Tiểu luận Cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước và thực trạng cổ phần hóa doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài

Lêi Më §Çu NÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp ®· sôp ®æ mét c¸ch nhanh chãng trªn thÕ giíi. ë ViÖt Nam còng vËy, kÓ tõ sau §¹i Héi VIII cña §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam n¨m 1989 nÒn kinh tÕ n­íc ta ®· chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc. Tuy nhiªn, muèn thiÕt lËp ®­îc mét nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng thùc thô theo ®Þnh h­íng X· Héi Chñ NghÜa th× ®ßi hái ph¶i cã mét thêi gian dµi víi nh÷ng biÖn ph¸p hîp lý, ®Ó x· héi kh«ng mÊt ®i tÝnh æn ®Þnh, nÒn kinh tÕ kh«ng bÞ ®ét biÕn còng nh­ ®êi sèng nh©n d©n kh«ng v× thÕ mµ bÞ ®¶o lén. Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi (§TNN) lµ mét chñ tr­¬ng lín cña §¶ng vµ nhµ n­íc ta, lµ mét bé phËn cÊu thµnh quan träng cña ch­¬ng tr×nh c¶i c¸ch doanh nghiÖp cã vèn §TNN trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ chÕ thÞ tr­êng. ViÖc s¾p xÕp chuyÓn ®æi mét sè doanh nghiÖp cã vèn §TNN thµnh c«ng ty cæ phÇn (Cty CP) tiÕn lªn h×nh thµnh c¸c tËp ®oµn c«ng ty ®a quèc gia lín m¹nh, ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ ë thÞ tr­êng trong n­íc vµ v­¬n ra thÞ tr­êng Quèc tÕ. §ã lµ con ®­êng h÷u hiÖu nhÊt ®Ó ®æi míi nÒn kinh tÕ. §Æc biÖt, chóng ta ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó chñ ®éng vµ tÝch cùc tham gia héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi mµ vÉn b¶o vÖ vµ ph¸t huy ®­îc lîi Ých cña quèc gia, gi÷ g×n b¶n s¾c d©n téc, g¾n liÒn víi lîi Ých khu vùc theo môc tiªu hoµ b×nh - h÷u nghÞ, hîp t¸c - ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn. PhÇn Néi Dung I. C¬ së lý luËn vÒ cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc: 1. Kh¸i niÖm vÒ cæ phÇn hãa doanh nghiÖp nhµ n­íc: HiÖn nay ë ViÖt Nam, kh¸i niÖm cæ phÇn ho¸ ®­îc ®Ò cËp t¹i ®iÒu 2 th¸ng 4 sè 50/ T¹p chÝ Doanh nghiÖp ngµy 30/08/1996 cña Bé tµi chÝnh: “ Doanh nghiÖp nhµ n­íc (DNNN) chuyÓn thµnh c«ng ty cæ phÇn lµ mét biÖn ph¸p chuyÓn doanh nghiÖp tõ së h÷u nhµ n­íc sang h×nh thøc së h÷u nhiÒu thµnh phÇn, trong ®ã tån t¹i mét phÇn së h÷u nhµ n­íc. Cæ phÇn ho¸ DNNN nh»m huy ®éng c¸c nguån vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, thóc ®Èy qu¸ tr×nh xö lý vµ kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i hiÖn thêi cña doanh nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn cho nh÷ng ng­êi gãp vèn thùc sù lµm chñ doanh nghiÖp vµ n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp”. Tãm l¹i, cæ phÇn ho¸ DNNN lµ viÖc chuyÓn mét phÇn së h÷u DNNN sang së h÷u cæ ®«ng nh»m môc ®Ých huy ®éng mäi nguån vèn tõ tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, ph¸t huy tÝnh tù chñ cña ng­êi lao ®éng ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. 2. H×nh thøc cña cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc: Theo ®iÒu 3 nghÞ ®Þnh 64/2002/N§_CP ngµy 19/06/2002 viÖc chuyÓn DNNN thµnh c«ng ty cæ phÇn sÏ ®­îc tiÕn hµnh theo c¸c h×nh thøc sau ®©y: Gi÷ nguyªn gi¸ trÞ thuéc vèn nhµ n­íc hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp, ph¸t hµnh cæ phiÕu thu hót thªm vèn ®Ó ph¸t triÓn doanh nghiÖp. B¸n mét phÇn gi¸ trÞ thuéc vèn nhµ n­íc hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp. T¸ch mét bé phËn cña doanh nghiÖp ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó cæ phÇn ho¸. B¸n toµn bé gi¸ trÞ hiÖn cã thuéc vèn nhµ n­íc t¹i doanh nghiÖp ®Ó chuyÓn thµnh c«ng ty cæ phÇn. 3. B¶n chÊt vµ ý nghÜa cña cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc: a. B¶n chÊt cña cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc: _ VÒ h×nh thøc: Cæ phÇn ho¸ lµ viÖc nhµ n­íc b¸n mét phÇn hay toµn bé gi¸ trÞ cæ phÇn cña m×nh trong xÝ nghiÖp cho c¸c ®èi t­îng lµ tæ chøc hay c¸ nh©n trong vµ ngoµi n­íc, hoÆc cho c¸n bé qu¶n lý vµ c«ng nh©n cña xÝ nghiÖp b»ng h×nh thøc ®Êu gi¸ c«ng khai hay th«ng qua thÞ tr­êng chøng kho¸n ®Ó h×nh thµnh c¸c c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n hoÆc CtyCP. _ VÒ thùc chÊt: Cæ phÇn ho¸ lµ ph­¬ng thøc thùc hiÖn x· héi ho¸ së h÷u DNNN, chuyÓn h×nh th¸i kinh doanh mét chñ thuéc quyÒn së h÷u nhµ n­íc thµnh doanh nghiÖp cã nhiÒu chñ së h÷u víi môc tiªu ®¶m b¶o cho sù tån t¹i v÷ng ch¾c cña doanh nghiÖp vµ sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña doanh nghiÖp theo sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ x· héi. ChuyÓn ®æi DNNN thµnh së h÷u cña tËp thÓ cã nhiÒu ng­êi tham gia qu¶n lý vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ lao ®éng cña m×nh còng nh­ c¸c hîp t¸c x·, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n (CtyTNHH) vµ CtyCP lµ lo¹i h×nh së h÷u tËp thÓ vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt, lµm chñ vÒ lao ®éng lµ mét h×nh thøc qu¸ ®é cña Chñ NghÜa X· Héi. V× vËy, cæ phÇn ho¸ DNNN kh«ng ®ång nghÜa víi t­ nh©n ho¸, mµ cæ phÇn ho¸ DNNN lµ mét biÖn ph¸p c¬ cÊu l¹i doanh nghiÖp, n©ng cao hiÖu qu¶ vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh. b. ý nghÜa cña cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc: ViÖc cæ phÇn ho¸ DNNN sÏ gãp phÇn ®a d¹ng ho¸ së h÷u cho c¶ nÒn kinh tÕ. Nã t¹o ®éng lùc cho c¶ ng­êi lao ®éng cã vèn cæ phÇn h¨ng say lao ®éng v× lîi nhuËn chÝnh ®¸ng. §a d¹ng ho¸ së h÷u còng ®Æt tiÒn ®Ò cho viÖc ®æi míi kÕ ho¹ch ho¸ phï hîp víi c¬ chÕ thÞ tr­êng hµng ho¸ c¹nh tranh. Cæ phÇn ho¸ DNNN më ra triÓn väng x©y dùng thÞ tr­êng vèn lµnh m¹nh vµ phong phó, ®¶m b¶o thu hót vµ bæ sung thªm vèn cho c¸c doanh nghiªp, ®ì g¸nh nÆng cho ng©n s¸ch nhµ n­íc. T¹o ®iÒu kiÖn cho nhµ n­íc rót bít vèn ë lÜnh vùc nµy ®Ó ®iÒu sang lÜnh vùc kh¸c quan träng h¬n. Cæ phÇn ho¸ t¹o ®iÒu kiÖn c¬ cÊu l¹i nÒn kinh tÕ quèc d©n, ph©n bè theo nhiÒu thµnh phÇn, nhiÒu h×nh thøc së h÷u vµ tõ ®ã t¨ng c­êng vai trß chñ ®¹o cña nÒn kinh tÕ quèc d©n trªn nh÷ng mòi nhän chiÕn l­îc, nh÷ng ngµnh kinh tÕ quan träng hµng ®Çu. Nh­ vËy, kinh tÕ quèc d©n sÏ ®¶m b¶o ®­îc vai trß lµ c«ng cô ®iÒu tiÕt mµ kh«ng cÇn bao qu¸t nhiÒu lÜnh vùc, qu¸ nhiÒu ngµnh nghÒ, khiÕn vèn ®Çu t­ trµn lan, kh«ng n¾m ch¾c hiÖu qu¶ dÔ g©y ra thÊt tho¸t vÒ thiÖt h¹i. ViÖc cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN gãp phÇn c¶i tiÕn qu¶n lý kinh tÕ cã hiÖu qu¶ h¬n bëi nã kh¼ng ®Þnh vai trß cña héi ®ång qu¶n trÞ, nã h¹n chÕ nh÷ng can thiÖp phi kinh tÕ cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh. §ång thêi, còng t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc ph©n biÖt chøc n¨ng qu¶n lý kinh doanh víi chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc, ®¸p øng tèt yªu cÇu qu¶n lý cña nhµ n­íc ®èi víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Cæ phÇn ho¸ sÏ gióp ng­êi lao ®éng ë ®ã thùc hiÖn quyÒn lµm chñ tèt h¬n, ng­êi lao ®éng sÏ lµm viÖc víi tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao h¬n. QuyÒn vµ tr¸ch nhiÖm lµm chñ cao h¬n cña ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp sÏ t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho viÖc ®µo t¹o ®éi ngò nhµ kinh doanh míi phï hîp víi ®ßi hái cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®èi t¸c n­íc ngoµi trong xu thÕ më cöa, hîp t¸c liªn doanh hiÖn nay. ViÖc cæ phÇn ho¸ DNNN còng t¹o ®iÒu kiÖn cho c¹nh tranh lµnh m¹nh vµ ph©n phèi tho¶ ®¸ng lîi nhuËn thu ®­îc (theo vèn gãp, n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ lao ®éng) gióp cho viÖc x©y dùng c¸c quü phóc lîi ®¶m b¶o thùc hiÖn tèt c¸c chÝnh s¸ch x· héi. Nh­ vËy, cæ phÇn ho¸ DNNN lµ gi¶i ph¸p cÇn thiÕt, quan träng lµ mét trong nh÷ng chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ nhµ n­íc ta. II. Thùc tr¹ng vÒ cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ mét sè b­íc chuyÓn ®æi doanh nghiÖp thµnh c«ng ty cæ phÇn: 1. Thùc tr¹ng vÒ cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi: Khu vùc ®Çu t­ n­íc ngoµi (§TNN) hiÖn nay chiÕm trªn 25% tæng sè vèn ®Çu t­ toµn x· héi, t¹o ra trªn 10% GDP cña c¶ n­íc, chiÕm gÇn 35% gi¸ trÞ s¶n xuÊt toµn ngµnh c«ng nghiÖp vµ gÇn 22% kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ n­íc, t¹o viÖc lµm cho gÇn 30 v¹n lao ®éng. Theo sè liÖu thèng kª ®Õn cuèi th¸ng 4/2003, trªn ph¹m vi c¶ n­íc cã 3.906 dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi cßn hiÖu lùc, víi tæng vèn ®¨ng ký kho¶ng 38,972 tû USD; trong ®ã cã 4.049 dù ¸n ch­a ®­îc triÓn khai víi tæng vèn ®¨ng ký lµ 4,987 tû USD. Theo quy ®Þnh cña LuËt §TNN t¹i ViÖt Nam, doanh nghiÖp cã vèn §TNN khi thµnh lËp t¹i ViÖt Nam (doanh nghiÖp liªn doanh, doanh nghiÖp 100% vèn §TNN) th× h×nh thøc doanh nghiÖp ph¶i lùa chän lµ CtyTNHH. Quy ®Þnh nµy trªn thùc tÕ ®· kh«ng t¹o ra sù ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc ®Çu t­, c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­, t¹o søc hÊp dÉn ®Ó thu hót vèn §TNN. Trªn thùc tÕ, doanh nghiÖp cã vèn §TNN lµ ph¸p nh©n ViÖt Nam, hä ph¶i cã nh÷ng quyÒn b×nh ®¼ng nh­ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, ®Æc biÖt lµ trong viÖc ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc ®Çu t­. LuËt Doanh nghiÖp n¨m 1999 cho phÐp c¸c doanh nghiÖp (CtyTNHH, CtyCP) ®­îc phÐp tæ chøc l¹i b»ng viÖc chuyÓn ®æi tõ lo¹i h×nh Cty TNHH thµnh CtyCP vµ ng­îc l¹i, trong khi LuËt §TNN l¹i kh«ng cho phÐp ®iÒu ®ã. Trªn thùc tÕ, doanh nghiÖp cã vèn §TNN ®­îc tæ chøc d­íi h×nh thøc CtyCP l¹i rÊt phæ biÕn trªn thÕ giíi. Víi mong muèn c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ vµ thùc hiÖn c¸c môc tiªu nh­: _ N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn §TNN. _ Huy ®éng vèn cña c¸c nhµ ®Çu t­ ngoµi n­íc, trong n­íc ®Ó ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ, t¹o thªm viÖc lµm, ph¸t triÓn doanh nghiÖp. _ §a d¹ng ho¸ h×nh thøc ®Çu t­, c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­, t¹o søc hÊp dÉn ®Ó thu hót vèn §TNN. _ T¹o thªm nguån hµng cho thÞ tr­êng chøng kho¸n (TTCK) ViÖt Nam. 2. Mét sè b­íc chuyÓn ®æi doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi thµnh c«ng ty cæ phÇn: Ngµy 15/4/2003 Ch×nh phñ ban hµnh NghÞ ®Þnh 38/2003/N§-CP vÒ viÖc chuyÓn ®æi mét sè doanh nghiÖp cã vèn §TNN sang ho¹t ®éng theo h×nh thøc CtyCP (Sau ®©y gäi t¾t lµ NghÞ ®Þnh sè 38/2003/N§-CP). §©y lµ gi¶i ph¸p quan träng cña ViÖt Nam trong viÖc héi nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi, t¹o sù b×nh ®¼ng cho c¸c doanh nghiÖp cã vèn §TNN víi c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. Theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh 38/2003/N§-CP, viÖc chuyÓn ®æi doanh nghiÖp cã vèn §TNN thanh CtyCP ®­îc thùc hiÖn nh­ sau: Thø nhÊt, vÒ h×nh thøc chuyÓn ®æi: Doanh nghiÖp cã vèn §TNN cã thÓ lùa chän mét trong c¸c h×nh thøc chuyÓn ®æi sau: 1. Gi÷ nguyªn gi¸ trÞ doanh nghiÖp vµ gi¸ trÞ ®Çu t­. 2. ChuyÓn nh­îng mét phÇn gi¸ trÞ doanh nghiÖp míi 3. Gi÷ nguyªn gi¸ trÞ doanh nghiÖp hoÆc chuyÓn nh­îng mét phÇn vèn vµ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ®Ó thu hót vèn ®Çu t­. Thø hai, vÒ ®èi t­îng mua cæ phÇn cña CtyCP cã vèn §TNN gåm 1. Tæ chøc, c¸ nh©n ViÖt Nam 2. Doanh nghiÖp cã vèn §TNN t¹i ViÖt Nam, Tæ chøc, c¸ nh©n n­íc ngoµi. 3. Ng­êi ViÖt Nam ®Þnh c­ t¹i n­íc ngoµi. §èi t­îng nµy cã quyÒn tù quyÕt ®Þnh lµ cæ ®«ng n­íc ngoµi hay cæ ®«ng ViÖt Nam song ph¶i ®¨ng kÝ khi mua cæ phÇn vµ ®­îc h­ëng c¸c quyÒn lîi vµ thùc hiÖn c¸c nghÜa vô t­¬ng øng. Thø ba, vÒ ®iÒu kiÖn chuyÓn ®æi: C¸c doanh nghiÖp ®­îc chuyÓn ®æi ph¶i ®¸p øng c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y: 1. §· gãp ®ñ vèn ph¸p ®Þnh theo quy ®Þnh t¹i GiÊy phÐp ®Çu t­. 2. §· chÝnh thøc ho¹t ®éng Ýt nhÊt ba n¨m, trong ®ã n¨m cuèi cïng tr­íc khi chuyÓn ®æi ph¶i cã l·i. 3. Cã hå s¬ ®Ò nghÞ chuyÓn ®æi Trong c¸c ®iÒu kiÖn trªn, hai ®iªu kiÖn 1 vµ 2 thuéc c¸c quy ®Þnh b¾t buéc mµ ph¸p luËt ®ßi hái víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn §TNN, ®iÒu kiÖn 3 nh»m thÓ hiÖn vµ nªu bËt tÝnh tù nguyÖn cña c¸c doanh nghiÖp. ViÖc lùa chän c¸c doanh nghiÖp cã vèn §TNN ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, dÞch vô vµ ®¸p øng c¸c ®iÒu kiÖn nªu trªn do Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ chñ tr×, phèi hîp víi Bé Tµi chÝnh vµ c¸c c¬ quan liªn quan tr×nh Thñ t­íng ChÝnh phñ xem xÐt quyÕt ®Þnh. Thø t­, vÒ tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n cña doanh nghiÖp trong viÖc chuyÓn ®æi: 1. Doanh nghiÖp tiÕp tôc duy tr× c¬ cÊu tæ chøc vµ ho¹t ®éng theo quy ®Þnh cña LuËt §TNN t¹i ViÖt Nam cho ®Õn khi ®­îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ ®iÒu chØnh chuÈn y viÖc chuyÓn ®æi doanh nghiÖp. 2. Doanh nghiÖp ph¶i b¶o ®¶m ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh b×nh th­êng vµ b¶o ®¶m c¸c quyÒn, lîi Ých cña ng­êi lao ®éng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ lao ®éng. 3. Nhµ n­íc ViÖt Nam khuyÕn khÝch doanh nghiÖp b¸n cæ phÇn theo c¸c ®iÒu kiÖn ­u ®·i cho c¸n bé qu¶n lý, nh©n viªn vµ c«ng nh©n lµm viÖc t¹i doanh nghiÖp, tuú theo møc ®é cèng hiÕn vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Thø n¨m, vÒ viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®Ó chuyÓn ®æi: 1. Gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®Ó chuyÓn ®æi lµ toµn bé gi¸ trÞ tµi s¶n ghi trªn sæ s¸ch cña doanh nghiÖp ®· ®­îc kiÓm to¸n trong vßng 6 th¸ng tr­íc thêi ®iÓm nép hå s¬ ®Ò nghÞ chuyÓn ®æi. Gi¸ trÞ doanh nghiÖp lµ c¬ së cho viÖc x¸c ®Þnh gi¸ tèi thiÓu b¸n cæ phÇn vµ ph¸t hµnh cæ phiÕu cña Cty. 2. Trong tr­êng hîp doanh nghiÖp liªn doanh, tû lÖ n¾m gi÷ vèn gi÷a c¸c bªn liªn doanh sau khi x¸c ®Þnh l¹i gi¸ trÞ doanh nghiÖp lµ tû lÖ gãp vèn ph¸p ®Þnh cña c¸c bªn quy ®Þnh t¹i giÊy phÐp ®Çu t­. 3. §èi víi doanh nghiÖp liªn doanh mµ bªn ViÖt Nam gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt th× gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt vµ thêi h¹n gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®­îc gi÷ nguyªn theo quy ®Þnh t¹i giÊp phÐp ®Çu t­ vµ tÝnh vµo gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®Ó chuyÓn ®æi. HÕt thêi h¹n bªn ViÖt Nam gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt CtyCP chuyÓn sang h×nh thøc thuª ®Êt cña Nhµ n­íc ViÖt Nam. Doanh nghiÖp ®­îc thuª c¸c C«ng ty t­ vÊn, C«ng ty tµi chÝnh, C«ng ty kiÓm to¸n… trong n­íc hoÆc n­íc ngoµi ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp, gi¸ b¸n cæ phÇn hoÆc gi¸ ph¸t hµnh cæ phiÕu. Thø s¸u, tæ chøc ho¹t ®éng cña CtyCP cã vèn §TNN: VÒ c¬ b¶n, CtyCP cã vèn §TNN sau khi ®­îc thµnh lËp sÏ ho¹t ®éng nh­ CtyCP theo LuËt doanh nghiÖp 1999. ViÖc ph©n lo¹i c¸c lo¹i cæ phÇn, quyÒn, nghÜa vô cña cæ ®«ng phæ th«ng, cæ ®«ng ­u ®·i, viÖc chµo b¸n, chuyÓn nh­îng, mua l¹i cæ phÇn, ®iÒu kiÖn thanh to¸n vµ xö lý c¸c cæ phÇn ®­îc mua l¹i, tr¶ cæ tøc, thu håi tiÒn thanh to¸n cæ phÇn mua l¹i hoÆc cæ tøc. §¹i héi ®ång cæ ®«ng vµ tæ chøc häp §¹i héi ®ång cæ ®«ng, tæ chøc, nhiÖm vô vµ ho¹t ®éng cña Héi ®ång qu¶n trÞ, viÖc bæ nhiÖm, quyÒn vµ nghÜa vô cña Gi¸m ®èc( Tæng gi¸m ®èc) vµ ng­êi qu¶n lý c«ng ty, nhiÖm vô cña Ban KiÓm so¸t, viÖc kiÓm to¸n… ®­îc thùc hiÖn t­¬ng tù nh­ lo¹i h×nh CtyCP theo quy ®Þnh t¹i LuËt doanh nghiÖp 1999. Tuy nhiªn, NghÞ ®Þnh sè 38/2003/N§-CP ngµy 15/4/2003 cßn cã mét sè quy ®Þnh riªng nh­ sau: 1. VÒ cæ ®«ng: CtyCP ph¶i cã Ýt nhÊt mét cæ ®«ng s¸ng lËp n­íc ngoµi, tæng gi¸ trÞ cæ phÇn do cæ ®«ng s¸ng lËp n­íc ngoµi n¾m gi÷ ph¶i ®¶m b¶o Ýt nhÊt b»ng 30% vèn ®iÒu lÖ trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña c«ng ty. Cæ ®«ng cña CtyCP chØ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nî vµ c¸c nghÜa vô tµi s¶n kh¸c cña CtyCP trong ph¹m vi sè vèn ®· gãp vµo c«ng ty. Cæ ®«ng cã quyÒn chuyÓn nh­îng cæ phÇn cña m×nh cho c¸c tæ chøc, c¸ nh©n n­íc ngoµi theo quy ®Þnh, viÖc chuyÓn nh­îng cæ phÇn do cæ ®«ng s¸ng lËp n­íc ngoµi n¾m gi÷ cho c¸c tæ chøc, c¸ nh©n ViÖt Nam ph¶i ®­îc Bé KH&§T chuÈn y vµ ph¶i ®¶m b¶o quy ®inh vÒ tû lÖ cæ phÇn n¾m gi÷ theo quy ®Þnh. Sè tiÒn thu ®­îc, cæ ®«ng s¸ng lËp n­íc ngoµi ph¶i dïng ®Ó t¸i ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam, tr­êng hîp chuyÓn ra khái ViÖt Nam ph¶i ®­îc sù chÊp thuËn cña c¬ quan cã thÈm quyÒn. 2. Sæ ®¨ng ký cæ ®«ng: CtyCP ph¶i lËp vµ l­u gi÷ sæ ®¨ng ký cæ ®«ng. Sæ d¨ng ký cæ ®«ng cã thÓ lµ v¨n b¶n, tËp d÷ liÖu ®iÖn tö hoÆc c¶ hai. Sæ d¨ng ký cæ ®«ng ®­îc l­u gi÷ l¹i trô së cña CtyCP hoÆc n¬i kh¸c, nh­ng ph¶i th«ng b¸o b»ng v¨n b¶n cho Bé KH&§T vµ tÊt c¶ cæ ®«ng. 3. Cæ phiÕu: MÖnh gi¸ cæ phiÕu cña CtyCP ®­îc ghi b»ng §ång ViÖt Nam (VN§) hoÆc b»ng ngo¹i tÖ tù do chuyÓn ®æi th«ng dông. Mäi cæ phiÕu giao dÞch t¹i ViÖt Nam ph¶i ®­îc ghi b»ng VN§. Tû gi¸ gi÷a VN§ vµ ngo¹i tÖ lµ tû gi¸ giao dÞch b×nh qu©n trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng do Ng©n hµng Nhµ n­íc (NHNN) ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm chuyÓn ®æi. Cæ ®«ng s¸ng lËp n­íc ngoµi ph¶i n¾m gi÷ cæ phiÕu ghi tªn Ýt nhÊt t­¬ng øng víi gi¸ trÞ cæ phÇn quy ®Þnh ( b»ng 30% vèn ®iÒu lÖ). 4. C¸c quyÒn vµ nghÜa vô cña CtyCP cã vèn §TNN: Ngoµi c¸c quyÒn vµ nghÜa vô ®­îc quy ®Þnh t¹i LuËt Doanh nghiÖp, CtyCP cã vèn §TNN cßn cã c¸c quyÒn vµ nghÜa vô sau: §­îc miÔn lÖ phÝ tr­íc b¹ ®èi víi viÖc chuyÓn quyÒn së h÷u tµi s¶n cña doanh nghiÖp thµnh së h÷u cña CtyCP. KÕ thõa c¸c quyÒn vµ nghÜa vô cña doanh nghiÖp ®­îc chuyÓn ®æi ®èi víi Nhµ n­íc ViÖt Nam, víi bªn thø ba vµ víi ng­êi lao ®éng. TiÕp tôc thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­ ®· ®­îc phª duyÖt, c¸c kho¶n nî ch­a thanh to¸n vµ c¸c nghÜa vô tµi chÝnh kh¸c cña doanh nghiÖp ®­îc chuyÓn ®æi. CtyCP ®­îc h­ëng c¸c ­u ®·i vÒ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ph¸t sinh, quyÒn vµ nghÜavô theo quy ®Þnh t¹i LuËt §TNN t¹i ViÖt Nam vµ giÊy phÐp ®Çu t­ ®· ®­îc cÊp tr­íc khi chuyÓn ®æi. C¸c quy ®Þnh trªn cho phÐp c¸c CtyCP cã vèn §TNN (®­îc ho¹t ®éng theo LuËt Doanh nghiÖp nh­ng l¹i h­ëng c¸c ­u ®·i cña LuËt §TNN) ph©n biÖt víi c¸c h×nh thøc doanh nghiÖp cæ phÇn kh¸c còng cã sù tham gia cña nhµ §TNN ( th«ng qua viÖc mua cæ phÇn) hoÆc c¸c nhµ §TNN ®­îc phÐp mua cæ phÇn ®Õn 30% vèn ®iÒu lÖ. Nhµ §TNN ®­îc phÐp ®iÒu hµnh c«ng ty, c«ng ty vÉn trùc tiÕp ®iÒu chØnh theo LuËt §TNN v× tû lÖ n¾m gi÷ vèn ®iÒu lÖ cña nhµ §TNN tèi thiÓu lµ 30%. Thø b¶y, c¸c vÊn ®Ò vÒ gi¶i thÓ, ph¸ s¶n CtyCP cã vèn §TNN: C«ng ty cæ phÇn bÞ gi¶i thÓ trong c¸c tr­êng hîp sau: - KÕt thóc thêi h¹n ho¹t ®éng ghi ë §iÒu lÖ mµ kh«ng cã quyÕt ®Þnh gia h¹n. - Theo quyÕt ®Þnh cña §¹i héi ®ång cæ ®«ng. - C«ng ty kh«ng cßn ®ñ sè l­îng cæ ®«ng tèi thiÓu trong thêi h¹n s¸u th¸ng liªn tôc. - BÞ thu håi giÊy phÐp ®Çu t­. ViÖc chÊm døt ho¹t ®éng, thanh lý tµi s¶n, gi¶i thÓ CtyCP cã vèn §TNN thùc hiÖn theo tr×nh tù sau: - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ ra quyÕt ®Þnh chÊm døt ho¹t ®éng ®èi víi CtyCP. - CtyCP cã tr¸ch nhiÖm thµnh lËp Ban thanh lý ®Ó tiÕn hµnh thanh lý tµi s¶n c«ng ty. Sau khi kÕt thóc viÖc thanh lý, CtyCP tr×nh hå s¬ thanh lý ®Ó Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ xem xÐt, quyÕt ®Þnh. ChuyÓn ®æi doanh nghiÖp cã vèn §TNN sang ho¹t ®éng d­íi h×nh thøc CtyCP lµ mét vÊn ®Ò míi ®èi víi ViÖt Nam. Trong suèt qu¸ tr×nh x©y dùng dù th¶o NghÞ ®Þnh cho ®Õn khi ban hµnh, ®· cã nhiÒu doanh nghiÖp cã vèn §TNN bµy tá nguyÖn väng chuyÓn ®æi ( theo b¸o c¸o cña Bé KH&§T, hiÖn cã kho¶ng 20 doanh nghiÖp cã vèn §TNN bµy tá ý ®Þnh ®­îc chuyÓn ®æi sang ho¹t ®éng theo h×nh thøc CtyCP). Nh­ vËy, viÖc cã mét sù h­íng dÉn cÇn thiÕt vµ kÞp thêi tõ c¸c c¬ quan nh­ Bé KH&§T, Bé Tµi chÝnh, Ng©n hµng nhµ n­íc ViÖt Nam vµ c¸c c¬ quan liªn quan kh¸c nh»m thùc hiÖn ®­îc c¸c môc tiªu ®Ò ra víi viÖc chuyÓn ®æi nµy trong thêi gian tíi. KÕt LuËn Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ mét chñ tr­¬ng lín cña §¶ng vµ nhµ n­íc ta. §ã lµ mét gi¶i ph¸p mang tÝnh ®ét ph¸, nh»m gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n nh­: c¬ cÊu l¹i c¸c doanh nghiÖp, quyÒn së h÷u doanh nghiÖp vµ ®iÒu nµy sÏ gióp cho c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi sau khi chuyÓn ®æi thµnh c«ng ty cæ phÇn t¹o ®­îc mét ®éng lùc to lín trong c«ng t¸c qu¶n lý, ph¸t huy vai trß chñ ®éng ®Ó cã tèc ®é t¨ng tr­ëng theo cÊp sè nh©n mét c¸ch toµn diÖn, n©ng cao thu nhËp cña ng­êi lao ®éng, gãp phÇn lµm t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ æn ®Þnh x· héi. Bªn c¹nh ®ã, viÖc chuyÓn ®æi kh«ng chØ t¹o ra mét m«i tr­êng kinh doanh, m«i tr­êng ®Çu t­ râ rµng, b×nh ®¼ng gi÷a c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ trong n­íc vµ cã vèn §TNN mµ cßn t¹o ®iÒu kiÖn cho ViÖt Nam chñ ®éng héi nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Môc Lôc Lêi Më §Çu:…………………………………………………………………trang: 1 PhÇn Néi Dung:…………………………………………………………………...: 2 I. C¬ së lý luËn vÒ cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc:…………………………: 2 1. Kh¸i niÖm vÒ cæ phÇn hãa doanh nghiÖp nhµ n­íc:…………………………….: 2 2. H×nh thøc cña cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc:…………………………...: 2 3. B¶n chÊt vµ ý nghÜa cña cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc:………………...: 3 II. Thùc tr¹ng vÒ cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp cã vèn §TNN vµ mét sè b­íc chuyÓn ®æi doanh nghiÖp thµnh c«ng ty cæ phÇn:…………………….…………..: 5 1. Thùc tr¹ng vÒ cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc cã vèn §TNN:…………..: 5 2. Mét sè b­íc chuyÓn ®æi doanh nghiÖp thµnh c«ng ty cæ phÇn:………………..: 6 KÕt luËn:…………………………………………………………………………...: 11