Xuất khẩu hàng giầy dép Việt Nam sang EU: Thực trạng và giải pháp

h nh­ng l¹i lµ ph­¬ng thøc phï hîp víi giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp giÇy dÐp mµ nhiÒu n­íc ®ang ph¸t triÓn ®· ¸p dông thµnh c«ng. Bëi v× hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt giÇy dÐp xuÊt khÈu hiÖn nay ®ang trong t×nh tr¹ng h¹n chÕ vÒ vèn, vÒ s¸ng t¸c ph¸t triÓn mÉu mèt vµ vÒ qu¶n lý ®Ó th©m nhËp trùc tiÕp vµo thÞ tr­êng nhËp khÈu. H×nh thøc gia c«ng xuÊt khÈu sÏ gióp cho c¸c doanh nghiÖp n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ cho ng­êi lao ®éng, häc hái kinh nghiÖm qu¶n lý, tõng b­íc tiÕp cËn víi thÞ tr­êng n­íc ngoµi. 2. Nh÷ng tån t¹i trong ho¹t ®éng t¨ng c­êng kh¶ n¨ng xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm giÇy dÐp ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng EU. Cã thÓ nãi, bªn c¹nh nh÷ng ­­ ®iÓm trªn, c«ng t¸c më réng thÞ tr­êng cßn h¹n chÕ, trªn nhiÒu thÞ tr­êng, mèi quan hÖ víi b¹n hµng cßn láng lÎo, ho¹t ®éng xuÊt khÈu nhiÒu lóc cßn mang tÝnh bÞ ®éng, thiÕu ®Þnh h­íng, nhiÒu khi kh¸ch hµng t×m ®Õn c¸c doanh nghiÖp chø kh«ng ph¶i c¸c doanh nghiÖp t×m ®Õn kh¸ch hµng. Mét sè thÞ tr­êng mÆc dï ®· th©m nhËp ®­îc nh­ng cßn nhiÌu bÊp bªnh. Trong mét thêi gian dµi , viÖc më réng thÞ tr­êng ch­a ®­îc ®Ò cao mét c¸ch ®óng møc. Ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ tr­êng diÔn ra lÎ tÎ, ch­a cËp nhËt ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng thÕ giíi, cã nh÷ng biÕn ®éng lín th× vÉn chËm ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®èi phã. Ngoµi ra søc c¹nh tranh cña hµng giÇy dÐp cßn yÕu trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Míi chØ cã mét sè doanh nghiÖp ®­îc ®µu t­ thiÕt bÞ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i (c«ng ty giµy Th¨ng Long, GiÇy Phó L©m...) cßn rÊt nhiÒu doanh nghiÖp vÉn cßn sö dông c¸c trang thiÕt bÞ l¹c hËu, cò kü do ®ã chÊt l­îng, mÉu m· s¶n phÈm cßn thua kÐm nhiÒu so víi mét sè hµng giÇy dÐp cña mét sè n­íc kh¸c nh­ Th¸i Lan, Trung Quèc... NhiÒu doanh nghiÖp bÞ thiÕu vèn ®Çu t­, mét sè kh¸c kh«ng thÝch nghi ®­îc víi ®iÒu kiªn kinh doanh míi nªn kh«ng d¸m bá vèn ®Çu t­, do ®ã s¶n phÈm lµm ra vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ, hiÖu qu¶ sö dông vèn ch­a, cßn nhiÒu ®¬n vÞ lµm ¨n thua lç. Nguyªn nh©n cña c¸c tån t¹i. . Nguyªn nh©n chñ quan. Thø nhÊt lµ: MÆc dï s¶n phÈm giÇy dÐp lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc vµ ®¹t doanh thu lín, song c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt giÇy dÐp xuÊt khÈu l¹i ch­a chó ý ®óng møc ®Õn vai trß cña c«ng t¸c nghiªn cøu vµ dù ®o¸n thÞ tr­êng. Ch­a x¸c ®Þnh ®óng vai trß vµ chøc n¨ng cña ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ tr­êng. Tõ ®ã viÖc tæ chøc, x¸c ®Þnh môc tiªu nghiªn cøu cho ho¹t ®éng nµy ch­a phï hîp, ch­a ®em l¹i th«ng tin cÇn thiÕt cho viÖc ho¹ch ®Þnh c¸c chiÕn l­îc vµ c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp . Kinh phÝ cho ho¹t ®éng nµy cßn eo hÑp, v× vËy c¸c th«ng tin thu thËp ®­îc vÒ thÞ tr­êng ch­a nhiÒu, ch­a cã ®é tin cËy cao ®Ó ®¸p øng cho viÖc ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc vµ c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn thÞ tr­êng. Thø hai lµ: C¸c doanh nghiÖp ch­a x©y dùng ®­îc mét chiÕn l­îc më réng thÞ tr­êng cô thÓ vµ hîp lý, c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu cßn nhiÒu bÞ ®éng, viÖc so s¸nh vµ lùa chän thÞ tr­êng n­íc ngoµi ch­a tèt, c¸c th«ng tin thu thËp ®­îc cßn thiÕu chÝnh x¸c. Do vËy ch­a ®­a ra ®­îc c¸c chÝnh s¸ch më réng vµ th©m nhËp thÞ tr­êng hîp lý. Thø ba lµ: Ch­a t¹o lËp ®­îc mét m¹ng l­íi ph©n phèi tèt trªn c¸c thÞ tr­êng n­íc ngoµi. ViÖc lËp c¸c cöa hµng ®¹i lý vµ v¨n phßng ®¹i diÖn ë n­íc ngoµi cßn rÊt h¹n chÕ. ViÖc xuÊt khÈu chñ yÕu lµ th«ng qua ®¬n ®Æt hµng cña c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi. Thø t­ lµ: C¸c doanh nghiÖp chñ yÕu lµm gia c«ng cho phÝa n­íc ngoµi nªn gi¸ thµnh xuÊt khÈu bÞ gi¶m nhiÒu, thÞ tr­êng xuÊt khÈu kh«ng æn ®Þnh, bÞ Ðp gi¸, kh«ng trùc tiÕp tiÕp xóc víi thÞ tr­êng…NhiÒu doanh nghiÖp vÉn cho r»ng lµm gia c«ng th× an toµn, Ýt rñi ro, kh«ng sî bÞ ph¸ s¶n, do ®ã ch­a chñ ®éng chuyÓn sang c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu mang tÝnh th­¬ng m¹i. ThÞ tr­êng xuÊt khÈu cßn phô thuéc nhiÒu vµo Quota vµ h¹n ngh¹ch ®­îc cÊp tõ phÝa Nhµ n­íc. ViÖc chñ ®éng t×m kiÕm thÞ tr­êng cña nhiÒu doanh nghiÖp cßn ch­a ®­îc thùc hiÖn hoÆc cßn nhiÒu yÕu kÐm, do vËy nhiÒu doanh nghiÖp chñ yÕu lµ ngåi chê c¸c c«ng ty n­íc ngoµi ®Õn ®Æt hµng, rÊt bÞ ®éng trong viÖc xuÊt khÈu. Thø n¨m lµ: C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ViÖt Nam ch­a t¹o lËp ®­îc mét hÖ thèng nh·n m¸c cã uy tÝn trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Nh·n m¸c c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu chñ yÕu ®­îc g¾n nh·n c¸c h·ng næi tiÕng n­íc ngoµi nh­ NIKE, ADIDAS…do vËy thùc tÕ hµng giÇy dÐp ViÖt Nam kh«ng ®­îc ng­êi tiªu dïng quèc tÕ biÕt ®Õn. §iÒu nµy còng mét phÇn lµ do hµng cña ta chñ yÕu lµm theo h×nh thøc gia c«ng hoÆc xuÊt sang c¸c n­íc kh¸c ®­îc g¾n m¸c míi råi míi ®­îc t¸i xuÊt khÈu ®i. MÆt kh¸c, còng cßn nhiÒu doanh nghiÖp ch­a tù tin, m¹nh d¹n trong viÖc sö dông nh·n m¸c riªng cho s¶n phÈm cña m×nh mÆc dï chÊt l­îng kh«ng thua kÐm hµng ngo¹i. Thø s¸u lµ: Do n­íc ta míi më cña, do vËy møc tiÕp cËn víi c¸c thÞ tr­êng n­íc ngoµi cßn nhiÒu h¹n chÕ, ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng EU. NhiÒu doanh nghiÖp cßn thiÕu kinh nghiÖp trong viÖc më réng vµ th©m nhËp thÞ tr­êng n­íc ngoµi. Do ®ã tèc ®é më réng thÞ tr­êng cßn chËm vµ kÐm hiÖu qu¶. Thø bÈy lµ: Ch­a cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c c«ng ty trong toµn nghµnh nh»m tranh thñ n¨ng lùc thiÕt bÞ cña nhau, ®Æc biÖt lµ gi÷a c¸c c«ng ty thuéc Tæng c«ng ty giÇu dÐp ViÖt Nam. VÉn cßn t×nh tr¹ng c¹nh tranh néi bé, thiÕu hç trî nhau, ch¹y theo lîi Ých c¸ nh©n. mÆt kh¸c, c¸c doanh nghiÖp ch­a chñ ®éng trong viÖc t¹o nguån nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt, ®a sè nguån nguyªn liÖu vÉn ph¶i nhËp. . Nguyªn nh©n kh¸ch quan. Thø nhÊt: B¶o hé mËu dÞch cña c¸c n­íc vµ c¸c khu vùc thÞ tr­êng ®èi víi s¶n phÈm giÇy dÐp rÊt m¹nh. C¸c yªu cÇu vÒ xuÊt xø hµng ho¸ ®Ó ®­îc h­ëng chÕ ®é ­u ®·i thuÕ quan phæ cËp rÊt kh¾t khe. MÆt kh¸c, hµng ViÖt Nam ph¶i chÞu sù c¹nh trang rÊt khèc liÖt tõ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh kh¸c, nh­ Trung Quèc, Th¸i Lan... Thø hai: ViÖc nhµ n­íc ¸p dông mét lóc ba lo¹i thuÕ míi: thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, thuÕ xuÊt khÈu tõ n¨m 1999 ®· g©y kh«ng Ýt biÕn ®æi trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ vÊn ®Ò khÊu trõ thuÕ ®èi víi hµng xuÊt khÈu gÆp ph¶i nhiÒu thñ tôc r­êm rµ, g©y chËm trÔ ø ®äng vèn kh«ng ®¸ng cã, lµm hiÖu qu¶ kinh doanh chung bÞ suy gi¶m. Thø ba: M«i tr­êng ph¸p lý vµ thñ tôc hµnh chÝnh cña n­íc ta r­êm rµ, thiÕu linh ho¹t, trong ®ã thñ tôc h¶i quan lµ mét trong nh÷ng kh©u cßn nhiÒu v­íng m¾c, ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn ho¹t ®éng më réng thÞ tr­êng cña c¸c doanh nghiÖp. Nh÷ng tån t¹i vÒ h¶i quan chñ yÕu xoay quanh viÖc ¸p gi¸, ¸p m· ®Ó tÝnh thuÕ vµ thñ tôc th«ng quan, gi¶i phãng hµng ho¸. Tõ sau cuéc tiÕp xóc cña Thñ t­íng ChÝnh phñ víi c¸c gi¸m ®èc doanh nghiÖp ®Çu n¨m 1998, nh÷ng v­íng m¾c nµy ®ang ®­îc th¸o gì vµ b­íc ®Çu ®· cã kÕt qu¶ tèt trong viÖc lµ thñ tôc th«ng quan hµng ho¸, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt giÇy dÐp giao hµng nhanh chãng vµ ®óng h¹n- mét trong nh÷ng yªu cÇu chÆt chÏ cña ®èi t¸c n­íc ngoµi. Thø t­: T×nh tr¹ng thiÕu nguyªn liÖu trong n­íc phôc vô cho s¶n xuÊt giÇy dÐp. Trong nh­ng n¨m qua, chóng ta míi chØ có träng ®Õn viÖc ®µu t­ vµo viÖc ph¸t triÓn c¬ së s¶n xuÊt giÇy dÐp chø ch­a chó träng ®Õn viÖc ®Çu t­ vµo c¸c c¬ s¬ s¶n xuÊt nguyªn, phô liÖu. Do vËy cóng ta bÞ lÖ thuéc qu¸ nhiÒu vµo viÖc cung øng nguyªn vËt liÖu, phô liÖu, phô tïng, thiÕt bÞ m¸y mãc tõ n­íc ngoµi. Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng EU I. §Þnh h­íng vµ nh÷ng quan ®iÓm xuÊt khÈu hµng giÇy dÐp ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng EU. §Þnh h­íng ph¸t triÓn cña nghµnh c«ng nghiÖp da giÇy ViÖt Nam. Ngµnh c«ng nghiÖp da giÇy ViÖt Nam ®· vµ ®ang trë thµnh ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng giÇy dÐp trong nh÷ng n¨m qua lu«n ®øng thø ba sau mÆt hµng dÇu khÝ vµ dÖt may. §Ó thùc hiÖn quan ®iÓm NghÞ quyÕt cña §¹i héi §¶ng VIII ®ã lµ: “t¨ng tr­ëng víi nhÞp ®é nhanh; t¹o nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm cho x· héi, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu ®Ó t¨ng nhanh n¨ng lùc tÝch luü, gãp phÇn ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ n­íc nhµ” ngµnh c«ng nghiÖp da giÇy ViÖt Nam ®· ®Ò ra cho m×nh nh÷ng môc tiªu tr­íc m¾t vµ l©u dµi nh­ sau: Thø nhÊt, môc tiªu dù kiÕn ®Õn n¨m 2005 c«ng nghiÖp da giÇy ViÖt Nam s¶n xuÊt gÇn nöa tû ®«i giÇy dÐp vµ ­íc 15000 tÊn ®å da: xuÊt khÈu ®¹t trªn 3,1 tû USD. ë giai ®o¹n nµy, møc t¨ng tr­ëng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp lµ 13-14% cßn møc t¨ng xuÊt khÈu trªn 16% b×nh qu©n n¨m. Thø hai, ®Õn n¨m 2010 møc s¶n xuÊt ph¶i v­ît trªn 650 triÖu ®«i giÇy dÐp vµ 20000 tÊn ®å da, gi¶ da, lóc ®ã xuÊt khÈu sÏ ®¹t 4,7 tû USD. Dù kiÕn møc t¨ng tr­ëng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ xuÊt khÈu hµng n¨m cña giai ®o¹n nµy lµ 8-10%. C¸c s¶n phÈm giÇy dÐp vµ ®å da ®­îc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu trong giai ®o¹n nµy ®Òu ph¶i cã xu thÕ ph¸t triÓn m¹nh trªn thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc; cã kh¶ n¨ng khai th¸c tèi ®a c«ng suÊt vµ cã kh¶ n¨ng ®Çu t­ thªm chiÒu s©u, tèn Ýt vèn ®Ó ®Çu t­; ­u tiªn c¸c s¶n phÈm cã tiÒm lùc nguyªn liÖu néi, cã hµm l­îng chÕ biÕn s©u tõ c¸c nguyªn liÖu th« ngo¹i nhËp ®Ó sö dông nhiÒu nh©n c«ng vµ cã ®iÒu kiÖn n©ng cao hµm l­îng kÜ thuËt; ®Ó ®­a c«ng nghÖ xÝch l¹i gÇn víi thêi trang trªn c¬ cÊu s¶n xuÊt mÒm dÎo, uyÓn chuyÓn, linh ho¹t, nh¹y c¶m víi thÞ tr­êng vµ thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng t¹o ra ®­îc kh¶ n¨ng tr¶ nî nhanh; c¸c s¶n phÈm thÝch hîp theo vïng sinh th¸i, vïng l·nh thæ vµ theo nhu cÇu cña tõng thÞ tr­¬ng tiªu thô. Thø ba, h­íng môc tiªu ph¸t triÓn cña nghµnh c«ng nghiÖp da giÇy vµo khai th¸c tèt lîi thÕ nguån lùc lao ®éng, nhanh chãng biÕn nghµnh da giÇy trë thµnh mét ngµnh c«ng nghiÖp xuÊt khÈu chÝnh cña ®Êt n­íc víi tÇm vãc kh«ng thua kÐm c¸c n­íc trong khu vùc. Dù kiÕn sau n¨m 2005 c¸c doanh nghiÖp vÒ c¬ b¶n ®· tho¸t khái c¶nh gia c«ng víi c«ng phÝ Ýt ái. Lóc nµy ngµnh da giÇy sÏ lµ ngµnh c«ng nghiÖp cã mét lùc l­îng s¶n xuÊt víi mét c¬ cÊu tæ chøc hiÖn ®¹i, hoµn toµn thÝch nghi víi m¸y mãc vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i,cã mét tiÒm lùc khoa häc c«ng nghÖ, thiÕt kÕ mÉu mèt thêi trang ®Ó lµm chñ ®­îc thÞ tr­êng ®Çy tÝnh n¨ng ®éng; v­ît qua mäi yÕu kÐm ®Ó n©ng cao tÝch luü tõ néi bé ngµnh, c¶i thiÖn tèt ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn ng­êi lao ®éng ®Ó hä tù hµo vµ g¾n bã víi mµu cê s¾c ¸o cña doanh nghiÖp m×nh. Nh­ vËy, chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp da-giÇy trong nh÷ng n¨m tíi lµ: Mét lµ, tiÕp tôc ph¸t triÓn ngµnh da giÇy h­íng ra xuÊt khÈu ®Ó khai th¸c lîi thÕ vµ tiÒm n¨ng cña ViÖt Nam. Hai lµ, chuyÓn dÇn tõ gia c«ng xuÊt khÈu lµ chñ yÕu sang x©y dùng mét ngµnh c«ng nghiÖp da-giÇy cho xuÊt khÈu vµ tiªu dïng néi ®Þa. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp giÇy-dÐp ViÖt Nam nªu trªn ®­îc x©y dùng trªn c¬ së nh÷ng ®¸nh gi¸ tæng quan vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt còng nh­ s¶n phÈm tiªu thô vµ nhËp khÈu da giÇy trªn thÕ giíi nh­ sau: Theo ®¸nh gi¸ vµ dù ®o¸n cña c¸c chuyªn gia th× trong nh÷ng n¨m tíi, c¸c n­íc ch©u ¸ vµ ViÔn §«ng sÏ chiÕm tíi 75% s¶n l­îng giÇy dÐp toµn thÕ giíi ( kho¶ng trªn 10 tû ®«i), trong ®ã ViÖt Nam còng sÏ lµ mét trong c¸c n­íc cã tiÒm n¨ng ®Ó ph¸t triÓn ngµnh hµng nµy. C¸c n­íc vµ khu vùc cã møc tiªu thô vµ nhËp khÈu giÇy dÐp lín trªn thÕ giíi mµ ViÖt Nam cã thÓ x©m nhËp lµ EU, Mü, NhËt B¶n. HiÖn nay, EU lµ thÞ tr­êng nhËp khÈu lín nhÊt ®èi víi hµng giÇy dÐp ViÖt Nam, chiÕm xÊp xØ 80% kim ngh¹ch. Chóng ta cÇn cñng cè vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng nµy, khai th¸c tèi ®a c¸c ­u ®·i mµ thÞ tr­êng nµy dµnh cho ViÖt Nam ( ch­a bÞ qu¶n lý b»ng h¹n ng¹ch, ®­îc h­ëng ­u ®·i thuÕ quan b»ng 70% møc thuÕ MFN nÕu ®¶m b¶o ®­îc c¸c tiªu chuÈn mµ hä yªu cÇu). T¨ng c­êng mèi quan hÖ kinh doanh trùc tiÕp víi c¸c nhµ nhËp khÈu EU, mét vÊn ®Ò ®ang ®­îc EU quan t©m. NhËt B¶n lµ thÞ tr­êng cã nhu cÇu nhËp khÈu hµng n¨m kho¶n 350 triÖu ®«i giÇy dÐp tõ n­íc ngoµi. HiÖn nay kim ng¹ch xuÊt khÈu giÇy dÐp ViÖt Nam vµo NhËt B¶n chØ chiÕm 7-8% tæng kim ng¹ch nh­ng chóng ta cã kh¶ n¨ng t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng nµy trong nh÷ng n¨m tíi. Mü lµ n­íc cã nhu cÇu tiªu thô vµ nhËp khÈu giÇy dÐp lín nhÊt thÕ giíi, hµng n¨m nhËp khÈu kho¶ng 1,4 tû ®«i giÇy dÐp c¸c lo¹i trÞ gi¸ 14-15 tû USD. HiÖn nay ViÖt Nam míi ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu sang Mü kho¶ng trªn 110 triÖu USD ( chiÕm trªn 10% kim ng¹ch xu©t khÈu toµn ngµnh). NÕu c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®¸p øng ®­îc c¸c ®ßi hái cña thÞ tr­êng nµy vµ cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh th× chóng ta cã thÓ xuÊt khÈu giÇy dÐp sang Mü víi kim ng¹ch kh«ng thua kÐm vµo EU, thËm chÝ cã thÓ cao h¬n. Ngoµi ra, c¸c khu vùc thÞ tr­êng thÕ giíi kh¸c nh­: Trung §«ng, B¾c ¢u, óc, c¸c chuyªn gia ®· dù b¸o ngµnh giÇy dÐp ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m tíi cã thÓ ®¹t ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng hµng n¨m kho¶ng 20-25% vÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu. Nh÷ng quan ®iÓm xuÊt khÈu hµng giÇy dÐp ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng EU. Trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn ®Õn n¨m 2010, ngµnh giÇy dÐp ®· x¸c ®Þnh môc tiªu “h­íng ra xuÊt khÈu” ®Ó thu hót ngo¹i tÖ, tù c©n ®èi c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó s¶n xuÊt vµ ph¸t triÓn. Víi môc tiªu ®ã, ngµnh giÇy dÐp ®· cã nh÷ng quan ®iÓm cña m×nh trong viÖc t¨ng c­êng kh¶ n¨ng xuÊt khÈu sang EU trong nh÷ng n¨m tíi nh­ sau: Quan ®iÓm h­íng ra xuÊt khÈu vµ chuyÓn tõ gia c«ng sang mua nguyªn vËt liÖu, b¸n thµnh phÈm nh»m ®¶m b¶o n©ng cao hiÖu qu¶, t¨ng nhanh tÝch uü, n©ng cao chÊt l­îng vµ ®a d¹ng h¸o nh÷ng m¹t hµng xuÊt khÈu. ­u tiªn ph¸t triÓn nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt nguyªn liÖu phô, ho¸ chÊt phôc vô cho ngµnh nh»m tiÕt kiÖm ngo¹i tÖ, h¹n chÕ sù phô thuéc vµ t¹o thÕ chñ ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh. Coi träng thÞ tr­êng néi ®Þa, khai th¸c tèi ®a n¨ng lùc ®Ó nh»m khai th¸c nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña tiªu dïng trong n­íc còng nh­ quèc tÕ. Chó träng kh©u thiÕt kÕ vµ triÓn khai nh÷ng mÉu m· ®Ñp,míi ®¸p ÷ng yªu cÇu ngµy cµng t¨ng cña thÞ tr­êng trong n­íc còng nh­ quèc tÕ. Båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é cho ®éi ngò c¸n bé kü thuËt, c«ng nh©n lµnh nghÒ ®Ó ®¶m b¶o sù tiÕp thu nhanh chãng chuyÓn giao c«ng nghÖ, phÊn ®Êu lµm chñ trong s¶n xuÊt vµ kh«ng phô thuéc vµo ®èi t¸c n­íc ngoµi. Chó träng ®Çu t­ chiÒu s©u ®Ó ®ång bé ho¸ d©y chuyÒn s¶n xuÊt, bæ sung c¸c thiÕt bÞ lÎ, thay thÕ nh÷ng thiÕt bÞ l¹c hËu, ®æi míi c«ng nghÖ lµm t¨ng s¶n l­îng, t¨ng n¨ng suÊt, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹n chÕ « nhiÔm m«i tr­êng. II. Quan hÖ cung cÇu trªn thÞ tr­êng EU vÒ hµng giÇy dÐp. XÐt vÒ møc tiªu dïng c¸c s¶n phÈm giÇy dÐp, trong nh÷ng n¨m tíi, EU vÉn lµ thÞ tr­êng cã møc tiªu thô giÇy dÐp lín nhÊt trªn thÕ giíi, vµ møc tiªu thô sÏ kh«ng chØ dõng ë møc 4-5 ®«i/ng­êi/n¨m, bëi hiÖn nay, ®êi sèng nh©n d©n trong EU ngµy cµng cao, vµ xu h­íng cña hä lµ lµm ®Ñp lµ chÝnh, ®ång thêi thÞ hiÕu tiªu dïng cña hä liªn tôc thay ®æi. Do vËy, trong thêi gian tíi, xu h­íng tiªu dïng giÇy dÐp sÏ gia t¨ng rÊt lín, cã thÓ lªn ®Õn 5-6 ®«i/ng­êi/n¨m vµo n¨m 2005. XÐt vÒ c¬ cÊu, chñng lo¹i s¶n phÈm giÇy dÐp, trong sè giÇy dÐp tiªu dïng, nhu cÇu b¶o vÖ ch©n chØ d­êi 35% cßn l¹i h¬n 65% lµ giÇy dÐp mÉu mèt thêi trang víi yªu cÇu chÊt l­îng cao. Do ®êi sèng cao nªn xu h­íng tiªu dïng ë ®©y v Ò giÇy da nhiÒu h¬n víi nh÷ng yªu cÇu nh­ cã ®é bÒn cao, gi÷ d¸ng tèt trong qu¸ tr×nh sö dông, mÒm m¹i, ®é thÈm thÊu må h«i tèt. Song song víi møc tiªu dïng giÇy da t¨ng, giÇy thÓ thao còng gia t¨ng vÒ møc tiªu dïng bëi hiÖn nay, giÇy thÓ thao kh«ng chØ lµ mÆt hµng dïng trong vui ch¬i gi¶i trÝ mµ cßn lµ mÆt hµng thêi trang. III. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy xuÊt khÈu hµng giÇy dÐp ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng EU. Gi¶i ph¸p vÒ phÝa nhµ n­íc. C¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ vµ m«i tr­êng th­¬ng m¹i. a) ChÝnh s¸ch ®Çu t­. §Çu t­ lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p quan träng nhÊt ®Ó ph¸t triÓn bÊt cø mét ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh nµo. viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng giÇy dÐp ViÖt Nam ®ßi hái ph¶i cã sù ®Çu t­ ®ång bé tõ kh©u nguyªn liÖu, s¶n xuÊt, t×m kiÕm thÞ tr­êng vµ xuÊt khÈu hµng ho¸. Do ®ã vÊn ®Ò ®Çu t­ cµng trë nªn quan träng. Quan ®iÓm chung cña ®Çu t­ cho ngµnh giÇy dÐp lµ ph¶i tÝnh trªn ph¹m vi toµn nghµnh, trong ®ã tËp trung ph¸t triÓn c¸c ngµnh thuéc da, chÕ biÕn nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt giÇy dÐp ®Ó c¸c ngµnh nµy cã thÓ theo kÞp ngµnh s¶n xuÊt giÇy dÐp. §Çu t­ chän läc theo mÆt hµng cã thÕ m¹nh nh»m t¹o kh¶ n¨ng liªn kÕt, hîp t¸c vµ khai kh¸c tèt h¬n n¨ng lùc thiÕt bÞ. KhuyÕn khÝch ®Çu t­ n­íc ngoµi, nhÊt lµ cho viÖc s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm giÇy dÐp cao cÊp ®ßi hái vèn ®Çu t­ lín. ¦u tiªn víi c¸c dù ¸n s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc hay nhu cÇu vÒ mÆt hµng ®ã ®ang t¨ng ë thÞ tr­êng EU. §Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã, ®Èy m¹nh viÖc thu hót c¸c nguån vèn ®Çu t­ th«ng qua viÖc c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ vµ m«i tr­o­ng th­¬ng m¹i. VÒ c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­, ChiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 2001-2010 ( B¸oc c¸o cña Ban chÊp hµn Trung ­¬ng §¶ng kho¸ VIII t¹i §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX cña §¶ng) ®· chØ râ : “tiÕp tôc c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­, hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc ®Çu t­, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong viÖc thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi. Gi¶m m¹nh, tiÕn tíi xo¸ bá sù ph©n biÖt vÒ chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt gi÷a ®Çu t­ trong n­íc vµ ®µu t­ n­íc ngoµi. C¶i tiÕn nhanh c¸c thñ tôc hµnh chÝnh ®Ó ®¬n gi¶n ho¸ viÖc cÊp phÐp ®Çu t­, thùc hiÖn tõng b­íc c¬ chÕ ®¨ng ký ®Çu t­. Chó träng thu hót ®Çu t­ cña c¸c c«ng ty n¾m c«ng nghÖ nguån vµ cã thÞ phÇn lín trªn thÕ giíi…” C¶i thiÖn m«i tr­êng ®µu t­ ph¶i tÝnh ®Õn vÊn ®Ò hoµn thiÖn c¸c v¨n b¶n luËt vµ d­íi luËt. Th­êng xuyªn cã sù ®iÒu chØnh c¸c quy ®Þnh kh«ng cßn phï hîp hay ch­a râ rµng. Víi LuËt th­¬ng m¹i, cÇn bæ sung râ rµng c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý nhµ n­íc vÒ xuÊt nhËp khÈu. LuËt ®Çu t­ n­¬c ngoµi cÇn ®­a thªm c¸c quy ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o nguyªn t¾c ®èi xö quèc gia vÒ ®µu t­ trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i. LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc ph¶i quy ®Þnh râ c¸c ngµnh nghÒ khuyÕn khÝch. Thu hót c¸c nguån vèn ®Çu t­ ®ang lµ biÖn ph¸p cÇn thiÕt víi c¸c doanh nghiÖp giÇy dÐp ViÖt Nam hiÖn nay ®Ó ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Vèn cã thÓ khai kh¸c tõ nhiÒu nguån: nguån trong n­íc, nguån tõ bªn ngoµi… Víi chÝnh s¸ch ®Çu t­ trong n­íc, nhµ n­íc nªn tËp trung ®Çu t­ vµo mét sè c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc cã n¨ng lùc, cã kh¸ch hµng, lµm ¨n cã hiÖu qu¶. TiÕn hµnh cæ phÇn ho¸, t­ nh©n ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶. Víi chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi, cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ d­íi mäi h×nh thøc: c¸c xÝ nghiÖp liªn doanh, cæ phÇn hay doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi. TËp trung ®Çu t­ vµo c¸c mÆt hµng míi phøc t¹p mµ c¸c doanh nghiÖp ch­a cã kh¶ n¨ng s¶n xuÊt. Thu hót sù gióp ®ì cña c¸c tæ chøc quèc tÕ, t¨ng c­êng khai kh¸c quü Ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá cña Liªn minh Ch©u ¢u ®Ó ph¸t triÓn doanh nghiÖp giÇy dÐp. §Æc biÖt tranh thñ sù gióp ®ì cña c¸c tæ chøc m«i tr­êng thÕ giíi cho “s¶n phÈm c«ng nghiÖp xanh vµ s¹ch”. C¶i thiÖn m«i tr­¬ng th­¬ng m¹i ph¶i bb¾t ®Çu tõ c¶i c¸ch c¸c thñ tôc hµnh chÝnh, nhÊt lµ c¸c thñ tôc h¶i quan, ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo kª khai vµ tÝnh thuÕ hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu. §ång thêi, n©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng còng lµ biÖn ph¸p thu hót vèn ®Çu t­ vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. C¶i thiÖn m«i tr­êng th­¬ng m¹i lµ gi¶i ph¸p hÕt søc c¬ b¶n nh­ng l¹i mang tÝnh tæng hîp cao ®é. V× vËy cÇn cã sù phèi hîp cña ChÝnh phñ, c¸c Bé, ngµnh chøc n¨ng vµ c¸c ®Þnh chÕ x· héi, v¨n ho¸. b) chÝnh s¸ch thuÕ: víi vai trß lµ mét trong nh÷ng ngµnh xuÊt khÈu mòi nhän cña ®Êt n­íc cïng víi nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng cña ngµnh nh­ nghµnh ph¶i nhËp khÈu phÇn lín nguyªn liÖu phô cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, chñ yÕu lµ gia c«ng hµng giÇy dÐp xuÊt khÈu … chÝnh phñ nªn cã nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ thuÕ: ¸p dông thuÕ suÊt 0% ®èi víi nguyªn liÖu chÝnh nhËp khÈu nh­ da thuéc… vµ ¸p dông thuÕ suÊt ­u ®·i cho c¸c nguyªn liÖu phô kh¸c. X©y dùng møc thuÕ nhËp khÈu chi tiÕt cho c¸c lo¹i nguyªn liÖu nhËp khÈu. Xo¸ bá t×nh tr¹ng mét lo¹i nguyªn liÖu víi c¸c th«ng sè kü thuËt kh¸c nhau, ®Þnh møc tiªu hao cïng nhiÒu chøc n¨ng kh¸c nhau ®­îc ¸p dông cho cïng mét thuÕ suÊt. ®iÒu nµy g©y nhiÒu thiÖt thßi cho doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp giÇy dÐp sö dông lîi tøc ®Ó t¸i ®Çu t­ th× ®­îc miÔn thuÕ lîi tøc víi phÇn ®Çu t­ ®ã. Tæ chøc tèt hÖ thèng th«ng tin. Th«ng tin lµ yÕu tè v« cïng quan träng, ®Æc biÖt víi ho¹t ®éng xuÊt khÈu. §Ó ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh doanh hµng giÇy dÐp ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng EU kh«ng thÓ kh«ng quan t©m ®Õn vÊn ®Ò th«ng tin. Th«ng tin ph¶i ®¶m b¶o c¸c nguyªn t¾c: ChÝnh x¸c, râ rµng. Th­êng xuyªn, dÇy ®ñ vµ thèng nhÊt vÒ tiªu chÝ. Phï hîp th«ng lÖ quèc tÕ. C¸c biÖn ph¸p ®Ó hoµn thiÖn hÖ thèng th«ng tin bao gåm: VÒ tæ chøc th«ng tin: thiÕt lËp m¹ng th«ng tin c¬ b¶n gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu nh­ Tæng côc H¶i quan, Bé th­¬ng m¹i, Ng©n hµng ngo¹i th­¬ng, Uû ban vËt gi¸…Hoµn thiÖn hÖ thèng th«ng tin gi÷a c¸c c¬ quan trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng. Thµnh lËp trung t©m th«ng tin ngµnh dÖt may víi c¸c chøc n¨ng : thu thËp, ph©n tÝch vµ th«ng tin cho c¸c doanh nghiÖp vÒ xu thÕ míi, kiÓu d¸ng, chÊt liÖu, c¸c th«ng tin vÒ mÉu mèt, kü thuËt c«ng nghÖ míi, dù b¸o t×nh h×nh thÕ giíi, tæ chøc häi th¶o ®Þnh kú, xuÊt b¶n c¸c Ên phÈm chuyªn m«n vµ c¸c dÞch vô t­ vÊn. §ång thêi, ph¶i tæ chøc trung t©m th«ng tin vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp giÇy dÐp ®Ó cã c¸c biÖn ph¸p kÞp thêi nh­ ®iÒu chØnh c¬ cÊu, c©n ®èi gi÷a c¸c mÆt hµng, gi÷a c¸c yÕu tè s¶n xuÊt, ®Ó t¹o nªn sù ®ång bé trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ tËn dông tèi ®a kh¶ n¨ng s¶n xuÊt vµ nh÷ng c¬ héi cã ®­îc. VÒ néi dung th«ng tin: ®Ó ®¶m b¶o tÝnh ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c, th«ng tin cÇn nªu lªn ®­îc c¸c vÊn ®Ò: Th«ng tin vÒ thÞ tr­êng thÓ hiÖn qua nhu cÇu cña thÞ tr­êng (tËp qu¸n, thÞ hiÕu tiªu dïng…), kh¶ n¨ng s¶n xuÊt , kh¶ n¨ng tiªu thô cña thÞ tr­êng , c¸c ®ßi hái vÒ chÊt l­îng , tËp qu¸n th­¬ng m¹i quèc tÕ cña thÞ tr­êng… Th«ng tin vÒ s¶n xuÊt trong n­íc. Th«ng tin vÒ t×nh h×nh xuÊt khÈu vµ kh¶ n¨ng xuÊt khÈu cña tõng doanh nghiÖp vµ cña toµn ngµnh. Th«ng tin vÒ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh. Th«ng tin vÒ c¸c yÕu tã ¶nh h­ëng ®Õn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng giÇy dÐp thÕ giíi nh­ ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ khu vùc, sù t¨ng tr­ëng gi¶m tû gi¸ hèi ®o¸i… ChÝnh phñ nªn nhanh chãng thµnh lËp côc xóc tiÕn th­¬ng m¹i, n¬i chuyªn cung cÊp th«ng tin vÒ thÞ tr­êng thÕ giíi, trong ®ã cã thÞ tr­êng EU. C¬ quan nµy sÏ ®ãng vai trß cung cÊp th«ng tin m«i giíi th­¬ng m¹i cho c¶ hai bªn. . §Èy m¹nh c«ng t¸c xóc tiÕn xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng EU. Tõ sau khi ®¹t ®­îc “HiÖp ®Þnh khung” víi EU ngµy 17/07/1995, vµ sau khi hµng ho¸ ViÖt Nam nhËp khÈu vµo EU ®­îc h­ëng GSP ngµy 1/1/1996, hµng ho¸ ViÖt Nam nhËp khÈu vµo EU nãi chung, vµ giÇy dÐp nãi riªng ngÇy cµng gia t¨ng vÒ sè l­îng. Tuy nhiªn EU dµnh cho hµng ViÖt Nam nh÷ng ­u ®·i vÒ thuÕ vµ më cöa ®èi víi hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam th× còng ®ßi hái ViÖt Nam ph¶i ®èi xö t­¬ng tù víi EU. H¬n n÷a, chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña EU ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn (trong ®ã cã ViÖt Nam) lµ kh«ng cè ®Þnh. EU cã thÓ ®ét ngét thay ®æi chÝnh s¸ch ®èi víi ViÖt Nam nÕu ph¸t hiÖn ra nh÷ng sai ph¹m nhá cña ta, ch¼ng h¹n sÏ ¸p dông h¹n ng¹ch ®èi víi mÆt hµng giÇy dÐp, hoÆc bá mÆt hµng giÇy dÐp ra khái danh s¸ch nh÷ng hµng ho¸ ®­îc h­ëng GSP. Do vËy, lóc nµy ®©y khi n¨ng lùc c¹nh tranh cña hµng giÇy dÐp ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng EU cßn yÕu nªn cÇn sù gióp ®ì cña nhµ n­íc trong häat ®éng xóc tiÕn xuÊt khÈu. ChÝnh phñ ViÖt Nam cÇn ph¶i nç lùc h¬n n÷a trong ®µm ph¸n víi Uû ban Ch©u ¢u (EC) ®Ó gi¶m thuÕ vµ më réng thÞ tr­êng h¬n n÷a cho hµng giÇy dÐp ViÖt Nam, ®Æc biÖt ®Õn n¨m 2005, khi Trung Quèc ®¹t ®­îc quy chÕ tèi huÖ quèc (MFN) víi EU th× hµng giÇy dÐp ViÖt Nam sÏ khã cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh v¬Ý hµng Trung Quèc vÒ gi¸ c¶. Ho¹t ®éng xóc tiÕn xuÊt khÈu sang EU lµ c«ng viÖc chÝnh cña doanh nghiÖp, nh­ng t¹i thêi ®iÓm nµy lµ do cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh nªn rÊt cÇn sù trî gióp cña Nhµ n­íc. §Ó hç trî cho c¸c doanh nghiÖp vµ hµng giÇy dÐp ViÖt Nam th©m nhËp dÏ dµng vµ cã chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng EU, nhµ n­íc nªn thùc hiÖn mät sè ho¹t ®éng trî gióp sau: §Èy m¹nh x©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn thÞ tr­êng EU th«ng qua viÖc ®µm ph¸n, ký kÕt c¸c HiÖp ®Þnh, tho¶ thuËn th­¬ng m¹i song ph­¬ng, ®a ph­¬ng nh»m t¹o ra c¸c tiÒn ®Ò, hµnh lang ph¸p lý thuËn lîi ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. Nhµ n­íc ViÖt Nam cÇn cã chÝnh s¸ch hç trî c¸c doanh nghiÖp tham gia hé chî, triÓn l·m hoÆc héi th¶o chuyªn ®Ò thÞ tr­êng, gióp c¸c doanh nghiÖp trùc tiÕp tiÕp cËn thÞ tr­êng, trùc tiÕp tiÕp cËn thÞ tr­êng, trùc tiÕp t×m hiÓu nhu cÇu thÞ hiÕu cña thÞ tr­êng vµ trùc tiÕp giao dÞch víi c¸c nhµ nhËp khÈu chÝnh cña thÞ tr­êng EU. Hç trî cho c¸c doanh nghiÖp trong viÖc xóc tiÕn vµ tiÕp cËn thÞ tr­êng. C¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cña ViÖt Nam hiÖn nay gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong viÖc t×m ®èi t¸c EU, nhÊt lµ nh÷ng ®èi t¸c tin cËy. Do vËy cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao vai trß cña c¸c th­¬ng vô trong viÖc xóc tiÕn th­¬ng m¹i, t×m c¸c ®èi t¸c, ng©n hµng tin cËy cho doanh nghiÖp trong n­íc. Ngoµi ra, do ®iÒu kiÖn ®i l¹i xa x«i, chi phÝ tãn kÐm nªn vÊn ®Ò t×m hiÓu , nghiªn cøu thÞ tr­êng còng nh­ nh÷ng thay ®æi diÔn ra trªn thÞ tr­êng rÊt bÞ h¹n chÕ. V× vËy, Bé th­¬ng m¹i ph¶i yªu cÇu c¸c n­íc EU t¨ng c­êng ho¹t ®éng cña m×nh. Th­¬ng vô ph¶i th­êng xuyªn th«ng b¸o vÒ Bé th­¬ng m¹i tõng diÔn biÕn trªn thÞ tr­êng nh­ thay ®æi vÒ luËt ph¸p, quy chÕ nhËp khÈu… ®Õn c¸c vÊn ®Ò nh­ cung cÇu, gi¸ c¶, thÞ hiÕu, kªnh ph©n phèi…tÊt c¶ nh÷ng viÖc lµm trªn ph¶i ®­îc nhµ n­íc hç trî mét phÇm kinh phÝ chø kh«ng nªn ®Ó doanh nghiÖp chÞu t©t c¶. . Hç trî tÝn dông cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu. §¹i bé phËn c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ kinh doanh hµng giÇy dÐp cña ViÖt Nam ®Òu cã quy m« võa vµ nhá, nªn kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu kh«ng cao; v× thÕ ®Ó ®Èy m¹nh, më réng quy m« vµ n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng nµy, nhµ n­íc cÇn cã sù hç trî c¸c doanh nghiÖp vÒ vèn th«ng qua hÖ thèng ng©n hµng. §Ó triÓn khai ho¹t ®éng hç trî nµy, nhµ n­íc ViÖt Nam nªn thùuc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sau: Sö dông cã hiÖu qu¶ quü hç trî xuÊt khÈu ®Ó c¸c doanh nghiÖp ®­îc vay vèn víi l·i suÊt thÊp, gi¶i quyÕt ®­îc khã kh¨n vÒ vèn l­u ®éng vµ vèn ®Çu t­ ®æi míi trang thiÕt bÞ. B¶o l·nh tÝn dông xuÊt khÈu, t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp th©m nhËp ®­îc thÞ tr­êng EU- mét thÞ tr­êng cã yªu cÇu rÊt kh¾t khe vÒ hµng ho¸ vµ kªnh ph©n phèi phøc t¹p trªn thÕ giíi. §¶m b¶o sù b×nh ®¼ng thùc sù trong quan hÖ tÝn dông ng©n hµng trªn c¬ së luËt ph¸p gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ (hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá thuéc khu vùc t­ nh©n kh«ng ®­îc lÊy gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®ai ®Ó thÕ chÊp khi vay vèn). Më réng kh¶ n¨ng tiÕp cËn nguån tÝn dông chøng tõ c¸c ng©n hµng còng nh­ c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh. §¬n gi¶n ho¸ thñ tôc vay vèn vµ yªu cÇu thÕ chÊp tµi s¶n cña ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông. Xóc tiÕn thµnh lËp ng©n hµng chuyªn doanh cña khu vùc doanh nghiÖp võa vµ nhá, thu hót sù tham gia cña c¸c doanh nghiÖp kÓ c¶ c¸c doanh nghiÖp lín víi sù hç trî cña nhµ n­íc vµ c¸c tæ chøc Quèc tÕ. Më réng kh¶ n¨ng tiÕp cËn c¸c nguån vèn cho doanh nghiÖp võa vµ nhá. Nhµ n­íc cÇn thµnh lËp Quü b¶o l·nh tÝn dông. Quü nµy thùc hiÖn bo¶ l·nh cho c¸c doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn nh­ng kh«ng ®ñ tµi s¶n ®Ó thÕ chÊp vay vèn. Quü ®­îc thµnh lËp d­íi h×nh thøc lµ mét tæ chøc tµi chÝnh cña nhµ n­íc , ho¹t ®éng kh«ng v× môc tiªu lîi nhuËn, cho, phÐp c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá s¶n xuÊt, kinh doanh xuÊt khÈu cã hiÖu qu¶ ®­îc vay vèn theo ph­¬ng thøc tù vay, tù tr¶. Thùc hiÖn l·i suÊt ­u ®·i cho doanh nghiÖp võa vµ nhá s¶n xuÊt, kinh doanh xuÊt khÈu sang EU cã hiÖu qu¶. Gi¶i ph¸p vÒ phÝa doanh nghiÖp. . §Çu t­ chiÒu s©u, n©ng cao chÊt l­îng vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng EU. §Ó lµm chñ nguån nguyªn liÖu, chñ ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh, tõng b­íc chuyÓn tõ gia c«ng xuÊt khÈu sang xuÊt khÈu trùc tiÕp, c¸c doanh nghiÖp giÇy dÐp ViÖt Nam ph¶i chó träng ®Õn ®Çu t­ chiÒu s©u, ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ, thay thÕ c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ l¹c hËu ®Ó n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng l¹c hËu cña m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng nghÖ, ph­¬ng ¸n tèi ­u cho c¸c doanh nghiÖp giÇy dÐp ViÖt Nam xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng EU lµ nhËp khÈu m¸y mãc, c«ng nghÖ nguån tõ EU. C¸c n­íc EU hiÖn nay cã thÕ m¹nh trong c¸c lÜnh vùc: ®iÖn tö viÔn rh«ng, s¶n xuÊt m¸y mãc thiÕt bÞ,. NhËp khÈu m¸y mãc c«ng nghÖ nguån tõ EU ta kh«ng chØ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò vÒ ph­¬ng tiÖn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i mµ cßn gi¶i quyÕt phÇn nµo nh÷ng khã kh¨n do yªu cÇu kh¾t khe vÒ chÊt l­îng tõ phÝa EU. Trong ®iÒu kiÖn c¸c doanh nghiÖp giÇy dÐp ViÖt Nam hiÖn nay cßn thiÕu vèn vµ tr×nh ®é hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ, nhËp khÈu m¸y mãc c«ng nghÖ nguån tõ EU tèt nhÊt lµ th«ng qua viÖc thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ EU tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu t¹i ViÖt Nam. Thùc hiÖn ®­îc biÖn ph¸p nµy, ViÖt Nam võa thu hót c«ng nghÖ ngïn tõ EU, võa n©ng cao vµ tiªu chuÈn ho¸ chÊt l­îng s¶n phÈm hµng ho¸ xuÊt khÈu nãi chung vµ hµng ho¸ xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng EU nãi riªng. ChÊt l­îng hµng ho¸ lµ yªó tè quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng më réng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang bÊt kú thÞ tr­êng nµo, trong ®ã cã thÞ tr­êng EU. §Ó hµng giÇy dÐp ViÖt Nam xuÊt khÈu cã thÓ chiÕm ®­îc thÞ phÇn lín h¬n vµ ®óng v÷ng trªn thÞ tr­êng EU, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn ph¶i gi¶i quyÕt ®­îc vÊn ®Ò c¬ b¶n nhÊt, ®ã lµ n©ng cao chÊt l­îng, s¶n xuÊt s¶n phÈm ®¸p øng yªu cÇu tiªu dïng, th­êng xuyªn thay ®æi mÉu m·, kiÓu d¸ng theo thÞ hiÕu kh¸ch hµng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, giao hµng ®óng thêi h¹n, gi÷ uy tÝn víi kh¸ch hµng vµ hµng ho¸ xuÊt khÈu ph¶i phï hîp víi c¸c quy ®Þnh nhËp khÈu cña EU. C¸c biÖn ph¸p n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm gåm cã: KiÓm tra chÆt chÏ chÊt l­îng nguyªn phô liÖu, t¹o b¹n hµng cung cÊp nguyªn phô liÖu æn ®Þnh, ®óng thêi h¹n, bo¶ qu¶n tèt nguyªn phô liÖu. Tu©n thñ ®óng c¸c quy ®Þnh cña bªn ®Æt hµng vÒ nguyªn liÖu phô, mÉu m·,kü thuËt, nh·n m¸c, ®ãng gãi, bao b×… Thùc hiÖn quy tr×nh kiÓm tra nghiªm ngÆt chÊt l­îng hµng ho¸ tr­íc khi xuÊt khÈu. H¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, mÆc dï gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng ph¶i lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh víi hµng giÇy dÐp, song ®ã l¹i lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng trong c¹nh tranh. S¶n phÈm cïng lo¹i víi chÊt l­îng nh­ nhau, ng­êi ta sÏ lùa chän s¶n phÈm cã gi¸ rÎ h¬n. H¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm b»ng c¸ch hîp lý ho¸ l¹i qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tËn dông c¸c nguyªn phô liÖu trong n­íc s¶n xuÊt ®­îc nh­ng vÉn ®¶m b¶o duy tr× vÒ chÊt l­îng. Sau cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ khu vùc, c¸c n­íc ASEAN ¸p dông gi¶m gi¸ nh© c«ng ®Ó c¹nh tranh vÒ gi¸, v× vËy gi¸ nh©n c«ng cña ta hiÖn nay cã xu h­íng cao h¬n c¸c n­íc kh¸c trong khu vùc, ®©y lµ mét bÊt l­äi cña ta trong viÖc gi¶m gi¸ thµnh. Ho¹t ®éng gia c«ng còng bÞ h¹n chÕ do trong gia c«ng gi¸ nh©n c«ng lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh. C¸c doanh nghiÖp cÇn cã biÖn ph¸p ®iÒu chØnh gi¸ nh©n c«ng cho phï hîp mµ vÉn gi÷ ®­îc cuéc sçng cho ng­êi lao ®éng. . Lùa chän ph­¬ng thøc thÝch hîp ®Ó chñ ®éng th©m nhËp vµo c¸c kªnh ph©n phèi trªn thÞ tr­êng EU. Cã rÊt nhiÒu ph­¬ng thøc ®Ó c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cã thÓ th©m nhËp vµo thÞ tr­êng EU, nh­ : xuÊt khÈu qua trung gian, xuÊt khÈu trùc tiÕp, liªn doanh, ®Çu t­ trùc tiÕp. Mçi ph­¬ng thøc th©m nhËp thÞ tr­êng trªn ®©y cã nh÷ng ­u thÕ vµ h¹n chÕ riªng. XuÊt khÈu qua kh©u trung gian lµ con ®­êng mµ phÇn lín c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· ¸p dông ®Ó th©m nhËp thÞ tr­êng EU ë thêi kú ban ®Çu, míi khai ph¸ thÞ tr­êng nµy. khi ®ã, thÞ tr­êng EU cßn rÊt míi mÎ vµ bì ngì ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, h¬n n÷a l¹i thiÕu kinh nghiÖm vÒ th­¬ng tr­êng nªn kh«ng thiÕt lËp ®­îc quan hÖ b¹n hµng trùc tiªp víi c¸c n­íc EU. Do vËy, c¸c doanh nghiÖp ®· xuÊt khÈu sang EU qua c¸c b¹n hµng trugn gian mµ chñ yÕu lµ qua c¸c n­íc Ch©u ¸. XuÊt khÈu trùc tiÕp lµ con ®­êng chÝnh th©m nhËp thÞ tr­êng EU hiÖn nay cña doanh nghiÖp giÇy dÐp ViÖt Nam. H×nh thøc nµy thÝch hîp víi thêi kú sau khai ph¸ khi quy m« xuÊt khÈu cßn nhá bÐ vµ c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu cßn ph©n t¸n, nªn dÔ tao ra thÕ bÞ ®éng cho c¸c nhµ xuÊt khÈu do khã n¾m b¾t c¸c th«ng tin kÞp thêi tõ thÞ tr­êng, cÇn ¸p dông ®µu t­ trùc tiÕp vµ liªn doanh. §Çu t­ trùc tiÕp kh«ng ph¶i lµ h­ìng chÝnh trong thêi gian tr­íc m¾t, nh­ng chÝ Ýt nã còng cÇn thiÕt trong mét sè lÜnh vùc nh­ c¸c c¬ së tiÕp thÞ vµ dÞch vô. Liªn doanh cã thÓ d­íi h×nh thøc sö dông giÊy phÐp, nh·n hiÖu hµng ho¸. Thêi ®iÓm nµy, hµng giÇy dÐp ViÖt Nam ch­a cã danh tiÕng, nªn rÊt kh¸o th©m nhËp vµo thÞ tr­êng EU. H¬n n÷a n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ViÖt Nam cßn yÕu. Do vËy, liªn doanh d­íi h×nh thøc sö dông giÊy phÐp, nh·n hiÖu hµng ho¸, tªn th­¬ng phÈm cã thÓ sÏ lµ biÖn ph¸p tèi ­u nhÊt ®Ó c¸c nhµ xuÊt khÈu hµng giÇy dÐp ViÖt Nam cã thÓ th©m nhËp ®­îc vµo thÞ tr­êng nµy. Trong thêi gian tíi, mét mÆt c¸c doanh nghiÖp giÇy dÐp ViÖt Nam võa duy tr× xuÊt khÈu trùc tiÕp ®Ó th©m nhËp thÞ tr­êng EU, mÆt kh¸c cÇn cã sù nghiªn cøu ®Ó l­¹ chän ph­¬ng thøc th©m nhËp b»n h×nh thøc liªn doanh vµ ®Çu t­ trùc tiÕp. C¸c doanh nghiÖp giÇy dÐp ViÖt Nam cã thÓ thùc hiÖn c¸ gi¶iph¸p sau ®Ó th©m nhËp vµo c¸c kªnh ph©n phèi nµy. Thø nhÊt, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt giÇy dÐp võa vµ nhá ViÖt Nam do tiÒm lùc kinh tÕ h¹n chÕ nªn cã thÓ liªn kÕt víi céng ®ång ng­êi ViÖt Nam ë Ch©u ¢u ®Ó ®µu t­ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng giÇy dÐp hiÖn ®ang cã xu thÕ gia t¨ng tiªu dïng ë Ch©u ¢u. hîp t¸c kinh doanh cã thÓ d­íi h×nh thøc liªn doanh, trong ®ã ®èi t¸c n­íc ngoµi sÏ lµ ng­êi ViÖt Nam ë Ch©u ¢u. phÝa ViÖt Nam sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm s¶n xuÊt hµng ho¸ theo ®óng thiÕt kÕ, cßn phÝa n­íc ngoµi sÏ cã tr¸ch nhiÖm tiªu thô hµng ho¸. B»ng c¸ch nµy, hµng giÇy dÐp s¶n xuÊt ra sÏ ®¸p øng tèt thÞ hiªu lu«n thay ®æi cña thÞ tr­êng EU vµ th©m nhËp vµo ®­îc kªnh ph©n phèi trªn thÞ tr­êng nµy. Thø hai, c¸c doanh nghiÖp lín cã tiÒm lùc kinh tÕ m¹nh h¬n cã thÓ lµ liªn doanh ®Ó trë thµnh c¸c c«ng ty con cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia EU . Do vËy hµng giÇydÐp ViÖt Nam sÏ dÔ dµng x©m nhËp vµo thÞ tr­êng EU h¬n. . §Èy m¹nh c«ng t¸c xóc tiÕn xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng EU (thóc ®Èy ho¹t ®éng marketing). EU lµ thÞ tr­êng lín trªn thÕ giíi, nhu cÇu nhËp khÈu hµng hãa hµng n¨m rÊt lín. Tuy nhiªn hµng ViÖt Nam chØ míi chiÕm mét thÞ phÇn nhá trªn thÞ tr­êng nµy. hµng giÇy dÐp ViÖt Nam cho ®Õn nay vÉn ch­a th©m nhËp trùc tiÕp ®­îc nhiÒu vµo thÞ tr­êng nµy, ngoµi nguyªn nh©n chÝnh lµ do søc c¹nh tranh cña hµng ViÖt Nam ch­a cao ph¶i kÓ ®Õn nguyªn nh©n quan träng lµ c«ng t¸c xóc tiÕn xuÊt khÈu cña ta cßn yÕu, ch­a hç trî ®­îc nhiÒu cho viÖc ®­a hµng ho¸ th©m nhËp vµ chiÕm lÜnh thÞ tr­êng EU. Do vËy ngoµi viÖc n©ng cao chÊt l­îng vµ h¹ gi¸ thµnh snr phÈm, c¸c doanh nghiÖp giÇy dÐp cÇn ph¶i chó ý ®Õn n¨ng lùc tiÕp thÞ , tÝch cùc më réng ho¹t ®éng xóc tiÕn sang thÞ tr­êng EU: chñ ®éng t×m kiÕm ®èi t¸c chµo hµng th«ng qua cac Héi chî, triÓn l·m vµ c¸c héi th¶o chuyªn ®Ò. T×m hiÓu vµ nghiªn cøu thÞ tr­êng EU trùc tiÕp hoÆc th«ng qua phßng th­¬ng m¹i Eu t¹i ViÖt Nam, phßng Th­¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam, Côc xóc tiÕn th­¬ng m¹i-Bé th­¬ng m¹i, Tham t¸n th­¬ng m¹i t¹i c¸c n­íc EU ®Ó biÕt ®­îc c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ th­¬ng m¹i cña EU, nhu cÇu vµ thj hiÕu tiªu dïng cña thÞ tr­êng, biÕn ®éng cung cÇu cña thÞ tr­êng… C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i øng dông c¸c nghiÖp vô Marketing ®Ó ph¸t hiÖn nh÷ng biÕn ®æi vÒ thÞ hiÕu nhu cÇu tiªu dïng, t¨ng c­êng ®Çu t­ cho c¸c mÆt hµng ®em l¹i lîi nhuËn cao. Tæ chøc tèt c¸c dÞch vô tr­íc vµ sau khi b¸n hµng ®Ó duy tr× vµ cñng cæ uy tÝn cña hµng giÇy dÐp ViÖt Nam víi ng­êi tiªu dïng trong Liªn minh. . Båi d­ìng ®µo t¹o nguån nh©n lùc. Con ng­êi lµ yÕu tè quan trong cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §Ó hµng s¶n xuÊt ra ®¸p øng ®­îc tèt nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng, ngoµi viÖc trang bÞ m¸y mãc thiÕt bÞ ph¶i cã nh÷ng c¸n bé, c«ng nh©n kü thuËt giái. HiÖn nay, n­íc ta r©t thiÕu c¸n bé kü thuËt cao nªn dÉn tíi t×nh tr¹ng hµng ho¸ s¶n xuÊt ra chÊt l­îng kÐm, kh«ng ®ång ®Òu, kiªu d¸ng ®¬n ®iÖu, thiÐu tÝnh s¸ng t¹o. v× thÕ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ViÖt Nam rÊt thÊp. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy, cÇn chó träng tæ chøc c¸c ch­¬ng tr×nh chuyªn s©u cho c¸n bé kü thuËt. Tuy nhiªn chØ ®µo t¹o c¸n bé kü thuËt giái th«i ch­a ®ñ mµ cßn ph¶i ®µo t¹o c¶ ®éi ngò c¸n bé th­¬ng m¹i giái th× míi cã thÓ ®­a nh÷ng mÆt hµng cã chÊt l­îng ®Õn víi thÞ tr­êng EU. Ngoµi ra ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ ph¸t triÓn l¹i cÇn ph¶i cã ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý cã n¨ng lùc. Trong ngµnh giÇy dÐp yÕu tè lao ®éng ®ãng gãp quan träng vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm. Do ®ã viÖc ®µo t¹o n©ng cao n¨ng lùc c¸n bé c«ng nh©n lµ viÖc lµm rÊt cÇn thiÕt. C«ng t¸c ®µo t¹o ®ßi hái ph¶i cã sù phèi hîp gi÷a nhµ n­íc vµ doanh nghiÖp. n©ng cao n¨ng lùc c¸n bé c«ng nh©n ph¶i b¾t ®Çu t­ n©ng cao n¨ng lùc chuyªn m«n: - §µo t¹o ®éi ngò c«ng nh©n th«ng th¹o vÒ kü thuËt, nghiÖp vô nh»m n©ng cao n¨ng xuÊt lao ®éng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. - N©ng cao n¨ng lùc cña ®éi ngò c¸n bé kü thuËt ®Ó t¹o ra ®­îc nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao, ®¸p øng tèt thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng. §ång thêi n©ng cao n¨ng lùc cña c¸n bé th­¬ng m¹i ®Ó ®­a s¶n phÈm ®Õn víi ng­êi tiªu dïng EU. - §µo t¹o ®éi ngò chuyªn vÒ thiÕt kÕ, t¹o mÉu thêi trang cho phï hîp víi thÞ hiÕu vµ nhu cÇu tiªu dïng cña EU, ®ång thêi t¹o nÐt ®Æc s¾c riªng cho hµng giÇy dÐp ViÖt Nam ®Ó tõ ®ã hµng giÇy dÐp ViÖt Nam t×m ®­îc chç ®øng cho m×nh trªn thÞ tr­êng EU. - Tæ chøc líp huÊn luyÖn, ®µo t¹o nh»m n©ng cao kiÕn thøc kinh doanh vµ tr×nh ®é qu¶n lý cho c¸c c¸n bé qu¶n lý vµ chØ ®¹o kinh doanh cña doanh nghiÖp. Më c¸c líp thuyÕt tr×nh c¸c th«ng tin míi nhÊt vÒ chÝnh s¸ch, chÕ ®é, c¸c thÓ lÖ kinh doanh th­¬ng m¹i còng nh­ c¸c nghiÖp vô xuÊt nhËp khÈu nh­ Marketing, vËn t¶i, bao b× thanh to¸n ... tæ chøc c¸c buæi héi th¶o ®Ó trao ®æi häc hái kinh nghiÖp ®èi víi c¸c doanh nghiÖp giÇy dÐp ViÖt Nam víi nhau vµ víi giíi kinh doanh EU. . §Èy m¹nh viÖc ¸p dông c¸c tiªu chuÈn ISO ®Ó ®¸p øng ®­îc c¸c tiªu chuÈn kü thuËt cña EU. - ThÞ tr­êng EU cã hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng hµng nhËp khÈu kh¸ chÆt chÏ. Hµng ho¸ tõ bªn ngoµimuèn vµo thÞ tr­êng nµy ph¶i v­ît qua rµo c¶n kü thuËt cña EU. Rµo c¶n kü thuËt chÝnh lµ quy chÕ nhËp khÈu chung vµ c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ ng­êi tiªu dïng cña EU ®­îc cô thÓ hãa thµnh 4 tiªu chuÈn cña s¶n phÈm: Tiªu chuÈn chÊt l­îng, tiªu chuÈn vÖ sinh thùc phÈm, tiªu chuÈn an toµn cho ng­êi sö dông vµ tiªu chuÈn b¶o vÖ m«i tr­êng. Hµng giÇy dÐp ViÖt Nam muèn vµo thÞ tr­êng nµy còng ph¶i v­ît qua c¸c rµo c¶n kü thuËt nµy vµ cô thÓ lµ ph¶i ®¸p øng c¸c tiªu chuÈn kü thuËt, tiªu chuÈn an toµn cho ng­êi sö dông vµ tiªu chuÈn vÒ m«i tr­êng. §èi víi mçi tiªu chuÈn chÊt l­îng, hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng ISO 9000 gÇn nh­ lµ yªu cÇu b¾t buéc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng EU thuéc c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ISO 9000 do tæ chøc tiªu chuÈn quèc tÕ ®Æt ra nh»m gióp c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt c¶i tiÕn hÖ thèng qu¶n lý nh»m ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu t¨ng n¨ng xuÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm, gi¶m l·ng phÝ vµ tû lÖ phÕ phÈm ®Ó duy tr× mét d¹ng s¶n phÈm lu«n cã chÊt l­îng ®ång nhÊt phï hîp víi gi¸ thµnh. Do ®ã ®èi víi doanh nghiÖp ¸p dông hÖ th«ng qu¶n lý chÊt l­îng ISO 9000, ng­êi tiªu dïng cã thÓ yªn t©m h¬n víi chÊt l­îng s¶n phÈm. Nãi c¸ch kh¸c ISO 9000 cã thÓ coi nh­ mét “ng«n ng÷” ®Ó x¸c ®Þnh ch÷ tÝn gi÷a ng­êi s¶n xuÊt víi ng­êi tiªu dïng, gi÷a c¸c nghÒ víi nhau, lµ con ®­êng héi nhËp khi c¸c nhµ s¶n xuÊt th©m nhËp vµo c¸c khu vùc mËu dÞch vµ lµ sù kh¼ng ®Þnh cña nhµ s¶n xuÊt cung øng c¸c s¶n phÈm cã chÊt l­îng tin cËy. Thùc tÕ cho thÊy ë c¸c n­íc Ch©u ¸ vµ ViÖt Nam, hµng cña c¸c doanh nghiÖp cã giÊy chøng nhËn ISO 9000 th©m nhËp thÞ tr­êng EU dÔ dµng h¬n nhiÒu so víi hµng ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp kh«ng cã giÊy chøng nhËn nµy. §èi víi c¸c tiªu chuÈn an toµn cho ng­êi sö dông, ký m· hiÖu trë nªn quan träng sè 1 trong l­u th«ng hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng EU. C¸c doanh nghiÖp giÇy dÐp ph¶i chó ý ®Õn vÊn ®Ò g¾n ký m· hiÖu trªn hµng ho¸ ®©y lµ yÕu tè b¾t buéc ®èi víi hµng nhËp khÈu vµo EU. HÖ thèng qu¶n lý m«i tr­êng ISO 14000 ngµy cµng trë lªn quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng giÇy dÐp ViÖt Nam. ISO14000 ®em ®Õn c¸c tiÕp cËn hÖ thèng cho viÖc qu¶n lý m«i tr­êng vµ cung cÊp c¸c c«ng cô liªn quan nh­ ®¸nh gi¸ m«i tr­êng, nh·n m«i tr­êng, ph©ntÝch chu kú sèng cña s¶n phÈm.... cho c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c tæ chøc c¬ së kh¸c ®Ó qu¶n lý sù t¸c ®éng cña c¸c ho¹t ®éng cña hä víi m«i tr­êng, ng¨n ngõa « nhiÔm vµ liªn tôc c¶i thiÖn m«i tr­êng víi sù cam kÕt cña l·nh ®¹o vµ sù tham gia cã ý thøc cña mäi thµnh viªn tõ ng­êi s¶n xuÊt ®Õn c¸c c¸n bé qu¶n lý. Ngay tõ b©y giê,c¸c doanh nghiÖp ph¶i chó ý ®Õn vÊn ®Ò nh·n m«i tr­êng cho s¶n phÈm giÇy dÐp. Chøng chØ ISO 14000 sÏ lµ ph­¬ng tiÖn vµ th­íc ®o ®Ó kh¸ch hµng EU cã thÓ yªn t©m h¬n vÒ ph­¬ng diÖn b¶o vÖ m«i tr­êng cña s¶n phÈm. ViÖc thõa nhËn vµ cam kÕt ¸p dông ISO 14000 ®· trë thµnh mét tiªu chÝ ®Ó duy tr× sù c¹nh tranh t¹i thÞ tr­êng EU. B»ng ph­¬ng ph¸p nµy, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ t¨ng ®­îc kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ uy tÝn trªn thÞ tr­êng EU. Nh­ vËy, cã thÓ nãi ISO 9000 Vµ ISO 14000 chÝnh lµ ch×a kho¸ ®Ó c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng giÊy dÐp ViÖt Nam më réng c¸nh cöa cho hµng ViÖt Nam vµ EU. Trong giai ®o¹n tíi khi mµ EU xo¸ bá h¹n ng¹ch cho c¸c n­íc lµ thµnh viªn cña WTO vµ Trung Quèc gia nhËp tæ chøc nµy hµng giÇy dÐp xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sÏ ph¶i ®èi mÆt víi qu¸ tr×nh c¹nh tranh thËt gay g¾t ®Ó chiÕnth¾ng cho cuéc c¹nh tranh nµy c¸c doanh nghiÖp lµm hµng giÇy dÐp xuÊt khÈu ViÖt Nam kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c ph¶i ®¹t c¸c tiªu chuÈn ISO 9000 vµ ISO 14000. . T¨ng c­êng khai th¸c vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn ®Çu t­. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay ®ang cÇn l­îng vèn rÊt lín ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn mµ trªn thùc tÕ vèn ®ang lµ vÊn ®Ò khã kh¨n cho hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp. VÊn®Ò ®Æt ra ®èi víi c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay chÝnh lµviÖc khai th¸c vµ sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn h¹n hÑp ®Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu. C¸c doanh nghiÖp giÇy dÐp ViÖt Nam cã thÓ ¸p dông mét sè ph­¬ng ph¸p sau: - Huy ®éng c¸c nguån lùc tù cã nh­: KhÊu hao c¬ b¶n, vèn cã ®­îc do b¸n, cho thuª tµi s¶n kh«ng dïng ®Õn, gi¶i phãng hµng tån kho, huy ®éng vèn tõ c¸n bé c«ng nh©n viªn .... - C¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tèt cÇn nghiªn cøu kh¶ n¨ng ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, cæ phiÕu nh»m huy ®éng mäi nguån vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn. - T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi, khuyÕn khÝch kªu gäi ®Çu t­ n­íc ngoµi nh»m huy ®éng mäi nguån vèn tõ bªn ngoµi vµ cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ. - Xin phÐp sö dông vèn ng©n s¸ch cho c¸c quy tr×nh quy ho¹ch nh­ quy ho¹ch c¸c vïng trång b«ng, trång d©u nu«i t»m, quy ho¹ch c¸c khu c«ng nghiÖp dÖt. - Xin phÐp sö dông vèn ng©n s¸ch cho c¸c tr­êng ®µo t¹o, viÖn nghiªn cøu chuyªn ngµnh nh­ viÖn t¹o mÉu c¸c trung t©m ®µo t¹o, chuyªn gia t¹o mÉu... - Xin phÐp sö dông nguån vèn ODA hoÆc ®Æc biÖt ­u ®·i cho viÖc ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, ®Çu t­ cho c¸c nhµ m¸y xö lý n­íc th¶i, hoÆc hç trî cho c¸c doanh nghiÖp khã kh¨n vÒ tµi chÝnh. Sö dông hiÖu qu¶ nguån vèn ®Çu t­ cßn ph¶i chó ý ®Õn viÖc t¨ng nhanh kh¶ n¨ng thu håi vèn. Tèc ®é ph¸t triÓn nhanh chãng cña khoa häc c«ng nghÖ hiÖn nay lµm cho hao mßn m« h×nh trë lªn nhanh chãng. V× vËy cÇn rót ng¾n thêi gian khÊu hao cña m¸y mãc mµ vÉn ®¶m b¶o s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶. KÕT LUËN Ngµnh c«ng nghiÖp giÇy dÐp ®­îc kh¼ng ®Þnh lµ mét thÕ m¹nh trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña nhiÒu quèc gia, ®Æc biÖt víi nh÷ng n­íc ®ang ph¸tn triÓn vµ ®ang ë giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp ho¸ nh­ ViÖt Nam. Ngµnh giÇy dÐp ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua lu«n ®ãng gãp mét phÇn ®¸ng kÓ trong kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ lµ mét trong nh÷ng ngµnh hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam. §Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng giÇy dÐp ViÖt Nam lµ nhiÖm vô qun träng ®Ó thùc hiÖn chiÕn l­îc CNH-H§H h­íng vÒ xuÊt khÈu cña ®Êt n­íc. Xu huíng ph¸t triÓn hµng giÇy dÐp thÕ giíi ®· më ra nhiÒu c¬ héi cho ngµnh giÇy dÐp ViÖt Nam . Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh th©m nhËp vµ tiÕp cËn thÞ tr­êng thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng EU, ngµnh giÇy dÐp ViÖt Nam ®· vµ ®ang gÆp ph¶i kh«ng Ýt khã kh¨n chñ quan vµ kh¸ch quan c¶n trá kim ng¹ch ®¹t tíi møc tiÒm n¨ng cña ngµnh. Trong giai ®o¹n tíi, víi nh÷ng nç lùc ®Èy m¹nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu cña m×nh,ngµnh giÇy dÐp ViÖt Nam nhÊt ®Þnh sÏ t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p tèt nhÊt ®Ó v­ît qua mäi khã kh¨n thñ th¸ch vµ ®¹t ®­îc môc tiªu p¸t triÓn cña m×nh. Môc Lôc Lêi nãi ®Çu Ch­¬ng I: Lý luËn chung vÒ xuÊt khÈu vµ sù cÇn thiÕt ph¶i t¨ng c­êng kh¶ n¨ng xu©t khÈu giµy dÐp cña ViÖt nam……....3 I Kh¸i niÖm vµ c¸c h×nh thøc xuÊt khÈu chñ yÕu…………………………….3 Kh¸i niÖm…………………………………………………………………....3 C¸c h×nh thøc xuÊt khÈu chñ yÕu…………………………………………….3 XuÊt khÈu trùc tiÕp……………………………………………………….….3 XuÊt khÈu uû th¸c…………………………………………………………...4 XuÊt khÈu t¹i chç……………………………………………………………4 XuÊt khÈu gia c«ng uû th¸c…………………………………………………5 Bu«n b¸n ®èi l­u…………………………………………………………….5 XuÊt khÈu theo nghÞ ®Þnh th­( xuÊt khÈu tr¶ nî)……………………………5 Gia c«ng quèc tÕ…………………………………………………………….6 T¸i xuÊt khÈu………………………………………………………………..6 II Néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu………………………………………...7 Lùa chän mÆt hµng xuÊt khÈu……………………………………………….7 Lùa chän thÞ tr­êng xuÊt khÈu………………………………………………8 Lùa chän ®èi t¸c giao dÞch…………………………………………………..8 Lùa chän ph­¬ng thøc giao dÞch………………………………………….….9 §µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu…………………………………..…10 Thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu, giao hµng vµ thanh to¸n tiÒn…………...…11 Giôc më vµ kiÓm tra th­ tÝn dông………………………………………..11 Xin giÊy phÐp xuÊt khÈu…………………………………………………11 ChuÈn bÞ hµng ho¸ xuÊt khÈu……………………………………………11 KiÓm ®Þnh hµng ho¸…………………………………………….………12 Thuª ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn…………………………………………...12 Mua b¶o hiÓm cho hang ho¸…………………………………………….13 Lµm thñ tôc h¶i quan……………………………………………………13 Giao hµng lªn tµu………………………………………………………..14 Thanh to¸n………………………………………………………………14 0 Gi¶i quyÕt khiÕu n¹i(nÕu cã)…………………………………………15 III C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu……………………..15 C¸c nh©n tè kinh tÕ…………………………………………………………15 C¸c nh©n tè vÒ chÝnh trÞ, luËt ph¸p cña n­íc së t¹i…………………………17 C¸c nh©n tè v¨n ho¸ x· héi, méi tr­êng tù nhiªn…………………………18 C¸c nh©n tè khoa häc c«ng nghÖ………………………………………….18 C¸c nh©n tè c¹nh tranh……………………………………………………19 6. C¸c nh©n tè vÒ b¶n th©n doanh nghiÖp……………………………………20 6.1 Søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp………………………………………20 6.2 Tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp……………………………………21 6.3 Tr×nh ®é kü thuËt vµ c«ng nghÖ cña doanh nghiÖp……………………21 IV Sù cÇn thiÕt ph¶i t¨ng c­êng xuÊt khÈu giÇy dÐp cña ViÖt Nam………22 ch­¬ng II: Thùc tr¹ng xuÊt khÈu hµng GIÇY DÐP viÖt nam vµo thÞ tr­êng EU…………………………………………………………………23 I Kh¸i qu¸t vÒ thÞ tr­êng EU vµ c¸c quy ®Þnh nhËp khÈu giÇy dÐp cña EU……………………………………………………………………………23 S¬ l­îc vÒ sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña EU……………………………..23 §Æc ®iÓm cña thÞ tr­êng EU………………………………………………24 TËp qu¸n, thÞ hiÕu tiªu dïng cña thÞ tr­êng EU………………………24 N¨ng lùc néi t¹i cña thÞ tr­êng EU vÒ kh¶ n¨ng s¸ng t¹o mèt, kh¶ n¨ng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu…………………………………………………28 Nhu cÇu nhËp khÈu hµng giµy dÐp……………………………………29 HÖ thèng ph©n phèi cña hµng giµy dÐp trªn thÞ tr­êng EU……………30 C¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ ng­êi tiªu dïng cña EU………………………31 ChÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng ……………………………………………31 3. ChÕ ®é ­u ®·i thuÕ quan phæ cËp cña EU dµnh cho c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn……………………………………………………………………………33 3.1. Quy ®Þnh cña EU ®èi víi hµng ho¸ ®­îc h­ëng GSP…………………….34 3.2. C¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch trong GSP cña EU………………………….36 3.3. C¸c ®iÒu kiÖn h­ëng GSP cña EU…………………………………………36 4. C¸c quy ®Þnh cña EU ®èi víi hµng giÇy dÐp xuÊt khÈu cña ViÖt Nam……38 4.1. C¸c quy ®Þnh vÒ c¸c møc thuÕ……………………………………………38 4.2. C¸c quy ®Þnh vÒ kiÓu d¸ng mÉu m·……………………………………….39 4.3. VÒ nguyªn liÖu…………………………………………………………….40 II Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng giµy dÐp ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng EU trong thêi gian qua……………………………………………………….41 KÕt qu¶ xuÊt khÈu giÇy dÐp ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng EU………………….41 . Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng giÇy dÐp cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng EU………………………………………………………………41 . C¸c n­íc nhËp khÈu chÝnh hµng giÇy dÐp cña ViÖt Nam trong EU……...44 C¸c h×nh thøc xuÊt khÈu yÕu chñ giµy dÐp ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng EU…………………………………………………………………………..45 C¬ cÊu mÆt hµng giÇy dÐp xuÊt khÈu sang EU……………………………..47 III §¸nh gi¸ thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng giµy dÐp ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng EU trong thêi gian qua…………………………………………..48 Nh÷ng ­u ®iÓm trong ho¹t ®éng t¨ng c­êng kh¶ n¨ng xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm giÇy dÐp cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng EU…………………………48 Nh÷ng tån t¹i trong ho¹t ®éng t¨ng c­êng kh¶ n¨ng xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm giÇy dÐp cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng EU…………………………………50 Nguyªn nh©n cña c¸c tån t¹i………………………………………………50 Nguyªn nh©n chñ quan………………………………………………50 Nguyªn nh©n kh¸ch quan……………………………………………52 Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng EU………………………54 I Nh÷ng quan ®iÓm xuÊt khÈu hµng giµy dÐp ViÖt Nam vµo vµo thÞ tr­êng EU……………………………………………………………………………54 II Quan hÖ cung cÇu trªn thÞ tr­êng EU vÒ hµng giÇy dÐp………………57 III Mét sè gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy xuÊt khÈu hµng giµy dÐp ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng EU………………………………………………………………………58 Gi¶i ph¸p vÒ phÝa nhµ n­íc………………………………………………58 Hoµn thiÖn hµnh lang ph¸p lý t¹o thuËn lîi tèi ®a cho xuÊt khÈu…58 C¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ vµ m«i tr­êng th­¬ng m¹i……………60 Tæ chøc tèt hÖ thèng th«ng tin……………………………………62 §Èy m¹nh c«ng t¸c xóc tiÕn xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng EU………64 Hç trî tÝn dông cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu…………………65 Gi¶i ph¸p vÒ phÝa doanh nghiÖp…………………………………………65 §Çu t­ chiÒu s©u, n©ng cao chÊt l­îng vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng EU……………………………………………65 Thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng Marketing………………………………66 Lùa chän ph­¬ng thøc thÝch hîp ®Ó chñ ®éng th©m nhËp vµo c¸c kªnh ph©n phèi trªn thÞ tr­êng EU…………………………………68 Hoµn thiÖn c¸c nghiÖp vô xuÊt khÈu………………………………69 §Èy m¹nh viÖc ¸p dông c¸c tiªu chuÈn ISO ®Ó ®¸p øng ®­îc c¸c tiªu chuÈn kü thuËt cña EU………………………………………………70 T¨ng c­êng khai kh¸c vµ sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn ®Çu t­…72 Tµi liÖu tham kh¶o Gi¸o tr×nh th­¬ng m¹i quèc tÕ-Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n-PGS.Ts NguyÔn Duy Bét chñ biªn. Gi¸o tr×nh Kinh Doanh quèc tÕ (Sau §¹i häc)-Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n-Ts.§ç §øc B×nh chñ biªn. C¸c b¸o c¸o XuÊt khÈu n­íc-Tæng côc H¶i quan. Nh÷ng ®iÒu cÇn biÕt vÒ HÖ thèng ­u ®·i thuÕ quan phæ cËp. T¹p chÝ Nghiªn cøu ch©u ¢u c¸c sè n¨m 1999-2000-2001. Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam, th­¬ng m¹i, Th­¬ng nghiÖp thÞ tr­êng. B¸o c¸o t×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu- Bé Th­¬ng m¹i. Mét sè bµi viÕt vÒ Tæng c«ng ty Da-GiÇy ViÖt Nam trong trang Wed cña thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam: ÖtNam/doanh_nghiep/nganh/da_giay/ T¹p chÝ C«ng nghiÖp Da-GiÇy ViÖt Nam (HiÖp héi - Da giÇy ViÖt Nam ) n¨m 1999,2000.