Bài giảng Luật tài chính - Bài 8: Pháp luật quản lí thuế - Nguyễn Thị Hồng Nhung

v1.0015107228 1 LUẬT TÀI CHÍNH Giảng viên: ThS. Nguyễn Thị Hồng Nhung 1 v1.0015107228 BÀI 8 PHÁP LUẬT QUẢN LÍ THUẾ Giảng viên: ThS. Nguyễn Thị Hồng Nhung 2 v1.0015107228 MỤC TIÊU BÀI HỌC • Xác định được bản chất quản lí thuế. • Phân tích được các nguyên tắc quản lí thuế. • Chỉ ra được các điều kiện, các trường hợp ấn định thuế, hoàn thuế, xóa nợ tiền thuế • Trình bày được các thủ tục hành chính liên quan đến quản lí thuế. 3 v1.0015107228 CÁC KIẾN THỨC CẦN CÓ Để học được môn này, sinh viên phải học xong môn học Luật Thương mại. 4 v1.0015107228 HƯỚNG DẪN HỌC • Đọc tài liệu tham khảo. • Thảo luận với giáo viên và các sinh viên khác về những vấn đề chưa hiểu rõ. • Trả lời các câu hỏi của bài học. • Đọc và tìm hiểu thêm các quy định của pháp luật điều chỉnh hoạt động quản lí thuế. • Các văn bản pháp luật:  Luật Quản lí thuế 2006, sửa đổi 2012;  Luật về thuế sửa đổi 2014. 5 v1.0015107228 CẤU TRÚC NỘI DUNG 6 Khái quát pháp luật quản lí thuế8.1 Nội dung pháp luật quản lí thuế8.2 v1.0015107228 8.1. KHÁI QUÁT PHÁP LUẬT QUẢN LÍ THUẾ 7 8.1.1. Khái niệm, đặc điểm 8.1.2. Vai trò quản lí thuế 8.1.3. Nguyên tắc quản lí thuế v1.0015107228 8.1.1. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM Quản lí thuế là việc tổ chức thực thi pháp luật thuế của Nhà nước. Cụ thể hơn, quản lí thuế được hiểu là hoạt động tác động và điều hành hoạt động đóng thuế của người nộp thuế. 8 Quản lí thuế là quản lí bằng pháp luật đối với hoạt động nộp thuế. Quản lí thuế được thực hiện chủ yếu bằng phương pháp hành chính. Đặc điểm Quản lí thuế là hoạt động mang tính kĩ thuật, nghiệp vụ chặt chẽ. v1.0015107228 8.1.2. VAI TRÒ QUẢN LÍ THUẾ Quản lí thuế đảm bảo nguồn thu từ thuế được tập trung chính xác, kịp thời, thường xuyên, ổn định vào ngân sách nhà nước. Quản lí thuế góp phần hoàn thiện chính sách, pháp luật cũng như các quy định về quản lí thuế. Quản lí thuế giúp Nhà nước thực hiện kiểm soát và điều tiết các hoạt động kinh tế của các tổ chức, cá nhân trong xã hội. 9 v1.0015107228 8.1.3. NGUYÊN TẮC QUẢN LÍ THUẾ Tuân thủ pháp luật Đảm bảo tính hiệu quả Thúc đẩy ý thức tự tuân thủ của người nộp thuế Công khai, minh bạch Tuân thủ và phù hợp với các chuẩn mực và thông lệ quốc tế 10 v1.0015107228 8.2. NỘI DUNG PHÁP LUẬT QUẢN LÍ THUẾ 11 8.2.1. Đăng kí thuế, khai thuế, khoán thuế, ấn định thuế 8.2.2. Thủ tục hoàn thuế, miễn thuế, giảm thuế 8.2.3. Xóa nợ tiền thuế, tiền phạt, tiền chậm nộp 8.2.4. Quản lí thông tin về người nộp thuế 8.2.5. Kiểm tra thuế, thanh tra thuế 8.2.6. Cưỡng chế thi hành quyết định hành chính thuế 8.2.7. Xử lí vi phạm pháp luật về thuế v1.0015107228 8.2.1. ĐĂNG KÍ THUẾ, KHAI THUẾ, KHOÁN THUẾ, ẤN ĐỊNH THUẾ. 12 • Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân kinh doanh. • Cá nhân có thu nhập thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân. • Tổ chức, cá nhân có trách nhiệm khấu trừ và nộp thuế thay. Đối tượng đăng kí thuế 10 ngày làm việc, kể từ ngày: • Được cấp giấy chứng nhận đăng kí kinh doanh/Bắt đầu hoạt động kinh doanh. • Phát sinh trách nhiệm khấu trừ thuế và nộp thuế thay. • Phát sinh nghĩa vụ thuế thu nhập cá nhân. • Phát sinh yêu cầu được hoàn thuế. Thời hạn đăng kí thuế • Tại cơ quan thuế nơi tổ chức, cá nhân đó có trụ sở chính. • Tại cơ quan thuế nơi phát sinh thu nhập chịu thuế, nơi đăng kí hộ khẩu thường trú hoặc nơi tạm trú. Địa điểm nộp hồ sơ đăng kí thuế v1.0015107228 8.2.1. ĐĂNG KÍ THUẾ, KHAI THUẾ, KHOÁN THUẾ, ẤN ĐỊNH THUẾ (tiếp theo) 13 • Người nộp thuế phải khai chính xác, trung thực, đầy đủ và nộp đủ các loại chứng từ, tài liệu quy định. • Người nộp thuế tự tính số thuế phải nộp. Khai thuế Người nộp thuế nộp thuế theo phương pháp kê khai bị ấn định thuế trong trường hợp vi phạm nghĩa vụ người nộp thuế. Ấn định thuế • Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ chế độ kế toán, hoá đơn, chứng từ. • Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không có đăng kí kinh doanh, không đăng kí thuế. Khoán thuế v1.0015107228 8.2.2. THỦ TỤC HOÀN THUẾ, MIỄN THUẾ, GIẢM THUẾ Các trường hợp hoàn thuế Thuộc diện được hoàn thuế giá trị gia tăng. Thuộc diện được hoàn thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu. Thuộc diện được hoàn thuế thu nhập cá nhân. Thuộc diện được hoàn thuế tiêu thụ đặc biệt. Có số tiền thuế đã nộp vào ngân sách nhà nước lớn hơn số tiền thuế phải nộp. 14 v1.0015107228 8.2.2. THỦ TỤC HOÀN THUẾ, MIỄN THUẾ, GIẢM THUẾ (tiếp theo) 15 Tổ chức, cá nhân thuộc diện hoàn thuế Cơ quan quản lí thuế trực tiếp Hồ sơ Hoàn thuế trước kiểm tra sau Kiểm tra trước hoàn thuế sau P h â n lo ạ i Sau 15 ngày, cơ quan thuế ra quyết định: • Hoàn thuế; • Chuyển hồ sơ sang diện kiểm tra trước, hoàn thuế sau; • Không hoàn thuế. Sau 60 ngày, cơ quan thuế ra quyết định: • Hoàn thuế; • Không hoàn thuế. v1.0015107228 8.2.2. THỦ TỤC HOÀN THUẾ, MIỄN THUẾ, GIẢM THUẾ (tiếp theo) 16 v1.0015107228 8.2.3. XOÁ NỢ TIỀN THUẾ, TIỀN PHẠT, TIỀN CHẬM NỘP 17 • Doanh nghiệp bị tuyên bố phá sản, cá nhân chết, mất năng lực hành vi không còn tài sản để nộp tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt; • Trường hợp khác thoả mãn:  Khoản nợ > 10 năm;  Đã áp dụng tất cả các biện pháp cưỡng chế nhưng không thu được. Đối tượng • Chủ tịch UBND tỉnh: Doanh nghiệp phá sản, cá nhân chết, mất năng lực. • Thủ tướng Chính phủ: Trường hợp nợ >10 tỉ đồng. • Bộ trưởng Bộ Tài chính: Trường hợp nợ 5 - 10 tỉ đồng • Tổng cục trưởng Tổng cục thuế/Tổng cục hải quan: Trường hợp nợ < 5 tỉ đồng. Thẩm quyền v1.0015107228 8.2.3. XOÁ NỢ TIỀN THUẾ, TIỀN PHẠT, TIỀN CHẬM NỘP (tiếp theo) 18 Chi cục thuế Cục thuế Hồ sơ (Điều 68) Chủ tịch UBND cấp tỉnh Tổng cục thuế Bộ trưởng Bộ Tài chính Thủ tướng Chính phủ Quyết định xoá nợ Quyết định xoá nợ Quyết định xoá nợ Quyết định xoá nợ v1.0015107228 8.2.4. QUẢN LÍ THÔNG TIN VỀ NGƯỜI NỘP THUẾ 19 Nội dung • Thu thập thông tin; • Xử lí thông tin; • Bảo mật thông tin; • Công khai thông tin. Mục đích Là cơ sở để thực hiện quản lí thuế, đánh giá mức độ chấp hành pháp luật của người nộp thuế, ngăn ngừa, phát hiện vi phạm pháp luật về thuế. v1.0015107228 8.2.5. KIỂM TRA THUẾ, THANH TRA THUẾ 20 • Cơ sở thực hiện: phân tích, đánh giá về người nộp thuế, xác minh và thu thập chứng cứ để xác định hành vi vi phạm pháp luật về thuế. • Không cản trở hoạt động bình thường của người nộp thuế. • Tuân thủ quy định của pháp luật. Thủ trưởng cơ quan quản lí thuế ra quyết định: • Xử phạt vi phạm hành chính. • Đề nghị người có thẩm quyền ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính. • Chuyển hồ sơ cho cơ quan có thẩm quyền để điều tra. • Kiểm tra thuế tại trụ sở cơ quan quản lí thuế • Kiểm tra thuế tại trụ sở của người nộp thuế Hình thức kiểm tra thuế • Doanh nghiệp có ngành nghề kinh doanh đa dạng, phạm vi kinh doanh rộng: 1 lần/năm. • Có dấu hiệu vi phạm pháp luật về thuế. • Để giải quyết khiếu nại, tố cáo/yêu cầu cấp có thẩm quyền. Các trường hợp thanh tra thuế Nguyên tắc kiểm tra, thanh tra Xử lí kết quả v1.0015107228 8.2.6. CƯỠNG CHẾ THI HÀNH QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH THUẾ 21 Các biện pháp cưỡng chế Điều 93 Luật quản lí thuế 2006; luật quản lí thuế sửa đổi 2012. Thẩm quyền cưỡng chế Điều 94 Luật quản lí thuế 2006; luật quản lí thuế sửa đổi 2012. Các trường hợp cưỡng chế Điều 92 Luật quản lí thuế 2006; luật quản lí thuế sửa đổi 2012. v1.0015107228 8.2.7. XỬ LÍ VI PHẠM PHÁP LUẬT VỀ THUẾ • Vi phạm các thủ tục thuế. • Chậm nộp tiền thuế. • Khai sai dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp hoặc tăng số tiền thuế được hoàn. • Trốn thuế, gian lận thuế. Hành vi vi phạm pháp luật thuế • Xử lí kịp thời, công minh, triệt để. • Mọi hậu quả phải được khắc phục. • Chỉ bị xử phạt khi có hành vi vi phạm pháp luật về thuế. • Phải do người có thẩm quyền thực hiện. • Một hành vi vi phạm chỉ bị xử phạt một lần. • Phải căn cứ vào tính chất, mức độ, tình tiết vi phạm để quyết định mức xử phạt. Nguyên tắc xử phạt 22 v1.0015107228 8.2.7. XỬ LÍ VI PHẠM PHÁP LUẬT VỀ THUẾ (tiếp theo) • Thủ trưởng cơ quan quản lí thuế. • Cục trưởng Cục điều tra chống buôn lậu. • Cục trưởng Cục kiểm tra sau thông quan thuộc Tổng cục hải quan. Thẩm quyền xử phạt • Đối với hành vi vi phạm thủ tục thuế: 02 năm. • Đối với hành vi trốn thuế, gian lận thuế: 05 năm. • Quá thời hiệu: Không bị xử phạt nhưng vẫn phải nộp đủ trong thời hạn 10 năm trở về trước. Thời hiệu xử phạt vi phạm pháp luật về thuế 23 v1.0015107228 TÓM LƯỢC CUỐI BÀI 24 Trong bài này chúng ta đã nghiên cứu những nội dung chính sau: • Vai trò của quản lí thuế; • Nguyên tắc quản lí thuế; • Nội dung cơ bản của hoạt động quản lí thuế.