Tiểu luận Quá trình hình thành và phát triển của ngân hàng nhà nước Việt Nam

Ph©n tÝch thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam ,gi¶i ph¸p ®Ó hoµn thiÖn ®èi víi ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Nhµ n­ícViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn ViÖt Nam tham gia WTO. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña NG¢N HµNG NHµ N¦íc viÖt nam Ngµy 6/5/1951 Ng©n hµng quèc gia ViÖt nam ®­îc thµnh lËp víi t­ c¸ch lµ ng©n hµng trung ­¬ng, ®ång thêi kiªm nhiÖm chøc n¨ng cña ng©n hµng th­¬ng m¹i. NhiÖm vô cña Ng©n hµng quèc gia thêi kú nµy lµ: Ph¸t hµnh giÊy b¹c vµ ®iÒu hoµ l­u th«ng tiÒn tÖ trong ph¹m vi c¶ n­íc. Huy ®éng vèn t¹m thêi nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ, ®iÒu hoµ vµ mì réng tÝn dông nh»m ph¸t triÔn s¶n xuÊt kinh doanh. Qu¶n lý quü quèc gia. Qu¶n lý ngo¹i hèi vµ thanh to¸n c¸c kho¶n giao dÞch víi n­íc ngoµi… Th¸ng 1 n¨m 1960 Ng©n hµng quèc gia ViÖt nam ®­îc ®æi tªn thµnh Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt nam. Trong giai ®o¹n nµy chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt nam ®­îc më réng, hÖ thèng tæ chøc ®­îc h×nh thµnh tõ trung ­¬ng ®Õn c¸c tØnh, thµnh phè vµ quËn, huyÖn. Trong tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt nam thêi kú nµy cã nh÷ng ®Æc tr­ng: cã m« h×nh ng©n hµng duy nhÊt, cã hÖ thèng tæ chøc theo ®Þa giíi, ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c tËp trung, bao cÊp thèng nhÊt trong c¶ n­íc. HÖ thèng Ng©n hµng Nhµ n­íc võa thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc, võa thùc hiÖn chøc n¨ng kinh doanh tiÒn tÖ, tÝn dông vµ ho¹t ®éng ng©n hµng. Sau khi thèng nhÊt ®Êt n­íc (1975),là thời kỳ xây dựng hệ thống ngân hàng mới của chính quyền cách mạng; Tiến hành thiết lập hệ thống ngân hàng thống nhất trong cả nước và thanh lý hệ thống ngân hàng của chế độ cũ ở miền Nam. Theo đó, Ngân hàng Quốc gia Việt Nam của chính quyền Việt Nam cộng hoà (ở miền Nam)  đã được quốc hữu hoá và sát nhập vào hệ thống Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, cùng thực hiện nhiệm vụ thống nhất  tiền tệ trong cả nước, phát hành các loại tiền mới của nước Céng Hoµ X· Héi Chñ NghÜa Việt Nam, thu hồi các loại tiền cũ ở cả hai miền Nam - Bắc vào năm 1978. Đến cuối những năm 80, hệ thống Ngân hàng Nhà nước về cơ bản vẫn hoạt động như là một công cụ ngân sách, chưa thực hiện các hoạt động kinh doanh tiền tệ theo nguyên tắc thị trường. Sự thay đổi về chất trong hoạt động của hệ thống ngân hàng - chuyển dần sang hoạt động theo cơ chế thị trường chỉ được bắt đầu khởi xướng từ cuối những năm 80, và kéo dài cho tới ngày nay. Cïng víi c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n­íc, chuyÓn tõ mét nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang mét nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng xa héi chñ nghÜa, hÖ thèng ng©n hµng ViÖt nam còng ®· cã nh÷ng thay ®æi c¬ b¶n. §Æc biÖt lµ s­ kiÖn chuyÓn ®æi tõ ng©n hµng mét cÊp sang hÖ thèng ng©n hµng hai cÊp Sù chuyÓn ®æi hÖ thèng ng©n hµng ®· lµm thay ®æi ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Nhµ n­íc. Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· thực hiện tách dần chức năng quản lý Nhà nước ra khỏi chức năng kinh doanh tiền tệ, tín dụng, chuyển hoạt động ngân hàng sang hạch toán, kinh doanh xã hội chủ nghĩa. Cơ chế mới về hoạt động ngân hàng đã được hình thành và hoàn thiện dần. NhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña Ng©n hµng nhµ n­íc ViÖt nam HiÖn nay theo luËt ng©n hµng nhµ n­íc ViÖt Nam quy ®Þnh: “ ng©n hµng nhµ n­íc ViÖt Nam lµ c¬ quan cña chÝnh phñ vµ lµ ng©n hµng Trung ­¬ng cña n­íc Céng Hoµ X· Héi Chñ NghÜa ViÖt Nam”. Víi t­ c¸ch lµ c¬ quan cña chÝnh phñ, ng©n hµng nhµ n­íc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n sau ®©y: 1.  Trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các dự án Luật, Pháp lệnh và dự thảo văn bản quy phạm pháp luật khác về tiền tệ và hoạt động ngân hàng. 2.    Trình Chính phủ chiến lược, quy hoạch phát triển, kế hoạch dài hạn năm năm và hàng năm về tiền tệ và hoạt động ngân hµng. 3.    Ban hành các quyết định, chỉ thị, thông tư thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Ngân hàng Nhà nước. 4.    Chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra và chịu trách nhiệm thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch sau khi được phê duyệt và các văn bản pháp luật khác thuộc phạm vi quản lý của ngành; Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và thông tin về hoạt động ngân hàng. 5.    Về tiền tệ và hoạt động ngân hàng: a)    Xây dựng dự án chính sách tiền tệ quốc gia để Chính phủ xem xét trình Quốc hội quyết định và tổ chức thực hiện chính sách này; Trình Chính phủ đề án phát triển hệ thống ngân hàng và các tổ chức tín dụng. b)    Cấp, thu hồi giấy phép thành lập và hoạt động của các tổ chức tín dụng, trừ trường hợp do Thủ tướng Chính phủ quyết định; Cấp, thu hồi giấy phép hoạt động ngân hàng của các tổ chức khác; Quyết định giải thể, chấp thuận chia, tách, hợp nhất, sáp nhập các tổ chức tín dụng theo quy định của pháp luật. c)    Kiểm tra, thanh tra hoạt động ngân hàng, kiểm soát tín dụng; Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, chống tham nhũng, tiêu cực, xử lý các vi phạm pháp luật trong lĩnh vực tiền tệ và hoạt động ngân hàng theo thẩm quyền. d)    Quản lý việc vay, trả nợ nước ngoài của các doanh nghiệp theo quy định của Chính phủ. đ)  Chủ trì lập và theo dõi kết quả thực hiện cán cân thanh toán quốc tế. e)    Quản lý ngoại hối, hoạt động ngoại hối và quản lý hoạt động xuất nhập khẩu vàng. f)      Ký kết tham gia điều ước quốc tế về tiền tệ và hoạt động ngân hàng theo quy định của pháp luật. g)    Đại diện cho Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam tại các tổ chức tiền tệ và ngân hàng quốc tế trong những trường hợp được Chủ tịch nước, Chính phủ uỷ quyền;     h)    Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ ngân hàng; Nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ ngân hàng, 6)   Thực hiện chức năng Ngân hàng Trung ­ơng: a)    Tổ chức in, đúc, bảo quản, vận chuyển tiền; Thực hiện nghiệp vụ phát hành, thu hồi, thay thế và tiêu huỷ tiền; b)    Thực hiện tái cấp vốn nhằm cung ứng tín dụng ngắn hạn và phương tiện thanh toán cho nền kinh tế; c)    Điều hành thị trường tiền tệ; thực hiện nghiệp vụ thị trường mở; d)    Kiểm soát dự trữ quốc tế, quản lý dự trữ ngoại hối Nhà nước; đ) Tổ chức hệ thống thanh toán qua ngân hàng, làm dịch vụ thanh toán, quản lý việc cung ứng các phương tiện thanh toán; e)    Làm đại lý và các dịch vụ ngân hàng cho Kho bạc nhà nước f)     Tổ chức hệ thống thông tin và làm các dịch vụ thông tin ngân hàng. 7)   Thẩm định và kiểm tra việc thực hiện các dự án đầu tư thuộc lĩnh vực ngân hàng theo quy định của Pháp luật 8)   Thực hiện hợp tác quốc tế trong lĩnh vực ngân hàng theo quy định của pháp luật. 9)   Quyết định các chủ trương, biện pháp cụ thể  và chỉ đạo việc thực hiện cơ chế hoạt động của các tổ chức dịch vụ công trong lĩnh vực ngân hàng theo quy định của pháp luật, quản lý và chỉ đạo hoạt động đối với các tổ chức sự nghiệp thuộc Ngân hàng Nhà nước. 10)  Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể thuộc quyền đại diện chủ sở hữu phần vốn của nhà nước tại doanh nghiệp có vốn Nhà nước trong lĩnh vực ngân hàng theo quy định của Pháp luật. 11) Quản lý nhà nước đối với các hoạt động của Hội và tổ chức phi Chính phủ trong lĩnh vực ngân hàng theo quy định của pháp luật. 12) Quyết định và chỉ đạo thực hiện chương trình cải cách hành chính của Ngân hàng Nhà nước theo mục tiêu và nội dung chương trình cải cách hành chính nhà nước được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. 13) Quản lý về tổ chức, bộ máy, biên chế; Chỉ đạo thực hiện chế độ tiền lương và các chế độ, chính sách đãi ngộ, khen thưởng, kỷ luật đối với cán bộ, công chức, viên chức thuộc phạm vi quản lý của Ngân hàng Nhà nước 14) Quản lý tài chính, tài sản được giao theo quy định của Pháp luật. 15) Tham gia xây dựng chiến lược và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước. Ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Nhµ n­íc Viªt nam trong thêi gian qua : + Từ năm 1986 đến năm 1990: Thực hiện tách dần chức năng quản lý Nhà nước ra khỏi chức năng kinh doanh tiền tệ, tín dụng, chuyển hoạt động ngân hàng sang hạch toán, kinh doanh xã hội chủ nghĩa. Cơ chế mới về hoạt động ngân hàng đã được hình thành và hoàn thiện dần - Tháng 5/1990, hai pháp lệnh Ngân hàng ra đời (Pháp lệnh Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Pháp lệnh Ngân hàng, hợp tác xã tín dụng và công ty tài chính) đã chính thức chuyển cơ chế hoạt động của hệ thống Ngân hàng Việt Nam từ 1 cấp sang 2 cấp - Trong đó lần đầu tiên đối tượng nhiệm vụ và mục tiêu hoạt động của mỗi cấp được luật pháp phân biệt rạch ròi: + Ngân hàng Nhà nước thực thi nhiệm vụ Quản lý nhà nước về hoạt động kinh doanh tiền tệ, tín dụng, thanh toán, ngoại hối và ngân hàng; Thực thi nhiệm vụ của một Ngân hàng Trung ương, là ngân hàng duy nhất được phát hành tiền; Là ngân hàng của các ngân hàng và là Ngân hàng của Nhà nước; NHTW là cơ quan tổ chức việc điều hành chính sách tiền tệ, lấy nhiệm vụ giữ ổn định giá trị đồng tiền làm mục tiêu chủ yếu và chi phối căn bản các chính sách điều hành cụ thể đối với hệ thống các ngân hàng cấp 2. + Cấp Ngân hàng kinh doanh thuộc lĩnh vực lưu thông tiền tệ, tín dụng, thanh toán, ngoại hối và dịch vụ ngân hàng trong toàn nền kinh tế quốc dân do các Định chế tài chính Ngân hàng và phi ngân hàng thực hiện. + Từ năm 1991 đến nay: Thực hiện chủ trương đường lối chính sách của Đảng trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá hệ thống ngân hàng Việt Nam không ngừng đổi mới và  lớn mạnh, đảm bảo thực hiện được trọng trách của mình trong sự nghiệp xây dựng và phát triển kinh tế đất nước trong thiên niên kỷ mới. Những dấu ấn dưới đây liên quan trực tiếp và thúc đẩy quá trình đổi mới mạnh mẽ hoạt động Ngân hàng: Năm 1993: Bình thường hoá các mối quan hệ với các tổ chức tài chính tiền tệ quốc tế (IMF, WB, ADB) . Năm 1995: Quốc hội thông qua nghị quyết bỏ thuế doanh thu đối với hoạt động ngân hàng; Thành lập ngân hàng phục vụ người nghÌo. Năm 1999: Thành lập Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (ngày 9/11/1999). Năm 2000: Cơ cấu lại tài chính và hoạt động của các NHTMNN và c¬ cấu lại tài chính và hoạt động của các NHTMCP. Năm 2002: Tự do hoá lãi suất cho vay VND của các tổ chức tín dụng - Bước cuối cùng tự do hoá hoàn toàn lãi suất thị trường tín dụng ở cả đầu vào và đầu ra. N¨m 2005: Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt nam ®· thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ thËn träng, phï hîp víi biÕn ®éng cña thÞ tr­êng gãp phÇn æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«, thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Trªn c¬ së ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ chÆt chÏ diÔn biÕn kinh tÕ vÜ m«, thÞ tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ, b¸m s¸t c¸c nghÞ quyÕt cña §¶ng vµ sù chØ ®¹o cña ChÝnh phñ, Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· kÞp thêi ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch theo h­íng then träng, linh ho¹t, coi träng æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« vµ kiÓm so¸t l¹m ph¸t nh­ng ­u tiªn cho môc tiªu t¨ng tr­ëng kinh tÕ; thùc hiÖn t¨ng tr­ëng tÝn dông theo môc tiªu ®Ò ra ®i ®«i víi n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông. §èi víi cung øng tiÒn, Ng©n hµng Nhµ n­íc thùc hiÖn ®iÒu hµnh cung øng tiÒn thËn träng, b¸m s¸t diÔn biÕn cung cÇu vèn, chØ sè gi¸ tiªu ding vµ môc tiªu ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· cung øng tiÒn ®¸p øng nhu cÇu thanh to¸n cña nÒn kinh tÕ theo ®óng kÕ ho¹ch ®­îc ChÝnh phñ phª duyÖt. §èi víi ®iÒu hµnh c¸c c«ng cô chÝnh s¸ch tiÒn tÖ: vÒ l·i suÊt, Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· b¸m s¸t diÔn biÕn thÞ tr­êng tiÒn tÖ trong n¨m 2005 ®Ó ®iÒu chØnh t¨ng mét sè lo¹i l·i suÊt chñ ®¹o. Cô thÓ l·i suÊt t¸i cÊp vèn tõ møc 5%/n¨m lªn 6,5%/n¨m (ba lÇn ®iÒu chØnh), l·i suÊt chiÕt khÊu tù møc 3%/n¨m lªn 4,5%/n¨m, l¸i suÊt c¬ b¶n cña ®ång ViÖt nam tõ 7,8%/n¨m lªn 8,25%/n¨m. L·i suÊt tiÒn göi tèi ®a b»ng ®« la Mü cña ph¸p nh©n t¹i tæ chøc tÝn dông còng 2 lÇn ®­îc ®iÒu chØnh; l·i suÊt tiÒn göi kh«ng k× h¹n t¨ng tõ 0,2-0,3-0,5%/n¨m, tiÒn göi cã k× h¹n ®Õn 6 th¸ng t¨ng tõ 0,5-0,7-1,2%/n¨m vµ l·i suÊt tiÒn göi cã k× h¹n trªn 6 th¸ng t¨ng tõ 0,7-1-1,5%/n¨m. Do t¸c ®éng cña cung cÇu vèn, chØ sè gi¸ tiªu dïng t¨ng cao vµ biÕn ®éng t¨ng cña l·i suÊt trªn thÞ tr­êng quèc tÕ, mÆt b»ng l·i suÊt huy ®éng vµ cho vay c¶ VND vµ ngo¹i tÖ cña c¸c tæ chøc tÝn dông trong n¨m 2005 t¨ng so víi cuèi n¨m 2004; cô thÓ: L·i suÊt huy ®éng VND t¨ng tõ 0,6-1,2%/n¨m, l·i suÊt cho vay VND t¨ng 0,6%/n¨m, l·i suÊt huy ®éng USD t¨ng 1,2-2,5%/n¨m vµ l·i suÊt cho vay USD t¨ng 0,7-1,5%/n¨m. ®èi víi tû gi¸ tiÕp tôc ®­îc qu¶n lý, ®iÒu hµnh mét c¸ch linh ho¹t trªn c¬ së quan hÖ cung cÇu ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng vµ rç tiÒn tÖ nh»m thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ vÜ m« nh­ kiÓm so¸t l¹m ph¸t, khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. N¨m 2005, mÆc dï USD cã nh÷ng diÔn biÕn bÊt th­êng trªn thÞ tr­êng thÕ giíi nh­ng tû gi¸ gi÷a VND víi USD vÉn t­¬ng ®èi æn ®Þnh ®Õn ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2002 tû gi¸ b×nh qu©n VND/USD trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng lµ 15.861®ång/USD, t¨ng kho¶ng 0,77% so víi 31 th¸ng 12 n¨m 2004, c¶ n¨m 2005 t¨ng kho¶ng 1%. Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· tõng b­íc thùc hiÖn lé tr×nh linh ho¹t tû gi¸ hèi ®o¸i: Tù do ho¸ viÖc x¸c ®Þnh tû gi¸ kú h¹n trong giao dÞch chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ, th¸o gì rµng buéc vÒ ®iÒu kiÖn chøng tù trong giao dÞch ®o¸i t¨ng c­êng ¸p dông c¸c c«ng cô thÞ tr­êng míi. §èi víi nghiÖp vô thÞ trêng më tiÕp tôc trë thµnh kªnh chñ yÕu ®Ó Ng©n hµng Nhµ n­íc b¬m tiÒn ra vµ thu tiÒn vÒ tõ l­u th«ng, gãp phÇn quan träng ®iÒu hoµ vèn kh¶ dông cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, nhÊt lµ vµo dÞp TÕt Nguyªn §¸n víi sè l­îng thµnh viªn tham gia ®Æt thÇu, sè phiªn vµ khèi l­îng giao dÞch ®Òu t¨ng h¬n tr­íc. Tõ ®Çu n¨m ®Õn nay, cã 129 phiªn giao dÞch trong ®ã cã 120 phiªn chµo mua vµ 9 phiªn chµo b¸n. §èi víi nghiÖp vô t¸i cÊp vèn vÉn ®­îc Ng©n hµng Nhµ n­íc tiÕp tôc sö dông cïng víi nghiÖp vô thÞ tr­êng më ®Ó hç trî cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. §èi víi ho¹t ®éng qu¶n lý ngo¹i hèi, Ng©n hµng Nhµ n­íc thùc hiÖn c¬ chÕ qu¶n lý ngo¹i hèi ®æi míi theo h­íng tù do ho¸ c¸c giao dÞch v·ng lai, nhê ®ã ®· t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, kiÒu hèi vµ chuyÓn tiÒn cña c«ng d©n ra n­íc ngoµi. Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· níi láng quy ®Þnh vÒ ®èi t­îng vµ ®iÒu kiÖn ®­îc mua ngo¹i tÖ tõ Ng©n hµng Nhµ n­íc ®èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i; n©ng møc ph¶i khai b¸o h¶i quan khi mang tiÒn mÆt b»ng ngo¹i tÖ vµ ®ång ViÖt nam ra n­íc ngoµi cña c«ng d©n ViÖt nam. C¬ chÕ qu¶n lý ®èi víi c¸c giao dÞch vèn còng tõng b­íc thay ®æi, hoµn thiÖn, ®¶m b¶o theo dâi s¸t t×nh h×nh vay tr¶ nî n­íc ngoµi, t×nh h×nh thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ t×nh h×nh ®Çu t­ ra n­íc ngoµi, Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· më réng kh¶ n¨ng tiÕp cËn c¸c nguån vèn ngo¹i tÖ cña doanh nghiÖp ViÖt nam ®­îc phÐp ®Çu t­ ra n­íc ngoµi, th«ng qua viÖc bæ sung níi réng c¸c nguån ngoµi tÖ doanh nghiÖp ®­îc phÐp chuyÓn ra n­íc ngoµi ®Ó gãp vèn ®Çu t­ hoÆc thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­. Nh­ vËy trong thêi gian qua Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam ®· lµm tèt chøc n¨ng trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ: ChÆn ®øng l¹m ph¸t phi m· cña nh÷ng n¨m cuèi cña thËp kû 80, thÕ kû 20; gãp phÇn duy tr× tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao vµ æn ®Þnh, l¹m ph¸t ë møc hîp lý. T¹o ra sù ph¸t triÓn æn ®Þnh, bÒn v÷ng cña c¸c hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ vµ c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh kh¸c. bªn c¹nh ®ã ng©n hµng nhµ n­íc còng ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ th«ng qua c¸c c«ng cô ®iÒu hµnh gi¸n tiÕp cña mét ng©n hµng Trung ­¬ng hiÖn ®¹i vµ ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ: Tõng b­íc tù do ho¸ l·i suÊt ®èi víi thÞ tr­êng, ®iÒu hµnh l·i suÊt thÞ tr­êng th«ng qua hÖ thèng c¸c l¸i suÊt ®Þnh h­íng do ng©n hµng nhµ n­íc c«ng bè, ®­a c«ng cô nghiÖp vô thÞ tr­êng më vµo thùc hiÖn, c¬ chÕ kiÓm so¸t tû gi¸ hèi ®o¸i linh ho¹t vµ tõng b­íc ®­îc níi láng. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ th× ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Nhµ n­íc vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ tån t¹i. §iÓm yÕu lín nhÊt cña hÖ thèng ng©n hµng ViÖt nam râ rµng lµ sù chi phèi cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh. VÒ mÆt truyÒn thèng, trªn thÕ giíi, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh cã nh÷ng ng­êi yÕu kÐm, kh«ng cã kh¶ n¨ng yªu cÇu c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh cña m×nh ®¹t kÕt qu¶ kinh doanh bÒn v÷ng hoÆc thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh an toµn t­¬ng tù nh­ ®Æt ra cho c¸c ng©n hµng t­ nh©n. Kh«ng nh÷ng ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶, vÊn ®Ò chÊt l­îng tÝn dông vµ nî xÊu lµ ®iÒu ®¸ng b¸o ®éng. Tuy tû lÖ nî xÊu trong b¸o c¸o th­êng niªn cña Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt nam chØ lµ 2,85%, nh­ng theo ®¸nh gi¸ cña IMF vµ WB t¹i ViÖt nam, Vô tr­ëng Vô ChiÕn l­îc ph¸t triÓn Ng©n hµng còng nh­ c¸c chuyªn gia nghiªn cøu ®éc lËp th× tû lÖ nî xÊu cña c¸c ng©n hµng ViÖt nam ph¶i chiÕm tõ 15-30% (con sè tuyÖt ®èi tõ 45000 -90000 tû ®ång), cao h¬n vèn ®iÒu lÖ cña c¸c ng©n hµng rÊt nhiÒu; C«ng t¸c tÝnh gi¸ tµi s¶n ng©n hµng vÉn ch­a thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ khiÕn cho qu¸ tr×nh ®Þnh h­íng ho¹t ®éng cña ng©n hµng gÆp nhiÒu khã kh¨n; C¬ chÕ kÕ to¸n, kiÓm to¸n ch­a cã chuÈn mùc chung nªn g©y nªn hËu qu¶ lµ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®­a ra sai lÖch (cã thÓ dÊu hoÆc thªm bít víi c¸c môc ®Ých kh¸c nhau). Qua kiÓm to¸n cña Ng©n hµng ThÕ Giíi cho thÊy, tÊt c¶ c¸c ng©n hµng ®­îc kiÓm so¸t ®Òu kh«ng ®­a ra ®­îc nh÷ng khuyÕn nghÞ cuèi cïng bëi v× sæ s¸ch h¹ch to¸n cña nhiÒu n¨m kh«ng râ rµng; Quy tr×nh c«ng nghÖ cña hÖ thèng ng©n hµng hiÖn nay ®­îc xem nh­ qu¸ l¹c hËu so víi c¸c chuÈn mùc ng©n hµng hiÖn ®¹i; ChÝnh s¸ch tiÒn vµ chÝnh s¸ch tµi kho¸ ch­a ®­îc phèi hîp nhÞp nhµng khiÕn cho ¸p lùc l¹m ph¸t vµ l·i suÊt t¨ng cao; §Þa vÞ ph¸p lý vµ ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Nhµ n­íc cßn bÞ phô thuéc vµo ho¹t ®éng cña ChÝnh phñ, v× theo LuËt Ng©n hµng Nhµ n­íc th× Ng©n hµng Nhµ n­íc vÉn lµ c¬ quan thuéc ChÝnh phñ, c¸c ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Nhµ n­íc ®Òu ph¶i ®­îc tr×nh tr­íc ChÝnh phñ vµ ph¶i ®­îc ChÝnh phñ th«ng qua míi ®­îc thùc hiÖn. Nh­ vËy sÏ h¹n chÕ sù n¨ng ®éng cña Ng©n hµng Nhµ nø¬c trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña m×nh. Qu¸ tr×nh gia nhËp WTO cña Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt nam Khi gia nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam cã nhiÒu c¬ héi ®Ó ph¸t triÓn nh­ng ®ång thêi ®èi mÆt víi kh«ng Ýt th¸ch thøc, viÖc nhËn biÕt ®­îc th¸ch thøc ®Ó cã nh÷ng gi¶i ph¸p phï hîp nh»m h¹n chÕ tiªu cùc ph¸t huy nh÷ng thuËn lîi lµ c«ng viÖc cÊp b¸ch hiÖn nay. Gia nhËp vµ lµ thµnh viªn cña WTO mang l¹i nhiÒu lîi Ých cho nÒn kinh tÕ nãi chung vµ cho hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam nãi riªng. Cïng víi lîi Ých cña nÒn kinh tÕ, thÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ còng ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n trªn c¬ së t¨ng c­êng chÊt l­îng ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng vµ c¸c trung gian tµi chÝnh, thóc ®Èy hÖ thèng tµi chÝnh ho¹t ®éng lµnh m¹nh t¨ng c­êng kh¶ n¨ng thanh to¸n cña hÖ thèng ng©n hµng. Cã thÓ ®¸nh gi¸ thuËn lîi cña viÖc gia nhËp WTO trªn nh÷ng mÆt chñ yÕu sau ®©y: T¹o ¸p lùc cho ng©n hµng nhµ n­íc ph¶i thay ®æi m« h×nh tæ chøc theo th«ng lÖ quèc tÕ míi cã thÓ x©y dùng vµ ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ h÷u hiÖu kÞp thêi. T¹o ®iÒu kiÖn cho ng©n hµng nhµ n­íc ®Èy nhanh ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ qu¶n lý c¸c tæ chøc tÝn dông theo c«ng cô ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý gi¸n tiÕp. Cã c¬ héi trong viÖc ®¹t c¸c môc tiªu cña ng©n hµng Trung ­¬ng vÒ æn ®Þnh tiÒn tÖ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ nhê lîi Ých b×nh æn tiªu dïng, ®Çu t­ cïng víi chÝnh s¸ch râ rµng vµ dÔ dù b¸o theo nguyªn t¾c héi nhËp vµ nguyªn t¾c cña WTO. T¹o ®iÒu kiÖn cho ng©n hµng nhµ n­íc c¶i thiÖn vµ hoµn thiÖn m«I tr­êng ph¸p lý phï hîp víi chuÈn mùc quèc tÕ ®ång thêi thu hÑp sù c¸ch biÖt vÒ tr×nh ®é qu¶n lý gi÷a ng©n hµng nhµ n­íc víi nh©n hµng quèc tÕ. Ph¸t triÓn hÖ thèng thanh tra, kiÓm so¸t vµ gi¸m s¸t then träng ho¹t ®äng tµi chÝnh ng©n hµng vµ t¨ng c­êng hîp t¸c quèc tÕ, tham gia c¸c thÞ tr­êng quèc tÕ, n©ng cao vÞ thÕ hÖ thèng ng©n hµng nhµ n­íc ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ. H¹n chÕ rñi ro d©y chuyÒn trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ nhê sù c¶i thiÖn cã hiÖu qu¶ vµ sù æn ®Þnh cña c¸c ng©n hµng. Ph¸t triÓn ®­îc nguån ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ho¹t ®éng trong kinh tÕ thÞ tr­êng vµ héi nhËp quèc tÕ nãi chung. Tuy nhiªn Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam còng ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng th¸ch thøc khi chóng ta gia nhËp WTO. Do xuÊt ph¸t ®iÓm cña hÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng ViÖt Nam cßn thÊp, tr×nh ®é tæ chøc, qu¶n lý cßn nhiÒu h¹n chÕ so víi khu vùc vµ trªn thÕ giíi, v× vËy khi tham gia vµo thÞ tr­êng cña WTO khã kh¨n cña ng©n hµng nhµ n­íc ViÖt Nam bao gåm: Lµ thµnh viªn cña WTO ®ång nghÜa víi tù do ho¸ më cöa thÞ tr­êng trong lÜnh vùc tµi chÝnh ng©n hµng cho hÇu hÕt c¸c ng©n hµng trªn thÕ giíi ®­îc th©m nhËp vµo thÞ tr­¬ng tµi chÝnh ViÖt Nam. Do vËy lµm t¨ng thªm sù khã kh¨n cña qu¶n lý, gi¸m s¸t cña ng©n hµng Nhµ n­íc ®èi víi c¸c tæ cã ho¹t ®éng ng©n hµng còng nh­ viÖc ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ sÏ phøc t¹p h¬n. Lµm t¨ng thªm kh¶ n¶ng ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng tiÒn tÖ vèn cßn h¹n chÕ cña Ng©n hµng Nhµ n­íc do Ng©n hµng Nhµ n­íc ch­a kiÓm so¸t ®­îc c¸c luång tiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ. Ngoµi ra, Ng©n hµng Nhµ n­íc cßn bÞ ®éng tr­íc diÔn biÕn bÊt th­êng cña thÞ tr­êng do thiÕu th«ng tin nªn kh¶ n¨ng ph©n tÝch vµ dù b¸o thÞ tr­êng bÞ h¹n chÕ; ch­a ®Þnh h×nh khu«n khæ c¬ chÕ; t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ; cßn ph¶i x÷ lý nhiÒu vÊn ®Ò, nhiÖm vô kh«ng phï hîp víi chøc n¨ng cña ng©n hµng Trung ¦¬ng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Lµm t¨ng t×nh tr¹ng ®«la ho¸ vèn cßn phæ biÕn trong nÒn kinh tÕ n­íc ta. HiÖn nay, thÞ tr­êng “ngÇm” vÉn ho¹t ®éng m¹nh mÏ ,Ng©n hµng Nhµ n­íc ch­a kiÓm so¸t ®­îc toµn bé thÞ tr­êng ngo¹i hèi. Bªn c¹nh ®ã, viÖc qu¶n lý ngo¹i hèi cña Ng©n hµng Nhµ n­íc cßn nhiÒu bÊt cËp ch­a t¹o ra sù th«ng tho¸ngcho ho¹t ®éng ®Çu t­ quèc tÕ vµ ngo¹i th­¬ng. Ho¹t ®éng thanh to¸n qua hÖ thèng ng©n hµng kÐm ph¸t triÓn, c¸c ph­¬ng tiÖn c«ng cô thanh to¸n cßn nghÌo nµn, dich vô thanh to¸n cßn d¹ng tiÒn mÆt ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu x· héi, t×nh tr¹ng sö dông tiÒn mÆt kh¸ phæ biÕn vµ thiÕu sù kiÓm so¸t cÇn thiÕt. Sù phèi hîp gi÷a chÝnh s¸ch vµ c¸c chÝnh s¸ch vÜ m« kh¸c ch­a chÆt chÏ, thiÕu mét hÖ thèng kÕt nèi h÷u hiÖu ®Î gi¸m s¸t hiÖu qu¶ thanh to¸n. M« h×nh tæ chøc bé m¸y Ng©n hµng Nhµ n­íc ch­a hîp lý, cång kÒnh, kÐm hiÖu qu¶, chøc n¨ng nhiÖm vô cña mét sè ®¬n vÞ ch­a x¸c ®Þnh râ rµng, chång chÐo t¹o ra nhiÒu ®Çu mèi trong bé m¸y qu¶n lý g©y khã kh¨n cho chØ ®¹o, ®iÒu hµnh vµ ®èi t­îng bÞ Ng©n hµng Nhµ n­íc qu¶n lý. Ho¹t ®éng thanh tra, gi¸m s¸t ng©n hµng ch­a ®­îc c¶i thiÖn c¨n b¶n vÒ chÊt l­îng, néi dung. Ph­¬ng ph¸p thanh tra tuy cã ®æi míi nh­ng cßn xa míi theo kÞp yªu cÇu thanh tra ng©n hµng theo chuÈn mùc quèc tÕ. Thanh tra t¹i chç lµ chñ yÕu, kh¶ n¨ng kiÓm so¸t toµn bé thÞ tr­êng tiÒn tÖ, c¶nh b¸o sím vµ gi¸m s¸t rñi ro cßn yÕu. Thanh tra ho¹t ®éng mét c¸ch thô ®éng, Ýt cã kh¶ n¨ng ng¨n chÆn vµ phßng ngõa cho toµn hÖ thèng. C«ng t¸c qu¶n lý c¸n bé so víi yªu cÇu hiÖn nay võa thõa, võa thiÕu. Sè l­îng c¸n bé ch­a ®¸p øng yªu cÇu cßn nhiÒu, ®ång thêi ch­a s÷ dông ®óng n¨ng lùc c¸n bé phï hîp víi c«ng viÖc, ch­a khuyÕn khÝch c¸n bé cã tr×nh ®é lµm viÖc, t¹o nguy c¬ tôt hËu so víi yªu cÇu qu¶n lý ng©n hµng hiÖn nay vµ héi nhËp quèc tÕ trong lÜnh vùc ng©n hµng Gi¶i ph¸p c¶i c¸ch vµ ®æi míi trong c¬ cÊu tæ chøc, ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt nam Nh­ vËy ®Ó thùc hiÖn tèt chøc n¨ng cña mét Ng©n hµng Trung ¦¬ng vµ héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng ®æi míi trong c¬ cÊu tæ chøc vµ ho¹t ®éng sau:   - C¬ cÊu l¹i tµi s¶n ng©n hµng, ®Þnh gi¸, ®Þnh kú c¸c tµi s¶n thùc cã, tµi s¶n bÞ mÊt hoÆc kh«ng sinh lêi trong mçi ng©n hµng, tr¸nh t×nh tr¹ng tµi s¶n thùc phÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi tµi s¶n trªn sæ s¸ch. Tõ tµi s¶n hiÖn cã cña mçi ng©n hµng ®Þnh h­íng l¹i cho phï hîp víi ho¹t ®éng cña ng©n hµng ®ã. §¸nh gi¸ tµi s¶n cã, tµi s¶n nî lµ ®iÒu kh«ng thÓ kh«ng lµm ®èi víi ng©n hµng hiÖn ®¹i. - C¬ chÕ kÕ to¸n, kiÓm to¸n cÇn cã chuÈn mùc, kû luËt ®Ó ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng chÊt l­îng ho¹t ®éng cña ng©n hµng mét c¸ch râ rµng minh b¹ch. Do ch­a cã chuÈn mùc kÕ to¸n, kiÓm to¸n nªn ph¸t sinh nh÷ng ph­¬ng ph¸p ¸p dông tuú tiÖn, kh«ng ®óng. HËu qu¶ lµ ®­a ra c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh sai lÖch (cã thÓ dÊu hoÆc thªm bít tuú theo c¸c môc ®Ých kh¸c nhau). Qua kiÓm to¸n cña ng©n hµng thÕ giíi cho thÊy, tÊt c¶ c¸c ng©n hµng ®­îc kiÓm to¸n ®Òu kh«ng ®­a ra ®­îc nh÷ng khuyÕn nghÞ cuèi cïng bëi v× sæ s¸ch ho¹ch to¸n cña nhiÒu n¨m tr­íc kh«ng râ rµng. - Chøc n¨ng ho¹t ®éng th­¬ng m¹i vµ chÝnh s¸ch kh«ng thÓ lÉn lén. Bëi v× nÕu kh«ng, tiªu chÝ ®¸nh gi¸ chøc n¨ng th­¬ng m¹i lµ lîi nhuËn sÏ bÞ lÉn lén víi tiªu chÝ lµm chÝnh s¸ch kh«ng v× môc tiªu lîi nhuËn. Nh­ vËy sÏ kh«ng ®¸nh gi¸ ®­îc thùc chÊt ho¹t ®éng cña ng©n hµng nh­ thÕ nµo. - Thay ®æi quy tr×nh c«ng nghÖ phï híp víi tiªu chuÈn ng©n hµng hiÖn ®¹i (hiÖn nay ®­îc xem nh­ qu¸ l¹c hËu so víi c¸c chuÈn mùc ng©n hµng hiÖn ®¹i). Sö dông m¹ng vµ Internet vµo hÖ thèng thanh to¸n (chøng tõ ®iÖn tö), thay thÕ cho hÖ thèng thanh to¸n chøng tõ ghi sæ l¹c hËu. HiÖn nay hÖ thèng tµi kho¶n t­ nh©n, C«ng ty còng rÊt kÐm ph¸t triÓn. ViÖc ®¸nh gi¸, ph©n tÝch tÝn dông chñ yÕu dùa vµo tÝn chÊp, thÕ chÊp, ®Þnh tÝn nªn kh«ng ®¸nh gi¸ ®­îc hiÖu qu¶ cña b¶n th©n dù ¸n. Kh«ng cã tæng kÕt, x©y dùng hÖ thèng d÷ liÖu vµ trung t©m qu¶n lý tÝn dông nªn kh«ng nèi tiÕp ®­îc th«ng tin gi÷a c¸c ng©n hµng víi nhau. - X©y dùng hÖ thèng thanh tra, gi¸m s¸t cã n¨ng lùc thùc sù. Chøc n¨ng gi¸m s¸t, ng¨n ngõa vµ b¶o vÖ ng©n hµng khái tæn thÊt, n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng tÝn dông; T­ vÊn cho c¸c c¬ quan, c¸c cÊp cã thÈm quyÒn vÒ c¸c doanh nghiÖp kh¸ch hµng. - Từ nay đến năm 2010, toàn bộ công tác tổ chức cán bộ của ngành phải phấn đấu theo phương hướng chung là: "Xây dựng một cơ cấu tổ chức hợp lý, gọn nhẹ cùng với đội ngũ cán bộ đủ về số lượng và chất lượng đủ sức đáp ứng đòi hỏi của nhiệm vụ; lấy cán bộ làm khâu đột phá trong toàn bộ hoạt động của ngành". Kế hoạch hội nhập kinh tế của ngành Ngân hàng Việt Nam có được thực hiện hay không chính là do đội ngũ cán bộ quyết định. Vì vậy, trong thời gian tới công tác tổ chức cán bộ tiếp tục được xác định là một trong những trọng tâm của ngành. - Ng©n hµng Trung ¦¬ng cÇn cã sù ®éc lËp h¬n vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý vµ vÒ ho¹t ®éng. Cho đến ngày hôm nay, hệ thống ngân hàng vẫn là nhân tố nòng cốt, tích cực  trong công cuộc đổi mới toàn diện nền kinh tế đất nước theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá, vận hành bằng cơ chế kinh tế thị trường có sự  quản lý vĩ mô của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Nền văn minh tiền tệ Việt Nam đã từng bước được khẳng định thông qua tính ổn định giá trị, tính đa dạng về phương tiện thanh toán thay tiền mặt và không ngừng hoàn thiện các công nghệ điều hành cũng như công nghệ kinh doanh hiện đại hướng về các nhu cầu tiện ích đa dạng của mọi tầng lớp nhân dân. Sự lớn mạnh và thay đổi nhanh chóng theo chiều hướng ngày càng hiện đại phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế cùng với sự tiếp nối truyền thống vẻ vang của ngành trong hơn nửa thế kỷ qua chắc chắn Ngân hàng Việt Nam cũng sẽ không phụ lòng tin của Đảng, của nhân dân và của bạn bè quốc tế. Với nhiệm vụ quan trọng là "một người chiến sỹ xung kích" trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trước những thách thức và thời cơ của xu thế hội nhập và toàn cầu hoá trong giai đoạn phát triển mới.