Tiểu luận Thực trạng và giải pháp con đường quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam

t­ liÖu s¶n xuÊt ë n­íc ta hiÖn nay ®­îc tiÕn hµnh d­íi nhiÒu h×nh thøc nh­: S¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, cæ phÇn ho¸ mét bé phËn lín doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®Ó chuyÓn c¸c doanh nghiÖp tõ mét chñ së h÷u lµ Nhµ n­íc sang doanh nghiÖp nhiÒu chñ së h÷u lµ c¸c cæ ®«ng vµ thùc hiÖn gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn së h÷u ®Êt ®ai, tµi s¶n, cña c¶i liªn quan ®Õn chñ thÓ trong nÒn kinh tÕ. ViÖc x©y dùng vµ hoµn thiÖn quan hÖ s¶n xuÊt trªn ph­¬ng diÖn s¶n xuÊt qu¶n lÝ ë n­íc ta ®­îc ®Æc biÖt quan t©m ®Õn viÖc h×nh thµnh c¸c lo¹i h×nh kinh tÕ, c¸c tæ chøc kinh doanh; ®iÒu ®ã ph¶i c¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tiÔn trong n­íc. VÒ viÖc x©y dùng vµ hoµn thiÖn quan hÖ trong viÖc ph©n phèi kÕt qu¶ s¶n xuÊt: Tr­íc ®©y ph©n phèi theo tµi s¶n vµ ph©n phèi theo vèn lµ h×nh thøc ph©n phèi cña t­ b¶n chñ nghÜa v× vèn vµ tµi s¶n ®Òu lµ cña giai cÊp t­ s¶n cßn ph©n phèi theo lao ®éng míi lµ ph­¬ng ph¸p ph©n phèi cña x· héi chñ nghÜa nh­ng hiÖn nay ë n­íc ta ®ang tån t¹i ba h×nh thøc ph©n phèi ®ã lµ ph©n phèi theo lao ®éng, ph©n phèi c¨n cø vµo tµi s¶n vµ vèn ®ãng gãp vµ ph©n phèi th«ng qua phóc lîi x· héi. Thø ba: Më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña kinh tÕ ®èi ngo¹i. HiÖn nay xu thÕ toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ tù do ho¸ th­¬ng m¹i ®ang lµ vÊn ®Ò næi bËt cña kinh tÕ thÕ giíi. C¶ thÕ giíi ®ang chøng kiÕn sù ph¸t triÓn nh­ vò b·o cña khoa häc c«ng nghÖ lµm cho lùc l­îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn m¹nh mÏ, t¹o sù thay ®æi s©u s¾c c¬ cÊu s¶n xuÊt, ph©n phèi, tiªu dïng vµ thóc ®Èy qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸, x· héi ho¸ nÒn kinh tÕ còng nh­ qu¸ tr×nh tham gia cña mçi quèc gia vµo ph©n c«ng lao ®éng vµ hîp t¸c quèc tÕ. ViÖt Nam tham gia vµo qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ víi chiÕn l­îc: “ViÖt Nam mong muèn lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi”; “ViÖt Nam s½n sµng lµm ®èi t¸c ®¸ng tin cËy cña c¸c quèc gia trªn thÕ giíi”. S¸ch l­îc tham gia héi nhËp cña ViÖt Nam lµ “T¹m g¸c qu¸ khø h­íng tíi t­¬ng lai, ®a ph­¬ng ho¸ c¸c quan hÖ quèc tÕ vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc kinh tÕ n­íc ngoµi. Chóng ta tham gia vµo qu¸ tr×nh ®ã nh»m môc tiªu ph¸t huy néi lùc ë bªn ngoµi ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, néi lùc lµ chÝnh, lµ chñ yÕu nh­ng ngo¹i lùc lµ quan träng. Mét ®iÒu ®¸ng chó ý lµ tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ dùa trªn nguyªn t¾c lµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi ngo¹i ph¶i ®¶m b¶o ®éc lËp tù chñ vµ toµn vÑn l·nh thæ ®Êt n­íc vµ ®¶m b¶o an ninh quèc phßng cña quèc gia. Muèn, tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cã hiÖu qu¶ chóng ta ph¶i n©ng cao søc c¹nh tranh, tÝch cùc tham gia khai th¸c thÞ tr­êng thÕ giíi, tÝch cùc tham gia hîp t¸c kinh tÕ khu vùc vµ hÖ thèng mËu dÞch ®a ph­¬ng toµn cÇu, xö lÝ mèi quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i víi ®éc lËp tù chñ, tù lùc c¸nh sinh, b¶o vÖ an ninh kinh tÕ quèc gia. 4.Mét sè ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH ë ViÖt Nam N­íc ta qu¸ ®é lªn CNXH cã nh÷ng ®Æc ®iÓm chung cña qu¸ ®é lªn CNXH cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi nh­: §ã lµ thêi k× xÐt trªn mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi ®Òu do nhiÒu thµnh phÇn kh«ng thuÇn nhÊt cÊu t¹o lªn; lµ thêi k× mµ sù ph¸t triÓn c¸i cò cña nh÷ng trËt tù cò ®«i khi lÊn ¸t nh÷ng mÇm mèng cña c¸i míi cña trËt tù míi. Thêi k× ®ã cã nhiÒu khã kh¨n phøc t¹p, ph¶i tr¶i qua nh÷ng lÇn thö nghiÖm ®Ó rót ra nh÷ng kinh nghiÖm, nh÷ng b­íc ®i ®óng ®¾n vµ trong qu¸ tr×nh thö nghiÖm. Bªn c¹nh nh÷ng ®Æc ®iÓm chung ®ã chóng ta tiÕn hµnh qu¸ cßn cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c biÖt víi c¸c quèc gia kh¸c nh­ :chóng ta b¾t ®Çu tiÕn hµnh qu¸ ®é khi ®Êt n­íc vÉn cßn bÞ chia c¾t hai miÒn víi nh÷ng chiÕn l­îc vµ nhiÖm vô kh¸c nhau (§¹i héi §¶ng III n¨m 1960). Trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh qu¸ ®é tõ §¹i héi §¶ng III ®Õn §¹i héi §¶ng VI chóng ta lu«n nhËn ®­îc sù viÖn trî gióp ®ì hîp t¸c cña hÖ thèng x· héi chñ nghÜa trªn thÕ giíi mµ ®Æc biÖt lµ Liªn X« thêi ®ã. Nh­ng ®Æc ®iÓm to lín nhÊt cña chóng ta trong thêi k× qu¸ ®é lµ “ tõ mét n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu tiÕn th¼ng lªn CNXH kh«ng ph¶i kinh qua giai ®o¹n ph¸t triÓn t­ b¶n chñ nghÜa”. §ã tuy kh«ng ph¶i la mét quy luËt b×nh th­êng nh­ng rÊt phï hîp víi ®iÒu kiÖn n­íc ta lóc bÊy giê. II. Thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ qu¸ ®é ë n­íc ta 1. Nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc Trong suèt thêi k× qu¸ ®é nhÊt lµ tõ khi thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi (tõ 1986) n­íc ta ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu to lín c¶ vÒ kinh tÕ, x· héi vµ chÝnh trÞ. 1.1. VÒ kinh tÕ Nh­ ta ®· biÕt d­íi ¸ch thèng trÞ cña thùc d©n Ph¸p nÒn kinh tÕ n­íc ta phô thuéc hoµn toµn vµo chñ nghÜa ®Õ quèc, kinh tÕ hÕt søc nghÌo nµn, l¹c hËu, n¹n ®ãi x¶y ra triÒn miªn vµ kÐo dµi, nghiªm träng nhÊt lµ vµo n¨m 1945 cã tíi hµng v¹n ng­êi cã nguy c¬ chÕt ®ãi. Nh­ng tõ khi cuéc kh¸ng chiÕn tr­êng k× kÕt thóc th¾ng lîi, miÒn B¾c b­íc vµo thêi k× qu¸ ®é th× d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng tÝnh chÊt nÒn kinh tÕ ®· thay ®æi. Tõ nÒn kinh tÕ thuéc ®Þa nöa phong kiÕn, chóng ta ®· x©y dùng ®­îc nÒn kinh tÕ mang tÝnh ®éc lËp mang tÝnh chÊt d©n chñ nh©n d©n, tho¸t khái sù phô thuéc hoµn toµn vµo chñ nghÜa ®Õ quèc. Trong giai ®o¹n tõ 1945 ®Õn 1975 kinh tÕ ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh nh­ng kÕt qu¶ thùc sù ®¸ng l­u ý lµ tõ n¨m 1986 ®Õn nay (thêi k× ®æi míi). Sau gÇn 20 n¨m ®æi míi kinh tÕ ®· cã nh÷ng b­íc chuyÓn biÕn ®¸ng mõng. Thø nhÊt: NÒn kinh tÕ trong nh÷ng n¨m qua t¨ng tr­ëng liªn tôc vµ cã tèc ®é cao. Møc t¨ng GDP n¨m 2002 ®¹t 6,79%, n¨m 2003 ®¹t 7,26% vµ n¨m 2004 ,n¨m 2005 ®¹t 8,4%,n¨m 2006 t¨ng 8,17%,cßn n¨m 2007 GDP ë Viªt Nam lµ 8,3% Năm 2007 là năm đầu tiên Việt Nam trở thành thành viên chính thức của WTO và thực hiện cam kết PNTR với Hoa Kỳ, do đó, thị trường xuất khẩu mở rộng, các rào cản thương mại Việt Nam với các nước thành viên WTO được dỡ bỏ hoặc hạn chế. Vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế được nâng cao qua Hội nghị cấp cao APEC năm 2006. Quan hệ ngoại giao, các hoạt động hợp tác kinh tế, đầu tư, mở rộng thị trường xuất khẩu được củng cố và tăng cường thông qua các cuộc thăm cấp cao của lãnh đạo Đảng, Nhà nước cùng với sự tham gia của các nhà doanh nghiệp. Tình hình chính trị ổn định, an ninh - quốc phòng bảo đảm, đã tạo môi trường thuận lợi thu hút các nhà đầu tư nước ngoài cũng như các doanh nghiệp trong nước. Kinh tế tăng trưởng cao, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tiến bộ là thành tựu nổi bật nhất, cơ bản nhất của nền kinh tế Việt Nam năm 2007. Tổng sản phẩm trong nước ước tăng 8,44%, đạt kế hoạch đề ra (8,0 - 8,5%), cao hơn năm 2006 (8,17%) và là mức cao nhất trong vòng 11 năm gần đây. Với tốc độ này, Việt Nam đứng vị trí thứ 3 về tốc độ tăng GDP năm 2007 của các nước châu Á sau Trung Quốc (11,3%) và Ấn Độ (khoảng 9%) và cao nhất trong các nước ASEAN (6,1%). Tốc độ tăng trưởng GDP cả 3 khu vực kinh tế chủ yếu đều đạt mức khá: Khu vực nông - lâm nghiệp và thủy sản ước tăng 3,0%/ so với mức 3,32% cùng kỳ 2006, khu vực công nghiệp và xây dựng tăng 10,33% (riêng công nghiệp tăng 10,32%)/ so với mức 10,4% và 10,32% cùng kỳ và khu vực dịch vụ tăng 8,5%/ so với mức 8,29% của năm 2006. (tính theo giá so sánh năm 1994). Thø hai: VÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ víi sù chuyÓn dÞch ngµnh vµ chuyÓn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. C¬ cÊu ngµnh kinh tÕ ®· cã sù chuyÓn dÞch theo h­íng khu vùc I (gåm n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, thuû s¶n) tuy vÉn ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng cao liªn tôc nh­ng tû träng ®· gi¶m xuèng trong ®ã tû träng khu vùc II (c«ng nghiÖp vµ x©y dùng c¬ b¶n) vµ khu vùc III (gåm c¸c ngµnh dÞch vô) ®· t¨ng lªn. §Õn n¨m 2003 tû träng cña khu vùc I lµ 22%, khu vùc II lµ 39%, khu vùc III lµ 39 n¨m 2004 th× tû träng c¸c khu vùc t­¬ng øng lµ 21.8%; 40.1%; 32.2% .N¨m 2007 cơ cấu kinh tế có bước chuyển dịch tích cực theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp, xây dựng dịch vụ và giảm tỷ trọng khu vực nông nghiệp (khu vực nông nghiệp chiếm 20%; công nghiệp và xây dựng chiếm 41,5%, dịch vụ 38,1%. Thø ba: VÒ c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ míi ®· b­íc ®Çu ®­îc h×nh thµnh. Nhµ n­íc ®· xo¸ bá vÒ c¬ b¶n kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, quan liªu, bao cÊp, x©y dùng nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh c¬ chÕ thÞ tr­êng, Nhµ n­íc ®· dÇn dÇn c¶i tæ bé m¸y vµ c¸c c«ng cô qu¶n lý. Tõ chç chñ yÕu sö dông ph­¬ng ph¸p hµnh chÝnh coi kÕ ho¹ch ho¸ víi c¸c chØ tiªu ph¸p lÖnh lµ c«ng cô ®Ó qu¶n lý, ®iÒu hµnh nÒn kinh tÕ sang chñ yÕu qu¶n lý b»ng ph¸p luËt kÕt hîp chÝnh s¸ch vµ c¸c c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« nh­ chÝnh s¸ch tµi chÝnh, tiÒn tÖ, thu nhËp vµ chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i. Thø t­: Kinh tÕ n­íc ta ®· ®¹t thµnh c«ng lín trong viÖc kiÒm chÕ vµ ®Èy lïi l¹m ph¸t. Trong nh÷ng n¨m tõ 1986 ®Õn 1988 l¹m ph¸t tíi ba con sè (cao nhÊt lµ 774,7% n¨m 1986) nh­ng ®Õn n¨m 1989 l¹m ph¸t ®· ®­îc chÆn l¹i ë hai con sè sau ®ã gi¶m xuèng mét con sè (n¨m 1997 lµ 3,7%; n¨m 1999 lµ 0,1%; n¨m 2001 lµ 0,8%; n¨m 2002 lµ 4%; n¨m 2003 lµ 3% thËm chÝ cßn cã gi¶m ph¸t vµo n¨m 2000 lµ - 0.6%. N¨m 2004 võa qua l¹m ph¸t ®· t¨ng lªn 9,5%. Thø n¨m:VÒ kinh tÕ ®èi ngo¹i. Trong thêi k× qu¸ ®é còng ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Chóng ta ®· tham gia vµo c¸c tæ chøc khu vùc còng nh­ trªn thÕ giíi: gia nhËp ASEAN n¨m 1995, gia nhËp AFTA n¨m 1996, gia nhËp APEC n¨m 1998, ký hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt – MÜ, . Th¸ng 10 n¨m 2004 tæ chøc thµnh c«ng Héi nghÞ th­îng ®Ønh ¸ - ¢u lÇn thø 5 (ASEM 5). Th¸ng 11 n¨m 2006 ViÖt Nam gia nhËp WTO vµ công trong n¨m nµy Viªt Nam ®· tæ chøc thµnh c«ng héi nghÞ APEC N¨m 2006 ViÖt Nam ®¹t xuÊt khÈu kû lôc 39,6 tØ USD,n¨m 2007 ®¹t ng­ìng 47 tØ USD . Thu hút vốn đầu tư nước ngoài đạt mức kỷ lục: Ước tính vốn đăng ký mới và vốn tăng thêm của các dự án cũ bổ sung cả năm 2007 đạt trên 20,3 tỉ USD, tăng 8,3 tỉ USD, so năm 2006 (12 tỉ USD), vượt kế hoạch 7 tỉ USD và là mức cao nhất từ trước đến nay. Tổng số vốn FDI năm 2007 đạt mức gần bằng vốn đầu tư của 5 năm 1991 - 1995 là 17 tỉ USD và vượt qua năm cao nhất 1996 là 10,1 tỉ USD. Vốn đầu tư chủ yếu tập trung vào dịch vụ 63,7% và công nghiệp 35,0%, ngành nông - lâm nghiệp thủy sản 1,3%. Địa phương thu hút nhiều vốn FDI đăng ký mới trong 2007 là Thành phố Hồ Chí Minh 308 dự án với số vốn gần 2 tỉ USD; Phú Yên 5 dự án với số vốn trên 1,7 tỉ USD, Bà Rịa - Vũng Tàu 1 tỉ 69 triệu USD; Bình Dương 1 tỉ 20 triệu USD; Hà Nội 963 triệu USD và Vĩnh Phúc 789 triệu USD. Có 4 quốc gia và vùng lãnh thổ đạt trên 1 tỉ USD vốn đầu tư mới là: Hàn Quốc 3.686,9 triệu USD; Quần đảo Virgin thuộc Anh 3.501 triệu USD; Xin-ga-po 1.551,5 triệu USD; Đài Loan 1.141,9 triệu USD. Trong năm 2007 cả nước đã thu hút 350 lượt dự án tăng vốn với số vốn trên 3,2 tỉ USD vốn đầu tư tăng thêm của các dự án cũ. Nét mới trong thu hút vốn FDI năm 2007 là cơ cấu đầu tư đã chuyển dịch từ công nghiệp sang lĩnh vực dịch vụ khách sạn, căn hộ cho thuê, nhà hàng, du lịch, tài chính, ngân hàng... Địa bàn đầu tư cũng chuyển mạnh đến các vùng ít dự án như miền Trung, miền Bắc. Năm 2007, cả nước có 52 địa phương thu hút vốn FDI. Các tỉnh miền Trung năm 2007 đã thu hút 3,3 tỉ USD vốn đầu tư đăng ký mới, tăng 264,5% so với năm 2006 và gần bằng số vốn FDI của 18 năm trước đó cộng lại (3,5 tỉ USD). Nhà máy lọc dầu Vũng Rô do Anh và Nga hợp tác đầu tư, vốn FDI của tỉnh Phú Yên đạt 1,7 tỉ USD là đứng đầu các tỉnh miền Trung, vượt qua Đà Nẵng, Quảng Nam và Thừa Thiên - Huế. Tổng số vốn đầu tư nước ngoài (FDI) năm 2007 của nước ta đạt 20,3 tỉ USD là mức cao nhất từ trước đến nay. 1.2. VÒ x· héi Trong suèt thêi k× qu¸ ®é chóng ta ®· ®¹t ®­îc nh÷ng chuyÓn biÕn tèt vÒ mÆt x· héi. Nh×n chung ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cña phÇn lín nh©n d©n ®­îc c¶i thiÖn mét b­íc râ rÖt. Sè hé cã thu nhËp trung b×nh vµ sè hé giµu t¨ng lªn ( hiÖn nay lín h¬n 10%), GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi trong c¶ n­íc ®¹t 484,8 USD, khu vùc thµnh thÞ ®¹t tíi 794,8%, khu vùc §«ng Nam Bé ®¹t 820,8 USD. Tû lÖ hé nghÌo gi¶m tõ 30% n¨m 1992 xuèng cßn 10,8% n¨m 2003 vµ 9,03% n¨m 2004. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y cã 1,5 ®Õn 1,7 triÖu lao ®éng ®­îc gi¶i quyÕt viÖc lµm. Møc t¨ng hµng n¨m cña sè ng­êi cã viÖc lµm b¾t ®Çu ngang b»ng vµ v­ît chót Ýt so víi l­îng t¨ng thªm trong n¨m cña lùc l­îng lao ®éng. Cïng víi ®êi sèng vËt chÊt ®êi sèng tinh thÇn còng ®­îc n©ng lªn ®¸ng kÓ. Tr×nh ®é d©n chÝ ®­îc n©ng lªn ®¸ng kÓ, ®êi sèng v¨n ho¸ cña nh©n d©n ®­îc c¶i thiÖn. Ho¹t ®éng cña c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng trë lªn réng kh¾p. Sù nghiÖp gi¸o dôc, ®µo t¹o,c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸, nghÖ thuËt, c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh vµ nhiÒu ho¹t ®éng x· héi kh¸c ®Òu cã mÆt ph¸t triÓn vµ tiÕn bé. C¸c cÊp §¶ng bé ë ®Þa ph­¬ng th­êng xuyªn chó ý ®Õn c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸, nghÖ thuËt phôc vô ®ång bµo nh­ chiÕu phim ¶nh, tæ chøc sinh ho¹t tËp thÓ… Mét thµnh qu¶ to lín vÒ x· héi ph¶i kÓ ®Õn lµ sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng y tÕ, gi¸o dôc. M¹ng l­íi y tÕ b©y giê ®· réng kh¾p lu«n kÞp thêi ch¨m lo søc khoÎ cho nh©n d©n. ë hÇu hÕt c¸c x· ph­êng thÞ trÊn ®Òu cã c¸c tr¹m x¸ víi nh÷ng c¸n bé y tÕ ®· ®­îc qua ®µo t¹o. Thµnh c«ng vÒ y tÕ lín nhÊt trong n¨m võa qua lµ chóng ta ®· nhanh chãng k×m chÕ, khoanh vïng ®­îc dÞch Sar còng nh­ dÞch cóm gia cÇm, råi nh÷ng ca phÉu thuËt cÊy ghÐp tuû, thËn… VÒ gi¸o dôc: Gi¸o dôc ë ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m võa qua lu«n ®­îc coi lµ quèc s¸ch hµng ®Çu. §¶ng vµ Nhµ n­íc lu«n cã nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî vµ ®Çu t­ cho ph¸t triÓn gi¸o dôc nh­ ®Çu t­ c¬ së h¹ tÇng kÜ thuËt, trî cÊp cho häc sinh, sinh viªn…KÕt qu¶ lµ sè ng­êi tham gia xãa mï ch÷ ë tÊt c¶ c¸c cÊp t¨ng lªn 12%. VÒ c¬ b¶n n­íc ta ®· phæ cËp ®­îc tiÓu häc. §Õn th¸ng 6 n¨m 2004 ®· cã 19 tØnh trong c¶ n­íc ®­îc c«ng nhËn phæ cËp trung häc c¬ së. TØ lÖ häc sinh trung häc n¨m 2004 ®¹t 67% Tr×nh ®é häc vÊn ngµy cµng ®­îc n©ng cao thÓ hiÖn ë sè hå s¬ ®¨ng kÝ dù thi vµo ®¹i häc vµ cao ®¼ng ngµy cµng t¨ng. N¨m 2006 bé Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ®· kiªn quyÕt nãi kh«ng víi tiªu cùc vµ bÖnh thµnh tÝch TÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o cña ng­êi d©n ®­îc kh¬i dËy vµ ph¸t huy. Ng­êi lao ®éng ngµy cµng chñ ®éng h¬n trong t×m kiÕm viÖc lµm t×m c¸ch t¨ng thu nhËp, tù c¶i thiÖn ®êi sèng, tham gia ý kiÕn ®ãng gãp vµo c¸c sinh ho¹t chung cña céng ®ång, x· héi. Kh«ng cßn nhiÒu hiÖn t­îng û l¹i, thô ®éng, tr«ng chê Nhµ n­íc, dùa dÉm tËp thÓ. 1.3. VÒ chÝnh trÞ Thø nhÊt ®· thùc hiÖn tèt §¶ng l·nh ®¹o, Nhµ n­íc qu¶n lý. Sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ®èi víi sù nghiÖp c¸ch m¹ng ViÖt Nam lµ mét tÊt yÕu lÞch sö vµ lµ tÊt yÕu kh¸ch quan. Tõ khi giµnh ®­îc th¾ng lîi trong cuéc c¸ch m¹ng Th¸ng 8 n¨m 1945, §¶ng céng s¶n ViÖt Nam vÒ thùc chÊt ®· trë thµnh mét §¶ng cÇm quyÒn. Trong suèt mÊy chôc n¨m qua §¶ng ®· thµnh c«ng trong viÖc võa l·nh ®¹o nh©n d©n tiÕn hµnh c¸c cuéc kh¸ng chiÕn chèng ngo¹i x©m, b¶o vÖ ®éc lËp vµ x©y dùng mét x· héi míi – x· héi x· héi chñ nghÜa. §¶ng lu«n lµ lùc l­îng chÝnh trÞ duy nhÊt l·nh ®¹o c¸ch m¹ng vµ l·nh ®¹o nh©n d©n, §¶ng l·nh ®¹o toµn diÖn ®èi víi Nhµ n­íc vµ mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi. Tuy nhiªn, §¶ng kh«ng tù biÕn m×nh thµnh Nhµ n­íc. Ngµy nay, víi yªu cÇu míi cña c«ng cuéc ®æi míi ®Æc biÖt lµ x©y dùng nÒn kinh tÕ ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa th× vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng vµ qu¶n lý cña Nhµ n­íc ®­îc n©ng lªn. §¶ng ®· l·nh ®¹o c¸c c¬ quan Nhµ n­íc thÓ chÕ ho¸ ®­êng lèi, chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng thµnh ph¸p luËt. Chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc vµ tæ chøc thùc hiÖn th«ng qua bé m¸y Nhµ n­íc. §¶ng ®· l·nh ®¹o, ch¨m lo x©y dùng ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc ®¸p øng yªu cÇu ngµy cµng cao cña c«ng cuéc x©y dùng Nhµ n­íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa cña nh©n d©n, do d©n, v× d©n. §¶ng ®· vµ ®ang l·nh ®¹o ngµy cµng tèt h¬n c«ng t¸c kiÓm tra, thanh tra, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc. Nhµ n­íc ta lµ Nhµ n­íc ph¸p quyÒn cïng víi sù l·nh ®¹o cña §¶ng th× qu¶n lý Nhµ n­íc còng ®­îc t¨ng c­êng. Nhµ n­íc qu¶n lý kinh tÕ: trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, Nhµ n­íc qu¶n lý kinh tÕ thÞ tr­êng tøc lµ ®iÒu khiÓn kinh tÕ sao cho nã tù vËn ®éng ®Õn c¸c môc tiªu mong muèn b»ng c¸ch sö dông c¸c c«ng cô ®iÒu tiÕt vµ can thiÖp mçi khi cÇn thiÕt. Nhµ n­íc chØ qu¶n lý vÜ m« nÒn kinh tÕ chø kh«ng hÒ “lµm kinh tÕ” nh­ doanh nghiÖp ®ang lµm tøc lµ Nhµ n­íc lùa chän ph­¬ng ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi. Can thiÖp ®iÒu khiÓn mçi khi nÒn kinh tÕ ®i chÖch ngoµi ph­¬ng ¸n bëi c¸c chÊn ®éng kinh tÕ, chÝnh trÞ x· héi bªn trong, bªn ngoµi. §èi víi viÖc qu¶n lý x· héi th× Nhµ n­íc ta qu¶n lý x· héi b»ng ph¸p luËt, coi träng gi¸o dôc n©ng cao ®¹o ®øc kÕt hîp biÖn ph¸p hµnh chÝnh víi gi¸o dôc t­ t­ëng, n©ng cao d©n chÝ. §· kÕt hîp ®­îc søc m¹nh ph¸p luËt víi søc m¹nh quÇn chóng. §©y lµ nÐt ®Æc s¾c vµ còng lµ thµnh c«ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc trong viÖc kÕt hîp ph¸p lý vµ v¨n ho¸ truyÒn thèng cña c¸c thÕ hÖ ng­êi ViÖt Nam ®­îc ®óc kÕt trong t­ t­ëng Hå ChÝ Minh. Thø hai: Trong suèt thêi k× qu¸ ®é võa qua nh×n chung chóng ta tiÕp tôc gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ, cñng cè quèc phßng, an ninh, b¶o vÖ chÕ ®é, chñ quyÒn ®Êt n­íc. MÆc dï nh÷ng kÎ thï ®Þch kh«ng ngõng chèng ph¸ c¸ch m¹ng trong n­íc, mÆc dï x¶y ra khñng ho¶ng kinh tÕ, x· héi vµo thêi k× nh÷ng n¨m 1996 – 2000 nh­ng chÝnh trÞ cña n­íc ta vÉn ®­îc æn ®Þnh. Thµnh qu¶ nµy lµ kÕt qu¶ tæng hîp cña c«ng cuéc ®æi míi trong ®ã quèc phßng an ninh gi÷ vai trß ®Æc biÖt quan träng. C¸c nhu cÇu cñng cè quèc phßng, c¶i thiÖn ®êi sèng cña lùc l­îng vò trang lu«n ®­îc quan t©m ®¸p øng. ChÊt l­îng vµ søc m¹nh qu©n ®éi lu«n ®­îc n©ng lªn. ThÕ trËn quèc phßng toµn d©n lu«n ®­îc cñng cè v÷ng ch¾c, chñ quyÒn ®Êt n­íc cµng ®­îc kh¼ng ®Þnh râ rµng. Nh­ vËy, chóng ta ®· thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch kÕt hîp kinh tÕ vµ an ninh quèc phßng. Thø ba: chóng ta thùc hiÖn cã kÕt qu¶ nhiÒu b­íc quan träng vÒ hÖ thèng chÝnh trÞ. VÒ cñng cè §¶ng: Trong thêi gian qua §¶ng ®· tõng b­íc bæ sung, cô thÓ ho¸ ®­êng lèi ®æi míi, lµm râ dÇn con ®­êng ®i lªn CNXH ë n­íc ta, cñng cè vÒ chÝnh trÞ, t­ t­ëng, tæ chøc, ®æi míi ph­¬ng thøc l·nh ®¹o vµ t¨ng c­êng vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng trong x· héi. VÒ ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n: Tuy thùc hiÖn c¬ chÕ §¶ng l·nh ®¹o, Nhµ n­íc qu¶n lý nh­ng Nhµ n­íc ta lµ Nhµ n­íc ph¸p quyÒn d©n chñ, do d©n vµ v× d©n. §iÒu ®ã thÓ hiÖn râ nhÊt trong c¸c cuéc bÇu cö §¹i biÓu héi ®ång nh©n d©n c¸c cÊp theo chÕ ®é phæ th«ng ®Çu phiÕu, chÝnh ng­êi d©n ®· trùc tiÕp ®­îc cÇm phiÕu ®i bÇu ng­êi ®¹i diÖn cho m×nh – nh÷ng ng­êi sÏ thay mÆt hä tr×nh bµy lªn c¬ quan cÊp trªn cã thÈm quyÒn nh÷ng vÊn ®Ò bÊt cËp trong cuéc sèng hµng ngµy, sÏ thay mÆt hä ®ßi hái nh÷ng quyÒn lîi hîp ph¸p mµ hä ®­îc h­ëng. Bªn c¹nh ®ã, ®êi sèng cña nh©n d©n c¸c vïng d©n téc còng ®­îc ®Æc biÖt chó ý quan t©m, §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c d©n téc ph¸t triÓn ®i lªn con ®­êng v¨n minh, tiÕn bé, g¾n bã mËt thiÕt víi sù ph¸t triÓn cña céng ®ång c¸c d©n téc ViÖt Nam . §¶ng lu«n lu«n t«n träng lîi Ých, truyÒn thèng, v¨n ho¸, tËp qu¸n, tÝn ng­ìng t«n gi¸o cña c¸c d©n téc, lu«n thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch t«n träng vµ ®¶m b¶o quyÒn tù do tÝn ng­ìng t«n gi¸o nh­ng còng ®ång thêi chèng viÖc lîi dông tÝn ng­ìng ®Ó x©m h¹i ®Õn lîi Ých quèc gia d©n téc. Thø ba: trong thêi gian qua chóng ta ®· söa ®æi HiÕn ph¸p, söa ®æi vµ ban hµnh nhiÒu v¨n b¶n Ph¸p luËt quan träng, trong ®ã cã nh÷ng luËt vÒ tæ chøc bé m¸y Nhµ n­íc, luËt d©n sù, luËt ®Êt ®ai, luËt lao ®éng, luËt doanh nghiÖp Nhµ n­íc, luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi, luËt ®Çu t­ trong n­íc… Qua viÖc söa ®æi, bæ sung, thay ®æi c¸c v¨n b¶n luËt chóng ta ®· tiÕn hµnh c¶i c¸ch mét b­íc nÒn hµnh chÝnh quèc gia, x©y dùng vµ tõng b­íc hoµn thiÖn Nhµ n­íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. Thø t­: chóng ta ph¸t triÓn m¹nh mÏ quan hÖ ®èi ngo¹i, ph¸ vì thÕ bao v©y, c« lËp, tham gia tÝch cùc vµo ®êi sèng céng ®ång quèc tÕ. Chóng ta ®· triÓn khai tÝch cùc vµ n¨ng ®éng ®­êng lèi ®èi ngo¹i ®éc lËp, tù chñ, ®a ph­¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸. Chóng ta ®· kh¾c phôc vµ t¨ng c­êng quan hÖ víi c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn nh­ Mü, NhËt, b×nh th­êng ho¸ quan hÖ ViÖt – Mü, më réng quan hÖ víi c¸c n­íc Nam ¸, Ch©u Phi, Mü Latinh, Trung §«ng, víi c¸c tæ chøc quèc tÕ, khu vùc, ®· tham gia vµo c¸c tæ chøc ASEAN, AFTA, APEC…vµ s¾p tíi ®©y sÏ gia nhËp WTO . Chóng ta ®· nèi l¹i quan hÖ víi c¸c quü tiÒn tÖ nh­ IMF, ODA… nªn chóng ta ®· ®­îc hç trî rÊt nhiÒu vÒ vèn – mét yÕu tè ®Çu vµo quan träng cña s¶n xuÊt. §ång thêi, chóng ta tiÕp tôc duy tr× ph¸t triÓn quan hÖ ®oµn kÕt h÷u nghÞ víi c¸c §¶ng céng s¶n vµ c«ng nh©n c¸c phong trµo ®éc lËp, c¸c tæ chøc vµ phong trµo c¸ch m¹ng tiÕn bé trªn thÕ giíi; thiÕt lËp quan hÖ víi c¸c §¶ng cÇm quyÒn. Thµnh tùu trªn lÜnh vùc ®èi ngo¹i lµ mét nh©n tè quan träng gãp phÇn gi÷ v÷ng hoµ b×nh, ph¸ bá thÕ bÞ bao v©y, cÊm vËn, c¶i thiÖn m«i tr­êng quèc tÕ, n©ng cao vÞ thÕ n­íc ta trªn tr­êng quèc tÕ. 2. Nh÷ng h¹n chÕ Tuy ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu to lín nh­ng trong thêi k× qu¸ ®é vµ trong c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n­íc chóng ta ®· cßn m¾c kh«ng Ýt khuyÕt ®iÓm vµ yÕu kÐm. 2.1.Nh÷ng h¹n chÕ tån t¹i trong kinh tÕ cña thêi k× qu¸ ®é. Mét lµ: N­íc ta ®· cã nhiÒu biÖn ph¸p thóc ®Èy ph¸t triÓn c¬ chÕ thÞ tr­êng nh­ng cho ®Õn nay c¬ chÕ thÞ tr­êng vÉn cßn s¬ khai. HÖ thèng qu¶n lý kinh tÕ n­íc ta cßn ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi, luËt ph¸p, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ch­a ®ång bé, nhÊt qu¸n vµ t¸c ®éng cïng chiÒu ®Ó thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn m¹nh mÏ, n©ng cao hiÖu qu¶ vµ ®óng h­íng. C¸c kÕ ho¹ch ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ vÒ quy ho¹ch, x©y dùng, qu¶n lý, sö dông ®Êt ®ai, tµi nguyªn thiªn nhiªn…, thñ tôc hµnh chÝnh cã nhiÒu tiÕn bé nh­ng cßn chËm ch¹p. Th­êng cã sai sãt míi söa ®æi bæ sung chø ch­a ®­a ra ®­îc tõ khi ban hµnh nªn cßn nhiÒu bÊt cËp trong hÖ thèng hµnh chÝnh quèc gia. VÒ th­¬ng nghiÖp th× Nhµ n­íc cßn “bá trèng” mét sè “trËn ®Þa” quan träng, ch­a ph¸t huy tèt ®­îc vai trß chñ ®¹o trong l­u th«ng hµng ho¸, æn ®Þnh gi¸ c¶ thÞ tr­êng, b¶o vÖ s¶n xuÊt vµ tiªu dïng lµm cho gi¸ c¶ n¨m võa qua t¨ng lªn tíi 9,5%, x¶y ra c¶ ngé ®éc thùc phÈm, ng­êi tiªu dïng mua ph¶i hµng gi¶, hµng kÐm chÊt l­îng. Kh©u qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu cßn nhiÒu s¬ hë, tiªu cùc nh­ nhËp lËu, trèn thuÕ, nhËn hèi lé… g©y ra nh÷ng t¸c ®éng xÊu kh«ng nhá cho ®èi víi s¶n xuÊt trong n­íc. Giá cả tăng cao, không đạt được mục tiêu đề ra. Chỉ số giá tiêu dùng ước tăng 12,4% so với tháng 12-2006. Đây là tốc độ tăng giá cao nhất trong những năm gần đây, vượt qua tốc độ tăng GDP và không đạt mục tiêu đề ra. Nhóm hàng tăng giá cao nhất trong năm qua là hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 18,92%, riêng lương thực tăng 15,4%, giá thực phẩm tăng 21,16%, thứ 2 là nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 17,12%, thứ 3 là đồ dùng và dịch vụ khác tăng 9,02%, thứ 4 là dược phẩm, y tế tăng 7,05% và thứ 5 là may mặc, mũ nón, giày dép tăng 5,47%. ở Thành phố Hồ Chí Minh, chỉ số giá cả ư. ớc cả năm tăng trên 12% Nhập siêu lớn. Chung cả năm, nhập siêu ước lên tới trên 13,1 tỉ USD, bằng 27,5% kim ngạch xuất khẩu. Điều này thể hiện rõ nhất trong 2 tháng cuối năm. Đáng chú ý là 3 mặt hàng nhập khẩu tăng gấp hơn 2 lần so năm 2006 là ô-tô nguyên chiếc xe máy nguyên chiếc và dầu mỡ động thực vật, không có mặt hàng nào giảm so với năm 2006 về kim ngạch. Ba lµ: Kinh tÕ t¨ng tr­ëng kh¸ nhanh nh­ng n¨ng suÊt hiÖu qu¶ cßn thÊp. Nh×n chung tèc ®é t¨ng tr­ëng nÒn kinh tÕ ch­a xøng víi møc t¨ng ®Çu t­ vµ thÊp h¬n so víi kÕ ho¹ch, tÝnh bÒn v÷ng vµ ®é ®ång ®Òu ch­a cao, c¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn dÞch cßn chËm. Khu vùc dÞch vô tuy ®­îc ®Çu t­ kh¸ xong tû träng t¨ng chËm trong c¬ cÊu GDP thËm chÝ n¨m 2004 cßn gi¶m so víi n¨m 2003 lµ 6,8%. HÖ thèng dÞch vô hç trî s¶n xuÊt võa thiÕu võa yÕu vµ kÐm hiÖu qu¶. C¬ cÊu lao ®éng chuyÓn dÞch chËm kh«ng t­¬ng øng víi chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ nhÊt lµ trong khu vùc n«ng nghiÖp n«ng th«n ( n¨m 2003 cßn chiÕm lín h¬n 60% lao ®éng). Tuy viÖc ph¸t huy ®­îc nguån nh©n lùc cho ®Çu t­ ph¸t triÓn cã nhiÒu tiÕn bé, vèn trong n­íc chiÕm trªn 70% nh­ng l¹i cã sù gi¶m sót cña nguån vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (FDI) n¨m 2002 vèn ®Çu t­ suy gi¶m chØ cßn b»ng 60% so víi cïng k× n¨m 2001. §iÒu nµy cho thÊy m«i tr­êng ®Çu t­ cña ViÖt Nam cßn nhiÒu v­íng m¾c nhÊt lµ thñ tôc hµnh chÝnh, lÜnh vùc vµ ph¹m vi ®Çu t­ ch­a hÊp dÉn so víi c¸c n­íc kh¸c trong khu vùc. Bèn lµ c¹nh tranh cßn yÕu vµ tr×nh ®é kÜ thuËt l¹c hËu. Søc c¹nh tranh vµ n¨ng lùc qu¶n lý cña c¸c doanh nghiÖp cßn yÕu, thiÕu sù chuÈn bÞ ®Ó øng phã hiÖu qu¶ víi qu¸ tr×nh héi nhËp ®ang diÔn ra ngµy cµng s©u réng (thÓ hiÖn râ ë viÖc c¸c doanh nghiÖp ch­a thùc sù chó ý ®Õn viÖc ®¨ng kÝ nh·n hiÖu cho s¶n phÈm cña m×nh). XÐt vÒ tiªu chÝ c¹nh tranh cña s¶n phÈm nh­ gi¸ c¶, chÊt l­îng, m¹ng l­íi tæ chøc tiªu thô th× hµng ho¸ cña ViÖt Nam còng cã søc c¹nh tranh yÕu. Nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu ch­a cã ®­îc hµm l­îng c«ng nghÖ cao, gi¸ trÞ gia t¨ng lín, hµng xuÊt khÈu chñ yÕu lµ th« hoÆc s¬ chÕ vÝ dô nh­ dÇu khÝ, than… vµ chÊt l­îng thÊp. Bªn c¹nh ®ã ch­a x©y dùng vµ sö dông c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ thÞ tr­êng néi ®Þa. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n khiÕn cho c¹nh tranh yÕu lµ hµm l­îng c«ng nghÖ trong s¶n phÈm, tr×nh ®é lao ®éng cña ViÖt Nam cßn thÊp. Theo con sè thèng kª ViÖt Nam cã gÇn 40 triÖu lao ®éng th× cã tíi 83% lao ®éng kh«ng cã tr×nh ®é chuyªn m«n kÜ thuËt, sè l­îng c«ng nh©n ®­îc ®µo t¹o nghÒ chiÕm ch­a tíi 26 %. 2.2. H¹n chÕ trong qu¶n lý cña Nhµ n­íc. Nhµ n­íc qu¶n lý mäi mÆt cña ®êi sèng kinh tÕ, x· héi nh­ng nh×n chung bé m¸y qu¶n lý, hÖ thèng c«ng cô qu¶n lý còng nh­ c¬ chÕ qu¶n lý cña Nhµ n­íc vÉn cßn cã nh÷ng h¹n chÕ, thiÕu sãt. VÒ bé m¸y qu¶n lý: Bé m¸y Nhµ n­íc cång kÒnh, hiÖu lùc ch­a cao. Bé m¸y Nhµ n­íc TW ch­a hîp lý, nhiÒu c¬ quan ch­a râ chøc n¨ng nhiÖm vô, cßn ë thÕ bÞ ®éng “cã ng­êi míi ®Î ra nhiÖm vô”, nhiÒu ng­êi ch­a ®¹i diÖn cho nh©n d©n, cho trÝ tuÖ cña c¬ quan ®ã. ViÖc ®·i ngé cho c«ng chøc Nhµ n­íc ch­a xøng ®¸ng lµ mét nguyªn nh©n cña tham nhòng, hèi lé – mét quèc n¹n hiÖn nay. Tuy nh÷ng n¨m qua lu«n thùc hiÖn c¶i tæ bé m¸y Nhµ n­íc ®Ó gän nhÑ, n¨ng ®éng nh­ng sè l­îng viªn chøc nhµ n­íc kh«ng ngõng t¨ng lªn. VÒ hÖ thèng c«ng cô qu¶n lý: Bao gåm ba c«ng cô chÝnh lµ kÕ ho¹ch ho¸ ®Þnh h­íng, ph¸p luËt vµ hÖ thèng chÝnh s¸ch vµ hÖ thèng c«ng cô kinh tÕ. KÕ ho¹ch ho¸ ®Þnh h­íng lµ c«ng cô cã néi dung lµ kÕ ho¹ch mang tÝnh ®Þnh h­íng vµ kÕ ho¹ch kh«ng chØ giao nhiÖm vô mµ cßn ®iÒu phèi thùc hiÖn nh­ng thùc tÕ th× Nhµ n­íc vÉn ch­a bá ®­îc chÝnh s¸ch qu¶n lý kinh tÕ trùc tiÕp ®Ó qu¶n lý gi¸n tiÕp mµ cßn ®an xen c¶ hai. ë mét sè ®Þa ph­¬ng Nhµ n­íc cßn can thiÖp vµo s¶n xuÊt cña gia ®×nh vµ cña doanh nghiÖp nh­ s¶n xuÊt c¸i g×? s¶n xuÊt nh­ thÕ nµo? cung cÊp cho ai? Vµ cßn giao kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kÕ ho¹ch giao nép. Ph¸p luËt ë ViÖt Nam ®· cã sù chuyÓn biÕn trong viÖc dïng ph¸p luËt ®Ó qu¶n lý ®Çu t­, luËt doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Nh­ng nhiÒu luËt quan träng nh­ luËt ph¸ s¶n, luËt c¹nh tranh… th× ch­a cã nªn cßn lóng tóng trong qu¶n lý c¶ tÇm vi m« vµ vÜ m«. Còng do ®ã mµ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh phi ph¸p ho¹t ®éng g©y thiÖt h¹i nghiªm träng cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. HÖ thèng chÝnh s¸ch c«ng cô kinh tÕ cña n­íc ta cßn tån t¹i nhiÒu h¹n chÕ. ChÝnh s¸ch qu¶n lý nÒn kinh tÕ cßn thiÕu ®ång bé, hay thay ®æi. HÖ thèng chÝnh s¸ch, c¬ chÕ qu¶n lý cña Nhµ n­íc ch­a t¹o ra m«i tr­êng c¹nh tranh thùc sù. M«i tr­êng kinh doanh vÉn cßn mét sè bÊt cËp vÒ khu«n khæ ph¸p lý nªn ch­a thu hót ®­îc ®Çu t­ trong n­íc còng nh­ n­íc ngoµi. Thñ tôc hµnh chÝnh cßn r­êm rµ, ch­a cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm, c¸c ngµnh kinh tÕ mòi nhän cho phï hîp, ch­a ®­a ra ®­îc chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi l©u dµi. C¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ trong n­íc còng cßn tån t¹i kh«ng Ýt h¹n chÕ thÓ hiÖn ë vai trß qu¶n lý vÜ m« cßn kÐm, láng lÎo. C¸c c«ng cô qu¶n lý vÜ m« nh­ chÝnh s¸ch tµi kho¸, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, chÝnh s¸ch thu nhËp, chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i ®­îc thõa nhËn nh­ng ch­a ®­îc øng dông vµo viÖc ®æi míi hoµn thiÖn môc tiªu vµ c«ng cô qu¶n lý nÒn kinh tÕ. Ch­a ph¸t huy yÕu tè tÝch cùc cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nh­ng ®· n¶y sinh nhiÒu tiªu cùc, hÖ thèng th«ng tin vÉn ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi. HÖ thèng tµi chÝnh tiÒn tÖ cña n­íc ta vÉn lµ kh©u yÕu nhÊt cña nÒn kinh tÕ, nã cßn mang ®Ëm tÝnh chÊt cña c¬ chÕ tËp trung, quan liªu, bao cÊp nªn cßn g©y c¶n trë qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi sang c¬ chÕ thÞ tr­êng. Còng do qu¶n lý vÜ m« cßn kÐm nªn x· héi cßn nhiÒu tiªu cùc nh­ tham nhòng, bu«n lËu, l·ng phÝ cña c«ng ch­a ®­îc ng¨n chÆn thËm chÝ cßn tiÕp tôc gia t¨ng. Tiªu cùc nhÊt lµ trªn lÜnh vùc ®Çu t­, x©y dùng c¬ b¶n, xuÊt nhËp khÈu, thuÕ…cßn nghiªm träng vµ kÐo dµi. ChÊt l­îng phôc vô y tÕ gi¸o dôc ë nhiÒu n¬i cßn thÊp, ng­êi nghÌo kh«ng ®ñ tiÒn ch÷a bÖnh, trÎ em kh«ng ®­îc ®i häc. ë nh÷ng vïng kinh tÕ ph¸t triÓn th× tÖ n¹n x· héi ph¸t triÓn. TrËt tù an toµn x· héi ch­a ®­îc b¶o ®¶m tèt. ChÝnh trÞ ®«i khi ch­a æn ®Þnh nhÊt lµ ë c¸c vïng ®ång bµo d©n téc Ýt ng­êi ch¼ng h¹n nh­ b¹o lo¹n ë T©y Nguyªn, ®¶o chÝnh ë Th¸i B×nh mÊy n¨m tr­íc ®©y. Bªn c¹nh ®ã, tuy hÖ thèng chÝnh trÞ ®· ®æi míi nh­ng cßn nhiÒu nh­îc ®iÓm. Bé m¸y §¶ng, Nhµ n­íc, ®oµn thÓ ®­îc s¾p xÕp l¹i chËm. N¨ng lùc ®éi ngò c¸n bé ch­a t­¬ng xøng víi yªu cÇu nhiÖm vô cßn biÓu hiÖn quan liªu, cöa quyÒn thËm chÝ cßn vi ph¹m nghiªm träng quyÒn d©n chñ nh©n d©n. §iÒu ®¸ng lo ng¹i lµ trong hoµn c¶nh míi, mét bé phËn c¸n bé ®¶ng viªn cã biÓu hiÖn phai nh¹t lý t­ëng c¸ch m¹ng, tha ho¸ vÒ phÈm chÊt ®¹o ®øc. N¨ng lùc lao ®éng vµ søc chiÕn ®Êu cña mét sè c¬ së §¶ng bÞ suy yÕu. III. Gi¶i ph¸p cho con ®­êng qu¸ ®é lªn CNXH ë ViÖt Nam. Nh×n l¹i chÆng ®­êng qu¸ ®é trong thêi gian qua, chóng ta cã quyÒn tù hµo vÒ nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc. Tuy nhiªn ®Õn nay vÉn cßn mét sè mÆt ch­a ®­îc cñng cè v÷ng ch¾c. ChÝnh tõ nh÷ng thµnh tùu vµ nh÷ng h¹n chÕ cßn tån t¹i chóng ta cã thÓ ®­a ra ®­îc nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó trong thêi gian tíi chóng ta ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu quan träng h¬n ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô cña thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH cña ViÖt Nam ®Ó tiÕn ®Õn mét t­¬ng lai t­¬i ®Ñp x· héi x· héi chñ nghÜa. 1. Gi¶i ph¸p vÒ c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ Xu thÕ toµn cÇu ho¸ hiÖn nay ®ang t¹o cho chóng ta nh÷ng thêi c¬, nh÷ng th¸ch thøc. Do ®ã chóng ta ph¶i tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Ó t¹o ra c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt ®Ó chuyÓn dÞch c¬ cÊu, ®Ó sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc khan hiÕm cña ®Êt n­íc, t¹o n¨ng suÊt lao ®éng x· héi cao, thóc ®Èy tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao, bÒn v÷ng. Muèn thùc hiÖn thµnh c«ng sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ chóng ta cÇn ph¶i cã gi¶i ph¸p ®Ó ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Tr­íc hÕt, c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®ßi hái nguån vèn rÊt lín do ®ã chóng ta ph¶i huy ®éng vèn vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶. Chóng ta cã thÓ huy ®éng vèn tõ trong n­íc hay n­íc ngoµi. Nguån vèn trong n­íc ®­îc tÝch luü tõ néi bé nÒn kinh tÕ quèc d©n, muèn huy ®éng ®­îc nguån vèn trong n­íc ®iÒu kiÖn cÇn lµ ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt trªn c¬ së øng dông khoa häc c«ng nghÖ, hîp lý ho¸ s¶n xuÊt nh­ thÕ sÏ lµm t¨ng nhanh thu nhËp cña ng­êi lao ®éng th× hä sÏ cã c¸c kho¶n d­ ®Ó tiÕt kiÖm. Nh­ng ®Ó cã ®­îc tiÕt kiÖm lín th× Nhµ n­íc vµ c¸c ng©n hµng ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch tiÕt kiÖm nh­ gi¶m thuÕ ®¸nh vµo l·i suÊt, n©ng l·i suÊt tiÕt kiÖm, ®Êu tranh triÖt ®Ó víi n¹n tham nhòng, l·ng phÝ. Nh­ng nÒn kinh tÕ n­íc ta cßn nghÌo nµn nªn tÝch luü vèn tõ néi bé nÒn kinh tÕ lµ hÕt søc khã kh¨n, do ®ã cÇn tËn dông mäi kh¶ n¨ng ®Ó thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Muèn thu hót ®­îc vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi buéc chóng ta ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i ®Çu t­ n­íc ngoµi, gi¶m bít r­êm rµ trong thñ tôc hµnh chÝnh, c¶i thiÖn ®­îc m«i tr­êng ®Çu t­ theo h­íng gi¶m gi¸ ®Çu vµo cña s¶n xuÊt thuéc ®éc quyÒn nhµ n­íc nh­ lµ ®iÖn, viÔn th«ng, dÞch vô c¶ng biÓn, phÝ cÇu ®­êng… NÕu huy ®éng vèn lín mµ sö dông kh«ng cã hiÖu qu¶ th× mäi nç lùc huy ®éng vèn mÊt t¸c dông. Do ®ã ®ång thêi víi huy ®éng vèn th× chóng ta ph¶i sö dông vèn cã hiÖu qu¶. §Ó ph¸t triÓn vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ bÒn v÷ng th× ph¸t triÓn kinh tÕ d©n doanh kh«ng chØ dõng l¹i ë chç më réng thªm nhiÒu doanh nghiÖp míi, huy ®éng thªm vèn mµ ph¶i quan t©m nhiÒu h¬n ®Õn tr×nh ®é trang bÞ c«ng nghÖ, ®µo t¹o nguån nh©n lùc, më réng thÞ phÇn tiªu thô thµnh phÈm. Bëi vËy, Nhµ n­íc ph¶i cã chÝnh s¸ch thÝch ®¸ng vÒ ®Çu t­, trang bÞ c«ng nghÖ vµ ®µo t¹o nguån nh©n lùc. Nhµ n­íc ph¶i cã c¬ chÕ ®Æc thï vÒ c¸c ph­¬ng diÖn ®Çu t­, tµi chÝnh, tÝn dông ( miÔn gi¶m thuÕ, vay vèn tÝn dông víi l·i suÊt ­u ®·i). trong thêi gian tíi cÇn gia t¨ng m¹nh mÏ tû träng vèn ®Çu t­ cho c¸c ngµnh c«ng nghÖ cao, kh«ng ®Çu t­ thªm vèn vµo nh÷ng c«ng tr×nh, dù ¸n kinh tÕ kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi vèn.VÒ phÝa c¸c doanh nghiÖp ph¶i s¾p xÕp l¹i hÖ thèng doanh nghiÖp nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, ph¶i gi¶i thÓ ph¸ s¶n, b¸n hoÆc cho thuª c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc thua lç kÐo dµi. C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh lµ tÕ bµo cña nÒn kinh tÕ, muèn c¸c doanh nghiÖp nµy t¹o ra s¶n phÈm tèt, gi¸ thµnh h¹ th× ph¶i t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng nªn ph¶i nhanh chãng ®Çu t­ c«ng nghÖ v× tr×nh ®é trang bÞ hiÖn nay cña doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· bÞ l¹c hËu hai ®Õn ba thÕ hÖ so víi khu vùc vµ thÕ giíi – nguyªn nh©n gi¶m hiÖu suÊt sö dông vèn. VÒ n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cña ®éi ngò lao ®éng :VÊn ®Ò thiÕu lao ®éng cã tay nghÒ ®ang lµ mét vÊn n¹n chung. §Ó n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc ®¸p øng môc tiªu ph¸t triÓn vµ héi nhËp cña ®Êt n­íc th× §¶ng, Nhµ n­íc vµ ®Þa ph­¬ng cÇn ph¶i cã chiÕn l­îc ®µo t¹o nghÒ, chuÈn ®éi ngò lao ®éng cã kÜ n¨ng tay nghÒ, tr×nh ®é chuyªn m«n kÜ thuËt cao. CÇn ph¶i chuyÓn dÇn viÖc ®µo t¹o nghÒ ®¬n gi¶n sang ®µo t¹o ®éi ngò lao ®éng cã nghÒ, cã kÜ n¨ng vµ cã tr×nh ®é chuyªn m«n kÜ thuËt cao, cã kh¶ n¨ng thÝch øng nhanh víi thÞ tr­êng lao ®éng. Cô thÓ lµ ­u tiªn ®µo t¹o nh÷ng ngµnh nghÒ mòi nhän cã tû träng kinh tÕ cao, ®ßi hái kÜ thuËt, c«ng nghÖ míi nh­ ngµnh c¬ khÝ, chÕ t¸c, sinh häc vµ dÞch vô tiªn tiÕn…Muèn n©ng cao ®­îc tr×nh ®é ®éi ngò lao ®éng th× ®Çu tiªn cÇn ph¶i ph¸t triÓn gi¸o dôc ph¶i t¨ng møc chi phÝ gi¸o dôc b×nh qu©n ®Çu ng­êi lªn (hiÖn nay ViÖt Nam ®ang ®øng gÇn cuèi b¶ng xÕp h¹ng cña ng©n hµng Deustche thÊp h¬n 24 lÇn so víi Singapo) vµ còng ph¶i ®­a ra ®­îc chiÕn l­îc gi¸o dôc h­íng tíi c¸c kÜ n¨ng mµ thÞ tr­êng ®ang cÇn. VÒ ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ: Khoa häc c«ng nghÖ còng lµ mét nh©n tè cña lùc l­îng s¶n xuÊt. §Ó ph¸t triÓn kinh tÕ buéc ph¸t triÓn m¹nh mÏ h¬n n÷a vÒ khoa häc c«ng nghÖ. Khoa häc c«ng nghÖ sÏ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, chÊt l­îng s¶n phÈm, kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ kinh doanh… Ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ th× ph¶i ®i th¼ng vµo c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®èi víi c¸c mòi nhän, lùa chon c«ng nghÖ thÝch hîp, khai th¸c ®­îc lîi thÕ cña lao ®éng. Cïng víi viÖc nhËp c«ng nghÖ cña n­íc ngoµi chóng ta ph¶i khÈn tr­¬ng ®æi míi tæ chøc, s¾p xÕp hîp lý c¸c viÖn, trung t©m, c¸c c¬ së nghiªn cøu trong c¶ n­íc. Ph¶i dµnh vèn ®Çu t­ thÝch ®¸ng cho nghiªn cøu c¬ b¶n trong c¸c ngµnh khoa häc, ph¶i ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ, t¹o m«i tr­êng c¹nh tranh, b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ. Ph¶i ®æi míi chÝnh s¸ch ®µo t¹o, sö dông vµ ®·i ngé trÝ thøc ®Ó tr¸nh ch¶y m¸u chÊt x¸m. KhuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho më réng giao l­u vµ hîp t¸c quèc tÕ vÒ khoa häc c«ng nghÖ, thu hót chuyªn gia giái cña thÕ giíi. VÒ më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i: Trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ hiÖn nay, quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cµng ph¸t triÓn réng r·i vµ cã hiÖu qu¶ bao nhiªu th× sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc cµng ®­îc thuËn lîi vµ nhanh chãng thµnh c«ng bÊy nhiªu. Trong suèt thêi gian qua, chóng ta lu«n tÝch cùc tham gia vµo xu thÕ chung cña quèc tÕ, tÝch cùc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Trong thêi gian tíi chóng ta ph¶i tiÕp tôc më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i theo h­íng ®a d¹ng ho¸, ®a ph­¬ng ho¸, chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ theo lé tr×nh phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña n­íc ta. Nhµ n­íc ph¶i cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch m¹nh mÏ mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia s¶n xuÊt kinh doanh, xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸, dÞch vô, n©ng cao ®­îc søc c¹nh tranh, ph¸t triÓn m¹nh s¶n phÈm, x©y dùng ®­îc quü hç trî xuÊt khÈu; ®Èy m¹nh c¸c lÜnh vùc thu ngo¹i tÖ nh­ du lÞch, xuÊt khÈu lao ®éng, vËn t¶i, thu hót kiÒu hèi… Chóng ta ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch tiÕp tôc c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­, hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc ®Çu t­, c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh ®Ó ®¬n gi¶n ho¸ viÖc cÊp phÐp ®Çu t­, thùc hiÖn tõng b­íc c¬ chÕ ®¨ng kÝ ®Çu t­. TriÓn khai tõng b­íc v÷ng ch¾c c¸c h×nh thøc ®Çu t­ gi¸n tiÕp cña n­íc ngoµi. KhuyÕn khÝch ng­êi ViÖt Nam ®Þnh c­ ë n­íc ngoµi vÒ ®Çu t­ trong n­íc vµ cã chÝnh s¸ch hç trî, gióp ®ì c«ng d©n ViÖt Nam kinh doanh ë n­íc ngoµi. TiÕp tôc tranh thñ nguån tµi trî cña c¸c chÝnh phñ, c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ. G¾n chÆt viÖc sö dông vèn, vay vèn víi viÖc tr¶ nî 2. Ph¸t triÓn m¹nh mÏ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng 2.1.Ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. §Ó ph¸t triÓn ®­îc kinh tÕ thÞ tr­êng th× viÖc ®Çu tiªn lµ ph¶i ph¸t triÓn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. Khi ®ã, mäi doanh nghiÖp, mäi c«ng d©n ®­îc ®Çu t­ kinh doanh theo c¸c h×nh thøc do ph¸p luËt quy ®Þnh vµ b¶o vÖ. TiÕp tôc ®æi míi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ Nhµ n­íc ®Ó thùc hiÖn tèt vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ, ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý, ph©n biÖt quyÒn chñ së h÷u vµ quyÒn kinh doanh cña doanh nghiÖp. ChuyÓn c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc kinh doanh sang ho¹t ®éng theo c¬ chÕ c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ phÇn. Thùc hiÖn chñ tr­¬ng cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp mµ Nhµ n­íc kh«ng cÇn n¾m gi÷ 100% vèn ®Ó huy ®éng thªm vèn, t¹o ®éng lùc vµ c¬ chÕ qu¶n lý n¨ng ®éng, thóc ®Èy doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶.¦u tiªn cho ng­êi lao ®éng ®­îc mua cæ phÇn vµ tõng b­íc më réng b¸n cæ phÇn cho nhµ ®Çu t­ trong n­íc vµ n­íc ngoµi. Ph¸t triÓn kinh tÕ tËp thÓ víi c¸c h×nh thøc hîp t¸c ®a d¹ng, chuyÓn ®æi hîp t¸c x· cò theo LuËt hîp t¸c x· ®¹t hiÖu qu¶ thiÕt thùc. Ph¸t triÓn hîp t¸c x· kinh doanh tæng hîp ®a ngµnh hoÆc chuyªn ngµnh ®Ó kinh doanh phï hîp qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ . Kinh tÕ c¶ thÓ vµ tiÓu chñ ë n«ng th«n vµ thµnh thÞ cÇn ®­îc Nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn Kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n ph¶i ®­îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn kh«ng h¹n chÕ vÒ quy m« trong nh÷ng ngµnh, nghÒ mµ ph¸p luËt kh«ng cÊm, cÇn ®­îc khuyÕn khÝch hîp t¸c liªn doanh víi nhau vµ liªn doanh víi doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®Ó chuyÓn thµnh doanh nghiÖp cæ phÇn hay b¸n cæ phÇn cho ng­êi lao ®éng. Kinh tÕ t­ b¶n Nhµ n­íc cÇn ®­îc ph¸t triÓn d­íi c¸c h×nh thøc liªn doanh, liªn kÕt gi÷a kinh tÕ Nhµ n­íc víi kinh tÕ t­ nh©n trong vµ ngoµi n­íc ph¸t triÓn ®a d¹ng. Kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi: Lµ mét bé phËn cña kinh tÕ ViÖt Nam Khu vùc kinh tÕ nµy ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ ë ViÖt Nam, ®iÒu ®ã rÊt phï hîp víi mong muèn cña §¶ng vµ Nhµ n­íc nh­ng bªn c¹nh viÖc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn th× chóng ta còng cÇn ph¶i chó ý ®Õn quyÒn c«ng d©n cña lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp nµy ®ång thêi ph¶i c¶nh gi¸c nh÷ng ©m m­u chÝnh trÞ ®­îc nguþ trang trong viÖc ®Çu t­ kinh tÕ ë ViÖt Nam. 2.2.Ph¸t triÓn ®ång bé c¸c lo¹i thÞ tr­êng. Tõ khi ®æi míi chuyÓn sang ph¸t triÓn theo h­íng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ®· thu ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ nh­ng c¸c mÆt tr¸i cña thÞ tr­êng ph¸t sinh còng kh«ng nhá. Nh÷ng mÆt ®­îc thÊy râ c¸c nguån lùc ®­îc gi¶i phãng vµ ph¸t triÓn theo yªu cÇu t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Bëi vËy, tiÕp tôc ®æi míi vµ ph¸t triÓn ®ång bé c¸c lo¹i thÞ tr­êng ë n­íc ta hiÖn nay lµ mét yªu cÇu cÊp thiÕt. §Ó cã mét hÖ thèng thÞ tr­êng ph¸t triÓn ®ång bé th× cÇn cã sù ph¸t triÓn vµ ®ång bé cña c¬ b¶n c¸c thÞ tr­êng c¬ b¶n trong hÖ thèng thÞ tr­êng. Thø nhÊt lµ thÞ tr­êng hµng ho¸ vµ dÞch vô.§Ó ®¸p øng môc tiªu, chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi ®· ®Ò ra ®èi víi thÞ tr­êng hµng ho¸ dÞch vô cÇn ph¸t triÓn ®a d¹ng, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, s¶n xuÊt h­íng vµo c¸c s¶n phÈm hµng ho¸ cã hµm l­îng c«ng nghÖ, chÊt x¸m cao, cã nhiÒu s¶n phÈm tham gia c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. ThÞ tr­êng hµng ho¸ vµ dÞch vô trong n­íc trong nh÷ng n¨m qua vÉn ch­a ®­îc ph¸t triÓn do ®ã ph¶i tËp trung thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p ®Ó kÝch cÇu trong n­íc, t¨ng thu nhËp, t¨ng søc mua, t¹o lËp c¬ chÕ chÝnh s¸ch, ph¸p luËt æn ®Þnh lµm nÒn t¶ng cho thÞ tr­êng ph¸t triÓn. Ph¶i ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng kÜ thuËt cho viÖc l­u th«ng hµng ho¸ ®­îc th«ng suèt tõ thµnh thÞ ®Õn n«ng th«n, miÒn nói. Cïng víi sù ph¸t triÓn thÞ tr­êng trong n­íc cÇn tranh thñ mäi thêi c¬ khai th«ng, gi¶i to¶ c¸c ¸ch t¾c trong giao dÞch, më réng thÞ tr­êng quèc tÕ. Thø hai lµ thÞ tr­êng lao ®éng. Khi ph¸t triÓn thÞ tr­êng lao ®éng cÇn t«n träng quy luËt kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng bëi quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt cung cÇu chi phèi rÊt lín tíi thÞ tr­êng lao ®éng. Ph¶i coi thÞ tr­êng lao ®éng lµ mét bé phËn quan träng ®Æc biÖt trong nÒn kinh tÕ. CÇn cã sù ph¸t triÓn ®ång bé gi÷a c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vµ x· héi, ph¶i ph©n phèi c«ng b»ng theo c¬ chÕ lµm theo n¨ng lùc, h­ëng theo lao ®éng, ph¶i h¹n chÕ ph©n ho¸ giµu nghÌo, thÊt nghiÖp, ®¶m b¶o æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi. Thø ba lµ thÞ tr­êng vèn. ThÞ tr­êng vèn cã vai trß quyÕt ®Þnh tíi sù ph¸t triÓn thÞ tr­êng ®ång bé. §Ó thÞ tr­êng vèn ph¸t triÓn ®ång bé víi c¸c thÞ tr­êng kh¸c th× ph¶i thùc hiÖn l·i suÊt th¶ næi, tû gi¸ níi láng biªn ®é dao ®éng. §Ó cã mét thÞ tr­êng vèn thùc sù ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn th× cÇn ph¶i më réng thÞ tr­êng vèn g¾n víi viÖc ®æi míi chÝnh s¸ch ph¸p luËt liªn quan ®Õn c¸c thÞ tr­êng tµi chÝnh, tÝn dông, tiÒn tÖ. Ph¶i ph¸t triÓn m¹nh mÏ thÞ tr­êng chøng kho¸n ®ang bÞ ®ãng b¨ng ë ViÖt Nam. Gi¸ cña c¸c chøng kho¸n vµ viÖc mua b¸n ph¶i theo nguyªn t¾c thÞ tr­êng, më réng th«ng tin ®Ó ng­êi d©n quen víi thÞ tr­êng míi nµy. §ång thêi ph¶i gia t¨ng vèn tÝn dông cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i Nhµ n­íc, ph¸t triÓn c¸c ng©n hµng cæ phÇn ®Ó t­ nh©n tham gia, ph¶i cã chÝnh s¸ch thu hót c¸c nguån vèn nhµn rçi trong d©n c­ vµo ®Çu t­ ph¸t triÓn. Thø t­ lµ thÞ tr­êng bÊt ®éng s¶n. ThÞ tr­êng nµy muèn ph¸t triÓn th× ph¶i cã mét khung ph¸p lý thÝch hîp vµ æn ®Þnh cho c¶ thÞ tr­êng bÊt ®éng s¶n vµ thÞ tr­êng vèn ho¹t ®éng. Thùc tÕ cho thÊy, chØ khi cho ®Êt ®ai tham gia vµo thÞ tr­êng bÊt ®éng s¶n mét c¸ch c«ng khai th× thÞ tr­êng nµy míi cã m«i tr­êng ph¸t triÓn. §ång thêi, chÝnh s¸ch ph¸p luËt vÒ bÊt ®éng s¶n ph¶i ®ång bé l©u dµi th× thÞ tr­êng bÊt ®éng s¶n míi cã thÓ ph¸t triÓn cïng víi c¸c thÞ tr­êng kh¸c t¹o nªn mét hÖ thèng thÞ tr­êng ®ång bé. Thø n¨m lµ thÞ tr­êng khoa häc c«ng nghÖ. §Ó ®­a khoa häc c«ng nghÖ vµo thÞ tr­êng cÇn ph¶i cã c¬ chÕ chÝnh s¸ch phï hîp víi c¸c s¶n phÈm khoa häc c«ng nghÖ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Ph¸p luËt cÇn khuyÕn khÝch c¸c ho¹t ®éng s¸ng t¹o, øng dông c¸c tiÕn bé khoa häc kÜ thuËt vµo s¶n xuÊt kinh doanh. Ph¶i më réng ho¹t ®éng nghiªn cøu ë c¸c tr­êng ®¹i häc, c¸c viÖn nghiªn cøu vµ c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu ®­îc ph¶i ®­îc ký kÕt hîp ®ång chuyÓn giao quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp, chuyÓn giao c«ng nghÖ. Ph¶i x¸c lËp quyÒn së h÷u b»ng hÖ thèng ph¸p luËt h÷u hiÖu. ThÞ tr­êng khoa häc c«ng nghÖ sÏ ®­îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn khi ph¸p luËt thõa nhËn quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp vµ coi s¶n phÈm khoa häc c«ng nghÖ lµ hµng ho¸ vµ ®­îc trao ®æi trªn thÞ tr­êng. Sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc b»ng hÖ thèng ph¸p luËt thèng nhÊt lµ c¬ së cho thÞ tr­êng ph¸t triÓn ®ång bé.Nhµ n­íc ta ®· b­íc ®Çu x©y dùng khung ph¸p lý cho thÞ tr­êng ph¸t triÓn ®ång bé nh­ng vÊn ®Ò quan träng lµ Nhµ n­íc ph¶i ®­a ra c¸c h×nh thøc tuyªn truyÒn réng r·i ®Ó hÖ thèng chÝnh s¸ch, ph¸p luËt nµy ®i vµo cuéc sèng thùc tiÔn. 2.3.Gi÷ v÷ng chÝnh trÞ vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt. §Ó gi÷ v÷ng chÝnh trÞ th× §¶ng vµ Nhµ n­íc ph¶i quan t©m nhiÒu h¬n n÷a ®Õn ®êi sèng hµng ngµy cña nh©n d©n, ph¶i lu«n chó ý ®Õn nh÷ng kÎ sèng l­u vong trong n­íc nh»m g©y dùng c¸c tæ chøc chèng ph¸ c¸ch m¹ng n­íc ta vÝ dô nh­ tæ chøc t«n gi¸o. §¶ng ph¶i th­êng xuyªn duy tr× ®­îc khèi liªn minh c«ng - n«ng – trÝ thøc, ph¶i cïng víi c¸c tæ chøc chÝnh trÞ, c¸c ®oµn thÓ nh­ héi cùu chiÕn binh, héi phô n÷, ®oµn thanh niªn, mÆt trËn tæ quèc… th­êng xuyªn tæ chøc c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸ nh»m tuyªn truyÒn vÒ ®­êng lèi chÝnh s¸ch ®óng ®¾n cña §¶ng, ph¶i t¹o ®­îc lßng tin ngµy cµng s©u s¾c cña d©n vµo §¶ng.e Nhµ n­íc ph¸p quyÒn ®ßi hái ph¸p luËt ph¶i ®­îc thùc hiÖn nghiªm chØnh vµ thèng nhÊt: “Sèng vµ lµm viÖc theo hiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt” ph¶i trë thµnh ®¹o ®øc hµng ®Çu, thµnh nÕp sèng tèt ®Ñp cña mäi ng­êi. Do ®ã, ®Ó hÖ thèng ph¸p luËt ®­îc hoµn chØnh h¬n th× cïng víi viÖc söa ®æi, bæ sung c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt th× chÝnh nh©n d©n ph¶i nghiªm tóc chÊp hµnh ph¸p luËt. 3. Hoµn thiÖn bé m¸y Nhµ n­íc vµ n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý Nhµ n­íc cña §¶ng Muèn hoµn thiÖn bé m¸y Nhµ n­íc vµ n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý Nhµ n­íc th× chóng ta ph¶i thùc hiÖn c¶i c¸ch bé m¸y hµnh chÝnh, ph¶i t¨ng c­êng kh¶ n¨ng kiÓm kª, kiÓm so¸t cña Nhµ n­íc, ph¶i ®æi míi ph¸p chÕ vµ ph¶i hoµn thiÖn chÝnh s¸ch vÒ thuÕ, tiÒn l­¬ng, tiÒn tÖ, tÝn dông vµ ng©n hµng. VÒ c¶i c¸ch bé m¸y hµnh chÝnh: Bé m¸y hµnh chÝnh cña Nhµ n­íc ViÖt Nam cßn chøa nhiÒu bÊt cËp, ®Ó phï hîp víi ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ qua ®é hiÖn nay buéc Nhµ n­íc ta ph¶i tiÕn hµnh c¶i c¸ch bé m¸y hµnh chÝnh, c¸c c¬ quan qu¶n lý. §¶ng vµ Nhµ n­íc ph¶i t¨ng c­êng qu¶n lý ®éi ngò c¸n bé, ®¶ng viªn. Ph¶i ch¨m lo c«ng t¸c ®µo t¹o, kÓ c¶ viÖc ®µo t¹o l¹i, båi d­ìng c¸n bé, c«ng chøc Nhµ n­íc theo yªu cÇu, nhiÖm vô cña t×nh h×nh míi. §¶ng ph¶i l·nh ®¹o c«ng t¸c quy ho¹ch vµ chiÕn l­îc ph¶i thùc hiÖn tinh chÕ c¬ quan Nhµ n­íc ®Ó tr¸nh cång kÒnh mµ kÐm hiÖu qu¶. VÒ viÖc t¨ng c­êng kiÓm kª, kiÓm so¸t: §¶ng ph¶i l·nh ®¹o c«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc. §¶ng ph¶i t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra c¸c tæ chøc §¶ng vµ c¸n bé, ®¶ng viªn ho¹t ®éng trong c¸c c¬ quan Nhµ n­íc, ®¶m b¶o cho c¸c c¬ quan nµy vµ c«ng chøc, c¸n bé thùc hiÖn ®óng ®­êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng. Ph¶i tÝch cùc ®Êu tranh chèng tham nhòng, quan liªu vµ nh÷ng hiÖn t­îng tiªu cùc kh¸c trong bé m¸y Nhµ n­íc còng nh­ trong ®êi sèng x· héi, lµm cho x· héi ngµy cµng lµnh m¹nh, sèng cã trËt tù, kØ c­¬ng, tõng b­íc thùc hiÖn x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh. VÒ vÊn ®Ò ®æi míi ph¸p chÕ: X©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt còng lµ mét biÖn ph¸p ®Ó gi÷ v÷ng ®­îc æn ®Þnh chÝnh trÞ quèc gia, t¹o m«i tr­êng ph¸t triÓn kinh tÕ –x· héi . Trong thêi gian tíi c¸c c¬ quan ph¸p lý cÇn ph¶i hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ thÈm quyÒn vµ c¸c thñ tôc ban hµnh c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®Ó tr¸nh chång chÐo hay c¬ quan nµy quy tr¸ch nhiÖm cho c¬ quan kia vµ c¬ quan kia l¹i kh¼ng ®Þnh ®ã kh«ng ph¶i lµ thÈm quyÒn cña m×nh. Trong lÜnh vùc tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan bé vµ ngang bé, hiÖn nay c¸c c¬ quan nµy ®ang thùc hiÖn c¶i c¸ch nªn ®ßi hái ph¶i ®æi míi c¨n b¶n c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt. ViÖc x©y dùng c¸c c¬ së ph¸p luËt ®Ó kiÓm so¸t quyÒn lùc, kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n­íc cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi víi tiÕn tr×nh d©n chñ ho¸ x· héi. V× vËy c¸c v¨n b¶n luËt nµy ph¶i sím hoµn thiÖn vµ ph¶i ®¶m b¶o ®­îc tÝnh phï hîp víi tõng c¬ quan chøc n¨ng. Trong lÜnh vùc kinh tÕ ph¸p luËt cÇn thiÕt ph¶i t¹o lËp ®­îc m«i tr­êng ph¸p lý vµ khu«n khæ thÝch hîp cho viÖc thùc hiÖn quyÒn tù do kinh doanh trong thêi k× qu¸ ®é. C¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña ph¸p luËt d©n sù ®ßi hái ph¶i ®­îc qu¸n triÖt trong chÕ ®é ph¸p lý cña nÒn kinh tÕ. VÒ vÊn ®Ò hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ, l­¬ng, tiÒn tÖ, tÝn dông vµ ng©n hµng. Trong thêi gian qua c¸c chÝnh s¸ch trªn cßn tån t¹i rÊt nhiÒu h¹n chÕ, do ®ã trong thêi gian tíi, vÒ thuÕ, cÇn ph¶i so¹n th¶o nh÷ng chÝnh s¸ch cô thÓ quy ®Þnh thuÕ ®¸nh vµo tõng lo¹i s¶n phÈm, ph¶i quy ®Þnh râ rµng c¸ch ®¸nh thuÕ víi tõng lo¹i doanh nghiÖp s¶n xuÊt .Hoµn thiÖn h¬n chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu t¹o ®éng c¬ thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i ph¸t triÓn. §èi víi chÝnh s¸ch vÒ l­¬ng th× ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®·i ngé hîp ph¸p vµ tho¶ ®¸ng ®Ó ng­êi lao ®éng an t©m g¾n bã víi c«ng së. Ph¶i cã thay ®æi vÒ møc l­¬ng tèi thiÓu v× chÝnh s¸ch nµy ch­a thay ®æi tõ th¸ng 7 n¨m 1997 ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ, tµi chÝnh, ng©n hµng: nh÷ng chÝnh s¸ch nµy cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn viÖc huy ®éng vèn cho ®Çu t­ – nh©n tè ®Çu vµo quan träng cña s¶n xuÊt. Do ®ã ph¶i b¸m s¸t vµo diÔn biÕn cña thÞ tr­êng, ph¶i th«ng qua cho vay, huy ®éng tiÒn göi ®Þnh ra c¸c chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®Ó ®iÒu tiÕt gi¸ c¶ vµ nhu cÇu tiÒn tÖ ®Ó hç trî thªm vµo viÖc t¨ng tr­ëng nhanh vµ æn ®Þnh nÒn kinh tÕ. Ng©n hµng Nhµ n­íc ph¶i tham gia x©y dùng nh÷ng chiÕn l­îc, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi vµ c¸c chÝnh s¸ch cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tiÒn tÖ, tÝn dông cho phï hîp nhÊt víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay. Mét sè kiÕn nghÞ Sau khi ®· ®i t×m hiÓu vµ nghiªn cøu vÒ ®Ò tµi ®· lùa chän em xin ®­a ra mét sè kiÕn nghÞ nh­ sau ®èi víi con ®­êng qu¸ ®é lªn CNXH bá qua giai ®o¹n t­ b¶n chñ nghÜa ë ViÖt Nam. Tr­íc hÕt ®èi víi §¶ng vµ Nhµ n­íc – hai c¬ quan l·nh ®¹o cña n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. C¸c c¬ quan nµy ph¶i thùc hiÖn tèt h¬n quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña m×nh ®èi víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. CÇn ph¶i nhanh chãng trong viÖc ®­a ra c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt, c¸c chÝnh s¸ch vÒ kinh tÕ, x· héi ®Ó nhanh chãng kh¾c phôc nh÷ng thiÕu sãt hiÖn cã. Cßn ®èi víi nh©n d©n th× ph¶i nghiªm chØnh h¬n trong viÖc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ nh÷ng quy ®Þnh, v¨n b¶n ph¸p luËt Nhµ n­íc ®· ®Ò ra. Ph¶i tÝch cùc tham gia vµo thùc hiÖn sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc ®Ó sím hoµn thµnh con ®­êng qu¸ ®é lªn CNXH ë ViÖt Nam. Riªng ®èi víi nh÷ng häc sinh, sinh viªn th× ph¶i tÝch cùc h¬n trong häc tËp còng nh­ nghiªn cøu khoa häc ®Ó gãp phÇn vµo sù nghiÖp x©y dùng, b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn ®Êt n­íc . KÕt luËn Qua c¬ së lý luËn vµ qua thùc tiÔn ®· nªu ë trªn, cã thÓ kh¼ng ®Þnh l¹i mét lÇn n÷a r»ng con ®­êng qu¸ ®é lªn CNXH bá qua TBCN ë ViÖt Nam lµ hoµn toµn ®óng ®¾n, phï hîp víi quy luËt kh¸ch quan. §ã lµ sù vËn dông ®óng ®¾n, s¸ng t¹o chñ nghÜa Mac – Lªnin vµ t­ t­ëng Hå ChÝ Minh. Trong tiÕn tr×nh thùc hiÖn qu¸ ®é ë n­íc ta th× §¶ng vµ Nhµ n­íc ®ãng mét vai trß quan träng hµng ®Çu, §¶ng l·nh ®¹o vµ Nhµ n­íc qu¶n lý mäi mÆt cña ®êi sèng kinh tÕ, x· héi . Muèn thùc hiÖn thµnh c«ng nhiÖm vô cña thêi k× qu¸ ®é th× §¶ng vµ Nhµ n­íc ph¶i ®­a ®Êt n­íc ph¸t triÓn theo con ®­êng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ cã nh­ thÕ chóng ta míi x©y dùng ®­îc c¬ së vËt chÊt cho nÒn kinh tÕ qu¸ ®é sssmíi gi¶m bít kho¶ng c¸ch l¹c hËu vÒ khoa häc c«ng nghÖ vµ kÜ thuËt so víi c¸c n­íc tiªn tiÕn trong khu vùc vµ thÕ giíi. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc trong thêi k× qu¸ ®é, chóng ta ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu quan träng c¶ vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ x· héi. Nh­ng bªn c¹nh ®ã còng ch­a tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ, lóng tóng trong qu¶n lý, trong thùc hiÖn c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vµ nh÷ng tiªu cùc cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Nh­ng em hy väng víi nh÷ng gi¶i ph¸p thÝch hîp th× nh÷ng h¹n chÕ ®ã sÏ sím ®­îc kh¾c phôc ®Ó n­íc ta cã nh÷ng b­íc tiÕn nhanh h¬n trªn con ®­êng qu¸ ®é lªn CNXH. Môc lôc Lêi më ®Çu 1