Bài giảng Luật tài chính - Bài 3: Pháp luật về chu trình ngân sách nhà nước - Nguyễn Thị Hồng Nhung

v1.0015107228 1 LUẬT TÀI CHÍNH Giảng viên: ThS. Nguyễn Thị Hồng Nhung 1 v1.0015107228 BÀI 3 PHÁP LUẬT VỀ CHU TRÌNH NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Giảng viên: ThS. Nguyễn Thị Hồng Nhung 2 v1.0015107228 MỤC TIÊU BÀI HỌC • Xác định được bản chất của chu trình ngân sách nhà nước. • Xác định được các căn cứ lập dự toán ngân sách nhà nước. • Mô tả lại được quá trình xây dựng dự toán ngân sách nhà nước. 3 • Chỉ ra được các quy định pháp luật liên quan đến quá trình chấp hành ngân sách nhà nước. v1.0015107228 CÁC KIẾN THỨC CẦN CÓ Để học được môn này, sinh viên phải học xong môn học Luật Thương mại. 4 v1.0015107228 HƯỚNG DẪN HỌC • Đọc tài liệu tham khảo. • Thảo luận với giáo viên và các sinh viên khác về những vấn đề chưa hiểu rõ. • Trả lời các câu hỏi của bài học. • Đọc và tìm hiểu thêm các vấn đề về chu trình ngân sách nhà nước. • Các loại văn bản pháp luật:  Luật Ngân sách nhà nước 2002;  Nghị định 60/2003/NĐ–CP;  Thông tư 59/2003/TT–BTC. 5 v1.0015107228 CHU TRÌNH NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC 6 Thời gian (tháng) 1 12 1 12 1 12 1 12 1 12 1 12 Chu trình ngân sách 1 Lập dự toán Chấp hành ngân sách năm n–1 Quyết toán ngân sách năm n–1 Chu trình ngân sách 2 Lập dự toán Chấp hành ngân sách năm n Quyết toán ngân sách năm n Chu trình ngân sách 3 Lập dự toán Chấp hành ngân sách năm n+1 Quyết toán ngân sách năm n+1 Lập dự toán Chấp hành Quyết toán v1.0015107228 CẤU TRÚC NỘI DUNG 7 Pháp luật về lập dự toán ngân sách nhà nước3.1 Pháp luật về chấp hành ngân sách nhà nước3.2 Pháp luật về quyết toán ngân sách nhà nước3.3 v1.0015107228 3.1. PHÁP LUẬT VỀ LẬP DỰ TOÁN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC 8 3.1.1. Khái niệm, đặc điểm 3.1.2. Căn cứ lập dự toán 3.1.3. Trình tự, thủ tục v1.0015107228 3.1.1. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM 9 Là quá trình các cấp, các cơ quan đơn vị trong hệ thống ngân sách nhà nước soạn thảo, thảo luận và quyết định dự toán ngân sách nhà nước cho năm sau theo thẩm quyền. Lập dự toán v1.0015107228 3.1.1. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM 10 Quyết định dự toán Xây dựng dự toán Quốc hội Ủy ban thường vụ Quốc hội Ủy ban kinh tế và ngân sách HĐND các cấp Cơ quan quản lí nhà nước Chính phủ UBND các cấp Các cơ quan đơn vị dự toán khác Chủ thể tham gia lập dự toán v1.0015107228 3.1.1. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM (tiếp theo) 11 2 Thể hiện rõ nét sự tập trung quyền lực vào tay Quốc hội. 3 Có sự tham gia của nhiều chủ thể, có sự phân định thẩm quyền rõ ràng. 4 Được tiến hành theo trình tự thủ tục chặt chẽ, được luật. 1 Được tiến hành hàng năm, vào trước năm ngân sách. v1.0015107228 3.1.2. CĂN CỨ LẬP DỰ TOÁN Chức năng, nhiệm vụ được giao. Các khoản thu, chi được phân cấp. Chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi ngân sách nhà nước. Chỉ đạo hướng dẫn của cấp trên. Thực tiễn thu, chi ngân sách ở địa phương. 12 v1.0015107228 Hướng dẫn lập và thông báo số kiểm tra dự toán Bước 1 Bước 2 Bước 3 31/5 10/6 15/11 31/12 Lập + Xét duyệt + Tổng hợp Quyết định phân bổ và giao 3.1.3. TRÌNH TỰ, THỦ TỤC 13 v1.0015107228 3.2. PHÁP LUẬT VỀ CHẤP HÀNH NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC 14 3.2.1. Chấp hành dự toán thu ngân sách nhà nước 3.2.2. Chấp hành dự toán chi ngân sách nhà nước 3.2.3. Xử lí những thay đổi so với dự toán v1.0015107228 3.2.1. CHẤP HÀNH DỰ TOÁN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC 15 • Thuế, phí, lệ phí; • Hoạt động kinh tế của Nhà nước; • Đóng góp của các tổ chức, cá nhân; • Viện trợ và các khoản thu khác. Chỉ có cơ quan thuế, cơ quan tài chính, cơ quan hải quan và cơ quan khác được Chính phủ, Bộ Tài chính giao nhiệm vụ thu. • Bằng tiền mặt; • Chuyển khoản. Các khoản thu Thẩm quyền thu Hình thức thu Toàn bộ các khoản thu ngân sách phải được nộp trực tiếp vào Kho bạc nhà nước Lưu giữ các khoản thu v1.0015107228 3.2.2. CHẤP HÀNH DỰ TOÁN CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC 16 Thủ trưởng đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước quyết định chi trên cơ sở phù hợp với dự toán và Luật Ngân sách nhà nước. • Đã có trong dự toán ngân sách được giao. • Đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức. • Đã được thủ trưởng quyết định chi. • Chi trả theo hình thức rút dự toán từ Kho bạc nhà nước. • Chi trả theo hình thức lệnh chi tiền. Thẩm quyền chi Điều kiện chi Hình thức chi trả v1.0015107228 3.2.3. XỬ LÍ NHỮNG THAY ĐỔI SO VỚI DỰ TOÁN 17 1. Số tăng thu và tiết kiệm chi so với dự toán được giao. 2. Thu không đạt dự toán. 3. Xuất hiện nhu cầu chi đột xuất ngoài dự toán. 5. Thu điều tiết tăng so với dự toán. 6. Quỹ ngân sách nhà nước thiếu hụt tạm thời. 4. Số thu và số chi biến động lớn so với dự toán. v1.0015107228 3.3. PHÁP LUẬT VỀ QUYẾT TOÁN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC 18 3.3.1. Khái niệm, đặc điểm 3.3.2. Trình tự, thủ tục 3.3.3. Xử lí những phát sinh trong quá trình quyết toán v1.0015107228 3.3.1. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM Quyết toán ngân sách nhà nước là việc tổng kết, đánh giá việc thực hiện các nhiệm vụ thu, chi trong năm ngân sách so với dự toán ngân sách nhà nước được duyệt. 19 Tiến hành sau khi năm ngân sách kết thúc, tối đa 18 tháng. Là trách nhiệm của tất cả các cơ quan, đơn vị sử dụng ngân sách và các cấp ngân sách. Dựa trên mục lục ngân sách có sự thuyết minh giải trình về các nguyên nhân tăng giảm thu chi ngân sách nhà nước. Thời gian Chủ thể Nội dung v1.0015107228 3.3.2. TRÌNH TỰ, THỦ TỤC Hướng dẫn khóa sổ kế toán và lập báo cáo quyết toán ngân sách. Lập quyết toán ngân sách nhà nước. Thẩm định quyết toán ngân sách nhà nước. Kiểm toán quyết toán ngân sách nhà nước. Phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước. 20 v1.0015107228 3.3.3. XỬ LÍ NHỮNG PHÁT SINH TRONG QUÁ TRÌNH QUYẾT TOÁN 21 Đến 31/12 có khoản chi chưa thực hiện, chưa chi hết. Có kết dư ngân sách. Phát hiện khoản thu, chi không đúng quy định. v1.0015107228 TÓM LƯỢC CUỐI BÀI 22 Trong bài này chúng ta đã nghiên cứu những nội dung chính sau: • Các khâu của một chu trình ngân sách nhà nước; • Căn cứ lập dự toán ngân sách nhà nước; • Quy định pháp luật về thu và chi ngân sách nhà nước; • Quy định pháp luật về quyết toán ngân sách nhà nước.