Tiểu luận Nguyên nhân và những giải pháp phòng chống lạm phát ở nước ta hiện nay

Trường ĐHDL Duy Tân Khoa:Mác-LêNin Trang 1 A - LêI Më §ÇU Trường ĐHDL Duy Tân Khoa:Mác-LêNin Trang 2 Theo nhiều dự báo, tình hình kinh tế, giá cả thế giới sẽ tiếp tục có diễn biến phức tạp tác động không nhỏ đến quan hệ cung - cầu, gây khó khăn cho việc kiểm soát lạm phát và ổn định các cân đối vĩ mô nền kinh tế ở nước ta. Vấn đề đặt ra là dưới sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, các ngành, các cấp cần nghiêm túc thực hiện kiềm chế lạm phát có hiệu quả và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững. Vậy chúng ta hãy đi vào phân tích quy luật tiền tệ . Và trình bày những nguyên nhân và giải pháp phòng chống lạm phát ở nước ta hiện nay, để thấy được Chính phủ và Nhà nước ta đã làm những gì để kiềm chế lạm phát. Trường ĐHDL Duy Tân Khoa:Mác-LêNin Trang 3 B - NéI DUNG Trường ĐHDL Duy Tân Khoa:Mác-LêNin Trang 4 I - Quy luật lưu thông tiền tệ I.1 - Khái Niệm:Quy luật lưu thông tiền tệ quy định số tiền cần thiêt cho lưu thông ở mỗi thời kì nhất định -Khối lượng tiền làm chức năng phương tiện lưu thông được tính theo công thức: Mc : Khối lượng tiền cần thiết P : Mức giá V : Số vòng luân chuyển trung bình của 1 đvị tiền tệ -Khi tiền tệ ở chức năng phương tiện thanh toán thì: Mc : Số lượng tiền cần cho lưu thông 1 : Tổng giá trị hàng hóa dịch vụ lưu thông 2 : Tổng giá cả hàng hóa dịch vụ bán chịu. 3 : Tổng giá cả hàng hóa khấu trừ 4 : Tổng giá cả hàng hóa đến kỳ thanh toán 5 : Số vòng luân chuyển trung bình của 1 đvị tiền tệ I.2 - Yêu cầu của quy luật lưu thông tiền tệ Khối lượng tiền thực tế trong lưu thông trong một thời kỳ nhất định phải phù hợp với nhu cầu tiền tệ của lưu thông hàng hóa trong từng thời kỳ. Mc = Mt Mc : khoái löôïng tieàn caàn thieát cho löu thoâng trong moät thôøi kyø nhaát ñònh Mt : khoái löôïng tieàn caàn thieát trong löu thoâng trong cuøng thôøi kyø Nguyên nhân: Mc= Mc = PxQ V V 1-(2+3)+4 5 Trường ĐHDL Duy Tân Khoa:Mác-LêNin Trang 5 * Mt > Mc : Nhu caàu coù khaû naêng thanh toaùn cuûa daân cö lôùn hôn khaû naêng cung caáp haøng hoaù cuûa xaõ hoäi  thöøa tieàn  giaù trò tieàn teä giaûm vaø giaù caû taêng  tình traïng laïm phaùt. Khaéc phuïc: ñaûm baûo Mt = Mc  ruùt bôùt tieàn ra khoûi löu thoâng * Mt soá tieàn caàn thieát trong löu thoâng  nhu caàu coù khaû naêng thanh toaùn < khaû naêng cung caáp haøng hoaù  thieáu tieàn  giaù trò tieàn teä taêng vaø giaû caû giaûm  giaûm phaùt. Khaéc phuïc : ñaûm baûo Mt = Mc  kích caàu, giaûm thueá I.3 - Quy luật lưu thông trong điều kiện lưu thông:Có 2 điều kiện: I.3.1 - Trong điều kiện lưu thông tiền giấy: Tieàn giaáy khaû hoaùn: Tieàn giaáy khaû hoaùn laø tieàn giaáy ñöôïc ñaûm baûo baèng vaøng vaø ñöôïc chuyeån ñoåi ra vaøng theo haøm kim löôïng do Nhaø nöôùc quy ñònh cho moät ñôn vò tieàn teä. Vì vaäy, tieàn giaáy khaû hoaùn coù khaû naêng töï phaùt ñieàu tieát thoâng qua chuyeån ñoåi ra löôïng vaøng ñaûm baûo. Quy luaät löu thoâng tieàn teä trong ñieàu kieän tieàn giaáy khaû hoaùn chòu söï chi phoái cuûa quy luaät löu thoâng tieàn vaøng. Neáu xem xeùt trong moät thôøi kyø, yeâu caàu cuûa quy luaät löu thoâng tieàn teä luoân luoân ñöôïc toân troïng: Mt = Mc Tieàn giaáy baát khaû hoaùn Tieàn giaáy baát khaû hoaùn laø tieàn giaáy khoâng ñöôïc ñaûm baûo baèng vaøng, vì vaäy khoâng coù khaû naêng töï phaùt ñieàu tieát trong löu thoâng. Trong ñieàu kieän löu thoâng tieàn giaáy baát khaû hoaùn, vôùi moät khoái löôïng tieàn caàn thieát cho löu thoâng nhaát ñònh, giaù trò thöïc teá cuûa tieàn giaáy phuï thuoäc vaøo soá löôïng cuûa chính baûn thaân noù trong löu thoâng. (soá löôïng thöïc teá ñöôïc phaùt haønh). Mt nhieàu  giaù trò 1 ñôn vò tieàn giaáy giaûm Mt ít  giaù trò 1 ñôn vò tieàn giaáy taêng Do ñoù, trong ñieàu kieän löu thoâng tieàn giaáy baát khaû hoaùn thöôøng chöùc ñöïng khaû naêng laïm phaùt, ñoøi hoûi phaûi coù nhöõng bieän phaùp quaûn lyù vaø ñieàu tieát phuø hôïp. YÙ nghóa vaän duïng: Trường ĐHDL Duy Tân Khoa:Mác-LêNin Trang 6 -Thaáy roõ moái quan heä giöõa soá löôïng tieàn teä vaø giaù trò tieàn teä trong moät thôøi kyø nhaát ñònh + Baát khaû hoaùn: soá löôïng tieàn teä aûnh höôûng ñeán giaù trò tieàn teä + Khaû hoaùn: giaù trò noäi taïi cuûa tieàn quyeát ñònh soá löôïng löu thoâng Vaän duïng: Hieän nay, Vieät Nam ñang löu haønh loaïi tieàn giaáy baát khaû hoaùn do NHTW phaùt haønh, do ñoù caàn vaän duïng quy luaät löu thoâng tieàn teä baát khaû hoaùn. Luoân theo doõi, ñieàu chænh soá löôïng tieàn trong löu thoâng hoaëc soá löôïng haøng hoaù ñeå ñaït tôùi caân baèng Mt = Mc. Coù nhöõng bieän phaùp thích hôïp ñeå ñieàu chænh Mt vaø Mc vì tieàn giaáy baát khaû hoaùn khoâng töï noù ñieàu tieát ñöôïc trong löu thoâng. I.3.2 - Trong điều kiện lưu thông tiền vàng: Vôùi moät toång giaù trò haøng hoaù nhaát ñònh vaø vôùi moät toác ñoä tuaàn hoaøn bình quaân nhaát ñònh cuûa tieàn teä, soá löôïng tieàn vaøng trong löu thoâng phuï thuoäc vaøo giaù trò noäi taïi cuûa chính baûn thaân chuùng. (Giaù trò noäi taïi cao  löôïng vaøng ít ñi vaø ngöôïc laïi) Vì vaäy, vaøng coù khaû naêng töï phaùt ñieàu tieát trong löu thoâng thoâng qua: caát tröõ, saûn xuaát, xuaát khaåu. + Thöøa tieàn: töø löu thoâng ñöa vaøo caát tröõ + Thieáu tieàn: töø caát tröõ ñem ra löu thoâng Neáu xeùt trong moät thôøi kyø, yeâu caàu cuûa quy luaät löu thoâng tieàn teä luoân luoân ñöôïc toân troïng: Mt = Mc. Khaû naêng töï phaùt ñieàu tieát cuûa tieàn vaøng trong löu thoâng Tieàn vaøng coù giaù trò noäi taïi cuûa chính noù neân noù khoâng bò maát giaù so vôùi haøng hoaù - Löôïng tieàn vaøng thöïc teá > caàn cho löu thoâng thì noù seõ töï ñoäng trôû veà traïng thaùi naèm yeân, thöïc hieän chöùc naêng phöông tieän caát tröõ. - Löôïng tieàn vaøng thöïc teá < caàn cho löu thoâng, tieàn töø trong tieát kieäm seõ chaïy ra löu thoâng, taïm thôøi khoâng thöïc hieän chöùc naêng phöông tieän caát tröõ ñeå thöïc hieän caùc chöùc naêng coøn laïi.  Tieàn vaøng khoâng bò aûnh höôûng nhieàu bôûi söï leân xuoáng baát thöôøng giöõa soá löôïng tieàn vaø soá löôïng haøng hoaù trong löu thoâng I.4 - Ý nghĩa thực tiễn: Trường ĐHDL Duy Tân Khoa:Mác-LêNin Trang 7 Maëc duø quy luaät löu thoâng tieàn teä khoâng theå hieän ñöôïc ñaày ñuû moái quan heä veà maët ñònh löôïng giöõa caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán löôïng tieàn caàn thieát cho löu thoâng vaø do ñoù khaû naêng aùp duïng coâng thöùc naøy trong hoaït ñoäng thöïc tieãn laø heát söùc quan troïng song ñieàu quan troïng laø noù theå hieän ñöôïc moái quan heä ñònh tính giöõa caùc yeáu toá. Noù coù yù nghóa laø chæ ra söï caàn thieát phaûi kieåm soaùt khoái löôïng tieàn vaø phöông höôùng taùc ñoäng vaøo khoái löôïng tieàn caàn thieát trong löu thoâng. Neáu : Mc tyû leä thuaän vôùi P và Q Mc tyû leä nghòch vôùi V  Tính ñöôïc soá tieàn caàn thieát cho löu thoâng, töø ñoù so saùnh vôùi soá tieàn ñang löu thoâng ñeå ñieàu chænh kòp thôøi: oån ñònh neàn kinh teá. Trường ĐHDL Duy Tân Khoa:Mác-LêNin Trang 8 II - Nguyên nhân và những giải pháp phòng chống lạm phát ở nước ta hiện nay II.1 - Nhận diện nguyên nhân lạm phát: Lạm phát như biểu hiện vừa qua có nguyên nhân sâu xa và nguyên nhân trực tiếp. Những yếu kém vốn có của nền kinh tế đã dồn tích từ nhiều năm nhưng chậm được xử lý, khắc phục, đến thời điểm nền kinh tế chịu những tác động bất lợi từ kinh tế thế giới (giá năng lượng tăng cao, kinh tế thế giới suy giảm...) cộng hưởng với tác động bất lợi kinh tế trong nước (thiên tai dồn dập cuối năm 2007, đầu 2008, tập trung vào những vùng trọng điểm khó khăn; dịch bệnh kéo dài trên diện rộng) thì lạm phát mới bộc lộ. Những nguyên nhân chủ yếu là: a - Nguyên nhân sâu xa: - Trình độ phát triển, chất lượng, hiệu quả của nền kinh tế thấp, sức cạnh tranh chưa cao. Theo xếp hạng của Diễn đàn kinh tế thế giới năm 2007, nước ta ở nhóm trung bình thấp về sức cạnh tranh trong số 131 quốc gia được đánh giá, vị trí 68/131 (Trung Quốc đứng thứ 34, Xin-ga-po: 7, Thái Lan: 28 ), trong khi độ mở của nền kinh tế lớn xét về cả đầu ra - kim ngạch xuất nhập khẩu tính trên GDP bằng 150% (Trung Quốc là 63%). Vì vậy, nền kinh tế dễ bị tổn thương khi thị trường thế giới có những biến động bất lợi về giá cả, cung cầu, tăng trưởng kinh tế. - Chất lượng, hiệu quả của nền kinh tế còn thấp. Cơ cấu kinh tế chậm cải thiện; công nghiệp khai thác tài nguyên và gia công vẫn chiếm tỷ trọng lớn, công nghiệp phụ trợ chậm phát triển, phần lớn vật tư, nguyên liệu trung gian cho sản xuất phải nhập khẩu; giá trị gia tăng sản xuất công nghiệp thấp. - Chính sách tiền tệ nới lỏng trong nhiều năm dẫn đến tăng tổng phương tiện thanh toán gây sức ép lạm phát lên nền kinh tế. - Chính sách tài chính nới lỏng trong nhiều năm, lấy tăng đầu tư là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế (tổng vốn đầu tư xã hội trên GDP các năm 2000 - 2005 ở mức bình quân 37,5% GDP, năm 2006 và 2007 khoảng 40% GDP) chưa đi liền với nâng cao chất lượng và hiệu quả đầu tư. Tình trạng đầu tư dàn trải, nhiều công trình dở dang, chậm đưa vào khai thác, sử dụng, kém hiệu quả khá phổ biến và kéo dài nhiều năm ở cả trung ương và địa phương nhưng chậm được khắc phục. Hệ số ICOR của nền kinh tế cao: chỉ số ICOR của nước ta trong giai đoạn: 2001 - 2006 khoảng 4,4 (của Trung Quốc giai đoạn 2000 - 2006 là 4,0; của một số nước Lạm phát được đánh giá bằng cách so sánh giá cả của cùng 1 loại hàng hóa vào hai thời điểm khác nhau, với giả định chất lượng hàng hóa không đổi. Trường ĐHDL Duy Tân Khoa:Mác-LêNin Trang 9 khu vực ASEAN: Thái Lan, Xin-ga-po... là 3 - 3,5). Điều đó thể hiện các chi phí đầu vào (cả chi phí trực tiếp và chi phí trung gian) để đầu tư cao nhưng hiệu quả đầu tư kém, hiệu quả sản xuất kinh doanh thấp. Tỷ trọng chi phí nguyên nhiên vật liệu trên 1 đơn vị sản phẩm lớn, ví dụ: chi phí tiêu thụ điện để sản xuất ra 1 USD GDP của nước ta: 1,02 kwh, trong khi Thái Lan: 0,761 kwh; Phi-lip-pin: 0,512 kwh; Hồng Kông: 0,22 kwh. Đây là nguyên nhân quan trọng đẩy chi phí thực của nền kinh tế Việt Nam tăng cao hơn các nước. - Nhu cầu tiêu dùng xã hội tăng cao, thể hiện ở tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng xã hội giai đoạn 2000 - 2007 tăng bình quân trên 20%/năm (năm 2006: tăng 20,8%; 2007: tăng 25,1%; 4 tháng đầu năm 2008: tăng 29,5%); nếu trừ yếu tố tăng giá thì tốc độ tăng vẫn trên 10%/năm; Nhà nước điều chỉnh chính sách tiền lương, trợ cấp cho cán bộ công nhân viên chức, lực lượng vũ trang, người về hưu, gia đình chính sách. - Năng lực kiểm tra, giám sát, dự báo và cảnh báo, phát hiện và đề xuất các chính sách vĩ mô (tiền tệ, tài chính, cung cầu) của các bộ, ngành tổng hợp chậm được tăng cường, không theo kịp tình hình khi nền kinh tế chuyển mạnh sang hoạt động theo cơ chế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế. Hệ thống thông tin, dữ liệu phục vụ việc hoạch định chính sách còn yếu và chưa đủ độ chuẩn xác. b - Nguyên nhân trực tiếp: - Nửa cuối năm 2007 đầu năm 2008, giá dầu thô, nguyên liệu cơ bản, lương thực thực phẩm thiết yếu tăng cao (4 tháng đầu năm 2008 so với cùng kỳ năm 2007, giá xăng dầu thế giới đã tăng 51,24%, phôi thép tăng 43%, phân bón tăng 67%, giá ngô tăng 31%, đậu tương tăng 87%, lúa mì tăng 130%...), trong khi đó 70% nhập khẩu của Việt Nam là các mặt hàng nguyên nhiên vật liệu, máy móc thiết bị phục vụ sản xuất trong nước; nhiều mặt hàng có tỷ trọng nhập khẩu cao như: xăng dầu (100%), phôi thép (65% - 70%), nguyên liệu sản xuất thuốc (60%)..., phụ thuộc hoàn toàn vào giá thế giới. Sự nhập khẩu lạm phát từ kênh nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ cho nền kinh tế là khá rõ trong 2 năm qua. - Dòng vốn nước ngoài qua đầu tư trực tiếp, gián tiếp vào Việt Nam cao hơn những năm trước đây, trong khi khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế chưa tốt, đã gây sức ép tăng tổng phương tiện thanh toán và làm biến động tỷ giá hối đoái. Việc gia tăng dư nợ của các tổ chức tín dụng cũng là nguyên nhân làm tăng lượng tiền cung ứng. Việc chống đầu cơ, đồng thời tháo gỡ vướng mắc cho sự phát triển lành mạnh thị trường bất động sản còn chưa có hiệu quả nên giá cả bất động sản, nhất là ở các đô thị lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh đã ở mức quá cao, vượt xa hơn nhiều giá trị thực, gây cản trở phát triển thị trường bất động sản lành mạnh, phát triển công nghiệp và góp phần tăng thêm tình hình lạm phát. Trường ĐHDL Duy Tân Khoa:Mác-LêNin Trang 10 - Giá một số hàng hóa dịch vụ được duy trì ở mức "bao cấp", thấp hơn giá thành sản xuất trong thời gian dài, nhất là các vật tư hàng hóa là đầu vào của nền kinh tế (so với giá thành, giá bán điện sinh hoạt 100Kw đầu tiên bằng 64,21%; giá bán dầu đi-ê-zen bằng khoảng 76%; than cho sản xuất điện bằng 52% - 56%; than cho sản xuất xi-măng, phân bón, giấy bằng khoảng 64% - 82%...); nhiều loại có giá thấp hơn các nước (giá điện bằng 62% của Thái Lan, 40% của Xin-ga-po, 30% của Phi-lip-pin; giá dầu đi-ê-zen bằng 82% của Xin-ga-po, 91% của In-đô-nê-xi-a, 85% của Lào, Cam-pu-chia...). Do vậy, khi giá thị trường thế giới tăng cao, đòi hỏi phải điều chỉnh giá trong nước, để thực hiện lộ trình giá thị trường thì mức độ điều chỉnh lại lớn đã tác động mang tính dây chuyền đến giá cả hàng hóa dịch vụ khác. - Tính liên kết giữa sản xuất lưu thông và thị trường lỏng lẻo; hạ tầng thương mại chưa phát triển, hệ thống phân phối yếu kém, nhiều tầng nấc khó kiểm soát. Yếu tố tâm lý, sự kỳ vọng lạm phát đã tác động mạnh đến thị trường, gây tác động tăng giá dây chuyền. - Thiên tai, dịch bệnh diễn biến phức tạp gây thiệt hại về đàn gia súc, gia cầm, rau màu... làm giảm nguồn cung, gây tăng giá. - Công tác tuyên truyền, phổ biến, giải thích tình hình không kịp thời, nhất là trong những trường hợp ban hành các chính sách, giải pháp mới có tính nhạy cảm, ảnh hưởng đến lợi ích của nhân dân và nhà đầu tư, gây tâm lý lo lắng trong xã hội. II.2 - Mục tiêu và giải pháp chống lạm phát trong thời gian tới: Nhận định về tình hình kinh tế - xã hội quý I/2008, Bộ Chính trị đã kết luận: "Mục tiêu ưu tiên hàng đầu hiện nay là kiềm chế lạm phát, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, đồng thời duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế ở mức hợp lý, đặc biệt quan tâm tới an sinh xã hội, hỗ trợ, giúp đỡ người nghèo, người làm công ăn lương chịu ảnh hưởng nhiều của lạm phát, để những năm tới tiếp tục phấn đấu đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế cao hơn, cải thiện đời sống nhân dân, thực hiện thắng lợi mục tiêu Đại hội X đề ra cho cả nhiệm kỳ". Bộ Chính trị đã đề ra 6 nhóm giải pháp cơ bản, toàn diện kiểm soát lạm phát liên quan đến các lĩnh vực: chính sách tài chính, chính sách tiền tệ, quản lý thị trường chứng khoán và thị trường bất động sản; quản lý thị trường, giá cả; bảo đảm cân đối cung cầu hàng hóa phục vụ cho sản xuất và đời sống nhân dân; xuất khẩu, kiểm soát và hạn chế nhập siêu; tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, thúc đẩy sản xuất phát triển, tăng cường các chính sách an sinh xã hội, bảo đảm đời sống nhân dân; công tác tư tưởng, công tác tuyên truyền. Trường ĐHDL Duy Tân Khoa:Mác-LêNin Trang 11 Những nội dung chỉ đạo trên đây đã và đang được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp, nhân dân triển khai thực hiện trong cuộc sống. Chúng ta có thể tin tưởng rằng với quyết tâm chính trị và kinh nghiệm điều hành vĩ mô rút ra từ những bàihọc thực tiễn vừa qua, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị, đất nước ta hoàn toàn có khả năng vượt qua những khó khăn trước mắt hiện nay, kiềm chế được lạm phát, duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, tạo đà cho việc phát triển kinh tế ổn định, bền vững trong các năm tiếp theo. Để thực hiện được mục tiêu ưu tiên hàng đầu là kiểm soát lạm phát, kiềm chế tốc độ tăng giá tiêu dùng, cần tổ chức triển khai có hiệu quả, sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại các văn bản số 75/TTg-KTTH ngày 15-01-2008, số 319/TTg-KTTH ngày 03-3-2008 về tăng cường các biện pháp kiềm chế lạm phát năm 2008; Công văn số 481/TTg-KTTH ngày 31-3-2008 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường các giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu, kiềm chế nhập siêu và bảo đảm cân đối, quản lý giá cả các mặt hàng thiết yếu; Nghị quyết số 10/2008/NQ-CP ngày 17-4-2008 của Chính phủ về các biện pháp kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội và tăng trưởng bền vững. Bên cạnh nhấn mạnh việc thực hiện đồng bộ các chính sách về tiền tệ, xuất nhập khẩu, phát triển sản xuất, thu nhập, ở đây tôi xin nhấn mạnh trọng tâm của chính sách tài chính để góp phần kiểm soát lạm phát trong thời gian tới: Một là, thực hiện chính sách tài chính hiệu quả nhằm góp phần phát triển sản xuất, bảo đảm cân đối cung cầu hàng hóa, dịch vụ. Bộ Tài chính phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, các doanh nghiệp, ủy ban nhân dân các tỉnh tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về cơ chế tài chính để đẩy mạnh sản xuất, tạo ra nhiều nguồn hàng bảo đảm cân đối cung cầu, đẩy mạnh xuất khẩu, giảm nhập siêu. Hướng dẫn triển khai đầy đủ, kịp thời các chính sách mà Thủ tướng Chính phủ đã quyết định về việc hỗ trợ khôi phục sản xuất nông nghiệp từ Bình Thuận trở ra do vừa qua bị thiệt hại bởi bão lũ, rét đậm, rét hại (hỗ trợ về giống, hỗ trợ phục hồi chăn nuôi). ủy ban nhân dân các tỉnh chuẩn bị nguồn lực tài chính từ tăng thu năm 2007, từ tiết kiệm chi ngân sách... tăng dự trữ quốc gia, tăng dự trữ hàng hóa thiết yếu ở những địa bàn khó khăn, chủ động phòng chống thiên tai, dịch bệnh; triển khai đúng các quyết định của Chính phủ về miễn giảm thủy lợi phí; chỉ đạo các doanh nghiệp nhà nước thực hiện vai trò chủ đạo, bảo đảm nguồn cung hàng hóa, dịch vụ; giữ vững an ninh năng lượng, an ninh lương thực... Không để thiếu các mặt hàng chiến lược, thiết yếu trên phạm vi cả Thực tế cho thấy, ở các nền kinh tế có mức tăng trưởng nhanh và giá cả ổn định, lạm phát thường ở mức 3%. Trường ĐHDL Duy Tân Khoa:Mác-LêNin Trang 12 nước (điện, xăng dầu, lương thực - thực phẩm, vật liệu xây dựng, vật tư nông nghiệp...). Hai là, phấn đấu tăng thu, thắt chặt chi tiêu, nâng cao hiệu quả chi ngân sách. Cụ thể: + Tiếp tục chỉ đạo thu ngân sách thực hiện vượt dự toán đã được Quốc hội giao khoảng 5%, tăng dự phòng để chi cho khắc phục thiên tai, an sinh xã hội. + Tiếp tục điều hành chính sách tài khóa theo hướng tiết kiệm 10% chi thường xuyên trong dự toán ngân sách nhà nước năm 2008, tập trung tiết kiệm xăng, dầu, điện, nước, hội họp, tiếp khách, đi công tác nước ngoài bằng tiền ngân sách nhà nước. + Tiếp tục thực hiện các biện pháp nâng cao hiệu quả vốn đầu tư từ ngân sách; kiểm soát chặt chẽ đầu tư của các doanh nghiệp nhà nước, nhất là đầu tư vào các dự án không thuộc lĩnh vực sản xuất, kinh doanh chính của doanh nghiệp. Tập trung thực hiện việc rà soát danh mục các dự án, công trình sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước, trên cơ sở đó thực hiện các biện pháp đã nêu trong Quyết định số 390/QĐ-TTg ngày 17-4-2008 của Thủ tướng Chính phủ. Sau thời hạn quy định, bộ, cơ quan trung ương và địa phương nào chưa có báo cáo rà soát, Bộ Tài chính sẽ dừng việc thanh toán vốn cho các dự án, công trình. + Thực hiện việc cắt giảm, sắp xếp lại vốn đầu tư xây dựng cơ bản trong kế hoạch năm 2008 từ nguồn ngân sách nhà nước (cắt giảm 25% kế hoạch vốn đầu tư từ trái phiếu Chính phủ), tín dụng đầu tư nhà nước và đầu tư của các doanh nghiệp nhà nước, trước hết là các công trình đầu tư kém hiệu quả, các công trình chưa thực sự cấp thiết. Thực hiện việc rà soát chặt chẽ các hạng mục đầu tư để cắt bỏ các công trình đầu tư kém hiệu quả, tập trung vốn cho những công trình sắp hoàn thành, những công trình đầu tư cho sản xuất hàng hóa thuộc mọi thành phần kinh tế để đẩy nhanh tiến độ, sớm đưa vào sản xuất. + Thực hiện chủ động, linh hoạt trong việc sử dụng công cụ thuế, tăng thuế xuất khẩu đối với nguyên liệu thô. Điều chỉnh tăng thuế nhập khẩu đối với một số mặt hàng tiêu dùng không thiết yếu, như ô-tô nguyên chiếc, linh kiện lắp ráp ô-tô dưới 12 chỗ ngồi, một số mặt hàng điện tử, điện lạnh, xe và linh kiện lắp ráp xe hai bánh gắn máy, rượu, bia để thực hiện mục tiêu giảm nhập siêu nhưng vẫn bảo đảm phù hợp với cam kết hội nhập; kiến nghị điều chỉnh cơ chế, chính sách về thuế, áp dụng các hàng rào kỹ thuật và các biện pháp khác cần thiết, phù hợp với Bằng cách lựa chọn chính sách thuế và tiền tệ, Chính phủ có thể gián tiếp kiểm soát tiêu dùng, tiến đến hạn chế tổng cầu và góp phần ngăn chặn sự gia tăng của lạm phát. Trường ĐHDL Duy Tân Khoa:Mác-LêNin Trang 13 các cam kết quốc tế để hạn chế các mặt hàng thuộc diện không khuyến khích nhập khẩu. + Tiếp tục thực hiện đầy đủ và có hiệu quả chính sách hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số, hộ thuộc diện chính sách, hộ nghèo, hộ cận nghèo theo quyết định số 289/QĐ-TTg ngày 18-3-2008 của Thủ tướng Chính phủ. Bãi bỏ các loại phí thu bất hợp lý, trái pháp luật từ khu vực nông nghiệp, nông thôn, nông dân. + Tiếp tục giữ ổn định giá đến hết tháng 6-2008 đối với các mặt hàng thiết yếu, như điện, than, xăng dầu, xi-măng, phân bón, nước sạch, thuốc chữa bệnh, vé máy bay, tàu hỏa, vé xe buýt; giữ ổn định mức thu học phí, viện phí. Tùy diễn biến của tình hình trong nước và thế giới, sau tháng 6-2008 sẽ có lộ trình điều hành giá thích hợp. + Bộ Tài chính cùng các bộ, các ngành, các địa phương tiếp tục thành lập các đoàn kiểm tra việc chấp hành pháp luật nhà nước về giá, kiểm tra, kiểm soát thị trường; chống buôn lậu, gian lận thương mại, đầu cơ găm hàng; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Ba là, duy trì và phát triển thị trường chứng khoán theo hướng ổn định, bền vững; tăng cường tính công khai, minh bạch; tăng cường việc kiểm tra, giám sát, cưỡng chế thực thi để bảo đảm thị trường vận hành lành mạnh, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư. +Về thuế thu nhập doanh nghiệp đối với công ty chứng khoán (CTCK), trước bối cảnh suy giảm quá nhanh của TTCK thời gian qua, hầu hết CTCK thua lỗ nặng và đang đứng trước nguy cơ phá sản, do đó để hỗ trợ CTCK, cơ quan quản lý nên xem xét việc tiếp tục cho phép khối CTCK thành lập trước năm 2006 được hưởng ưu đãi Thuế thu nhập DN. Được biết, Bộ Tài chính đang hoàn chỉnh dự thảo thông tư thay thế Thông tư 100/2004/TT-BTC để trình Chính phủ thông qua. +Ngoài ra, vấn đề nóng được đại diện các CTCK đồng tình tại diễn đàn là việc nhanh chóng dừng việc cấp phép thành lập thêm CTCK, đi đôi với việc tăng cường củng cố số CTCK đang hoạt động đạt tiêu chuẩn quốc tế trong bối cảnh nền kinh tế còn khó khăn. +Dưới tác dụng của chính sách tiền tệ thắt chặt, lạm phát bước đầu đã được kiềm chế nhưng nền kinh tế vẫn chưa thực sự phát triển bền vững, do vậy cần nâng cao chất lượng hoạt động của khối CTCK bằng việc thắt chặt kiểm tra, kiểm soát cũng như hạn chế việc cấp phép thành lập bằng cách nâng cao điều kiện, tiêu chí cấp phép thành lập mới Trường ĐHDL Duy Tân Khoa:Mác-LêNin Trang 14 Bốn là, phối hợp với Ngân hàng Nhà nước và các bộ, ngành liên quan trong việc quản lý dòng vốn đầu tư (cả vốn đầu tư trực tiếp, gián tiếp).Tổ chức thực hiện kiên quyết có kết quả 8 nhóm giải pháp theo chỉ đạo của Chính phủ và các biện pháp điều hành vĩ mô của Thủ tướng Chính phủ đã đề ra trong năm 2008 (Nghị quyết số 10/2008/NQ-CP ngày 17/4/2008 của Chính phủ, văn bản số 970/ttg-ktth ngày 25/6/2008 của Thủ tướng Chính phủ) nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư xã hội, phòng ngừa rủi ro và duy trì ổn định các cân đối lớn của nền kinh tế. +Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Tài chính chỉ đạo và yêu cầu các ngân hàng thương mại, các tập đoàn kinh tế rà soát ngay các khoản tiền gửi và đầu tư tại các ngân hàng thương mại, tổ chức tài chính nước ngoài cũng như các khoản vay của các tổ chức này. Từ đó, thực hiện biện pháp cần thiết, thích hợp như: cơ cấu lại danh mục đầu tư, rút vốn... (đối với các khoản cho vay, đầu tư) nhằm đảm bảo tính thanh khoản; trả nợ trước hạn, bảo hiểm lãi suất (đối với các khoản đi vay) để giảm thiểu nguy cơ mất vốn hoặc tăng chi phí do tổ chức tài chính nước ngoài bị phá sản, do lãi suất trên thị trường quốc tế tăng cao...; rà soát hoạt động đầu tư, kinh doanh của các ngân hàng đầu tư nước ngoài tại Việt Nam, thông báo cho Bộ Ngoại giao danh sách và mức độ cam kết của các ngân hàng này để Bộ chỉ đạo các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài tìm hiểu, đánh giá và kịp thời thông tin về tình hình tài chính, mức độ rủi ro có thể xảy ra liên quan đến các tổ chức tài chính, tín dụng nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam để chủ động đối phó. +Các Bộ, ngành, các cơ quan thông tấn báo chí tiếp tục phối hợp chặt chẽ trong công tác tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Chính phủ; chủ động tiếp xúc, làm việc trao đổi với các nhà đầu tư, các tổ chức tài chính quốc tế để tăng cường công khai, minh bạch đối với thị trường, nâng cao lòng tin của thị trường đối với hiệu lực của các chủ trương chính sách của Chính phủ. +Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chỉ đạo và yêu cầu các ngân hàng thương mại rà soát, đánh giá kỹ việc cho vay trong lĩnh vực bất động sản, xác định cụ thể những dự án, công trình không có hiệu quả và những dự án, công trình có hiệu quả để dừng, có biện pháp quản lý, thu nợ hoặc áp dụng biện pháp thích hợp để tiếp tục cho vay nhằm thúc đẩy hoạt động lành mạnh ở lĩnh vực này. +Các Bộ: Tài chính, Công thương; Ngân hàng Nhà nước Việt Nam theo chức năng, nhiệm vụ được giao, sớm xây dựng phương án cụ thể đối với các lĩnh vực quản lý của Bộ, ngành minh (bảo hiểm, thị trường chứng khoán, xuất khẩu, vốn đầu tư vào thị trường bất động sản) để chủ động phòng tránh, xử lý những tác động không thuận; đồng thời, góp phần thúc đẩy sự phát triển một cách an toàn, bền vững đối với các thị trường này. Trường ĐHDL Duy Tân Khoa:Mác-LêNin Trang 15 C - KÕT LUËN Trường ĐHDL Duy Tân Khoa:Mác-LêNin Trang 16 Triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X, toàn Đảng và toàn dân ta đã chung sức phấn đấu thực hiện phương hướng, mục tiêu và nhiệm vụ phát triển kinh tế đất nước giai đoạn 2006 - 2010. Đến nay, nhìn lại hơn nửa chặng đường thực hiện nhiệm vụ 5 năm nói trên, nước ta đã đạt được nhiều thành tựu cơ bản về kinh tế - xã hội như: kinh tế đạt tốc độ tăng trưởng cao; chính trị - xã hội ổn định; nền kinh tế đã hội nhập quốc tế sâu rộng; vị thế đất nước ta được nâng lên rõ rệt và Việt Nam trở thành địa chỉ đầu tư tin cậy của các nhà đầu tư nước ngoài; thị trường xuất khẩu chính giữ vững và mở rộng... Bên cạnh đó, cũng xuất hiện những khó khăn, thách thức cả bên trong và bên ngoài tác động tới nền kinh tế, đẩy chỉ số giá tiêu dùng tăng cao từ cuối năm 2007 đến nay. Chỉ số giá tiêu dùng năm 2007 tăng 12,63%, tháng 5-2008 so với tháng 12-2007 tăng 15,96% đã tác động bất lợi đến sản xuất và đời sống nhân dân, nhất là ở các vùng chịu ảnh hưởng của thiên tai, dịch bệnh, người làm công ăn lương, người lao động ở các khu công nghiệp và bộ phận dân cư có thu nhập thấp. Không nên lấy chỉ tiêu tăng GDP làm đích phấn đấu bằng được, mà phải lấy việc kéo giá xuống là ưu tiên số một.Chấp nhận giảm chỉ tiêu tăng GDP nhưng không hy sinh tiềm năng tăng trưởng của đất nước hoàn toàn không có gì mâu thuẫn. Tiềm năng tăng trưởng là thế và lực cho phát triển đang có sẵn, đặc biệt là trong điều kiện nước ta đã là thành viên WTO. Nếu có chính sách đúng sẽ chuyển thành lực lượng kinh tế, thành sản phẩm cung ứng trên thị trường và qua đó, tạo thêm việc làm và tăng nguồn cung, yếu tố quan trọng để giảm lạm phát Và lạm phát, như đã trình bày trên đây, là cộng hưởng của nhiều nguyên nhân. Do đó, để chống lạm phát, phải áp dụng nhiều giải pháp. Đó là sự kết hợp đồng bộ giữa chính sách tiền tệ, chính sách tài khoản, công cụ tỷ giá đi đôi với triệt để tiết kiệm trong sản xuát và tiêu dùng. Vì vậy, kiểm soát lạm phát, kiềm chế tốc độ tăng giá tiêu dùng, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội và tăng trưởng bền vững là nhiệm vụ trọng tâm của Chính phủ, các bộ, ngành, doanh nghiệp, người dân và cả hệ thống chính trị trong tình hình hiện nay.