Tiểu luận Tiền lương và những vấn đề liên quan

Website: Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368 A. Lêi më ®Çu Con ng­êi víi t­ c¸ch lµ mét sinh vËt cao cÊp cã ý thøc,sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña con ng­êi ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. Vµ lao ®éng lµ nhu cÇu thiÕt yÕu ®Ó con ng­êi tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc. TiÒn l­¬ng lµ mét bé phËn thu nhËp chÝnh cña ng­êi lao ®éng, cã t¸c dông kÝch thÝch vËt chÊt rÊt m¹nh. TiÒn l­¬ng lµ mét h×nh thøc ph¶n ¸nh chÝnh x¸c XHTBCN. Tõ ®ã nh×n bÒ ngoµi d­êng nh­ toµn bé lao ®éng mµ c«ng nh©n ®· hao phÝ ®Òu ®­îc nhµ t­ b¶n tr¶ c«ng ®Çy ®ñ. X· héi t­ b¶n d­êng nh­ lµ mét x· héi c«ng b»ng, kh«ng ai bãc lét ai. Nh­ng thùc chÊt khi mét nhµ t­ b¶n thuª c«ng nh©n, tr¶ l­¬ng ®Çy ®ñ gi¸ trÞ søc lao ®éng th× ng­êi c«ng nh©n vÉn bÞ bãc lét. §Ò tµi nµy em rÊt t©m ®¾c vµ muèn tr×nh bµy ý kiÕn cña m×nh mét c¸ch ch©n thùc. Song bµi viÕt nµy cña em kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt em rÊt mong sù gãp ý cña thÇy c«. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Tµi liÖu kinh tÕ chÝnh trÞ sö dông trong bµi viÕt Quy luËt gi¸ trÞ TiÒn l­¬ng Gi¸ trÞ thÆng d­ B. Néi dung I. Néi dung cña quy luËt gi¸ trÞ Quy luËt gi¸ trÞ lµ quy luËt kinh tÕ quan träng nhÊt cña s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸. Theo quy luËt nµy, s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸ ®­îc thùc hiÖn theo hao phÝ lao ®éng x· héi cÇn thiÕt. Nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸ tu©n theo mÖnh lÖnh cña gi¸ c¶ thÞ tr­êng. Th«ng qua sù vËn ®éng cña gia c¶ thÞ tr­êng sÏ thÊy ®­îc sù ho¹t ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ. Gi¸ c¶ thÞ tr­êng lªn xuèng xoay quanh gi¸ trÞ hµng ho¸ vµ trë thµnh c¬ chÕ t¸c ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ. C¬ chÕ nµy ph¸t sinh t¸c dông trªn thÞ tr­êng th«ng qua c¹nh tranh, cung cÇu, søc mua cña ®ång tiÒn. §iÒu nµy c¾t nghÜa v× sao khi tr×nh bµy quy luËt kinh tÕ chi phèi ho¹t ®éng cña s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸ ng­êi ta chØ tr×nh bµy quy luËt gi¸ trÞ, mét quy luËt bao qu¸t c¬ b¶n cña b¶n chÊt vµ c¸c nh©n tè cÊu thµnh c¬ chÕ t¸c ®éng cña nã. Do tÇm quan träng cña c¬ chÕ t¸c ®éng vµ ®Ó t¨ng ý nghÜa thùc tiÔn cña quy luËt gi¸ trÞ, nh÷ng n¨m gÇn ®©y c¸c nhµ kinh tÕ häc thÊy cÇn ph¶i nhÊn m¹nh c¸c nh©n tè c¹nh tranh, l­îng tiÒn cÇn thiÕt cho l­u th«ng vµ cung cÇu ®èi víi sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ thÞ tr­êng vµ tr×nh bµy chóng thµnh c¸c quy luËt c¹nh tranh, cung cÇu vµ l­u th«ng tiÒn tÖ. MÆc dï ®­îc tr×nh bµy thµnh nh÷ng quy luËt kinh tÕ riªng, song vÒ nhËn thøc lý luËn, chóng ta còng chØ nªn coi chóng lµ nh÷ng quy luËt kinh tÕ ph¸t sinh tõ quy luËt gi¸ trÞ, hiÓu theo nghÜa ®Çy ®ñ cña quy luËt nµy. Nh­ vËy, theo quy luËt gi¸ trÞ hµng ho¸ khi mua b¸n ph¶i ngang gi¸. VËy khi mua søc lao ®éng nªn søc lao ®éng trë thµnh hµng ho¸ do ®ã còng cÇn ph¶i ngang gi¸. II. B¶n chÊt tiÒn l­¬ng 1. TiÒn l­¬ng che dÊu thùc chÊt bãc lét cña chñ nghÜa T­ b¶n TiÒn l­¬ng trong chñ nghÜa t­ b¶n lµ sù biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ søc lao ®éng, nh­ng l¹i biÓu hiÖn nh­ gi¸ c¶ cña lao ®éng. 2. B¶n chÊt tiÒn l­¬ng trong chñ nghÜa t­ b¶n Søc lao ®éng lµ kh¶ n¨ng cña lao ®éng, lao ®éng lµ sù vËn dông søc lao ®éng trong qu¸ tr×nh lao ®éng. Theo M¸c th× "Lao ®éng kh«ng ph¶i lµ hµng ho¸ chØ søc lao ®éng míi lµ hµng ho¸" v× lao ®éng xuÊt hiÖn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sau khi ®· mua b¸n. KÕt qu¶ lao ®éng thuéc vÒ nhµ t­ b¶n. Nªn ng­êi c«ng nh©n kh«ng thÓ b¸n c¸i mµ hä kh«ng cã, c«ng nh©n chØ cã søc lao ®éng nªn chØ b¸n søc lao ®éng vËy chØ søc lao ®éng míi lµ hµng ho¸. NÕu lao ®éng lµ hµng ho¸ th× lao ®éng ph¶i cã gi¸ trÞ. Th­íc ®o gi¸ trÞ lµ lao ®éng. VËy gi¸ trÞ cña lao ®éng lµ lao ®éng. §iÒu nµy v« nghÜa nªn søc lao ®éng lµ hµng ho¸. Theo quy luËt gi¸ trÞ mua b¸n ph¶i ngang gi¸ ( theo ®óng gi¸ trÞ). Theo quy luËt gi¸ trÞ thÆng d­ th× dï tr¶ ®óng gi¸ trÞ nhµ t­ b¶n vÉn thu ®­îc gi¸ trÞ thÆng d­. Nh­ vËy dï c«ng nh©n ®­îc tr¶ ®óng gi¸ trÞ søc lao ®éng th× ng­êi c«ng nh©n vÉn bÞ bãc lét v× theo ®óng quy luËt mua b¸n khi mua søc lao ®éng ph¶i ngang gi¸ v× gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ søc lao ®éng khi ng­êi c«ng nh©n lao ®éng t¹o ra mét gi¸ trÞ lín h¬n gi¸ trÞ b¶n th©n nã. Gi¸ trÞ b¶n th©n chÝnh lµ tiÒn l­¬ng. III. Hai h×nh thøc tiÒn l­¬ng c¬ b¶n 1. L­¬ng theo thêi gian: Theo thêi gian lµm viÖc, theo ngµnh chuyªn m«n cña ng­êi lao ®éng. H×nh thøc ph¶n ¸nh møc ®é nµo ®ã vÒ chÊt l­îng lao ®éng, ®iÒu kiÖn lao ®éng vµ tr×nh ®é lao ®éng cña c«ng nh©n. Nh­ng vÉn ph©n biÖt tæng sè tiÒn l­¬ng cña mét ngµy, mét tuÇn, mét th¸ng víi tiÒn c«ng tr¶ l­¬ng cho 1 giê lao ®éng. Nhµ t­ b¶n cã thÓ kÐo dµi ngµy lao ®éng, ®Ó h¹ thÊp tiÒn l­¬ng theo thêi gian cña c«ng nh©n, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng còng cã nghÜa lµ nh­ thÕ. §iÒu ®ã cã lîi cho nhµ t­ b¶n: khi hµng ho¸ tiªu thô rÔ rµng th× nhµ t­ b¶n kÐo dµi thªm ngµy lao ®éng, l­¬ng cña c«ng nh©n cã thÓ ®­îc t¨ng, nh­ng hµng ho¸ s¶n xuÊt ®­îc còng nhiÒu h¬n do ®ã gi¸ trÞ thÆng d­ nhiÒu h¬n. Ng­îc l¹i, nÕu t×nh h×nh thÞ tr­êng kh«ng tèt th× nhµ t­ b¶n rót ng¾n ngµy lao ®éng l¹i vµ tr¶ l­¬ng c«ng nh©n theo giê, do ®ã c«ng nh©n kh«ng ®ñ viÖc lµm, thÊt nghiÖp vµ tiÒn l­¬ng thôt xuèng. TiÒn l­¬ng tr¶ theo thêi gian gåm hai chÕ ®é. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n: Lµ chÕ ®é mµ tiÒn l­¬ng nhËn ®­îc cña mçi ng­êi c«ng nh©n do møc l­¬ng cÊp bËc vµ thêi gian lµm viÖc thùc tÕ cña mçi ng­êi. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian cã th­ëng: Thùc chÊt cña chÕ ®é nµy lµ sù kÕt hîp gi÷a sù tr¶ l­¬ng theo thêi gian gi¶n ®¬n víi tiÒn l­¬ng khi ®¹t ®­îc nh÷ng chØ tiªu vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng quy ®Þnh. 2. L­¬ng theo s¶n phÈm Lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng c¨n cø vµo sè l­îng, chÊt l­îng vµ ®¬n gi¸ s¶n phÈm do ng­êi c«ng nh©n lµm ra hay c«ng viÖc hoµn thµnh. H×nh thøc nµy chñ yÕu ®­îc ¸p dông cho c«ng nh©n s¶n xuÊt. N¬i mµ cã c¸c ®Þnh møc lao ®éng khoa häc cô thÓ, cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc møc thêi gian hao phÝ cho mét s¶n phÈm vµ tÝnh ®­îc ®¬n gi¸ s¶n phÈm. Tuy nhiªn ®Ó lµm tèt c«ng t¸c tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cÇn chó ý viÖc x©y dùng c¸c ®Þnh møc lao ®éng, tæ chøc phôc vô n¬i lµm viÖc lµ cã c«ng t¸c nghiÖm thu kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm. TiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm chØ lµ mét h×nh thøc chuyÓn ho¸ cña tiÒn l­¬ng theo thêi gian, v× viÖc tr¶ l­¬ng theo ®¬n gi¸ còng chÝnh lµ tr¶ c«ng cho mét thêi gian cÇn thiÕt nhÊt ®Þnh ®Ó t¹o ra mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. Thùc hiÖn h×nh thøc tiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm mét mÆt gióp cho nhµ t­ b¶n trong viÖc qu¶n lý, gi¸m s¸t qu¸ tr×nh lao ®éng cña c«ng nh©n rÔ rµng h¬n, mÆt kh¸c kÝch thÝch c«ng nh©n lao ®éng tÝch cùc, khÈn tr­¬ng t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm ®Ó thu ®­îc tiÒn l­¬ng cao h¬n. TiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm lµm cho quan hÖ bãc lét t­ b¶n chñ nghÜa ngµy cµng bÞ che dÊu ®i. C«ng nh©n lµm ra nhiÒu s¶n phÈm, lÜnh nhiÒu l­¬ng khiÕn ng­êi ta lÇm t­ëng r»ng lao ®éng ®· ®­îc tr¶ c«ng ®Çy ®ñ, vÉn ®em hÕt søc m×nh ra lµm viÖc ngµy ®ªm. Khi c­êng ®é lao ®éng t¨ng lªn th× nhµ t­ b¶n l¹i h¹ thÊp ®¬n gi¸ s¶n phÈm xuèng. KÕt qu¶ lµ c«ng nh©n lµm viÖc ngµy cµng nhiÒu th× l­¬ng cµng Ýt. §ã lµ ®Æc ®iÓm quan träng cña tiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm d­íi chÕ ®é t­ b¶n chñ nghÜa. TiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm cã nhiÒu chÕ ®é. Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n: §©y lµ lo¹i h×nh tr¶ c«ng ¸p dông ®èi víi c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. Trong ®iÒu kiÖn lao ®éng cña hä c«ng viÖc mang tÝnh chÊt ®éc lËp t­¬ng ®èi cã thÓ kiÓm tra, ®Þnh møc nghiÖm thu râ rµng. Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm nhãm: §©y lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng còng ®­îc ¸p dông ®èi víi nh÷ng c«ng viÖc cÇn mét nhãm ng­êi phèi hîp nh­: l¾p ghÐp thiÕt bÞ, s¶n xuÊt trªn d©y truyÒn.... ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng th­êng ®­îc tÝnh dùa trªn c¬ së ®Þnh møc lao ®éng khoa häc vµ kinh nghiÖm. Sau khi hoµn thµnh s¶n phÈm nhãm lao ®éng sÏ cã tæng tiÒn l­¬ng thùc lÜnh dùa trªn ®¬n gi¸ s¶n phÈm vµ khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh. TiÒn l­¬ng thùc lÜnh ®­îc chia theo giê quy ®æi hoÆc hÖ sè quy ®æi. Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm gi¸n tiÕp: ¸p dông cho c«ng nh©n phô. C«ng viÖc cña hä cã ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ lao ®éng cña c«ng nh©n chÝnh h­ëng l­¬ng theo s¶n phÈm. TiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n phô tÝnh b»ng c¸ch lÊy møc ®é hoµn thµnh tiªu chuÈn s¶n phÈm cña c«ng nh©n chÝnh nh©n víi møc tiÒn l­¬ng c«ng nh©n phô. Tr¶ l­¬ng kho¸n: ¸p dông ®èi víi nh÷ng c«ng viÖc mang tÝnh chÊt toµn bé. NÕu giao tõng bé phËn, tõng chi tiÕt sÏ kh«ng cã lîi. Toµn bé nh÷ng c«ng viÖc nµy ®­îc giao cho nhãm, tæ, ®éi s¶n xuÊt trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh vµ ®­îc tr¶ mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh. Sè tiÒn th­êng ®­îc dùa trªn c¬ së phøc t¹p vµ thêi gian ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc ®ã. Trong thùc tÕ sè tiÒn kho¸n nµy th­êng ®­îc dùa trªn sù tho¶ thuËn gi÷a ng­êi giao kho¸n vµ ng­êi thùc hiÖn c«ng viÖc. Lo¹i h×nh tr¶ l­¬ng nµy ¸p dông réng r·i trong x©y dùng c¬ b¶n, n«ng nghiÖp vµ söa ch÷a.... còng gièng nh­ h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm nhãm. Sau khi nhËn ®­îc tiÒn c«ng kho¸n, viÖc chia l­¬ng cho c¸c thµnh viªn trong nhãm th­êng ®­îc c¨n cø vµo hÖ l­¬ng cña tõng thµnh viªn vµ møc ®é tham gia ®ãng gãp cña tõng ng­êi ®èi víi viÖc hoµn thµnh c«ng viÖc chung cña nhãm. Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cã th­ëng: ¸p dông trong c¸c tr­êng hîp doanh nghiÖp cÇn hoµn thµnh gÊp mét sè c«ng viÖc trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh nh»m thùc hiÖn môc ®Ých kinh doanh. Thùc chÊt ®©y lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng s¶n phÈm kÕt hîp víi tiÒn th­ëng theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh ®èi víi c¸c s¶n phÈm thùc hiÖn trªn ®Þnh møc. IV. Nhµ t­ b¶n bãc lét c«ng nh©n theo chÕ ®é tr¶ l­¬ng 1. TiÒn l­¬ng danh nghÜa: Lµ sè tiÒn mµ ng­êi c«ng nh©n nhËn ®­îc do b¸n søc lao ®éng cña m×nh cho nhµ t­ b¶n. TiÒn l­¬ng ®­îc sö dông ®Ó s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng do ®ã tiÒn l­¬ng danh nghÜa ph¶i ®­îc chuyÓn ho¸ thµnh tiÒn l­¬ng thùc tÕ. 2. TiÒn l­¬ng thùc tÕ: Lµ tiÒn l­¬ng ®­îc biÓu hiÖn b»ng sè l­îng hµng ho¸ t­ liÖu tiªu dïng vµ dÞch vô mµ ng­êi c«ng nh©n mua ®­îc b»ng tiÒn c«ng danh nghÜa cña m×nh. TiÒn l­¬ng danh nghÜa lµ gi¸ c¶ hµng ho¸ søc lao ®éng nã cã thÓ t¨ng lªn hay gi¶m xuèng tuú theo sù biÕn ®éng trong quan hÖ cung cÇu vÒ hµng ho¸ søc lao ®éng trªn thÞ tr­êng. Trong mét thêi gian nµo ®ã, nÕu tiÒn c«ng danh nghÜa vÉn gi÷ nguyªn, nh­ng gi¸ c¶ t­ liÖu tiªu dïng vµ dÞch vô t¨ng lªn hay gi¶m xuèng th× tiÒn c«ng thùc tÕ gi¶m xuèng hay t¨ng lªn. M¸c ®· chØ râ tÝnh quy luËt cña sù vËn ®éng tiÒn l­¬ng trong chñ nghÜa t­ b¶n nh­ sau: Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t­ b¶n, tiÒn c«ng danh nghÜa cã xu h­íng t¨ng lªn nh­ng møc t¨ng cña nã nhiÒu khi kh«ng theo kÞp víi møc t¨ng gi¸ c¶ t­ liÖu tiªu dïng vµ dÞch vô, tuy ®ã tiÒn l­¬ng thùc tÕ cña giai cÊp c«ng nh©n cã xu h­íng h¹ thÊp. VD: ë Liªn Bang Caliphoocnia (Mü) tiÒn l­¬ng tèi thiÓu 3,35USD mét giê ®­îc quy ®Þnh tõ th¸ng 1/1987, sau h¬n 7 n¨m vÉn kh«ng thay ®æi trong khi ®ã sè gi¸ c¶ sinh ho¹t ®· t¨ng lªn 30%. Tãm l¹i sau chiÕn tranh thÕ giíi thø 2, ®Æc biÖt lµ sau nh÷ng n¨m 1950 -1960 ®Õn nay, trong ®iÒu kiÖn cuéc c¸ch m¹ng khoa häc - kü thuËt míi ph¸t triÓn nh­ vò b·o vµ m©u thuÉn cña x· héi t­ b¶n còng gay g¾t h¬n, do phong trµo ®Êu tranh rÊt m¹nh cña c«ng nh©n vµ lao ®éng ë tõng n­íc t­ b¶n vµ trªn ph¹m vi thÕ giíi, do ¶nh h­ëng cña Liªn X« (tr­íc ®©y) vµ c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa, giai cÊp t­ s¶n ®· dïng mäi biÖn ph¸p c¶i l­¬ng ®Ó hoµ ho·n m©u thuÉn x· héi. So víi tr­íc chiÕn tranh, chÕ ®é bãc lät cña chñ nghÜa t­ b¶n ®­¬ng ®¹i ®· xuÊt hiÖn mét sè h×nh thøc míi. §Æc biÖt lµ ë c¸c mÆt cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa, tõ mèi quan hÖ quyÒn së h÷u t­ b¶n ®Õn c¸c m¾t xÝch cña t¸i s¶n xuÊt, mèi quan hÖ gi÷a lao ®éng lµm thuª vµ t­ b¶n ®Òu cã nh÷ng biÕn d¹ng. §Æc ®iÓm chñ yÕu cña nã lµ: vÒ quyÒn së h÷u, t­ b¶n ®· dïng biÖn ph¸p ph¸t hµnh réng r·i cæ phiÕu tiÓu ng¹ch vµ níi réng quyÒn cæ ®«ng, thùc hiÖn c¸i gäi lµ "t­ b¶n d©n chñ" vÒ s¶n xuÊt vµ qu¶n lý kinh doanh, dïng biÖn ph¸p ng­êi s¶n xuÊt trùc tiÕp tham gia qu¶n lý vµ rót ng¾n thêi gian lao ®éng cña c«ng nh©n thùc hiÖn c¸i gäi lµ "qu¶n lý d©n chñ ho¸" vµ " lao ®éng nh©n t¹o ho¸" vÒ ph©n phèi dïng c¸c " chÕ ®é phóc lîi" x· héi x©y dùng c¸i gäi lµ" nhµ n­íc phóc lîi" h×nh thøc hiÖn ®¹i cña chÕ dé bãc lét t­ b¶n chñ nghÜa mét tÊm ¸o míi d­êng nh­ giai cÊp c«ng nh©n ngµy nay kh«ng cßn bÞ bãc lét n÷a vµ chñ nghÜa t­ b¶n ngµy nay d­êng nh­ ®· cã sù thay ®æi vÒ chÊt. Thùc ra tÊt c¶ nh÷ng thñ ®o¹n ®ã kh«ng thÓ lµm thay ®æi b¶n chÊt cña nÒn thèng trÞ cña t­ b¶n ®éc quyÒn ®­¬ng ®¹i kh«ng thÓ thay ®æi ®­îc ®Þa vÞ cña ng­êi c«ng nh©n lµm thuª, kh«ng che dÊu ®­îc viÖc n©ng cao møc ®é bãc lét cña chñ nghi· t­ b¶n trong giai ®o¹n hiÖn nay. V. C¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc 1. C¸c biÖn ph¸p Sím c¶i c¸ch c¨n b¶n chÕ ®é tiÒn l­¬ng, phô cÊp theo l­¬ng ®Ó ng­êi lao ®éng ®ñ nu«i sèng b¶n th©n vµ gia ®×nh, toµn t©m toµn ý víi c«ng viÖc, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm Kh¾c phôc t×nh tr¹ng tiÒn l­¬ng thÊp, thÊp h¬n thu nhËp ngoµi l­¬ng tøc lµ ®iÒu chØnh sao cho tiÒn l­¬ng danh nghÜa b»ng tiÒn l­¬ng thùc tÕ. Ph¸t huy tèi ®a nguån nh©n lùc mµ con ng­êi víi trÝ tuÖ, b¶n lÜnh, v¨n ho¸. TÝnh s¸ng t¹o cña ng­êi lao ®éng cÇn ®­îc ®·i ngé tho¶ ®¸ng. TiÒn l­¬ng ®¶m b¶o møc sèng t­¬ng xøng víi nhÞp ®é t¨ng thu nhËp trong x· héi." Tõng b­íc më réng v÷ng ch¾c hÖ thèng b¶o hiÓm vµ an ninh x· héi, tiÕn tíi ¸p dông chÕ ®é b¶o hiÓm cho tÊt c¶ mäi ng­êi d©n lao ®éng, mäi tÇng líp nh©n d©n "(v¨n kiÖn §¹i héi toµn quèc lÇn thø IX – NXB chÝnh trÞ Quèc gia 2001 – trang 8) Bªn c¹nh ¸p dông ®Çy ®ñ nhu cÇu sinh ho¹t cÇn cã thêi gian hîp lý h¬n ®Ó c«ng nh©n cã thêi gian vui chíi gi¶i trÝ 2. KÝch thÝch lao ®éng b»ng tiÒn l­¬ng TiÒn l­¬ng b¶o ®¶m t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng nã kh«ng ngõng n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt v¨n ho¸ cho ng­êi lao ®éng. TiÒn l­¬ng ®¶m b¶o nh÷ng nhu cÇu bøc thiÕt, nhu cÇu c¬ b¶n cña con ng­êi. Th«ng qua tiÒn l­¬ng cã thÓ mua t­ liÖu sinh ho¹t nh­: ¨n, ë, mÆc... chÝnh v× vËy tiÒn l­¬ng lµ mét lo¹i h×nh kÝch thÝch vËt chÊt rÊt m¹nh ®èi víi ng­êi lao ®éng. TiÒn l­¬ng lµ bé phËn thu nhËp chÝnh cña ng­êi lao ®éng. V× vËy ®Ó n©ng cao møc sèng th× ng­êi lao ®éng cÇn ph¶i n©ng cao møc thu nhËp th«ng qua tiÒn l­¬ng. Trong qu¸ tr×nh tho¶ m·n nµy th× nhu cÇu cña con ng­êi kh«ng ngõng ®­îc sinh ra vµ tÊt yÕu lµ muèn tho¶ m·n nhu cÇu nµy th× con ng­êi cÇn ph¶i lµm viÖc TiÒn l­¬ng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè n©ng cao n¨ng xuÊt lao ®éng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tr­íc hÕt tiÒn l­¬ng lµ mét chi phÝ ®Çu vµo cña s¶n xuÊt, ®ã chÝnh lµ chi phÝ vÒ lao ®éng. Vµ môc ®Ých cña doanh nghiÖp chÝnh lµ sö dông tèi ®a nguån nh©n lùc cña m×nh ®Ó phôc vu cho s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy doanh nghiÖp ph¶i tr¶ l­¬ng mét c¸ch hîp lý ®Ó thóc ®Èy ng­êi lao ®éng lµm viÖc, n©ng cao n¨ng xuÊt lao ®éng. C¸ch tr¶ l­¬ng hîp lý lµ ®ßi hái tiÒn l­¬ng ph¶i g¾n liÒn víi sè l­îng, chÊt l­îng hiÖu qu¶ lao ®éng, lµm cho tiÒn l­¬ng thÓ hiÖn ®­îc quyÒn lîi s¸t s­ên cña ng­êi lao ®éng vµ g¾n víi kÕt qu¶ lao ®éng. HiÖn nay cã mét sè quan ®iÓm cho r»ng tiÒn l­¬ng lµ mét kho¶n ®Çu t­ vÒ con ng­êi, ®¶m b¶o cho con ng­êi lao ®éng häc tËp, n©ng cao tr×nh ®é lµnh nghÒ. Do vËy n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ ®¹t hiÖu qu¶ kinh doanh. TiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng lµ mét yÕu tè cã t¸c dông ph©n phèi l¹i søc lao ®éng gi÷a c¸c nghµnh, c¸c vïng vµ kÝch thÝch lao ®éng giái. Mét nÒn kinh tÕ lu«n cã nhiÒu nghµnh, nhiÒu lÜnh vùc vµ vai trß cña mçi nghµnh, mçi lÜnh vùc rÊt kh¸c nhau. Do vËy nhµ n­íc cÇn cã sù ­u tiªn ph¸t triÓn mét sè ngµnh nhÊt ®Þnh th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng. KÝch thÝch tinh thÇn ng­êi lao ®éng: X©y dùng ®­îc mét hÖ thèng ®ång c¶m trong tËp thÓ b»ng c¸ch x©y dùng mét tËp thÓ v÷ng m¹nh ®oµn kÕt. T«n träng gi¸ trÞ doanh nghiÖp vµ lÊy gi¸ trÞ lao ®éng lµm c¬ së. T¹o ra bÇu kh«ng khÝ lao ®éng lµnh m¹nh, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. KÝch thÝch vai trß, vÞ trÝ vµ gi¸ trÞ ng­êi lao ®éng: Vai trß vÞ trÝ ng­êi lao ®éng th«ng qua c¸c thµnh tÝch cña hä ®¹t ®­îc trong thùc tÕ. Vai trß nã thÓ hiÖn sù uy tÝn, sù t«n träng cña ng­êi kh¸c ®èi víi m×nh, nã kh¼ng ®Þnh danh dù cña mçi ng­êi . KÝch thÝch nghÒ nghiÖp: BiÖn ph¸p ­u tiªn mét sè nghµnh nghÒ, lÜnh vùc hay mét bé phËn nhÊt ®Þnh ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn chóng b»ng c¸c h×nh thøc nh­ lµ: bµn tay vµng, thî giái hay b»ng s¸ng t¹o... khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng trong toµn doanh nghiÖp b»ng c¸c danh hiÖu thi ®ua: Lao ®éng tiªn tiÕn, lao ®éng giái §Ó t¹o ®éng c¬ lao ®éng kh«ng chØ quan t©m ®Õn ®êi sèng vËt chÊt mµ ph¶i quan t©m ®Õn khÝa c¹nh tinh thÇn ®Æc biÖt lµ ph¶i hiÓu ®­îc ng­êi lao ®éng lµm viÖc v× c¸i g×? ®éng c¬ g×? vµ c¸c nhu cÇu cña hä. Thùc tÕ nhiÒu sinh viªn ra tr­êng víi tÊm b»ng lo¹i giái l¹i thÝch lµm viÖc ë nh÷ng c«ng ty n­íc ngoµi hay c«ng ty TNHH ®¬n gi¶n chØ v× l­¬ng cao. L­¬ng trong c¸c C«ng ty liªn doanh cao mµ ng­êi c«ng nh©n vÉn bÞ bãc lét do n¨ng suÊt lao ®éng cao. L­¬ng trong c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh thÊp nh­ng c«ng nh©n kh«ng bÞ bãc lét do n¨ng xuÊt lao ®éng thÊp. KÕt luËn TiÒn l­¬ng lµ mét kh©u ®éc lËp trong c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ, th«ng qu¸ tiÒn l­¬ng nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc trong qu¸ tr×nh lao ®éng, trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng ®­îc thÓ hiÖn. Kh¶ n¨ng sö dông tiÒn l­¬ng nh­ lµ ®ßn bÈy kinh tÕ hoµn toµn phô thuéc vµo møc ®é tho¶ m·n nhu cÇu vËt chÊt c¬ b¶n ®èi víi ng­êi lao ®éng cña chÝnh tiÒn l­¬ng. ChÕ ®é t­ b¶n lu«n cã sù bãc lét. TiÒn l­¬ng trong chñ nghÜa t­ b¶n thÓ hiÖn b¶n chÊt ®Ých thùc cña nã khi tËn dông ®Ó bãc lét søc lao ®éng cña giai cÊp v« s¶n mét c¸ch tinh vi nhÊt. Theo Mac " Xu h­íng c¬ b¶n cña chñ nghÜa t­ b¶n trong qu¸ tr×nh tÝch luü cña nã lµ dÉn tíi sù bÇn cïng ho¸ t­¬ng ®èi vµ tuyÖt ®èi cña giai cÊp v« s¶n" Hå Chñ TÞch ®· nãi" C«ng nh©n trong nhµ m¸y, lao ®éng trÝ ãc vµ ch©n tay ®Òu cã l­¬ng bæng. L­¬ng bæng theo søc lao ®éng cña m×nh, tuú theo møc s¶n suÊt, chÊt l­îng s¶n suÊt. Lµm tèt, lµm nhiÒu, lµm xÊu, lµm Ýt: H­ëng Ýt cã khi ph¶i båi th­êng l¹i cho nhµ n­íc. ChÝnh phñ kh«ng ph¸t l­¬ng cho ng­êi ngåi ¨n kh«ng" ( Toµn tËp 7 NXB sù thËt Hµ néi 1987, trang 607 – 608) TiÒn l­¬ng g¾n chÆt víi qui luËt n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ tiÕt kiÖm thêi gian lao ®éng. Bëi v× t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng lµ c¬ së ®Ó t¨ng tiÒn l­¬ng, ®ång thêi phÇn tiÕt kiÖm ®­îc do n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ dïng ®Ó t¨ng l­¬ng l¹i lµ ®éng lùc thóc ®Èy chÊt l­îng s¶n phÈm.