Tiểu luận Mối quan hệ biện chứng giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường

Hiện nay nước ta đang bước trên con đường hội nhập với nền kinh tế thế giới, vừa qua đã trở thành thành viên chính thức của WTO-con thuyền nhỏ vươn ra đại dương lớn, chúng ta đang đứng trước những cơ hội lớn và những thách thức không nhỏ. Trước tình hình đó chúng ta cần phải phát triển nhanh nền kinh tế để đuổi kịp các nước trong khu vực cũng như trên thế giới, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân, tạo điều kiện thực hiện xã hội công bằng dân chủ văn minh. Bên cạnh đó cần phải đặt một sự quan tâm đặc biệt vào việc bảo vệ môi trường vì tầm quan trọng to lớn của nó, bảo vệ môi trường chính là bảo vệ cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế cũng như cuộc sống của mỗi chúng ta.Vấn đề phát triển kinh tế gắn liền với bảo vệ môi trường là vấn đề hết sức quan trọng và vai trò của thế hệ sinh viên chúng ta sẽ vô cùng nặng nề nhưng cũng rất vẻ vang. Như lời Bác nói “Non sông Việt Nam có trở nên đẹp tươi hay không? Dân tộc Việt Nam có vẻ vang sánh vai với các cường quốc năm châu hay không? Đó chính là nhờ phần lớn công lao học tập của các cháu” . Thế hệ trẻ chúng ta-tương lai của đất nước, cần phải tiếp bước cha anh đi trước, tích cực học tập rèn luyện, phấn đấu hơn nữa để sau này góp phần thúc đẩy nền kinh tế nước nhà phát triển và đảm bảo vấn đề chống ô nhiễm môi trường, xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh, xây dựng thành công xã hội XHCN.

doc28 trang | Chia sẻ: aloso | Lượt xem: 1463 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tiểu luận Mối quan hệ biện chứng giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
tế huyện Tân Châu, Trung tâm Y tế huyện Bến Cầu (Tây Ninh), Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Yên, Ninh Thuận, Khánh Hòa, Vĩnh Long, bệnh viện Hữu Nghị, Thanh Bình (tỉnh Đồng Tháp), Quảng Trị, Bình Dương, Đắc Lắc ... Một số bệnh viện (Bệnh viện 175, 7B, Đà Nẵng, Bình Dương, Vĩnh Long, Thanh Hóa, Thái Nguyên, Ninh Bình, Cẩm Phả, Đông Anh ...) đã lắp đặt hệ thống xử lý nước thải bằng công nghệ sinh học. Trong thời gian qua Bộ Y tế đã nhập 25 lò đốt chất thải y tế ký hiệu Hoval (áo) và lắp đặt cho một số địa phương trong cả nước bao gồm Đồng Tháp, An Giang, Cần Thơ, Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hòa, Đồng Nai, Bà Rịa-Vũng Tàu, Ặ TPHCM cũng đã nhập lò đốt rác y tế từ áo với công suất 7 tấn/ngày để thiêu hủy toàn bộ chất thải rắn y tế sinh ra từ các bệnh viện của thành phố. . Tuy nhiên thì các cơ sở y tế của chúng ta còn cần phải cố gắng rất nhiều thì mới có thể đạt được kết quả như mong muốn. ́*Tình trạng ô nhiễm môi trường tại vùng nông thôn, làng nghề và các trang trại +Tại các vùng nông thôn Do bà con nông dân còn chưa nhận thức rõ được vấn đề, tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường sống cũng như môi trường sản xuất nên trong khâu bảo vệ môi trường sinh thái còn rất nhiều thiếu sót, khuyết điểm do đó mà môi trường ở khu vực nông thôn ngày càng bị ô nhiễm nặng nề hơn, môi trường ngày càng xuống cấp nghiêm trọng ảnh hưởng đến tiềm lực kimh tế và chất lượng cuộc sống của nông dân  +Tại các làng nghề Theo thống kê tương đối đầy đủ, cả nước ta hiện có 1.450 làng nghề, trong đó có khoảng hơn 300 làng nghề truyền thống. Một số ngành nghề được phân bố như : Chạm khắc đá, đúc đồng, kim hoàn, gốm sứ, gạch ngói, nghề mộc, chạm trổ, khắc gỗ, tượng gỗ phủ sơn, dệt, thêu ren, sơn mài và khảm, đan lát mây tre, làm tranh, làm nón, làm chiếu, chế biến tinh bột, nấu rượu, giò chả, làm giấy, rèn, ́dệt nhuộm, nhựa, nấu nhôm, chì ... Một số vấn đề môi trường làng nghề như sau: Nước thải từ các làng giấy, dệt nhuộm, chế biến thực phẩm... chảy tự do ra kênh mương rồi đổ xuống sông làm ô nhiễm nguồn nước mặt - nguồn nước sinh hoạt của người dân. Ô nhiễm không khí chủ yếu gây ra từ các làng nghề sản xuất thủy tinh, gốm sứ, vật liệu xây dựng, đúc nhôm, đồng, mộc, tái sinh nhựa...Ô nhiễm đất gây ra do các loại hóa chất và kim loại nặng từ các làng nghề đúc (đồng, nhôm, chì, cơ kim khí), dệt nhuộm, xi mạ .... Trong thời gian qua đã có một số nghiên cứu triển khai công nghệ nhằm hạn chế ô nhiễm do khí thải, nước thải, chất thải rắn. Thử nghiệm mô hình xử lý bụi, khí thải, nước thải đã được triển khai tại làng nghề dệt lụa Vạn Phúc, tỉnh Hà Tây. Tuy nhiên do còn hạn chế về nhiều mặt như công nghệ, kinh nghiệm, kĩ thuật, nên việc ứng dụng đã chưa đạt được kết quả như mong đợi + Tại các trang trại:  Tại Việt Nam, trang trại đã xuất hiện từ lâu (Thời Lý và Trần từ thế kỷ XI-XIV). Sau đó được khôi phục từ năm 1986 cùng với chính sách đổi mới kinh tế. Hiện nay toàn quốc có hơn 100.000 trang trại được hình thành và phát triển, thu hút hơn 10 triệu nông dân tham gia. Theo thống kê, hầu hết các trang trại được thành lập sau năm 1992-1993 khi Đảng kêu gọi nhân dân phát triển kinh tế nhiều thành phần. Nói chung, một trang trại có diện tích trung bình khoảng 5-7 ha. Một số có quy mô 100 ha, hãn hữu có trang trại 500-1.000 ha. Trang trại được thành lập tại tất cả các địa phương trong cả nước. Tuy nhiên, số lớn trang trại tập trung ở miền Trung và vùng cao là những nơi có đất trống. Bên cạnh những tác động có lợi, quá trình hình thành và hoạt động của các trang trại đã và đang gây ra những tác động có hại tới môi trường. Một số tác động là: Các trang trại chăn nuôi gia súc, gia cầm có thể gây tác động do phân rác dẫn đến ô nhiễm không khí, nước mặt, nước ngầm, đất từ đó gây ra các dịch bệnh cho người và vật nuôi. Các trang trại nuôi trồng thủy sản có thể gây tác động do phá rừng ngập mặn làm ao nuôi tôm, cá gây cạn kiệt tài nguyên sinh học, gây xói mòn bờ biển, gây ô nhiễm nguồn nước. Các trang trại trồng cây công nghiệp và cây ăn trái có thể gây tác động xấu do sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, do xây dựng các công trình thủy lợi, tưới tiêu nước. Quá trình thu hoạch, bảo quản, chế biến sản phẩm thu hoạch được từ các trang trại sẽ gây tác động tới môi trường do các loại chất thải   Cho đến nay hầu như rất ít công trình nghiên cứu liên quan đến công nghệ bảo vệ môi trường tại các trang trại * Tình tr¹ng ô nhiễm môi trường tại các khu du lịch, khu vui chơi giải trí  Nước ta có tiềm năng du lịch rất lớn bao gồm hệ thống các di tích lịch sử văn hóa, các khu bảo tồn thiên nhiên, các danh lam thắng cảnh, hệ thống nhà nghỉ, Sân Golf phân bố khắp toàn quốc. Trong thời gian qua lượng du khách trong nước và quốc tế ngày càng nhiều. Tuy nhiên, môi trường tại nhiều khu du lịch đang bị ô nhiễm và suy thoái quan trọng do nước thải và rác thải. Hoạt động du lịch trên địa bàn toàn quốc năm 2002 thải ra khỏang 32.273 tấn chất thải rắn và 4.817.000 m3 chất thải lỏng. Ngoài ra, hoạt động du lịch còn làm gia tăng mức độ suy thoái nước ngầm, gia tăng lượng khí thải, tác động tiêu cực tới tài nguyên sinh vật. Trong thời gian qua rất ít các công trình nghiên cứu liên quan đến công nghệ môi trường phục vụ du lịch. Trừ một số sân golf, vấn đề áp dụng công nghệ xử lý nước thải, lò đốt rác chuyên dụng được quan tâm (sân golf Thủ Đức, Đà Lạt, Sông Bé, Phan Thiết, Vũng Tàu ...), còn các khu du lịch khác chưa có biện pháp thu gom xử lý nước thải, thu gom xử lý rác thải. * Tình trạng ô nhiễm môi trường tại các khu vực khai thác khoáng sản và các bến cảng + Tại các khu vực khai thác khoáng sản  Tài nguyên khoáng sản của Việt Nam tương đối đa dạng, là quốc gia có tiềm năng khoáng sản cỡ trung bình trên thế giới. Các loại khoáng sản đang được khai thác là dầu khí (thềm lục địa phía Nam); than (Quảng Ninh), Apatit (Lào Cai), Boxít (Lâm Đồng) ...Ngoài ra còn nhiều loại khoáng sản khác như quặng sắt, mangan, crôm, đồng, thiếc, vàng ... Hiện nay ngành địa chất đã tìm kiếm, phát hiện hơn 5000 mỏ và điểm mỏ của 60 loại khoáng sản khác nhau.  Trong quá trình khai thác, tuyển, đập sàng, nghiền, chế biến, nấu luyện ...sinh ra bụi, ồn, khí thải, nước thải, chất thải rắn gây ô nhiễm môi trường. Ngoài ra, quá trình khai thác còn gây phá vỡ chu kỳ thủy văn, làm mất đa dạng sinh học, tàn phá rừng, gây sa mạc hóa, phá hoại cảnh quan thiên nhiên ... Hiện nay, trình độ công nghệ môi trường tại các khu vực khai thác còn thô sơ, lạc hậu gây lãng phí tài nguyên , gây ô nhiễm và sự cố môi trường. Tại các cơ sở chế biến, nung luyện quy mô lớn, việc áp dụng công nghệ môi trường được quan tâm hơn, nhưng tại các cơ sở chế biến quy mô nhỏ có giấy phép hay lén lút hoạt động (nấu thiếu, đồng, chì, kẽm, tách vàng, xay nghiền đá ...) vấn đề bảo vệ môi trường hoàn toàn không được quan tâm.   Tại các khu vực khai thác dầu khí đã áp dụng các công nghệ, thiết bị nhằm hạn chế ô nhiễm dầu và phòng chống sự cố (chất phân tán dầu, giấy thấm dầu, phao quây, máy hút dầu ...). Công ty Liên doanh Vietsovpetro đang chuẩn bị đầu tư lò đốt chất thải rắn dầu khí công suất 3 tấn/h, theo công nghệ của Italia.  Trong Chương trình KH-CN cấp nhà nước giai đoạn 1995-2000 ỎSử dụng hợp lý tài nguyên và Bảo vệ môi trườngÕ (KHCN-07) có 01 đề tài liên quan đến công nghệ làm sạch khu vực khai thác than vùng Hạ Long-Quảng Ninh (KHCN-07-06) và 01 đề tài liên quan đến các biện pháp khắc phục và bảo vệ môi trường vùng mỏ sau giai đoạn khai thác tài nguyên khoáng sản (KHCN-07-09).  +Tại các bến cảng: Cùng với sự phát triển kinh tế, hệ thống cảng biển, cảng sông tại Việt Nam cũng được quy hoạch mở rộng, xây mới nhằm phục vụ tốt nhất cho các hoạt động kinh tế. Theo Quyết định số 202/1999/QĐ-TTg ngày 12 tháng 10 năm 1999 của Thủ tướng Chính phủ về quy hoạch hệ thống cảng biển trong cả nước đến năm 2010 cả nước có hàng trăm cảng, trong đó tập trung tại các vùng kinh tế trọng điểm. Theo quyết định này đến năm 2010, khu vực TP. HCM, Đồng Nai và Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ có 65 cảng biển tập trung tại các sông Sài Gòn, Đồng Nai, Nhà Bè, Thị Vải, Lòng Tàu, Soài Rạp, Đồng Tranh, khu vực biển Vũng Tàu. Tổng năng lực bốc xếp đạt 35 triệu tấn/năm.  Sự phát triển hệ thống cảng biển sẽ sinh ra một khối lượng lớn chất thải bao gồm: Nước thải, rác thải sinh hoạt của cán bộ, công nhân viên, thủy thủ làm việc tại cảng. Bụi, khí thải, nước thải, chất thải rắn sinh ra từ các kho hóa chất, vật tư, xăng dầu tại cảng. Bụi sinh ra từ quá trình bốc xếp hàng hóa tại cảng. Nước thải, chất thải rắn từ các tàu đến cập bến tại cảng. Chất thải rắn sinh ra từ hoạt động sửa chữa tàu, vệ sinh tàu dầu. Chất thải sinh ra do sự cố tràn dầu, cháy nổ.  Hiện nay nhu cầu áp dụng công nghệ môi trường đối với các cảng, trên các tàu là rất lớn, nhưng có rất ít công trình nghiên cứu phục vụ cho đối tượng này * Tình trạng ô nhiễm môi trường trong khi đang xử lý tồn lưu chất độc chiến tranh: Mặc dù chiến tranh đã qua 30 năm nhưng hậu quả chất độc da cam/dioxin đã và đang ảnh hưởng hết sức nặng nề lên con người và môi trường Việt Nam. Trong thời gian qua Chính phủ Việt Nam đã có nhiều biện pháp nhằm hỗ trợ, cải thiện sức khoẻ cho nạn nhân nhiễm chất độc da cam/dioxin và tiến hành nhiều nghiên cứu khoa học, trong đó có công nghệ xử lý chất độc da cam/dioxin còn tồn lưu trong môi trường, đặc biệt là môi trường đất gần các sân bay quân sự, kho tàng và căn cứ quân sự của Mỹ (ë điểm nóng) (Ví dụ : Sân bay Biên Hoà, sân bay Đà Nẵng, khu vực Tây Nguyên, ven biển miền Trung, khu vực Đồng bằng sông Cửu Long ...). Tại Hội thảo khoa học Việt-Mỹ về ảnh hưởng của chất da cam/dioxin lên sức khoẻ con người và môi trường được tổ chức tại Hà Nội từ 3-6/3/2002 đã có 59 báo cáo của các chuyên gia quốc tế và 37 báo cáo của các chuyên gia Việt Nam trình bày. Trong Biên bản thoả thuận hợp tác khoa học Việt- Mỹ có nhấn mạnh . Cần xây dựng, thử nghiệm và ứng dụng các phương pháp mới và hiệu quả để làm sạch môi trường tại Việt Nam Qua nh÷ng biÓu hiÖn xuèng cÊp trÇm träng cña m«i tr­êng, chóng ta ngµy cµng thÊy râ h¬n nh÷ng t¸c ®éng kh«ng mong muèn do ph¸t triÓn kinh tÕ kh«ng ®i kÌm víi m«i tr­êng mang l¹i cho m«i tr­êng vµ cho cuéc sèng cña mçi chóng ta, tõ ®ã cµng hiÓu râ h¬n n÷a vÒ tÇm quan träng cña viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng. 2, Tác động của môi trường đến phát triển kinh tế V× gi÷a ph¸t triÓn kinh tÕ vµ b¶o vÖ m«i tr­êng cã tÝnh thèng nhÊt biÖn chøng nªn chóng ta thÊy r»ng ngoµi nh÷ng t¸c ®éng mµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®em l¹i cho m«i tr­êng th× m«i tr­êng ®­¬ng nhiªn còng cã nh÷ng t¸c ®éng ng­îc trë l¹i ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ. Gia nhập WTO, Việt nam sẽ còn có cơ hội giảm thiểu ô nhiễm, cải thiện chất lượng môi trường thông qua việc áp dụng các nguyên tắc pháp lý của WTO để xây dựng và sử dụng hợp lý "hàng rào xanh" nhằm mục đích bảo vệ các ngành sản xuất trong nước, đồng thời bảo vệ nguồn tài nguyên, bảo vệ môi trường. Trong bản báo cáo Diễn biến Môi trường của Việt Nam được Ngân hàng Thế giới thông qua một lần nữa nhấn mạnh tầm quan trọng của môi trường và tài nguyên nước đóng vai trò chủ chốt trong phát triển kinh tế và vì cuộc sống tốt đẹp hơn của hàng triệu người dân nghèo ở Việt Nam.  Báo cáo tập trung chủ yếu vào quản lý các loại môi trường và đặc biệt là nguồn tài nguyên nước ở Việt Nam đồng thời kêu gọi hành động vượt qua những rào cản về ý thức hệ và có các giải pháp tổng hợp với sự tham gia của tất cả những bên liên quan chủ chốt như chính phủ, các tổ chức xã hội, cộng đồng, khu vực tư nhân và các tổ chức hợp tác phát triển. “Môi trường và tài nguyên nước nằm ở trung tâm của mọi sự phát triển.  Không thể xoá đói giảm nghèo nếu không đem được nguồn nước sạch tới cho 40% dân số Việt Nam hiện đang chưa được tiếp cận với nước sạch và 16% diện tích cây trồng không có hệ thống tưới tiêu”. Ông Klaus Rohland, Giám đốc quốc gia của Ngân hàng Thế giới khẳng định. “Mối quan hệ mật thiết giữa môi trường đặc biệt là môi trường nước đối với phát triển kinh tế là rất lớn”. Ở Việt Nam, trong vòng bốn năm qua đã chi phí ít nhất là 400 tỷ đồng cho các bệnh dịch lây lan liên quan đến việc dùng nước bị nhiễm bẩn. Hàng năm những thiên tai như bão lớn, dông tố, lũ lụt hay khô hạn đã ảnh hưởng lớn đến người dân, đến cuộc sống, đất nông nghiệp, vật nuôi và cơ sở hạ tầng của họ. Thiệt hại do thiên tai trong thời kỳ 1995-2002 ước tính lên tới 1,25 tỷ đô la Mỹ.  Cộng đồng các nhà  tài trợ cam kết hỗ trợ Việt Nam thoả mãn được nhu cầu cấp nước và bảo tồn nguồn nước nhằm đạt được chất lượng tăng trưởng cao của đất nước. “Việt Nam có lịch sử lâu đời về quản lý nước nhưng đã đến lúc chúng ta cần đánh giá lại hiệu quả công tác quản lý các nguồn tài nguyên nước của chúng ta để tìm ra các giải pháp tối ưu, giảm thiểu các mặt yếu kém và phát huy những mặt tích cực, hướng tới bảo vệ và phát triển bền vững các nguồn tài nguyên nước”. Tập trung trình bày những khía cạnh khác nhau về các nguồn tài nguyên nước mặt, nước dưới đất và tài nguyên vùng biển ven bờ, bao gồm tiềm năng trữ lượng của các nguồn nước, việc sử dụng nước, đa dạng sinh học dưới nước, chất lượng nước, tính dễ tổn thương và chi phí kinh tế và được kết thúc bằng mục về quản lý các nguồn tài nguyên nước bao gồm khung luật pháp, tổ chức thể chế, các khoản chi tiêu tài chính và công tác giám sát. Phần thứ hai mô tả chi tiết tổng quan tài nguyên nước trong bối cảnh phát triển kinh tế xã hội của tám tiểu vùng kinh tế.  Bản báo cáo nhấn mạnh sự cần thiết phải cải thiện ngành nước ở Việt Nam.  Công việc này bao gồm củng cố các khuôn khổ chính sách và thể chế, mở rộng và đa dạng hoá đầu tư, tăng cường tuân thủ và thực hiện, tăng thêm sự tham gia của công chúng. “Hành động vì quản lý và phát triển nguồn tài nguyên nước hiệu quả và hội nhập để đóng góp cho phát triển kinh tế xã hội bền vũng lâu dài về mặt môi trường là một trong những thách thức quan trọng nhất của Việt Nam. Có rất nhiều khả năng cho phát triển quan hệ đối tác giữa chính phủ, khu vực tư nhân, các tổ chức phi chính phủ, các trường đại học và các cơ quan nghiên cứu trong quản lý môi trường  nước và với sự tham gia của những người sử dụng nước, những nhà lặp kế hoạch và các nhà hoạch định chính sách chủ chốt ở cấp trung ương và địa phương. Để có một chương trình quản lý nguồn tài nguyên nước thống nhất, điều quan trọng là phải đảm bảo quyền tiếp cận tới nguồn nước cho những người dân nghèo và những nhóm người dễ bị tổn thương khác và trao quyền cho họ để cải thiện đời sống của mình”. Những vấn đề mấu chốt cho ngành nước của Việt Nam được nêu ra trong bản báo cáo Diễn biến Môi trường Việt Nam 2003  là áp dụng một phương pháp quản lý tổng hợp các lưu vực sông, thích ứng tốt hơn và đầy đủ hơn với tính dễ bị tổn thương và nhạy cảm có liên quan đến tài nguyên nước, phát triển và hoạt động có hiệu quả hơn các dịch vụ về tưới tiêu và cấp nước sinh hoạt, hạn chế ô nhiễm nước và các tác động về sức khoẻ đối với người nghèo. Bản bảo cáo này chứng minh sự cần thiết phải có những nghiên cứu chính sách tốt trong quá trình ra quyết định và cần có cải thiện trong quản lý dữ liệu và chia sẻ thông tin giữa những bên liên quan”. Chủ động tham gia hơn nữa trong các hoạt động hợp tác với các nước có chung sông trong khu vực, tăng cường quản lý thông tin, phân định rõ các chức năng quản lý với các chức năng dịch vụ trong ngành nước, phân quyền nhiều hơn cho các cơ quan quản lý nguồn tài nguyên nước, và tăng cường năng lực thể chế có thể sẽ tạo cho Việt Nam những công cụ quản lý cần thiết nhằm giải quyết vấn đề bình đẳng, hiệu quả và bền vững về mặt môi trường trong quản lý các nguồn tài nguyên nước của Việt Nam.Ngoài môi trường nước ra thì đất nước ta còn rất nhiều môi trường khác nữa như môi trường đất, môi trường không khí, môi trường tài nguyên. Tất cả các môi trường này đều có tác động sâu sắc đến nền kinh tế. Nước ta có nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, đa dạng nên rất thuận lợi cho phát triển kinh tế, có rất nhiều khoảng sản được sử dụng làm nguyên nhiên liệu trong các ngành công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp. Trong những năm gần đây, do những tác động mang tính toàn cầu, môi trường thế giới đang bị ảnh hưởng một cách tiêu cực đáng quan ngại. và một thực tế khách quan là những nước có nền kinh tế phát triển, thải ra không khí nhiều chất thải vẫn chưa là những nước đi đầu trong việc cải thiện môi trường thế giới, một ví dụ điển hình là Mỹ. Tuy nhiên, với những yêu cầu của phát triển bền vững, các nước trên thế giới đang dần lập nên những tổ chức quốc tế can thiệp trực tiếp vào việc bảo vệ môi trường. Việt Nam trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế và gia nhập WTO đã tham gia tích cực và chủ động vào những cam kết chung thế giới để phát triển kinh tế bền vững và bảo vệ môi trường; không những thế, Việt Nam còn là một trong những nước sáng lập nhiều tổ chức môi trường thế giới. Qua đó, chúng ta đã tự xây dựng cho mình một môi trường đầu tư lành mạnh, thu hút các nhà đầu tư nước ngoài vào ngày một nhiều hơn. CHƯƠNG II: CÁC GIẢI PHÁP VÀ CÁCH THỨC ĐỂ GIẢI QUYẾT TỐT NHỮNG VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ GẮN LIỀN VỚI BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG I. CÁC QUAN ĐIỂM VÀ NGUYÊN TẮC CHỈ ĐẠO 1, Nh÷ng quan ®iÓm nguyªn t¾c c¬ b¶n Nh÷ng quan ®iÓm nguyªn t¾c c¬ b¶n thÓ hiÖn ®­êng lèi vµ chñ tr­¬ng vÒ b¶o vÖ m«i tr­êng trong thêi kú hiÖn nay ë n­íc ta lµ: “ coi c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr­êng lµ sù nghiÖp cña toµn §¶ng, toµn d©n vµ toµn qu©n; lµ néi dung c¬ b¶n kh«ng thÓ t¸ch rêi trong ®­êng lèi, chñ tr­¬ng vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña tÊt c¶ c¸c cÊp c¸c ngµnh; lµ c¬ së quan träng b¶o ®¶m ph¸t triÓn bÒn v÷ng, thùc hiÖn th¾ng lîi sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ trong thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi cña n­íc ta”. ChÝnh phñ còng ®· cam kÕt vËn dông c¸c nguyªn t¾c vµ néi dung c¬ b¶n cña ch­¬ng tr×nh NghÞ sù 21 vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña n­íc ta. “Coi phßng ngõa vµ ng¨n chÆn « nhiÔm lµ nguyªn t¾c chØ ®¹o kÕt hîp víi xö lý « nhiÔm, c¶i thiÖn m«i tr­êng vµ b¶o tån thiªn nhiªn; kÕt hîp ph¸t huy néi lùc víi t¨ng c­êng hîp t¸c quèc tÕ trong b¶o vÖ m«i tr­êng vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng”. Qu¸n triÖt quan ®iÓm chØ ®¹o cña §¶ng vµ cam kÕt cña chÝnh phñ, vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i tr­êng quèc gia ph¶i dùa trªn nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n sau: Môc tiªu vµ néi dung cña viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng quèc gia kh«ng t¸ch rêi môc tiªu vµ néi dung cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi mµ nã ph¶i lµ mét bé phËn cÊu thµnh cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, ®­îc x©y dùng theo h­íng ph¸t triÓn bÒn v÷ng. VÊn ®Ò b¶o vÖ m«i tr­êng quèc gia ph¶i dùa trªn viÖc ph©n tÝch hiÖn tr¹ng vµ dù b¸o xu thÕ biÕn ®éng m«i tr­êng cña ®Êt n­íc, trong bèi c¶nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. §ång thêi viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng quèc gia ph¶i phï hîp víi nguån lùc cña quèc gia, ®­îc x©y dùng trªn c¬ së tiÕp thu bµi häc kinh nghiÖm cña c¸c n­íc, thu hót ®­îc ®Çu t­ cña n­íc ngoµi vµ lµ c¬ së ph¸p lý cho viÖc x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch m«i tr­êng quèc gia trung h¹n vµ ng¾n h¹n. 2, C¸c môc tiªu cÇn ph¶i thùc hiÖn: a) Môc tiªu tæng qu¸t: Kh«ng ngõng b¶o vÖ vµ c¶i thiÖn m«i tr­êng nh»m n©ng cao chÊt l­îng cuéc sèng vµ søc khoÎ cña nh©n d©n, b¶o ®¶m sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña ®Êt n­íc. TiÕp tôc phßng ngõa « nhiÔm, t¨ng c­êng b¶o tån ®a d¹ng sinh häc, chó träng sö dông hîp lý c¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ c¶i thiÖn m«i tr­êng. b) Môc tiªu cô thÓ: * Phßng ngõa « nhiÔm: T¨ng c­êng kh¶ n¨ng vÒ qu¶n lý, ®Çu t­, ph¸p luËt c­ìng chÕ vµ c¸c gi¶i ph¸p hç trî phßng ngõa « nhiÔm m«i tr­êng n­íc, kh«ng khÝ, tiÕng ån vµ chÊt th¶i r¾n ®éc h¹i; n©ng cao nhËn thøc vµ kiÕn thøc, cung cÊp ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ phßng ngõa « nhiÔm cho toµn céng ®ång. X©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn bÒn v÷ng cho c¸c ®« thÞ, khu c«ng nghiÖp, n«ng th«n, c¸c vïng sinh th¸i. ¸p dông c¸c c«ng nghÖ s¹ch, c«ng nghÖ thÝch hîp trong s¶n xuÊt vµ xö lý « nhiÔm m«i tr­êng. §¶m b¶o thùc hiÖn ®­îc tiªu chuÈn cña m«i tr­êng tiÖm cËn víi tiªu chuÈn cña c¸c n­íc tiªn tiÕn trong khu vùc . * B¶o tån vµ sö dông bÒn v÷ng nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn, ®a d¹ng sinh häc: T¨ng c­êng kh¶ n¨ng vÒ qu¶n lý, ®Çu t­, ph¸p luËt c­ìng chÕ vµ c¸c gi¶i ph¸p hç trî ®Ó thùc hiÖn b¶o tån, ph¸t triÓn vµ sö dông bÒn v÷ng ®a d¹ng sinh häc cña c¸c hÖ sinh th¸i: Rõng, biÓn, trªn c¹n, d­íi n­íc. B¶o vÖ, kh«i phôc vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn hiÖn cã nh­ tµi nguyªn ®Êt, rõng, n­íc, kho¸ng s¶n, n¨ng l­îng vµ tµi nguyªn ®a d¹ng sinh häc … phôc vô sù nghiÖp ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña ®Êt n­íc. B¶o tån c¸c vïng cã hÖ sinh th¸i ®Æc thï ®Ó duy tr× c©n b»ng sinh th¸i, n©ng tæng diÖn tÝch c¸c khu b¶o vÖ ®a d¹ng sinh häc ( c«ng viªn, v­ên vµ khu b¶o tån quèc gia ) lªn kho¶ng 2% diÖn tÝch tù nhiªn cña c¶ n­íc. * C¶i thiÖn m«i tr­êng: Tăng c­êng kh¶ n¨ng vÒ qu¶n lý, ®Çu t­, ph¸p luËt c­ìng chÕ vµ c¸c gi¶i ph¸p hç trî ®Ó tiÕn tíi xö lý triÖt ®Ó c¸c c¬ së s¶n xuÊt cã c«ng nghÖ l¹c hËu, g©y « nhiÔm nghiªm träng. TiÕn tíi thu gom, xö lý vÒ c¬ b¶n chÊt th¶i r¾n, chÊt th¶i c«ng nghiÖp, chÊt th¶i bÖnh viÖn vµ chÊt th¶i sinh ho¹t kh¸c ë thµnh phè vµ khu d©n c­ ®«ng ®óc. T¨ng c­êng phôc håi vµ trång míi rõng tiÕn tíi ®¹t møc che phñ trªn 40% diÖn tÝch c¶ n­íc. H¹n chÕ sö dông c¸c ho¸ chÊt ®éc h¹i nh­ ph©n bãn ho¸ häc, thuèc trõ s©u c¸c chÊt b¶o qu¶n n«ng s¶n, thùc phÈm .v.vPhÊn ®Êu ®¶m b¶o Ýt nhÊt 90% d©n sè ®­îc dïng n­íc hîp vÖ sinh vµ c¸c hÖ thèng vÖ sinh ®¹t tiªu chuÈn m«i tr­êng, xö lý vÒ c¬ b¶n c¸c khu vùc bÞ « nhiÔm suy tho¸i m«i tr­êng nghiªm träng do hËu qu¶ cña chiÕn tranh ®Ó l¹i vµ do ho¹t ®éng cña s¶n xuÊt g©y ra. II, CÁC NỘI DUNG CHỦ YẾU CỦA CHIẾN LƯỢC 1, B¶o vÖ và sử dụng bền vững các loại môi trường tài nguyên Nước: lµ nguån tµi nguyªn v« cïng quan träng ®èi víi ®êi sèng s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t cña con ng­êi, ®Ó b¶o vÖ vµ sö dông hîp lý nguån tµi nguyªn nµy, cÇn ban hµnh bæ sung c¸c tiªu chuÈn vµ quy ®Þnh b¶o vÖ ®èi víi nguån n­íc ngÇm, n­íc mÆt, c¸c l­u vùc, c¸c ®Ëp ch¾n n­íc, ®­a chÊt l­îng ë c¸c thuû vùc lín ®¹t tiªu chuÈn chÊt l­îng n­íc ®· ban hµnh, ®¶m b¶o chÊt l­îng n­íc biÓn t¹i khu vùc ven biÓn cöa s«ng ®¹t tiªu chuÈn cho phÐp. PhÊn ®Êu c¶i t¹o ®­îc trªn 40% c¸c dßng s«ng hÖ thèng tiªu tho¸t n­íc, ®Æc biÖt lµ c¸c dßng s«ng ®i qua c¸c khu d©n c­ tËp trung, c¸c khu c«ng nghiÖp vµ ®« thÞ. C¸c n­íc cÇn tËp trung xö lý triÖt ®Ó 90% c¸c nguån g©y « nhiÔm n­íc nghiªm träng t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp gi¶i quyÕt ®­îc c¸c vÊn ®Ò vÒ n­íc ®èi víi c¸c khu vùc sa m¹c ho¸. Tæ chøc ®¸nh gi¸ vµ kiÓm so¸t ®­îc chÊt l­îng, tr÷ l­îng n­íc ngÇm, cã kÕ ho¹ch khai th¸c vµ ban hµnh nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ khai th¸c nguån nµy. Đất: hoµn thiÖn chiÕn l­îc, quy ho¹ch vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p quy qu¶n lý tµi nguyªn ®Êt, b¶o ®¶m viÖc qu¶n lý vµ sö dông ®Êt trèng cã hiÖu qu¶. ViÖc sö dông c¸c hÖ sinh th¸i, vµ ®Þa lý ®Æc thï ph¶i dùa trªn c¬ së c©n b»ng sinh th¸i vµ quy ho¹ch c¸c khu b¶o tån. T¨ng c­êng c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý, luËt ph¸p vµ c¸c biÖn ph¸p hç trî ®Ó gi¶i quyÕt hµi hoµ c¸c m©u thuÉn trong sö dông ®Êt víi b¶o vÖ m«i tr­êng gi÷a khai th¸c kho¸ng s¶n víi tµi nguyªn ®Êt vµ c¸c d¹ng tµi nguyªn kh¸c. Không khí: víi chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña m×nh, tõng ®¬n vÞ s¶n xuÊt, kinh doanh vµ c¸c c¬ quan qu¶n lý ph¶i kiÓm so¸t chÆt chÏ viÖc ph¸t th¶i khÝ CO2,SO2,CO, « nhiÔm bôi do c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, n¨ng l­îng, x©y dùng, n«ng nghiÖp, giao th«ng vËn t¶i nhanh chãng t¹o ®iÒu kiÖn thùc hiÖn chÝnh s¸ch kh«ng sö dông x¨ng pha ch× ®Ó gi¶m bít « nhiÔm kh«ng khÝ. Tõng b­íc phÊn ®Êu ®Ó ®¶m b¶o m«i tr­êng kh«ng khÝ ë n­íc ta ®­îc trong lµnh. 2, B¶o tån ®a d¹ng sinh häc : C¸c bé, ngµnh vµ ®Þa ph­¬ng cÇn phèi hîp tæ chøc thùc hiÖn tèt c¸c néi dung kÕ ho¹ch hµnh ®éng quèc gia vÒ ®a d¹ng sinh häc, ®ång thêi tiÕn hµnh c¸c ch­¬ng tr×nh b¶o vÖ, t¨ng c­êng tµi trî, qu¶n lý c¸c v­ên quèc gia, c«ng viªn biÓn, më réng c¸c khu b¶o vÖ ph©n cÊp cho c¸c ®Þa ph­¬ng, tæ chøc ®oµn thÓ vµ céng ®ång qu¶n lý nh÷ng khu hÖ b¶o tån ®a d¹ng sinh häc phï hîp víi n¨ng lùc cña tõng ®¬n vÞ. §Ó b¶o tån ®a d¹ng sinh häc cã hiÖu qu¶ cÇn n©ng ®é che phñ rõng lªn trªn 40% diÖn tÝch, trong ®ã kho¶ng 20-30% rõng ®Æc dông ( b¶o vÖ) vµ kho¶ng 10-20% rõng s¶n xuÊt. Ph¶i coi t¨ng diÖn tÝch rõng nh­ lµ mét biÖn ph¸p h÷u hiÖu c©n b»ng sinh th¸i tù nhiªn gi÷a c¸c hÖ sinh th¸i vµ chÊt l­îng m«i tr­êng. B¶o vÖ vµ sö dông bÒn v÷ng tµi nguyªn ®a d¹ng sinh häc c¸c hÖ sinh th¸i rõng ph¶i ®ång bé víi viÖc b¶o vÖ c¸c hÖ sinh th¸i biÓn vµ xem ®ã lµ néi dung quan träng. 3, B¶o vÖ m«i tr­êng ®« thÞ vµ khu c«ng nghiÖp §Ó duy tr× chÊt l­îng vµ c¶i thiÖn m«i tr­êng ë c¸c ®« thÞ vµ khu c«ng nghiÖp l©u dµi, cÇn x©y dùng vµ ban hµnh chiÕn l­îc, quy ho¹ch vµ thÓ chÕ ho¸ b»ng c¸c v¨n b¶n ph¸p quy: luËt, nghÞ ®Þnh, tiªu chuÈn, quy chÕ vÒ qu¶n lý chÊt th¶i r¾n, chÊt th¶i nguy h¹i. PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010 tÊt c¶ c¸c thµnh phè lo¹i I, lo¹i II, c¸c ®« thÞ ®«ng d©n, khu c«ng nghiÖp ph¶i cã c¸c b·i ch«n lÊp vµ xö lý chÊt th¶i r¾n, chÊt th¶i nguy h¹i theo ®óng tiªu chuÈn. Thu gom vµ xö lý 90% chÊt th¶i r¾n t¹i c¸c ®« thÞ vµ khu c«ng nghiÖp, thu gom vµ xö lý 100% chÊt th¶i c«ng nghiÖp, chÊt th¶i bÖnh viÖn vµ qu¶n lý 100% chÊt th¶i ®éc h¹i. §¶m b¶o Ýt nhÊt 60% thµnh phè ®¹t tiªu chuÈn vÒ quy ho¹ch kh«ng gian, c¶nh quan sinh th¸i. CÇn cã c¬ chÕ chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p ®ång bé ®Ó xö lý triÖt ®Ó ®èi víi nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh … ®ang g©y « nhiÔm nghiªm träng vÒ n­íc, kh«ng khÝ, tiÕng ån. B»ng nhiÒu biÖn ph¸p ®Î x©y dùng hoµn thµnh c¬ b¶n c¶i t¹o, c¶i thiÖn c¸c hÖ thèng cÊp n­íc, tiªu tho¸t n­íc, c¸c c¬ së vÖ sinh m«i tr­êng ë c¸c thµnh phè trung ­¬ng, thµnh phè lo¹i II. 4, B¶o vÖ m«i tr­êng n«ng th«n B¶o vÖ m«i tr­êng n«ng th«n kh«ng cã nghÜa chØ g×n gi÷ m«i tr­êng trong s¹ch trong vïng mµ cßn cÇn cã nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó ng¨n chÆn « nhiÔm cã tÝnh chÊt phßng ngõa ®ã lµ viÖc x©y dùng ban hµnh c¸c tiªu chuÈn vÒ vÖ sinh m«i tr­êng g¾n víi an toµn thùc phÈm, tiÕn tíi h¹n chÕ vÒ c¬ b¶n vµ thay thÕ sö dông ph©n bãn vµ thuèc b¶o vÖ thùc vËt ®éc h¹i. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn, ®¶m b¶o kh«ng cßn hé ®ãi nghÌo ë n«ng th«n. PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010 ®¶m b¶o 90% sè hé ë n«ng th«n ®­îc cung cÊp n­íc hîp vÖ sinh, thu gom vµ xö lý ®­îc 90% chÊt th¶i sinh ho¹t vµ xö lý c¬ b¶n chÊt th¶i nguy h¹i, chÊt th¶i bÖnh viÖn, c¸c vïng n«ng th«n ®Òu cã c¬ së h¹ tÇng ®¹t tiªu chuÈn m«i tr­êng . 5, B¶o vÖ m«i tr­êng biÓn, ven biÓn vµ h¶i ®¶o Còng nh­ chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc, vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i tr­êng biÓn, ven biÓn vµ h¶i ®¶o cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng trong chiÕn l­îc b¶o vÖ m«i tr­êng quèc gia. B¶o vÖ m«i tr­êng biÓn, ven biÓn vµ h¶i ®¶o bao gåm c¸c néi dung liªn quan ®Õn c¸c lÜnh vùc sau: ChiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn ph¶i ®­îc x©y dùng theo quan ®iÓm sö dông tæng hîp, hîp lý ®i ®«i víi b¶o vÖ tµi nguyªn vµ m«i tr­êng biÓn vµ ven bê; lÜnh vùc nµy cÇn ®­îc c¸c ngµnh khai th¸c dÇu khÝ, giao th«ng vËn t¶i, thuû s¶n, n«ng nghiÖp, du lÞch … thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu b¶o vÖ m«i tr­êng trong ngµnh vµ phèi hîp víi nhau cïng b¶o vÖ m«i tr­êng liªn quan ®Õn biÓn, ven biÓn vµ h¶i ®¶o. ChiÕn l­îc thùc hiÖn c¸c c«ng ­íc vµ hiÖp ®Þnh quèc tÕ vµ khu vùc liªn quan ®Õn biÓn vµ ®¹i d­¬ng liªn quan ®Õn m«i tr­êng biÓn. ChiÕn l­îc qu¶n lý m«i tr­êng biÓn vµ ven biÓn víi môc tiªu c¬ b¶n lµ tiÕn hµnh thµnh c«ng xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ ph¸t triÓn kinh tÕ mét c¸ch bÒn v÷ng t¹i vïng duyªn h¶i th«ng qua c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý vµ b¶o vÖ m«i tr­êng trong vïng . ChiÕn l­îc qu¶n lý m«i tr­êng biÓn vµ ven biÓn bao gåm ph©n vïng chøc n¨ng biÓn vµ ven biÓn, qu¶n lý tæng hîp c¸c ho¹t ®éng khai th¸c vµ nu«i trång thuû s¶n ven biÓn, thµnh lËp hÖ thèng c¸c khu b¶o tån biÓn vµ ven biÓn, ph¸t triÓn vµ c¶i thiÖn sinh kÕ cho nh÷ng céng ®ång duyªn h¶i, phßng ngõa vµ gi¶m thiÓu t¸c h¹i cña thiªn tai ven biÓn tr­íc hÕt lµ b·o, lôt vµ n­íc d©ng ®Æc biÖt lµ c¸c tØnh miÒn Trung vµ t¨ng c­êng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng biÓn vµ ven biÓn. Thùc hiÖn néi dung b¶o vÖ m«i tr­êng biÓn, ven biÓn vµ h¶i ®¶o lµ mét nhiÖm vô cÊp b¸ch trong viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng quèc gia. 6, B¶o vÖ m«i tr­êng thiªn nhiªn vµ di s¶n v¨n ho¸ C¸c di s¶n v¨n ho¸, thiªn nhiªn cña ®Êt n­íc cã vai trß ®Æc biÖt ®èi víi c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr­êng do tÝnh ®éc ®¸o, ®Æc thï, quÝ hiÕm, cã mét kh«ng hai vÒ c¸c khÝa c¹nh v¨n ho¸ vµ m«i tr­êng. N­íc ta cã nhiÒu di s¶n v¨n ho¸, thiªn nhiªn cã tÇm cì quèc tÕ vµ quèc gia trong ®ã cã nh÷ng di s¶n ®· ®­îc thÕ giíi c«ng nhËn( HuÕ, H¹ Long, Héi An,Mü S¬n) hoÆc chuÈn bÞ c«ng nhËn( Phong Nha-KÎ Bµng).CÇn ph¶i coi viÖc g×n gi÷ , b¶o vÖ vµ t«n t¹o m«i tr­êng v¨n ho¸, tù nhiªn cho di s¶n v¨n ho¸, thiªn nhiªn cña ®Êt n­íc nh­ mét bé phËn quan träng cña chiÕnn l­îc b¶o vÖ m«i tr­êng quèc gia. Bé phËn nµy cña chiÕn l­îc ph¶i tÝnh to¸n ®Çy ®ñ ®Õn viÖc b¶o vÖ ®ång bé c¸c lo¹i m«i tr­êng v¨n ho¸, nh©n v¨n lÞch sö, sinh th¸i…cña tõng di s¶n . 7, B¶o vÖ m«i tr­êng g¾n víi ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vïng và phát triển các ngành kinh tế ChiÕn l­îc b¶o vÖ m«i tr­êng t¹i c¸c vïng ,c¸c l­u vùc s«ng cÇn ®­îc lång ghÐp víi c¸c môc tiªu ph¸t triÓn , ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ cÇn ph¶i phï hîp víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn,®Æc ®iÓm kinh tÕ cã tÝnh ®Æc thï cña mçi vïng.Néi dung lång ghÐp chñ yÕu lµ c¨n cø vµo hiÖn tr¹ng m«i tr­êng vïng vµ nh÷ng th¸ch thøc vÒ m«i tr­êng trong t­¬ng lai chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ trong vïng vµ c¸c môc tiªu kinh tÕ x· héi ®· ®Æt ra.§Æc biÖt chó träng mèi quan hÖ t­¬ng t¸c vÒ mÆt m«i tr­êng víi c¸c vïng xung quanh(kÓ c¶ cña n­íc ngoµi nÕu cã),n¨ng lùc gi¶i guyÕt c¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng cña vïng .NhËn thøc cña nh©n d©n trong vïng vµ c¸c tËp tôc v¨n ho¸-m«i tr­êng liªn quan vµ nªu râ c¸c ph­¬ng ¸n tæ chøc thùc hiÖn chiÕn l­îc vïng. ViÖc b¶o vÖ m«i tr­êng quèc gia 2001-2010 g¾n víi c¸c ngµnh kinh tÕ ®­îc lùa chän phï hîp víi c¬ cÊu kinh tÕ trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi bao gåm c¸c lÜnh vùc: n«ng-l©m-ng­-nghiÖp , kinh tÕ n«ng th«n, c«ng nghiÖp , kÕt cÊu h¹ tÇng vµ dÞch vô ®­îc lång ghÐp hµi hßa theo h­íng “cïng ph¸t triÓn” vµ bao gåm c¸c néi dung chñ yÕu sau: qui ho¹ch m«i tr­êng g¾n víi qui ho¹ch æn ®Þnh c¸c vïng s¶n xuÊt l­¬ng thùc , b¶o ®¶m an ninh l­¬ng thùc, b¶o ®¶m g×n gi÷ m«i tr­êng ®æi míi c¬ cÊu c©y trång n«ng nghiÖp , b¶o vÖ kh«i phôc vµ ph¸t triÓn tµi nguyªn rõng theo h­íng t¸c nh©n tÝch cùc ®èi víi hÖ sinh th¸i ,x©y dùng n«ng th«n míi g¾n liÒn víi chiÕn l­îc vÖ sinh m«i tr­êng n«ng th«n nh»m n©ng cao chÊt l­îng sèng vµ ®æi m¬ii ph­¬ng thøc s¶n xuÊt n«ng-l©m-ng­ nghiÖp theo h­íng tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i , Ýt g©y « nhiÔm m«i tr­êng . C«ng nghiÖp ph¸t triÓn theo h­íng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm víi kÜ thuËt s¶n xuÊt tiªn tiÕn hiÖn ®¹i sÏ ®Èy nhanh tèc ®é t¨ng tr­ëng cña ngµnh nµy ,nh­ng sÏ cã hai t¸c ®éng theo h­íng tÝch cùc vµ tiªu cùc ®Õn m«i tr­êng,®Ó gi¶m thiÓu t¸c ®éng tiªu cùc vµ t¨ng t¸c ®éng tÝch cùc viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng cÇn mét sè biÖn ph¸p : ¸p dông c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¹ch, sö dông hîp lÝ vµ tiÕt kiÖm c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn,qui ho¹ch ngµnh c«ng nghiÖp ®ång bé víi qui ho¹ch m«i tr­êng, ®Æc biÖt chó träng khai th¸c sö dông nguyªn nhiªn liÖu xö lÝ chÊt th¶i c«ng nghiÖp ;qui ho¹ch m¹ng l­íi giao th«ng ®ång bé víi qui ho¹ch c¸c vïng sinh th¸i ,khu b¶o tån thiªn nhiªn ,x©y dùng chÝnh s¸ch cung cÊp n­íc s¹ch ,xö lÝ n­íc th¶i ë c¸c khu c«ng nghiÖp, d©n c­ . T«n t¹o c¶nh quan sinh th¸i g¾n víi lîi Ých cña ngµnh du lÞch ,x©y dùng chÝnh s¸ch vµ qui chÕ dÞch vô th­¬ng m¹i liªn quan ®Õn vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i tr­êng 8, Nghiªn cøu khoa häc c«ng nghÖ vÒ m«i tr­êng CÇn t¨ng c­êng n¨ng lùc vµ ®Èy nhanh tèc ®é nghiªn cøu khoa häc c«ng nghÖ vÒ m«i tr­êng nh»m ®Æt nÒn mãng v÷ng ch¾c ®Ó ph¸t triÓn ngµnh m«i tr­êng ,phôc vô mét c¸ch cã hiÖu qu¶ c¸c vÊn ®Ò vÒ m«i tr­êng ,®¶m b¶o cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi ë n­íc ta ®­îc bÒn v÷ng .Nghiªn cøu khoa häc c«ng nghÖ cßn nh»m t¹o c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c hiÖn tr¹ng m«i tr­êng ,®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p tèi ­u , ®Ó b¶o vÖ m«i tr­êng còng nh­ viÖc ho¹ch ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lÝ m«i tr­êng , ®ång thêi ¸p dông c¸c c«ng nghÖ m«i tr­êng tiªn tiÕn trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò « nhiÔm , suy tho¸i vµ sù cè m«i tr­êng . §Ó c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc c«ng nghÖ vÒ m«i tr­êng thùc sù cã hiÖu qu¶ cÇn x©y dùng c¬ së nghiªn cøu m«i tr­êng ®ñ kh¶ n¨ng ®¶m ®]¬ng nhiÖm vô nghiªn cøu m«i tr­êng tÇm cì quèc gia , tiÕn hµnh c¸c ch­¬ng tr×nh nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò bøc xóc ,träng t©m, khuyÕn khÝch nghiªn cøu b¶o vÖ m«i tr­êng. III. CÁC GIẢI PHÁP VÀ CÁCH THỨC THỰC HIỆN THÀNH CÔNG SỰ NGHIỆP PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ BẢO VỆ TỐT MÔI TRƯỜNG 1,T¨ng c­êng gi¸o dôc vµ n©ng cao nhËn thøc vÒ m«i tr­êng B¶o vÖ m«i tr­êng lµ tr¸ch nhiÖm cu¶ toµn x· héi, mét trong nh÷ng biÖn ph¸p thùc hiÖn tèt chiÕn l­îc lµ t¨ng c­êng gi¸o dôc vµ n©ng cao nhËn thøc vÒ m«i tr­êng cho ng­êi d©n, céng ®ång, c¸c doanh nghiÖp, c¸c nhµ l·nh ®¹o, c¸c c¸n bé. Chó träng ®µo t¹o c¸n bé ë c¬ së tØnh, thµnh phè, ®Þa ph­¬ng cã kiÕn thøc, nhËn thøc ®­îc m«i tr­êng ë ®Þa ph­¬ng. §µo t¹o vµ ph¸t triÓn ®éi ngò chuyªn gia m«i tr­êng phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lÝ nghiªn cøu. Tæ chøc n©ng cao nhËn thøc m«i tr­êng cho céng ®ång, t­ nh©n doanh nghiÖp , c¸c tæ chøc chÝnh trÞ x· héi th«ng qua c¸c biÖn ph¸p phæ biÕn kiÕn thøc ph¸p luËt tuyªn truyÒn, phæ cËp ho¸ nhËn thøc m«i tr­êng theo c¸c ch­¬ng tr×nh vµ th«ng tin m«i tr­êng nh­ TV ,®µi b¸o hoÆc më líp tËp huÊn. X©y dùng m¹ng l­íi phæ biÕn n©ng cao ®æi míi nhËn thøc m«i tr­êng víi sù tham gia cña c¸c ®oµn thÓ, c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ, c¸c tuyªn truyÒn viªn m«i tr­êng cung cÊp th«ng tin vÒ m«i tr­êng cho céng ®ång. Thùc hiÖn x· héi ho¸ c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr­êng, nh­ tæ chøc quÇn chóng tham gia c¸c phong trµo xanh s¹ch ®Ñp VAC ,VACR, cung cÊp n­íc s¹ch vµ vÖ sinh m«i tr­êng, gia ®×nh v¨n ho¸ míi …d­íi c¸c h×nh thøc phï hîp víi mäi løa tuæi,mäi ®èi t­îng. Th«ng qua c¸c phong trµo ®Ó gi¸o dôc ý thøc vµ ®¹o ®øc b¶o vÖ m«i tr­êng. Tæ chøc thùc hiÖn nghiªm chØnh ®Ò ¸n ®­a c¸c néi dung b¶o vÖ m«i tr­êng vµo hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n,tÊt c¶ c¸c cÊp häc (kÓ c¶ ®¹i häc vµ sau ®¹i häc) 2, KÕt hîp chiÕn l­îc b¶o vÖ m«i tr­êng quèc gia víi chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. ChiÕn l­îc b¶o vÖ m«i tr­êng quèc gia 2001-2010 lµ mét bé phËn cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ lµ c¬ së ®Ó x©y dùng chiÕn l­îc b¶o vÖ m«i tr­êng cña c¸c ngµnh, vïng vµ ®Þa ph­¬ng. Trong ®ã giai ®o¹n 2001-2005 tËp trung vµo viÖc kÕt hîp gi÷a chiÕn l­îc kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña tÊt c¶ c¸c ngµnh, lÜnh vùc nh»m x¸c ®Þnh khu«n khæ thÝch hîp ®Ó gi¸m s¸t, b¸o cao vµ cã tÝnh tr¸ch nhiÖm. C¸c ho¹t ®éng vµ kÕ ho¹ch vÒ b¶o vÖ m«i tr­êng sÏ ®­îc chuÈn bÞ ®Ó ®­a vµo kÕ hoach ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Giai ®o¹n chÝnh trong qu¸ tr×nh nµy lµ x©y dùng vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch m«i tr­êng cho c¸c vïng kinh tÕ vµ c¸c ®a d¹ng sinh häc ®­îc ­u tiªn. C¸c ch­¬ng tr×nh kiÓm so¸t sù « nhiÔm m«i tr­êng, x©y dùng n¨ng lùc vµ n©ng cao kû n¨ng qu¶n lý m«i tr­êng. Giai ®o¹n 2006-2010 tËp trung thùc hiÖn c¸c dù ¸n ng¨n ngõa « nhiÔm m«i tr­êng. Trong giai ®o¹n nµy ph¶i xö lý triÖt ®Ó, ®ãng cöa hoÆc di chuyÓn ®Þa ®iÓm c¸c c¬ së s¶n xuÊt ®ang g©y « nhiÔm m«i tr­êng quan träng, nh÷ng c¬ së l¹c hËu vµ kh«ng cã ®ñ kh¶ n¨ng ®¸p øng ®­îc c¸c tiªu chuÈn m«i tr­êng. Thùc hiÖn c¸c dù ¸n c¶i thiÖn m«i tr­êng dù ¸n nh»m kh«i phôc vµ n©ng cao chÊt l­îng c¸c môc tiªu vµ néi dung cña chiÕn l­îc b¶o vÖ m«i tr­êng quèc gia 2001-2010 ®­îc kÕ ho¹ch ho¸ trong kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi quèc gia, c¸c kÕ ho¹ch nµy ®Þa ph­¬ng vµ theo c¸c vïng kinh tÕ. 3, T¨ng c­êng vai trß cña céng ®ång, doanh nghiÖp, t­ nh©n trong b¶o vÖ m«i tr­êng B¶o vÖ m«i tr­êng lµ sù nghiÖp cña toµn d©n, viÖc thùc hiÖn b¶o vÖ m«i tr­êng ®­¬ng nhiªn ®ßi hái sù tham gia cña céng ®ång, cña c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n . C¸c tæ chøc céng ®ång ë c¬ së, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi tham gia thùc hiÖn chiÕn l­îc, tham gia viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng quèc gia trong c¸c kÕ ho¹ch, c¸c ch­¬ng tr×nh vµ c¸c phong trµo quÇn chóng b¶o vÖ m«i tr­êng. Nhµ n­íc thùc hiÖn chÝnh s¸ch x· héi ho¸ b¶o vÖ m«i tr­êng b»ng luËt ph¸p, c¸c v¨n b¶n ph¸p lý, ®Ó huy ®éng céng ®ång tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý m«i tr­êng c¸c cÊp, vµo viÖc ra c¸c quyÕt ®Þnh liªn quan cña c¸c c¬ quan nhµ n­íc, tæ chøc qu¶n lý m«i tr­êng ®Þa ph­¬ng lång ghÐp néi dung b¶o vÖ m«i tr­êng vµo c¸c phong trµo hiÖn cã, tæ chøc truyÒn thèng, gi¸o dôc n©ng cao nhËn thøc cho céng ®ång. C¸c t­ nh©n, doanh nghiÖp thùc hiÖn b¶o vÖ m«i tr­êng theo c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt, c¸c chÝnh s¸ch vµ kÕ ho¹ch cña nhµ n­íc nh­ ®Çu t­ c¶i thiÖn m«i tr­êng, tæ chøc s¶n xuÊt s¹ch h¬n ®Ó thùc hiÖn hÖ thèng qu¶n lý m«i tr­êng doanh nghiÖp theo tiªu chuÈn 780/4001 hoµ nhËp vµo thÞ tr­êng th­¬ng m¹i trong khu vùc vµ quèc tÕ. Nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch t­ nh©n ho¸ dÞch vô m«i tr­êng. 4, T¨ng c­êng vµ ®a d¹ng ho¸ ®Çu t­ b¶o vÖ m«i tr­êng §Çu t­ lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p quan träng ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng. §Çu t­ b¶o vÖ m«i tr­êng ph¶i ®­îc thùc hiÖn x· héi ho¸, huy ®éng mäi nguån lùc trong vµ ngoµi n­íc theo nguyªn t¾c: “ng­êi g©y « nhiÔm ph¶i ®Çu t­”. H×nh thøc x· héi ho¸ vµ nguyªn t¾c ®Çu t­ nµy ph¶i ®­îc qu¸n triÖt s©u réng trong tÊt c¶ c¸c cÊp l·nh ®¹o cña §¶ng, chÝnh quyÒn vµ c¸c nhµ qu¶n lý ®Õn tõng ng­êi d©n sèng trong céng ®ång. §Çu t­ b¶o vÖ m«i tr­êng ph¶i ®­îc ®a d¹ng ho¸ vÒ h×nh thøc vµ nguån vèn nh»m huy ®éng ®­îc mäi nguån lùc trong x· héi. H×nh thøc ®Çu t­ bao gåm: ®Çu t­ b»ng trÝ lùc, vËt lùc ngµy c«ng lao ®éng h÷u Ých, b»ng tiÒn… trong ®ã toµn x· héi tham gia ®Çu t­ b¶o vÖ m«i tr­êng d­íi mäi h×nh thøc vµ chñ yÕu ®Çu t­ cho nh÷ng ch­¬ng tr×nh dù ¸n … mang tÝnh céng ®ång; c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh ®Çu t­ cho viÖc phßng ngõa « nhiÔm xö lý sù cè, c¶i t¹o, b¶o vÖ m«i tr­êng trong ph¹m vi qu¶n lý cña ®¬n vÞ m×nh. Ng©n s¸ch nhµ n­íc ®ãng vai trß chñ ®¹o trong viÖc ®Çu t­ ®Ó b¶o vÖ m«i tr­êng cã tÝnh liªn vïng, liªn ngµnh vµ thùc hiÖn c¸c dù ¸n quèc gia, quèc tÕ. Nguån vèn ®Çu t­ b¶o vÖ m«i tr­êng ®­îc huy ®éng tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc, tõ c¸c doanh nghiÖp, tõ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ, tõ nguån viÖn trî ODA, GEF vµ c¸c tæ chøc trong, ngoµi n­íc vµ trong céng ®ång d©n c­. Møc ®Çu t­ b¶o vÖ m«i tr­êng ph¶i ®­îc t¨ng c­êng theo nhÞp ®é cña nÒn kinh tÕ, tr­íc m¾t trong giai ®o¹n 2005-2010 hµng n¨m toµn x· héi cÇn ®Çu t­ ®Ó b¶o vÖ m«i tr­êng kh«ng d­íi 1%GDP, trong ®ã huy ®éng kho¶ng 2% tæng chi ng©n s¸ch cña nhµ n­íc. C¸c doanh nghiÖp ®­îc tÝnh vèn ®Çu t­ b¶o vÖ m«i tr­êng trong gi¸ thµnh chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó huy ®éng tõ 1-2% tæng chi phÝ cña doanh nghiÖp, ngoµi ra cÇn huy ®éng trong céng ®ång d©n c­ vµ tõ c¸c nguån viÖn trî kh¸c ®Ó ®Çu t­ b¶o vÖ m«i tr­êng d­íi mäi h×nh thøc kh¸c nhau. Nhµ n­íc quy ®Þnh møc chi phÝ mµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®Çu t­ cho b¶o vÖ m«i tr­êng, xö lý chÊt th¶i vµ cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch doanh nghiÖp ®æi míi c«ng nghÖ th©n thiÖn m«i tr­êng. Tranh thñ kinh phÝ tõ c¸c dù ¸n quèc tÕ song ph­¬ng, ®a ph­¬ng cho b¶o vÖ m«i tr­êng. Ban hµnh nghÞ ®Þnh vÒ t¨ng c­êng vµ ®a d¹ng c¸c nguån vèn b¶o vÖ m«i tr­êng trong ®ã dù kiÕn hµng n¨m t¨ng dÇn tæng chi ng©n s¸ch cho ho¹t ®éng b¶o vÖ m«i tr­êng 10%, thµnh lËp c¬ chÕ tµi chÝnh nh­ Quü m«i tr­êng quèc gia, ®Þa ph­¬ng, ngµnh vµ ng©n hµng m«i tr­êng. Thµnh lËp Quü m«i tr­êng quèc gia ®Ó huy ®éng c¸c nguån lùc cña nhµ n­íc, céng ®ång, cña c¸c tæ chøc trong vµ ngoµi n­íc vµ sù ñng hé, tµi trî cña c¸c tæ chøc quèc tÕ ®Ó tËp trung gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng bøc xóc, ­u tiªn. Quü m«i tr­êng lµ c¬ së tµi chÝnh ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò bÊt cËp nh­ hiÖn nay vÒ ®Çu t­ trong c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr­êng. Quü hç trî ®Çu t­ cho viÖc phßng , chèng, kh¾c phôc suy tho¸i, « nhiÔm vµ sù cè m«i tr­êng; hç trî c¸c dù ¸n b¶o vÖ m«i tr­êng; hç trî c¸c dù ¸n xö lý chÊt th¶i vµ ®Çu t­ thay thÕ c«ng nghÖ s¹ch. Quü m«i tr­êng lµ tæ chøc tµi chÝnh nhµ n­íc ho¹t ®éng trªn ph¹m vi c¶ n­íc, ho¹t ®éng theo ®iÒu lÖ ®­îc Thñ t­íng ChÝnh phñ phª duyÖt. Quü m«i tr­êng ®­îc khai th¸c c¸c nguån kinh phÝ thu ®­îc tõ viÖc ¸p dông c¸c c«ng cô kinh tÕ nh­ thÕ, phÝ, ®Æt cäc ký c­îc m«i tr­êng, c¸c c«ng cô kinh tÕ nµy cÇn ®­îc nghiªn cøu vµ triÓn khai 1c¸ch ®ång bé víi c¸c gi¶i ph¸p: Hç trî, khuyÕn khÝch, t¨ng c­êng n¨ng lùc c­ìng chÕ, t¨ng c­êng trang thiÕt bÞ kû thuËt, kiÓm tra gi¸m s¸t quan tr¾c m«i tr­êng, hoµn thiÖn hÖ thèng tiªu chuÈn m«i tr­êng. 5, T¨ng c­êng n¨ng lùc qu¶n lý nhµ n­íc vÒ m«i tr­êng Ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc vµ thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng cña thÕ kû 21, thÕ kû cña chuÈn mùc vÒ sinh th¸i nh©n v¨n, cña héi nhËp khu vùc vµ toµn cÇu ho¸ trong th­¬ng m¹i víi m«i tr­êng … ®ßi hái ph¶i kiÖn toµn tæ chøc, t¨ng c­êng n¨ng lùc qu¶n lý cña nhµ n­íc vÒ b¶o vÖ m«i tr­êng. KiÖn toµn bé m¸y tæ chøc cña hÖ thèng qu¶n lý nhµ n­íc vÒ m«i tr­êng tõ trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng, n©ng cÊp hÖ thèng c¬ quan qu¶n lý m«i tr­êng trung ­¬ng thµnh lËp Tæng côc m«i tr­êng, hoÆc Bé m«i tr­êng vµ kiÖn toµn tæ chøc qu¶n lý m«i tr­êng ë c¸c bé ngµnh, kiÖn toµn tæ chøc qu¶n lý m«i tr­êng ë cÊp tØnh, thµnh phè, quËn huyÖn vµ c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm, c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung .v.v.. T¨ng c­êng n¨ng lùc qu¶n lý nhµ n­íc vÒ m«i tr­êng phï hîp víi chøc n¨ng, nhiÖm vô cña hÖ thèng tæ chøc nh­ t¨ng c­êng nguån lùc vÒ nh©n lùc vÒ ®Çu t­ cho c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý m«i tr­êng; chó träng ®Çu t­ cho nghiªn cøu chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt, kiÓm so¸t « nhiÔm vµ chÊt th¶i, thanh tra, hÖ thèng quan tr¾c vµ ph©n tÝch m«i tr­êng, gi¸o dôc vµ n©ng cao nhËn thøc m«i tr­êng, còng nh­ t¨ng c­êng c¸c c¬ së vËt chÊt kû thuËt cho ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ n­íc vÒ m«i tr­êng tõ trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng. Nghiªn cøu thµnh lËp mét c¬ chÕ qu¶n lý liªn ngµnh, cã thÓ lµ mét héi ®ång quèc gia vÒ ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®Ó ®iÒu phèi c¸c môc tiªu, néi dung c¸c ch­¬ng tr×nh trong viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng quèc gia còng nh­ viÖc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng cña thÕ kØ 21 mµ ViÖt Nam ®· kÝ kÕt thùc hiÖn. 6, Më réng hîp t¸c quèc tÕ vµ thu hót sù tµi trî cña quèc tÕ M«i tr­êng quèc gia liªn quan ®Õn m«i tr­êng xuyªn biªn giíi khu vùc vµ toµn cÇu, v× vËy sù nghiÖp b¶o vÖ m«i tr­êng cña ViÖt Nam hiÖn nay còng g¾n víi sù nghiÖp b¶o vÖ m«i tr­êng trong khu vùc vµ trªn toµn thÕ giíi th«ng qua viÖc thùc hiÖn c¸c C«ng ­íc quèc tÕ vÒ m«i tr­êng, tham gia c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ®a ph­¬ng hoÆc song ph­¬ng vÒ b¶o vÖ m«i tr­êng. Ph¶i tæ chøc kiÓm so¸t chÆt chÏ b»ng c¸c biÖn ph¸p luËt ph¸p, hµnh chÝnh nghiªm ngÆt ®i ®«i víi ®èi tho¹i, th­¬ng l­îng trong viÖc vËn dông c¸c tho¶ thuËn, c¸c c«ng ­íc, luËt ph¸p quèc tÕ vµ thu hót tµi trî quèc tÕ nh­ thu hót sù trî gióp cña c¸c nhµ tµi trî, cña nguån ODA, cña Quü m«i tr­êng toµn cÇu GEF, cña c¸c hîp t¸c quèc tÕ ®a ph­¬ng, song ph­¬ng. Ph¶i t¨ng c­êng c¬ chÕ phèi hîp th«ng qua viÖc thµnh lËp héi ®ång c¸c nhµ tµi trî m«i tr­êng cã thµnh viªn lµ c¸c ®¹i diÖn cña c¸c tæ chøc quèc tÕ nh­ ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn cña Liªn hîp quèc ( UNDP), ng©n hµng thÕ giíi (WB), hiÖp héi b¶o vÖ thiªn nhiªn thÕ giíi (IUCN) … Hµng n¨m cÇn tæ chøc diÔn ®µn c¸c nhµ tµi trî, tiÕn hµnh ho¹t ®éng trao ®æi c¸c th«ng tin, th¶o luËn vÒ c¸c chñ ®Ò cã liªn quan, c¸c c¬ chÕ hîp t¸c gi÷a c¸c bªn liªn quan, gi÷a c¸c nhµ tµi trî vµ gi÷a chÝnh phñ víi c¸c nhµ tµi trî ®Ó phèi hîp c¸c nguån viÖn trî cho c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n hîp t¸c vÒ m«i tr­êng. Trªn c¬ së chiÕn l­îc b¶o vÖ m«i tr­êng, cÇn x©y dùng kÕ ho¹ch ®Çu t­ dµi h¹n, x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu vµ danh môc c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ODA vµ dù ¸n GEF ®Ó c©n ®èi nguån ng©n s¸ch quèc gia víi hç trî tµi chÝnh quèc tÕ . §Ó sö dông c¸c nguån tµi chÝnh quèc tÕ cã hiÖu qu¶ cÇn thiÕt ph¶i t¨ng c­êng n¨ng lùc c¸c c¬ quan ®Çu mèi quèc gia, quèc tÕ vÒ c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n thu hót tõ nguån tµi trî quèc tÕ. §èi víi nguån vèn ODA cÇn n©ng tû träng viÖn trî ODA cho m«i tr­êng lªn 2 lÇn so víi tæng viÖn trî, ®ång thêi tËp trung viÖn trî nhiÒu h¬n cho c¸c dù ¸n ­u tiªn cña chiÕn l­îc, t¨ng c­êng n¨ng lùc cho c¸c c¬ qu¶n lý m«i tr­êng ë trung ­¬ng, bé ngµnh ®Þa ph­¬ng. CÇn nhiÒu biÖn ph¸p cã hiÖu qu¶ nh»m tranh thñ tèi da c¸c dù ¸n GEF ®Ó hoµ nhËp c¸c môc tiªu m«i tr­êng quèc gia víi m«i tr­êng toµn cÇu trong c¸c lÜnh vùc ­u tiªn ®· ®­îc lùa chän. §Ó thu hót ®­îc nhiÒu dù ¸n tõ nguån GEF, nhµ n­íc ph¶i ®Çu t­ ph¸t triÓn n¨ng lùc cho tæ chøc GEF-ViÖt Nam, C¬ quan ®iÒu phèi quèc gia trong lÜnh vùc huy ®éng nguån GEF ë n­íc ta. 7, Lùa chän hµnh ®éng ­u tiªn C¸c ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng ­u tiªn ®­îc thùc hiÖn nh­ sau: X©y dùng vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch chØ ®¹o, toµn diÖn ph¸t triÓn c«ng nghiÖp bÒn v÷ng, bao gåm tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n sö dông tµi nguyªn s¶n xuÊt vµ xö lý r¸c th¶i. TiÕp tôc ban hµnh c¸c tiªu chuÈn vµ quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ m«i tr­êng. X©y dùng chiÕn l­îc vµ kÕ ho¹ch qu¶n lý chÊt th¶i, chÊt th¶i nguy h¹i vµ hÖ thèng xö lý hiÖu qu¶ cho tÊt c¶ c¸c thµnh phè lo¹i I vµ lo¹i II. N©ng cÊp hÖ thèng vµ t¨ng c­êng n¨ng lùc cho c¸c c¬ quan qu¶n lý m«i tr­êng tõ trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng vµ t¹i c¸c bé ngµnh. §­a gi¸o dôc m«i tr­êng vµo hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n bao gåm tÊt c¶ c¸c cÊp. Ph¸t huy c¸c phong trµo b¶o vÖ m«i tr­êng t¹i c¸c tæ chøc x· héi, cñng cè hÖ thèng qu¶n lý vµ sö dông bÒn v÷ng tµi nguyªn rõng th«ng qua c¸c h×nh thøc tham gia cña céng ®ång. C¸c ®Þa bµn ­u tiªn: Lµ khu b¶o tån c¸c v­ên quèc gia trªn ®Êt liÒn vµ biÓn ®· ®­îc c«ng nhËn, c¸c c¬ së g©y « nhiÔm m«i tr­êng nghiªm träng, c¸c khu vùc hoÆc vïng ®· bÞ nhiÔm ®éc hoÆc ®ang bÞ « nhiÔm nghiªm träng. ¦u tiªn theo thêi gian: d­íi sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña thñ t­íng chÝnh phñ, bé khoa häc c«ng nghÖ vµ m«i tr­êng phèi hîp cïng víi c¸c bé, ngµnh vµ ®Þa ph­¬ng tæ chøc thùc hiÖn b¶o vÖ m«i tr­êng quèc gia. Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­, bé tµi chÝnh cã tr¸ch nhiÖm trong viÖc ph©n bæ vµ t×m nguån tµi chÝnh cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn b¶o vÖ m«i tr­êng quèc gia. C¸c Bé vµ c¸c ngµnh c¬ quan chøc n¨ng cã nhiÖm vô gi¸m s¸t thùc hiÖn vÊn ®Ò « nhiÔm m«i tr­êng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®ang diÔn ra trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp còng nh­ ë trong c¸c vïng d©n c­. X©y dùng thÞ tr­êng c«ng nghÖ m«i tr­êng trªn c¬ së giíi thiÖu c«ng nghÖ m«i tr­êng th«ng qua chî thiÕt bÞ, c«ng nghÖ m«i tr­êng, héi chî triÓn l·m khoa häc c«ng nghÖ…Ngoµi ra cÇn t¨ng c­êng mèi quan hÖ gi÷a c¬ quan qu¶n lÝ, nhµ khoa häc vµ kh¸ch hµng øng dông khoa häc c«ng nghÖ. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, d­ luËn nãi ®Õn nhiÒu vÒ nguån n¨ng l­îng míi, gäi lµ n¨ng l­îng lùa chän ,®©y ®­îc gäi lµ n¨ng l­îng thay thÕ hay n¨ng l­îng xanh. ¦u ®iÓm cña nguån n¨ng l­îng nµy lµ s¹ch, cã s½n trong thiªn nhiªn ,kh«ng g©y « nhiÔm, kh«ng bÞ c¹n kiÖt vµ lµ gi¶i ph¸p tèt nhÊt nh»m tiÕt kiÖm n¨ng l­îng ho¸ th¹ch cho t­¬ng lai .HiÖn nay cã 9 nguån n¨ng l­îng s¹ch dïng cho t­¬ng lai lµ: pin nhiªn liÖu,n¨ng l­îng mÆt trêi, n¨ng l­îng tõ ®¹i d­¬ng, n¨ng l­îng tõ giã, dÇu thùc vËt phÕ th¶i dïng dÓ ch¹y xe, n¨ng l­îng tõ tuyÕt , n¨ng l­îng tõ sù lªn men sinh häc, nguån n¨ng l­îng ®Þa nhiÖt, khÝ Metan hydrat. §Êt n­íc ta cÇn tËn dông vµ ph¸t huy c¸c nguån n¨ng l­îng s¹ch ®· cã s½n trong n­íc vµ trong t­¬ng lai sau nµy sÏ chiÕm ­u thÕ trong t­¬ng lai. PHẦN III-KẾT THÚC VẤN ĐỀ Hiện nay nước ta ®ang b­íc trªn con ®­êng héi nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi, võa qua ®· trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña WTO-con thuyÒn nhá v­¬n ra ®¹i d­¬ng lín, chóng ta ®ang ®øng tr­íc nh÷ng c¬ héi lín vµ nh÷ng th¸ch thøc kh«ng nhá. Tr­íc t×nh h×nh ®ã chóng ta cÇn ph¶i ph¸t triÓn nhanh nÒn kinh tÕ ®Ó ®uæi kÞp c¸c n­íc trong khu vùc còng nh­ trªn thÕ giíi, n©ng cao chÊt l­îng cuéc sèng cho ng­êi d©n, t¹o ®iÒu kiÖn thùc hiÖn x· héi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh. Bªn c¹nh ®ã cÇn ph¶i ®Æt mét sù quan t©m ®Æc biÖt vµo viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng v× tÇm quan träng to lín cña nã, b¶o vÖ m«i tr­êng chÝnh lµ b¶o vÖ cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña nÒn kinh tÕ còng nh­ cuéc sèng cña mçi chóng ta.VÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ g¾n liÒn víi b¶o vÖ m«i tr­êng lµ vÊn ®Ò hÕt søc quan träng vµ vai trß cña thÕ hÖ sinh viªn chóng ta sÏ v« cïng nÆng nÒ nh­ng còng rÊt vÎ vang. Nh­ lêi B¸c nãi “Non s«ng ViÖt Nam cã trë nªn ®Ñp t­¬i hay kh«ng? D©n téc ViÖt Nam cã vÎ vang s¸nh vai víi c¸c c­êng quèc n¨m ch©u hay kh«ng? §ã chÝnh lµ nhê phÇn lín c«ng lao häc tËp cña c¸c ch¸u” . ThÕ hÖ trÎ chóng ta-t­¬ng lai cña ®Êt n­íc, cÇn ph¶i tiÕp b­íc cha anh ®i tr­íc, tÝch cùc häc tËp rÌn luyÖn, phÊn ®Êu h¬n n÷a ®Ó sau nµy gãp phÇn thóc ®Èy nÒn kinh tÕ n­íc nhµ ph¸t triÓn vµ ®¶m b¶o vÊn ®Ò chèng « nhiÔm m«i tr­êng, x©y dùng ®Êt n­íc ngµy cµng giµu m¹nh, x©y dùng thµnh c«ng x· héi XHCN. MỤC LỤC Trang CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO Các tạp chí, các báo như tạp chí Tia Sáng, ViệtNamnet……. Đổi mới kinh tế ở Việt Nam tiến trình thành tựu và kinh nghiệm Nhà xuất bản quốc gia Hà Nội 2004 Giáo trình kinh tế chính trị Mac-LeNin (Dùng cho khối ngành Kinh tế-Quản trị kinh doanh trong các trường đại học cao đẳng) Nhà xuất bản chính trị quốc gia Giáo trình kinh tế chinh trị Mac-LeNin - Hội đồng trung ương chỉ đạo đặc biệt Giáo trình triết học Mác - LêNin(Dùng trong các trường đại học cao đẳng) Nhà xuất bản chính trị quốc gia Phan Thanh Phố - Vấn đề cơ bản về kinh tế và đổi mới kinh tế ở Việt Nam Ts.Nguyễn Ninh Trí - Việt Nam trên chặng đường đổi mới và phát triển kinh tế

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • doc35829.doc
Tài liệu liên quan