MỤC LỤC
I. ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI (ĐTTTNN) VÀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG 2
1. khái niệm ĐTTTNN và các hình thức của ĐTTTNN 2
2. Vai trò của ĐTTTNN đối với các nước đang phát triển 2
3. Các yếu tố ảnh hưởng tới ĐTTTNN 4
II. ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI TẠI VIỆT NAM THỰC TRẠNG VÀ VẤN ĐỀ. 5
1.Thực trạng về thu hút ĐTTTNN tại Việt Nam trong thời gian qua . 5
2. Vai trò của ĐTTTNN trong sự nghiệp đổi mới của nước ta 8
III. NHỮNG GIẢI PHÁP CƠ BẢN NHẰM THU HÚT CÓ HIỆU QUẢ ĐTTTNN VÀO VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM TIẾP THEO . 11
1. Những giải pháp chính trị, pháp lý 11
2. Những giải pháp về kinh tế 12
KẾT LUẬN 13
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
15 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1657 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Tiểu luận Đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam thực trạng và vấn đề giải quyết, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi më ®Çu
Cho ®Õn tËn nh÷ng n¨m ®Çu thËp kû 80 cña thÕ kû 20, khi mµ nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®ang bíc vµo giai ®o¹n ph¸t triÓn v« cïng m¹nh mÏ vµ nhanh chãng th× nÒn kikinh tÕ cña chóng ta vÉn cha t×m ra "lèi tho¸t". C¬ chÕ kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp ®· k×m h·m sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc. NhËn thÊy yªu cÇu bøc thiÕt cÇn ®æi míi toµn diÖn, §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh cÇn ®æi míi t duy, nhÊt lµ t duy kinh tÕ. Vµ ®¹i héi VI (1986), §¹i héi cña ®æi míi ®· nh mét luång giã míi, mang l¹i søc sèng cho nÒn kinh tÕ cña chóng ta. Theo ®ã, nÒn kinh tÒ ®îc x¸c ®Þnh lµ nÒn kinh tÕ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc vµ cho phÐp chóng ta më cöa tham gia héi nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Cïng víi tinh thÇn ®ã, chóng ta cho phÐp c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi ®Çu t theo con ®êng trùc tiÕp th«ng qua "LuËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam" (1988), trªn c¬ së quan ®iÓm coi néi lùc lµ quyÕt ®Þnh ngo¹i lùc lµ quan träng . Thùc tÕ sau h¬n mêi n¨m cã luËt ®Çu t níc ngoµi, khu vùc cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®· ®ãng gãp mét phÇn quan träng trong sù nghiÖp ®æi míi(c¶ vÒ kinh tÕ,chÝnh trÞ vµ v¨n ho¸) cña ®Êt níc. Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh thu hót §TTTNN còng ®· ®Æt ra cho chóng ta nhiÒu vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt .
XuÊt ph¸t tõ nh÷ng vÊn ®Ò trªn ®©y , trong bµi nghiªn cøu nhá cña m×nh , víi ®Ò tµi :"§Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¹i ViÖt Nam thùc tr¹ng vµ vÊn ®Ò gi¶i quyÕt" t«i muèn ®a ra mét c¸i nh×n tæng qu¸t vÒ ho¹t ®éng §TTTNN t¹i ViÖt Nam thêi gian qua cïng nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m thu hót cã hiÖu qu¶ h¬n n÷a nguån vèn quan träng nµy trong thêi gian tíi. Tuy nhiªn, v× thêi gian vµ kiÕn thøc cã h¹n, bµi viÕt ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng s¬ xuÊt, rÊt mong ®îc sù gãp ý cña thÇy c«.
NéI DUNG
I. §ÇU T¦ TRùC TIÕP N¦íC NGOµI (§TTTNN) Vµ C¸C YÕU Tè ¶NH H¦ëNG
1. kh¸i niÖm §TTTNN vµ c¸c h×nh thøc cña §TTTNN
Trong tiÕn tr×nh héi nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ xu híngtoµn cÇu ho¸, mèi quan hÖ gi÷a c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ngµy cµng chÆt chÏ, cã ¶nh hëng, t¸c ®éng s©u s¾c lÉn nhau, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc hîp t¸c kinh tÕ. Do ®ã, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ngµy cµng mang tÝnh xÉ héi ho¸ cao trªn ph¹m vi toµn cÇu xu híng hîp t¸c kinh tÕ thÕ giíi ®· vµ ®ang lµ mét xu híng tÊt yÕu kh¸ch quan cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ toµn cÇu, nÒn kinh tÕ cña mçi quèc gia ngµy cµng trë thµnh mét bé phËn cña mét tæng thÓ hÖ thèng kinh tÕ toµn cÇu. Vµ mét trong nh÷ng h×nh thøc hîp t¸c kinh tÕ quan träng gi÷a c¸c níc lµ th«ng qua ®Çu t trùc tiÕp. Nguån ®Çu t trùc tiÕp nµy chñ yÕu lµ tõ nh÷ng níc ph¸t triÓn (trong ®ã c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia chiÕm tíi 90% vèn ®Çu t) sang c¸c níc kh¸c (c¶ c¸c níc ph¸t triÓn vµ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn).
§©y râ rµng lµ mét c¬ héi lín ®Ó c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ vèn kÐm n¨ng ®éng vµ l¹c hËu cña m×nh. C¸c níc nµy ®· vµ ®ang tranh thñ nguån vèn vµ c«ng nghÖ cña c¸c níc ph¸t triÓn, chñ yÕu qua h×nh thøc §TTTNN . §ã lµ mét h×nh thøc mµ : "C¸c tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi trùc tiÕp ®a vµo ViÖt Nam vèn b»ng tiÒn níc ngoµi hoÆc bÊt kú tµi s¶n nµo ®äc chÝnh phñ ViÖt Nam chÊp thuËn ®Ó hîp t¸c kinh doanh trªn c¬ së hîp ®ång hoÆc thµnh lËp xÝ nghiÖp liªn doanh hoÆc xÝ nghiÖp 100% vèn níc ngoµi theo qui ®Þnh cña luËt nµy.
2. Vai trß cña §TTTNN ®èi víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn
HÇu hÕt c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn ®Òu ®· tõng tr¶i qua c¸c cuéc chiÕn tranh, c¸c quèc gia nµy ®Òu n»m trong t×nh tr¹ng l¹c hËu, yÕu kÐm, Ýt giao lu víi thÕ giíi bªn ngoµi. "C¸i vßng luÈn quÈn" cña c¸c quèc gia nµy chØ ®îc ph¸ vì nÕu cã ®îc mét "Có huých" tõ bªn ngoµi. Có huých ®ã chÝnh lµ §TTTNN. §©y thùc sù lµ mét sù lùa chän tèi u trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ cña c¸c níc nµy.
a. VÒ kinh tÕ x· héi
Trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh thu hót §TTTNN, c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn ®Òu chän môc tiªu t¨ng trëng cao lµm môc tiªu trung t©m, tríc m¾t nh»m vùc dËy mét nÒn kinh tÕ vèn yÕu kÐm, kÐm n¨ng ®éng. §Ó ®¹t môc tiªu ®ã, hä ph¶i gi¶i quyÕt hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò mµ trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ cò hä ch© lµm ®îc. Víi vai trß cña FDI, hä ®· lµm ®îc viÖc ®ã.
Gi¶i quyÕt kh©u thiÕu vèn
Vèn, hay nãi réng h¬n lµ TLSX, lµ mét trong hai yÕu tè cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Song thiÕu vèn cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vèn lµ bµi to¸n nan gi¶i ®èi víi c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn bëi lÏ nÒn kinh tÕ tríc ®©y cña hä hÇu nh kh«ng cã hoÆc cã Ýt tÝch luü. FDI tá ra lµ mét biÖn ph¸p cã hiÖu quan träng viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy. Ngµy nay, FDI chiÕm mét tû lÖ t¬ng ®èi trong c¬ cÊu ®Çu t cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. Trong n¨m 99, c¸c níc ®ang ph¸t triÓn thu hót ®îc 208 tû USD vèn FDI (B»ng 24% FDI ra cña thÕ giíi ), t¨ng 16% so víi n¨m 98 vµ lµ møc t¨ng cao nhÊt tõ tríc tíi nay. Trong sè nµy, Trung Quèc thu hót ®îc trªn 40 tû USD, Hång K«ng thu hót 23 tû USD, Hµn Quèc: 10 tû USD... VÊn ®Ò tiÕp theo ®Æt ra ë ®©y lµ c¸c níc nµy ph¶i sö dông sao cho cã hiÖu qu¶ nguån vèn quan träng nµy .
VÒ viÖc tiÕp thu c«ng nghÖ tiªn tiÕn
Cïng víi ®a vèn ®Çu t vµ, c¸c nhµ §TTTNN cßn ®a vµo c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn c¶ nh÷ng kü thuËt, c«ng nghÖ, bÝ quyÕt kü thuËt, s¶n xuÊt, kinh doanh, kü n¨ng Maketing hiÖn ®¹i. Qua ®©y, c¸c níc nµy cã thÓ tiÕp thu nh÷ng thµnh tùu cña c¸c níc ®i tríc, n©ng cao n¨ng lùc céng nghÖ cña m×nh, t¹o tiÒn ®Ò n©ng cao n¨ng lùc R&D, ph¸t huy søc m¹nh néi lùc, ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng, tù lùc tù cêng.
VÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu nghµnh
Sau khi gi¶i quyÕt kh©u thiÕu vèn, tiÕp thu ®îc nh÷ng c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cña c¸c níc ph¸t triÓn, c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn dÇn gi¶i quyÕt ®îc nh÷ng khã kh¨n cña nÒn kinh tÕ vµ cïng víi nã lµ sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu nghµnh theo híng c¸c ngµnh cã hµm lîng kü thuËt c«ng nghÖ cao ngµy cµng chiÕm tû träng lín, tõ chç chñ yÕu c¬ cÊu kinh tÕ lµ n«ng – c«ng nghiÖp - dÞch vô nay chuyÓn dÇn sang c¬ cÊu c«ng- n«ng nghiÖp - dÞch vô vµ trong ngµnh c«ng nghiÖp, nh÷ng lÜnh vùc cã hµm lîng chÊt x¸m cao còng ®ang t¨ng lªn vÒ tØ träng.
b. VÒ chÝnh trÞ vµ an ninh quèc phßng
Thùc tÕ lÞch sö cho thÊy sù yÕu kÐm vÒ kinh tÕ lu«n kÐo theo sù ®e do¹ mÊt an ninh quèc phßng . Sù ®e do¹ nµy cã thÓ b¾t nguån tõ bªn trong néi bé quèc gia vµ cã thÓ tõ bªn ngoµi hoÆc cã thÓ c¶ hai híng ®ã. §TTTNN t¹o ®iÒu kiÖn x©y dùng c¬ së vËt chÊt v÷ng ch¾c, c¬ së h¹ tÇng æn ®Þnh ,kiÕn tróc thîng tÇng ®îc cñng cè vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Çu t x©y dùng nÒn an ninh quèc phßng v÷ng m¹nh h¬n.
3. C¸c yÕu tè ¶nh hëng tíi §TTTNN
Víi sù ho¹t ®éng m¹nh mÏ vµ cã hiÖu qu¶ cña §TTTNN, con ®êng ph¸t triÓn cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn dêng nh réng më h¬n. Tuy nhiªn trong vµi n¨m gÇn ®©y, theo sù ph©n tÝch sù vËn ®éng cña luång FDI ra trªn thÕ giíi th× c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn ngµy cµng khã c¹nh tranh víi c¸c quèc gia ph¸t triÓn trong viÖc thu hót FDI. Theo sè liÖu thèng kª n¨m 99, c¸c níc ®ang ph¸t triÓn chØ thu hót ®îc 24% FDI ra cña thÕ giíi ( n¨m 97 chiÕm 38%) trong khi ®ã c¸c níc ph¸t triÓn thu hót tíi 636 tû USD (chiÕm h¬n 75%).
Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh trang trªn lµ do nÒn kinh tÕ thÕ giíi ngµy cµng tËp trungvµo ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh cã hµm lîng chÊt x¸m cao mµ tiÒn ®Ò cho sù ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc nµy hÇu nh chØ c¸c níc ph¸t triÓn míi cã kh¶ n¨ng ®¶m b¶o nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt. V× vËy ®Ó c¹nh tranh trong viÖc thu hót FDI trong t×nh h×nh míi ®ßi hái c¸c níc ®ang ph¸t triÓn cÇn gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn FDI, ®Æc biÖt xem xÐt nh÷ng yÕu tè ¶nh hëng tíi thu hót §TTTNN.
II. §ÇU T¦ TRùC TIÕP N¦íC NGOµI T¹I VIÖT NAM THùC TR¹NG Vµ VÊN §Ò.
1.Thùc tr¹ng vÒ thu hót §TTTNN t¹i ViÖt Nam trong thêi gian qua .
Trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa cã sù qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ níc, §¶ng ta ®· nhËn thÊy vai trß hÕt søc to lín cña §TTTNN gãp phÇn vµo ®a sù nghiÖp CNH-H§H ®i ®Õn th¾ng lîi, x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho CNXH ë nghiÖp vÎ vang cña d©n téc ta :"cã thÓ nãi , trong thêi ®¹i ngµy nay kh«ng mét què gia nµo dï lín ,dï nhá ,dï ph¸t triÓn theo con ®êng T b¶n chñ nghÜa hay ®Þnh híng XHCN l¹i kh«ng cÇn ®Õn nguån vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi, vµ coi ®ã lµ mét nguån lùc quèc tÕ cÇn khai th¸c ®Ó tõng bíc hoµ nhËp vµo céng ®ång quèc tÕ ".
Tríc sù ®æi míi trong nhËn thøc ®ã ,ngµy 29 th¸ng 12 n¨m 1987,LuËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®· ®îc Quèc Héi níc ViÖt Nam th«ng qua, më ra mét c¬ héi míi trong giao lu vµ tiÕp thu nh÷ng thµnh tùu m¬Ý cña thÕ giíi vÒ c¸clÜng vùc cña ®êi sèng x· héi , t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng ,n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n. Cho ®Õn nay, sau h¬n 10 n¨m kÓ tõ khi triÓn khai LuËt §TNN t¹i ViÖt Nam "céng ®ång c¸c DN cã vèn §TNN ®· trë thµnh mét bé phËn quan träng cña nÒn kinh tÕ níc ta".
VËy thùc tr¹ng cña §TTTNN ë níc ta ra sao? Ta cã thÓ xÐt tíi mét sè khÝa c¹nh sau:
a. VÒ qui m« vµ nhÞp ®é ®Çu t
Sau khi cã hiÖu lùc (n¨m 1988), luËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®· thùc sù ph¸t huy hiÖu qu¶ trong thu hót vèn tõ bªn ngoµi. Cho ®Õn n¨m 2000, tæng sè dù ¸n ®Çu t vµo níc ta (kÓ c¶ sè dù ¸n bÞ rót giÊy phÐp) lµ 3144 dù ¸n víi tæng sè vèn ®¨ng ký cÊp míi lµ 38.552 triÖu USD vµ sè vèn t¨ng thªm lµ 6.000 triÖu USD. Tuy nhiªn, sè vèn bÞ gi¶i thÓ lªn tíi 7.014 triÖu USD. Sè vèn hÕt h¹n lµ 292 triÖu USD. Nh vËy sè vèn cßn hiÖu lùc lµ 37.246 triÖu USD. Trong tæng sè vèn ®¨ng ký t¹i ViÖt Nam th× sè vèn thùc hiÖn lµ 17.682 triÖu USD, b»ng 47,5% tæng sè vèn cßn hiÖu lùc.
b. C¬ cÊu ®Çu t
Trong nh÷ng n¨m qua ,vèn §TTTNN ®Çu t vµo khu vùc kh¸ch lÞch vµ x©y dùng v¨n phßng ,c¨n hé cßn rÊt lín. C¸c ngµnh nµy thu hót s¹n ,du tíi trªn 30%tæng vèn §TTTNN vµo ViÖt Nam. Cho ®Õn n¨m 2000, cã kho¶ng 250 dù ¸n cßn hiÖu lùc ®Çu t vµo c¸c ngµnh nµy víi tæng sè vèn ®¨ng ký kho¶ng 7,6 tû USDvµ tæng vèn ®· thùc hiÖn ®¹t kho¶ng 3,2 tû USD. Tuy sè dù ¸n nµy ®· lµm thay ®æi c¨n b¶n mét sè ngµnh dÞch vô níc ta nhng cha ph¶i lµ tèt nhÊt cho nÒn kinh tÕ níc ta.
Còng trong nh÷ng n¨m qua, mÆc dï chiÕm tíi h¬n 38% vèn ®¨ng ký nhng râ rµng tû lÖ nµy cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña ngµnh c«ng nghiÖp còng nh cha t¬ng xøng víi vai trß cña nã. Tuy nhiªn trong mét sè ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp nh s¶n xuÊt vµ l¾p r¸p xe m¸y, « t«, ®iÖn tö, tñ l¹nh khu vùc c¸c DN cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®· chiÕm tíi tõ 80% ®Ðn 100% tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm. Bªn c¹nh ®ã, mét sè ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt kh¸c nh n«ng l©m nghiÖp ,thuû s¶n hay tµi chÝnh – ng©n hµng còng chiÕm mét tû träng hÕt søc khiªm tèn trong thu hót ®Çu t. Hay trong mét sè lÜnh vùc x· héi nh v¨n ho¸ gi¸o dôc, y tÕth× vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo còng hÕt søc nhá bÐ do c¸c ngµnh nµy ®Òu cã mét ®Æc ®iÓm trung lµ ®ä rñi ro cao, lîi nhuËn thÊp hoÆc thêi gian hoµn vèn ®Çu t l©u. §©y còng lµ mét vÊn ®Ò ®Æt ra trong ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi.
C¬ cÊu ®Çu t theo l·nh thæ
Trong nh÷ng n¨m qua, sù ph©n bè nguån vèn §TTTNN chñ yÕu tËp trung vµo mét sè ®Þa ph¬ng ph¬ng cã c¬ së h¹ tÇng t¬ng ®èi tèt, ®iÒu kiÖn m«i trêng kinh tÕ thuËn lîi, cã nhiÒu chÝnh s¸ch u ®·i víi hÖ thèng c¸c khu c«ng nghiÖp – khu chÕ xuÊt (KCN-KCX) cã c¬ së vËt chÊt tèt, gi¸ thuª ®Êt rÎ. C¸c ®Þa ph¬ng nµy chñ yÕu thuéc c¸c vïng §«ng nam bé, §ång b»ng s«ng Hång(hai vïng kinh tÕ träng ®iÓm cña c¶ níc), chiÕm tíi 82,74% vèn §TTTNN cña c¶ níc.
Trªn ®©y lµ mét sè tØnh – thµnh phè vèn cã thÕ m¹nh trong thu hót vèn ®Çu t ngoµi. Mét sè tØnh tuy cã Ýt sè dù ¸n nhng sè vèn ®¨ng ký t¬ng ®èi lín. §ã lµ tØnh Bµ RÞa – Vòng Tµu, víi 96 dù ¸n nhng sè vèn lªn tíi 2.515,9 tr.USD. Sè vèn nµy chñ yÕu tËp trung vµ mét sè dù ¸n th¨m dß vµ khai th¸c dÇu khÝ. Hay tØnh Qu¶ng Ng·i, víi dù ¸n x©y dùng nhµ m¸y läc dÇu Dung QuÊt dù ¸n lín nhÊt tõ tríc tíi nay(víi h¬n 1,3 tû USD) ®· n©ng tæng sè vèn lªn 1,333 tû USD trong khi chØ cã 8 dù ¸n .
Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng tØnh, thµnh phè nªu trªn, mét sè vïng nh T©y Nguyªn vµ T©y B¾c chØ thu hót ®íc rÊt Ýt dù ¸n víi sè vèn còng hÕt søc khiªm tèn, lÇn lît chiÕm 0,16 vµ 0,15% táng vèn ®Çu t níc ngoµi trªn ph¹m vi c¶ níc. HÇu hÕt c¸c tØnh thuéc c¸c vïng nµy ®Ìu hÕt søc khã kh¨n trong viÖc ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng c¸c dù ¸n ®Çu t chñ yÕu tËp trung vµo c«ng nghiÖp khai th¸ hoÆc mét sè dù ¸n vÒ ph¸t triÓn, khia th¸c n«ng,l©m nghiÖp. ChÝnh v× vËy, viÖc khuyÕn khÝch §TTTNN vµo c¸c vïng nµy cã ý nghÜa hÕt søc to lín trong c«ng t¸c xo¸, thu hÑp kho¶ng c¸ch vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ gi÷a c¸c ®Þa ph¬ng trong c¶ níc .
Nh vËy xu híng ®Çu t vµo mét sè vïng kinh tÕ träng ®iÓm lµ mét xu híng m¹nh .§©y còng lµ mét v©nds ®Ò ®ang ®Æt ra trong ho¹t ®äng thu hót vèn §TTTNN t¹i ViÖt Nam .
C¸c h×nh thøc ®Çu t
Trong LuËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam n¨m 1987, chóng ta ®Ò cËp tíi 3 h×nh thøc cña §TTTNN lµ: Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh ,Liªn doanh vµ 100% vèn níc ngoµi. Tuy nhiªn ,trong qu¸ tr×nh thu hót vèn FDI ®· xuÊt hiÖn mét h×nh thøc ®Çu t míi, ®ã lµ BOT(Build- Operate – Transfer : X©y dùng- Kinh doanh – ChuyÓn giao).
VÒ h×nh thøc liªn doanh ®©y lµ h×nh thøc liªn kÕt kinh tÕ phæ biÕn nhÊt mµ c¸c c«ng ty níc ngoµi khi ®Çu t vµo níc ta thêng lùa chän. H×nh thøc nµy hiÖn chiÕm kho¶ng 70% lîng vèn ®Çu t vµo níc ta .Do cã nh÷ng u ®iÓm nhÊt ®Þnh ,nh :thuËn lîi trong xin cÊp phÐp ,nhanh chãng trong viÖc th¨m dß khai th¸c thÞ trêngníc b¶n xø... nªn h×nh thøc nµy ngµy cµng ph¸t ra t¨ng vÒ sè lîng .
VÒ h×nh thøc 100% vèn níc ngoµi :®©y lµ h×nh thøc phæ biÕn thø hai sau h×nh thøc liªn doanh . C¸c c«ng ty 100% vèn níc ngoµi thêng cã mét sè khã kh¨nbíc ®Çu song ®Ìu lµ c¸c c«ng ty hÕt søc linh ho¹t , tuy cã mét sè Ýt do kh«ng n¾m b¾t kü vµ xu híng vËn ®éng cña thÞ trêng ViÖt Nam nªn ®· dÉn tíi viÖc gi¶i thÓ tríc h¹n . nhng còng cã nhuiªï c«ng ty t×m thÊy c¬ héi thµnh c«ng ë ViÖt Nam .
VÒ h×nh thøc hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh :h×nh thøc nµy xuÊt hiÕn kh¸ sím ë níc ta ,víi sù hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam vµ Liªn X« tríc ®©y trong viÖc t¨m dß vµ khai th¸c dÇu khÝ trªn thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam .C¸c dù ¸n ®Çu t níc ngoµi díi h×nh thøc nµy lµ nh÷ng dù ¸ lín. Do ®ã tuy chiÕm kh«ng nhiÒu nhng cã vai trß hÕt søa quan träng.
VÒ h×nh thøc BOT : hiÖn nay c¸c dù ¸n ®Çut NN díi h×nh thøc nµy kh«ng nhiÒu nhng ®Òu lµ c¸cdù ¸n cã ý nghÜa to lín trong ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng vËt chÊt kü thuËt cho níc ta .ChÝnh v× vËy cÇn khuyÕn khÝch c¸c dù ¸n ®Çu t níc ngoµi ®Ç t díi h×nh thøc nµy . Cïng víi BOT ®· xuÊt hiÖn c¸c h×nh thøc nh :BTO(Build- Transfer- Operate) ,BT( Build- Transfer) ...
2. Vai trß cña §TTTNN trong sù nghiÖp ®æi míi cña níc ta
Tõ nh÷ng thùc tr¹ng vµ kÕt qu¶ ®¹t ®îc trªn ®©y trong h¬n 10 n¨m qua ®· kh¼ng ®Þnh r»ng :§TTTNN ®· trë thµnh mét bé phËn h÷u c¬ trong nªn kinh tÕ cña chóng ta trong chÆng ®êng CNH-H§H còng nh nh÷ng chÆng ®êng tiÕp theo tiÕn lªn x©y dùng thµnh c«ng CNXH .§TTTNN ®· thùc sù trë thµnh "chñ tr¬ng quan träng cña §¶ng vµ Nhµ níc ta nh»m thùc hiÖn nhÊt qu¸n chñ tr¬ng xem néi lùc lµ quyÕt ®Þnh , ngo¹i lùc lµ quan träng ;kÕt hîp néi lùc vµ ngo¹i lùc thµnh søc m¹nh tæng hîp trong x©y dùng ®Êt níc ".Vai trß quan träng nµy cña §TTTNN ®îc thÓ hiÖn qua rÊt nhiÒu mÆt:
a.Trong viÖc huy ®éng
Trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ giai ®o¹n 1991-2000 ,khi x¸c ®Þnh muc tiªu æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Õn n¨m 2000 ,trong ®ã cã viÖc n©ng cao GDP b×nh qu©n ®Çu ngêi lªn gÊp 2 lÇn nh ®¹i héi VII cña §¶ng ®· ®Ò ra vµ héi nghÞ ®¹i biÓu toµn quèc gi÷a nhiÖm kú ®· ph¸t triÓn vµ bæ sung, chóng ta ph¶i cÇn ita nhÊt kho¶ng 50 tû USD ,trong ®ã lîng vèn huy ®éng trong níc ph¶i ®¶m b¶o ®îc 50% ,cßn l¹i ph¶i tÝch cùc huy ®éng tõ bªn ngoµi ®Æc biÖt lµ tõ nguån vèn §TTTNN. Thùc hiÖn kÕ ho¹ch thu hót vèn §TTTNN ,cho ®Õn n¨m 2000 , chóng ta ®· thu hót ®îc h¬n 38 tû USD vèn ®¨ng ký trong ®ã vèn thùc hiÖn ®¹t kho¶ng 17,5 tØ USD(b»ng 45,5 % vèn ®¨ng ký ) .Tuy lµ cha ®¹t kÕ ho¹ch ®Æt ra nhng trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ cha ph¶i thùc sù ®· hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t còng nh c¸c biÖn ph¸p kÝch thÝch cha ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu nhÊt ®Þnh cña hä cïng víi nh÷ng xu híng vËn ®éng míi cña nguån vèn FDI thÕ giíi th× râ rµng ®©y lµ mét läng vèn kh«ng nhá ,gãp phÇn to lín vµo viÖc huy ®éng vµ bæ sung nguån vèn ®Çu t toµn x· héi . Trong giai ®o¹n nµy ,vèn FDI chiÕm h¬n 25% trong c¬ cÊu vèn ®Çu t toµn x· héi cña níc ta .
Bªn c¹nh ®ã, víi tÝnh chÊt vËn ®éng linh ho¹t cña ®ång vèn cã nguån gèc FDI ®· trë thµnh ®éng lùc thóc ®Èy sù vËn ®éng cña ®ång vèn trong níc , lµm cho c¸c luång vèn lu©n chuyÓn nhanh h¬n ®ång thêi lµm t¨ng nguån vèn ®Çu t x· héi. Theo mét sè chuyªn gia kinh tÕ tÝnh to¸n r»ng cø "mét ®ång vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ho¹t ®éng sÏ lµm cho bèn ®ång vèn trong níc ho¹t ®éng theo". Râ rµng viÖc sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn FDI trong tay c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi ®· thùc sù ®em l¹i luång sinh khÝ míi cho nÒn kinh tÕ cña chóng ta.
VÒ sù tiÕn bé cña c«ng nghÖ vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh
Trong qu¸ tr×nh ho¹t, c¸c DN cã vèn ®Ç t níc ngoµi lu«n cã chØ sè ph¸t triÓn cao h¬n h¼n c¸c khu vùc trong níc c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi ngµy cµng chiÕm tû träng cao h¬n vµ lu«n ë møc trªn 25% trong tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ,®Æc biÖt lµ c«ng nghiÖp khai th¸c . C¸c DN c«ng nghiÖp trong lÜnh vùc nµy ®ang chiÕm try träng hµng ®Çu víi kho¶ng 79% ,trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn ngµnh dÇu khÝ , lu«n chiÕm tíi 99,8 %; trong mét sè ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o quan träng ,khu vùc cã vèn ®Çu t níc ngoµi cã khi chiÕm tíi 100% tû träng (s¶n xuÊt vµ l¾p r¸p «t« ,s¶n xuÊt tô ®iÖn ,m¸y in ,m¸y giÆt ...).
C¸c lÜnh vùc nµy trªn ®©y ®Òu cã mét ®Æc ®iÓm chung lµ sö dông c«ng nghÖ ë tr×nh ®é cao . C¸c DN cã vèn níc ngoµi cã tr×nh ®é cao h¬n h¼n c¸c DN ®Çu t trong níc . §©y còng chÝnh lµ mét yªu cÇu trong thu hót vèn FDI cña chóng ta , n©ng cao tr×nh ®é c«ng nghÖ cho s¶n xuÊt trong níc .
Bªn c¹nh ®ã, khu vùc ®Çu t nø¬c ngoµi lu«n lµ khu vùc n¨ng ®éng, kh«ng nh÷ng sö dông nh÷ng c«ng nghÖ m¸y mãc thiÕt bÞ tiªn tiÕn h¬n, hä cßn ®a vµo ViÖt Nam nhùng c«ng nghÖ vÒ qu¶n lý hiÖn ®¹i, nh÷ng kü n¨ng Maketing cña nÒn kinh tÕ thÞ trênghiÖn ®¹i. §iÒu ®ã còng ®Æt c¸c DN ViÖt Nam vµo mét m«i trêng kinh tÕ hoµn chØnh h¬n, mét m«i trêng c¹nh tranh ë møc ®é cao h¬n . Tõ ®ã thóc ®Èy c¸c DN ViÖt Nam cã nh÷ng c¸i nh×n míi h¬n tõ nh÷ng quan ®iÓm Maketing cho tíi t¸c phong lµm viÖc cña ngêi lao ®éng ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c DN ViÖt Nam tiÕp cËn víi quü ®¹o míi cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi .
c. VÒ sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi
Trong nh÷ng n¨m qua ,víi sù n¨ng ®éng vµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ cña m×nh, khu vùc kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®· ®ãng gãp ®¸ng kÓ cho sù ph¸t kinh tÕ chung cña ®Êt níc. Khu vùc nµy trong nh÷ng n¨m qua lu«n ®ãng gãp kho¶ng 10% trong c¬ cÊu GDP quèc gia vµ gãp phÇn quan träng cho sù t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ níc ta. Víi sù ®ãng gãp ®ã, §TTTNN ®· gãp phÇn ®a níc ta ra khái t×nh tr¹ng khñng ho¶ng cña nÒn kinh tÕ vµ cho phÐp chuyÓn nÒn kinh tÕ sang mét giai ®o¹n míi, thùc hiÖn thªm mét bíc m¹nh mÏ h¬n trong qu¸ tr×nh CNH-H§H ®Êt níc. Bªn c¹nh ®ã viÖc thu hót mét sè lîng lín lao ®éng ®· mang l¹i mét nguån thu nhËp ®¸ng kÓ cho ngêi lao ®éng , gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt , tinh thÇn cho ngêi nh©n d©n . Khu vùc nµy còng gãp phÇn lmf phong phó ®a d¹ng thÞ trêng s¶n phÈm ,®¸p øng ngµy cµng tèt h¬n nhu cÇu cña nh©n d©n ,n©ng cao chÊt lîng cuéc sèng .
d.VÒ qu¸ tr×nh héi nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi
C¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi bªn c¹nh viÖc gãp phÇ n©ng cao n¨ng lùc c«ng nghÖ cña ViÖt Nam cßn lµ tríc cÇu nèi trong tiÕn tr×nh më cöa hîp t¸c trong lÜnh vùc kinh tÕ víi c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi . C¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi khi ®Çu t vµo ViÖt Nam víi môc ®Ých khai th¸c c¸c lîi thÕ so s¸nh kh«ng nh÷ng t¹o ra c¸c s¶n phÈm tiªu thô trong níc mµ hä cßn ®a nh÷ng s¶n phÈm nµy ra tiªu thô trªn thÞ trêng thÕ giíi vµ ë chÝnh níc hä. §iÒu nµy lµ hÕt søc cã lîi bëi hä am hiÓu vÒ thÞ trêng níc hä vµ nh÷ng yªu cÇu ®Æt ra cho nh÷ng s¶n phÈm hµng ho¸ ®ã .ChÝnh v× vËy trong nh÷ng n¨m qua , kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña c¸c DN nµy lu«n chiÕm tû träng lín trong tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña c¶ níc : n¨m 95 ®¹t 440 tr. USD nhng ®Õn n¨m 99 ®· t¨ng lªn gÊp 5,8 lÇn vµ b»ng 49 lÇn so víi n¨m 92;vÒ tû träng so víi c¶ níc , n¨m 95 , khu vùc nµy chØ chiÕm 8,1% nhng ®· t¨ng lªn 22,3% vµo n¨m 99.
III. nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m thu hót cã hiÖu qu¶ ®tttnn vµo viÖt nam trong nh÷ng n¨m tiÕp theo .
Xu híng gi¶m sót trong ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi trong mét sè n¨m gÇn ®©y ®· ®Æt ra mét sè vÊn ®Ò r»ng :chóng ta cÇn cã mét sù xem xÐt thËt míi vµ thËt ®Çy ®ñ h¬n trong viÖc thu hót vèn FDI. Thùc tÕ cho thÊy bªn c¹nh nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan g©y nªn nh÷ng xu híng nµy chóng ta còng ph¶i thõa nhËn mét ®iÒu r»ng nh÷ng chÝnh s¸ch thu hót FDI tríc ®©y cña chóng ta ®· kh«ng cßn hoµn toµn phï hîp trong t×nh h×nh míi n÷a. MÆt kh¸c víi xu híng vËn ®éng míi cña luèng vèn FDI trªn thÕ giíi hiÖn nay, nÕu kh«ng c¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t h¬n n÷a chóng ta sÏ khã cã thÓ c¹nh tranh trong viÖc thu hót FDI víi c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn kh¸c nhÊt lµ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn trong khu vùc .
§øng tríc t×nh h×nh ®ã, t«i xin ®Ò xuÊt mét vµi gi¶i ph¸p tham kh¶o nh»m thu hót cã hiÖu qu¶ h¬n n÷a nguån vèn hÕt søc quan träng nµy .
1. Nh÷ng gi¶i ph¸p chÝnh trÞ, ph¸p lý
§©y lµ yÕu tè cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh tíi quyÕt ®Þnh ®Çu t cña c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi còng nh chÝnh s¸ch ®Çu t cña mét quèc gia . Khi thÓ chÕ chÝnh trÞ thay ®æi th× kÐo theo sù thay ®æi vÒ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ – x· héi, trong ®ã cã chÝnh s¸ch ®Çu t níc ngoµi. V× vËy c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi mong muèn ®ång vèn cña m×nh ®îc ®¶m b¶o, ®é rñi ro thÊp còng nh lîi nhuËn lµ æn ®Þnh . Do ®ã , trong qu¸ tr×nh thu hót ®Çu t níc ngoµi , gi÷ v÷ng sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ lµ mét yªu cÇu ®Æt ra cho chóng ta .
§Ó gi÷ v÷ng sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ chóng ta ph¶i nhÊt qu¸n vµ kiªn ®Þnh con ®êng XHCN , quy ®Þnh tæng thÓ vµ x¸c ®Þnh râ rµng nh÷ng chiÕn lîc, môc tiªu kinh tÕ x· héi l©u dµi nh»m lµm ph¬ng híng, c¨n cø phÊn ®Êu, theo ®ã ®Ò ra c¸c kÕ ho¹ch ng¾n h¹n trong c¸c chiÕn lîc kinh tÕ – x· héi .
MÆt kh¸c, chóng ta cÇn kh«ng ngõng cñng cè chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng, x©y dùng bé m¸y Nhµ níc thèng nhÊt, trong s¹ch, v÷ng m¹nh, lu«n ch¨m lo cho sù nghiÖp gi¸o dôc, b¶o vÖ an ninh quèc phßng.
2. Nh÷ng gi¶i ph¸p vÒ kinh tÕ
a. §Èy m¹nh thùc hiÖn chiÕn lîc kinh tÕ më
Mét nÒn kinh tÕ më lµ mét nÒn kinh tÕ cã m«i trêng ho¹t ®éng réng lín , nã ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®ã . §©y còng lµ mét yªu cÇu mµ c¸c nhµ §TNN ®¹t ra khi hä tham gia vµo ho¹t ®éng trong m«i trêng kinh tÕ ®ã , cho phÕp hä më réng c¸c mèi quan hÖ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ,®ång thêi cã t¸c dông thu hót thªm c¸c ®èi t¸c níc ngoµi kh¸c ®Çu t vµo níc ta . Trong chiÕn lîc kinh tÕ më nµy ,cÇn më réng c¸c mèi quan hÖ quèc tÕ trªn c¸c lÜnh vùc : ng©n hµng ,tµi chÝnh ,t¹o thuËn lîi trong giao dÞch quèc tÕ nh:tÝn dông quãc tÕ ,cho phÕp më tµi kho¶n ë níc ngoµi,cho phÐp tiÕp tôc ®Çu t ra níc ngoµi ... §iÒu nµy sÏ n©ng cao tÝnh hÊp dÉn cña m«i trêng kinh tÕ níc ta .
b. Ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng vµ thiÕt lËp hÖ thèng thÞ trêng ®ång bé
ThÞ trêng ®Çu t mµ chñ thÓ lµ c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi vèn lµ s¶n phÈm cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn ®¹i .V× vËy ph¶i cã m«i trêng ®ång bé ®Ó hä cã thÓ ho¹t ®éng ®îcC¸c lo¹i thÞ trêng cÇn thiÕt cho c¸c nhµ ®Çu t bao gåm thÞ trêng søc lao ®éng ,thÞ trêng tµi chÝnh (tiÒn tÖ ,vèn ngo¹i hèi, chøng kho¸n...). ChÝnh v× vËy chóng ta cÇ tiÕp tôc hoµn thiÖn c¸c lo¹i thÞ trêng nµy ,nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt cho c¸c nhµ §TNN.
c. T¹o lËp vµ lùa chän ®èi t¸c, lùa chän h×nh thøc thu hót, thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch ®Çu t .
d. X©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng vËt chÊt - kü thuËt,®¶m b¶o nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ban ®Çu cho c¸c nhµ §TNN cã thÓ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶.
kÕt luËn
Víi hiÖu qu¶ vµ tiÒm n¨ng to lín cña §TTTNN trong nh÷ng n¨m tiÕp theo n÷a, chóng ta vÉn x¸c ®Þnh ®©y lµ nguån vèn ®Çu t cã ý nghÜa quan träng ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc. Chóng ta cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u Ých nh»m thu hót nguå vèn nµy trong mçi thêi kú nhÊt ®Þnh cungf víi sù biÕn ®æi cña nÒn kinh tÕ toµn cÇu nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn toµn cÇu ho¸ ngµy nay, cã nh vËy chóng ta míi cã thÓ c¹nh tranh víi c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi trong thu hót c¸c nhµ ®Çu t. Bªn c¹nh ®ã chóng ta còng còng cÇn kh«ng ngõng ®æi míi vµ ph¸t huy nh÷ng tiÒm n¨ng ®Çu t trong níc ph¸t triÓn c¸c khu vùc ®Çu t trong níc nh»m t¹o m«i trêng kinh tÕ hoµn thiÖn, gãp phÇn n©ng cao tÝnh hÊp dÉn h¬n n÷a ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi.
Tuy nhiªn chóng ta còng kh«ng nªn qu¸ nhÊn m¹nh u ®iÓm cña §TTTNN mµ cÇn thêng xuyªn tæng kÕt vµ cã nh÷ng c¸i nh×n tæng thÓ kh¸ch quan,®iÒu chØnh theo híng ph¸t huy u ®iÓm, h¹n chÕ nhîc ®iÓm , gãp phÇn vµo ph¸t triÓn mét nÒn kinh tÕ v÷ng, toµn diÖn, lµm cho §TTTNN thËt sù lµ mét yÕu tè quan träng trong sù nghiÖp ph¸t triÓn ®Êt níc theo ®Þnh híng XHCN, v× môc tiªu d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ vµ v¨n minh ./.
danh môc tµi liÖu tham kh¶o
1.S¸ch tham kh¶o :
- LuËt §TNN t¹i ViÖt Nam .(Nhµ xuÊt b¶n ThÕ Giíi – 1996 )
- §Çu t níc ngoµi vµo ViÖt Nam – c¬ së ph¸p lý ,hiÖn tr¹ng ,c¬ héi vµ triÓn väng .
NguyÔn Anh TuÊn ,Phan H÷u Th¾ng ,Hoµng V¨n TuÊn
( Nhµ xuÊt b¶n ThÕ Giíi – 1994 )
- Mét sè vÊn ®Ò míi vÒ FDI ThÕ Giíi .
(Bé KH & §T –1996 )
- Nh÷ng gi¶i ph¸p chÝnh trÞ – kinh tÕ nh» thu hót hiÖu qu¶ §TTTNN vµo ViÖt Nam
NguyÔn Kh¾c Than ,Chu V¨n CÊp .
(Nhµ xuÊt b¶n CTQG – 1996 )
- Niªn Gi¸m Thèng Kª 1999.
( Nhµ xuÊt b¶n Thèng Kª - 2000 ).
2.T¹p chÝ –B¸o :
* T¹p chÝ :
+ Con sè & sù kiÖn : sè 1+2 , 6 / 2001
+ C«ng nghiÖp : sè 19 / 1997
+ LuËt häc : sè 3 / 1998
+ Kinh tÕ & dù b¸o : sè 12 / 1997.
+NCKT : sè 9 / 2000.
+Ph¸t triÓn KT : sè 87 / 1998.
+Th«ng tin tµi chÝnh :sè 12/98 ; 11 ,16 , 22/ 2000 .
+Th¬ng M¹i :sè 20/97; 2+3 , 24/98 .
* B¸o :
+Chuyªn san B¸o Thêi B¸o Kinh TÕ : Kinh TÕ 1999- 2000.
Kinh TÕ 2000- 2001.
+B¸o §Çu T : sè 38 , 39 / 2001.
môc lôc
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 69032.DOC