Tiểu luận Đào tạo nghề du lịch trong quá trình hội nhập

Tr­êng ®¹i häc khoa häc x· héi & nh©n v¨n Khoa Du lÞch häc ---˜µ™--- tiÓu luËn m«n häc: toµn cÇu ho¸ vÒ Du lÞch tªn ®Ò tµi: §µo t¹o nghÒ du lÞch trong qu¸ tr×nh héi nhËp  PhÇn 1: thùc tr¹ng ®µo t¹o nh©n lùc Du lÞch hiÖn nay Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhu cÇu ®µo t¹o c¸c ngµnh nghÒ phôc vô cho sù ph¸t triÓn toµn diÖn cña x· héi ®ang ®­îc chó träng trong ®ã cã ngành du lÞch, mét trong nh÷ng nghÒ mang tÝnh nãng cña x· héi. ViÖc ®µo t¹o nghÒ du lÞch tuy kh«ng cßn míi mÎ song thùc tÕ cho thÊy cßn cã rÊt nhiÒu vÊn ®Ò ®Æt ra trong c«ng t¸c qu¶n lý ®µo t¹o còng nh­ chÊt l­îng ®µo t¹o cña nghÒ. Du lÞch lµ ngµnh kinh tÕ dÞch vô, ë ®ã s¶n phÈm lµ dÞch vô do con ng­êi lao ®éng cung cÊp, phôc vô kh¸ch du lÞch. Do vËy, nh©n lùc lµ yÕu tè chÝnh trong qu¸ tr×nh kinh doanh vµ phôc vô. Kh¸c víi mét sè ngµnh kinh tÕ kh¸c, ho¹t ®éng du lÞch khã cã thÓ c¬ khÝ ho¸, tù ®éng ho¸ mµ phÇn lín lao ®éng ®­îc thùc hiÖn th«ng qua lao ®éng trùc tiÕp cña ng­êi phôc vô du lÞch. MÆt kh¸c, do tÝnh ®Æc thï cña ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch - dÞch vô du lÞch do ng­êi phôc vô cung cÊp trùc tiÕp cho kh¸ch du lÞch. Ho¹t ®éng du lÞch lµ qu¸ tr×nh dÞch vô nªn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu dïng diÔn ra ®ång thêi vµ chÊt l­îng dÞch vô ®ã phôc thuéc trùc tiÕp vµo tr×nh ®é, kü n¨ng tay nghÒ vµ th¸i ®é phôc vô. Nh­ vËy, yÕu tè nh©n lùc trong du lÞch lµ t¸c nh©n chÝnh ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm du lÞch. Do vËy, viÖc n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o, qu¶n lý ®µo t¹o nghÒ du lÞch trong c¸c tr­êng ®¹i häc nãi chung vµ c¸c tr­êng trung cÊp nãi riªng ®Æc biÖt ®­îc chó träng. Thùc tr¹ng viÖc ®µo t¹o nguån nh©n lùc du lÞch hiÖn nay ch­a cã tÝnh chuyªn nghiÖp cao, thiÕu lao ®éng cã tay nghÒ, yÕu vÒ tr×nh ®é qu¶n lý... lµ mét trong nh÷ng rµo c¶n c¬ b¶n ®èi víi qu¸ tr×nh thóc ®Èy ph¸t triÓn du lÞch nh­ môc tiªu ®Ò ra. Thªm vµo ®ã, yªu cÇu vÒ nh©n lùc trong ngµnh du lÞch ngµy cµng cao, ®Æc biÖt yªu cÇu vÒ chÊt l­îng, kü n¨ng nghiÖp vô, tr×nh ®é qu¶n lý, ngo¹i ng÷, còng nh­ c¬ cÊu lao ®éng hîp lý. Thùc tiÔn cho thÊy, ®µo t¹o nghÒ du lÞch kh«ng chØ dõng l¹i trong c¸c tr­êng §¹i häc vµ cao ®¼ng mµ ®ang ngµy cµng më réng ra c¸c tr­êng d¹y nghÒ, c¸c trung t©m ®µo t¹o ng¾n h¹n, d¹y nghÒ ng¾n h¹n nh»m cung cÊp l­îng nh©n lùc lín theo yªu cÇu cña ngµnh. HiÖn nay, cã rÊt nhiÒu c¸c c¬ së ®µo t¹o bao gåm c¶ c«ng lËp vµ d©n lËp. Tuy nhiªn, viÖc ®µo t¹o nghÒ vµ qu¶n lý ®µo t¹o nghÒ du lÞch ®Æc biÖt trong c¸c tr­êng trung häc chuyªn nghiÖp trªn ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi ®· ®¹t ®­îc mét sè c¸c kÕt qu¶ ®¸ng l­u ý. MÆc dï vËy, vÉn cßn cã rÊt nhiÒu nh÷ng tån t¹i vµ bÊt cËp trong c«ng t¸c qu¶n lý ®µo t¹o, ®Æc biÖt lµ chÊt l­îng ®µo t¹o trong cÊc tr­êng trung cÊp. ViÖc qu¶n lý ®µo t¹o nghÒ du lÞch thùc tÕ ch­a trë thµnh mét hÖ thèng ®µo t¹o qu¶n lý mang tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp, Ngµnh du lÞch lµ mét ngµnh kinh tÕ míi ph¸t triÓn m¹nh mÏ ë ViÖt Nam trong kho¶ng h¬n 10 trë l¹i ®©y nh­ng ®· cã nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc vµo viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nh­ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ t¹o thªm viÖc lµm cho x· héi. Cïng víi sù ph¸t triÓn chung cña ngµnh, lùc l­îng lao ®éng du lÞch còng ngµy cµng ph¸t triÓn, thÓ hiÖn ë viÖc sè l­îng lao ®éng cña ngµnh du lÞch ngµy cµng t¨ng tû lÖ thuËn theo nhÞp ®é t¨ng tr­ëng (ng­êi) BiÓu 1: T×nh h×nh nguån nh©n lùc du lÞch ë ViÖt nam §Õn nay, c¶ n­íc ®· cã 30 c¬ së ®µo t¹o du lÞch hÖ nghÒ vµ trung cÊp, víi sè l­îng häc sinh ®­îc ®µo t¹o nghÒ hµng n¨m tõ 15 ®Õn 16 ngh×n ng­êi; 38 c¬ së ®µo t¹o du lÞch hÖ ®¹i häc, cao ®¼ng, víi sè l­îng häc sinh ®­îc ®µo t¹o hµng n¨m lµ trªn d­íi 3 ngh×n ng­êi. C¸c ngµnh nghÒ chñ yÕu ®­îc ®µo t¹o ë bËc nghÒ vµ trung cÊp lµ lµ kü thuËt nÊu ¨n, kü thuËt phôc vô buång, bµn, bar vµ lÔ t©n; ë bËc ®¹o häc, cao ®¼ng, chñ yÕu ®­îc ®µo t¹o vÒ c¸c chuyªn ngµnh nh­ qu¶n trÞ kinh doanh du lÞch, h­íng dÉn viªn du lÞch, marketing du lÞch, v¨n ho¸ du lÞch….. T¹i ®Þa bµn Hµ Néi cã tæng sè 12 c¬ së ®µo t¹o nghÒ du lÞch ë tr×nh ®é trung cÊp nh­ng thùc tÕ chØ cã 2 c¬ së trung häc chuyªn nghiÖp ®µo t¹o häc sinh ®¹t chÊt l­îng t­¬ng ®èi tèt, häc sinh cã thÓ ®¸p øng ngay ®­îc yªu cÇu c«ng viÖc khi ra tr­êng ®ã lµ tr­êng Trung häc Th­¬ng m¹i Du lÞch vµ Tr­êng NghiÖp vô Kh¸ch s¹n Hµ néi. So víi c¸c ®Þa bµn kh¸c trªn c¶ n­íc th× sè c¬ së ®µo t¹o vÒ nghÒ Du lÞch t¹i Hµ Néi chiÕm tØ lÖ cao nhÊt. §Õn nay, c¶ n­íc ®· cã 30 c¬ së ®µo t¹o du lÞch hÖ nghÒ vµ trung cÊp, víi sè l­îng häc sinh ®­îc ®µo t¹o nghÒ hµng n¨m tõ 15 ®Õn 16 ngh×n ng­êi; 38 c¬ së ®µo t¹o du lÞch hÖ ®¹i häc, cao ®¼ng, víi sè l­îng häc sinh ®­îc ®µo t¹o hµng n¨m lµ trªn d­íi 3 ngh×n ng­êi. C¸c ngµnh nghÒ chñ yÕu ®­îc ®µo t¹o ë bËc nghÒ vµ trung cÊp lµ lµ kü thuËt nÊu ¨n, kü thuËt phôc vô buång, bµn, bar vµ lÔ t©n; ë bËc ®¹o häc, cao ®¼ng, chñ yÕu ®­îc ®µo t¹o vÒ c¸c chuyªn ngµnh nh­ qu¶n trÞ kinh doanh du lÞch, h­íng dÉn viªn du lÞch, marketing du lÞch, v¨n ho¸ du lÞch….. Tuy nhiªn, nãi chung quy m« ®µo t¹o cña c¸c c¬ së cßn nhá, ®Æc biÖt lµ c¸c c¬ së ®µo t¹o nghiÖp vô du lÞch. §ång thêi, c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ phôc vô cho ®µo t¹o t¹i hÇu hÕt c¸c c¬ së ®µo t¹o hiÖn cã cßn thiÕu thèn, l¹c hËu. Néi dung gi¸o dôc hiÖn t¹i cßn nÆng vÒ lý thuyÕt, nhÑ vÒ thùc hµnh, ch¾p v¸. §a sè gi¸o viªn gi¶ng d¹y ë bËc trung häc vµ d¹y nghÒ ®Òu cã tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô, kinh nghiÖm gi¶ng d¹y vµ kiÕn thøc thùc tÕ phong phó, thÝch hîp trong thêi kú kinh tÕ bao cÊp. B­íc sang c¬ chÕ kinh tÕ thÞ tr­êng, phÇn lín ®· tÝch cùc häc tËp, båi d­ìng n©ng cao kiÕn thøc, c¶ chuyªn m«n nghiÖp vô, ph­¬ng ph¸p s­ ph¹m vµ ngo¹i ng÷ ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña c¬ chÕ kinh tÕ míi. §µo t¹o du lÞch bËc ®¹i häc, cao ®¼ng míi ph¸t triÓn ë n­íc ta trong vµi n¨m trë l¹i ®©y, ®éi ngò gi¸o viªn gi¶ng d¹y vÒ du lÞch phÇn lín lµ tõ chuyªn ngµnh kh¸c chuyÓn sang. Sè ®­îc ®µo t¹o chÝnh quy vÒ du lÞch chiÕm tû lÖ rÊt thÊp. Qua ®iÒu tra thùc tÕ, nhiÒu c¬ së ®µo t¹o du lÞch hiÖn nay vÉn chñ yÕu dùa vµo ®éi ngò gi¶ng viªn kiªm gi¶ng. Ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o hiÖn nay ®ang ¸p dông t¹i c¸c c¬ së ®µo t¹o nãi chung vµ c¬ së ®µo t¹o du lÞch nãi riªng rÊt ®a d¹ng, phong phó. Tuy nhiªn, c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc vÒ ®µo t¹o còng nh­ c¬ quan qu¶n lý chuyªn ngµnh ch­a x©y dùng nh÷ng tiªu chÝ cô thÓ vÒ chuyªn m«n lµm c¨n cø cho c¸c c¬ së ®µo t¹o x©y dùng ch­¬ng tr×nh, gi¸o tr×nh dÉn ®Õn mét sè néi dung ®µo t¹o cña c¸c c¬ së kh«ng thèng nhÊt, kh«ng cã quy chuÈn tèi thiÓu vÒ néi dung ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o chuyªn ngµnh du lÞch cho tõng bËc häc, tõng ngµnh häc. Mét thùc tÕ n÷a cho thÊy, lùc l­îng c¸n bé gi¸o viªn tham gia ®µo t¹o ë c¸c tr­êng du lÞch cßn cã mét sè mÆt h¹n chÕ, ®Æc biÖt lµ tr×nh ®é ngo¹i ng÷. Trong khi hoµn thiÖn hÖ thèng ®µo t¹o du lÞch, cÇn chó ý hoµn thiÖn ®ång bé c¶ vÒ sè l­îng, chÊt l­îng; c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®µo t¹o ; ch­¬ng tr×nh gi¶ng d¹y, ®éi ngò gi¸o viªn, c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ cho c¸c tr­êng líp ®µo t¹o vÒ du lÞch ®Ó cã ®iÒu kiÖn hoµn thµnh nhiÖm vô ph¸t triÓn Ngµnh, ®¸p øng ®ßi hái cña sù nghiÖp ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam thêi kú tíi. B¶ng 1. Ph©n bè c¸c c¬ së ®µo t¹o trung cÊp nghiÖp vô du lÞch T/T Khu vùc Sè l­îng Ghi chó 1 Hµ Néi 12 2 H¶i Phßng 1 C¬ së cña TCDL 3 Qu¶ng Ninh 1 4 Hµ T©y 1 5 §iÖn Biªn 1 6 L¹ng S¬n 2 7 NghÖ An 2 8 Thanh Ho¸ 1 9 Th¸i Nguyªn 1 10 VÜnh Phóc 1 11 B¾c Giang 1 12 Th¸i B×nh 1 13 Hµ TÜnh 2 14 HuÕ 1 C¬ së cña TCDL 15 L©m §ång 1 16 Kh¸nh Hoµ 2 17 §µ N½ng 2 18 Vòng Tµu 1 C¬ së cña TCDL 19 Thµnh Phè HCM 7 20 Phan ThiÕt 1 21 An Giang 1 22 Kiªn Giang 1 21 §ång Nai 1 22 CÇn Th¬ 1 23 Sãc Tr¨ng 1 Ghi chó: Thêi ®iÓm 4 n¨m 2005 Do vÞ trÝ t¹i khu vùc trung t©m cho nªn trªn ®Þa bµn Hµ Néi, c¸c c¬ së ®µo t¹o bËc trung cÊp ®ang gÆp rÊt nhiÒu nh÷ng thuËn lîi trong c«ng t¸c qu¶n lý ®µo t¹o nh»m n©ng cao chÊt l­îng qu¶n lý vµ ®µo t¹o. Thø nhÊt, thêi gian ®µo t¹o ®èi víi hÖ trung cÊp nghÒ ng¾n( th­êng kho¶ng 2 n¨m trë l¹i). Thêi gian ®µo t¹o ng¾n cho phÐp l­îng lao ®éng ra lµm viÖc nhanh, nhiÒu, tiÕt kiÖm thêi gian ®µo t¹o vµ cã thÓ sö dông ngay lao ®éng trong nghÒ. Thêi gian ®µo t¹o vÒ lý thuyÕt c¬ së th­êng chØ chiÕm 1/3 tæng l­îng thêi gian ®µo t¹o. Cßn l¹i thêi gian chñ yÕu ®ã lµ thùc hµnh nghÒ vµ kiÕn tËp t¹i c¸c c¬ së, c¸c doanh nghiÖp l÷ hµnh du lÞch. Nh­ vËy, thêi gian ®µo t¹o kÕt hîp víi ngoµi thùc tÕ ®­îc chó träng rÊt m¹nh tr¸nh t×nh tr¹ng häc tËp chØ mang tÝnh chÊt lý thuyÕt Thø hai lµ mét sè c¸c tr­êng ®µo t¹o nghÒ du lÞch trªn ®Þa bµn Hµ Néi vÒ c¬ b¶n ®· hoµn thiÖn gi¸o tr×nh gi¶ng d¹y khèi trung häc chuyªn nghiÖp chuyªn ngµnh du lÞch. §©y lµ mét b­íc tiÕn triÓn tèt trong c«ng t¸c qu¶n lý nh»m ph¸t huy tèi ®a c¸c kiÕn thøc lý thuyÕt ¸p dông vµo thùc tÕ kh«ng mang tÝnh chÊt c¬ së lý luËn. Trªn thùc tÕ, viÖc ¸p dông lý thuyÕt vµo víi thùc tÕ lµ mét vÊn ®Ò cÇn ®­îc quan t©m ®Æc biÖt ®èi víi c¸c ngµnh du lÞch mang tÝnh chÊt øng dông thùc tiÔn rÊt cao. Bé gi¸o tr×nh dµnh gi¶ng d¹y cho du lÞch trong khèi trung trung häc chuyªn nghiÖp ®· ®­îc Bé Gi¸o dôc thèng nhÊt vµ ¸p dông gi¶ng d¹y trong hÇu hÕt c¸c tr­êng trung häc chuyªn nghiÖp trªn ®Þa bµn Hµ Néi. Thø ba: c¸c tr­êng trung häc chuyªn nghiÖp cã c¸c khoa du lÞch hÇu hÕt ®· ho¹t ®éng thµnh khoa ®éc lËp, cã kÕ ho¹ch ho¹t ®éng ®µo t¹o riªng biÖt. §©y lµ ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c khoa du lÞch trong c¸c tr­êng trung häc chuyªn nghiÖp cã ®iÒu kiÖn tù ho¹t ®éng ®äc lËp, trao ®æi ý kiÕn chuyªn m«n, kÕ ho¹ch ho¹t ®éng mét c¸ch chñ ®éng ph¸t huy tèi ®a tÝnh chñ ®éng tÝch cùc cña gi¸o viªn trong khoa. HÇu hÕt ®éi ngò gi¸o viªn gi¶ng d¹y ®Òu ë tr×nh ®é ®¹i häc vµ h¬n 1/3 sè l­îng gi¸o viªn ®ang trùc tiÕp gi¶ng d¹y ®Òu ®· cã kinh nghiÖm thùc tÕ. ViÖc kÕt hîp ®µo t¹o vµ th­êng xuyªn trao ®æi víi c¸c c¬ së sö dông nguån nh©n lùc du lÞch ®­îc tæ chøc hµng n¨m ë mét sè tr­êng trung cÊp chuyªn nghiÖp nh»m môc tiªu n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý chÊt l­îng ®µo t¹o, phèi kÕt hîp chÆt chÏ víi c¸c c¬ së sö dông nh©n lùc ®Ó hoµn thiÖn ch­¬ng tr×nh gi¶ng d¹y ®¸p øng yªu cÇu thùc tiÔn cña nghÒ nghiÖp. Trªn ®©y lµ nh÷ng thuËn lîi c¬ b¶n nhÊt ®Þnh trong c«ng t¸c qu¶n lý ®µo t¹o nghÒ trong c¸c tr­êng trung häc chuyªn nghiÖp trªn ®Þa bµn Hµ Néi. Bªn c¹nh ®ã, viÖc qu¶n lý ®µo t¹o nghÒ du lÞch trªn ®Þa bµn Hµ Néi cßn gÆp kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n bÊt cËp. Nãi chung, quy m« ®µo t¹o cña c¸c c¬ së cßn nhá, ®Æc biÖt lµ c¸c c¬ së ®µo t¹o nghiÖp vô vÒ l÷ hµnh du lÞch. Thùc tÕ, cho thÊy c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ phôc vô cho ®µo t¹o t¹i hÇu hÕt c¸c c¬ së ®µo t¹o hiÖn cã cßn thiÕu thèn, l¹c hËu. Néi dung gi¸o dôc hiÖn t¹i cßn nÆng vÒ lý thuyÕt, nhÑ vÒ thùc hµnh, ch¾p v¸. §a sè gi¸o viªn gi¶ng d¹y ë bËc trung häc vµ d¹y nghÒ ®Òu cã tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô, kinh nghiÖm gi¶ng d¹y vµ kiÕn thøc thùc tÕ phong phó, thÝch hîp trong thêi kú kinh tÕ bao cÊp. B­íc sang c¬ chÕ kinh tÕ thÞ tr­êng, phÇn lín ®· tÝch cùc häc tËp, båi d­ìng n©ng cao kiÕn thøc, c¶ chuyªn m«n nghiÖp vô, ph­¬ng ph¸p s­ ph¹m vµ ngo¹i ng÷ ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña c¬ chÕ kinh tÕ míi. Qua ®iÒu tra thùc tÕ, nhiÒu c¬ së ®µo t¹o nghÒ du lÞch hiÖn nay vÉn chñ yÕu dùa vµo ®éi ngò gi¶ng viªn kiªm gi¶ng, tr×nh ®é chuyªn m«n vÒ du lÞch cßn rÊt h¹n chÕ. Ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ë bËc trung häc chuyªn nghiÖp hiÖn nay ®ang ¸p dông t¹i c¸c c¬ së ®µo t¹o trªn c¶ n­íc nãi chung vµ c¬ së ®µo t¹o du lÞch t¹i ®Þa bµn Hµ Néi nãi riªng rÊt ®a d¹ng, phong phó. Tuy nhiªn, c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc vÒ ®µo t¹o còng nh­ c¬ quan qu¶n lý chuyªn ngµnh ch­a x©y dùng nh÷ng tiªu chÝ cô thÓ vÒ chuyªn m«n lµm c¨n cø cho c¸c c¬ së ®µo t¹o x©y dùng ch­¬ng tr×nh, gi¸o tr×nh dÉn ®Õn mét sè néi dung ®µo t¹o cña c¸c c¬ së vÒ tr×nh ®é trung cÊp kh«ng thèng nhÊt, kh«ng cã quy chuÈn tèi thiÓu vÒ néi dung ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o chuyªn ngµnh du lÞch cho tõng bËc häc, tõng ngµnh häc. Mét thùc tÕ n÷a cho thÊy, lùc l­îng c¸n bé gi¸o viªn tham gia ®µo t¹o ë c¸c tr­êng Du lÞch t¹i Hµ Néi cßn cã mét sè mÆt h¹n chÕ, ®Æc biÖt lµ tr×nh ®é ngo¹i ng÷. Trong khi ®ã mét yªu cÇu v« cïng cÊp thiÕt vÒ mÆt n©ng cao ®µo t¹o hiÖn nay, nhÊt lµ sau khi ViÖt Nam gia nhËp WTO th× vÊn ®Ò vÒ tr×nh ®é ngo¹i ng÷ l¹i cµng ®­îc chó träng trong c«ng t¸c ®µo t¹o nh©n lùc du lÞch ®Ó t¨ng c­êng héi nhËp. B¶ng 2. Tr×nh ®é c¸n bé vµ gi¸o viªn/gi¶ng viªn hiÖn nay §¬n vÞ: ng­êi TT C¸n bé, gi¸o viªn, gi¶ng viªn TS Tr×nh ®é ®­îc ®µo t¹o, båi d­ìng GS PGS TS Th¹c Sü CN TC SC Båi d­ìng vÒ du lÞch Th«ng th¹o ngo¹i ng÷ Th«ng th¹o m¸y tÝnh 1 C¸n bé qu¶n lý ®µo t¹o cña Tr­êng hoÆc Khoa 97 17 53 14 5 13 22 44 2 Gi¶ng viªn vµ gi¸o viªn (c¬ h÷u) 275 1 20 40 208 12 27 96 119 3 Gi¸o viªn, gi¶ng viªn thØnh gi¶ng 155 3 17 36 101 8 15 15 4 Gi¶ng viªn n­íc ngoµi 1 1 Tæng sè 528 4 37 94 362 34 5 40 133 178 Ghi chó: Sè liÖu cña c¸c c¬ së ®µo t¹o trung häc vµ nghÒ du lÞch Trong khi hoµn thiÖn hÖ thèng ®µo t¹o du lÞch, cÇn chó ý hoµn thiÖn ®ång bé c¶ vÒ sè l­îng, chÊt l­îng; c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®µo t¹o; ch­¬ng tr×nh gi¶ng d¹y, ®éi ngò gi¸o viªn, c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ cho c¸c tr­êng líp ®µo t¹o vÒ du lÞch ®Ó cã ®iÒu kiÖn hoµn thµnh nhiÖm vô ph¸t triÓn ngµnh, ®¸p øng ®ßi hái cña sù nghiÖp ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam. Trªn c¬ së ®ã viÖc qu¶n lý ®µo t¹o t¹i c¸c c¬ së ®µo t¹o nghÒ du lÞch cña Hµ Néi còng cÇn ®­îc chó träng ®Õn chÊt l­îng vµ tÝnh chuyªn m«n ho¸ trong ®éi ngò qu¶n lý. B¶ng 3. C¸c ngµnh nghÒ vµ sè l­îng c¬ së ®µo t¹o trung cÊp vµ nghÒ T/T Ngµnh nghÒ Sè l­îng 1 Du lÞch 13 2 L÷ hµnh h­íng dÉn du lÞch 11 3 LÔ t©n kh¸ch s¹n – v¨n phßng 11 4 V¨n ho¸ du lÞch 8 5 NghiÖp vô nhµ hµng 5 6 Kü thuËt chÕ biÕn mãn ¨n 5 7 Qu¶n lý nhµ hµng kh¸ch s¹n 5 8 Kinh doanh du lÞch kh¸ch s¹n 4 9 ChÕ biÕn vµ b¶o qu¶n thùc phÈm 2 10 Qu¶n trÞ l­u tró 2 11 Kinh doanh th­¬ng m¹i du lÞch 1 12 Tin häc øng dông th­¬ng m¹i du lÞch 1 13 Du lÞch sinh th¸i 1 14 Kinh doanh ¨n uèng kh¸ch s¹n 1 15 Du lÞch kh¸ch s¹n 1 16 Ngo¹i ng÷ du lÞch 1 17 Qu¶n lý v¨n ho¸ du lÞch 1 Ghi chó : - Thêi ®iÓm 4 n¨m 2005 Trong khi ®ã, yªu cÇu c¬ b¶n vÒ c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®Ó ®µo t¹o ®éi ngò nh©n viªn du lÞch v« cïng cÇn thiÕt. B¶ng 4. T×nh h×nh c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn t¹i TT C¬ së vËt chÊt §¬n vÞ 2005 1 Phßng häc lý thuyÕt Phßng 75 2 Th­ viÖn, trung t©m t­ liÖu §Çu s¸ch 603 2.1. Sè l­îng gi¸o tr×nh chuyªn ngµnh xuÊt b¶n trªn sè m«n häc §Çu s¸ch 535 2.2. Sè l­îng s¸ch tham kh¶o §Çu s¸ch 4729 2.3. C¸c t¹p chÝ chuyªn ngµnh Lo¹i 26 2.4. C¸c lo¹i kh¸c Lo¹i 79 3 Kh¸ch s¹n thùc hµnh thuéc tr­êng Sè buång 78 4 Nhµ hµng, c¬ së thùc hµnh kh¸c Sè ghÕ 275 5 Phßng häc ngo¹i ng÷ Phßng lab 4 6 Phßng häc vi tÝnh M¸y 223 7 Trang thiÕt bÞ hç trî kh¸c (Projector, m¸y chiÕu ….) 40 Ghi chó: Sè liÖu cña c¸c c¬ së ®µo t¹o trung häc vµ nghÒ Du lÞch t¹i Hµ néi PHÇN II. §µo t¹o nh©n lùc trªn con ®­êng héi nhËp Quèc tÕ. §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· x¸c ®Þnh du lÞch lµ mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn du lÞch ®Õn n¨m 2010 ®· ®­îc ChÝnh phñ phª duyÖt trong ®ã nhÊn m¹nh vai trß vµ ­u tiªn ph¸t triÓn nguån nh©n lùc du lÞch. Thùc vËy, h­íng tíi ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng vµ dÇn dÇn trë thµnh trung t©m du lÞch cã tÇm cì trong khu vùc, ngµnh du lÞch ViÖt Nam ®øng tr­íc nh÷ng th¸ch thøc lín trong ®ã cã yÕu tè nguån nh©n lùc. §Ó du lÞch thùc sù cã thÓ ph¸t triÓn trªn con ®­êng héi nhËp th× vÊn ®Ò ®µo t¹o n©ng cÊp c¸c c¬ së cã ®µo t¹o nghÒ du lÞch lµ v« cïng cÇn thiÕt. Trªn con ®­êng héi nhËp, du lÞch ViÖt Nam ®ang cè g¾ng nç lùc hÕt søc ®Ó cã thÓ ®¹t ®­îc chÊt l­îng dÞch vô t­¬ng ®­¬ng víi c¸c quèc gia trong khu vùc, ®©y chÝnh lµ vÊn ®Ò ®ang ®­îc c¸c cÊp c¸c ngµnh quan t©m chó ý nh»m ph¸t huy tiÒm n¨ng du lÞch s½n cã cña chóng ta. NhiÒu n¨m qua, Tæng côc du lÞch ®· cã nh÷ng cè g¾ng lín trong c«ng t¸c ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, ®· huy ®éng céng ®ång, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, vµ sù hç trî cña quèc tÕ cho ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, x©y dùng Ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn nguån nh©n lùc du lÞch víi tÇm nh×n dµi h¹n nh»m ph¸t triÓn du lÞch thùc sù trë thµnh ngµnh kinh tÕ mòi nhän, ®¶m b¶o ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc n¨m 2005, ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng quèc gia vÒ du lÞch cña Tæng côc du lÞch ®· dµnh mét phÇn ng©n s¸ch ®Ó thùc hiÖn viÖc x©y dùng Ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn nguån nh©n lùc du lÞch ®Õn 2015. Trong kÕ ho¹ch ho¹t ®éng n¨m 2005, Dù ¸n Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc du lÞch ViÖt Nam (Dù ¸n EU) còng dµnh mét phÇn ng©n s¸ch ®Ó hç trî kü thuËt (cung cÊp chuyªn gia) cho Tæng côc Du lÞch thùc hiÖn x©y dùng Ch­¬ng tr×nh Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc du lÞch. Hoµ nhËp víi xu thÕ chung héi nhËp quèc tÕ, c«ng t¸c ®µo t¹o ph¸t triÓn nguån nh©n lùc du lÞch còng cÇn ph¶i cã nh÷ng ph­¬ng h­íng thùc hiÖn ®Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng còng nh­ hoµ nhÞp chung trong kh«ng khÝ ph¸t triÓn cña thÕ giíi. Chóng ta còng nªn ®Æt ra mét sè c¸c ph­¬ng h­íng ®µo t¹o ®Ó cã thÓ héi nhËp nhµnh nghÒ vãi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi 1. X©y dùng hÖ thèng chÝnh s¸ch, thÓ chÕ, qu¶n lý trong ph¸t triÓn nguån nh©n lùc du lÞch X©y dùng hÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, c¸c thÓ chÕ vµ quy chÕ qu¶n lý trong ho¹t ®éng ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. §©y lµ tiÒn ®Ò ®Ó t¹o hµnh lang ph¸p lý cho c«ng t¸c ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®Õn n¨m 2015. 2. Ph¸t triÓn c¬ së vËt chÊt cña hÖ thèng ®µo t¹o du lÞch X©y dùng míi hoÆc ®Çu t­ bæ sung c¬ së vËt chÊt kü thuËt trang thiÕt bÞ phôc vô cho c«ng t¸c ®µo t¹o nh­ phßng thùc hµnh, c¸c trang thiÕt bÞ kh¸c. §Ó ®¶m b¶o n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o, ®Æc biÖt lµ chÊt l­îng ®µo t¹o c¸c nghiÖp vô du lÞch chuyªn m«n. §Þnh h­íng ®Õn n¨m 2010, x©y dùng míi hÖ thèng c¸c c¬ së ®µo t¹o nghiÖp vô du lÞch gåm 4 tr­êng ë c¸c vïng trªn c¶ n­íc: Vïng T©y B¾c, Vïng Nam Trung Bé, T©y Nguyªn, §ång b»ng s«ng Cöu Long. §ång thêi, x©y dùng míi Tr­êng ®µo t¹o bËc ®¹i häc du lÞch ë ViÖt nam. 3. §µo t¹o gi¸o viªn cho c¸c c¬ së ®µo t¹o nguån nh©n lùc du lÞch X©y dùng kÕ ho¹ch ®µo t¹o gi¸o viªn cho c¸c c¬ së ®µo t¹o du lÞch trªn c¶ n­íc. X¸c ®Þnh môc tiªu vµ ph­¬ng h­íng triÓn khai c«ng t¸c ®µo t¹o nguån gi¸o viªn, ®¶m b¶o cã ®ñ gi¸o viªn c¬ h÷u, n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o nguån nh©n lùc du lÞch. 4. Ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o t¹i c¸c c¬ së ®µo t¹o du lÞch X©y dùng ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o nguån nh©n lùc du lÞch mét c¸ch hîp lý, ®¶m b¶o tÝnh hiÖn ®¹i phï hîp víi ®iÒu kiÖn kh¸ch quan, phï hîp víi khu vùc vµ thÕ giíi. Nh»m môc ®Ých n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o, sinh viªn häc sinh ra tr­êng ®Òu ®¸p øng yªu cÇu sö dông lao ®éng cña thùc tÕ ngµnh. 5. X©y dùng tiªu chuÈn nghÒ nghiÖp vµ tr×nh ®é ®µo t¹o nguån nh©n lùc du lÞch X¸c lËp mét tiªu chuÈn nghÒ nghiÖp vµ tiªu chuÈn tr×nh ®é trªn c¬ së héi nhËp ®­îc víi khu vùc vµ quèc tÕ. C¸c doanh nghiÖp vµ c¸c cÊp qu¶n lý nhµ n­íc vÒ du lÞch míi cã c¬ së ®Ó thùc hiÖn c¸c yªu cÇu vÒ ®µo t¹o vµ ®Þnh h­íng cho c«ng t¸c ®µo t¹o nguån nh©n lùc. 6. Båi d­ìng vµ ®µo t¹o l¹i nguån nh©n lùc du lÞch Môc tiªu cña ch­¬ng tr×nh lµ n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô c¶ vÒ ngo¹i ng÷, tin häc cho c¸c ®èi t­îng ®ang lµm viÖc t¹i c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc vÒ du lÞch, c¸c doanh nghiÖp. H×nh thøc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh bao gåm c¸c kho¸ ®µo t¹o båi d­ìng ng¾n h¹n vÒ nghiÖp vô du lÞch, ngo¹i ng÷, kiÕn thøc vÒ qu¶n lý nhµ n­íc vÒ du lÞch, n©ng cao tr×nh ®é ngo¹i ng÷ nãi chung vµ ngo¹i ng÷ du lÞch nãi riªng, ®ång thêi n©ng cao tr×nh ®é tin häc. 7. øng dông c«ng nghÖ vµ hÖ thèng hç trî ph¸t triÓn nguån nh©n lùc du lÞch X©y dùng kÕ ho¹ch øng dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµ hÖ thèng hç trî trong ph¸t triÓn nguån nh©n lùc du lÞch. ViÖc øng dông nµy ®¸p øng viÖc n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o nguån nh©n lùc, ®¸p øng yªu cÇu héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ngµnh du lÞch. 8. Hîp t¸c vµ héi nhËp quèc tÕ trong ®µo t¹o, båi d­ìng nguån nh©n lùc du lÞch X©y dùng ®Þnh h­íng, lé tr×nh trong hîp t¸c quèc tÕ vµ héi nhËp khu vùc vµ thÕ giíi. Trªn c¬ së hîp t¸c nµy tranh thñ tiÕp thu kinh nghiÖm tiªn tiÕn trong c«ng t¸c ®µo t¹o, båi d­ìng nh©n lùc du lÞch. 9. N©ng cao nhËn thøc toµn d©n, x· héi ho¸ vÒ ho¹t ®éng ph¸t triÓn nguån nh©n lùc du lÞch X©y dùng kÕ ho¹ch ®Þnh h­íng cho viÖc gi¸o dôc du lÞch cho toµn d©n, c¸c bø¬c ®i, gi¶i ph¸p cho viÖc n©ng cao nhËn thøc vÒ du lÞch trong céng ®ång. §ång thêi x©y dùng kÕ ho¹ch cho viÖc x· héi ho¸ ho¹t ®éng ph¸t triÓn nguån nh©n lùc du lÞch. Nh÷ng cè g¾ng nç lùc cña toµn ngµnh còng nh­ cña c¬ quan chøc n¨ng trong vÊn ®Ò ®Çu t­, c¶i t¹o, n©ng cÊp ®µo t¹o nh©n lùc du lÞch sÏ lµ mét ®éng lùc lín ®Ó du lÞch thùc sù cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn, hoµn toµn cã thÓ v÷ng b­íc trªn con ®­êng héi nhËp quèc tÕ. MôC LôC