ quy ®Þnh göi vµo NHTW kh«ng ®­îc h­ëng l·i. Do ®ã c¬ chÕ ho¹t ®éng cña c«ng cô dù tr÷ b¾t buéc nh»m khèng chÕ kh¶ n¨ng t¹o tiÒn, h¹n chÕ møc t¨ng béi sè tÝn dông cña c¸c NHTM. Khi l¹m ph¸t cao, NHTW n©ng tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc, kh¶ n¨ng cho vay vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña c¸c ng©n hµng bÞ thu hÑp (do sè nh©n tiÒn tÖ gi¶m), khèi l­îng tÝn dông trong nÒn kinh tÕ gi¶m (cung tiÒn gi¶m) dÉn tíi l·i suÊt t¨ng, ®Çu t­ gi¶m do ®ã tæng cÇu gi¶m vµ lµm cho gi¸ gi¶m (tû lÖ l¹m ph¸t gi¶m). Ng­îc l¹i, nÕu NHTW h¹ thÊp tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc tøc lµ t¨ng kh¶ n¨ng t¹o tiÒn, th× cung vÒ tÝn dông cña c¸c NHTM còng t¨ng lªn, khèi l­îng tÝn dông vµ khèi l­îng thanh to¸n cã xu h­íng t¨ng, ®ång thêi t¨ng xu h­íng më réng khèi l­îng tiÒn. Lý luËn t­¬ng tù nh­ trªn th× viÖc t¨ng cung tiÒn sÏ dÉn tíi t¨ng gi¸ (tû lÖ l¹m ph¸t t¨ng). Nh­ vËy c«ng cô dù tr÷ b¾t buéc mang t×nh hµnh chÝnh ¸p ®Æt trùc tiÕp, ®Çy quyÒn lùc vµ cùc k× quan träng ®Ó c¾t c¬n sèt l¹m ph¸t, kh«i phôc ho¹t ®éng kinh tÕ trong tr­êng hîp nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn ch­a æn ®Þnh vµ khi c¸c c«ng cô thÞ tr­êng më t¸i chiÕt khÊu ch­a ®ñ m¹nh ®Ó cã thÓ ®¶m tr¸ch ®iÒu hßa møc cung tiÒn cho nÒn kinh tÕ. Nh­ng c«ng cô dù tr÷ b¾t buéc qu¸ nh¹y c¶m, v× chØ thay ®æi nhá trong tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc ®· lµm cho khèi l­îng tiÒn t¨ng lªn rÊt lín khã kiÓm so¸t. 3.2. T¸i chiÕt khÊu: Lµ ph­¬ng thøc ®Ó NHTW ®­a tiÒn vµo l­u th«ng, thùc hiÖn vai trß ng­êi cho vay cuèi cïng. Th«ng qua viÖc t¸i chiÕt khÊu, NHTW ®· t¹o c¬ së ®Çu tiªn thóc ®Èy hÖ thèng NHTM thùc hiÖn viÖc t¹o tiÒn, ®ång thêi khai th«ng thanh to¸n. T¸i chiÕt khÊu lµ ®Çu mèi t¨ng tiÒn trung ­¬ng, t¨ng khèi l­îng tiÒn tÖ vµo l­u th«ng. Do ®ã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn khèi l­îng tiÒn vµ ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. Tïy theo t×nh h×nh tõng giai ®o¹n, tïy thuéc yªu cÇu cña viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong giai ®o¹n Êy, cÇn thùc hiÖn chÝnh s¸ch níi láng hay th¾t chÆt tÝn dông mµ NHTW quy ®Þnh l·i suÊt thÊp hay cao. L·i suÊt t¸i chiÕt khÊu ®Æt ra tõng thêi kú, ph¶i cã t¸c dông h­íng dÉn, chØ ®¹o l·i suÊt tÝn dông trong nÒn kinh tÕ cña giai ®o¹n ®ã. Khi NHTW n©ng l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu buéc c¸c NHTM còng ph¶i n©ng l·i suÊt tÝn dông cña m×nh lªn ®Ó kh«ng bÞ lç vèn. Do l·i suÊt tÝn dông t¨ng lªn, gi¶m cÇu vÒ tÝn dông vµ kÐo theo gi¶m cÇu vÒ tiÒn tÖ (nhu cÇu vÒ gi÷ tiÒn cña nh©n d©n gi¶m ®i). 3.3. ho¹t ®éng thÞ tr­êng më. NÕu nh­ c«ng cô l·i suÊt chiÕt khÊu lµ c«ng cô thô ®éng cña NHTW, tøc lµ NHTW ph¶i nhê NHTM ®ang cÇn vèn ®­a th­¬ng phiÕu, kú phiÕu.. ®Õn ®Ó xin “t¸i cÊp vèn” th× nghiÖp vu thÞ tr­êng më lµ c«ng cô chñ ®éng cña ng©n hµng trung ­¬ng ®Ó ®iÒu khiÓn khèi l­îng tiÒn, qua ®ã kiÓm so¸t l¹m ph¸t. Qua nghiÖp vô thÞ tr­êng më, NHTW chñ ®éng ph¸t hµnh tiÒn trung ­¬ng vµo l­u th«ng hoÆc rót bít tiÒn khái l­u th«ng b»ng c¸ch mua b¸n c¸c lo¹i tr¸i phiÕu ng©n hµng quèc gia nh»m t¸c ®éng tr­íc hÕt ®Õn khèi l­îng tiÒn dù tr÷ trong quü dù tr÷ cña NHTM vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh, h¹n chÕ tiÒm n¨ng tÝn dông vµ thanh to¸n cña c¸c ng©n hµng nµy, qua ®ã ®iÒu khiÓn khèi l­îng tiÒn trong thÞ tr­êng tiÒn tÖ chóng ta. Khi nghiªn cøu phÇn tr­íc ®· biÕt r»ng khèi l­îng tiÒn tÖ ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi tû lÖ l¹m ph¸t, viÖc thay ®æi cung tiÒn tÖ sÏ lµm thay ®æi tû lÖ l¹m ph¸t. Ch­¬ng II ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ víi thùc hiÖn môc tiªu æn ®Þnh kinh tÕ cña ViÖt Nam thêi gian qua. I.S¬ l­îc t×nh h×nh kinh tÕ tiÒn tÖ ViÖt Nam thêi gian qua: B­íc sang nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kû 21 chóng ta ®· thùc hiÖn xong kÕ ho¹ch n¨m n¨m lÇn thø 6 lµ nh÷ng n¨m cã ý nghÜa quan träng trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña chiÕn l­îc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. 1.1 chÝnh s¸ch tµi chÝnh. Cã nhiÒu ®æi míi ®· gãp phÇn cñng cæ vµ lµm lµnh m¹nh mét b­íc nÒn tµi chÝnh quèc gia, gi÷ æn ®Þnh vµ c©n ®èi kinh tÕ vÜ m«, thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ. Tæng thu ng©n s¸ch nhµ n­íc n¨m 2001 t¨ng 14,5% so víi n¨m 2000 vµ ®¹t 21,6% GDP, n¨m 2002 t¨ng 14,6% vµ ®¹t 22,2% GDP. ­íc t×nh 6 th¸ng ®Çu n¨m 2003 t¨ng 9,5% vµ ®¹t 22,8% GDP. Trong c¸c kho¶n thu, thu tõ kinh tÕ nhµ n­íc n¨m 2001 t¨ng 17,6 % vµ n¨m 2002 t¨ng 7,6%, thu tõ khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi n¨m 2001 t¨ng 13,1% trong ®ã thu vÒ dÇu th« t¨ng 11,7%, n¨m 2002 t¨ng 2,7%, riªng dÇu th« gi¶m 2,6%. Thu ng©n s¸ch liªn tôc t¨ng qua c¸c n¨m vµ t¨ng m¹nh h¬n tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ, chñ yÕu do hÖ thèng thuÕ ®· tõng b­íc ®­îc c¶i c¸ch, ®©y lµ mét b­íc tiÕn bé quan träng cña qu¸ tr×nh ®æi míi chÝnh s¸ch tµi chÝnh, ®· dÇn phï hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ yªu cÇu cña héi nhËp nªn ®· tõng b­íc gi¶m ®­îc phÇn thÊt thu. Chi ng©n s¸ch nhµ n­íc n¨m 2001 t¨ng 19,1% so víi n¨m 2000 vµ b¨ng 27% GDP, n¨m 2002 t¨ng 13,3% vµ b¨ng 27,4% GDP, ­íc tÝnh 6 th¸ng n¨m 2003 t¨ng 14% vµ b¨ng 13,4%. C¬ cÊu chi ng©n s¸ch nhµ n­íc ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn theo h­íng tiÕp tôc t¨ng chi th­êng xuyªn ë møc cao. Chi ®Çu t­ ph¸t triÓn tËp trung chñ yÕu vµo cho x©y dùng h¹ tÇng c¬ së, xong vÉn ®¶m b¶o lu«n ë møc 1/3 tæng chi ng©n s¸ch nhµ n­íc. Chi th­êng xuyªn n¨m 2001 t¨ng 15,8% vµ b»ng 14,9%GDP, n¨m 2002 t¨ng 14.9% vµ b»ng 15,3% GDP, 6 th¸ng ®Çu n¨m 2003 t¨ng 14,3% (kÓ c¶ chi thùc hiÖn chÕ ®é tiÒn l­¬ng míi) vµ b¨ng 15,2% GDP. Chi th­êng xuyªn ®· tËp trung vµ ­u tiªn cho c¸c nhiÖm vô quan träng nh­: Gi¸o dôc-®µo t¹o, khoa häc, c«ng nghÖ vµ m«i tr­êng. Béi chi ng©n s¸ch nhµ n­íc so víi GDP b×nh qu©n hµng n¨m xÊp xØ 5%, ë møc an toµn vµ kiÓm so¸t ®­îc. Thu chi ng©n s¸ch nhµ n­íc so víi GDP 2003 2004 2005 Tæng thu 20,5 21,6 22,2 Thu néi ®Þa 10,5 10,9 11,2 Thu tõ kinh tÕ nhµ n­íc 4,6 4,8 4,6 Thu tõ kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi 1,3 1,2 1,3 Thu h¶i quan 4,3 4,8 5,9 Thu dÇu th« 5,3 5,5 4,8 Thu viÖn trî kh«ng hoµn l¹i 0,5 0,4 0,4 Tæng chi 24,7 27,0 27,4 Chi ®Çu t­ ph¸t triÓn 6,7 8,4 8,2 Chi tr¶ nî, viÖn trî 3,0 3,1 3,7 Chi th­êng xuyªn 14,0 14,9 15,3 1.2 ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ. Ho¹t ®éng ng©n hµng tõng b­íc ®­îc chÊn chØnh, ®· cã mét sè tiÕn bé trong ®iÒu hµnh vµ sö dông c«ng cô chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, tÝn dông tiÕp tôc t¨ng, ®¸p øng mét phÇn quan träng trong t¹o nguån vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt. NHNN vÉn tiÕp tôc thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ thËn träng, nh»m môc ®Ých æn ®Þnh tiÒn tÖ, kiÓm so¸t l¹m ph¸t gãp phÇn thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ, thÞ tr­êng kh«ng cã nh÷ng biÕn ®éng lín vÒ gi¸ c¶, l·i suÊt vµ tû gi¸. Tuy nhiªn ho¹t ®éng ng©n hµng vÉn ch­a ph¸t huy m¹nh mÏ vai trß lµ c«ng cô quan träng ®iÒu tiÕt kinh tÕ vÜ m«. ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ kh¶ n¨ng kiÓm so¸t gi¸m s¸t nÒn kinh tÕ th«ng qua hÖ thèng ng©n hµng cßn h¹n chÕ. II.S¬ l­îc vÒ t×nh h×nh sö dông c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña ViÖt Nam nh»m æn ®Þnh kinh tÕ. 2.1 L·i suÊt. L·i suÊt lµ mét yÕu tè rÊt nh¹y c¶m ®èi víi nÒn kinh tÕ cña c¸c n­íc. ë n­íc ta NHTW ®· rÊt linh ho¹t trong viÖc sö dông c«ng cô l·i suÊt nh»m t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn nÒn kinh tÕ trong qua tr×nh chuyÓn ®èi cã thÓ thÊy râ t×nh linh ho¹t cña chinh s¸ch l·i suÊt qua c¸c thêi ®iÓm: - Tr­íc ngµy 1/6/2002 ng©n hµng nhµ n­íc ViÖt Nam thùc hiÖn c¬ chÕ ®iÒu hµnh l·i suÊt c¬ b¶n §ång VN, møc l·i suÊt c¬ b¶n ®­îc c«ng bè trong nh÷ng th¸ng ®Çu n¨m 2002 lµ 0,6%/th¸ng. NHNN còng ®· m¹nh d¹n thùc hiÖn chÝnh s¸ch tù do ho¸ l·i suÊt ®èi víi ngo¹i tÖ tõ th¸ng 6 n¨m 2001. ChÝnh s¸ch l·i suÊt nh­ vËy lµ phï hîp víi thùc tiÔn cña VN trong qua tr×nh chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ b¸m s¸t víi nh÷ng diÔn biÕn cña thÞ tr­êng quèc tÕ. - Tõ ngµy 1/6/2002 ng©n hµng nhµ n­íc quyÕt ®Þnh chuyÓn sang c¬ chÕ l·i suÊt æn ®Þnh §ång VN cña c¸c tæ chøc tÝn dông ®èi víi kh¸ch hµng. §©y lµ mét sù “cëi trãi” cho c¸c tæ chøc tÝn dông trong c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c tæ chøc tÝn dông chñ ®éng trong ho¹t ®éng huy ®éng vèn vµ cho vay ®èi víi kh¸ch hµng. C¬ chÕ míi ®· t¹o ra sù s«i ®éng trong ho¹t ®éng kinh doanh vµ c¹nh tranh cña c¸c tæ chøc tÝn dông. NÕu nh­ víi c¬ chÕ l·i suÊt c¬ b¶n, trong c¸c ®Çu n¨m 2002 l·i suÊt huy ®éng vèn dõng l¹i ë møc 0,6%/th¸ng, l·i suÊt cho vay b×nh qu©n lµ 0,7%/th¸ng, th× tõ khi ¸p dông c¬ chÕ l·i suÊt tháa thuËn tõ th¸ng 6 n¨m 2002 vµ nhÊt lµ trong c¸c th¸ng 8vµ 9 n¨m 2002 l·i suÊt huy ®éng vèn cao nhÊt cña c¸c NHTM lªn tíi 0,7% thËm trÝ 0,72%/th¸ng. Møc l·i suÊt cao nhÊt trong vßng gÇn hai n¨m qua, kh«ng dõng l¹i ë ®ã c¸c th¸ng ®Çu n¨m 2003 do nhu cÇu vèn vay trªn thÞ tr­êng vÉn cao c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, c¸c tæ chøc tÝn dông vÉn tiÕp tôc cuéc c¹nh tranh huy ®éng vèn th«ng qua c¸c biÖn ph¸p n©ng l·i suÊt huy ®éng. Thùc hiÖn c¸c h×nh thøc khuyÕn m¹i rÇm ré vµ hÊp dÉn. §· xuÊt hiÖn diÔn biÕn bÊt th­êng trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ ViÖt Nam lµ l·i suÊt néi tÖ t¨ng lªn qu¸ cao, trong khi l·i suÊt ngo¹i tÖ gi¶m xuèng qu¸ thÊp. 2.2 C«ng cô nghiÖp vô thÞ tr­êng më. Ngµy 12/7/2000, NHNN ViÖt Nam chÝnh thøc ®­a c«ng cô nghiÖp vô thÞ tr­êng vµo ho¹t ®éng ®©y lµ mét sù chuyÓn biÕn quan träng ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña ng©n hµng nhµ n­íc ViÖt Nam, tõ sö dông c¸c c«ng cô trùc tiÕp sang sö dông c¸c céng cô gi¸n tiÕp theo tÝn hiÖu cña thÞ tr­êng, phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ. Qua h¬n hai n¨m triÓn khai thùc hiÖn, ®Õn nay ®· cã 22 tæ chøc tÝn dông ®­îc cÊp giÊy chøng nhËn lµ thµnh viªn nghiÖp vô thÞ tr­êng më trong ®ã cã 4 ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc d©n, 10 NHTM cæ phÇn, 1 ng©n hµng n­íc ngoµi, mét c«ng ty tæ chøc vµ quü tÝn dông nh©n d©n TW. Tõ th¸ng 5/2002 nghiÖp vô thÞ tr­êng më ®­îc ®­a vµo giao dÞch hµng tuÇn, quy m« vµ doanh sè ngµy cµng t¨ng, l·i suÊt ngµy cµng linh ho¹t. Trong c¸c h×nh thøc giao dÞch cña nghiÖp vô thÞ tr­êng më th× viÖc NHNN mua c¸c giÊy tê cã gi¸ lµ chñ yÕu (NHNN b¬m tiÒn ra), chiÕm tû lÖ tõ kho¶ng 71% lªn trªn 90%. 2.3 C¸c c«ng cô kh¸c. - l·i suÊt t¸i cÊp vèn vµ l·i suÊt chiÕt khÊu: nh­ ®· biÕt ®©y lµ cöa sæ chiÕt khÊu rÊt quan träng ®Ó t¨ng hoÆc gi¶m kh¶ n¨ng cho vay cña c¸c NHTM lµm t¨ng hoÆc gi¶m l­îng cung øng cho nªn kinh tÕ. Trong thêi gian võa qua l·i suÊt t¸i cÊp vån vµ l·i suÊt chiÕt khÊu ®· ®­îc NHNN ¸p dông phï hîp víi diÔn biÕn trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ. Nh­ ®· nãi do t×nh h×nh l·i suÊt trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ qu¸ nãng tõ th¸ng 8/2003, NHNN ®· quyÕt ®Þnh gi¶m ®¸ng kÓ l·i suÊt t¸i cÊp vèn ®©y lµ mét quyÕt ®Þnh kÞp thêi ®· gãp phÇn h¹ nhiÖt c¬n sèt l·i suÊt trªn thÞ tr­êng trong mÊy th¸ng gÇn ®©y. -Dù tr÷ b¾t buéc: NHTM sö dông c«ng cô dù tr÷ b¾t buéc ®Ó t¸c ®éng ®Õn l­îng tiÒn cung øng ra qua viÖc t¸c ®éng ®Õn c¬ chÕ t¹o tiÒn göi cña c¸c NHTM vµ t¸c ®éng ®Õn l·i suÊt cho vay cña c¸c tæ chøc tÝn dông. Trong thêi gian qua, tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc víi tiÒn göi néi tÖ vÉn ®­îc gi÷ nguyªn ë møc thÊp trong h¬n hai n¨m qua, 2% víi NHNN vµ NH ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam, 3% víi c¸c tæ chøc tÝn dông ®« thÞ kh¸c. 2.4.C«ng cô tû gi¸. NHNN ®· rÊt linh ho¹t trong sö dông c«ng cô nµy. Tõ ngµy 1/7/2002 NHNN quyÕt ®Þnh níi láng biªn ®é quy ®Þnh tû gi¸ cña c¸c tæ chøc tÝn dông. Trong giao dÞch mua b¸n ngo¹i tÖ ®èi víi kh¸ch hµng, quy ®Þnh nµy ®· gi¶m dÇn nh÷ng quy ®Þnh mang tÝnh chÊt hµnh chÝnh can thiÖp vµo quyÒn tù chñ kinh doanh cña c¸c tæ chøc tÝn dông. Ngµy 13/9/2003, thèng ®èc ng©n hµng nhµ n­íc ®· ra quyÕt ®Þnh 958/2002/Q§-NHNN vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi ®èi víi viÖc mua b¸n chøng kho¸n. Tõ th¸ng 10/2002 NHNN ®· cã c¸c quy ®Þnh míi vÒ tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ ®èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ... cïng víi viÖc ban hµnh nh÷ng chÝnh s¸ch nãi trªn, NHNN vÉn duy tr× vµ vËn hµnh cã hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng ngo¹i tÖ, liªn ng©n hµng, thùc hiÖn nghiÖp vô swap trong giao dÞch ho¸n ®æi ngo¹i tÖ lÊy ®ång ViÖt Nam gi÷a NHTM vµ NHNN. III. Nh÷ng ®¸nh gi¸ chung vÒ thùc tr¹ng sö dông chÝnh s¸ch tiÒn tÖ thùc hiÖn môc tiªu æn ®Þnh kinh tÕ ViÖt Nam thêi gian qua. L·i suÊt. MÆc dï nh÷ng thµnh c«ng cña NHNN lµ ®¸ng ghi nhËn trong thiÕt kÕ c¬ chÕ kiÓm so¸t l·i suÊt nh­: H×nh thµnh hÖ thèng l·i suÊt ®iÒu tiÕt cña NHTW, sö dông phèi hîp c¸c c«ng cô ®Ó ®iÒu tiÕt l·i suÊt thÞ tr­êng ... nh­ng hiÖu qu¶ vµ kÕt qu¶ cßn nhiÒu h¹n chÕ bëi nÒn t¶ng cho c¬ chÕ kiÓm so¸t l·i suÊt ch­a ®­îc thiÕt lËp. Nã thÓ hiÖn nh­ sau: 1.1. Ch­a chñ ®éng trong ®iÒu tiÕt mÆt b»ng l·i suÊt thÞ tr­êng tiÒn tÖ. Do ®ã ch­a thùc vai trß h­íng dÉn sù biÕt ®éng cña l·i suÊt thÞ tr­êng. Cô thÓ, møc l·i suÊt t¸i cÊp vèn vµ l·i suÊt trÇn t¨ng lªn vµo th¸ng 1 n¨m 1998 diÔn ra sau khi møc l·i suÊt cho vay ng¾n h¹n cña NHTM ®· nhÝch lªn tõ th¸ng 10 n¨m 1997 tr­íc ®ã. T­îng tù, møc l·i suÊt t¸i cÊp vèn ®­îc ®iÒu chØnh gi¶m tõ 13,2% xuèng cßn 12% vµo th¸ng 2/1999 sau khi møc l·i suÊt ng¾n h¹n cã xu h­íng gi¶m vµo th¸ng 12 n¨m 1998 tõ 14,7% xuèng 14,5% vµ xuèng tiÕp 14% vµo th¸ng 2/1999. Tõ thêi ®iÓm th¸ng 2/1999 ®Õn th¸ng 8/2001, møc l·i suÊt thÞ tr­êng gi¶m liªn tôc tõ 14% xuèng cßn 9,3% ®èi víi l·i suÊt ng¾n h¹n, råi tõ 14,7% xuèng cßn 10,3% ®èi víi l·i suÊt trung h¹n vµ dµi h¹n trong khi diÔn biÕn l·i suÊt trÇn vµ c¬ b¶n l¹i t¸ch khái xu h­íng thÞ tr­êng, sù t¨ng lªn cña l·i suÊt t¸i cÊp vèn vµo th¸ng 2/2003 tíi 6,6%/n¨m còng kh¼ng ®Þnh nh÷ng diÔn biÕn cña mÆt b»ng l·i suÊt thÞ tr­êng ®· cã xu h­íng t¨ng vµo cuèi n¨m. 1.2 Nh÷ng ph¶n øng cña l·i suÊt thÞ tr­êng ®èi víi l·i suÊt. Thùc tÕ cho thÊy mèi quan hÖ gi÷a c¸c møc l·i suÊt láng lÎo, kh«ng phèi hîp hiÖu qu¶ vµ chøc n¨ng cña chóng cã biªn giíi. Tõ th¸ng 6/2002 NHNN chñ yÕu sö dông nghiÖp vô thÞ tr­êng më ®Ó ph¶n øng biÕn ®éng cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ. MÆt n÷a mèi quan hÖ nh©n qu¶ truyÒn thèng gi÷a l·i suÊt chñ ®¹o vµ l·i suÊt thÞ tr­êng kh«ng ®­îc thÓ hiÖn trong mèi liªn hÖ cña l·i suÊt t¸i cÊp vèn vµ l·i suÊt liªn ng©n hµng. Cã thÓ chøng m×nh b»ng con sè nh­ sau: Vµo quý 4 n¨m 2000 vµ quý 3,4 n¨m 2001 khi thÞ tr­êng l©m vµo c¶nh c¨ng th¼ng vÒ nguån vèn VN§, l·i suÊt liªn ng©n hµng t¨ng tíi 60% tõ 4,5% vµo th¸ng 9/2000 tíi h¬n 7% vµo th¸ng 9/2001 vµ t¨ng nhÑ vµo n¨m 7/2001tíi 5,5% vµo th¸ng 11,12/2001 trong khi l·i suÊt t¸i cÊp vèn kh«ng cã biÓu hiÖn biÕn ®éng. HÇu nh­ tõ th¸ng 8/2001 ®Õn th¸ng 8/2002 l·i suÊt liªn ng©n hµng lu«n ­u thÕ h¬n l·i suÊt t¸i suÊt vèn. 1.3 C¸c thÞ tr­êng do ng©n hµng nhµ n­íc tæ chøc mµ th«ng qua ®ã t¸c ®éng vµo l·i suÊt huy ®éng vèn vµ cho vay cña tæ chøc tÝn dông ngµy cµng lín, quy m« t¨ng, doanh sè cao nh­ng diÔn biÕn l¹i bÊt th­êng. Trong lóc nhiÒu ng©n hµng th­¬ng m¹i thiÕu vèn chung, dµi h¹n ph¶i huy ®éng víi l·i suÊt trªn 8%/n¨m th× ph¶i ®Çu t­ hµng tr¨m tû ®ång vµo tÝn phiÕu kho b¹c nhµ n­íc, chÞu lç ®Ó gi¶i quyÕt vÇn ®Ò thanh kho¶n vµ vèn kh¶ dông. Ng­îc l¹i, trong khi nhiÒu phiªn dao dÞch nghiÖp vô thÞ tr­êng më l¹i kh«ng cã thµnh viªn. §iÒu ®ã chøng tá kh¶ n¨ng ®iÒu hµnh vèn kh¶ dông cña NHTM, cña NHNN ch­a th«ng suèt. Bªn c¹nh ®ã c¸c NHTM cæ phÇn vµ chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi vÉn ngoµi cuéc, ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng ty b¶o hiÓu l¹i v¾ng bãng trªn thÞ tr­êng ®Êu thÇu tÝn phiÕu kho b¹c. 2. C«ng cô thÞ tr­êng më. Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan nghiÖp vô thÞ tr­êng më v©n béc lé mét sè h¹n chÕ: Ho¹t ®éng nghiÖp vô thÞ tr­êng më lµ mét ho¹t ®éng hoµn toµn mí lªn mét sè tæ chøc vÉn cßn nhiÒu bì ngì khi tham gia. NghiÖp vô th× tr­êng më ra ®êi trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ cßn ®ang á tr×nh ®é ph¸t triÓn thÊp, ch­a æn ®Þnh, thÞ tr­êng tµi chÝnh vµ thÞ tr­êng tiÒn tÖ ch­a ph¸t triÓn, nÒn kinh tÕ thÕ giíi l¹i kh«ng ngõng biÕn ®éng, m«i tr­êng ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc tÝn dông cßn chøa ®ùng nhiÒu rñi ro. -Ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng më ch­a thùc sù s«i ®éng, mçi phiªn giao dÞch chØ cã tõ 1-4 thµnh viªn tham gia, chiÕm tû lÖ t­¬ng ®èi thÊp so víi tæng sè c¸c thµnh viªn vµ chiÕm tû lÖ rÊt nhá trong tæng sè c¸c TCTD. C¸c thµnh viªn tham gia lµ c¸c NHTM quèc doanh do l­îng hµng hãa trªn thÞ tr­êng chñ yÕu tËp trung t¹i c¸c ng©n hµng nµy, cßn viÖc tham gia c¸c TCTD kh¸c trªn thÞ tr­êng cßn nhiÒu më nh¹t. - hµng hãa cßn nghÌo nµn, kh«ng ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i vµ thêi h¹n. LuËt NHNH quy ®Þnh chØ cã c¸c lo¹i giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n míi ®­îc giao dÞch trªn thÞ tr­êng më, do vËy ®· giíi h¹n vµ thu hÑp ph¹m vi ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng më. 3.Ho¹t ®éng tÝn dông. Tû lÖ tÝn dông trung, dµi h¹n t¨ng vµ kh«ng t­¬ng xøng v¬i tèc ®é t¨ng nguån vèn huy déng cña c¸c lo¹i vèn nµy. Trong vßng quay cña kinh tÕ thÞ tr­êng, nhu cÇu vèn lµ rÊt cao, th× nguån vèn ®Çu t­ tõ ng©n s¸ch hµng n¨m cho ®Çu t­ cßn rÊt h¹n hÑp, vèn tù cã cña c¸c doanh nghiÖp rÊt nhá, do vËy c¸c doanh nghiÖp khi cÇn vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu tr«ng chê vµo nguån vèn trung vµ dµi h¹n cña hÖ th«ng ng©n hµng. Trong khi ®ã nguån vèn chñ yÕu cña c¸c NHTM lµ nguån vèn ng¾n h¹n nªn NHTM kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vèn trung vµ dµi h¹n. T×nh tr¹ng nµy ch­a cã gi¶i ph¸p tèi ­u, míi chØ cã gi¶i ph¸p t×nh thÕ lµ ngµnh ng©n hµng cho phÐp. Së dÜ t×nh tr¹ng trªn tån t¹i v× : - YÕu tè ®Çu tiªn ¶nh h­ëng ®Õn huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n vµ ng©n hµng lµ thÞ tr­êng chøng kho¸n ë n­íc ta hiÖn nay ë giai ®o¹n s¬ khai, c¸c s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ ch­a nhiÒu, ho¹t ®éng ®¬n gi¶n, thuÇn tóy. MÆt kh¸c hÖ thèng ph¸p luËt cßn thiÕu nh÷ng quy ®Þnh toµn diÖn trong viÖc ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng, tiÕp theo lµ nh÷ng h¹n chÕ cña chÝnh ngµnh ng©n hµng trong mäi ho¹t ®éng chu chuyÓn nguån vèn cña c¸c doanh nghiÖp. 4. T¸i cÊp vèn vµ viÖc kiÓm so¸t l­îng tiÒn cung cÊp. Thùc hiÖn môc tiªu cña chÝnh s¸ch tµi chÝnh NHNN ®· sö dông nghiÖp vô t¸i cÊp vèn nh­ lµ c«ng cô ®Ó ®iÒu tiÕt viÖc më réng hay thu hÑp tæng khèi l­îng tiÒn hay tæng ph­¬ng tiÖn thanh to¸n trong nÒn kinh tÕ. Tõ tæng khèi l­îng tiÒn cung øng ®­îc phÐp t¨ng lªn hµng n¨m NHNN kiÓm so¸t chÆt chÏ khèi l­îng tÝn dông cho c¸c NHTM qua nghiÖp vô t¸i cÊp vèn. Tuy nhiªn do trong nÒn kinh tÕ ch­a l­u th«ng hèi phiÕu vµ th­¬ng phiÕu nªn NHNN ch­a cã ®iÒu kiÖn thùc hiÖn t¸i cÊp vèn qua t¸i chiÕt khÊu c¸c kú phiÕu th­¬ng m¹i còng nh­ ch­a t¸i cÊp vèn qua c¸c thÕ chÊp b»ng nh÷ng chøng tõ cã gi¸. Trªn tÇm vÜ m« NHNN vÉn ch­a kiÓm so¸t ®­îc toµn bé c¸c kªnh tÝn dông n»m ngoµi ng©n hµng, nh­ khèi l­îng cña tæng côc ®Çu t­ vµ hÖ thèng kho b¹c. §©y lµ 1 m¶ng cña tæng ph­¬ng tiÖn thanh to¸n cÇn n»m trong sù kiÓm so¸t cña NHNN> 5. Dù tr÷ b¾t buéc: Tõ n¨m 1991, dù tr÷ b¾t buéc ®­îc ¸p dông nh­ mét c«ng cô chñ yÕu ®Ó ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tµi chÝnh theo ph¸p lÖnh ng©n hµng, tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc cã thÓ ë møc 10-35% tæng nguån vèn huy ®éng cña c¸c NHTM. Song xÐt hoµn c¶nh thùc tÕ, tiÒm lùc cña c¸c NHTM ViÖt Nam quyÕt ®Þnh dù tr÷ b¾t buéc ë møc 10%. Tû lÖ nµy tõ n¨m 1991 tíi nay nh­ng kû luËt chÊp hµnh cña c¸c NHTM ch­a nghiªm tóc nªn t¸c dông cña c«ng cô nµy kÐm hiÖu qu¶. §Çu n¨m 1994, NHTW ®· cã quy ®Þnh bæ xung: Tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc ®¬n vÞ lo¹i tiÒn göi kh«ng kú h¹n lµ 13%, ®èi víi lo¹i tiÒn göi lµ 7% nh­ng còng lµ ®Ó thi hµnh cho mét thêi gian dµi. Sù æn ®Þnh nh­ vËy ®· nãi lªn r»ng, ë n­íc ta vµo thêi kú nµy míi b­íc ®Çu sö dông c«ng cô nµy, nªn ch­a cã kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn nã mét c¸ch linh ho¹t theo thÞ tr­êng tµi chÝnh lu«n biÕn ®éng trong l­u th«ng, nªn ch­a thùc hiÖn ®Çy ®ñ vai trß ®iÒu khiÓn khèi l­îng tiÒn l­u th«ng h¹n chÕ bëi sè tÝn dông cña c¸c NHTM nh­ chøc n¨ng vèn cã cña c«ng cô nµy. ch­¬ng III mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt ®æi míi vµ hoµn thiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ gãp phÇn æn ®Þnh nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay. N­íc ta ®ang theo ®uæi mét chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ tr­êng víi ®Þnh h­íng XHCN vµ héi nhËp dÇn víi khu vùc. Nh÷ng ¶nh h­ëng chu k× do t¸c ®éng cña lùc l­îng thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc lµ hiÖn t­îng tÊt yÕu trong c¬ chÕ nµy. ChÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«, ®Æc biÖt lµ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ph¶i ®¶m b¶o tÝnh chñ ®éng, s¸ng t¹o, linh ho¹t vµ nh¹y bÐn nh»m gi¶m thiÓu c¸c biÕn ®éng chu k× trong ng¾n h¹n vµ t¹o sù æn ®Þnh vÒ dµi h¹n. NÒn kinh tÕ ViÖt Nam hiÖn nay vÉn cßn ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu khã kh¨n, bÊt cËp h¬n, c¬ chÕ thÞ tr­êng vÉn ®ang trong qu¸ tr×nh thiÕt lËp, qu¶n lý nhµ n­íc vÉn cßn kÐm hiÖu lùc, ho¹t ®éng cña c¸c khu vùc doanh nghiÖp nhµ n­íc ch­a ®¹t hiÖu qu¶ cao... Trong nh÷ng n¨m tíi c¸c c©n ®èi kinh tÕ vÜ m« cã nhiÒu khã kh¨n h¬n ®Æc biÖt lµ c©n ®èi ng©n s¸ch, c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ, l¹m ph¸t, ¸p lùc vÒ lao ®éng vµ viÖc lµm lín, cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc cßn ¶nh h­ëng nhiÒu thªm vµo ®ã lµ ¶nh h­ëng cña thiªn tai vµ chóng ta vÉn ch­a kh¾c phôc hÕt. Tuy nhiªn, nh÷ng thuËn lîi cã thÓ nh×n thÊy ®­îc lµ sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ-x· héi, sù lín m¹nh vÒ thÕ vµ lùc nÒn kinh tÕ ViÖt Nam qua nhiÒu n¨m ®æi míi, quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cßn nhiÒu c¬ héi ®Ó t¨ng thªm tiÒm lùc kinh tÕ th«ng qua ho¹t ®éng th­¬ng m¹i, ®Çu t­, gãp phÇn hç trî c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ. §ång thêi c¸c chÝnh s¸ch ®· triÓn khai trong nh÷ng n¨m tr­íc sÏ ph¸t huy t¸c dông tèt. Nh­ v©y, giai ®o¹n tíi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam cßn ph¶i ®èi ®Çu víi rÊt nhiÒu nh÷ng khã kh¨n vµ viÖc gi÷ v÷ng møc t¨ng tr­ëng, ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh lµ rÊt khã, ®ßi hái sù hoµn thiÖn dÇn cña tÊt c¶ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ trong ®ã chÝnh s¸ch tiÒn tÖ mét c«ng cô h÷u hiÖu t¹o lªn mét phÇn nh÷ng thµnh c«ng trong giai ®o¹n qua vµ sÏ lµ c«ng cô ®¾c lùc trong giai ®o¹n tíi. 1.§iÒu hµnh cung øng tiÒn tÖ. NHNN cÇn tiÕp tôc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ th¾t chÆt trong ®ã kiÓm so¸t khèi l­îng tiÒn cung øng, võa ®¸p øng ®Çy ®ñ yªu cÇu ph­¬ng tiÖn thanh to¸n cña nÒn kinh tÕ theo tÝn hiÖu thÞ tr­êng, võa kÞp thêi cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó thu hót tiÒn mÆt vÒ, gi¶m bít søc Ðp l¹m ph¸t. Khèi l­îng tiÒn tÖ t¨ng thªm chØ lµ mét chØ tiªu cã tÝnh ®Þnh h­íng NHTW ph¶i theo dâi diÔn biÕn cña ho¹t ®éng kinh tÕ, sù biÕn ®æi gi¸ c¶ vµ tû gi¸ hèi ®o¸i ®Ó ®iÒu chØnh kÞp thêi viÖc cung øng tiÒn sao cho viÖc t¨ng, gi¶m khèi l­îng tiÒn kh«ng ¶nh h­ëng tíi gi¸ c¶ thÞ tr­êng vµ lµm t¾c nghÏn l­u th«ng. ViÖc ®iÒu chØnh nµy ph¶i thùc hiÖn th«ng qua c¸c nhu cÇu ®èi øng t¹o ra trong lÜnh vùc t¹o tiÒn b»ng c¸c chÝnh s¸ch tÝn dông vÒ ngo¹i hèi. Trong qua tr×nh ®iÒu hµnh, c¨n cø vµo tÝn hiÖu cña thÞ tr­êng NHNN cÇn ®iÒu hßa khèi l­îng tiÒn cung øng vµo c¸c môc tiªu cho thÝch hîp vµ ph­¬ng thøc cung øng tiÒn th«ng qua c¸c kªnh: Mua ngo¹i tÖ cho quü dù tr÷. CÊp tÝn dông cho NHTM th«ng qua ch­¬ng tr×nh tÝn dông cña nhµ n­íc, vèn cho ng©n hµng phôc vô ng­êi nghÌo. Cho vay t¸i cÊp vèn vµ t¸i chiÕt khÊu. CÊp ®ñ vèn ®iÒu lÖ cho doanh nghiÖp nhµ n­íc. T¨ng vèn ®iÒu lÖ cho NHTM quèc doanh. NghiÖp vô thÞ tr­êng më. ChÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi vµ ®iÒu hµnh tØ gi¸: 2.1 ChÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi. ChÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi ph¶i h­íng tíi môc tiªu chñ yÕu lµ b¶o vÖ ®ång tiÒn ViÖt Nam, t¹o tiÒn ®Ò cho t­¬ng lai cã mét ®ång tiÒn ViÖt Nam chuyÓn ®æi. ChÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi cÇn ®­îc kÕt hîp chÆt chÏ víi chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng ®Ó cã kÕt qu¶ béi thu trong c¸n c©n th­¬ng m¹i, æn ®Þnh tØ gi¸ hèi ®o¸i, t¨ng dù tr÷ ngo¹i tÖ. C¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ ph¶i ®­îc sö dông nh­ mét c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m«. NHNN ph¶i ph©n tÝch ®iÒu chØnh c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ ®Ó ®¶m b¶o c©n b»ng hîp lý trong giao dÞch ®èi ngo¹i. CÇn linh ho¹t trong qu¶n lý ngo¹i hèi cho phï hîp víi qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ nh»m ®¶m b¶o æn ®Þnh tû gi¸, æn ®Þnh tiÒn tÖ t¹o c¬ ®Ó ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ mét c¸ch thuËn lîi. ChÝnh s¸ch ®iÒu hµnh tû gi¸. ChÝnh s¸ch tû gi¸ lµ mét bé phËn cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ cã nhiÖm vô ®¶m b¶o æn ®Þnh tiÒn tÖ kiÒm chÕ l¹m ph¸t gãp phÇn t¨ng tr­ëng kinh tÕ møc ®é cao, bÒn v÷ng. 2.2.1 H­ëng tíi chÝnh s¸ch tû gi¸ c©n b»ng cung cÇu. §Ó thÞ tr­êng ngo¹i hèi ho¹t ®éng hiÖu qu¶ víi doanh sè dao dÞch cùc ®¹i cã ®é thanh qu¶n cao vµ chi phÝ giao dÞch thÊp th× tû gi¸ ph¶i ®­îc h×nh thµnh mét c¸ch kh¸ch quan theo quy luËt cung cÇu. Víi vai trß lµ NHTW, hiÖn nay NHNN qu¶n lý thÞ tr­êng ngo¹i tÖ chñ yÕu th«ng qua quan hÖ mua b¸n, c«ng bè tû gi¸ b×nh qu©n giao dÞch liªn ng©n hµng, quy ®Þnh trÇn tû gi¸ giao dÞch ngay, tû gi¸ phÇn tr¨m gia t¨ng cña tû gi¸ k× h¹n vµ c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý ngo¹i hèi. 2.2.2 Hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng. - Thùc hiÖn vai trß cña NHTW lµ ng­êi mua b¸n cuèi cïng trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi, hiÖn t¹i do tû gi¸ ch­a thùc sù lµm chøc n¨ng ®iÒu tiÕt quan hÖ cung cÇu th× vai trß h­íng dÉn ®iÒu tiÕt cña NHTW cÇn ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua viÖc mua b¸n ngo¹i tÖ cuèi cïng trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi. Ngoµi ra NHNN cÇn tham gia vµ thùc hiÖn c¸c nghÜa vô kinh doanh ngo¹i tÖ k× h¹n, ho¸n ®æi ®óng nh­ quy ®Þnh nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho NHTM tham gia tÝch cùc h¬n vµo thÞ tr­êng ngo¹i hèi. - TiÕn hµnh thiÕt lËp thÞ tr­êng ngo¹i lÖ liªn ng©n hµng theo quy m«, h×nh thùc tæ chøc kÐp bao gåm thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng trùc tiÕp gi÷a c¸c ng©n hµng vµ thÞ tr­êng gi¸n tiÕp qua m«i giíi. - Më réng sè l­îng thµnh viªn, mÆt kh¸c cÇn t¹o ra m«i tr­êng vµ ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c thµnh viªn tham gia thÞ tr­êng mét c¸ch tÝch cùc h¬n. Nghiªn cøu h×nh thµnh hiÖp héi c¸c nhµ kinh doanh ngo¹i hèi ViÖt Nam. - Hoµn thiÖn c¬ chÕ giao dÞch, hiÖn ®¹i hãa kh©u thanh to¸n trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ, th«ng tin tiªn tiÕn n©ng cao tr×nh ®é vµ kÜ n¨ng kinh doanh cho c¸c c¸n bé. 2.2.3 Hoµn thiÖn vµ më réng c¸c nghiÖp vô kinh doanh tiÒn tÖ. VÒ nghiÖp vô k× h¹n vµ ho¸n ®æi, tr­íc m¾t lªn cho phÐp c¸c ng©n hµng thùc hiÖn c¸c hîp ®ång víi c¸c k× h¹n linh ho¹t mµ kh«ng bÞ khèng chÕ thêi h¹n. Bªn c¹nh ®ã, tõng b­íc níi réng tû lÖ % gia t¨ng cho phÐp ®Ó c¸c ng©n hµng cã thÓ yÕt gi¸ c¹nh trang cho thÞ tr­êng cã ®é thanh kho¶n cao h¬n vµ s«i ®éng h¬n. - Më réng nghiÖp vô quyÒn chän tiÒn tÖ: §Ó phï hîp víi tr×nh ®é thÞ tr­êng vµ nhu cÇu thùc tiÔn, tr­íc m¾t NHNN cho phÐp vµ h­íng dÉn c¸c NHTM tiÕn hµnh thùc hiÖn nghiÖp vô quyÒn chän tiÒn tÖ. - VÒ nghiÖp vô t­¬ng lai: NghiÖp vô nµy næi tiÕng lµ mét cuéc ch¬i dµnh cho nh÷ng ng­êi chÊp nhËn rñi ro cao. Do ®ã víi thÞ tr­êng non trÎ cña ViÖt Nam th× ch­a lªn më réng nghiÖp vô thi tr­êng nµy. 3.ChÝnh s¸ch huy ®éng vèn vµ tÝn dông §©y lµ kªnh ®·, ®ang vµ cßn tiÕp tôc ®ãng vai trß chñ lùc trong viÖc huy ®éng vèn cho nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn do ®é s©u tµi chÝnh b×nh qu©n cña c¸c ng©n hµng ViÖt Nam cßn qu¸ thÊp: N¨m 2002 chØ sè tæng huy ®éng trªn GDP míi ®¹t 55%, trong khi ®ã con sè nµy cña Th¸i Lan lµ 94%, Trung Quèc lµ 137%... ®iÒu ®ã nãi lªn r»ng tiÒn n¨ng vèn trong d©n c­ cßn rÊt lín. §Ó huy ®éng tèt qua kªnh chñ lùc nµy cÇn Ýt nhÊt ba ®iÒu kiÖn c¬ b¶n lµ æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«, t¨ng tiÒm lùc tµi chÝnh cho c¸c ng©n hµng vµ n©ng cao uy tÝn ®ång tiÒn ViÖt Nam. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ho¹t ®éng tÝn dông ®ãng vai trß ®iÒu tiÕt th­êng xuyªn ®èi víi viÖc gi¶i quyÕt mèi quan hÖ gi÷a t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ l¹m ph¸t. Dùa vµo viÖc më réng tÝn dông ng­êi ta cã thÓ ®¹t ®Õn sø më réng s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n vµ ng­îc l¹i. V× vËy c«ng cô h¹n møc tÝn dông cã ý nghÜa quan träng vµ viÖc x¸c ®Þnh h¹n møc tÝn dông lµ rÊt cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn môc tiªu chèng l¹m ph¸t vµ æn ®Þnh kinh tÕ. 3. §iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ víi c«ng cô qu¶n lý. 3.1 Dù tr÷ b¾t buéc. Th«ng qua viÖc thùc hiÖn chÕ ®é dù tr÷ b¾t buéc NHNN ®iÒu hµnh tæng ph­¬ng tiÖn thanh to¸n qua c¬ chÕ t¸c ®éng ®Õn khèi l­îng vµ gi¸ tÝn dông cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. Muèn c«ng cô nµy trë lªn cã hiÖu qu¶ h¬n th×: Tr­íc m¾t ph¶i hoµn hiÖn tõng b­íc c¸c v¨n b¶n ph¸p lý trong lÜnh vùc nµy, linh ho¹t ®iÒu chØnh tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ. NHNN cã thÓ hoµn l¹i sè tiÒn l·i mµ NHTM ph¶i tr¶ cho kh¸ch hµng cã tiÒn göi ®Ó ®¶m b¶o cho NHTM kinh doanh cã l·i. CÇn thèng nhÊt mét tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc cho c¸c lo¹i tiÒn göi cã k× h¹n vµ kh«ng cã k× h¹n. Thèng nhÊt lËp sè tiÒn dù tr÷ b¾t buéc vµo mét tµi kho¶n tiÒn göi kh«ng k× h¹n vµ qu¶n lý theo h¹n møc; thùc hiÖn viÖc thay ®æi hay hoµn l¹i tiÒn l·i sè tiÒn l·i, sè tiÒn hôt hay v­ît møc dù tr÷, sö ph¸t nghiªm ngÆt víi c¸c tr­êng hîp vi ph¹m. 3.2 ChÝnh s¸ch l·i suÊt: §©y lµ c«ng cô sö dông hiÖu qu¶ trong suèt nh÷ng n¨m qua, vµ ch¾c ch¾n sÏ lµ c«ng cô thiÕt yÕu trong nh÷ng n¨m tíi, bëi chÝnh s¸ch l·i suÊt lµ chÝnh s¸ch quan trong hµng ®Çu trong ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ViÖt Nam hiÖn nay. NHNN vÉn thùc hiÖn vai trß kiÓm so¸t vµ ®Þnh h­íng møc l·i suÊt cho vay cña hÖ thèng NHTM d­íi h×nh thøc quy ®Þnh møc l·i suÊt trÇn cho vay tèi ®a cña c¸c TCTD ®æi v¬i nÒn kinh tÕ. - CÇn lùa chän møc l·i suÊt môc tiªu thÝch hîp vµ thiÕt lËp ®­îc m« h×nh kiÓm so¸t møc l·i suÊt môc tiªu ®ã mét c¸ch hiÖu qu¶. Lùa chän l·i suÊt liªn ng©n hµng lµm môc tiªu ho¹t ®éng lµ thÝch hîp h¬n c¶. §ång thêi sö dông m« h×nh kiÓm so¸t l·i suÊt môc tiªu phï hîp nhÊt ®èi víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ ViÖt Nam hiÖn nay lµ m« h×nh kiÓm so¸t l·i suÊt liªn ng©n hµng th«ng qua nghiÖp vô thÞ tr­êng më. Theo m« h×nh nµy, NHTW ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc mét møc môc tiªu cho l·i suÊt liªn ng©n hµng vµ sö dông nghiÖp vô thÞ tr­êng më mét c¸ch th­êng xuyªn. 3.3 NghiÖp vô thÞ tr­êng më NghiÖp vô thÞ tr­êng më ®­îc coi lµ c«ng cô quan träng bËc nhÊt trong ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. ë ViÖt Nam hiÖn nay, thÞ tr­êng më ch­a thùc sù trë thµnh c«ng cô ®ãng vai trß ®Ó NHNN ®iÒu tiÕt møc cung tiÒn. V× vËy ®Ó sím cã thÓ ®­a nghiÖp vô thÞ tr­êng më vµo ho¹t ®éng, xin kiÕn nghÞ mét sè ®Ò xuÊt sau: - CÇn ph¶i tæ chøc tuyªn truyÒn, tËp huÊn chØ tiÕt, ®i vµo tõng nghiÖp vô cô thÓ ®Ó tõ ®ã gióp c¸c thµnh viªn thÊy ®­îc vai trß, t¸c dông vµ sù linh ho¹t cña nghiÖp vô thÞ tr­êng më trong viÖc ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña NHNN, còng nh­ hiÖu qu¶ ®¹t ®­îc cña TCTD trong viÖc ®iÒu hµnh nguån vèn cña m×nh. - NHNN cÇn ph¶i cã sù phèi hîp gi÷a c¸c c«ng cô vµ biÖn ph¸p ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cÇn h¹n chÕ c¸c h×nh thøc cung øng vèn tÝn dông kh¸c tõ NHNN nh­: t¸i cÊp vèn, cho vay theo chØ ®Þnh, bªn c¹ch tiÕp tôc thùc hiÖn viÖc khoanh nî, còng nh­ viÖc cñng cè vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiÒn tÖ, ®Æc biÖt ph¶i hç trî cho sù ph¸t triÓn cña tiÒn tÖ liªn ng©n hµng, nghiÖp vô ®Êu thÇu tÝn phiÕu kho b¹c ho¹t ®éng mua b¸n giÊy tê cã gi¸... Bªn c¹nh ®ã, NHNN cÇn kÕt hîp trong viÖc ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña nghiÖp vô thÞ tr­êng më víi c¸c nghiÖp vô kh¸c nh­: ChiÕt khÊu giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n, ho¸n ®æi ngo¹i tÖ .... §Ó t¹o ra ®­îc m«i tr­êng kinh doanh lµnh m¹nh, b×nh ®¼ng gi÷a c¸c TCTD, ®ång thêi gióp cho nghiÖp vô thÞ tr­êng më ngµy cµng cñng cè vµ trë thµnh c«ng cô ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cã hiÖu qu¶ cña NHTW. kÕt luËn Qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia nãi riªng vµ chÝnh kinh tÕ vÜ m« nãi chung, chóng ta thÊy râ ®­îc vai trß vµ ý nghÜa cña nã trong nÒn kinh tÕ bëi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ lµ c«ng cô ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ vÜ m« cña nhµ n­íc. Nªn vÞ trÝ cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trë nªn hÕt søc quan träng. Ho¹ch ®Þnh mét chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®ßi hái c¶ mét qu¸ tr×nh, sù linh ho¹t vµ sù thèng nhÊt trong sù ¸p dông trªn thùc tiÔn tr­íc bèi c¶nh kinh tÕ quèc tÕ hiÖn nay. B»ng sù nç lùc hiÖn t¹i vµ trong t­¬ng lai, sù kÕ thõa vµ ph¸t huy nh÷ng thµnh tùu cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, ch¾c ch¾n chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ViÖt Nam sÏ ®ãng gãp vai trß quan träng trong viÖc x©y dùng mét ®Êt n­íc ViÖt Nam giÇu m¹nh, æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn s¸nh vai víi c¸c b¹n bÌ quèc tÕ. Qua bµi viÕt, tuy b¶n th©n lµ ng­êi Laos, em còng hiÓu râ phÇn nµo vÒ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, tuy cßn nhiÒu vÊn ®Ò bÊt cËp song em còng cè g¾ng hoµn thµnh bµi viÕt, em mong cã ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña ThÇy c« vµ b¹n ®äc. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o Gi¸o tr×nh lý thuyÕt tiÒn tÖ- Tr­êng Häc ViÖn Tµi ChÝnh Hµ Néi §æi míi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ kiÓm so¸t ë ViÖt Nam. T¹p chÝ nghiªn cøu tµi chÝnh sè 4 (2003), sè 5,6 (2004) Thêi b¸o kinh tÕ vµ dù b¸o sè 4 (2004) T¹p chÝ nghiªn cøu khoa häc sinh viªn sè 5 (2004) T¹p chÝ thuÕ nhµ n­íc sè 8 (2004) Kinh tÕ häc –david begg Kinh tÕ x· héi ViÖt Nam tõ n¨m 2001-2010 môc lôc A.Lêi nãi ®Çu:.................................................................................. 1 Ch­¬ng I: Lý luËn chung vÒ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ víi viÖc thùc hiÖn môc tiªu æn ®Þnh kinh tÕ.............................................................. 2 I.æn ®Þnh kinh tÕ-mét môc tiªu kinh tÕ vÜ m« quan träng............... ..2 II.Kh¸i niÖm vµ c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ...................................3 III.T¸c ®éng cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®èi víi thùc hiÖn môc tiªu æn ®Þnh kinh tÕ................................................................................................5 Ch­¬ng II: ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ víi thùc hiÖn môc tiªu æn ®Þnh kinh tÕ cña ViÖt Nam thêi gian qua...........................................................8 I.S¬ l­îc t×nh h×nh kinh tÕ tiÒn tÖ ViÖt Nam thêi gian qua................ 8 II.S¬ l­îc vÒ t×nh h×nh sö dông c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña ViÖt Nam nh»m æn ®Þnh kinh tÕ....................................................... 10 III.Nh÷ng ®¸nh gi¸ chung vÒ thùc tr¹ng sö dông chÝnh s¸ch tiÒn tÖ thùc hiÖn môc tiªu æn ®Þnh kinh tÕ ViÖt Nam thêi gian qua ...................... 13 Ch­¬ng III: Mét sè ý kiÕn ®Ò suÊt ®æi míi vµ hoµn thiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ gãp phÇn æn ®Þnh nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay............................................................................................ 18 I.§iÒu hµnh cung øng tiÒn tÖ ........................................................... 18 II.ChÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi vµ ®iÒu hµnh tû gi¸ ......................... 19 III.§iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ víi c«ng cô qu¶n lý......................... 22 B.KÕt luËn.......................................................................................24 Tµi liÖu tham kh¶o.....................................................................25