Tình hình huy động vốn đầu tư vào phát triển ngành Dầu khí ở Việt Nam

µng, c¸c tæ chøc tÝn dông phi ng©n hµng, thÞ tr­êng chøng kho¸n, nguån tÝn dông phi chÝnh thøc. Ngoµi ra h×nh thøc huy ®éng vèn theo dù ¸n, ph¸t hµnh tr¸i phiÕu c«ng tr×nh ®èi víi c¸c dù ¸n lín còng lµ ph­¬ng thøc huy ®éng vèn ®¸ng chó ý. + Huy ®éng vèn th«ng qua c¸c tæ chøc ng©n hµng. §©y lµ h×nh thøc huy ®éng vèn phæ biÕn nhÊt ®èi víi nhu cÇu vèn ng¾n h¹n, trung h¹n vµ dµi h¹n. Tuy nhiªn hiÖn nay huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n qua ng©n hµng cßn h¹n chÕ, do rÊt nhiÒu nguyªn nh©n. Do ®ã, bªn c¹nh nguån vèn huy ®éng d­íi d¹ng tÝn dông ng©n hµng, cã thÓ huy ®éng thªm vèn cña ng©n hµng d­íi d¹ng gãp vèn ( vèn cæ phÇn ), theo quyÕt ®Þnh míi ®©y cña ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam. C¸ch huy ®éng nµy ngoµi t¸c dông ®¸p øng nhu cÇu vÒ vèn, cßn t¹o nªn sîi d©y g¾n bã ng©n hµng vµ nhµ ®Çu t­, do ®ã gi¶m bít ®é rñi ro trong ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng vµ t¨ng c¬ héi vay vèn trung vµ dµi h¹n cña c¸c nhµ ®Çu t­. + Huy ®éng vèn th«ng qua c¸c tæ chøc tµi chÝnh phi ng©n hµng. C¸c tæ chøc tµi chÝnh phi ng©n hµng ë ViÖt Nam hiÖn nay chñ yÕu bao gåm c¸c c«ng ty tµi chÝnh vµ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm ho¹t ®éng kh¸ khiªm tèn,ph¹m vi hÑp, ®èi t­îng phôc vô cã giíi h¹n. Tuy vËy ®©y lµ h×nh thøc huy ®éng vèn mµ c¸c nhµ ®Çu t­ b¾t ®Çu quan t©m, do ®ã cÇn cã nh÷ng th«ng tin phæ biÕn h¬n vÒ c¸c ®iÒu kiÖn huy ®éng vèn tõ c¸c tæ chøc trªn, ®Ó ®a d¹ng ho¸ nguån vèn nh»m t¨ng kh¶ n¨ng ®¶m b¶o nhu cÇu vÒ vèn, ®ång thêi lµ t¨ng tÝnh c¹nh tranh gi÷a c¸c tæ chøc ng©n hµng vµ phi ng©n hµng. Mét trong nh÷ng h×nh thøc huy ®éng qua c¸c c«ng ty tµi chÝnh rÊt ®¸ng quan tÇm lµ h×nh thøc tÝn dông thuª mua. Tuy nhiªn,cÇn xem l¹i thñ tôc vµ l·i suÊt cña tÝn dông thuª mua ®Ó t¨ng søc hÊp dÉn ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­. + Huy ®éng vèn th«ng qua thÞ tr­êng chøng kho¸n. ThÞ tr­êng tµi chÝnh thø cÊp ë n­íc ta cßn kÐm ph¸t triÓn, mÆc dï thÞ tr­êng chøng kho¸n ®· ho¹t ®éng tõ th¸ng 7 n¨m 2000, nh­ng quy m« ho¹t ®éng cßn nhá bÐ, dung l­îng giao dÞch kh«ng ®¸ng kÓ, h¬n n÷a phÇn lín mang tÝnh chÊt thu lîi ng¾n h¹n. V× vËy theo em trong t­¬ng lai gÇn khã cã thÓ coi ®©y lµ h×nh thøc huy ®éng vèn nhiÒu ¦tiÜutytuy väng. MÆc dï vËy thÞ tr­êng tµi chÝnh vÉn lµ mét kªnh dÉn vèn quan träng vµ t¹o ®iÒu kiÖn lu©n chuyÓn vèn dÔ dµng h¬n, ®Æc biÖt cã t¸c ®éng tíi h×nh thøc ®Çu t­ d­íi d¹ng gãp vèn. + Huy ®éng vèn th«ng qua h×nh thøc tµi trî theo dù ¸n. §Ó t¨ng nguån vèn cho c¸c dù ¸n, c¸c nhµ ®Çu t­ nªn sö dông réng r·i h¬n h×nh thøc tµi trî theo dù ¸n, bao gåm ph¸t hµnh tr¸i phiÕu theo c¸c c«ng tr×nh ®Ó huy ®éng vèn. H×nh thøc nµy rÊt cã lîi do mang tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi ®èi víi c¸c kÕt qu¶ ho¹t ®éng kh¸c c¸c ngµnh cÇn vèn lín, nh­ng ®· vay nî nhiÒu nªn kh«ng thÓ huy ®éng thªm vèn theo c¸ch th«ng th­êng. Tuy nhiªn, ®©y lµ h×nh thøc ®ßi hái cã sù hç trî cña c¸c tæ chøc tÝn dông, ®ång thêi ph¶i ®­îc chuÈn bÞ chu ®¸o ®Ó t¹o lËp uy tÝn cho dù ¸n vµ t¨ng c­êng søc hÊp dÉn ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­, nhÊt lµ c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. + Huy ®éng vèn th«ng qua c¸c h×nh thøc tÝn dông phi chÝnh thøc. MÆc dï nguån vèn phi chÝnh thøc coi nh­ lµ nguån vèn kh«ng ®­îc kiÓm so¸t vµ kh«ng ®­îc khuyÕn khÝch. Tuy vËy kh«ng thÓ phñ nhËn mét thùc tÕ lµ h×nh thøc huy ®éng kh«ng chÝnh thøc nµy hiÖn nay kh¸ hÊp dÉn. §iÒu ®ã lµ do tÝnh ®¬n gi¶n trong viÖc huy ®éng vèn, chi phÝ giao dÞch thÊp. §©y còng lµ mét c¸ch lµm rÊt cã hiÖu qu¶ ®Ó huy ®éng c¸c nguån vèn ®a d¹ng cßn nhµn rçi trong c¸c tÇng líp d©n c­ theo h×nh thøc tµi trî trùc tiÕp. II. §Æc ®iÓm cña ngµnh dÇu khÝ vµ vÊn ®Ò huy ®éng vèn ®Çu t­ vµo ngµnh dÇu khÝ. 1.§Æc ®iÓm cña ngµnh dÇu khÝ. “DÇu khÝ lµ thuËt ng÷ gäi t¾t cho “dÇu má” vµ “khÝ ®èt”. Chóng lµ nh÷ng hîp chÊt h÷u c¬ tù nhiªn. Riªng khÝ ®èt cßn gäi lµ khÝ tù nhiªn. KhÝ nµy tån t¹i cïng víi dÇu th« gäi lµ “ khÝ ®ång hµnh”. DÇu khÝ kh«ng chØ lµ nhiªn liÖu mµ cßn lµ nguyªn liÖu nªn nã ¶nh h­ëng rÊt lín ®èi víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Kh¸c víi than ®¸, hay c¸c kho¸ng s¶n kh¸c, viÖc th¨m dß – khai th¸c chÕ biÕn ph©n phèi dÇu th« ®· rÊt nhanh chãng mang tÝnh toµn cÇu. Do ®ã vÒ mÆt c«ng nghÖ, tr×nh ®é c«ng nghiÖp dÇu khÝ ë tÊt c¶ c¸c n­íc ®Òu gÇn nh­ nhau, kh«ng ph©n biÖt ®ã lµ n­íc ph¸t triÓn cao hay l¹c hËu. Ngµnh dÇu khÝ lµ ngµnh c«ng nghiÖp bao gåm rÊt nhiÒu c«ng ®o¹n kh«ng nh÷ng th¨m dß, khai th¸c mµ cßn ph¶i chÕ biÕn tõ dÇu th« trë thµnh dÇu tinh. Theo th«ng lÖ, ngµnh dÇu khÝ ®­îc chia lµ ba nhãm lo¹i h×nh ho¹t ®éng gäi lµ th­îng nguån, trung nguån, vµ h¹ nguån. Nhãm th­îng nguån gåm c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu ®Þa chÊt, t×m kiÕm, th¨m dß, khai th¸c má. Nhãm trung nguån gåm c¸c ho¹t ®éng tµng tr÷ vËn chuyÓn, vµ nhãm h¹ nguån gåm c¸c ho¹t ®éng xö lý, chÕ biÕn ( läc dÇu, ho¸ dÇu, ho¸ khÝ ) vµ ph©n phèi. Ba nhãm nµy cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng nh­ng g¾n kÕt víi nhau t¹o thµnh mét vßng khÐp kÝn cña mét ngµnh c«ng nghiÖp hoµn chØnh. Trong ngµnh c«ng nghiÖp dÇu khÝ ®Ó khai th¸c ®­îc mét tÊn s¶n phÈm th× ph¶i mÊt nhiÒu n¨m tõ viÖc th¨m dß khai th¸c, kh¶o s¸t ®Þa chÊt c«ng tr×nh, thÈm ®Þnh tr÷ l­îng, ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng, ph¸t triÓn ®­a má vµo khai th¸c còng ph¶i qua rÊt nhiÒu c«ng ®o¹n. Thªm vµo ®ã ®iÒu kiÖn ®Þa lý thiªn nhiªn ngµy cµng xÊu ®i, viÖc khai th¸c vËn chuyÓn ®ßi hái chi phÝ t¨ng nhanh. Nãi c¸ch kh¸c, ®èi víi ngµnh dÇu má cµng khai th¸c ®­îc nhiÒu th× ngµy cµng khã khai th¸c. Mét vÊn ®Ò n÷a cña ngµnh dÇu khÝ lµ c«ng nghÖ rÊt hiÖn ®¹i, vèn ®Çu t­ cùc kú lín, rñi ro cao, lîi nhuËn nhiÒu vµ tÝnh quèc tÕ cao. V× c¸c ®Æc ®iÓm ®ã mµ cho ®Õn gi÷a thÕ kû 20, ngµnh nµy hoµn toµn n»m trong tay c¸c n­íc ph¸t triÓn cao, cïng c¸c tËp ®oµn siªu quèc gia mang tÝnh ®éc quyÒn. Cho nªn c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn dï cã mét tiÒm n¨ng lín vÒ tµi nguyªn dÇu khÝ th× vÊn ®Ò ph¸t triÓn dÇu khÝ vÉn cßn khã kh¨n. 2/ Sù cÇn thiÕt ph¶i huy ®éng vèn ®Çu t­ vµo ngµnh dÇu khÝ ë ViÖt Nam Tõ nhiÒu n¨m nay dÇu khÝ lµ mét trong nh÷ng ngµnh ®Çu t­ hÊp dÉn nhÊt. Kim ng¹ch xuÊt khÈu dÇu khÝ chiÕm tû lÖ ®¸ng kÓ vµ ®ãng gãp quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ n­íc. Trong lÜnh vùc th¨m dß vµ khai th¸c dÇu khÝ, ®Æc biÖt lµ trong m«i tr­êng thÒm lôc ®Þa vµ tiÒm n¨ng dÇu khÝ cña ViÖt Nam, c¬ héi ®Çu t­ cã nhiÒu nh­ng vèn ®Çu t­ cã h¹n. V× vËy vÊn ®Ò huy ®éng vèn ®Çu t­ vµo ph¸t triÓn ngµnh dÇu khÝ kh«ng nh÷ng phôc vô cho lÜnh vùc th¨m dß khai th¸c dÇu th«, mµ ®iÒu quan träng n÷a lµ chóng ta cÇn vèn ®Ó trang bÞ c«ng nghÖ, kiÕn thøc t¬i tinh läc dÇu. Khi ®ã míi hy väng ®Êt n­íc ®i theo con ®­êng CNH-HDH mµ ngµnh dÇu khÝ lµ ngµnh dÉn ®Çu. NÕu ®Æt nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong quü ®¹o kinh tÕ thÕ giíi: ta thÊy hiÖn nay n¨ng l­îng vµ nhiªn liÖu lu«n ®­îc coi lµ ®Çu tµu cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi, vËy mµ vÉn ch­a t×m ra mét n¨ng l­îng, nhiªn liÖu nµo thay thÕ than, dÇu khÝ. Dù b¸o trong vßng 15 n¨m t¬i tiªu thô dÇu má trªn toµn thÕ giíi sÏ ®¹t møc cao nhÊt, kho¶ng 90-95 triÖu thïng/ngµy, so víi hiÖn t¹i lµ 70-77 triÖu thïng. Sau ®ã sÏ gi¶m dÇn v× khai th¸c gi¶m ®i, gi¸ dÇu t¨ng vät, c¸c n­íc cã thÓ r¬i vµo khñng ho¶ng n¨ng l­îng. Thùc tÕ lµ hiÖn nay, gi¸ dÇu th« t¨ng kû lôc. Ngµy 14/2/2000, gi¸ dÇu trªn thÞ tr­êng NewYork t¨ng v­ît qu¸ møc gi¸ 30USD/ thïng t¹i thêi ®iÓm nµy n¨m 1999. §©y lµ møc gi¸ cao nhÊt kÓ tõ cuéc chiÕn tranh vïng vÞnh 1991. Nguyªn nh©n khiÕn cho gi¸ dÇu t¨ng m¹nh lµ do tèc ®é phôc håi kinh tÕ toµn cÇu ®· ®Èy m¹nh nhu cÇu sö dông dÇu th«, ®Æc biÖt lµ ë ch©u ¸ vµ NhËt B¶n. Dù b¸o gi¸ dÇu th« vÉn cã thÓ t¨ng trong thêi gian tíi. ChÝnh v× nhu cÇu dÇu trªn thÕ giíi ngµy mét t¨ng lªn ViÖt Nam cÇn cã sù ­u tiªn trong vÊn ®Ò khai th¸c dÇu khÝ, nguån n¨ng l­îng mµ thiªn nhiªn ban tÆng. Mét thùc tÕ ë ViÖt Nam hiÖn nay trong vÊn ®Ò ph¸t triÓn ngµnh dÇu má lµ: Chóng ta chØ míi tËp trung th¨m dß vµ khai th¸c dÇu khÝ, cßn kh©u chÕ biÕn thµnh dÇu tinh hÇu nh­ ta ch­a cã kh¶ n¨ng. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n cña vÊn ®Ò nµy lµ ta ch­a cã nguån vèn ®ñ lín ®Ó tËp trung c«ng nghÖ vµ trÝ tuÖ chÕ biÕn dÇu tinh. MÆt kh¸c nÕu chØ riªng vÊn ®Ò khai th¸c th¨m dß vµ khai th¸c chóng ta vÉn gÆp nhiÒu trë ng¹i do thiÕu vèn, thiÕu m¸y mãc thiÕt bÞ. V× vËy viÖc huy ®éng vèn vµo ngµnh dÇu khÝ lµ viÖc cÇn thiÕt. Ch­¬ng II : Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p huy ®éng vèn ®Çu t­ vµo ngµnh DÇu khÝ ë ViÖt Nam giai ®o¹n hiÖn nay. I/ Thùc tr¹ng huy ®éng vèn ®Çu t­ vµo ngµnh dÇu khÝ ë ViÖt Nam. 1/ T×nh h×nh ph¸t triÓn ngµnh dÇu khÝ ë ViÖt Nam nh÷ng n¨m qua. Ngµnh dÇu khÝ ViÖt Nam ®Õn nay vÒ c¬ b¶n ®· ®­îc x©y dùng gÇn hoµn chØnh, bao gåm c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ th­îng nguån ®Õn h¹ nguån. C¸c tæ chøc ®­îc xÕp vµo ngµnh nµy hiÖn ë ViÖt Nam lµ: Tæng c«ng ty dÇu khÝ ViÖt Nam (Petro Vietnam) Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam (PetroLimex) C«ng ty x¨ng dÇu hµng kh«ng (Vinapco) C«ng ty dÇu khÝ TPHCM (Saigon Petro) C«ng ty dÇu khÝ Hµ néi (Hanoi Petro) Trong c¸c tæ chøc kÓ trªn chØ cã tæng c«ng ty dÇu khÝ ViÖt Nam víi tiÒn th©n cña nã lµ “ Tæng côc dÇu khÝ ViÖt Nam “ ho¹t ®éng trong tÊt c¶ c¸c kh©u tõ nghiªn cøu t×m kiÕm, th¨m dß, khai th¸c, vËn chuyÓn, tµng tr÷, kinh doanh dÇu th«, khÝ ®èt vµ s¶n phÈm dÇu khÝ, dÞch vô dÇu khÝ. Mét thùc tÕ lµ ViÖt Nam cã mét tiÒm n¨ng dÇu khÝ kh«ng ph¶i lµ nhá. Cïng víi viÖc c«ng nghiÖp ho¸ -hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, ngµnh dÇu khÝ ViÖt Nam còng tõng b­íc ph¸t triÓn. Tõ chç ph¶i nhËp tõng lÝt dÇu ho¶ ®Ó th¾p ®Ìn, sau 27 n¨m thµnh lËp, Tæng côc dÇu khÝ ViÖt Nam ®· ®­a ngµnh c«ng nghiÖp dÇu khÝ ViÖt Nam ph¸t triÓn t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng cña nã. Theo thèng kª cña thÕ giíi, n­íc ta ®­îc xÕp h¹ng thø 35 tõ n¨m 2001 vµ n¨m 2002 ®­îc n©ng thø 31 trong danh s¸ch c¸c n­íc s¶n xuÊt dÇu khÝ. Nh­ vËy trong 27 n¨m tõ khi ®­îc thµnh lËp ®Õn nay, ngµnh dÇu khÝ ViÖt Nam ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn to lín, lµ mét trong nh÷ng ngµnh kinh tÕ hµng ®Çu cña ®Êt n­íc, ®ãng gãp ®¸ng kÓ cho nguån thu ng©n s¸ch cña quèc gia, phôc vô TÝch cùc cho c«ng cuéc ph¸t triÓn vµ ®æi míi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Ta xem xÐt t×nh h×nh ph¸t triÓn cña ngµnh dÇu khÝ ViÖt Nam qua c¸c lÜnh vùc nh­ sau: VÒ ho¹t ®éng t×m kiÕm th¨m dß vµ khai th¸c dÇu khÝ: “ë ho¹t ®éng t×m kiÕm th¨m dß” víi ph­¬ng ch©m chñ yÕu lµ ph¸t huy Néi lùc, kÕt hîp t¨ng c­êng hîp t¸c quèc tÕ, thu hót ®Çu t­ vÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ cña n­íc ngoµi. HiÖn nay, Tæng c«ng ty dÇu khÝ ViÖt Nam ®ang qu¶n lý gi¸m s¸t vµ tham gia ho¹t ®éng ®iÒu hµnh 19 hîp ®ång trong giai ®o¹n t×m kiÕm th¨m dß, nghiªn cøu TM vµ chuÈn bÞ ph¸t triÓn. Bªn c¹nh ®ã, PetroVietnam ®· triÓn khai nhiÒu dù hîp t¸c nghiªn cøu, Kh¶o s¸t khu vùc víi c¸c c«ng ty dÇu khÝ n­íc ngoµi ®Ó ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng dÇu khÝ tæng thÓ cña ViÖt Nam, quy ho¹ch khÝ tæng thÓ, nghiªn cøu ®Þa lý, vËt lý vïng thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam... Tæng c«ng ty ®· triÓn khai mét sè ®Ò ¸n ®éc lËp ®¹t kÕt qu¶ tèt, kh¼ng ®Þnh tr×nh ®é, kh¶ n¨ng qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh cña m×nh. Theo kÕt qu¶ nghiªn cøu, kh¶o s¸t thu thËp ®­îc tiÒm n¨ng dÇu khÝ cña ViÖt Nam dù b¸o cã kho¶ng 3-3,5 tû tÊn dÇu quy ®æi. Cho ®Õn nay c«ng t¸c t×m kiÓm th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ míi ®­îc thùc hiÖn trªn 30% diÖn tÝch vïng biÓn ViÖt Nam, ph¸t hiÖn x¸c minh kho¶ng 30-35% tr÷ l­îng b¸o, ®¶m b¶o cho khai th¸c víi s¶n l­îng 22-24 triÖu tÊn quý ®Çu vµo n¨m 2005. “ë ho¹t ®éng khai th¸c dÇu khÝ” cña Tæng c«ng ty dÇu khÝ ViÖt Nam §­îc duy tr× t¹i 6 má: B¹ch Hæ, Rång, §¹i Hïng, R¹ng §«ng, PM3 vµ Ruby. Toµn ngµnh ®· ®Æt møc khai th¸c 100 triÖu tÊn dÇu vµo ngµy 13/2/2001. S¶n l­îng khai th¸c cña xÝ nghiÖp liªn doanh Vietsovpetro n¨m 2001 ®¹t 13,46 triÖu tÊn b»ng 105,15% kÕ ho¹ch n¨m. “VÒ c«ng nghiÖp khÝ”: §­îc triÓn khai tÝch cùc theo quy ho¹ch tæng thÓ Sö dông khÝ, nhiÒu dù ¸n khÝ sÏ ph¸t huy hiÖu qu¶ ngay trong giai ®o¹n 2001-2005. HÖ thèng ®­êng èng dÉn khÝ ®ång hµnh vËn hµnh æn ®Þnh c«ng SuÊt cÊp khÝ ®¹t 4,8-5,3 triÖu m3/ ngµy. N¨m 2001 ®· ®­a vµo bê trªn 1,7 tû m3 khÝ ®ång hµnh. §Ò ¸n Nam C«n S¬n chÝnh thøc ph¸t ®éng cuèi th¸ng 5/2001, hiÖn ®ang ®­îc triÓn khai khÈn tr­¬ng ®Ó hoµn thµnh c«ng tr×nh vµo cuèi n¨m 2002. Dù ¸n ®­êng èng dÉn khÝ PM3-Cµ Mau nhµ m¸y §¹m vµ nhµ m¸y §iÖn Cµ Mau ®ang triÓn khai c¸c c«ng t¸c chuÈn bÞ. VÒ lÜnh vùc chÕ biÕn läc ho¸ dÇu: Trong ®iÒu kiÖn ch­a cã ®­îc nhµ m¸y läc dÇu vµ mét liªn hîp läc ho¸ dÇu hoµn chØnh. Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam ®· triÓn khai kÕ ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp ho¸ dÇu theo h­íng nhËp nguyªn liÖu trung gian tõ n­íc ngoµi ®Ó chÕ biÕn vµ s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm ho¸ dÇu, sau ®ã dÇn dÇn ph¸t triÓn vµ tiÕn tíi chuyÓn sang sö dông nguyªn liÖu trong n­íc t¹o thµnh mét chu tr×nh khÐp kÝn tõ kh©u läc dÇu ®Õn ho¸ dÇu. VÒ c¸c dÞch vô kü thuËt dÇu khÝ: Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam ®· ®Çu t­ c¬ së vËt chÊt kü thuËt, ph¸t triÓn c¸c dÞch vô kü thuËt chuyªn ngµnh vµ dÞch vô phôc vô sinh ho¹t hÕt søc ®a d¹ng víi quy m« tõ thÊp ®Õn cao, tõng b­íc v­¬n lªn cung cÊp c¸c dÞch vô cã hµm l­îng c«ng nghÖ cao ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ, më réng ra thÞ tr­êng khu vùc vµ quèc tÕ. Møc t¨ng tr­ëng cña lÜnh vùc dÞch vô dÇu khÝ trong giai ®o¹n 1996-2000 ®¹t tõ 15-20%/n¨m, doanh sè thùc hiÖn kho¶ng 3000 tû ®ång. VÒ c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc vµ ®µo t¹o c¸n bé: Trong nghiªn cøu khoa häc; giai ®o¹n 1996-2000 Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam ®· thùc hiÖn ®­îc 150 ®Ò tµi. NhiÒu ®Ò ¸n trong lÜnh vùc nghiªn cøu ®Þa chÊt, dÇu khÝ, c«ng nghÖ trong c¸c lÜnh vùc khoan vµ khai th¸c, kü thuËt an toµn, b¶o vÖ m«i tr­êng...®­îc ®¸nh gi¸ cao. §éi ngò c¸n bé khoa häc, c¸c nhµ qu¶n lý, kü s­, c«ng nh©n lµnh nghÒ cña Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam ®ang tù kh¼ng ®Þnh n¨ng lùc cña m×nh, ®¶m nhiÖm hÇu hÕt c¸c kh©u quan träng cña ngµnh c«ng nghiÖp dÇu khÝ. Tæng sè c¸n bé c«ng nh©n viªn ngµnh dÇu khÝ ®Õn nay kho¶ng 14000 ng­êi, tû lÖ c¸n bé khoa häc c«ng nghÖ vµ c«ng nh©n kü thuËt lµ kh¸ cao (chiÕm 83%). 2/ Quy m« vµ tèc ®é huy ®éng vèn vµo ngµnh DÇu khÝ ë ViÖt Nam. Tõ nhiÒu n¨m nay, dÇu khÝ lµ mét trong nh÷ng ngµnh ®Çu t­ hÊp dÉn nhÊt. Kim ng¹ch xuÊt khÈu dÇu khÝ chiÕm tû lÖ ®¸ng kÓ vµ ®ãng gãp quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ nhiÒu n­íc. Trong lÜnh vùc th¨m dß vµ khai th¸c dÇu khÝ, ®Æc biÖt lµ trong m«i tr­êng thªm lôc ®Þa vµ tiÒm n¨ng dÇu khÝ cña ViÖt Nam c¬ héi ®Çu t­ cã nhiÒu nh­ng vèn ®Çu t­ cña ta cã h¹n. Tuy vËy, ®Õn nay vèn ®Çu t­ vµo ngµnh dÇu khÝ ®· ®¹t møc ®é ®¸ng kÓ. Ta xem tæng vèn ®Çu t­ vµo ngµnh khai th¸c má, cí cÊu nguån vèn thuéc khu vùc Nhµ n­íc vµ nguån vèn kh«ng thuéc khu vùc Nhµ n­íc ( bao gåm vèn khu vùc ngoµi quèc doanh vµ khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi). Qua b¶ng sè liÖu c¸c n¨m sau: B¶ng 2: (Nguån niªn gi¸m thèng kª 2001). N¨m Tæng vèn ®Çu t­ Vèn thuéc khu vùc Nhµ n­íc Vèn ngoµi quèc doanh Tû ®ång C¬ cÊu(%) Tû ®ång C¬ cÊu(%) Tû ®ång C¬ cÊu(%) Gi¸ thùc tÕ 1995 3645 100 1089.8 30 2555.2 70 1996 3788.7 100 1458.8 38.5 2329.9 61.5 1997 4374.6 100 1789.5 40.9 2543.1 59.1 1998 3735.5 100 2492.1 66.7 1243.4 33.3 1999 3688.6 100 2864.5 77.66 824.1 22.34 2000 3737.7 100 2778 74.32 959.7 25.68 2001 4140 100 3080 74.4 1060 25.6 Gi¸ thùc tÕ 1995 3255.4 100 973 29.9 2282.4 70.1 1996 3221.7 100 1263.4 39.2 1958.3 60.8 1997 3576.8 100 1463.2 40.9 2113.6 59.1 1998 2900.5 100 1935.1 66.7 965.4 33.3 1999 2808.3 100 2180.6 77.6 6282 22.4 2000 2845.3 100 2114.7 74.3 730.6 25.7 2001 3143.4 100 2338.6 74.4 804.8 25.6 Nh×n vµo b¶ng sè liÖu ta thÊy: Tæng vèn ®Çu t­ vµo ngµnh khai th¸c cã xu h­íng æn ®Þnh ®Õn n¨m 2001 ®· t¨ng nhanh cho thÊy ®Çu t­ vµo ngµnh dÇu khÝ ngµy cµng hÊp dÉn. Riªng khu vùc nhµ n­íc nh÷ng n¨m 1995, 1996, 1997 ®Çu t­ vµo ngµnh cßn thÊp, nh­ng ®Õn n¨m 2001 ®· t¨ng lªn nhanh chãng, cho thÊy r»ng ngµnh dÇu khÝ ngµy cµng ®­îc nhµ n­íc quan t©m ®Çu t­ ph¸t triÓn, nhÊt lµ lÜnh vùc khai th¸c má. Nh×n chung, ngµnh dÇu khÝ ngµy cµng thu hót c¸c nhµ ®Çu t­, ®Çu t­ vµo ngµnh tõ lÜnh vùc t×m kiÕm th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ ®Õn lÜnh vùc chÕ biÕn, läc ho¸ dÇu. NÕu n¨m 2000 tæng vèn ®Çu t­ vµo ngµnh dÇu khÝ lµ 4200 tû ®ång, th× n¨m 2001 t¨ng lªn 5600 tû ®ång vµ n¨m 2002 ­íc tÝnh trªn 700 tû ®ång, trong ®ã, vèn ng©n s¸ch lÊy tõ phÇn l·i dÇu ®­îc ®Ó l¹i chiÕm 25%, vèn vay c¸c lo¹i 63% vµ vèn tù bæ sung 12%. Mét ngµnh c«ng nghiÖp muèn ph¸t triÓn, nhÊt lµ ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän nh­ ngµnh dÇu khÝ rÊt cÇn nguån vèn ®Çu t­ trùc tiÕp tõ n­íc ngoµi. Vµ thùc tÕ, nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®Ó khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, ph¸p luËt ViÖt Nam ®· th«ng tho¸ng ®èi víi ®Çu t­ n­íc ngoµi nªn vèn FDI vµo lÜnh vùc dÇu khÝ t¨ng nhanh. Theo sè liÖu cña Bé KÕ ho¹ch & §Çu t­, vèn FDI thùc hiÖn trong n¨m 2002 d¹t 2345 triÖu USD, t¨ng 2% so víi n¨m 2001. Trong sè c¸c ngµnh kinh tÕ, ngµnh c«ng nghiÖp dÇu khÝ cã sè vèn trùc tiÕp thùc hiÖn lín nhÊt, ®¹t gÇn 1 tû USD do cã nhiÒu hîp ®ång th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ chuÈn bÞ ph¸t triÓn má vµ do dù ¸n ®­êng èng dÉn khi Nam C«n S¬n víi vèn ®¨ng ký 581 triÖu USD ®i vµo giai ®o¹n kÕt thóc. Nh­ vËy: Nguån vèn huy ®éng ®­îc vµo ngµnh dÇu khÝ ë ViÖt Nam trong thêi gian qua lµ nh÷ng con sè kh«ng nhá, tõ ®ã ®· mang l¹i nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan trong ngµnh c«ng nghiÖp nãi chung vµ ngµnh c«ng nghiÖp dÇu khÝ nãi riªng. Song ngµnh dÇu khÝ nh­ ta ®· thÊy ®Æc ®iÓm cña c«ng nghiÖp dÇu khÝ lµ cÇn vèn lín, chÞu nhiÒu rñi ro, h¬n n÷a DÇu khÝ cßn lµ ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän cña ViÖt Nam vµ tiÒm n¨ng vèn cã cña thiªn nhiªn ban tÆng. ViÖt Nam trong thÕ kû 21 nµy cÇn cã nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó huy ®éng vèn vµo ngµnh dÇu khÝ. II/ §¸nh gi¸ thùc tr¹ng huy ®éng vèn ®Çu t­ vµo ngµnh dÇu khÝ ë ViÖt Nam thêi gian qua: 1./ Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc: Trong thêi gian qua, ngµnh dÇu khÝ ®· ®­îc ®Çu t­ ph¸t triÓn, nguån vèn ®Çu t­ vµo kh«ng ph¶i lµ nhá. Nh×n chung, c¸c má dÇu khÝ ®­îc ®Çu t­ vµo nh÷ng n¨m tr­íc ®©y ®· vµ ®ang ph¸t huy hiÖu qu¶. Ta cã thÓ thÊy kÕt qu¶ mµ ngµnh dÇu khÝ ®· lµm ®­îc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nh­ sau: Trong ho¹t ®éng t×m kiÕm, th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ, nh÷ng n¨m gÇn ®©y ViÖt Nam ®· ký 43 hîp ®ång d­íi nhiÒu h×nh thøc víi c«ng ty n­íc ngoµi (riªng n¨m 2000 ®· ký 6 hîp ®ång), thu hót trªn 3 tû USD vµo lÜnh vùc nµy. NhiÒu má dÇu vµ khÝ cã gi¸ trÞ th­¬ng m¹i ®· ®­îc ph¸t hiÖn vµ ®­a vµo khai th¸c. VÒ ho¹t ®éng khai th¸c dÇu khÝ tÝnh ®Õn ngµy 13/2/2001 PetroVietnam ®· khai th¸c ®­îc 100 triÖu tÊn dÇu th« vµ 50722 tû m3 khÝ, ®ãng gãp ®¸ng kÓ cho ng©n s¸ch nhµ n­íc (trong giai ®o¹n 1996-2000 kho¶ng 5 tû USD vµ 5000 tû VND) PetroVietnam ®­îc xÕp trong sè 100 c«ng ty cã doanh sè b¸n ra lín nhÊt t¹i khu vùc ch©u ¸- Th¸i B×nh D­¬ng (kh«ng kÓ NhËt B¶n vµ Trung Quèc). HiÖn nay liªn doanh Vietsovpetro lµ ®¬n vÞ cã s¶n l­îng khai th¸c lín, chiÕm trªn 80% toµn bé s¶n l­îng dÇu th« vµ 1,58 tû m3 khÝ ®ång hµnh. TÝnh ®Õn hÕt th¸ng 6/2002, s¶n l­îng khai th¸c dÇu khÝ ®¹t 9,505 triÖu tÊn dÇu th« quy ®æi, trong ®ã 8,423 triÖu tÊn dÇu th« b»ng 50,4% kÕ ho¹ch n¨m, khai th¸c khÝ ®¹t 1082 triÖu m3 khÝ, b»ng 54% kÕ ho¹ch; xuÊt khÈu dÇu th« ®¹t 8,31 triÖu tÊn, b»ng 50,36% kÕ ho¹ch, kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 256771 tû ®ång, ®¹t 56% kÕ ho¹ch, nép ng©n s¸ch 13411 tû ®ång. Trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp khÝ. HÖ thèng ®­êng èng dÉn khÝ ®ång hµnh B¹ch Hæ vËn hµnh æn ®Þnh, ®¹t møc c«ng suÊt thiÕt kÕ 6 triÖu m3/ngµy. L­îng khÝ ®ång hµnh ®­a vµo bê 6 th¸ng ®Çu n¨m d¹t 1082,6 triÖu m3. §Ò ¸n khÝ Nam C«n S¬n ®ang ®­îc triÓn khai theo ®óng tiÕn ®é ë hÇu hÕt c¸c kh©u ®Ó c«ng tr×nh hoµn thµnh vµo cuèi n¨m 2002. Trong lÜnh vùc chÕ biÕn läc ho¸ dÇu: Ngoµi ®Ò ¸n nhµ m¸y läc dÇu sè 1 Dung QuÊt, ®Ò ¸n §¹m Phó Mü (800 000 tÊn/ n¨m) lµ dù ¸n ho¸ dÇu ®Çu tiªn vµ lín nhÊt ViÖt Nam ®ang ®­îc triÓn khai theo tiÕn ®é nh»m ®­a nhµ m¸y vµo ho¹t ®éng n¨m 2004. §Ò ¸n läc dÇu sè 2 ®ang ®­îc chÝnh phñ xem xÐt phª chuÈn b¸o c¸o nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi. Nh­ vËy: B»ng nh÷ng nç lùc kh«ng nhá ®Ó huy ®éng vèn ®Çu t­ vµo ngµnh DÇu khÝ. Bªn c¹nh ®ã nhê tiÕp xóc th­êng xuyªn víi c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi vµ c«ng t¸c ®µo t¹o c¸n bé rÊt cÇn ®­îc coi träng, nªn PetroVietnam cã thÓ nãi lµ ®¬n vÞ kinh tÕ héi nhËp kh¸ thuËn lîi vµo ngµnh dÇu khÝ thÕ giíi. Trong nhiÒu n¨m liªn tôc c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n lu«n ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ cao nhê ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lu«n ph¸t triÓn v­ît møc kÕ ho¹ch ®Ò ra. Tæng doanh thu cña PetroVietnam n¨m 2001 ®¹t 50415 tû ®ång th× n¨m 2002 ®¹t 61 000 tû ®ång, gÇn t­¬ng ®­¬ng víi GDP cña TPHCM. Trong sè ®ã doanh thu tõ dÇu th« n¨m 2002 ­íc ®¹t 2732 triÖu USD, tõ kinh doanh s¶n phÈm khÝ ®¹t 3551 tû ®ång, tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c ®¹t 10 861 tû ®ång vµ cã 5 ®¬n vÞ thµnh viªn ®¹t doanh thu trªn 1000 tû ®ång/n¨m. Tû lÖ lîi nhuËn trªn doanh thu b×nh qu©n toµn Tæng c«ng ty ®¹t 18,8%, ®¬n vÞ ®¹t cao nhÊt ®Õn 32%. Mét chØ tiªu quan träng kh¸c ®Ó ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña mét ®¬n vÞ kinh tÕ lµ sè thu nép ng©n s¸ch. Theo chØ tiªu nµy th× n¨m 2000 ®¹t 26616 tû ®ång, n¨m 2001 ®¹t 26 682 tû ®ång vµ n¨m 2002 ­íc ®¹t 27 000 tû ®ång. Ta cã thÓ thÊy tæng doanh thu, nép ng©n s¸ch cña ngµnh dÇu khÝ ViÖt Nam tõ 1995 ®Õn n¨m 2001 ë b¶ng 3a, s¶n l­îng vµ doanh thu cña c¸c s¶n phÈm dÇu khÝ tõ 1995 ®Õn 2000 ë b¶ng 3b, ®Ó tõ ®ã so s¸nh qua c¸c n¨m vµ rót ra cho m×nh nh÷ng nhËn xÐt vÒ kÕt qu¶ mµ ngµnh dÇu khÝ ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc trong nh÷ng n¨m qua.  B¶ng 3a N¨m 1995-1996 1997 1998 1999 2000 2001 Tæng doanh thu trong ®ã TriÖu USD 1437 1247 1911 3194 3900 Tû VND 1870 2374 4113 4866 Nép ng©n s¸ch trong ®ã TriÖu USD 2196 781 692 1030 1778 2300 Tû VND 723 893 906 752 B¶ng 3b N¨m DÇu th« KhÝ ®ång hµnh 1995 S¶n l­îng 7.7 TriÖu tÊn 182 TriÖu m3 Doanh thu (USD) 1.03 Tû 9.1 TriÖu 1996 S¶n l­îng 8.6 TriÖu tÊn 274.5 TriÖu m3 Doanh thu (USD) 1.35 Tû 19.5 TriÖu 1997 S¶n l­îng 9.8 TriÖu tÊn 527 TriÖu m3 Doanh thu (USD) 1.44 Tû 41.3 TriÖu 1998 S¶n l­îng 11.8 TriÖu tÊn 828 TriÖu m3 Doanh thu (USD) 1.13 Tû 70 TriÖu 1999 S¶n l­îng 14.88 TriÖu tÊn 1031 TriÖu m3 Doanh thu (USD) 2.062 Tû 71.16 TriÖu 2000 S¶n l­îng 15.5 TriÖu tÊn 1400 TriÖu m3 Doanh thu (USD) 3.194 Tû Qua b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy s¶n l­îng dÇu th« vµ khÝ ®ång hµnh tõ 1995 ®Õn nay liªn tôc t¨ng, nÕu n¨m 1995 s¶n l­îng dÇu th« lµ 7,7 triÖu tÊn th× ®Õn n¨m 2000 ®¹t 15,5 triÖu tÊn, chØ trong vßng 5 n¨m mµ s¶n l­îng dÇu th« ®· t¨ng lªn gÊp ®«i. S¶n l­îng khÝ ®ång hµnh n¨m 1995 lµ 182 triÖu m3 th× chØ sau 5 n¨m s¶n phÈm khÝ ®· t¨ng h¬n gÊp 7 lÇn (14 000 triÖu m3). Râ rµng nguån vèn huy ®éng t¨ng vµ sö dông hiÖu qu¶, khi ®ã s¶n l­îng c¸c s¶n phÈm dÇu khÝ míi t¨ng mét c¸ch nhanh chãng nh­ vËy. Vµ dÉn ®Õn doanh thu tõ ngµnh dÇu khÝ còng t¨ng nhanh, n¨m 1997 doanh thu lµ 1 437 triÖu USD nép vµo ng©n s¸ch lµ 781 triÖu USD th× ®Õn n¨m 2001 doanh thu t¨ng lªn 3 900 triÖu USD, nép vµo ng©n s¸ch lµ 2 300 triÖu USD. §Ó cã ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan nh­ vËy, nh÷ng n¨m gÇn ®©y ngµnh dÇu khÝ kh«ng nh÷ng ®­îc sù ®Çu t­ ph¸t triÓn cña Nhµ n­íc ®Ó trë thµnh mét ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän, mµ ngµnh ®· thu hót l­îng vèn ®Çu t­ vµo rÊt lín, cã thÓ nãi lµ lín nhÊt trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ë ViÖt Nam. ThËt vËy, theo sè liÖu cña Bé KÕ ho¹ch & §Çu t­, nguån vèn FDI n¨m 2002 ®Çu t­ vµo ngµnh dÇu khÝ chiÕm 42,6% tæng nguån vèn FDI thùc hiÖn. DÉn ®Õn doanh thu xuÊt khÈu dÇu th« n¨m 2002 ®¹t 1/2 tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu c¶ n­íc. §©y lµ mét tû lÖ lín mµ ngµnh dÇu khÝ ®· ®ãng gãp vµo nÒn kinh tÕ quèc gia. Víi tèc ®é thu hót vèn ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn nh­ hiÖn nay, nhÊt ®Þnh trong t­¬ng lai ngµnh dÇu khÝ sÏ lµ ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän kh«ng thÓ thiÕu ®­îc gãp phÇn thùc hiÖn CNH-H§H cña ®Êt n­íc ta. 2/ Nh÷ng h¹n chÕ cßn tån t¹i trong vÊn ®Ò huy ®éng vèn vµ ph¸t triÓn ngµnh dÇu khÝ ë n­íc ta. Mét vÊn ®Ò bao giê còng cã hai mÆt cña nã, bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ to lín mµ ngµnh dÇu khÝ ®· lµm ®­îc, vÉn tån t¹i nh÷ng sai sãt h¹n chÕ trong vÊn ®Ò huy ®éng vèn vµo ngµnh vµ ®­a ra mét sè ®¸nh gi¸ s¬ bé vÒ t×nh h×nh ph¸t triÓn cña ngµnh dÇu khÝ ViÖt Nam. Trong vÊn ®Ò huy ®éng vèn ®Çu t­ vµo ngµnh, mÆc dï nh÷ng n¨m gÇn ®©y Nhµ n­íc rÊt quan t©m ®Õn ph¸t triÓn c«ng nghiÖp dÇu khÝ vµ tÝch cùc kªu gäi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo lÜnh vùc t×m kiÕm, th¨m dß khai th¸c, chÕ biÕn dÇu khÝ. Song cÇn th¼ng th¾n thõa nhËn r»ng, m«i tr­êng ®Çu t­ n­íc ta ch­a cã søc c¹nh tranh so víi c¸c n­íc trong khu vùc. Trong sè nh÷ng mÆt tån t¹i cña m«i tr­êng ®Çu t­ ViÖt Nam cã lÏ tr­íc hÕt cÇn nh¾c nhë tíi sù thiÕu quy ho¹ch dµi h¹n vµ râ rµng vÒ ngµnh vµ vÒ s¶n phÈm. Tõ ®ã dÉn tíi nh÷ng chÝnh s¸ch h¹n chÕ vµ thay ®æi trong mét sè lÜnh vùc, rÊt khã l­êng tr­íc ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­. Thø hai lµ chi phÝ ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam tuy ®· cã xu h­íng gi¶m xuèng, nh­ng so víi c¸c n­íc trong khu vùc th× tÝnh c¹nh tranh vÉn cßn thÊp. Thø 3 lµ viÖc h¹n chÕ cho viÖc chÊp hµnh luËt ph¸p ch­a nghiªm, vËn dông luËt ph¸p ch­a nhÊt qu¸n gi÷a c¸c ngµnh, c¸c cÊp. §Æc biÖt trong bèi c¶nh ®Èy nhanh tiÕn tr×nh héi nhËp quèc tÕ viÖc am hiÓu vµ vËn dông c¸c ®iÒu kho¶n cña c¸c hiÖp ®Þnh quèc tÕ song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng cßn kh«ng Ýt bÊt cËp kh«ng chØ cã c¸c c¬ quan ®Þa ph­¬ng mµ cßn ë c¸c c¬ quan qu¶n lý ë TW. Ngoµi ra vÉn cßn kh«ng Ýt v­íng m¾c liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch thuÕ, nhÊt lµ thuÕ tµi nguyªn vµ thuÕ lîi tøc. Bªn c¹nh nh÷ng h¹n chÕ trong m«i tr­êng ®Çu t­ cña ViÖt Nam, ®· lµm gi¶m c¸c nhµ ®Çu t­ vµo ViÖt Nam. Mét h¹n chÕ lín trong vÊn ®Ò huy ®éng vèn vµo ngµnh dÇu khÝ lµ: Gi¸ dÇu hiÖn nay ®ang biÕn ®éng nªn khiÕn c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi th­êng chó träng ®Çu t­ vµo lÜnh vùc t×m kiÕm khai th¸c dÇu th« ë ViÖt Nam råi mang dÇu th« ra n­íc ngoµi tinh läc hãa dÇu. Ngµnh dÇu khÝ lµ ngµnh cÇn ®Çu t­ c«ng nghÖ, m¸y mãc thiÕt bÞ, ®Çu t­ c«ng nghÖ th× c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi kh«ng muèn ®Çu t­. Cßn nguån vèn trong n­íc th× h¹n hÑp nªn vÊn ®Ò huy ®éng vèn vµo hÖ thèng c«ng nghiÖp läc ho¸ dÇu cßn rÊt h¹n chÕ. ChÝnh v× thiÕu nguån vèn, h¬n n÷a nguån vèn huy ®éng vµo ngµnh sö dông kh«ng cßn phï hîp trong c¸c lÜnh vùc cña ngµnh dÇu khÝ, nªn ngµnh dÇu khÝ n­íc ta ph¸t triÓn ch­a t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng vèn cã cña nã. Mét ®Êt n­íc b¸n nguyªn liÖu ®Ó nhËp thµnh phÈm lµ mét n­íc l¹c hËu vµ ViÖt Nam ®ang lµ n­íc b¸n dÇu th« ®Ó nhËp tõng lÝt x¨ng. MÆc dï ®Ò ¸n läc dÇu ë ViÖt Nam ®­îc ®Æt ra tõ rÊt sím, tr­íc c¶ khi thµnh lËp Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam. Lîi nhuËn biªn cña c«ng nghiÖp läc dÇu rÊt thÊp nªn viÖc huy ®éng vèn n­íc ngoµi gÆp nhiÒu khã kh¨n. Nhµ m¸y läc dÇu sè 1 Dung QuÊt, mét liªn doanh gi÷a PetroVietnam vµ Zarubeznheft (Nga) víi tû lÖ gãp vèn 50/50 ®· ®­îc Bé KÕ ho¹ch & §Çu t­ cÊp giÊy phÐp vµ ®i vµo ho¹t ®éng tõ 28/12/1998 nh­ng trong ®iÒu hµnh triÓn khai gÆp nhiÒu tr¾c trë nªn chÝnh phñ ®· quyÕt ®Þnh tù ®Çu t­ tõ cuèi n¨m 2002. V× vËy PetroVietnam ph¶i phÊn ®Êu nç lùc rÊt cao míi hy väng hoµn thµnh ®óng tiÕn ®é x©y dùng do nhµ n­íc quy ®Þnh. Dù ¸n khu liªn hîp läc ho¸ dÇu sè 2 ë Nghi S¬n-Thanh Ho¸ cã c«ng suÊt 7 triÖu tÊn/n¨m, b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi ®· ®­îc chÝnh phñ phª duyÖt trong th¸ng 8/2002 nh­ng h×nh thøc ®Çu t­ cßn ch­a x¸c ®Þnh PetroVietnam cßn ®ang trong giai ®o¹n t×m kiÕm ®èi t¸c. Do ®ã môc tiªu ®­a nhµ m¸y nµy vµo ho¹t ®éng trong n¨m 2008 nh­ tr­íc ®©y ®· c«ng bè cã lÏ khã thµnh hiÖn thùc. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nãi trªn cã nghÜa lµ ViÖt Nam trong thËp niªn ®Çu thÕ kû 21 sÏ vÉn b¸n dÇu th« vµ nhËp s¶n phÈm x¨ng dÇu. Trong lÜnh vùc ho¸ dÇu cho ®Õn nay míi cã hai dù ¸n s¶n xuÊt nhùa PVC c«ng suÊt 100 000 tÊn/ n¨m vµ dù ¸n s¶n xuÊt DOP c«ng suÊt 30 000 tÊn/n¨m ®· ®i vµo s¶n xuÊt. Cßn tÊt c¶ c¸c dù ¸n kh¸c, nh­ chÕ biÕn Condensat thµnh x¨ng th­¬ng phÈm (c«ng suÊt 270 000 tÊn/n¨m), dù ¸n ®¹m Cµ Mau, c¸c dù ¸n polypropylen (m3), LAB (c«ng suÊt 30 000 tÊn/n¨m)... ®Òu trong giai ®o¹n triÓn khai x©y dùng hoÆc ®ang lËp b¸o c¸o kh¶ thi. Nãi c¸ch kh¸c tÊt c¶ ®Òu ®ang ë phÝa tr­íc vµ ®ang cÇn nguån vèn lín ®Ó ®Çu t­ vµo ngµnh läc ho¸ dÇu, hy väng ngµnh läc ho¸ dÇu sÏ v­¬n lªn ®óng víi tÇm vãc mµ nã ph¶i cã ®Ó gãp phÇn vµo ph¸t triÓn ngµnh dÇu khÝ xøng ®¸ng lµ ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän cña ®Êt n­íc. Muèn vËy, ViÖt Nam cÇn cã c¸c gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó huy ®éng vèn vµ cã ®Þnh h­íng ®Ó ph¸t triÓn ngµnh dÇu khÝ trong thÕ kû 21 nµy. III Mét sè gi¶i ph¸p nh»m huy ®éng vèn ®Çu t­ vµo ph¸t triÓn nghµnh DÇu khÝ ë ViÖt Nam 1. §Þnh h­íng ph¸t triÓn ngµnh DÇu khÝ nh÷ng n¨m tíi: Trong bèi c¶nh khu vùc ho¸, toµn cÇu ho¸ c¸c nÒn kinh tÕ, viÖc héi nhËp thµnh c«ng vµ ph¸t triÓn ®Òu tuú thuéc vµo sù næ lùc v­¬n lªn cña tõng quèc gia, tõng doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ. NhËn thøc ®­îc ®iÒu ®ã, ngµnh DÇu khÝ ®· x¸c ®Þnh môc tiªu chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña m×nh tõ nay ®Õn n¨m 2020 lµ: PhÊn ®Êu x©y dùng ngµnh DÇu khÝ ViÖt Nam ph¸t triÓn toµn diÖn, x©y dùng tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam trë thµnh mét tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh, ho¹t ®éng ®a chøc n¨ng, tham gia tÝch cùc vµo qu¸ tr×nh hîp t¸c khu vùc vµ quèc tÕ, ®¸p øng nhu cÇu nhiªn liÖu n¨ng l­îng, s¶n phÈm ho¸ dÇu cho nÒn kinh tÕ trong thÕ kû 21, ®ång thêi gãp phÇn vµo viÖc b¶o vÖ tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ m«i tr­êng sinh th¸i. Nh÷ng ®Þnh h­íng chñ ®¹o lµm c¬ së ®Ó ho¹ch ®Þnh cho tõng giai ®o¹n ®Ó ph¸t triÓn ®· ®­îc ®Ò ra trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña tæng c«ng ty DÇu khi ViÖt Nam giai ®o¹n 2001_2005 lµ: TiÕp tôc ®Èy m¹nh c«ng t¸c t×m kiÕm th¨m dß DÇu khÝ, nh»m sím x¸c ®Þnh tiÒm n¨ng DÇu khÝ cña ®Êt n­íc, lµm c¬ së cho viÑc ho¹ch ®Þnh, chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngµnh DÇu khÝ. TÝch cùc gia t¨ng s¶n l­îng khai th¸c DÇu khÝ, gãp phÇn ®¶m b¶o ng©n s¸ch quèc gia, ®ång thêi t¹o tiÒn ®Ò ph¸t triÓn toµn diÖn ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän cña ®Êt n­íc. §¶m b¶o tho¶ m·n nhu cÇu khÝ thiªn nhiªn cho ®Êt n­íc. Ph¸t triÓn ngµnh c«ng ngiÖp khÝ ®Çy tiÒm n¨ng cña ®Êt n­íc, khuyÕn khÝch ®Ó më réng thÞ tr­êng tiªu thô khÝ, x©y dùng vµ vËn hµnh hÖ thèng ®­êng èng dÉn khÝ quèc gia, tham gia liªn kÕt vµo hÖ thèng ®­êng èng ®­êng èng dÉn khÝ khu vùc, nh»m ®¶m b¶o ph¸t triÓn æn ®Þnh ngµnh c«ng nghiÖp khÝ, tho¶ m·n nhu cÇu khÝ thiªn nhiªn cho ®Êt n­íc. §Èy m¹nh kh©u chÕ biÕn DÇu khÝ, nh»m tõng b­íc ®¶m b¶o an ninh nhiªn liÖu cho ph¸t triÓn ®Êt n­íc, ®ång thêi cung cÊp nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp ho¸ dÇu, ®Æc biÖt lµ nguyªn liÖu s¶n xuÊt sîi tæng hîp cho ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may, s¶n xuÊt ph©n ®¹m cho n«ng nghiÖp, chÊt næ, chÊt dÎo, nguyªn liÖu cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c, dÇu nhên, nhùa ®­êng, chÊt tæng hîp,... Ph¸t triÓn c«ng t¸c th­¬ng m¹i, tµi chÝnh vµ dÞch vô DÇu khÝ. Tham gia mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vµo thÞ tr­êng kinh doanh dÇu th« vµ s¶n ph¶m dÇu khÝ quèc tÕ. §¶m b¶o cung cÊp 60_70% dÞch vô cho nhu cÇu c«ng nghiÖp DÇu khÝ. Song song víi ph¸t triÓn dÞch vô kü thuËt trong ngµnh, t¹o ®iÒu kiÖn hç trî c¸c ®¬n vÞ thuéc c¸c Bé, ngµnh, ®Þa ph­¬ng tham gia ngµy cµng nhiÒu vµo cung cÊp dÞch vu cho DÇu khÝ. Tõng b­íc ph¸t triÓn ho¹t ®éng ra n­íc ngoµi c¶ vÒ th¨m dß, khai th¸c dÞch vô vµ th­¬ng m¹i, nh»m ®¶m b¶o nguån cung cÊp DÇu khÝ l©u dµi cho ®Êt n­íc. §Èy m¹nh ph¸t triÓn tiÒm lùc khoa häc c«ng nghÖ cña Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam, sím tiÕp cËn víi tr×nh ®é chung cña céng ®ång DÇu khÝ khu vùc vµ thÕ giíi. Ph¸t huy néi lùc, kÕt hîp víi t¨ng c­êng hîp t¸c ®Çu t­ n­íc ngoµi theo nhiÒu h×nh thøc, héi nhËp b×nh ®¼ng vµo céng ®ång DÇu khÝ khu vùc vµ quèc tÕ. Ph¸t triÓn c¸c dù ¸n dÇu khÝ träng ®iÓm gãp phÇn lµm ®éng lùc ph¸t triÓn cho nh÷ng vïng kinh tÕ träng ®iÓm cña ®Êt n­íc: MiÒn B¾c, miÒn Trung, khu vùc miÒn §«ng vµ miÒn T©y Nam Bé. Ph¸t huy nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc trong giai ®o¹n võa qua, víi tri thøc kinh nghiÖm vµ c¬ së vËt chÊt ®· tÝch luü ®­îc, Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam tin t­ëng sÏ hoµn thµnh nh÷ng nhiÖm vô do §¹i Héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX ®Ò ra, gãp phÇn tÝch cùc trong qu¸ tr×nh CNH_H§H nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc, héi nhËp b×nh ®¼ng víi ngµnh c«ng nghiÖp DÇu khÝ khu vùc vµ thÕ giíi trong thÕ kû 21. 2. Nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc trong vÊn ®Ò ph¸t triÓn ngµnh DÇu khÝ : MÆc dï §¹i héi IX ®· ®­a ra nh÷ng ®Þnh h­íng cho ph¸t triÓn ngµnh DÇu khÝ . Song ®Ó thùc hiÖn ®­îc nh÷ng ®Þnh h­íng ®ã, kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò mét sím mét chiÒu. V× vËy ta cÇn n¾m b¾t nh÷ng c¬ héi ®ång thêi ph¶i v­ît qua nh÷ng th¸ch thøc, míi hy väng ®¹t ®­îc nh÷ng ®Þnh h­íng ®Ò ra. Nh÷ng c¬ héi mµ ta cÇn n¾m b¾t ®ã lµ: HiÖn nay ch­a cã mét nguån n¨ng l­îng nµo thay thÕ ®­îc nguån n¨ng l­îng DÇu khÝ , cho nªn ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp DÇu khÝ lµ vÊn ®Ò mµ c¶ thÕ giíi quan t©m, ®Æc biÖt lµ c¸c n­íc ph¸t triÓn . §èi víi ViÖt Nam cã c¸c má lín ®· vµ ®ang khai th¸c, nÕu ta cã c¸c biÖn ph¸p, chÝnh s¸ch kªu gäi c¸c nhµ ®Çu t­ th× trong t­¬ng lai kh«ng xa sÏ thu hót nhiÒu nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Çu t­ vèn, c«ng nghÖ vµo ph¸t triÓn ngµnh DÇu khÝ t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng cña nã. Ngoµi ra, nh­ ta ®· biÕt ngµnh DÇu khÝ lµ ngµnh cÇn sù ®Çu t­ khoa häc c«ng nghÖ, mµ thÕ kû 21 nµy lµ thÕ kû cña khoa häc c«ng nghÖ vµ nÒn kinh tÕ tri trøc, rÊt nhiÒu c«ng nghÖ míi ra ®êi, lµm cho nh÷ng ®iÒu tr­íc ®©y 10 n¨m cßn cho lµ viÔn t­ëng th× nay trë thµnh hÞªn thùc. NÕu nh­ tr­íc ®©y vÊn ®Ò ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc trong ngµnh DÇu khÝ lµ khã kh¨n do thiÕu m¸y mãc thiÕt bÞ th× ngµy ngµy nay vÊn ®Ò khã kh¨n ®ã ®· ®­îc ®¸p øng. §iÒu quan träng lµ chóng ta lµm thÕ nµo ®Ó cã ®­îc khoa häc c«ng nghÖ ®ã vµ vËn dông nh­ thÕ nµo cho phï hîp víi t×nh h×nh ph¸t triÓn ngµnh DÇu khÝ hiÖn nay cña ®Êt n­íc. C¬ héi lµ vËy, song th¸ch thøc còng kh«ng nhá. Thùc vËy, qua mét qu¸ tr×nh t×m kiÕm th¨m dß, c¸c má DÇu khÝ ë vÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi hÇu nh­ ®· phat hiÖn gÇn hÕt nªn ®Þa bµn th¨m dß chuyÓn sang nh÷ng vïng ®Çy khã kh¨n nh­ vïng biÓn s©u, vïng hoang vu, hiÓm trë, khÝ hËu kh¾c nghiÖt. ViÖc khai th¸c c¸c má hiÖn ®ang ho¹t ®éng ngµy còng cµng khã kh¨n v× tr÷ l­îng ®i v¹o c¹n kiÖt, ®ßi hái ph¶i ¸p dông c«ng nghÖ kü thuËt phøc t¹p ®Ó t¨ng hÖ sè thu håi dÇu, t×m thªm c¸c tÇng DÇu khÝ míi th­êng lµ ë rÊt s©u hoÆc kÝch th­íc bÐ. DÇu khai th¸c ®­îc ®­a ®Õn c¸c nhµ m¸y läc dÇu ®Ó chÕ biÕn. PhÇn lín c¸c nhµ m¸y nµy ®· ®­îc x©y dùng tõ l©y nªn c«ng nghÖ trë thµnh l¹c hËu, chi phÝ söa chöa b¶o d­ìng còng t¨ng cao hoÆc ph¶i x©y dùng nhµ m¸y läc dÇu míi rÊt tèn kÐm. T­¬ng tù nh­ vËy, viÖc vËn chuyÓn dÇu th« hoÆc c¸c s¶n phÈm läc dÇu trong bèi c¶nh nh÷ng yªu cÇu vÒ an toµn vµ b¶o vÖ m«i tr­êng ngµy cµng nghiªm ngÆt, ®ßi hái ph¶i ho¸n c¶i hoÆc ®ãng míi c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i vµ x©y dùng l¹i kho tµng. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã ®ßi hái ph¶i sö dông c«ng nghÖ ngµy cµng hiÖn ®¹i h¬n, ®Çu t­ lín h¬n, bao gåm c¶ ®Çu t­ ph¸t triÓn h¹ tÇng, cho nªn gi¸ thµnh sÏ cao. Nh÷ng yÕu tè nãi trªn céng thªm vãi c¸c yÕu tè thêi tiÕt, ®Çu c¬ hoÆc chÝnh trÞ cµng lµm cho gi¸ dÇu khÝ chao ®¶o, biÕn thiªn kh«ng thÓ kiÓm so¸t ®­îc, t¸c ®éng xÊu ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ b×nh th­êng. Th¸ch thøc lín nhÊt ®èi víi c¸c môc tiªu ®· nªu trªn lµ lµm sao th«ng qua c«ng t¸c th¨m dß cã thÓ gia t¨ng tr÷ l­îng x¸c minh trong lóc vèn ®Çu t­ cho nghiªn cøu, t×m kiÕm, th¨m dß h¹n hÑp vµ cÊu tróc ®Þa chÊt cña ta phøc t¹p lµm cho tiÒm n¨ng DÇu khÝ tÝch tô thµnh má cã gi¸ trÞ th­¬ng m¹i kh«ng cao. Nh­ vËy, n­íc ta cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch, luËt lÖ vµ c¸ch thøc lµm ¨n hÊp dÉn h¬n c¸c n­íc trong khu vùc th× míi cã thÓ thu hót ®­îc nguån ®Çu t­ n­íc ngoµi nhiÒu h¬n. Mét vÊn ®Ò hÕt søc cÊp thiÕt n÷a ®­îc ®Æt ra lµ ph¶i ®Çu t­ cho c¸c ®¬n vÞ nghiªn cøu, c¸c céng ty th¨m dß khai th¸c cña ViÖt Nam ®Ó hä cã thÓ tiÕp thu, sö dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµ lu«n ®æi míi ®Î tù lùc phÇn lín trong c«ng t¸c thuéc ph¹m trï ®iÒu tra c¬ b¶n nµy míi cã thÓ chñ ®äng ®­a môc tiªu, ­íc m¬ thµnh hiÖn thùc. C«ng nghÖ khai th¸c cña ta cÇn ph¶i n©ng cÊp toµn diÖn ®Ó ®­a hÖ sè thu håi dÇu lªn møc 40_50% hoÆc cao h¬n nh­ ë c¸c n­íc kh¸c. §iÒu nµy l¹i cµng ®Æc biÖt cã ý nghÜa ®èi víi l­îng dÇu khæng lå cßn n»m trong mãng nøt nÎ, mét ®èi t­îng mµ sù hiÓu biÕt cña chónh ta cßn rÊt h¹n hep, còng nh­ c¸c má nhá, má biªn mµ s¾p tíi sÏ ®­a vµo khai th¸c. §èi víi khÝ ®èt, chóng ta cã may m¾n lµ tr÷ l­îng ®· x¸c minh kh¸ dåi dµo. Nh­ thÕ trong t­¬ng lai gÇn nh­ th¸ch thøc lín kh«ng ph¶i ë phÝa c«ng nghÖ mµ lµ thÞ tr­êng tiªu thô vµ vèn ®Çu t­, ®Æc biÖt cho c¬ së h¹ tÇng kh«ng ph¶i chØ cho b¶n th©n c«ng nghiÖp khÝ ®èt mµ c¶ cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp sö dông khÝ ®ãt lµm nhiªn liÖu vµ nguyªn liÖu. Trong 10 n¨m tíi, hµng lo¹t má míi sÏ ®­a vµo khai th¸c, nhiÒu ®­êng èng d·n khÝ tõ c¸c bÓ Nam C«n S¬n, Cöa Long, M· lai_Thæ Chu. Còng nh­ ®­êng èng liªn ASEAN sÏ ®­îc x©y dùng. §iÒu nµy cã thùc hiÖn hay kh«ng hoµn toµn phô thuéc vµo vÊn ®Ò thÞ tr­êng tiªu thô cã ®­îc gi¶i quyÕt hay kh«ng. Tuy nhiªn, chóng ta vÉn cã quyÒn hy väng v× tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ nÕu gi÷ ®­îc ë møc 5_7% th× ¸p lùc ®ã sÏ trë thµnh ®éng lùc ®Ó ph¸t triÓn c«ng nghiÖp khÝ ®èt ViÖt Nam ®óng tÇm cì mong muèn. Trong lÜnh vùc läc_ ho¸ dÇu, dÞch vô, th­¬ng m¹i, còng nh­ ®· ®Ò cËp ®Õn ë trªn, thach thøc lín nhÊt vÉn lµ vèn ®Çu t­. Tuy nhiªn, víi sù quan t©m cña ChÝnh phñ cïng víi viÖc thµnh lËp c«ng ty tµi chÝnh DÇu khÝ còng nh­ chñ tr­¬ng cæ phÇn ho¸, th¸ch thøc nµy ch¾c ch¾n sÏ ®­îc v­ît qua vµ c¸c môc tiªu sÏ thµnh hiÖn thùc. 3. Nh÷ng yªu cÇu ®Æt ra ®Ó huy ®éng vèn cã hiÖu qu¶: Huy ®éng vèn ®· khã, sö dông nguån vèn huy ®éng ®­îc sao cho hiÖu qu¶ l¹i cµng khã h¬n. V× vËy tÝnh hiÖu qu¶ trong huy ®éng vèn lµ rÊt quan träng. Ta cã thÓ x¸c ®Þnh tÝnh hiÖu qu¶ cña viÖc huy ®éng vèn qua nh÷ng tiªu thøc sau: Møc ®é ®¸p øng môc tiªu cña viÖc huy ®éng vèn: cã thÓ ®¹t ®­îc môc tiªu ®· ®Ò ra ë møc ®é nµo. Møc ®é chi phÝ cho nguån vèn huy ®éng: chi phÝ sö dông nguån vèn huy ®éng ( kÓ c¶ chi phÝ giao dÞch ®Ó huy ®éng vèn ). §Ó viÖc huy ®éng vèn ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao, cÇn ®¸p øng mét sè yªu cÇu sau: Thø nhÊt, viÖc huy ®éng vèn ph¶i ®¶m b¶o tÝnh kÞp thêi. Th«ng th­êng, khi cã nhu cÇu vÒ vèn bæ sung, t×m nguån vèn ®Ó gi¶i quyÕt nhu cÇu ®ã, tuy nhiªn, nÕu viÖc cung øng vèn kh«ng ®óng thêi ®iÓm, thêi c¬ ®Çu t­ th× nguån vèn ®ã sÏ mÊt ý nghÜa, hoÆc lµm gi¶m kh¶ n¨ng thu lîi Ých tõ c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ kinh doanh. V× vËy, c¶i tiÕn c¸c thñ tôc hµnh chÝnh phøc t¹p trong c¸c quy tr×nh giao dÞch vÒ vèn lµ mong muèn cña c¸c ngµnh kinh tÕ nãi chung. NhiÒu khi mét sè ngµnh ph¶i chÊp nhÇn mét tû lÖ l·i suÊt cao h¬n rÊt nhiÒu trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh phi chÝnh thøc ®Ó cã ®­îc nguån vèn kÞp thêi v× nÕu kh«ng vay kÞp vèn th× nguån vèn “rΔ trë nªn “®¾t”, cã thÓ lµm cho c¸c kÕt qu¶ dù tÝnh trong c¸c ph­¬ng ¸n kinh doanh gi¶m ®i dÉn ®Õn gÆp khã kh¨n trong viÖc tr¶ nî. Thø hai, cÇn lùa chän nguån vèn ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cao nhÊt trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. Nh­ trªn ®· tr×nh bµy, trong ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng tµi chÝnh cµng ph¸t triÓn th× cµng cã nhiÒu c¬ héi tiÕp cËn víi nhiÒu nguån vèn kh¸c nhau ®Ó phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh, do ®ã cÇn lùa chän nguån vèn phï hîp nh»m mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt trong viÖc huy ®éng vèn. HiÖu qu¶ cña viÖc sö dông c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn kh«ng chØ thÓ hiÖn ë hiÖu qu¶ ®Çu t­ mµ nguån vèn mang l¹i, mµ cßn thÓ hiÒn ë kh¶ n¨ng dÔ dµng tiÕp cËn vµ huy ®éng c¸c nguån vèn, nh­ kh¶ n¨ng lµm t¨ng lêi nhuËn rßng vµ lîi nhuËn tÝch luü. Thø ba, viÖc huy ®éng vèn cÇn ®¶m b¶o ®¸p øng nhu cÇu vÒ sè l­îng vµ thêi gian: Mét ý ®å ®Çu t­, kinh doanh sÏ kh«ng thùc hiÖn ®­îc nÕu kh«ng cã ®ñ mét l­îng vèn nhÊt ®Þnh theo nhu cÇu ®­îc tÝnh to¸n, do ®ã khi huy ®éng vèn ph¶i ®¶m b¶o ®ñ vÒ sè l­îng vµ tÝnh t­¬ng thÝch vÒ thêi gian. Thø t­, huy ®éng vèn cÇn b¶o ®¶m gi¶m thiÓu chi phÝ giao dÞch: Mét nguån vèn l·i suÊt thÊp ®«i khi trë nªn qu¸ ®¾t, do chi phÝ liªn quan ®Õn giao dÞch vÒ vèn qu¸ cao. Nguyªn nh©n chi phÝ giao dÞch cao cã thÓ lµ: thñ tôc hµnh chÝnh phøc t¹p, quy tr×nh gi¶i ng©n phiÒn to¸i, chi phÝ t­ vÊn cao hoÆc ®«i khi do quy m« kh«ng thÝch hîp. V× vËy, c¸c ngµnh kinh tÕ cÇn tuú theo l­îng vèn cÇn vay ®Ó chän nguån vèn phï hîp, v× nh÷ng nguån vèn phøc t¹p sÏ lµm cho chi phÝ giao dÞch trªn mét ®ång vèn huy ®éng cao h¬n nÕu l­îng vèn huy ®éng nhá. Ng­îc l¹i, nh÷ng dù ¸n lín cã thÓ cã lîi vÒ chi phÝ cho vèn nÕu t×m ®Õn nh÷ng nguån vèn cã thñ tôc phøc t¹p h¬n nh­ng l¹i ph¶i chÞu l·i suÊt thÊp h¬n. Riªng ®èi víi ngµnh DÇu khÝ , lµ ngµnh cÇn huy ®éng l­îng vèn lín th× hiÖu qu¶ trong viÖc sö dông c¸c nguån vèn huy ®éng ®­îc cµng cÇn thiÕt. Sö dông vèn hiÖu qu¶, cµng lµm t¨ng kh¶ n¨ng huy ®éng vèn . Hay nãi c¸ch kh¸c, huy ®éng vèn vµ sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån huy ®éng ®­îc lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó huy ®éng vèn mµ ta sÏ tr×nh bµy sau ®©y. 4. Nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó huy ®éng vèn vµo ph¸t triÓn ngµnh DÇu khÝ ë ViÖt Nam : Nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn, mét trong nh÷ng trë ng¹i lín nhÊt ®èi víi vÊn ®Ò huy ®éng vèn lµ m«i tr­êng ®Çu t­ ViÖt Nam cßn nhiÒu h¹n chÕ. V× vËy viÖc c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ võa ph¶i tèt h¬n tr­íc ®©y, võa ph¶i tèt h¬n c¸c n­íc kh¸c trong khu vùc lµ ®iÒu cÇn ph¶i lµm. Theo h­íng nµy, mét biÖn ph¸p quan träng lµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt liªn quan ®Õn ®Çu t­, ®Æc biÖt liªn quan ®Õn FDI nh»m t¹o sù hÊp dÉn, th«ng tho¸ng, râ rµng, æn ®Þnh, tiÕn tíi x©y dùng mét mÆt b»ng ph¸p lý chung cho c¶ ®Çu t­ trong n­íc vµ n­íc ngoµi. X©y dùng c¬ chÕ chÝnh s¸ch míi phï hîp víi t×nh h×nh trong n­íc. Víi luËt FDI ®· ®­îc söa ®æi vµ c¸c cam kÕt héi nhËp quèc tÕ cña ViÖt Nam ®Ó c¶i thiÖn m«i tr­êng kinh doanh, th¸o gì khã kh¨n, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ ®Çu t­ lµm ¨n cã hiÖu qu¶. Tõ ®ã c¸c thñ tôc cÊp phÐp ®Çu t­, nhÊt lµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam sÏ ®¬n gi¶n ho¸, c¸c quy ®Þnh c¸c giÊy phÐp kh«ng hîp lý ®ang c¶n trë ho¹t ®éng cña c¸c nhµ ®Çu t­ sÏ ®­îc b·i bá hoÆc ®iÒu chØnh. CÇn ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc ®Çu t­ ®Ó khai th¸c thªm c¸c kªnh thu hót ®Çu t­ míi, ®ång thêi ph¶i ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý, tæ chøc bé m¸y, n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n­íc, më réng thÈm quyÒn vµ tr¸ch nhiÖm cña ®Þa ph­¬ng ®Ó gi¶i quyÕt kÞp thêi c¸c v­íng m¾c cho nhµ ®Çu t­. Bªn c¹nh ®ã c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn c¬ së h¹ tÇng nh­ cung cÊp ®iÖn, n­íc, th«ng tin, . . . còng nh­ n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô tµi chÝnh ng©n hµng, dÞch vô kü thuËt c«ng nghÖ, . . . lµ yÕu tè quan träng ®Ó t¨ng tÝnh c¹nh tranh cña m«i tr­êng ®Çu t­. Ngoµi ra ViÖt Nam cÇn ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp phô trî, c«ng nghiÖp vÖ tinh ®Ó kªu gäi ®Çu t­ vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÝnh, ®ßi hái vèn lín vµ c«ng nghÖ cao. NhÊt lµ ngµnh DÇu khÝ l¹i rÊt cÇn ®iÒu ®ã. Nguån nh©n lùc chiÕm mét vÞ trÝ quan träng trong s¶n xuÊt kinh doanh , v× vËy cÇn ph¸t triÓn nguån nh©n lùc chÊt l­îng cao, cã kh¶ n¨ng lµm chñ c¸c c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña chñ ®Çu t­, ®Èy m¹nh c«ng t¸c ®Çu t­ h­íng vµo c¸c lÜnh vùc träng ®iÓm, t¨ng c­êng cung cÊp c¸c th«ng tin cho c¸c nhµ ®Çu t­. Nh÷ng gi¶i ph¸p hoµn thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ chung lµ nh­ vËy. Riªng ®èi víi ngµnh DÇu khÝ, tuy viÖc huy ®éng vèn ®Çu t­ cßn gÆp nhiÒu trë ng¹i do chÝnh s¸ch thuÕ suÊt vµ t×nh h×nh biÕn ®éng gi¸ dÇu hiÖn nay. V× vËy, vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi viÖc huy ®éng vèn vµo ph¸t triÓn ngµnh DÇu khÝ ë n­íc ta lµ lµm sao ®Ó võa khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­, ®ång thêi gi÷ v÷ng chñ quyÒn vµ kh«ng bÞ thua thiÖt. Trªn c¬ së ph©n tÝch vµ tr×nh bµy ë trªn, nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ vµ thóc ®Èy ®Çu t­ vµo c¸c ho¹t ®éng DÇu khÝ, em xin ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p sau: VÒ thuÕ suÊt thuÕ tµi nguyªn: NghÞ ®Þnh 84/CP ngµy 17_12_1996 cña chÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt viÖc thi hµnh luËt DÇu khÝ cã ghi: “ thuÕ tµi nguyªn ®èi víi dÇu th« ®­îc tÝnh trªn c¬ së luü tiÕn tõng phÇn cña tæng s¶n l­îng dÇu th« thùc, khai th¸c trong mçi kú nép thuÕ dùa theo s¶n l­îng b×nh qu©n mçi ngµy dÇu th« khai th¸c trªn toµn bé diÖn tÝch hîp ®ång DÇu khÝ “ vµ ®­îc ph©n thµnh hai møc kh¸c nhau tuú theo mùc n­íc biÓn ®Õn 200m vµ trªn 200m. ViÖc quy ®Þnh nh­ vËy ®· ®¶m b¶o sù hîp lý ph©n chia quyÒn lîi gi÷a c¸c bªn. Tuy vËy, thuÕ suÊt tµi nguyªn cña ViÖt Nam cßn cao h¬n so víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ ch­a ®Ò cËp ®Õn vïng xa khã kh¨n hay nh÷ng vïng cÇn khuyÕn khÝch. MÆc dï thêi gian gÇn ®©y c¸c bé, ngµnh ®· tr×nh ChÝnh phñ th«ng qua mét sè ®iÓm khuyÕn khÝch c¸c nhµ thÇu, nh­ng vÉn cÇn cã c¸c quy ®Þnh bæ sung vµo luËt DÇu khÝ hoÆc trong c¸c hîp ®ång ph©n chia s¶n phÈm nh­: §èi víi má ®­îc ®¸nh gi¸ lµ cã tr÷ l­îng lín th× thuÕ tµi nguyªn cÇn tÝnh theo thang s¶n l­îng khai th¸c vµ tû suÊt thuÕ tµi nguyªn t¨ng phÇn thu cña n­íc chñ nhµ. §èi víi phÇn DÇu khÝ tr¶ cho ChÝnh phñ d­íi h×nh thøc thuÕ tµi nguyªn, nÕu xuÊt khÈu th× kh«ng ph¶i tr¶ thuÕ xuÊt khÈu. §èi víi c¸c má võa vµ nhá vµ nh÷ng má ho¹t ®éng trong ®iÒu kiÖn xa bê th× khi tÝnh tû lÖ thuÕ tµi nguyªn, ngoµi viÖc x¸c ®Þnh theo thang bËc, còng cÇn bæ sung khung h×nh tÝnh thuÕ tµi nguyªn riªng, nh»m khuyÕn khÝch vµ hÊp dÉn nhµ ®Çu t­. Cho phÐp c¸c nhµ thÇu DÇu khÝ ®­îc kÐo dµi thêi h¹n h¬n trong c¸c ho¹t ®éng th¨m dß vµ khai th¸c t¹i c¸c khu vùc n­íc s©u, xa bê, vïng vµ l« liÒn kÒ vïng tranh chÊp. *VÒ thuÕ suÊt thuÕ lîi tøc: So víi c¸c n­íc ®· nãi trªn th× thuÕ suÊt thuÕ lîi tøc quy ®Þnh trong luËt DÇu khÝ cã cao h¬n, trong thùc tÕ tuú tõng hîp ®ång ph©n chia s¶n phÈm, hay tho¶ thuËn DÇu khÝ cã c¸c tû lÖ ­u ®·i thÊp h¬n. Trong ho¹t ®éng DÇu khÝ c¶ n­íc chñ nhµ vµ nhµ ®Çu t­ ®Òu quan t©m ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh víi nh÷ng gãc ®é kh¸c nhau. C¸c tranh chÊp quyÒn lîi th­êng xÈy ra, mµ quyÒn lîi tuú thuéc vµo: c¸c lo¹i thuÕ, chi phÝ dÇu thu håi, c¸c chi phÝ kh¸c... NÕu chi phÝ cao, trong ®ã mét phÇn do c¸c lo¹i thuÕ cao, th× lîi nhuËn c¸c bªn sÏ thÊp, Tuú thuéc vµo tõng giai ®o¹n kh¸c nhau cña qu¸ tr×nh ho¹t ®éng DÇu khÝ, c¸c quy ®Þnh tµi chÝnh vµ chÝnh s¸ch thuÕ còng kh¸c nhau, nh­ trong giai ®o¹n t×m kiÕm th¨m dß sÏ ®­îc miÔn gi¶m lo¹i thuÕ nµo, khi khai th¸c dÇu th× c¸c chi phÝ nµo kh«ng ®­îc tÝnh vµo chi phÝ ®­îc thu håi…. Môc tiªu cña ®Çu t­ lµ mang l¹i doanh lîi, trong lÜnh vùc DÇu khÝ, ®Ó th¨m dß vµ khai th¸c DÇu khÝ ®ßi hái l­îng ®Çu t­ kh¸ lín. Th«ng th­êng nh÷ng má võa vµ nhá còng ph¶i ®Çu t­ vµi tr¨m triÒu ®« la Mü, nh÷ng má ph¶i hµng tû ®« la Mü. Nhµ ®Çu t­ chØ øng vèn trong giai ®äan t×m kiÕm vµ th¨m dß, khi ph¸t hiÖn ra dÇu vµ ®i vµo khai th¸c th­¬ng m¹i th× lóc ®ã chi phÝ trang tr¶i hµng n¨m lµ tõ phÇn dÇu ®Ó l¹i. ViÖc tÝnh lîi tøc cña nhµ ®Çu t­ lµ tÝnh lîi tøc sau thuÕ. C¸ch ®¸nh thuÕ theo mét tû lÖ cè ®Þnh nh­ trong luËt DÇu khÝ hay hiÖp ®Þnh DÇu khÝ hiÖn nay cã nh÷ng mÆt h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. Theo luËt DÇu khÝ th× thuÕ suÊt thuÕ lîi tøc lµ 50%. Nªn ch¨ng ®Ó khuyÕn khÝch ®Çu t­ th¨m dß vµ khai th¸c nh÷ng má nhá, hoÆc nh÷ng má xa bê, cã nhiÒu khã kh¨n cÇn ®iÒu chØnh vµ bæ sung luËt DÇu khÝ vµ nªn ¸p dông c¸ch ®¸nh thuÕ luü tiÕn, lµm ®ßn bÈy kinh tÕ khuyÕn khÝch nhµ ®Çu t­ bá vèn vµo nh÷ng cÊu t¹o ®­îc coi lµ khã kh¨n t¹i thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam . Cuèi cïng, em xin ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p chung ®Ó chóng ta cïng nhau xem xÐt: Mét lµ: VÊn ®Ò chuyÓn nh­îng vèn hay cæ phÇn, theo ®iÒu 34 LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi quy ®Þnh ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi cÇn ®Æt ra mét c¸ch cô thÓ h¬n. Hai lµ: Chi phÝ ®µo t¹o trong c¸c hîp ®ång DÇu khÝ cÇn ®­îc chó träng h¬n. Ba lµ: CÇn cã c¬ chÕ ®Çu t­ trong ®iÒu kiÖn biÕn ®éng cña gi¸ dÇu. Cô thÓ lµ: KÞp thêi bæ sung luËt DÇu khÝ cho phï hîp, nh»m thu hót vèn ®Çu t­ ®¶m b¶o lîi Ých nhµ ®Çu t­ ®ång thêi ®¶m b¶o chñ quyÒn lîi Ých quèc gia ë møc quèc gia ë møc cao nhÊt. Hoµn thiÖn c¸c m« h×nh ph©n chia s¶n phÈm vµ c¸c ®Þnh chÕ kinh tÕ tµi chÝnh trong c¸c ho¹t ®éng th¨m dß vµ khai th¸c DÇu khÝ. Theo th«ng lÖ quèc tÕ th× tr­íc khi ký kÕt hîp ®ång hay hiÖp ®Þnh n­íc chñ nhµ vµ c¸c nhµ ®Çu t­ ph¶i tÝnh to¸n kü cµng ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh chÊp nhËn ph©n chia quyÒn lîi c¸c bªn vµ khi tÝnh dù ¸n ®Çu t­, phÝa ®Çu t­ ph¶i tÝnh thêi gian thu håi vèn, lîi nhuËn thu ®­îc... v× vËy hä ph¶i tÝnh gi¸ dÇu b×nh qu©n vµ dù kiÕn cho suèt qu¸ tr×nh th¨m dß vµ khai th¸c. CÇn cã qui ®Þnh bæ sung trong hîp ®ång hay hiÖp ®Þnh lµ khi gi¸ dÇu xuèng thÊp, chi phÝ duy tr× vµ ®Çu t­ cho c¸c ho¹t ®éng DÇu khÝ vÉn ®­îc ®¶m b¶o theo møc kÕ ho¹ch cña ch­¬ng tr×nh c«ng t¸c vµ ng©n s¸ch ®· ®­îc chÊp thuËn hµng n¨m ®Ó ®¶m b¶o ho¹t ®éng s¶n xuÊt b×nh th­êng. §èi víi Vietsovpetro vµ c¸c nhµ thÇu kh¸c tuú theo giai ®o¹n ph¸t triÓn còng ph¶i ®Ó l¹i tû lÖ hîp lý vµ cè ®Þnh trong mét sè n¨m, th­êng lµ ®i ®«i víi kÕ ho¹ch 5 n¨m ®Ó cã kÕ ho¹ch kÞp thêi. Petro Vietnam cã thÓ h×nh thµnh vµ quü b×nh æn ®Ó bï ®¾p thiÕu hôt khi cã biÕn ®éng cña gi¸ dÇu. Nguån h×nh thµnh quü nµy cã thÓ trÝch tõ nguån cña c¸c c«ng ty dÇu hµng n¨m hoÆc tõ lîi nhuËn thu ®­îc tõ c¸c ho¹t ®éng DÇu khÝ khi gi¸ dÇu lªn cao. Bèn lµ: Trªn c¬ së vËn dông linh ho¹t LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ LuËt DÇu khÝ cÇn cã nh÷ng quy ®Þnh phï hîp ®Ó cã nh÷ng liªn doanh DÇu khÝ theo h­íng nh­ Pertro Vieetnam ®· lµm thêi gian gÇn ®©y. N¨m lµ: Nhµ n­íc cÇn cho Pertro Vietnam mét c¬ chÕ ®Êu thÇu phï hîp víi ®Æc thï cña ngµnh trong viÖc mua s¾m vËt t­ thiÕt bÞ vµ l¾p ®Æt nh»m ®­a nhanh c¸c má vµo ph¸t triÓn vµ khai th¸c. S¸u lµ: C¸c luËt vµ nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ, th«ng t­ cña c¸c bé vµ liªn bé cÇn ®­îc th«ng b¸o kÞp thêi ®Ó c¸c bªn cïng thùc hiÖn nghiªm chØnh. B¶y lµ: Quan t©m h¬n ®Õn ®­îc kiÕn nghÞ cña c¸c nhµ ®Çu t­ DÇu khÝ . Cã thÓ thÊy r»ng, ViÖt Nam hÞªn nay ®­îc coi nh­ vïng ®Êt cßn míi mÏ cho sù ®Çu t­ c¶ vÒ ®Þa lý còng nh­ m«i tr­êng ph¸p lý, cung c¸ch lµm ¨n, kü thuËt c«ng nghÖ vµ c¬ së h¹ tÇng, nhÊt lµ trong ngµnh DÇu khÝ . V× vËy, viÖc khuyÕn khÝch vµ dÉn c¸c nhµ ®Çu t­ ®ang lµ yªu cÇu bøc b¸ch ®èi víi chóng ta. PhÇn ba : Lêi kÕt DÇu khÝ ®ang vµ sÏ ®ãng vai trß næi bËt trong c¸c c©n n¨ng l­îng. §èi víi ViÖt Nam, lµ ®Êt n­íc æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ, an ninh x· héi, ®­îc thiªn nhiªn ­u ®·i cã nguån tµi nguyªn phong phó, vÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi. §Æc biÖt trong nguån tµi nguyªn phong phó Êy c¸c má DÇu khÝ chiÕm mét vÞ trÝ lín. Cho nªn kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn mµ ngµnh DÇu khÝ trë thµnh ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän cña ®Êt n­íc. §Ó ®­a ngµnh DÇu khÝ lµ ngµnh ®Çu tµu trong tiÕn tr×nh héi nhËp víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. ViÖt Nam ®· thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p huy ®éng vèn vµo ph¸t triÓn ngµnh DÇu khÝ , ®Æc biÖt sù th«ng tho¸ng râ rµng cña luËt ®Çu t­ nãi chung vµ luËt DÇu khÝ nãi riªng ®· thu hót nhiÒu vèn vµ c«ng nghÖ tõ c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc ®Çu t­ vµo c¸c lÜnh vùc trong ph¸t triÓn ngµnh DÇu khÝ tõ th¨m dß, t×m kiÕm, khai th¸c ®Õn tinh läc dÇu. §­¬ng nhiªn trªn b­íc ®­êng tr­ëng thµnh vµ héi nhËp, ngµnh DÇu khÝ lµ mét ngµnh c«ng nghiÖp mang tÝnh tÇm cì, ®ßi hái vèn lín c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Nªn trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, ngµnh DÇu khÝ ViÖt Nam kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng vÊp v¸p, yÕu kÐm, thËm chÝ tiªu cùc. Tuy nhiªn, nh­ ta ®· thÊy, nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc cña ngµnh trong vÊn ®Ò huy ®éng vèn vµ sù ph¸t triÓn cña ngµnh nh÷ng n¨m gÇn ®©y, céng víi nh÷ng ®­êng lèi ®óng ®¾n, nh÷ng ®æi míi trong t­ duy, nh÷ng tiÕn bé trong c«ng nghÖ vµ qu¶n lý. Ngµnh DÇu khÝ ViÖt Nam ch¾c ch¾n sÏ ph¸t triÓn ngµy cµng nhanh h¬n tr­íc vµ qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ sÏ nhanh chãng, ®Ó trë thµnh mét ngµnh c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i ngang tÇm khu vùc. Víi nh÷ng g× ®· ®¹t ®­îc, cïng víi nh÷ng ph­¬ng h­íng gi¶i ph¸p cho nh÷ng n¨m tíi nh­ trªn, em tin ch¾c r»ng, ngµnh DÇu khÝ ViÖt Nam sÏ ph¸t triÓn t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng mµ nã ph¶i cã trong mét t­¬ng lai kh«ng xa. Môc lôc