Xây dựng và hoàn thiện các thủ tục kiểm soát nội bộ ở TCT Xăng Dầu Việt Nam - Petrolimex

¶n trÞ vµ c«ng bè chÝnh thøc ®Òu ®­îc rµ so¸t kÜ l­ìng bëi bé phËn KiÓm so¸t ®éc lËp vÒ tÝnh trung thùc, hîp lÝ vµ kh¸ch quan... B¶o ®¶m hiÖu qu¶ ho¹t ®éng vµ n¨ng lùc qu¶n lý: C¸c qu¸ tr×nh kiÓm so¸t trong mét ®¬n vÞ ®­îc thiÕt kÕ nh»m ng¨n ngõa sù lÆp l¹i kh«ng cÇn thiÕt c¸c t¸c nghiÖp, g©y ra sù l·ng phÝ trong ho¹t ®éng vµ sö dông kÐm hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc trong Tæng c«ng ty. §Þnh kú c¸c nhµ qu¶n lý th­êng ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng trong c¸c Tæng c«ng ty ®­îc thùc hiÖn víi c¬ chÕ gi¸m s¸t cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé Tæng c«ng ty nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng qu¶n lý, ®iÒu hµnh cña bé m¸y qu¶n lý Tæng c«ng ty. Bªn c¹nh ®ã, Ban kiÓm so¸t víi vai trß lµ bé phËn kiÓm tra ®éc lËp còng ®¶m tr¸ch chøc n¨ng t­ vÊn vÒ qu¶n lÝ, nh»m trî gióp cho ban l·nh ®¹o vµ Héi ®ång qu¶n trÞ trong viÖc thiÕt kÕ vµ x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch ®Çu t­ vµ thñ tôc qu¶n lÝ, nh»m ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao nhÊt trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. 2.2.2 §Æc ®iÓm tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña hÖ thèng KiÓm so¸t néi bé a. §Æc ®iÓm tæ chøc hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé a.1. §Æc ®iÓm M«i tr­êng kiÓm so¸t t¹i Tæng c«ng ty M«i tr­êng kiÓm so¸t bao gåm toµn toµn bé c¸c nh©n tè bªn trong vµ bªn ngoµi ®¬n vÞ cã tÝnh m«i tr­êng t¸c ®éng ®Õn viÖc thiÕt kÕ, ho¹t ®éng vµ xö lý d÷ liÖu cña c¸c lo¹i h×nh kiÓm so¸t néi bé. Thùc chÊt cña viÖc mét tæ chøc, mét Tæng c«ng ty cã ®­îc kiÓm so¸t hay kh«ng phô thuéc vµo th¸i ®é cña ban qu¶n trÞ ®ã. V× vËy ban qu¶n trÞ Tæng c«ng ty lu«n tin r»ng sù kiÓm so¸t lµ quan träng vµ dÉn ®Õn c¸c c¸ nh©n trong Tæng c«ng ty còng sÏ ph¶i thùc hiÖn mét c¸ch nghiªm tóc vµ tu©n thñ ®óng c¸c nguyªn t¾c kiÓm so¸t ®· ®Ò ra, do ®ã hÇu hÕt c¸c môc tiªu kiÓm so¸t sÏ cã kÕt qu¶ tèt. D­íi ®©y lµ mét sè nh©n tè quan träng trong m«i tr­êng kiÓm so¸t t¹i néi bé Tæng c«ng ty: C¬ cÊu tæ chøc: C¬ cÊu tæ chøc ®­îc x©y dùng hîp lý trong Tæng c«ng ty sÏ gãp phÇn t¹o ra m«i tr­êng kiÓm so¸t tèt. C¬ cÊu tæ chøc hîp lý ®¶m b¶o mét hÖ thèng xuyªn suèt tõ trªn xuèng d­íi trong viÖc ban hµnh c¸c quyÕt ®Þnh, triÓn khai c¸c quyÕt ®Þnh ®ã còng nh­ kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh ®ã trong toµn bé Tæng c«ng ty. Mét c¬ cÊu tæ chøc hîp lý cßn gãp phÇn ng¨n ngõa cã hiÖu qu¶ c¸c hµnh vi gian lËn vµ sai sãt trong ho¹t ®éng tµi chÝnh kÕ to¸n cña Tæng c«ng ty. ChÝnh s¸ch nh©n sù Víi t«n chØ con ng­êi lµ tµi s¶n v« gi¸ cña Tæng c«ng ty, Petrolimex ®· liªn tôc vµ th­êng xuyªn tiÕn hµnh c¸c khãa ®µo t¹o ng¾n h¹n vµ dµi h¹n vÒ c¸c chñ ®Ò chuyªn m«n vµ nghiÖp vô kh¸c nhau nh»m t¨ng c­êng, më réng vµ cËp nhËp kiÕn thøc cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. Båi d­ìng, ph¸t huy n¨ng lùc vµ kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cña hä lµ mét trong nh÷ng môc tiªu mµ Petrolimex ®ang theo ®uæi trong nç lùc ®­a Tæng c«ng ty tiÕn b­íc v÷ng ch¾c vµo thÕ kû 21 ®Çy th¸ch thøc. C«ng t¸c kÕ ho¹ch NÕu viÖc lËp vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®­îc tiÕn hµnh khoa häc vµ nghiªm tóc th× hÖ thèng kÕ ho¹ch vµ dù to¸n ®ã sÏ trë thµnh c«ng vô kiÓm so¸t rÊt h÷u hiÖu. V× vËy trong thùc tÕ c¸c nhµ qu¶n lý cña Tæng c«ng ty th­êng quan t©m vµ xem xÐt tiÕn ®é thùc hiÖn kÕ ho¹ch, theo dâi nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn kÕ ho¹ch ®· lËp ®Ó ph¸t hiÖn nh÷ng vÊn ®Ò bÊt th­êng nh»m xö lý vµ ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch kÞp thêi. §©y còng lµ khÝa c¹nh mµ kiÓm to¸n viªn th­êng quan t©m trong kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty, ®Æc biÖt trong viÖc ¸p dông thñ tôc ph©n tÝch. ñy ban kiÓm so¸t: ñy ban kiÓm so¸t bao gåm nh÷ng ng­êi trong bé m¸y l·nh ®¹o cao nhÊt cña ®¬n vÞ nh­ thµnh viªn cña Héi ®ång qu¶n trÞ nh­ng kh«ng kiªm nhiÖm c¸c chøc vô qu¶n lý vµ nh÷ng chuyªn gia am hiÓu vÒ lÜnh vùc kiÓm so¸t. ñy ban kiÓm so¸t th­êng cã nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n nh­ sau: Gi¸m s¸t sù chÊp hµnh luËt ph¸p cña Tæng c«ng ty. Gi¸m s¸t tiÕn tr×nh lËp b¸o c¸o tµi chÝnh Dung hoµ nh÷ng bÊt ®ång (nÕu cã) gi÷a ban gi¸m ®èc víi kiÓm to¸n viªn bªn ngoµi. M«i tr­êng bªn ngoµi M«i tr­êng kiÓm so¸t chung cña mét Tæng c«ng ty cßn phô thuéc vµo c¸c nh©n tè bªn ngoµi. C¸c nh©n tè nµy tuy kh«ng thuéc sù kiÓm so¸t cña c¸c nhµ qu¶n lý nh­ng cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn th¸i ®é, phong c¸ch ®iÒu hµnh cña c¸c nhµ qu¶n lý còng nh­ sù thiÕt kÕ vµ vËn hµnh cña c¸c qui chÕ vµ thñ tôc kiÓm so¸t néi bé. C¸c nh©n tè nµy bao gåm: Nhµ n­íc, chñ nî, m«i tr­êng ph¸p lý, ®­êng lèi ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc, ... a.2. HÖ thèng kÕ to¸n HÖ thèng kÕ to¸n cña ®¬n vÞ bao gåm hÖ thèng chøng tõ kÕ to¸n, hÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n, hÖ thèng tµi kho¶n vµ hÖ thèng b¶ng tæng hîp, c©n ®èi kÕ to¸n. Môc ®Ých cña hÖ thèng kÕ to¸n trong Tæng c«ng ty lµ sù nhËn biÕt, thu thËp, ph©n lo¹i, ghi sæ vµ b¸o c¸o c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trong Tæng c«ng ty ®ã, tho¶ m·n chøc n¨ng th«ng tin vµ kiÓm tra cña ho¹t ®éng kÕ to¸n. b. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé Tæng c«ng ty C¸c ho¹t ®éng kiÓm so¸t néi bé cña Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam chñ yÕu ®­îc thùc hiÖn bëi ban kiÓm so¸t. Trong ph¹m vi chøc n¨ng nhiÖm vô cña m×nh, Ban kiÓm so¸t tiÕn hµnh thÈm tra toµn bé c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh cña c«ng ty gièng nh­ mét bé phËn kiÓm tra ®éc lËp. C¸c nghiÖp vô ph¸t sinh ®­îc ghi sæ, c¸c b¸o c¸o ®­îc lËp tr­íc khi tr×nh lªn Héi ®ång qu¶n trÞ ®Òu ph¶i ®­îc thÈm tra vÒ tÝnh trung thùc hîp lý vµ hîp ph¸p, c¸c chÝnh s¸ch, chiÕn l­îc ®Ò duyÖt ®Òu ph¶i ®­îc thÈm tra vÒ tÝnh phï hîp vµ kh¶ thi...tÊt c¶ nh÷ng c«ng viÖc nµy ®­îc thùc hiÖn bëi Ban kiÓm so¸t. Nãi c¸ch kh¸c, Ban kiÓm so¸t cña Tæng c«ng ty gi÷ vai trß xem xÐt tÝnh hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng cña c¸c bé phËn chøc n¨ng vµ tÝnh hiÖu n¨ng cña bé phËn qu¶n lý. Bªn c¹nh nh÷ng c«ng viÖc trªn, Ban kiÓm so¸t cßn thùc hiÖn vai trß t­ vÊn cho c¸c quyÕt ®Þnh cña Héi ®ång qu¶n trÞ trªn c¸c mÆt: tæ chøc qu¶n lý, ®Çu t­ tµi chÝnh,... Nh­ ®· ®Ò cËp ®Õn ë trªn, m«i tr­êng kiÓm so¸t cña c«ng ty bao gåm c¶ c¸c nh©n tè bªn trong vµ bªn ngoµi, v× vËy c¸c ho¹t ®éng kiÓm so¸t néi bé cña c«ng ty kh«ng chØ phô thuéc vµo vai trß vµ chøc n¨ng cña Ban kiÓm so¸t mµ chÝnh b¶n th©n mçi bé phËn chøc n¨ng cña c«ng ty còng tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kiÓm so¸t d­íi h×nh thøc kiÓm tra chÐo. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhiÖm vô cña m×nh, mçi bé phËn chøc n¨ng ®Òu cã sù liªn hÖ víi c¸c bé phËn kh¸c trong cïng hÖ thèng nh»m ®¶m b¶o tÝnh phï hîp vµ hiÖu qu¶. 2.2.3. §¸nh gi¸ tæng qu¸t vÒ t×nh h×nh kiÓm so¸t néi bé t¹i TCT. a. C¸c biÖn ph¸p, thñ tôc kiÓm so¸t . C«ng ty kh«ng thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t tæng qu¸t. C«ng ty kh«ng thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t qu¶n lÝ vµ kiÓm so¸t xö lÝ do kh«ng cã bé phËn kiÓm so¸t ®éc lËp viÖc thùc hiÖn. Tuy nhiªn, biÖn ph¸p kiÓm so¸t vËt chÊt ®Ó b¶o vÖ tµi s¶n ®­îc thùc hiÖn rÊt tèt thÓ hiÖn ë hÖ thèng quÜ cña Tæng C«ng ty ®­îc b¶o vÖ nghiªm ngÆt suèt ngµy ®ªm. Tæng C«ng ty kh«ng x©y dùng s¬ ®å tµi kho¶n còng nh­ cÈm nang thñ tôc ®Ó h­íng dÉn cô thÓ c«ng t¸c kÕ to¸n nh»m ®¶m b¶o hîp lÝ lµ c«ng t¸c kÕ to¸n ®­îc thùc hiÖn theo ®óng nguyªn t¾c vµ chuÈn mùc kÕ to¸n, vµ viÖc ph©n lo¹i lµ ®óng ®¾n. VÒ c¸c thñ tôc kiÓm so¸t : Tæng C«ng ty thùc hiÖn tèt nguyªn t¾c ph©n c«ng, ph©n nhiÖm: Mçi bé phËn ®­îc qui ®Þnh chøc n¨ng, nhiªm vô cô thÓ vµ mçi thµnh viªn trong bé phËn l¹i ®­îc ng­êi phô tr¸ch ph©n c«ng nhiÖm vô thÝch hîp. Tæng C«ng ty thùc hiÖn tèt nguyªn t¾c bÊt kiªm nhiÖm: -Ng­êi ghi chÐp sæ s¸ch vµ ng­êi qu¶n lÝ tµi s¶n: cô thÓ thñ quÜ kh«ng kiªm kÕ to¸n quÜ, thñ kho kh«ng kiªm kÕ to¸n hµng tån kho. -C¸ch ly tr¸ch nhiÖm gi÷a ng­êi phª chuÈn nghiÖp vô vµ ng­êi thùc hiÖn nghiÖp vô. Nguyªn t¾c uû quyÒn vµ phª chuÈn: ë Tæng C«ng ty mäi nghiÖp vô ®Òu cã sù phª chuÈn hîp lÝ. Yªu cÇu cña ho¹t ®éng kiÓm so¸t néi bé víi viÖc x©y dùng c¸c thñ tôc kiÓm so¸t trong Tæng c«ng ty. Còng gièng nh­ c¸c c«ng ty kh¸c, ho¹t ®éng kiÓm so¸t néi bé cña Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam ®­îc thùc hiÖn xuÊt ph¸t tõ chÝnh nh÷ng yªu cÇu cña ho¹t ®éng qu¶n lÝ. Mèi quan t©m ®Æc biÖt hµng ®Çu cña ho¹t ®éng qu¶n lÝ lµ: liÖu tµi s¶n cña c«ng ty ®­îc b¶o vÖ tèt kh«ng, c¸c quy t¾c, luËt lÖ cña c«ng ty cã ®­îc tu©n thñ kh«ng, sæ s¸ch tµi chÝnh cã ®­îc ghi chÐp ®Çy ®ñ, hîp lÝ kh«ng, vµ ®iÒu quan träng h¬n n÷a lµ viÖc ph¸t hiÖn ra c¸c gian lËn, sai sãt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ... XuÊt ph¸t tõ nh÷ng yªu cÇu trªn vµ còng ®Ó ®¶m b¶o cho tÝnh hiÖu qu¶ cña chÝnh ho¹t ®éng KiÓm so¸t néi bé, c¸c thñ tôc KiÓm so¸t ®· ®­îc c«ng ty thiÕt kÕ vµ ¸p dông. C¸c thñ tôc kiÓm so¸t chñ yÕu nµy bao gåm: LËp, kiÓm tra, so s¸nh vµ phª duyÖt c¸c sè liÖu, tµi liÖu liªn quan ®Õn t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña Tæng c«ng ty. KiÓm tra tÝnh chÝnh x¸c cña sè liÖu. KiÓm tra ch­¬ng tr×nh øng dông vµ m«i tr­êng tin häc. KiÓm tra sè liÖu gi÷a sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ sæ chi tiÕt. KiÓm tra vµ phª duyÖt tµi liÖu kª to¸n. §èi chiÕu sè liÖu néi bé víi sè liÖu bªn ngoµi So s¸nh, ®èi chiÕu kÕt qu¶ kiÓm kª thùc tÕ víi sè liÖu trªn sæ s¸ch kÕ to¸n. Giíi h¹n viÖc tiÕp cËn trùc tiÕp víi c¸c tµi s¶n vµ c¸c tµi liÖu kÕ to¸n Ph©n tÝch, so s¸nh gi÷a sè liÖu thùc tÕ víi sè liÖu theo dù to¸n, kÕ ho¹ch C¸c thñ tôc kiÓm so¸t trong Tæng c«ng ty ®­îc thiÕt lËp dùa trªn ba nguyªn t¾c: Nguyªn t¾c ph©n c«ng ph©n nhiÖm râ rµng; nguyªn t¾c bÊt kiªm nhiÖm; nguyªn t¾c uû quyÒn vµ phª chuÈn.C¸c nguyªn t¾c nµy ®· ®­îc thÓ hiÖn râ rµng trong vai trß vµ chøc n¨ng cña Ban kiÓm so¸t vµ c¸c bé phËn chøc n¨ng kh¸c trong Tæng c«ng ty. c. KiÓm tra, kiÓm so¸t ®èi víi mét sè kho¶n môc chñ yÕu t¹i Tæng C«ng ty X¨ng dÇu ViÖt Nam. c1. KiÓm so¸t néi bé ®èi víi vèn b»ng tiÒn. + §Æc ®iÓm ®èi víi kho¶n môc vèn b»ng tiÒn vµ tÇm quan träng Vèn b»ng tiÒn cña Tæng C«ng ty bao gåm tiÒn ViÖt Nam, ngo¹i tÖ cã t¹i kÐt cña C«ng ty (tiÒn mÆt) hoÆc göi t¹i ng©n hµng (TGNH) hoÆc d­íi d¹ng tiÒn ®ang chuyÓn. ý thøc ®­îc kh¶ n¨ng sai ph¹m trong qu¶n lÝ vèn b»ng tiÒn nªn Tæng C«ng ty lu«n coi träng c«ng t¸c kiÓm so¸t ®èi víi vèn b»ng tiÒn, ®Æc biÖt lµ thñ quÜ vµ kÕ to¸n vèn b»ng tiÒn, nh÷ng ng­êi trùc tiÕp qu¶n lÝ vèn b»ng tiÒn. ë Tæng C«ng ty kh«ng cã bé phËn kiÓm so¸t c¸c nghiÖp vô thu, chi vèn b»ng tiÒn, KÕ to¸n tr­ëng còng kh«ng kiªm nhiÖm c«ng t¸c nµy. Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn chøng tõ trong qu¸ tr×nh thu, chi th× viÖc kiÓm so¸t ®· ®­îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc kiÓm tra c¸c yÕu tè hîp lÝ, hîp lÖ cña chøng tõ, so s¸nh sè liÖu trªn phiÕu thu, phiÕu chi, giÊy b¸o nî, b¸o cã víi c¸c chøng tõ gèc nªn viÖc kiÓm so¸t ®èi víi vèn b»ng tiÒn vÉn diÔn ra th­êng xuyªn song song víi c¸c nghiÖp vô. H¬n n÷a, ®éi ngò nh©n viªn kÕ to¸n cña Tæng C«ng ty cã tr×nh ®é, cã phÈm chÊt ®¹o ®øc vµ ý thøc tr¸ch nhiÖm trong c«ng viÖc nªn vèn b»ng tiÒn cña C«ng ty ®­îc b¶o vÖ. Mét sè biÖn ph¸p, thñ tôc Tæng C«ng ty ¸p dông ®Ó b¶o vÖ vèn b»ng tiÒn. Mét lµ: Thñ tôc thu tiÒn. Tæng C«ng ty kh«ng x©y dùng qui chÕ qu¶n lÝ tiÒn mÆt, c¸c thñ tôc thu, chi tiÒn ®­îc h­íng dÉn vµ thùc hiÖn nh­ mét thãi quen. NghiÖp vô thu tiÒn ë Tæng C«ng ty chñ yÕu ®­îc thùc hiÖn qua ng©n hµng, rÊt Ýt khi b»ng tiÒn mÆt ®èi víi nghiÖp vô thu tiÒn mÆt cßn cã thÓ lµ rót tiÒn tõ ng©n hµng vÒ quÜ, thu tõ tiÒn t¹m øng cßn thõa. C¸c nghiÖp vô thu tiÒn ®­îc kiÓm so¸t b»ng c¸c ®éng t¸c kiÓm tra tù ®éng trong qu¸ tr×nh lËp vµ lu©n chuyÓn chøng tõ, ®Æc biÖt lµ kiÓm tra cña kÕ to¸n tr­ëng vµ th«ng qua viÖc ghi sæ nhËt kÝ thu, sæ quÜ vµ ®èi chiÕu gi÷a kÕ to¸n víi thñ quÜ. TÝnh liªn tôc cña chøng tõ thu ®­îc kiÓm tra kÜ l­ìng bëi kÕ to¸n nhËp chøng tõ vµo m¸y mµ nh©n viªn nµy kh«ng ph¶i kÕ to¸n vèn b»ng tiÒn. Khi nghiÖp vô thu tiÒn ph¸t sinh, KÕ to¸n vèn b»ng tiÒn ph¶i kiÓm tra chøng tõ gèc vµ lËp phiÕu thu dùa trªn chøng tõ gèc vµ kÝ vµo chøng tõ. PhiÕu thu ®­îc ®¸nh sè liªn tôc, tr¸nh tr­êng hîp sè phiÕu thu ®­îc sö dông 2 lÇn nh­ng chØ ®­îc sö dông 1 lÇn. KÕ to¸n vèn b»ng tiÒn võa ®­îc thùc hiÖn b»ng m¸y, võa ®­îc thùc hiÖn b»ng tay vµ cuèi kú ®èi chiÕu. S¬ ®å 3: Thñ tôc thu tiÒn vµ lu©n chuyÓn chøng tõ thu. KT vèn b»ngtiÒn Thñ quÜ KÕ to¸n VBT Ng­êi cã nhu cÇu nép tiÒn L­u tr÷, b¶o qu¶n chøng tõ -kiÓm tra ph©n lo¹i chøng tõ -NhËp quÜ -Ghi sæ quÜ -KiÓm tra CT -KÝ CT LËp phiÕu thu NghiÖp vô thu tiÒn KÕ to¸n tr­ëng -KiÓm tra, ph©n lo¹i CT -Ghi sæ tiÒn mÆt §èi víi tr­êng hîp thu tiÒn qua ng©n hµng, sau khi nhËn ®­îc giÊy b¸o cã cña ng©n hµng, tiÕn hµnh kiÓm tra, ®èi chiÕu víi chøng tõ gèc vµ ghi sæ. NÕu ph¸t hiÖn chªnh lÖch sÏ yªu cÇu ng©n hµng kiÓm tra l¹i ®Ó t×m nguyªn nh©n chªnh lÖch. Tr­êng hîp thu tiÒn kh«ng t¹i quÜ th× khi mang tiÒn vÒ quÜ ph¶i cã giÊy nép tiÒn. BiÓu 5: GiÊy nép tiÒn GiÊy nép tiÒn Hä tªn: §¬n vÞ: Sè tiÒn: Néi dung: Ngµy … th¸ng … n¨m Gi¸m ®èc KÕ to¸n tr­ëng Thñ quü Ng­êi nép Hai lµ: Thñ tôc chi tiÒn. KiÓm so¸t còng ®­îc thùc hiÖn cïng víi qu¸ tr×nh chi tiÒn, kh«ng cã bé phËn kiÓm so¸t ®éc lËp. T¹i Tæng C«ng ty, nghiÖp vô chi tiÒn th­êng ph¸t sinh trong c¸c tr­êng hîp sau: Chi tiÒn mua vËt t­, tµi s¶n. Chi t¹m øng Chi tr¶ l­¬ng. Chi tr¶ nî nhµ cung cÊp, tr¶ nî vay. Chi tr¶ tiÒn ®iÖn, n­íc, dÞch vô mua ngoµi kh¸c. Chi nép thuÕ, c¸c kho¶n phÝ, lÖ phÝ... S¬ ®å 4: Thñ tôc chi quÜ vµ lu©n chuyÓn chøng tõ chi. KÕ to¸n VBT L­u tr÷, b¶o qu¶n CT Thñ quÜ NghiÖp vô chi tiÒn LËp CT chi quÜ DuyÖt, kÝ CT Ghi sæ kÕ to¸n Ng­êi cã nhu cÇu chi Gi¸m ®èc -KÕ to¸n tr­ëng KÕ to¸n VBT Chi tiÒn t¹i quÜ Nh­ vËy mäi nghiÖp vô chi ®Òu ®­îc phª chuÈn hîp lÝ vµ chøng tõ chi ®­îc kiÓm tra trong suèt qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn, h¹n chÕ sai sãt ph¸t sinh. Chøng tõ chi ®­îc ®¸nh sè liªn tôc ®Ó tr¸nh gian lËn ph¸t sinh, tr¸nh tr­êng hîp nghiÖp vô chi ®­îc lËp lµ kh«ng cã thùc. TÝnh liªn tôc cña chøng tõ ®­îc kiÓm tra bëi KÕ to¸n tr­ëng vµ ng­êi nhËp chøng tõ vµo m¸y. KÕ to¸n vµ thñ quÜ ®èi chiÕu hµng ngµy. BiÓu 6: GiÊy ®Ò nghÞ t¹m øng GiÊy ®Ò nghÞ t¹m øng MÉu sè 03-TT Ngµy … th¸ng … n¨m … Q§ 1141TC/Q§/C§KT Ngµy 01/11/1995 KÝnh göi : Tæng Gi¸m ®èc Tæng C«ng ty Tªn t«i lµ : §Þa chØ: §Ò nghÞ t¹m øng sè tiÒn: LÝ do t¹m øng: Thêi h¹n thanh to¸n: Thñ tr­ëng ®¬n vÞ KÕ to¸n tr­ëng Phô tr¸ch bé phËn Ng­êi ®Ò nghÞ t¹m øng BiÓu 7: PhiÕu chi tiÒn PhiÕu chi QuyÓn sè: MÉu sè 03-thuÕ Q§ 1141TC/Q§/C§KT Ngµy/th¸ng/n¨m Hä tªn ng­êi nhËn : §Þa chØ: : Sè tiÒn: KÌm theo : ….. chøng tõ gèc §· nhËn ®ñ sè tiÒn: Ngµy th¸ng n¨m TT ®¬n vÞ KÕ to¸n tr­ëng Ng­êi lËp phiÕu Thñ quÜ Ng­êi nhËn tiÒn §èi víi TGNH, khi nghiÖp vô chi TGNH ph¸t sinh, ng­êi cã nhu cÇu chi TGNH viÕt “GiÊy ®Ò nghÞ c¾t sÐc” nªu râ lÝ do c¾t sÐc, cã ®Çy ®ñ ch÷ kÝ cña phô tr¸ch bé phËn. GiÊy ®Ò nghÞ c¾t sÐc ®­îc chuyÓn cho KÕ to¸n tr­ëng vµ Tæng Gi¸m ®èc kÝ duyªt, chØ khi thÊy thùc sù cã nhu cÇu chi vµ sè tiÒn phï hîp víi nhu cÇu, KÕ to¸n tr­ëng vµ Tæng Gi¸m ®èc míi kÝ vµo chøng tõ. GiÊy ®Ò nghÞ c¾t sÐc còng ®­îc ®¸nh sè liªn tôc. BiÓu 8: GiÊy ®Ò nghÞ c¾t sÐc GiÊy ®Ò nghÞ c¾t sÐc Sè : Ngµy th¸ng n¨m Hä tªn: §¬n vÞ c«ng t¸c: LÝ do c¾t sÐc: Sè tiÒn: ViÕt b»ng ch÷: §¬n vÞ h­ëng sÐc:. §Þa chØ: Sè tµi kho¶n: T¹i ng©n hµng: Sè CMND cña ng­êi xin c¾t sÐc: N¬i th­êng tró: Gi¸m ®èc KÕ to¸n tr­ëng Phô tr¸ch bé phËn Ng­êi xin c¾t sÐc KÕ to¸n vèn b»ng tiÒn c¨n cø giÊy b¸o cña ng©n hµng, kiÓm tra STT cña giÊy b¸o, sè d­ ®Çu, sè ph¸t sinh, sè d­ cuèi, ®èi chiÕu víi chøng tõ gèc, ghi nhËt kÝ thu, nhËt kÝ chi, sæ c¸i c¸c tµi kho¶n 1121,1122. Khi ph¸t sinh chªnh lÖch cïng ng©n hµng t×m nguyªn nh©n ®Ó cã biÖn ph¸p xö lÝ kÞp thêi. ë Tæng C«ng ty, nghiÖp vô tiÒn ®ang chuyÓn rÊt Ýt khi ph¸t sinh nh­ng khi ph¸t sinh còng ®­îc theo dâi chÆt chÏ bëi kÕ to¸n vèn b»ng tiÒn. Ba lµ: B¶o qu¶n tiÒn mÆt t¹i quÜ. TiÒn mÆt cña Tæng C«ng ty ®­îc b¶o qu¶n tËp trung t¹i quÜ cña Tæng C«ng ty.Tæng C«ng ty chØ cã 1 kÐt duy nhÊt ®­îc b¶o vÖ an toµn bëi 2 líp cöa trong ®ã cã 1 líp cöa s¾t rÊt ch¾c ch¾n. Phßng quÜ ®­îc ®Æt gÇn phßng b¶o vÖ nªn ®­îc b¶o vÖ an toµn c¶ ngµy lÉn ®ªm. Thñ quÜ lµ ng­êi duy nhÊt chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lÝ tiÒn mÆt, thu vµ chi tiÒn t¹i quÜ, lµ ng­êi duy nhÊt cÇm ch×a kho¸ kÐt. Bèn lµ: Thùc thi c¸c nguyªn t¾c qu¶n lÝ tiÒn mÆt: Nguyªn t¾c ph©n c«ng, ph©n nhiÖm: Do nghiÖp vô tiÒn mÆt ph¸t sinh Ýt vµ qui m« kh«ng lín nªn Tæng C«ng ty kh«ng cã tõng ng­êi phô tr¸ch ®èi víi tõng lo¹i tiÒn mµ hoµn toµn do kÕ to¸n vèn b»ng tiÒn ®¶m nhËn. Nguyªn t¾c bÊt kiªm nhiÖm Thñ quÜ kh«ng kiªm kÕ to¸n quÜ Gi¸m ®èc vµ kÕ to¸n tr­ëng lµ ng­êi duyÖt chi c¸ch li tr¸ch nhiÖm víi nh÷ng ng­êi thùc hiÖn nghiÖp vô chi. Nguyªn t¾c uû quyÒn, phª chuÈn: Mäi nghiÖp vô chi tiÒn mÆt t¹i Tæng C«ng ty ®Òu ®­îc phª chuÈn bëi Tæng Gi¸m ®èc Tæng C«ng ty. Tæng C«ng ty thùc hiÖn viÖc uû quyÒn rÊt h¹n chÕ: Kh«ng ph©n cÊp phª chuÈn, khi Tæng gi¸m ®èc ®i v¾ng th× KÕ to¸n tr­ëng duyÖt chi, sau ®ã Tæng Gi¸m ®èc sÏ hoµn tÊt thñ tôc, ®èi víi tiÒn göi ng©n hµng, Tæng Gi¸m ®èc viÕt giÊy uû quyÒn cho thñ quÜ ®i lÜnh tiÒn. N¨m lµ: C«ng t¸c qu¶n lÝ. TiÒn mÆt ®­îc b¶o qu¶n tËp trung t¹i kÐt. ViÖc thu tiÒn mÆt chñ yÕu thùc hiÖn t¹i Tæng C«ng ty nÕu thu ë ngoµi C«ng ty, khi nép tiÒn ngoµi phiÕu thu ph¶i cã “GiÊy nép tiÒn”. Tæng C«ng ty kh«ng qui ®Þnh h¹n møc tån quÜ: tr­íc ®©y Tæng C«ng ty còng tho¶ thuËn víi ng©n hµng vÒ giíi h¹n tån quÜ vµ ®ét xuÊt ®Õn kiÓm tra. Tuy nhiªn nh÷ng n¨m gÇn ®©y víi lÝ do viÖc thu tiÒn chñ yÕu thùc hiÖn qua ng©n hµng, l­îng tiÒn tån quÜ th­êng kh«ng lín nªn kh«ng qui ®Þnh giíi h¹n nµy. Thùc tÕ sè tiÒn tån quÜ th­êng còng kh«ng lín, chØ ®Ó chi cho nh÷ng kho¶n lÆt vÆt, khi cã nhu cÇu chi tiªu th× míi ®i rót tõ ng©n hµng vÒ. S¸u lµ: Thñ tôc kiÓm kª. §Ó ®èi chiÕu víi sæ s¸ch, ®¸nh gi¸ viÖc qu¶n lÝ tiÒn mÆt, ®¶m b¶o r»ng tiÒn mÆt trong quÜ kh«ng ®­îc sö dông cho c¸c môc ®Ých ngoµi Tæng C«ng ty, hoÆc nh÷ng môc ®Ých kh«ng ®­îc phª chuÈn, Tæng C«ng ty tiÕn hµnh kiÓm kª tån quÜ tiÒn mÆt hµng quÝ. C¨n cø vµo ph­¬ng ¸n kiÓm kª do Tæng Gi¸m ®èc ®­a ra, ban kiÓm kª ®­îc thµnh lËp, tr­íc khi kiÓm kª, sæ s¸ch ®­îc kho¸ vµ kÐt ®­îc niªm phong. Ban kiÓm kª thùc hiÖn ph©n lo¹i tiÒn mÆt, ®Õm tõng lo¹i tiÒn, tÝnh to¸n vµ ®èi chiÕu víi sæ s¸ch. NÕu cã chªnh lÖch sÏ t×m hiÓu nguyªn nh©n ®Ó qui tr¸ch nhiÖm vµ xö lÝ. KÕt thóc kiÓm kª lËp biªn b¶n kiÓm kª. BiÓu 9: Biªn b¶n kiÓm kª tån quü tiÒn mÆt Tæng C«ng ty X¨ng dÇu ViÖt Nam Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam §éc lËp - tù do - h¹nh phóc Biªn b¶n kiÓm kª tån quÜ tiÒn mÆt 10 giê ngµy 02 th¸ng 03 n¨m 2004 I. KiÓm kª tån quÜ VND (1111) Sè tiÒn sæ s¸ch: 4658000.000 ® Sè tiÒn kiÓm kª thùc tÕ: 465.800.000 ® 3. Chªnh lÖch (thõa +, thiÕu -): 0 Lo¹i tiÒn VND: Lo¹i 500.000®=200 tê =200.000.000 Lo¹i 100.000®=1000 tê =100.000.000 Lo¹i 50.000®=500 tê = 25.000.000 ….. Céng: 465.800.000® ViÕt b»ng ch÷: Bèn tr¨m s¸u m­¬i l¨m triÖu t¸m tr¨m ngh×n ®ång II.KiÓm kª ngo¹i tÖ USD (1112) 1. Sæ s¸ch: 800USD KiÓm kª thùc tÕ: 800USD 3. Chªnh lÖch (thõa +, thiÕu -): Kh«ng cã. Trong ®ã lo¹i 100USD = 8 tê =1000USD Hµ néi ngµy 02 th¸ng 03 n¨m 2004 Thñ quÜ KÕ to¸n thanh to¸n KÕ to¸n tr­ëng Gi¸m ®èc §èi víi TGNH ngoµi viÖc ®èi chiÕu th­êng xuyªn sè d­ TGNH víi sæ s¸ch cña Tæng C«ng ty, cuèi n¨m ®Òu cã ®èi chiÕu víi ng©n hµng, x¸c nhËn sè d­ tiÒn göi cña C«ng ty t¹i ng©n hµng. BiÓu 10: PhiÕu ®èi chiÕu Chi nh¸nh ng©n hµng §T&PT Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam Thµnh phè Hµ néi §éc lËp-tù do-h¹nh phóc Ngµy 02 th¸ng 03 n¨m 2004 PhiÕu ®èi chiÕu Tªn tµi kho¶n: TiÒn göi kh«ng k× h¹n §¬n vÞ Tæng C«ng ty X¨ng dÇu ViÖt Nam §V:1000 ® Sè hiÖu tµi kho¶n Sè d­ ®Õn hÕt ngµy 31/12/2003 Lo¹i tiÒn tÖ Chªnh lÖch gi÷a NH vµ sæ s¸ch cña ®¬n vÞ Ghi chó Nî Cã 7301.0083 351.662.728 VND Kh«ng X¸c nhËn cña ®¬n vÞ Chi nh¸nh ng©n hµng §T&PT Hµ néi Chñ tµi kho¶n Gi¸m ®èc Nh­ vËy, kiÓm so¸t ®èi víi vèn b»ng tiÒn còng diÔn ra tù ph¸t g¾n liÒn víi c«ng t¸c kÕ to¸n nh­ng ®­îc thùc hiÖn kh¸ nghiªm tóc cïng víi c¸c thñ tôc kiÓm kª, thñ tôc ®èi chiÕu víi ng©n hµng, vèn b»ng tiÒn cña C«ng ty ®· ®­îc kiÓm so¸t, tr¸nh rñi ro bÞ l¹m dông hoÆc lÊy c¾p. C.2. KiÓm so¸t néi bé ®èi víi c«ng nî: c¸c kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶ Kho¶n ph¶i thu cña Tæng C«ng ty do 1 nh©n viªn kÕ to¸n theo dâi. C¸c kho¶n ph¶i thu ®­îc kiÓm so¸t b»ng c¸cbiÖn ph¸p, thñ tôc sau: Ghi sæ chi tiÕt c¸c kho¶n ph¶i thu. C¨n cø vµo chøng tõ, kÕ to¸n ghi nhËn doanh thu vµ kho¶n ph¶i thu. Kho¶n ph¶i thu trong n¨m ®­îc theo dâi cho tõng kh¸ch hµng.tæng hîp sè ph¸t sinh chi tiÕt cña tõng kh¸ch hµng Tæng C«ng ty lËp b¶ng chi tiÕt tµi kho¶n 131 theo dâi c«ng nî cña tÊt c¶ c¸c kh¸ch hµng, mçi kh¸ch hµng ®­îc ghi trªn 1 dßng vµ ®­îc theo dâi vÒ c¸c chØ tiªu sè d­ ®Çu k×, ph¸t sinh trong k× vµ sè d­ cuèi k× Sè liÖu tæng hîp trªn ph¸t sinh chi tiÕt nµy ®­îc sö dông ®Ó ®èi chiÕu víi sæ c¸i. ViÖc thu håi nî ®­îc Tæng C«ng ty rÊt quan t©m.Tæng C«ng ty th«ng b¸o cho kh¸ch hµng ®Õn h¹n tr¶ nî hoÆc qu¸ h¹n tr¶ mét c¸ch th­êng xuyªn b»ng ®iÖn tho¹i hoÆc nh©n viªn theo dâi nî ph¶i thu ®Õn tËn trô së cña kh¸ch hµng ®Ó th«ng b¸o hoÆc ®ßi nî. §èi chiÕu vµ kiÓm kª c«ng nî Tæng C«ng ty th­êng xuyªn ®èi chiÕu c«ng nî víi kh¸ch hµng. Sau khi ®èi chiÕu c«ng nî ®Òu lËp biªn b¶n ®èi chiÕu c«ng nî. Cuèi n¨m, sau khi ®èi chiÕu c«ng nî, c«ng ty tiÕn hµnh kiÓm kª c¸c tµi kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶ vµ lËp b¸o c¸o kiÓm kª tµi kho¶n 131, 331. Tæng C«ng ty kh«ng kiÓm kª, ph©n tÝch c«ng nî theo thêi gian nî nªn rÊt khã theo dâi thêi h¹n nî, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n. Tæng C«ng ty kh«ng lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi nªn mét sè kho¶n ph¶i thu ®· kÐo dµi qu¸ l©u, kh¶ n¨ng ®ßi ®­îc lµ nhá nh­ng vÉn thÓ hiÖn trªn b¸o c¸o tµi chÝnh, lµ mét bé phËn cña tµi s¶n l­u ®éng. ®iÒu nµy lµm cho b¸o c¸o tµi chÝnh cña Tæng C«ng ty kh«ng thÓ hiÖn ®óng thùc tr¹ng tµi s¶n cña c«ng ty, cã thÓ dÉn ®Õn nh÷ng quyÕt ®Þnh sai cña nh÷ng ng­êi sö dông b¸o c¸o tµi chÝnh cña Tæng C«ng ty . ViÖc kiÓm so¸t ®èi víi kho¶n ph¶i tr¶ t­¬ng tù nh­ kiÓm so¸t ®èi víi kho¶n ph¶i thu. c.3 KiÓm so¸t ®èi víi tµi s¶n cè ®Þnh Do Tæng C«ng ty cã qui m« lín l¹i ¸p dông nh÷ng kÜ thuËt tiªn tiÕn vµo s¶n xuÊt nªn c«ng ty cã mét khèi l­îng tµi s¶n cè ®Þnh rÊt lín, lªn ®Õn gÇn 6000 tØ ®ång. Ngoµi nhµ cöa, vËt kiÕn tróc nh­ v¨n phßng Tæng c«ng ty, nhµ kho, nhµ x­ëng..., m¸y mãc thiÕt bÞ v¨n phßng... Tæng c«ng ty cßn cã mét khèi l­îng rÊt lín xe, m¸y, thiÕt bÞ phôc vô s¶n xuÊt, kinh doanh Do cã gi¸ trÞ lín nh­ vËy l¹i thuéc nhiÒu chñng lo¹i kh¸c nhau, tÝnh n¨ng kÜ thuËt vµ c«ng suÊt thiÕt kÕ kh¸c nhau ®Ó phï hîp víi tõng ®¬n vÞ kinh doanh cô, nÕu kh«ng cã nh÷ng biÖn ph¸p kiÓm so¸t thÝch ®¸ng th× viÖc sö dông TSC§ sÏ kh«ng mang l¹i hiÖu qu¶ nh­ mong muèn. ý thøc ®­îc ®iÒu nµy nªn viÖc tæ chøc qu¶n lÝ vµ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc Ban l·nh ®¹o Tæng C«ng ty rÊt coi träng,®ã lµ nhiÖm vô thiÕt yÕu t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c«ng ty hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh víi hiÖu qu¶ cao Mét sè chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p, thñ tôc ¸p dông trong kiÓm so¸t TSC§; Thø nhÊt lµ kÕ ho¹ch vµ dù to¸n TSC§ Hµng n¨m, Tæng C«ng ty ®Òu tiÕn hµnh kiÓm kª tµi s¶n, trong thùc hiÖn kiÓm kª Tæng C«ng ty sÏ ®¸nh gi¸ n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ hao mßn cña TSC§. §èi víi nh÷ng TSC§ h­ háng kh«ng thÓ tiÕp tôc sö dông ®­îc, ban kiÓm kª sÏ liÖt kª nh÷ng tµi s¶n nµy ®Ò nghÞ cho thµnh lÝ vµ ®­a ra b¶ng liÖt kª TSC§ thanh lÝ (kÌm theo biªn b¶n x¸c nhËn hiÖn tr¹ng xe, m¸y, thiÕt bÞ) Ngoµi kÕ ho¹ch nh­îng b¸n, thanh lÝ, Tæng C«ng ty còng cã kÕ ho¹ch ®Çu t­, mua s¾m TSC§. Trong kÕ ho¹ch nªu râ nguån ®Çu t­ cho c¸c TSC§ nµy, bao gåm vèn ng©n s¸ch, vèn tù bæ sung vµ vèn vay.kÕ ho¹ch ®Çu t­ mua s¾m TSC§ n¨m 2000 nh­ sau: §èi víi nh÷ng tµi s¶n mua ngoµi kÕ ho¹ch, tr­íc khi tr×nh Tæng c«ng ty quyÕt ®Þnh, c«ng ty còng lËp dù to¸n vµ nguån vèn tµi trî cho viÖc ®Çu t­. Tæng C«ng ty còng lËp kÕ ho¹ch vµ dù to¸n söa ch÷a lín TSC§ phï hîp víi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng C«ng ty Tæng C«ng ty còng lËp dù to¸n chi tiÕt söa ch÷a lín cho tõng xe, m¸y, thiÕt bÞ. * Thñ tôc ®Çu t­, mua s¾m TSC§ Tæng C«ng ty kh«ng cã v¨n b¶n qui ®Þnh c¸c thñ tôc mua s¾m TSC§ nh­ng trªn thùc tÕ thñ tôc nµy ®­îc thùc hiÖn chÆt chÏ. Khi cã kÕ ho¹ch mua s¾m, ®Çu t­, C«ng ty ph¶i göi tê tr×nh do gi¸m ®èc lËp cho Tæng c«ng ty xin xÐt duyÖt viÖc ®Çu t­, mua s¾m trong ®ã nªu râ môc ®Ých sö dông, thêi gian sö dông dù tÝnh, nguån vèn tµi trî. Tæng c«ng ty sau khi xem xÐt nhu cÇu cña c«ng ty, nÕu ®ång ý, Chñ tÞch H§QT sÏ ra quyÕt ®Þnh phª duyÖt dù ¸n ®Çu t­, mua s¾m nµy. Sau khi cã quyÕt ®Þnh cña Tæng c«ng ty, viÖc ®Çu t­ mua s¾m ®­îc giao cho Phßng Kü thuËt - §Çu t­ Phßng Kü thuËt - §Çu t­ sÏ t×m nhµ cung cÊp vµ kÝ hîp ®ång mua b¸n víi nhµ cung cÊp Sau khi thùc hiÖn viÖc mua b¸n ph¶i cã biªn b¶n thanh lÝ hîp ®ång, ho¸ ®¬n b¸n hµng. Xe, m¸y, thiÕt bÞ mua vÒ ®­îc kiÓm tra c¸c th«ng sè kÜ thuËt, Phßng Kü thuËt - §Çu t­ chuÈn bÞ tµi liÖu h­íng dÉn sö dông. Khi bµn giao cho bé phËn sö dông ph¶i cã biªn b¶n bµn giao xe, m¸y, thiÕt bÞ. Ngoµi ra cã thÓ cã c¸c chøng tõ kh¸c nh­ ho¸ ®¬n thu phÝ b¶o hiÓm, biªn lai thu lÖ phÝ tr­íc b¹. §ång thêi c«ng ty ph¶i göi c«ng v¨n cho Tæng c«ng ty ®Ò nghÞ ra quyÕt ®Þnh t¨ng tµi s¶n Sau khi cã quyÕt ®Þnh t¨ng tµi s¶n, toµn bé chøng tõ ®­îc chuyÓn xuèng phßng kÕ to¸n ®Ó kÕ to¸n ghi thÎ tµi s¶n, sæ chi tiÕt vµ sæ tæng hîp TSC§. Qui tr×nh mua s¾m, ®Çu t­ vµ lu©n chuyÓn chøng tõ nh­ sau: S¬ ®å 5: Qui tr×nh mua s¾m, ®Çu t­ TSC§ vµ lu©n chuyÓn chøng tõ Chñ tÞch H§QT KÕ to¸n TSC§ Phßng c¬ giíi Nhu cÇu tµi s¶n Chñ tÞch H§QT L­u tr÷ QuyÕt ®Þnh t¨ng TSC§ NghiÖp vô tµi s¶n -Mua s¾m -Bµn giao -Hå s¬ kÜ thuËt QuyÕt ®Þnh cña CSH -ThÎ TSC§ -Sæ chi tiÕt -Sæ tæng hîp ë Ban Kü thuËt - §Çu t­, chØ sau khi kiÓm kª, cã sù hiÖn diÖn cña tµi s¶n míi ghi t¨ng tµi s¶n vµ theo dâi t×nh tr¹ng kÜ thuËt cña tµi s¶n nµy. Thø hai lµ qu¶n lÝ TSC§ t¹i n¬i sö dông: mçi TSC§ sau khi bµn giao cho bé phËn sö dông ®Òu do 1 c«ng nh©n trùc tiÕp qu¶n lÝ gäi lµ xe tr­ëng, m¸y tr­ëng. Khi giao TSC§ ®Òu cã biªn b¶n giao xe, m¸y, thiÕt bÞ kÌm theo c¸c ®iÒu kiÖn rµng buéc ng­êi qu¶n lÝ trùc tiÕp ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm toµn bé vÒ t×nh h×nh tµi s¶n ®ång thêi cã chÕ ®é khen th­ëng kÞp thêi. Ng­êi qu¶n lÝ trùc tiÕp ph¶i cã chÕ ®é b¶o qu¶n, b¶o d­ìng TSC§ theo qui ®Þnh Ban Kü ThuËt – Dçu t­ th­êng xuyªn kiÓm tra viÖc b¶o qu¶n, sö dông tµi s¶n cña c¸c xe tr­ëng, m¸y tr­ëng, cã kÕ ho¹ch ®Þnh kú söa ch÷a lín TSC§ vµ c©n ®èi dù tr÷ c¸c lo¹i vËt t­ chñ yÕu ®Ó thay thÕ, söa ch÷a TSC§. Hµng th¸ng cã cuéc häp gi÷a Gi¸m ®èc víi c¸c phßng ban, ®éi tr­ëng s¶n xuÊt ®Ó Gi¸m ®èc n¾m b¾t kÞp thêi vÒ c«ng t¸c qu¶n lÝ, sö dông tµi s¶n. Do biÖn ph¸p qu¶n lÝ nµy nªn TSC§ cña Tæng C«ng ty ®­îc gi¸m s¸t th­êng xuyªn vÒ n¨ng lùc hiÖn t¹i cu¶ TSC§, ®­îc söa ch÷a, b¶o d­ìng kÞp thêi nhê ®ã hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n ®­îc n©ng cao. Thø ba lµ thñ tôc thanh lý, nh­îng b¸n TSC§: Hµng n¨m, c¨n cø vµo kÕ ho¹ch thanh lý, nh­îng b¸n TSC§ lËp tõ ®Çu n¨m, Gi¸m ®èc c«ng ty viÕt tê tr×nh göi Chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ xin thanh lý, nh­îng b¸n TSC§ trong ®ã nªu râ hiÖn tr¹ng tµi s¶n. Khi nhËn ®­îc quyÕt ®Þnh cho thanh lý cña Tæng C«ng ty, c«ng ty ph¶i lËp héi ®ång thanh lý TSC§. Héi ®ång thanh lý sau khi thùc hiÖn viÖc thanh lý sÏ lËp biªn b¶n thanh lý TSC§ cã gi¸m ®èc vµ kÕ to¸n tr­ëng kÝ. Sau ®ã c«ng ty cã c«ng v¨n göi Tæng c«ng ty yªu cÇu ra quyÕt ®Þnh gi¶m TSC§. Sau khi nhËn ®­îc quyÕt ®Þnh gi¶m TSC§ cña Tæng c«ng ty, Ban Kü thuËt - §Çu t­ chuyÓn toµn bé chøng tõ thanh lÝ, nh­îng b¸n TSC§ xuèng phßng kÕ to¸n ®Ó ghi gi¶m tµi s¶n vµ huû thÎ TSC§. Thñ tôc thanh lý, nh­îng b¸n TSC§ vµ lu©n chuyÓn chøng tõ nh­ sau: S¬ ®å 6: Thñ tôc thanh lÝ, nh­îng b¸n TSC§ vµ lu©n chuyÓn chøng tõ . C«ng ty Tæng c«ng ty Héi ®ång thanh lÝ Tæng C«ng ty KÕ to¸n Tê tr×nh xin thanh lÝ Biªn b¶n thanh lÝ L­u tr÷ QuyÕt ®Þnh gi¶m tµi s¶n -Huû thÎ TSC§ -Ghi sæ TSC§ QuyÕt ®Þnh thanh lÝ Thø t­ lµ hÖ thèng sæ chi tiÕt TSC§: c«ng ty më sæ chi tiÕt TSC§ cho tõng lo¹i TSC§ vµ tõng bé phËn sö dông. Phßng kÕ to¸n theo dâi vÒ gi¸ trÞ TSC§ (nguyªn gi¸, hao mßn, gi¸ trÞ cßn l¹i), Ban Kü thuËt - §Çu t­ theo dâi vÒ t×nh tr¹ng kÜ thuËt cña TSC§. Thø n¨m lµ kiÓm kª TSC§: Ngoµi viÖc theo dâi th­êng xuyªn trong qu¸ tr×nh sö dông TSC§, hµng n¨m Tæng C«ng ty ®Òu tiÕn hµnh kiÓm kª TSC§ mét mÆt ®Ó so s¸nh víi sæ s¸ch mÆt kh¸c ®Ó ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng tµi s¶n, ®¸nh gi¸ n¨ng lùc s¶n xuÊt cña TSC§ ®Ó cã kÕ ho¹ch b¶o d­ìng, söa ch÷a, thanh lÝ nh­îng b¸n TSC§ tõ ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n. Tr­íc khi kiÓm kª, tõ ngµy 10-15 th¸ng 12 yªu cÇu c¸c bé phËn hoµn thiÖn sæ s¸ch vµ Gi¸m ®èc ®­a ra ph­¬ng ¸n kiÓm kª trong ®ã nªu râ thµnh phÇn cña héi ®ång kiÓm kª, thêi gian kiÓm kª, nh÷ng yªu cÇu kh¸i qu¸t ®èi víi viÖc kiÓm kª, tr¸ch nhiÖm cña c¸c bé phËn. Ph­¬ng ¸n kiÓm kª ®­îc lËp chung cho c¶ kiÓm kª TSC§, kiÓm kª vËt t­, kiÓm kª quÜ, kiÓm kª c«ng nî. ViÖc kiÓm kª chi tiÕt ®­îc thùc hiÖn ®èi víi tõng tµi s¶n, sau ®ã lËp phiÕu kiÓm kª trong ®ã ®­a ra kÕt luËn vÒ hiÖn tr¹ng cña tµi s¶n. BiÓu 11: PhiÕu kiÓm kª tµi s¶n cè ®Þnh Tæng C«ng ty X¨ng dÇu ViÖt nam Céng hoµ x· héi chñ ghÜa ViÖt Nam §éc lËp-tù do-h¹nh phóc PhiÕu kiÓm kª tµi s¶n cè ®Þnh 10 giê ngµy 2 th¸ng 1 n¨m 2004 §¬n vÞ kiÓm kª:Tæng C«ng ty X¨ng dÇu ViÖt nam Tªn tµi s¶n: « t« Ben N­íc s¶n xuÊt: Liªn x« Sè m¸y, khung: 338218 Sè ®¨ng kÝ: 29K-5617 KÝ hiÖu: ZIN 130 Sè ®éng c¬ : 556647 T×nh tr¹ng kÜ thuËt C¸c bé phËn Chi tiÕt kiÓm kª k× tr­íc KiÓm kª k× nµy §éng c¬: giê ho¹t ®éng §éng c¬ ho¹t ®éng b×nh th­êng §éng c¬ bÞ háng xec-m¨ng chê mua vËt t­ ®Ó thay GÇm GÇm b×nh th­êng GÇm b×nh th­êng Buång l¸i C¸c hÖ thèng ®Çy ®ñ, chi tiÕt, ¾c qui tèt, ghÕ ®Öm tèt Cabin gØ c¸c hÖ thèng kh¸c ®Çy ®ñ chi tiÕt, ¾c qui tèt HÖ thèng ®iÖn 2 ®Ìn trÇn, 2 xi nhan, 2 l¨ng tÐc, 2 ®Ìn pha , 2 cßi 24V, 2 g­¬ng, 2 ®Ìn hËu 3 ng¨n, 1 æ, 2 chæi g¹t m­a, 1 c«ng t¾c m¸t, c¸c r¬ le, c¶m øng ®ñ HÖ thèng ®Ìn, cßi, chæi g¹t m­a, c¸c r¬-le,hÖ thèng ®Ò ho¹t ®éng tèt Tõ c¸c phiÕu kiÓm kª cho tõng tµi s¶n, ban kiÓm kª sÏ lËp b¸o c¸o kiÓm kª xe m¸y, thiÕt bÞ vÒ mÆt kÜ thuËt vµ b¸o c¸o kiÓm kª chi tiÕt TSC§ vÒ mÆt gi¸ trÞ BiÓu 12: Danh s¸ch thiÕt bÞ kiÓm kª Tæng C«ng ty X¨ng dÇu ViÖt nam Danh s¸ch thiÕt bÞ kiÓm kª KiÓm kª ngµy 1 th¸ng 1 n¨m 2004 TT Chñng lo¹i m¸y Sè l­îng Chi chó 1 2 3 4 . . . Xe Kamaz 5511 Xe maz s¬ mi Xe zin 130 ®u«i mooc 40 tÊn 24 02 02 01 Thø b¶y lµ thñ tôc tÝnh khÊu hao TSC§: kiÓm so¸t ®èi víi viÖc trÝnh khÊu hao TSC§ tõ ®ã tÝnh chÝnh x¸c gi¸ thµnh c¸c c«ng tr×nh còng lµ mét nhiÖm vô quan träng. Tæng c«ng ty trÝch khÊu hao theo quyÕt ®Þnh sè 1062/TC/Q§/CSTC, c«ng ty ph¶i ®¨ng kÝ ®Þnh møc trÝch khÊu hao víi Côc qu¶n lÝ vèn vµ tµi s¶n nhµ n­íc Mçi th¸ng c¨n cø vµo giê m¸y ho¹t ®éng, vµo c«ng suÊt ho¹t ®éng ®¬n vÞ sÏ trÝch khÊu hao vµ lªn kÕ ho¹ch trÝch khÊu hao sao cho khÊu hao c¶ n¨m b»ng møc khÊu hao ®· ®¨ng kÝ. Cuèi mçi n¨m ®Òu cã b¸o c¸o t×nh h×nh trÝch khÊu hao TSC§. Ch­¬ng III Ph­¬ng h­íng vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c¸c thñ tôc kiÓm so¸t néi bé t¹i Tæng c«ng ty X¨ng dÇu ViÖt Nam - petrolimex 3.1. TÝnh tÊt yÕu ph¶i hoµn thiÖn c¸c thñ tôc kiÓm so¸t néi bé 3.1.1. Yªu cÇu cña viÖc héi nhËp vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ë ViÖt Nam NÒn kinh tÕ ViÖt Nam tõ sau n¨m 1986 ®· chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc. C¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ cã sù ®æi míi s©u s¾c ®· t¸c ®éng rÊt lín tíi c¸c doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp ®­îc Nhµ n­íc giao quyÒn tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp nghÜa lµ lÊy thu bï chi ®Ó t¨ng tÝch lòy t¸i s¶n xuÊt më réng. §Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cao lµ mét vÊn ®Ò phøc t¹p ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã biÖn ph¸p qu¶n lý phï hîp víi sù thay ®æi cña thÞ tr­êng còng nh­ sù thay ®æi cña doanh nghiÖp m×nh. Vµ vÊn ®Ò hiÖu qu¶ kinh doanh lu«n g¾n liÒn víi vÊn ®Ò hiÖu qu¶ qu¶n lý cña tõng doanh nghiÖp, mçi doanh nghiÖp ph¶i lu«n biÕt tù hoµn thiÖn m×nh th«ng qua viÖc hoµn thiÖn hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. Vµ ®©y còng chÝnh lµ yªu cÇu ®Æt ra hµng ®Çu cho mäi lo¹i h×nh doanh nghiÖp ngay c¶ ®èi víi doanh nghiÖp nhµ n­íc nh­ Tæng c«ng ty X¨ng dÇu ViÖt Nam. Bªn c¹nh ®ã, hiÖn nay trong c«ng cuéc ®æi míi cña ®Êt n­íc, víi xu thÕ toµn cÇu hãa ®· ®Æt ra cho nÒn kinh tÕ n­íc ta nhiÒu c¬ héi bªn c¹nh ®ã còng kÐo theo nhiÒu th¸ch thøc. Víi ®Æc ®iÓm lµ mét Tæng c«ng ty cã quy m« lín, Tæng c«ng ty X¨ng dÇu ViÖt Nam còng kh«ng n»m trong ngo¹i lÖ. §Ó cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn trªn mét thÞ tr­êng ngµy cµng më réng ra quèc tÕ, tÝnh c¹nh tranh l¹i cµng thÓ hiÖn cao h¬n thh× hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ vÊn ®Ò ®Æt ra hµng ®Çu. N¾m b¾t ®­îc vÊn ®Ò nµy, trong suèt qu¸ tr×nh ®æi míi Tæng c«ng ty ®· cã nh÷ng chiÕn l­îc ph¸t triÓn l©u dµi, nh»m ®¸p øng ®­îc yªu cÇu vµ ®ßi hái cña thÞ tr­êng qua c¸c thêi kú kh¸c nhau, 3.1.2 Yªu cÇu ®Æt ra víi Tæng c«ng ty Yªu cÇu vµ môc tiªu hµng ®Çu cña Tæng c«ng ty lµ trë thµnh mét Tæng c«ng ty X¨ng dÇu cã quy m« lín víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®ñ søc c¹nh tranh kh«ng chØ ë thÞ tr­êng trong n­íc mµ cßn cã thÓ c¹nh tranh víi c¸c nÒn kinh tÕ dÇu má trªn thÕ giíi. Víi ®Æc ®iÓm ­u thÕ vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn phong phó, kho¸ng s¶n thiªn nhiªn kh¸ tiÒm tµng nhÊt lµ vÒ c¸c má dÇu ®ang vµ sÏ ®­îc khai th¸c. C¸c vÊn ®Ò cña Tæng c«ng ty b©y giê lµ ë chç ®Çu t­ c«ng nghÖ hîp lý víi mét c¬ chÕ qu¶n lý míi hiÖu qu¶ vµ phï hîp víi yªu cÇu cña thÞ tr­êng c¶ trong vµ ngoµi n­íc. §iÒu ®ã ®­îc thÓ hiÖn râ qua c¸c chiÕn l­îc ph¸t triÓn l©u dµi cña Tæng c«ng ty: VÒ mÆt ®Çu t­ c«ng nghÖ: HiÖn nay th× nÒn c«ng nghÖ cña n­íc ta cßn ®ang thuéc vµo d¹ng kÐm ph¸t triÓn, vèn ®Çu t­ ch­a cao v× vËy Tæng c«ng ty ®· ®Æt ra vÊn ®Ò b©y giê kh«ng ph¶i lµ ®Çu t­ hoµn toµn tÊt c¶ c¸c c«ng nghÖ míi mµ chiÕn l­îc chÝnh b©y giê lµ ph¶i ®Çu t­ c«ng nghÖ thÕ nµo cho hîp lý. Cßn vÒ mÆt c¬ chÕ qu¶n lý, chiÕn l­îc cña Tæng c«ng ty ®­îc thÓ hiÖn râ th«ng qua c¬ chÕ hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. ViÖc hoµn thiÖn ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu sau: TÝnh tèi ­u: gi÷a c¸c kh©u vµ c¸c cÊp qu¶n lÝ ®Òu thiÕt lËp nh÷ng mèi liªn hÖ hîp lÝ víi sè l­îng cÊp qu¶n trÞ Ýt nhÊt trong doanh nghiÖp TÝnh linh ho¹t: c¬ cÊu tæ chøc ph¶i cã kh¶ n¨ng thÝch øng linh ho¹t víi bÊt k× t×nh huèng nµo x¶y ra trong doanh nghiÖp còng nh­ ngoµi m«i tr­êng. TÝnh tin cËy lín: c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lÝ ph¶i ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c cña c¸c th«ng tin ®­îc sö dông trong doanh nghiÖp nhê ®ã b¶o ®¶m sù phèi hîp tèt c¸c ho¹t ®éng vµ nhiÖm vô cña tÊt c¶ c¸c bé phËn cña doanh nghiÖp TÝnh kinh tÕ: c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lÝ ph¶i sö dông chi phÝ qu¶n lÝ ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. Tiªu chuÈn ®Ó xÐt yªu cÇu nµy lµ mèi t­¬ng quan gi÷a chi phÝ dù ®Þnh bá ra víi kÕt qu¶ sÏ thu ®­îc. 3.2. Quan ®iÓm, nguyªn t¾c, ®Þnh h­íng hoµn thiÖn vµ x©y dùng hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé Nguyªn t¾c ho¹t ®éng liªn tôc HÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®­îc x©y dùng ph¶i ho¹t ®éng liªn tôc thÓ hiÖn ë sù vËn hµnh liªn tôc cña c¸c qui chÕ kiÓm so¸t trªnho¹t®éng cña ®¬n vÞ. Nguyªn t¾c huy ®éng HÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ph¶i huy ®éng ®­îc toµn bé c¸n bé c«ng nh©n viªn trong ®¬n vÞ, ë tÊt c¶ c¸c cÊp vµo qu¸ tr×nh kiÓm so¸t. mçi ng­êi, mçi bé phËn tù kiÓm so¸t lµ tèt nhÊt. Nguyªn t¾c huy ®éng phï hîp víi ®Æc ®iÓm tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ. §Æc ®iÓm cña ®¬n vÞ bao gåm nh÷ng yÕu tè c¨n b¶n sau: Qui m« ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ Møc ®é ph©n t¸n vÒ mÆt ®Þa lÝ ChÝnh s¸ch qu¶n lÝ Tr×nh ®é nh©n viªn C¸c lÜnh vùc trong ho¹t ®éngcña ®¬n vÞ Nguyªn t¾c tinh gi¶m: tiÕt kiÖm trong tæ chøc ho¹t ®éng cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. Hiªu qu¶ ho¹t ®éng: §ßi hái víi mét nguån lùc nhÊt ®Þnh cho hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé, hÖ thèng nµy ph¶i mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt. Nh÷ng hÖ thèng KSNB ®­îc chÊp nhËn ®­îc chän läc b»ng c¸ch so s¸nh chi phÝ tæ chøc víi lîi Ých ­íc tÝnh. ®èi víi c¸c nhµ qu¶n lÝ hä th­êng quan t©m ®Õn viÖc chi phÝ kiÓm to¸n ®éc lËp sÏ gi¶m bao nhiªu khi kiÓm to¸n viªn ®¸nh gi¸ c¬ cÊu kiÓm so¸t néi bé lµ tèt vµ rñi ro kiÓm so¸t lµ thÊp. Tuy nhiªn ®©y thùc sù kh«ng ph¶i lµ lîi Ých duy nhÊt cña hÖthèng kiÓm so¸t néi bé. Nhµ qu¶n lÝ cÇn ®¸nh gi¸ nh÷ng lîi Ých l©u dµi mµ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé mang l¹i. TÝnh ®éc lËp, kh¸ch quan: Nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t néi bé ph¶i ®éc lËp, kh¸ch quan, tu©n thñ ph¸p luËt vµ cã tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô. ë ®©y muèn ®Ò cËp ®Õn bé phËn kiÓm so¸t ®éc lËp viÖc thùc hiÖn vµ ®Æc biÖt lµ bé phËn kiÓm to¸n néi bé. Kh«ng ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu trªn th× ho¹t ®éng kiÓm to¸n néi bé cã thÓ trë thµnh v« nghÜa. Khi thiÕt kÕ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ph¶i chó ý gi¶m ®Õn møc thÊp nhÊt nh÷ng h¹n chÕ vèn cã cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé, ®ã lµ: Th«ng th­êng ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng, ng­êi ta quan t©m ®Õn hiÖu qu¶,®­îc so s¸nh gi÷a chi phÝ vµ hiÖu qu¶. ®èi víi viÖc x©y dùng vµ vËn hµnh hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé, chi phÝ bá ra cã thÓ ®o l­êng rÊt râ nh­ng kÕt qu¶ kh«ng thÓ hiÖn râ rµng vµ kÞp thêi,v× thÕ møc ®é quan t©m ®Õn ho¹t ®éng nb, chi phÝ bá ra cã thÓ ®o l­êng rÊt râ nh­ng kÕt qu¶ kh«ng thÓ hiÖn râ rµng vµ kÞp thêi,v× thÕ møc ®é quan t©m ®Õn ho¹t ®éng kiÓm so¸t néi bévµ duy tr× ho¹t ®éng nµy th­êng bÞ h¹n chÕ. Do ®ã ban l·nh ®¹o Tæng c«ng ty cÇn ®¸nh gi¸ c¶ hiÖu qu¶ tr­íc m¾t vµ l©u dµi cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé TÝnh kh¸ch quan vµ ®éc lËp cña ho¹t ®éng kiÓm so¸t néi bé lu«n bÞ h¹n chÕ nªn ban l·nh ®¹o cÇn quan t©m ®Õn tÝnh ®éc lËp cña nh©n viªn thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kiÓm so¸t. Ban l·nh ®¹o Tæng C«ng ty còng cÇn chó ý ®Õn kh¶ n¨ng th«ng ®ång cña nh©n viªn. 3.3. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé 3.3.1. §èi víi viÖc x©y dùng hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé, ph¶i tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c sau: Nguyªn t¾c ho¹t ®éng liªn tôc HÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®­îc x©y dùng ph¶i ho¹t ®éng liªn tôc thÓ hiÖn ë sù vËn hµnh liªn tôc cña c¸c qui chÕ kiÓm so¸t trªnho¹t®éng cña ®¬n vÞ. Nguyªn t¾c huy ®éng HÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ph¶i huy ®éng ®­îc toµn bé c¸n bé c«ng nh©n viªn trong ®¬n vÞ, ë tÊt c¶ c¸c cÊp vµo qu¸ tr×nh kiÓm so¸t. mçi ng­êi, mçi bé phËn tù kiÓm so¸t lµ tèt nhÊt. Nguyªn t¾c phï hîp víi ®Æc ®iÓm tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ §Æc ®iÓm cña ®¬n vÞ baogåm nh÷ng yÕu tè c¨n b¶n sau: Qui m« ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ Møc ®é ph©n t¸n vÒ mÆt ®Þa lÝ ChÝnh s¸ch qu¶n lÝ Tr×nh ®é nh©n viªn C¸c lÜnh vùc trong ho¹t ®éngcña ®¬nvÞ Nguyªn t¾c tinh gi¶n: tiÕt kiÖm trong tæ chøc ho¹t ®éng cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. Nguyªn t¾c hiÖu qu¶: §ßi hái víi mét nguån lùc nhÊt ®Þnh cho hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé, hÖ thèng nµy ph¶i mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt. Nh÷ng hÖ thèng KSNB ®­îc chÊp nhËn ®­îc chän läc b»ng c¸ch so s¸nh chi phÝ tæ chøc víi lîi Ých ­íc tÝnh. ®èi víi c¸c nhµ qu¶n lÝ hä th­êng quan t©m ®Õn viÖc chi phÝ kiÓm to¸n ®éc lËp sÏ gi¶m bao nhiªu khi kiÓm to¸n viªn ®¸nh gi¸ c¬ cÊu kiÓm so¸t néi bé lµ tèt vµ rñi ro kiÓm so¸t lµ thÊp. Tuy nhiªn ®©y thùc sù kh«ng ph¶i lµ lîi Ých duy nhÊt cña hÖthèng kiÓm so¸t néi bé. Nhµ qu¶n lÝ cÇn ®¸nh gi¸ nh÷ng lîi Ých l©u dµi mµ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé mang l¹i. Nguyªn t¾c ®éc lËp: Nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t néi bé ph¶i ®éc lËp, kh¸ch quan, tu©n thñ ph¸p luËt vµ cã tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô. ë ®©y muèn ®Ò cËp ®Õn bé phËn kiÓm so¸t ®éc lËp viÖc thùc hiÖn vµ ®Æc biÖt lµ bé phËn kiÓm to¸n néi bé. Kh«ng ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu trªn th× ho¹t ®éng kiÓm to¸n néi bé cã thÓ trë thµnh v« nghÜa. Khi thiÕt kÕ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ph¶i chó ý gi¶m ®Õn møc thÊp nhÊt nh÷ng h¹n chÕ vèn cã cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé, ®ã lµ: Th«ng th­êng ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng, ng­êi ta quan t©m ®Õn hiÖu qu¶,®­îc so s¸nh gi÷a chi phÝ vµ hiÖu qu¶. ®èi víi viÖc x©y dùng vµ vËn hµnh hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé, chi phÝ bá ra cã thÓ ®o l­êng rÊt râ nh­ng kÕt qu¶ kh«ng thÓ hiÖn râ rµng vµ kÞp thêi,v× thÕ møc ®é quan t©m ®Õn ho¹t ®éng nb, chi phÝ bá ra cã thÓ ®o l­êng rÊt râ nh­ng kÕt qu¶ kh«ng thÓ hiÖn râ rµng vµ kÞp thêi,v× thÕ møc ®é quan t©m ®Õn ho¹t ®éng kiÓm so¸t néi bévµ duy tr× ho¹t ®éng nµy th­êng bÞ h¹n chÕ. Do ®ã ban l·nh ®¹o Tæng c«ng ty cÇn ®¸nh gi¸ c¶ hiÖu qu¶ tr­íc m¾t vµ l©u dµi cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé TÝnh kh¸ch quan vµ ®éc lËp cña ho¹t ®éng kiÓm so¸t néi bé lu«n bÞ h¹n chÕ nªn ban l·nh ®¹o cÇn quan t©m ®Õn tÝnh ®éc lËp cña nh©n viªn thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kiÓm so¸t. Ban l·nh ®¹o Tæng C«ng ty còng cÇn chó ý ®Õn kh¶ n¨ng th«ng ®ång cña nh©n viªn. 3.3.2. X©y dùng qui chÕ kiÓm so¸t néi bé Qui chÕ kiÓm so¸t néi bé vµ sù vËn hµnh liªn tôc cña nh÷ng qui chÕ nµy trªn ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ lµ c¬ së ®Ó nhËn biÕt sù tån t¹i cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. Møc ®é tu©n thñ c¸c qui chÕ nµy cho ta biÕt hiÖu lùc cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. Qui chÕ kiÓm so¸t néi bé bao gåm. Nh÷ng qui ®Þnh chung: nªu lªn vai trß cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé, c¸c yÕu tè cÊu thµnh hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c cÊp, c¸c bé phËn, c¸c c¸ nh©n ®èi víi ho¹t ®éng kiÓm so¸t néi bé. Qui chÕ ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cña®¬n vÞ, trong ®ã nªu râ: LÜnh vùc ho¹t ®éngcña ®¬n vÞ C¬ cÊu tæ chøc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lÝ , chøc n¨ng, nhiÖm vô, cña tõng bé phËn. Nh÷ng qui ®Þnh kh¸c nh­ qui ®Þnh vÒ thêi gian lµm viÖc, chÕ ®é nghØ viÖc, c¸c qui ®Þnh vÒ an toµn lao ®éng… Qui chÕ qu¶n lÝ tµi chÝnh: C¨n cø vµo qui chÕ qu¶n lÝ tµi chÝnh cña nhµ n­íc ban hµnh vµ nh÷ng ®Æc thï riªng cña ®¬n vÞ ®Ó x©y dùng qui chÕ qu¶n lÝ tµi chÝnh cho ®¬n vÞ m×nh, bao gåm qui chÕ qu¶n lÝ trªn c¸c lÜnh vùc: Qui chÕ qu¶n lÝ tiÒn mÆt QuichÕ qu¶n lÝ vËt t­ Qui chÕ qu¶n lÝ TSC§ vµ trÝch khÊu hao TSC§ Qui chÕ qu¶n lÝ vµ sö dông vèn, tµi s¶n Qui chÕ qu¶n lÝ c«ng nî Qui ®Þnh trong x¸c ®Þnh doanh thu, chi phÝ, kÕt qu¶ kinh doanh Qui ®Þnh trong viÖc ph©n phèi lîi nhuËn ChÕ ®é kiÓm to¸n, thèng kª Tr¸ch nhiÖm cña gi¸m ®èc trong viÖc qu¶n lÝ tµi chÝnh t¹i doanh nghiÖp ChÝnh s¸ch nh©n sù C¸c qui ®Þnh vÒ quyÒn lîi , tr¸ch nhiÖm,vµ nghÜa vô cña nh©n viªn, c¸c qui ®Þnh vÒ khen th­ëng, kØ luËt ®èi víi nh©n viªn. “qui chÕ ­u ®·i” cña c«ng ty hiÖn nay cã thÓ ®­a vµo ®©y. C«ng t¸c kÕ ho¹ch Qui ®Þnh cô thÓ vÒ c¸c lo¹i kÕ ho¹ch,ph­¬ng ph¸p lËp kÕ ho¹ch vµ theo dâi viÖc lËp kÕ ho¹ch Qui chÕ kiÓm to¸n néi bé qui ®Þnh: chøc n¨ng, nhiÖm vô, ph¹m vi cña kiÓm to¸n néi bé, thêi gian tiÕn hµnh kiÓm to¸n. Néi dung, ph­¬ng ph¸p, tr×nh tù cña kiÓm to¸n néi bé. Qui ®Þnh ®èi víi kiÓm to¸n viªn néi bé: qui ®Þnh tiªu chuÈn kiÓm to¸n viªn néi bé, qui ®Þnh viÖc bæ nhiÖm, b·i nhiÖm kiÓm to¸n viªn néi bé, tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n cña kiÓm to¸n viªn néi bé. Tæ chøc bé m¸y kiÓm to¸n néi bé Tr¸ch nhiÖm qu¶n lÝ cña gi¸m ®èc c«ng ty vµ kiÓm to¸n néi bé tæng c«ng ty ®èi víi kiÓm to¸n néi bé c«ng ty TÊt c¶ nh÷ng qui chÕ trªn cã thÓ qui ®Þnh trong mét qui chÕ duy nhÊt lµ “qui chÕ kiÓm so¸t néi bé” nh­ng ®èi víi mét sè qui chÕ cã thÓ x©y dùng thµnh qui chÕ riªng nh­ qui chÕ qu¶n lÝ tµi chÝnh hay qui chÕ kiÓm to¸n néi bé. ®èi víi qui chÕ qu¶n lÝ tµi chÝnh còng cã thÓ qui ®Þnh qui chÕ qu¶n lÝ tiÒn mÆt riªng, qui chÕ qu¶n lÝ vËt t­ riªng... X©y dùng qui chÕ kiÓm so¸t néi bé lµ cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ vµ cho viÖc kiÓm so¸t ho¹t ®éng. Nh÷ng qui chÕ nµy thùc tÕ lµ sù cô thÓ ho¸ nh÷ng qui ®Þnh, nh÷ng chªs ®é, chÝnh s¸chcña nhµ n­íc, ®iÒu lÖ ho¹t ®éng cña c«ng ty ...do ®ã nã ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng cña c«ng ty tu©n thñ ph¸p luËt vµ c¸c qui ®Þnh cña nhµ n­íc. Qui chÕ kiÓm so¸t néi bé còng lµ chuÈn mùc ®Ó kiÓm tra ho¹t ®éng vµ qui kÕt tr¸ch nhiÖm. Nh­ng quan träng h¬n c¶, qui chÕ kiÓm so¸t néi bé dÉn d¾t ho¹t ®éng cña c¸c thµnh viªn trong ®¬n vÞ. 3.4. Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé a. VÒ phÝa nhµ n­íc (Hoµn thiÖn c¸c quy ®inh chung vÒ thñ tôc kiÓm so¸t trong lo¹i h×nh Tæng c«ng ty): §èi víi mét doanh nghiÖp, nhÊt lµ ®èi víi mét Tæng c«ng ty trùc thuéc Nhµ n­íc nh­ Tæng c«ng ty X¨ng dÇu ViÖt Nam th× c¸c chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc cã t¸c ®éng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. X¨ng dÇu l¹i lµ mét ngµnh cã møc lîi nhuËn thu vÒ rÊt cao, møc ®ãng gãp cho nhµ n­íc rÊt lín do ®ã c¸c th«ng tin Tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty lµ ®èi t­îng quan t©m cña rÊt nhiÒu ng­êi, chÝnh v× vËy HÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña c«ng ty kh«ng nh÷ng ph¶i ®¶m b¶o ®­îc c¸c yªu cÇu chung do Nhµ N­íc ®Æt ra mµ cßn ph¶i ®¸p øng ®­îc c¸c k× väng cña ban l·nh ®¹o Tæng c«ng ty. §Ó cã thÓ thùc hiÖn tèt ®­îc chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña m×nh, HÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña Tæng c«ng ty ph¶i x©y dùng ®­îc mét hÖ thèng c«ng cô ®ñ m¹nh ®ã chÝnh lµ c¸c Thñ tôc kiÓm so¸t néi bé, viÖc x©y dùng nµy ph¶i ®­îc thùc hiÖn trªn c¸c Quy ®Þnh chung cña Nhµ N­íc vµ cña b¶n th©n Tæng c«ng ty. Do ®ã, yªu cÇu hoµn thiÖn c¸c Quy dÞnh chung vÒ Thñ tôc kiÓm so¸t lµ mét vÊn ®Ò rÊt cÇn thiÕt ®Ó cã ®­îc mét HÖ thèng KiÓm so¸t néi bé ho¹t ®éng hiÖu qu¶. b. VÒ phÝa Tæng c«ng ty (1) §èi víi c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý Mét c¬ cÊu tæ chøc hoµn thiÖn ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu sau: TÝnh tèi ­u: gi÷a c¸c kh©u vµ c¸c cÊp qu¶n lÝ ®Òu thiÕt lËp nh÷ng mèi liªn hÖ hîp lÝ víi sè l­îng cÊp qu¶n trÞ Ýt nhÊt trong doanh nghiÖp TÝnh linh ho¹t: c¬ cÊu tæ chøc ph¶i cã kh¶ n¨ng thÝch øng linh ho¹t víi bÊt k× t×nh huèng nµo x¶y ra trong doanh nghiÖp còng nh­ ngoµi m«i tr­êng. TÝnh tin cËy lín: c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lÝ ph¶i ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c cña c¸c th«ng tin ®­îc sö dông trong doanh nghiÖp nhê ®ã b¶o ®¶m sù phèi hîp tèt c¸c ho¹t ®éng vµ nhiÖm vô cña tÊt c¶ c¸c bé phËn cña doanh nghiÖp TÝnh kinh tÕ: c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lÝ ph¶i sö dông chi phÝ qu¶n lÝ ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. Tiªu chuÈn ®Ó xÐt yªu cÇu nµy lµ mèi t­¬ng quan gi÷a chi phÝ dù ®Þnh bá ra víi kÕt qu¶ sÏ thu ®­îc. Ngoµi ra, c¬ cÊu tæ chøc ph¶i b¶o ®¶m cho ng­êi qu¶n lÝ ë cÊp cao nhÊt cã thÓ bao qu¸t ®­îc toµn bé c¸c vÊn ®Ò ®ang diÔn ra trong doanh nghiÖp vµ ®¶m b¶o sù ph©n c«ng, ph©n cÊp râ rµng. XÐt theo nh÷ng yªu cÇu trªn ta thÊy ë c«ng ty dÔ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng “qu¶n lÝ chãp bu qu¸ t¶i”.nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn, hai phã gi¸m ®èc kh«ng ®­îc uû quyÒn quyÕt ®Þnh. V× vËy, ®Ó gi¶m bít g¸nh nÆng cho gi¸m ®èc, gióp gi¸m ®èc cã thÓ bao qu¸t ®­îc tæng quan ho¹t ®éng cña Tæng C«ng ty , gi¶m nguy c¬ trë nªn ®éc tµi, t¨ng tÝnh tèi ­u vµ tÝnh linh ho¹t cña c¬ cÊu tæ chøc, ë Tæng C«ng ty nªn thùc hiªn viÖc uû quyÒn vµ phª chuÈn réng h¬n n÷a ®Ó gi¶m bít sù qu¸ t¶i cho Tæng gi¸m ®èc. (2) §èi víi tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n C«ng t¸c kÕ to¸n nªn ®­îc tËp trung ë phßng kÕ to¸n, cô thÓ lµ kÕ to¸n tiÒn l­¬ng nªn chuyÓn toµn bé vÒ phßng tµi vô bëi thùc sù ®ã lµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n. Nh­ thÕ kÕ to¸n chi phÝ sÏ cã ®iÒu kiÖn kiÓm so¸t dÔ dµng h¬n víi chi phÝ bëi hä thùc hiÖn c«ng viÖc tõ ®Çu cña qu¸ tr×nh. Do c«ng viÖc kÕ to¸n ®­îcthùc hiÖn b»ng m¸y nªn rÊt thô ®éng vµ khã kiÓm tra, (nÕu lµm b»ng tay th× qua nhiÒu lÇn ghi chÐp, mçi lÇn ghi chÐp lµ mét lÇn kiÓm tra, ®èi chiÕu cßn kÕ to¸n m¸y th× chØ vµo chøng tõ,khi cÇn lo¹i sæ nµo th× rót ra tõ m¸y). do ®ã ph¶i chñ ®éng cã kÕ ho¹ch ®èi chiÕu, kiÓm tra. Phßng kÕ to¸n nªn in sæ hµng th¸ng, hµng quÝ ®Ó n¾m b¾t ®­îc sè liÖu tõng th¸ng, quÝ ®èi chiÕu ®Ó ph¸t hiÖn kÞp thêi chªnh lÖch, kh«ng nªn ®Ó cuèi n¨m míi in mét lo¹t sæ, mçi quyÓn th­êng rÊt dµy, viÖc kiÓm tra l¹i rÊt khã kh¨n. KÕ to¸n tr­ëng còng cÇn th­êng xuyªn thùc hiÖn viÖc kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é cña nhµ n­íc,kiÓm tra viÖc thùc hiÖn cña c¸c nh©n viªn. Thùc hiÖn nh÷ng ®iÒu trªn cïng víi viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n kh¸ hîp lÝ hiÖn nay cã thÓ t¨ng c­êng c«ng t¸c tù kiÓm tra, kiÓm so¸t cña hÖ thèng kÕ to¸n. §èi víi mét sè yÕu tè kh¸c nh­: lËp kÕ ho¹ch hay chÝnh s¸ch nh©n sù cÇn tiÕp tôc ph¸t huy. ®èi víi chÝnh s¸ch nh©n sù cÇn chó ý thùc hiÖn nh÷ng chÝnh s¸ch ®­a ra chø kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch. Bªn c¹nh ®ã Tæng c«ng ty nªn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t tæng qu¸t. (4) Tæng c«ng ty nªn thiÕt lËp bé phËn kiÓm so¸t néi bé Nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn, do Tæng C«ng ty lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc cã qui m« lín, cã ®Þa bµn ho¹t ®éng ph©n t¸n vÒ mÆt ®Þa lÝ nh­ng ch­a cã bé phËn nµo thÈm tra laÞ nh÷ng g× mµ ®¬n vÞ ®· lµm, cô thÓ lµ: rµ so¸t l¹i hÖ thèng kÕ to¸n vµ kiÓm so¸t néi bé, gi¸m s¸t sù ho¹t ®éng cña hÖ thèng nµy vµ tham gia hoµn thiÖn chóng gãp phÇn b¶o vÖ vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån lùc, ng¨n ngõa vµ ph¸t hiÖn mäi hµnh vi l·ng phÝ, sö dông tµi s¶n kh«ng ®óng môc ®Ých hoÆc v­ît qu¸ thÈm quyÒn. Gióp Tæng gi¸m ®èc kiÓm tra, x¸c ®Þnh ®é tin cËy cña th«ng tin, bao gåm c¶ th«ng tin tµi chÝnh, kÕ to¸n, kiÓm tra c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh tr­íc khi gi¸m ®èc kÝ ®Æc biÖt lµ sau nghÞ ®Þnh 59/CP, gi¸m ®èc ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm hoµn toµn vÒ tÝnh trung thùc vµ tin cËy cña th«ng tin. KiÓm tra sù tu©n thñ c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é, c¸c qui chÕ, c¸c nguyªn t¾c qu¶n lÝ cña nhµ n­íc vµ cña Tæng C«ng ty. KiÓm tra, ®¸nh gi¸ tÝnh hiÖu lùc, tÝnh kinh tÕ, hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Do ®ã viÖc x©y dùng bé phËn kiÓm to¸n néi bé lµ cÇn thiÕt vµ lµ ®ßi hái tÊt yÕu ®èi víi Tæng C«ng ty X¨ng dÇu ViÖt Nam Ph¹m vi, chøc n¨ng cña kiÓm to¸n néi bé. Ph¹m vi: kiÓm to¸n néi bé bao trïm tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng trong ®¬n vÞ Chøc n¨ng: kiÓm to¸n néi bé cã c¸c chøc n¨ng sau: ThÈm tra c¸c thñ tôc kiÓm so¸t tõ ®ã x¸c ®Þnh tÝnh thÝch hîp vµ ­u viÖt cña nã KiÓm tra tÝnh trung thùc vµ ®é tin cËy cña th«ng tin. KiÓm tra viÖc tu©n thñ c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é, c¸c qui ®Þnh, c¸c kÕ ho¹ch vµ c¸c thñ tôc hiÖn hµnh. KiÓm tra c¸c ph­¬ng tiÖn b¶o ®¶m an toµn cho tµi s¶n §¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng KiÓm tra viÖc tu©n thñ c¸c môc tiªu ®Ò ra ®èi víi c¸c ch­¬ng tr×nh hay c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô. C¸c nhiÖm vô ®Æc biÖt: bÊt cø viÖc g× cã Ých cho ban gi¸m ®èc hoÆc gi¸m s¸t trong c¸c cuéc tho¶ thuËn, tham gia vµo c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o cña ®¬n vÞ. Víi c¸c chøc n¨ng nh­ vËy, kiÓm to¸n néi bé cã c¸c lo¹i h×nh nh­ kiÓm to¸n bé phËn, kiÓm to¸n chøc n¨ng, kiÓm to¸n qu¶n trÞ, kiÓm to¸n c©n ®èi thö, kiÓm to¸n ®iÒu hµnh, kiÓm to¸n tu©n thñ, kiÓm to¸n tÝnh kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ vµ kiÓm to¸n toµn diÖn. PhÇn kÕt luËn XuÊt ph¸t tõ vai trß cña hÖ thèng KSNB trong tõng doanh nghiÖp nãi riªng vµ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay nãi chung th× viÖc h×nh thµnh KSNB ë n­íc ta hiÖn nay lµ mét vÊn ®Ò tÊt yÕu cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o tÝnh trung thùc cña b¸o c¸o tµi chÝnh trong doanh nghiÖp còng nh­ tÝnh tu©n thñ, tÝnh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nh»m ®­a ra c¸c kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p vÒ chÕ ®é kÕ to¸n, h×nh thøc qu¶n lý, tÝnh hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp.Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng c¹nh tranh gay g¾t c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù v­¬n lªn b»ng chÝnh søc lùc cña b¶n th©n m×nh, KSNB gióp cho c¸c nhµ qu¶n trÞ cã ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin chÝnh x¸c vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp m×nh mµ tõ ®ã ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý, ®¶m b¶o kinh doanh mét c¸ch cã l·i. Tuy nhiªn, trong thùc tÕ hiÖn nay ë ViÖt Nam , KSNB cßn lµ vÊn ®Ò rÊt míi mÎ, ch­a ®­îc ®Ò cËp tíi nhiÒu, cho nªn viÖc h×nh thµnh bé phËn KSNB trong c¸c doanh nhiÖp ë n­íc ta hiÖn nay cßn gÆp ph¶i nhiÒu khã kh¨n Cuèi cïng em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù chØ b¶o nhiÖt t×nh cña thÇy gi¸o GS.ts nguyÔn quang quynh vµ c¸c c« b¸c, anh chÞ ë Tæng c«ng ty X¨ng dÇu ViÖt Nam ®· gióp ®ì em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy.