Bài giảng Dẫn đường và quản lý không lưu - Chương 6: Ảnh hưởng của gió trong khi bay - Hà Duyên Trung

DẪN ĐƯỜNG VÀ QUẢN LÝ KHÔNG LƯU (ET5290) TS. Hà Duyên Trung Bộ môn Điện tử Hàng không – Vũ trụ Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Viện Điện tử - Viễn thông CHƯƠNG 6 Ảnh Hưởng Của Gió Trong Khi Bay 2 Ảnh hưởng của gió trong khi bay  Gió là nguyên nhân sinh ra độ dạt.  Vệt bay của máy bay trên mặt đất được xác định bởi 2 thành phần vecto lực tác động vào + Thành phần chuyển động của máy bay xuyên qua khối khí đoàn + Thành phần của khí đoàn bang qua mặt đất  Chuyển động của không khí theo mặt phẳng ngang trên Trái Đất gọi là gió và được biểu thị bằng hướng gió và tốc độ gió Gió khí tượng và gió hàng không  Gió hàng hành: WN vận tốc VN đo bằng km/h hoặc 85c Knots  Gió khí tượng : W0 vận tốc v đo bằng m/s  Công thức liên hệ : WN =W 0 ±180 – D  Độ cao gió thay đổi theo không gian và thời gian vì vậy sau 400km phải xác định lại gió để chuẩn xác lại các phần tử trong khi bay. Gió là nguyên nhân gây ra độ dạt của máy bay  Giả sử máy bay bay từ A-B nhưng do tác động của gió mà nó bị lệch đến điểm C cách B x (km). Đường AC là đường bay có thật của máy bay trên bề mặt Trái đất, sự ảnh hưởng của gió lên máy bay tạo nên sự khác nhau giữa đường bay trên không và trên mặt đất của máy bay  Vệt bay trên mặt đất gọi là Track (Tr). Vệt bay thực goi là TH  Góc dạt là góc được hình thành bởi vector thực hướng TH đến vệt bay Track  Tốc độ trên vệt bay liên quan đến mặt đất người ta gọi là địa tốc (GS). Hiệu chỉnh góc dạt bồi thường cho TH  Hướng bay thực hiệu chỉnh: THCORR = TH –X  Lượng hiệu chỉnh dạt phải đủ để bù vào lượng dạt ở từng hướng khác nhau cho nên hướng mũi máy bay theo hướng AC thì góc dạt hiệu chỉnh phải bằng goc dạt đã được tính ở trước đó. Tính toán sự ảnh hưởng của gió  Để đảm bảo thực hiện chuyến bay, phải xác định góc TH (hướng bay thực) tiếp nhận khởi điểm bằng hướng bay THcorr để đảm bảo đi đúng vệt bay dự tính, giữ chế độ bay quy định.  Nếu không tính gió lấy hướng bay là bàn CH bằng Track  Nếu tính gió lấy THcorr = Track và TC=TH-X.  Nếu không tính gió lấy hướng bay TH = Track thì máy bay sẽ bị lệch. Vecto và sơ đồ biểu diễn vecto  Hướng và tốc độ bao giờ cũng có một hệ số chung. Hướng bay thực TH có liên quan đến không tốc TAS và hướng vệt bay thực (TC hoặc Track) có liên quan đến địa tốc. Vậy ta có 4 đại lượng liên quan chặt chẽ với nhau đó là hướng bay thưc (TH) -> không tốc thực TAS  Vệt bay thưc -> góc vệt bay TC  Khi vẽ giải sơ đồ vecto cần tuần theo các quy tắc sau: Mỗi vecto phải thể hiện cả độ lớn và hướng  Những vecto sử dụng trong khi bay phải có cả hướng bay và tôc độ  Khi biểu diễn các vecto trong sơ đồ phải tuân theo một quy luật nhất định. Tam giác tốc độ và giải tam giác tốc độ  Tam giác tốc độ gồm vecto không tốc, vecto gió, và cuối cùng là vecto địa tốc là vecto hệ quả của 2 vecto thành phần.  Vecto không tốc (TH-TAS) đánh dấu một mũi tên vào giữa vecto đã vẽ  Vecto gió là ba đầu mũi tên vào giữa vecto đã vẽ. Khi đó mới hoàn thành trình bày tam giác gió trong khi bay  Vecto địa tốc (Track-GS) đánh hai đầu mũi tên vào giữa vecto đã vẽ. Sự ảnh hưởng lẫn nhau của các thành phần trong tam giác tốc độ 1. Sự thay đổi tam giác tốc độ khi TAS thay đổi  Khi tăng không tốc thực của máy bay từ TASo lên TAS1, trong khi tốc độ và hướng gió không thay đổi sẽ dẫn đến tăng địa tốc GS1>GS0 và góc dạt sẽ giảm đi, khi đó X1<X0 và máy bay có khuynh hướng dạt về bên trái vệt bay. Sự ảnh hưởng lẫn nhau của các thành phần trong tam giác tốc độ 2. Thay đổi góc dạt khi hướng gió thay đổi  Khi tăng không tốc thực của máy bay từ TASo lên TAS1, trong khi tốc độ và hướng gió không thay đổi sẽ dẫn đến tăng địa tốc GS1>GS0 và góc dạt sẽ giảm đi, khi đó X1<X0 và máy bay có khuynh hướng dạt về bên trái vệt bay. Sự ảnh hưởng của gió tổng hợp vào máy bay  Có 2 phương pháp + Giải bằng vẽ đồ thị + Giải bằng thước tính Tìm không tốc thật và hướng bay thật  Giải bằng thước tính Có 8 bước thực hiện Triển khai thiết kế