Tổng quan về luật cạnh tranh

Law & Public Policy ➢© Phạm Duy Nghĩa, Fall 2019 FSPPM-MPP’2021 Ví dụ minh họa 2: Vinapco L21: 23/12/2019 Law & Public Policy ➢© Phạm Duy Nghĩa, Fall 2019 FSPPM-MPP’2021 ❖ Kinh điển: Cạnh tranh không lành mạnh ▪ Quốc triều hình luật ▪ LTM 1997 ▪ PL Quảng cáo, PL Bảo vệ người tiêu dùng => BLDS, TTDS ▪ Bộ Luật hình sự (hàng giả, hàng nhái) ❖ Kiểm soát độc quyền: Cản trở, thủ tiêu cạnh tranh ▪ LĐTNN 1988 => tìm cách kiểm soát bên nước ngoài ▪ Chuyển giao công nghệ => tìm cách kiểm soát bên chuyển giao ▪ LCT 2004 => sớm hơn cả TQ 2007 (?) ▪ PL Chống bán phá giá Tổng quan về Luật Cạnh tranh Law & Public Policy ➢© Phạm Duy Nghĩa, Fall 2019 FSPPM-MPP’2021 ❖ Tự do cạnh tranh mang lại lợi ích cho ai? ▪ Cho người tiêu dùng ▪ Cho nguồn tài nguyên khan hiếm ▪ Cho công nghệ và quản trị ❖ Bảo vệ và điều tiết cạnh tranh ▪ Nguy cơ hạn chế cạnh tranh ▪ Lạm dụng cạnh tranh, cạnh tranh không lành mạnh ▪ Có những lĩnh vực cạnh tranh tự do không thật sự hiệu quả (độc quyền tự nhiên) Vì sao phải bảo vệ tự do sở hữu, tự do cạnh tranh? ❖ Tự do sở hữu mang lại lợi ích cho ai? ▪ Phân bổ nguồn lực ▪ Thúc đẩy cạnh tranh ▪ Giải quyết xung đột ▪ Tự do cá nhân ▪ Phát triển nhân cách ▪ Giáo dục chữ tín ▪ Tôn trọng luật pháp ▪ Xóa bỏ độc quyền, giảm nguy cơ độc tài ▪ Góp phần xây dựng nhà nước mạnh Law & Public Policy ➢© Phạm Duy Nghĩa, Fall 2019 FSPPM-MPP’2021 Monopoly Workable competition Oligopoly Mức độ cạnh tranh Số lượng đối thủ cạnh tranh Chính sách cạnh tranh Law & Public Policy ➢© Phạm Duy Nghĩa, Fall 2019 FSPPM-MPP’2021 ❖ Khu vực kinh tế nhà nước ▪ Tập đoàn mẹ-con, TCT, DN có vị thế độc quyền ▪ Các cơ quan chủ quản ▪ Các dự án tiêu tiền nhà nước và vốn vay nước ngoài ❖ Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài ▪ Mua bán DN trong nước ▪ Chuyển giá ❖ Kinh tế tư nhân ▪ Tích tụ ▪ Tự do cạnh tranh, cơ hội tiệm cận thị trường Chính sách cạnh tranh của Việt Nam Law & Public Policy ➢© Phạm Duy Nghĩa, Fall 2019 FSPPM-MPP’2021 Những quan sát thú vị trong kinh tế nhà nước ❖ Cạnh tranh trong viễn thông: VNPT, Viettel, Beeline ❖ Cạnh tranh trong nội bộ một TCT ▪ TCT Dệt may đầu tư vào 5 TCTD ▪ Tập đoàn dầu khí: 6 TCTD, 9 công ty chứng khoán ▪ Vinashin: 3 TCTD ▪ Thuốc lá VN: 3 TCTD, 3 công ty chứng khoán ❖ Sau khi có tiềm lực, TCT quay lại kiểm soát chính sách ▪ Than sắp hết, vẫn xuất khẩu, để rồi 2 năm tới phải nhập ▪ Ai đứng sau vụ Tàu cao tốc xuyên Việt ▪ Vinafood và giá lúa gạo ▪ Điện lực làm resort, đầu tư vào tín dụng, trong khi thiếu điện Law & Public Policy ➢© Phạm Duy Nghĩa, Fall 2019 FSPPM-MPP’2021 Thỏa thuận hạn chế cạnh tranh ➢ Thông đồng trong đấu thầu: Quân xanh quân đỏ ➢ Thỏa thuận thống nhất giá (taxi, sữa) ➢ Thỏa thuận găm hàng, phân chia thị trường Lạm dụng vị trí thống lĩnh ➢ Độc quyền hành chính ➢ Ép buộc điều kiện thương mại bất hợp lý (Megastar) ➢ Thao túng thị trường ➢ Phân biệt đối xử bạn hàng Tập trung kinh tế ➢ Thôn tính ➢ Sáp nhập ➢ Liên minh chiến lược Ba lĩnh vực kiểm soát độc quyền Law & Public Policy ➢© Phạm Duy Nghĩa, Fall 2019 FSPPM-MPP’2021 Khó khăn: Từ hổ giấy đến hổ thật ❖ Ai phát hiện => chính sách khoan hồng ❖ Ai điều tra => chi phí tố tụng, nhân sự ❖ Xung đột với cơ chế điều chỉnh khác, ví dụ: ▪ Xăng dầu ▪ Lương thực ▪ Quản lý các tập đoàn ▪ Can thiệp của chính quyền địa phương ▪ Lợi ích ngành Law & Public Policy ➢© Phạm Duy Nghĩa, Fall 2019 FSPPM-MPP’2021