Tiểu luận Vai trò của Quỹ đầu tư chứng khoán đối với sự phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay

lêi më ®Çu 1. Lý do chän ®Ò tµi. Tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam ra ®êi c¸ch ®©y chØ vµi n¨m nh­ng nã lµ mét sù kiÖn quan träng cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. TTCK lµ mét kªnh huy ®éng vèn lín cã hiÖu qu¶ cao, th«ng qua ®ã mét l­îng lín ®­îc huy ®éng tõ c¸c chñ thÓ trong x· héi gãp phÇn lµm t¨ng l­îng cung vÒ vèn ®Çu t­ cho nÒn kinh tÕ. C¸c nguån vèn ®­îc chuyÓn giao ®Õn nh÷ng n¬i cã hiÖu qu¶ ®Çu t­ cao. Cïng víi sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n th× sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c¸c lo¹i h×nh quü ®Çu t­ chøng kho¸n lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan cña thÓ chÕ chÝnh trÞ ®Æc thï nµy.Trªn thÕ giíi quü ®©ï t­ ®Çu t­ ra ®êi ë Anh tõ cuèi TK 19, víi môc ®Ých ban ®Çu lµ phôc vô cho c¸c nhµ ®Çu t­ c¸ thÓ, gióp cho hä bá vèn vµo c¸c ho¹t ®éng kinh doanh. Cïng víi sù ph¸t triÓn TTCK, quü ®Çu t­ chøng kho¸n ngµy cµng trë nªn quan träng víi t­ c¸ch lµ mét thÓ chÕ chung gian cña thÞ tr­êng tµi chÝnh th«ng qua Q§T viÖc huy ®éng vèn ®Çu t­ trë nªn dÔ dµng vµ hiÖu qu¶ h¬n. Nh­ng t¹i VN kh¸i niÖm Q§T cßn kh¸ xa l¹ víi rÊt nhiªu ng­êi, v× vËy viÖc huy ®éng nguån vèn trong nÒn kinh tÕ n­íc ta cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. Sau h¬n 5 n¨m ho¹t ®éng thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ rÊt ®¸ng khÝch lÖ. Tuy nhiªn, mét ®iÒu dÔ nhËn thÊy thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam lµ l­îng vèn nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ ®Çu t­ vµo thÞ tr­êng chøng kho¸n cßn kh¸ khiªm tèn. Vai trß cña Q§T ch­a ph¸t huy mét c¸ch tèt nhÊt Tõ thùc tÕ trªn ®Ó t¨ng thªm nh÷ng hiÓu biÕt vÒ TTCK vµ ®Æc biÖt lµ Q§T chøng kho¸n ,em chän ®Ò tµi "vai trß cña Quü ®Çu t­ chøng kho¸n ®èi víi sù ph¸t triÓn cña TTCK ViÖt Nam hiÖn nay ". Víi hy väng gãp phÇn hÖ thèng nh÷ng lý luËíic b¶n vÒ quü ®Çu t­ chøng kho¸n. Ph©n tÝch thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña c¸c quü ®Çu t­ chøng kho¸n ë ViÖt Nam hiÖn nay vµ ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao vai trß cña Q§T chøng kho¸n víi sù ph¸t triÓn cña TTCK VN. ch­¬ng i nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ quü ®Çu t­ chøng kho¸n 1.Kh¸i niÖm quü ®Çu t­. T¹i mü c¸c quü ®Çu t­ ®­îc ®Þng nghÜa lµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh phi chÝnh phñ, ng©n hµng thu tiÒn tõ mét sè l­îng lín c¸c nhµ ®Çu t­ vµ tiªn hµnh ®Çu t­ sè vèn ®ã vµo c¸c tµi s¶n tµi chÝnh cã tÝnh thanh kho¶n d­íi d¹ng tiÒn tÖ vµ c¸c c«ng cô cña thÞ tr­êng tµi chÝnh . C¸c quü tÝn th¸c t¹i NhËt ®­îc coi lµ mét s¶n phÈm ®­îc h×nh thµnh nh»m ®Çu t­ sè tiÒn tËp hîp ®­îc tõ mét sè lín c¸c nhµ ®Çu t­ vµo chøng kho¸n chñ yÕu d­íi sù qu¶n lý cña nh÷ng ng­êi kh«ng ph¶i lµ ng­êi ®Çu t­ vµ ph©n phèi lîi nhuËn thu ®­îc cho c¸c nhµ ®Çu t­ theo tû lÖ vèn gãp vµo quü . Tõ viÖc xem xÐt c¸c ®Þnh nghÜa trªn cã thÓ rót ra ®Þnh nghÜa chung cho quü ®Çu t­ : Quü ®Çu t­ ®­îc coi lµ mét ph­¬ng tiÖn ®Çu t­ tËp thÓ, lµ mét tËp hîp tiÒn cña c¸c nhµ ®Çu t­ vµ uû th¸c cho c¸c nhµ qu¶n lý ®Çu t­ chuyªn nghiÖp tiªn hµnh ®Çu t­ ®Ó mang l¹i lîi nhuËn cao nhÊt cho nh÷ng ng­êi gãp vèn .Quü ®Çu t­ ®­îc ph©n thµnh nhiÒu lo¹i kh¸c nhau dùa vµo c¸c tiªu chÝ kh¸c nhau 1.2. C¸c lo¹i h×nh quü ®Çu t­ (Q§T). Cã nhiÒu lo¹i Q§T. ViÖc h×nh thµnh c¸c lo¹i h×nh nµy do môc tiªu vµ t«n chØ cña tõng lo¹i quü mçi quü cã ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng kh¸c nhau. Sù ph©n chia c¸c Q§T dùa trªn c¸c tiªu chÝ kh¸c nhau. C¸c tiªu chÝ nµy mang tÝnh t­¬ng ®èi, v× mçi quü cã thÓ bao hµm nhiÒu tiªu chÝ kh¸c nhau. 1.2.1.Dùa vµo nguån vèn huy ®éng . 1.2.1.1. Quü ®Çu t­ tËp thÓ . Lµ quü huy ®éng vèn b»ng c¸ch ph¸t hµnh réng r·i ra c«ng chóng. Nh÷ng ng­êi ®Çu t­ vµo quü cã thÓ lµ lµ c¸c thÓ nh©n hoÆc c¸c tæ chøc kinh tÕ, nh­ng ®a ph©n lµ c¸c nhµ ®Çu t­ riªng lÎ vµ Ýt am hiÓu vÒ thÞ tr­êng chøng kho¸n. Quü ®Çu t­ tËp thÓ cung cÊp cho nhµ ®Çu t­ nhá c¸c ph­¬ng tiÖn ®Çu t­ ®¶m b¶o ®a d¹ng ho¸ ®Çu t­, gi¶m thiÓu rñi ro, chi phÝ ®Çu t­ thÊp víi hiÖu qu¶ ®Çu t­ cao do tÝnh chuyªn nghiÖp cña ®Çu t­ mang l¹i. 1.2.1.2 Quü ®Çu t­ t­ nh©n . Kh¸c víi quü ®Çu t­ tËp thÓ, quü ®Çu t­ nµy huy ®éng vèn b»ng ph­¬ng thøc ph¸t hµnh riªng lÎ cho mét sè tæ chøc, tËp ®oµn kinh tÕ lín hoÆc c¸c thÓ nh©n nhµ ®Çu t­ ®­îc lùa chän tr­íc. Quü nµy th­êng ®Çu t­ mét l­îng vèn t­¬ng ®èi lín vµ chñ yÕu ®Çu t­ vµo c¸c dù ¸n dµi h¹n cã tiÒm n¨ng ph¸t triÓn lín nh­ng møc ®é rñi ro cao. Hä chÊp nhËn kh¶ n¨ng thanh kho¶n thÊp do ®ã hä chØ huy ®éng vèn trong mét sè nhµ ®Çu t­ chuyªn nghiÖp.ViÖc qu¶n lý ,kiÓm so¸t quü ®ù¬c thuª bëi c¸c c«ng ty qu¶n lý quü ®Ó ®iÒu hµnh vµ ®Çu t­ mét c¸ch co hiÖu qu¶.ViÖc qu¶n lý nµy cã thÓ d­íi h×nh thøc héi ®ång qu¶n trÞ cung cÊp vµ ¶nh h­ëng tíi c¸c thµnh viªn cña héi ®ån qu¶n trÞ. Quü kh«ng më réng ®èi t­îng tham ra quü. Cã hai lo¹i quü riªng ®iÓn h×nh trªn c¸c thÞ tr­êng vèn trªn thÕ giíi ®ã lµ quü ®Çu t­ phßng ngõa rñi ro vµ quü ®Çu t­ m¹o hiÓm . 1.2.2.Dùa vµo cÊu tróc vËn ®éng vèn . 1.2.2.1Quü ®Çu t­ d¹ng ®ãng . Quü chØ ph¸t hµnh cæ phiÕu, chøng chØ ®Èu t­ ra c«ng chóng mét lÇn víi sè l­îng nhÊt ®Þnh vµ quü kh«ng thùc hiÖn viÖc mua l¹i cæ phiÕu, chøng chØ ®Ç t­ khi nhµ ®Çu t­ muèn b¸n l¹i. Tøc lµ ng­êi ®Çu t­ gãp vèn kh«ng ®­îc phÐp rót vèn b»ng c¸ch b¸n l¹i chøng chØ cho quü. V× vËy sau khi ph¸t hµnh lÇn ®Çu ra c«ng chóng chøng chØ cña c¸c lo¹i quü nµy ®­îc niªm yÕt trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n tËp chung. Nhµ ®Çu t­ cã thÓ thu håi vèn cña m×nh b»ng c¸ch b¸n l¹i cæ phiÕu hoÆc chøng chØ ®Çu t­ trªn thÞ tr­íng chøng kho¸n thø cÊp th«ng qua c¸c nhµ m«i giíi. Quü ®ãng cã thÓ h×nh thµnh theo m« h×nh c«ng ty hoÆc theo m« h×nh tÝn th¸c vµ sù ho¹t ®éng cña quü lµ cã thÓ ph¸t hµnh cæ phiÕu th­êng kÌm theo mét sè cæ phiÕu ­u ®·i hoÆc chøng chØ Q§T, quü kh«ng ph¸t hµnh liªn tôc .Quü kh«ng hoµn l¹i vèn cho nhµ ®Çu t­ do ®ã vèn cña quü lµ lu«n lu«n æn ®Þnh vµ ®Çu t­ vµo c¸c dù ¸n dµi h¹n, giao dÞch c¸c chøng kho¸n kh«ng æn ®Þnh, cã tÝnh thanh kho¶n thÊp. Quü cã thÓ t¸i ®©u t­ b¾ng sè tiÒn l·i thu ®­îc. Do ®ã quy m« vèn cña quü th­êng t¨ng thªm qua c¸c n¨m 1.2.2.2 Quü ®Çu t­ d¹ng më. Quü liªn tôc ph¸t hµnh cæ phiÕu, chøng chØ ®Çu t­ ra c«ng chóng vµ thùc hiÖn mua l¹i khi nhµ ®Çu t­ cã nhu cÇu thu håi vèn. Cã nghÜa lµ c¸c nhµ ®Çu t­ cã thÓ mua ®i b¸n l¹i cæ phiÕu chøng chØ cho chÝnh quü, khi ®ã quü cã nghÜa vô ph¶i mua l¹i sè chøng kho¸n cña quü. §Æc ®iÓm quan träng cña quü lµ gi¸ cña cæ phiÕu chøng kho¸n lu«n g¾n trùc tiÕp víi gi¸ trÞ tµi s¶n thuÇn cña quü. ViÖc giao dÞch thùc hiÖn trªn thÞ trõ¬ng thø cÊp. Quü cã thÓ h×nh thµnh d¹ng c«ng ty hoÆc m« h×nh tÝn th¸c th­êng do c«ng ty qu¶n lý quü ®iÒu hµnh . C¬ chÕ ho¹t ®éng cña quü:quü lu«n ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu míi ®Ó t¨ng vèn vµ còng s½n sµng mua l¹i cæ phiÕu cña cæ ®«ngTÊt c¶ c¸c chøng kho¸n cña quü ®Òu lµ cæ phiÕu th­êng vµ ®­îc b¸n trùc tiÕp th«ng qua thÞ tr­êng chøng kho¸n. Tõ ®ã ta cã thÓ thÊy c¬ cÊu vèn cña quü lµ kh«ng æn ®Þnh 1.2.3.Dùa vµo c¬ cÊu tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña quü. 1.2.3.1.Quü ®Çu t­ d¹ng c«ng ty. Trong m« h×nh nµy, quü ®Çu t­ lµ mét ph¸p nh©n ®Çy ®ñ, tøc lµ mét c«ng ty ®­îc h×nh thµnh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt tõng n­íc vµ c¬ quan ®iÒu hµnh cao nhÊt cña quü lµ héi ®ång qu¶n trÞ quü . C¸c nhµ ®Çu t­ khi gãp vèn vµo quü lµ c¸c cæ ®«ng, hä cã quyÒn bÇu ra c¸c thµnh viªn héi ®ång qu¶n trÞ. C¸c tæ chøc tham gia vµo c¬ cÊu ho¹t ®éng cña quü d¹ng c«ng ty qu¶n lý quü, ë mét sè n­íc cßn cã sù tham gia cña nhµ b¶o l·nh ph¸t hµnh ... Héi ®ång qu¶n trÞ cã nhiÖm vô chÝnh lµ qu¶n lý toµn bé c¸c ho¹t ®éng cña quü, chän c«ng ty qu¶n lý quü vµ gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña quü. trong m« h×nh n¸y c«ng ty qu¶n lý quü ho¹t ®éng nh­ mét nhµ t­ vÊn ®Çu t­, do ®ã c¸c c«ng ty nµy cã ®éi ngò c¸c nhµ ®iÒu hµnh rÊt chuyªn nghiÖp, hä chuyªn nghiÖp trong viÖc nghiªn cøu vµ ph©n tÝch ®Çu t­ vµ thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc qu¶n trÞ kh¸c . Ng©n hµng b¶o qu¶n lµ n¬i gi÷ vµ b¶o qu¶n c¸c tµi s¶n cña quü, ®ång thêi tiÕn hµnh giao hoÆc nhËn c¸c chøng kho¸n cho quü trong giao dÞch. Tuy nhiªn tuú tõng n­íc co thÓ cã c¸c ®¹i lý chuyÓn nh­îng hoÆc nhµ b¶o l·nh ph¸t hµnh chÝnh tham gia vµo ho¹t ®éng cña quü ®Çu t­. 1.2.3.2.Quü ®Çu t­ d¹ng hîp ®ång . Quü ®Çu t­ d¹ng hîp ®ång cßn ®­îc gäi lµ m« h×nh tÝn th¸c ®Çu t­ ,quü nµy kh«ng ph¶i lµ mét ph¸p nh©n. Quü hoµn toµn chØ lµ mét l­îng tiÒn nhÊt ®Þnh do c¸c nhµ ®Çu t­ ®ãng gãp h×nh thµnh nªn. M« h×nh nµy thÓ hiÖn râ vai trß cña ba bªn tham gia vµo ho¹t ®éng cña quü lµ: c«ng ty qu¶n lý quü, ng©n hµng gi¸m s¸t vµ c¸c nhµ ®Çu t­ cô thÓ : - C«ng ty qu¶n lý ®øng ra thµnh lËp quü, huy ®éng vèn vµ thùc hiÖn ho¹t ®éng ®Çu t­ theo nh÷ng t«n chØ ®· ®Æt ra. - Ng©n hµng gi¸m s¸t vµ b¶o qu¶n cã vai trß rÊt quan träng v× ngoµi vai trß qu¶n lý vèn vµ c¸c tµi s¶n cña quü cßn lµm nhiÖm vô gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c«ng ty qu¶n lý ®Ó ®¶m b¶o viÖc tu©n thñ c¸c môc tiªu vµ chÝng s¸ch ®Çu t­ ®· ®Ò ra. Mèi quan hÖ nµy ®­îc thùc hiÖn b»ng hîp ®ång qu¶n lý gi¸m s¸t trong ®ã quy ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô cña hai bªn trong viÖc thùc hiÖn vµ gi¸m s¸t ®Çu t­ . - Ng­êi ®Çu t­ lµ nh÷ng ng­êi ®ãng gãp vµo quü vµ uû th¸c ®Çu t­ cho c«ng ty qu¶n lý quü ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng sinh lêi cao nhÊt.ViÖc gãp vèn nµy thùc hiÖn b»ng viÖc hä mua c¸c chøng chØ ®Çu t­ do c«ng ty qu¶n lý quü thay mÆt quü ph¸t hµnh . 1.3. C¸c ®Æc tr­ng cña quü. Quü ®Çu t­ lµ mét ®Þnh chÕ tµi chÝnh trung gian, mét ph­¬ng tiÖn ®Çu t­ tËp thÓ, lµ mét tËp hîp tiÒn cña c¸c nhµ ®Çu t­ vµ uû th¸c cho c¸c nhµ qu¶n lý ®Çu t­ chuyªn nghiÖp tiªn hµnh ®Çu t­ vµ kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi bÊt kú mét TTCK nµo. LÞch sö ph¸t triÓn cña TTCK trªn thÕ giíi cho thÊy c¸c Q§T t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn liªn tôc vµ ®­îc ng­êi ®Çu t­ quan t©m ®Æc biÖt lµ do tÝnh ®a d¹ng ho¸ trong ®Çu t­, linh ho¹t, gi¶m thiÓu rñi ro vµ hiÖu qu¶. C¸c quü ®Çu t­ ®Òu cã mét sè ®Æc tr­ng sau : 1.3.1 TÝnh sinh lîi cña quü. Quü ®Çu t­ lµ mét ph­¬ng tiÖn ®Çu t­ tËp thÓ, lµ mét tËp hîp tiÒn cña c¸c nhµ ®Çu t­ vµ uû th¸c cho c¸c nhµ qu¶n lý ®Çu t­ chuyªn nghiÖp tiªn hµnh ®Çu t­ ®Ó mang l¹i lîi nhuËn cao nhÊt cho nh÷ng ng­êi gãp vèn §Çu t­ vµo quü vµ ®Çu t­ gi¸n tiÕp vµo chøng kho¸n. MÆt kh¸c chøng kho¸n cã tÝnh sinh lîi nªn quü ®Çu t­ còng cã tÝnh sinh lîi. TÝnh sinh lîi ®em l¹i mét kho¶n thu nhËp cho ng­êi ®Çu t­ khi ®Çu t­ . Lµ mét ph­¬ng tiÖn ®Çu t­ tËp thÓ, mét tËp hîp tiÒn cña c¸c nhµ ®Çu t­ ®Ó ®Çu t­, v× vËy ®Çu t­ vµo c¸c quü cã kh¶ n¨ng ®em l¹i hiÖu qu¶ rÊt cao h¬n h¼n ®Çu t­ riªng lÎ. Bëi v× khi ®ã nguån vèn mµ quü huy ®éng ®­îc rÊt lín cã kh¶ n¨ng ®Çu t­ ®ù¬c vµo nh÷ng dù ¸n ®Çu t­ lín vµ co thÎ ®a d¹ng ho¸ ®Çu t­ MÆt kh¸c quü ®­îc qu¶n lý bëi c¸c c«ng ty qu¶n lý quü víi ®éi ngò qu¶n lý chuyªn nghiÖp vÒ lÜnh vùc ®Çu t­. Víi nh÷ng ­u ®iÓm v­ît tréi so víi ®Çu t­ ®¬n lÎ nªn Q§T lµ xu thÕ tÊt yÕu trong sù ph¸t triÓn cña c¸c TTCK. ChÝnh tÝnh sinh lîi cña quü sÏ thu hót ®­îc l­îng vèn nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ cho ®Çu t­ ph¸t triÓn. 1.3.2. TÝnh rñi ro cña chøng kho¸n Ho¹t ®éng ®Çu t­ lu«n g¾n liÒn víi nh÷ng lîi Ých vµ rñi ro kinh tÕ mµ nã mang l¹i. Ng­êi ®Çu t­ khi ®Çu t­ b»ng bÊt k× lo¹i h×nh ®Çu, dù ¸n ®Çu t­ nµo th× trong ho¹t ®éng ®Çu t­ nhµ kinh doanh lu«n tÝnh to¸n nh÷ng lîi Ých cã thÓ thu ®­îc. Nh­ng kh«ng chØ cã vËy mµ hä lu«n chó ý ®Õn nh÷ng rñi ro cã thÓ gÆp ph¶i trong ®Çu t­. V× vËy, khi ®Çu t­ vµo c¸c quü ®Çu t­ th× ngoµi tÝnh sinh lîi nã cßn cã tÝnh rñi ro. §Çu t­ vµo quü chÝnh lµ ®Çu t­ chøng kho¸n mµ b¶n th©n chøng kho¸n lu«n tiÓm Èn nh÷ng rñi ro. Do ®ã tÝnh rñi ro cña quü cã thÓ lµ kh¶ n¨ng kh«ng thu håi ®­îc vèn khi ®Çu t­ hay lµ sù kh«ng æn ®Þnh, kh«ng ch¾c ch¾n vÒ thu nhËp.... cho ng­êi ®Çu t­ . Cã rÊt nhiÒu lo¹i rñi ro mµ nhµ ®Çu t­ cã thÓ gÆp ph¶i khi ®Çu t­ vµo quü nh­: rñi ro thu thu nhËp vµ rñi ro thÞ tr­êng...... * Rñi ro thu nhËp Do ho¹t ®éng ®Çu t­ lu«n tiÒm Èn nh÷ng rui ro nhµ ®Çu t­ kh«ng thÓ biÕt ch¾c ch¾n ®­¬c ho¹t ®éng ®Çu t­ cña hä kh«ng gÆp bÊt kú rñi ro nµo. §èi víi Q§T còng vËy kÕt qu¶ ho¹t ®éng ®Çu t­ kinh doanh cña quü chÞu s­ t¸c ®éng cña rÊt nhiÒu yÕu tè nh­ : tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ, tû lÖ l¹m ph¸t, thÊt nghiÖp, c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« cña nhµ n­íc, gi¸ c¶ cña c¸c lo¹i chøng kho¸n trªn thÞ tr­êng tõ ®ã sÏ ¶nh h­ëng ®Õn thu nhËp cña quü vµ ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn thu nhËp cña nhµ ®Çu t­ * Rñi ro thÞ tr­êng : Rñi ro nµy chÞu sù t¸c ®éng cña rÊt nhiÒu yÕu tè cña thÞ tr­êng nh­ sù biÕn ®éng gi¸ c¶ vµ cung cÇu cña chøng kho¸n trªn thÞ tr­êng, t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh kÐm hiÖu qu¶ cña c¸c c«ng ty cæ phÇn mµ quü ®Çu t­ dÉn ®Õn gi¶m hiÖu qu¶ kinh doanh cña quü.... Ngoµi ra nhµ ®Çu t­ cßn ph¶i chÞu t¸c nh÷ng lo¹i rñi ro kh¸ch quan kh¸c nh­ thiªn tai, chiÕn tranh, chÝnh trÞ thÓ g©y nªn thiÖt h¹i rÊt lín cho ng­êi ®Çu t­. ViÖc nghiªn cøu ph©n tÝch rñi ro cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi ng­êi ®Çu t­. Nhµ ®Çu t­ ph¶i tÝnh to¸n kü l­ìng tr­íc khi ®­a ra quyÕt ®Þnh ®Çu t­ 1.3.3. TÝnh thanh kho¶n . TÝnh thanh kho¶n chÝnh lµ nã lµm cho ng­êi së h÷u quü cã thÓ chuyÓn ®æi sang tiÒn mÆt mét c¸ch nhanh chãng. Nã lµm cho ng­êi së h÷u quü cã thÓ chuyÓn ®æi sang tiÒn mÆt mét c¸ch nhanh chãng ®Ó cho nhµ ®Çu t­ cã thÓ dÔ dµng linh ®éng tiÒn vèn b»ng c¸ch b¸n chøng chØ quü ®Çu t­ trªn TTCK . §©y lµ mét ®Æc tÝnh quan träng, cã nh÷ng ­u ®iÓm v­ît tréi víi c¸c h×nh thøc ®Çu t­ kh¸c. TÝnh thanh kho¶n cña quü cao hay thÊp cßn phô thuéc vµo tõng lo¹i quü vµ sù æn ®Þnh cña gi¸ thÞ tr­êng cña chøng chØ quü ®Çu t­. Còng nh­ c¸c ®Æc tr­ng trªn tÝnh thanh kho¶n cña quü cßn phô thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau nh­ t×nh h×nh SXKD cña c¸c doanh nghiÖp thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña TTCK, l¹m ph¸t hay t©m lý cña ng­êi ®Çu t­... 4. Vai trß cña Q§T. Quü ®Çu t­ ra ®êi xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu néi t¹i cña thÞ tr­êng tµi chÝnh khi thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¸t triÓn ®Õn mét møc ®é nhÊt ®Þnh.Víi nh÷ng ®Æc tr­ng cña m×nh Q§T cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi thÞ tr­êng . * §èi víi thÞ tr­êng . Gãp phÇn huy ®éng vèn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nãi chung vµ gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng s¬ cÊp : C¸c Q§T tham gia b¶o l·nh ph¸t hµnh tr¸i phiÕu chÝnh phñ vµ trµi phiÕu doanh nghiÖp, cung cÊp vèn cho c¸c nghµnh ph¸t triÓn.Víi chøc n¨ng nµy c¸c quü ®Çu t­ cã vai trß quan träng trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n s¬ cÊp . Gãp phÇn æn ®Þnh thÞ tr­êng thø cÊp: Víi vai trß c¸c tæ chøc ®Çu t­ chuyªn nghiÖp trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n, c¸c Q§T gãp phÇn b×nh æn gi¸ c¶ giao dÞch trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n thø cÊp, gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng nµy th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ chuyªn nghiÖp víi c¸c ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch khoa häc. T¨ng cung vµ cÇu cho thÞ tr­êng chøng kho¸n. Khi cæ phiÕu ®­îc niªm yÕt sÏ t¹o thªm hµng ho¸ cho thÞ tr­êng chøng kho¸n. M¾t kh¸c quü cã thÓ dïng vèn ®Çu t­ vµo c¸c lo¹i chøng kho¸n kh¸c lµm t¨ng cÇu cho thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖc ®Çu t­ qua quü lµm gi¶m tÝnh ®Çu c¬ ng¾n h¹n, qua ®ã lµm thÞ tr­êng æn ®Þnh h¬n . T¹o c¸c ph­¬ng thøc huy ®éng vèn ®a d¹ng th«ng qua thÞ tr­êng chøng kho¸n. Khi nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn vµ c¸c tµi s¶n tµi chÝnh ngµy cµng t¹o kh¶ n¨ng sinh lêi h¬n, ng­êi ®Çu t­ cã khuynh h­íng muèn cã nhiÒu c«ng cô tµi chÝnh ®Ó ®Çu t­,®Ó ®¸p øng nhu cÇu ng­êi ®©u t­ c¸c quü ®Çu t­ h×nh thµnh d­íi nhiÒu d¹ng s¶n phÈm tµi chÝnh kh¸c nhau. X· héi ho¸ ho¹t ®éng ®Çu t­ chøng kho¸n :Q§T t¹o ra ®­îc ph­¬ng thøc ®Çu t­ ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ nhá, Ýt hiÓu biÕt vÒ thÞ tr­êng chøng kho¸n ­a thÝch .Nã gãp phÇn t¨ng tiÕt kiÖm cña c«ng chóng b»ng viÖc thu hót tiÒn ®Çu t­ vµo quü. * §èi víi ng­êi ®Çu t­. Quü ®Çu t­ kh«ng ®ãng vai trß lµ mét ®Þnh chÕ chung gian, nh­ng lµ tæ chøc ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ víi vai trß tæ chøc trung gian gi÷a nhµ ®Çu t­ vµ thÞ tr­êng .Q§T h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn song song víi c¸c ®Þnh chÕ trung gian kh¸c. §«i khi nã t¹o ra thÞ tr­êng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng . Q§T lµ trî thñ ®¾c lùc víi nhµ ®Çu t­ nhá, nh÷ng ng­êi kh«ng thùc sù am hiÓu vÒ thÞ tr­êng, thiÕu kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm ®Çu t­.Q§T ®øng ra tËp hîp sè vèn ®Çu t­ nhá vèn khã thùc hiÖn c¸c giao dÞch trªn thÞ tr­êng thµnh kho¶n vèn lín. Khi ®ã c¸c nhµ ®Çu t­ nhá sÏ dÔ dµng tham gia vµo c¸c dù ¸n ®Çu t­ kiÕm lêi. Q§T bao gåm mét ®éi ngò nh÷ng nhµ qu¶n lý cã kiÕn thøc chuyªn s©u trong lÜnh vùc ®Çu t­, do ®ã nh÷ng ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ cña hä vÒ c¸c dù ¸n ®Çu t­ tèt h¬n khi ®ã hiÖu qu¶ ®Çu t­ cao h¬n .Cô thÓ : - Q§T tËp hîp nh÷ng nguån vèn cña ng­êi ®Çu t­ nhá sÏ lµm t¨ng kh¶ n¨ng ®a d¹ng ho¸ ®Çu t­, ph©n t¸n rñi ro cho ng­êi ®Çu t­. - Khi tham gia quü sÏ gióp nhµ ®Çu t­ gi¶m thiÓu ®­îc chi phÝ giao dÞch do: Mét mÆt Q§T cã kh¶ n¨ng tiÕp cËn c¸c dù ¸n ®Çu t­ dÔ dµng h¬n mÆt kh¸c Q§T ®­îc coi lµ mét nhµ ®Çu t­ lín nªn kh¶ n¨ng nhËn ®­îc nh÷ng ­u ®·i vÒ giao dÞch lín h¬n. - Q§T kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ vÒ tÝnh chuyªn nghiÖp cña ng­êi ®Çu t­ riªng lÎ.Ng­êi ®Çu t­ riªng lÎ do thiÕu kinh nghiÖm vµ hiÓu biÕt vÒ thÞ tr­êng cho nªn mÊt nhiÒu thêi gian vµ chi phÝ cho viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng, viÖc ph©n tÝch d¸nh gi¸ dù ¸n ®Çu sÏ t­ kh«ng s¸t thùc dÉn ®Õn hiÖu qu¶ ®Çu t­ kh«ng cao. Bëi v× quü cã ®éi ngò qu¶n lý cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, am hiÓu thÞ tr­êng.... - Q§T ®em l¹i cho nhµ ®Çu t­ tÝnh thanh kho¶n cao h¬n. Ng­êi ®Çu t­ cã thÓ b¸n l¹i phÇn vèn gãp cho quü khi cã nhu cÇu rót lui khái thÞ tr­êng. Khi tiÕn hµnh ®Çu t­ riªng lÎ nhµ ®Çu t­ nhËn cæ tøc b»ng tiÒn mÆt kh«ng ®ù¬c nhËn l·i vèn gãp vµ ph¶i mÊt mét kho¶n chi phÝ t¸i ®Çu t­. * §èi víi c¸c doanh nghiÖp. C¸c quü ®Çu t­ võa lµ ng­¬i t­ vÊn vÒ qu¶n trÞ doanh nghiÖp, võa lµ ng­êi tiÕp thÞ tµi chÝnh vµ cung cÊp th«ng tin ®¸nh gi¸ dù ¸n ®Çu t­ tèt nhÊt ,gióp c¸c doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n, mét b­íc tiÕn hµnh ®Æc biÖt quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp Q§T ra ®êi tõ viÖc huy ®éng vèn tõ nh÷ng ng­êi ®Çu t­, mét nguån vèn lín vµ rÎ vµo doanh nghiÖp lµm t¨ng kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. MÆt kh¸c tuy cã nh÷ng giíi h¹n nhÊt ®Þnh vÒ quyÒn kiÓm so¸t doanh nghiÖp nh­ng dï cã n¾m bao nhiªu cæ phÇn c«ng ty th× còngkh«ng ®­îc tham gia vµo ban qu¶n lý c«ng ty, do ®ã doanh nghiÖp vÉn ®¶m b¶o quyÒn tù chñ trong tæ chøc ho¹t ®éng. * §èi víi nhµ n­íc. Q§T cã vai trß quan träng ®èi víi qua tr×nh cæ phÇn ho¸ (CPH) vµ huy ®éng vèn ®Çu t­ cña chÝnh phñ. Thùc tÕ hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n trong tr­¬ng tr×nh CPH do ®ã lµm chËm tr­¬ng tr×nh cæ phÇn hãa cña nhµ n­íc. Q§T cã thÓ gióp doanh nghiÖp thùc hiÖn vÊn ®Ò ®ã nhanh chãng vµ hiÖu qu¶ qua viÖc cung øng dÞch vô t­ vÊn x©y dùng ph­¬ng ¸n CPH tham gia ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp, c¬ cÊu tµi chÝnh vµ thiÕt lËp dù ¸n ®Çu t­..... Tõ viÖc ph©n tÝch trªn ta cã thÓ thÊy Q§T cã vai trß hÕt søc quan träng ®èi víi thÞ tr­¬ngchøng kho¸n vµ c¸c chñ thÓ liªn quan. Do ®ã muèn cã thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¸t triÓn m¹nh mÏ th× nhÊt thiÕt ph¶i cã sù ho¹t ®éng hiÖu qu¶ cña c¸c Q§T. CH¦¥NG II: c¬ cÊu tæ chøc vµ HO¹T §éNG CñA QUü §ÇU T¦ 2.1.C¬ cÊu tæ chøc cña quü ®Çu t­ . * Héi ®ång qu¶n trÞ(H§QT): Héi ®ång qu¶n trÞ lµ c¬ quan ®¹i diÖn quyÒn chñ së h÷u Q§T vµ lµ c¬ quan quyÒn lùc cao nhÊt cña quü, cã quyÒn quyÕt ®Þnh tÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt quan träng, chiÕn l­îc cña quü ®©u t­ chøng kho¸n . Héi ®ång qu¶n trÞ kh«ng trùc tiÕp qu¶n lý ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña quü mµ giao cho c¸c c«ng ty qu¶n lý quü, c¸c c«ng ty qu¶n lý nµy sÏ thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng qu¶n lý, ®iÒu hµnh quü. §ång thêi ph¶i t×m kiÕm c¸c c¬ héi ®Çu t­ vµ thùc hiÖn ho¹t ®éng ®Çu t­ nh»m ph¸t triÓn quü thay cho H§QT. Sè tiÒn thï lao mµ c¸c c«ng ty nµy nhËn ®­îc tÝnh theo mét tû lÖ phÇn tr¨m trªn gi¸ trÞ cña quü theo tho¶ thuËn gi÷a c«ng ty vµ H§QT . Mçi quü ®Çu t­ th­êngcã mét c«ng ty ®iÒu hµnh. §èi víi c¸c quü cã quy m« lín, cã thÓ ®­îc chia thµnh c¸c quü nhá ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc hoÆc vïng l·nh thæ kh¸c nhau, th× sÏ cã nhiÒu c«ng ty ®iÒu hµnh, mçi c«ng ty sÏ ®iÒu hµnh qu¶n lý chØ ®­îc h­ëng lîi vµ còng chØ chÞu tr¸ch nhiÖm trong ph¹m vi sè vèn ®­îc giao. Héi ®ång qu¶n trÞ trùc tiÕp n¾m gi÷ vµ qu¶n lý sè vèn, c¸c c«ng ty ®iÒu hµnh chØ thùc hiÖn viÖc t×m kiÕm c¸c c¬ héi ®Çu t­, lËp dù ¸n ®Çu t­, ph©n tÝch kh¶ n¨ng hoµn vèn vµ thu lîi. Sau ®ã sÏ tr×nh héi ®ång qu¶n trÞ xÐt duyÖt vµ quyÕt ®Þnh. Héi ®ång qu¶n trÞ sÏ häp ®Þnh kú ®Ó xem xÐt t×nh h×nh ho¹t ®éng cña quü, kiÓm tra, gi¸m s¸t c«ng viÖc qu¶n lý ®iÒu hµnh cña c«ng ty, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò n¶y sinh... Héi ®ång qu¶n trÞ sÏ thay thÕ c«ng ty qu¶n lý quü b»ng c«ng ty kh¸c nÕu Q§T kh«ng t×m kiÕm vµ thùc hiÖn ®­îc bÊt kú mét c¬ héi, dù ¸n ®Çu t­ nµo. §ång thêi Héi ®ång qu¶n trÞ th­êng cho phÐp c¸c c«ng ty ®­îc h­ëng mét phÇn lîi nhuËn thu ®­îc tõ c¸c dù ¸n ®Çu t­ mµ c«ng ty ®· thùc hiÖn theo mét quy chÕ ph©n chia do héi ®ång qu¶n trÞ quy ®Þnh. PhÇn lîi nhuËn nµy ®­îc x¸c ®Þnh theo tõng dù ¸n cô thÓ b»ng c¸ch: + X¸c ®Þnh tû lÖ lîi nhuËn tèi thiÓu cho vèn ®Çu t­ vµo dù ¸n. + X¸c ®Þnh tû lÖ ph©n chia trªn phÇn chªnh lÖch gi÷a sè lîi nhuËn thùc tÕ do ®Çu t­ mang l¹i víi sè lîi nhuËn tèi thiÓu trªn. Môc ®Ých cña viÖc cho phÐp c¸c c«ng ty ®iÒu hµnh còng ®­îc h­ëng mét phÇn lîi nhuËn thu ®­îc nh»m khuyÕn khÝch c¸c c«ng ty nµy ®iÒu hµnh, qu¶n lý tèt h¬n, ®Çu t­ vèn cã hiÖu qu¶ h¬n. Tuy nhiªn Héi ®ång qu¶n trÞ cña quü ®Çu t­ bÞ giíi h¹n quyÒn lùc khi tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng, trõ khi ®­îc giao quyÒn bëi ®a sè phiÕu bÇu cña cæ ®«ng. Héi ®ång qu¶n trÞ ph¶i göi ®Õn c¸c cæ ®«ng c¸c b¶ng b¸o c¸o tµi chÝnh gi÷a kú (b¸n niªn) bao gåm: - Mét b¶ng tæng kÕt tµi s¶n vµ mét b¶n b¸o c¸o tæng gi¸ trÞ ®Çu t­ vµo ngµy ®ã. - Mét danh s¸ch tæng sè vµ gi¸ trÞ c¸c chøng kho¸n ®­îc n¾m gi÷ bëi c«ng chóng vµo ngµy lËp b¶ng tæng kÕt tµi s¶n. - Mét b¶n b¸o c¸o thu nhËp trong kú. - Mét b¶n b¸o c¸o sè tiÒn ph¶i tr¶ cho c¸c gi¸m ®èc, héi ®ång t­ vÊn vµ tÊt c¶ nh©n viªn. Mét b¶n b¸o c¸o tæng sè tiÒn ®Ó mua vµ b¸n c¸c chøng kho¸n ®Çu t­. 2.1.1 C¸c chñ thÓ liªn quan ®Õn quü ®Çu t­. Q§T ®­îc h×nh thµnh b»ng sù gãp vèn cña c¸c c¸ nh©n vµ tæ chøc ®Çu t­ , ®­îc ®iÒu hµnh bëi mét c«ng ty qu¶n lý quü vµ ®­îc gi¸m s¸t bëi mét ng©n hµng th­¬ng m¹i(Ng©n hµng gi¸m s¸t). Ngoµi ra cßn cã c¸c chñ thÓ kh¸c liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña quü nh­ :nhµ t­ vÊn ®Çu t­, nhµ b¶o l·nh.. * C«ng ty qu¶n lý quü : Lµ mét ®Þnh chÕ tµi chÝnh trung gian trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh, chuyªn cung cÊp c¸c dÞch vô tæ chøc vµ qu¶n lý ho¹t ®éng ®Çu t­ cña c¸c quü ®Çu t­, th«ng qua thÞ tr­êng vµ t­ vÊn ®Çu t­. VÒ tæ chøc, c«ng ty qu¶n lý quü cã thÓ lµ c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n hoÆc c«ng ty liªn doanh,c«ng ty b¶o hiÓm...ViÖc thµnh lËp c«ng ty qu¶n lý ph¶i tu©n theo luËt doanh nghiÖp do ®ã c«ng ty ph¶i cã giÊy phÐp ho¹t ®éng do c¬ quan qu¶n lý Nhµ N­íc vÒ TTCK cÊp. C«ng ty qu¶n lý quü ®éc lËp víi quü ®Çu t­, viÖc t¸ch rêi nµy nh»m t¨ng c­êng tÝnh chuyªn nghiÖp cña c«ng t¸c qu¶n lý ®Çu t­ qua Q§T Víi VN kh¸i niÖm quü ®Çu t­ vµ chøng chØ quü ®Çu t­ cßn kh¸ míi ®èi víi c«ng chóng ®Çu t­ trong n­íc, b¶n th©n ng­êi ®Çu t­ cßn rÊt nhiÒu bì ngì víi lo¹i h×nh ®Çu t­ nµy. Do ®ã viÖc huy ®éng vèn cho c¸c quü lµ hÕt søc khã kh¨n. Nh­ng nÕu huy ®éng vèn cho c«ng ty qu¶n lý quü ch¾c ch¾n sÏ dÔ dµng h¬n, c«ng chóng ®Çu t­ sÏ tin t­ëng h¬n khi ®ãng gãp vèn vµo quü ®Çu t­. Bëi v× c¸c c«ng ty qu¶n lý quü cã ®éi ngò c¸c nhµ ®iÒu hµnh quü rÊt chuyªn nghiÖp. Hä cã tr×nh ®é nghiªn cøu vµ ph©n tÝch ®Çu t­ rÊt cao. * Cæ ®«ng : Lµ c¸c nhµ ®Çu t­ gãp vèn thµnh lËp quü, hä cã quyÒn bÇu ra c¸c thµnh viªn trong héi ®ång qu¶n trÞ vµ ®­îc h­ëng lîi tõ viÖc ®Çu t­ cña quü. Tuú theo lo¹i h×nh Q§T ng­êi ®Çu t­ cã nh÷ng quyÒn lîi kh¸c nhau khi tham gia Q§T, nh­ng ng­êi ®Çu t­ kh«ng trùc tiÕp thùc hiÖn quyÒn vµ nghÜa vô ®èi víi c¸c tµi s¶n trong danh môc ®Çu t­ cña quü. C¸c cæ ®«ng sÏ ®­îc nhËn mét kho¶n cæ tøc do c«ng ty mµ hä ®Çu t­. Khi c¸c cæ ®«ng khi kh«ng muèn n¾m gi÷ sè cæ phÇn nµy cã thÓ b¸n chóng trªn thÞ tr­êng. * Nhµ t­ vÊn ®Çu t­: Nhµ t­ vÊn ®Çu t­ cña quü qu¶n lý hå s¬ ®Çu t­ chøng kho¸n cña quü. Nhµ t­ vÊn ®Çu t­ sÏ mua vµ b¸n chøng kho¸n phï hîp víi chÝnh s¸ch ®Çu t­ vµ môc tiªu ®Çu t­ cña quü. Nh÷ng tr¸ch nhiÖm kh¸c cña ng­êi ®Çu t­ lµ: - §¹t ®­îc sù ®a d¹ng hãa chøng kho¸n trong hå s¬ ®Çu t­ cña quü. - QuyÕt ®Þnh trong viÖc lùa chän thêi c¬ ®Çu t­. - X¸c ®Þnh møc thuÕ cña viÖc ph©n phèi quü. T­¬ng tù c«ng ty qu¶n lý quü nhµ t­ vÊn ®Çu t­ ®­îc tr¶ mét kho¶n thï lao, th­êng dùa trªn mét tû lÖ (%) cña gi¸ trÞ tµi s¶n ®· ®­îc qu¶n lý trong mét thêi gian cô thÓ. * Ng©n hµng gi¸m s¸t : lµ nh÷ng ng©n hµng cã nhiÖm vô cung cÊp c¸c dÞch vô b¶o qu¶n tµi s¶n cña quü gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña Q§T vµ c«ng ty qu¶n lý quü nh»m b¶o vÖ quyÒn lîi chinh ®¸ng cña ng­¬× ®Çu t­ * Nhµ b¶o l·nh: Ng­êi b¶o l·nh hoÆc ph©n phèi cña quü lµ ng­êi b¶o ®¶m chÝnh cña quü. Ng­êi b¶o l·nh cã mét tháa thuËn riªng biÖt víi quü, nghÜa lµ ®­îc phÐp mua cæ phÇn cña quü theo gi¸ trÞ thuÇn hiÖn t¹i, sau ®ã c¸c cæ phÇn nµy cã thÓ ®­îc b¸n l¹i tíi c«ng chóng, th«ng qua nh÷ng nhµ kinh doanh chøng kho¸n hoÆc lùc l­îng b¸n hµng cña ng­êi b¶o l·nh theo gi¸ chµo b¸n ®Çy ®ñ. Th«ng th­êng, mét ng­êi b¶o ®¶m chÝnh ph¶i thùc hiÖn vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ chi phÝ lËp hå s¬ b¸n hµng vµ c¸c môc qu¶ng c¸o kh¸c. Ngoµi ra cßn co c¸c tæ chøc b¶i qu¶n chøng kho¸n cña Q§T..... 2.2. Ho¹t ®éng . 2.2.1. Huy ®éng vèn . Huy ®éng vèn lµ ho¹t ®éng ®Çu tiªn cña quü th«ng qua ph¸t hµnh cæ phiÕu, chøng chØ Q§T. ViÖc ph¸t hµnh cã ph¸t hµnh lÇn ®Çu vµ ph¸t hµnh bæ sung . * Ph¸t hµnh lÇn ®Çu : §èi víi Q§T theo m« h×nh c«ng ty,viÖc ph¸t hµnh chøng chØ do c«ng ty qu¶n lý quü thùc hiÖn .VÒ h×nh thøc chøng chØ Q§T gièng cæ phiÕu cña c«ng ty cæ phÇn - §èi víi c¸c quü ®Çu t­ d¹ng hîp ®ång, th«ng th­êng l­îng vèn dù kiÕn h×nh thµnh ®­îc chia thµnh c¸c phÇn hïn. Quü sÏ ph¸t hµnh chøng chØ ®Çu t­, x¸c nhËn sè vèn gãp cña nhµ ®Çu t­ vµo quü. Chøng chØ cá thÓ ghi danh hoÆc v« danh vµ cã thÓ chuyÓn nh­îng, giao dÞch nh­ cæ phiÕu.Tuy nhiªn chøng chØ thuéc m« h×nh quü ®Çu t­ d¹ng hîp ®ång kh«ng ®ù¬c niªm yÕt . *§Þnh gi¸ ban ®Çu . ViÖc ®Þnh gi¸ cæ phiÕu, chøng chØ ®Çu t­ lÇn ®Çu ®Ó lËp nªn quü do c¸c tæ chøc ®øng ra thµnh lËp quü x¸c ®Þnh. chi phÝ chµo b¸n lÇn ®Çu ®­îc lÊy tõ (khÊu trõ ) tæng gi¸ trÞ vèn mµ quü huy ®éng ®­îc * Ph­¬ng thøc chµo b¸n: Nh÷ng ng­êi s¸ng lËp quü cã thÓ chµo b¸n chøng chØ trùc tiÕp tõ quü hoÆc th«ng qua c¸c tæ chøc b¶o l·nh ph¸t hµnh . - Chµo b¸n qua c¸c tæ chøc b¶o l·nh ph¸t hµnh: Ph­¬ng thøc phæ biÕn nhÊt ®Ó b¸n c¸c cæ phÇn cña quü ®Çu t­ theo m« h×nh c«ng ty lµ qua c¸c tæ chøc b¶o l·nh ph¸t hµnh. Theo ph­¬ng thøc nµy ,ng­êi b¶o l·nh cña quü ®ãng vai trß nh­ ng­êi b¸n bu«n vµ ng­êi ph©n phåi víi c¸c h·ng kinh doanh vµ m«i giíi chøng kho¸n .Sau ®ã c¸c c«ng ty nµy l¹i b¸n c¸c cæ phiÕu cho c«ng chóng qua c¸c v¨n phßng chi nh¸nh cña hä. - Chµo b¸n trùc tiÕp tõ quü hoÆc c«ng ty qu¶n lý quü: C¸c quü ®­îc trùc tiÕp b¸n cæ phiÕu cho nhµ ®Çu t­ mµ kh«ng th«ng qua mét trung gian nµo ,c¸c c«ng ty d¹ng hîp ®ång do c«ng ty qu¶n lý quü ®øng ra thµnh lËp th­êng hay chµo b¸n chøng chØ ®Çu t­ b»ng h×nh thøc nµy th«ng qua hÖ thèng m¹ng l­íi cña c«ng ty hoÆc m¹ng l­íi cña ngn©n hµng gi¸m s¸t. C¸c quü hÊp dÉn nhµ ®Çu t­ th«ng qua qu¶ng c¸o , th­ trùc tiÕp còng nh­ b»ng c¸c bµi diÔn v¨n. C¸c ph­¬ng tiÖn qu¶ng c¸o h÷u hiÖu . *B¶n c¸o b¹ch ViÖc ph¸t hµnh chøng chØ Q§T còng ph¶i tu©n thñ c¸c ®iÒu kiÖn, nguyªn t¾c vµ thñ tôc nh­ c¸c lo¹i chøng kho¸n kh¸c tr­íc hÕt ph¶i cã b¶n c¸o b¹ch thÞ tr­êng ,do c«ng ty qu¶n lý quü vµ nh÷ng ng­êi s¸ng lËp quü so¹n th¶o ,nã ph¶i bao gåm c¸c néi dung chñ yÕu sau: (1) Gi¶i thÝch chi tiÕt vÒ c¸ môc tiªu ®Çu t­ cña quü . (2) M« t¶ chÝnh s¸ch ®Çu t­. vÝ dô nh­ c¸c lo¹i chøng kho¸n quü cã thÓ ®­îc mua b¸n, viÖc ph©n bæ tµi s¶n cña quü vµo c¸c kho¶n ®µu t­ .... (3) Giíi h¹n ®Çu t­ hay nh÷ng ho¹t ®éng ®Çu t­ mµ quü kh«ng ®­îc tiÕn hµnh. Th«ng th­êng phÇn nµy sÏ x¸c ®Þnh møc ®é ®a d¹ng ho¸ danh môc ®Çu t­ cña quü (4) C¸c chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng giao dÞch cña nhµ ®Çu t­ vµo quü . (5) LÞch sö c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña quü dùa trªn c¸c sè liÖu ®­a ra nh­ thu nhËp trªn cæ phÇn, chøng chØ ®Çu t­, viÖc thay ®æi vèn vµ c¸c tû lÖ tµi chÝnh minh chøng . (6) Ph©n tÝch chi tiÕt rñi ro ®èi víi ng­êi ®Çu t­ khi ®Çu t­ vµo quü bao gåm c¸c rñi ro vÒ m«i tr­êng kinh doanh nãi chung vµ rñi ro cña danh môc ®Çu t­ nãi riªng . (7) C¸c th«ng tin liªn quan vÒ ng­êi qu¶n lý quü : c«ng ty qu¶n lý quü hoÆc nhµ t­ vÊn ®Çu t­ vµ c¸c chi phÝ liªn quan ph¶i tr¶ cho c«ng ty qu¶n lý quü (nhµ t­ vÊn ). (8) C¸c th«ng tin liªn quan tíi tæ chøc b¶o qu¶n tµi s¶n cña quü , ®¹i lý chuyÓn nh­îng hoÆc ®¹i lý ph©n phèi thu nhËp (nÕu cã). (9) C¸ch thøc ph©n phèi cæ tøc vµ l·i vèn vµ th«ng b¸o vÒ c¸c kho¶n thuÕ liªn quan tíi ng­êi ®Çu t­ (nÕu cã). (10) C¸c dÞch vô cung øng cho ng­êi ®Çu t­ nh­ viÖc giao dÞch b»ng ®iÖn tho¹i ,viÖc t¸i ®Çu t­ c¸c kho¶n lîi nhuËn chi tr¶ cho ng­êi ®Çu t­ . C¸c quü do cïng mét c«ng ty qu¶n lý thµnh lËp vµ qu¶n lý (®èi víi m« h×nh c«ng ty d¹ng céng ®ång). 2.3 Ph­¬ng thøc giao dÞch cña Q§T. 2.3.1 Giao dÞch chøng chØ ®Çu t­/cæ phiÕu cña quü sau khi ph¸t hµnh GÝa trÞ tµi s¶n rßng cña quü (NAV)b»ng tæng tµi s¶n vµ c¸c kho¶n ®Çu t­ trõ ®i c¸c nghÜa vô ph¶i tr¶ cña quü. §èi víi quü ®Çu t­, gi¸ trÞ tµi s¶n rßng cña quü lµ mét trong nh÷ng chØ tiªu quan träng ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c quü nãi chung vµ lµ c¬ së ®Ó ®Þnh gi¸ chµo b¸n còng nh­ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ mua l¹i ®èi víi c¸c quü ®Çu t­ d¹ng më. Sù kh¸c biÖt vÒ cÊu tróc vËn ®éng cña vèn dÉn ®Õn hai ph­¬ng thøc giao dÞch c¸c chøng chØ ®Çu t­/cæ phÇn cña quü. §èi víi c¸c quü ®Çu t­ d¹ng ®ãng, sau khi ph¸t hµnh chøng chØ ®Çu t­ c¶u quü sÏ ®­îc niªm yÕt trªn thÞ tr­êng tËp trung nh­ bÊt k× lo¹i cæ phiÕu niªm yÕt nµo.Do ®ã gi¸ cña chøng chØ/cæ phÇn do cung cÇu trªn thÞ tr­êng ®iÒu tiÕt vµ co khuynh h­íng kh«ng xa rêi gi¸ trÞ tµi s¶n rßng. §èi víi Q§T d¹ng më sau khi ®­îc ph¸t hµnh chøng chØ/cæ phÇn cña quü cã thÓ ®­îc ph¸t hµnh thªm vµ mua l¹i t¹i chÝnh c«ng ty qu¶n lý quü. GÝa chøng chØ ®Çu t­/cæ phiÕu cña quü më lu«n g¾n víi gi¸ trÞ tµi s¶n rßng cña quü §Þnh gi¸ : NAV(chøng chØ/cæ phÇn ) = NAV(quü)/tæng sè chøng chØ/cæ phÇn ®ang l­u hµnh Gi¸ chµo b¸n = NAV+ Chi phÝ b¸n Gi¸ trÞ tµi s¶n rßng cña quü ®Çu t­ ph¶i ®­îc tÝnh Ýt nhÊt mét lÇn trong ngµy. Gi¸ trÞ tµi s¶n thuÇn th­êng ®­îc tÝnh vµo lóc ®ãng cöa giao dÞch cña së giao dÞch chøng kho¸n. C¸c lÖnh mua vµ b¸n cæ phÇn cña quü ®­îc dùa trªn gi¸ kÕ tiÕp ®­îc tÝnh. LÖ phÝ b¸n . LÖ phÝ b¸n cæ phÇn quü t­¬ng hç ®­îc x¸c ®Þnh b»ng mét tû lÖ (%) trªn gi¸ ®­a ra c«ng chóng (gi¸ chµo b¸n). Gi¸ chµo b¸n - Gi¸ trÞ tµi s¶n thuÇn (gi¸ chµo mua) LÖ phÝ b¸n = ---------------------------------------------------- x 100% (%) Gi¸ chµo b¸n Cã nh÷ng quü ®Çu t­ d¹ng më ®­îc b¸n cæ phÇn ra c«ng chóng víi nh÷ng gi¸ trÞ tµi s¶n rßng, kh«ng ®­îc thªm bÊt kú lÖ phÝ b¸n nµo c¶. X¸c ®Þnh gi¸ chµo b¸n §iÒu cÇn thiÕt ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ chµo b¸n cña quü t­¬ng hç ®­îc c¨n cø vµo tØ lÖ phÇn tr¨m lÖ phÝ b¸n thùc tÕ cña mét nhµ ®Çu t­ ph¶i tr¶. Cô thÓ gi¸ chµo b¸n ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: Gi¸ trÞ tµi s¶n thuÇn Gi¸ chµo b¸n = ---------------------------------------- (100% - tØ lÖ % lÖ phÝ b¸n) 2.3.2- Mua l¹i c¸c cæ phÇn cña quü t­¬ng hç: Khi nhµ ®Çu t­ së h÷u c¸c cæ phÇn cña c«ng ty ®Çu t­ muèn chuyÓn nh­îng c¸c cæ phÇn, hä sÏ b¸n l¹i cæ phÇn. Gi¸ mua l¹i cña cæ phiÕu quü t­¬ng hç ®­îc dùa trªn gi¸ trÞ tµi s¶n rßng cña nã.Nhµ ®Çu t­ b¸n mét phÇn hoÆc tÊt c¶ c¸c cæ phÇn cña hä tõ mét quü tÝnh phÝ thùc hiÖn th«ng qua nhµ kinh doanh chøng kho¸n ®Ó b¸n cæ phÇn cña hä hoÆc trùc tiÕp giao dÞch víi ®¹i lý chuyÓn nh­îng. §èi víi nh÷ng quü kh«ng tÝnh phÝ th× ®­îc mua l¹i b»ng c¸ch gëi nh÷ng cæ phÇn tíi ®¹i lý chuyÓn nh­îng ph¸t hµnh hoÆc ng©n hµng ñy th¸c, khi ®ã kh«ng cã nhµ kinh doanh chøng kho¸n dÝnh løu vµo. Gi¸ mua l¹i lµ gi¸ trÞ tµi s¶n thuÇn t¹i thêi ®iÓm ng©n hµng nhËn ®­îc th«ng b¸o mua l¹i. Mét vµi quü t­¬ng hç tÝnh lÖ phÝ mua l¹i, lÖ phÝ nµy ®­îc c¨n cø vµo gi¸ trÞ tµi s¶n thuÇn khi cæ phiÕu ®­îc mua l¹i. LÖ phÝ mua l¹i ®­îc tÝnh b»ng tØ lÖ (%) cña gi¸ trÞ tµi s¶n thuÇn vµ ®­îc trõ vµo gi¸ mua l¹i. ch­¬ng III Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn c¸c quü ®Çu t­ chøng kho¸n ë ViÖt Nam 3.1. Thùc tr¹ng thÞ tr­êng chøng kho¸n VN. ThÞ tr­êng chøng kho¸n VN chÝnh thøc ra ®êi vµo ngµy 20/7/2000 lµ sù kiÖn quan träng cña nÒn kinh tÕ VN trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. TÝnh tõ thêi ®iÓm trung t©m giao dÞch chøng kho¸n Thµnh Phè Hå ChÝ Minh (Tp HCM) më phiªn giao dÞch ®Çu tiªn ®Õn nay. ThÞ tr­êng chøng kho¸n vn ®· tr¶i qua h¬n 4 n¨m ho¹t ®éng víi nhiÒu thö th¸ch vµ khã kh¨n. §· cã h¬n 1000 phiªn giao dÞch diÔn ra trªn thÞ tr­êng chøng kho¸nVN. Nh×n l¹i h¬n 1000 phiªn giao dÞch th«ng qua sù biÕn ®éng cña chØ sè VN-Index cã thÓ tãm t¾t nh­ sau : VN-Idex khëi ®éng víi 100 ®iÓm vµo ngµy 18/7/2000, sau ®ã t¨ng liªn tôc vµ ®¹t møc cao nhÊt lµ 571 ®iÓm ngµy 25/6/2001. Tõ ®©y VN-Idex liªn tôc r¬i vµo suy tho¸i trong c¸c n¨m 2002vµ 2003, gi¶m xuèng tíi møc thÊp nhÊt ngµy 1/4/2003 víi 139 ®iÓm. Sau thêi ®iÓm nµy chØ sè chøng kho¸n ®· nhÝch dÇn lªn vµ giao ®éng tõ 213 ®iÓm (9/8/2004) ®Õn 279(1/4/2004). Cã nhiÒu nguyªn nh©n dÉn ®Ðn sù gi¶m sót quy m« giao dÞch trªn thÞ tr­êng trong thêi gian qua mµ næi lªn lµ cÇu chøng kho¸n gi¶m m¹nh ,viÖc ®Çu t­ cña c¸c nhµ ®Çu t­ c¸ nh©n chØ chñ yÕu mang tÝnh ng¾n h¹n ch­a æn ®Þnh vµ ch­a theo phong trµo. Trong khi ®ã ch­a hÊp dÉn ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ cã tæ chøc do nhiÒu quy ®Þnh h¹n chÕ ®Çu t­ ¸p dông víi ®èi t­îng nµy. Thêi gian giao dÞch võa qua còng ®· béc lé râ ®Æc thï cña thÞ tr­êng chøng kho¸n VN lµ lËp thÞ tr­êng tr­íc råi míi ®i t×m hµng ho¸ ,t×m ng­êi mua, ng­êi b¸n. Do ®ã chóng ta lu«n ph¶i ®èi mÆt víi sù thiÕu s«i ®éng cña TTCK kh¶ n¨ng tù ®iÒu tiÕt, vËn hµnh cña thÞ tr­êng kh«ng cao. Tuy kÕt qu¶ ho¹t ®éng ch­a thËt sù næi tréi nh­ng còng cã nhiÒu ®iÓm ®¸ng ghi nhËn. Thø nhÊt lµ : D­ luËn ®· quan t©m nhiÒu h¬n ®Õn thÞ tr­êng ph¸t hµnh. Cho ®Õn lóc nµy tÇm quan träng cña thÞ tr­êng s¬ cÊp míi ®­îc ®Æt ®óng chç, thÞ tr­êng s¬ cÊp lµ gèc, nÒn t¶ng t¹o ra hµng ho¸ to¹ ra ng­êi n¾m gi÷ cæ phiÕu vµ cã nhu cÇu trao ®æi trªn thÞ tr­êng. Thø hai lµ : Tuy møc ®é ®Çu t­ trªn TTCK chÝnh thøc ch­a ®­îc n©ng lªn (lý do chñ yÕu lµ thiÕu hµng ho¸ chÊt l­îng ) nh­ng møc ®é lan to¶ cña TTCK ®Õn ®«ng ®¶o c«ng chóng lµ rÊt lín .Tõ ®ã kh«ng cßn ph¶i lo sî bÞ l·ng quyªn mµ nçi lo chÝnh l¹i lµ lµm thÕ nµo ®Ó thóc ®Èy ng­êi d©n tõ chç biÕt ®Ó ®i ®Õn ®Çu t­. §iÓm næi tréi nhÊt lµ sù tr­ëng thµnh cña c¸c thµnh phÇn tham gia TTCK nhÊt lµ c¸c nhµ ®Çu t­. HÇu nh­ kh«ng cßn sù xuÊt hiÖn cña t©m lý bÇy ®µn sù ®Çu t­ ®· ®­îc dùa trªn c¸c c¨n cø lµ sù ph¸t triÓn doanh nghiÖp, tõ nh÷ng ®¸nh gi¸ thùc tÕ vÒ thÞ tr­êng chø kh«ng cßn sù ®Çu t­ mang nhiÒu c¶m tÝnh Nh÷ng thµnh qu¶ trªn còng chØ lµ b­íc ®Çu .Cïng víi nh÷ng nç lùc ®­a VN héi nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi ....TTCK ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu søc Ðp nh­:n©ng cao TTGDCK thµnh së giao dÞch chøng kho¸n vµo n¨m 2006, hoµn thµnh dù th¶o LuËt Chøng Kho¸n ngay trong n¨m 2005, cho phÐp ng©n hµng vµ c¸c c«ng ty chøng kho¸n n­íc ngoµi më chi nh¸nh hoÆc liªn doanh gãp vèn t¹i VN. TTCK ph¶i trë thµnh TTCK theo ®óng nghÜa: lµ kªnh huy ®éng vµ chu chuyÓn vèn hiÖu qu¶ nhÊt trong nÒn kinh tÕ. 3.2.Thùc tr¹ng c¸c Q§T ë VN. 3.2.1. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn c¸c Q§T ë VN . MÆc dï UBCK nhµ n­íc ®· ban hµnh nh÷ng v¨n b¶n ph¸p quy vÒ Q§T chøng kho¸n tõ khi trung t©m giao dÞch TPHCM ch­a chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng nh­ng cho ®Õn khi nã chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng th× còng ch­a cã mét Q§T nµo cña VN ®i vµo ho¹t ®éng.Trong khi ®ã c¸c Q§T cña n­íc ngoµi ®· ®i vµo ho¹t ®éng tõ tr­íc khi thÞ tr­êng chøng kho¸n VN ra ®êi vµ ®· nhanh chãng chiÕm lÜnh ®­îc thÞ tr­êng míi mÎ nµy. Nguyªn nh©n chñ yÕu cña thùc tr¹ng nµy lµ: - VN ch­a cã kinh nghiÖm vµ kiÕn thøc ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n chung vµ tæ chøc ho¹t ®éng cña c¸c Q§T chøng kho¸n nãi riªng. Do ®ã sù xuÊt hiÖn vµ ho¹t ®éng cña c¸c Q§T n­íc ngoµi sÔ ®em l¹i cho chóng ta kiÕn thøc kinh nghiÖm trong viÖc khai th¸c, qu¶n lý vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng míi mÎ ®Çy tiÒm n¨ng nµy. - C¸c Q§T n­íc ngoµi cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vèn lín cña VN. trong khi c¸c tæ chøc còng nh­ c¸ nh©n c¸c nhµ ®Çu t­ VN cßn Ýt ái, thiÕu kinh nghiÖm vµ l­îng vèn kh«ng lín ®Ó cã thÓ tham gia ®Çu t­ vµo mét thÞ tr­êng hoµn toµn míi nµy. 3.1.2. Q§T chøng kho¸n n­íc ngoµi t¹i VN. Mét sè Q§T n­íc ngoµi ho¹t ®éng t¹i VN nh­ : Laza Vietnam fund, Vietnam frontier,Vietnam fund, Vietnam Enterprise Investment Ltd Co ........C¸c quü ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· phÇn nµo ®¸p øng nhu cÇu lín vÒ vèn cña n­íc ta. Khi mµ thÞ tr­êng chøng kho¸n VN míi ë giai ®o¹n s¬ khai ch­a cho phÐp mét møc giao dÞch n¨ng ®éng chøng kho¸n chØ ®Çu t­ do quü ph¸t hµnh. *Mét sè ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña c¸c Q§T n­íc ngoµi t¹i VN : - Lµ c¸c quü ®Çu t­ t­ nh©n: ng­êi ®Çu t­ gãp vèn lËp quü ®Çu t­ vµ giao dÞch viÖc qu¶n lý ®­îc giao cho c¸c c«ng ty qu¶n lý quü. Quü ®­a vµo ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam d­íi d¹ng c¸c kho¶n ®Çu t­ trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp. -§©y lµ c¸c quü ®Çu t­ d¹ng ®ãng -Ph­¬ng thøc ®Çu t­ ®a d¹ng: C¸c quü ®Çu t­ b»ng c¸ch mua cæ phiÕu cña c¸c c«ng ty. Mét sè quü cßn tËp trung ®Ó cã ®­îc cæ phiÕu kiÓm so¸t cña c¸c c«ng ty. C¸c Q§T nµy ®Çu t­ vµo VN víi môc ®Ých ®Çu t­ dµi h¹n tuy nhiªn víi nh÷ng ®iÒu kiÖn ph¸p lý ngÆt nghÌo thiÕu ®ång bé ®· khiÕn mét sè quü ph¶i bá cuéc. §a sè c¸c quü ®Çu t­ t¹i VN ch­a ®¹t kÕt qu¶ ho¹t ®éng nh­ mong muèn, 2 quü ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ Laza vµ Templeton ®· quyÕt ®Þnh rót vèn ra khái ViÖt Nam. HÇu hÕt ®Þnh h­íng ®Çu t­ cña c¸c quü t¹i VN ®Òu ch­a thùc sù thÝch øng víi m«i tr­êng ®Çu t­ ë VN tÝnh ®Õn th¸ng 8/2000, c¸c quü ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Òu gÆp khã kh¨n, vèn huy ®éng vµ gi¸ chøng kho¸n ®Òu gi¶m VOF ®­îc xÕp ë vÞ trÝ hµng ®Çu cña c¸c quü ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i VN víi møc t¨ng tr­ëng ngo¹n môc 25% trong n¨m 2004. Kho¶ng 90% sè vèn cña quü nµy (36,1 triÖu USD) ®· ®­îc ®Çu t­ vµo c¸c doanh nghiÖp, lÜnh vùc ®­îc ­u tiªn lµ dÞch vô tµi chÝnh víi 20%vèn ,hµng tiªu dung –thùc phÈm 23%,bÊt ®éng s¶n 7,2%......GÇn ®©y VOF liªn tôc ®Çu t­ thªm vµo c¸c c«ng ty lín nh­ Ng©n hµng ph­¬ng nam, c«ng ty Vinamilk vµ kÕt qu¶ thu ®­¬c kh«ng tåi 3.1.2 Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña quü ®Çu t­ CK ë VN Khi trung t©m giao dÞch TPHCM ch­a chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng nh­ng cho ®Õn khi nã chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng th× còng ch­a cã mét Q§T nµo cña VN ®i vµo ho¹t ®éng Trªn thùc tÕ mét sè quü ®Çu t­ chøng kho¸n tù ph¸t còng ®· ®­îc ®­îc h×nh thµnh ho¹t ®éng ®iÒu hµnh theo c¸ch thøc riªng vµ môc ®Ých liªn kÕt riªng. N¨m 2002 ë Hµ Néi cã kho¶ng 5 nhãm ®Çu t­ lín cïng gãp chung tiÒn kinh doanh cæ phiÕu. Môc ®Ých cña c¸c quü ®Çu t­ nµy lµ muèn liªn kÕt c¸c nhµ ®Çu t­ thuéc mäi thµnh phÇn thµnh mét nhãm ®Çu t­ ®ñ m¹nh c¶ vÒ tµi chÝnh vµ nh©n lùc nh»m thu ®­îc kÕt qu¶ cao h¬n trong ®Çu t­. . Nh­ng h×nh thøc phæ biÕn nhÊt chØ ®¬n gi¶n lµ gãp vèn ®Ó mua cæ phiÕu sau ®ã th× chia ngay theo tû lÖ gãp. Tuy nhiªn cã nh÷ng nhãm l¹i ho¹t ®éng kh¸ quy cñ víi ®Çy ®ñ ban bÖ, quyÒn vµ tr¸ch nhiÖm cña mçi thµnh viªn trong nhãm. Do tÝnh chÊt tù ph¸t vµ sù thiÕu chuyªn nghiÖp cña c¸c nhãm lµ h¹n chÕ lín nh­ng sù xuÊt hiÖn cña c¸c quü ®Çu t­ tµi chÝnh cña c¸c nhµ ®Çu t­ c¸ nh©n trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n ®· chøng tá sù cÇn thiÕt ph¶i ra ®êi c¸c quü ®Çu t­ cã tæ chøc. Bëi v× dï ®­îc tæ chøc d­íi h×nh thøc nµo th× tÝnh chuyªn nghiÖp cña c¸c quü nµy ch­a cao, tÝnh ph¸p lý ch­a ®­îc ®¶m b¶o, nguån vèn huy ®éng ®­îc kh«ng thÓ co mét quy m« lín, cã thÓ g©y ra nhiÒu rñi ro ®èi víi c¸c thµnh viªn... XuÊt ph¸t tõ thùc tr¹ng cña c¸c quü ®Çu t­ t¹i VN nãi trªn vµ yªu cÇu ®ßi hái cã sù ra ®êi quü ®Çu t­ chÝnh thøc trong n­íc lµ rÊt cÇn thiÕt * Ngµy28/8/2003 quü ®Çu t­ ®Çu tiªn cña ViÖt Nam chÝnh thøc ra ®êi. §ã chÝnh lµ “C«ng ty qu¶n lý quü ®Çu t­ chøng kho¸n ViÖt Nam(VFM)”. Quü cã thêi gian ho¹t ®éng: 30 n¨m (tõ 2003-2033). Ph¹m vi ho¹t ®éng ®ã lµ qu¶n lý quü ®Çu t­ vµ t­ vÊn ®Çu t­. C«ng ty cã c¬ cÊu vèn: - Vèn huy ®éng: 16 tû ®ång. - Vèn ph¸p ®Þnh: 8 tû ®ång. C«ng ty ®· kÝ hîp ®ång qu¶n lý nhËn qu¶n lý 50 tû ®ång vèn uû th¸c ®Çu t­ ®Çu tiªn tõ ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn Sµi Gßn Th­¬ng TÝn (SACOM bank) ®èi t¸c chiÕm 70% vèn trong c«ng ty VFM. Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ®­îc chän lµ ng©n hµng gi¸m s¸t vµ chän c«ng ty kiÓm to¸n Earnt & Young VN lµm ®¬n vÞ kiÓm to¸n ®éc lËp, ®iÒu ®ã thÓ hiÖn c«ng ty cam kÕt thùc hiÖn qu¶n lý ®Çu t­ mét c¸ch chuyªn nghiÖp vµ cã ®¶m b¶o chÊt l­îng vµ uy tÝn cao. *VF1 Q§T chøng kho¸n ®Çu tiªn ë VN Quü VF1 cã vèn ®iÒu lÖ lµ 300 tû ®ång,thu hót 1.064 nhµ ®Çu t­ c¸ nh©n vµ tæ chøc trong vµ ngoµi n­íc tham gia.Trong dã tû lÖ tham gia cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ 22%. Ngoµi 60% vèn ®iÒu lÖ ®­îc sö dung dÓ ®Çu t­ vµo chøng kho¸n, 25% cæ phiÕu, nguån vèn cña quü cßn ®­îc ®Çu t­ vµo c¸c lÜnh vùc kh¸c nh­ bÊt ®éng s¶n,tµi chÝnh ,ng©n hµng ,du lÞch, nghµnh chÕ biÕn n«ng- l©m- thuû h¶i s¶n... VF1 d· chän c¬ cÊu vèn ®µu sau: 22,62% vµo cæ phiÕu niªm yÕt, 18,59% vµo cæ phiÕu ch­a niªm yÕt, 25,19% vµo tr¸i phiÕu, 24,74% vµo c¸c c«ng cô tiÒn göi ng©n hµng . cæ phiÕu mµ VF1 ®Çu t­ lµ c¸c cæ phiÕu cã chÊt l­îng. 3.2 Mét sè gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn c¸c quü ®Çu t­ CK ë ViÖt Nam. 3.2. 1. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n. 3.2.1.1 Nh÷ng thuËn lîi . ViÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c quü ®Çu t­ ë VN cã nh÷ng thuËn lîi c¬ b¶n sau ThuËn lîi c¬ b¶n ®Çu tiªn ph¶i kÓ ®Õn lµ t×nh h×nh chÝnh trÞ x· héi æn ®Þnh ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho ®Çu t­ trong n­íc vµ n­íc ngoµi liªn tôc t¨ng trong nh÷ng n¨m qua. ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch quü ®Çu t­ chøng kho¸n, ®Æc biÖt lµ c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i ®Çu t­. VÒ kinh tÕ, nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng kh¸ cao víi tèc ®é t¨ng tr­ëng >7%/n¨m, l¹m ph¸t ë møc thÊp, nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn lµm cho ®êi sèng nh©n d©n ngµy cµng ®­îc n©ng cao thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi cña c¸c tÇng líp d©n c­ cã xu h­íng t¨ng dÇn. Ng­êi d©n vµ c¸c tæ chøc ®Çu t­, Ng©n hµng, B¶o hiÓm, Tµi chÝnh Nhµ n­íc ®· quan t©m h¬n ®Õn ®Çu t­ . Nh÷ng yÕu tè trªn ®ãng vai trß quan träng h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c quü ®Çu t­. KÓ tõ ngµy 20/7/2000 trung t©m Giao dÞch chøng kho¸n thµnh phè Hå ChÝ Minh ®· chÝnh thøc ®­îc khai tr­¬ng. §Õn nay qua nh÷ng b­íc ®Çu häat ®éng cã nh÷ng thuËn lîi trong viÖc thu hót c¸c nhµ ®Çu t­. Trong t­¬ng lai sÏ lµ viÖc thÞ tr­êng giao dÞch chøng kho¸n Hµ Néi ®i vµo ho¹t ®éng. SÏ cã nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc l«i cuèn sù chó ý cña c¸c tÇng líp d©n c­ ®Õn viÖc thùc hiÖn ®Çu t­ chøng kho¸n Cïng víi qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c DN ®· lµm t¨ng l­îng hµng hãa cho thÞ tr­êng tõ ®ã gãp phÇn ®a d¹ng ho¸ danh môc ®Çu t­ cho c¸c Q§T gãp phÇn thóc ®Èy sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn Quü ®Çu t­ chøng kho¸n. Chóng ta cã nh÷ng thuËn lîi nhÊt ®Þnh, ®ã lµ chóng ta cã thÓ häc hái nh÷ng kinh nghiÖm cña c¸ n­íc trªn thÕ giíi ®Ó cã thÓ gióp thÞ tr­êng trong n­íc ph¸t triÓn nhanh chãng, phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña VN. 3.2.1.2. Nh÷ng khã kh¨n Nh÷ng khã kh¨n gÆp ph¶i khi ph¸t triÓn TTCK vµ c¸c Q§T ë VN: C¬ së ph¸p lý: Thùc tÕ cho thÊy c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt quy ®Þnh cho viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn quü ®Çu t­ ch­a thËt hoµn chØnh.C¸c v¨n b¶n nµy ®­îc ban hµnh tõ khi c¸c Q§T VN cßn ch­a ra ®êi v× vËy cÇn cã sù söa ®æi bæ vµ hoµn thiÖn xung hîp ®Ó cho quü ®Çu t­ h×nh thµnh vµ ho¹t ®éng hiÖu qu¶. Ch¼ng h¹n nh­ viÖc ph©n chia lîi nhuËn cña quü cho ng­êi ®Çu t­, ®¹i héi cña nh÷ng ng­êi ®Çu t­... Tõ sù non trÎ cña thÞ tr­êng cã thÓ thÊy thùc tÕ lµ sù hiÓu biÕt vÒ thÞ tr­êng cña nhµ ®Çu t­ c«ng chóng VN vÒ quü ®Çu t­ cßn nhiÒu h¹n chÕ cho nªn sù hiÓu biÕt cña hä cßn nhiÒu h¹n chÕ ®èi víi quü ®Çu t­. Do ®ã viÖc thu hót hä tham gia vµo quü lµ rÊt khã kh¨n. Quy m« cña TTCK ViÖt Nam còng lµ mét trong nh÷ng khã kh¨n mµ chóng ta gÆp ph¶i,quy m« thÞ tr­êng nhá, do sè c«ng ty cæ phÇn ho¸ ch­a nhiÒu nªn ph¹m vi ®Çu t­ h¹n chÕ, mÆt kh¸c sè c«ng ty ®­îc niªm yÕt cßn Ýt nªn hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng cßn Ýt ch­a ®a d¹ng vµ phong phó c¸c quü gÆp nhiÒu khã kh¨n khi th¸o lui vèn. Quü ®Çu t­ ho¹t ®éng sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n khi mµ thÞ tr­êng cßn trong t×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi gi÷a cung vµ cÇu, quü ®Çu t­ gÆp khã kh¨n trong thùc hiÖn ®a d¹ng hãa ®Çu t­ . Mét khã kh¨n rÊt lín trong h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn quü ®Çu t­ chøng kho¸n VN lµ thiÕu ®éi ngò c¸c nhµ qu¶n lý chuyªn nghiÖp, bëi v× ®éi ngò c¸c nhµ qu¶n lý chuyªn nghiÖp ®ãng vai trß kh«ng thÓ thiÕu trong sù thµnh c«ng cña mét quü ®Çu t­. §éi ngò nµy còng ®ãng vai trß rÊt quan träng trong viÖc thu hót nhµ ®Çu t­ ®Çu t­ vµo quü . 3.2.2 Mét sè gi¶i ph¸p. XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ thÞ tr­êng chøng kho¸n vµ c¸c quü ®Çu t­ chøng kho¸n VN ra ®êi vµ ph¸t triÓn rÊt muén so víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi cho nªn nh÷ng thùc tr¹ng tån t¹i cña c¸c quü ®Çu t­ chøng kho¸n VN lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái, ®Ó kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i ®ã ta cã thÓ ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m ®Þnh h­íng ph¸t triÓn cho quü ®Çu t­ chøng kho¸n t¹i VN : * §èi víi m«i tr­êng ho¹t ®éng cho quü ®Çu t­ chøng kho¸n: YÕu tè quan träng ¶nh h­ëng tíi ¶nh h­ëng tíi sù h×nh thµnh ph¸t triÓn c¸c quü ®Çu t­ chøng kho¸n lµ nh÷ng v¨n b¶n quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Do vËy ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Q§T t¹i VN chóng ta cÇn t¹o thµnh hµnh lang ph¸p lý ®Ó ®iÒu chØnh ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc nµy. C¸c v¨n b¶n ph¸p lý trùc tiÕp ®iÒu chØnh ho¹t ®éng cña c¸c Q§T ®· ®­îc ban hµnh c¸ch ®©y h¬n 5 n¨m, khi mµ b¶n th©n thÞ tr­êng chøng kho¸n VN ch­a ra ®êi tøc lµ tr­íc khi c¸c Q§T VN. Do ®ã c¸c v¨n b¶n nµy lµ c¬ së lý thuyÕt ban ®Çu ®iÒu chØnh ho¹t ®éng TTCK cho nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng bÊt cËp v× vËy cÇn bæ sung ®èi víi mét sè quy ®Þnh ch­a ®­îc ®Çy ®ñ. C¸c ®Þnh chÕ ph¶i phï hîp víi quy m« thÞ tr­êng chøng kho¸n vµ thÞ tr­êng tµi chÝnh VN t­¬ng ®èi nhá, c¸c c«ng cô tµi chÝnh ch­a nhiÒu vµ ®a d¹ng. Míi ®©y nghÞ ®Þnh 144/N§-CP ngµy 28/11/2003 vÒ chøng kho¸n vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n tuy ®· cã mét sè ®æi míi t­¬ng ®èi phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ViÖt Nam hiÖn nay nh­ng vÉn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ. C¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc cÇn ph¸t triÓn c¸c quü ®Çu t­ cã quy m« nhá ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc kiÓm so¸t c¸c quy ®Þnh ¸p dông mét c¸ch triÖt ®Ó vµ ®Ó thÊy râ nh÷ng tån t¹i cÇn kh¾c phôc tõ ®ã ®Ò ra c¸c chÝnh s¸ch hîp lý ®iÒu chØnh hµnh lang ph¸p lý cho ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng. *§èi víi c¸c quü ®Çu t­ : Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng ®Þnh h­íng ®Çu t­ cho c¸c quü trong tõng thêi k× cô thÓ gióp cho ng­êi ®Çu t­ ®Þnh h­íng vµ ®­a ra quyÕt ®Þnh chÊp nhËn ®­îc. Trong ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam còng nh­ c¸c quü ®Çu t­ chøng kho¸n non trÎ h¬n rÊt nhiÒu so víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi, mÆt kh¸c quy m« thÞ tr­êng chøng kho¸n cßn nhá kinh nghiÖm còng nh­ tÝnh chuyªn nghiÖp trong ®Çu t«n cßn cã h¹n chÕ nhÊt ®Þnh v× vËy h­íng dÉn c¸c quü ®Çu t­ x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch ®Çu t­ phï hîp víi quy m« vµ c¸c ®Þnh h­íng ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng. Lµ ng­êi ®i sau chóng ta cã nh÷ng thuËn lîi nhÊt ®Þnh, ®ã lµ chóng ta cã thÓ häc hái nh÷ng kinh nghiÖm cña c¸ n­íc trªn thÕ giíi ®Ó cã thÓ gióp thÞ tr­êng trong n­íc ph¸t triÓn nhanh chãng,phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña VN. ViÖc h×nh thµnh, ph¸t triÓn vµ ph­¬ng ch©m ®­êng lèi ho¹t ®éng cña c¸c Q§T VN vµ n­íc ngoµi lµ cã sù kh¸c biÖt do ®ã ®Þnh h­íng cña nhµ n­íc víi tõng lo¹i quü lµ kh¸c nhau: - §èi víi c¸c quü ®Çu t­ n­íc ngoµi: Nhµ n­íc cÇn ban hµnh nh÷ng quy ®Þnh hîp lý h¬n thu hót vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c Q§T n­íc ngoµi,vÝ dô nhµ n­íc nªn cã c¸c ­u ®·i vÒ thuÕ vµ c¸c chÕ ®é ­u ®·i kh¸c mét c¸ch ®ång bé nh»m khuyÕn khÝch thµnh lËp c¸c quü ®Çu t­ nµy. Tuú thuéc vµo viÖc x¸c ®Þnh vai trß cña quü ®Çu t­ trong tõng nÒn kinh tÕ, chÝnh s¸ch vÜ m« cña nhµ n­íc ®èi víi sù ph¸t triÓn c¸c quü ®Çu t­ viÖc quy ®Þnh nh÷ng tû lÖ cô thÓ nµy hoµn toµn mang tÝnh chñ quan cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc. CÇn cã nh÷ng h­íng dÉn cô thÓ x¸c ®Þnh c¸c tû lÖ nµy. - §èi víi c¸c quü ®Çu t­ trong n­íc: T¹o ®iÒu kiÖn h¬n n÷a vÒ khu«n khæ ph¸p lý cho sù ph¸t triÓn cña quü ®Çu t­ chøng kho¸n. TiÕp tôc hoµn thiÖn quy chÕ vµ cho phÐp c¸c quü ®Çu t­ t­ nh©n cña ViÖt Nam ®­îc thµnh lËp, n©ng cao tÝnh linh ho¹t vµ quy m« trong ho¹t ®éng ®Çu t­.ViÖc nµy cÇn ®­îc nghiªn cøu kü l­ìng, cÇn häc tËp nh÷ng kinh nghiÖm cña c¸c n­íc ®Ó t×m ra nh÷ng m« h×nh quü thÝch hîp. KÕt luËn Tõ viÖc hÖ thèng ho¸ nhòng lý luËn c¬ b¶n vÒ TTCK vµ Q§T chøng kho¸n còng nh­ viÖc ph©n tÝch vai trß cña Q§T chøng kho¸n ®èi víi sù ph¸t triÓn cña TTCK ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh ®­îc cïng víi sù ph¸t triÓn TTCK, quü ®Çu t­ chøng kho¸n ngµy cµng trë nªn quan träng víi t­ c¸ch lµ mét thÓ chÕ chung gian cña thÞ tr­êng tµi chÝnh th«ng qua Q§T viÖc huy ®éng vèn ®Çu t­ trë nªn dÔ dµng vµ hiÖu qu¶ h¬n. ®Æc biÖt lµ ®èi víi TTCKVN cßn rÊt non trÎ h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trong bèi c¶nh chung lµ sù thiÕu hiÓu biÕt vÒ kªnh huy ®éng vèn rÊt hiÖu qu¶ nµy. Ph¸t triÓn ThÞ tr­êng chøng kho¸n v« cïng cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ còng nh­ cña c¸c nhµ ®Çu t­. Nh­ng qua ®ã ta cã thÓ thÊy TTCK ®· kh¼ng ®Þnh ®­îc chç ®øng thùc sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn muèn ph¸t triÓn kinh tÕ th× cÇn thiÕt ph¶i ph¸t triÓn ë tr×nh ®é cao h¬n. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy ®ßi hái sù phèi hîp ®ång bé cña c¸c c¬ nhµ n­íc c¸c doanh nghiÖp vµ chñ thÓ kh¸c trong nÒn kinh tÕ. Do kh¶ n¨ng nghiªn cøu cã h¹n, ®Ò tµi kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt. RÊt mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp cña c¸c thÇy c« gi¸o ®Ó ®Ò tµi thµnh c«ng h¬n. Em xin c¶m ¬n c« gi¸o, TS D¦¥NG THÞ TUÖ gi¶ng viªn bé m«n ThÞ Tr­êng Chøng Kho¸n Häc ViÖn Tµi ChÝnh ®· gióp em hoµn thµnh tèt ®Ò tµi nµy. Tµi liÖu tham kh¶o Gi¸o tr×nh “ ThÞ tr­êng chøng kho¸n” nhµ xuÊt b¶n tµi chÝnh hµ néi -2000 ThÞ tr­êng vèn c¬ chÕ ho¹t ®éng vµ sù h×nh thµnh ë ViÖt Nam - ViÖn khoa häc tµi chÝnh Nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ thÞ tr­êng chøng kho¸n vµ ®Çu t­, kinh doanh chøng kho¸n - Nhµ xuÊt b¶n thèng kª VASC theo b¸o ®Çu t­ chøng kho¸n §Ò ¸n thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam 1993 - Ng©n hµng Nhµ n­íc. ThÞ tr­êng vèn c¬ chÕ ho¹t ®éng vµ sù h×nh thµnh ë ViÖt Nam - ViÖn khoa häc tµi chÝnh NghÞ ®Þnh 144/N§-CP ngµy 28/11/2003 vÒ chøng kho¸n vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n www.ttckol.com Môc Lôc