Chiến lược hướng về xuất khẩu của Việt Nam từ nay đến năm 2005

Chiến lược hướng về xuất khẩu của Việt Nam từ nay đến năm 2005LỜI GIỚI THIỆU Trong thế giới hiện đại, không một quốc gia nào bằng chính sách đóng cửa với nước ngoài mà lại phát triển có hiệu quả nền kinh tế trong nước. Muốn phát triển nhanh mỗi nước không chỉ đơn độc dựa vào nguồn lực của mình mà phải biết tận dụng có hiêụ quả tất cả những thành tựu kinh tế, khoa học kỹ thuật của loài người đã đạt được. Chính vì lẽ đó V.I. Lênin đã khẳng định "có một sức mạnh lớn hơn nguyện vọng, ý chí và quyết tâm của bất cứ Chính phủ hay giai cấp thù định nào, đó là quan hệ kinh tế thế giới". Kinh nghiệm của nhiều quốc gia Đông Á cho thấy, nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng cao trong nhiều thập niên của họ có nguyên nhân một phần là nhờ đã thực hiện chiến lược hướng ngoại khôn ngoan. Việt Nam muốn phát triển nhanh nền kinh tế và khai thác có hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên cũng như tài nguyên con người thì không thể không ưu tiên cho xuất khẩu. Ở Việt Nam xuất khẩu có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự nghiệp phát triển kinh tế và xây dựng CNXH. Việc mở rộng xuất khẩu là phương tiện thúc đẩy cho sự phát triển kinh tế nhằm tăng thu nhập ngoại tệ cho nguồn tài chính, cho nhu cầu xã hội cũng như tạo cơ sở cho sự phát triển các cơ sở hạ tầng, khuyến khích việc sản xuất trong nước. Vai trò này đã được Đảng nhận thức rất lớn và được nhân mạnh từ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI năm 1996 "xuất khẩu là một trong 3 chương trình cốt lõi của nhiệm vụ kinh tế xã hội không những có ý nghĩa sống còn đối với tình hình trước mắt mà còn là điều kiện ban đầu không thể thiếu được để triển khai công nghiệp hoá xã hội chủ nghĩa. Để khắc phục nguy cơ tụt hậu về kinh tế và thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế xã hội. Đại hội Đảng lần thứ VIII đã khẳng định và nhất quán thực hiện "Chiến lược hướng về xuất khẩu từ nay đến năm 2005". Đã có nhiều hội nghị thảo luận và nhiều bài viết về vấn đề này, tuy nhiên mỗi bài viết lại đề cập đến một khía cạnh khác nhau, chưa nêu lên được toàn cảnh trong quá trình thực hiện. Để góp phần làm sáng tỏ vấn đề, tôi xin mạnh dạn lựa chọn đề tài: "Chiến lược hướng về xuất khẩu của Việt Nam từ nay đến năm 2005" Trong bài này tôi xin đề cập tới những vấn đề chung nhất, nổi bật, đồng thời cố gắng tiếp cận tối đa tính toàn diện. Nhưng vì đây là một đề tài lớn và phức tạp, khả năng có hạn nên khong tránh khỏi những sai sót. Kính mong được sự góp ý kiến bổ sung của các thầy cô giáo và những ai quan tâm đến đề tài này.

doc37 trang | Chia sẻ: thanhnguyen | Lượt xem: 1651 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Chiến lược hướng về xuất khẩu của Việt Nam từ nay đến năm 2005, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
giíi ®Õn 2-4 thÕ hÖ c«ng nghÖ . - Tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ kÐm, nÒn kinh tÕ hµng ho¸ míi b¾t ®Çu h×nh thµnh trong n¨m tíi, lùc l­îng s¶n xuÊt nhá bÐ, c¬ së vËt chÊt nhÊt lµ kÕt cÊu h¹ tÇng cßn l¹c hËu, tr×nh ®é khoa häc vµ c«ng nghÖ chuyÓn biÕn chËm. Thªm vµo ®ã ViÖt Nam ch­a hiÓu biÕt ®Çy ®ñ vÒ c¸c thiÕt chÕ thÞ tr­êng quèc tÕ do vËy kh«ng tr¸nh khái ph¶i mÊt mét thêi gian ngì ngµng lóng tóng s¬ s¬ trong viÖc hîp t¸c kinh tÕ víi n­íc ngoµi. §iÓm xuÊt ph¸t thÊp cã nghÜa lµ ®· tôt hËu nhiÒu vµ nguy c¬ tôt hËu ngµy cµng xa h¬n víi thÕ giíi lµ rÊt râ. Cã thÓ nãi kh¾c phôc nguy c¬ nµy lµ th¸ch thøc lín nhÊt trong viÖc thùc hiÖn môc tiªu cña chiÕn l­îc. b. NÒn kinh tÕ cßn ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi, mét sù chuyÓn ®æi võa theo ®Þnh h­íng thÞ tr­êng, võa theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa lµ mét sù t×m tßi hoµn toµn míi ch­a cã mÊy thµnh c«ng trªn thÕ giíi. c. C¹nh tranh quèc tÕ gay g¾t. - Khu vùc §«ng Nam ¸ vµ §«ng ¸ ®· tõng ph¸t triÓn nhanh vµ n¨ng ®éng. Nh­ng hiÖn nay nhiÒu n­íc ®ang l©m vµo khung ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ nghiªm träng mµ dù b¸o cßn ph¶i mÊt nhiÒu thêi gian míi kh¾c phôc ®­îc. Trong viÖc tham gia ASEAN, AFTA chuÈn bÞ gia nhËp WTO, APEC n­íc ta ph¶i chÊp nhËn sù c¹nh tranh ®an xen víi t¸c ®éng cña khñng ho¶ng, bÊt æn ®Þnh còng gay g¾t ch­a tõng cã. - N­íc ta lµ mét quèc gia ven biÓn ®«ng võa cã thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn, ®ång thêi BiÓn ®«ng còng ®ang chøa ®ùng nhiÒu tranh chÊp rÊt phøc t¹p vÒ chñ quyÒn vµ lîi Ých. Bªn c¹nh ®ã Mü vµ ph­¬ng T©y tiÕp tôc m­u toan thùc hiÖn "diÔn biÕn hoµ b×nh" ë ViÖt Nam g©y ¸p lùc víi ta vÒ "d©n chñ, nh©n quyÒn". ChÝnh s¸ch hai mÆt cña Trung Quèc víi ta ch­a hÒ thay ®æi. §èi phã søc uy hiÕp nµy ngµy cµng t¨ng, cuéc ch¹y ®ua vò trang trong khu vùc Ch©u ¸- Th¸i B×nh D­¬ng diÔn ra phøc t¹p ®e do¹ an ninh, chñ quyÒn vµ l·nh thæ n­íc ta buéc chóng ta ph¶i hÕt søc coi träng viÖc cñng cè vµ t¨ng c­êng kh¶ n¨ng quèc phßng. d. Nguån nh©n lùc bÞ h¹n chÕ. N­íc ta cã tiÒm n¨ng lín vÒ nguån nh©n lùc, chñ yÕu lµ vÒ mÆt tinh thÇn vµ v¨n ho¸. Nh­ng ë giai ®o¹n hiÖn nay ViÖt Nam ®ang ph¶i ®­¬ng ®Çu víi th¸ch ®è vÒ lîi thÕ so s¸nh cña nguån nh©n lùc. MÆt h¹n chÕ vµ yÕu kÐm vÒ chÊt l­îng (kiÕn thøc, kü n¨ng, t¸c phong) cña nguån nh©n lùc nhÊt lµ ë c¸c vïng n«ng th«n, miÒn nói, cßn lµ mét trë ng¹i lín cho sù ph¸t triÓn. §ßi hái th× rÊt lín vµ cÊp b¸ch song kh¶ n¨ng ®Çu t­ cho ph¸t triÓn nguån nh©n lùc l¹i qu¸ nhá bÐ. e. Vèn ®Çu t­. Kh¸c víi nh÷ng n¨m ®Çu thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®æi míi khi mµ sù t¨ng tr­ëng phô thuéc phÇn lín vµo c¸c yÕu tè thuéc vÒ c¬ chÕ, nÒn kinh tÕ b­íc vµo giai ®o¹n muèn t¨ng tr­ëng nhÊt thiÕt ph¶i cã vèn ®Çu t­. Trong khi ®ã, ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi ®ang cã xu h­íng ch÷ng l¹i, tèc ®é r¶i ng©n vèn ODA chËm, cïng víi hiÖn t­îng co côm l¹i trong viÖc huy ®éng vµ cho vay vèn cña c¸c ng©n hµng trong n­íc ®ang t¹o nªn mèi lo ng¹i vÒ t×nh tr¹ng suy gi¶m vèn ®Çu t­, ¶nh h­ëng ®Õn tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ trong t­¬ng lai. Nh÷ng th¸ch thøc nªu trªn chØ lµ mét phÝa mµ ë phÝa kia chÝnh lµ c¬ héi, thËm chÝ lµ thêi c¬. VÊn ®Ò lµ ph¶i cã chÝnh s¸ch ®óng ®Ó khai th¸c mäi thêi c¬ v­ît qua th¸ch thøc ®i tíi môc tiªu. 5. Kinh nghiÖm cña c¸c n­íc. §Ó x©y dùng vµ thùc hiÖn tèt "chiÕn l­îc h­íng vÒ xuÊt khÈu" t«i cho r»ng, n­íc ta cÇn nghiªn cøu vËn dông nh÷ng kinh nghiÖm cña n­íc ngoµi, ®Æc biÖt lµ chó träng kinh nghiÖm cña c¸c n­íc trong khu vùc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chiÕn l­îc h­íng vÒ xuÊt khÈu. Sau ®©y lµ nh÷ng kinh nghiÖm chñ yÕu. Thø nhÊt, trong giai ®o¹n ®Çu thùc hiÖn chiÕn l­îc nµy, c¸c n­íc th­êng ph¸t huy lîi thÕ vÒ tµi nguyªn vµ nh©n c«ng dåi dµo ®Ó ph¸t triÓn c¸c ngµnh khai th¸c vµ s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm th« xuÊt khÈu ra thÞ tr­êng thÕ giíi. ViÖc khai th¸c tµi nguyªn - trong nhiÒu tr­êng hîp l¹i phô thuéc vµo ®Çu t­ n­íc ngoµi; vµo nhu cÇu thÞ tr­êng ngoµi n­íc vµ gi¸ c¶ s¶n phÈm th« bÊt lîi cho n­íc xuÊt khÈu. Do ®ã c¸c n­íc nhanh chãng chuyÓn sang giai ®o¹n ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn, gi¶m dÇn tû träng xuÊt s¶n phÈm th«, ®Èy m¹nh c¸c ngµnh sö dông nhiÒu lao ®éng nh­ dÖt, may, l¾p r¸p, gia c«ng, ®ång thêi lùa chän mét sè ngµnh ®Ó tõng b­íc ph¸t triÓn c¬ së kü thuËt, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, sö dông nhiÒu chÊt x¸m vµ ®· t¹o ra sù chuyÓn biÕn vÒ chÊt trong c¬ cÊu kinh tÕ nãi chung vµ c¬ cÊu c«ng nghiÖp nãi riªng. Thø hai, mçi n­íc th­êng cã nhiÒu tiÒm n¨ng cã kh¶ n¨ng khai th¸c ®Ó xuÊt khÈu ra thÞ tr­êng bªn ngoµi. Song sù thµnh c«ng nhiÒu hay Ýt cña chñ tr­¬ng h­íng vÒ xuÊt khÈu phô thuéc vµo nhiÒu vÊn ®Ò, trong ®ã cã nh÷ng vÊn ®Ò chñ yÕu sau: - Trong sè nh÷ng tiÒm n¨ng cña ®Êt n­íc th× ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc tiÒm n¨ng nµo lµ lîi thÕ so s¸nh víi n­íc ngoµi, víi khu vùc nµo trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Lîi thÕ so s¸nh ®ã kh«ng ph¶i lµ bÊt biÕn mµ nã còng vËn ®éng, biÕn ®æi tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh ®èi víi tõng n­íc b¹n hµng, tõng khu vùc. - ViÖc khai th¸c lîi thÕ so s¸nh ®Ó xuÊt khÈu ph¶i h­íng tíi môc tiªu toµn diÖn: t¹o viÖc lµm, tÝch luü vèn, tiÕp thu c«ng nghÖ, n©ng cao tay nghÒ, tr×nh ®é qu¶n lý, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, v¨n ho¸ cho nh©n d©n... Song cÇn biÕt giíi h¹n vµ môc tiªu cho tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn vµ biÕt kÕt hîp gi÷a môc tiªu kinh tÕ víi môc tiªu x· héi. Mçi giai ®o¹n ph¸t triÓn víi môc tiªu chñ yÕu ®· x¸c ®Þnh, cÇn lùa chän h×nh thøc, quy m« s¶n xuÊt, tr×nh ®é c«ng nghÖ, s¶n phÈm vµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu thÝch hîp. - H­íng vÒ xuÊt khÈu, ­u tiªn cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu kh«ng ®­îc ®i lÖch h­íng c¬ cÊu kinh tÕ quèc d©n ®· lùa chän. XuÊt khÈu ph¶i nh»m môc tiªu t¹o ra c¸c tiÒn ®Ò, ®iÒu kiÖn phôc cô cho qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ quèc d©n theo h­íng tõ mét n­íc n«ng nghiÖp thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp, tõ c«ng nghiÖp chÕ biÕn dùa trªn lao ®éng thñ c«ng, kü thuËt ®¬n gi¶n ®Õn c«ng nghiÖp chÕ t¹o dùa trªn c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. §ång thêi c¬ cÊu kinh tÕ quèc d©n Êy ph¶i trë thµnh m¾t kh©u kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong hÖ thèng ph©n c«ng lao ®éng cña khu vùc vµ quèc tÕ. Thø ba, h­íng vÒ xuÊt khÈu th× s¶n phÈm ph¶i chen ch©n vµ ®øng ®­îc ë thÞ tr­êng bªn ngoµi. Trong ®iÒu kiÖn tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cßn thÊp, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña nh÷ng s¶n phÈm xuÊt khÈu trªn thÞ tr­êng thÕ giíi cßn h¹n chÕ th× c¸c yÕu tè vèn, kü thuËt, c«ng nghÖ.. ph¶i ®­îc chuyÓn tõ ngoµi n­íc vµo trong n­íc mét c¸ch thuËn lîi vµ dÔ dµng. §iÒu nµy cã liªn quan chÆt chÏ ®Õn vai trß cña ChÝnh phñ cã kh¶ n¨ng t¹o ra m«i tr­êng chÝnh trÞ - x· héi æn ®Þnh, m«i tr­êng kinh tÕ - ph¸p lý ®ång bé, thuËn lîi cho c¸c nhµ s¶n xuÊt trong vµ ngoµi n­íc víi c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vµ bé m¸y cã kh¶ n¨ng huy ®éng ®Õn møc tèi ®a c¸c nguån lùc bªn trong, sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc ®­îc tiÕp nhËn tõ bªn ngoµi, tËn dông tèi ®a c¸c c¬ héi kh¸ch quan vµ ®èi phã cã hiÖu qu¶ víi nh÷ng th¸ch thøc tr­íc nh÷ng biÕn ®éng th­êng xuyªn cña thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. II- C¸c chÝnh s¸ch ®Ó thùc hiÖn chiÕn l­îc h­íng vÒ xuÊt khÈu. 1. ChÝnh s¸ch c¬ cÊu xuÊt khÈu - Quy ho¹ch xuÊt khÈu. Nh©n tè quyÕt ®Þnh quy m«, nhÞp ®é xuÊt khÈu hµng ho¸ lµ c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu vµ nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc. X¸c ®Þnh c¬ cÊu hµng ho¸ cã hiÖu qu¶ vµ nh÷ng mÆt hµng chñ lùc lµ néi dung quan träng cña chÝnh s¸ch mÆt hµng xuÊt khÈu. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng viÖc ®æi míi chÝnh s¸ch c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu ph¶i c¨n cø vµo: thÞ tr­êng xuÊt khÈu; ®iÒu kiÖn vµ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt ë trong n­íc; hiÖu qu¶. Trong ba yÕu tè nµy, hiÖu qu¶ lµ yÕu tè quan träng nhÊt trong sù lùa chän c¬ cÊu vµ mÆt hµng xuÊt khÈu. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña hµng xuÊt khÈu cÇn cã chÝnh s¸ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu theo h­íng: Gi¶m tû träng thuÕ vµ c¬ chÕ ®i ®«i víi t¨ng tû träng c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn trong c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu. Gi¶m tû träng c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu truyÒn thèng ®i ®«i víi t¨ng tû träng c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu míi. T¨ng tû träng c¸c s¶n phÈm cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao trong gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu. §Ó ®¶m b¶o quy ho¹ch xuÊt khÈu, Nhµ n­íc cÇn ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch ®Çu t­ (vèn vµ c«ng nghÖ) ®èi víi c¸c ngµnh,c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, khai th¸c hµng xuÊt khÈu, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt kinh doanh c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu. §Ó tiÕp tôc thay ®æi c¬ cÊu c¸c lo¹i hµng xuÊt khÈu theo h­íng tr¸nh bÞ kiÖt quÖ tµi nguyªn thiªn nhiªn cÇn ph¶i gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò sau: - T¨ng nhanh tû träng hµng c«ng nghiÖp vµ khai kho¸ng, ®Æc biÖt lµ c¸c nhãm hµng dÇu má vµ s¶n phÈm tõ dÇu má, than ®¸, thiÕc, ®¸ quý, c¸c mÆt hµng chÕ biÕn tõ n«ng, thuû s¶n. - §Èy m¹nh gia c«ng, ®a d¹ng ho¸ c¸c mÆt hµng gia c«ng tõ may mÆc, dÖt da, hµng tiªu dïng, l¾p r¸p c¬ khÝ ®iÖn tö. Muèn vËy ph¶i hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ thiÕt bÞ, ®µo t¹o ®éi ngò chuyªn gia vµ c«ng nh©n kü thuËt, c¶i tiÕn c¸ch thøc tæ chøc s¶n xuÊt. - Më réng hiÓu biÕt vµ tiÕp tôc ®Çu t­ tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ cña thÕ giíi kÕt hîp víi nÐt nghÖ thuËt d©n téc cæ truyÒn lµm ra c¸c lo¹i hµng thñ c«ng mü nghÖ cã søc hÊp dÉn h¬n. - X©y dùng nh÷ng ngµnh hµng vµ mÆt hµng chñ lùc cho xuÊt khÈu. 2. ChÝnh s¸ch g¾n s¶n xuÊt víi xuÊt khÈu. §Ó x¸c ®Þnh mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu cã kh¶ n¨ng s¶n xuÊt víi khèi l­îng lín, chÊt l­îng cao ®Ó cã thÓ chiÕm lÜnh ®­îc thÞ tr­êng, chóng ta cÇn ph¶i quan t©m ®Õn mét sè lÜnh vùc s¶n xuÊt sau ®©y: N«ng nghiÖp: lµ lÜnh vùc vÒ l©u dµi vÉn ®ãng vai trß cung cÊp mét khèi l­îng hµng ho¸ ®¸ng kÓ cho xuÊt khÈu trùc tiÕp vµ nguyªn liÖu chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu. §Ó biÕn g¹o thµnh mÆt hµng xuÊt khÈu chiÕn l­îc cÇn t¹o ra nh÷ng vïng s¶n xuÊt lóa chuyªn cho xuÊt khÈu, cã chÝnh s¸ch ­u tiªn vèn, khoa häc kü thuËt vµ c¬ së h¹ tÇng ®Çy ®ñ cho c¸c kh©u: th©m canh, chÕ biÕn, b¶o qu¶n vµ vËn chuyÓn. Ph¶i kh¼ng ®Þnh vïng s¶n xuÊt lóa g¹o chñ yÕu cho xuÊt khÈu lµ ®ång b»ng s«ng Cöu Long vµ mét sè tiÓu vïng ®ång b»ng s«ng Hång. CÇn ph¶i t¹o ra gièng lóa th¬m ngon, h¹t dµi, Ýt bÞ g·y trong qu¸ tr×nh xay x¸t. Song song víi viÖc c¶i tiÕn thiÕt bÞ xay x¸t, cÇn chó träng n©ng cao chÊt l­îng thãc trong kh©u ph¬i sÊy. C¸c mÆt hµng n«ng s¶n kh¸c muèn ®¹t ®­îc gi¸ trÞ cao cÇn ph¶i chuyÓn sang d¹ng chÕ biÕn s½n thay cho viÖc xuÊt khÈu d¹ng th« hoÆc s¬ chÕ. V× vËy cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch b¶o ®¶m s¶n xuÊt, cÇn ph¶i ®Çu t­ b»ng mäi nguån vèn, khoa häc kü thuËt, c«ng nghÖ ®Ó chuyÓn nh÷ng mÆt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu th« cã gi¸ trÞ thÊp sang nh÷ng mÆt hµng ®· qua chÕ biÕn c«ng nghiÖp cã gi¸ trÞ cao. C¸c mÆt hµng c«ng nghiÖp vµ khai kho¸ng, s¶n l­îng khai th¸c dÇu th« vµ than ®¸ xuÊt khÈu ngµy cµng t¨ng nhanh vµ kh¶ n¨ng xuÊt khÈu trong nh÷ng n¨m tíi con lín. Tuy nhiªn cÇn ph¶i cã ®Çu t­ thiÕt bÞ, kü thuËt khai th¸c, xö lý nguyªn liÖu vËn t¶i vµ c¶ng. Mét vÊn ®Ò n÷a cÇn ph¶i thÊy r»ng ë nh÷ng ngµnh nµo, ®Þa ph­¬ng nµo, s¶n phÈm nµo cã thÓ thùc hiÖn xuÊt khÈu th× ph¶i ®Çu t­ s¶n xuÊt ngay. ë nh÷ng n¬i kh¸c ch­a cã ®iÒu kiÖn th× hoÆc lµ t¹o dÇn ®iÒu kiÖn cho nã ho¹t ®éng hoÆc h­íng ho¹t ®éng cña nã vµo phôc vô nh÷ng ngµnh, ®Þa ph­¬ng, s¶n phÈm xuÊt khÈu. 3. ChÝnh s¸ch më cöa thÞ tr­êng. §Ó thóc ®Èy chiÕn l­îc h­íng vÒ xuÊt khÈu, §¶ng vµ Nhµ n­íc chñ tr­¬ng më réng vµ t¨ng c­êng ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i, thùc hiÖn ph­¬ng ch©m "më cöa" ViÖt Nam muèn lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c n­íc, c¸c tæ chøc chÝnh phñ hay phi chÝnh phñ nh»m t×m kiÕm thÞ tr­êng vµ b¹n hµng cho c¸c chi phÝ xuÊt khÈu. MÆt kh¸c ®Ó thóc ®Èy xuÊt khÈu cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch më réng thÞ tr­êng tiªu thô, t¨ng c­êng hîp t¸c kinh tÕ, tæ chøc vµ t×m hiÓu tèt thÞ tr­êng bªn ngoµi. NhËn thøc ®­îc ®iÒu ®ã, Bé Th­¬ng m¹i ®· gi÷ v÷ng vai trß chñ yÕu ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc h­íng vÒ xuÊt khÈu. Bé ®· tæ chøc héi nghÞ vÒ c«ng t¸c thÞ tr­êng ngoµi n­íc (tõ ngµy 20 -22/12/1997) vµ ®· ®­a ra c¸c nhiÖm vô lín lµ: - N©ng cao nhËn thøc vµ x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm ®èi víi c«ng t¸c thÞ tr­êng ngoµi n­íc. - KhÈn tr­¬ng nghiªn cøu t×nh h×nh chiÕn l­îc thÞ tr­êng. - Tæ chøc thùc hiÖn tèt cam kÕt quèc tÕ vµ tiÕn hµnh ký c¸c hiÖp ®Þnh míi trong quan hÖ th­¬ng m¹i song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng. - TiÕp tôc ®æi míi ho¹t ®éng vµ n©ng cao n¨ng lùc c«ng t¸c cho c¸c c¬ quan ®¬n vÞ lµm c«ng t¸c thÞ tr­êng ngoµi n­íc. - T¨ng c­êng ®µo t¹o c¸n bé nh»m x©y dùng ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c thÞ tr­êng ngoµi n­íc cã ®øc cã tµi. - Nghiªn cøu x©y dùng hÖ thèng chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p phôc vô viÖc më réng thÞ tr­êng ngoµi n­íc, tr­íc hÕt ®èi víi thÞ tr­êng xuÊt khÈu. Bé tr­ëng cïng c¸c ®¹i biÓu th¶o luËn vµ lµm râ thªm môc tiªu cña c«ng t¸c thÞ tr­êng ngoµi n­íc trong thêi gian tíi lµ h­íng vµo xuÊt khÈu, ®ång thêi c¸c ®¹i biÓu nhÊn m¹nh thªm c«ng viÖc ph¶i lµm lµ: - CÇn cã nh÷ng quyÕt s¸ch m¹nh mÏ ®èi víi c«ng t¸c thÞ tr­êng ngoµi n­íc c¶ vÒ mÆt tæ chøc, c¸n bé, tµi chÝnh. - CÇn lËp mét tæ chøc ph¸t triÓn thÞ tr­êng ngoµi n­íc thuéc Bé Th­¬ng m¹i trong ®ã cã sù hç trî cña Nhµ n­íc. Nghiªn cøu më C«ng ty cña ViÖt Nam ë n­íc ngoµi, vèn do Nhµ n­íc cÊp. T¨ng c­êng h¬n n÷a c«ng t¸c th«ng tin b¸o chÝ th­¬ng m¹i, cung cÊp ®ñ th«ng tin vµ c¸c b¸o chÝ cña ngµnh cho c¸c th­¬ng vô. - Bé cÇn sím tuyÓn chän x©y dùng ®éi ngò c¸n bé trÎ ®ñ søc ®¸p øng yªu cÇu míi. - Nh»m phôc vô chiÕn l­îc h­íng vÒ xuÊt khÈu cÇn ph¶i tæ chøc thu thËp, xö lý vµ cung cÊp vÒ n­íc c¸c th«ng tin vÒ c«ng nghÖ vµ kü thuËt cña thÕ giíi ®Ó phôc vô s¶n xuÊt trong n­íc. 4. ChÝnh s¸ch ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc §Çu t­ n­íc ngoµi lµ mét bé phËn cÊu thµnh cña toµn bé ho¹t ®éng ®Çu t­ cña quèc gia - Trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t khi mµ nguån vèn tÝch luü néi bé cßn h¹n hÑp th× ®Çu t­ n­íc ngoµi (®Çu t­ trùc tiÕp) chiÕm vÞ trÝ quan träng. Th«ng qua ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi, chóng ta tranh thñ ®­îc vèn, kü thuËt vµ c«ng nghÖ míi, më réng thÞ tr­êng ngoµi n­í, tiÕp thu kinh nghiÖm tiªn tiÕn, trªn c¬ së ®ã x©y dùng nh÷ng c¬ së kinh tÕ míi, hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së hiÖn cã nh»m t¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, khai th¸c mét phÇn nh÷ng tiÒm n¨ng cña ®Êt n­íc ®Ó t¨ng nhanh nguån hµng xuÊt khÈu. Ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi ®ãng vai trß to lín cho viÖc thùc hiÖn chiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸ h­íng vÒ xuÊt khÈu . C¸c xÝ nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®¹t c¬ cÊu xuÊt khÈu tiªn tiÕn chØ cã 26% lµ nguyªn liÖu, cßn l¹i 74% lµ hµng chÕ biÕn s©u. HiÖn nay khu vùc cã ®Çu t­ n­íc ngoµi chiÕm 100% s¶n l­îng dÇu th« 44,8% s¶n l­îng thÐp... Trong ®ã kim ng¹ch xuÊt khÈu 1996 phÇn ®ãng gãp cña khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi chiÕm 11%, nÕu tÝnh c¶ xuÊt khÈu dÇu th« th× tû lÖ nµy lªn ®Õn 25%. Trong thêi gian tíi ch¾c ch¾n phÇn xuÊt khÈu cña khu vùc nµy sÏ cßn t¨ng lªn n÷a. ViÖc thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc coi lµ gi¶i ph¸p quan träng ®Ó thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ dùa trªn xuÊt khÈu . Do ®ã ngµy 12/11/1996 Quèc héi n­íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®· th«ng qua LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. Víi viÖc t¹o ra mét s©n ch¬i th«ng tho¸ng, hÊp dÉn, b×nh ®¼ng, ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam kh«ng ngõng t¨ng c¶ vÒ sè vèn vµ sè dù ¸n. Trongthêi gian thùc hiÖn LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam, Nhµ n­íc nªn tuú thuéc vµo tõng giai ®o¹n, hoµn c¶nh cô thÓ ban hµnh thªm c¸c ­u ®·i ®Çu t­, song kh«ng nªn thay ®æi luËt mét c¸ch qu¸ nhanh chãng ®Ó tr¸nh g©y t×nh tr¹ng bÊt æn trong quy chÕ. ViÖc thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi nh»m khuyÕn khÝch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam cÇn ®Æt trong t­¬ng quan so s¸nh víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ ®Æt trªn quan ®iÓm thóc ®Èy ®Çu t­ trong n­íc víi sù kiÖn gia nhËp AFTA, giê ®©y viÖc thu hót ®Çu t­ thóc ®Èy xuÊt khÈu cña ViÖt Nam cÇn ph¶i ®­îc ®Æt chung trong bèi c¶nh ph¸t triÓn cña c¶ khèi ASEAN. §Ó thùc hiÖn chiÕn l­îc h­íng vµo xuÊt khÈu, cÇn tËp trung ®Çu t­ theo mét sè h­íng sau ®©y: - TiÕp tôc ®Èy m¹nh ph¸t triÓn n«ng - l©m - ng­ nghiÖp toµn diÖn, v÷ng ch¾c, ph¸t huy tiÒm n¨ng n«ng nghiÖp nhiÖt ®íi. - §Çu t­ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ h­êng vÒ xuÊt khÈu. - Ph¸t triÓn m¹nh c«ng nghiÖp, tr­íc hÕt lµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng - l©m - thuû, h¶i s¶n, t¨ng nhanh gi¸ trÞ hµng c«ng nghiÖp xuÊt khÈu, x©y dùng mét sè ngµnh c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i cã kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu xuÊt khÈu. - Ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc dÞch vô, ®Æc biÖt lµ dÞch vô ngo¹i th­¬ng. Muèn lµm tèt h­íng trªn, chóng ta kh«ng chØ dùa vµo nguån vèn tõ n­íc ngoµi mµ cÇn ph¶i tËp trung huy ®éng mäi nguån vèn trong n­íc lµ chñ yÕu. Nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch ®éng viªn tiÕt kiÖm t¨ng nhanh tÝch luü néi bé nÒn kinh tÕ. Kh«ng chØ tõ khu vùc kinh tÕ quèc doanh mµ c¶ tõ khu vùc kinh tÕ t­ nh©n. Nhµ n­íc ®­a ra tû lÖ l·i suÊt phï hîp ®Ó huy ®éng søc d©n trong n­íc vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. 5. ChÝnh s¸ch ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. a. ThuÕ xuÊt khÈu: Nhµ n­íc ViÖt Nam sö dông chÝnh s¸ch thuÕ víi t­ c¸ch lµ mét c«ng cô quan träng ®Ó khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. §Ó khuyÕn khÝch s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, võa qua Nhµ n­íc ®· ¸p dông chÝnh s¸ch miÔn gi¶m thuÕ: miÔn thuÕ hÇu hÕt c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu, ¸p dông thuÕ xuÊt khÈu thÊp ®èi víi mét sè mÆt hµng cßn chÞu thuÕ, s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ®­îc miÔn thuÕ doanh thu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ dïng lîi nhuËn ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ®­îc miÔn gi¶m thuÕ lîi tøc tèi ®a 50%, c¸c doanh nghiÖp gia c«ng hµng ho¸ cho n­íc ngoµi ®­îc miÔn thuÕ nhËp khÈu ®èi víi thiÕt bÞ, vËt t­ tiªu dïng cho gia c«ng hµng, vËt t­ nh©p khÈu ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ®­îc hoµn l¹i thuÕ nhËp khÈu ®· nép. Trong kú häp Quèc héi võa qua LuËt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®· ®­îc th«ng qua vµ sÏ ®­îc ¸p dông tõ nµy 01/01/1999, trong ®ã quy ®Þnh møc thuÕ suÊt 0% ®èi víi tÊt c¶ c¸c hµng ho¸ xuÊt khÈu vµ c¸c hµng ho¸ nµy cßn ®­îc tho¸i tr¶ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ë c¸c kh©u tr­íc. §©y thùc sù lµ mét biÖn ph¸p tµi chÝnh khuyÕn khÝch xuÊt khÈu tÝch cùc cña ViÖt Nam. b. Tû gi¸ hèi ®o¸i: Sù thay ®æi tû gi¸ hèi ®o¸i lµ nh©n tè chñ yÕu ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ xuÊt khÈu vµ ®­¬ng nhiªn nã ¶nh h­ëng ®Õn viÖc khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. Tû gi¸ hèi ®o¸i liªn quan chÆt chÏ ®Õn qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« (c¸n c©n thanh to¸n, l¹m ph¸t, qu¶n lý tiÒn tÖ....). V× vËy, chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i lu«n ®­îc xem xÐt trong bèi c¶nh cña chÝnh s¸ch qu¶n lý kinh tÕ vÜ m«. VÊn ®Ò then chèt lµ ph¶i t¹o ra tû gi¸ hèi ®o¸i hiÖn thùc nh»m b¶o ®¶m ®ñ ®Ó khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. C¸c nhµ xuÊt khÈu ®­îc thùc hiÖn hèi ®o¸i trong ®iÒu kiÖn ChÝnh phñ cã kh¶ n¨ng kiÓm so¸t tû gi¸ hèi ®o¸i. ViÖc th¶ næi tû gi¸ hèi ®o¸i cã ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ n­íc t¹o ra m«i tr­êng c¹nh tranh tù do, c«ng b»ng cho c¸c nhµ kinh doanh mäi thµnh phÇn, lo¹i bá ®­îc nh÷ng tæ chøc c¸ nh©n doanh nghiÖp yÕu kÐm, thua lç. Kh«ng nªn ®Ó ®ång tiÒn ViÖt Nam vµ ®ång tiÒn n­íc ngoµi chªnh lÖch qu¸ xa so víi tû gi¸ trªn thÞ tr­êng, kh¾c phôc t×nh tr¹ng ng©n hµng kh«ng cã ngo¹i tÖ ®Ó b¸n ra, c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ tù do b¸n ngo¹i tÖ cho nhau. Do ®ã, cÇn ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý ngo¹i tÖ theo h­íng ng©n hµng Nhµ n­íc mua l¹i toµn bé sè ngo¹i tÖ cña c¸c ®¬n vÞ xuÊt khÈu theo tû gi¸ kinh doanh trªn nguyªn t¾c thuËn mua võa b¸n. Nhµ n­íc cÇn dµnh mét sè ngo¹i tÖ cho ng©n hµng ngo¹i th­¬ng vay ®Ó lµm vèn (Ýt nhÊt lµ 100 triÖu USD kinh doanh ngo¹i tÖ vµ ®iÒu tiÕt tû gi¸ cho thÞ tr­êng æn ®Þnh, kh«ng ®Ó ®ét biÕn. XÐt tõ gãc ®é chÝnh s¸ch nh­ vËy ng­êi ta ®· rót ra mét kÕt luËn kh¸ tæng qu¸t r»ng: bÊt cø n­íc noµ muèn thóc ®Èy t¨ng tr­ëng chung b»ng ®éng lùc xuÊt khÈu còng ®Òu ph¶i thËn träng ®Ó tr¸nh cã mét tû gi¸ hèi ®o¸i bÞ n©ng cao. c. H¹n ng¹ch xuÊt khÈu: HiÖn nay c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu theo h¹n ng¹ch lµ g¹o, hµng ®Öt may xuÊt khÈu vµ EU, Canada, Nauy. C¬ chÕ ®iÒu hµnh lµ Bé th­¬ng m¹i c«ng bè h¹n ng¹ch ®­îc tho¶ thuËn theo hiÖp ®Þnh ®· ký víi EU, Canada, Na uy, Bé th­¬ng m¹i vµ Bé c«ng nghiÖp t×m kh¶ nang ®µm ph¸n víi phÝa n­íc ngoµi nh»m t¨ng h¹n ng¹ch vµ chñng lo¹i hµng ho¸ phï hîp víi n¨ng lùc s¶n xuÊt trong n­íc vµ tËp trung ph©n bæ h¹n ng¹ch cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt. ViÖc giµnh h¹n ng¹ch xuÊt khÈu trong n­íc vµ tËp trung ph©n bæ h¹n ng¹ch cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt. ViÖc giµnh h¹n ng¹ch xuÊt khÈu ®Ó ph©n bæ cho c¸c ®Þa ph­¬ng, ®¬n vÞ s¶n xuÊt th«ng qua c¸c Bé, ngµnh hµng nh­ hiÖn nay võa g©y phiÒn hµ cho c¬ së võa kh«ng phï hîp víi kinh tÕ thÞ tr­êng. C¸c ®Þa ph­¬ng, c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt cè giµnh cho ®­îc quota mÆc dï thiÕu vèn, kh«ng cã thÞ tr­êng, thiÕu ph­¬ng tiÖn kinh doanh, kh«ng cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn. §iÒu ®ã tÊt yÕu dÉn ®Õn t×nh tr¹ng mua b¸n quota vßng vÌo. Do vËy cÇn hoµn thiÖn ph­¬ng thøc ph©n bæ quota theo nguyªn t¾c "mét cöa" chØ ph©n cho c¸c ®¬n vÞ ®· cã quyÒn xuÊt khÈu trùc tiÕp theo nhãm hµng xuÊt khÈu ®em l¹i hiÖu qu¶ cao, ®ãng gãp nhiÒu cho Nhµ n­íc. TiÕn tíi ph©n bæ quota qua h×nh thøc gäi thÇu hoÆc ®Êu gi¸ víi sù tham gia cña c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt vµ ®¬n vÞ l­u th«ng cã vèn liÕng vµ quan hÖ thÞ tr­êng. d. Hç trî xuÊt khÈu: ViÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu ®ßi hái ph¶i cã mét khu«n khæ tæ chøc cã hiÖu qu¶ ®Ó gi¶i quyÕt c¸c lÜnh vùc nh­ thu thËp th«ng tin, ph©n phèi th«ng tin vµ tiÕp thÞ. Nh÷ng h×nh thøc tæ chøc hç trî xuÊt khÈu bao gåm viÖc thµnh lËp c¸c tæ chøc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, gióp ®ì cho viÖc tiÕp thÞ xuÊt khÈu vµ hç trî cho c¸c c«ng ty th­¬ng m¹i. ë ViÖt Nam víi môc tiªu: ®Èy m¹nh ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ ViÖt Nam vµ t¨ng c­êng xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm cña ViÖt Nam ra n­íc ngoµi. C¸c tæ chøc hç trî xuÊt khÈu tËp trung ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p mang tÝnh kh¶ thi ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ xuÊt khÈu cã nh÷ng ®iÒu kiÖn dÔ dµng nh­: - Hç trî ngo¹i tÖ cho c¸c C«ng ty nhËp khÈu th«ng qua c¸c h×nh thøc cho vay vèn víi l·i suÊt ­u ®·i. - CÊp c¸c thñ tôc ®Æc biÖt. - §Çu t­ vµo mét sè C«ng ty mËu dÞch quèc tÕ. - Tæ chøc trao ®æi gi÷a c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch víi c¸c nhµ xuÊt khÈu ®Ó thèng nhÊt môc tiªu xuÊt khÈu. Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam cÇn trî cÊp vÒ mÆt tµi chÝnh cho c¸c ®¬n vÞ, c¬ së s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu nh»m thùc hiÖn tèt, nhanh chãng kÕ ho¹ch vµ môc tiªu cña ®¬n vÞ d­íi h×nh thøc cho vay víi l·i suÊt ­u ®·i. §Æc biÖt trî cÊp ®èi víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu chñ lùc, c¸c c¬ së xuÊt khÈu gÆp khã kh¨n nh­ng s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu mang l¹i nhiÒu ngo¹i tÖ vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi cao cho ®Êt n­íc. 6. ChÝnh s¸ch nhËp khÈu nh»m thóc ®Èy xuÊt khÈu. NhiÖm vô träng t©m cña n­íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Do ®ã chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý nhËp khÈu ph¶i ®¸p øng yªu cÇu ®æi míi, hiÖn ®¹i ho¸ thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ nh»m ®Èy m¹nh s¶n xuÊt trong n­íc t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã kh¶ n¨ng thay thÕ s¶n phÈm nhËp khÈu vµ t¨ng nhanh kim ng¹ch xuÊt khÈu. §Ó thùc hiÖn môc tiªu trªn chÝnh s¸ch nhËp khÈu cÇn ®­îc tiÕp tôc ®æi míi víi néi dung sau: - Tranh thñ nhËp khÈu c«ng nghÖ tiªn tiÕn, thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, cÊm nhËp khÈu c«ng nghÖ l¹c hËu so víi c«ng nghÖ trong n­íc ®ang sö dông. Trong c¬ cÊu hµng nhËp khÈu ph¶i chó träng nhËp t­ liÖu s¶n xuÊt, nh÷ng nguyªn vËt liÖu cÇn thiÕt, nh÷ng m¸y mãc vµ phô tïng thay thÕ ®Ó khai th¸c ®Õn møc cao nhÊt c¸c kh¶ n¨ng s¶n xuÊt hiÖn cã ®Èy m¹nh xuÊt khÈu t¨ng thu nhËp quèc d©n. - ¦u tiªn hiÖn ®¹i ho¸ ®èi víi c¸c ngµnh c«ng nghiÖp s¶n phÈm hµng xuÊt khÈu, tiªu chuÈn ®Ó lùa chän c«ng nghÖ lµ b¶o ®¶m hiÖu qu¶ kinh tÕ -x· héi, t¨ng c­êng søc c¹nh tranh cña lo¹i hµng ®­îc s¶n xuÊt ®Ó cung øng cho thÞ tr­êng ngoµi n­íc. C¬ chÕ qu¶n lý nhËp khÈu v× vËy cÇn ®­îc hoµn thiÖn theo h­íng t¨ng c­êng qu¶n lý Nhµ n­íc nhÊt lµ ®èi víi nhËp khÈu c«ng nghÖ th«ng qua mét hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p thuÕ quan vµ phi thuÕ quan, kÕt hîp chÆt chÏ víi c¸c biÖn ph¸p vÒ tæ chøc vµ gi¸m s¸t ho¹t ®éng nhËp khÈu. 7. Nh÷ng vÊn ®Ò vÒ thÕ chÊp hµnh chÝnh nh»m thóc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. ViÖc qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt khÈu ngµy cµng ®­îc c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn theo h­íng khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. Võa qua Quèc héi ®· th«ng qua LuËt th­¬ng m¹i, t¹o nªn khu«n khæ ph¸p lý æn ®Þnh cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Nhµ n­íc tËp trung qu¶n lý xuÊt khÈu vµo mét ®Çu mèi ®ã lµ Bé th­¬ng m¹i. Bé th­¬ng m¹i thùc hiÖn chøc n¨ng thèng nhÊt qu¶n lý Nhµ n­íc vµ phèi hîp víi c¸c Bé, c¬ quan ngang Bé vµ c¬ quan thuéc ChÝnh phñ ®Ó qu¶n lý ho¹t ®éng xuÊt khÈu. HiÖn nay tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi lo¹i h×nh kh«ng ph©n biÖt thµnh phÇn kinh tÕ, ®Òu ®­îc tù do bu«n b¸n víi n­íc ngoµi trªn c¬ së luËt ®Þnh. §èi víi c¸c doanh nghiÖp ®· cã giÊy phÐp kinh doanh xuÊt khÈu chÝnh thøc ®­îc xuÊt khÈu vµ nhËn uû th¸c xuÊt khÈu c¶ nh÷ng mÆt hµng ngoµi ph¹m vi hµng ghi trong giÊy phÐp kinh doanh. Tõ mét sè mÆt hµng cã quy ®Þnh riªng. Thñ tôc cÊp giÊy phÐp xuÊt khÈu theo chuyÕn ®­îc b·i bá, t¹o thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu còng nh­ c¸ doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Xo¸ bá tæ chøc trung gian kh«ng cÇn thiÕt ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt lín hoÆc nh÷ng tæ chøc kinh doanh lín cã quan hÖ chÆt chÏ víi s¶n xuÊt ®­îc trùc tiÕp xuÊt khÈu. HÖ thèng c¸c ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt khÈu cÇn ®­îc tæ chøc l¹i cho phï hîp víi tõng ngµnh, nhãm hµng, kh¾c phôc t×nh tr¹ng tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ ®Òu lµm xuÊt khÈu tæng hîp nh­ hiÖn nay mµ nh÷ng tiªu chuÈn vµ ®iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ ch­a cã cô thÓ nh­ sau: Mét lµ nhãm hµng khã xuÊt khÈu vµ cÇn khuyÕn khÝch xuÊt khÈu bao gåm hµng thñ c«ng mü nghÖ, hµng rau qu¶, hµng thùc phÈm t­¬i sèng vµ chÕ biÕn, hµng gia c«ng, hµng c«ng nghiÖp s¶n xuÊt b»ng nguyªn liÖu trong n­íc... §èi víi nhãm hµng nµy cã thÓ ¸p dông chÕ ®é qu¶n lý theo h­íng khuyÕn khÝch sau: - Kh«ng cÇn giÊy phÐp kinh doanh xuÊt khÈu, chØ cÇn giÊy phÐp kinh doanh trong n­íc vµ ph¹m vi kinh doanh cã mÆt hµng xuÊt khÈu. - Kh«ng cÇn x¸c nhËn ®¨ng ký kÕ ho¹ch xuÊt khÈu. - §­îc xuÊt khÈu ®æi hµng ®èi víi nh÷ng mÆt hµng nhËp khÈu ngoµi danh môc hµng cÊm nhËp khÈu vµ ®­îc h­ëng thuÕ xuÊt khÈu tèi thiÓu. Hai lµ nhãm hµng võa dÔ xuÊt võa cÇn khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, cã ®iÒu kiÕn s¶n xuÊt tËp trung qui m« lín vµ cã gi¸ trÞ trao ®æi cao nh­: Thuû s¶n, cao su, cµ phª, chÌ, l©m s¶n.... §¬n vÞ xuÊt khÈu nhãm hµng nµy ph¶i lµ ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt khÈu trùc tiÕp vµ viÖc xuÊt khÈu ph¶i theo kÕ ho¹ch ph©n bæ cña Nhµ n­íc, uû ban kÕ ho¹ch vµ Bé th­¬ng m¹i. Ba lµ nhãm hµng xuÊt khÈu chñ lùc gåm nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu cã ¶nh h­ëng quan träng ®Õn tiªu dïng trong n­íc, ®Õn tµi nguyªn vµ m«i tr­êng cña ®Êt n­íc nh­: g¹o, dÇu th«, than, quÆng... th× Nhµ n­íc chØ ®Þnh mét sè C«ng ty chuyªn sc c¸c mÆt hµng nµy (cã thÓ tæ chøc 2 ®Õn 4 C«ng ty cho mét mÆt hµng ®Ó tr¸nh ®éc quyÒn). ChÕ ®é qu¶n lý ®èi víi nhãm hµng nµy ¸p dông nh­ nhãm hai nh­ng chÆt chÏ h¬n vÒ mÆt nghiÖp vô kinh doanh, ký kÕt hîp ®ång, gi¸ c¶, chÊt l­îng, ph­¬ng thøc thanh to¸n. 8. Tham gia céng ®ång ngo¹i th­¬ng thÕ giíi. Trªn thÞ tr­êng thÕ giíi ®ang diÔn ra sù ®Êu tranh gay g¾t gi÷a hai xu h­íng tù do ho¸ th­¬ng m¹i vµ xu h­íng b¶o hé mËu dÞch. Trong ®iÒu kiÖn ®ã tham gia c¸c tæ chøc quèc tÕ cã vai trß nh­ mét gi¶i ph¸p trung hoµ ®Ó t¹o nªn c¸c khu vùc thÞ tr­êng tù do cho c¸c thµnh viªn. Liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ nh»m thùc hiÖn ®iÒu chØnh cã ý thøc vµ phèi hîp c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ víi nh÷ng tho¶ thuËn cã ®i cã l¹i cña c¸c thµnh viªn. Nã lµ b­íc qu¸ ®é trong qu¸ tr×nh vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi theo h­íng toµn cÇu ho¸. Th«ng qua viÖc phèi hîp c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn mµ khai th¸c triÖt ®Ó lîi thÕ so s¸nh cña mçi bªn, t¹o nªn mét c¬ cÊu s¶n xuÊt vµ c¬ cÊu xuÊt nhËp khÈu cã hiÖu qu¶ cao, thóc ®Èy më réng trao ®æi mËu dÞch quèc tÕ còng nh­ kÝch thÝch ®Çu t­ quèc tÕ vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c nhau gi÷a c¸c thµnh viªn. ChÝnh v× vËy ë b×nh diÖn sù ph¸t triÓn cña quèc gia, ViÖt Nam cÇn ph¶i tÝch cùc tham gia c¸c tæ chøc kinh tÕ ë trong khu vùc vµ thÕ giíi. ViÖt Nam ®ang lµ thµnh viªn cña ASEAN th× cÇn ph¶i ph¸t huy vµ n©ng cao h¬n n÷a ®Þa vÞ vµ vai trß cña m×nh, chuÈn bÞ gia nhËp vµ cam kÕt thùc hiÖn tèt c¸c vÊn ®Ò víi AFTA, tiÕn tíi gia nhËp AFTA vµ WTO. III- Thµnh tùu ®¹t ®­îc vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra trong viÖc thùc hiÖn chiÕn l­îc h­íng vÒ xuÊt khÈu. 1. Nh÷ng thµnh tùu. Kh«ng cßn nghi ngê g× n÷a nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· ra khái khñng ho¶ng. Héi nghÞ lÇn thø 9 cña Trung ­¬ng §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ®· kh¼ng ®Þnh nh­ vËy Hµ §¨ng "®· ra khái khñng ho¶ng..." thêi sù kinh tÕ ViÖt Nam sè 47 th¸ng 10/1995 . §ã lµ do ViÖt Nam ®· kÕt hîp søc m¹nh cña d©n téc víi søc m¹nh cña thêi ®¹i, søc m¹nh cña sù hîp t¸c liªn kÕt trong xu thÕ vµ côc diÖn chung quèc tÕ ho¸ vµ toµn cÇu ho¸ kinh tÕ. §©y lµ yÕu tè rÊt quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®Ó ViÖt Nam tiÕn lªn trªn con ®­êng ph¸t triÓn. Giê ®©y nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®ang b­íc vµo l»n ranh cña ®­êng b¨ng cÊt c¸nh. Nh­ mét phi thuyÒn ®· s½n sµng trªn bé phãng vµ khÈu lÖnh xuÊt ph¸t ®ang ®iÓm nh÷ng gi©y cuèi cïng 3-2-1... Nh÷ng nguån lùc ®Ó n©ng tµu cÊt c¸nh ®· ®­îc chuÈn bÞ tõ nhiÒu n¨m qua, ®Æc biÖt lµ trong chiÕn l­îc h­íng vÒ xuÊt khÈu ®­îc thùc hiÖn gÇn ®©y: * Tæng s¶n phÈm trong n­íc (GDP) trong 2 n¨m (1996-1997) t¨ng b×nh qu©n trªn 9% n¨m. NhiÒu ngµnh, nhiÒu lÜnh vùc ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh tiÕp tôc ®¹t ®­îc nh÷ng tiÕn bé ®¸ng kÓ cïng víi t¨ng tr­ëng kinh tÕ, c¬ cÊu kinh tÕ ®· thay ®æi theo h­íng tiÕn bé, t¨ng dÇn tû träng c«ng nghiÖp vµ dÞch vô trong GDP. C¬ cÊu c«ng nghÖ- kü thuËt trong c¸c ngµnh kinh tÕ ®· cã nh÷ng biÕn chuyÓn quan träng, mét sè c«ng nghÖ tiªn tiÕn ®ang ®­îc øng dông vµ triÓn khai nh­ c«ng nghÖ th«ng tin, ®iÖn tö, tin häc... N«ng nghiÖp ph¸t triÓn t­¬ng ®èi toµn diÖn t¨ng b×nh qu©n 5% diÖn tÝch vµ s¶n l­îng mét sè c©y c«ng nghiÖp nh­ chÌ, cµ phª, cao su, h¹t ®iÒu, rau qu¶... ®Òu t¨ng kh¸. §¸nh b¾t vµ nu«i trång thuû h¶i s¶n ph¸t triÓn, s¶n l­îng ®¸nh b¾t hµng n¨m kho¶ng 1,4 triÖu tÊn. Mét sè lÜnh vùc c«ng nghiÖp ®· ®­îc ®Çu t­ chiÒu s©u, ®æi míi thiÕt bÞ, b­íc ®Çu kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng yÕu kÐm, l¹c hËu vÒ c«ng nghÖ, ®ang æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn nhanh nh­ c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng, l©m, thuû s¶n, may mÆc. Nh÷ng s¶n phÈm c«ng nghiÖp quan träng cña nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng víi tèc ®é cao nh­ dÇu th«, xi m¨ng, than... Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c¸c ngµnh dÞch vô t¨ng b×nh qu©n n¨m 1996-1997 vµo kho¶ng 9%, trong ®ã ®Æc biÖt lµ c¸c ngµnh dÞch vô nh­ th­¬ng m¹i vËn t¶i, b­u ®iÖn... ®· t¨ng kh¸, ®¸p øng tèt h¬n nhu cÇu ph¸t triÓn. * XuÊt khÈu t¨ng nhanh ®¸p øng ®­îc nhu cÇu nhËp khÈu, thÞ tr­êng ®­îc cñng cè vµ më réng, mÆt hµng xuÊt khÈu ®a d¹ng vµ chÊt l­îng ®­îc n©ng cao h¬n, chªnh lÖch xuÊt nhËp khÈu ®· ®­îc khÐp l¹i dÇn. Kim ng¹ch xuÊt khÈu 2 n¨m 1996-1997 ®¹t 16,25 tû USD t¨ng b×nh qu©n 28,4%/n¨m, trong ®ã hµng n«ng l©m, thuû s¶n ®¹t 6,76 tû USD, hµng c«ng nghiÖp nhÑ ®¹t 5,65 tû USD, hµng c«ng nghiÖp nÆng vµ kho¸ng s¶n ®¹t 3,9 tû USD. Mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc t¨ng kh¸ nh­ dÇu th«, than ®¸, hµng dÖt may, dµy dÐp, g¹o, chÌ, cµ phª, cao su... xuÊt khÈu b×nh qu©n ®Çu ng­êi ®¹t ®Õn 117USD. Chªnh lÖch xuÊt nhËp khÈu tõng b­íc ®­îc khÐp l¹i, n¨m 1996 møc nhËp siªu chiÕm 53,6% kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ 16,6% GDP, n¨m 1997 chØ chiÕm kho¶ng 27,8% kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ 9,7% GDP. * §Çu t­ ph¸t triÓn 2 n¨m 1996-1997 trong toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n ­íc thùc hiÖn 14-15tû USD b»ng 34-35% møc kÕ ho¹ch 5 n¨m 1996-2000, b×nh qu©n mét n¨m t¨ng gÇn gÊp ®«i møc b×nh qu©n cña 5 n¨m tr­íc, h­íng sö dông vèn nh×n chung phï hîp víi môc tiªu cña kÕ ho¹ch, nhiÒu khu chÕ xuÊt ®­îc x©y dùng vµ ®· ®i vµo ho¹t ®éng. * C¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc ®µo t¹o, v¨n ho¸, y tÕ x· héi... ®Òu cã b­íc tiÕn míi, song song víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ, ®êi sèng nh©n d©n tiÕp tôc ®­îc c¶i thiÖn, sù æn ®Þnh chÝnh trÞ trËt tù an toµn x· héi ®­îc gi÷ v÷ng, thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn. Hai n¨m qua cã thªm 2,6 triÖu lao ®éng ®­îc gi¶i quyÕt viÖc lµm ®êi sèng cña c¸c tÇng líp nh©n d©n ë c¸c vïng ®Òu cã ®­îc c¶i thiÖn, sè hé nghÌo gi¶m, nhiÒu ®Þa ph­¬ng ®· thanh to¸n ®­îc n¹n ®ãi. Gi¶m tû lÖ suy dinh d­ìng ë trÎ em. C¸c ho¹t ®éng b¶o vÖ vµ ch¨m sãc søc khoÎ, thÓ dôc, thÓ thao cã b­íc ph¸t triÓn. * VÒ chÝnh s¸ch thÞ tr­êng. Ta ®· chuyÓn tõ viÖc chia thÞ tr­êng thanh hai khu vùc XHCN vµ TBCN sang ph©n chia thÞ tr­êng thÕ giíi thµnh nhiÒu khu vùc theo ®Þa lý, theo tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ víi c¸c møc ®é th©m nhËp thÞ tr­êng kh¸c nhau nh»m ®Èy m¹nh xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu nhiÒu c«ng nghÖ tiªn tiÕn phôc vô sù nghiÖp ph¸t triÓn. * VÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch qu¶n lý ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ®· chuyÓn tõ qu¶n lý theo m« h×nh Nhµ n­íc ®éc quyÒn cao ®é vÒ ngo¹i th­¬ng, qu¶n lý b»ng c¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh mÖnh lÖnh tËp trung sang c¬ chÕ Nhµ n­íc thèng nhÊt, qu¶n lý b»ng ph¸p luËt, kÕ ho¹ch th«ng qua sö dông linh ho¹t c¸c c«ng cô kinh tÕ. Tõng b­íc chuyÓn sang tù do ho¸ th­¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, theo c¬ chÕ thÞ tr­êng c¬ sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. * Quan hÖ ®èi ngo¹i ngµy cµng ®­îc më réng vµ hoµn thiÖn. ViÖt Nam trë thµnh thµnh viªn cña tæ chøc ASEAN lµm cho uy tÝn vµ vai trß cña ViÖt Nam ngµy cµng ®­îc n©ng cao trªn tr­êng quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ trong khu vùc. HiÖn nay, ViÖt Nam ®· thiÕt lËp quan hÖ ngo¹i giao víi 156 n­íc cã quan hÖ bu«n b¸n víi trªn 100 n­íc, cã quan hÖ hîp t¸c ®Çu t­ víi 52 n­íc vµ l·nh thæ (vèn ®¨ng ký kho¶ng 20 tû ®« la) xuÊt khÈu cña ViÖt Nam t¨ng ®Òu víi nhÞp ®é 20%/n¨m. §iÒu ®ã t¹o ra sù n¨ng ®éng cña ViÖt Nam trong vßng cung Ch©u ¸- Th¸i B×nh D­¬ng vµ hiÖn nay ®ang thu hót ®­îc sù chó ý cña nhiÒu ng­êi trong giíi l·nh ®¹o vµ kinh doanh trªn thÕ giíi. 2. Nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn bao giê còng n¶y sinh nh÷ng vÊn ®Ò míi nh÷ng m©u thuÉn míi cÇn xö lý. §ã lµ quy luËt cña sù vËn ®éng. NÒn kinh tÕ ViÖt Nam kh«ng n»m ngoµi ¶nh h­ëng cña qui luËt ®ã. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chiÕn l­îc h­íng vÒ xuÊt khÈu, nÒn kinh tÕ ®· ®¹t tíi tr×nh ®é cao h¬n, lÏ tÊt yÕu ph¸t sinh nh÷ng vÊn ®Ò vµ nh÷ng m©u thuÉn míi, thËm chÝ c¶ nh÷ng yÕu tè k×m h·m t¨ng tr­ëng. §ã lµ nh÷ng h¹n chÕ sau ®©y: - HiÖu qu¶ cña nÒn kinh tÕ cßn thÊp, kh¶ n¨ng c¹nh tranh kÐm, nhiÒu ngµnh, nhiÒu lÜnh vùc cã t¨ng tr­ëng nh­ng hiÖu qu¶ vµ chÊt l­îng ph¸t triÓn kh«ng cao. N¨ng lùc s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cßn nhá bÐ, ch­a ®ñ søc tù ®Çu t­ ph¸t triÓn. C¬ cÊu c«ng nghiÖp chuyÓn biÕn chËm, ®ãng gãp cho t¨ng tr­ëng c«ng nghiÖp nh÷ng n¨m qua chñ yÕu vÉn lµ c«ng nghiÖp khai th¸c, s¶n phÈm xuÊt khÈu chñ yÕu lµ nguyªn liÖu th«, s¬ chÕ ch­a ®ñ søc c¹nh tranh c¶ vÒ mÆt chÊt l­îng, còng nh­ gi¸ c¶ s¶n phÈm cïng lo¹i do n­íc ngoµi s¶n xuÊt. - ChiÕn l­îc h­íng vÒ xuÊt khÈu ®· dÉn ®Õn khuynh h­ãng tËp trung qu¸ møc c¸c nguån lùc bªn trong vµ bªn ngoµi vµo nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt ®Ó xuÊt khÈu. Do ®ã kü thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn chØ ®¹t ®­îc ë c¸c ngµnh s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, cßn c¸c ngµnh s¶n xuÊt cho tiªu dïng néi ®Þa th× vÉn ë trong t×nh tr¹ng kü thuËt c«ng nghÖ l¹c hËu kÐo dµi vµ ph¸t triÓn tr× trÖ, gi¶m sót. ChÝnh viÖc h­íng sù ph¸t triÓn qu¸ møc vµo c¸c ngµnh s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n lÖ thuéc sù biÕn ®éng cña nh÷ng ngµnh Êy. Nãi réng ra lµ lÖ thuéc vµo sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng thÕ giíi. - ViÖc xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng truyÒn thèng gÆp nhiÒu tr¾c trë, trong khi ®ã th©m nhËp vµo thÞ tr­êng míi cßn nhiÒu khã kh¨n. Bªn c¹nh ®ã ta ch­a cã chiÕn l­îc nhËp khÈu râ rµng, ch­a nhËp ®­îc nh÷ng c«ng nghÖ cÇn thiÕt ®Ó ®Èy m¹nh s¶n xuÊt xuÊt khÈu. ChiÕn l­îc thÞ tr­êng ch­a cã sù phèi hîp nhÞp nhµng, ch­a t¹o ®iÒu kiÖn ®Èy m¹nh s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu trong n­íc dùa trªn lîi thÕ so s¸nh cña n­íc ta vÒ lao ®éng, vµ cã kh¶ n¨ng s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i hµng ho¸ xuÊt khÈu sö dông nhiÒu lao ®éng. - Bé m¸y tæ chøc ho¹t ®éng c«ng nghiÖp ho¸ h­íng vÒ xuÊt khÈu cßn cång kÒnh, kÐm hiÖu lùc. Cßn thiÕu nh÷ng c¸n bé võa cã n¨ng lùc hiÓu biÕt vÒ nghiÖp vô, luËt ph¸p, kiÕn thøc khoa häc, c«ng nghÖ võa cã phÈm chÊt, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng thñ tôc hµnh chÝnh nhanh nh¹y, kÞp thêi. Nh÷ng tÖ n¹n vÒ thñ tôc hµnh chÝnh, bÖnh quan liªu giÊy tê g©y phiÒn hµ, chËm trÔ trong viÖc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­.... ®ang lµ vÊn ®Ò næi cém g©y ¶nh h­ëng kh«ng lµnh m¹nh ®èi víi tiÕn tr×nh ph¸t triÓn. - ChÝnh s¸ch c«ng nghiÖp - th­¬ng m¹i cña Nhµ n­íc còng nh­ trªn thùc tÕ vÉn cßn mang dÊu Ên cña viÖc thay thÕ nhËp khÈu chø ch­a thùc sù h­íng ngo¹i. §iÒu nµy thÓ hiÖn kh¸ râ qua mét sè biÖn ph¸p ®­îc nªu víi ý ®Þnh b¶o vÖ nÒn c«ng nghiÖp non trÎ (vÝ dô ®iÓn h×nh lµ yªu cÇu míi ®©y cña HiÖp héi m¸y c«ng nghiÖp vÒ tæng thuÕ nhËp khÈu ®¸nh vµo m¸y mãc lªn 20-30% ®Ó b¶o vÖ s¶n xuÊt trong n­íc). - Trong ho¹t ®éng thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, cßn nhiÒu vÊn ®Ò ch­a ®­îc gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng nh­ x¸c ®Þnh râ vai trß chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi ®Çu t­ n­íc ngoµi, qui tr×nh xóc tiÕn ®Çu t­ qui tr×nh thÈm ®Þnh vµ cÊp giÊy phÐp ®Çu t­, qui tr×nh qu¶n lý xÝ nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. - ThÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ lµ vÊn ®Ò nãng báng cña nÒn kinh tÕ v× ch­a hoµn chØnh, thÞ tr­êng chøng kho¸n ch­a h×nh thµnh cïng víi hÖ thèng thuÕ ch­a hîp lý vµ hay thay ®æi ®· vµ ®ang ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi ho¹t ®éng kinh doanh còng nh­ viÖc ph¸t huy nguån lùc cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. ViÖc cÊp ban ng¹ch vµ qu¶n lý b»ng h¹n ng¹ch kh«ng ®óng ®èi t­îng l¹i thiÕu chÆt chÏ ®· dÉn ®Õn tÖ n¹n mua b¸n h¹n ng¹ch nÊp d­íi nhiÒu h×nh thøc tr­íc khi b¾t tay vµo viÖc thu gom hµng xuÊt khÈu. - ChÝnh s¸ch xuÊt khÈu ch­a ph¸t huy hÕt hiÖu lùc. Trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu ch­a gi¶i quyÕt mèi quan hÖ tho¶ ®¸ng gi÷a c¸c mÆt hµng chñ lùc víi c¸c nhãm hµng kh¸c. Qu¸ chó träng vµ ­u tiªn cho mét sè mÆt hµng mµ kh«ng biÕt tËn dông vµ bá qua nhiÒu lo¹i hµng ho¸ kh¸c rÊt cã triÓn väng vµ tiÒm n¨ng. - VÊn ®Ò cÊp b¸ch hiÖn nay lµ th«ng tin th­¬ng m¹i phôc vô cho xuÊt khÈu hµng ho¸ cßn nhiÒu h¹n chÕ. Tõ nhiÒu n¨m nay th«ng tin th­¬ng m¹i cña ta th­êng rÊt chËm, kh«ng ®Çy ®ñ, thiÕu chÝnh x¸c nªn ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu trong khi ®ã nhiÒu ®èi t¸c cña doanh nghiÖp ViÖt Nam l¹i hiÓu rÊt râ t×nh h×nh xuÊt khÈu cña ta. Nh­ng chóng ta n¾m ®­îc rÊt Ýt th«ng tin vÒ b¹n hµng, ch­a kÓ c¸c doanh nghiÖp trong n­íc tranh mua, tranh b¸n, xuÊt ph¸ gi¸ ®Ó h­ëng lîi mét m×nh. Cuèi cïng chØ phÝa ban hµnh ®­îc lîi, c¶ Nhµ n­íc vµ doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Òu bÞ thua thiÖt. IV- Mét sè gi¶i ph¸p nh»m ®Èy m¹nh viÖc thùc hiÖn chiÕn l­îc h­íng vÒ xuÊt khÈu. 1. C¸c chÝnh s¸ch cÇn hoµn thiÖn. a. æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«: Thêi gian qua, tuy ®· cã nhiÒu nç lùc trong viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò n¶y sinh khi thùc hiÖn chiÕn l­îc kinh tÕ dùa trªn xuÊt khÈu, song ®Ó ®¸nh gi¸ bÞ tôt hËu vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña chiÕn l­îc, n­íc ta cÇn ph¶i kiªn tr× vµ g¾ng søc h¬n n÷a víi ®­êng lèi t¨ng tr­ëng dùa trªn xuÊt khÈu. Mµ tr­íc hÕt lµ ph¶i æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« qua viÖc ho¹ch ®Þnh vµ thùc thi chiÕn l­îc, c¸c chÝnh s¸ch t×nh huèng phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ trong n­íc vµ quèc tÕ ë tõng giai ®o¹n. æn ®Þnh tµi chÝnh cÇn ®­îc thùc hiÖn tr­íc ®Ó khuyÕn khÝch tiÕt kiÖm, t¨ng ®Çu t­.. æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« vÉn ®­îc coi lµ yÕu tè t¹o c¬ së cho sù thµnh c«ng kinh tÕ. Feschen ®· kh¼ng ®Þnh r»ng chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« ®óng ®¾n cïng víi møc th©m hôt ng©n s¸ch cã thÓ chÞu ®ùng ®­îc víi viÖc thùc hiÖn hèi suÊt thùc tÕ lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cho thµnh c«ng. Ng©n s¸ch th©m thñng ®­îc bï l¹i b»ng ph¸t hµnh thªm néi tÖ sÏ ®Èy lµm ph¸t lªn cao, t¨ng hèi suÊt g©y thiÖt h¹i cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu, c¶n trë s¶n xuÊt ph¸t triÓn. §Õn l­ît m×nh s¶n xuÊt trong n­íc víi chÕ ®é b¶o hé sÏ lµm t¨ng chi phÝ vµ triÖt tiªu c¹nh tranh, k×m h·m ph¸t triÓn. V× vËy mét chÝnh s¸ch æn ®Þnh tµi chÝnh vµ tiÒn tÖ sÏ t¹o sù tin t­ëng cho c¸c nhµ ®Çu t­ më réng vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Tû lÖ tiÕt kiÖm cao ®Ó ®¶m b¶o sù c©n ®èi gi÷a tÝch luü vµ ®Çu t­ lµ mét trong nh÷ng yÕu tè t¹o sù æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«. KhuyÕn khÝch tiÕt kiÖm ®ßi hái ph¶i duy tr× møc l·i suÊt tiÒn göi lu«n d­¬ng thªm vµo ®ã, ph¸t triÓn c¸c dÞch vô tiÕt kiÖm thuËn lîi, nhanh gän còng lµ biÖn ph¸p thu hót tèi ®a tiÒn tiÕt kiÖm trong d©n c­. ChÝnh s¸ch thuÕ còng cÇn ®­îc thùc hiÖn vµ ®iÒu chØnh mét c¸ch thËn träng nh­ng linh ho¹t tuú tõng giai ®o¹n cô thÓ ®Ó khuyÕn khÝch s¶n xuÊt, kinh doanh. §èi víi hèi suÊt cÇn cã sù ®iÒu chØnh hîp lý ®Ó khuyÕn khÝch xuÊt khÈu hoÆc thu hót nhiÒu h¬n ®Çu t­ n­íc ngoµi. §èi víi t¨ng tr­ëng, dï dùa vµo xuÊt khÈu hay theo h­íng nµo kh¸c th× x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng lu«n thùc lµ cÇn thiÕt. §ã lµ ®iÒu ®­îc c¶ quan ®iÓm t©n cæ ®iÓn lÉn quan ®iÓm c¬ cÊu thõa nhËn. Quan hÖ gi÷a ph¸t triÓn vµ c¬ së h¹ tÇng mang tÝnh chÊt t­¬ng hç rÊt râ. Bëi lÏ tû lÖ ®Çu t­ cho kÕt cÊu h¹n tÇng lu«n phô thuéc vµo møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ ng­îc l¹i. Tuy nhiªn do viÖc ®Çu t­ vµo x©y dùng ®­êng x¸, bÕn b·i, c¶ng, s©n bay, giao th«ng liªn l¹c th­êng ®ßi hái vèn lín víi møc sinh lîi rÊt thÊp, thêi h¹n thu håi vèn kÐo dµi, nhiÒu rñi ro nªn ®Ó n©ng cao chÊt l­îng cung cÊp lo¹i dÞch vô nµy, theo quan ®iÓm cña ng©n hµng thÕ giíi, n­íc ta còng nh­ c¸c n­íc thùc hiÖn t¨ng tr­ëng dùa trªn xuÊt khÈu ph¶i më réng c¸c nguyªn t¾c qu¶n lý kinh doanh cho c¸c ®¬n vÞ tham gia trong lÜnh vùc h¹ tÇng c¬ së, më réng ph¹m vi c¹nh tranh vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi tiªu dïng tham gia vµo viÖc cÊp vèn, khai th¸c vµ së h÷u c¸c dÞch vô ®ã. HiÖn nay, c¸c nhµ kinh tÕ häc ph¸t triÓn ®iÒu thèng nhÊt víi quan ®iÓm: "Tri thøc - nguån vèn siªu quèc gia" (Kuznets 1996) ®ãng vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ. NhËn ®Þnh nµy cßn ®­îc kh¼ng ®Þnh b»ng nh÷ng tuyªn bè cña Okita "nguån lùc con ng­êi rót côc míi lµ yÕu tè quan träng nhÊt cho ph¸t triÓn kinh tÕ" v× vËy vÊn ®Ò cÇn ®­îc gi¶i quyÕt tr­íc tiªn lµ ph¸t triÓn nguån vèn con ng­êi th«ng qua viÖc b¶o vÖ ch¨m sãc søc khoÎ c­ d©n, c¶i thiÖn møc sèng, c¶i thiÖn m«i tr­êng sèng. Mét vÊn ®Ò kh«ng kÐm phÇn quan träng trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn víi con ng­êi lµ viÖc ®µo t¹o nh©n tµi vµ bæ sung vµo giíi cÇm quyÒn. C¸c quan chøc trong c¸c thiÕt chÕ ho¹ch ®Þnh vµ thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn ®· qua nh÷ng ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o chÝnh quy, chÆt chÏ thùc sù cã kh¶ n¨ng n¾m b¾t vÊn ®Ò. Víi tÇm nh×n s©u réng, víi c¸ch øng xö khoa häc, logÝc, n¨ng ®éng hä sÏ ®­a ra ®­îc nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng nhiÒu h¬n nh÷ng quyÕt ®Þnh sai. b. Trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu: §Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh thùc hiÖn chiÕn l­îc h­íng vÒ xuÊt khÈu ngoµi c¸c gi¶i ph¸p ë tÇm vÜ m«, chóng ta cÇn ph¶i quan t©m h¬n n÷a víi c¸c gi¶i ph¸p ®èi víi néi t¹i lÜnh vùc vµ chiÕn l­îc cña chóng ta ®ang khai th¸c, ®ã lµ xuÊt khÈu. Tøc lµ chóng ta cÇn ph¶i hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch vµ bæ sung c¸c gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy xuÊt khÈu. Muèn lµm ®­îc ®iÒu ®ã, cÇn ph¶i ®a d¹ng ho¸, ®a ph­¬ng ho¸ ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i. C¸c g¶i ph¸p cô thÓ ®Ó thóc ®Èy xuÊt khÈu: - Ph¶i cã quy ho¹ch tæng thÓ, chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. Tõng b­íc lùa chän hµng chñ lùc vµ tiÕn tíi hµng mòi nhän. Th¨m dß thÞ tr­êng mét c¸ch chÝnh x¸c ®Ó cã kÕ ho¹ch ®Çu t­ tho¶ ®¸ng ®Ó ®¶m b¶o tÝnh th­êng xuyªn cña hµng xuÊt. - TÇng b­íc n©ng cao chÊt l­îng hµng xuÊt, kh«ng ®Ó t©m lý coi th­êng chÊt l­îng hµng ViÖt Nam trë thµnh phæ biÕn trong ng­êi tiªu dïng ë mäi thÞ tr­êng. T¹o ra hÖ thèng ®o l­êng vµ kiÓm ®Þnh hµng mét c¸ch khoa häc vµ chÆt chÏ, thèng nhÊt. - Kh«ng thÓ ®Ó mÊt lßng b¹n hµng, gi÷ uy tÝn víi kh¸ch lµ vÊn ®Ò then chèt cña ch­¬ng tr×nh hµng xuÊt khÈu. NhÊt lµ khi ta ch­a cã hµng ho¸ nµo ®¹t tíi tÇm khèng chÕ. - S¸ng t¹o vµ häc tËp c¸ch thøc qu¶ng c¸o, ®ãng gãi vµ b¶o qu¶n hµng ho¸ cña c¸c n­íc tiªn tiÕn. Lùa chän bao b×, h×nh thøc theo thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng. Nhµ n­íc cÇn th«ng tin ®Çy ®ñ vÒ vÊn ®Ò nµy. Cã thÓ gióp ®ì c¸c doanh nghiÖp t×m hiÓu thÞ tr­êng d­íi nhiÒu h×nh thøc - Gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng lîi Ých cña nh÷ng bé phËn s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. Quan träng lµ gi¸ c¶. NÕu gi¸ xuÊt khÈu cao h¬n gi¸ thu mua, ng­êi kinh doanh ®­îc lêi h¬n ng­êi s¶n xuÊt sÏ dÉn tíi t©m lý ch¸n n¶n, thua lç vµ mÊt kh¶ n¨ng t¸i s¶n xuÊt. Nguyªn t¾c c¬ b¶n ®Ó xö lý vÊn ®Ò nµy lµ ®¶m b¶o cho ng­êi s¶n xuÊt cã thu nhËp tho¶ ®¸ng, Ýt nhÊt lµ ph¶i bï ®¾p chi phÝ vËt chÊt vµ søc lao ®éng. Ph¶i lu«n tÝnh tíi yÕu tè tr­ît gi¸ trong nÒn kinh tÕ l¹m ph¸t. - C¶i thiÖn c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu. §¹i héi §¶ng lÇn thø VII chØ râ "c¶i tiÕn c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu theo h­íng t¨ng tû träng c¸c mÆt hµng chÕ biÕn, gi¶m tû träng xuÊt khÈu nguyªn liÖu" V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng thø VII. NXB ChÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi 1991. Tr.64 . Hµng xuÊt khÈu chÕ biÕn cã t¸c dông tiÕt kiÖm vµ gi¶m bít tèc ®é khai th¸c tµi nguyªn. MÆt kh¸c, sö dông thªm nguån lao ®éng dåi dµo trong n­íc, t¨ng tæng s¶n phÈm quèc néi vµ thu nhËp quèc d©n. Qu¸ tr×nh chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu sÏ lµm tr×nh ®é thµnh th¹o cña ng­êi lao ®éng t¨ng lªn. - GÊp rót thµnh lËp mét sè khu chÕ xuÊt (KCX). KCX lµ khu c«ng nghiÖp chuyªn s¶n xuÊt ®Ó xuÊt khÈu víi nh÷ng quy chÕ tù do vÒ thuÕ quan vµ mËu dÞch. KCX ph¶i thuËn tiÖn cho viÖc kinh doanh cña ng­êi n­íc ngoµi, v× vËy nã ph¶i gÇn ®Çu mèi giao th«ng, trung t©m kinh tÕ. Cã thÓ lùa chän ë H¶i Phßng, Qu¶ng Ninh, Bµ RÞa - Vòng Tµu, TP. Hå ChÝ Minh vµ Hµ Néi. - Quy tr×nh kiÓm so¸t, kiÓm tra cöa khÈu ph¶i ®­îc söa ®æi, cñng cè sao cho tiÖn lîi nhÊt cho viÖc ra vµo cña tÊt c¶ c¸c chñ thÓ, kh«ng ph©n biÖt trong n­íc, ngoµi n­íc, doanh nh©n n­íc ngoµi hay ViÖt Nam ®Òu ®­îc tù do ra vµo qua c¸c cöa khÈu v× môc ®Ých kinh doanh. 2. T¨ng c­êng ®iÒu hµnh cña ChÝnh phñ. C¶i c¸ch hµnh chÝnh quèc gia theo h­íng ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc hµnh chÝnh, t¨ng c­êng qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ theo h­íng xuÊt khÈu, t¨ng c­êng n¨ng lùc, bé m¸y qu¶n lý ®iÒu hµnh vµ phèi hîp víi c¸c bé, c¸c ngµnh t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy ph¸t triÓn s¶n xuÊt xuÊt khÈu, ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu. C¶i c¸ch gi¸o dôc ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý, c«ng nh©n kü thuËt theo h­íng phôc vô cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ h­íng vµo xuÊt khÈu. Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, phèi hîp gi÷a c¸c ngµnh, c¸c bé trong viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ x©y dùng v¨n b¶n ph¸p luËt. Nhµ n­íc cÇn ®iÒu hµnh mét c¸ch ®ång bé sù ho¹t ®éng cña uû ban kÕ ho¹ch Nhµ n­íc, ng©n hµng, tµi chÝnh, vËt gi¸ ®Ó cã thÓ thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng phôc vô chiÕn l­îc h­íng vÒ xuÊt khÈu. Mäi ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña C«ng ty ngo¹i th­¬ng trung ­¬ng hay ®Þa ph­¬ng ®Òu ph¶i tu©n thñ triÖt ®Ó c¸c quy ®Þnh cña Nhµ n­íc, b¸o c¸o ®Çy ®ñ cho Nhµ n­íc theo chÕ ®é kÕ to¸n, thèng kª chung vµ chÞu sù kiÓm tra, kiÓm so¸t cña Nhµ n­íc. Nhµ n­íc kiÓm tra, kiÓm so¸t vµ ®«n ®èc viÖc thùc hiÖn nghÜa vô víi kh¸ch hµng theo hîp ®ång ®· tho¶ thuËn. NÕu ®¬n vÞ, c¸ nh©n lµm ¶nh h­ëng tíi uy tÝn quèc gia ph¶i lËp tøc ®×nh chØ ho¹t ®éng vµ xö lý nghiªm minh. S¾p xÕp, bè trÝ l¹i nh÷ng ®Çu mèi qu¶n lý kinh tÕ ®èi ngo¹i. Nh÷ng ngµnh liªn quan ®Õn kinh tÕ ®èi ngo¹i ph¶i ®­îc ph©n cÊp râ rµng, tr¸nh t×nh tr¹ng chèng chÐo qu¸ nhiÒu ®Çu mèi, thiÕu ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm. Nhµ n­íc ph¶i x¸c ®Þnh quyÒn h¹n cña tõng c¬ quan, ph©n ®Þnh tr¸ch nhiÖmu cô thÓ vµ giao quyÒn qu¶n lý cho hä. M«i tr­êng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ lµ ®iÒu sèng cßn cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mäi doanh nghiÖp v× vËy Nhµ n­íc cÇn quan t©m h¬n n÷a trong viÖc t¹o ra m«i tr­êng, hµnh lang vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp ®Ó hä cã thÓ ho¹t ®éng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt trªn mäi ®Þa bµn cña ®Êt n­íc. 3. Mét sè kiÕn nghÞ. §Ó xö lý, gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i, n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ cña chiÕn l­îc h­íng vµo xuÊt khÈu trang tr¹i nay ®Õn n¨m 2005 nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, t«i xin kiÕn nghÞ nh­ sau: Thø nhÊt: ChÝnh phñ sím ho¹ch ®Þnh ®óng "lé tr×nh" tæng qu¸t "lé tr×nh" chi tiÕt vÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ h­íng vµo xuÊt khÈu. Tõ ®ã cã kÕ ho¹ch cô thÓ tËp trung ®Çu t­ nguån lùc, tr­íc hÕt lµ c¸c nguån vèn (kÓ c¶ vèn ODA) vµo s¶n xuÊt c¸c ngµnh hµng, mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cô thÓ, ë nh÷ng thêi ®iÓm cô thÓ, theo ph­¬ng thøc "cuèn chiÕu vèn ®Çu t­". Tøc lµ Nhµ n­íc chñ ®éng ®Çu t­ cho c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®Ó ®Èy m¹nh s¶n xuÊt mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu cã lîi thÕ t¹i mét thêi ®iÓm x¸c ®Þnh, sau ®ã l¹i chñ ®éng rót vèn ra (khi mÆt hµng ®ã ®· kh«ng cßn lîi thÕ) ®Ó ®Çu t­ tËp trung s¶n xuÊt nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu cã lîi thÕ míi. Thø hai: Thu hót vµ sö dông vèn ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi (FDI) nh­ mét ®ßn bÈy trùc tiÕp t¸c ®éng lªn qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ h­íng vÒ xuÊt khÈu. Thø ba: ChÝnh phñ, Bé Th­¬ng m¹i cÇn t¨ng c­êng c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ, c¸c biÖn ph¸p kh«ng chÝnh thøc ®Ó b¶o vÖ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam khi ViÖt Nam tham gia vµo ch­¬ng tr×nh c¾t gi¶m thuÕ quan cña AFTA (CEPT) vµ tham gia WTO thùc hiÖn cam kÕt quèc tÕ trong bu«n b¸n. KÕt luËn §Ó tr¸nh nguy c¬ tôt hËu vÒ kinh tÕ, ®ång thêi ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, n©ng cao vÞ trÝ cña ViÖt Nam trªn thÕ giíi. §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· chän con ®­êng h­íng ngo¹i ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ vµ cô thÓ lµ chiÕn l­îc t¨ng tr­ëng dùa trªn xuÊt khÈu. §ång thêi §¶ng vµ Nhµ n­íc còng ®­a ra mét lo¹t c¸c biÖn ph¸p, chÝnh s¸ch nh»m thùc hiÖn tèt chiÕn l­îc. X©y dùng mét nÒn kinh tÕ më, héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi, h­íng m¹nh vÒ xuÊt khÈu, kÕt hîp chÆt chÏ víi thay thÕ nhËp khÈu b»ng nh÷ng s¶n phÈm trong n­íc s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶. §i ®«i víi më réng quan hÖ víi n­íc ngoµi, ViÖt Nam sÏ lu«n gi÷ v÷ng nÒn ®éc lËp vµ tù chñ cña m×nh, kÕt hîp ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi víi quèc phßng an ninh. ChiÕn l­îc h­íng vÒ xuÊt khÈu lµ ®iÒu mµ chóng ta ®· thùc hiÖn, b­íc ®Çu ®· ®¹t ®­îc kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ, nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng nhanh, t×nh h×nh chÝnh trÞ - x· héi æn ®Þnh. Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chiÕn l­îc vÉn cßn mét sè tån t¹i cÇn ph¶i kh¾c phôc vµ gi¶i quyÕt b»ng nhiÒu biÖn ph¸p chÝnh s¸ch kh¸c nhau. Muèn vËy Nhµ n­íc ph¶i kiÓm tra, kiÓm so¸t vµ thóc ®Èy h¬n n÷a viÖc thùc hiÖn chiÕn l­îc. Tuú tõng hoµn c¶nh, tõng giai ®o¹n cô thÓ ®Ó ®Ò ra nh÷ng quyÕt s¸ch m¹nh mÏ nh»m ®­a chiÕn l­îc ®i ®Õn thµnh c«ng./. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Ph¹m QuyÒn - Lª Minh T©m: H­íng ph¸t triÓn thÞ tr­êng xuÊt nhËp khÈu ViÖt Nam tíi 2010 - NXB Thèng Kª - Hµ Néi 1997 2. V.I.Lªnin toµn tËp - NXB.Sù thËt Hµ Néi 1970 - Tr.224 3. V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng lÇn thø VI - NXB.Sù thËt Hµ Néi - 1987 - Tr.153 4. V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng lÇn thø VII - NXB.CTQG Hµ Néi - 1991 - Tr.64 5. V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng lÇn thø VIII - NXB.CTQG Hµ Néi - 1996 - Tr.153 6. TrÇn V¨n Kû: N©ng cao tÝnh c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu ë ViÖt Nam - Kinh tÕ vµ dù b¸o - Sè 3/97 7. Ph¹m Quang Hµm: Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp h­íng m¹nh vÒ xuÊt khÈu ë ViÖt Nam - Kinh tÕ vµ Dù b¸o - Sè 6/97. 8. T« Xu©n D©n: Gi¶i ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu ë ViÖt Nam hiÖn nay - Kinh tÕ Ph¸t triÓn - sè 18/97 9. §inh V¨n Thµnh: VÒ chiÕn l­îc h­íng m¹nh vµo xuÊt khÈu - Th­¬ng m¹i sè 10/97 10. Hoµng V¨n Mïi: ChiÕn l­îc kinh tÕ h­íng vÒ xuÊt khÈu vµ vai trß cña n«ng nghiÖp - Kinh tÕ vµ Dù b¸o - Sè 9/97. Em xin cam ®oan ®Ò ¸n m«n häc nµy lµ do t«i tù t×m tßi nghiªn cøu vµ tù tay chÊp bót. Nh÷ng tµi liÖu mµ t«i ®· tham kh¶o vµ trÝch lôc ®Òu ®· ®­îc ghi râ vµ ®Çy ®ñ vÒ nguån gèc cña chóng trong ®Ò ¸n nµy. NÕu sai t«i hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸t triÓn, Nhµ tr­êng, Khoa vµ gi¸o viªn h­íng dÉn.

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • doc61871.DOC