Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh xuất khẩu của công ty cổ phần chế biến và xuất nhập khẩu thủy sản Đại An

cña c«ng ty víi khèi l­îng 0,91 ngh×n tÊn, n¨m 2004. ViÖt Nam cßn cã biªn giíi chung víi Trung Quèc nªn ®èi víi c«ng ty lµ rÊt thuËn tiÖn cho viÖc giao th«ng ®i l¹i vµ giao l­u bu«n b¸n. “Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n quan träng khiÕn xuÊt khÈu thuû s¶n sang Trung Quèc gi¶m lµ viÖc yªu cÇu viÖc b¸n hµng ph¶i th«ng qua Ng©n hµng cña hai n­íc vµ ®¸ng l­u ý h¬n lµ tõ 30/6/2003 theo quy ®Þnh cña tæng côc KiÓm dÞch kiÓm nghiÖm gi¸m s¸t chÊt l­îng Trung Quèc, c¸c l« hµng thuû s¶n xuÊt hµng vµo Trung Quèc ph¶i ®­îc kiÓm tra vµ cÊp chøng nhËn chÊt l­îng an toµn vÖ sinh theo c¸c chØ tiªu do Trung Quèc quy ®Þnh ®ång thêi ph¶i ®¨ng ký danh s¸ch Doanh nghiÖp xuÊt khÈu vµo Trung Quèc kÌm theo m· sè. Trong tu¬ng lai, c¸c rµo c¶n nµy ch¾c ch¾n sÏ cµng ngµy cµng chÆt chÏ h¬n”. Tuy nhiªn, Trung Quèc vµ Hång K«ng vÉn lµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu lín thø 3 cña c«ng ty , chiÕm tû träng cao trong tæng gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n cña c«ng ty ”. Víi tèc ®é t¨ng tr­ëng nhanh nh­ vËy, thÞ tr­êng Trung Quèc ®· b¸m s¸t nót víi thÞ tr­êng NhËt vµ kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ quan träng cña m×nh. Trung Quèc lµ thÞ tr­êng cã nhiÒu tiÒm n¨ng ®Ó ph¸t triÓn ®èi víi c«ng ty nh­ng còng lu«n biÕn ®éng vµ khã cã thÓ dù b¸o chÝnh x¸c. Tuy nhiªn, Trung Quèc ®ang thi hµnh chÝnh s¸ch h¹n chÕ khai th¸c vµ t¨ng c­êng nu«i trång. Trong c¸c thêi kú Trung Quèc cÊm khai th¸c h¶i s¶n tÊt yÕu nhu cÇu nhËp khÈu sÏ t¨ng lªn. Tuy nhiªn, hä chØ nhËp khÈu nguyªn liÖu th« lµ chÝnh. EU lµ mét trong nh÷ng miÒn ®Êt “qu¶ vµng” ®èi víi c¸c nhµ xuÊt khÈu vµ nhiÒu ngµnh s¶n xuÊt cña ViÖt Nam. Riªng xuÊt khÈu thuû s¶n sau khi xÕp 18 doanh nghiÖp xuÊt khÈu thuû s¶n vµo nhãm 1 trong th¸ng 3 n¨m 2004 trong ®ã cã c«ng ty cæ phÇn chÕ biÕn vµ xuÊt nhËp khÈu thñy s¶n §¹i An, EU còng ®· cho phÐp xuÊt khÈu nhuyÔn thÓ hai m¶nh vá cña ViÖt Nam vµo nhãm 1, nh­ng d­êng nh­ cßn ch­a ®ñ thêi gian ®Ó sù thay ®æi vÒ l­îng nµy t¹o nªn sù t¨ng tr­ëng ®¸ng kÓ cho xuÊt khÈu thuû s¶n sang thÞ tr­êng nµy. Hµn Quèc vµ §µi Loan còng lµ hai thÞ tr­êng truyÒn thèng tiªu thô thuû s¶n cña c«ng ty. Hai thÞ tr­êng nµy nhËp khÈu c¸c lo¹i c¸ bß, c¸ c¬m, c¸ ngõ v.v .. 3. MÆt hµng xuÊt khÈu chÝnh cña c«ng ty cæ phÇn chÕ biÕn vµ xuÊt nhËp khÈu thñy s¶n §¹i An . §Êt n­íc ta n«ng nghiÖp chiÕm ®a phÇn nªn viÖc ph¸t huy tiÒm n¨ng vÒ lÜnh vùc chÕ biÕn n«ng - thñy s¶n lµ ®iÒu kiÖn hiÓn nhiªn cña mét n­íc ®ang ph¸t triÓn víi chñ tr­¬ng CNH, H§H ®Êt n­íc B¶ng 2.7 §ãng gãp cña thñy s¶n ®èi víi n«ng s¶n ë ViÖt Nam N¨m 2002 2003 2004 Tû lÖ % so víi n«ng s¶n 39,5 39,6 39.1 (Nguån: Bµi “Mét sè vÊn ®Ò trong s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng thñy s¶n ë n­íc ta” cña Lª Sü H¶i, t¹p chÝ thuû s¶n sè th¸ng 6/2004) Nh×n ë b¶ng trªn, ta thÊy sù ®ãng gãp cña thuû s¶n ®èi víi n«ng s¶n hµng n¨m kh«ng ph¶i lµ nhá. Song mét ®iÒu ®¸ng tiÕc lµ cho ®Õn nay c¸c mÆt hµng thuû s¶n xuÊt khÈu chñ yÕu vÉn lµ c¸c lo¹i hµng kh« míi qua s¬ chÕ nªn gi¸ trÞ kh«ng cao. B¶ng 2.8. Tû lÖ cña c¸c mÆt hµng thuû s¶n xuÊt khÈu Lo¹i hµng 2002 (%) 2003 (%) 2004(%) Hµng kh« 7 5 5 C¸ ®«ng l¹nh 10 8 12 T«m ®«ng l¹nh 59 35 30 NhuyÔn thÓ ®«ng l¹nh 11 9 15 C¸c lo¹i kh¸c 13 43 38 (Nguån: Bµi “Mét sè vÊn ®Ò trong s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng thñy s¶n ë n­íc ta” cña Lª Sü H¶i, t¹p chÝ TS sè 6/2004) Nh­ vËy, cã thÓ thÊy r»ng xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu cña thÞ tr­êng, tõ tiÒm n¨ng kinh tÕ thuû s¶n , c¸ t«m vµ c¸c h¶i s¶n th©n mÒm… ®· trë thµnh s¶n phÈm xuÊt khÈu chÝnh cña c«ng ty ®­îc ­a chuéng trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng NhËt B¶n, Mü. - T«m ®«ng: Cã khèi l­îng xuÊt khÈu kho¶ng 4 ngh×n tÊn n¨m 2004, t¨ng so víi n¨m 2003 t­¬ng ®­¬ng lµ 3,3%. Râ rµng t«m ®«ng xuÊt khÈu n¨m 2004 cña c«ng ty ®· cã chÊt l­îng cao h¬n nhiÒu so víi n¨m 2003. Gi¸ t«m xuÊt trung b×nh cña chóng ta n¨m 2004 lªn tíi 9,5 USD/kg, cao h¬n 24% so víi gi¸ n¨m 2003 (7,9 USD/kg). Sù t¨ng gi¸ nµy, mét phÇn do thuËn lîi cña thÞ tr­êng t«m thÕ giíi, nh­ng mÆt quan träng h¬n lµ do c¬ cÊu mÆt hµng t«m cña ta ®· chuyÓn m¹nh sang c¸c d¹ng s¶n phÈm chÕ biÕn cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao, lµ nh÷ng mÆt hµng cã møc gi¸ t¨ng m¹nh nhÊt trªn thÞ tr­êng. T«m ®«ng xuÊt khÈu n¨m 2004 ®· cã thay ®æi víi c¸n c©n nghiªng vÒ c¸c mÆt hµng kh¸c ngoµi t«m ®«ng. NhËt B¶n vÉn lµ thÞ tr­êng nhËp khÈu t«m ®«ng lín cña c«ng ty. VÒ khèi l­îng, møc nhËp tõ c«ng ty kh«ng t¨ng lªn lµ bao (n¨m 2003 lµ 2,3 ngh×n tÊn), nh­ng gi¸ trÞ t¨ng lªn nhiÒu do gi¸ t«m n¨m 2004 ë NhËt t¨ng lªn vµ chÊt l­îng t«m cña c«ng ty còng ®­îc c¶i thiÖn h¬n. ThÞ tr­êng t«m NhËt B¶n chiÕm 4,7% gi¸ trÞ xuÊt khÈu t«m cña c«ng ty (n¨m 2004. Gi¸ t«m trung b×nh cña c«ng ty t¹i thÞ tr­êng NhËt còng cßn rÊt thÊp so víi gi¸ t«m cña c¸c c«ng ty ë Th¸i Lan, In®«nªxia, thËm chÝ cßn thÊp h¬n c¶ gi¸ t«m trung b×nh cña toµn thÞ tr­êng NhËt B¶n. Mü vÉn lµ thÞ tr­êng lín thø hai víi t«m xuÊt khÈu ViÖt Nam. N¨m 2004 Mü nhËp tõ ViÖt Nam 3,4 ngh×n tÊn t«m ®«ng. §©y lµ b­íc tiÕn v­ît bËc so víi n¨m 2003. ThÞ tr­êng Mü ®· chiÕm 35% gi¸ trÞ xuÊt khÈu t«m cña ViÖt Nam. §iÒu rÊt ®¸ng chó ý lµ gi¸ t«m trung b×nh cña ViÖt Nam t¹i Mü rÊt cao, tíi 14,9 USD/kg lµ møc cao nhÊt ë thÞ tr­êng nµy, do phÇn lín lµ t«m chÕ biÕn víi chÊt l­îng cao. Tuy nhiªn, thÞ phÇn t«m cña c«ng ty t¹i thÞ tr­êng t«m sè 1 thÕ giíi nµy cßn rÊt nhá, b»ng 0,15% trong sè c¸c n­íc xuÊt khÈu t«m vµo Mü. Nh­ vËy thÞ tr­êng NhËt vµ Mü ®· chiÕm ®a sè gi¸ trÞ xuÊt khÈu t«m ®«ng cña c«ng ty trong n¨m 2004. EU lµ thÞ tr­êng nhËp khÈu t«m lín thø ba thÕ giíi. Riªng T©y Ban Nha h»ng n¨m nhËp khÈu gÇn 100 ngh×n tÊn, Ph¸p 70 ngh×n tÊn t«m. §iÒu ®¸ng tiÕc lµ t«m ®«ng c«ng ty xuÊt sang EU n¨m 2000 chØ vÎn vÑn cã 2,47 ngh×n chiÕm tû träng qu¸ nhá bÐ. - C¸: N¨m n¨m gÇn ®©y, tèc ®é t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu c¸ nhanh nhÊt so víi tÊt c¶ c¸c nhãm hµng thuû s¶n xuÊt khÈu, thËm chÝ cßn cao h¬n t«m – mÆt hµng chñ yÕu, chiÕm tØ träng lín nhÊt trong c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu cña c«ng ty , ®¹t møc t¨ng tr­ëng b×nh cao hµng n¨m. Trong nh÷ng n¨m2001-2004, gi¸ trÞ xuÊt khÈu c¸ ®¹t kho¶ng trªn 7-10 triÖu USD vµ chiÕm tØ träng gÇn 7,3% trong tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam, trong ®ã s¶n phÈm c¸ ngõ chiÕm khèi l­îng kh¸ lín. N¨m 2004, xuÊt khÈu c¸ ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng kû lôc, t¨ng 72% so víi n¨m 2001. B­íc nh¶y vät nµy cã thÓ ghi nhËn ë hai mÆt ë hai mÆt hµng t­¬ng ®èi quan träng lµ c¸ tra/basa vµ c¸ ngõ ®«ng l¹nh. §©y lµ n¨m th©m nhËp hiÖu qu¶ nhÊt vµo thÞ tr­êng Mü, sau nh÷ng n¨m khai ph¸ vµ thö nghiÖm . N¨m 2003, xuÊt khÈu c¸ chiÕm trªn 17% tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty, so víi n¨m 2002, t¨ng 20,2% so víi n¨m tr­íc nªn gi¸ trÞ xuÊt khÈu c¸ ®¹t kh¸ cao, víi trªn 310,07 triÖu USD – t¨ng 35%. N¨m 2004, xuÊt khÈu c¸ ®· v­¬n lªn ®¹t gÇn 23% tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty víi gÇn 8 triÖu USD, t¨ng 49,3% so víi n¨m tr­íc. N¨m 2003 vµ 2004 lµ 2 n¨m cã nhiÒu biÕn ®éng lín vÒ thÞ tr­êng vµ cã nhiÒu biÕn cè chÝnh trÞ, x· héi ë mét sè n­íc lín, ¶nh h­ëng ®Õn tiªu thô thuû s¶n. Bªn c¹nh ®ã lµ vÊn ®Ò d­ l­îng kh¸ng sinh trªn thÞ tr­êng EU. Ba nguyªn nh©n chÝnh ®Ó xuÊt khÈu c¸ gi÷ ®­îc søc t¨ng tr­ëng m¹nh trong giai ®o¹n nµy lµ s¶n phÈm c¸ th­êng cã møc gi¸ võa ph¶i, phï hîp víi møc gi¸ võa ph¶i, phï hîp víi møc chi tiªu cña ®¹i ®a sè ng­êi tiªu dïng bËc trung vµ thÊp h¬n; s¶n phÈm dÔ chÕ biÕn phï hîp víi thÞ hiÕu tiªu dïng cña kh¸ch hµng hiÖn ®¹i; s¶n phÈm khai th¸c c¸ biÓn trªn thÕ giíi kh«ng t¨ng trong khi c¸c thÞ tr­êng lín vÉn cã nhu cÇu cao. VÒ c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu chÝnh cña c¸, c¸ ®«ng l¹nh, c¸c loµi cã gi¸ trÞ xuÊt lín lµ c¸ tra/basa, c¸ ngõ, c¸ bß, c¸ c¬m, c¸ thu, c¸ nu, c¸ mèi, c¸ b¬n l­ìi tr©u, c¸ mó... trong ®ã c¸ tra/basa vµ c¸ ngõ lµ 2 loµi xuÊt khÈu cã gi¸ trÞ rÊt lín. N¨m 2004 xuÊt khÈu c¸ tra/basa ®¹t trªn 4 triÖu USD, c¸ ngõ ®¹t 2 triÖu USD (ch­a kÓ c¸c s¶n phÈm ®å hép vµ mét sè loµi kh¸c). §¸ng chó ý lµ c¸ biÓn chiÕm tØ träng lín trong tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu vµ gi¸ mét sè loµi cao h¬n rÊt nhiÓu so víi c¸ nu«i. §©y lµ nguån cung cÊp ®­îc hÇu hÕt c¸c thÞ tr­êng ­a chuéng bëi h­¬ng vÞ ngon tù nhiªn vµ kh«ng cã vÊn ®Ò vÒ d­ l­îng ho¸ chÊt. - C¸c s¶n phÈm kh¸c: Ngoµi nh÷ng s¶n phÈm chñ lùc trªn, nh÷ng s¶n phÈm xuÊt khÈu thuû s¶n kh¸c cña c«ng ty còng ®ãng mét vai trß tÝch cùc vµo bøc tranh s¸ng sña cña xuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty cæ phÇn chÕ biÕn vµ xuÊt nhËp khÈu thñy s¶n §¹i An n¨m 2002, ®Æc biÖt lµ nh÷ng mÆt hµng thùc phÈm chÕ biÕn, cua ghÑ, ®Æc s¶n biÓn. Trong 11 th¸ng cña n¨m 2002, “c¸c nhãm s¶n phÈm nµy ®¹t kim ng¹ch trªn 2,79 triÖu ®«la, t¨ng trªn 20% so víi cïng kú n¨m ngo¸i, chiÕm tû träng 1,15 trong kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n”. Tuy nhiªn, ®iÒu ®¸ng mõng cho nhãm hµng nµy lµ “Uû ban ch©u ¢u (EC) cho phÐp xuÊt khÈu nhuyÔn thÓ hai m¶nh vá sang thÞ tr­êng EU” . TÝnh ®Õn nay, Uû ban ch©u ¢u míi c«ng nhËn 15 n­íc ®ñ tiªu chuÈn xuÊt khÈu nhuyÔn thÓ hai m¶nh vá vµ c«ng ty cæ phÇn chÕ biÕn vµ xuÊt nhËp khÈu thñy s¶n §¹i An cña ViÖt Nam lµ mét c«ng ty trong ®ã. Nh÷ng kÕt qu¶ trªn ®­îc coi lµ th¾ng lîi cña viÖc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng. §©y lµ xu h­íng tÝch cùc cÇn ®­îc tiÕp tôc duy tr× vµ ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m tiÕp theo ®èi víi chiÕn l­înc ph¸t triÓn xuÊt khÈu cña c«ng ty. 4. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty . a. Sè l­îng vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu. B¶ng 2.9 XuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty thêi kú 1994 - 2004 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Kim ng¹ch (tr USD) 2,05 2,68 3,56 2,50 3,70 2,80 3,58 4,71 4,79 5,83 5,92 Sè l­îng (ngh×n tÊn) 6,1 6,3 7,2 7,1 7,7 6,5 7,3 8,1 8,2 8,8 8,9 Nguån:B¸o c¸o tæng kÕt kinh doanh cña c«ng ty N¨m 1994 kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty ®¹t 2,05 triÖu USD ®Õn n¨m 2004 ®¹t 5,92 triÖu ®«la, mét con sè kû lôc, nh­ vËy trong vßng 10 n¨m 1994-2004 xuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty ®· t¨ng rÊt nhanh, møc t¨ng xuÊt khÈu trung b×nh hµng n¨m ®¹t 18% cßn nÕu so víi møc xuÊt khÈu. Nh­ vËy, tæng khèi l­îng thuû s¶n xuÊt khÈu cña c«ng ty n¨m 200 víi 8,9 ngh×n tÊn, gi¸ trÞ 5,92 triÖu USD, t¨ng 1.54% so víi n¨m 2003 lµ mét trong nh÷ng møc t¨ng tr­ëng nhanh cña c«ng ty. Bªn c¹nh ®ã, nÕu ®em so s¸nh tèc ®é ph¸t triÓn vµ tèc ®é t¨ng cña s¶n xuÊt thuû s¶n hµng n¨m thêi kú n¨m n¨m gÇn ®©y lµ trªn 4% th× ta sÏ thÊy râ vai trß cña xuÊt khÈu thuû s¶n trong viÖc thóc ®Èy s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty. Cßn nÕu so víi tèc ®é t¨ng tr­ëng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng thuû s¶n cña thÕ giíi lÇn l­ît lµ 4.3% vµ 10% th× xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam nãi riªng vµ c«ng ty cæ phÇn chÕ biÕn vµ xuÊt nhËp khÈu thñy s¶n §¹i An nãi chung lµ mét trong nh÷ng ngµnh ®ang ph¸t triÓn ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ n­íc nhµ ®Æc biÖt lµ ®ãng gãp vµo viÖc hiÖn ®¹i ho¸ ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam. Bªn c¹nh ®ã, thÞ tr­êng xuÊt khÈu cho thuû s¶n cña c«ng ty ngµy cµng më réng. Vµo nh÷ng n¨m 90, c«ng ty chØ cã c¸c thÞ tr­êng xuÊt khÈu truyÒn thèng nh­ : NhËt, ASEAN,Trung quèc. Nh­ng ®Õn n¨m nh÷ng n¨m 2000 c«ng ty ®· cã thÓ xu¸t khÈu sang c¸c thÞ tr­êng míi, khã tÝnh h¬n lµ EU, Mü. §©y lµ nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc rÊt quan träng ®Ó c«ng ty cñng cè, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu thuû s¶n B¶ng 2.11. Kim ng¹ch xuÊt khÈu T«m vµ C¸ cña c«ng ty n¨m 2004 ThÞ tr­êng T«m C¸ Khèi l­îng (1000TÊn) Gi¸ trÞ (TriÖu USD) Khèi l­îng (1000TÊn) Gi¸ TrÞ (TriÖu USD) Mü 3.2 3.04 3.01 2.92 NhËt 2.3 2.21 2.4 2.21 Trung Quèc & Hång K«ng 1.8 2.01 1.4 1.34 ASEAN 0.3 0.27 1.01 0.96 EU 0.9 0.81 0.75 0.82 C¸c n­íckh¸c 0.4 0.32 0.33 0.25 Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt hµng n¨m cña c«ng ty N¨m 2002 ®Õn 2004 sau mét thêi gian triÓn khai ®ång bé c¸c ch­¬ng tr×nh: “Ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn nu«i trång thuû s¶n”; “Ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn xuÊt khÈu thuû s¶n”; “Chñ ch­¬ng ph¸t triÓn khai th¸c h¶i s¶n xa bê vµ æn ®Þnh khai th¸c vïng gÇn bê; t¨ng c­êng thu hót vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t­; n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña hµng thuû s¶n ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng quèc tÕ”, hµng thuû s¶n nãi chung vµ t«m nãi riªng cña ViÖt Nam nãi chung vµ c«ng ty cæ phÇn chÕ biÕn vµ xuÊt nhËp khÈu thñy s¶n §¹i An nãi riªng ®· cã b­íc nh¶y vät vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. Gi¸ t«m xuÊt khÈu trung b×nh cña c«ng ty ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ. Sù t¨ng gi¸ nµy, mét phÇn lµ do c¬ cÊu mÆt hµng t«m cña c«ng ty ®· chuyÓn m¹nh sang c¸c d¹ng s¶n phÈm chÕ biÕn gi¸ trÞ gia t¨ng, lµ nh÷ng mÆt hµng cã møc gi¸ t¨ng m¹nh nhÊt trªn thÞ tr­êng. Nh­ng mÆt kh¸c quan träng kh«ng kÐm, lµ do c«ng ty ®· biÕt ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i, thay ®æi c¬ cÊu thÞ tr­êng hîp lý. §iÓn h×nh lµ thÞ tr­êng Mü, vµo n¨m 2004 t«m ®«ng chiÕm tû träng ¸p ®¶o trong c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu cña ta sang Mü víi 3.02 ngh×n tÊn , gi¸ trÞ 3.04 triÖu USD. RÊt Ýt c¸c c«ng ty xuÊt khÈu thuû s¶n sang Mü l¹i cã tû lÖ mÆt hµng t«m ®«ng lín nh­ cña c«ng ty. Bªn c¹nh t«m lµ mÆt hµng c¸ còng cã nh÷ng chuyÓn biÕn rÊt m¹nh trong viÖc xuÊt khÈu sang c¸c thÞ tr­êng kh¸c nhau. Cô thÓ, víi thÞ tr­êng lín nhÊt lµ Mü n¨m 2004 c«ng ty xuÊt khÈu kho¶ng 3.01 ngh×n tÊn ®¹t gi¸ trÞ 3.92 triÖu. ThÞ tr­êng lín thø hai cña xuÊt khÈu c¸ cña c«ng ty sau Mü lµ NhËt. N¨m 2002, c«ng ty xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng nµy kho¶ng 2.4 ngh×n tÊn c¸ c¸c lo¹i ®¹t gi¸ trÞ 2.21 triÖu USD. §iÒu nµy cµng chøng tá xuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty ®ang tõng b­íc ph¸t triÓn, thÓ hiÖn hiÖu qu¶ kinh tÕ cao sau mét kho¶ng thêi gian yÕu kÐm trong viÖc xuÊt khÈu còng nh­ t¹o ®­îc hiÖu qu¶ trong viÖc nµy. III./ §¸nh Gi¸ Ho¹t ®éng xuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty cæ phÇn chÕ biÕn vµ xuÊt nhËp khÈu thñy s¶n §¹i An N­íc ta cã vÞ trÝ ®Þa lý vµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn ­u ®·i nªn rÊt thuËn lîi cho viÖc khai th¸c, nu«i trång thuû s¶n. §©y còng lµ tiÒn ®Ò cho ngµnh thuû s¶n ph¸t triÓn vµ thu ®­îc nhiÒu thµnh tùu to lín. Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i kh«ng cã nh÷ng khã kh¨n, tån t¹i mµ ngµnh thuû s¶n vÉn ph¶i ®ang ®èi mÆt vµ t×m ph­¬ng ¸n gi¶i quyÕt. 1. Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc. 1.1 XuÊt khÈu thuû s¶n ®· cã sù tiÕn bé vµ ph¸t triÓn toµn diÖn trªn c¸c lÜnh vùc, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, ®ång thêi gãp phÇn b¶o ®¶m an ninh vµ chñ quyÒn trªn biÓn; cã ®ãng gãp lín trong lÜnh vùc xuÊt khÈu; ViÖc khai th«ng thÞ tr­êng ®· thóc ®Èy ph¸t triÓn c¬ së vËt chÊt vµ n¨ng lùc khai th¸c, nu«i trång thuû s¶n, n¨ng lùc hËu cÇn dÞch vô, t¹o viÖc lµm víi thu nhËp ngµy cµng cao cho hµng chôc v¹n lao ®éng, b¶o ®¶m ®êi sèng cña h¬n 3 triÖu ng­êi, lµm chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ vïng n«ng th«n ven biÓn, ®Æc biÖt lµ cña c¸c céng ®ång ng­ d©n vµ n«ng ng­ d©n. Tõ chç lµ mét bé phËn kh«ng lín thuéc khèi kinh tÕ n«ng nghiÖp, víi tr×nh ®é l¹c hËu vµo n¨m 1980, thuû s¶n ®· trë thµnh mét ngµnh kinh tÕ c«ng n«ng nghiÖp cã tèc ®é ph¸t triÓn cao, qui m« ngµy cµng lín, gãp phÇn æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc. Trong thêi gian h¬n mét thËp kû qua, s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty cæ phÇn chÕ biÕn vµ xuÊt nhËp khÈu thñy s¶n §¹i An ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu rÊt kh¶ quan. §Æc biÖt n¨m cuèi cïng cña thÕ kû XX ®· trë thµnh mét trong nh÷ng c«ng ty xuÊt khÈu thuû s¶n lín nhÊt nh× ViÖt Nam, kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n ®· t¨ng v­ît bËc 1.2 XuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ chñ ®¹o Trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµ b­íc ®Çu x¸c ®Þnh ®­îc vÞ trÝ cã ý nghÜa chiÕn l­îc trªn thÞ tr­êng thuû s¶n thÕ giíi. MÆt kh¸c, xuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty còng gãp phÇn n©ng cao uy tÝn cña hµng xuÊt khÈu ViÖt Nam, më réng quan hÖ bu«n b¸n víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi. Kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n n¨m 2002 ®¹t 5.92 triÖu USD, chiÕm tû träng cao trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu. N¨m 2004 lµ n¨m thµnh c«ng cña c«ng ty xuÊt khÈu thuû s¶n trong viÖc kh«i phôc, t×m kiÕm vµ më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu thuû s¶n. §Õn nay, hµng thuû s¶n xuÊt khÈu cña c«ng ty ®· cã mÆt ë trªn 20 n­íc, ®­îc ®¸nh gi¸ ®ñ tiªu chuÈn xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng EU, B¾c Mü. Theo quyÕt ®Þnh cña céng ®ång chung ch©u ¢u (EC): “Tæ chøc cña ViÖt Nam cã thÈm quyÒn trong viÖc chøng nhËn chÊt l­îng, ®iÒu kiÖn an toµn vÖ sinh thùc phÈm cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thñy s¶n lµ Trung t©m kiÓm tra chÊt l­îng vÒ vÖ sinh thñy s¶n (NAFIQACEN). §iÒu nµy kh¼ng ®Þnh uy tÝn cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thñy s¶n cña ViÖt Nam, uy tÝn vÒ chÊt l­îng cña c¸c mÆt hµng thñy s¶n vµ uy tÝn cña NAFIQACEN trªn tr­êng quèc tÕ ” . Nh­ vËy, ViÖt Nam ®­îc phÐp xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm thuû s¶n tõ c¸c doanh nghiÖp ®· ®­îc phª chuÈn víi t­ c¸ch lµ mét n­íc thuéc danh s¸ch 1 c¸c n­íc ®­îc phÐp xuÊt khÈu thuû s¶n vµo thÞ tr­êng EU. Tr­íc m¾t, EU ®· chÊp thuËn 18 doanh nghiÖp trªn 33 doanh nghiÖp ®· kiÓm tra ®ñ ®iÒu kiÖn trong ®ã cã c«ng ty cæ phÇn chÕ biÕn vµ xuÊt nhËp khÈu thñy s¶n §¹i An . C¸c doanh nghiÖp cßn l¹i ®Þnh kú NAFIQACEN ®Ö tr×nh lªn EC ®Ó ®­îc bæ sung thªm vµo Danh s¸ch 1. Ngoµi nh÷ng g× ®· ®¹t ®­îc ë trªn, c«ng ty cæ phÇn chÕ biÕn vµ xuÊt nhËp khÈu thñy s¶n §¹i An còng kh«ng ngõng tæ chøc, tham gia vµo nh÷ng ho¹t ®éng bæ Ých ®Ó n©ng cao vai trß vµ vÞ trÝ cña m×nh. Mét trong c¸c ho¹t ®éng tÝch cùc cña ngµnh lµ viÖc tham gia c¸c Héi chî triÓn l·m quèc tÕ thñy s¶n diÔn ra t¹i Trung t©m Kasati thµnh phè Hå ChÝ Minh tõ 5/2 ®Õn 8/2/2003. Héi chî ®· thu hót 100 ®¬n vÞ trong vµ ngoµi n­íc tham dù giíi thiÖu nhiÒu thiÕt bÞ c«ng nghÖ vµ mÆt hµng míi”, “®iÒu bÊt ngê lµ héi chî ®· thu hót kh¸ ®«ng ng­êi ®Õn dù ngay trong ngµy khai m¹c. C¸c mÆt hµng thñy s¶n chÕ biÕn vµ c¸c mÆt hµng kh« ®Òu b¸n rÊt ch¹y v× ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng trong dÞp tÕt” . 1.3 Thµnh c«ng trong c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ngµnh thuû s¶n nãi chung vµ cña c«ng ty cæ phÇn chÕ biÕn vµ xuÊt nhËp khÈu thñy s¶n §¹i An nãi riªng gãp phÇn vµo qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ cña c¶ n­íc. Trong chÕ biÕn thuû s¶n, ®· tõng b­íc kh¾c phôc t×nh tr¹ng lao ®éng thñ c«ng lµ chÝnh sang sö dông m¸y mãc c«ng nghÖ kh¸ hiÖn ®¹i vµ ®ång bé. C«ng ty ®· ®­a mét sè khoa häc c«ng nghÖ míi vµo s¶n xuÊt, nhê ®ã kÐo dµi thêi gian gi÷ chÊt l­îng vµ ®é t­¬i sèng cña hµng thuû s¶n; t¹o ra nhiÒu chñng lo¹i hµng ho¸, träng l­îng, mÉu m· víi chÊt l­îng tèt, sè l­îng nhiÒu, gi¸ thµnh h¹ phôc vô nhu cÇu ¨n ngay, nÊu ¨n rÊt tiÖn dông cña ng­êi tiªu dïng vµ n©ng cao gi¸ trÞ hµng thuû s¶n, më réng thÞ tr­êng tiªu thô. LÜnh vùc nu«i trång thuû s¶n ®· ph¸t triÓn kh¸ m¹nh mÏ vµ v÷ng ch¾c, tõng b­íc ®Èy lïi nu«i trång manh món, tù ph¸t theo lèi thñ c«ng truyÒn thèng dùa vµo thiªn nhiªn sang nu«i trång cã quy ho¹ch víi khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i h¬n, c«ng ty ®· ®Çu t­ vèn cho ng­êi lao ®éng ®Ó gióp hä cã ®iÒu kiÖn nu«i trång thuû hai s¶n vµ trùc tiÕp thu mua cho hä. Trong dÞch vô hËu cÇn nghÒ c¸, nhê cã trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i vµ øng dông khoa häc c«ng nghÖ míi c«ng ty ®· quyÕt ®Þnh ®Çu t­ thªm vèn cho ng­êi d©n, më ra nhiÒu ngµnh nghÒ míi phôc vô c¸c kh©u nu«i trång, khai th¸c, chÕ biÕn víi chÊt l­îng tèt h¬n; cung cÊp nhiÒu ph­¬ng tiÖn phôc vô nu«i trång c«ng nghiÖp, c«ng nghÖ söa tµu thuyÒn, s¶n xuÊt ng­ l­íi cô ph¸t triÓn, hÖ thèng c¶ng c¸ ®­îc ®Çu t­ n©ng cÊp hiÖn ®¹i h¬n. 1.4 X©y dùng vµ ®µo t¹o ®­îc mét ®éi ngò c¸c nhµ doanh nghiÖp thuû s¶n. XuÊt hiÖn nhiÒu tÊm g­¬ng, nhiÒu m« h×nh s¶n xuÊt xuÊt s¾c, ®Çy tÝnh n¨ng ®éng, s¸ng t¹o. Ngoµi ®éi ngò c¸n bé trong c«ng ty cã kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cßn cã hµng tr¨m kü s­ giái, hµng v¹n c«ng nh©n lµnh nghÒ. §éi ngò nµy cã nhiÖt t×nh vµ ý chÝ v­¬n lªn m¹nh mÏ, lµ lùc l­îng cã vÞ trÝ quan träng trong giai ®o¹n ph¸t triÓn s¾p tíi. Trong 15 n¨m qua còng ®· xuÊt hiÖn mét thÕ hÖ ng­ d©n míi, ®«ng ®¶o, cã tri thøc kü thuËt vµ kinh nghiÖm gãp phÇn tÝch cùc vµo s¶n xuÊt vµ b¶o qu¶n nguyªn liÖu cho c«ng ty. C«ng ty ®· ®Çu t­ c¶i t¹o n©ng cÊp nhµ x­ëng, ®æi míi trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ, ¸p dông c¸c hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng vµ an toµn vÖ sinh phï hîp víi yªu cÇu thÞ tr­êng thÕ giíi. Víi nh÷ng thµnh tùu trªn, c«ng ty cæ phÇn chÕ biÕn vµ xuÊt nhËp khÈu thñy s¶n §¹i An ®· gãp phÇn kh«ng nhá vµo c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n­íc nhµ. Riªng vÒ xuÊt khÈu thuû s¶n, kh«ng nh÷ng hµng n¨m mang vÒ cho ®Êt n­íc nhiÒu ngo¹i tÖ mµ cßn gãp phÇn ®­a ViÖt Nam héi nhËp nhanh h¬n vµo khu vùc vµ thÕ giíi th«ng qua sù n¨ng ®éng cña c¸c doanh nghiÖp trong ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm xuÊt khÈu còng nh­ thÞ tr­êng xuÊt khÈu, t¨ng c­êng c¸c quan hÖ hîp t¸c, hiÓu biÕt lÉn nhau vµ n©ng cao uy tÝn cña ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ. 2. Nh÷ng mÆt cßn tån t¹i. 2.1 ThÞ tr­êng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam nãi chung vµ cña c«ng ty cæ phÇn chÕ biÕn vµ xuÊt nhËp khÈu thñy s¶n §¹i An nãi riªng ch­a ph¶i lµ thÞ tr­êng nhËp khÈu träng ®iÓm cña thÕ giíi, nhiÒu thÞ tr­êng cßn thiÕu æn ®Þnh, trong khi nhiÒu thÞ tr­êng rÊt cã tiÒm n¨ng l¹i ch­a ®­îc khai th¸c triÖt ®Ó. ThÞ tr­êng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ch­a ph¶i lµ thÞ tr­êng nhËp khÈu träng ®iÓm cña thÕ giíi, ngoµi NhËt B¶n. Nh­ vËy, so víi c¸c nhµ xuÊt khÈu kh¸c th× ViÖt Nam hiÖn ®ang gÆp nh÷ng bÊt lîi vÒ mÆt thÞ tr­êng. ViÖc t¨ng nhanh xuÊt khÈu sang Mü, EU míi chØ ë giai ®o¹n ®Çu. ChØ riªng ®èi víi thÞ tr­êng Mü, c«ng ty ®· ph¶i c¹nh tranh víi mét sè ®èi thñ cã kh¶ n¨ng khai th¸c, chÕ biÕn, tiªu thô lín nh­ c¸c c«ng ty thuéc Th¸i lan, £-qua-®o, Mª-hi-c«, Ên §é, Trung Quèc, B¨ng-la-®Ðt, In-®«-nª-xi-a, Ma-lai-xi-a… trong ®ã, c¸c c«ng ty cña Th¸i Lan ®ang ®­îc ®¸nh gi¸ “lµ n­íc dÉn ®Çu thÕ giíi vÒ xuÊt khÈu thñy s¶n vµ lµ nhµ cung cÊp lín vÒ t«m vµ c¸ ngõ hép cho thÞ tr­êng Mü. S¶n phÈm cña c¸c c«ng ty Th¸i lan chÊt l­îng cao, bao gãi ®Ñp, gi¸ c¶ hîp lý, phï hîp víi yªu cÇu cña thÞ tr­êng Mü” . CÇn chó ý r»ng n¨m 2004, mét trong nh÷ng nguyªn nh©n quan träng khiÕn xuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty cã b­íc nh¶y vät lµ do thÞ tr­êng thuû s¶n thÕ giíi cã nhiÒu thuËn lîi. Khi n­íc ta ®­îc mïa lín vÒ t«m nu«i th× c¸c n­íc T©y b¸n cÇu l¹i mÊt mïa lín t¹o ra sù thiÕu hôt kho¶ng 100 ngh×n tÊn trªn thÞ tr­êng t«m mµ chñ yÕu lµ thÞ tr­êng Mü, ®iÒu nµy rÊt thuËn lîi cho c«ng ty . Trong thêi gian tíi, møc ®é c¹nh tranh sÏ gay g¾t h¬n nhiÒu. ThÝ dô, t«m nu«i cña Ecua®o, Mªhic« … cã thÓ ch­a håi phôc ngay ®­îc møc tr­íc ®©y, nh­ng c¸c n­íc nh­ Brazil, Pªru … ®ang thùc thi c¸c dù ¸n nu«i t«m rÊt lín vµ ®Çy tham väng. S¶n l­îng t«m nu«i cña T©y b¸n cÇu ch¾c sÏ t¨ng tr­ëng nhanh. C¸c n­íc nu«i t«m ë ch©u ¸ nh­ Trung Quèc, Ên §é, In®«nªxia, Th¸i Lan, B¨ngla®Ðt … còng lµ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh ®¸ng gêm víi c«ng ty . Trung Quèc gÇn ®©y s¶n xuÊt hµng n¨m gÇn 1 triÖu tÊn t«m víi gi¸ thÊp. Tr­íc ®©y hä lÊy thÞ tr­êng néi ®Þa lµ chÝnh, nh­ng n¨m 2004 ®· cã nhiÒu dÊu hiÖu cho thÊy hä ®· quay l¹i thÞ tr­êng xuÊt khÈu. §©y râ rµng lµ ®èi thñ nÆng ký cho c«ng ty trong thêi gian tíi vÒ xuÊt khÈu t«m. Víi thÞ tr­êng EU, ®©y lµ mét thÞ tr­êng giµu tiÒm n¨ng, tuy nhiªn chiÕm tû träng xuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty rÊt nhá n¨m 2004. Nh­ vËy, dï c«ng ty ®· ®­îc c«ng nhËn ®ñ tiªu chuÈn xuÊt khÈu thuû s¶n sang EU nh­ng d­êng nh­ cßn ch­a ®ñ thêi gian ®Ó sù thay ®æi vÒ l­îng nµy t¹o nªn sù t¨ng tr­ëng ®¸ng kÓ cho xuÊt khÈu, thuû s¶n sang thÞ tr­êng nµy. Nh÷ng n¨m võa qua, ngoµi Mü vµ EU, thÞ tr­êng xuÊt khÈu chñ yÕu cña c«ng ty lµ NhËt B¶n, §µi Loan, Singapore, Th¸i Lan, Trung Quèc, Hång K«ng… §iÒu ®¸ng chó ý lµ mét sè thÞ tr­êng xuÊt khÈu cña ta lµ nh÷ng b¹n hµng trung gian; ch¼ng h¹n n¨m 2002, trªn 20% l­îng thuû s¶n cña c«ng ty ®­îc tiªu thô t¹i thÞ tr­êng Mü nh­ng kh«ng ph¶i do c«ng ty xuÊt ®i mµ ®­îc t¸i xuÊt tõ c¸c nhµ m¸y cña NhËt, §µi Loan, Singapore, Th¸i Lan… Nh­ vËy, thÞ tr­êng tiªu thô tuy cã tiÒm n¨ng nh­ng l¹i rÊt thiÕu æn ®Þnh. Do vËy, vÊn ®Ò thÞ tr­êng xuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty cÇn ph¶i ®a d¹ng ho¸ h¬n n÷a ®Ó tiÕn tíi x©y dùng ®­îc thÞ phÇn cña s¶n phÈm cña c«ng ty ®­îc æn ®Þnh vµ kh«ng ngõng më réng. 2.2 MÆt hµng xuÊt khÈu ch­a ®a d¹ng ho¸. Chñng lo¹i s¶n phÈm thñy s¶n xuÊt khÈu cña c«ng ty gåm chñ yÕu lµ t«m, c¸ ®«ng l¹nh s¬ chÕ. Tû lÖ s¶n phÈm cã gi¸ trÞ gia t¨ng ch­a cao. ChÊt l­îng s¶n phÈm tuy cã tiÕn bé song vÉn vÊp ph¶i nh÷ng yªu cÇu chÊt l­îng kh¾t khe cña c¸c n­íc nhËp khÈu lín. V× vËy, ®ßi hái c«ng ty ph¶i cã nh÷ng nç lùc lín trong ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm còng nh­ ph¸t triÓn s¶n phÈm míi vµ vÊn ®Ò ®¶m b¶o chÊt l­îng vµ an toµn vÖ sinh hµng thùc phÈm theo tiªu chuÈn HACCP. 2.3 Gi¸ c¶ xuÊt khÈu tuy cã t¨ng nh­ng vÉn thÊp h¬n so víi c¸c c«ng ty thuéc c¸c n­íc trong khu vùc. Gi¸ nh×n chung cña c«ng ty thÊp chØ b»ng kho¶ng 70% møc gi¸ s¶n phÈm cïng lo¹i cña c¸c c«ng ty thuéc Th¸i Lan vµ In®«nexia nh­ng vÉn kh«ng c¹nh tranh trong xuÊt khÈu thuû s¶n: tµi nguyªn thuû s¶n phong phó, ®iÒu kiÖn khÝ hËu ®Êt ®ai thuËn lîi, gi¸ lao ®éng rÎ h¬n so víi c¸c n­íc kh¸c, nh­ng tr×nh ®é khoa häc vµ c«ng nghÖ thÊp, c¬ së h¹ tÇng yÕu kÐm vµ thiÕu kinh nghiÖm trong qu¶n lý khiÕn cho lîi thÕ so s¸nh trong xuÊt khÈu cña c«ng ty gi¶m sót nhiÒu vµ xuÊt khÈu kh«ng ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ mong muèn v× gi¸ thÊp. MÆc dï ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu ®¸ng kÓ, nh­ng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty cßn ch­a t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng tµi nguyªn ®Êt n­íc vµ nÕu so s¸nh víi c¸c n­íc cã tiÒm n¨ng thuû s¶n gièng c«ng ty ( nh­ Th¸i Lan) th× møc ®é chªnh lÖch vÒ tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ tr×nh ®é qu¶n lý lµ rÊt lín, do vËy môc tiªu chiÕn l­îc cña c«ng ty lµ ph¶i ph¸t huy ®­îc nh÷ng tiÒm n¨ng cña thuû s¶n n­íc nhµ vµ ®­a tr×nh ®é c«ng nghÖ s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu thuû s¶n còng nh­ tr×nh ®é qu¶n lý lªn ngang tÇm khu vùc vµ thÕ giíi. Ch­¬ng III Ph­¬ng h­íng vµ gi¶i ph¸p nh»m ®Èy M¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty cæ phÇn chÕ biÕn vµ xuÊt nhËp khÈu thñy s¶n §¹i An I. Môc tiªu vµ ph­¬ng h­íng xuÊt khÈu thuû s¶n Cña c«ng ty cæ phÇn chÕ biÕn vµ xuÊt nhËp khÈu thñy s¶n §¹i An . 1. Môc tiªu C¸c phÇn trong môc nµy ®­îc tæng hîp tõ c¸c b¶n KÕ ho¹ch xuÊt khÈu thêi kú 2000-2005, 1999-2010 cña ngµnh Thuû s¶n – trang Web th«ng tin Bé Thuû s¶n. a. Môc tiªu chung. * N©ng cao gi¸ trÞ vµ s¶n l­îng s¶n phÈm thuû s¶n xuÊt khÈu, t¨ng nhanh kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n, tiÕp tôc gi÷ vÞ trÝ mòi nhän cña kinh tÕ thuû s¶n trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc. * X¸c lËp vÞ trÝ ngµy cµng cao cña s¶n phÈm thuû s¶n cña c«ng ty trªn thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi, xøng ®¸ng víi tiÒm n¨ng thuû s¶n ®Êt n­íc, tõng b­íc lµm chñ thÞ tr­êng thÕ giíi vÒ mét sè s¶n phÈm cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao. * §æi míi c«ng nghÖ vµ kü thuËt mét c¸ch ®ång bé víi c¸c b­íc ®i thÝch hîp trong mét hÖ thèng s¶n xuÊt liªn hoµn tõ t¹o nguyªn liÖu ®Õn chÕ biÕn xuÊt khÈu theo h­íng gi¶m m¹nh xuÊt khÈu s¶n phÈm s¬ chÕ, t¨ng tû träng s¶n phÈm gi¸ trÞ cao vµ gi¸ trÞ gia t¨ng. * §µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý vµ c¸n bé khoa häc kü thuËt, n©ng cao tr×nh ®é lao ®éng nghÒ c¸ ®ñ kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn. b. Môc tiªu ®Õn hÕt n¨m 2005. - §Èy nhanh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ngµnh thñy s¶n, ®­a kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n t¨ng nhanh, ®­a kinh tÕ thñy s¶n ph¸t triÓn thµnh ngµnh mòi nhän trong nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc, t¹o thªm nhiÒu viÖc lµm, gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, c¶i thiÖn bé mÆt n«ng th«n vµ ven biÓn, ®ång thêi gãp phÇn gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ m«i tr­êng sinh th¸i. - G¾n chÕ biÕn, xuÊt khÈu thñy s¶n víi nu«i trång, khai th¸c, b¶o qu¶n nguyªn liÖu vµ tiªu thô s¶n phÈm, t¹o c¬ së v÷ng ch¾c cho s¶n xuÊt vµ khai th¸c cã hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng thñy s¶n, n©ng cao chÊt l­îng, gi¶m gi¸ thµnh, t¨ng hiÖu qu¶ vµ t¨ng tÝch lòy ®Ó t¸i s¶n xuÊt më réng, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh, gi÷ v÷ng vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiªu thô hµng thñy s¶n cña c«ng ty . c. Môc tiªu ®Õn 2010. - Ph¸t triÓn nu«i trång thuû s¶n nh»m ®¶m b¶o an ninh thùc phÈm vµ t¹o nguån nguyªn liÖu chñ yÕu cho xuÊt khÈu. PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010 tæng s¶n l­îng nu«i trång thuû s¶n ®¹t trªn 2.0.000 tÊn, gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t trªn 25.000.000 USD, t¹o viÖc lµm vµ thu nhËp cho kho¶ng 2000 ng­êi; gãp phÇn tÝch cùc vµo ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Êt n­íc vµ an ninh ven biÓn. 2. Ph­¬ng h­íng xuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty . 2.1 Ph¸t triÓn thªm nhiÒu mÆt hµng thuû s¶n míi cho xuÊt khÈu. Trong c¬ cÊu hµng thuû s¶n xuÊt khÈu cña thÕ giíi hiÖn nay, kho¶ng 75% lµ d¹ng s¶n phÈm c¸ t­¬i, ­íp ®«ng, ®«ng l¹nh vµ gi¸p x¸c, nhuyÔn thÓ t­¬i, ­íp ®«ng, ®«ng l¹nh, ( riªng gi¸p x¸c vµ nhuyÔn thÓ 33%-35%) råi ®Õn s¶n phÈm ®å hép thuû s¶n h¬n 15%, cßn d¹ng kh«, muèi,hun khãi chiÕm h¬n 5% dÇu c¸ vµ bét c¸ céng l¹i xÊp xØ 5%. Cßn c¬ cÊu xuÊt khÈu cña c«ng ty thêi gian qua kho¶ng 90%lµ d¹ng s¶n phÈm thuû s¶n t­¬i, ­íp ®«ng, ®«ng l¹nh (riªng gi¸p x¸c vµ nhuyÔn thÓ 80-85%). Sù mÊt c©n ®èi vÒ c¬ cÊu d¹ng s¶n phÈm xuÊt khÈu nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn mét mÆt ph¶n ¸nh thÕ so s¸nh cña c«ng ty trong xuÊt khÈu thuû s¶n mÆt kh¸c l¹i thÓ hiÖn sù yÕu cña ngµnh , nh­ng ®©y còng lµ tiÒm n¨ng ®Ó c«ng ty cã thÓ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm xuÊt khÈu nh»m t¨ng nhanh kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n thêi gian tíi. Nh­ vËy, c¬ cÊu mÆt hµng thuû s¶n xuÊt khÈu thêi gian tíi cña c«ng ty sÏ phï hîp t­¬ng ®èi víi c¬ cÊu xuÊt khÈu thuû s¶n cña thÕ giíi: t¨ng h¬n n÷a tû träng xuÊt khÈu ®å hép thuû s¶n (ph¸t triÓn c¸c mÆt hµng míi nh­ ®å hép c¸ ngõ hay t«m hép), t¨ng tû träng c¸ vµ t¨ng tû träng thuû s¶n sèng trong c¬ cÊu hµng thuû s¶n t­¬i, ­íp ®«ng, ®«ng l¹nh vµ gi¶m tû träng hµng ®«ng l¹nh s¬ chÕ. ChuyÓn h­íng c¬ cÊu s¶n phÈm cã ý nghÜa rÊt lín trong viÖc t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty v× hai lÏ c¬ b¶n: Khèi l­îng xuÊt khÈu t¨ng vµ gi¸ xuÊt khÈu t¨ng nh­ vËy kim ng¹ch cã kh¶ n¨ng t¨ng lín. Nh­ vËy, vµo ®Çu thÕ kû XXI, ngoµi viÖc phÊn ®Êu ®Ó n©ng tû träng hµng chÕ biÕn s©u trong c¬ cÊu s¶n phÈm thuû s¶n xuÊt khÈu (c¸c d¹ng ®å hép t«m, c¸ ngõ hay sashimi....) ®­a tû lÖ nµy lªn 25%-30% tõ møc 12%-13% hiÖn nay, cã mét kh¶ n¨ng n÷a cho viÖc t¨ng xuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty tõ thay ®æi c¬ cÊu s¶n phÈm ®ã lµ viÖc t¨ng c­êng xuÊt khÈu c¸c thuû s¶n cao cÊp ë d¹ng sèng mµ Trung Quèc (kÓ c¶ Hång K«ng ) næi lªn lµ mét thÞ tr­êng tiÒm n¨ng nhÊt trong thêi kú khã kh¨n cña khu vùc hiÖn nay. 2.2 TiÕp tôc ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ngµnh thuû s¶n nãi chung vµ c«ng ty cæ phÇn chÕ biÕn vµ xuÊt nhËp khÈu thñy s¶n §¹i An nãi riªng. TiÒm n¨ng kinh tÕ thuû s¶n lµ rÊt lín, nh­ng ®Ó tiÕp tôc duy tr× vµ n©ng cao vÞ trÝ quan träng cña nã trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, cÇn ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. V× ngµnh thuû s¶n lµ mét bé phËn cã tiÒm n¨ng vµ vÞ trÝ lín trong nªn kinh tÕ quèc d©n; ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ trong c«ng ty lµ kh«ng chØ trang bÞ kü thuËt vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lao ®éng, n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh mµ cßn gãp phÇn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n, lµ mét yªu cÇu bøc xóc hiÖn nay. §Æc biÖt, trªn thÞ tr­êng thuû s¶n thÕ giíi, yªu cÇu vÒ mÆt hµng s¹ch sÏ, vÖ sinh, ®­îc chÕ biÕn s½n… ngµy cµng cao, nªn cã thÓ nãi c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ mét trong nh÷ng yªu cÇu quan träng nhÊt c«ng ty nÕu muèn kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh trªn thÞ tr­êng thuû s¶n thÕ giíi. 2.3 TiÕp tôc ®a d¹ng ho¸ thÞ tr­êng xuÊt khÈu, t¨ng thÞ phÇn ë thÞ tr­êng EU, B¾c Mü, tËn dông tèt thêi c¬ ®Ó më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu ra toµn thÕ giíi. Thùc tÕ, thÞ tr­êng hµng thuû s¶n thÕ giíi xÐt trªn tæng thÓ lµ mét thÞ tr­êng cßn cã kh¶ n¨ng më réng lín vµ lu«n cã xu h­íng cung ch­a ®¸p øng ®­îc cÇu vµ nh­ dù b¸o ë trªn, trong thêi gian trung h¹n tíi träng t©m nhËp khÈu thuû s¶n cña thÓ giíi vÉn tËp trung vµo NhËt B¶n, B¾c Mü vµ EU. Nh­ng nÕu xÐt vÒ côc diÖn thÞ tr­êng xuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty th× thÞ tr­êng nhËp khÈu lín nhÊt hiÖn t¹i lµ thÞ tr­êng NhËt B¶n (45%-50% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty ), thÞ tr­êng c¸c n­íc ASEAN (10%), §µi Loan (15%-20%), Trung quèc.... Tõ gi÷a n¨m 1997 trë vÒ tr­íc, ng­êi ta ®· coi khu vùc §«ng vµ §«ng Nam ¸ lµ khu vùc thÞ tr­êng thÞnh v­îng nhÊt vµo ®Çu thÓ kû tíi vµ xuÊt khÈu thuû s¶n vµo ®©y lµ hÕt søc thuËn lîi v× sù t¨ng lín cña nhu cÇu nhËp khÈu do t¨ng thu nhËp khiÕn cho c¸c nhµ nhËp khÈu s½n sµng tr¶ møc gi¸ hÊp dÉn. Song, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y thÞ tr­êng thuû s¶n NhËt B¶n nh×n chung ®· ë møc b·o hoµ (tuy r»ng nhËp khÈu trung b×nh thêi gian qua vÉn t¨ng víi tèc ®é 10%) vµ ®ang trong thêi kú suy tho¸i vÒ kinh tÕ, thÞ tr­êng c¸c n­íc §«ng ¸, §«ng Nam ¸ kh¸c t¹m thêi tr× trÖ do khñng ho¶ng kinh tÕ tµi chÝnh thêi gian tõ 1997 trë l¹i ®©y, nhiÒu thÞ tr­êng nhËp khÈu s¶n phÈm cña c«ng ty lµ c¸c thÞ tr­êng trung gian t¸i xuÊt: Singapo ®èi víi hÇu hÕt c¸c lo¹i thuû s¶n vµ §µi Loan næi lªn míi ®©y nh­ lµ ng­êi nhËp khÈu chÝnh c¸ ngõ ®¹i d­¬ng cña c«ng ty Nam ®Ó xuÊt sang NhËt B¶n...Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm nh­ vËy, viÖc duy tr× thÞ phÇn cña c«ng ty ë ®©y lµ rÊt khã kh¨n vµ phô thuéc rÊt lín vµo c¹nh tranh cña c¸c n­íc xuÊt khÈu kh¸c ë trong vïng, ®Æc biÖt lµ c¹nh tranh tõ Th¸i Lan, In®«nªxia, Ên ®é vµ Trung Quèc trong xuÊt khÈu t«m mùc.. Trong khi thÞ tr­êng tiªu thô néi ®Þa thu hÑp l¹i vµ nhËp khÈu gi¶m sót th× sù mÊt gi¸ tiÒn tÖ cña ®ång b¹t Th¸i Lan vµ ®ång Rupi¸t In®«nexia vµ ®ång Ring ghÝt Malaixia...l¹i ®­îc coi nh­ mét lîi thÕ lín trong c¹nh tranh xuÊt khÈu cña c«ng ty nhÊt lµ xuÊt khÈu sang NhËt B¶n,mét thÞ tr­êng còng ®ang tr× trÖ,viÖc gi¶m gi¸ xuÊt khÈu lµ mét vò khÝ lîi h¹i ®Ó t¨ng l­îng b¸n hµng. VÒ hai khu vùc thÞ tr­ßng thuû s¶n chÝnh kh¸c cña thÕ giíi lµ EU vµ B¾c Mü, kh«ng cã lý do g× ®Ó hµng thuû s¶n cña c«ng ty kh«ng chiÕm ®­îc mét thÞ phÇn nµo ®ã khi mµ thÕ giíi ®ang trong xu thÕ ®ang trong xu thÕ toµn cÇu ho¸. NhÊt lµ khi c«ng ty ®· ®­îc ®­a vµo Danh s¸ch 1 c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thuû s¶n sang EU (16.11.1999), vµ tÝnh ®Õn ®Çu n¨m 2004 Do vËy, dù ®o¸n tû träng xuÊt khÈu sang EU vµ Mü n¨m 2003 cã thÓ lµ 10%-20% vµ vµo n¨m 2005 cã thÓ sÏ ®¹t møc 15-25% kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty . Ngoµi ra, còng cÇn chó ý tíi c¸c thÞ tr­êng truyÒn thèng cò cña c«ng ty ë §«ng ¢u, thÞ tr­êng Trung ®«ng vµ B¾c Phi vµ c¸c thÞ tr­êng kh¸c tuy kh«ng lín nh­ng cã thÓ cã c¬ héi tèt cho xu©t khÈu hµng thuû s¶n cña c«ng ty . 2.4. T¨ng nhanh kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n. B¶ng 3.1 Môc tiªu xuÊt khÈu cña c«ng ty trong giai ®o¹n 2003-2005. N¨m 2003 2004 2005 Gi¸ TrÞ (tû USD) 0.23 0.26 0.3 Nguån:Phßng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cña c«ng ty.. Theo dù b¸o thÞ tr­êng thuû s¶n thÕ giíi nÕu më réng víi tèc ®é 5%/ n¨m do kÕt hîp c¶ t¨ng sè l­îng vµ xuÊt cã kh¶ n¨ng ®¹t tíi 73,3 tû ®«la vµo n¨m 2003 vµ trªn 80 tû ®«la vµo n¨m 2005. Theo kÕ ho¹ch ph¸t triÓn xuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty th× tèc ®é t¨ng b×nh qu©n cña xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam trong giai ®o¹n 2001-2005 lµ 15,2%, cao h¬n tèc ®é t¨ng trung b×nh cña thÕ giíi rÊt nhiÒu. Còng theo kÕ ho¹nh trªn, thÞ phÇn cña thuû s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam sÏ lµ 3,75% n¨m 2005 thay v× 2% n¨m 2000. §iÒu nµy hoµn toµn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc nÕu c«ng ty dùa trªn thùc tÕ vÒ t¨ng xuÊt khÈu thuû s¶n giai ®o¹n 1996-2002 lµ 1.9%/n¨m, vµo ®­êng lèi chÝnh s¸ch ­u tiªn cña nhµ n­íc giµnh cho ngµnh thuû s¶n còng nh­ nh÷ng nç lùc cña c«ng ty ®Ó ph¸t huy tiÒm n¨ng to lín cña c«ng ty trong thêi gian tíi. 2.5. PhÊn ®Êu t¨ng gi¸ thuû s¶n xuÊt khÈu trong ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o c¹nh tranh. Xu h­íng t¨ng gi¸ quèc tÕ hµng thñy s¶n thêi gian tíi vÉn tiÕp tôc do kh¶ n¨ng cung cÊp kh«ng tho¶ m·n nhu cÇu, do t¨ng chi phÝ khai th¸c vµ t¨ng gi¸ lao ®éng, ngoµi ra lµ do thay ®æi c¬ cÊu s¶n phÈm thuû s¶n theo h­íng t¨ng tû träng hµng thuû s¶n ¨n liÒn vµ c¸c hµng thuû s¶n cao cÊp kh¸c... XÐt trªn ®Æc thï xuÊt khÈu cña c«ng ty vÒ c¬ cÊu d¹ng s¶n phÈm xuÊt khÈu, vÒ møc gi¸ xuÊt khÈu so víi gi¸ c¶ trung b×nh cña thÕ giíi vµ vÒ c¸c t­¬ng quan kh¸c, c«ng ty cã thÓ c¶i thiÖn gi¸ xuÊt khÈu hµng thuû s¶n tõ møc thÊp hiÖn nay vµ n©ng møc gi¸ trung b×nh xuÊt khÈu hµng thuû s¶n lªn Ýt ra còng b»ng 75%-85% møc gi¸ xuÊt khÈu cïng lo¹i s¶n phÈm cña c¸c n­íc kh¸c trong khu vùc. Tuy nhiªn, viÖc t¨ng gi¸ s¶n phÈm ë ®©y vÉn ph¶i ®¶m b¶o hµng thuû s¶n cña c«ng ty rãi riªng cã søc c¹nh tranh ®Ó chiÕm lÜnh thÞ tr­êng quèc tÕ khi mµ c«ng ty muèn t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n hµng n¨m. V× vËy, trong chiÕn l­îc vÒ gi¸ c¶ viÖc ¸p chiÕn l­îc t¨ng gi¸ hay gi¶m gi¸ ®i liÒn víi nh÷ng s¶n phÈm xuÊt khÈu, nhu cÇu thÞ hiÕu cña chÕ biÕn vµ cã quan hÖ mËt thiÕt víi d¹ng s¶n phÈm xuÊt khÈu, nhu cÇu thÞ hiÕu cña thÞ tr­êng nhËp khÈu. §èi víi c¸c thuû s¶n xuÊt khÈu phæ biÕn, muèn t¨ng ®­îc sè l­îng xuÊt khÈu th× viÖc phÊn ®Èu ®Ó gi¸ c¶ thÊp vÉn cã tÝnh c¹nh tranh m¹nh nhÊt, trong khi ®èi víi c¸c lo¹i thuû s¶n cao cÊp vµ quý hiÕm, ch­a ch¾c gi¸ c¶ thÊp ®· lµ hay v× ®èi víi ®Æc ®iÓm t©m lý cña ng­êi tiªu thô thuéc phÇn thÞ tr­êng nµy, gi¸ c¶ cao l¹i lµm t¨ng gi¸ trÞ cña ng­êi tiªu dïng s¶n phÈm ®ã.YÕu tè quyÕt ®Þnh ®Ó n©ng ®­îc møc gi¸ xuÊt khÈu thuû s¶n cña c«ng ty thêi gian tíi sÏ lµ thay ®æi c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu, viÖc n©ng tû träng hµng chÕ biÕn s©u nh­ ®å hép thuû s¶n hay thuû s¶n ¨n liÒn trong tæng xuÊt khÈu hµng thuû s¶n, còng nh­ viÖc ¸p dông thµnh tùu khoa häc kü thuËt míi ®Ó cã kh¶ n¨ng xuÊt khÈu c¸c lo¹i thuû s¶n sèng gi¸ trÞ cao ...cßn d¹ng s¶n phÈm s¬ chÕ khã cã thÓ nãi tíi viÖc t¨ng gi¸, trõ khi cung cÊp kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu... TÊt nhiªn, nghiªn cøu ®Ó ®¹t ®­îc mét chÝnh s¸ch gi¸ hîp lý ®Ó gãp phÇn t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c«ng ty lµ mét c«ng viÖc khã kh¨n vµ ph¶i ®­îc ®Çu t­ thÝch ®¸ng, cã thÓ ®©y lµ mét h­íng ®i s©u nghiªn cøu trong ho¹t ®éng marketing xuÊt khÈu . II./ Mét sè gi¶i ph¸p nh»m ®Èy m¹nh xuÊt khÈu thuû s¶n ë c«ng ty cæ phÇn chÕ biÕn vµ xuÊt nhËp khÈu thñy s¶n §¹i An . 1. Ph¸t triÓn s¶n xuÊt nguyªn liÖu. Ph¸t triÓn s¶n xuÊt nguyªn liÖu lµ yÕu tè hµng ®Çu ®Ó t¨ng gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n. Muèn t¨ng nhanh gi¸ trÞ kim ng¹ch, vÊn ®Ò nguyªn liÖu ph¶i ®­îc gi¶i quyÕt ®ång bé, tõ kh©u gièng, c«ng nghÖ khai th¸c, thu mua vµ b¶o qu¶n sau thu ho¹ch, h¹ gi¸ thµnh s¶n xuÊt nguyªn liÖu ®Ó ®¶m b¶o cã nguån nguyªn liÖu ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ cã chÊt l­îng tèt. Ph¸t triÓn s¶n xuÊt nguyªn liÖu ph¶i ®­îc ®Þnh h­íng b»ng c¸c ch­¬ng tr×nh s¶n phÈm chñ lùc nh­ nhãm s¶n phÈm t«m, c¸, nhuyÔn thÓ, thùc phÈm phèi chÕ vµ ®å hép. Ph¸t triÓn s¶n xuÊt nguyªn liÖu tõ 3 nguån: khai th¸c, nu«i trång thuû s¶n vµ nhËp nguyªn liÖu. Trong nu«i trång thuû s¶n h­íng vµo nu«i t«m (v× t«m lµ mÆt hµng chñ lùc); nu«i c¸ biÓn vµ c¸ n­íc ngät th­¬ng phÈm, nu«i ®Æc thuû s¶n. Ph¸t triÓn nu«i trång thuû s¶n ph¶i trªn c¬ së quy ho¹ch (quy ho¹ch vïng nu«i, s¶n xuÊt, cung øng gièng, c«ng nghÖ nu«i, s¶n xuÊt thøc ¨n, phßng trõ dÞch bÖnh, b¶o vÖ m«i tr­êng bÒn v÷ng,..). C¬ cÊu nguyªn liÖu khai th¸c trong nh÷ng n¨m ®Çu vÉn chiÕm tû träng lín, cÇn ph¸t triÓn ®éi tµu khai th¸c c¸c ®èi t­îng cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu cao, quan t©m ®Çy ®ñ c¸c thiÕt bÞ, ph­¬ng tiÖn b¶o qu¶n sau thu ho¹ch, khuyÕn khÝch viÖc nhËp nguyªn liÖu ®Ó chÕ biÕn t¸i xuÊt. 2. §Çu t­ quy ho¹ch ph¸t triÓn s¶n xuÊt theo nhãm s¶n phÈm chñ yÕu g¾n chÆt chÏ víi chÕ biÕn vµ thÞ tr­êng tiªu thô. a/ Nu«i t«m. - X©y dùng qui ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nu«i t«m só vµ c¸c loµi t«m biÓn kh¸c trªn tßan quèc vµ cho c¸c tØnh träng ®iÓm, h×nh thµnh c¸c vïng nu«i t«m c«ng nghiÖp qui m« lín, víi c«ng nghÖ tiªn tiÕn, bÒn v÷ng vÒ ph­¬ng diÖn m«i tr­êng, chuyÓn dÇn tõ ph­¬ng thøc qu¶ng canh sang b¸n th©m canh vµ th©m canh, tõ nu«i ë vïng h¹ triÒu sang nu«i cao triÒu víi tû suÊt ®Çu t­ t¨ng dÇn. - §Çu t­ x©y dùng c¸c dù ¸n thuû lîi n­íc mÆn lî, phôc vô c¸c vïng nu«i t«m b¸n th©m canh vµ nu«i c«ng nghiÖp còng nh­ c¸c m« h×nh xen canh t«m-lóa vµ c¸ch×nh thøc kh¸c. - Thùc hiÖn qui ho¹ch s¾p xÕp l¹i c¸c c¬ së xuÊt gièng t«m g¾n víi c«ng nghÖ s¶n xuÊt t«m gièng s¹ch bÖnh, gi¸ thµnh h¹. §ång thêi, cho phÐp nhËp t«m gièng ®Ó bæ sung. Thµnh lËp mét sè c¬ së c«ng Ých ®Ó nu«i vç t«m bè mÑ nh©n t¹o, phôc vô viÖc s¶n xuÊt gièng t«m æn ®Þnh. Cã chÝnh s¸ch trî gi¸ cho c¸c c¬ sá nu«i t«m bè mÑ vµ c¬ sá s¶n xuÊt gièng t«m cµng. - §Çu t­ cho c¸c dù ¸n nu«i b¸n th©m canh vµ nu«i c«ng nghiÖp t¹i c¸c ®Þa ph­¬ng ®· cã kinh nghiÖm vµ phong trµo nu«i t«m só - §Çu t­ cho c«ng t¸c qu¶n lý m«i tr­êng n­íc, th­êng xuyªn tæ chøc kiÓm so¸t chÊt l­îng m«i tr­êng n­íc vµ nghiªn cøu dù b¸o kÞp thêi dÞch bÖnh ë c¸c vïng nu«i träng ®iÓm ®Ó gi¶m bít thiÖt h¹i cho nghÒ nu«i. - X©y dùng hÖ thèng c¸c tæ chøc khuyÕn ng­ cña Nhµ n­íc vµ tæ chøc tù nguyÖn t¹i c¸c ®Þa ph­¬ng cÇn th­êng xuyªn h­íng dÉn vµ huÊn luyÖn vÒ c«ng nghÖ nu«i, chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ sö dông trang thiÕt bÞ trong nu«i t«m. - X©y dùng c¸c c¬ së s¶n xuÊt thøc ¨n víi c«ng nghÖ míi, t¨ng c­êng chÊt l­îng thøc ¨n, gi¸ thµnh h¹; kiÓm tra chÆt chÏ chÊt l­îng thøc ¨n, t¹o nªn ®éng lùc canh tranh ®Ó thóc ®Èy ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt l­îng. b/ Nu«i c¸ biÓn vµ c¸ n­íc ngät th­¬ng phÈm. - NhËp gièng vµ nhËp c«ng nghÖ s¶n xuÊt gièng nh©n t¹o ë qui m« c«ng nghiÖp ®Ó t¹o ra mét c¸ch æn ®Þnh vµ chñ ®éng nguån c¸ biÓn gièng nu«i. Tr­íc m¾t khuyÕn khÝch vµ t×m biÖn ph¸p nhËp gièng c¸ biÓn tõ Trung Quèc, Th¸i lan, §µi Loan....thùc hiÖn chÝnh s¸ch khuyÒn khÝch c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi ®Çu t­ s¶n xuÊt gièng c¸ biÓn t¹i ViÖt Nam ®Ó cã kh¶ n¨ng s¶n xuÊt 0.8-1 triÖu con gièng vµo n¨m 2005. 3. C¶i tiÕn chÊt l­îng vµ an toµn vÖ sinh hµng thuû s¶n xuÊt khÈu. Ngoµi viÖc phÊn ®Êu gi¶m gi¸ thµnh ®Ó cã ­u thÕ trong c¹nh tranh xuÊt khÈu hµng thuû s¶n th× vÊn ®Ò ®¶m b¶o chÊt l­îng vµ an toµn vÖ sinh thùc phÈm cã tÇm quan träng sèng cßn ®èi víi viÖc xuÊt khÈu hµng thuû s¶n cña c«ng ty, c«ng ty cã thÓ thÊm thÝa ®iÒu nµy qua vÝ dô cô thÓ lµ tr­êng hîp Th¸i lan, trë thµnh n­íc xuÊt khÈu thuû s¶n lín nhÊt nhÊt thÕ giíi hiÖn nay lµ nhê viÖc Th¸i Lan tËp trung mäi nç lùc cña ngµnh thuû s¶n, c¶ t­ nh©n vµ nhµ n­íc ®Ó c¶i tiÕn chÊt l­îng hµng thuû s¶n khÈu ..H­íng xuÊt khÈu thuû s¶n thêi gian tíi cña c«ng ty lµ ph¶i t¨ng thÞ phÇn ë liªn minh Ch©u ¢u vµ B¾c Mü , n¬i mµ mäi vÊn ®Ò liªn quan ®Õn chÊt l­îng ®Òu ®­îc qui tô trong viÖc thùc hiÖn trong tiªu chuÈn HACCP .V× vËy , kh«ng cã c¸c nµo kh¸c lµ sù v­¬n lªn cña c«ng ty cïng víi sù trî gióp vÒ kü thuËt ,tµi chÝnh cña Nhµ n­íc vµ quèc tÕ ®Ó c¶i tiÕn chÊt l­êng hµng thuû s¶n . 4. X©y dùng c¬ cÊu mÆt hµng thuû s¶n hîp lý vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao, x©y dùng c¬ cÊu ®Çu t­ nh»m ph¸t huy c¸c lîi thÕ so s¸ ®Þa ph­¬ng Theo dù b¸o cña c¸c nhµ kinh tÕ thÕ giíi, quan hÖ cung cÇu trong thêi gian tíi sÏ mÊt c©n ®èi gay g¾t h¬n. Møc gi¸ cña phÇn lín thuû s¶n sÏ cã xu h­íng ngµy cµng t¨ng. Tuy vËy, ®Ó n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh vµ t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña thuû s¶n c«ng ty cÇn ph¶i th­êng xuyªn nghiªn cøu nhu cÇu cña thÞ tr­êng thÕ giíi; chó ý ph¸t triÓn c¸c lo¹i thuû s¶n cã chÊt l­îng cao, nhu cÇu trªn thÞ tr­êng thÕ giíi ®ang cã xu h­íng t¨ng lªn. Ngoµi h¶i s¶n (t«m, c¸, nhuyÔn thÓ ch©n ®Çu vµ ch©n bông, thùc phÈm phèi chÕ, ®å hép thuû s¶n), chó ý ph¸t triÓn c¸c thuû ®Æc s¶n kh¸c nh­: cua ghÑ, rong biÓn, h¶i s©m vµ cÇu gai, Õch nu«i, c¸ sÊu, ba ba, trai ngäc… §©y lµ nh÷ng thuû ®Æc s¶n cã gi¸ trÞ cao vµ nhu cÇu cña thÞ tr­êng thÕ giíi ®ang t¨ng lªn. 5. VÒ thÞ tr­êng: x©y dùng c¬ cÊu thÞ tr­êng theo h­íng ®a d¹ng ho¸ thÞ tr­êng, ®a d¹ng ho¸ b¹n hµng; gi¶m dÇn tû träng c¸c thÞ tr­êng trung gian, t¨ng nhanh tû träng c¸c thÞ tr­êng tiªu thô trùc tiÕp, cã nhu cÇu thuû s¶n lín. Trong c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i vµ t¨ng c­êng c«ng t¸c th«ng tin thÞ tr­êng t¨ng c­êng ®µo t¹o c¸n bé thÞ tr­êng vµ tiÕp thÞ chuyªn nghiÖp, ®Ó gi÷ v÷ng vµ æn ®Þnh thÞ tr­êng truyÒn thèng, ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng NhËt B¶n, ®ång thêi më réng h¬n n÷a c¸c mÆt hµng cña c«ng ty cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn ®Ó xuÊt ra c¸c thÞ tr­êng lín nh­ : Liªn minh Ch©u ¢u (EU), Mü, Trung Quèc...; gi¶m tû träng c¸c thÞ tr­êng trung gian, t¨ng nhanh tû träng c¸c thÞ tr­êng tiªu thô trùc tiÕp, cô thÓ lµ: - §èi víi thÞ tr­êng NhËt B¶n cÇn t¨ng tû träng c¸c mÆt hµng thñy s¶n tinh chÕ vµ hµng phèi chÕ ®ãng gãi nhá cho siªu thÞ, t«m sèng, c¸ ngõ t­¬i vµ ®«ng vµ c¸c ®Æc s¶n kh¸c, ®­a tû träng c¸c mÆt hµng thñy s¶n xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng NhËt B¶n chiÕm tõ 38% ®Õn 40% trong tæng s¶n phÈm xuÊt khÈu vµ gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu. - §èi víi thÞ tr­êng B¾c Mü vµ Ch©u ¸ ( kÓ c¶ thÞ tr­êng Trung Quèc), xóc tiÕn viÖc c«ng nhËn lÉn nhau gi÷a ViÖt Nam vµ Mü vÒ kiÓm so¸t vµ chøng nhËn chÊt l­îng hµng thñy s¶n; bµn ®Ó tháa thuËn c¬ chÕ thanh to¸n chÝnh thøc vµ më réng thÞ tr­êng chÝnh ng¹ch víi Trung Quèc, nhÊt lµ víi c¸c tØnh phÝa T©y Nam vµ §«ng B¾c cña Trung Quèc, cè g¾ng ®­a tû träng hµng thñy s¶n xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Ch©u ¸ tõ 20% ®Õn 22%, thÞ tr­êng B¾c Mü tõ 16% ®Õn 18% trong tæng s¶n phÈm xuÊt khÈu; gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu - §èi víi thÞ tr­êng khèi liªn minh Ch©u ¢u (EU) vµ mét sè thÞ tr­êng míi kh¸c ngoµi c¸c thÞ tr­êng trªn ®©y, cÇn n©ng cao h¬n n÷a chÊt l­îng s¶n phÈm ®¸p øng theo yªu cÇu cña c¸c thÞ tr­êng nµy, phÊn ®Êu ®­a tû träng c¸c mÆt hµng thñy s¶n cña c«ng ty xuÊt khÈu vµo EU ®¹t tõ 12% ®Õn 16% vµ vµo c¸c thÞ tr­êng kh¸c tõ 8% ®Õn 10% trong tæng s¶n phÈm xuÊt khÈu, tæng gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt 6. Mét sè gi¶i ph¸p tµi chÝnh tÝn dông khuyÕn khÝch xuÊt khÈu hµng thuû s¶n cña c«ng ty . 6.1 MiÔn gi¶m c¸c lo¹i thuÕ ®èi víi s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng thuû s¶n Hµng thuû s¶n thuéc nhãm hµng xuÊt khÈu truyÒn thèng cña c«ng ty vµ tr­íc ®©y cã lîi thÕ c¹nh tranh kh¸ lín v× vËy khèi l­îng vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng cao trong thêi gian qua . Tuy nhiªn , ngµy nay lîi thÕ c¹nh tranh nµy ®· gi¶m ®i rÊt nhiÒu do chi phÝ tµu thuyÒn ngµy cµng cao , gi¸ lao ®éng t¨ng lªn nhiÒu trong khi m¸y mãc thiÕt bÞ cho ®¸nh b¾t vµ chÕ biÕn trong t×nh tr¹ng qu¸ l¹c hËu so víi tr×nh ®é chung , v× vËy ®Ó t¨ng c­êng søc m¹nh c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt , chÕ biÕn hµng thuû s¶n xuÊt khÈu cÇn cã chÝnh s¸ch thuÕ tho¶ ®¸ng cho nªn viÖc Nhµ n­íc kh«ng ®¸nh thuÕ xuÊt khÈu hµng thuû s¶n tõ 15/2/1998 ®Ó c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng thuû s¶n cã thÓ t¨ng c­êng c¹nh tranh vÒ mÆt gi¸ c¶ . Cßn ®èi víi nguyªn liÖu vËt t­ nhËp khÈu phôc vô cho chÕ biÕn xuÊt khÈu th× nªn hoµn tr¶ 100% thuÕ nhËp khÈu , vµ ®Ò nghÞ Nhµ n­íc nªn ®Çu t­ ®æi míi trang tiÕt bÞ cho chÕ biÕn hµng thuû s¶n xuÊt khÈu th«ng qua qui ®Þnh vÒ thuÕ nhËp khÈu hay ph­¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao hîp lý ®Ó khuyÕn khÝc c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ ®æi míi thiÕt bÞ .. ViÖc ¸p dông linh ho¹t c¸c chÝnh s¸ch thuÕ cã t¸c ®éng tÝch cùc ®èi víi viÖc t¨ng c­êng søc m¹nh c¹nh tranh xuÊt khÈu cña hµng thuû s¶n c«ng ty, khuyÕn khÝch më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu vµ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm xuÊt khÈu. 6.2 CÇn t¨ng c­êng ho¹t ®éng tµi trî xuÊt khÈu vµ thµnh lËp quÜ hç trî s¶n xuÊt , xuÊt khÈu thuû s¶n. VÊn ®Ò tµi trî xuÊt khÈu bao trïm toµn bé c¸c biÖn ph¸p tµi chÝnh t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho xuÊt khÈu hµng thuû s¶n , ®©y lµ mét trong nh­ng yÕu tè qyÕt ®Þnh thµnh c«ng cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu thuû s¶n nhu cÇu tµi trî xuÊ khÈu bao gåm 1/ tµi trî tr­íc khi giao hµng (vèn cho ®Çu vµo s¶n xuÊt chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu (mua nguyªn liÖu vµ m¸y mãc thiÕt bÞ phô tïng cÇn thiÕt , nhu cÇu vÒ vèn nµy rÊt quan träng do ®Æc ®iÓm cña ngµnh thuû s¶n lµ s¶n xuÊt nguyªn liÖu cã tÝnh thêi vô cao vµ nhiÒu lo¹i nguyªn liÖu cã tÝnh cÇn thiÕt cho chÕ biÕn l¹i ph¶i nhËp khÈu ..) ;2/tµi trî trong khi giao hµng ;3./tÝn dông sau giao hµng 7. T¨ng c­êng ®µo t¹o, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. Mét yÕu tè rÊt quan träng vµ kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®ã lµ yÕu tè con ng­êi. ViÖc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cho c«ng ty th«ng qua viÖc n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸ vµ tay nghÒ, ®µo t¹o míi vµ ®µo t¹o l¹i c¸n bé qu¶n lý, c¸n bé kü thuËt vµ c¸n bé thÞ tr­êng ®Ó cã ®ñ n¨ng lùc vµ thÝch øng víi yªu cÇu cña c¬ chÕ thÞ tr­êng cã ®iÒu tiÕt lµ ch×a kho¸ cho sù thµnh c«ng cña chiÕn l­îc xuÊt khÈu thuû s¶n thêi gian tíi ,bëi v× c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch xuÊt khÈu cña c«ng ty ngay c¶ khi ®­îc x¸c ®Þnh mét c¸ch khoa häc vµ ®óng ®¾n míi chØ lµ mét vÕ cña ph­¬ng tr×nh xuÊt khÈu, tr¸ch nhiÖm cuèi cïng còng nh­ kh¶ n¨ng tËn dông ®­îc mäi sù ­u ®·i cã thÓ chµo b¸n ®­îc c¸c s¶n phÈm cã tÝnh c¹nh tranh coa ®Ó më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu l¹i thuéc vÒ b¶n th©n c«ng ty còng nh­ c¸c nç lùc chñ quan. §µo t¹o nh©n lùc kh«ng chØ lµ mèi quan t©m ë møc doanh nghiÖp mµ cßn lµ mèi quan t©m cña quèc gia còng nh­ quèc tÕ . Ngoµi ra , trî gióp kü thuËt vµ tµi chÝnh cña céng ®ång quèc tÕ lµ rÊt quan träng trong vÊn ®Ò ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cho viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu thuû s¶n ë c«ng ty KÕt luËn Cïng víi sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña nÒn kinh tÕ c¶ n­íc, ngµnh thuû s¶n ®· vµ ®ang triÓn khai thùc hiÖn nghÞ quyÕt TW VII, cïng víi viÖc tæ chøc thùc hiÖn nghÞ quyÕt TW V, chuyÓn dÞch c¬ cÊu mét c¸ch hîp lý vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt, nh»m c¶i t¹o, n©ng cÊp vµ x©y dùng míi c¬ së h¹ tÇng, n©ng cao n¨ng lùc ®¸nh b¾t h¶i s¶n xa bê, ph¸t triÓn nu«i trång c¸c mÆt hµng cã gi¸ trÞ lín trong xuÊt khÈu, chuyÓn ®æi tõ xuÊt khÈu nguyªn liÖu sang xuÊt khÈu thµnh phÈm, tõng b­íc tiÕp cËn víi c¸c siªu thÞ khã tÝnh nhÊt ( nh­ T©y B¾c ¢u, B¾c Mü). Ph¸t triÓn Khoa häc C«ng nghÖ, h×nh thµnh mét lùc l­îng s¶n xuÊt cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn toµn bé sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i ho¸ ngµnh thuû s¶n, gãp phÇn ®­a sù nghiÖp ®æi míi cña tÝch cùc cña c¸c ngµnh liªn quan. TÊt nhiªn muèn thùc hiÖn ®­îc c¸c môc tiªu trªn, ngoµi nh÷ng cè g¾ng nç lùc cña ngµnh, mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh kh¸c lµ sù quan t©m vµ ­u ®·i cña Nhµ n­íc còng nh­ sù hç trî vµ hiÖp lùc tÝch cùc cña c¸c ngµnh liªn quan ®èi víi c«ng ty cæ phÇn chÕ biÕn vµ xuÊt nhËp khÈu thñy s¶n §¹i An . Hy väng r»ng trªn c¬ së nh÷ng thµnh tÝch ®· ®¹t ®­îc trong thêi gian võa qua, c«ng ty sÏ tiÕp tôc ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm cho phï hîp víi tõng thÞ tr­êng, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, h¹ gi¸ thµnh, t¨ng hµm l­îng chÊt x¸m cña s¶n phÈm, t¨ng c­êng tiÕp thÞ ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm chñ yÕu ë c¸c thÞ tr­êng chÝnh, v­¬n lªn chiÕm lÜnh thÞ tr­êng ®èi víi c¸c mÆt hµng chñ lùc cã nhiÒu tiÒm n¨ng. §iÒu cuèi cïng lµ ph¶i n©ng cao ®­îc hiÖu qu¶ cña xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam nãi chung vµ cña c«ng ty cæ phÇn chÕ biÕn vµ xuÊt nhËp khÈu thñy s¶n §¹i An nãi riªng. tµi liÖu tham kh¶o I/ s¸ch: §oµn Ngäc C¶nh. “VÊn ®Ò an ninh ë khu vùc §«ng Nam ¸”. Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, 2001. T« Xu©n D©n - §ç §øc B×nh. “ViÖt Nam héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ - C¬ héi vµ th¸ch thøc”. §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n xuÊt b¶n,2002. T« Xu©n D©n - Vò ChÝ Léc. “Quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ”. Nxb Hµ Néi, 2002. Bïi Xu©n L­u, Gi¸o tr×nh Kinh tÕ ngo¹i th­¬ng - §¹i häc Ngo¹i Th­¬ng, nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc,2003. Bé Thuû s¶n – “Ph¸t triÓn kinh tÕ h¶i s¶n vµ c¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ thêi kú míi 2002” II/ b¸o: 1. B¸o “Tin tøc” n¨m 2001-2002. 2. B¸o “Tin tøc buæi chiÒu” n¨m 2003 3. "Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam" 7 th¸ng ®Çu n¨m 2004. 4. B¸o “§Çu t­” c¸c sè 2001-2002. 5. B¸o “Th­¬ng m¹i” - c¸c sè 2001. 6. “Th«ng tin th­¬ng m¹i thuû s¶n” c¸c sè 2001-2003. III/ t¹p chÝ: 1. “Nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ thÕ giíi” sè: 4/2002, 6/2003, 5/2002 2. “Kinh tÕ vµ ph¸t triÓn” sè: 5/2002, 7/2003, 9/2003. 3. “Nghiªn cøu kinh tÕ” sè: 24/2002. 4. T¹p chÝ “Th­¬ng m¹i” - c¸c sè 2002-2003. 5. T¹p chÝ “Kinh tÕ thÕ giíi” c¸c sè 2003.