Tìm hiểu chung cơ bản về luật phá sản 2004

A. Më ®Çu Nh­ chóng ta ®· biÕt, ph¸ s¶n lµ mét hiÖn t­îng cã tõ l©u ®êi trªn thÕ giíi. Ph¸ s¶n ®· trë thµnh mét hiÖn t­îng, mét xu thÕ tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh c¹nh tranh, qu¸ tr×nh ®µo t¹o vµ chän läc tù nhiÖn. Nã lo¹i bá c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶. Nh­ vËy ph¸ s¶n lµ mét hiÖn t­îng kh¸ch quan nã gãp phÇn lµm lµnh m¹nh ho¸ thÞ tr­êng, thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp kinh doanh cã hiÖu qu¶, tõ ®ã gãp phÇn vµo ®Èy nhanh vµ sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña ®Êt n­íc. ë c¸c n­íc trªn thÕ giíi ®Òu dïng thuËt ng÷ ph¸ s¶n ®Ó m« t¶ t×nh tr¹ng kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ®Õn h¹n cña mét con nî. Riªng ®èi víi ViÖt Nam, tr­íc ®©y nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung luËt ph¸p kh«ng ®Æt ra vÊn ®Ò ph¸ s¶n. Khi ®Êt n­íc ta chuyÓn sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n­íc, cã rÊt nhiÒu lo¹i h×nh doanh nghiÖp ®· ra ®êi tån t¹i vµ ph¸t triÓn. RÊt nhiÒu doanh nghiÖp ®· ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, cã nhiÒu ®ãng gãp cho sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®ãng gãp cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. Bªn c¹nh ®ã mét bé phËn kh«ng nhá c¸c doanh nghiÖp ®· vµ ®ang lµm ¨n thua lç nî chång chÊt mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ®Õn h¹n vµ thùc chÊt ®· l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n. V× vËy Quèc héi kho¸ IX kú häp thø 4 ®· th«ng qua LuËt ph¸ s¶n doanh nghiÖp ngµy 30/12/1993. Tuy nhiªn kh¸i niÖm vÒ vÊn ®Ò ph¸ s¶n cã nhiÒu c¸ch hiÓu kh¸c nhau. Ch¼ng h¹n LuËt ph¸ s¶n cña óc quy ®Þnh mét sè doanh nghiÖp cã thÓ bÞ tuyªn bè ph¸ s¶n do chñ nî göi ®¬n yªu cÇu toµ ¸n tuyªn bè ph¸ s¶n nÕn kho¶n nî ë ®©y Ýt nhÊt lµ 1000$. Cßn luËt cña Anh quy ®Þnh râ mét doanh nghiÖp mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n mét khi cã mét chñ nî sè tiÒn trªn 50 b¶ng göi ®¬n ®ßi nî doanh nghiÖp sau 3 tuÇn lÔ. Doanh nghiÖp kh«ng tr¶ ®­îc nî th× coi nh­ doanh nghiÖp bÞ mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ®Õn h¹n vµ bÞ ®­a ra thi hµnh thñ tôc ph¸ s¶n cña doanh nghiÖp. Cßn ®èi víi ViÖt Nam th× LuËt ph¸ s¶n cña ViÖt Nam kh«ng x¸c ®Þnh kh¸i niÖm ph¸ s¶n mµ chØ nªu ra kh¸i niÖm "doanh nghiÖp l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n" Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, doanh nghiÖp l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n lµ doanh nghiÖp gÆp ph¶i khã kh¨n hoÆc bÞ thua lç trong ho¹t ®éng kinh doanh sau khi ®· ¸p dông c¸c biÖn ph¸p tµi chÝnh cÇn thiÕt mµ vÉn mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ®Õn h¹n. ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh 189/CP ngµy 23/12/1994 trong ®ã ®· x¸c ®Þnh mét doanh nghiÖp bÞ l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n ®­îc x¸c ®Þnh bëi ba dÊu hiÖu sau: - Doanh nghiÖp gÆp ph¶i khã kh¨n thua lç trong kinh doanh - Doanh nghiÖp ¸p dông c¸c biÖn ph¸p tµi chÝnh cÇn tiÕt - Doanh nghiÖp vÉn kh«ng kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ®Õn h¹n Qua ®©y ta thÊy râ dÊu hiÖu mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n lµ dÊu hiÖu ®Æc tr­ng c¬ b¶n ®Ó x¸c ®Þnh doanh nghiÖp l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n doanh nghiÖp thua lç trong vßng 2 n¨m liªn tiÕp sau khi ®· ¸p dông vµo c¸c biÖn ph¸p tµi chÝnh cÇn thiÕt vÉn kh«ng kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ®Õn h¹n VÊn ®Ò ph¸ s¶n lµ mét vÊn ®Ò kh«ng ph¶i lµ míi ®èi víi chóng ta (v× ®· ®­îc ban hµnh b¾t ®Çu tõ n¨m 1993) tuy nhiªn do c¬ chÕ thÞ tr­êng thay ®æi. VÊn ®Ò ph¸ s¶n l¹i lµ mét vÊn ®Ò rÊt hÊp dÉn ®èi víi mçi ng­êi nghiªn cøu. Bëi mét nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng më cöa vµ n¨ng ®éng lµm cho c¹nh tranh gay g¾t nªn vÊn ®Ò ph¸ s¶n còng kh¸c víi chÕ ®é cò khi mµ c¹nh tranh lu«n yÕu ít. RÊt nhiÒu vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ph¸ s¶n ®· ®­îc nªu ra, nghiªn cøu bµn b¹c vµ tranh luËn, nh­ng ®èi víi t«i vÊn ®Ò "Thñ tôc gi¶i quyÕt ph¸ s¶n theo LuËt ph¸ s¶n míi 2004" lµ thùc sù cuèn hót. Bëi lÏ thñ tôc gi¶i quyÕt ph¸ s¶n theo luËt ph¸ s¶n 1993 cã nhiÒu ®iÓm kh«ng cßn phï hîp víi c¬ chÕ hiÖn nay. Trong ph¹m vi bµi tiÓu luËn t«i xin ®­îc tr×nh bµy sù hiÓu biÕt cña m×nh vÒ vÊn ®Ò nµy. B. Néi dung I Kh¸i niÖm chung vÒ ph¸ s¶n vµ ph©n lo¹i ph¸ s¶n 1. Kh¸i niÖm chung vÒ ph¸ s¶n Ph¸ s¶n lµ mét hiÖn t­îng cã tõ l©u ®êi trªn thÕ giíi. Ph¸ s¶n ®· trë thµnh mét hiÖn t­îng, mét xu thÕ tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh c¹nh tranh ®µo th¶i vµ chän läc tù nhiªn. Nã lo¹i bá nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶ thua lç tõ ®ã cµng kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ tån t¹i vµ sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶. Ph¸ s¶n lµ mét hiÖn t­îng kh¸ch quan nã gãp phÇn lµm lµnh m¹nh ho¸ thÞ tr­êng thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp kinh doanh cã hiÖu qu¶ tõ ®ã ®Èy nhanh sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ ®Êt n­íc. ë ViÖt Nam, theo ®iÒu 3 cña NghÞ ®Þnh 189/CP mét doanh nghiÖp nÕu l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n ®­îc x¸c ®Þnh bëi 3 dÊu hiÖu sau: - Doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n thua lç trong kinh doanh - Doanh nghiÖp ®· ¸p dông c¸c biÖn ph¸p tµi chÝnh cÇn thiÕt - Doanh nghiÖp vÉn kh«ng kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ®Õn h¹n Râ rµng lµ dÊu hiÖu mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n lµ dÊu hiÖu ®Æc tr­ng c¬ b¶n ®Ó x¸c ®Þnh doanh nghiÖp l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n. Doanh nghiÖp kinh doanh bÞ thua lç trong vßng 2 n¨m liªn tiÕp sau khi ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p tµi chÝnh cÇn thiÕt vÉn kh«ng kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng ph¸ s¶n, kh«ng ®Æt ra vÊn ®Ò thanh to¸n nî ®Õn h¹n. Tuy nhiªn chóng ta còng cÇn hiÓu r»ng. Doanh nghiÖp l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n ch­a h¼n ®· bÞ ph¸ s¶n mµ chØ coi lµ ph¸ s¶n khi ®· tiÕn hµnh mét thñ tôc tè tông nhÊt ®Þnh Ph¸p luËt vÒ ph¸ s¶n cã kh¸c víi c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c ë chç ngay chÝnh trong mét v¨n b¶n võa chøa ®ùng quy ph¹m ph¸p luËt néi dung võa chøa ®ùng quy ph¹m ph¸p luËt h×nh thøc ®ã chÝnh lµ thñ tôc tè tông. Tuy nhiªn ph¸p luËt ë mçi n­íc kh¸c nhau: ë nhiÒu n­íc vÊn ®Ò xö lý ph¸ s¶n thuéc ph¹m vi ®iÒu chØnh cña nhiÒu v¨n b¶n kh¸c nhau. VÝ dô ë Céng hoµ Liªn bang §øc ngoµi luËt ph¸ s¶n th× Bé th­¬ng m¹i cßn mét sè quy ®Þnh vÒ ph¸ s¶n ®èi víi c«ng ty. MÆc dï ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi còng nh­ ®Æc ®iÓm vÒ lÞch sö v¨n ho¸ tËp qu¸n ë mçi n­íc kh¸c nhau nh­ng ph¸p luËt vÒ ph¸ s¶n ë c¸c n­íc cã sù quy ®Þnh gÇn gièng nhau theo c¬ cÊu phÇn quy ph¹m më thñ tôc ph¸ s¶n, ®iÒu kiÖn më thñ tôc, tµi s¶n ph¸ s¶n... Nh×n chung ph¸p luËt ph¸ s¶n cña c¸c n­íc nãi chung ®· ®¸p øng ®­îc nh÷ng môc tiªu c¬ b¶n nh­ b¶o vÖ quyÒn vÒ tµi s¶n cña c¸c chñ nî, c¬ cÊu l¹i nÒn kinh tÕ b¶o vÖ lîi Ých cña lao ®éng, b¶o vÖ trËt tù kû c­¬ng x· héi ®ång thêi b¶o vÖ c¶ nh÷ng con nî. ViÖc tuyªn bè ph¸ s¶n lµ h×nh thøc "gi¶i phãng cho con nî khái nh÷ng rµng buéc ph¸p lý còng nh­ vÒ ®¹o lý, t¹o thªm ®iÒu kiÖn vµ c¬ héi cho hä trë l¹i m«i tr­êng kinh doanh tr¸nh cho hä søc Ðp ®èi víi nî theo kiÓu "luËt rõng"". Nh­ vËy ta thÊy ph¸p luËt ph¸ s¶n lµ tæng hîp c¸c quy ph¹m ph¸p luËt quy ®Þnh ®iÒu kiÖn thñ tôc gi¶i quyÕt ph¸ s¶n vµ xö lý c¸c quan hÖ x· héi cã liªn quan ®Õn ph¸ s¶n 2. Ph©n lo¹i ph¸ s¶n Tuú thuéc vµo gãc ®é xem xÐt cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i kh¸c nhau 2.1. Ph¸ s¶n trung thùc vµ ph¸ s¶n gian tr¸ Sù ph©n biÖt nµy dùa trªn tÝnh chÊt quan hÖ kinh tÕ d­íi gãc ®é nguyªn nhan g©y ra t×nh tr¹ng ph¸ s¶n. Nh­ tªn gäi ph¸ s¶n trung thùc lµ hËu qu¶ kh¸ch quan cña t×nh tr¹ng lµm ¨n thua lç kÐo dµi do c¸c nguyªn nh©n kh¸ch quan nh­: do thiªn tai lò lôt, b·o, ®éng ®Êt, sãng thÇn, hoÆc do rñi ro cña thÞ tr­êng. Cßn ph¸ s¶n gian tr¸ lµ hËu qu¶ cña nh÷ng thñ ®o¹n gian tr¸ cã sù s¾p ®Æt tr­íc cña con nî nh»m lîi dông c¬ chÕ ph¸ s¶n ®Ó chiÕm ®o¹t tµi s¶n cña chñ nî. 2.2. Ph¸ s¶n tù nguyÖn vµ ph¸ s¶n b¾t buéc Sù ph©n biÖt nµy dùa trªn c¨n cø ph¸t sinh quan hÖ ph¸p lý cô thÓ lµ dùa trªn c¨n cø cô thÓ ai lµ ng­êi ®Ö ®¬n yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n. Ph¸ s¶n tù nguyªn lµ do chÝnh chñ doanh nghiÖp m¾c nî viÕt ®¬n khi thÊy m×nh kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n nî cho c¸c chñ thÓ ng­îc l¹i ph¸ s¶n b¾t buéc ®­îc thùc hiÖn do yªu cÇu cña c¸c chñ nî 2.3. Ph¸ s¶n doanh nghiÖp vµ ph¸ s¶n c¸ nh©n Sù ph©n biÖt nµy cã liªn quan ®Õn viÖc ®èi t­îng ®iÒu chØnh luËt ph¸ s¶n. Ph¸p luËt cña nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi kh«ng cã sù ph©n biÖt nµy v× bÊt kÓ c¸ nh©n hay doanh nghiÖp, th­¬ng gia hay kh«ng ph¶i th­¬ng gia khi l©m vµo t×nh tr¹ng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ®Õn h¹n ®Òu thuéc ph¹m vi ®iÒu chØnh cña luËt ph¸ s¶n. Trong khi ®ã luËt ph¸ s¶n cña n­íc ta chØ ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi h×nh thøc së h÷u ®­îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo ph¸p luËt ViÖt Nam 2.4. Ph©n biÖt ph¸ s¶n vµ gi¶i thÓ Ph¸ s¶n vµ gi¶i thÓ ®Òu lµ sù chÊm døt sù tån t¹i cña mät doanh nghiÖp vµ sù ph©n chia tµi s¶n cßn l¹i cho c¸c chñ nî, gi¶i quyÕt quyÒn lîi cña ng­êi lµm c«ng nh­ng vÒ b¶n chÊt ph¸ s¶n vµ gi¶i thÓ l¹i lµ hai chÕ ®Þnh ph¸p lý kh¸c nhau. - Lý do ph¸ s¶n hÑp h¬n lý do gi¶i thÓ bëi lÏ: ph¸ s¶n bao giê còng b¾t nguån tõ viÖc doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç kÐo dµi dÉn ®Õn mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ®Õn h¹n. Trong khi ®ã vÊn ®Ò gi¶i thÓ l¹i cã thÓ do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau nh­: hÕt h¹n ho¹t ®éng ghi trong ®iÒu lÖ ho¹t ®éng, thÊy môc tiªu cña doanh nghiÖp kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc n÷a hoÆc kh«ng cßn cã lîi hoÆc doanh nghiÖp ®· hoµn thµnh môc tiªu ®· ®Þnh... - ViÖc gi¶i thÓ c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh lµ do nh÷ng ng­êi chñ së h÷u cña c¬ së ®ã tù quyÕt ®Þnh hoÆc do c¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh th× ph¸ s¶n thuéc thÈm quyÒn cña mét c¬ quan Nhµ n­íc duy nhÊt lµ toµ ¸n. Nh­ vËy ph¸ s¶n vµ gi¶i thÓ cã sù kh¸c nhau ë c¬ quan thÈm quyÒn vµ thùc hiÖn c¸c hµnh vi Êy. - Thñ tôc tiÕn hµnh gi¶i thÓ lµ thñ tôc hµnh chÝnh cßn thñ tôc ph¸ s¶n lµ mét thñ tôc thuÇn tuý t­ ph¸p do toµ ¸n cã thÈm quyÒn thùc hiÖn - VÒ th¸i ®é cña Nhµ n­íc ®èi víi chñ së h÷u hay ng­êi ®iÒu hµnh qu¶n lý doanh nghiÖp bÞ ph¸ s¶n, gi¶i thÓ, còng cã sù ph©n biÖt râ rÖt. Ch¼ng h¹n nh­ ®iÒu 50 kho¶n 1 cña luËt ph¸ s¶n h¹n chÕ quyÒn tù do kinh doanh hµnh nghÒ cña chñ së h÷u hay ng­êi ®iÒu hµnh qu¶n lý doanh nghiÖp bÞ tuyªn b« ph¸ s¶n. Trong khi ®ã doanh nghiÖp bÞ gi¶i thÓ kh«ng ®Æt ra ®iÒu kiÖn nµy. Nh­ vËy Nhµ n­íc thÓ hiÖn râ th¸i ®é cña Nhµ n­íc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp bÞ ph¸ s¶n. Gi¶i thÓ bao giê còng dÉn tíi kÕt qña lµ chÊm døt ho¹t ®éng vµ xo¸ tªn doanh nghiÖp,ng­îc l¹i ph¸ s¶n kh«ng ph¶i lóc nµo còng dÉn tíi kÕt qu¶ nh­ vËy.Bêi trong thùc tÕ kh«ng lo¹i trõ kh¶ n¨ng mét c¸ nh©n hay ph¸p nh©n mua l¹i toµn bé doanh nghiÖp m¾c nî,gi÷ nguyªn tªn h·ng vµ tiÕp tôc duy tr× s¶n xuÊt. II .T×M HIÓU CHUNG VÒ LUËT PH¸ S¶N 2004. 1. Vµi nÐt vÒ sù ra ®êi cña LuËt ph¸ s¶n 2004. Víi sù chi phèi cña c¸c quy luËt trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ph¸ s¶n lµ mét hiÖn t­îng tÊt yÕu, lµ hÖ qu¶ cña nÒn kinh tÕ më cöa, lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh c¹nh tranh, chän läc vµ ®µo th¶i tù nhiªn lo¹i bá c¸c chñ thÓ kinh doanh yÕu kÐm, kh¼ng ®Þnh sù tån t¹i cña chñ thÓ kinh doanh cã hiÖu qu¶. ë ViÖt Nam, LuËt ph¸ s¶n doanh nghiÖp lÇn ®Çu tiªn ®­îc Quèc héi kho¸ IX kú häp thø V th«ng qua ngµy 30/12/1993 vµ cã hiÖu lùc thi hµnh kÓ tõ ngµy 1/7/1994. Qua h¬n 9 n¨m thi hµnh ®¹o luËt nµy ®· ph¸t huy ®­îc vai trß nhÊt ®Þnh trong viÖc thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶ vµ b¶o vÖ trËt tù kû c­¬ng x· héi trong ho¹t ®éng kinh doanh. Tuy nhiªn ®­îc x©y dùng vµ ban hµnh trong ®iÒu kiÖn thêi gian ®Çu thùc hiÖn c«ng cuéc chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ, thiÕu kinh nghiÖm vÒ gi¶i quyÕt ph¸ s¶n cña ViÖt Nam cßn h¹n chÕ c¶ vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn do ®ã LuËt ph¸ s¶n 2003 ®· dÇn béc lé nhiÒu thiÕu sãt bÊt cËp tr­íc ®ßi hái thùc tiÔn ph¸ s¶n ë ViÖt Nam hiÖn nay Nh÷ng h¹n chÕ cña LuËt ph¸ s¶n doanh nghiÖp 1993 lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n lµm gi¶m hiÖu qu¶ xö lý ph¸ s¶n ë ViÖt Nam. Theo tæng kÕt cña toµ ¸n nh©n d©n tèi cao trong h¬n 9 n¨m thi hµnh LuËt ph¸ s¶n doanh nghiÖp toµn ngµnh toµ ¸n chØ thô lý 151 ®¬n yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n cña doanh nghiÖp trong ®ã chØ tuyªn bè ®­îc 46 doanh nghiÖp bÞ ph¸ s¶n. So víi ®a sè c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng trªn thÕ giíi sè vô ph¸ s¶n hµng n¨m ®­îc gi¶i quyÕt t¹i toµ ¸n ViÖt Nam lµ rÊt Ýt. Thùc tr¹ng nµy cã nhiÒu nguyªn nh©n c¬ b¶n ph¶i kÓ ®Õn lµ do LuËt ph¸ s¶n doanh nghiÖp 1993 cã nh÷ng néi dung ch­a phï hîp víi thùc thÕ nªn ch­a ®i vµo cuéc sèng ®iÒu nµy t hÓ hiÖn ë c¸c quy ®Þnh nh­ tiªu chÝ x¸c ®Þnh doanh nghiÖp l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n, héi nghÞ chñ nî, tr×nh tù tè tông vÒ thø tù ph©n chia tµi s¶n... Nh÷ng h¹n chÕ nµy g©y kh«ng Ýt khã kh¨n v­íng m¾c cho c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n Trong tê tr×nh Quèc héi vÒ dù ¸n luËt ph¸ s¶n söa ®æi ngµy 10/10/1993.Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao còng ®· nhËn ®Þnh r»ng con sè 151 vô thô lý ®¬n yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n vµ 46 doanh nghiÖp ®· bÞ tuyªn bè ph¸ s¶n trong 9 n¨m thi hµnh luËt ph¸ s¶n doanh nghiÖp 1993 kh«ng ph¶i nãi lªn r»ng doanh nghiÖp l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n ë n­íc ta Ýt, c¸c doanh nghiÖp ®Òu ho¹t ®éng kinh doanh lµnh m¹nh cã l·i mµ thùc tÕ sè l­îng doanh nghiÖp l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n lín h¬n rÊt nhiÒu lÇn con sè nµy nh­ng kh«ng thÓ tuyªn bè ph¸ s¶n ®­îc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ®ã víi lý do nhiÒu vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ph¸ s¶n ch­a ®­îc luËt ph¸ s¶n doanh nghiÖp 1993 quy ®Þnh. NhiÒu quy ®Þnh cña luËt ph¸ s¶n 1993 cßn bÊt cËp kh«ng phï hîp víi thùc tÕ kh¸ch quan. nguyªn nh©n lµ do luËt nµy ®­îc x©y dùng tõ ®Çu nh÷ng n¨m 90, lµ nh÷ng n¨m ®Çu tiªn cña ®æi míi hiÓu biÕt cña chóng ta vÒ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cßn Ýt, ®iÒu kiÖn tham kh¶o c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt n­íc ngoµi vÒ ph¸ s¶n cßn bÞ h¹n chÕ. Chóng ta cßn thiÕu kinh nghiÖm cho nªn nhiÒu vÊn ®Ò ch­a l­êng tr­íc ®­îc ®Ó quy ®Þnh trong luËt ph¸ s¶n hiÖn hµnh Thùc hiÖn NghÞ quyÕt cña quèc héi sè 12/2004/QUAN HÖ 11 ngµy 16/12/2002 vÒ ch­¬ng tr×nh x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh cña quèc héi nhiÖm kú kho¸ XI (2002 - 2007) ®Ó kh¾c phôc kÞp thêi nh÷ng bÊt cËp cña LuËt ph¸ s¶n doanh nghiÖp 1993 t¨ng c­êng hiÖu qu¶ gi¶i quyÕt ph¸ s¶n ngµy 15/6/2004 t¹i kú häp thø 5 (kho¸ XI). Quèc héi n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®· th«ng qua luËt ph¸ s¶n. LuËt nµy cã hiÖu lùc kÓ tõ ngµy 15/10/2004 vµ thay thÕ cho luËt ph¸ s¶n n¨m 1993. LuËt ph¸ s¶n 2004 ®­îc x©y dùng vµ ban hµnh víi nh÷ng t­ t­ëng chñ ®¹o c¬ b¶n lµ: - ThÓ chÕ ho¸ c¸c quan ®iÓm vµ néi dung ph­¬ng h­íng nhiÖm vô kh¸ch quan vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 5 n¨m (2001 - 2005) ®­îc x¸c ®Þnh trong NghÞ quyÕt ®¹i héi IX cña §CSVN NghÞ quyÕt héi nghÞ lÇn thø 3 ban chÊp hµnh trung ­¬ng kho¸ IX vÒ s¾p xÕp ®æi míi ph¸t triÓn doanh nghiÖp Nhµ n­íc. NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø 5 ban chÊp hµnh trung ­¬ng kho¸ IX vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c, kinh tÕ t­ nh©n - T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp ®ang ë trong t×nh tr¹ng kinh doanh khã kh¨n,thua lç cã c¬ héi ®Ó rót khái th­¬ng tr­êng mét c¸ch trËt tù, b¶o vÖ quyÒn lîi thÝch hîp, lîi Ých hîp ph¸p cña chñ nî, c¸c doanh nghiÖp m¾c nî, luËt ph¸ s¶n ®ãng vai trß lµ mét c«ng cô quan träng ®Ó thu håi nî - Kh¾c phôc kÞp thêi nh÷ng tån t¹i v­íng m¾c ®ang x¶y ra trong thùc tiÔn ph¸ s¶n. - KÕ thõa nh÷ng quy ®Þnh hîp lý vÒ luËt ph¸ s¶n doanh nghiÖp 2004, ®ång thêi nghiªn cøu tham kh¶o cã chän läc ph¸p luËt vÒ ph¸ s¶n cña n­íc ngoµi. - Xóc tiÕn viÖc h×nh thµnh ®ång bé c¸c lo¹i thÞ tr­êng ®i ®èi víi viÖc thµnh lËp khung ph¸p luËt b¶o ®¶m ®óng sù qu¶n lý gi¸m s¸t cña Nhµ n­íc. Coi träng c«ng t¸c tiÕp thÞ vµ tæ chøc thÞ tr­êng, t¹o thªm thuËn lîi cho c¸c c¸ nh©n vµ doanh nghiÖp tiÕp cËn thÞ tr­êng, ký kÕt hîp ®ång tù chñ vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm kinh doanh, gi¶m ®Õn møc tèi ®a sù can thiÖp hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc vµo ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, thùc hiÖn nguyªn t¾c c«ng khai, minh b¹ch trong kinh doanh - Chñ së h÷u ®èi víi doanh nghiÖp Nhµ n­íc cã quyÒn thµnh lËp, s¸t nhËp, chia t¸ch, chuyÓn ®æi së h÷u, gi¶i thÓ, yªu cÇu ph¸ s¶n doanh nghiÖp - Hîp t¸c x· tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm trong lùa chän ngµnh nghÒ kinh doanh, Nhµ n­íc t«n träng vµ b¶o ®¶m quyÒn tù do kinh doanh theo ph¸p luËt, qu¶n lý sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ t­ nh©n theo ph¸p luËt, b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ - ChuyÓn quyÒn kiÓm so¸t tµi s¶n sang c¸c chñ nî vµ gãp phÇn t¸i ph©n phèi s¶n phÈm nh»m môc ®Ých sö dông hiÖu qu¶ h¬n c¸c tµi s¶n ®ã trªn c¬ së kÕt hîp gi÷a viÖc tæ chøc l¹i ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, hîp t¸c x· thanh to¸n vµ tµi s¶n cña doanh nghiÖp. HTX trong tr­êng hîp kh«ng cã kh¶ n¨ng phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh. - Thóc ®Èy sù l­u th«ng vèn trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña chñ nî vµ ®ãng vai trß lµ mét trong nh÷ng c«ng cô quan träng ®Ó thu håi nî 2. Thñ tôc gi¶i quyÕt ph¸ s¶n theo luËt ph¸ s¶n 2004. 2.1 Nép vµ thô lý ®¬n §­îc quy ®Þnh trong ®iÒu 7 vµ ®iÒu 8 §iÒu 7: 1. Toµ ¸n nh©n d©n huyÖn, quËn, thÞ x·, thµnh phè thuéc tØnh (sau ®©y gäi chung lµ toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn) cã thÈm quyÒn tiÕn hµnh thñ tôc ph¸ s¶n ®ãi víi hîp t¸c x· ®· ®¨ng ký kinh doanh t¹i c¬ quan ®¨ng ký kinh doanh cÊp huyÖn ®ã. 2. Toµ ¸n nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung ­¬ng (sau ®©y gäi chung lµ toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh) cã thÈm quyÒn tiÕn hµnh thñ tôc ph¸ s¶n ®èi víi doanh nghiÖp, hîp t¸c x· ®· ®¨ng ký kinh doanh t¹i c¬ quan ®¨ng ký c¸p kinh doanh cÊp tØnh ®ã. Trong tr­êng hîp cÇn thiÕt toµn ¸n nh©n d©n cÊp tØnh lÊy lªn ®Ó tiÕn hµnh thñ tôc ph¸ s¶n ®èi víi hîp t¸c x· thuéc thÈm quyÒn cña toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn 3. Toµ ¸n nh©n d©n cÊp thµnh phè n¬i ®Æt trô së chÝnh cña doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam cã thÈm quyÒn tiÕn hµnh thñ tôc ph¸ s¶n ®èi víi doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®ã. §iÒu 8. NhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña thÈm ph¸n tiÕn hµnh thñ tôc ph¸ s¶n 1. ViÖc tiÕn hµnh thñ tôc ph¸ s¶n t¹i toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn do mét thÈm ph¸n phô tr¸ch t¹i toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh do mét thÈm ph¸n hoÆc tæ thÈm ph¸n gåm cã 3 thÈm ph¸n phô tr¸ch 2. Trong tr­êng hîp tæ thÈm ph¸n phô tr¸ch tiÕn hµnh thñ tôc ph¸ s¶n th× mét thÈm ph¸n ®­îc giao lµm tæ tr­ëng. Quy chÕ lµm viÖc cña tæ thÈm ph¸n do ch¸nh ¸n toµ ¸n nh©n d©n tèi cao quy ®Þnh. 3. ThÈm ph¸n hoÆc tæ thÈm ph¸n (sau ®©y gäi chung lµ thÈm ph¸n) cã nhiÖm vô quyÒn h¹n gi¸m s¸t tiÕn hµnh thñ tôc ph¸ s¶n. Trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh thñ tôc ph¸ s¶n nÕu cã ph¸t hiÖn cã dÊu hiÖu téi ph¹m th× thÈm ph¸n cung cÊp tµi liÖu (b¶n sao) cho viÖn kiÓm so¸t nh©n d©n cïng cÊp ®Ó xem xÐt viÖc khëi tè vÒ h×nh sù vµ vÉn tiÕn hµnh thñ tôc ph¸ s¶n theo quy ®Þnh cña luËt nµy 4. ThÈm ph¸n chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ch¸nh ¸n vµ tr­íc ph¸p luËt vÒ viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô quyÒn h¹n cña m×nh §iÒu 7. §iÒu 8 luËt ph¸ s¶n doanh nghiÖp quy ®Þnh 2 lo¹i chñ thÓ cã quyÒn ®Ö ®¬n vµ yªu cÇu toµ ¸n gi¶i quyÕt viÖc tuyªn bè ph¸ s¶n lµ chñ nî vµ ng­êi lao ®éng §èi víi chñ nî sau thêi h¹n 30 ngµy kÓ tõ ngµy göi giÊy ®ßi nî ®Õn h¹n mµ kh«ng ®­îc doanh nghiÖp thanh to¸n chñ nî kh«ng cã b¶o ®¶m vµ chñ nî cã b¶o ®¶m mét phÇn cã quyÒn nép ®¬n ®Õn toµ ¸n n¬i ®Æt trô së chÝnh cña doanh nghiÖp yªu cÇu gi¶i quyÕt viÖc tuyªn bè ph¸ s¶n ®èi víi doanh nghiÖp m¾c nî. Tuy nhiªn quyÒn cña chñ nî cã ®¶m b¶o bÞ h¹n chÕ bëi chÝnh sù tho¶ thuËn vÒ viÖc xö lý trÞ gi¸ tµi s¶n ®­îc b¶o ®¶m. Cßn chñ nî kh«ng cã b¶o ®¶m (cã kho¶n nî mµ kh«ng ®­îc b¶o ®¶m b»ng bÊt kú tµi s¶n nµo cña doanh nghiÖp m¾c nî) vµ chñ nî cã b¶o ®¶m mét phÇn (®­îc b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n cña doanh nghiÖp m¾c nî nh­ng gi¸ trÞ tµi s¶n ®ã nhá h¬n sè nî) ®­îc quyÒn viÕt ®¬n yªu cÇu toµ ¸n gi¶i quyÕt tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp Göi kÌm theo ®¬n lµ b¶n sao c¸c giÊy tê tµi liÖu chøng minh t×nh tr¹ng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ®Õn h¹n cña doanh nghiÖp m¾c nî §èi víi ng­êi lao ®éng, nh»m môc ®Ých b¶o vÖ quyÒn lîi cña ng­êi lµm c«ng trong doanh nghiÖp §iÒu 13, 14 LuËt ph¸ s¶n doanh nghiÖp quy ®Þnh trong tr­êng hîp doanh nghiÖp kh«ng tr¶ ®­îc l­¬ng cho ng­êi lao ®éng trong 3 th¸ng liªn tiÕp th× ®¹i diÖn c«ng ®oµn hoÆc ®¹i diÖn ng­êi lao ®éng còng cã quyÒn ®Ö ®¬n nh­ c¸c chñ nî kh¸c vµ sau khi nép ®¬n trë thµnh chñ nî cña doanh nghiÖp m¾c nî. Ngoµi ra chñ doanh nghiÖp hoÆc ®¹i diÖn hîp ph¸p cña doanh nghiÖp m¾c nî cã nghÜa vô nép ®¬n yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n nÕu hÕt thêi h¹n ¸p dông c¸c biÖn ph¸p tµi chÝnh cÇn thiÕt ®Ó thanh to¸n c¸c kho¶n nî ®Õn h¹n mµ doanh nghiÖp kh«ng tho¸t khái t×nh tr¹ng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ®Õn h¹n v× h¬n ai hÕt doanh nghiÖp biÕt râ t×nh tr¹ng tµi chÝnh cña m×nh KÌm theo ®¬n ph¶i cã b¶n danh s¸ch c¸c chñ nî vµ sè nî ph¶i tr¶ cho mçi chñ nî ®Þa chØ cña c¸c chñ nî b¶n t­êng tr×nh vÒ tr¸ch nhiÖm cña gi¸m ®èc vµ c¸c thµnh viªn cña héi ®ång qu¶n trÞ trong doanh nghiÖp ®èi víi t×nh tr¹ng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ®Õn h¹n, b¸o c¸o t×nh h×nh tµi chÝnh kinh doanh 6 th¸ng tr­íc khi kh«ng tr¶ ®­îc nî ®Õn h¹n, b¸o c¸o tæng kÕt n¨m tµi chÝnh cña 2 n¨m cuèi cïng, nÕu doanh nghiÖp ho¹t ®éng ch­a ®Õn 2 n¨m th× ph¶i göi b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¶ thêi gian ho¹t ®éng, c¸c hå s¬ kÕ to¸n cã liªn quan. §iÒu nµy ®· ®­îc ph¸p luËt quy ®Þnh râ rÖt trong ®iÒu 13, ®iÒu 14 trong luËt ph¸ s¶n 2004. §iÒu 13.1. Khi nhËn thÊy doanh nghiÖp, HTX, lÇm vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n th× c¸c chñ nî kh«ng cã b¶o ®¶m hoÆc cã b¶o ®¶m mét phÇn ®Òu cã quyÒn nép ®¬n yªu cÇu më thñ tôc ph¸ s¶n ®èi víi doanh nghiÖp, HTX ®ã. 2. §¬n yªu cÇu më thñ tôc ph¸ s¶n ph¶i cã c¸c néi dung chÝnh sau ®©y: - Ngµy, th¸ng, n¨m lµm ®¬n - Tªn, ®Þa chØ cña ng­êi lµm ®¬n - Tªn ®Þa chØ cña doanh nghiÖp, HTX l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n - C¸c kho¶n nî kh«ng cã b¶o ®¶m hoÆc cã b¶o ®¶m mét phÇn ®Õn h¹n mµ kh«ng ®­îc doanh nghiÖp, HTX thanh to¸n - Qu¸ tr×nh ®ßi nî - C¨n cø cña viÖc yªu cÇu më thñ tôc ph¸ s¶n 3. §¬n yªu cÇu më thñ tôc ph¸ s¶n ph¶i ®­îc göi cho toµ ¸n cã thÈm quyÒn quy ®Þnh t¹i ®iÒu 7 cña luËt nµy §iÒu 14. QuyÒn nép ®¬n yªu cÇu më thñ tôc ph¸ s¶n 1. Trong tr­êng hîp doanh nghiÖp, HTX kh«ng tr¶ ®­îc l­¬ng, c¸c kho¶n nî cho ng­êi lao ®éng vµ nhËn thÊy doanh nghiÖp, HTX l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n th× ng­êi lao ®éng cö ng­êi ®¹i diÖn hoÆc th«ng qua ®¹i diÖn c«ng ®oµn nép ®¬n yªu cÇu më thñ tôc ph¸ s¶n ®èi víi doanh nghiÖp, HTX ®ã. §¹i diÖn cho ng­êi lao ®éng ®­îc cö hîp ph¸p sau khi ®­îc qu¸ nöa sè ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp HTX t¸n thµnh b»ng c¸ch lÊy phiÕu kÝn hoÆc lÊy ch÷ ký víi doanh nghiÖp, HTX víi quy m« lín cã nhiÒu ®¬n vÞ trùc thuéc th× ®¹i diÖn cho ng­êi lao ®éng ®­îc cö hîp ph¸p ph¶i ®­îc qu¸ nöa sè ng­êi ®­îc cö lµm ®¹i diÖn tõ c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc t¸n thµnh. 2. §¬n yªu cÇu më thñ tôc ph¸ s¶n ph¶i cã c¸c néi dung chÝnh sau - Ngµy th¸ng n¨m lµm ®¬n - Tªn,®Þa chØ ng­êi lµm ®¬n - Tªn ®Þa chØ cña doanh nghiÖp, HTX l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n - Sè th¸ng nî tiÒn l­¬ng, tæng sè tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n nî kh¸c mµ doanh nghiÖp, HTX kh«ng tr¶ ®­îc cho ng­êi lao ®éng. 3. §¬n yªu cÇu më thñ tôc ph¸ s¶n ph¶i ®­îc göi cho toµ ¸n cã thÈm quyÒn quy ®Þnh t¹i ®iÒu 7 cña luËt nµy. 4. Sau khi nép ®¬n ®¹i diÖn cho ng­êi lao ®éng hoÆc ®¹i diÖn cho c«ng ®oµn ®­îc coi lµ chñ nî Cßn ®èi víi toµ ¸n, trong qu¸ t×nh gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n cã liªn quan ®Õn doanh nghiÖp, nÕu ph¸t hiÖn ra doanh nghiÖp l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n th× toµ ¸n th«ng b¸o cho c¸c chñ nî vµ doanh nghiÖp ®ã biÕt ®Ó nép ®¬n yªu cÇu gi¶i quyÕt viÖc tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp. Tuy nhiªn toµ ¸n kh«ng ph¶i lµ chñ thÓ cã nghÜa vô nép ®¬n. ViÖc toµ ¸n thùc hiÖn nghÜa vô nµy cã ý nghÜa t­¬ng tù nh­ ®èi víi c¬ quan thanh tra tµi chÝnh... khi thùc hiÖn chøc n¨ng cña m×nh. Theo quy ®Þnh cña luËt th× toµ kinh tÕ thuéc toµ ¸n nh©n d©n tØnh thµnh phè trùc thuéc trung ­¬ng lµ c¬ quan cã thÈm quyÒn thô lý ®¬n vµ gi¶i quyÕt yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n cña doanh nghiÖp. Toµ ¸n thô lý ®¬n ph¶i vµo sæ vµ cÊp cho ng­êi nép ®¬n giÊy b¸o ®· nhËn ®­îc ®¬n vµ c¸c giÊy tê kÌm theo ®¬n. Trong thêi h¹n mét tuÇn kÓ tõ ngµy thô lý ®¬n toµ ph¶i th«ng b¸o cho doanh nghiÖp m¾c nî biÕt cã b¶n sao ®¬n vµ c¸c tµi liÖu cã liªn quan kÌm theo. Trong thêi h¹n 1 th¸ng kÓ tõ ngµy thô lý ®¬n ch¸nh toµ toµ kinh tÕ ph¶i xem xÐt vµ ra quyÕt ®Þnh më hay kh«ng më thñ tôc gi¶i quyÕt tuyªn bè ph¸ s¶n. 2.2Gi¶i quyÕt yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp Trong thêi h¹n 30 ngµy kÓ tõ ngµy thô lý ®¬n xÐt thÊy kh«ng cã ®ñ c¨n cø. Ch¸nh toµn kinh tÕ ra quyÕt ®Þnh kh«ng më thñ tôc gi¶i quyÕt yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp. C¸c bªn cã liªn quan cã quyÒn khiÕu n¹i víi ch¸nh ¸n toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh vµ c¸c quyÕt ®Þnh cña chanh ¸n toµ kinh tÕ, thêi h¹n 15 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®­îc quyÕt ®Þnh. Trong thêi h¹n 7 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®­îc ®¬n khiÕu n¹i ch¸nh toµn ¸n nh©n d©n cÊp tØnh ph¶i ra ®­îc 1 trong 2 quyÕt ®Þnh - Gi÷ nguyªn quyÕt ®Þnh cña ch¸nh toµ kinh tÕ toµ ¸n cÊp tØnh - Huû quyÕt ®Þnh cña ch¸nh toµ kinh tÕ toµ ¸n cÊp tØnh vµ yªu cÇu xem xÐt l¹i. Tr­êng hîp vÉn cßn khiÕu n¹i th× ch¸nh toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh ss quyÕt ®Þnh quyÕt ®Þnh cña ch¸nh ¸n toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh cã hiÖu lùc thi hµnh. NÕu thÊy ®ñ c¨n cø ch¸nh toµ kinh tÕ cÊp tØnh ra quyÕt ®Þnh më thñ tôc gi¶i quyÕt yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp. QuyÕt ®Þnh nµy ph¶i nªu râ lý do më thñ tôc gi¶i quyÕt yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n. Thêi ®iÓm ngõng thanh to¸n c¸c kho¶n nî,hä tªn thÈm ph¸n phô tr¸ch vµ chØ ®Þnh nh©n viªn tæ qu¶n lý tµi s¶n. Tuú tÝnh chÊt vµ c«ng viÖc cô thÓ ch¸nh ¸n toµ ¸n cÊp tØnh chØ ®Þnh mét thÈm ph¸n hoÆc mét tËp thÓ thÈm ph¸n gåm 3 ng­êi ®Ó gi¶i quyÕt. ThÈm quyÒn gi¶i quyÕt yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n lµ toµ kinh tÕ, toµ ¸n nh©n d©n tØnh cßn trùc tiÕp tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng ®ã lµ thÈm ph¸n vµ tæ qu¶n lý tµi s¶n. ThÈm ph¸n chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh vÒ viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña m×nh. TËp thÓ thÈm ph¸n lµm viÖc theo quy chÕ do ch¸nh ¸n TAND tèi cao ban hµnh trong bé luËt ph¸ s¶n cã quy ®Þnh râ nhiÖm vô quyÒn h¹n cña m×nh bao gåm: - Thu thËp tµi liÖu chøng cø ®Ó lËp hå s¬ gi¶i quyÕt yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n cña doanh nghiÖp - Gi¸m s¸t vµ kiÓm tra ho¹t ®éng cña c¸c nh©n viªn tæ qu¶n lý tµi s¶n - Ra quyÕt ®Þnh ¸p dông biÖn ph¸p khÈn cÊp t¹m thêi trong tr­êng hîp cÇn thiÕt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®Ó ®¶m b¶o tµi s¶n cña doanh nghiÖp m¾c nî. - Tæ chøc vµ chñ tr× héi nghÞ chñ nî - Ra quyÕt ®Þnh t¹m ®×nh chØ, ®×nh chØ viÖc gi¶i quyÕt yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp - Tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp Trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n cña doanh nghiÖp nÕu ph¸t hiÖn cã dÊu hiÖu téi ph¹m th× toµ ¸n nh©n d©n cung cÊp tµi liÖu cho viÖn kiÓm s¸t nh©n d©n cung cÊp xem xÐt ®Ó khëi tè vÒ h×nh sù. Theo quy ®Þnh cña LuËt ph¸ s¶n doanh nghiÖp cïng víi viÖc ra quyÕt ®Þnh më thñ tôc gi¶i quyÕt yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp. Ch¸nh toµn kinh tÕ cÊp tØnh sÏ chØ ®Þnh tæ qu¶n lý tµi s¶n. Thµnh phÇn tæ qu¶n lý tµi s¶n gåm c¸n bé cña toµn kinh tÕ cÊp tØnh chÊp hµnh viªn cña phßng thi hµnh ¸n thuéc së t­ ph¸p ®¹i diÖn chñ nî, ®¹i diÖn doanh nghiÖp m¾c nî, ®¹i diÖn c«ng ®oµn hoÆc ®¹i diÖn ng­êi lao ®éng (n¬i ch­a cã tæ chøc c«ng ®oµn), chuyªn viªn cña c¸c c¬ quan tµi chÝnh ng©n hµng cÊp tØnh vµ c¸c ngµnh chuyªn m«n kh¸c. Tæ qu¶n lý tµi s¶n do mét c¸n bé toµ ¸n lµm tæ tr­ëng. Quy chÕ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña tæ qu¶n lý tµi s¶n do ChÝnh phñ quy ®Þnh sau khi thèng nhÊt ý kiÕn víi TAND tèi cao. NhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña tæ qu¶n lý tµi s¶n gåm - LËp b¶ng kª toµn bé tµi s¶n cña doanh nghiÖp. - Gi¸m s¸t kiÓm tra viÖc qu¶n lý tµi s¶n cña doanh nghiÖp. Trong tr­êng hîp cÇn thiÕt cã quyÒn ®Ò nghÞ thÈm ph¸n ¸p dông c¸c biÖn ph¸p khÈn cÊp t¹m thêi ®Ó b¶o toµn tµi s¶n cña doanh nghiÖp m¾c nî - TËp hîp danh c¸c chñ nî vµ sè nî ph¶i tr¶ cho tõng chñ nî - Tæ qu¶n lý tµi s¶n ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc thÈm ph¸n vÒ viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô quyÒn h¹n cña m×nh. Tæ qu¶n lý tµi s¶n lµ bé phËn gióp viÖc cña toµ ¸n cã tr¸ch nhiÖm lªn danh s¸ch c¸c chñ nî vµ sè nî ph¶i tr¶ cho tõng chñ nî dùa trªn c¬ së giÊy ®ßi nî do c¸c chñ nî göi ®Õn toµ ¸n vµ vµ giÊy tê sæ s¸ch cña doanh nghiÖp m¾c nî. 2.3Hoµ gi¶i vµ gi¶i ph¸p tæ chøc l¹i ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp Ph¸p luËt cña nhiÒu n­íc nãi chung ®Òu sö dông c¬ chÕ nµy víi môc ®Ých t×m gi¶i ph¸p duy tr× doanh nghiÖp, t¹o c¬ héi ®Ó doanh nghiÖp m¾c nî v­ît qua t×nh tr¹ng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n thay v× bÞ tuyªn bè ph¸ s¶n. LuËt ph¸ s¶n doanh nghiÖp cña ViÖt Nam quy ®Þnh: Ngay sau khi ra quyÕt ®Þnh më thñ tôc gi¶i quyÕt yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp, thÈm ph¸n ph¶i yªu cÇu chñ doanh nghiÖp hoÆc ®¹i diÖn hîp ph¸p cña doanh nghiÖp x©y dùng ph­¬ng ¸n hoµ gi¶i vµ gi¶i ph¸p tæ chøc l¹i kinh doanh. Thêi h¹n tæ chøc l¹i ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp do héi nghÞ chñ nî quyÕt ®Þnh vµ kh«ng qu¸ 2 n¨m kÓ tõ khi héi nghÞ chñ nî th«ng qua ph­¬ng ¸n. BiÖn ph¸p hoµ gi¶i ®­îc thùc hiÖn d­íi h×nh thøc hoÆc nÖ (tho¶ thuËn cho khÊt nî hoÆc xo¸ gi¶m nî vµ kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i g¾n víi nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ nµo). BiÖn ph¸p tæ chøc l¹i ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp ph¶i ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së c¸c biÖn ph¸p cô thÓ vÒ tæ chøc, ®iÒu chØnh l¹i bé m¸y, s¾p xÕp l¹i lao ®éng, c¶i tiÕn qu¶n lý, ®æi míi c«ng nghÖ vµ c¸c biÖn ph¸p kh¸c trong ®ã nªu râ thêi h¹n vµ kÕ ho¹ch thùc hiÖn trong ®iÒu 68 luËt ph¸ s¶n doanh nghiÖp quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn ¸p dông thñ tôc phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh "1. ThÈm ph¸n ra quyÕt ®Þnh ¸p dông thñ tôc phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh sau khi héi nghÞ chñ nî lÇn thø nhÊt th«ng qua nghÞ quyÕt ®ång ý víi c¸c gi¶i ph¸p tæ chøc l¹i ho¹t ®éng kinh doanh, kÕ ho¹ch thanh to¸n nî cho c¸c chñ nî vµ yªu cÇu doanh nghiÖp, HTX ph¶i x©y dùng ph­¬ng ¸n phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh 2. Trong thêi h¹n 30 ngµy kÓ tõ ngµy héi nghÞ chñ nî lÇn thø nhÊt th«ng qua nghÞ quyÕt. Doanh nghiÖp, HTX l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n ph¶i x©y dùng ph­¬ng ¸n phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh vµ nép cho toµ ¸n nÕu thÊy cÇn ph¶i cã thêi gian dµi h¬n th× ph¶i cã v¨n b¶n ®Ò nghÞ thÈm ph¸n gia h¹n. Thêi h¹n gia h¹n kh«ng qua ba m­¬i ngµy. Trong thêi h¹n nãi trªn bÊt kú chñ nî hoÆc ng­êi nµo nhËn nghÜa vô phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, HTX ®Òu cã quyÒn x©y dùng dù th¶o ph­¬ng ¸n phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh cho doanh nghiÖp, HTX vµ nép cho toµ ¸n. Trong ®iÒu 69 cã quy ®Þnh vÒ néi dung ph­¬ng ¸n phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh "1. Ph­¬ng ¸n phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, HTX l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n ph¶i nªu râ c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh, c¸c ®iÒu kiÖn thêi h¹n vµ kÕ ho¹ch thanh to¸n c¸c kho¶n nî 2. C¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh gåm cã: - Huy ®éng vèn míi - Thay ®æi mÆt hµng, s¶n xuÊt - kinh doanh - §æi míi c«ng nghÖ s¶n xuÊt - Tæ chøc l¹i bé m¸y qu¶n lý s¸p nhËp hoÆc chia t¸ch bé phËn s¶n xuÊt nh»m n©ng cao n¨ng suÊt chÊt l­îng s¶n xuÊt - B¸n l¹i cæ phÇn cho chñ nî- B¸n hoÆc cho thuª tµi s¶n kh«ng cÇn thiÕt - C¸c biÖn ph¸p kh¸c kh«ng tr¸i ph¸p luËt 3. Tr­íc khi b¾t ®Çu hoÆc t¹i héi nghÞ chñ nî ph­¬ng ¸n phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh cã thÓ ®­îc söa ®æi bæ sung theo sù tho¶ thuËn cña c¸c bªn §iÒu 70 luËt ph¸ s¶n quy ®Þnh: vÒ vÊn ®Ò xem xÐt ph­¬ng ¸n phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh tr­íc khi ®­a ra héi nghÞ chñ nî "Trong thêi h¹n 15 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®­îc ph­¬ng ¸n phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh thÈm ph¸n xem xÐt ph­¬ng ¸n phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh ®Ó ra mét trong c¸c quyÕt ®Þnh: 1. §­a ph­¬ng ¸n ra héi nghÞ chñ nî xem xÐt quyÕt ®Þnh 2. §Ò nghÞ söa ®æi bæ sung ph­¬ng ¸n phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh nÕu thÊy ph­¬ng ¸n ®ã ch­a ®¶m b¶o c¸c néi dung quy ®Þnh t¹i ®iÒu 69 cña luËt ph¸ s¶n nµy". Sau khi xem xÐt ph­¬ng ¸n phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh tr­íc khi ®­a ra héi nghÞ chñ nî sau ®ã héi nghÞ th«ng qua ph­¬ng ¸n phôc héi ho¹t ®éng kinh doanh. Tõ ®ã c«ng nhËn nghÞ quyÕt vÒ ph­¬ng ¸n phôc håi vµ viÖc lµm cuèi cïng lµ gi¸m s¸t thùc hiÖn ph­¬ng ¸n phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh. §iÒu nµy ®­îc quy ®Þnh cô thÓ trong ®iÒu 71, ®iÒu 72, ®iÒu 73 cña luËt ph¸ s¶n nµy. "§iÒu71. 1. Trong thêi h¹n 10 ngµy kÓ tõ ngµy quyÕt ®Þnh ®­a ph­¬ng ¸n phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, HTX l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n ra héi nghÞ chñ nî thÈm ph¸n ph¶i triÖu tËp héi nghÞ chñ nî ®Ó xem xÐt th«ng qua ph­¬ng ¸n phôc håi 2. Héi nghÞ chñ nî xem xÐt, th¶o luËn ph­¬ng ¸n phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh NghÞ quyÕt vÒ ph­¬ng ¸n phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, HTX l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n ®­îc th«ng qua khi cã qu¸ nöa sè chñ nî kh«ng cã b¶o ®¶m cã mÆt ®¹i diÖn cho tõ hai phÇn ba tæng sè nî kh«ng cã ®¶m b¶o trë lªn biÓu quyÕt t¸n thµnh" "§iÒu 72. 1. ThÈm ph¸n ra quyÕt ®Þnh c«ng nhËn NghÞ quyÕt héi nghÞ chñ nî vÒ ph­¬ng ¸n phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, HTX l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n. NghÞ quyÕt nµy cã hiÖu lùc ®èi víi tÊt c¶ c¸c bªn cã liªn quan 2. Toµ ¸n ph¶i göi quyÕt ®Þnh c«ng nhËn nghÞ quyÕt cña héi nghÞ chñ nî vÒ ph­¬ng ¸n phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh cho doanh nghiÖp, HTX l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n vµ c¸c chñ nî trong thêi h¹n 7 ngµy kÓ tõ ngµy ra quyÕt ®Þnh" "§iÒu 73. 1. Sau khi thÈm ph¸n ra quyÕt ®Þnh c«ng nhËn nghÞ quyÕt cña héi nghÞ chñ nî vÒ ph­¬ng ¸n phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, HTX l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n, tæ qu¶n lý, thanh lý tµi s¶n gi¶i thÓ 2. S¸u th¸ng mét lÇn doanh nghiÖp, HTX ph¶i göi cho toµ ¸n b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn ph­¬ng ¸n phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh ë doanh nghiÖp, HTX 3. Chñ nî cã nghÜa vô gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn ph­¬ng ¸n phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, HTX" Thêi h¹n tèi ®a ®Ó thùc hiÖn ph­¬ng ¸n phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, HTX l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n lµ 3 n¨m kÓ tõ ngµy cuèi cïng ®¨ng b¸o vÒ quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n c«ng nhËn nghÞ quyÕt cña héi nghÞ chñ nî vÒ ph­¬ng ¸n phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, HTX. Ph­¬ng ¸n hoµ gi¶i vµ gi¶i ph¸p tæ chøc l¹i ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp ph¶i göi ®Õn thÈm ph¸n trong thêi h¹n 60 ngµy. HÕt thêi h¹n nµy nÕu kh«ng cã ph­¬ng ¸n hoµ gi¶i vµ gi¶i ph¸p tæ chøc l¹i doanh nghiÖp th× toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp. Trong thêi h¹n 60 ngµy kÓ tõ ngµy ®¨ng b¸o vÒ quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n më thñ tôc gi¶i quyÕt yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp, c¸c chñ nî göi giÊy ®ßi nî doanh nghiÖp ®Õn toµ ¸n kh«ng kÓ nî ®Õn h¹n hay ch­a ®Õn h¹n. Trong thêi h¹n 15 ngµy kÓ tõ ngµy hÕt h¹n göi giÊy ®ßi nî tæ qu¶n lý tµi s¶n ph¶i lËp xong danh s¸ch chñ nî, nh÷ng chñ nî kh«ng göi giÊy ®ßi nî ®Õn toµ ¸n th× mÊt quyÒn tham gia héi nghÞ chñ nî. Néi dung cña héi nghÞ chñ nî chñ yÕu tËp trung bµn vµ ra quyÕt ®Þnh 2 lÜnh vùc chÝnh lµ: 1. Xem xÐt th«ng qua ph­¬ng ¸n hoµ gi¶i, gi¶i ph¸p tæ chøc l¹i ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp 2. Th¶o luËn vµ kiÕn nghÞ víi thÈm ph¸n vÒ ph©n chia tµi s¶n cña doanh nghiÖp nÕu kh«ng cã ph­¬ng ¸n ho¶ gi¶i hoÆc cã nh­ng kh«ng ®­îc th«ng qua. Thµnh phÇn cña héi nghÞ chñ nî bao gåm: - Nh÷ng ®èi t­îng cã tªn trong danh s¸ch chñ nî - §¹i diÖn c«ng ®oµn hay ®¹i diÖn ng­êi lao ®éng n¬i ch­a cã tæ chøc c«ng ®oµn - Ng­êi l·nh ®¹o sau khi ®· tr¶ nî thay cho doanh nghiÖp m¾c nî Tuy nhiªn chØ cã chñ nî kh«ng cã b¶o ®¶m vµ chñ nî cã b¶o ®¶m mét phÇn míi ®­îc quyÒn biÓu quyÕt t¹i héi nghi chñ nî. §¹i diÖn c«ng ®oµn hay ®¹i diÖn ng­êi lao ®éng chØ cã quyÒn biÓu quyÕt trong tr­êng hîp doanh nghiÖp nî l­¬ng c«ng nh©n. Héi nghi chñ nî cã thÓ ®­îc ho·n mét lÇn nÕu: + Kh«ng ®ñ qu¸ nöa sè chñ nî ®¹i diÖn cho Ýt nhÊt hai phÇn ba tæng sè nî kh«ng cã b¶o ®¶m tham gia + §a sè chñ nî cã mÆt biÓu quyÕt ho·n häp * Héi nghÞ chñ nî ®­îc thÈm ph¸n triÖu tËp l¹i sau 30 ngµy kÓ tõ ngµy hoµn héi nghÞ lÇn ®Çu. NÕu triÖu tËp l¹i mµ héi nghÞ chñ nî vÉn kh«ng thµnh do kh«ng ®ñ qu¸ nöa sè chñ nî ®¹i diÖn cho Ýt nhÊt 2/3 tæng sè nî kh«ng cã b¶o ®¶m tham gia th× thÈm ph¸n ra quyÕt ®Þnh ®×nh chØ viÖc gi¶i quyÕt yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n. Tr­êng hîp ph­¬ng ¸n hoµ gi¶i vµ gi¶i ph¸p tæ chøc l¹i ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp ®­îc héi nghÞ chñ nî th«ng qua, thÈm ph¸n ra quyÕt ®Þnh t¹m ®×nh chØ viÖc gi¶i quyÕt yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp vµ c«ng nhËn biªn b¶n hoµ gi¶i thµnh. C¸c tho¶ thuËn trong biªn b¶n hoµ gi¶i thµnh cã b¾t buéc ®èi víi tÊt c¶ c¸c chñ nî vµ doanh nghiÖp m¾c nî. Héi nghÞ chñ nî quyÕt ®Þnh th«ng qua ph­¬ng ¸n hoµ gi¶i vµ gi¶i ph¸p tæ chøc l¹i doanh nghiÖp khi ®­îc sù chÊp thuËn cña sè chñ nî ®¹i diÖn Ýt nhÊt 2/3 sè nî kh«ng cã b¶o ®¶m cña c¸c chñ nî cã mÆt. Trong thêi h¹n tæ chøc l¹i kinh doanh nÕu doanh nghiÖp kinh doanh cã hiÖu qu¶ thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh. Theo tho¶ thuËn vµ kh«ng cã khiÕu n¹i cña chñ nî ®Õn toµ ¸n th× chñ doanh nghiÖp cã quyÒn ®Ò nghÞ toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh ®×nh chØ viÖc gi¶i quyÕt yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp Trong tr­êng hîp doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh bÞ thua lç ®· ®­îc Nhµ n­íc ¸p dông biÖn ph¸p ®Æc biÖt ®Ó phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh nh­ng vÉn kh«ng phôc håi ®­îc vµ kh«ng thanh to¸n ®­îc c¸c kho¶n nî ®Õn h¹n khi chñ nî cã yªu cÇu th× toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh më thñ tôc thanh lý tµi s¶n cña doanh nghiÖp mµ kh«ng cÇn ph¶i triÖu tËp héi nghÞ chñ nî ®Ó xem xÐt viÖc ¸p dông thñ tôc phôc håi ThÈm ph¸n ra quyÕt ®Þnh më thñ tôc thanh lý tµi s¶n khi héi nghÞ chñ nî kh«ng thµnh trong tr­êng hîp sau ®©y: Chñ doanh nghiÖp hoÆc ®¹i diÖn hîp ph¸p cña doanh nghiÖp, HTX kh«ng tham gia héi nghÞ chñ nî mµ kh«ng cã lý do chÝnh ®¸ng hoÆc sau khi héi nghÞ chñ nî ®· ®­îc hoÆc mét lÇn nÕu ng­êi nép ®¬n yªu cÇu më thñ tôc ph¸ s¶n vµ nÕu kh«ng ®ñ sè chñ nî quy ®Þnh t¹i ®iÒu 65 kho¶n 1 trong luËt nµy. Sau khi héi nghÞ chñ nî lÇn thø nhÊt th«ng qua nghÞ quyÕt ®ång ý víi dù kiÕn c¸c gi¶i ph¸p tæ chøc l¹i ho¹t ®éng kinh doanh, kÕ ho¹ch thanh to¸n nî cho c¸c chñ nî vµ yªu cÇu doanh nghiÖp, HTX ph¶i x©y dùng ph­¬ng ¸n phôc håi ho¹t ®éng kinh doanh. Trong qu¸ tr×nh thi hµnh quyÕt ®Þnh më thñ tôc thanh lý tµi s¶n theo ®Ò nghÞ cña Tæ qu¶n lý, thanh lý tµi s¶n. ThÈm ph¸n cã thÓ ra quyÕt ®Þnh cho phÐp doanh nghiÖp, HTX thùc hiÖn mét sè ho¹t ®éng cÇn thiÕt cho viÖc thanh lý tµi s¶n hoÆc lµm t¨ng thªm khèi tµi s¶n cña doanh nghiÖp vµ HTX ®ã. 2.4QuyÕt ®Þnh tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp LuËt ph¸ s¶n doanh nghiÖp toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh ra quyÕt ®Þnh tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp, ®iÒu kiÖn ra quyÕt ®Þnh tuyªn bè ph¸ s¶n bao gåm mét trong nh÷ng tr­êng hîp sau: - Doanh nghiÖp m¾c nî kh«ng cã ph­¬ng ¸n hoµ gi¶i vµ gi¶i ph¸p tæ chøc l¹i kinh doanh cña doanh nghiÖp - ChØ doanh nghiÖp hoÆc ®¹i diÖn hîp ph¸p cña doanh nghiÖp kh«ng cã mÆt t¹i héi nghÞ chñ nî ®Ó tr×nh bµy ph­¬ng ¸n hoµ gi¶i vµ gi¶i ph¸p tæ chøc l¹i ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ tr¶ lêi c¸c vÊn ®Ò do héi nghÞ chñ nî nªu ra ®· ®­îc quy ®Þnh trong luËt - Ph­¬ng ¸n hoµ gi¶i, tæ chøc l¹i doanh nghiÖp kh«ng ®­îc héi nghÞ chñ nî th«ng qua - HÕt thêi h¹n tæ chøc l¹i ho¹t ®éng kinh doanh mµ doanh nghiÖp vÉn kinh doanh kh«ng cã hiÖu qu¶ vµ c¸c chñ nî yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n - Trong thêi h¹n tæ chøc l¹i kinh doanh, doanh nghiÖp vi ph¹m nghiªm träng nh÷ng tho¶ thuËn t¹i héi nghÞ chñ nî vµ do vËy chñ nî yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n. - Trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt viÖc ph¸ s¶n doanh nghiÖp mµ chñ doanh nghiÖp t­ nh©n bá trèn hoÆc bÞ chÕt vµ ng­êi thõa kÕ tõ chèi thõa kÕ hoÆc kh«ng cã ng­êi thõa kÕ. ThÈm ph¸n ra quyÕt ®Þnh tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp, HTX ®ång thêi víi viÖc ra quyÕt ®Þnh ®×nh chØ thñ tôc thanh lý tµi s¶n, ph¸p luËt còng quy ®Þnh viÖc ra quyÕt ®Þnh tuyªn bè doanh nghiÖp, HTX bÞ ph¸ s¶n trong tr­êng hîp ®Æc biÖt. 1. Trong thêi h¹n 30 ngµy kÓ tõ ngµy hÕt thêi h¹n nép tiÒn t¹m øng phÝ ph¸ s¶n do toµ ¸n Ên ®Þnh, chñ doanh nghiÖp hoÆc ®¹i diÖn hîp ph¸p cña doanh nghiÖp, HTX nép ®¬n yªu cÇu më thñ tôc ph¸ s¶n kh«ng cßn tiÒn vµ tµi s¶n kh¸c ®Ó nép tiÒn t¹m øng phÝ ph¸ s¶n th× toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp, HTX. Sau khi thô lý ®¬n yªu cÇu më thñ tôc ph¸ s¶n vµ nhËn c¸c tµi liÖu giÊy tê do c¸c bªn liªn quan göi ®Õn, toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp, HTX. NÕu doanh nghiÖp, HTX l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n kh«ng cßn tµi s¶n hoÆc cßn tµi s¶n nh­ng kh«ng ®ñ ®Ó thanh to¸n phÝ ph¸ s¶n. 2.5Thi hµnh quyÕt ®Þnh tuyªn bè ph¸ s¶n Ph¸p luËt ViÖt Nam quy ®Þnh viÖc thi hµnh quyÕt ®Þnh tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp thuéc thÈm quyÒn cña phßng thi hµnh ¸n thuéc Së t­ ph¸p n¬i doanh nghiÖp ®Æt trô së chÝnh. Tr­ëng phßng thi hµnh ¸n chØ ®Þnh chÊp hµnh viªn phô tr¸ch viÖc thi hµnh quyÕt ®Þnh nµy ®ång thêi lËp nªn tæ thanh to¸n tµi s¶n, tæ thanh to¸n tµi s¶n do mét chÊp hµnh viªn cña phßng thi hµnh ¸n lµm tæ tr­ëng. "§iÒu 89. Th«ng b¸o quyÕt ®Þnh tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp, HTX 1. Trong thêi h¹n 15 ngµy kÓ tõ ngµy ra quyÕt ®Þnh tuyªn bè ph¸ s¶n theo quy ®Þnh toµn ¸n ph¶i göi vµ th«ng b¸o c«ng khai quyÕt ®Þnh theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 29 cña luËt nµy. 2. Trong thêi h¹n 10 ngµy kÓ tõ ngµy quyÕt ®Þnh tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp, HTX cã hiÖu lùc ph¸p luËt toµ ¸n ph¶i göi quyÕt ®Þnh cho c¬ quan ®¨ng ký kinh doanh ®Ó xo¸ tªn doanh nghiÖp, HTX trong sæ ®¨ng ký kinh doanh. Trong tr­êng hîp toµ ¸n nh©n d©n tèi cao ra quyÕt ®Þnh gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, kh¸ng nghÞ theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 92 cña luËt nµy th× thêi h¹n cã thÓ dµi h¬n nh­ng kh«ng qu¸ hai m­¬i l¨m ngµy". "§iÒu 90 quy ®Þnh nghÜa vô vÒ tµi s¶n sau khi cã quyÕt ®Þnh tuyªn bè doanh nghiÖp, HTX bÞ ph¸ s¶n 1. QuyÕt ®Þnh tuyªn bè doanh nghiÖp, HTX bj ph¸ s¶n quy ®Þnh t¹i ®iÒu 86 vµ ®iÒu 87 cña luËt nµy kh«ng miÔn trõ nghÜa vô vÒ tµi s¶n cña chñ doanh nghiÖp t­ nh©n, thµnh viªn hîp danh cña c«ng ty hîp danh ®èi víi chñ nî ch­a ®­îc thanh to¸n nî trõ tr­êng hîp c¸c bªn cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c. 2. C¸c nghÜa vô vÒ tµi s¶n ph¸t sinh sau khi cã quyÕt ®Þnh tuyªn bè doanh nghiÖp, HTX bÞ ph¸ s¶n ®­îc gi¶i quyÕt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ thi hµnh ¸n d©n sù vµ c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt kh¸c cã liªn quan". Ph¸p luËt ph¸ s¶n ViÖt Nam còng quy ®Þnh vÒ vÊn ®Ò khiÕu n¹i, kh¸ng nghÞ quyÕt ®Þnh tuyªn bè doanh nghiÖp, HTX bÞ ph¸ s¶n vµ vÊn ®Ò gi¶i quyÕt khiÕu n¹i kh¸ng nghÞ quyÕt ®Þnh tuyªn bè doanh nghiÖp, HTX ph¸ s¶n. Th«ng qua ®iÒu 91, vµ ®iÒu 92 §iÒu 91. 1. Nh÷ng ng­êi quy ®Þnh t¹i ®iÒu 29 cña luËt nµy cã quyÒn khiÕu n¹i. ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n cung cÊp cã quyÒn kh¸ng nghÞ quyÕt ®Þnh tuyªn bè doanh nghiÖp, HTX bÞ ph¸ s¶n 2. Thêi h¹n khiÕu n¹i, kh¸ng nghÞ lµ hai m­¬i ngµy kÓ tõ ngµy cuèi cïng ®¨ng b¸o vÒ quyÕt ®Þnh tuyªn bè ph¸ s¶n cña doanh nghiÖp, HTX. Trong thêi h¹n 5 ngµy kÓ tõ ngµy hÕt thêi h¹n khiÕu n¹i, kh¸ng nghÞ toµ ¸n ®· ra quyÕt ®Þnh tuyªn bè doanh nghiÖp, HTX bÞ ph¸ s¶n ph¶i göi hå s¬ vÒ ph¸ s¶n kÌm theo ®¬n khiÕu n¹i, quyÕt ®Þnh kh¸ng nghÞ cho toµ ¸n cÊp trªn trùc tiÕp ®Ó xem xÐt gi¶i quyÕt khiÕu n¹i kh¸ng nghÞ quyÕt ®Þnh tuyªn bè doanh nghiÖp, HTX ph¸ s¶n. 3. QuyÕt ®Þnh tuyªn bè doanh nghiÖp, HTX bÞ ph¸ s¶n kh«ng bÞ khiÕu n¹i kh¸ng nghÞ th× cã hiÖu lùc ph¸p luËt kÓ tõ ngµy hÕt thêi h¹n khiÕu n¹i kh¸ng nghÞ theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 ®iÒu nµy §iÒu 92. 1. Ngay sau khi nhËn ®­îc hå s¬ vÒ ph¸ s¶n kÌm theo ®¬n khiÕu n¹i quyÕt ®Þnh kh¸ng nghÞ ch¸nh ¸n toµ ¸n cao cÊp trªn trùc tiÕp chØ ®Þnh mét tæ gåm 3 thÈm ph¸n xem xÐt, gi¶i quyÕt khiÕu n¹i kh¸ng nghÞ quyÕt ®Þnh tuyªn bè doanh nghiÖp, HTX bÞ ph¸ s¶n 2. Tron thêi h¹n bèn m­¬i l¨m ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®­îc hå s¬ vÒ ph¸ s¶n kÌm theo ®¬n khiÕu n¹i quyÕt ®Þnh kh¸ng nghÞ tæ thÈm ph¸n ph¶i xem xÐt, gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tæ thÈm ph¸n cã quyÒn ra mét trong c¸c quyÕt ®Þnh sau ®©y - Kh«ng chÊp nhËn khiÕu n¹i kh¸ng nghÞ vµ gi÷ nguyªn quyÕt ®Þnh tuyªn bè doanh nghiÖp, HTX ph¸ s¶n cña toµn ¸n cÊp d­íi - Huû quyÕt ®Þnh tuyªn bè doanh nghiÖp, HTX bÞ ph¸ s¶n cña toµ ¸n cÊp d­íi vµ giao hå s¬ vÒ ph¸ s¶n cho toµ ¸n cÊp d­íi tiÕp tôc tiÕn hµnh thñ tôc ph¸ s¶n. 3. QuyÕt ®Þnh gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, kh¸ng nghÞ cña toµ ¸n cÊp trªn trùc tiÕp lµ quyÕt ®Þnh cuèi cïng vµ cã hiÖu lùc ph¸p luËt kÓ tõ ngµy ra quyÕt ®Þnh Tæ thanh to¸n tµi s¶n chøc n¨ng vµ nhiÖm vô nhËn bµn giao tµi s¶n vµ c¸c giÊy tê tµi liÖu cã liªn quan tõ tæ qu¶n lý tµi s¶n thu håi vµ qu¶n lý toµn bé tµi s¶n giÊy tê, sæ s¸ch kÕ to¸n vµ con dÊu cña doanh nghiÖp bÞ ph¸ s¶n, tæ chøc b¸n ®Êu gi¸ tµi s¶n vµ thùc hiÖn viÖc thanh to¸n theo quyÕt ®Þnh tuyªn bè ph¸ s¶n cña thÈm ph¸n. Tæ thanh to¸n dùa trªn c¬ së tµi s¶n cßn l¹i cña doanh nghiÖp m¾c nî ®Ó ph©n chia theo thø tù ­u tiªn cô thÓ lµ: - C¸c kho¶n lÖ phÝ, c¸c kho¶n chi phÝ cho viÖc gi¶i quyÕt yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp - C¸c kho¶n nî l­¬ng trî cÊp th«i viÖc, b¶o hiÓm x· héi theo quyÕt ®Þnh ph¸p luËt vµ c¸c quyÒn lîi kh¸c theo tho¶ ­íc lao ®éng tËp thÓ vµ hîp ®ång ®· ký - C¸c kho¶n nî thuÕ - C¸c kho¶n nî cho c¸c chñ nî trong danh s¸ch chñ nî NÕu gi¸ trÞ tµi s¶n cßn l¹i cña doanh nghiÖp ®ñ ®Ó thanh to¸n c¸c kho¶n nî cña c¸c chñ nî th× mäi chñ nî ®Òu ®­îc thanh to¸n ®ñ sè nî cña m×nh NÕu gi¸ trÞ tµi s¶n cßn l¹i cña doanh nghiÖp kh«ng ®ñ thanh to¸n c¸c kho¶n nî cña c¸c chñ nî th× mçi chñ nî ®Òu thanh to¸n mét phÇn kho¶n nî cña m×nh theo tû lÖ t­¬ng øng. NÕu gi¸ trÞ tµi s¶n cßn l¹i cña doanh nghiÖp sau khi thanh to¸n ®ñ sè nî cho c¸c chñ nî mµ vÉn cßn thõa th× phÇn thõa thuéc vÒ chñ doanh nghiÖp, nÕu doanh nghiÖp lµ doanh nghiÖp t­ nh©n, c¸c thµnh viªn cña c«ng ty nÕu lµ c«ng ty. PhÇn thõa sÏ thuéc vÒ ng©n s¸ch Nhµ n­íc nÕu doanh nghiÖp ®ã lµ doanh nghiÖp Nhµ n­íc KÕt thóc viÖc thanh to¸n nî cña doanh nghiÖp, tr­ëng phßng thi hµnh ¸n ra quyÕt ®Þnh chÊm døt viÖc thi hµnh quyÕt ®Þnh tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp. QuyÕt ®Þnh ph¶i göi ®Õn c¬ quan ®¨ng ký kinh doanh ®Ó xo¸ tªn doanh nghiÖp trong sæ ®¨ng ký kinh doanh KÕt luËn Tãm l¹i ta cã thÓ hiÓu r»ng: ph¸ s¶n chØ lµ mét trong v« sè ph­¬ng thøc t¸i c¬ cÊu doanh nghiÖp Nhµ n­íc ch÷a trÞ c¨n bÖnh mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. LuËt ph¸ s¶n nµy ¸p dông cho doanh nghiÖp ph¸ s¶n trong qu¸ tr×nh kinh doanh kh«ng ¸p dông cho c¸ nh©n vµ nî d©n sù, kh«ng tuyªn bè xo¸ nî kh«ng ph©n chia t¹i tæ chøc vµ thanh lý s¶n nghiÖp nh­ lµ hai sù lùa chän c¬ b¶n cho chñ nî vµ doanh nghiÖp m¾c nî. V× nhiÒu lý do kh¸c nhau luËt ph¸ s¶n doanh nghiÖp vÉn Ýt ®­îc sö dông trong thùc tÕ nh­ vËy lµ luËt nµy vÒ c¬ b¶n nã ®· kh«ng thµnh c«ng so víi môc tiªu ban ®Çu. Bëi v×: ®èi víi doanh nghiÖp Nhµ n­íc, luËt ph¸ s¶n sÏ vÉn chØ lµ mét c«ng cô t¸i tæ chøc yÕu ít toµ ¸n sÏ kh«ng thÓ mau chãng thay thÕ c¸c c¬ quan hµnh chÝnh chñ qu¶n trong viÖc phôc håi doanh nghiÖp. §èi víi doanh nghiÖp d©n doanh chõng nµo kh¸i niÖm tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n ch­a trë thµnh phæ biÕn vµ c¸ nh©n chñ nî kh«ng ®­îc tuyªn bè miÔn r¸ch chõng ®ã c¸c thiÕt chÕ ®ßi nî tËp thÓ cã s½n trong x· héi ViÖt Nam sÏ thay thÕ luËt ph¸ s¶n luËt ph¸ s¶n 204 tuy ®· cã ®æi míi kh¸ nhiÒu so víi luËt ph¸ s¶n 1993 tuy nhiªn nã vÉn ch­a ®¶m b¶o sù hoµn thiÖn vµ thµnh c«ng khi thùc thi. Qua ®©y em còng m¹nh d¹n ®­a ra ý kiÕn: muèn luËt ph¸ s¶n thµnh c«ng chóng ta ph¶i chó ý nh÷ng vÊn ®Ò sau: - VÊn ®Ò tªn cña ®¹o luËt: Tr­íc ®©y gäi lµ luËt ph¸ s¶n doanh nghiÖp, cã thÓ xem lµ t­¬ng ®èi tèt. HiÖn nay söa thµnh luËt ph¸ s¶n víi hai ®èi t­îng lµ doanh nghiÖp vµ HTX th× ch­a h¼n ®©y ®· lµ c¸ch söa hay h¬n. Cã thÓ ®Þnh nghÜa kh¸i niÖm hîp danh b»ng c¸ch liÖt kª ra c¸c lo¹i h×nh trong ®ã cã HTX. NÕu xÐt vÒ mÆt céng ®ång t­¬ng trî th× t¸ch HTX ra khái doanh nghiÖp cã vÎ cã lý nh­ng xÐt vÒ kinh doanh th× HTX khi ph¸ s¶n kh«ng kh¸c g× doanh nghiÖp. - VÊn ®Ò: tÝnh nh©n ®¹o nh©n v¨n cña luËt ph¸ s¶n: bëi v× luËt ph¸ s¶n lµ c¬ héi ®Ó c¸c con nî cã thÓ phôc håi lµ mét c¬ may, mét c¸ch cøu c¸nh trong ho¹t ®éng kinh doanh, tÝnh nh©n ®¹o trong luËt ph¸ s¶n kh«ng ®­îc tho¶ thuËn - Trªn thÕ giíi luËt ph¸ s¶n ®­îc nhiÒu n­íc ®æi tªn thµnh luËt mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n, luËt ph¸ s¶n cã 2 con ®­êng t¹o ®iÒu kiÖn phôc håi vµ thanh lý t­ h¸p. C¸c chñ nî sÏ lùa chän mét trong hai con ®­êng nµy. NÕu thiÕt kÕ luËt theo h­íng ®©y lµ mét thñ tôc ®ßi nî tËp thÓ vµ cã sù nh¶y vµo cña toµ ¸n th× luËt nµy sÏ th¾ng vµ cò kho¶ng 70 n¨m so víi t­ duy hiÖn nay - LuËt ph¸ s¶n sÏ kh«ng thµnh c«ng nÕu c¸c doanh nh©n n­íc ta kh«ng tin vµo toµ ¸n. Bëi nÕu ph¸ s¶n lµ mét cuéc phôc håi, ®¹i phÉu thuËt d­íi sù chñ tr× cña toµ ¸n. Chõng nµo thÈm ph¸n ViÖt Nam kh«ng cã kh¶ n¨ng qu¶n trÞ, qu¶n trÞ b×nh th­êng th«i, l¹i cµng kh«ng cã kh¶ n¨ng qu¶n trÞ trong t×nh huèng cÊp b¸ch th× chõng ®ã luËt ph¸ s¶n sÏ kh«ng thÓ cã vai trß g× to lín. Qua bµi viÕt chóng ta thÊy ®­îc sù cÇn thiÕt ph¶i ban hµnh luËt ph¸ s¶n 2004 vµ chóng ta còng nghiªn cøu ®­îc cô thÓ vÊn ®Ò vÒ sù ®æi míi c¬ b¶n vÒ thñ tôc gi¶i quyÕt ph¸ s¶n. Thñ tôc gi¶i quyÕt ph¸ s¶n cã sù thay ®æi theo h­íng hoµn thiÖn. Do giíi h¹n vÒ mÆt tr×nh ®é nhËn thøc vµ cßn thiÕu kinh nghiÖm ch¾c ch¾n r»ng bµi tiÓu luËn nµy kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt. VËy kÝnh mong thÇy gi¸o vµ c¸c b¹n cho ý kiÕn ®ãng gãp phª b×nh ®Ó bµi tiÓu luËn nµy ®­îc hoµn thiÖn. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1. LuËt ph¸ s¶n 2004 2. Gi¸o tr×nh: LuËt kinh tÕ vµ th­¬ng m¹i cña tr­êng §¹i häc Th­¬ng m¹i (TrÞnh ThÞ S©m) 3. Tê tr×nh quèc héi vÒ dù ¸n LuËt ph¸ s¶n söa ®æi 4. LuËt doanh nghiÖp 2003 Môc lôc