Bài giảng Linux và phần mềm mã nguồn mở - Chương 9: Quản lý đĩa và hệ thống file - Hà Quốc Trung

L I N U X V À P HẦN MỀM M Ã N G UỒN MỞ 2 0 0 9 10/30/2009@Hà Quốc Trung 2009 1 Quản lý đĩa và hệ thống file Nội dung 10/30/2009@Hà Quốc Trung 2009 2  Khái niệm đĩa, phân vùng và hệ thống tệp  Quản lý đĩa  Quản lý phân vùng  Quản lý hệ thống tệp  Quản lý hạn ngạch Các khái niệm cơ bản 10/30/2009@Hà Quốc Trung 2009 3  Các loại đĩa vật lý  IDE, SCSI, USB, SATA, LVM  Ký hiệu /dev/hdX, /dev/sdX, /dev/fdX  X là chữ cái  Phân vùng  /dev/hdaX, /dev/sdbX,  X là một số nguyên  Hệ thống tệp  Tổ chức logics của phân vùng  NTFS, EXT2, EXT3, SWAP, .. Tổ chức của ổ đĩa 10/30/2009@Hà Quốc Trung 2009 4  Master boot record  Boot record  Primary partition (tối đa 4)  Extended Partition  Logical Partition Quản lý phân vùng 10/30/2009@Hà Quốc Trung 2009 5  Công cụ: pdisk, fdisk  Thao tác  Hiển thị thông tin về các phân vùng  Xóa phân vùng  Thay đổi cấu hình của phân vùng  Tạo các phân vùng mới  Ghi các thay đổi vào MBR Ví dụ 10/30/2009@Hà Quốc Trung 2009 6  Sử dụng Linux cần những phân vùng nào?  4 phân vùng chính  4 phân vùng chính  1 phân vùng mở rộng Quản lý hệ thống tệp 10/30/2009@Hà Quốc Trung 2009 7  Tạo ra hệ thống tệp-định dạng  Kiểm tra hệ thống tệp  Tối ưu hệ thống tệp  Sử dụng hệ thống tệp Tạo ra hệ thống tệp 10/30/2009@Hà Quốc Trung 2009 8  mkfs  Tạo ra hệ thống tệp trên phân vùng trống  -t để khai báo kiểu hệ thống tệp  Liên kết với các lệnh tạo hệ thống tệp tương ứng  mk2fs, mkfs.ext2 tạo ra hệ thống tệp linux (ext2)  mk2fs -j, mkfs.ext3 tạo ra hệ thống tệp linux (ext3) Định dạng hệ thống tệp ext2 10/30/2009@Hà Quốc Trung 2009 9  -b kích thước block  -i số lượng byte cho 1 inode  -c Số lần mount  -j Có nhật ký?  -m dự trữ  -r số block dự trữ  -g, -u nhóm và NSD được dùng dự trữ Sử dụng các hệ thống tệp 10/30/2009@Hà Quốc Trung 2009 10  Thực hiện câu lệnh mount  Điểm mount  Thiết bị được mount  Kiểu hệ thống tệp  Các tiêu chí khác  Đọc, ghi, hạn ngạch,  Ảnh hưởng đến tệp mtab  umount: giải phóng thiết bị  fuser: các tiến trình đang sử dụng tệp Kiểm tra ổ đĩa 10/30/2009@Hà Quốc Trung 2009 11  Tìm các block bị lỗi  Tìm các sector bị lỗi  Sửa chữa khi cần !  Có thể được thực hiện tự động  fdisk -f /dev/sda1 Mount khi khởi động hệ thống 10/30/2009@Hà Quốc Trung 2009 12  /etc/fstab [root@localhost ~]# cat /etc/fstab #device mount point fs option dump chk /dev/VolGroup00/LogVol00 / ext3 defaults 1 1 LABEL=/boot /boot ext3 defaults 1 2 tmpfs /dev/shm tmpfs defaults 0 0 devpts /dev/pts devpts gid=5,mode=620 0 0 sysfs /sys sysfs defaults 0 0 proc /proc proc defaults 0 0 /dev/VolGroup00/LogVol01 swap swap defaults 0 0 Mount option 10/30/2009@Hà Quốc Trung 2009 13 option Ý nghĩa -t Kiểu hệ thống tệp (ext2, ext3, vfat, ntfs, nfs, cifs, ..) rw/ ro Readonly, read-write usrquota,grpquota Hạn ngạch NSD và hạn ngạch nhóm users/nousers Cho phép NSD mount/umount exec/noexec Cho phép thực hiện các chương trình trên phân chương sau khi mount sync/async Cập nhật ngay/không cập nhật ngay các thay đổi suid/nosuid user=, password= Cung cấp tên và mật khẩu để kết nối với thiết bị lưu trữ (mạng) loop Cho phép làm việc với các ổ đĩa ảo (tệp) Các thao tác trên ổ đĩa 10/30/2009@Hà Quốc Trung 2009 14  df  Hiển thị các thông tin về ổ đia  dd  copy từ ổ đĩa này sang ổ đĩa khác Tạo và quản lý bộ nhớ ảo 10/30/2009@Hà Quốc Trung 2009 15  Khái niệm bộ nhớ ảo  Bộ nhớ trên đĩa cứng sử dụng khi không đủ bộ nhớ vật lý  Bộ nhớ ảo sử dụng trong Linux  Phân vùng riêng biệt, được tạo ra khi cài đặt  Sử dụng tệp cho bộ nhớ ảo  Các phân vùng được quản lý như các tệp  mkswap /test/swap.img; swapon /test/swap.img  Sử dụng phân vùng cho bộ nhớ ảo  Thay đổi phân vùng sử dụng cho swap  mkswap /dev/sda5; swapon /dev/sda5  Sử dụng nhiều bộ nhớ ảo  Cùng một lúc sử dụng nhiều bộ nhớ ảo khác nhau  Tự động hóa việc cấu hình swap  /etc/fstab /etc/fstab cho nhiều bộ nhớ ảo 10/30/2009@Hà Quốc Trung 2009 16 /dev/VolGroup00/LogVol00 / ext3 defaults 1 1 LABEL=/boot /boot ext3 defaults 1 2 tmpfs /dev/shm tmpfs defaults 0 0 devpts /dev/pts devpts gid=5,mode=620 0 0 sysfs /sys sysfs defaults 0 0 proc /proc proc defaults 0 0 /dev/VolGroup00/LogVol01 swap swap defaults 0 0 /k52-test/swap.img swap swap defaults 0 0 Ví dụ 10/30/2009@Hà Quốc Trung 2009 17  Tạo một ổ đĩa ảo  Dữ liệu NSD được lưu trữ trên ổ đĩa ảo  Cấu hình fstab để mount ổ ảo khi khởi động Phân mảnh đĩa 10/30/2009@Hà Quốc Trung 2009 18  Phân mảnh trong (internal defragmentation)  Chia làm nhiều ổ kích thước nhỏ  Phân mảnh ngoài (external defragmentation)  Cần kích thước bộ đệm lớn  Linux  có 5% không gian dự trữ  Khi tệp đóng giải phóng các vùng không gian không dùng đến  Không cần chống phân mảnh Hạn ngạch 10/30/2009@Hà Quốc Trung 2009 19  Khái niệm  Hạn ngạch cho NSD và nhóm NSD  Giới hạn về Inodes và block  Giới hạn cứng và giới hạn mềm  Ân hạn Kích hoạt chế độ hạn ngạch 10/30/2009@Hà Quốc Trung 2009 20  Chuẩn bị cho chế độ hạn ngạch  Mount với option hạn ngạch  Thay đổi thông tin hạn ngạch  Kiểm tra sự thay đổi thông tin hạn ngạch Kích hoạt hạn ngạch 10/30/2009@Hà Quốc Trung 2009 21  Chuẩn bị hệ thống tệp sẵn sàng sử dụng hạn ngạch  Kích hoạt hạn ngạch trên phân vùng  Thay đổi hạn ngạch của NSD và nhóm NSD  Kiểm tra hạn ngạch của NSD Kích hoạt hạn ngạch 10/30/2009@Hà Quốc Trung 2009 22  Mount hệ thống file với hạn ngạch  mount –o usrquota,grpqouta /dev/sda1 /test  Tạo ra các file cần thiết cho việc quản lý hạn ngạch  touch /test/aquota.user; touch /test/aquota.group  Sửa đổi các file vừa tạo ra cho đúng định dạng  quotacheck –f /test  Thay đổi quota của từng NSD  edquota –u trunghq  Kích hoạt quota, tắt quota  quotaon, quotaoff  Hiển thị các quota đang sử dụng trong hệ thống  repquota; repquota -a Thay đổi hạn ngạch 10/30/2009@Hà Quốc Trung 2009 23  Thay đổi thời gian ân hạn  edquota –t  Thay đổi quota của 1 NSD hoặc một nhóm NSD  edquota –u trunghq; edquota –g grp1  Bật tắt chế độ quản lý hạn ngạch  quotaon; quotaoff Bài tập 10/30/2009@Hà Quốc Trung 2009 24  Thiết lập hệ thống để  Tự động mount các tệp-phân vùng ảo cho dữ liệu NSD và chương trình NSD  Với phân vùng chương trình: không ghi lại khi tắt máy  Với chương trình NSD: ghi lại khi tắt máy