Bài giảng Cập nhật xử trí ngừng tuần hoàn Ilcor 2015

TS Hô ̀ Huỳnh Quang Trí Viện Tim TP HCM Cập nhật xử trí ngừng tuần hoàn ILCOR 2015 Ủy ban Liên lạc Quốc tê ́ vê ̀ Hồi sinh ILCOR (International Liaison Committee on Resuscitation) • Được thành lập năm 1993. • Gồm đại diện của American Heart Association (AHA), European Resuscitation Council, Heart and Stroke Foundation of Canada, Australian and New Zealand Committee on Resuscitation, Resuscitation Council of Southern Africa, InterAmerican Heart Foundation va ̀ Resuscitation Council of Asia. • Nhiệm vụ: nhận diện và xem xét các chứng cứ khoa học vê ̀ hồi sinh tim phổi va ̀ cấp cứu tim mạch va ̀ tiến đến một sự đồng thuận quốc tê ́ vê ̀ các khuyến cáo điều trị. Các khuyến cáo của ILCOR • Năm 2000 ILCOR đưa ra các khuyến cáo quốc tê ́ đầu tiên vê ̀ hồi sinh tim phổi. • Năm 2005 ILCOR đưa ra các khuyến cáo quốc tê ́ lần 2 vê ̀ hồi sinh tim phổi. • Năm 2010 ILCOR đưa ra các khuyến cáo quốc tê ́ lần 3 vê ̀ hồi sinh tim phổi, có nhiều thay đổi so với các khuyến cáo trước. • Năm 2015: - Tháng 2: Hội nghi ̣ đồng thuận của ILCOR tại Dallas (Hoa Ky ̀). - 15/10: Các khuyến cáo mới 2015 được công bố. Một sô ́ cập nhật theo ILCOR 2015 • Hồi sinh cơ bản ở người lớn (adult basic life support – BLS) • Hồi sinh nâng cao ở người lớn (advanced life support – ALS) • Sơ cứu (first aid) Hồi sinh cơ bản ở người lớn • Điều phối viên trực tổng đài cấp cứu (dispatcher): hướng dẫn cách HSTP với nhấn ngực đơn thuần (chest compression-only CPR) cho người gọi đến báo trường hợp nghi ngưng tim ngoài bệnh viện. • Bắt đầu HSTP với nhấn ngực hơn là với giúp thở (giữ nguyên trình tự CAB). • Nhấn ngực cần được thực hiện cho tất cả bệnh nhân ngưng tim. Giúp thở nếu người cấp cứu đã được huấn luyện cách giúp thở va ̀ muốn làm điều này. Hồi sinh cơ bản ở người lớn • Nhấn ngực ở vị trí ½ dưới của xương ức. • Tần số nhấn ngực 100 – 120/phút. • Biên độ nhấn ngực # 5 cm nhưng không quá 6 cm. • Tránh tựa vào ngực nạn nhân giữa 2 lần nhấn ngực để cho phép ngực bung lên hoàn toàn. Hồi sinh cơ bản ở người lớn • Giảm thiểu khoảng thời gian tạm ngưng nhấn ngực (để giúp thở hoặc sốc điện): không quá 10 giây. • Bảo đảm phân suất nhấn ngực (chest compression fraction) là thời gian dành cho nhấn ngực / tổng thời gian HSTP ≥ 60%. • Tỉ lê ̣ nhấn ngực / giúp thở là 30:2. • Có thê ̉ ngưng nhấn ngực mỗi 2 phút để đánh gia ́ nhịp tim. Hồi sinh cơ bản ở người lớn • Khuyến khích thực hiện các chương trình phá rung thất ở nơi công cộng (public-access defibrillation) dành cho những trường hợp ngưng tim ngoài bệnh viện. Hồi sinh cơ bản ở người lớn • Bắt đầu nhấn ngực lại ngay sau khi mỗi cú sốc điện. • Nếu có dấu hiện phục hồi tuần hoàn tự nhiên (đường biểu diễn huyết áp hoặc ETCO2 tăng nhanh), có thê ̉ tạm ngưng nhấn ngực để đánh gia ́ nhịp tim. Một sô ́ cập nhật theo ILCOR 2015 • Hồi sinh cơ bản ở người lớn (adult basic life support – BLS) • Hồi sinh nâng cao ở người lớn (advanced life support – ALS) • Sơ cứu (first aid) Hồi sinh nâng cao ở người lớn Sốc điện pha ́ rung thất/nhịp nhanh thất vô mạch: • Máy dạng sóng 2 pha > máy dạng sóng 1 pha. • Năng lượng cú sốc đầu tiên: 150 J (dạng sóng biphasic truncated exponential - BTE), 120 J (dạng sóng rectilinear biphasic - RLB), 360 J (dạng sóng 1 pha). • Sốc điện 1 cú duy nhất giữa các chu ky ̀ nhấn ngực-giúp thở. • Nếu cú sốc điện đầu tiên thất bại va ̀ máy sốc điện có mức năng lượng cao hơn, tăng năng lượng của những cú sốc điện sau. BTE RLB Hồi sinh nâng cao ở người lớn Kiểm soát đường thở, cung cấp oxy va ̀ thông khí: • Dùng nồng độ oxy cao nhất có thê ̉ có trong quá trình HSTP. • Dùng dụng cụ kiểm soát đường thở nâng cao (advanced airway) hoặc bóng-mặt na ̣ để kiểm soát đường thở trong mọi tình huống ngưng tim. • Dùng dụng cụ trên hầu (supraglottic airways) hoặc ống nội khí quản để kiểm soát đường thở ban đầu trong mọi tình huống ngưng tim. Combitube Laryngeal tube Laryngeal mask Hồi sinh nâng cao ở người lớn Kiểm soát đường thở, cung cấp oxy va ̀ thông khí: • Dùng dụng cụ đo CO2 trong khí thở ra có kèm đường biểu diễn (waveform capnography) để xác nhận vị trí ống nội khí quản va ̀ theo dõi liên tục vị trí ống nội khí quản trong quá trình HSTP. • Thông khí với tần số 10 lần/phút ở người đã được kiểm soát đường thở nâng cao đang được nhấn ngực. Hồi sinh nâng cao ở người lớn Hỗ trợ tuần hoàn trong khi HSTP: • HSTP với tuần hoàn ngoài cơ thê ̉ (extracorporeal CPR – ECPR) là biện pháp cứu vãn hợp ly ́ cho một số bệnh nhân ngưng tim chọn lọc khi HSTP qui ước ban đầu thất bại va ̀ trong bối cảnh ky ̃ thuật này có thê ̉ thực hiện được. Hồi sinh nâng cao ở người lớn Theo dõi các thông số sinh lý: • Không dùng gia ́ trị ngưỡng ETCO2 đơn độc để dự báo tử vong hay để quyết định ngưng các nỗ lực HSTP. ETCO2 ≥ 10 mm Hg đo sau khi đặt nội khí quản hoặc sau 20 phút HSTP có thê ̉ là một yếu tố dự báo phục hồi tuần hoàn tự nhiên va ̀ sống sót đến khi xuất viện. • Nếu có thể thực hiện siêu âm tim mà không gây cản trở qui trình HSTP chuẩn, xem xét làm siêu âm tim như một công cụ chẩn đoán bổ sung để nhận diện các nguyên nhân có thê ̉ đảo ngược. Hồi sinh nâng cao ở người lớn Thuốc dùng trong HSTP: • Dùng epinephrine liều chuẩn (1 mg tiêm TM mỗi 3-5 phút). • Không dùng vasopressin thay thê ́ cho epinephrine liều chuẩn. • Không phối hợp vasopressin với epinephrine liều chuẩn. • Không dùng epinephrine liều cao. • Trong ngưng tim với nhịp không sốc điện được (vô tâm thu, hoạt động điện vô mạch) dùng epinephrine càng sớm càng tốt. • Không dùng corticosteroid một cách thường qui khi HSTP các trường hợp ngưng tim ngoài bệnh viện. Hồi sinh nâng cao ở người lớn Thuốc chống loạn nhịp dùng trong HSTP: • Dùng amiodarone trong trường hợp rung thất/nhịp nhanh thất vô mạch kháng trị. • Có thê ̉ dùng lidocaine hoặc nifekalant thay thê ́ cho amiodarone trong rung thất/nhịp nhanh thất vô mạch kháng trị. • Không dùng magnesium một cách thường qui. Hồi sinh nâng cao ở người lớn Chăm sóc sau HSTP: • Tránh tăng oxy mô lẫn giảm oxy mô. Thông khí bằng oxy 100% cho đến khi đo được SpO2 hoặc PaO2. • Giữ PaCO2 trong giới hạn sinh ly ́ bình thường. • Hạ thân nhiệt (32C-36C) trong trường hợp bệnh nhân không tỉnh sau khi phục hồi tuần hoàn tự nhiên. Thời gian hạ thân nhiệt trị liệu ≥ 24 giờ. Một sô ́ cập nhật theo ILCOR 2015 • Hồi sinh cơ bản ở người lớn (adult basic life support – BLS) • Hồi sinh nâng cao ở người lớn (advanced life support – ALS) • Sơ cứu (first aid) Sơ cứu Tư thê ́ bệnh nhân: • Bệnh nhân không tỉnh, thở bình thường: cho nằm nghiêng một bên hơn là nằm thẳng. • Bệnh nhân bị sốc: tư thê ́ nằm hơn là ngồi. Dùng thuốc dãn phê ́ quản trong hen phê ́ quản: • Bệnh nhân hen phê ́ quản bị khó thở: giúp bệnh nhân dùng thuốc dãn phê ́ quản hít. Sơ cứu Phát hiện sớm đột quị: • Nếu nghi ngờ đột quị cấp: dùng hê ̣ thống đánh gia ́ FAST hoặc CPSS (Cincinnati Prehospital Stroke Scale). Sơ cứu Phát hiện sớm đột quị: • Nếu nghi ngờ đột quị cấp: dùng hê ̣ thống đánh gia ́ FAST hoặc CPSS (Cincinnati Prehospital Stroke Scale). Sơ cứu Aspirin cho bệnh nhân đau ngực: • Bệnh nhân người lớn bị đau ngực nghi do MNCT cấp: cho uống aspirin sớm. Epinephrine trong phản vê ̣: • Phản vê ̣ nặng với triệu chứng không thuyên giảm sau một liều epinephrine đầu: lặp lại liều thứ hai với autoinjector. Sơ cứu Sơ cứu chấn thương: • Có thê ̉ dùng băng cầm máu (hemostatic dressings) nếu sơ cứu chuẩn (bao gồm ép trực tiếp có hoặc không kèm băng) không kiểm soát được chảy máu bên ngoài nặng. • Có thê ̉ dùng biện pháp cột ga-rô (tourniquet) nếu sơ cứu chuẩn (bao gồm ép trực tiếp có hoặc không kèm băng) không kiểm soát được chảy máu bên ngoài nặng ở chi. • Vết thương ngực hở: không dùng băng hay dụng cụ bít kín. Tài liệu tham khảo • • • https://eccguidelines.heart.org/index.php/american-heart- association/