Bài giảng Siêu âm động mạch chi dưới
          
        
            
            
              
            
 
            
                
                    CHẨN ĐOÁN HẸP ĐỘNG MẠCH
• Tăng vận tốc bất thường xảy tại vị trí hẹp, cho
hình ảnh aliasing trên Doppler màu. Phổ
Doppler trở thành một pha (monophasic
pattern) với trở kháng thấp vào thì tâm trương.
• Sau chỗ hẹp giảm vận tốc tâm thu và sóng trở
thành hai pha (biphasic pattern) với trở kháng
cao vào thì tâm trương.
D.BEÄNH LYÙ:
D.BỆNH LÝ:
• 1.6 TẮC ĐỘNG MẠCH:
• +Thường do huyết khối trên nền xơ vữa hay
chấn thương
• +Tại chổ tắc:không bắt màu, không có phổ
• +Sau chổ tắc:Phổ vận tốc thấp,phổ rất phẳn, RI
thấp.
• +Trước chổ tắc: thấy các tuần hoàn bàng hệ
                
              
                                            
                                
            
 
            
                 60 trang
60 trang | 
Chia sẻ: hachi492 | Lượt xem: 22 | Lượt tải: 0 
              
            Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Bài giảng Siêu âm động mạch chi dưới, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
SIÊU ÂM ĐỘNG MẠCH 
CHI DƯỚI 
 Giải phẫu động mạch chi dưới
hinhanhykhoa.com
A.SƠ LƯỢC GIẢI PHẪU: 
1. ĐỘNG MẠCH CHẬU : 
• -Động mạch chủ bụng chia thành 2 động 
mạch chậu gốc ở khoảng L4-L5 ngang rốn 
• -Các nhánh : 
• +Động mạch chậu trong:gồm các nhánh 
tạng,thành trong,thành ngoài tiểu khung 
• +Động mạch chậu ngoài:từ chổ chia đôi đi 
chếch ra phía sau ngoài bờ trong cơ thắt 
lưng,tận cùng ngang dây chằng bẹn.,lớn hơn 
động mạch chậu trong. 
động mạch đùi chung. 
 -Động mạch đùi chung chia làm 2 nhánh: 
 +Động mạch đùi nông: 
• TiÕp theo ®m ®ïi chung. ë kh¸ n«ng theo mét ®êng nèi gi÷a 
cung ®ïi tíi bê sau trªn cđa låi cÇu trong x¬ng ®ïi 
 Thùc chÊt lµ ®m nu«i c¼ng ch©n vµ bµn ch©n 
 Khi ®i qua vßng c¬ khÐp thø 3 trong èng Hunter ®ỉi thµnh ®m 
khoeo 
 Ch¹y däc trong c¬ khÐp vµ chia thµnh nhiỊu nh¸nh xuyªn 
• 
A.SƠ LƯỢC GIẢI PHẪU: 
2.ĐỘNG MẠCH ĐÙI: 
 -Động mạch chậu ngoài đến ngang dây chằng bẹn đổi thành 
 +Động mạch đùi sâu: 
 Lµ ®êng phơ quan träng khi t¾c ®m ®ïi n«ng 
Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998 
Động mạch đùi nơng 
Động mạch 
đùi sâu 
Động mạch 
khoeo 
Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998 
Động -TM đùi sâu 
(deep femoral artery 
and vein) 
Động - TM khoeo 
(popliteal artery and vein) 
Động -TM đùi (nơng) 
(femoral artery and vein) 
TM hiển lớn 
(great saphenous vein) 
A.SƠ LƯỢC GIẢI PHẨU: 
3.ĐỘNG MẠCH KHOEO: 
• -Động mạch khoeo dài #2cm cho các nhánh của cơ và khớp. 
• -Động mạch khoeo chia: 
• +Động mạch chày trước 
• +Động mạch thân chày mác:chia 2 nhánh là động mạch 
chày sau và động mạch mác 
Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998 
Động mạch 
khoeo 
Động mạch 
chày sau 
Động mạch chày trước 
Động mạch 
mác 
Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998 
Động mạch 
chày trước 
Động mạch 
mu chân 
Động -TM chày trước 
(anterior tibial artery and vein) 
Động -TM chày sau 
(posterior tibial artery and vein) 
Động -TM mác 
(Peroneal artery and vein) 
TM hiển lớn 
(great saphenous vein) 
TM hiển bé 
(lesser saphenous vein) 
Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998 
hinhanhykhoa.com
Động mạch mu chân (dorsalis pedis artery) 
Động mạch cung 
(arcuate artery) 
Động mạch cổ chân ngồi 
(lateral tarsal artery) 
Động mạch cổ chân trong 
(medial tarsal artery) 
Động mạch mu đốt bàn 
(dorsal metatarsal arteries) 
Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998 
Động mạch gan chân ngồi 
(lateral plantar artery) 
Động mạch gan chân trong 
(medial plantar artery) 
Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998 
hinhanhykhoa.com
Động mạch gan chân sâu 
(deep plantar artery) 
Động mạch gan chân ngồi 
(lateral plantar artery) 
Cung gan chân sâu 
(deep plantar arch) 
Động mạch gan đốt bàn 
(plantar metatarsal arteries) 
Frank Netter. 
Interactive Atlas 
of Clinical 
Anatomy. 1998 
B.KHẢO SÁT: 
1.DỤNG CỤ: 
• -Đầu dò tần số #3-5-7.5Mhz 
2.TƯ THẾ: 
 Bệnh nhân nằm ngửa hay nằm sấp. 
3.KHẢO SÁT: 
• +2D:Nên khảo sát với mặt cắt ngang sau đó cắt dọc để xác 
định tính chất và mức độ lan rộng của tổn thương 
• +Doppler màu:Có bắt màu hoàn toàn, phát hiện vùng khuyết 
màu,dòng chảy ngược, vùng có hiện tượng aliasing. 
• +Phổ doppler:Khảo sát phổ ở các vị trí tại nơi hẹp,trước hẹp, 
sau hẹp, thông nối động-tĩnh mạch. 
• 
hinhanhykhoa.com
Mèc th¨m dß ®ộng mạch chđ – chËu - ®ïi chung vµ ®ïi n«ng 
Mèc th¨m dß ®ộng mạch ®ïi n«ng - khoeo vµ chµy sau 
hinhanhykhoa.com
Mèc th¨m dß ®ộng mạch chµy sau 
Mèc th¨m dß ®ộng mạch chµy tríc 
hinhanhykhoa.com
 Mèc th¨m dß ®ộng mạch chµy m¸c 
Diagnostic Ultrasound. C.M.Rumack. 3rdEdition. 2005 
hinhanhykhoa.com
Đầu dị đặt phía sau 
Đầu dị đặt phía trước 
Động mạch khoeo 
Động mạch chày trước (gần) 
Động mạch chày trước (xa) 
Động mạch chày sau (gần) 
Động mạch chày sau (xa) 
Động mạch mu chân 
Động mạch mác 
Động mạch mác 
Động mạch chậu chung 
Động mạch chậu ngồi 
Động mạch đùi chung 
Động mạch đùi 
Động mạch đùi (Hunter) 
Động mạch khoeo 
Đầu dị đặt phía sau 
Đầu dị đặt phía trước 
C.HÌNH ẢNH SIÊU ÂM BÌNH THƯỜNG: 
1.2D: 
 Ta có các lớp theo thứ tự từ trong lòng mạch đi ra: 
• -Lòng mạch :echo trống 
• -Nội mạc: Một lớp mỏng echo dày 
• -Trung mạc: Một lớp mỏng echo rất kém. 
• -Ngoại mạc: Một lớp echo dày 
2.DOPPLER : 
 - Bắt màu hoàn toàn- Không có vùng khuyết màu - Không 
có dòng chảy ngược- Không có hiện tượng aliasing. 
 - Dạng phổ: 
 +Dạng 3 pha:Thông thường. 
 +Dạng 2 pha với dòng hường về phía trước thì tâm thu 
và 1 thành phần tâm trương hướng về phía trước:Khi lớn 
tuổi. 
 - Vận tốc :thay đổi 
• 
• Phổ Doppler của động mạch ngoại vi khác với phổ 
Doppler của ĐgM cảnh. Lúc nghỉ, cơ của các chi gây 
một kháng lực ngoại vi cao tạo ra hình ảnh sĩng ba 
pha (triphasic pattern). 
• Sĩng ba pha bao gồm: 
– Sĩng vận tốc cao trong thì tâm thu. 
– Tiếp đến là sĩng đảo ngược ngắn tiền tâm trương. 
– Sĩng vận tốc thấp vào thì tâm trương (biên độ của 
sĩng tâm trương thay đổi, biến mất khi co mạch do 
lạnh, tăng biên độ khi được sưởi ấm hoặc sau vận 
động). 
Hofer. Teaching Manual of Color Duplex Sonography. 
Gắng sức: Tăng biên độ sĩng tâm trương Lúc nghỉ: Sĩng ba pha 
Hofer. Teaching Manual of Color Duplex Sonography. 
Phỉ doppler t¹i ®ộng mạch khoeo 
Phổ Doppler tại động mạch chày trước 
Test gắng sức: Tăng biên độ sĩng tâm trương 
D.BỆNH LÝ: 
• 1.1 MẢNG XƠ VỮA: 
• +Mảng xơ mỡ:Khó nhận biết,có thể 
chỉ là 1 vùng không bắt màu tương ứng vị trí 
có dòng chảy rối. 
• +Mảng xơ :thành phần collagen tăng 
nhiều hơn thành phần mỡ. 
• +Mảng xơ vữa với sự vôi hóa ở các vị 
trí xuất huyết, hoại tử. 
hinhanhykhoa.com
• Can xi ho¸ líp gi÷a 
(Mediacalcose) ë bƯnh 
nh©n §T§ 
MVX t¹i ®m ®ïi chung, g©y t¾c chç xuÊt ph¸t 
cđa ®m ®ïi s©u 
MVX kh«ng ®ång nhÊt t¹i ®ộng mach ®ïi 
chung, g©y hep 50% 
D.BỆNH LÝ: 
• 1.2 HUYẾT KHỐI: 
• -Độ echo:tùy thuộc tuổi của huyết khối, tăng 
khi huyết khối co rút, bị xâm lấn bởi fibroblast 
và tốc chức hóa thành mô sợi. 
• -Huyết khối tại chổ: do xơ vữa, viêm thành 
mạch hay rối loạn đông máu,chấn thương. 
• -Huyết khối từ xa đến: 
 HuyÕt khèi míi g©y t¾c hoµn toµn ®m ®ïi chung 
HuyÕt khèi míi g©y t¾c hoµn toµn ®m ®ïi 
chung. Doppler thÊy tiÕng ®Ëp t©m thu 
D.BỆNH LÝ: 
• 1.3 PHÌNH ĐỘNG MẠCH: 
• +Thường do xơ vữa hay chấn thương và có 
thể kết hợp với huyết khối, bóc tách thành mạch.. 
• +Đường kính tại chổ phình lớn hơn đường 
kính trước va sau chổ phình 
• +Tại chổ phình bắt màu không đều, Zing-
Zang sign(+). 
Diagnostic Ultrasound. C.M.Rumack. 3rdEdition. 2005 
GIẢ PHÌNH MẠCH 
Diagnostic Ultrasound. C.M.Rumack. 3rdEdition. 2005 
GIẢ PHÌNH MẠCH 
Diagnostic Ultrasound. C.M.Rumack. 3rdEdition. 2005 
GIẢ PHÌNH MẠCH 
Chèn ép dưới hướng dẫn của siêu 
âm sau 60 phút: huyết khối hồn 
tồn giả phình mạch. 
D.BỆNH LÝ: 
• 1.4 THÔNG NỐI ĐỘNG -TĨNH MẠCH: 
• -Thành mạch bị tổn thương, có chổ không 
liên tục. 
• -Có vùng bắt màu aliasing 
• -Tại chổ thông nối có phổ vận tốc cao, đơn 
pha, kháng lực thấp. 
• -Có động mạch hóa phổ tĩnh mạch bị thông 
nối. 
THƠNG NỐI ĐỘNG - TĨNH MẠCH 
Diagnostic Ultrasound. C.M.Rumack. 3rdEdition. 2005 
D.BỆNH LÝ: 
• 1.5 HẸP ĐỘNG MẠCH: 
CHẨN ĐỐN HẸP ĐỘNG MẠCH 
• Tăng vận tốc bất thường xảy tại vị trí hẹp, cho 
hình ảnh aliasing trên Doppler màu. Phổ 
Doppler trở thành một pha (monophasic 
pattern) với trở kháng thấp vào thì tâm trương. 
• Sau chỗ hẹp giảm vận tốc tâm thu và sĩng trở 
thành hai pha (biphasic pattern) với trở kháng 
cao vào thì tâm trương. 
Diagnostic Ultrasound. C.M.Rumack. 3rdEdition. 2005 
CHẨN ĐỐN HẸP ĐỘNG MẠCH 
Diagnostic Ultrasound. C.M.Rumack. 3rdEdition. 2005 
Phần trăm 
hẹp 
Phổ trước 
hẹp 
Phổ tại chỗ hẹp Phổ sau hẹp 
00-50% Ba pha PSV <180cm/s 
và/hoặc ↑<100% 
-(±) Phổ đảo 
ngược 
51-75% Ba pha 
PSV >180cm/s 
và/hoặc ↑>100% 
-Phổ đảo ngược 
-(±) Dịng chảy 
rối 
76-99% Ba pha 
PSV >180cm/s 
và/hoặc ↑>250% 
-Dịng chảy rối 
100% Giảm biên độ Khơng cĩ phổ -Sĩng biên độ 
thấp của tuần 
hồn bàng hệ. 
Tiêu chuẩn chẩn đốn tái hẹp sau khi làm bypass: 
1. PSV ≤ 45cm/s 2. PSV > 250cm/s 3. Thay đổi tỷ lệ PSV > 2,5 lần. 
Hofer. Teaching Manual of Color Duplex Sonography. 
• Ph©n lo¹i møc ®é hĐp 
theo K.A. Jager 
Phỉ doppler hĐp ®m ®ïi n«ng 
CHẨN ĐỐN HẸP ĐỘNG MẠCH 
Hofer. Teaching Manual of Color Duplex Sonography. 
CHẨN ĐỐN HẸP ĐỘNG MẠCH 
BYPASS: bình thường 
Phỉ doppler hĐp khÝt ®m ®ïi n«ng 
Dấu hiƯu gi¸n tiÕp: t¹i ®m chµy sau ë bƯnh nh©n hĐp khit ®m 
khoeo 
• HĐp khÝt 
®ộng 
mạch ®ïi 
n«ng bªn 
tr¸i 
ĐMCN(P) 
bình thường 
ĐMCN(T) 
bình thường 
ĐM khoeo (P) 
bình thường 
ĐM khoeo (T) 
giảm biên độ 
ĐM khoeo (P) 
gắng sức 
ĐM khoeo (T) 
gắng sức 
HẸP ĐỘNG MẠCH KHOEO TRÁI 
D.BỆNH LÝ: 
• 1.6 TẮC ĐỘNG MẠCH: 
• +Thường do huyết khối trên nền xơ vữa hay 
chấn thương 
• +Tại chổ tắc:không bắt màu, không có phổ 
• +Sau chổ tắc:Phổ vận tốc thấp,phổ rất phẳn, RI 
thấp. 
• +Trước chổ tắc: thấy các tuần hoàn bàng hệ 
 T¾c 
®ộng 
mạch 
chËu 
gèc 
bªn 
ph¶i 
• T¾c hoµn toµn ®m ®o¹n 
®ïi n«ng - khoeo 
ĐMCN (P) 
bình thường 
ĐMCN (T) 
bình thường 
ĐM đùi (P) ĐM đùi (T) 
ĐM khoeo (P) ĐM khoeo (T) 
HUYẾT KHỐI ĐỘNG MẠCH ĐÙI PHẢI 
T¾c hoµn toµn ®éng m¹ch ®ïi n«ng
            Các file đính kèm theo tài liệu này:
 bai_giang_sieu_am_dong_mach_chi_duoi.pdf bai_giang_sieu_am_dong_mach_chi_duoi.pdf