MỤC LỤC
Nhiệm vụ luận văn tốt nghiệp
Lời cảm ơn
Danh mục các bảng, hình ảnh và các từ viết tắt
Mục lục Trang
CHƯƠNG 1
MỞ ĐẦU
1.1. Đặt vấn đề 1
1.2. Mục tiêu của đề tài 2
1.3. Giới hạn của đề tài 2
1.4. Nội dung nghiên cứu 2
1.5. Phương pháp nghiên cứu 2
1.5.1. Khảo cứu tài liệu 2
1.5.2. Nghiên cứu thực địa 3
1.5.3. Phương pháp lựa chọn địa điểm, xây dựng và vận hành bãi chôn lấp 3
CHƯƠNG 2
TỔNG QUAN VỀ CHẤT THẢI RẮN SINH HOẠT
2.1. Tổng quan về CTR sinh hoạt 4
2.1.1. Định nghĩa CTR 4
2.1.2. Chất thải rắn sinh hoạt 4
2.1.3. Phân biệt giữa CTR sinh hoạt và CTR công nghiệp 4
2.1.4. Nguồn gốc phát sinh CTR 5
2.1.5. Thành phần và tính chất CTR sinh hoạt 6
2.1.5.1. Thành phần CTR 6
2.1.5.2. Tính chất CTR 8
2.2. Các phương pháp xử lí CTR 14
2.2.1. Phương pháp xử lí cơ học 14
2.2.1.1. Phân loại CTR 14
2.2.1.2. Giảm thể tích bằng phương pháp cơ học 14
2.2.1.3. Giảm kích thước cơ học 14
2.2.2. Phương pháp tái chế 15
2.2.3. Phương pháp hóa học 15
2.2.3.1. Đốt rác 16
2.2.3.2. Nhiệt phân 16
2.2.3.3. Khí hóa 17
2.2.4. Phương pháp xử lý sinh học 17
2.2.4.1. Ủ rác thành phân compost 17
2.2.4.2. Biogas 19
2.2.4.3. Chôn lấp hợp vệ sinh 19
2.2.5. Các yếu tố cần xem xét khi lựa chọn bãi chôn lấp 23
2.2.5.1. Quy mô các bãi chôn lấp 23
2.2.5.2. Vị trí 23
2.2.5.3. Địa chất công trình và thủy văn 25
2.2.5.4. Những khía cạnh môi trường 25
2.2.6. Những tác động của CTR trong bãi chôn lấp đối với môi trường 26
2.2.6.1. Tác động đến môi trường nước 26
2.2.6.2. Ảnh hướng đến môi trường không khí 27
2.2.6.3. Ảnh hưởng đến môi trường đất 29
2.2.6.4. Ảnh hưởng đến cảnh quan và sức khoẻ cộng đồng 29
2.3. Đánh giá ưu nhược điểm của các phương án xử lí CTR 30
2.3.1. Khái quát ưu nhược điểm chính của các công nghệ xử lí CTR 30
2.3.2. Khả năng đáp ứng yêu cầu kỹ thuật của các phương án 31
2.3.3. Xét theo mức độ an toàn đối với môi trường của các phương án 32
CHƯƠNG 3
HIỆN TRẠNG QUẢN LÝ CTR TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CHỢ GẠO
3.1. Khối lượng CTR phát sinh hiện nay 34
3.2. Thành phần CTR của huyện Chợ Gạo 34
3.3. Hiện trạng hệ thống thu gom và xử lý CTR tại huyện Chợ Gạo 35
3.4. Đánh giá chung về hiện trạng quản lý CTR huyện Chợ Gạo 36
CHƯƠNG 4
PHÂN TÍCH CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ HÌNH THÀNH BÃI CHÔN LẤP RÁC CỦA HUYỆN CHỢ GẠO
4.1. Tiêu chí 38
4.2. Yếu tố khí hậu 39
4.3. Địa chất thủy văn 42
4.4. Địa chất công trình 43
4.5. Sự phân bố dân cư của huyện Chợ Gạo 47
4.6. Hiện trạng kinh tế và khả năng tăng trưởng kinh tế 47
4.7. Dự báo về dân số và CTR của huyện Chợ Gạo 49
4.7.1. Dự báo về dân số của huyện đến năm 2020 49
4.7.2. Dự báo về khối lượng CTR phát sinh của huyện Chợ Gạo đến năm 2020 50
4.8. Dự báo sự thay đổi thành phần CTR trong thời gian tới 51
CHƯƠNG 5 TÍNH TOÁN THIẾT KẾ BÃI CHÔN LẤP
5.1. Lựa chọn địa điểm bãi chôn lấp 53
5.2. Tính toán thiết kế bãi chôn lấp 54
5.2.1. Lựa chọn quy mô công suất bãi chôn lấp 54
5.2.2. Tính toán diện tích các hố chôn lấp 54
5.2.2.1. Tính toán diện tích đất cần thiết để chôn lấp 55
5.2.2.2. Tính toán diện tích các hố chôn lấp 57
5.2.3. Lớp chống thấm 58
5.2.4. Lớp che phủ cuối cùng 61
5.2.5. Hệ thống thu gom nước rác 62
5.2.5.1. Hệ thống thu gom, thoát nước mặt 62
5.2.5.2. Hệ thống thoát nước rác tại đáy bãi 63
5.2.6. Tính toán lưu lượng nước rỉ rác 64
5.3. Tính toán hệ thống xử lý nước rỉ rác 66
5.3.1. Công nghệ xử lý nước rỉ rác 70
5.3.2. Tính toán các thông số cho hệ thống xử lý nước rỉ rác 71
5.4. Hệ thống thu gom và xử lý khí bãi chôn lấp 77
5.4.1. Các sản phẩm khí 77
5.4.2. Cơ chế hình thành các khí trong bãi chôn lấp 77
5.4.3. Hệ thống thu khí 78
5.4.4.Tính toán lượng khí sinh ra từ bãi chôn lấp 78
5.5. Bố trí mặt bằng 80
5.6. Vận hành bãi chôn lấp 81
5.6.1. Giai đoạn hoạt động của bãi chôn lấp 81
5.6.2. Giai đoạn đóng bãi chôn lấp 83
5.6.3. Quan trắc môi trường bãi chôn lấp 84
5.6.4. Tái sử dụng diện tích bãi chôn lấp 85
5.7. Tính toán kinh tế 85
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Kết luận 88
Kiến nghị 89
Tài liệu tham khảo
Phần phụ lục
91 trang |
Chia sẻ: banmai | Lượt xem: 2160 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tính tóan thiết kế bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt cho huyện Chợ Gạo - Tỉnh Tiền Giang, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
hu gom ñöôïc
M : Löôïng raùc thaûi ra
k : Heä soá thu gom, laáy k = 0,7
è Mtg = 356.820 * 0,7
= 249.774 (taán)
Theå tích CTR caàn ñeå chieám choã laø:
Wtc = Mtg / b
Trong ñoù:
Wtc: theå tích caàn thieát ñeå chöùa CTR ôû baõi raùc
b : tæ troïng CTR, choïn b = 0,8
è Wtc = = 312.217 (m3)
Vôùi ñoä cao toång theå cuûa baõi raùc laø (D = 10m), caùc lôùp raùc daøy (dr = 60cm) vaø lôùp ñaát phuû xen keõ (dd = 20cm)
Soá lôùp raùc choân laáp (L) caàn cho 1 baõi raùc ñöôïc tính:
L = D/ dr+ dd
= 1000/(60 + 20)
= 12,5 (lôùp), choïn 12 (lôùp)
Ñoä cao höõu duïng ñeå chöùa raùc:
d1 = dr* L
= 0,6 * 12
= 7,2(m)
Chieàu cao cuûa caùc lôùp ñaát phuû laø:
d2 = dd* L
= 0,2 * 12
= 2,4 (m)
Dieän tích höõu duïng caàn thieát ñeå choân laáp heát löôïng raùc tính toaùn laø:
Stc = Wtc/d1
= 312.217 / 7,2
= 43.363,5 (m2)
= 4,34 (ha)
Neáu choïn dieän tích ñaát söû duïng cho caùc coâng trình phuï trôï laø 25% thì toång dieän tích baõi choân laáp seõ laø 6 ha.
5.2.2.2. Tính toaùn dieän tích caùc hoá choân laáp
Toång löôïng CTR ñöa vaøo baõi choân laáp töø naêm 2007 – 2020 laø taán 249.774 taán vaø thôøi gian söû duïng cho baõi choân laáp laø 13 naêm. Dieän tích söû duïng ñeå choân laáp laø 4,34 ha, seõ xaây döïng ñöôïc 4 hoá choân vôùi dieän tích baèng nhau. Caùc hoá choân seõ ñöôïc luaân phieân söû duïng theo thöù töï töø 1 ñeán 4, hoá naøy ñaày seõ laáp laïi vaø söû duïng hoá tieáp theo.
à Khoái löôïng CTR cho 1 hoá choân (ñôn nguyeân) laø:
(taán) = 78.054 (m3/ 1 ñôn nguyeân)
Theå tích 1 ñôn nguyeân coù theå ñöôïc tính nhö sau:
Vñn = VI + VII (*)
VI = 1/3 h1[a1b1 + ab + (a1b1ab)1/2]
VII = 1/3 h2 [a2b2 + ab + (a2b2ab)1/2]
Trong ñoù:
VI : Theå tích phaàn chìm cuûa hoá choân laáp
VII : Theå tích phaàn noåi cuûa hoá choân laáp
h1 : Chieàu cao phaàn chìm cuûa hoá choân laáp
h2 : Chieàu cao phaàn noåi cuûa hoá choân laáp
a,b : Caïnh ñaùy lôùn cuûa hoá choân
a1,b1 : Caïnh ñaùy döôùi cuûa hoá choân
a2,b2 : Caïnh ñaùy treân cuûa hoá choân
a1 = a - 2h1 = a - 10
a2 = a - 2h2tg600 = a – 17,32
b1 = b - 2h1 = b - 10
b2 = b - 2h2tg600 = b – 17,32
Vñn = Vraùc + Vvaät lieäuphuû
Theo tính toaùn:
Vvaät lieäuphuû = 28% Vraùc
è Vñn = 128% Vraùc
= 128% * 78.054
= 99.909 (m3)
Choïn: a = 130 m
b = 70 m
à dieän tích S = 9.100 (m2)
a1 =120 m
b1 = 60 m
a2 = 112,68 m
b2 = 52,68 m
Tính Vñn theo coâng thöùc (*) ta ñöôïc:
Vñn = 99.966,766 (m3)
à 4 ñôn nguyeân seõ chieám dieän tích laø:
9.100 * 4 = 36.400 (m2)
= 3,6 4 (ha)
Vaäy:
Chieàu daøi maët hoá laø: 130 m
Chieàu roäng maët hoá: 70 m
Chieàu daøi ñaùy hoá: 120 m
Chieàu roäng ñaùy hoá: 60 m
Chieàu cao hoá: 10 m
5.2.3. Lôùp choáng thaám
Trong quaù trình xöû lyù, vaän haønh baõi choân laáp vaán ñeà nöôùc roø ræ laø vaán ñeà raát ñaùng lo ngaïi khi chuùng thaám xuoáng taàng nöôùc ngaàm cuûa khu vöïc baõi choân laáp. Nhö vaäy vaán ñeà choáng thaám phaûi ñöôïc ñaët ra haøng ñaàu. Nguyeân taéc cuûa vieäc choáng thaám nhö sau:
Keát caáu choáng thaám phaûi ñaûm baûo hieäu quaû thu nöôùc roø ræ cao, thôøi gian söû duïng lôùn hôn 10 naêm;
Vaät lieäu choáng thaám phaûi khoâng bò aên moøn (hoaëc aên moøn chaäm) do caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi vaø caùc chaát xaâm thöïc töø ñaát, coù ñoä beàn choáng thaám hoùa hoïc treân 10 naêm;
Vaät lieäu choáng thaám phaûi coù ñoä beàn cô hoïc toát, choáng laïi caùc löïc neùn, eùp, uoán, luùn khi vaän haønh baõi choân laáp, ñaëc bieät trong thôøi gian hoaït ñoäng choân laáp;
Keát caáu choáng thaám phaûi thuaän lôïi cho vieäc gia coâng vaø söû duïng. Caùc vaät lieäu choáng thaám phaûi reû tieàn, coù saün treân thò tröôøng hoaëc deã gia coâng vôùi nguoàn nguyeân lieäu ñaõ coù vaø khoâng gaây taùc ñoäng phuï vôùi moâi tröôøng cuõng nhö con ngöôøi;
Vaät lieäu söû duïng laøm lôùp loùt ñaùy baõi raùc phaûi coù toác ñoä thaám < 1* 107 cm/s;
Ñoä daøy cuûa lôùp loùt ñaùy phaûi > 0,6m;
Ñaùy baõi raùc phaûi ñaët caùch maïch nöôùc ngaàm > 1,5m.
Ñoái vôùi khu vöïc baõi choân laáp CTR huyeän Chôï Gaïo, lôùp loùt ñaùy coù caáu taïo töø döôùi leân treân nhö sau:
Lôùp ñaát neàn ñaàm chaët;
Lôùp ñaát seùt daøy 0,2m ñaàm chaët;
Lôùp maøng ñòa chaát HDPE daøy 2mm;
Lôùp caùt/ soûi daøy 0,3m giöõ nhieäm vuï thoaùt nöôùc;
Lôùp vaûi ñòa kyõ thuaät daøy 1,5mm;
Lôùp ñaát daøy 0,6m ñaàm chaët coù taùc duïng baûo veä lôùp thoaùt nöôùc vaø laø lôùp phaân caùch;
Lôùp raùc.
Hình 2. Maët caét lôùp loùt ñaùy
Keát caáu choáng thaám maët vaùch hoá:
Veà cô baûn keát caáu choáng thaám vaùch hoá choân laáp cuõng bao goàm caùc lôùp gioáng nhö keát caáu choáng thaám ñaùy hoá. Tuy nhieân, maët vaùch hoá ít phaûi chòu löïc so vôùi maët ñaùy vaø khoâng coù heä thoâng thu gom neân keát caáu maët vaùch hoá coù ñoä daøy thaáp hôn.
Baûng19. Keát caáu choáng thaám maët vaùch hoá
STT
Lôùp
Vaät lieäu
Ñoä daøy
Chöùc naêng
1
Lôùp ñaát hieän höõu ñaàm chaët
Ñaát hieän höõu
Chòu löïc, choáng luùn
2
Lôùp ñaát seùt neùn
Ñaát seùt
60cm
Hoã trôï choáng thaám vaø choáng luùn
3
Lôùp polyme choáng thaám
HDPE
2mm
Khoâng cho nöôùc thaám qua vaùch, thu gom nöôùc xuoáng ñaùy hoá
5.2.4. Lôùp che phuû cuoái cuøng
Heä thoáng lôùp phuû cuoái cuøng coù nhieäm vuï ngaên chaën vaø haïn cheá löôïng nöôùc möa thaâm nhaäp vaøo trong baõi raùc. Maët khaùc, noù coøn ngaên chaën caùc loaïi ñoäng vaät ñaøo hang. Heä thoáng lôùp bao phuû khoâng ñöôïc thaám nhanh hôn heä thoáng lôùp loùt. Noù phaûi hoaït ñoäng vôùi chi phí baûo trì nhoû nhaát vaø taêng cöôøng söï thoaùt nöôùc treân beà maët, ñoàng thôøi giaûm thieåu söï xoùi moøn.
Caáu taïo töø döôùi leân cuûa lôùp che phuû cuoái cuøng nhö sau:
Lôùp raùc ñöôïc ñaàm chaët;
Lôùp ñaát phuû tröïc tieáp leân beà maët chaát thaûi coù chieàu daøy 60cm vôùi haøm löôïng seùt lôùn hôn 30% ñeå ñaûm baûo tính ñaàm neùn choáng thaám. Lôùp phuû tröïc tieáp naøy ñöôïc ñaàm neùn kyõ vaø ñoä doác thoaùt nöôùc laø 3%;
Lôùp maøng ñòa chaát loaïi VLD (very low denity) daøy 1,5mm ngaên khoâng cho nöôùc möa xaâm nhaäp vaøo oâ choân raùc sau khi ñoùng cöûa baõi choân laáp;
Lôùp caùt thoaùt nöôùc daøy 0,2m;
Lôùp ñaát seùt pha daøy 0,6m ñeå troàng caây
Hình 3: Maët caét lôùp che phuû cuoái cuøng
5.2.5. Heä thoáng thu gom nöôùc raùc
Heä thoáng thu gom nöôùc raùc nhaát thieát phaûi ñöôïc laøm trong thôøi kyø chuaån bò baõi ban ñaàu vaø phaûi ñöôïc kieåm soaùt chaët cheõ tröôùc khi ñoå raùc, bôûi ñaøo haøng taán raùc leân ñeå söûa chöõa laø khoâng kinh teá.
5.2.5.1. Heä thoáng thu gom, thoaùt nöôùc maët
Heä thoáng thu gom nöôùc maët ñöôïc xaây döïng ñeå thu nöôùc töø nhöõng khu vöïc khaùc chaûy traøn qua baõi choân laáp. Heä thoáng thoaùt nöôùc khoâng chæ baûo veä nhöõng khu vöïc choân laáp raùc khoûi bò soùi moøn trong thôøi gian hoaït ñoäng maø coøn tieâu thoaùt löôïng nöôùc thöøa ngaám vaøo oâ raùc vaø taïo ra nöôùc raùc. Ñeå haïn cheá nöôùc möa chaûy qua khu vöïc choân raùc, quanh hoá choân raùc ñöôïc xaây döïng ñeâ bao cao khoaûng 2,5m, chieàu daøy maët ñeâ 2,5m ñeå ngaên nöôùc möa.
Raõnh thoaùt nöôùc beà maët coù theå laø raõnh hôû, ñöôïc boá trí xung quanh baõi. Ngay caû nhöõng baõi ñaõ coù heä thoáng thoaùt nöôùc ñaùy cuõng caàn coù heä thoáng raõnh thoaùt nöôùc xung quanh baõi.
5.2.5.2. Heä thoáng thoaùt nöôùc raùc taïi ñaùy baõi
Heä thoáng thoaùt ñaùy naèm beân döôùi lôùp raùc vaø treân lôùp choáng thaám. Heä thoáng naøy coù chöùc naêng daãn nhanh nöôùc raùc ra khoûi baõi, ñaûm baûo haïn cheá löôïng nöôùc trong baõi. Heä thoáng thoaùt nöôùc ñaùy coù theå ñöôïc laøm baèng soûi, vaät lieäu toång hôïp (vaûi ñòa chaát) vaø caùc ñöôøng oáng thoaùt nöôùc.
ÔÛ ñaây nöôùc raùc roø ræ seõ ñi xuyeân qua vuøng loïc. Vuøng naøy ñöôïc laøm baèng vaûi loïc ñòa chaát, khi nöôùc roø ræ ñi qua lôùp vaûi loïc naøy caùc haït coù kích thöôùc lôùn trong nöôùc seõ bò giöõ laïi. Lôùp ñaát baûo veä ôû treân lôùp vaûi loïc daøy 60cm ñeå baûo veä lôùp vaûi khoâng bò phaù hoaïi do xe leân xuoáng ñoå raùc. Lôùp vaûi ñòa chaát naøy cuõng coù taùc duïng giaûm thieåu söï laãn loän vaøo nhau cuûa lôùp ñaát baûo veä vaø lôùp soûi thoaùt nöôùc phía döôùi. Lôùp soûi beân döôùi lôùp vaûi ñòa chaát hoaït ñoäng nhö moät heä thoáng gom vaø loïc nöôùc roø ræ. Lôùp seùt neùn beân döôùi lôùp soûi laø moät raøo caûn hoãn hôïp ñeå ngaên caûn söï di chuyeån cuûa nöôùc roø ræ vaø khí sinh ra trong baõi raùc. Nöôùc roø ræ töø baõi raùc seõ ñöôïc thu gom baèng caùc oáng chaâm loã hay oáng xeû raõnh ñaët trong lôùp soûi, sau ñoù daãn ñeán traïm xöû lyù nöôùc roø ræ ñeå laøm saïch.
Boá trí heä thoáng thu gom nöôùc raùc:
Coù raát nhieàu caùch ñeå boá trí maïng löôùi oáng thu gom nöôùc roø ræ. Nhöng do tính hieäu quaû vaø ñoä tin caäy cao ta seõ söû duïng phöông aùn nhieàu oáng daãn. Phöông phaùp oáng daãn ñöôïc xaây döïng treân nguyeân taéc laép ñaët song song nhieàu oáng thu gom nöôùc roø ræ. Caùc oáng thu gom ñöôïc chaâm loã hay xeû raõnh theo nhieàu höôùng, ñaùy oâ choân laáp coøn ñöôïc taïo doác ñeå taêng hieäu quaû thoaùt nöôùc. Nhôø vaäy nöôùc raùc seõ ñöôïc vaän chuyeån moät caùch nhanh choùng ra khoûi oâ raùc.
Ñoä doác ñòa hình seõ aûnh höôûng ñeán phöông phaùp thu gom. Ñeå thu gom nöôùc raùc töø caùc hoá thu veà heä thoáng xöû lyù nöôùc raùc caàn thieát phaûi söû duïng bôm, söû duïng tuyeán oáng coù coù aùp daãn nöôùc veà traïm xöû lyù.
Heä thoáng caùc oáng thu ñaët theo vò trí thieát keá naèm trong lôùp baûo veä neàn ñaùy ôû khoaûng caùch 15m theo töøng loâ choân laáp vaø trong toaøn boä baõi raùc daãn ra hoá thu gom.). OÁng thu gom nöôùc raùc ñöôïc ñaët doïc theo khu choân laáp. Ñoä doác thieát keá ñaùy cho töøng khu choân laáp laø doác töø phía caùc oáng nhaùnh ra oáng chính laø 3%.
Thu gom nöôùc raùc baèng möông thu nöôùc. Möông thu nöôùc ñöôïc xaây baèng gaïch oáng, vöõa, xi maêng, chieàu roäng 0,6m, thaønh 2 beân cao 0,6m, ñaùy vaø thaønh phía trong ñöôïc laùng vöõa ximaêng choáng thaám, maët ñaùy möông thaáp hôn ñaùy hoá choân raùc khoaûng 0,2m ñeå nöôùc roø ræ töø caùc oáng thu trong baõi raùc coù theå chaûy vaøo raõnh thu gom. Möông thu nöôùc roø ræ ñöôïc xaây döïng ôû cuoái hoá choân raùc taïo thaønh ñoä doác ñeå coù theå thu nöôùc veà caùc hoá ga, nöôùc sau khi thu veà hoá gas ñöôïc bôm qua tram xöû lyù nöôùc thaûi ñeå xöû lyù.
5.2.6. Tính toaùn löu löôïng nöôùc ræ raùc
Nöôùc ræ raùc (coøn goïi laø nöôùc raùc) laø nöôùc baån thaám qua lôùp raùc cuûa caùc oâ choân laáp, keùo theo caùc chaát oâ nhieãm töø raùc chaûy vaøo taàng ñaát ôû döôùi baõi choân laáp.
Nöôùc raùc ñöôïc hình thaønh khi nöôùc thaám vaøo oâ choân laáp. Nöôùc coù theå thaám vaøo theo moät soá caùch sau ñaây:
Nöôùc saün coù vaø töï hình thaønh khi phaân huûy raùc höõu cô trong baõi choân laáp;
Möïc nöôùc ngaàm coù theå daâng leân vaøo caùc oâ choân raùc;
Nöôùc möa rôi xuoáng khu vöïc choân laáp raùc tröôùc khi ñöôïc phuû ñaát vaø tröôùc khi oâ raùc ñöôïc ñoùng laïi;
Nöôùc möa rôi xuoáng khu vöïc baõi choân laáp sau khi oâ raùc ñaày (oâ raùc ñöôïc ñoùng laïi).
Nöôùc raùc ñöôïc hình thaønh khi ñoä aåm cuûa raùc vöôït quaù ñoä aåm giöõ nöôùc. Ñoä giöõ nöôùc cuûa CTR laø löôïng nöôùc lôùn nhaát ñöôïc giöõ laïi trong caùc loã roãng maø khoâng sinh ra doøng thaám höôùng xuoáng döôùi taùc duïng cuûa troïng löïc. Trong giai ñoaïn hoaït ñoäng cuûa baõi choân laáp, nöôùc ræ raùc hình thaønh chuû yeáu do nöôùc möa vaø nöôùc “eùp” ra töø caùc loã roãng cuûa caùc chaát thaûi do caùc thieát bò ñaàm neùn. Söï phaân huûy caùc chaát höõu cô trong raùc chæ phaùt sinh nöôùc ræ raùc vôùi löôïng nhoû.
Löôïng nöôùc ræ raùc sinh ra phuï thuoäc raát nhieàu vaøo ñieàu kieän khí töôïng thuûy vaên, ñòa hình, ñòa chaát cuûa baõi raùc, dieän tích beà maët baõi, nhaát laø khí haäu vaø löôïng möa. Toác ñoä phaùt sinh nöôùc raùc dao ñoäng lôùn theo caùc giai ñoaïn hoaït ñoäng khaùc nhau cuûa baõi raùc. Trong suoát nhöõng naêm ñaàu tieân, phaàn lôùn löôïng nöôùc möa thaâm nhaäp vaøo ñöôïc haáp thuï vaø tích tröõ trong caùc khe hôû vaø loã roãng cuûa chaát thaûi choân laáp. Löu löôïng nöôùc raùc seõ taêng daàn trong suoát thôøi gian hoaït ñoäng vaø giaûm daàn sau khi ñoùng cöûa baõi choân laáp do lôùp phuû cuoái cuøng vaø lôùp thöïc vaät troàng treân maët coù khaû naêng giöõ nöôùc ñeå noù boác hôi, laøm giaûm ñoä aåm thaám vaøo.
Tính löôïng nöôùc raùc:
Löôïng nöôùc raùc roø ræ sinh ra töø baõi raùc ñöôïc tính theo coâng thöùc:
Q = M(W1 – W2) + [P(1 – R) – E] * A
Trong ñoù:
Q : laø löu löôïng nöôùc roø ræ sinh ra trong baõi raùc (m3/ngaøy)
M : khoái löôïng raùc trung bình ngaøy (taán/ngaøy)
W2 : ñoä aåm cuûa raùc sau khi neùn (%)
W1: ñoä aåm cuûa raùc tröôùc khi neùn (%)
P : löôïng möa ngaøy trong thaùng lôùn nhaát (mm/ngaøy)
R : heä soá thoaùt nöôùc beà maët
(Baûng 7.6 Quaûn Lyù CTR – Traàn Hieáu Nhueä, NXBXD – 2001)
E : löôïng nöôùc boác hôi (mm/ngaøy)
A : dieän tích choân raùc moãi ngaøy (m2)
Choïn caùc thoâng soá:
M = 108 (taán/ngaøy) (tính cho nhu caàu cuûa naêm 2020)
W2 = 15% (thöôøng töø 10 – 35%)
W1 =70%
P = 7,5 (mm/ngaøy)
E = 5 (mm/ngaøy) (thöôøng 5 – 6 mm/ngaøy)
R = 0,15 (Ñaát chaët, ñoä doác 0-2% thì heä soá thoaùt nöôùc beà maët laø 0.13-0.17).
Theå tích raùc trung bình moãi ngaøy laø:
108 / 0,8 = 135 (m3)
Dieän tích choân laáp moãi ngaøy vôùi chieàu cao lôùp raùc vaø lôùp ñaát phuû sau moãi ngaøy laø 0,8m (lôùp raùc 60 cm vaø lôùp phuû xen keõ laø 20 cm):
135 / 0,8 = 168,75 (m2)
à A = 168,75 (m2)
Vaäy:
Q = 108 (0,7 – 0,15) + [0,0075(1 – 0,15) – 0.005]* 168,75
= 59,63 (m3/ngaøy), Choïn Q = 60 m3/ngaøy)
5.3. Tính toaùn heä thoáng xöû lyù nöôùc ræ raùc
Nöôùc thaûi töø baõi raùc coù noàng ñoä oâ nhieãm cao, ngoaøi chaát höõu cô ra trong nöôùc roø ræ coøn coù chöùa nhieàu thaønh phaàn oâ nhieãm khaùc, vì vaäy chuùng ta caàn phaûi xöû lyù tröôùc khi cho thaûi ra ngoaøi moâi tröôøng. Chaát löôïng nöôùc khi thaûi ra moâi tröôøng caàn phaûi ñaït tieâu chuaån loaïi II (TCVN 6984 – 2001, loaïi II).
Trong giai ñoaïn ñaàu cuûa baõi raùc möùc ñoä oâ nhieãm cuûa nöôùc roø ræ laø raát cao, nhöng sau moät thôøi gian möùc ñoä naøy giaûm xuoáng vaø chæ coøn caùc chaát khoâng phaân huûy sinh hoïc laø toàn taïi. Chaát löôïng nöôùc roø ræ thöôøng quyeát ñònh bôûi thaønh phaàn cuûa raùc, song ñoàng thôøi cuõng coù moät soá yeáu toá khaùc aûnh höôûng ñeán noù nhö daïng baõi raùc, phöông thöùc choân laáp, kích thöôùc baõi raùc, thôøi gian choân raùc…. Chính vì vaäy, ñeå coù theå coù ñöôïc chaát löôïng nöôùc roø ræ phuïc vuï coâng vieäc thieát keá heä thoáng xöû lyù, ngöôøi ta thöôøng döïa vaøo chaát löôïng nöôùc roø ræ cuûa nhöõng baõi raùc coù loaïi raùc töông töï hoaëc ôû nhöõng baõi raùc töông töï.
Caùc phöông phaùp xöû lyù nöôùc ræ raùc :
Tuaàn hoaøn nöôùc raùc
Nöôùc raùc nguyeân chaát ñöôïc bôm tuaàn hoaøn trôû laïi baõi raùc ñeå cung caáp theâm ñoä aåm cho quaù trình phaân huûy beân trong baõi choân laáp. Ñoàng thôøi caùc chaát höõu cô, BOD, COD coù trong nöôùc raùc seõ ñöôïc giöõ laïi trong baõi choân laáp ñeå laøm chaát dinh döôõng cho vi sinh vaät phaùt trieån, goùp phaàn laøm saïch nöôùc raùc.
Maëc duø ñaây laø phöông phaùp reû tieàn, deã tieán haønh nhöng veà laâu daøi khoù khaû thi. Khi löôïng raùc ngaøy caøng taêng, phöông phaùp naøy seõ khoâng giaûi quyeát heát löôïng nöôùc raùc. Theâm vaøo ñoù, tuy phöông phaùp naøy laøm giaûm BOD, COD nhöng laïi laøm taêng noàng ñoä chaát voâ cô, kim loaïi naëng trong nöôùc raùc, neân noù thích hôïp cho nöôùc raùc töø CTR sinh hoaït hôn laø CTR coâng nghieäp.
ÖÙng duïng caùc quaù trình sinh hoïc ñeå xöû lyù nöôùc ræ raùc töø baõi raùc
Xöû lyù hieáu khí: Caùc coâng trình thöôøng söû duïng laø beå Aeroten, hoà oån ñònh coù suïc khí, ñóa loïc sinh hoïc, beå loïc sinh hoïc, caùnh ñoàng töôùi töï nhieân….
Nhaän xeùt:
Caùc coâng trình xöû lyù thöôøng chieám dieän tích lôùn. Hôn nöõa, nöôùc raùc coù haøm löôïng oâ nhieãm raát cao neân xöû lyù hieáu khí seõ raát toán keùm. Phöông phaùp naøy chæ thích hôïp ôû giai ñoaïn cuoái cuøng khi nöôùc raùc ñaõ qua caùc giai ñoaïn xöû lyù chính.
Xöû lyù kî khí: heä thoáng loïc kî khí, heä thoáng loïc ñeäm giaõn nôû, coâng ngheä ñeäm buøn kî khí doøng chaûy ngöôïc (UASB).
Nhaän xeùt:
So vôùi xöû lyù hieáu khí, xöû lyù kî khí nöôùc ræ raùc cho thaáy tính khaû thi cao hôn vaø nhieàu öu ñieåm vöôït troäi:
Chi phí ñaàu tö, vaän haønh thaáp, löôïng hoùa chaát caàn boå sung ít, khoâng ñoøi hoûi caáp khí, ñôõ toán naêng löôïng maø coøn coù theå thu hoài, taùi söû duïng naêng löôïng töø biogas ;
Giaûm ñöôïc dieän tích coâng trình, cho pheùp vaän haønh vôùi taûi löôïng höõu cô cao.
Nhìn chung, quaù trình sinh hoïc coù theå aùp duïng ñeå xöû lyù nöôùc ræ raùc töø nhöõng baõi choân laáp ñang hoaït ñoäng hoaëc môùi ñoùng cöûa vôùi hieäu quaû khöû cao, laøm giaûm phaàn lôùn caùc chaát höõu cô trong nöôùc thaûi.
Tuy nhieân caùc nghieân cöùu ban ñaàu cho thaáy, quaù trình sinh hoïc khoâng coù khaû naêng xöû lyù nöôùc roø ræ töø nhöõng baõi choân laáp ñaõ ñoùng cöûa hôn moät naêm, cuõng nhö moät soá loaïi nöôùc ræ raùc coù haøm löôïng oâ nhieãm quaù cao hay coù tyû soá BOD/COD thaáp.
ÖÙng duïng caùc quaù trình hoùa lyù ñeå xöû lyù nöôùc roø ræ töø baõi raùc
Keo tuï – taïo boâng: Phöông phaùp naøy ñöôïc aùp duïng ñeå khöû caùc chaát oâ nhieãm daïng keo (kích thöôùc quaù nhoû) baèng caùch söû duïng chaát ñoâng tuï ñeå trung hoøa ñieän tích caùc haït keo raén, nhaèm lieân keát chuùng laïi vôùi nhau, taïo neân caùc boâng caën coù theå laéng baèng troïng löïc.
Caùc chaát ñoâng tuï thöôøng duøng laø muoái nhoâm, saét hoaëc hoãn hôïp cuûa chuùng, trong ñoù phoå bieán nhaát laø Al2(SO4)3 vì Al2(SO4)3 hoøa tan toát trong nöôùc, chi phí thaáp vaø hoaït ñoäng cao trong khoaûng pH = 5 – 7,5. Ngoaøi ra, ngöôøi ta coøn theâm caùc chaát trôï ñoâng tuï giuùp naâng cao toác ñoä laéng cuûa boâng keo, giaûm thôøi gian quaù trình vaø giaûm lieàu löôïng chaát ñoâng tuï caàn thieát.
Tuyeån noåi: Phöông phaùp tuyeån noåi thöôøng ñöôïc söû duïng ñeå taùch caùc taïp chaát lô löûng khoâng tan, caùc haït nhoû hoaëc nheï, laéng chaäm. Quaù trình naøy ñöôïc thöïc hieän baèng caùch suïc caùc boït khí nhoû (thöôøng laø khoâng khí) vaøo trong pha loûng. Caùc boït khí keát dính vôùi caùc haït, keùo chuùng cuøng noåi leân treân beà maët vaø sau ñoù lôùp vaùng naøy ñöôïc thu gom nhôø thieát bò vôùt boït.
Phöông phaùp naøy coù nhieàu öu ñieåm nhö: caáu taïo thieát bò ñôn giaûn, voán ñaàu tö vaø chi phí naêng löôïng vaän haønh thaáp, coù ñoä löïa choïn taùch caùc taïp chaát, toác ñoä quaù trình tuyeån noåi cao hôn quaù trình laéng; nhöôïc ñieåm laø caùc loã mao quaûn thöôøng hay bò baån, taéc.
Haáp phuï: Phöông phaùp haáp phuï thöôøng ñöôïc söû duïng roäng raõi ñeå laøm saïch trieät ñeå caùc chaát höõu cô hoøa tan sau khi xöû lyù sinh hoïc. Chaát haáp phuï coù theå laø than hoaït tính, caùc chaát toång hôïp, moät soá chaát thaûi cuûa saûn xuaát nhö tro, maït saét, ñaát seùt, silicagen…phöông phaùp naøy coù hieäu quaû loïc cao nhöng thöôøng chæ söû duïng ôû giai ñoaïn cuoái.
Thaåm thaáu ngöôïc: Thaåm thaáu ngöôïc ñöôïc öùng duïng ñeå loaïi caùc chaát voâ cô hoøa tan (khöû muoái), laøm loaõng noàng ñoä chaát voâ cô trong dung dòch. Ñaây laø quaù trình loïc dung dòch qua maøng baùn thaám döôùi aùp suaát cao. Maøng loïc cho caùc phaân töû dung moâi ñi qua vaø giöõ laïi caùc haït (phaân töû, ion bò hydrat hoùa) coù kích thöôùc khoâng lôùn hôn kích thöôùc phaân töû dung moâi. Hieäu quaû cuûa quaù trình phuï thuoäc nhieàu vaøo tính chaát cuûa maøng loïc. Thaåm thaáu ngöôïc cuõng chæ ñöôïc duøng ôû giai ñoaïn cuoái cuûa quaù trình xöû lyù sau khi ñaõ qua xöû lyù sinh hoïc hoaëc ñaõ taùch loaïi caùc chaát lô löûng.
ÖÙng duïng caùc quaù trình hoùa hoïc ñeå xöû lyù nöôùc roø ræ töø baõi raùc
Trung hoøa: Laø phöông phaùp thoâng duïng vaø ñôn giaûn nhaát ñoái vôùi caùc chaát oâ nhieãm voâ cô, baèng caùch theâm axit hoaëc bazô ñeå ñieàu chænh pH ñeán möùc chaáp nhaän ñöôïc.
Keát tuûa: Laø phöông phaùp thoâng duïng nhaát ñeå khöû kim loaïi vaø moät soá anion. Kim loaïi bò keát tuûa döôùi daïng hydroxyt, sunfide vaø carbonite baèng caùch theâm caùc chaát laøm keát tuûa vaø ñieàu chænh pH thích hôïp cho quaù trình. Phöông phaùp naøy coù theå khöû haàu heát caùc kim loaïi (As, Cd,Cr3+, Cu, Fe, Pb, Ni, Zn…) vaø nhieàu loaïi anion (PO43-, SO42-, F-…).
Oxy hoùa - khöû: Phöông phaùp oxy hoùa – khöû coù khaû naêng phaân huûy haàu heát caùc chaát höõu cô vaø voâ cô trong nöôùc raùc, chuyeån caùc chaát höõu cô khoù phaân huûy sinh hoïc thaønh deã phaân huûy sinh hoïc (naâng tyû leä BOD/COD, giaûm COD). Phöông phaùp naøy coøn ñöôïc öùng duïng khöû ñoäc moät soá chaát voâ cô (cyanide, amonia, moät soá kim loaïi Fe, Mn, Se, Cr…).
Phöông phaùp naøy ñöôïc thöïc hieän baèng caùch theâm vaøo nöôùc raùc caùc taùc nhaân oxy hoùa, taùc nhaân khöû ôû pH thích hôïp. Caùc chaát oxy hoùa coù theå söû duïng laø clo ôû daïng khí hoaëc hoùa loûng, dioxyt clo, clorat canxi permanganat kali, bicrommat kali, peroxyt hydro (H2O2),ozon, MnO2....
5.3.1. Coâng ngheä xöû lyù nöôùc ræ raùc
Coâng ngheä xöû lyù nöôùc roø ræ töø baõi choân laáp ñöôïc löïa choïn laø phöông phaùp sinh hoïc keát hôïp hoaù lyù. Coâng ngheä xöû lyù ñöôïc löïa choïn döïa treân caùc cô sôû sau:
Löu löôïng nöôùc roø ræ;
Thaønh phaàn vaø tính chaát cuûa nöôùc roø ræ töø baõi choân laáp;
Coâng ngheä xöû lyù phuø hôïp vôùi loaïi nöôùc thaûi coù noàng ñoä oâ nhieãm cao;
Ñieàu kieän kinh teá kyõ thuaät.
Döïa treân tính chaát nöôùc roø ræ töø baõi raùc, ñeà xuaát daây chuyeàn xöû lyù nhö hình 4:
Hồ chứa
Beå ñieàu hoøa
Beå UASB
Beå Aerotank
Beå laéng
Beå khöû truøng
Nguoàn tieáp nhaän
Beå neùn buøn
Hoá choân laáp
Buøn tuaàn hoaøn
Ñöôøng nöôùc raùc
Maùy
caáp khí
caáp khí
Ñöôøng daãn khí
Ñöôøng daãn buøn
Nöôùc ræ raùc
Hình 4. Sô ñoà daây chuyeàn coâng ngheä xöû lyù nöôùc ræ raùc
Thuyeát minh daây chuyeàn coâng ngheä:
Nöôùc ræ raùc (coù haøm löôïng BOD, COD cao) töø heä thoáng oáng, raõnh thu gom nöôùc trong hoá choân laáp ñöôïc ñöa veà hoà chöùa. Töø hoà chöùa nöôùc raùc seõ ñöôïc bôm qua beå ñieàu hoøa nhaèm hoøa troän noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm, giöõ oån ñònh löu löôïng nöôùc cho caùc coâng trình xöû lí tieáp theo. Taïi ñaây, nöôùc raùc ñöôïc bôm vôùi moät löu löôïng oån ñònh vaøo beå phaûn öùng kî khí UASB. Beå UASB seõ laøm giaûm haøm löôïng BOD, COD töø haøm löôïng raát cao xuoáng thaáp hôn nhôø hoaït ñoäng cuûa caùc vi sinh vaät kî khí phaân huûy caùc chaát höõu cô coù trong nöôùc raùc thaønh caùc chaát voâ cô ôû daïng ñôn giaûn vaø khí biogas (CO, CH4, H2S, NH3 …). Tieáp theo, nöôùc thaûi seõ ñöôïc daãn ñeán beå Aerotank, taïi ñaây dieãn ra quaù trình sinh hoïc hieáu khí ñöôïc duy trì nhôø khoâng khí caáp töø maùy thoåi khí. ÔÛ ñaây, caùc vi sinh vaät ôû daïng hieáu khí (buøn hoaït tính) seõ phaân huûy caùc chaát höõu cô coøn laïi trong nöôùc raùc thaønh caùc chaát voâ cô ñôn giaûn. Hoãn hôïp nöôùc raùc vaø buøn hoaït tính töø beå Aerotank seõ ñi qua beå laéng. Beå naøy coù taùc duïng laéng buøn hoaït tính ñaõ qua xöû lyù ôû beå Aerotank. Buøn ôû beå laéng seõ ñöôïc tuaàn hoaøn laïi beå Aerotank, phaàn buøn dö seõ ñöôïc ñöa qua beå neùn buøn. Beå neùn buøn coù taùc duïng taùch nöôùc trong buøn vaø laøm giaûm ñoä aåm cuûa buøn vaø theå tích buøn. Buøn sau taùch nöôùc coù theå xöû lí ôû hoá choân laáp. Töø beå Aerotank nöôùc thaûi ñöôïc daãn sang beå laéng, taïi ñaây dieãn ra quaù trình taùch giöõa nöôùc raùc vaø buøn hoaït tính. Buøn hoaït tính laéng xuoáng ñaùy, nöôùc ôû phía treân ñöôïc daãn qua beå khöû truøng nhaèm tieâu dieät caùc vi khuaån coøn laïi. Nöôùc raùc sau khi qua beå khöû truøng ñaït tieâu chuaån Vieät Nam TCVN 5945 – 2005 vaø ñöôïc thaûi vaøo nguoàn tieáp nhaän.
5.3.2. Tính toaùn caùc thoâng soá cho heä thoáng xöû lyù nöôùc ræ raùc
Caùc thoâng soá tính toaùn:
= 60m3/ngaøy.ñeâm
= 0,000694 m3/s = 0,694 l/s
Nhieät ñoä nöôùc raùc 27 oC
BOD = 4200 mg/l
à COD = BOD / 0,68 = 4200 / 0,68 = 6176 mg/l
SS = 200 mg/l
Beå ñieàu hoøa:
Thôøi gian löu nöôùc trong beå: t = 12 h
Theå tích beå:
m3
Choïn chieàu cao xaây döïng cuûa beå: H = h + hbv = 2,5m
Vôùi: h = 2 m laø chieàu cao phaàn chöùa nöôùc
hbv = 0,5 m chieàu cao baûo veä (qui phaïm 0,3 – 0,5m)
Dieän tích cuûa beå: m2
Choïn chieàu roäng beå laø 3 m vaø chieàu daøi beå laø 4 m
Vaäy: Beå ñieàu hoøa coù kích thöôùc laø 3m x 4m x 2,5 m.
Beå UASB:
Beå xöû lyù sinh hoïc kî khí ñöôïc söû duïng ñoái vôùi nguoàn nöôùc ræ raùc coù noàng ñoä oâ nhieãm cao, nöôùc ræ raùc ñöôïc xöû lyù baèng beå UASB tröôùc khi vaøo beå hieáu khí. Nöôùc ræ raùc khi qua beå sinh hoïc hieáu khí phaûi coù taûi troïng BOD £ 500 mg/l. Vì vaäy, nöôùc ræ raùc phaûi ñi qua coâng trình xöû lyù kî khí tröôùc sau ñoù môùi qua coâng trình hieáu khí.
Thoâng soá ñaàu vaøo:
pH = 6,8¸7,5
BOD5 = 4.200mg/l
COD = 6176 mg/l
SS = 200 mg/l
Yeâu caàu xöû lyù COD ñaàu ra £ 500mg/l ñeå ñöa sang quy trình xöû lyù hieáu khí tieáp theo.
Hieäu quaû laøm saïch:
Löôïng COD caàn khöû trong 1 ngaøy:
Choïn taûi troïng xöû lyù cuûa beå UASB: 4 -10 kgCOD/m3.ngñ
C hoïn L = 10kgCOD/m3.ngñ
(Trònh Xuaân Lai _Tính toaùn thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi).
Dung tích phaàn xöû lyù yeám khí caàn thieát
V = G/L = 340,5/10 = 34,05 m3
Ñeå giöõ cho lôùp buøn hoaït tính ôû traïng thaùi lô löûng thì toác ñoä nöôùc daâng trong beå giöõ trong khoaûng 0,6 ¸ 0,9 m3/h, choïn v= 0,7 m3/h (Trònh Xuaân Lai -Tính toaùn thieát keá HTXLNT.).
Dieän tích beà maët caàn thieát cuûa beå:
F = Q / v = 60 / (24´0,7) = 3,57m2, choïn 4 m2
Choïn beå hình chöõ vuoâng 2m ´ 2m
Chieàu cao phaàn xöû lyù yeám khí
hxl = V/F = 34,05 / 4 = 8,5m
Toång chieàu cao cuûa beå:
H = hxl + hvl + hbv
Trong ñoù hxl: Chieàu cao caàn xöû lyù yeám khí.
hvl: Chieàu cao vuøng laéng, ñeå baûo ñaûm khoâng gian an toaøn cho buøn laéng xuoáng phía döôùi thì chieàu cao vuøng laéng phaûi lôùn hôn 1m neân choïn hvl = 1,2m.
hbv: Chieàu cao baûo veä, hbv = 0,3m (qui phaïm 0,3 – 0,5m)
à H = 8,5 + 1,2 + 0,3 = 10m
Thôøi gian nöôùc löu trong beå:
T = 24 ´ V/ Q = 24 ´ 34 / 60 = 13,6 h
trong ñoù : V = H’ ´ F = 8,5 ´ 4 = 34m3
Thoâng soá ñaàu ra:
COD = 500mg/l
BOD = 500 x 0,68 = 340mg/l
SS = 200 ´ 0,2 = 100 mg/l (E = 80%)
Beå Aerotank:
Beå Aerotank tieáp nhaän nöôùc ræ raùc töø beå UASB. Beå coù nhieäm vuï xöû lyù trieät ñeå caùc chaát höõu cô coøn laïi trong nöôùc. Trong beå buøn hoaït tính dieãn ra quaù trình oxy hoùa sinh hoùa caùc chaát höõu cô hoøa tan vaø daïng keo vôùi söï tham gia cuûa vi sinh vaät hieáu khí. Trong beå coù heä thoáng suïc khí treân khaép dieän tích beå nhaèm cung caáp oxy, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho vi sinh vaät hieáu khí sinh tröôûng, phaùt trieån vaø phaân giaûi caùc chaát oâ nhieãm. Haøm löôïng buøn hoaït tính neân duy trì ôû noàng ñoä MLSS trong khoaûng 2.500 – 4.000 mg/l. Do ñoù, taïi beå Aerotank, moät phaàn buøn dö töø beå laéng seõ ñöôïc tuaàn hoaøn trôû laïi ñeå baûo ñaûm noàng ñoä buøn nhaát ñònh trong beå.
Caùc thoâng soá tính toaùn:
Löu löôïng trung bình: QTB = 60m3/ngaøy.ñeâm
Haøm löôïng BOD20 ñaàu vaøo: So = 340 mg/l
à BOD5 = 0,68 x 340 = 231,2 mg/l
Haøm löôïng SS ñaàu vaøo: Co = 100 mg/l
Haøm löôïng BOD5 caàn ñaït sau xöû lyù: 30 mg/l
Haøm löôïng SS trong nöôùc thaûi caàn ñaït sau xöû lyù: 50 mg/l
8
Haøm löôïng caën lô löûng coù 60% laø caën höõu cô vaø ñoä tro z = 0,2
Theå tích beå aerotank:
= 16,6m3
Trong ñoù:
qC: Thôøi gian löu buøn (ñoái vôùi nöôùc roø ræ cuûa baõi choân laáp qC = 5 ¸ 15 ngaøy) choïn qC = 10 ngaøy.
Y : Heä soá naêng suaát söû duïng chaát neàn (heä soá saûn löôïng buøn). Ñoái vôùi nöôùc thaûi roø ræ cuûa baõi choân laáp Y = 0,4 ¸ 0,8 mgVSS/mgBOD.
Choïn Y = 0,6
X : Noàng ñoä buøn hoaït tính trong beå (X= 3.000 mg/l)
Kd: Heä soá phaân huûy noäi baøo, ñoái vôùi nöôùc thaûi roø ræ Kd = 0,06 ngaøy-1.
BOD5 cuûa chaát lô löûng trong nöôùc thaûi ñaàu ra:
Löôïng chaát höõu cô trong nöôùc thaûi ra khoûi beå laéng: 0,6 x 50 = 30 mg/l
Löôïng caën höõu cô tính theo COD:
(1– z)x30 x1,42 = 0,8x30 x1,42 = 34,08 mg/l
(1,42: löôïng mg O2 tieâu thuï treân 1 mg teá baøo bò oxy hoùa).
Löôïng BOD5 coù trong caën ra khoûi beå laéng: 34,08 x 0,6 = 20,448 mg/l
Löôïng BOD5 hoøa tan trong nöôùc ôû ñaàu ra: S = 30 – 20,448 = 9,552 mg/l
Choïn chieàu cao höõu ích hhi=3 m (theo tieâu chuaån xaây döïng 5184 vôùi löu löôïng 60m3/ngaøy.ñeâm thì beå arotank coù chieàu cao töø 3 – 5 m).
Choïn chieàu cao baûo veä hbv = 0,3m
Chieàu cao toång coäng H = 3 + 0,3 = 3,3m
Dieän tích cuûa beå: = 5m2
Choïn beå aerotank hình troøn coù ñöôøng kính:
= 2,5m
Beå laéng:
Löu löôïng tính toaùn coù theå keå ñeán söï tuaàn hoaøn cuûa nöôùc raùc:
Qℓ = Q ´ (1 + a) = 60 ´ (1 + 0,6) = 96m3/ngñ
Taûi troïng beà maët:
LA = [16¸32.8](m3/m2ngñ)
Choïn LA = 20 (m3/m2ngñ)
Dieän tích beà maët beå laéng theo taûi troïng beà maët:
Fa = Qℓ/LA = 96/20 = 4,8m2 (*)
Taûi troïng buøn:
Lb = [3,9¸5,85] kg/m2h
Choïn Lb = 5 kg/m2h
Dieän tích beà maët beå laéng theo taûi troïng buøn:
Vôùi MLSS = X/0,8 = (3.000/0,8) ´ 10-3 = 3,75kg/m3
= 3m2
Fa > Fb neân dieän tích maët beå laéng tính theo (*)
F = Fa = 4,8m2
Ñöôøng kính beå laéng:
= 2,5m
Choïn chieàu cao vuøng laéng hvl = 3m
Chieàu cao lôùp buøn hb = 1,5m
Chieàu cao baûo veä hbv = 0,3m
Chieàu cao thöïc cuûa beå:
H = hvl + hb + hbv = 3 + 1,5 + 0,3 = 4,8m Î [3,7¸6]m
Chieàu cao oáng trung taâm h = 60%hvl = 0,6 ´ 3 = 1,8m
Taûi troïng maùng traøn:
LS = Qℓ/(pD) = 96/(3,14 ´ 1,83) = 17 m3/m2.ngñ
5.4. Heä thoáng thu gom vaø xöû lyù khí baõi choân laáp
5.4.1. Caùc saûn phaåm khí
Caùc saûn phaåm khí chuû yeáu ñöôïc taïo thaønh ôû baõi raùc laø methane, amonia, sulphua hydro, carbondioxide… Khí sinh hoïc laø saûn phaåm cuûa quaù trình phaân huyû cuûa caùc chaát höõu cô coù trong baõi choân laáp. Thaønh phaàn cuûa khí gas trong giai ñoaïn ñaàu chuû yeáu laø carbondioxide (CO2) vaø moät soá loaïi khí nhö N2 vaø O2. Söï coù maët cuûa khí CO2 trong baõi choân laáp taïo ñieàu kieän cho vi sinh vaät kî khí phaùt trieån vaø töø ñoù baét ñaàu giai ñoaïn hình thaønh khí methane. Nhö vaäy, khí gas coù hai thaønh phaàn chuû yeáu laø CH4 vaø CO2 chieám khoaûng töø 40 – 50%. Cô caáu caùc thaønh phaàn khí naøy phuï thuoäc vaøo hình thöùc baõi choân laáp laø kî khí hay hieáu khí. Maëc duø sulphua hydro laø khí ñoäc ñoái vôùi con ngöôøi song hieám khi naøo noù coù theå tích tuï ôû baõi raùc tôùi noàng ñoä coù theå gaây aûnh höôûng ñeán con ngöôøi. Tuy nhieân vaán ñeà caàn chuù yù laø caùc baõi raùc choân laáp kî khí coù chöùa nhieàu chaát höõu cô do vaäy methane coù theå hình thaønh tôùi moät noàng ñoä ñuû cao ñeå coù theå gaây ra tình traïng chaùy noå, oâ nhieãm moâi tröôøng baõi choân laáp vaø caùc khu vöïc xung quanh. Moái nguy hieåm naøy thaäm chí coøn keùo daøi caû sau khi baõi raùc ñaõ hoaøn taát vieäc choân laáp. Vì vaäy baõi choân laáp raùc thaûi hôïp veä sinh nhaát thieát phaûi coù heä thoáng thu gom vaø xöû lyù khí.
5.4.2. Cô cheá hình thaønh caùc khí trong baõi choân laáp
Caùc chaát höõu cô trong baõi raùc taïo ra raát nhieàu loaïi khí, phuï thuoäc vaøo quaù trình phaân huûy vaø oån ñònh do caùc vi sinh vaät. Quaù trình phaân huûy thay ñoåi phuï thuoäc vaøo caùc vi sinh vaät lieân quan. Thoâng thöôøng chuùng ñöôïc chia ra thaønh hai daïng: phaân huûy hieáu khí nhôø hoaït ñoäng cuûa caùc vi sinh vaät tieâu thuï oxy vaø phaân huûy kî khí nhôø hoaït ñoäng cuûa caùc vi sinh vaät khoâng caàn ñeán oxy. Quaù trình phaân huûy ñöôïc theå hieän baèng coâng thöùc sau:
Phaân huûy hieáu khí:
(HaObNc + 1/4(4 + a-2b-3c)O2 à CO2 + 1/2(a-3c) H2O + cNH3
Phaân huûy kî khí:
(HaObNc + 1/4(4 + a-2b-3c)H2O à CO2 + 1/8(4-a-2b+3c) CO2
+ 1/8(4+a-2b-3c)CH4 + cNH3
Trong thöïc teá, khoâng theå giöõ toaøn boä moät baõi raùc trong ñieàu kieän kî khí, ñoàng thôøi cuõng khoâng theå traùnh ñöôïc vieäc ñeå chuùng toàn taïi trong ñieàu kieän kî khí. Trong phaân huyû kî khí, caùc chaát khí nhö methane (CH4), dioxit carbon (CO2), ammonia (NH3) ñöôïc giaûi phoùng ra cuøng vôùi moät löôïng raát nhoû sulphua hydro (H2S), sulphua methyl (CH3)2S, methyl mecaptan (CH3SH).
5.4.3. Heä thoáng thu khí
Khi moät oâ CTR ñang ñöôïc ñoå ñaày thì gas cuõng baét ñaàu phaùt sinh, vì vaäy heä thoáng thu gom vaø xöû lyù khí cuõng phaûi ñöôïc xaây döïng cuøng luùc vôùi caùc coâng vieäc ban ñaàu cuûa baõi choân laáp.
Coù hai loaïi heä thoáng thoaùt khí cô baûn laø heä thoáng thoaùt khí bò ñoäng (ñoái vôùi baõi choân laáp loaïi nhoû vaø vöøa) hoaëc heä thoáng thu khí gas chuû ñoäng (ñoái vôùi caùc loaïi baõi choân laáp pheá thaûi lôùn, coù nhieàu pheá thaûi). Baõi choân laáp CTR taïi huyeän Chôï Gaïo laø baõi choân laáp thuoäc loaïi nhoû vì vaäy ta seõ thu khí gas baèng caùc gieáng khoan ñöôïc phaân boá ñeàu nhau treân toaøn boä dieän tích baõi chöùa chaát thaûi. Caùc gieáng khoan vaøo lôùp pheá thaûi (döôùi lôùp phuû baõi) toái thieåu laø 1 m. Khoaûng caùch caùc gieáng gas ñöôïc thieát keá caùch nhau khoaûng töø 40 – 70m. Caùc gieáng gas ôû cuøng moät hoá choân laáp seõ ñöôïc noái vaøo oáng gas chính, oáng gas chính naøy seõ daãn gas ñeán heä thoáng xöû lyù. Xung quanh loã khoan thu hoài khí gas phaûi ñöôïc neùn kyõ baèng seùt deûo vaø ximaêng. Chieàu cao oáng thoaùt khí phaûi cao hôn ñænh lôùp ñaát toái thieåu laø 0,2 m ñeå khí thoaùt thaúng ngay treân baõi choân laáp.
5.4.4.Tính toaùn löôïng khí sinh ra töø baõi choân laáp
Thoâng thöôøng löôïng khí gas ôû baõi choân laáp coù saûn löôïng lôùn nhaát laø 5 naêm ñaàu tieân, ñaït ñöôïc khoaûng töø 4 – 14m3 CH4/1 taán pheá thaûi khoâ vaø keùo daøi khoaûng 20 naêm keå töø khi giai ñoaïn yeám khí baét ñaàu xuaát hieän. Sau ñoù khaû naêng saûn sinh khí bò giaûm daàn, thaäm chí coù baõi chæ coøn laø hieän töôïng nhoû gioït (thu hoài khí trong tình traïng ngaét quaõng), khi ñoù coù theå taïm ngöng vieäc thu hoài khí trong moät thôøi gian.
Coù theå döï baùo löôïng khí saûn sinh ra taïi baõi choân laáp cuûa huyeän Chôï Gaïo trong thôøi gian 20 naêm nhö sau:
Löôïng khí gas saûn sinh trung bình laø 13m3/1 taán pheá thaûi khoâ trong thôøi gian 20 naêm sau khi baõi trôû neân yeám khí (Baûng 7.12 – Traàn Hieáu Nhueä – NXBXD 2001).
Löôïng raùc ñöa vaøo baõi töø 2007 ñeán 2020: 356.820 taán
Q = 356.820 * 13
= 4.638.660 m3
Vaäy:
Löôïng khí gas sinh ra trung bình 1 naêm laø: 231.933m3
Löôïng khí gas sinh ra trong moät ngaøy laø: 653 m3
Löôïng khí gas sinh ra trong moät giôø laø: 26 m3
Vôùi löôïng khí sinh ra taïi baõi choân laáp khoâng lôùn laém (26m3/h). Vì vaäy khoâng theå thu hoài laøm nguoàn naêng löôïng, ñeå ñaûm baûo an toaøn cho moâi tröôøng chuùng ta coù theå xöû lyù baèng caùch ñoát boû löôïng khí naøy.
Tính toaùn baùn kính thu hoài khí treân caùc hoá choân:
Giôùi haïn baùn kính cuûa gieáng thu hoài khí gas ñöôïc xaùc ñònh theo coâng thöùc:
R =
Trong ñoù:
R: baùn kính thu hoài (m)
Q: saûn löôïng khí (m3/h)
D: tyû troïng cuûa raùc thaûi (taán/m3)
h: chieàu saâu choân laáp CTR (m)
q: toác ñoä taïo khí (m3/taán.h)
Caùc thoâng soá tính toaùn:
D = 0,8 taán/m3
h = 10m
q = 8,9*10-4
Q = Ql*13
Trong ñoù:
Q: löôïng khí sinh ra trong hoá choân trong 2 naêm ñaàu
Ql: löôïng raùc ñöôïc choân trong hoá choân laáp
Q = 37.544 * 13 = 488.072 m3
Qh = (488.072) / (2* 365* 24) = 27,86 (m3/h)
è R = 35 (m)
Vaäy baùn kính caùc gieáng thu hoài khí gas trong caùc hoá choân laáp laø 35m. Töùc laø moät hoá choân laáp seõ boá trí 2 gieáng thu khí gas, khoaûng caùch giöõa caùc gieáng laø 50m.
5.5. Boá trí maët baèng
Toång dieän tích cuûa baõi choân laáp CTRSH huyeän Chôï Gaïo laø 6 ha. Vieäc boá trí caùc hoá choân vaø caùc coâng trình trong baõi choân laáp seõ phuï thuoäc vaøo ñòa hình, ñòa maïo cuûa khu ñaát baõi choân laáp. Baõi choân laáp goàm caùc coâng trình sau:
Baõi choân laáp naèm ôû vuøng ñoàng baèng do vaäy caàn coù heä thoáng ñeâ (khoâng thaám) bao quanh baõi choân laáp nhaèm ngaên caùch baõi choân laáp vôùi xung quanh vaø ngaên nöôùc thaám vaøo baõi choân laáp trong muøa möa. Ñeâ bao coù ñoä cao 3m, maët ñeâ roäng 4m coù raøo vaø troàng caây, coù heä thoáng thu gom nöôùc möa rieâng vaø ñoå ra caùc keânh thoaùt nöôùc cuûa khu vöïc.
Haøng raøo vaø vaønh ñai caây xanh:
Ñoái vôùi baõi choân laáp nhaát thieát phaûi coù haøng raøo quanh baõi;
Ñoái vôùi vaønh ñai caây xanh xung quanh baõi choân laáp neân löïa choïn loaïi caây coù taùn roäng, ít ruïng laù, xanh quanh naêm. Chieàu cao cuûa caây toái thieåu thöôøng baèng chieàu cao cuûa baõi choân laáp, troàng töø haøng raøo vaøo baõi khoaûng 10m;
Caây xanh caàn ñöôïc troàng ôû nhöõng khu ñaát chöa ñöôïc söû duïng vaø ñaát troáng ôû khu vöïc nhaø kho vaø coâng trình phuï trôï;
Caây xanh coøn ñöôïc troàng doïc hai beân ñöôøng daãn töø ñöôøng giao thoâng chính vaøo baõi choân laáp.
Ñöôøng trong baõi choân laáp phaûi thuaän tieän, ñuû roäng ñeå caùc loaïi xe, maùy moùc hoaït ñoäng thuaän lôïi.
Nhaø baûo veä
Traïm caân
Khu ñieàu haønh
Khu vöïc choân laáp (43.400m2)
Nhaø kho
Traïm xöû lyù nöôùc roø ræ raùc
Nhaø xe
Khu vöïc thu vaø xöû lyù khí gas
Heä thoáng quan traéc moâi tröôøng
13)Heä thoáng thoaùt vaø ngaên doøng maët.
5.6. Vaän haønh baõi choân laáp
5.6.1. Giai ñoaïn hoaït ñoäng cuûa baõi choân laáp
1) Raùc tröôùc khi vaøo baõi ñoå phaûi qua saøn tieáp nhaän. Khoái löôïng raùc cuûa moãi chuyeán chuyeân chôû ñöôïc caân baèng caân ñieän töû ñaët ôû tröôùc coång. Khoái löôïng raùc moãi ngaøy chuyeån ñeán baõi choân laáp raùc ñöôïc thoáng keâ vaø ñöa vaøo maùy tính haøng ngaøy. Ban quaûn lyù chæ tieáp nhaän caùc loaïi raùc thaûi naèm trong danh muïc cho pheùp ñöôïc choân laáp vaø phaûi laäp soå ñaêng kyù theo doõi ñònh kyø haøng naêm theo caùc ñeà muïc sau:
- Teân ngöôøi laùi xe vaän taûi chaát thaûi;
Tính chaát cuûa chaát thaûi, neáu laø buøn seät phaûi ghi roõ haøm löôïng caën;
Löôïng chaát thaûi;
Thôøi gian (ngaøy, thaùng, naêm) vaän chuyeån chaát thaûi;
Nguoàn phaùt sinh chaát thaûi, neáu laø chaát thaûi coâng nghieäp thì phaûi ghi roõ teân nhaø maùy, xí nghieäp.
Soå saùch ghi cheùp phaûi ñöôïc löu giöõ vaø baûo quaûn taïi baõi choân laáp trong thôøi gian vaän haønh vaø sau ít nhaát laø 5 naêm keå töø ngaøy ñoùng baõi choân laáp.
2) Saøn tieáp nhaän raùc (löu raùc) coù dieän tích khoaûng 1.000m2 vì moät phaàn raùc ñöôïc chuyeån thaúng ñeán oâ choân raùc. Trong caùc ngaøy leã teát, hoaëc trong tröôøng hôïp coù söï coá oâ choân laáp raùc seõ ñöôïc tröõ taïm taïi saøn tieáp nhaän. Ngoaøi ra, khi coù möa lôùn lieân tuïc, raùc seõ ñöôïc löu laïi saøn tieáp nhaän maø khoâng chuyeån ra oâ choân laáp ñeå traùnh aûnh höôûng ñeán quaù trình ñaàm neùn raùc.
Khu naøy cuõng ñöôïc duøng ñeå chöùa pheá lieäu taùi söû duïng vaø khoù phaân huyû.
3) Chaát thaûi phaûi ñöôïc choân laáp thaønh caùc lôùp rieâng reõ vaø ngaên caùch nhau baèng caùc lôùp ñaát phuû.
Chaát thaûi khi choân laáp phaûi ñöôïc san ñeàu vaø ñaàm neùn kyõ (baèng maùy ñaàm neùn 6 – 8 taán) thaønh nhöõng lôùp coù chieàu daøy toái ña 60cm, ñaûm baûo tyû troïng chaát thaûi toái thieåu sau ñaàm neùn 0,8 taán/m3;
Phaûi tieán haønh phuû lôùp ñaát trung gian treân beà maët raùc khi raùc ñaõ ñöôïc ñaàm neùn chaët (theo caùc lôùp) coù ñoä cao 0,6m, beà daøy lôùp ñaát phuû ñaït 20cm;
Ñaát phuû phaûi coù thaønh phaàn haït seùt >30% ñuû aåm ñeå ñaàm neùn. Lôùp ñaát phuû phaûi ñöôïc traûi ñeàu khaép vaø kín lôùp chaát thaûi vaø sau khi ñöôïc ñaàm neùn kyõ thì coù ñoä daøy khoaûng 20cm.
4) OÂ choân laáp:
- Thöïc hieän thi coâng töø hoá choân raùc ñaàu tieân (hoá 1) ôû vò trí ñaõ ñöôïc thieát keá theo maët baèng boá trí. Hoá choân seõ ñöôïc ñaøo saâu 5m, ñaát ñaøo leân töø hoá choân seõ ñöôïc duøng ñeå laøm lôùp phuû vaø laøm ñöôøng leân xuoáng hoá choân;
- Khi raùc ñöôïc ñoå vaøo hoá 1 thì tieán haønh thi coâng hoá 2. Ñaát ñaøo leân töø hoá 2 cuõng seõ ñöôïc duøng ñeå laøm lôùp phuû ôû hoá 1. Cöù nhö vaäy caùc hoá choân trình töï ñöôïc thöïc hieän;
- Raùc thaûi ñoå xuoáng hoá choân theo phöông phaùp ñoå laán daàn.
5) Caùc oâ choân laáp phaûi ñöôïc phun thuoác dieät coân truøng (phun EM vaø raûi Bokasi khöû muøi, phun thuoác dieät maàm beänh).
6) Caùc phöông tieän vaän chuyeån chaát thaûi sau khi ñoå chaát thaûi vaøo baõi choân laáp caàn phaûi ñöôïc röûa saïch tröôùc khi ra khoûi phaïm vi baõi choân laáp.
7) Heä thoáng thu gom vaø xöû lyù nöôùc thaûi phaûi thöôøng xuyeân hoaït ñoäng vaø ñöôïc kieåm tra, duy tu, söûa chöõa, xaû röûa ñònh kyø ñaûm baûo coâng suaát thieát keá.
8) Cho pheùp söû duïng tuaàn hoaøn nöôùc raùc nguyeân chaát töø heä thoáng thu gom cuûa baõi choân laáp hoaëc buøn seät phaùt sinh ra töø heä thoáng xöû lyù nöôùc raùc trôû laïi töôùi leân baõi choân laáp ñeå taêng cöôøng quaù trình phaân huyû chaát thaûi trong ñieàu kieän sau:
- Chieàu daøy lôùp raùc ñang choân laáp phaûi lôùn hôn 4m;
- Phaûi aùp duïng kyõ thuaät töôùi ñeàu treân maët;
- Khoâng aùp duïng cho nhöõng vuøng cuûa oâ choân laáp khi ñaõ tieán haønh phuû lôùp cuoái cuøng.
5.6.2. Giai ñoaïn ñoùng baõi choân laáp
- Vieäc ñoùng baõi choân laáp ñöôïc thöïc hieän khi löôïng chaát thaûi ñaõ ñöôïc choân laáp trong baõi choân laáp ñaït ñöôïc dung tích lôùn nhaát nhö thieát keá kyõ thuaät;
- Baõi choân laáp phaûi ñöôïc tieán haønh thöïc hieän thi coâng lôùp phuû cuoái cuøng tröôùc khi ñoùng baõi. Ñoä doác töø chaân ñeán ñænh baõi taêng daàn töø 3 – 5%, luoân ñaûm baûo thoaùt nöôùc toát vaø khoâng tröôït lôû, suït luùn. Troàng coû vaø caây xanh khi ñaõ hoaøn thaønh baõi choân laáp;
- Trong baõi choân laáp caàn phaûi tieán haønh song song vieäc vaän haønh baõi choân laáp vôùi vieäc xaây döïng caùc oâ choân laáp môùi, ñoùng caùc oâ ñaày. Vì vaäy, caùc coâng vieäc ñeàu phaûi tuaân thuû caùc quy ñònh cho töøng coâng ñoaïn;
- Sau khi ñoùng baõi, vaãn khoâng ñöôïc pheùp cho ngöôøi vaø suùc vaät vaøo töï do, ñaëc bieät treân ñænh baõi nôi taäp trung khí gas. Phaûi coù caùc bieån baùo, chæ daãn an toaøn trong baõi choân laáp.
5.6.3. Quan traéc moâi tröôøng baõi choân laáp
1) Taát caû caùc baõi choân laáp ñeàu phaûi quan traéc veà moâi tröôøng vaø toå chöùc theo doõi bieán ñoäng moâi tröôøng trong khu vöïc baõi choân laáp. Chæ tieâu phaân tích theo tieâu chuaån Vieät Nam veà moâi tröôøng.
2) Quan traéc moâi tröôøng bao goàm vieäc quan traéc moâi tröôøng khoâng khí, moâi tröôøng nöôùc, moâi tröôøng ñaát vaø heä sinh thaùi, moâi tröôøng lao ñoäng, söùc khoeû coäng ñoàng khu vöïc laân caän. Vò trí caùc traïm quan traéc caàn ñaët ôû caùc ñieåm ñaëc tröng coù theå xaùc ñònh ñöôïc caùc dieãn bieán cuûa moâi tröôøng aûnh höôûng cuûa baõi choân laáp taïo neân.
3) Ñoái vôùi caùc traïm quan traéc töï ñoäng phaûi tieán haønh quan traéc vaø nhaäp soá lieäu haøng ngaøy. Khi chöa coù traïm quan traéc töï ñoäng thì tuøy thuoäc vaøo thôøi kyø hoaït ñoäng hay ñoùng baõi maø thieát keá vò trí vaø taàn suaát quan traéc cho hôïp lyù, ñaûm baûo theo doõi ñöôïc toaøn boä caùc dieãn bieán moâi tröôøng do hoaït ñoäng cuûa baõi choân laáp.
4) Quan traéc kieåm tra ñoä doác, ñoä suït luùn cuûa lôùp phuû vaø thaûm thöïc vaät 2 laàn/naêm (khi chöa coù traïm quan traéc töï ñoäng). Neáu coù vaán ñeà thì phaûi ñieàu chænh ngay.
5) Cheá ñoä baùo caùo: haøng naêm ñôn vò quaûn lyù baõi choân laáp phaûi coù baùo caùo vaøo thaùng cuoái naêm cuûa moãi naêm veà hieän traïng moâi tröôøng cuûa baõi cho caùc cô quan quaûn lyù. Ngoaøi taøi lieäu caùc keát quaû ño ñaïc, quan traéc phaûi coù caùc baùo caùo veà ñòa chaát thuûy vaên, ñòa chaát coâng trình, thuyeát minh chi tieát hoaït ñoäng caùc heä thoáng thu gom nöôùc raùc, raùc, khí, …
6) Theo doõi söùc khoûe cuûa coâng nhaân vieân: caùn boä coâng nhaân laøm vieäc taïi baõi choân laáp caàn phaûi ñöôïc theo doõi vaø kieåm tra söùc khoeû ñònh kyø, ít nhaát laø 6 thaùng/laàn.
7) Thôøi gian hoaït ñoäng: thôøi gian hoaït ñoäng cuûa maïng quan traéc ñöôïc baét ñaàu töø khi baõi choân laáp baét ñaàu vaän haønh ñeán khi ñoùng baõi choân laáp. Sau khi ñoùng baõi choân laáp thì vieäc laáy maãu phaân tích phaûi tieáp tuïc trong voøng 5 naêm (töø naêm 2020 ñeán naêm 2025), neáu chaát löôïng maãu phaân tích ñaït döôùi tieâu chuaån Vieät Nam thì seõ chaám döùt vieäc laáy maãu phaân tích vaø ngöng hoaït ñoäng cuûa traïm quan traéc.
5.6.4. Taùi söû duïng dieän tích baõi choân laáp
Khi quy hoaïch söû duïng vaø thieát keá baõi choân laáp phaûi tính ñeán khaû naêng taùi söû duïng maët baèng baõi choân laáp sau khi baõi choân laáp ñoùng cöûa nhö: giöõ nguyeân traïng thaùi baõi choân laáp, laøm coâng vieân, khu vui chôi giaûi trí, saân theå thao, baõi ñaäu xe hay troàng caây xanh.
Muoán taùi söû duïng baõi choân laáp phaûi tieán haønh khaûo saùt, ñaùnh giaù caùc yeáu toá moâi tröôøng coù lieân quan, neáu ñaûm baûo môùi tieán haønh taùi söû duïng. Trong suoát thôøi gian chôø söû duïng laïi dieän tích baõi choân laáp, vieäc xöû lyù nöôùc raùc, khí gas vaãn phaûi tieáp tuïc hoaït ñoäng bình thöôøng.
Khi taùi söû duïng phaûi tieán haønh kieåm tra chaët cheõ caùc loã khoan thu hoài khí gas. Khi aùp suaát cuûa caùc loã khoan khí khoâng coøn cheânh leäch vôùi aùp suaát khí quyeån vaø noàng ñoä khí gas khoâng lôùn hôn 5% môùi ñöôïc pheùp san uûi laïi.
5.7. Tính toaùn kinh teá
Baûng 20. Kinh phí döï kieán xaây döïng moät module raùc coù dieän tích 0,91 ha
STT
Teân haïng muïc coâng trình
Ñôn vò
Soá löôïng
Ñôn giaù (VNÑ)
Thaønh tieàn (VNÑ)
1
Ñaøo ñaát loøng hoá choân raùc
m3
54.600
3.500
191.100.000
2
Ñaàm neùn ñaùy hoá choân
m2
7.200
2000
14.400.000
3
Nhöïa choáng thaám HDPE ñaùy
m2
7.200
44.000
316.800.000
4
Nhöïa choáng thaám HDPE vaùch
m2
4.370
44.000
17.480.000
5
HDPE phuû beà maët
m2
9.100
44.000
400.400.000
6
Vaûi ñòa kyõ thuaät ñaùy
m2
7.200
4000
28.800.000
7
Vaûi ñòa kyõ thuaät phuû beà maët
m2
9.100
4000
36.400.000
8
Soûi
m3
2.160
5000
10.800.000
9
Hoá thu gom nöôùc raùc
caùi
1
2.000.000
2.000.000
10
Möông thu
nöôùc raùc
m
60
300.000
18.000.000
11
OÁng thu khí
oáng
2
1.000.000
2.000.000
Toång
1.038.180.000
è 4 hoá choân = 1.038.180.000 x 4 = 4.152.720.000 (ñoàng)
Baûng 21. Kinh phí xaây döïng cô baûn cho baõi choân laáp
STT
Teân haïng muïc coâng trình
Ñôn vò
Soá löôïng
Ñôn giaù (VNÑ)
Thaønh tieàn (VNÑ)
1
Bôø bao xung quanh baõi choân laáp
m3
7.623
15.000
114.345.000
2
Heä thoáng xöû lyù nöôùc raùc
beå
5
300.000.000
3
Ñöôøng noäi boä caáp V
m
300
300.000
90.000.000
4
Nhaø baûo veä, nhaø kho, nhaø xe, vaên phoøng
200.000.000
5
Caây xanh
caây
10.000.000
6
Saøn tieáp nhaän raùc
caùi
1
80.000.000
7
Xe uûi raùc
xe
2
850.000.000
850.000.000
8
Ñaàm chaân cöøu
caùi
2
400.000.000
400.000.000
9
Thu nöôùc raùc
heä thoáng
1
150.000.000
Toång
2.094.345.000
è Toång kinh phí döï kieán xaây döïng baõi choân laáp laø: 6.347.056.000 (ñoàng)
(Chöa bao goàm chi phí maët baèng, nhaân söï vaø caùc chi phí phaùt sinh khaùc trong quaù trình thi coâng baõi choân laáp; chi phí coù theå thay ñoåi theo giaù thò tröôøng).
KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ
Keát luaän
Trong thôøi ñaïi coâng nghieäp hoùa – hieän ñaïi hoùa nhö hieän nay daãn ñeán ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân caøng ñöôïc naâng leân roõ reät vaø ñoàng haønh vôùi noù laø CTR ñöôïc sinh ra nhieàu hôn, chuùng phöùc taïp veà thaønh phaàn, ñoäc hôn veà tính chaát. Beân caïnh ñoù laø bieát bao heä luïy khaùc veà moâi tröôøng maø con ngöôøi phaûi gaùnh chòu. Moät trong nhöõng nguyeân nhaân gaây neân taùc ñoäng xaáu ñeán moâi tröôøng soáng laø do söï thieáu yù thöùc cuûa con ngöôøi vaø do CTR chöa ñöôïc thu gom vaø xöû lyù toát.
Hieän nay, tình hình thu gom, quaûn lyù vaø xöû lyù CTR taïi huyeän Chôï Gaïo coøn haïn cheá chöa coù quy hoaïch cuï theå vaø ñònh höôùng laâu daøi. Tyû leä thu gom raùc treân ñòa baøn huyeän chieám tyû leä raát thaáp khoaûng 30%. Phöông phaùp xöû lyù chuû yeáu hieän nay cuûa huyeän ñoå ñoáng hôû ñaõ gaây aûnh höôûng nghieâm troïng tôùi moâi tröôøng.
Phöông tieän thu gom laïc haäu vaø yeáu veà nhaân löïc daãn ñeán nhieàu hoä daân thò traán Chôï Gaïo raát böùc xuùc caàn ñaêng kyù ñoå nhöng löïc löôïng nhaân vieân quaù ít khoâng theå ñaùp öùng nhu caàu cuûa ngöôøi daân; chöa keå ñeán caùc xaõ laân caän vaø caùc chôï ôû trung taâm xaõ.
Theo tính toaùn thì löôïng CTR phaùt sinh ñeán naêm 2020 cuûa huyeän (vôùi tyû leä thu gom ñaït 70%) laø khaù lôùn. Do ñoù vieäc tieán haønh nhöõng qui hoaïch cuï theå, chi tieát ñeå giaûi quyeát vaán ñeà oâ nhieãm moâi tröôøng do CTR gaây ra laø ñieàu caàn thieát, ñaùp öùng ñöôïc nguyeän voïng cuûa ngöôøi daân cuõng nhö chính saùch cuûa nhaø nöôùc.
Phöông phaùp xöû lyù CTR ñöôïc löïa choïn laø phöông phaùp choân laáp hôïp veä sinh. Phöông phaùp naøy phuø hôïp vôùi tính chaát raùc cuûa ñòa phöông cuõng nhö ñieàu kieän töï nhieân kinh teá - xaõ hoäi, kyõ thuaät taïi khu vöïc. Neáu ñöôïc aùp duïng noù seõ coù nhöõng hieäu quaû ñaùng keå trong vieäc baûo veä moâi tröôøng cuûa huyeän cuõng nhö giaûi quyeát ñöôïc tình traïng raùc toàn ñoïng vaø xöû lyù theo phöông phaùp thoâ sô gaây oâ nhieãm moâi tröôøng nhö hieän nay. Dieän tích baõi choân laáp ñöôïc nghieân cöùu, tính toaùn vaø thieát keá hoaøn toaøn coù theå ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu veà xöû lí CTR sinh hoaït cho huyeän Chôï Gaïo, tænh Tieàn Giang.
Kieán nghò
Huyeän caàn ñaàu tö theâm kinh phí veà trang thieát bò, nhaân löïc thu gom ñaùp öùng ñöôïc nguyeän voïng cuûa daân veà thu gom raùc;
Ñeå phaùt trieån beàn vöõng vaø baûo veä moâi tröôøng ñeà nghò huyeän Chôï Gaïo caàn coù chính saùch quan taâm hôn tôùi vaán ñeà quaûn lyù vaø xöû lyù CTR;
Ñeà nghò UBND tænh, Sôû Taøi Nguyeân & Moâi Tröôøng tænh Tieàn Giang sôùm ñaàu tö kinh phí xaây döïng baõi raùc Thanh Bình vaø caàn trieån khai keá hoaïch xaây döïng baõi choân laáp ngay trong ñaàu naêm 2008 vì baõi raùc hieän höõu Taân Thuaän Bình ñaõ quaù taûi;
Khi xaây döïng baõi choân laáp CTR sinh hoaït nhaát thieát phaûi aùp duïng caùc kyõ thuaät choân laáp hôïp veä sinh, vôùi ñaày ñuû caùc thieát bò khoáng cheá oâ nhieãm do nöôùc roø ræ, caùc thieát bò thu khí vaø heä thoáng phoøng choáng chaùy noå, ñoàng thôøi phaûi thöïc hieän nghieâm tuùc chöông trình giaùm saùt oâ nhieãm vaø phoøng choáng söï coá oâ nhieãm moâi tröôøng cho baõi choân laáp, khoâng neân caét bôùt caùc coâng trình ñaõ thieát keá nhaèm ñaûm baûo an toaøn cho moâi tröôøng xung quanh;
Caàn toå chöùc tuyeân truyeàn, vaän ñoäng ngöôøi daân tham gia thu gom, phaân loaïi raùc taïi nguoàn ñeå laøm giaûm aùp löïc veà löôïng raùc choân laáp, traùnh laõng phí chi phí vaän chuyeån.