Vai trò, trách nhiệm của chính phủ trong việc soạn thảo, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo luật, pháp lệnh

TRONG VIỆC SOẠN THẢO, CHỈNH LÝ, HOÀN THIỆN DỰ THẢO LUẬT, PHÁP LỆNH Đặng Đình Luyến* * Nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội. Tóm tắt: Bài viết khái quát các quy định của pháp luật hiện hành về vai trò, trách nhiệm của Chính phủ trong quy trình xây dựng, ban hành luật, pháp lệnh; thực tiễn Chính phủ tổ chức soạn thảo, tham gia việc tiếp thu, chỉnh lý hoàn thiện dự thảo luật, pháp lệnh; từ đó đưa ra một số kiến nghị nâng cao chất lượng soạn thảo, chỉnh lý hoàn thiện dự thảo luật, pháp lệnh để trình Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội. Summary: This article provides an outline of the existing legal provisions on the roles and responsibilities of the Government in the process of formulation and promulgation of laws and ordinances; the practices of the Government in developing and participating in the adoption, revision and finalization of the laws and ordinances; and then also provides a number of recommendations to improve the drafted versions of the laws and ordinances to be submitted to the National Assembly and the Standing Committee of the National Assembly. Thông tin bài viết: Từ khóa: Chính phủ xây dựng, ban hành luật, pháp lệnh; Chính phủ soạn thảo, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, pháp lệnh Lịch sử bài viết: Nhận bài : 26/12/2017 Biên tập : 20/02/2018 Duyệt bài : 27/02/2018 Article Infomation: Keywords: Government’s formulation and promulgation of laws and ordinances; Government’s development, adoption and revision of the draft laws and ordinances. Article History: Received : 26 Dec. 2017 Edited : 20 Feb. 2018 Approved : 27 Feb. 2018 VAI TRÒ, TRÁCH NHIỆM CỦA CHÍNH PHỦ 1. Khái quát các quy định của pháp luật về vai trò, trách nhiệm của Chính phủ trong xây dựng, ban hành luật, pháp lệnh Cũng như nhiều quốc gia trên thế giới, Chính phủ Việt Nam có một vai trò, trách nhiệm rất quan trọng trong quy trình lập pháp. Chính phủ đã chỉ đạo soạn thảo và trình Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội (UBTVQH) xem xét, thông qua trên 95% tổng số các dự án luật, pháp lệnh. Vai trò, trách nhiệm của Chính phủ trong việc tổ chức soạn thảo, trình Quốc hội, UBTVQH xem xét, thông qua luật, pháp lệnh được quy định cụ thể trong Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 (Luật Ban hành VBQPPL 2015). 1.1 Các quy định về vai trò, trách nhiệm của Chính phủ trong việc soạn thảo các dự án luật, pháp lệnh NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT 3Số 7(359) T4/2018 - Các dự án luật, pháp lệnh do Chính phủ trình thì Thủ tướng Chính phủ giao cho các bộ hoặc cơ quan ngang bộ chủ trì soạn thảo; cơ quan được giao chủ trì soạn thảo có trách nhiệm thành lập Ban soạn thảo, trừ trường hợp dự án luật, pháp lệnh có nội dung liên quan đến nhiều ngành, nhiều lĩnh vực thì do UBTVQH thành lập Ban soạn thảo (Điều 53). - Các bộ, cơ quan ngang bộ được giao chủ trì soạn thảo có trách nhiệm tổ chức soạn thảo và báo cáo tiến độ soạn thảo với Bộ Tư pháp để tổng hợp, báo cáo Chính phủ. Trong quá trình tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, pháp lệnh, nếu có sự thay đổi lớn về chính sách so với chính sách đã được Chính phủ thông qua thì bộ, cơ quan ngang bộ chủ trì soạn thảo có trách nhiệm kịp thời báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định (Điều 55). - Chính phủ xem xét, thảo luận tập thể, biểu quyết theo đa số để quyết định việc trình dự án luật, pháp lệnh ra Quốc hội, UBTVQH (Điều 61). - Đối với dự án luật, pháp lệnh không do Chính phủ trình, thì trước khi trình Quốc hội, UBTVQH, cơ quan, tổ chức, đại biểu Quốc hội trình dự án luật, pháp lệnh phải gửi xin ý kiến Chính phủ (Điều 62). 1.2 Các quy định về vai trò, trách nhiệm của Chính phủ trong việc trình Quốc hội xem xét thông qua các dự án luật 1.2.1 Trước khi trình các dự án luật ra Quốc hội, phải trình UBTVQH xem xét, cho ý kiến. - Chính phủ trình UBTVQH các dự án luật thuộc thẩm quyền trình; đối với dự án luật không thuộc thẩm quyền trình, thì Chính phủ phát biểu ý kiến về dự án luật đó (thông thường Chính phủ giao cho thành viên Chính phủ trình) (Điều 71). - Trên cơ sở ý kiến của UBTVQH về dự án luật, Chính phủ có trách nhiệm nghiên cứu, tiếp thu để chỉnh lý dự án luật trình Quốc hội. Trong trường hợp Chính phủ có ý kiến khác với ý kiến của UBTVQH, thì Chính phủ báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định (Điều 72). 1.2.2 Chính phủ trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến dự án luật theo quy trình quy định tại Điều 74 và Điều 75 của Luật Ban hành VBQPPL 2015. Trong quá trình Quốc hội thảo luận, đại diện Chính phủ giải trình về những vấn đề liên quan đến dự án mà các đại biểu Quốc hội nêu. UBTVQH chỉ đạo Cơ quan thẩm tra chủ trì, phối hợp với cơ quan đại diện Chính phủ, Ủy ban Pháp luật, Bộ Tư pháp và cơ quan, tổ chức có liên quan nghiên cứu, giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo và trình UBTVQH. UBTVQH xem xét, thảo luận về dự thảo luật đã được chỉnh lý; trường hợp cơ quan đại diện Chính phủ có ý kiến khác với ý kiến của cơ quan thẩm tra về dự thảo luật thì cơ quan đại diện Chính phủ báo cáo UBTVQH xem xét, quyết định. - UBTVQH báo cáo Quốc hội về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật. Trường hợp Chính phủ có ý kiến khác đối với dự án luật thì Chính phủ báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định. - Quốc hội biểu quyết thông qua dự thảo luật. 1.3 Các quy định về vai trò, trách nhiệm của Chính phủ trong việc trình UBTVQH xem xét thông qua các dự án pháp lệnh - Chính phủ trình UBTVQH xem xét, cho ý kiến dự án pháp lệnh. NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT 4 Số 7(359) T4/2018 - Thường trực cơ quan thẩm tra chủ trì, phối hợp với cơ quan đại diện Chính phủ (thông thường là bộ, cơ quan ngang bộ soạn thảo pháp lệnh), Thường trực Ủy ban Pháp luật, Bộ Tư pháp và cơ quan, tổ chức có liên quan nghiên cứu, giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo pháp lệnh. - Đại diện cơ quan chủ trì thẩm tra báo cáo UBTVQH về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo pháp lệnh. Trường hợp Chính phủ có ý kiến khác, thì Chính phủ báo cáo UBTVQH xem xét, quyết định. - UBTVQH xem xét, thông qua dự thảo pháp lệnh. 1.4 Một số nhận xét về quy định của pháp luật Quy định của Luật Ban hành VBQPPL 2015 cho thấy, Chính phủ có vai trò, trách nhiệm rất quan trọng trong quy trình xây dựng, ban hành luật, pháp lệnh. Ngay từ khâu đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh để đưa vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội, Chính phủ có trách nhiệm xem xét, quyết định các chính sách trong từng đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh; các chính sách này phải được bảo đảm trong suốt quá trình soạn thảo dự án luật, pháp lệnh, nếu có thay đổi thì phải báo cáo Chính phủ xem xét quyết định. Chính phủ chỉ đạo các bộ, cơ quan ngang bộ trong quá trình soạn thảo dự án luật, pháp lệnh để bảo đảm thể hiện đúng các chính sách, nội dung cơ bản của dự án mà Chính phủ đã quyết định. Chính phủ xem xét, cho ý kiến về các dự án luật, pháp lệnh do các bộ, cơ quan ngang bộ soạn thảo, nếu chưa bảo đảm chất lượng, chưa theo đúng quan điểm của Chính phủ thì Chính phủ yêu cầu bộ, cơ quan ngang bộ soạn thảo phải sửa đổi, bổ sung hoàn thiện. Một vấn đề quan trọng khác mà Luật Ban hành VBQPPL 2015 quy định là sau khi Quốc hội thảo luận, cho ý kiến; dưới sự chỉ đạo của UBTVQH, cơ quan thẩm tra chủ trì, phối hợp với cơ quan đại diện Chính phủ (thông thường là cơ quan soạn thảo) và các cơ quan khác chỉnh lý dự thảo luật, nếu cơ quan đại diện Chính phủ không đồng ý với nội dung dự án luật đã được dự kiến chỉnh lý thì cơ quan đại diện Chính phủ có quyền đề nghị UBTVQH xem xét quyết định. Khi dự án luật đã được chỉnh lý để trình ra Quốc hội mà Chính phủ không đồng ý với nội dung trong dự án luật đã được chỉnh lý thì Chính phủ có quyền đề nghị Quốc hội xem xét quyết định. Tương tự như vậy, đối với các dự án pháp lệnh mà trong quá trình chỉnh lý nếu cơ quan đại diện Chính phủ không đồng ý với dự thảo pháp lệnh đã được chỉnh lý thì có quyền đề nghị UBTVQH xem xét quyết định. Những quy định này đã đề cao vai trò, trách nhiệm và tạo điều kiện cho Chính phủ, cơ quan của Chính phủ theo đuổi, bảo vệ các chính sách, những vấn đề quan trọng của các dự án luật, pháp lệnh đến cùng theo quan điểm của Chính phủ. 2. Thực trạng Chính phủ tổ chức soạn thảo, chỉnh lý, hoàn thiện dự án luật, pháp lệnh 2.1 Việc soạn thảo các dự án luật, pháp lệnh Sau khi Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh được thông qua, UBTVQH đã phối hợp với Chính phủ, các cơ quan, tổ chức có liên quan triển khai thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh và phân công cơ quan, tổ chức trình dự án. Đối với các dự án luật, pháp lệnh do Chính phủ trình thì Chính phủ đã phân công các Bộ, cơ quan ngang Bộ soạn thảo. Các cơ quan được giao nhiệm vụ chủ trì soạn thảo đã thành lập ban soạn thảo. Sau NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT 5Số 7(359) T4/2018 khi được thành lập, nhiều ban soạn thảo đã họp phân công công việc cho các thành viên và triển khai công việc, xây dựng đề cương dự án luật, pháp lệnh, nghiên cứu, tổ chức tổng kết thực tiễn, đánh giá tình hình thực hiện pháp luật có liên quan tới dự án, khảo sát, thu thập thông tin, tư liệu có liên quan và soạn thảo dự án luật, pháp lệnh; v.v.. Trong quá trình soạn thảo, các cơ quan chủ trì soạn thảo tổ chức lấy ý kiến của các cơ quan, tổ chức hữu quan, các địa phương, các nhà khoa học, các chuyên gia, đối tượng chịu sự tác động của văn bản, tổ chức các cuộc hội thảo, tọa đàm để lấy ý kiến về dự thảo văn bản. Tùy thuộc vào nội dung, tính chất của dự thảo văn bản mà phạm vi lấy ý kiến cũng khác nhau với hình thức đa dạng, phong phú, như lấy ý kiến bằng văn bản, lấy ý kiến thông qua các cuộc họp, hội nghị góp ý; hầu hết các dự án luật, pháp lệnh được đăng tải trên cổng thông tin điện tử của cơ quan soạn thảo để lấy ý kiến các cơ quan, tổ chức, cá nhân. Các ý kiến đóng góp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân đã cung cấp thêm nhiều thông tin lý luận, thực tiễn, được cơ quan soạn thảo nghiên cứu tiếp thu, chỉnh lý vào dự thảo luật, pháp lệnh và gửi Bộ Tư pháp thẩm định. Các ý kiến thẩm định được tiếp tục nghiên cứu tiếp thu, chỉnh lý hoàn thiện dự thảo văn bản để trình Chính phủ xem xét, cho ý kiến. Chính phủ đã cố gắng trong chỉ đạo các cơ quan soạn thảo các dự án luật, pháp lệnh; dành thời gian cho ý kiến về các dự án luật, pháp lệnh. Chính phủ đã tổ chức các phiên họp định kỳ hàng tháng hoặc phiên họp chuyên đề để xem xét cho ý kiến về các dự án luật, pháp lệnh và biểu quyết việc trình dự án luật, pháp lệnh ra Quốc hội, UBTVQH. Chất lượng soạn thảo của nhiều dự án luật, pháp lệnh được nâng cao, bảo đảm tiến độ trình các cơ quan có thẩm quyền xem xét, cho ý kiến và thông qua. 2.2 Tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện các dự thảo luật, pháp lệnh 2. 2.1 Tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện các dự thảo luật - Sau khi dự án luật đã được Quốc hội thảo luận, cho ý kiến, dưới sự chỉ đạo của UBTVQH, Cơ quan thẩm tra đã chủ trì, phối hợp với cơ quan đại diện Chính phủ (thông thường là cơ quan soạn thảo dự án) và Ủy ban Pháp luật, Bộ Tư pháp, các cơ quan khác nghiên cứu giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật. Việc giải trình, tiếp thu chỉnh lý dự thảo luật thường được giao cho một số thành viên Thường trực cơ quan thẩm tra, cơ quan đại diện Chính phủ, đại diện Ủy ban Pháp luật, Bộ Tư pháp và bộ phận giúp việc của các cơ quan này thực hiện. Sau đó bộ phận chỉnh lý này sẽ báo cáo kết quả với Thường trực cơ quan thẩm tra, cơ quan đại diện Chính phủ và các cơ quan khác cho ý kiến và thống nhất việc dự kiến giải trình, tiếp thu chỉnh lý dự thảo luật. Phó Chủ tịch Quốc hội được UBTVQH phân công phụ trách dự án luật tổ chức cuộc họp với Thường trực cơ quan thẩm tra, cơ quan đại diện Chính phủ và các cơ quan khác để thảo luận, cho ý kiến về dự kiến giải trình, tiếp thu chỉnh lý dự án luật. Tại cuộc họp này, còn vấn đề gì chưa thống nhất thì cơ quan đại diện Chính phủ nêu ra để Phó Chủ tịch Quốc hội xem xét quyết định; thực tiễn cho thấy, hầu hết các ý kiến của cơ quan đại diện Chính phủ nêu ra đều được chấp thuận. Trên cơ sở ý kiến tại cuộc họp này, Thường trực cơ quan thẩm tra phối hợp với cơ quan đại diện Chính phủ và các cơ quan khác chỉnh lý hoàn thiện dự thảo luật. NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT 6 Số 7(359) T4/2018 Dự thảo luật đã được dự kiến tiếp thu chỉnh lý được đưa ra thảo luận tại hội nghị các đại biểu Quốc hội chuyên trách (nếu có) và được gửi xin ý kiến các đoàn đại biểu Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội. Trên cơ sở các ý kiến góp ý này, Thường trực cơ quan thẩm tra tiếp tục phối hợp với cơ quan đại diện Chính phủ và các cơ quan khác chỉnh lý hoàn thiện dự thảo luật và báo cáo UBTVQH. - UBTVQH thảo luận, cho ý kiến về dự thảo luật, cơ quan đại diện Chính phủ không đồng ý với dự thảo luật thì báo cáo với UBTVQH xem xét quyết định. Trên cơ sở ý kiến này, Thường trực cơ quan thẩm tra phối hợp với cơ quan đại diện Chính phủ và các cơ quan khác tiếp thu chỉnh lý hoàn thiện dự thảo luật và báo cáo UBTVQH để trình Quốc hội. - Tại kỳ họp Quốc hội, trên cơ sở các ý kiến đại biểu Quốc hội, Thường trực cơ quan thẩm tra phối hợp với cơ quan đại diện Chính phủ và Ủy ban Pháp luật, Bộ Tư pháp, các cơ quan khác tiếp thu chỉnh lý hoàn thiện dự thảo luật để trình Quốc hội thông qua. 2.2.2 Tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện các dự thảo pháp lệnh Việc giải trình, tiếp thu chỉnh lý các dự án pháp lệnh cũng tương tư như quy trình giải trình, tiếp thu chỉnh lý các dự án luật, nhưng đơn giản hơn. Cơ quan đại diện Chính phủ, Bộ Tư pháp và các cơ quan khác của Chính phủ cũng đều tham gia trong suốt quá trình chỉnh lý cho đến khi pháp lệnh được thông qua. Sau khi luật, pháp lệnh được thông qua, Thường trực Ủy ban Pháp luật phối hợp với cơ quan thẩm tra, cơ quan đại diện Chính phủ rà soát câu chữ, kỹ thuật, hoàn thiện các luật, pháp lệnh để trình Chủ tịch Quốc hội ký và Chủ tịch nước công bố. Như vậy, đối với các dự án luật, pháp lệnh do Chính phủ trình thì luôn luôn có hai bộ, cơ quan ngang bộ (cơ quan đại diện Chính phủ trình dự án luật, pháp lệnh và Bộ Tư pháp) tham gia vào quá trình giải trình, tiếp thu chỉnh lý dự án luật, pháp lệnh cho đến lúc được thông qua và hoàn thiện để công bố. Trong quá trình chỉnh lý nếu có chính sách, vấn đề của dự án liên quan đến lĩnh vực phụ trách của bộ, ngành khác thì mời bộ, ngành đó tham gia chỉnh lý. Trường hợp, cơ quan đại diện Chính phủ và các bộ ngành khác không đồng ý với ý kiến của các Ủy ban của Quốc hội thì báo cáo với UBTVQH xem xét quyết định; nếu Chính phủ không đồng ý với dự án luật đã được chỉnh lý thì báo cáo Quốc hội xem xét quyết định. Bên cạnh những nỗ lực, cố gắng của các bộ, cơ quan ngang bộ và Chính phủ trong việc soạn thảo, chỉnh lý, hoàn thiện các dự án luật, pháp lệnh, thì còn có những hạn chế, bất cập như sau: - Việc triển khai nghiên cứu, soạn thảo đối với không ít dự án luật, pháp lệnh còn chậm, không theo đúng kế hoạch đặt ra; nhiều trường hợp sau khi ban soạn thảo được thành lập và họp phiên đầu tiên để ra mắt, bàn kế hoạch hoạt động, nhưng sau đó do bận công việc khác hoặc vì lý do nào đó mà không tiến hành hoạt động, đến khi có yêu cầu mới tiếp tục thực hiện. - Hoạt động của nhiều ban soạn thảo còn hình thức, nhiều thành viên của ban soạn thảo ít tham gia các cuộc họp, các hoạt động khác của ban soạn thảo hoặc chỉ cử cán bộ cấp dưới tham dự; có bộ, ngành luôn thay đổi người đại diện tham gia ban soạn thảo; nhiều dự án luật chủ yếu do cơ quan chủ trì soạn thảo chuẩn bị, nên nội dung của dự án chủ yếu thể hiện theo quan điểm, ý tưởng của bộ, cơ quan ngang bộ chủ trì soạn thảo mà chưa thể hiện tính toàn diện. NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT 7Số 7(359) T4/2018 - Việc tổ chức lấy ý kiến về dự án luật, pháp lệnh còn có những hạn chế nhất định. Nhiều dự án luật, pháp lệnh mới chỉ tổ chức lấy ý kiến của các cơ quan, tổ chức có liên quan, hầu như rất ít lấy ý kiến của đối tượng chịu sự tác động trực tiếp của văn bản. Việc gửi dự án luật, pháp lệnh xin ý kiến thường chậm, thời gian ngắn, không có đủ điều kiện, thời gian để các cơ quan, tổ chức, cá nhân được xin ý kiến đóng góp ý kiến có chất lượng. Nhiều dự án luật, pháp lệnh trong thời gian đưa lên cổng thông tin điện tử của cơ quan để lấy ý kiến, nhưng cơ quan soạn thảo đã chỉnh lý mà không đăng lại dự án luật, pháp lệnh đã được chỉnh lý nên ý kiến góp ý của các cơ quan, tổ chức, công dân không đúng với dự án cần góp ý kiến, đã làm lãng phí thời gian, công sức của người góp ý kiến. - Có không ít dự án luật, pháp lệnh Chính phủ chưa dành nhiều thời gian để thảo luận, cho ý kiến một cách toàn diện, do đó có nhiều chính sách quan trọng trong các dự án luật, pháp lệnh không được Chính phủ thảo luận, xem xét kỹ lưỡng và hầu như ủy thác cho cơ quan chủ trì soạn thảo quyết định. Vì vậy, chất lượng của không ít dự án luật, pháp lệnh không cao, đã có dự án mang tính cục bộ, bảo vệ lợi ích của Bộ, cơ quan ngang bộ được giao nhiệm vụ chủ trì soạn thảo, v.v.. - Có không ít dự án trình cơ quan thẩm tra, UBTVQH, Quốc hội còn chậm, không đúng thời gian theo quy định của pháp luật. Nhiều quy định trong các dự án luật, pháp lệnh trình ra Quốc hội, UBTVQH còn quy định chung chung, có tính nguyên tắc; còn những vấn đề được giao quy định chi tiết nhưng khi trình dự án luật, pháp lệnh, thì có rất ít dự án được gửi kèm theo dự thảo văn bản quy định chi tiết. - Theo quy định của pháp luật, trong quá trình thảo luận, đại diện Chính phủ giải trình về những vấn đề liên quan đến dự án mà đại biểu Quốc hội nêu, nhưng trên thực tiễn cũng có ít trường hợp đại diện Chính phủ giải trình về những vấn đề liên quan đến dự án mà các đại biểu Quốc hội nêu, mặc dù có rất nhiều vấn đề được nêu ra cần có sự giải trình. - Trong quá trình tiếp thu chỉnh lý các dự thảo luật, pháp lệnh thì sự tham gia của lãnh đạo của các bộ, ngành có liên quan, Chính phủ còn rất hạn chế, tham gia không nhiều; chủ yếu là lãnh đạo cấp vụ, chuyên viên tham gia vào việc chỉnh lý các dự thảo luật, pháp lệnh. Đây cũng là một trong những nguyên nhân làm cho các luật, pháp lệnh được ban hành không phù hợp với thực tiễn, không đáp ứng với yêu cầu quản lý nhà nước, quản lý xã hội, không đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. 3. Một số kiến nghị Để tiếp tục góp phần nâng cao chất lượng soạn thảo, chỉnh lý hoàn thiện dự thảo luật, pháp lệnh để trình Quốc hội, UBTVQH xem xét thông qua, chúng tôi xin nêu một số kiến nghị sau: 3.1 Luật Ban hành VBQPPL 2015 có nhiều quy định tiến bộ so với trước đây, như tách bạch quy trình phân tích, quyết định chính sách với quy trình soạn thảo dự án luật, pháp lệnh. Theo đó việc phân tích, quyết định chính sách phải được thực hiện trước, được làm trong quá trình lập đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh và Chính phủ thông qua các chính sách trong từng đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh. Việc soạn thảo các dự án luật, pháp lệnh chỉ được thực hiện sau khi chương trình xây dựng luật, pháp lệnh được thông qua. Một vấn đề quan trọng nữa là Luật Ban hành VBQPPL 2015 còn NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT 8 Số 7(359) T4/2018 quy định cụ thể các bước trong quy trình xây dựng, ban hành luật, pháp luật; trách nhiệm của từng cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quy trình; đặc biệt là đề cao vai trò, trách nhiệm của Chính phủ, các cơ quan của Chính phủ trong việc soạn thảo, thẩm định, tiếp thu, chỉnh lý dự án luật, pháp lệnh cho đến lúc trình thông qua. Vì vậy, cần tiếp tục quán triệt thực hiện tốt các quy định của Luật Ban hành VBQPPL 2015, sau ít nhất 5 năm thực hiện sẽ tổng kết, đánh giá việc thi hành các quy định của Luật để có những sửa đổi, bổ sung phù hợp. 3.2 Chính phủ cần tăng cường chỉ đạo các bộ, cơ quan ngang bộ thực hiện tốt quy trình lập đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh; cần tổng kết thực tiễn, đánh giá các quan hệ xã hội, nghiên cứu các tài liệu, thông tin liên quan đến đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh, xây dựng các chính sách, đánh giá tác động các chính sách, lập đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh; lấy ý kiến các cơ quan, tổ chức có liên quan và lập hồ sơ theo quy định để trình Chính phủ. Chính phủ cần dành nhiều thời gian xem xét các đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh, nhất là xem xét và thông qua các chính sách trong từng đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh. 3.3 Khi chương trình xây dựng luật, pháp lệnh được thông qua, về phía Chính phủ cần phân công ngay cho các bộ, cơ quan ngang bộ thành lập ban soạn thảo, tổ biên tập, triển khai ngay việc nghiên cứu, soạn thảo dự án luật, pháp lệnh. Chính phủ cần thường xuyên đôn đốc, kiểm tra tiến độ và chất lượng soạn thảo các dự án luật, pháp lệnh do các bộ, cơ quan ngang bộ thực hiện; định kỳ yêu cầu các cơ quan này báo cáo tiến độ soạn thảo và kết quả thực hiện theo quy trình soạn thảo các dự án luật, pháp lệnh. 3.4 Bộ Tư pháp giúp Chính phủ theo dõi, kiểm tra, đôn đốc các bộ, cơ quan ngang bộ soạn thảo các dự án luật, pháp lệnh; đồng thời tổ chức thẩm định kịp thời các dự án luật, pháp lệnh; kiên quyết không đưa vào thẩm định các dự án không bảo đảm chất lượng, không thực hiện đúng quy trình, thủ tục soạn thảo theo quy định của pháp luật. 3.5 Chính phủ cần dành nhiều thời gian cho ý kiến về các dự án luật, pháp lệnh; cần đổi mới quy trình xem xét, cho ý kiến về các dự án để bảo đảm chất lượng; trường hợp dự án luật, pháp lệnh không bảo đảm tiến độ, chất lượng thì kiên quyết không trình Quốc hội, UBTVQH, yêu cầu chuẩn bị lại và xử lý nghiêm khắc trách nhiệm người đứng đầu bộ, cơ quan ngang bộ được giao nhiệm vụ soạn thảo, cũng như tập thể ban soạn thảo, tổ biên tập không hoàn thành nhiệm vụ. 3.6 Chính phủ và cơ quan được Chính phủ ủy quyền trình dự án luật, pháp lệnh cần gửi đầy đủ hồ sơ dự án và các tài liệu có liên quan cho cơ quan thẩm tra, UBTVQH, Quốc hội theo đúng thời gian và bảo đảm chất lượng theo quy định của pháp luật. 3.7 Cơ quan đại diện Chính phủ được giao nhiệm vụ trình dự án cần cử những người có đủ thẩm quyền trình dự án luật, pháp lệnh tại cơ quan thẩm tra, UBTVQH và Quốc hội. Trong quá trình tiếp thu chỉnh lý dự án luật, pháp lệnh, cơ quan đại diện Chính phủ, Bộ Tư pháp và các bộ, cơ quan ngang bộ có liên quan cần cử những người có thẩm quyền, có trình độ, năng lực tham gia các cuộc họp của Quốc hội, UBTVQH, cơ quan thẩm tra để cùng nghiên cứu giải trình, tiếp thu chỉnh lý dự án luật, pháp lệnh để trình thông qua. NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT 9Số 7(359) T4/2018