Một là, như đã trình bày, hành vi vi phạm về
nội dung thông tin trong hoạt động báo chí sẽ
phải gánh chịu các chế tài quy định trong Nghị
định số 159/2013/NĐ-CP. Tuy nhiên, hiện nay,
có một số vi phạm lại được điều chỉnh trong các
văn bản chuyên biệt khác nhau. Điều này là
không hợp lý và không tạo điều kiện thuận lợi
cho quá trình sưu tra, tìm kiếm nhằm phổ biến,
tuyên truyền, xử phạt các vi phạm liên quan đến
nội dung thông tin trong hoạt động báo chí. Về
lâu dài, Chính phủ nên ban hành một Nghị định
duy nhất để điều chỉnh tất cả hành vi vi phạm
liên quan đến nội dung thông tin trong hoạt động
báo chí. Nếu thực hiện theo cách này thì chỉ cần
tập hợp hóa các quy định tản mạn ở các Nghị
định khác nhau để ban hành thành một Nghị
định duy nhất. Tất nhiên, để tránh sự trùng lắp
thì những Nghị định khác phải bãi bỏ hết các
quy định liên quan để xử phạt hành chính về nội
dung thông tin trong hoạt động báo chí vì những
hành vi này đã được điều chỉnh trong Nghị định
chuyên biệt. Trước mắt, Chính phủ cần tiến hành
rà soát để sửa đổi chế tài trong Nghị định số
159/2013/NĐ-CP và các nghị định có liên quan
sao cho phù hợp với nhau. Việc rà soát, sửa đổi
này là rất cần thiết nhằm đảm bảo tính thống
nhất trong việc xác định hành vi vi phạm và chế
tài xử phạt liên quan đến nội dung thông tin
trong hoạt động báo chí.
5 trang |
Chia sẻ: hachi492 | Ngày: 22/01/2022 | Lượt xem: 290 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Xử phạt vi phạm hành chính về nội dung thông tin trong hoạt động báo chí - Thực trạng và giải pháp, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP
56
XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH VỀ NỘI DUNG THÔNG TIN
TRONG HOẠT ĐỘNG BÁO CHÍ - THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP
Cao Vũ Minh1
Bùi Thị Hoài2
Tóm tắt: Xử phạt vi phạm hành chính là một giải pháp hữu hiệu nhằm đảm bảo hiệu quả công
tác đấu tranh, phòng chống vi phạm hành chính về nội dung thông tin trong hoạt động báo chí. Tuy
nhiên, việc xử phạt vi phạm hành chính liên quan đến nội dung thông tin trong hoạt động báo chí
thời gian qua vẫn tồn tại nhiều hạn chế, vướng mắc. Bài viết phân tích một số hạn chế, vướng mắc
trong xử phạt vi phạm hành chính liên quan đến nội dung thông tin trong hoạt động báo chí đồng
thời đề xuất phương hướng hoàn thiện pháp luật và nâng cao năng lực chuyên môn của đội ngũ công
chức thực thi pháp luật.
Từ khóa: Vi phạm hành chính, xử phạt vi phạm hành chính, nội dung thông tin trong hoạt động
báo chí.
Nhận bài: 05/01/2018; Hoàn thành biên tập: 12/03/2018; Duyệt đăng: 02/04/2018
Abstract: To ensure the effectiveness of the struggle and the prevention of the fight against
administrative violations in the field of information on press activities, the administrative sanction
is seen as a viable solution. However, the situation of sanctioning administrative violations related
to the contents of information on press activities still faces many limitations. The article analyzes
some limitations in the current practice of sanctioning administrative violations related to the content
of information in press activities and recommendations for improvement.
Keywords: administrative violation, sanctioning of an administrative violation, information in
press activities.
Date of receipt: 05/01/2018; Date of revision: 12/03/2018; Date of approval: 02/04/2018
1. Thực trạng xử phạt vi phạm hành chính
liên quan đến nội dung thông tin trong hoạt
động báo chí
1.1. Những kết quả đã đạt được trong công
tác xử phạt vi phạm hành chính liên quan đến
nội dung thông tin trong hoạt động báo chí
Vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí
thể hiện rất đa dạng dưới nhiều hình thức khác
nhau, được quy định tại Nghị định số 159/2013/NĐ-
CP của Chính phủ ngày 12/11/2013 về xử phạt vi
phạm hành chính trong hoạt động báo chí, xuất
bản. Vi phạm hành chính liên quan đến nội dung
thông tin trong hoạt động báo chí được quy định
tại Điều 8 Nghị định số 159/2013/NĐ-CP.
Trong những năm qua, các cơ quan chức
năng đã rất tích cực trong việc phát hiện và tiến
hành công tác xử phạt vi phạm hành chính về nội
dung thông tin trong hoạt động báo chí. Kết quả
dễ dàng nhận thấy nhất chính là số lượng các
hành vi vi phạm bị phát hiện và số lượng các
quyết định xử phạt vi phạm hành chính được ban
hành. Hầu hết những vi phạm hành chính về nội
dung thông tin trong hoạt động báo chí khi bị
phát hiện đều bị xử phạt bằng những quyết định
hợp pháp và hợp lý của cơ quan có thẩm quyền.
Nhìn chung, công tác xử phạt vi phạm hành
chính về nội dung thông tin trong hoạt động báo
chí đã chấp hành theo đúng quy định của pháp
luật về thẩm quyền, thời hiệu, thủ tục xử phạt vi
phạm hành chính trong lĩnh vực này.
Trong 5 năm từ năm 2011 đến năm 2015, Bộ
Thông tin và Truyền thông đã xử lý 242 lượt cơ
quan báo chí vi phạm. Trong đó, cảnh cáo 11 lượt
cơ quan báo chí, phạt tiền 231 lượt cơ quan báo chí
với tổng số tiền hơn 4,6 tỷ đồng; tước quyền sử
dụng 01 tháng và thu hồi 2 giấy phép thiết lập trang
thông tin điện tử trên Internet đối với 2 cơ quan báo
chí, tịch thu 01 tên miền “.vn”. Các chủ thể có thẩm
1 Tiến sỹ, Đại học Luật thành phố Hồ Chí Minh
2 Đại học Luật thành phố Hồ Chí Minh
Soá 2/2018 - Naêm thöù Möôøi Ba
57
quyền cũng đã thu hồi 26 thẻ nhà báo do vi phạm.
Riêng năm 2015, Bộ Thông tin và Truyền thông đã
xử lý hành vi hành chính 37 trường hợp cơ quan
báo chí vi phạm, phạt tiền 33 lượt cơ quan báo chí
với số tiền phạt hơn 1,5 tỷ đồng, phạt cảnh cáo đối
với 4 trường hợp, phạt tiền gần 800 triệu đồng đối
với 18 tổ chức, cá nhân vi phạm trong quản lý, cung
cấp, sử dụng thông tin trên mạng Internet3. Trong
năm 2016, các cơ quan quản lý nhà nước về thông
tin và truyền thông đã ban hành hơn 300 quyết định
xử phạt vi phạm hành chính. Trong đó, đáng chú ý
là xử phạt trên 50 cơ quan báo chí liên quan đến
thông tin sai sự thật về nước mắm có hàm lượng
thạch tín vượt ngưỡng quy định4.
1.2. Những hạn chế, vướng mắc trong công
tác xử phạt vi phạm hành chính liên quan đến
nội dung thông tin trong hoạt động báo chí
Thứ nhất, về quy định của pháp luật:
Một là, chế tài xử phạt về nội dung thông tin
trong hoạt động báo chí còn có sự chồng chéo
giữa các văn bản khác nhau, gây ảnh hưởng đến
việc áp dụng thống nhất pháp luật trong công tác
xử phạt hoặc chưa đủ tính răn đe.
Nội dung thông tin trong hoạt động báo chí
rất đa dạng, quan trọng và rộng lớn. Vi phạm
hành chính trong lĩnh vực này lại diễn ra thường
xuyên, liên tục và có tầm bao phủ ở nhiều khía
cạnh khác nhau. Chính vì vậy, một hành vi vi
phạm liên quan đến nội dung thông tin trong hoạt
động báo chí không chỉ được điều chỉnh trong
Nghị định số 159/2013/NĐ-CP mà còn có thể
được điều chỉnh trong các nghị định khác. Trong
thực tế tồn tại nhiều hành vi vi phạm có hình thức
thể hiện rất giống nhau nhưng lại được quy định
trong các văn bản thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau
với chế tài khác nhau.
Đơn cử, khoản 2 Điều 13 Nghị định số
138/2013/NĐ-CP của Chính phủ ngày 22/10/2013
về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực
giáo dục quy định hành vi “thông tin sai sự thật
về kỳ thi” sẽ bị phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến
6.000.000 đồng (khoản 2 Điều 13). Chế tài này
được áp dụng cho cá nhân tung tin đồn thất thiệt
và cả cơ quan báo chí nếu đưa tin không đúng về
kỳ thi5. Trong khi đó, theo Nghị định số
159/2013/NĐ-CP thì hành vi “đăng, phát thông
tin sai sự thật nhưng chưa gây ảnh hưởng
nghiêm trọng” (khoản 8 Điều 8) sẽ có mức phạt
tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng, nếu
“gây ảnh hưởng nghiêm trọng” sẽ bị phạt tiền từ
5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng (khoản 3
Điều 8), còn ở mức độ “gây ảnh hưởng rất
nghiêm trọng” sẽ bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng
đến 30.000.000 đồng (khoản 5 Điều 8).
Hoặc theo khoản 1 Điều 8 Nghị định số
159/2013/NĐ-CP thì hành vi “không viện dẫn
nguồn tin hoặc viện dẫn sai nguồn tin khi đăng,
phát trên báo chí” sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt
tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng. Nghị
định số 79/2013/NĐ-CP ngày 19/7/2013 của
Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong
lĩnh vực thống kê quy định phạt cảnh cáo đối với
hành vi “không ghi rõ nguồn gốc của thông tin
thống kê khi phổ biến, đăng tải trên các phương
tiện thông tin đại chúng hoặc các ấn phẩm”.
Trong khi đó, khoản 1 Điều 6 Nghị định số
173/2013/NĐ-CP ngày 13/11/2013 của Chính
phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh
vực khí tượng thủy văn, đo đạc và bản đồ quy
định phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000
đồng đối với hành vi “đưa tin dự báo áp thấp
nhiệt đới, bão, lũ trên các phương tiện thông tin
đại chúng mà không nêu nguồn gốc cấp tin”.
Điều 14 Nghị định số 109/2013/NĐ-CP ngày
9/11/2013 về xử phạt vi phạm hành chính trong
lĩnh vực quản lý giá, phí, lệ phí, hóa đơn quy
định:“phạt tiền từ 75.000.000 đồng đến
100.000.000 đồng đối với hành vi đăng tải thông
tin bịa đặt, không đúng sự thật về tình hình thị
trường, giá cả hàng hóa, dịch vụ gây tâm lý
hoang mang trong xã hội và bất ổn thị trường
trên các phương tiện thông tin đại chúng như
báo in, báo nói, báo hình, báo điện tử hoặc các
ấn phẩm thông tin khác”. Trong khi đó, theo
3 Bình Minh, Đánh giá toàn cảnh hoạt động báo chí toàn quốc năm 2015, xem tại:
canh-hoat-dong-bao-chi-toan-quoc-nam-2015-post187366.info, cập nhật lúc 10:00 ngày 15/03/2017.
4 Báo cáo tổng kết công tác năm 2016 và phương hướng nhiệm vụ năm 2017 của Bộ Thông tin và Truyền thông
ngày 23/12/2016.
5 Phát biểu của Chánh Thanh tra Bộ Giáo dục và Đào tạo - ông Nguyễn Huy Bằng trong bài viết “Đưa tin thi cử
thất thiệt, bị phạt 3-6 triệu đồng” trên Cổng Thông tin Bộ Giáo dục và Đào tạo ngày 26/10/2013.
HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP
58
Điều 8 Nghị định số 159/2013/NĐ-CP thì hành
vi “đăng, phát thông tin sai sự thật gây ảnh
hưởng rất nghiêm trọng trên báo chí” chỉ bị xử
phạt từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng.
Nếu hành vi này “gây phương hại đến lợi ích
quốc gia” thì cũng chỉ phạt từ 70.000.000 đồng
đến 100.000.000 đồng.
Điều đáng nói là hiện nay các nghị định này
vẫn đang có hiệu lực và tồn tại song hành với
nhau. Rõ ràng, cùng do Chính phủ ban hành
nhưng các quy định về hành vi vi phạm liên quan
đến nội dung thông tin trong hoạt động báo chí
lại không thống nhất, dẫn đến sự chồng chéo, làm
cho chủ thể áp dụng không biết hiểu và áp dụng
chế tài của văn bản nào cho đúng.
Theo quy định của Nghị định số
159/2013/NĐ-CP, mỗi hành vi vi phạm về nội
dung thông tin trong hoạt động báo chí thì chủ
thể phải chịu một trong các hình thức xử phạt
chính là cảnh cáo hoặc phạt tiền. Ngoài ra, chủ
thể vi phạm có thể phải gánh chịu một trong các
hình thức xử phạt bổ sung. Điều 8 Nghị định số
159/2013/NĐ-CP quy định các hình thức xử phạt
chính là cảnh cáo, phạt tiền; hình thức xử phạt
bổ sung là tịch thu tang vật vi phạm hành chính,
tước quyền sử dụng giấy phép từ 01 đến 03
tháng. Cảnh cáo thì không có tác dụng răn đe, do
đó, chỉ có hình thức phạt tiền mới có khả năng
hạn chế tình trạng vi phạm. Do tính biến động
của giá tiền Việt Nam nên chế tài phạt tiền nhanh
chóng trở nên lỗi thời và “bất lực” trong việc
điều chỉnh hành vi vi phạm. Nhiều hành vi vi
phạm liên quan đến nội dung thông tin được quy
định trong Nghị định số 159/2013/NĐ-CP lại có
mức tiền phạt thấp hơn rất nhiều so với Nghị
định số 02/2011/NĐ-CP nên không mang tính
răn đe6. Hiện nay, hình thức xử phạt có ý nghĩa
trừng trị, răn đe hiệu quả là tước quyền sử dụng
giấy phép từ 01 đến 03 tháng. Tuy nhiên, hình
thức xử phạt này chỉ được áp dụng với tư cách là
hình thức xử phạt bổ sung và cũng áp dụng rất
hạn chế trong một số trường hợp.
Hai là, các chủ thể có thẩm quyền gặp nhiều
khó khăn khi áp dụng nguyên tắc xử phạt vi
phạm hành chính về nội dung thông tin trong
hoạt động báo chí do điều luật chưa quy định
biện pháp khắc phục hậu quả phù hợp.
Theo khoản 1 Điều 3 Luật Xử lý vi phạm hành
chính năm 2012 thì “mọi vi phạm hành chính phải
được phát hiện, ngăn chặn kịp thời và phải bị xử
lý nghiêm minh, mọi hậu quả do vi phạm hành
chính gây ra phải được khắc phục theo đúng quy
định của pháp luật”. Quy định này rất rõ ràng
nhưng để hiểu và vận dụng hợp lý nguyên tắc này
trên thực tế là vấn đề hết sức khó khăn.
Liên quan đến nội dung thông tin trong hoạt
động báo chí thì đa phần các hành vi vi phạm
mang tính chất kéo dài. Các hành vi như “đăng,
phát thông tin truyền bá hủ tục, mê tín, dị đoan”,
“đăng, phát thông tin sai sự thật”, “đăng, phát
thông tin xuyên tạc, vu khống nhằm xúc phạm
danh dự, uy tín của tổ chức, danh dự, nhân phẩm
của cá nhân” nếu bị xử phạt thì vẫn có thể để
lại nhiều hậu quả tiêu cực.
Ví dụ: ngày 16/12/2014, Phó Cục trưởng Cục
Báo chí (Bộ Thông tin và Truyền thông) ban hành
Quyết định số 171/QĐ-XPVPHC xử phạt Báo
Tuổi trẻ 4.000.000 đồng về hành vi “đăng, phát
thông tin sai sự thật nhưng chưa gây ảnh hưởng
nghiêm trọng” trong bài viết “Chuyện món ngon
đất Hà Thành” số ra ngày 05/10/2014 (vi phạm
điểm a khoản 2, Điều 8 Nghị định 159/2013/NĐ-
CP). Ngoài hình thức phạt tiền, Báo Tuổi Trẻ
không bị áp dụng bất kỳ một chế tài nào khác.
Điều 73 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm
2012 quy định: “cá nhân, tổ chức bị xử phạt vi
phạm hành chính phải chấp hành quyết định xử
phạt trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận
quyết định xử phạt vi phạm hành chính”. Đối
chiếu với quy định này thì Báo Tuổi Trẻ chỉ cần
nộp đủ tiền phạt là đã chấp hành xong quyết định
xử phạt. Tuy nhiên, do không bị áp dụng chế tài
buộc gỡ bỏ xuất bản phẩm điện tử vi phạm các
quy định của pháp luật do biện pháp này không
được quy định tại khoản 8 Điều 8 NĐ 159/2013/NĐ-
CP nên bài viết này vẫn còn tồn tại. Hậu quả là
hiện nay, độc giả rất dễ dàng truy cập bài viết
“Chuyện món ngon đất Hà Thành”7 mà không
biết rằng bài viết này từng bị xử phạt về hành vi
“đăng, phát thông tin sai sự thật”. Ở một góc độ
6 Ngày 12/11/2013, Chính phủ ban hành Nghị định số 159/2013/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt
động báo chí, xuất bản để thay thế cho Nghị định số 02/2011/NĐ-CP ngày 06/01/2011.
7 Xem thêm:
Soá 2/2018 - Naêm thöù Möôøi Ba
59
khác, việc để mặc cho sự tồn tại của các bài viết
vi phạm nội dung thông tin trong hoạt động báo
chí đã không tuân thủ đúng nguyên tắc “mọi hậu
quả do vi phạm hành chính gây ra phải được
khắc phục theo đúng quy định của pháp luật”.
Thứ hai, về việc áp dụng pháp luật để xử phạt:
Một là, việc xử phạt vi phạm hành chính liên
quan đến nội dung thông tin trong hoạt động báo
chí chưa chú trọng đến các tình tiết giảm nhẹ và
tình tiết tăng nặng.
Để đảm bảo việc xử phạt các vi phạm liên
quan đến nội dung thông tin trong hoạt động báo
chí chính xác, khách quan, phù hợp với thực tiễn
thì cần quan tâm đến các tình tiết tăng nặng, giảm
nhẹ quy định tại Điều 9, Điều 10 Luật Xử lý vi
phạm hành chính năm 2012. Tuy nhiên, trong
thực tiễn, công tác xử phạt hành chính liên quan
đến nội dung thông tin trong hoạt động báo chí
chưa chú trọng đến việc áp dụng các tình tiết tăng
nặng và giảm nhẹ. Nhiều quyết định xử phạt
hành chính liên quan đến nội dung thông tin áp
dụng mức tiền phạt tối đa đối với chủ thể vi
phạm nhưng không ghi rõ áp dụng tình tiết tăng
nặng nào. Điều này gây ảnh hưởng lớn đến tính
nghiêm minh của pháp luật.
Ví dụ: ngày 12/8/2014, Báo điện tử Trí Thức
Trẻ đăng bài viết “Gái miền Tây và 3 chữ “N”
nổi danh thiên hạ”. Ngày 15/8/2014, Chánh
thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông ra Quyết
định số 624/QĐ-XPVPHC xử phạt báo Trí Thức
Trẻ về ba hành vi vi phạm liên quan đến nội dung
thông tin trong hoạt động báo chí gồm: (i)
“không ghi rõ họ, tên thật hoặc bút danh của tác
giả, nhóm tác giả của tin, bài khi sử dụng để
đăng, phát trên báo chí” (phạt 1.000.000 đồng),
(ii) “đăng, phát ảnh của cá nhân mà không được
sự đồng ý của người đó” (phạt 6.000.000 đồng),
(iii) “đăng, phát thông tin gây phương hại đến
lợi ích quốc gia hoặc gây mất đoàn kết dân tộc”
(phạt 200.000.000 đồng). Tổng cộng báo Trí
Thức Trẻ bị xử phạt 207.000.000 đồng. Điều
đáng nói là tất cả các hành vi này đều bị xử phạt
mức tiền tối đa nhưng không ghi rõ áp dụng tình
tiết tăng nặng nào để có thể quyết định mức phạt
tối đa như thế. Tương tự, các Quyết định số
665/QĐ-XPVPHC ngày 27/8/2014 của Chánh
thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông xử phạt
Báo điện tử Tiền Phong, Quyết định số 666/QĐ-
XPVPHC ngày 27/8/2014 của Chánh thanh tra
Bộ Thông tin và Truyền thông xử phạt báo Kiến
Thức, Quyết định số 667/QĐ-XPVPHC ngày
27/8/2014 của Chánh thanh tra Bộ Thông tin và
Truyền thông xử phạt Báo điện tử Đất Việt cũng
không thể hiện rõ các tình tiết tăng nặng mà căn
cứ vào đó người có thẩm quyền phạt tiền tối đa
đối với hành vi vi phạm8. Trong khi đó, việc ghi
rõ các tình tiết tăng nặng hay giảm nhẹ là mang
tính bắt buộc trong quyết định xử phạt vi phạm
hành chính9.
Hai là, việc áp dụng chế tài xử phạt về nội
dung thông tin trong hoạt động báo chí vẫn chưa
được thực hiện nghiêm minh.
Theo quy định thì hình thức xử phạt tước
quyền sử dụng giấy phép từ 01 đến 03 tháng
được áp dụng đối với các vi phạm quy định tại
khoản 5 và khoản 6 Điều 8 Nghị định số
159/2013/NĐ-CP. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều
vi phạm liên quan đến nội dung thông tin được
quy định tại khoản 5 và khoản 6 chỉ bị áp dụng
hình thức phạt tiền mà không áp dụng hình thức
xử phạt bổ sung là tước quyền sử dụng giấy phép
từ 01 đến 03 tháng.
Như đã trình bày, báo Trí Thức Trẻ bị Chánh
Thanh tra Bộ Thông tin và truyền thông xử phạt
về hành vi “đăng, phát thông tin gây phương hại
đến lợi ích quốc gia hoặc gây mất đoàn kết dân
tộc” theo điểm b khoản 6 Điều 8 Nghị định số
159/2013/NĐ-CP. Thế nhưng, trong Quyết định
số 624/QĐ-XPVPHC, người có thẩm quyền chỉ
áp dụng hình thức phạt tiền mà không đồng thời
áp dụng hình thức xử phạt bổ sung tước quyền
sử dụng giấy phép từ 01 đến 03 tháng. Rõ ràng,
trong trường hợp này, người có thẩm quyền đã
không áp dụng đúng các hình thức xử phạt được
quy định trong Điều 8 Nghị định số 159/2013/NĐ-
CP. Điều này đã làm cho các hình thức xử phạt
8 Báo điện tử Tiền Phong, Báo Kiến Thức, Báo điện tử Đất Việt bị xử phạt mức tiền phạt tối đa là 60.000.000 đồng
vì đã có hành vi “đăng, phát thông tin sai sự thật gây ảnh hưởng rất nghiêm trọng” theo điểm a, khoản 5, Điều 8
Nghị định số 159/2013/NĐ-CP.
9 Xem thêm Mẫu quyết định số 02 trong phụ lục một số biểu mẫu xử phạt vi phạm hành chính ban hành kèm theo
Nghị định số 81/2013/NĐ-CP ngày 19/7/2013 của Chính phủ.
HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP
60
vốn không đa dạng, lại càng trở nên hạn chế
trong thực tiễn áp dụng nhằm đấu tranh phòng,
chống vi phạm hành chính liên quan đến nội
dung thông tin trong hoạt động báo chí.
2. Một số giải pháp hoàn thiện pháp luật
và nâng cao năng lực chuyên môn của đội ngũ
công tác thực thi pháp luật
Thứ nhất, hoàn thiện các quy định pháp luật.
Một là, như đã trình bày, hành vi vi phạm về
nội dung thông tin trong hoạt động báo chí sẽ
phải gánh chịu các chế tài quy định trong Nghị
định số 159/2013/NĐ-CP. Tuy nhiên, hiện nay,
có một số vi phạm lại được điều chỉnh trong các
văn bản chuyên biệt khác nhau. Điều này là
không hợp lý và không tạo điều kiện thuận lợi
cho quá trình sưu tra, tìm kiếm nhằm phổ biến,
tuyên truyền, xử phạt các vi phạm liên quan đến
nội dung thông tin trong hoạt động báo chí. Về
lâu dài, Chính phủ nên ban hành một Nghị định
duy nhất để điều chỉnh tất cả hành vi vi phạm
liên quan đến nội dung thông tin trong hoạt động
báo chí. Nếu thực hiện theo cách này thì chỉ cần
tập hợp hóa các quy định tản mạn ở các Nghị
định khác nhau để ban hành thành một Nghị
định duy nhất. Tất nhiên, để tránh sự trùng lắp
thì những Nghị định khác phải bãi bỏ hết các
quy định liên quan để xử phạt hành chính về nội
dung thông tin trong hoạt động báo chí vì những
hành vi này đã được điều chỉnh trong Nghị định
chuyên biệt. Trước mắt, Chính phủ cần tiến hành
rà soát để sửa đổi chế tài trong Nghị định số
159/2013/NĐ-CP và các nghị định có liên quan
sao cho phù hợp với nhau. Việc rà soát, sửa đổi
này là rất cần thiết nhằm đảm bảo tính thống
nhất trong việc xác định hành vi vi phạm và chế
tài xử phạt liên quan đến nội dung thông tin
trong hoạt động báo chí.
Hai là, đối với xử phạt hành chính liên quan
đến nội dung thông tin trong hoạt động báo chí,
Điều 8 Nghị định số 159/2013/NĐ-CP chỉ quy
định một biện pháp khắc phục hậu quả “buộc cải
chính, xin lỗi” là chưa đa dạng và khó có khả
năng khôi phục lại tình trạng ban đầu do vi phạm
đã gây ra. Cụ thể, đối với vi phạm hành chính liên
quan đến nội dung thông tin trong hoạt động báo
chí nếu chỉ phạt tiền (hình thức xử phạt chính) và
buộc cải chính, xin lỗi (biện pháp khắc phục hậu
quả) nhưng lại “để mặc” sự tồn tại của các thông
tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, kích động bạo
lực, dâm ô, đồi trụy. Nhằm khôi phục lại tình
trạng ban đầu mà vi phạm đã gây ra, đã làm thay
đổi, hoặc khôi phục những quyền, lợi ích hợp
pháp bị vi phạm hành chính xâm hại thì nhà làm
luật cần phải quy định rõ ràng bên cạnh việc bị
phạt tiền, buộc cải chính, xin lỗi, cơ quan báo chí
còn phải gỡ bỏ bài viết sai phạm ngay lập tức. Rất
hợp lý khi Điều 42 Luật Báo chí năm 2016 quy
định: “đối với báo chí điện tử, ngoài việc đăng,
phát lời cải chính, xin lỗi còn phải gỡ bỏ ngay
thông tin sai sự thật đã đăng, phát”. Trong các
biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại Điều 3
Nghị định số 159/2013/NĐ-CP có biện pháp
“buộc gỡ bỏ xuất bản phẩm điện tử vi phạm các
quy định của pháp luật” nhưng Điều 8 Nghị định
số 159/2013/NĐ-CP lại không quy định “gỡ bỏ
thông tin sai sự thật” là một biện pháp khắc phục
hậu quả được áp dụng đối với các vi phạm liên
quan đến nội dung thông tin trong hoạt động báo
chí. Bất cập này dẫn đến thực trạng là người có
thẩm quyền xử phạt bị “trói tay” khi không tìm
thấy cơ sở pháp lý để buộc người vi phạm phải
gỡ bỏ bài viết “kích động bạo lực, dâm ô, đồi
trụy”, “tiết lộ bí mật đời tư khi chưa được sự
đồng ý của người đó” bởi trong trường hợp này,
các thông tin có thể không sai sự thật nên không
thuộc phạm vi điều chỉnh của Điều 42 Luật Báo
chí năm 201610. Do đó, cần bổ sung vào Điều 8
Nghị định số 159/2013/NĐ-CP biện pháp khắc
phục hậu quả “buộc gỡ bỏ xuất bản phẩm điện tử
vi phạm các quy định của pháp luật”. Biện pháp
này được áp dụng đồng thời với biện pháp“buộc
cải chính, xin lỗi” nhằm khôi phục lại trật tự ban
đầu do vi phạm hành chính gây ra. Bổ sung biện
pháp khắc phục hậu quả trên vào khoản 8 Điều 8
Nghị định 159/2013/NĐ-CP cũng có ý nghĩa to
lớn trong bối cảnh Luật Báo chí năm 2016 đã có
những quy định cụ thể liên quan đến cách áp dụng
biện pháp này. (Xem tiếp trang 70)
10 Các thông tin “kích động bạo lực”,“tiết lộ bí mật đời tư khi chưa được sự đồng ý của người đó” có thể không
phải là thông tin sai sự thật nhưng việc đăng, phát những thông tin này mang tính tiêu cực cho xã hội nên bị xử phạt.
Tuy nhiên, theo Điều 42 Luật Báo chí năm 2016 thì nếu đó không phải là thông tin sai sự thật thì cơ quan nhà nước
không có quyền yêu cầu chủ thể vi phạm gỡ bỏ thông tin này.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- xu_phat_vi_pham_hanh_chinh_ve_noi_dung_thong_tin_trong_hoat.pdf