Tình hình và thực trạng về văn hóa trong kinh doanh ở các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay

Phần I: Lời mở đầu Trong công cuộc đổi mới xây dựng đất nước Đảng ta luôn luôn coi trọng yếu tố văn hoá là nền tảng tinh thần của xã hội là sự kết tinh những giá trị tốt đẹp nhất trong quan hệ giữa người với người, với xã hội và với thiên nhiên. Văn hoá vừa là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội và là mục tiêu của chúng ta. Trong quá trình chuyển từ nền kinh tế kế hoạch tập trung sang nền kinh tế thị trường có sự định hướng của nhà nước. Văn hoá ngày càng đóng góp vai trò điều tiết tinh thần, góp phần đắc lực vào việc khai thác những nhân tố tích cực hạn chế nhân tố tiêu cực của mối quan hệ hàng hoá - tiền tệ trong xã hội, văn hoá giữ vai trò góp phần hình thành một con đường phát triển phù hợp với đặc điểm của dân tộc và xu hướng phát triển của thế giới. Gần đây các học giả quốc tế nói nhiều, nghiên cứu nhiều về các yếu tố thành công của các nước có nền công nghiệp mới (Wics) trong phát triển trong khu vực Đông á - Đông Nam á (là những con rồng – con hổ trong phát triển kinh tế). Sự thành công và năng động đó được xác nhận là sự bắt nguồn từ các yếu tố văn hoá truyền thống, trong đó tính cộng đồng, tính ý thức dân tộc thể hiện rất cao trong quan hệ kinh doanh: sự ham học hỏi, sáng tạo, tính nghiêm túc, kỷ luật cao trong công việc đã được nhấn mạnh và được coi là những nhân tố thúc đẩy quá trình tăng kinh tế bền vững, cân đối của các nước này. Và đặc biệt trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam với rất nhiều các quan hệ kinh tế đan xen nhau bên cạnh mặt tích cực, đã xuất hiện nhiều mặt tiêu cực làm nảy sinh các hành vi kinh doanh thiếu đạo đức – phi văn hoá, chayjt heo lợi nhuận ảnh hưởng đến văn hoá kinh doanh, đến các giá trị kinh doanh nền tảng của nền kinh tế thị trường – làm cho các giá trị đó bị đảo lộn, đe doạ sự bất ổn cho hoạt động kinh tế, chính vì tính cấp thiết của sự xuống cấp thang giá trị đó. Ngoài mục đích đưa ra những nhận thức chung về văn hoá kinh doanh. Còn lý do thứ hai là em muốn nhấn mạnh hơn xây dựng văn hoá kinh doanh trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam đó là lý do vì sao em lựa chọn đề tài: Tuy nhiên, văn hoá kinh doanh là những phạm trù rộng lớn có nhiều mối quan hệ tác động qua lại hết sức đa dạng và phức tạp đòi hỏi phải được tiếp tục đi sâu nghiên cứu, thảo luận trong thời gian tới. Cho nên đề án có thể có nhiều hạn chế nhất định. Em mong nhận được những ý kiến đóng góp xây dựng quý báu của các bạn, cùng các thầy cô có quan tâm. Mục lục Phần I. Lời mở đầu 1 Phần II. Nội dung của đề tài 3 Chương I. Cơ sở lý luận của văn hóa trong kinh doanh 3 I. Khái niệm văn hóa trong kinh doanh 3 1. Khái niệm văn hóa 3 2. Khái niệm kinh doanh 5 3. Khái niệm văn hóa trong kinh doanh 6 II. Mối quan hệ giữa văn hóa và kinh tế 7 III. Vai trò của văn hóa trong hoạt động sản xuất – kinh doanh 9 1. Văn hóa với tư cách là tri thức, kiến thức tạo ra động lực thúc đẩy sản xuất – kinh doanh phát triển 9 2. Các yếu tố văn hóa với tư cách là những biểu hiện của trình độ cao trong sinh hoạt xã hội 10 3. Các di sản văn hóa của một nền văn mình cổ xưa có vai trò tạo ra động lực tinh thần trong hoạt động sản xuất kinh doanh 10 4. Các yếu văn hóa trong kinh doanh tạo ra sự phát triển hài hòa, lành mạnh của mỗi quốc gia, tạo ra sức sống của sản phẩm hàng hóa và dịch vụ trên thị trường, tạo ra sức mạnh cộng đồng cho phát triển, tạo điều kiện cho tái sản xuất lao động, góp phần nâng cao năng suất lao động và hiệu quả kinh doanh 10 Chương II. Tình hình và thực trạng về văn hóa trong kinh doanh ở các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay 12 I. Văn hóa trong kinh doanh trong các doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay 12 II. Những kết quả đạt được trong việc đưa văn hóa vào trong hoạt động sản xuất kinh doanh 15 III. Đưa nhân tố văn hóa vào hoạt động sản xuất kinh doanh trong giai đoạn hiện nay 16 1. Đưa nhân tố văn hóa vào quá trình khôi phục và phát triển lực lượng sản xuất xã hội 17 2. Đề cao thang giá trị trong quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế và biến đổi cơ cấu xã hội – dân cư 17 3. Từng bước đổi mới tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị nâng cao tầm vóc và hiệu quả của nó 18 4. áp dụng hệ thống ISO trong sản xuất kinh doanh ở tất cả các doanh nghiệp 18 Chương III. Nguyên nhân, phương hướng và một số giải pháp chủ yếu để đưa văn hóa vào trong hoạt động sản xuất kinh doanh ở nước ta hiện nay 19 I. Nguyên nhân 19 1. Chưa nhận thức được vai trò của văn hóa trong kinh doanh 19 2. Dư luận xã hội còn có quá nhiều áp lực về văn hóa và kinh doanh 19 II. Một số định hướng trong xây dựng văn hóa kinh doanh ở các doanh nghiệp Việt Nam 21 1. Xây dựng môi trường kinh doanh thuận lợi 21 2. Xây dựng văn hóa doanh nghiệp 21 3. Xây dựng một đội ngũ doanh nhân văn hóa 22 4. Nâng cao nhận thức cộng đồng về văn hóa kinh doanh 23 III. Một số giải pháp tạo sắc thái văn hóa kinh doanh ở Việt Nam 23 1. Nhóm giải pháp tăng cường sự lãnh đạo của Đảng 24 2. Nhóm giải pháp về tăng cường và nâng cao quản lý nhà nước 24 3. Nhóm giải pháp xây dựng môi trường văn hóa, xã hội 25 4. Nhóm giải pháp chuyên môn, nghiệp vụ 26 Phần III. Kết luận 27 Tài liệu tham khảo

doc31 trang | Chia sẻ: thanhnguyen | Lượt xem: 1915 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tình hình và thực trạng về văn hóa trong kinh doanh ở các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
n t¶ng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng – lµm cho c¸c gi¸ trÞ ®ã bÞ ®¶o lén, ®e do¹ sù bÊt æn cho ho¹t ®éng kinh tÕ, chÝnh v× tÝnh cÊp thiÕt cña sù xuèng cÊp thang gi¸ trÞ ®ã. Ngoµi môc ®Ých ®­a ra nh÷ng nhËn thøc chung vÒ v¨n ho¸ kinh doanh. Cßn lý do thø hai lµ em muèn nhÊn m¹nh h¬n x©y dùng v¨n ho¸ kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam ®ã lµ lý do v× sao em lùa chän ®Ò tµi: Tuy nhiªn, v¨n ho¸ kinh doanh lµ nh÷ng ph¹m trï réng lín cã nhiÒu mèi quan hÖ t¸c ®éng qua l¹i hÕt søc ®a d¹ng vµ phøc t¹p ®ßi hái ph¶i ®­îc tiÕp tôc ®i s©u nghiªn cøu, th¶o luËn trong thêi gian tíi. Cho nªn ®Ò ¸n cã thÓ cã nhiÒu h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. Em mong nhËn ®­îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp x©y dùng quý b¸u cña c¸c b¹n, cïng c¸c thÇy c« cã quan t©m. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Sinh viªn: NguyÔn V¨n DiÔn PhÇn II: Néi dung cña ®Ò tµi Ch­¬ng I: C¬ së lý luËn cña v¨n ho¸ trong kinh doanh I. Kh¸i niÖm v¨n ho¸ trong kinh doanh Mèi quan hÖ gi÷a v¨n ho¸ vµ kinh doanh, lµm thÕ nµo ®Ó sö dông mèi quan hÖ ®ã, ®­a v¨n ho¸ vµo kinh doanh, sö dông nh÷ng ®Æc tr­ng cña nÒn v¨n ho¸ vµo kinh doanh ®Ó ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng cao vµ hiÖu qu¶ lµ nh÷ng vÊn ®Ò ®ang ®Æt ra nãng hæi. Nh÷ng vÊn ®Ò ®ã ®· tho¸t ra khái lÜnh vùc x· héi ®¬n thuÇn mµ cßn trë thµnh mèi quan t©m cña chÝnh kh¸ch, c¸c nhµ qu¶n lý vµ c¸c nhµ kinh doanh. 1. Kh¸i niÖm v¨n ho¸. Cho tíi nay, ®· cã kho¶ng 400 – 500 ®Þnh nghÜa vÒ v¨n ho¸. Mét con sè rÊt lín vµ kh«ng x¸c ®Þnh nh­ vËy nãi lªn sù phong phó cña kh¸i niÖm v¨n ho¸. Tõ thÕ kû XIX (n¨m 1871) Edward Burrwett Tylor ®· ®­a ra mét ®Þnh nghÜa cæ ®iÓn, theo ®ã v¨n ho¸ bao gåm mäi n¨ng lùc vµ thãi quen, tËp qu¸n cña con ng­êi víi t­ c¸ch lµ thµnh viªn cña x· héi. Víi ®Þnh nghÜa ®ã, v¨n ho¸ bao gåm ng«n ng÷, t­ t­ëng, tÝn ng­ìng, phong tôc, tËp qu¸n, nghi thøc, qui t¾c, thÓ chÕ, chuÈn mùc, c«ng cô, kü thuËt, c«ng tr×nh nghÖ thuËt (héi ho¹, ®iªu kh¾c, kiÕn tróc) vµ nh÷ng yÕu tè kh¸c cã liªn quan ®Õn con ng­êi. Theo triÕt häc M¸c – Lªnin: v¨n ho¸ lµ tæng hoµ nh÷ng gi¸ trÞ vËt chÊt vµ tinh thÇn còng nh­ c¸c ph­¬ng thøc t¹o ra chóng, kü n¨ng sö dông c¸c gi¸ trÞ ®ã v× sù tiÕn bé cña loµi ng­êi vµ sù truyÒn thô c¸c gi¸ trÞ ®ã tõ thÕ hÖ nµy sang thÕ hÖ kh¸c. H×nh thøc khëi ®Çu vµ nguån gèc ®Çu tiªn lµm h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn v¨n ho¸ lµ lao ®éng cña con ng­êi, ph­¬ng thøc hiÖn lao ®éng vµ kÕt qu¶ cña lao ®éng vµ kÕt qu¶ lao ®éng. Cßn theo gi¸o tr×nh qu¶n lý x· héi kh¸i niÖm v¨n ho¸: lµ mét thiÕt chÕ x· héi c¬ b¶n, lµ mét phøc thÓ, tæng thÓ c¸c ®Æc tr­ng – diÖn m¹o vÒ tinh thÇn, vËt chÊt, tri thøc, t×nh c¶m...kh¾c ho¹ nªn b¶n s¾c cña mét céng ®ång gia ®×nh, xãm lµng, vïng miÒn quèc gia, x· héi....v¨n ho¸ cã thÓ lµ h÷u thÓ, cã thÓ lµ v« h×nh. Nh­ vËy, dï theo ®Þnh nghÜa, mäi ®Þnh nghÜa v¨n ho¸ ®Òu chøa mét nÐt chung lµ “con ng­êi” ®Òu thõa nhËn vµ kh¼ng ®Þnh mèi liªn hÖ mËt thiÕt gi÷a v¨n ho¸ víi con ng­êi. V¨n ho¸ vµ con ng­êi lµ hai kh¸i niÖm kh«ng t¸ch rêi nhau. Con ng­êi lµ chñ thÓ s¸ng t¹o ra v¨n ho¸. Trong suèt lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña m×nh, con ng­êi lu«n s¸ng t¹o kh«ng ngõng ®Ó lµm nªn gi¸ trÞ v¨n ho¸. Mét trong sè nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ ®­îc con ng­êi s¸ng t¹o ra Êy chÝnh lµ b¶n th©n con ng­êi – con ng­êi cã v¨n ho¸. Con ng­êi s¸ng t¹o ra v¨n ho¸, ®ång thêi chÝnh con ng­êi còng lµ s¶n phÈm cña v¨n ho¸. Trong s¬ ®å 1 chØ râ: v¨n ho¸ lµ toµn bé cña c¶i vËt chÊt, tinh thÇn do con ng­êi s¸ng t¹o ra trong lÞch sö ®Ó v­¬n tíi c¸i ®óng, c¸i ®Ñp, c¸i tèt, c¸i hîp lý vµ sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng an toµn cho céng ®ång, x· héi vµ nh©n lo¹i. V¨n ho¸ (céng ®ång, gia ®×nh, xãm, lµng, vïng, miÒn, quèc gia, nh©n lo¹i V¨n ho¸ h÷u thÓ (vËt chÊt) V¨n ho¸ v« h×nh(tinh thÇn) Di tÝch lÞch sö C¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc HÖ thèng giao th«ng HÖ thèng c«ng së HÖ thèng trang thiÕt bÞ cho s¶n xuÊt §¹o ®øc Lèi sèng Lèi sèng T«n gi¸o tÝn ng­ìng Gi¸o dôc ... Sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng, an toµn. + C¸i ®óng + c¸i ®Ñp + C¸i tèt + c¸i hîp lý S¬ ®å 1: CÊu tróc v¨n ho¸ - V¨n ho¸ vËt chÊt: lµ toµn bé nh÷ng gi¸ trÞ s¸ng t¹o cña con ng­êi ®­îc thÓ hiÖn trong c¸c cña c¶i vËt chÊt do x· héi t¹o ra kÓ tõ c¸c t­ liÖu s¶n xuÊt cho ®Õn c¸c t­ liÖu tiªu dïng cña x· héi. Trong c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau cña x· héi th× c¸c s¶n phÈm do x· héi t¹o ra còng kh¸c nhau, ph¶n ¸nh c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn kh¸c nhau cña v¨n ho¸. - V¨n ho¸ tinh thÇn: lµ toµn bé nh÷ng gi¸ trÞ cña ®êi sèng tinh thÇn, bao gåm khoa häc ë møc ®é ¸p dông cña thµnh tùu khoa häc vµo s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t, tr×nh ®é häc vÊn, t×nh tr¹ng, gi¸o dôc y tÕ, nghÖ thuËt, chuÈn mùc ®¹o ®øc trong hµnh vi cña c¸c thµnh viªn trong x· héi, tr×nh ®é ph¸t triÓn nhu cÇu con ng­êi...v¨n ho¸ cßn bao gåm nh÷ng phong tôc tËp qu¸n, nh÷ng ph­¬ng thøc giao tiÕp ng«n ng÷. Ranh giíi gi÷a v¨n ho¸ vËt chÊt vµ v¨n ho¸ tinh thÇn chØ cã tÝnh chÊt t­¬ng ®èi. - V¨n ho¸ mang tÝnh giai cÊp, nã phôc vô cho giai cÊp nhÊt ®Þnh. TÝnh giai cÊp ®ã biÓu hiÖn ë chç v¨n ho¸ do ai s¸ng t¹o ra, ph¶n ¸nh vµ phôc vô cho lîi Ých cña giai cÊp nµo, nh÷ng c¬ së vËt chÊt cña v¨n ho¸ (c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin, tuyªn truyÒn, c¸c r¹p hat....) do ai lµm chñ. TÝnh giai cÊp cña v¨n ho¸ cßn thÓ hiÖn ë chøc n¨ng cña v¨n ho¸. Nã gi¸o dôc, x©y dùng con ng­êi theo mét lý t­ëng – chÝnh trÞ – x· héi, ®¹o ®øc, thÈm mü cña mét giai cÊp nhÊt ®Þnh. - V¨n ho¸ mang tÝnh d©n téc, mang tÝnh céng ®ång, tæ chøc vµ ®­îc kÕ thõa qua nhiÒu thÕ hÖ. Mçi d©n téc cã lÞch sö ph¸t triÓn riªng, cã ®iÒu kiÖn tù nhiªn, c¸c sinh ho¹t riªng, cã phong tôc tËp qu¸n, nh÷ng thãi quen t©m lý riªng. §iÒu ®ã qui ®Þnh ®Æc ®iÓm riªng cña v¨n ho¸ d©n téc. 2. Kh¸i niÖm kinh doanh. Gi¶i thÝch nghÜa cña tõ “kinh doanh” trong mét sè tõ ®iÓm do c¸c nhµ nghiªn cøu ng«n ng÷ ViÖt Nam biªn so¹n c¬ chÕ lµ gièng nhau. Theo ®¹i tõ ®iÓn TiÕng ViÖt, th× kinh doanh cã nghÜa lµ “tæ chøc bu«n b¸n ®Ó thu lç l·i”. Cã tõ ®iÓn tõ vµ ng÷ ViÖt Nam th× kinh doanh lµ “tæ chøc ho¹t ®éng vÒ mÆt kinh tÕ ®Ó sinh lêi”. L·i hay lç ë ®©y ®­îc hiÓu lµ: khi ng­êi ta bá vèn ®Ó bu«n b¸n ho¹t ®éng kinh tÕ th× gi¸ trÞ thu vÒ ph¶i cao h¬n sè vèn ban ®Çu cïng víi viÖc b¶o ®¶m thùc hiÖn c¸c tr¸ch nhiÖm kh¸c theo ph¸p luËt. Kinh doanh lµ mét nghÒ chÝnh ®¸ng xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu ph¸t triÓn cña x· héi, do sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi t¹o ra. VÊn ®Ò lµ ë chç kinh doanh nh­ thÕ nµo, nã ®em l¹i lîi Ých vµ gi¸ trÞ cho ai? ®ã chÝnh lµ vÊn ®Ò cña v¨n ho¸ trong kinh doanh. Nh­ vËy, kinh doanh cã thÓ hiÓu nh­ luËt doanh nghiÖp, xem ®ã lµ viÖc thùc hiÖn mét sè hoÆc tÊt c¶ c¸c c«ng ®o¹n cña qu¸ tr×nh ®Çu t­ tõ s¶n xuÊt ®Õn tiªu thô s¶n phÈm hoÆc cung øng dÞch vô trªn thÞ tr­êng nh»m môc ®Ých sinh lêi. 3. Kh¸i niÖm v¨n ho¸ trong kinh doanh. Tõ hai kh¸i niÖm v¨n ho¸ vµ kinh doanh ta ®i ®Õn kh¸i niÖm v¨n ho¸ kinh doanh lµ g×? V¨n ho¸ trong kinh doanh lµ viÖc sö dông c¸c nh©n tè v¨n ho¸ vµo ho¹t ®éng kinh doanh cña chñ thÓ, lµ c¸i v¨n ho¸ mµ c¸c chñ thÓ kinh doanh t¹o ra trong qu¸ tr×nh kinh doanh, h×nh thµnh nªn nh÷ng kiÓu kinh doanh æn ®Þnh vµ ®Æc thï cña hä. ViÖc sö dông c¸c nh©n tè v¨n ho¸ vµo ho¹t ®éng kinh doanh sÏ ®em l¹ij cho kinh doanh vµ chñ thÓ kinh doanh mét sö m¹ng cao c¶. §ã lµ sø mÖnh ph¸t triÓn con ng­êi, ®em l¹i sù giµu cã, h¹nh phóc cho mäi ng­êi, sù phån vinh vµ v÷ng m¹nh cña ®Êt n­íc, sù vÎ vang cña d©n téc. NhËn thøc ®­îc sø mÖnh Êy con ng­êi sÏ hay say lao ®éng, kh«ng ng¹i khã kh¨n gian khæ, thËm chÝ hy sinh c¶ lîi Ých riªng cña m×nh ®ãng gãp vµo lîi Ých chung v× x· héi. Do ®ã, v¨n ho¸ trong kinh doanh lµ bé phËn cÊu thµnh cña nÒn v¨n ho¸ d©n téc, ph¶n ¸nh tr×nh ®é cña con ng­êi trong lÜnh vùc kinh doanh. B¶n chÊt cña v¨n ho¸ trong kinh doanh ®ã lµ lµm cho c¸i lîi g¾n chÆt chÏ víi c¸i ®óng c¸i tèt, c¸i ®Ñp. C¸i lîi ®ã tu©n theo c¸i ®óng, c¸i tèt, c¸i ®Ñp. Ng­îc l¹i c¸i ®óng, c¸i tèt, c¸i ®Ñp lµ c¬ së bÒn v÷ng cho ho¹t ®éng sinh ra c¸i lîi. V¨n ho¸ kinh doanh cu¶ c¸c nhµ kinh doanh, cña doanh nghiÖp ®­îc nhËn biÕt qua hai ph­¬ng diÖn chÝnh. Mét lµ: c¸c nh©n tè v¨n ho¸ (hÖ gi¸ trÞ, triÕt lý sèng, t©m lý) ®­îc vËn dông vµo qu¸ tr×nh kinh doanh ®Ó t¹o ra c¸c s¶n phÈm hµng ho¸ vÒ dÞch vô phï hîp víi nhu cÇu vµ thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng cã v¨n ho¸. §ã chÝnh lµ kiÓu kinh doanh cã v¨n ho¸, kiÓu kinh doanh phï hîp víi nÐt ®Ñp cña v¨n ho¸ d©n téc. Hai lµ: c¸i gi¸ trÞ, s¶n phÈm v¨n ho¸ nh­ hÖ gi¸ trÞ, triÕt lý, tËp tôc riªng, nghÖ thuËt kinhdoanh...mµ chñ thÓ kinh doanh t¹o ra trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng vµ lµm nghÒ kinh doanh cña hä, cã t¸c dông cæ vò biÓu d­¬ng ®èi víi kiÓu kinh doanh cã v¨n ho¸ mµ hä ®ang theo ®uæi. §ã chÝnh lµ lèi sèng cã v¨n ho¸ cña c¸c chñ thÓ kinh doanh. §Ò cao c¸i lîi cña ho¹t ®éng kinh doanh g¾n liÒn víi c¸i ®óng, c¸i tèt, c¸i ®Ñp, nh»m tho¶ m·n cã chÊt l­îng nhu cÇu vµ thÞ hiÕu cña ®êi sèng x· héi, mçi x· héi cÇn ®Þnh h×nh ra thµnh c¸c truyÒn thèng v¨n ho¸ kinh doanh trong nÒn v¨n ho¸ chung cña d©n téc. II. Mèi quan hÖ gi÷a v¨n ho¸ vµ kinh tÕ. V¨n ho¸ vµ kinh tÕ lµ hai lÜnh vùc cã t¸c ®éng qua l¹i víi nhau. Kh«ng thÓ cã v¨n ho¸ suy ®åi mµ kinh tÕ ph¸t triÓn. V¨n ho¸ bao giê còng lµ ®éng lùc quan träng cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ, mÆt kh¸c, kinh tÕ ph¸t triÓn lµ m¶nh ®Êt thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn v¨n ho¸ cña céng ®ång. LÞch sö thÕ giíi còng nh­ n­íc ViÖt Nam ®· chøng minh nguyªn lý ®ã. Tuy nhiªn, mét c©u hái ®Æt ra, trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i, mét sè n­íc l·nh thæ ®· tõng cã nÒn v¨n ho¸ cao, ®­îc xem lµ c¸i n«i cña nÒn v¨n minh nh©n lo¹i, th× ngµy nay c¸c n­íc ®ã kh«ng ph¶i lµ nh÷ng n­íc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, thËm chÝ chØ lµ nh÷ng n­íc ®ang ph¸t triÓn. VÝ dô, thêi th­îng cæ, l­u vùc s«ng VÖ vµ s«ng Hoµng Hµ cña Trung Quèc ®· h×nh thµnh ®êi sèng ®« thÞ kho¶ng 3000 n¨m tr­íc c«ng nguyªn, khu vùc L­ìng Hµ cã mét nÒn v¨n ho¸ liªn tôc h¬n 3000 n¨m tr­íc c«ng nguyªn, l­u vùc s«ng Nil, víi ®Êt ®ai ph× nhiªu, lµ n¬i ®Þnh c­ cña ng­êi Ai CËp lµ 3000 n¨m tr­íc c«ng nguyªn khi h¹ Ai CËp thèng nhÊt víi th­îng Ai CËp, thuéc triÒu ®¹i c¸c vua Pharaon víi viÖc x©y dùng c¸c Kim Tù Th¸p. Nh­ vËy, tõ viÖc khu xÐt sù ph¸t triÓn cña nhiÒu quèc gia, ®Æc biÖt lµ c¸c quèc gia khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng, ng­êi ta t×m thÊy nh÷ng dÊu Ên vµ ®Æc tr­ng v¨n ho¸ cña c¸c quèc gia ®ã trong ph¸t triÓn kinh tÕ. Thùc tÕ ®ã ®· b¾t buéc ng­êi ta kh«ng chØ thõa nhËn sù t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè v¨n ho¸ vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn triÓn kinh tÕ, mµ cßn ®i s©u xem xÐt vai trß cña v¨n ho¸ còng nh­ tÇm quan träng cña viÖc ®­a c¸c yÕu tè v¨n ho¸ vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. V× vËy, mèi quan hÖ gi÷a v¨n ho¸ vµ kinh tÕ cã thÓ hiÓu. - V¨n ho¸ vµ kinh tÕ cã sù g¾n bã t¸c ®éng biÖn chøng víi nhau. Kinh tÕ ph¶i ®¶m b¶o cho nhu cÇu sèng tèi thiÓu cña con ng­êi, sau ®ã míi ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn cho v¨n ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ kh«ng thÓ ph¸t triÓn nÕu kh«ng cã mét nÒn t¶ng v¨n ho¸, ®ång thêi v¨n ho¸ kh«ng chØ ph¶n ¸nh kinh tÕ mµ cßn lµ nh©n tè t¸c ®éng ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ. Víi mèi quan hÖ ®ã, sù ph¸t triÓn cña mçi quèc gia, d©n téc chØ cã thÓ n¨ng ®éng hiÖu qu¶, cã tèc ®é cao chõng nµo quèc gia ®ã ®¹t ®­îc sù ph¸t triÓn kÕt hîp hµi hoµ gi÷a kinh tÕ víi v¨n ho¸. - V¨n ho¸ mang tÝnh ®Æc thï cña tõng quèc gia, tõng khu vùc ®­îc coi lµ nh÷ng di s¶n quý b¸u b¸n tÝch lòy ®­îc qua nhiÒu thÕ hÖ, mang ®Ëm b¶n s¾c d©n téc. Nh­ng ®ång thêi, víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, kÕ thõa vµ gi÷a g×n b¶n s¾c riªng, nã cßn tiÕp thu nh÷ng tinh hoa v¨n ho¸ cña quèc gia, d©n téc kh¸c, lµm cho v¨n ho¸ ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc võa cã tÝnh hiÖn ®¹i phï hîp víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ trong ®iÒu kiÖn c¸ch khoa häc – kü thuËt, lµm cho vai trß cña v¨n ho¸ trong ho¹t ®éng kinh tÕ cµng ®­îc n©ng cao vµ thiÕt thùc kh¬i dËy mäi tiÒm n¨ng s¸ng t¹o cña con ng­êi, ®em l¹i sù ph¸t triÓn cao víi tèc ®é cao vµ hµi hoµ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt – kinh doanh. III. Vai trß cña v¨n ho¸ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt – kinh doanh. Theo luËt doanh nghiÖp, HiÕn ph¸p n­íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam n¨m 1992, kinh doanh lµ viÖc thùc hiÖn mét, mét sè hoÆc tÊt c¶ c¸c c«ng ®o¹n cña qu¸ tr×nh ®Çu t­, tõ s¶n xuÊt ®Õn tiªu thô s¶n phÈm hoÆc cung øng dÞch vô trªn thÞ tr­êng nhµm môc ®Ých sinh lîi (§iÒu 3, Ch­¬ng I, LuËt doanh nghiÖp). V¨n ho¸, víi t­ c¸ch lµ nh÷ng gi¸ trÞ vËt chÊt vµ tinh thÇn do con ng­êi s¸ng t¹o ra, ®­¬ng nhiªn nã trë thµnh di s¶n, thµnh tiÒn ®Ò cho bÊt kú qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ tiÕp theo. Nh÷ng gi¸ trÞ vËt chÊt ®· s¸ng t¹o ra ®­¬ng nhiªn lµ c¬ së kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cña sù ph¸t triÓn ë c¸c giai ®o¹n kÕ tiÕp. Nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ tinh thÇn phôc vô cho mét nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu cña con ng­êi, nã ®¶m b¶o chÊt l­îng cña yÕu tè con ng­êi – yÕu tè c¬ b¶n trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tõ ®ã n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ cña con ng­êi trong s¶n xuÊt kinh doanh. 1. V¨n ho¸ víi t­ c¸ch lµ tri thøc, kiÕn thøc t¹o ra ®éng lùc thóc ®Èy s¶n xuÊt – kinh doanh ph¸t triÓn. S¶n xuÊt kinh doanh chÝnh lµ qu¸ tr×nh con ng­êi sö dông c¸c tri thøc, kiÕn thøc tÝch luü ®­îc ®Ó t¹o ra c¸c gi¸ trÞ vËt chÊt míi. C¸c tri thøc nµy cã thÓ biÓu hiÖn d­íi h×nh th¸i ý thøc, g¾n liÒn víi t­ liÖu s¶n xuÊt vµ ng­êi lao ®éng. Khèi l­îng c¸c tri thøc, kiÕn thøc ®ã b¶n th©n nã ®· lµ c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸, ®ång thêi nã còng ®­îc huy ®éng vµ sö dông vµo s¶n xuÊt – kinh doanh trong m«i tr­êng v¨n ho¸. NÕu kh«ng cã m«i tr­êng v¨n ho¸ trong s¶n xuÊt – kinh doanh th× kh«ng thÓ sö dông ®­îc c¸c tri thøc, kiÕn thøc ®ã, vµ ®­¬ng nhiªn kh«ng thÓ t¹o ra hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, kh«ng thÓ ph¸t triÓn s¶n xuÊt – kinh doanh. Víi quan hÖ gi÷a tri thøc vµ kinh doanh nh­ vËy, b¾t buéc c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ d­íi d¹ng tri thøc, kiÕn thøc ph¶i ®­îc ®¶m b¶o vµo s¶n xuÊt kinh doanh th× míi ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc ph¸t triÓn. 2. C¸c yÕu tè v¨n ho¸ víi t­ c¸ch lµ nh÷ng biÓu hiÖn cña tr×nh ®é cao trong sinh ho¹t x· héi. S¶n xuÊt kinh doanh kh«ng chØ lµ qu¸ tr×nh con ng­êi sö dông c¸c t­ liÖu s¶n xuÊt vµ chiÕm h÷u vËt chÊt mµ con lµ c¸c mèi quan hÖ gi÷a con ng­êi víi con ng­êi. S¶n xuÊt kinh doanh lµ sù hiÖp t¸c vµ ph©n c«ng lao ®éng, ®©y lµ quan hÖ c¬ b¶n ë c¶ ph¹m vi hÑp vµ ph¹m vi réng. Gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ ®ã lµ ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn thµnh c«ng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Nh­ng b¶n th©n con ng­êi trogn c¸c mèi quan hÖ ®ã cã nh÷ng ®Æc ®iÓm t©m lý kh¸c nhau, nguyÖn väng lîi Ých kh¸c nhau, kh¸c nhau c¶ vÒ tuæi t¸c, vÒ nh÷ng ®Æc thï mang tÝnh d©n téc, t«n gi¸o....sù kh¸c nhau ®ã dÉn ®Õn sù kh¸c nhau trong sinh ho¹t x· héi. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, nh÷ng sù kh¸c biÖt vÒ sinh ho¹t trong x· héi tuy kh«ng ph¶i lµ yÕu tè cña qu¸ tr×nh ®ã, nh­ng lu«n th­êng trùc ë mçi con ngêi, míi chØ lé ra qua qu¸ tr×nh giao tiÕp. NÕu qu¸ tr×nh giao tiÕp kh«ng n¾m b¾t ®­îc sù kh¸c biÖt ®ã sÏ dÉn ®Õn nh÷ng ®iÒu biÓu hiÖn, hoÆc xung ®ét vÒ suy nghÜ vµ hµnh ®éng. Mçi ng­êi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, nÕu cã tr×nh ®é am hiÓu s©u s¾c vÒ sinh ho¹t x· héi sÏ t¹o ra ®­îc c¸c Ên t­îng, c¸c mèi quan hÖ tèt ®Ñp víi ng­êi kh¸c, t¹o ®­îc bÇu kh«ng khÝ tho¶ m¸i tin t­ëng lÉn nhau trong tËp thÓ lao ®éng, ®¶m b¶o quan hÖ kinh doanh dÔ dµng. 3. C¸c di s¶n v¨n ho¸ cña mét nÒn v¨n minh cæ x­a cã vai trß t¹o ra ®éng lùc tinh thÇn trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Ph©n tÝch so s¸nh c¸c qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ tån t¹i cña mét nÒn v¨n minh gióp cho con ng­êi hiÖn ®¹i nh×n l¹i tõ qu¸ khø, biÕt ®­îc kh¶ n¨ng cña chÝnh d©n téc m×nh, tõ ®ã xem xÐt hiÖn t­îng vµ h­íng tíi t­¬ng lai. 4. C¸c yÕu tè v¨n ho¸ trong kinh doanh t¹o sù ph¸t triÓn hµi hoµ, lµnh m¹nh cña mçi quèc gia, t¹o ra søc sèng cña s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô trªn thÞ tr­êng, t¹o ra søc m¹nh céng ®ång cho ph¸t triÓn, t¹o ®iÒu kiÖn cho t¸i s¶n xuÊt lao ®éng, gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh doanh... Mäi nÒn s¶n xuÊt, suy cho cïng ®Òu nh»m tho¶ m·n ngµy cµng cao c¸c lîi Ých vËt chÊt vµ tinh thÇn cña con ng­êi. §ã võa lµ môc tiªu, võa lµ ®éng c¬ thóc ®Èy hµnh ®éng cña con ng­êi. NÕu qu¸ tr×nh kinh doanh chØ v× lîi nhuËn ®¬n thuÇn nh­ vËy th× vÒ mÆt kinh tÕ, quèc gia ®ã sÏ ph¸t triÓn lÖch l¹ch nh÷ng ngµnh vµ lÜnh vùc Ýt lîi nhuËn sÏ kh«ng ph¸t triÓn ®­îc vµ do vËy kh«ng thÓ ®¸p øng ®­îc mäi nhu cÇu cña con ng­êi. VÒ mÆt x· héi, con ng­êi sÏ mÊt nh©n c¸ch ®¹o ®øc x· héi xuèng cÊp, téi ¸c gia t¨ng. Nãi ®Õn kinh doanh, lµ nãi ®Õn viÖc sö dông tri thøc vµ kiÕn thøc. Sö dông tri thøc ®ã ®ßi hái ph¶i cã sù kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a c¸ nh©n, c¸c céng ®ång ng­êi ®Ó khai th¸c hÕt kho tµng tri thøc ®ã phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh, trÝ tuÖ cña mçi ng­êi sÏ bæ sung cho nhau t¹o ra trÝ tuÖ tËp thÓ ë mét tr×nh ®é cao vµ hoµn thiÖn h¬n. Sù kÕt hîp ®ã lµ nÐt ®Ñp v¨n ho¸ trong kinh doanh vµ chÝnh nã t¹o ra søc m¹nh cña tËp thÓ, cña céng ®ång. Phôc vô ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu cô thÓ cña con ng­êi vÒ s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô. Nh÷ng s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô ®ã ngoµi yªu cÇu vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng nhÊt ®Þnh cßn ®ßi hái nh÷ng yªu cÇu vÒ thÈm mü, tÝnh tiÖn lîi khi sö dông. Cã thÓ coi ®ã lµ nh÷ng ®ßi hái cña v¨n ho¸ tiªu dïng, c¸c s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô nµo ®¸p øng ®­îc nh÷ng ®ßi hái ®ã lµ ®¸p øng v¨n minh tiªu dïng vµ sÏ cã søc sèng trªn thÞ tr­êng. §Ó ®¹t ®­îc ®iÒu ®ã, s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i g¾n liÒn víi c¸c yÕu tè v¨n ho¸, th«ng qua viÖc tiÕp cËn c¸c yÕu tè v¨n ho¸ mµ chän läc vµ vËt chÊt ho¸ chóng trong s¶n phÈm cña m×nh cho phï hîp víi thÞ hiÕu tiªu dïng. C¸c yÕu tè v¨n hoµ lµ mãn ¨n tinh thÇn kh«ng thÓ thiÕu cña ®êi sèng con ng­êi, nh­ nh÷ng nhu cÇu vËt chÊt kh¸c. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng lao ®éng, sù c¨ng th¼ng vÒ c¬ b¾p vµ thÇn kinh diÔn ra th­êng xuyªn, g©y ra mÖt mái vµ c¨ng th¼ng vÒ t©m lý. §­a c¸c yÕu tè v¨n ho¸ vµo s¶n xuÊt kinh doanh tõ viÖc thiÕt kÕ n¬i lµm viÖc, c¸c thiÕt bÞ vµ dông cô lµm viÖc sÏ gi¶m bít ®­îc trÇm uÊt cña nh÷ng c¨ng th¼ng ®ã. §Æc biÖt ®­a c¸c h×nh thøc ho¹t ®éng v¨n ho¸ vµo tr­íc giê lµm viÖc cã thÓ t¹o ra høng phÊn lao ®éng, vµo thêi gian nghØ ng¬i vµ cuèi giê lµm viÖc cã thÓ nhanh chãng xo¸ ®i sù c¨ng th¼ng vµ mÖt mái vÒ t©m lý gióp con ng­êi nhanh chãng phôc håi søc lùc h¬n. Ch­¬ng II: T×nh h×nh vµ thùc tr¹ng vÒ v¨n ho¸ trong kinh doanh ë c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay I. V¨n ho¸ trong kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp ë ViÖt Nam hiÖn nay. KÓ tõ khi ban hµnh LuËt doanh nghiÖp ®Çu n¨m 2000, khu vùc kinh tÕ t­ nh©n ph¸t triÓn m¹nh víi trªn 100.000 doanh nghiÖp, thu hót h¬n 100.000 tû ®ång (t­¬ng ®­¬ng víi kho¶ng 6,7 tû USD) vèn ®Çu t­, t¹o ra h¬n 1,3 triÖu chç viÖc lµm, cßn doanh nghiÖp d·n doanh ®ãng gãp ®¸ng kÓ cho nÒn kinh tÕ n¨m 2000 cã 14413 doanh nghiÖp víi ®¨ng ký víi sè vèn 13700 tû ®ång, n¨m 2001 ­íc tÝnh cã trªn 1800 doanh nghiÖp míi ®¨ng ký víi sè vèn kho¶ng 22.000 tû ®ång, ch­a kÓ vèn ®¨ng ký bæ sung. Tæng céng c¶ hai n¨m, cã 32413 doanh nghiÖp míi ®¨ng ký, gÇn b»ng tæng sè doanh nghiÖp míi ®¨ng ký trong chÝn n¨m, tõ 1991 ®Õn 1999 (45005 doanh nghiÖp). Theo b¸o nh©n d©n sè ra ngµy 25 – 11 – 2002 th× ®Õn cuèi n¨m 2002 ngoµi kho¶ng 5.000 doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®· cã gÇn 80.000 doanh nghiÖp ho¹t ®éng theo LuËt doanh nghiÖp, cïng h¬n 2,1 triÖu c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh c¸ thÓ trong toµn quèc. C¸c doanh nghiÖp nµy cã vai trß quan träng trong viÖc thu hót nguån lao ®éng t¹i chç, ®Çu t­ vèn Ýt, thu håi vèn nhanh, linh ho¹t, nhanh nhËy, ®æi míi c«ng nghÖ dÔ dµng chuyÓn ®æi thÝch øng víi yªn cÇu cña thÞ tr­êng. Bªn c¹nh sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ, cïng sù ®ãng gãp to lín trong ph¸t triÓn. Th× mÆt tr¸i cña nã t¸c ®éng nªn nÒn kinh tÕ lµ rÊt lín. MÆt tr¸i ë ®©y cã thÓ hiÓu lµ nh÷ng tiªu cùc hay c¸ch kh¸c ®ã lµ nh÷ng biÓu hiÖn kÐm v¨n ho¸ trong kinh doanh. Tõ thùc tÕ thÊy r»ng, c¸c doanh nghiÖp ë n­íc ta vÉn ch­a chó ý tíi sù cÇn thiÕt tÊt yÕu cña v¨n ho¸ kinh doanh trong ho¹t ®éng cña m×nh. Nh÷ng ¸p lùc kinh tÕ, nhÊt lµ ¸p lùc ch¹y theo lîi nhuËn, hiÖn kh«ng lµm cho c¸c doanh nghiÖp chó ý tíi vÊn ®Ò v¨n ho¸ kinh doanh hoÆc coi ®ã lµ yÕu tè phô trî. N¹n s¶n xuÊt hµng gi¶, hµng nh¸i nh·n m¸c, hµng kÐm chÊt l­îng, kÐm phÈm chÊt, nÊp bãng lîi dông nh÷ng nh·n hiÖu cã uy tÝn trªn thÞ tr­êng vµ t×m c¸ch trµ trén víi hµng thËt, hµng cã chÊt l­îng tèt ®Ó tiªu thô, lõa bÞp ng­êi tiªu dïng. Do kinh doanh qu¶n lý kÐm, tæ chøc s¶n phÈm kh«ng c¹nh tranh ®­îc trªn thÞ tr­êng ®­a ®Õn thua lç ph¸ s¶n, nhËp hµng lËu vµo trong n­íc ®Ó trèn thuÕ, g©y thiÖt h¹i cho nguån thu ng©n s¸ch nhµ n­íc. Theo sè liÖu thèng kª trong 4 n¨m (1999 – 2003) c¶ n­íc x¶y ra trªn 1000 vô ngé ®éc thùc phÈm víi sè ng­êi m¾c lªn hµng ngh×n, trong ®ã cã nhiÒu ng­êi tö vong 1999 cã 327 vô, sè ng­êi m¾c lµ 7576 ng­êi, ®Õn n¨m 2003 lµ 204 vô víi 5924 ng­êi m¾c. Ngoµi ra sè vô ngé ®éc thùc phÈm do ¨n ph¶i thùc phÈm « nhiÔm ho¸ chÊt ®éc h¹i cã chiÒu h­íng t¨ng lªn: N¨m 1999 lµ 11%, n¨m 2000 lµ 17%, n¨m 2002 lµ 25,2%, n¨m 2003 lµ 23%, cßn 3 th¸ng ®Çu n¨m 2004 côc qu¶n lý thÞ tr­êng (Bé th­¬ng m¹i) b¾t vµ xö lý 1865 vô hµng gi¶, hµng kÐm chÊt l­îng. C¸c mÆt hµng chñ yÕu lµm gi¶ lµ r­¬u, bia, n­íc gi¶i kh¸t, b¸nh kÑo. Nh÷ng con sè trªn lµ nh÷ng minh chøng cho sù lµm ¨n chép giËt, lõa ®¶o v× theo ®uæi lîi nhuËn s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm kÐm chÊt l­îng lµm ¶nh h­ëng tíi søc khoÎ, còng nh­ lîi Ých cña ng­êi tiªu dïng. Sù kinh doanh kh«ng cã v¨n ho¸ kh«ng chØ x¶y ra ®èi víi c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n, mµ cßn x¶y ra ngay víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Cßn nhiÒu doanh nghiÖp trèn lËu thuÕ, nî ®äng vèn, khai gian thu nhËp ®Ó chiÕm ®o¹t thuÕ VAT. ThiÕu quan t©m ®Õn ®êi sèng cña c«ng nh©n viªn nh­ nî l­¬ng, kh«ng ®ãng b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ...v× lîi nhuËn kh«ng chó ý tíi tÝnh an toµn trong lao ®éng, søc khoÎ cña ®êi sèng nh©n d©n lao ®éng, ®Ó ngµy cµng nhiÒu ng­êi m¾c c¸c c¨n bÖnh ®éc h¹i. §Ó thÊy râ sù t¸c ®éng cña nh÷ng doanh nghiÖp kinh doanh cã v¨n ho¸ ®èi víi nÒn kinh tÕ. Nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu thùc tÕ ë nhiÒu n­íc vÒ doanh nghiÖp míi thµnh lËp ®· ®i ®Õn kÕt luËn r»ng doanh nghiÖp cµng trÎ cµng dÔ thÊt b¹i, doanh nghiÖp cµng nhá cµng dÔ thÊt b¹i vµ 90% nguyªn nh©n thÊt b¹i cña c¸c doanh nghiÖp trÎ lµ do qu¶n lý tåi. Tuy nhiªn, thùc tÕ nµy kh«ng ph¶i dÔ dµng ®­îc c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp nhËn ra hay chÊp nhËn. Nh÷ng kÕt qu¶ ®iÒu tra ë 570 doanh nghiÖp tr×nh bµy trong b¶ng sau lµ mét minh chøng. Theo chñ doanh nghiÖp Theo chñ nî Suy tho¸i kinh tÕ 68 29 Ng­êi qu¶n lý kÐm n¨ng lùc 28 59 ThiÕu vèn 48 33 Nî khã ®ßi 30 18 C¹nh tranh 40 9 ThiÕt bÞ l¹c hËu 32 6 §Þa ®iÓm bÊt lîi 15 3 L·i suÊt cao 11 2 Thay ®æi bÊt th­êng 11 2 B¶ng 1: Nguyªn nh©n thÊt b¹i cña doanh nghiÖp míi, theo ®èi t­îng quan s¸t. VËy qu¶n lý tåi lµ nh­ thÕ nµo? §©y lµ mét ph¹m trï kh¸ réng ®· ®­îc bµn nhiÒu ®Õn trong c¸c nghiªn cøu vÒ qu¶n trÞ kinh doanh. C¸ch tiÕp cËn míi nh»m gióp nh÷ng ng­êi qu¶n lý hiÓu thªm mét khÝa c¹nh cßn ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc cña qu¶n lý hiÖn ®¹i, vÊn ®Ò hiÖn nay cña c¸c c«ng ty thµnh ®¹t sö dông nh­ mét vò khÝ c¹nh tranh cã søc m¹nh tuyÖt ®èi. §ã lµ “b¶n s¾c” hay v¨n ho¸ doanh nghiÖp. §Ó ®­îc x· héi chÊp nhËn, doanh nghiÖp cÇn chó träng tíi viÖc x©y dùng h×nh ¶nh cña m×nh thµnh nh÷ng biÓu t­îng b»ng chÝnh nh÷ng viªn g¹ch ®¹o ®øc trong kinh doanh chÝnh v× tÝnh quan träng cña v¨n ho¸ trong kinh doanh, mµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay ch­a x©y dùng ®­îc h×nh ¶nh cho m×nh, ®æi l¹i t¹o ra t¸c ®éng xÊu ®èi víi nÒn kinh tÕ. BiÓu hiÖn t¸c ®éng xÊu nµy, lµm cho nhiÒu doanh nghiÖp ë ViÖt Nam hiÖn nay kh«ng ®­îc ng­êi tiªu dïng thõa nhËn. T¹o ra sù ph¸t triÓn bÊp bªnh cña nhiÒu doanh nghiÖp. Céng h­ëng tíi nÒn kinh tÕ, lµm cho nÒn kinh tÕ ta bÞ ¶nh h­ëng. Lµm sù t¸c ®éng ng­îc trë l¹i ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, k×m h·m sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp. §Ó ph¸t triÓn, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn ®i ®óng víi quy luËt cña nÒn KTTT. CÇn coi träng “®¹o ®øc kinh doanh”, biÕn nã lµ vò khÝ cho sù tån t¹i c¹nh tranh vµ ph¸t triÓn. II. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc trong viÖc ®­a v¨n ho¸ vµo trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Sau 15 n¨m ®æi míi, nÒn kinh tÕ n­íc ta cã nhiÒu khëi s¾c, c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh dÇn dÇn xo¸ ®i c¬ chÕ kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung vµ ®· v­¬n lªn ph¸t huy m¹nh mÏ c¸c tiÒm lùc cña m×nh. VÒ mÆt n«ng nghiÖp, n­íc ta ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu næi bÊt víi c¸c thêi kú tr­íc. S¶n l­îng l­¬ng thùc ph¸t triÓn tèt b¶o ®¶m gi÷ v÷ng an ninh l­¬ng thùc quèc gia, t¹o nguån xuÊt khÈu g¹o lín thø hai thÕ giíi...VÒ c«ng nghiÖp, nh×n chung c¸c s¶n phÈm quan träng cã t¸c ®éng ®Õn c¸c ngµnh kinh tÕ ®Òu t¨ng kh¸ nh­ ®iÖn, s¾t thÐp, ph©n bãn...chÊt l­îng s¶n phÈm ngµy cµng cao, giµnh ®­îc sù tÝn nhiÖm cña ng­êi tiªu dïng, gÇn 100 mÆt hµng ®­îc b×nh chän lµ hµng ViÖt Nam chÊt l­îng cao, cã chç ®øng trªn thÞ tr­êng. Cã thÓ nãi hµng ViÖt Nam chÊt l­îng cao ®· ®¸p øng ®­îc phÇn nµo nhu cÇu, thÞhiÕu vµ së thÝch cña ng­êi tiªu dïng ë hai khÝa c¹nh: s¶n phÈm tiªu dïng vµ vËt phÈm v¨n ho¸. ë ®©y, c¸c nhµ doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· ®­a c¸c nh©n tè v¨n ho¸, b¶n s¾c d©n téc vµo ho¹t ®éng kinh doanh, hä ®· biÕt g¾n chÆt chÏ vµ hµi hoµ gi÷a c¸i lîi víi c¸i ®óng, c¸i tèt, c¸i ®Ñp. §ã chÝnh lµ biÓu hiÖn nÒn kinh doanh cã v¨n ho¸ vµ lèi sèng cã v¨n ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam dÇn dÇn ®­îc h×nh thµnh. §ã còng chÝnh lµ lîi thÕ c¹nh tranh cña giíi doanh nh©n ViÖt Nam trªn th­¬ng tr­êng. §Ó thÊy ®­îc sè doanh nghiÖp biÕt x©y dùng cho m×nh “®¹o ®øc kinh doanh” th«ng qua hµng ViÖt Nam chÊt l­îng cao, ta cã thÓ quan s¸t biÓu ®å sau: 447 422 270 360 372 187 120 2003 2002 2001 2000 1999 1998 1997 Sè l­îng doanh nghiÖp ®¹t danh hiÖu hµng ViÖt Nam chÊt l­îng cao (phô tr­¬ng Sµi Gßn tiÕp thÞ, thêi b¸o kinh tÕ Sµi Gßn sè 4, th¸ng 1- 2003). Trong lÜnh vùc dÞch vô, ngµnh th­¬ng m¹i ®· ®¹t cã sù t¨ng tr­ëng v­ît bËc. XuÊt khÈu n¨m 2000 t¨ng gÊp 6 lÇn so víi n¨m 1990, tæng møc b¸n lÎ hµng ho¸ vµ doanh thu dÞch vô ë thÞ tr­êng trong n­íc t¨ng 6 lÇn so víi cïng kú... Qua ®ã, thÊy ®­îc nÐt v¨n ho¸ trong kinh doanh ®­îc thÓ hiÖn râ ë c¸c ®iÓm: kinh doanh ®¹t n¨ng suÊt cao, gi¸ thµnh h¹, t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm (gi¸ trÞ) vµ gi¸ trÞ thÆng d­ cho x· héi, s¶n phÈm ®¹t chÊt l­îng cao, ®­îc x· héi vµ ng­êi tiªu dïng trong vµ ngoµi n­íc chÊp nhËn, ho¹t ®éng kinh doanh ®¶m b¶o chÝnh s¸ch, tu©n thñ ph¸p luËt, lµm trßn nghÜa vô víi nhµ n­íc (thuÕ) t¹o ra lßng tin (ch÷ tÝn) v÷ng ch¾c, æn ®Þnh ®èi víi kh¸ch hµng trong vµ ngoµi n­íc. C¸c ®¬n vÞ nh­ n«ng tr­êng S«ng HËu ë CÇn Th¬...C«ng ty mÝa ®­êng Lam S¬n (Thanh Ho¸). C«ng ty s÷a ViÖt Nam Vinamilk lµ nh÷ng ®iÓn h×nh vÒ v¨n ho¸ kinh doanh. III. §­a nh©n tè v¨n ho¸ vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong giai ®o¹n hiÖn nay. Xu thÕ tiÕn bé cña thÕ giíi chØ trë thµnh nguån lùc néi sinh khi nhËn biÕt vµ d¸m hµnh ®éng theo quy luËt ph¸t triÓn. ChØ dõng l¹i ë nhËn thøc t­ t­ëng còng ch¼ng cã Ých g× cho nh©n d©n, nÕu kh«ng chuyÓn tõ nhËn thøc sang ho¹t ®éng tæ chøc thùc tiÔn. C¸c gi¶i ph¸p d­íi ®©y thuéc lÜnh vùc tæ chøc thùc tiÔn. 1. §­a nh©n tè v¨n ho¸ vµo qu¸ tr×nh kh«i phôc vµ ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt x· héi. Muèn ®­a nh©n tè v¨n ho¸ vµo båi d­ìng vµ khai th¸c c¸c lùc l­îng s¶n xuÊt cña ®Êt n­íc cÇn cã mét sè gi¶i ph¸p thiÕt thùc nh­: - Lùa chän vµ ®æi míi c«ng nghÖ s¶n xuÊt phï hîp víi ®iÒu kiÖn n­íc ta chuÈn bÞ tiÕn vµo giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸. - §æi míi tæ chøc ph­¬ng thøc vµ ph­¬ng ph¸p, qu¶n lý nhµ n­íc vµ qu¶n lý kinh doanh theo h­íng vËn dông “®éng lùc kÐp” bao gåm lîi Ých kinh tÕ vµ lîi Ých v¨n ho¸ ®èi víi ng­êi lao ®éng. §éng lùc ®ã bao gåm lîi Ých kinh tÕ vµ lîi Ých v¨n ho¸ ®èi víi ng­êi lao ®éng. §éng lùc ®ã bao gåm lîi Ých c¸ nh©n, lîi Ých bé phËn lîi Ých quèc gia. - TiÕn hµnh c¶i c¸ch hÖ thèng gi¸o dôc, ®µo t¹o trªn c¬ së m¹nh d¹n lµm thÝ ®iÓm ®æi míi ®ång bé vÒ gi¸o tr×nh, gi¸o viªn vµ ph­¬ng thøc ®µo t¹o. §ång thêi sím kh¾c phôc t×nh tr¹ng “th­¬ng m¹i ho¸’ lan trµn trong lÜnh vùc gi¸o dôc, ®µo t¹o. - X©y dùng kÕ ho¹ch hîp t¸c quèc tÕ vÒ ®µo t¹o, tr­íc hÕt ®èi víi ®éi ngò gi¸o viªn, ®éi ngò qu¶n lý, dÇn dÇn h×nh thµnh ®éi ngò cã tr×nh ®é cao víi tÊm lßng v× d©n, v× n­íc. 2. §Ò cao thang gi¸ trÞ trong qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ biÕn ®æi c¬ cÊu x· héi – d©n c­. HiÖn nay n­íc ta ®ang ë thêi kú h×nh thµnh c¸c quan hÖ kinh tÕ míi vµ quan hÖ x· héi míi trong qu¸ tr×nh chuyÓn tõ s¶n xuÊt nhá sang kinh tÕ thÞ tr­êng. C¸c quan hÖ míi ®ang h×nh thµnh ph¶i ®­îc ®Æt trong xu thÕ kÕt hîp t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi v¨n ho¸ th× n­íc ta míi cã thÓ ®i ®Õn môc tiªu “d©n giµu n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng vµ v¨n minh”. Muèn vËy, trong c¸c chiÕn l­îc vµ chÝnh s¸ch còng nh­ tæ chøc thùc hiÖn ph¶i ph¶n ¸nh ®­îc yªu cÇu cña thang gÝatrÞ míi. Tõ yªu cÇu nµy, cÇn ®æi míi quan ®iÓm vµ ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸, c¸c tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ vÒ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng kinh tÕ, vÒ con ng­êi lao ®éng, ng­êi l·nh ®¹o, qu¶n lý kinh tÕ – x· héi. Muèn x©y dùng quan ®iÓm, ph­¬ng ph¸p vµ tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ theo thang gi¸ trÞ míi, cÇn ph¶i xuÊt ph¸t tõ viÖc ph©n tÝch thùc tiÔn n­íc ta vµ thÕ giíi. Sù ¸p dông c¸c tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ nµy tr­íc hÕt ph¶i b¾t ®Çu tõ trªn xuèng b¾t ®Çu tõ cÊp tr­ëng trong c¸c ®¬n vÞ, cã nh­ vËy míi tr¸nh khái ®­îc t×nh tr¹ng biÕn c¸c t­ t­ëng tèt ®Ñp thµnh khÈu hiÖu h« hµo su«ng. 3. Tõng b­íc ®æi míi tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña hÖ thèng chÝnh trÞ, n©ng cao tÇm vãc vµ hiÖu qu¶ cña nã. §èi víi mçi n­íc, hÖ thèng chÝnh trÞ lµ nh©n tè cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh trùc tiÕp sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. Ngµy nay vÊn ®Ò “v¨n ho¸ víi chÝnh trÞ” trë thµnh vÊn ®Ò cèt lâi trong xu thÕ vËn ®éng kÕt hîp t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi v¨n ho¸. 4. ¸p dông hÖ thèng ISO trong s¶n xuÊt kinh doanh ë tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp. ViÖc ¸p dông nµy, t¹o ra sù kiÓm tra c¸c giai ®o¹n s¶n xuÊt, tõ ®ã t¹o ra s¶n phÈm ®Çu ra chÊt l­îng tèt, t¹o ra sù quan t©m tíi ng­êi lao ®éng trong chÝnh c¸c giai ®o¹n s¶n xuÊt ®ã. S¶n phÈm s¶n xuÊt ra cã chÊt l­îng cao, gi¸ thµnh h¹ rÔ ®­îc kh¸ch hµng chÊp nhËn h¬n. Gióp cho s¶n phÈm cã thÓ c¹nh tranh ®­îc víi c¸c s¶n phÈm kh¸c trªn thÞ tr­êng, t¹o ra sù thuËn lîi kinh doanh cho doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp kh«ng ph¶i chép giËt, t×m c¸ch tån t¹i mµ dµnh nhiÒu thêi gian, chi phÝ ®Çu t­ cho c«ng nghÖ, cho ph¸t triÓn. T¹o ra c¸c s¶n phÈm cã chÊt l­îng ®¶m b¶o ë c¸c giai ®o¹n s¶n xuÊt trong t­¬ng lai. Ch­¬ng III: Nguyªn nh©n, ph­¬ng h­íng vµ mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu ®Ó ®­a v¨n ho¸ vµo trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ë n­íc ta hiÖn nay. I. Nguyªn nh©n 1. Ch­a nhËn thøc ®­îc vai trß cña v¨n ho¸ trong kinh doanh. Do c¸c doanh nghiÖp ch­a nhËn thøc ®­îc mèi quan hÖ gi÷a v¨n ho¸ vÒ kinh doanh. Cho nªn ch­a cã c¸i nh×n ®óng ®¾n vÒ kinh doanh cã ®¹o ®øc. Hä chØ nghÜ ®¬n thuÇn kinh doanh lµ v× lîi nhuËn, theo ®uæi lîi nhuËn la c¸ch thøc sèng cßn tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Ch­a nhËn thøc ®­îc ®Çy ®ñ vai trß cña v¨n ho¸ ®èi víi s¶n xuÊt kinh doanh. VÉn m­êng t­îng v¨n ho¸ vµ kinh doanh lµ hai ph¹m trï kh¸c h¼n nhau. Ch­a thÊy hÕt ®­îc kinh doanh cã v¨n ho¸ sÏ t¹o ra sù ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ v÷ng ch¾c cho doanh nghiÖp. Gióp doanh nghiÖp sím ®i ®Çu trong lÜnh vùc míi cña thÞ tr­êng. VÉn cßn sù duy cè h÷u b¶o thñ hay ch­a nh×n nhËn hÕt ®­îc søc m¹nh to lín cña v¨n ho¸, kh«ng chØ ®èi víi kinh doanh mµ c¶ víi c¸c lÜnh vùc kh¸c. 2. D­ luËn x· héi cßn cã qu¸ nhiÒu ¸p lùc vÒ v¨n ho¸ vµ kinh doanh. Tõ khi b­íc sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, n­íc ta tho¸t khái nÒn kinh tÕ tËp trung bao cÊp l¹c hËu, tù tóc tù cÊp. Nh÷ng nhµ kinh doanh xuÊt th©n tõ n«ng d©n, ng­êi lÝnh, ng­êi thî. ChÝnh v× vËy kiÕn thøc kinh doanh trong hä ch­a cã nhiÒu l¾m. Hä vµo th­¬ng tr­êng kinh doanh víi sù mß mÉm, ®­îc ch¨ng hay chç. Cã ng­êi thµnh c«ng, cã ng­êi th× thÊt b¹i. Cho nªn mçi ng­êi mét vÎ, ch­a t¹o nªn nÐt truyÒn thèng trong kinh doanh. ViÖc kinh doanh mang nÆng tÝnh kinh nghiÖm, coi kinh doanh lµ ph¶i cã l·i theo ®uæi lîi nhuËn b»ng bÊt cø gi¸ nµo. Xem thõa ®¹o ®øc kinh doanh, v× lîi nhuËn hä t×m mäi c¸ch kinh doanh theo kiÓu chép giËt, c¬ héi....miÔn sao m×nh cã lîi, kh«ng hÒ coi träng nÐt ®Ñp truyÒn thèng kinh doanh cã v¨n ho¸, lµ g¾n c¸i lîi víi c¸i ®Ñp, c¸i hîp lý, c¸i ch©n thiÖn mü. VÉn cßn coi träng tÝnh kinh tÕ cao h¬n tÝnh v¨n ho¸, ®¹t ®­îc kinh tÕ råi th× kinh tÕ sÏ bï lÊp v¨n ho¸. ý nghÜ nµy kh«ng chØ n»m ë ®¹i ®a sè nh÷ng ng­êi kinh doanh mµ cßn tån t¹i trong phÇn lín tÇng líp cña x· héi. VÉn cho nh©n tè v¨n ho¸ lµ thø yÕu xÕp sau kinh tÕ, viÖc ®¹t ®­îc kinh tÕ råi míi nghÜ ®Õn v¨n ho¸, thËm chÝ cßn nghÜ r»ng kinh doanh chi phèi vµ bao trïm c¶ v¨n ho¸. ChÝnh v× sù coi nhÑ v¨n ho¸, nghÜ r»ng kinh doanh chi phèi vµ bao trïm c¶ v¨n ho¸. Cho nªn c¸c doanh nh©n nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp nãi riªng, vÉn cø theo ®uæi hµnh vi kinh doanh bÊt chÊp ®¹o ®øc, bÊt chÊp sù tån t¹i ®Õn ng­êi tiªu dïng. Theo ®uæi c¸i lîi v× lîi nhuËn, quªn ®i c«ng t¸c x©y dùng cho m×nh mét h×nh ¶nh, mét b¶n s¾c v¨n ho¸ doanh nghiÖp. Mµ t­¬ng lai kh«ng xa xu thÕ c¹nh tranh trong s¶n xuÊt, kinh doanh lµ kinh doanh cã v¨n ho¸. C¸c nhµ nghiªn cøu ®· tæng kÕt r»ng trong qu¸ tr×nh vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÞ tr­êng, ph­¬ng thøc c¹nh tranh lµ v¨n ho¸ kinh doanh, tøc lµ s¾c th¸i kinh doanh ®Æc s¾c dùa trªn nÒn t¶ng ph­¬ng thøc t¸c ®éng tæng hîp víi hµnh vi øng xö, t«i quyÕt ®Þnh lùa chän ng­êi tiªu dïng. MÆt kh¸c, do m«i tr­êng kinh doanh cã v¨n ho¸ cßn kh¸ míi mÎ trong nhËn thøc. KÌm theo sù ch­a chó ý cña nhµ n­íc còng nh­ c¸c c¬ quan qu¶n lý tíi vÊn ®Ò v¨n ho¸ trong kinh doanh nªn ch­a cã sù chØ ®¹o kÞp thêi, còng nh­ ®iÒu chØnh ®Ó t¹o ra mét m«i tr­êng v¨n ho¸ kinh doanh thuËn lîi. BiÓu hiÖn ë ®©y lµ nhµ n­íc vµ c¸c c¬ quan qu¶n lý ®Ò ra c¸c chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý kinh doanh hiÖn hµnh còng míi chØ chó ý tíi c¸c khÝa c¹nh kinh tÕ, x· héi vµ m«i tr­êng cña kinh doanh. Sù thiÕu v¾ng hoÆc mê nh¹t cña khÝa c¹nh v¨n ho¸ trong c¸c chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý kinh doanh hiÖn hµnh cã nguyªn nh©n c¬ b¶n b¾t nguån tõ sù thiÕu hôt râ rµng trong nhËn thøc cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch. Cßn thiÕu ®Þnh h­íng x· héi nh»m vµo t¹o dùng v¨n ho¸ kinh doanh, v¨n ho¸ tiªu dïng, t¹o nªn bÇu kh«ng khÝ vµ ¸p lùc d­ luËn x· héi vÒ vÊn ®Ò nµy. Sù chó ý cña c¸c tæ chøc x· héi, c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ ë n­íc ta cho ®Õn nay hÇu nh­ cßn v¾ng trªn lÜnh vùc nµy. Sù h¹n chÕ trong viÖc t×m ra c¸c sè liÖu hay tiªu chuÈn ®Ó x¸c ®Þnh sù ¶nh h­ëng cña v¨n ho¸ ®Õn kinh doanh hay kÕt qu¶ thu ®­îc tõ sù ¸p dông v¨n ho¸ trong kinh doanh, kh«ng ¸p dông v¨n ho¸ trong kinh doanh cô thÓ ra sao? Cho nªn kh«ng cã ®ñ c¸c th«ng sè ®Ó ®¸nh gi¸ sù trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. ChÝnh sù mËp mê nµy cµng lµm cho doanh nghiÖp coi nhÑ, vµ ch­a ®¸nh gi¸ hÕt ®­îc møc ®é ¶nh h­ëng cña nh©n tè v¨n ho¸ tíi kinh doanh. Cµng t¹o ra tÝnh thiÕu ¸p dông trong thùc tiÓu kinh doanh ë c¸c doanh nghiÖp. Lµm cho m«i tr­êng kinh doanh ngµy cµng mÊt ®i tÝnh c©n b»ng, æn ®Þnh cho sù ph¸t triÓn. II. Mét sè ®Þnh h­íng trong x©y dùng v¨n ho¸ kinh doanh ë c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. 1. X©y dùng m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi. Thùc tÕ m«i tr­êng kinh doanh cña ViÖt Nam ch­a thuËn lîi cho viÖc x©ydùng v¨n ho¸ kinh doanh. Bé m¸y nhµ n­íc cßn nhiÒu biÓu hiÖn quan liªu, giÊy tê, nhiÒu lo¹i thuÕ cao vµ ph¸p luËt kh«ng râ rµng, ch­a cã mét s©n ch¬i b×nh ®¼ng cho c¸c doanh nghiÖp. Trªn thùc tÕ, c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc th­êng ®­îc ­u ®·i h¬n vÒ vèn, tÝn dông, ®Êt ®ai...Hay nh­ LuËt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng sau khi ®­îc ban hµnh, cã thªm 200 v¨n ho¸ d­íi luËt ®Ó h­íng dÉn, ®iÒu chØnh. Trong hÖ thèng luËt vµ v¨n b¶n d­íi luËt kh«ng Ýt c¸c tr­êng hîp m©u thuÉn nhau, g©y khã kh¨n cho ng­êi thùc hiÖn chøc tr¸ch cña m×nh vµ nhiÒu khi g©y thiÖt h¹i cho ng­êi kinh doanh. 2. X©y dùng v¨n ho¸ doanh nghiÖp. X©y dùng mèi quan hÖ øng xö tèt ®Ñp gi÷a c¸c thµnh viªn trong céng ®ång lµ yÕu tè nÒn t¶ng ®Ó ®¹t tíi sù thèng nhÊt søc m¹nh trong c«ng viÖc kinh doanh. Ch¼ng h¹n nh­ tæ chøc hiÕu, hØ, th¨m hái vµ gióp ®ì nhau trong lóc khã kh¨n, cïng nhau quan t©m tíi lîi Ých chung cña toµn doanh nghiÖp. §ång thêi ph¶i x©y dùng mèi giao l­u cëi më, réng r·i vµ tin cËy víi c¸c ®èi t¸c bªn ngoµi doanh nghiÖp. VÝ dô quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp víi nhµ n­íc, ý thø tu©n thñ ph¸p luËt, b¶o tån vèn cña nhµ n­íc vµ lµm nghÜa vô nép ng©n s¸ch, gi÷a doanh nghiÖp víi c¸c nhµ cung cÊp ( cung cÊp thiÕt bÞ ®iÖn, n­íc, tµi chÝnh, nguyªn liÖu, vËt liÖu...) gi÷a doanh nghiÖp víi kh¸ch hµng, gi÷a doanh nghiÖp víi c¸c ®èi t¸c c¹nh tranh hay b¹n hµng...Ngay tõ kh©u tuyÓn dông, cÇn ®Æt ra yªu cÇu cao ®èi víi nh©n sù, buéc c¸c thµnh viªn míi tham gia doanh nghiÖp ph¶i ph¸t huy trÝ lùc, tÝnh n¨ng ®éng, s¸ng t¹o trong viÖc t¹o ra hiÖu qu¶ cña c«ng viÖc. T¹o dùng kh«ng khÝ thi ®ua, phÊn ®Êu cña toµn ®¬n vÞ. Trong kinh doanh hiÖn ®¹i, x©y dùng nÒn v¨n ho¸ doanh nghiÖp cßn tæ chøc ký ®i tham quan, nghØ m¸t, tæ chøc c¸c ho¹t ®éng vui ch¬i, gi¶i trÝ, v¨n ho¸ thÓ thao...®Ó t¹o ra bÇu kh«ng khÝ lµnh m¹nh tho¶ m¸i sau nh÷ng ngµy lµm viÖc c¨ng th¼ng. TÊt c¶ nh÷ng yÕu tè ®ã gãp phÇn t¹o mét “bÇu kh«ng khÝ” riªng, mét b¶n s¾c tinh thÇn ®Æc tr­ng riªng cña tõng doanh nghiÖp so víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c. 3. X©y dùng mét ®éi ngò doanh nh©n v¨n ho¸. V¨n hoµ lµ mét th­íc ®o, bªn c¹nh th­íc ®o vÒ kü n¨ng chuyªn m«n ®Ó ®¸nh gi¸ c¸n bé xÝ nghiÖp, nhÊt lµ c¸n bé chØ huy, qu¶n lý. NÕu c¸c nhµ kinh doanh cã tr×nh ®é v¨n ho¸ (kh«ng ph¶i chØ lµ b»ng cÊp chuyªn m«n), hä sÏ cã nhiÒu c¬ héi ®ãng gãp vµo sù nghiÖp ph¸t triÓn cã v¨n ho¸, h¹n chÕ rÊt nhiÒu sù ph¸t triÓn kinh tÕ kh«ng v¨n ho¸, tøc lµ h¹n chÕ nh÷ng kiÓu kinh doanh bÊt chÝnh, phi nh©n b¶n. Ph¶i b»ng c¸c biÖn ph¸p gi¸o dôc, gi¸o dôc kiÕn thøc v¨n ho¸ cho c¸c nhµ doanh nghiÖp ®Ó gióp hä n©ng cao nhËn thøc vµ hµnh ®éng. Ph¶i th«ng qua c¸c ch­¬ng tr×nh v¨n häc nghÖ thuËt, th«ng tin nghe nh×n, gi¶i trÝ, du lÞch, c©u l¹c bé...®Ó gi¸o dôc nh÷ng ng­êi lµm kinh tÕ, kinh doanh nhÊt lµ nh÷ng ng­êi chñ chèt, còng nh­ nh÷ng ng­êi tiªu dïng. Doanh nh©n v¨n ho¸ ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng phÈm chÊt nh­ chñ nghÜa yªu n­íc vµ ý thøc c«ng d©n, c¹nh tranh lµnh m¹nh, t«n träng kh¸ch hµng vµ thùc hiÖn tèt tr¸ch nhiÖm x· héi, tham m­u cho nhµ n­íc vÒ ®­êng lèi, chiÕn l­îc vµ chÝnh s¸ch kinh tÕ, ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p vµ lµ cÇu nèi cho nhµ n­íc trong c¸c quan hÖ ®èi ngo¹i, cã c¸c kiÕn thøc, kü n¨ng kinh doanh vµ tinh thÇn s¸ng t¹o, cã kh¶ n¨ng hîp t¸c vµ cã tÝnh n¨ng ®éng. 4. N©ng cao nhËn thøc céng ®ång vÒ v¨n ho¸ kinh doanh. NhËn thøc bao giê còng lµ khëi ®iÓm cho mäi hµnh ®éng. CÇu ph¶i b¾t ®Çu tõ n©ng cao nhËn thøc céng ®ång vÒ v¨n ho¸ kinh doanh. §iÒu nµy dùa trªn nh÷ng c¬ së sau: Mét lµ, hiÖn t¹i c¸c doanh nghiÖp ë ViÖt Nam vÉn ch­a chó ý tíi sù cÇn thiÕt tÊt yÕu cña v¨n ho¸ kinh doanh trong ho¹t ®éng cña m×nh. Nh÷ng ¸p lùc kinh tÕ, nhÊt lµ ¸p lùc ch¹y theo lîi nhuËn lµm cho c¸c doanh nghiÖp kh«ng chó ý tíi vÊn ®Ò v¨n ho¸ kinh doanh hoÆc coi ®ã lµ yÕu tè phô trî. Hai lµ, c¸c chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý kinh doanh hiÖn hµnh còng míi chØ chó ý tíi c¸c khÝa c¹nh kinh tÕ, x· héi vµ m«i tr­êng cña kinh doanh. Sù thiÕu v¾ng hoÆc mê nh¹t khÝa c¹nh v¨n ho¸ trong c¸c chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý kinh doanh hiÖn hµnh cã nguyªn nh©n c¬ b¶n b¾t nguån tõ sù thiÕu hôt râ rµng trong nhËn thøc cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch. Ba lµ, ®Þnh h­íng x· héi nh»m vµo t¹o dùng v¨n ho¸ kinh doanh cßn thiÕu, v¨n ho¸ tiªu dïng t¹o nªn bÇu kh«ng khÝ vµ ¸p lùc d­ luËn x· héi, viÖc n©ng cao nhËn thøc céng ®ång vÒ v¨n hãa kinh doanh cÇn ph¶i ®­îc b¾t ®Çu ngay. Sù phèi hîp gi÷a ChÝnh phñ – doanh nghiÖp – tæ chøc x· héi phi chÝnh phñ lµ yÕu tè rÊt quan träng trong c«ng viÖc nµy. Ph¶i lµm cho toµn bé x· héi nhËn thøc vµ nhËn d¹ng ®óng vai trß, vÞ trÝ cña doanh nghiÖp, doanh nh©n ViÖt Nam trong ®æi míi. III. Mét sè gi¶i ph¸p t¹o s¾c th¸i v¨n hãa kinh doanh ë ViÖt Nam V¨n hãa trong kinh doanh ®· trë thµnh mét yÕu tè quan träng ngµy cµng trë nªn quan träng ®èi víi kh«ng chØ lµ n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp mµ cßn ë quyÕt ®Þnh cña ng­êi tiªu dïng. Trong xu thÕ toµn cÇu hãa, héi nhËp nÒn kinh tÕ tri thøc nh­ hiÖn nay, v¨n hãa trong kinh doanh cña doanh nghiÖp ngµy cµng trë thµnh mèi quan t©m, chó ý ®Æc biÖt cña doanh nghiÖp. ë n­íc ta, ®Ó ®­a v¨n hãa vµo trong kinh doanh cÇn chó ý mét sè gi¶i ph¸p sau: 1. Nhãm gi¶i ph¸p t¨ng c­êng sù l·nh ®¹o cña §¶ng. VÒ l·nh ®¹o th× tr­íc hÕt vµ quan träng nhÊt lµ §¶ng ph¶i l·nh ®¹o c«ng cuéc ®Èy m¹nh c¶i c¸ch thÓ chÕ kinh tÕ, t¹o lËp m«i tr­êng nh»m kh¬i dËy vµ ph¸t huy tinh thÇn doanh nghiÖp, cïng v¨n ho¸ kinh doanh ViÖt Nam. Mét thÓ chÕ kinh tÕ hîp lßng d©n, phï hîp víi ®iÒu kiÖn, ®Æc ®iÓm cña ®Êt n­íc vµ quy luËt ph¸t triÓn cña thêi ®¹i sÏ cã t¸c dông v« cïng to lín ®èi víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc, thóc ®Èy h×nh thµnh mét líp c¸c nhµ doanh nghiÖp thùc thô. NÕu thÓ chÕ kinh tÕ kh«ng phï hîp còng cã thÓ kÐo dµi sù ph¸t triÓn cña x· héi, k×m h·m s¶n xuÊt – kinh doanh vµ tõ ®ã kh«ng thÓ cã nh÷ng nhµ doanh nghiÖp ®Ých thùc. 2. Nhãm gi¶i ph¸p vÒ t¨ng c­êng vµ n©ng cao qu¶n lý nhµ n­íc. - Hoµn thiÖn khung khæ ph¸p luËt: Khung khæ ph¸p luËt lµ mét c«ng cô quan träng cã t¸c ®éng ®Õn toµn bé nÒn kinh tÕ chung, còng nh­ viÖc x©y dùng v¨n ho¸ kinh doanh ë ViÖt Nam. §Ó hoµn thiÖn khung khæ ph¸p luËt cÇn gi¶i quyÕt. + ThÓ chÕ kinh tÕ ph¶i tiÕp tôc cô thÓ hãa nh÷ng quan ®iÓm, ®­êng lèi cña §¶ng thµnh luËt, chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc. + Söa ®æi bæ sung vµ hoµn thiÖn hÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch nh­: ChÝnh s¸ch ®Çu t­, chÝnh s¸ch thuÕ, chÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ tÝn dông, chÝnh s¸ch hç trî vÒ th«ng tin, xóc tiÕn th­¬ng m¹i, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn doanh nghiÖp, chÝnh s¸ch lao ®éng – tiÒn l­¬ng, chÝnh s¸ch ®Êt ®ai, chÝnh s¸ch khoa häc – c«ng nghÖ, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn gi¸o dôc, ®µo t¹o nguån nh©n lùc... + C¸c v¨n b¶n cô thÓ hãa thÓ chÕ kinh tÕ cÇn ph¶i ®­îc ®éi ngò nh÷ng nhµ doanh nghiÖp vµ quÇn chóng nh©n d©n tham gia ®ãng gãp tuú theo néi dung vµ yªu cÇu. + T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp vµ c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh gia nhËp thÞ tr­êng nh­ tiÕp tôc rµ so¸t ®Ó b·i bá c¸c giÊy phÐp con, b¶o ®¶m tù do kinh doanh theo ph¸p luËt, kh«ng g©y trë ng¹i cho viÖc bá vèn ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt – kinh doanh cña ng­êi d©n. + TiÕp tôc thi hµnh luËt doanh nghiÖp, ®ång thêi víi ®ßi hái ®æi míi m¹nh mÏ cña thÓ chÕ kinh tÕ, h×nh thµnh ®ång bé thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr­êng. - C¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh. + TiÕp tôc nghiªn cøu ®Ó hoµn thiÖn viÖc thi hµnh luËt doanh nghiÖp, ®­a luËt doanh nghiÖp ®i vµo cuéc sèng h¬n n÷a ®Ó thùc sù t¹o ra b­íc chuyÓn biÕn míi. Trong ®êi sèng kinh tÕ n­íc ta. Lo¹i bá c¸c rµo c¶n ®ang g©y phiÒn hµ vµ lµm t¨ng chi phÝ ®Çu t­ kinh doanh. + CÇn ®æi míi nhËn thøc theo h­íng nhµ n­íc c¸c cÊp còng nh­ c¸c c¬ quan chøc n¨ng cña nã ph¶i ®­îc coi lµ nh÷ng ph¸p nh©n chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸p luËt nh­ ng­êi d©n vµ doanh nghiÖp. + §æi míi nhËn thøc vÒ v¨n ho¸ trong doanh nghiÖp cña c¸c c¸n bé c«ng chøc cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng liªn quan tíi qu¶n lý c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp. - N©ng cao vai trß cña nhµ n­íc + Nh÷ng vÊn ®Ò vÒ thuÕ + T¹o ra triÓn väng ph¸t triÓn + C¸c vÊn ®Ò th­¬ng hiÖu vµ b¶o vÖ së h÷u trÝ tuÖ. + §Çu t­ m¹nh vµo kÕt cÊu h¹ tÇng. + §µo t¹o nguån nh©n lùc. + §èi xø b×nh ®¼ng ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. + Gi¶i quyÕt ®ång bé c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn gi¶m chi phÝ kinh doanh. + §Èy m¹nh cuéc ®Êu tranh chèng quan liªu vµ tham nhòng. + C¸c vÊn ®Ò thùc thi luËt vµ chÝnh s¸ch. 3. Nhãm gi¶i ph¸p x©y dùng m«i tr­êng v¨n hãa, x· héi. Mét m«i tr­êng v¨n hãa, x· héi kh«ng thuËn lîi sÏ h¹n chÕ rÊt lín ®Õn qu¸ tr×nh h×nh thµnh nh÷ng gi¸ trÞ v¨n hãa míi rÊt cÇn thiÕt cho thêi kú míi. + CÇn ®æi míi nh÷ng quan ®iÓm vÒ kinh doanh, vÒ “bãc lét”, vÒ ®¶ng viªn cã ®­îc lµm kinh tÕ t­ nh©n, còng nh­ nh÷ng nhËn thøc míi vÒ c¸c nhµ doanh nghiÖp trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay. + CÇn h­íng cho x· héi mét c¸ch nh×n nhËn míi vÒ ho¹t ®éng cña c¸c nhµ doanh nghiÖp kh«ng ph¶i ®¬n thuÇn v× môc tiªu lîi nhuËn, mµ cßn ph¶i thÊy ë ®Êy lµ sù ph¸t huy truyÒn thèng yªu n­íc, tÝnh céng ®ång mét s¸ch s¸ng t¹o. + Kh¬i dËy vµ ph¸t huy tinh thÇn doanh nghiÖp, khuyÕn khÝch c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt – kinh doanh trong x· héi. + C¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, c¸c s¸ng t¸c v¨n häc nghÖ thuËt víi chøc n¨ng t­ t­ëng cña m×nh cÇn ®i ®Çu trong viÖc chuyÓn t¶i ®Õn c«ng chóng vÒ v¨n ho¸ vµ kinh doanh. + CÇu h­íng cho x· héi mét c¸ch nh×n nhËn míi vÒ ho¹t ®éng cña c¸c nhµ doanh nghiÖp. Trªn c¬ së c¸c héi x· héi – nghÒ nghÖp hiÖn nay, cÇn tæ chøc l¹i vµ bæ sung vµo ®iÒu lÖ vÒ tr¸ch nhiÖm x©y dùng v¨n ho¸ kinh doanh ViÖt Nam. + §Èy m¹nh cuéc ®Êu tranh chèng tham nhòng trong bé m¸y nhµ n­íc vµ toµn bé hÖ thèng chÝnh trÞ ë c¸c cÊp, c¸c ngµnh, tõ trung ­¬ng ®Õn c¬ së. T¹o d­ luËn x· héi t«n vinh sù lµm giµu chÝnh ®¸ng b»ng tµi n¨ng, kiªn quyÕt chèng l¹i sù lµm giµu bÊt chÝnh. 4. Nhãm gi¶i ph¸p chuyªn m«n, nghiÖp vô. + CÇn tæ chøc ch­¬ng tr×nh nghiªn cøu ®Ò tµi khoa häc cÊp nhµ n­íc ®Ó lµm râ lý luËn vµ thùc tiÔn x©y dùng v¨n hãa kinh doanh ViÖt Nam trong giai ®o¹n ViÖt Nam. + CÇn nhanh chãng ®­a vµo ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc, ®µo t¹o c¸c tr­êng ®¹i häc, nhÊt lµ c¸c tr­êng kinh tÕ ®Ó cho sinh viªn - nh÷ng nhµ kinh doanh t­¬ng l¹i n¾m ®­îc v¨n hãa kinh doanh. + CÇn cã c¸c hu©n ch­¬ng, huy ch­¬ng vµ cóp th­ëng cho c¸c doanh nghiÖp ®­îc tuyÓn chän hµng n¨m. + C¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng cÇn qu¶ng b¸ réng r·i vµ m¹nh mÏ h¬n n÷a v¨n hãa kinh doanh. + Cñng cè, hoµn thiÖn héi doanh nghiÖp, phßng th­¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam trë thµnh mét trong nh÷ng m¾t kh©u quan träng cña thiÕt chÕ v¨n hãa kinh doanh ViÖt Nam. X©y dùng vµ cñng cè c¸c thiÕt chÕ v¨n hãa kinh doanh ë c¬ së lµm nÒn t¶ng cho v¨n hãa kinh doanh ViÖt Nam lµ c¸c doanh nghiÖp. PhÇn III. KÕt luËn Kh«ng lóc nµo hÕt chóng ta thÊy ®­îc tÇm quan träng cña v¨n hãa trong kinh doanh nh­ lóc nµy. Trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ toµn cÇu hãa ®Ó ®øng v÷ng vµ tån t¹i, kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c lµ c¸c doanh nghiÖp tù kh¼ng ®Þnh m×nh, tù x©y dùng cho m×nh nh÷ng thang gi¸ trÞ ®¹o ®øc ®­îc ng­êi tiªu dïng vµ thÞ tr­êng chÊp nhËn. Bá lÒ lèi kinh doanh chét giùt, lõa ®¶o, c¬ héi... ®¹t lîi nhuËn b»ng bÊt cø gi¸ nµo. Thay vµo ®ã, lµ c¸ch thøc kinh doanh hiÖn ®¹i phï hîp, lµ sù kÕt hîp gi÷a c¸i lîi, c¸i ®Ñp, c¸i ch©n thiÖn mü giao thoa nhau. T¹o ra sù th¨ng hoa, lµ nÊc th¸ng ®­a doanh nghiÖp t¹o cho m×nh th­¬ng hiÖu, gi¸ trÞ kÕt tinh trong s¶n phÈm cña m×nh, qua chÊt l­îng vµ c«ng nghÖ cña m×nh. Tuy lµ muén so víi m«i tr­êng kinh doanh thÕ giíi, nh­ng nã kh«ng bao giê lµ muén, nÕu c¸c doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn, tù kh¼ng ®Þnh m×nh vµ v­¬n xa thÞ tr­êng thÕ giíi. C©u tr¶ lêi lµ viÖc kinh doanh cña doanh nghiÖp cÇn kÕt hîp gi÷a v¨n hãa vµ kinh doanh. B»ng c¸ch chän cho m×nh sù kÕt hîp gi÷a lîi Ých cña doanh nghiÖp, g¾n víi lîi Ých cña x· héi, cña ng­êi tiªu dïng. Lµm ®­îc ®iÒu ®ã, tøc lµ gióp doanh nghiÖp cã mét vò khÝ c¹nh tranh hiÖu qu¶, ®ã lµ c¹nh tranh b»ng th­¬ng hiÖu. B»ng chÝnh gÝa trÞ cña m×nh. §Ó khÐp l¹i vÊn ®Ò v¨n hãa trong kinh doanh, chóng ta cÇn kh¼ng ®Þnh l¹i vai trß hÕt søc to lín cña kinh doanh cã v¨n ho¸. ChÝnh vai trß to lín ®ã lµ ®éng lùc sù t×m tßi nghiªn cøu ®Ò tµi nµy. Tuy ch­a ®Çy ®ñ, nh­ng lµ nh÷ng ®ãng gãp cho sù ph¸t triÓn cña m«i tr­êng v¨n hãa kinh doanh ë ViÖt Nam. §Ó thùc sù t¹o ra m«i tr­êng kinh doanh cã v¨n hãa c¸c doanh nghiÖp cÇn thùc sù cã th¸i ®é cÇu tiÕn, cÇn coi v¨n hãa kinh doanh thùc sù lµ vò khÝ lµ sù sèng cßn trong c¹nh tranh héi nhËp. Do vÊn ®Ò cßn lµ míi mÎ ë ViÖt Nam, cho nªn bµi viÕt cßn cÇn cã sù hoµn thiÖn, cßn cÇn söa ch÷a vµ bµn b¹c. Mäi ®ãng gãp t¹o thªm sù hoµn chØnh cho vÊn ®Ò. §Ó t­¬ng lai kh«ng xa v¨n ho¸ vµ kinh doanh ph¸t huy hiÖu qu¶ to lín ë ViÖt Nam. Tµi liÖu tham kh¶o 1. V¨n ho¸ tiªu dïng (Lª Nh­ Hoa) – NXBVH Th«ng tin 2. V¨n ho¸ vµ kinh doanh (GS Ph¹m Xu©n Nam) – NXB KHXH 3. Tinh thÇn doanh nghiÖp gi¸ trÞ ®Þnh h­íng cña v¨n ho¸ kinh doanh ViÖt Nam. 4. V¨n ho¸ vµ kinh doanh – NXB – lao ®éng 2001 5. Gi¸o tr×nh triÕt häc – Lªnin – Tr­êng §HKTQD, NXBGD2001 6. T¹p chÝ céng s¶n n¨m 2001,2002. 7. Gi¸o tr×nh Qu¶n lý x· héi – Tr­êng §HKTQC – NXB KHKT 8. T¹p trÝ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn sè 80 th¸ng 2 (2004), sè 83 th¸ng 5(2004) 9. B¸o thêi b¸o KTVN sè 149 (thø s¸u 17/9/2004) 10. T¹p chÝ tiªu chuÈn ®o l­êng chÊt l­îng sè (5,6)/2004 vµ sè (7,8) n¨m 2004. 11.J.C Vsunier: Con meree eutre cultures. Tomel, 1992. Môc lôc PhÇn I. Lêi më ®Çu 1 PhÇn II. Néi dung cña ®Ò tµi 3 Ch­¬ng I. C¬ së lý luËn cña v¨n hãa trong kinh doanh 3 I. Kh¸i niÖm v¨n hãa trong kinh doanh 3 1. Kh¸i niÖm v¨n hãa 3 2. Kh¸i niÖm kinh doanh 5 3. Kh¸i niÖm v¨n hãa trong kinh doanh 6 II. Mèi quan hÖ gi÷a v¨n hãa vµ kinh tÕ 7 III. Vai trß cña v¨n hãa trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt – kinh doanh 9 1. V¨n hãa víi t­ c¸ch lµ tri thøc, kiÕn thøc t¹o ra ®éng lùc thóc ®Èy s¶n xuÊt – kinh doanh ph¸t triÓn 9 2. C¸c yÕu tè v¨n hãa víi t­ c¸ch lµ nh÷ng biÓu hiÖn cña tr×nh ®é cao trong sinh ho¹t x· héi 10 3. C¸c di s¶n v¨n hãa cña mét nÒn v¨n m×nh cæ x­a cã vai trß t¹o ra ®éng lùc tinh thÇn trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh 10 4. C¸c yÕu v¨n hãa trong kinh doanh t¹o ra sù ph¸t triÓn hµi hßa, lµnh m¹nh cña mçi quèc gia, t¹o ra søc sèng cña s¶n phÈm hµng hãa vµ dÞch vô trªn thÞ tr­êng, t¹o ra søc m¹nh céng ®ång cho ph¸t triÓn, t¹o ®iÒu kiÖn cho t¸i s¶n xuÊt lao ®éng, gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh doanh 10 Ch­¬ng II. T×nh h×nh vµ thùc tr¹ng vÒ v¨n hãa trong kinh doanh ë c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay 12 I. V¨n hãa trong kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp ë ViÖt Nam hiÖn nay 12 II. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc trong viÖc ®­a v¨n hãa vµo trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh 15 III. §­a nh©n tè v¨n hãa vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong giai ®o¹n hiÖn nay 16 1. §­a nh©n tè v¨n hãa vµo qu¸ tr×nh kh«i phôc vµ ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt x· héi 17 2. §Ò cao thang gi¸ trÞ trong qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ biÕn ®æi c¬ cÊu x· héi – d©n c­ 17 3. Tõng b­íc ®æi míi tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña hÖ thèng chÝnh trÞ n©ng cao tÇm vãc vµ hiÖu qu¶ cña nã 18 4. ¸p dông hÖ thèng ISO trong s¶n xuÊt kinh doanh ë tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp 18 Ch­¬ng III. Nguyªn nh©n, ph­¬ng h­íng vµ mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu ®Ó ®­a v¨n hãa vµo trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ë n­íc ta hiÖn nay 19 I. Nguyªn nh©n 19 1. Ch­a nhËn thøc ®­îc vai trß cña v¨n hãa trong kinh doanh 19 2. D­ luËn x· héi cßn cã qu¸ nhiÒu ¸p lùc vÒ v¨n hãa vµ kinh doanh 19 II. Mét sè ®Þnh h­íng trong x©y dùng v¨n hãa kinh doanh ë c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 21 1. X©y dùng m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi 21 2. X©y dùng v¨n hãa doanh nghiÖp 21 3. X©y dùng mét ®éi ngò doanh nh©n v¨n hãa 22 4. N©ng cao nhËn thøc céng ®ång vÒ v¨n hãa kinh doanh 23 III. Mét sè gi¶i ph¸p t¹o s¾c th¸i v¨n hãa kinh doanh ë ViÖt Nam 23 1. Nhãm gi¶i ph¸p t¨ng c­êng sù l·nh ®¹o cña §¶ng 24 2. Nhãm gi¶i ph¸p vÒ t¨ng c­êng vµ n©ng cao qu¶n lý nhµ n­íc 24 3. Nhãm gi¶i ph¸p x©y dùng m«i tr­êng v¨n hãa, x· héi 25 4. Nhãm gi¶i ph¸p chuyªn m«n, nghiÖp vô 26 PhÇn III. KÕt luËn 27 Tµi liÖu tham kh¶o

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docDA309.doc
Tài liệu liên quan