Báo cáo thực tập tổng hợp tại Bộ Thương Mại

Lêi më ®Çu C¨n cø kÕ ho¹ch thùc tËp kho¸ 41 cña khoa Kinh tÕ vµ Kinh doanh quèc tÕ- §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n, em ®· ®­îc ph©n c«ng thùc tËp tèt nghiÖp t¹i Bé Th­¬ng M¹i n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam trong thêi gian tõ ngµy 06/01/2003 ®Õn 13/05/2003. §ång thêi, ®­îc sù ®ång ý tiÕp nhËn vµ sù chØ dÉn thùc tËp t¹i Bé Th­¬ng M¹i. Trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh thùc tËp tèt nghiÖp t¹i Bé Th­¬ng M¹i, d­íi sù h­íng dÉn tËn t×nh cña c¸c chuyªn viªn trong Vô ¢u- Mü, Bé Th­¬ng M¹i em ®· ®­îc t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó tiÕn hµnh qu¸ tr×nh thùc tËp cña m×nh. Sau nh÷ng tuÇn ®Çu thùc tËp tèt nghiÖp, em xin ®­îc b¸o c¸o s¬ bé l¹i t×nh h×nh ®¬n vÞ em thùc tËp. B¸o c¸o thùc tËp tæng hîp bao gåm c¸c phÇn sau ®©y: PhÇn I: Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Bé Th­¬ng M¹i. PhÇn II: T×nh h×nh ho¹t ®éng cña Bé Th­¬ng M¹i. PhÇn III: Ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng vµ c¸c biÖn ph¸p chñ yÕu ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Bé Th­¬ng M¹i. D­íi ®©y, em sÏ ®i vµo tr×nh bµy chi tiÕt theo tõng néi dung: PhÇn I: Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña bé th­¬ng m¹i I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh. N­íc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ ®­îc thµnh lËp vµo ngµy 02 th¸ng 09 n¨m 1945, tæ chøc bé m¸y nhµ n­íc ®­îc thµnh lËp, trong ®ã cã Bé Th­¬ng M¹i vµ tiÒn th©n cña nã lµ Bé Kinh TÕ ®­îc thµnh lËp vµo ngµy 26 th¸ng 11 n¨m 1946. §Ó phï hîp víi hoµn c¶nh ®Êt n­íc nh÷ng n¨m sau ®ã, ngµy 14 th¸ng 05 n¨m 1951 chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· ký s¾c lÖnh sè 21 ®æi tªn Bé Kinh TÕ thµnh Bé C«ng Th­¬ng. Sau ®ã vµo ngµy 10 th¸ng 09 n¨m 1955 Bé C«ng Th­¬ng ®­îc t¸ch ra thµnh Bé C«ng NghiÖp vµ Bé Th­¬ng NghiÖp. TiÕp ®ã t¹i biªn b¶n sè 06 phiªn häp ngµy 29 th¸ng 04 n¨m 1958 kho¸ häp thø VIII Quèc héi n­íc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ, Thñ t­íng ChÝnh phñ b¸o c¸o ®Ò ¸n cña Héi ®ång ChÝnh phñ nh»m t¨ng c­êng thªm mét b­íc ChÝnh phñ vµ Bé m¸y Nhµ n­íc cÊp Trung ­¬ng ®· thèng nhÊt chia Bé Th­¬ng NghiÖp thµnh hai Bé: Bé Ngo¹i Th­¬ng vµ Bé Néi Th­¬ng. §Õn ®©y cã hai mèc lÞch sö cÇn l­u ý ®ã lµ viÖc thµnh lËp Bé VËt t­ thay thÕ Tæng côc vËt t­ vµo ngµy 01 th¸ng 08 n¨m 1969 vµ thµnh lËp Bé Kinh tÕ ®èi ngo¹i trªn c¬ së s¸t nhËp Bé NgoaÞ Th­¬ng vµ Uû Ban kinh tÕ ®èi ngo¹i vµo ngµy 24 th¸ng 03 n¨m 1988. §Õn ngµy 31 th¸ng 03 n¨m 1990, Bé Th­¬ng NghiÖp ®· ®­îc thµnh lËp trªn c¬ së Bé Kinh tÕ ®èi ngo¹i, Bé Néi Th­¬ng vµ Bé VËt t­ ®Ó thèng nhÊt qu¶n lý nhµ n­íc c¸c ho¹t ®éng th­¬ng nghiÖp vµ dÞch vô. Sau ®ã NghÞ quyÕt cña Quèc héi kho¸ VIII, kú häp thø chÝn ngµy 12 th¸ng 08 n¨m1991 ®· ®­îc th«ng qua, chuyÓn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc vÒ du lÞch sang Bé Th­¬ng NghiÖp vµ ®æi tªn Bé Th­¬ng NghiÖp thµnh Bé Th­¬ng M¹i vµ Du lÞch. §Õn ngµy 17 th¸ng 10 n¨m 1992 Bé Th­¬ng M¹i vµ Du lÞch ®· ®­îc ®æi tªn thµnh Bé Th­¬ng M¹i (Tæng côc Du lÞch ®· ®­îc t¸ch ra) cho ®Õn nay. S¬ ®å h×nh thµnh Bé Th­¬ng M¹i: Bé kinh tÕ Tõ 11/1946 ®Õn 5/1951 Bé c«ng th­¬ng Tõ 5/1951 ®Õn 9/1955 Bé th­¬ng nghiÖp Tõ 9/1955 ®Õn 4/1958 Bé c«ng nghiÖp Bé néi th­¬ng Tõ 4/1958 ®Õn 3/1990 Bé ngo¹i th­¬ng Tõ 4/1958 ®Õn 3/1988 Ub kinh tÕ ®èi ngo¹i Bé vËt t­ Tõ 8/1969 ®Õn 3/1990 Bé kinh tÕ ®èi ngo¹i Tõ 3/1988 ®Õn 3/1990 Bé th­¬ng nghiÖp Tõ 3/1990 ®Õn 8/1991 Bé th­¬ng m¹i vµ du lÞch Tõ 8/1991 ®Õn 10/1992 Bé th­¬ng m¹i. Tõ 10/1992 ®Õn nay II. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý. Bé Th­¬ng M¹i gåm cã 17 Vô vµ c¸c phßng ban kh¸c gióp Bé tr­ëng thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc víi tæng sè biªn chÕ hiÖn cã 500 ng­êi, c¸c tæ chøc sù nghiÖp vµ c¸c Doanh nghiÖp nhµ n­íc thuéc Bé trong ®ã cã 13 ®¬n vÞ sù nghiÖp víi tæng biªn chÕ hiÖn cã ®­îc nhµ n­íc cÊp kinh phÝ lµ 849 ng­êi. C¸c tæ chøc gióp Bé tr­ëng thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc. 1.1. Vô XuÊt nhËp khÈu 1.2. Vô KÕ ho¹ch thèng kª 1.3. Vô §Çu t­ 1.4. Vô ChÝnh s¸ch thÞ tr­êng miÒn nói 1.5. Vô ChÝnh s¸ch thÞ tr­êng ®« thÞ vµ n«ng th«n 1.6. Vô Qu¶n lý thÞ tr­êng 1.7. Vô ChÝnh s¸ch thÞ tr­êng khu vùc ch©u ¸-Th¸i B×nh D­¬ng (Gäi t¾t lµ vô I) 1.8. Vô ChÝnh s¸ch thÞ tr­êng c¸c n­íc ch©u ¢u-Mü vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ (Gäi t¾t lµ vô II) 1.9. Vô ChÝnh s¸ch thÞ tr­êng c¸c n­íc ch©u Phi-T©y Nam ¸ vµ Trung CËn ®«ng (Gäi t¾t lµ vô III) 1.10. Vô ChÝnh s¸ch th­¬ng m¹i ®a biªn 1.11. Vô Khoa häc 1.12. Vô Ph¸p chÕ 1.13. Vô Tµi chÝnh kÕ to¸n 1.14. Vô Tæ chøc c¸n bé 1.15. Thanh tra Bé 1.16. V¨n phßng Bé 1.17. Côc qu¶n lý chÊt l­îng hµng ho¸ vµ ®o l­êng Vµ c¸c c¬ quan ®¹i diÖn kinh tÕ th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam t¹i n­íc ngoµi (HiÖn cã 41 th­¬ng vô ë n­íc ngoµi.) 2. C¸c tæ chøc sù nghiÖp 2.1. ViÖn Kinh tÕ kü thuËt th­¬ng m¹i 2.2. ViÖn Kinh tÕ ®èi ngo¹i 2.3. C¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp kh¸c (cã phô lôc kÌm theo) do Bé tr­ëng Bé Th­¬ng M¹i tæ chøc l¹i tr×nh Thñ t­íng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh sau khi cã ý kiÕn b»ng v¨n b¶n cña c¸c c¬ quan cã liªn quan vµ ý kiÕn thÈm ®Þnh cña Ban tæ chøc c¸n bé ChÝnh phñ. 3. C¸c Doanh nghiÖp Nhµ n­íc trùc thuéc Bé (Gåm 72 doanh nghiÖp) Bé Th­¬ng M¹i hiÖn cã 72 Doanh nghiÖp trùc thuéc, trong ®ã cã 56 Doanh nghiÖp kinh doanh th­¬ng m¹i; 7 Doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kinh doanh x©y dùng vµ vËt liÖu x©y dùng; 4 Doanh nghiÖp kinh doanh vËn t¶i, dÞch vô giao nhËn kho b·i; 4 Doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô, t­ vÊn vµ 1 Doanh nghiÖp kinh doanh doanh kh¸ch s¹n, nhµ hµng. Bé Th­¬ng M¹i do Bé tr­ëng l·nh ®¹o, gióp viÖc Bé tr­ëng cã c¸c Thø tr­ëng. Bé tr­ëng quy ®Þnh nhiÖm vô quyÒn h¹n vµ biªn chÕ cô thÓ cña c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc Bé trong tæng sè biªn chÕ ®­îc duyÖt cña Bé. Bé tr­ëng Bé Th­¬ng M¹i chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Quèc héi vµ Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ toµn bé c«ng t¸c cña Bé. C¸c Thø tr­ëng chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Bé tr­ëng vÒ c«ng t¸c ®­îc ph©n c«ng. D­íi ®©y lµ s¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý cña Bé Th­¬ng M¹i hiÖn nay. Bé tr­ëng Tr­¬ng §×nh TuyÓn Thø tr­ëng Mai V¨n D©u Thø tr­ëng §ç Nh­ §Ýnh Thø tr­ëng L­¬ng V¨n Tù Thø tr­ëng Phan ThÕ RuÖ Thø tr­ëng Lª Danh VÜnh V¨n phßng Bé Vô XNK Vô Ch©u ¸-TBD Vô §Çu t­ Vô Ph¸p chÕ Vô Qu¶n lý thÞ tr­êng Vô Tµi chÝnh- KÕ to¸n Vô Ch©u Phi- T©y Nam ¸ Thanh tra Bé Th­êng trùc thuéc Bé Th­êng trùc thi ®ua T¹p chÝ TM B¸o §èi ngo¹i B¸o TM Vô chÝnh s¸ch thÞ tr­êng miÒn nói Vô Qu¶n lý thÞ tr­êng Vô ChÝnh s¸ch thÞ tr­êng ®« thÞ vµ n«ng th«n Vô KÕ ho¹ch thèng kª ViÖn nghiªn cøu TM Trung t©m th«ng tin TM Côc Qu¶n lý chÊt l­îng Vô Khoa häc V¨n phßng UBQG vÒ hîp t¸c KTQT Vô ChÝnh s¸ch TM ®a biªn Vô ¢u -Mü III. Chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña Bé Th­¬ng M¹i vµ cña mét sè bé phËn trong Bé Th­¬ng M¹i. 1. Chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña Bé Th­¬ng M¹i. 1.1. Chøc n¨ng Bé Th­¬ng M¹i lµ c¬ quan cña ChÝnh phñ thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i (bao gåm xuÊt nhËp khÈu, kinh doanh vËt t­ hµng tiªu dïng, dÞch vô th­¬ng m¹i) thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ trong ph¹m vi c¶ n­íc, kÓ c¶ c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i cña c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n ng­êi n­íc ngoµi ®­îc ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam. 1.2. NhiÖm vô vµ quyÒn h¹n Bé Th­¬ng M¹i thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm qu¶n lý nhµ n­íc cña Bé, c¬ quan ngang Bé quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 15-CP ngµy 2/3/1993 cña ChÝnh phñ c¸c nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n sau ®©y: 1.2.1. X©y dùng tr×nh ChÝnh phñ ban hµnh hoÆc ban hµnh theo thÈm quyÒn cña Bé c¸c quy chÕ qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu (XNK) - Qu¶n lý h¹n ng¹ch XNK cÊp hoÆc thu håi giÊy phÐp kinh doanh XNK ®èi víi c¸c tæ chøc kinh tÕ theo sù ph©n cÊp cña ChÝnh phñ. - CÊp giÊy phÐp XNK cho c¸c tæ chøc liªn doanh víi n­íc ngoµi theo LuËt ®Çu t­ - Qu¶n lý nhµ n­íc vÒ c¸c ho¹t ®éng t­ vÊn, m«i giíi, héi chî vµ qu¶ng c¸o th­¬ng m¹i, giíi thiÖu hµng ho¸ vµ xóc tiÕn th­¬ng m¹i ë trong n­íc vµ víi n­íc ngoµi. - Phèi hîp víi c¸c c¬ quan liªn quan viÖc xÐt duyÖt c¸c ch­¬ng tr×nh dù ¸n ®Çu t­ gi¸n tiÕp vÒ th­¬ng m¹i. - XÐt cho phÐp c¸c tæ chøc kinh tÕ ViÖt Nam ®­îc cö ®¹i diÖn lËp c«ng ty chi nh¸nh ë n­íc ngoµi hoÆc gia nhËp c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ. - XÐt cho c¸c tæ chøc kinh tÕ cña n­íc ngoµi lËp v¨n phßng ®¹i diÖn hoÆc c«ng ty, chi nh¸nh t¹i ViÖt Nam. - Qu¶n lý, chØ ®¹o nghiÖp vô c¸c c¬ quan ®¹i diÖn kinh tÕ- th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam ®Æt ë n­íc ngoµi. 1.2.2. So¹n th¶o tr×nh ChÝnh phñ ban hµnh hoÆc ban hµnh theo thÈm quyÒn cña Bé c¸c quy chÕ qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i vµ dÞch vô th­¬ng m¹i trong n­íc, kÕ ho¹ch, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ th­¬ng m¹i ®èi víi miÒn nói, vïng cao, vïng ®ång bµo d©n téc Ýt ng­êi. 1.2.3. Tæ chøc, chØ ®¹o thùc hiÖn kÕ ho¹ch nghiªn cøu khoa häc, øng dông khoa häc tiÕn bé vµ c«ng nghÖ trong ho¹t ®éng th­¬ng m¹i. 1.2.4. Tæ chøc tiÕp nhËn, xö lý, cung cÊp c¸c lo¹i th«ng tin kinh tÕ, th­¬ng m¹i trong n­íc vµ thÕ giíi phôc vô cho sù chØ ®¹o cña ChÝnh phñ vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ. 1.2.5. Qu¶n lý nhµ n­íc vÒ c«ng t¸c ®o l­êng, chÊt l­îng hµng ho¸ trong ho¹t ®éng th­¬ng m¹i thuéc lÜnh vùc do Bé Th­¬ng M¹i phô tr¸ch trªn thÞ tr­êng c¶ n­íc. 1.2.6. H­íng dÉn vµ chØ ®¹o c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc vÒ th­¬ng m¹i ë ®Þa ph­¬ng vÒ nghiÖp vô chuyªn m«n. 2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña mét sè bé phËn trong Bé Th­¬ng M¹i. D­íi ®©y lµ mét sè chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n chÝnh cña c¸c bé phËn cã liªn quan ®Õn lÜnh vùc kinh tÕ quèc tÕ: 2.1. Vô XuÊt nhËp khÈu 2.1.1. VÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng - X©y dùng, phæ biÕn, kiÓm tra theo dâi thùc hiÖn, kiÕn nghÞ,bæ xung, söa ®æi c¸c chÝnh s¸ch: thuÕ XNK, phÝ thuÕ quan, khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, th­ëng xuÊt khÈu, bu«n b¸n biªn giíi, t¹m nhËp t¸i xuÊt, chuyÓn khÈu, qu¸ c¶nh, ®æi hµng, t¹m xuÊt t¸i nhËp, miÔn thuÕ... - ChÞu tr¸ch nhiÖm tham gia víic¸c vô kh¸c vÒ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan 2.1.2. VÒ chÝnh s¸ch mÆt hµng - X©y dùng c¸c ®Ò ¸n c¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, qu¶n lý hµng nhËp khÈu, b¶o hé hµng s¶n xuÊt trong n­íc, - X©y dùng c¬ chÕ qu¶n lý hµng ho¸ XNK trong tõng thêi kú. - X©y dùng kÕ ho¹ch hµng n¨m vµ dµi h¹n, ph©n giao chØ tiªu XK, NK (nÕu cã), theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch, hµng th¸ng cã b¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch XK, NK hµng ho¸, ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m thùc hiÖn kÕ ho¹ch. - Tham gia gãp ý kiÕn vÒ c¸c dù ¸n ph¸t triÓn s¶n xuÊt, XK cña c¸c bé ngµnh c¸c tØnh. - Tham gia x¸c ®Þnh c©n ®èi cung cÇu c¸c mÆt hµng thiÕt yÕu, c©n ®èi tiÒn hµng, c¸n c©n th­¬ng m¹i. - §¸nh gi¸ ho¹t ®éng tæng kÕt cña c¸c doanh nghiÖp XNK thuéc Bé, ngµnh c¸c tØnh, h­íng dÉn ho¹t ®éng cña hä. - ChÝnh s¸ch ®èi víi c¸c thµnh viªn kinh tÕ tham gia XK, chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ ho¹t ®éng cña c¸c hiÖp héi ngµnh hµng. - Ph©n tÝch sù biÕn ®éng gi¸ c¶ cña thÞ tr­êng thÕ giíi, gi¸ c¶ c¸c trung t©m giao dÞch, gi¸ c¶ c¸c ®èi t­îng c¹nh tranh ®Ó cung cÊp cho c¸c doanh nghiÖp XNK ë ViÖt Nam. - Theo dâi t×nh h×nh XNK víi c¸c n­íc (cung cÊp th«ng tin thÞ tr­êng, x¸c ®Þnh nhu cÇu XNK vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ tiªu chuÈn hµng ho¸, më cöa thÞ tr­êng, h¹n chÕ nhËp siªu) - Ph¸t hiÖn chØ ®¹o ®iÒu tra viÖc b¸n ph¸ gi¸, trî cÊp ph©n biÖt ®èi xö cña c¸c n­íc ®èi t¸c, ®Ò xuÊt biÖn ph¸p ¸p dông. - Tham gia x©y dùng quy ®Þnh vÒ chÊt l­îng hµng ho¸ XNK, kiÓm tra hµng ho¸ XNK quy ®Þnh vÒ nh·n s¶n phÈm, xuÊt xø hµng ho¸. Hµng ho¸ cho héi chî triÓn l·m, tr­ng bÇy, tiÕp thÞ, khuyÕn m¹i, qu¶ng c¸o. - Tæng hîp c¸c b¸o c¸o, phèi hîp gi¶i quyÕt c¸c kiÕn nghÞ, ®Ò xuÊt cña c¸c phßng qu¶n lý XNK... 2.1.3. C¸c phßng qu¶n lý XNK - CÊp giÊy phÐp XNK, C/O vµ c¸c lo¹i giÊy tê kh¸c theo quy ®Þnh. - Theo dâi ph¸t hiÖn vµ phèi hîp víi tæ EU gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn chèng giÊy phÐp gi¶ vµ c¸c giÊy tê liªn quan ®Õn bé hå s¬ giÊy phÐp gi¶. - Phèi hîp víi tæ EU vµ víi phßng th­¬ng m¹i vµ c¸c v¨n phßng cña Phßng Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam ë c¸c ®Þa ph­¬ng gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn C/O... 2.1.4. Tæng hîp - Tæng hîp x©y dùng c¬ chÕ ®iÒu hµnh XNK hµng n¨m, theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn. KiÕn nghÞ, bæ xung, söa ®æi. - Tæng hîp x©y dùng kÕ ho¹ch XNK hµng n¨m, dµi h¹n. - Tæng hîp x©y dùng b¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch XNK th¸ng, quý, n¨m. - KiÕn nghÞ c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m thùc hiÖn kÕ ho¹ch XNK. - Tæng hîp c¸c th«ng tin vÒ XNK. - Tæng hîp c¸c vÊn ®Ò chung cã liªn quan ®Õn c«ng viÖc cña c¸c bé phËn, chuyªn viªn trong vô. Theo dâi c¸c viÖc ph¸t sinh kh«ng thuéc c¸c phÇn viÖc ®· ph©n c«ng cho c¸c bé phËn trong vô. - Theo dâi t×nh h×nh XNK víi c¸c n­íc (cung cÊp th«ng tin, x¸c ®Þnh nhu cÇu XNK vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ tiªu chuÈn hµng ho¸, më cöa thÞ tr­êng, h¹n chÕ nhËp siªu...) - V¨n th­, qu¶n trÞ cña Vô. 2.2. Vô ChÝnh s¸ch th­¬ng m¹i ®a biªn. Vô ChÝnh s¸ch th­¬ng m¹i ®a biªn cã chøc n¨ng gióp Bé tr­ëng thùc hiÖn qu¶n lý nhµ n­íc vÒ ho¹t ®éng th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam víi c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc (nh­ WTO, APEC, ASEAN...) mµ hiÖn nay ViÖt Nam ®ang tham gia. Vô ChÝnh s¸ch th­¬ng m¹i ®a biªn cã c¸c nhiÖm vô sau: 2.2.1. Nghiªn cøu chÝnh s¸ch kinh tÕ th­¬ng m¹i cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, th­¬ng m¹i quèc tÕ vµ khu vùc, ®Ò xuÊt kiÕn nghÞ víi Bé tr­ëng vÒ chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch biÖn ph¸p cô thÓ nh»m thùc hiÖn quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña ViÖt Nam khi tham gia c¸c tæ chøc nµy. 2.2.2. Chñ tr× cïng c¸c Vô ChÝnh s¸ch thÞ tr­êng n­íc ngoµi, Vô XNK...theo dâi thùc hiÖn c¸c quyÒn vµ nghÜa vô ViÖt Nam ®Ó cam kÕt víi c¸c tæ chøc nãi trªn, ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn trong tõng thêi kú cho phï hîp víi t×nh h×nh cña n­íc ta. 2.2.3. Chñ tr× cïng c¸c Vô, c¸c c¬ quan h÷u quan so¹n th¶o c¸c v¨n kiÖn, ph­¬ng ¸n ,c¸c hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i gióp Bé tr­ëng tiÕn hµnh c¸c cuéc ®µm ph¸n hoÆc ký kÕt c¸c v¨n b¶n ph¸p lý do chÝnh phñ uû quyÒn víi c¸c tæ chøc kinh tÕ th­¬ng m¹i thÕ giíi vµ khu vùc. 2.2.4. ChuÈn bÞ c¸c v¨n b¶n, tµi liÖu ®Ó Bé tr­ëng tham gia c¸c cuéc häp víi c¸c tæ chøc nãi trªn. 2.2.5. Tæng hîp, b¸o c¸o kÞp thêi vÒ t×nh h×nh ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ, th­¬ng m¹i, t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c cam kÕt cña ViÖt Nam víi c¸c tæ chøc nãi trªn theo quy ®Þnh hoÆc yªu cÇu cña c¸c c¬ quan nhµ n­íc, cña Bé. 2.3. Vô ChÝnh s¸ch thÞ tr­êng ch©u Phi- T©y Nam ¸ 2.4. Vô ChÝnh s¸ch thÞ tr­êng ch©u ¸- Th¸i B×nh D­¬ng 2.5. Vô ChÝnh s¸ch thÞ tr­êng ¢u- Mü Chøc n¨ng, nhiÖm vô chñ yÕu cña c¸c Vô ChÝnh s¸ch thÞ tr­êng n­íc ngoµi: - Nghiªn cøu t×nh h×nh, chÝnh s¸ch kinh tÕ th­¬ng m¹i, ph¸p luËt, tËp qu¸n cña c¸c n­íc khu vùc phô tr¸ch, ®Ò xuÊt chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch biÖn ph¸p nh»m ph¸t triÓn quan hÖ th­¬ng m¹i víi c¸c quèc gia, c¸c vïng l·nh thæ trong khu vùc. - Chñ tr× so¹n th¶o c¸c v¨n b¶n dù th¶o vµ gióp Bé tr­ëng tiÕn hµnh ®µm ph¸n ký kÕt c¸c hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i víi c¸c quèc gia trong khu vùc phô tr¸ch. - Theo dâi viÖc kiÓm tra thùc hiÖn c¸c hiÖp ®Þnh, chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i. ChuÈn bÞ néi dung gióp Bé tr­áng tiÕn hµnh c¸c kú häp cña Uû ban hîp t¸c liªn chÝnh phñ theo uû quyÒn cña Thñ t­íng ChÝnh phñ. - H­íng dÉn c¸c c¬ quan th­¬ng vô, c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn ®óng chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam víi c¸c n­íc trong khu vùc phô tr¸ch. Gióp Bé tr­ëng vÒ viÖc c¸c tæ chøc n­íc ngoµi ®Æt chi nh¸nh t¹i ViÖt Nam. Qu¶n lý h­íng dÉn c¸c tæ chøc nµy ho¹t ®éng theo ®óng ph¸p luËt cña ViÖt Nam. Theo dâi viÖc ®µm ph¸n, ký kÕt, thùc hiÖn vay vµ tr¶ nî b»ng hµng ho¸ víi n­íc ngoµi. - H­íng dÉn phæ biÕn chÝnh s¸ch, c¬ chÕ qu¶n lý NK cña c¸c n­íc trong khu vùc víi hµng ho¸ cña ViÖt Nam, tham gia ý kiÕn víi dù th¶o v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vÒ kinh tÕ th­¬ng m¹i. 2.6. V¨n phßng Uû Ban quèc gia vÒ hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña Uû Ban quèc gia vÒ hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ. - Gióp Thñ t­íng ChÝnh phñ chØ ®¹o vµ ®iÒu phèi ho¹t ®éng cña c¸c bé, ngµnh vµ ®Þa ph­¬ng trong viÖc ViÖt Nam tham gia c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ – th­¬ng m¹i trong HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ (ASEAN), DiÔn ®µn hîp t¸c ¸- ¢u (ASEM), ®µm ph¸n ®Ó gia nhËp vµ ho¹t ®éng trong tæ chøc th­¬ng m¹i quèc tÕ (WTO), DiÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ ch©u ¸- Th¸i B×nh D­¬ng (APEC) vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ th­¬ng m¹i quèc tÕ, khu vùc kh¸c . - Gióp Thñ t­íng ChÝnh phñ xem xÐt, quyÕt ®Þnh c¸c chñ tr­¬ng vµ ph­¬ng ¸n ®µm ph¸n cña c¸c bé, c¸c ngµnh vµ chØ ®¹o ®oµn ®µm ph¸n chÝnh phñ vÒ kinh tÕ- th­¬ng m¹i quèc tÕ vµ khu vùc nªu trªn. ChØ ®¹o ho¹t ®éng cña c¸c Bé, c¸c ngµnh liªn quan ®Õn lÜnh vùc ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc nµy. - Gióp Thñ t­íng ChÝnh phñ chØ ®¹o c¸c Bé, ngµnh thùc hiÖn viÖc ®iÒu chØnh bæ xung, hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, chÝnh s¸ch vÒ kinh tÕ, th­¬ng m¹i trong n­íc ®Ó thÝch øng víi c¸c ®Þnh chÕ cña c¸c tæ chøc kinh tÕ th­¬ng m¹i quèc tÕ vµ khu vùc mµ ViÖt Nam tham gia. - Gióp Thñ t­íng ChÝnh phñ ®«n ®èc, kiÓm tra c¸c Bé, ngµnh, c¸c ®Þa ph­¬ng vµ ®¬n vÞ triÓn khai thùc hiÖn c¸c cam kÕt vµ nghÜa vô, còng nh­ b¶o hé c¸c quyÒn vµ lîi Ých cña ViÖt Nam trong c¸c tæ chøc kinh tÕ th­¬ng m¹i quèc tÕ vµ khu vùc. IV. C¬ së vËt chÊt cña Bé. Bé Th­¬ng M¹i cã trô së chÝnh t¹i 21 Ng« QuyÒn, Hµ Néi, phÇn khèi v¨n phßng ®Æt t¹i 91 §inh Tiªn Hoµng, Hµ Néi. C¬ së h¹ tÇng vµ trang bÞ phôc vô cßn mét sè thiÕu thèn. N¨m 2002 trô së lµm viÖc cña Bé kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña c«ng viÖc, mét sè Vô ph¶i ®i thuª v¨n phßng ®Ó lµm viÖc. Nh­ng tíi ®Çu th¸ng 3/2003 Bé còng ®· kh¾c phôc mét phÇn, hÇu hÕt c¸c Vô ®· ®­îc chuyÓn vÒ Bé sau mét thêi gian Bé söa ch÷a nh­ng hiÖn nay rÊt chËt hÑp phÇn II: t×nh h×nh ho¹t ®éng cña bé th­¬ng m¹i. Thùc hiÖn chñ tr­¬ng cña §¶ng vÒ viÖc “®a d¹ng ho¸ thÞ tr­êng, ®a d¹ng ho¸ quan hÖ kinh tÕ… gia nhËp c¸c tæ chøc vµ hiÖp héi kinh tÕ quèc tÕ khi cÇn thiÕt vµ cã ®iÒu kiÖn” n­íc ta ®· trë thµnh thµnh viªn ®Çy ®ñ cña ASEAN vµ AFTA vµo n¨m 1995, cña ASEM vµo n¨m 1996 vµ cña APEC vµo n¨m 1998. Víi WTO, n­íc ta trë thµnh quan s¸t viªn tõ n¨m 1995 vµ hiÖn ®ang trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n ®Ó gia nhËp tæ chøc nµy. GÇn ®©y sau h¬n 4 n¨m ®µm ph¸n víi nh÷ng nç lùc rÊt lín cña c¸c l·nh ®¹o trong Bé Th­¬ng M¹i, HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Hoa Kú ®· ®­îc ký kÕt theo nh÷ng tiªu chuÈn cña WTO, ®¸nh dÊu mét b­íc míi trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ViÖt Nam. §Ó ®Èy nhanh tiÕn ®é héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ quèc gia, Bé Th­¬ng M¹i ®· nç lùc hÕt søc m×nh trong c«ng t¸c qu¶n lý, ph¸t triÓn nÒn th­¬ng m¹i n­íc nhµ. Nh­ ë phÇn trªn ®· ®Ò cËp: Bé Th­¬ng M¹i lµ c¬ quan cña ChÝnh phñ thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi c¸c ho¹t ®«ng th­¬ng m¹i (bao gåm XNK, kinh doanh vËt t­, hµng tiªu dïng, dÞch vô th­¬ng m¹i) thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ trong ph¹m vi c¶ n­íc, kÓ c¶ ho¹t ®éng th­¬ng m¹i cña c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n ng­êi n­íc ngoµi ®­îc ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam. Do ®ã ta cã thÓ s¬ qua t×nh h×nh ho¹t ®éng cña Bé trong n¨m 2002 nh­ sau: LËp tê tr×nh vÒ c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn kÕ ho¹ch xuÊt khÈu n¨m 2002 ®Ó tr×nh ChÝnh phñ ®­a ra chØ thÞ vÒ viÖc ®Èy m¹nh vµ vµ n¨ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ n¨m 2002. Thùc hiÖn ý kiÕn chØ ®¹o cña Thñ t­íng ChÝnh phñ t¹i v¨n b¶n sè 1311/VPCP-KTTH ngµy 18/3/2002 cña V¨n phßng ChÝnh phñ, Bé Th­¬ng M¹i ®· cïng Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ thµnh lËp tæ c«ng t¸c bao gåm c¸n bé cña mét sè Bé, ngµnh vµ V¨n phßng ChÝnh phñ ®Ó nghiªn cøu chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, thùc hiÖn kÕ ho¹ch n¨m 2002. Trªn c¬ së tæng hîp ý kiÕn c¸c thµnh viªn tæ c«ng t¸c liªn ngµnh, Bé Th­¬ng M¹i ®· b¸o c¸o Thñ t­íng ChÝnh phñ t¹i Tê tr×nh sè 0511/TM-XNK ngµy 09/4/2002. Ngµy 19/4/2002 Bé Th­¬ng M¹i cã tê tr×nh bæ xung vÒ mét sè chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p khuyÕn khÝch xuÊt khÈu n¨m 2002. Trªn c¬ së c¸c Tê tr×nh cña Bé Th­¬ng M¹i, ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ quyÕt sè 05/2002/NQ-CP vÒ gi¶i ph¸p triÓn khai thùc hiÖn kÕ ho¹ch kinh tÕ x· héi n¨m 2002. NghÞ quyÕt nµy ®· dµnh sù quan t©m ®Æc biÖt cho c¸c gi¶ ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu nh­: 1 - Th­ëng theo kim ng¹ch xuÊt khÈu. 2 - Ký hîp ®ång tiªu thô s¶n phÈm víi n«ng d©n. 3 - Gi¶m c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn xuÊt khÈu. 4 - C«ng t¸c thÞ tr­êng, xóc tiÕn th­¬ng m¹i. 5 - Më réng ®èi t­îng hç trî tÝn dông xuÊt khÈu theo môc d, phÇn 4 ChØ thÞ sè 31/2001/CT-TTg. 6 - Hoµn thiÖn quy tr×nh thu vµ hoµn thuÕ GTGT. 7 - Rµ so¸t c¸c chi phÝ dÞch vô ®Çu vµo ®èi víi hµng xuÊt khÈu. 8 - X©y dùng c¬ chÕ b¶o hiÓm s¶n xuÊt mét sè mÆt hµng n«ng s¶n. 9 - Nghiªn cøu thµnh lËp Ng©n hµng xuÊt nhËp khÈu ®Ó hç trî cho vay s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, b¸n chÞu, tr¶ chËm. 10 - MiÔn l·i vay ng©n hµng cho c¸c hé n«ng d©n ë c¸c tØnh T©y Nguyªn vay ch¨m sãc v­ên cµ phª vô 2001-2002. 11 - Cho vay vèn ®Ó thùc hiÖn dù ¸n vay tÝn dông ®Çu t­ ph¸t triÎn cña Nhµ n­íc. 12 - C¶i tiÕn chÕ ®é chi hç trî ph¸t triÓn thÞ tr­êng. 13 - C«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i, th«ng tin thÞ tr­êng t¹i c¸c tØnh, thµnh phè. 14 - N©ng cao vai trß cña HiÖp héi ngµnh hµng. 15 - Tùc hiÖn thÝ ®iÓm viÖc cö tham t¸n kinh tÕ chuyªn tr¸ch ngµnh hµng. 16 - Xóc tiÕn nhanh viÖc thµnh lËp c¸c kho ngo¹i quan, kho hµng, trung t©m giíi thiÖu s¶n phÈm ViÖt Nam ë n­íc ngoµi. Bé còng ®· cã tê tr×nh Thñ t­íng ChÝnh phñ sè 0660 TM/XNK vÒ ¸p dông h¹n ng¹ch thuÕ quan ®èi víi hµng nhËp khÈu; Tê tr×nh sè 0747 TM/XNK ngµy 10/5/2002 vÒ ¸p dông thuÕ nhËp khÈu theo gi¸ trÞ tuyÖt ®èi; Tham gia víi Bé Tµi chÝnh vÒ x¸c ®Þnh thuÕ suÊt ®èi víi mét sè mÆt hµng nhËp khÈu. Bé cïng gãp ý kiÕn víi ChÝnh phñ, gióp ChÝnh phñ ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 152/2002/N§-CP ngµy 7/11/2002 vÒ viÖc cæ phÇn ho¸ Doanh nghiÖp nhµ n­íc. Bé ®· ban hµnh mét sè quyÕt ®Þnh vµ th«ng t­ nh­: - QuyÕt ®Þnh sè 02/2002/Q§-BTM ngµy 02/01/2002 vÒ viÖc ban hµnh quy chÕ xÐt th­ëng xuÊt khÈu. - QuyÕt ®Þnh sè 0858/2002/Q§-BTM ngµy 19/7/2002 vÒ viÖc söa ®æi danh môc hµng tiªu dïng ®Ó phôc vô viÖc x¸c ®Þnh thêi h¹n nép thuÕ nhËp khÈu. - Th«ng b¸o sè 1316/TM/XNK ngµy 31/7/2002 vÒ viÖc hµng ho¸ nhËp khÈu cña Lµo ®­îc gi¶m thuÕ n¨m 2002. - Th«ng t­ liªn tÞch sè 08/2002/TTLT/BTM/BKH§T/BCN ngµy 12/8/2002 cña Bé Th­¬ng M¹i - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ - Bé C«ng nghiÖp h­íng dÉn giao vµ thùc hiÖn h¹n ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo thÞ tr­êng EU, Canada, Thæ NhÜ Kú n¨m 2003. - QuyÕt ®Þnh sè 1062/2002/Q§-BTM ngµy 04/9/2002 vÒ viÖc bæ xung Phô lôc 3 Quy chÕ cÊp gi¸y chøng nhËn xuÊt xø hµng ho¸ ASEAN cña ViÖt Nam - MÉu D ®Ó h­ëng c¸c ­u ®·i theo HiÖp ®Þnh vÒ ch­¬ng tr×nh ­u ®·i thuÕ quan cã hiÖu lùc chung (CEPT). - QuyÕt ®Þnh sè 1191/2002/Q§-BTM ngµy 04/10/2002 vÒ viÖc ban hµnh Quy chÕ ®Êu thÇu h¹n ng¹ch hµng dÖt may xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng cã quy ®Þnh h¹n ng¹ch. - QuyÕt ®Þnh sè 1221/2002/Q§-BTM ngµy 10/10/2002 cña Chñ tÞch Héi ®ång ®Êu thÇu quy ®Þnh viÖc tæ chøc ®Êu thÇu h¹n ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo thÞ tr­êng EU n¨m 2003… Bé còng ®· ban hµnh quy chÕ t¹m nhËp t¸i xuÊt, t¹m xuÊt t¸i nhËp,chuyÓn khÈu; Quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh LuËt Th­¬ng m¹i vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu, nhËp khÈu, gia c«ng vµ ®¹i lý mua b¸n hµng ho¸ víi n­íc ngoµi. Trong n¨m 2002 Bé ®· chØ ®¹o c¸c Doanh nghiÖp nhµ n­íc trùc thuéc Bé cæ phÇn ho¸ theo tinh thÇn NghÞ ®Þnh sè 152/2002/N§-CP cña ChÝnh phñ. C¶ n¨m 2002 ®· cæ phÇn ho¸ ®­îc 4 Doanh nghiÖp, ®­a tæng sè Doanh nghiÖp nhµ n­íc trùc thuéc Bé ®­îc cæ phÇn ho¸ lªn 26 Doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng cña c¸c Tham t¸n Th­¬ng m¹i t¹i n­íc ngoµi ®· lµm ®­îc nhiÒu viÖc thiÕt thùc, trong ®ã ®¸ng chó ý lµ viÖc më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu cho c¸c Doanh nghiÖp, cô thÓ: - Chñ tr× vµ phèi hîp tæ chøc nhiÒu cuéc héi th¶o giíi thiÖu tiÒm n¨ng kinh tÕ, th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam ë trong n­íc vµ n­íc ngoµi víi sù tham gia cña c¸c Doanh nghiÖp ViÖt Nam vµ Doanh nghiÖp n­íc ngoµi, vËn ®éng th­¬ng nh©n n­íc ngoµi lµm ¨n víi ViÖt Nam. - Th«ng tin vµ hç trî Doanh nghiÖp trong n­íc tham dù c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i ë n­íc ngoµi. - VËn ®éng c¸c th­¬ng nh©n n­íc ngoµi tham dù c¸c héi chî triÓn l·m ë ViÖt Nam, ®Æc biÖt lµ c¸c héi chî giíi thiÖu hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam… Cïng víi c¸c c«ng t¸c kÓ trªn, Bé ®· gióp ChÝnh phñ ®· ban hµnh c¬ chÕ qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu æn ®Þnh trong thêi kú 2002-2005. Ho¹t ®éng qu¶n lý chñ yÕu lµm nhiÖm vô x©y dùng chiÕn l­îc vµ quy hoach ph¸t triÓn; so¹n th¶o c¸c chÕ ®Þnh ph¸p luËt; ®µm ph¸n më réng thÞ tr­êng víi c¸c ®èi t¸c th­¬ng m¹i theo c¸c c¬ chÕ song ph­¬ng, ®a ph­¬ng; thu thËp, xö lý vµ cung cÊp th«ng tin, hç trî ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i; thiÕt lËp trËt tù thÞ tr­êng vµ v¨n minh th­¬ng nghiÖp. Qu¸ tr×nh qu¶n lý cña Bé Th­¬ng M¹i trong n¨m qua ®· mang l¹i mét sè kÕt qu¶ th­¬ng m¹i nh­ sau: D­íi ®©y lµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam trong thêi gian qua (n¨m 2002). Th­¬ng m¹i trªn thÞ tr­êng trong n­íc. VÒ møc b¸n lÎ hµng ho¸ vµ dÞch vô: Tæng møc b¸n lÎ hµng ho¸ vµ dÞch vô n¨m 2002 ­íc ®¹t 272.800 tû ®ång, t¨ng 12,8% so víi n¨m 2001. Nguyªn nh©n lµ do gi¸ n«ng s¶n t¨ng lµm cho søc mua cña d©n c­, nhÊt lµ ë khu vùc n«ng th«n, ®­îc c¶i thiÖn. VÒ gi¸ c¶: ChØ sè gi¸ tiªu dïng n¨m 2002 ®· cã sù chuyÓn biÕn tÝch cùc h¬n c¸c n¨m tr­íc, trong 12 th¸ng cã: 2 th¸ng gi¶m (th¸ng 3 gi¶m 0,8%, th¸ng 7 gi¶m 0,1%), 1 th¸ng æn ®Þnh (th¸ng 4), 9 th¸ng t¨ng (th¸ng 12 t¨ng 0,3%). C¶ n¨m chØ sè gi¸ tiªu dïng t¨ng 4% so víi n¨m 2001, trong ®ã khu cùc n«ng th«n t¨ng 3,7%, lµ møc t¨ng cao nhÊt trong 3 n¨m trë l¹i ®©y. C¬ cÊu gi¸ tiªu dïng: Nhãm hµng l­¬ng thùc- thùc phÈm t¨ng 5,7% (l­¬ng thùc t¨ng 2,6%, thùc phÈm t¨ng 7,9%), nhãm nhµ ë vµ vËt liÖu x©y dùng t¨ng 7,1%, riªng nhãm thÓ thao gi¶i trÝ gi¶m 0,1%, c¸c nhãm cßn l¹i cã møc t¨ng tõ 0,5%-3,6%, ®Æc biÖt gi¸ vµng n¨m nay t¨ng m¹nh: 19,4%. Th­¬ng m¹i trªn thÞ tr­êng n­íc ngoµi. XuÊt khÈu hµng ho¸: Kim ng¹ch th¸ng 12 n¨m 2002 ­íc ®¹t 1.540 triÖu USD, t¨ng 27,2% so víi cïng kú n¨m 2001. C¶ n¨m 2002 ­íc ®¹t 16.530 triÖu USD, t¨ng 10% so víi n¨m 2001, trong ®ã, xuÊt khÈu cña c¸c Doanh nghiÖp 100% vèn trong n­íc ®¹t 8.761 triÖu USD, t¨ng 6,5%, cña c¸c Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®¹t 7.769 triÖu USD, t¨ng 4,3%, cô thÓ: B¶ng 1: C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu n¨m 2002. Đơn vị Ước t.hiện 2002 (%)2002 so 2001 tính Số lượng Trị giá Số lượng trị giá Tổng số xuất khẩu Tr.USD 16.530 110,0 - Các DN có vốn đầu tư Nhà nước Tr.USD 7.769 114,3 Mặt hàng chủ yếu XK 1. Thủy sản Tr.USD 2.024 113,8 2. Gạo 1000 T 3.241 726 86,9 116,1 3. Cà phê 1000 T 710 315 76,3 80,6 4. Rau quả 1000 T 200 60,7 5. Cao su 1000 T 444 263 144,2 158,6 6. Hạt tiêu 1000 T 77 108 135,4 118,4 7. Nhân điều 1000 T 63 212 154,8 139,4 8. Chè các loại 1000 T 75 83 109,9 105,9 9. Lạc nhân 1000 T 107 52 136,7 135,0 10. Dầu thô 1000 T 16.850 3.228 100,7 103,3 11. Than đá 1000 T 5.870 149 136,8 131,9 12. Hàng dệt và may mặc Tr.USD 2.710 137,2 13. Giày dép các loại Tr.USD 1.828 117,2 14.Hàng đ/tử & LK m/tính Tr.USD 505 84,9 15.Hàng thủ công mỹ nghệ Tr.USD 328 139,5 Nguån: Bé Th­¬ng M¹i. XuÊt khÈu dÞch vô: So víi cïng kú n¨m 2001, kim ng¹ch th¸ng 12 ­íc ®¹t 282 triÖu USD, t¨ng 41%, c¶ n¨m ­íc ®¹t 2.750 triÖu USD, t¨ng 10,2%. N¨m 2002 so víi 2001: - Sè kh¸ch du lÞch quèc tÕ ®Õn ViÖt Nam kho¶ng h¬n 2,6 triÖu l­ît ng­êi, t¨ng 11,5% so víi n¨m 2001, sè kh¸ch néi ®Þa ®¹t 13 triÖu l­ît ng­êi, t¨ng 11,6%. Thu nhËp tõ du lÞch ®· ®¹t 23.500 tû ®ång, t¨ng 14,6%. - DÞch vô vËn t¶i hµng kh«ng ­íc ®¹t 339 triÖu USD, t¨ng kho¶ng 6%. - DÞch vô viÔn th«ng ­íc ®¹t 240 triÖu USD, t¨ng 12,5%. XuÊt khÈu Lao ®éng: N¨m 2002, ViÖt Nam ®· ®­a ®­îc 46.122 ng­êi lao ®éng ®i lµm viÖc ë n­íc ngoµi, t¨ng 24,6% so víi n¨m 2001 vµ ®¹t 115% so víi kÕ ho¹ch. Mét sè thÞ tr­êng míi cã xu h­íng ph¸t triÓn tèt nh­: Malaysia, §µi loan, C¸c TiÓu V­¬ng Quèc ¶ rËp thèng nhÊt, Xªnªgan, Ailen, Singapore. Riªng thÞ tr­êng Malaysia c¶ n¨m 2002 ®­a ®­îc 22 ngµn ng­êi, t¨ng 4,5 lÇn so víi dù kiÕn. NhËp khÈu hµng ho¸: Kim ng¹ch nhËp khÈu th¸ng 12 n¨m 2002 ­íc ®¹t 1.828 triÖu USD, t¨ng 13,9% so víi cïng kú n¨m 2001. C¶ n¨m 2002 ­íc ®¹t 19.300 triÖu USD, t¨ng 19,4% so víi n¨m 2001; trong ®ã: nhËp khÈu cña c¸c Doanh nghiÖp 100% vèn trong n­íc ®¹t 12.696 triÖu USD, t¨ng 14% vµ cña c¸c Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®¹t 6.604 triÖu, t¨ng 32,5%, cô thÓ: B¶ng 2: C¸c mÆt hµng nhËp khÈu chñ yÕu n¨m 2002. Đơn vị Ước t.hiện 2002 (%)2002 so 2001 tính Số lượng Trị giá Số lượng trị giá Tổng số nhập khẩu Tr.USD 19.300 119,4 - Các DN có vốn đầu tư NN " 6.604 132,5 Mặt hàng chủ yếu NK 1. Ôtô nguyên chiếc các loại Chiếc 27.200 250 96,2 126,6 2. Ôtô dạng linh kiện lắp ráp Bộ 28.880 335 136,3 143,1 3. Thép thành phẩm 1000 T 2.772 878 127,3 138,1 4. Phôi thép " 2.133 450 121,2 136,8 5. Phân bón các loại " 3.650 453 114,5 112,1 - Phân bón URE " 1.735 208 108,1 106,7 6. Xăng dầu 1000 T 10.000 2.022 111,1 110,6 7.Xe gắn máy 1000 Bộ 1.250 360 49,9 54,0 8. Giấy các loại 1000 T 372 193 123,2 121,7 9. Chất dẻo nguyên liệu 1000 T 895 617 121,6 124,9 10. Sợi các loại 1000 T 265 312 126,2 126,3 11.Bông 1000 T 94 94 83,2 71,2 12. Hoá chất nguyên liệu Tr.USD 404 114,8 13. Máy móc,TB, PT khác " 3.700 135,0 14. Tân dược " 312 105,8 15. Linh kiện điện tử " 650 97,3 16.Nguyên, phụ liệu dệt may " 1.781 110,9 Nguån: Bé Th­¬ng M¹i. NhËp khÈu dÞch vô: Kim ng¹ch nhËp khÈu th¸ng 12 n¨m 2002 ­íc ®¹t 250 triÖu USD, t¨ng 25%; c¶ n¨m 2002 ­íc ®¹t 2.500 triÖu USD, t¨ng 9,4%. NhËn xÐt: Trªn thÞ tr­êng néi ®Þa: Tæng møc b¸n lÎ hµng ho¸ vµ doanh thu dÞch vô tiªu dïng x· héi c¸c th¸ng trong n¨m liªn tôc t¨ng tr­ëng, b×nh qu©n mçi th¸ng ®¹t 23 ngµn tû ®ång, t¨ng 12,6% so víi n¨m 2001. Trong møc l­u chuyÓn hµng ho¸ b¸n lÎ x· héi, nhãm l­¬ng thùc, thùc phÈm chiÕm kho¶ng 38,1%, nhãm phi l­¬ng thùc, thùc phÈm chiÕm 61,9%. ë nhiÒu ®Þa bµn møc tiªu thô hµng ho¸ phi l­¬ng thùc, thùc phÈm cao h¬n c¶ møc tiªu thô hµng ho¸ nãi chung. C¸c lo¹i h×nh dÞch vô ph¸t triÓn nhanh, doanh thu dÞch vô t¨ng cao: Du lÞch t¨ng 33%, dÞch vô x· héi kh¸c t¨ng 16%, trong ®ã mét sè lo¹i dÞch vô t¨ng rÊt nhanh (trªn 20%, trong khi gi¸ l¹i gi¶m kho¶ng 1,6%) nh­: tin häc, giao dÞch ng©n hµng, b­u chÝnh- viÔn th«ng… ChØ sè gi¸ tiªu dïng t¨ng cao nhÊt trong 3 n¨m trë l¹i ®©y. ChØ sè gi¸ cña hÇu hÕt c¸c nhãm mÆt hµng ®Òu t¨ng, ®Æc biÖt lµ nhãm mÆt hµng l­¬ng thùc- thùc phÈm ®· gãp phÇn t¨ng thu nhËp vµ søc mua cña ng­êi n«ng d©n. Gi¸ c¶ hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng dao ®éng trong biªn ®é thÞ tr­êng chÊp nhËn, kh«ng g©y sèt gi¸, nhÊt lµ ë nh÷ng mÆt hµng quan träng, thiÕt yÕu oÎ nh÷ng vïng bÞ lò lôt hoÆc trong nh÷ng ngµy lÔ, tÕt, ®Æc biÖt lµ trong dÞp TÕt nguyªn ®¸n Nh©m Ngä. M¹ng l­íi b¸n lÎ ph¸t triÓn, c¶ ë khu vùc ®« thÞ vµ n«ng th«n, trong ®ã ®¸ng chó ý lµ hÖ thèng siªu thÞ vµ hÖ thèng chî ë thÞ tr­êng n«ng th«n. HÖ thèng b¸n lÎ vµ mua gom n«ng s¶n, nhÊt lµ ë vïng n«ng th«n tuy ph¸t triÓn so víi n¨m 2001, nh­ng cßn nhiÒu vÊn ®Ò bÊt cËp nh­ tranh mua, tranh b¸n, hoÆc kh«ng cã n¬i tiªu thô (nhÊt lµ ë vïng s©u, vïng xa ®« thÞ), do hÇu nh­ ph¸t triÓn tù ph¸t vµ do t­ nh©n thùc hiÖn… Trªn thÞ tr­êng n­íc ngoµi: VÒ XuÊt khÈu: TiÕn ®é xuÊt khÈu c¶ n¨m lµ: 5 th¸ng ®Çu n¨m kim ng¹ch liªn tôc gi¶m, tõ th¸ng 6 b¾t ®Çu t¨ng vµ ®Õn hÕt th¸ng 9 b»ng cïng kú, quý IV t¨ng tr­ëng kho¶ng 31%, nªn c¶ n¨m xuÊt khÈu hµng ho¸ t¨ng 10%, ®¹t môc tiªu do Quèc héi ®Ò ra. Tèc ®é xuÊt khÈu n¨m 2002 t¨ng 2,2 lÇn so víi n¨m 2001 (4,5%). Khèi l­îng hµng ho¸ xuÊt khÈu: C¶ n¨m 2002 t¨ng 11,6% (gãp phÇn t¨ng 1.476 triÖu USD), trong ®ã 5 th¸ng ®Çu n¨m xÊp xØ cïng kú, nhiÒu mÆt hµng gi¶m xót hoÆc t¨ng chËm., nh­ng tõ th¸ng 6 t¨ng nhanh nh­: Thuû s¶n, cao su, h¹t tiªu, nh©n ®iÒu, chÌ, l¹c nh©n, than ®¸… Gi¸ xuÊt khÈu: C¶ n¨m 2002, gi¶m 1,4% (lµm gi¶m 243 triÖu USD), mét sè mÆt hµng gi¶m gi¸ ®¸ng l­u ý lµ: G¹o, rau qu¶, h¹t tiªu, ®iÒu nh©n, linh kiÖn ®iÖn tö, m¸y tÝnh. C¬ cÊu hµng xuÊt khÈu: Tû träng nhãm hµng chñ yÕu t¨ng dÇn, nhãm hµng kh¸c gi¶m dÇn, cô thÓ lµ: Nhãm hµng chñ yÕu 6 th¸ng ®Çu n¨m 2002 chiÕm 75% tæng kim ng¹ch, tèc ®é t¨ng tr­ëng gi¶m 5% so víi cïng kú n¨m 2001; c¶ n¨m 2002 chiÕm 77%, tèc ®é t¨ng tr­ëng t¨ng 13,1%. ThÞ tr­êng xuÊt khÈu: C¬ cÊu thÞ tr­êng còng chuyÓn dÞch theo h­íng tÝch cùc: So víi n¨m 2001, tû träng cña thÞ tr­êng ch©u Mü t¨ng tõ 9,7% lªn 15,9%, trong ®ã Hoa Kú t¨ng tõ 7% lªn 14%; ch©u §¹i D­¬ng t¨ng tõ 7,2% lªn 8,1%; ch©u ¢u æn ®Þnh, gi÷ nguyªn tû träng, ch©u ¸ gi¶m tõ 58,4% xuèng 51,9%; ch©u Phi gi¶m tõ 1,2% xuèng 0,8%. C¸c th¸ng cuèi n¨m t¨ng nhanh xuÊt khÈu vµo: Hoa Kú, EU, Hµn Quèc…Mét sè thÞ tr­êng 6 th¸ng ®Çu gi¶m m¹nh, nh­ng 6 th¸ng cuèi n¨m ®· t¨ng kh¸ nh­: NhËt B¶n, Trung Quèc, Singapore… VÒ nhËp khÈu: C¬ cÊu nhãm, ngµnh hµng nhËp khÈu n¨m 2002 cã sù chuyÓn dÞch: - Nhãm hµng ho¸ chñ yÕu 66,4%, gi¶m 1,6% vµ nhãm hµng ho¸ kh¸c chiÕm 33,6%, t¨ng 1,6%. - Nguyªn, nhiªn, vËt liÖu, m¸y mãc thiÕt bÞ phô tïng chiÕm 97,5%, t¨ng 0,1%, hµng tiªu dïng chiÕm 2,5%, gi¶m 0,1%. - Hµng gia c«ng cña Doanh nghiÖp 100% vèn trong n­íc chiÕm 8,7%, t¨ng 0,2%; hµng gia c«ng cña Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi chiÕm 11,1%, gi¶m 1,9%. - Doanh nghiÖp 100% vèn trong n­íc chiÕm 65,8%,gi¶m 3,4%; Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi chiÕm 34,2%, t¨ng 3,4%. C¬ cÊu thÞ tr­êng nhËp khÈu cã sù chuyÓn biÕn theo h­íng: Gi¶m nhËp khÈu tõ c¸c thÞ tr­êng thuéc khu vùc ch©u ¸ vµ t¨ng nhËp khÈu tõ khu vùc ch©u Mü vµ ch©u ¢u, chñ yÕu lµ c¸c mÆt hµng nh­: M¸y mãc, thiÕt bÞ, phô tïng… C¸n c©n th­¬ng m¹i: (chØ tÝnh xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸). N¨m 2002, trong th­¬ng m¹i hµng ho¸, nhËp siªu 2.770 triÖu USD, b»ng 16,75% kim ng¹ch xuÊt khÈu. NhËp siªu v×: - XuÊt khÈu t¨ng tr­ëng (10%) chËm h¬n nhËp khÈu (19,4%). - Gi¸ mét sè mÆt hµng còng t¨ng so víi n¨m 2001. - NhiÒu mÆt hµng t¨ng khèi l­îng nhËp khÈu ®¸p øng nhu cÇu cña s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu (bao gåm c¶ gia c«ng hµng xuÊt khÈu), NhËp khÈu t¨ng nhanh chñ yÕu lµ ë nhãm nguyªn, vËt liÖu, m¸y mãc, thiÕt bÞ, phô tïng vµ c¸c d©y chuyÒn s¶n xuÊt; nhãm x¨ng dÇu, s¾t thÐp; nhãm ho¸ chÊt, chÊt dÎo nguyªn liÖu, sîi c¸c lo¹i, giÊy c¸c lo¹i; nhãm linh kiÖn vµ phô tïng «t«… PhÇn III: Ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng vµ c¸c biÖn ph¸p chñ yÕu ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña bé th­¬ng m¹i. I. C¬ héi vµ th¸ch thøc ®èi víi th­¬ng m¹i ViÖt Nam. N¨m 2003, t×nh h×nh kinh tÕ- th­¬ng m¹i trong n­íc vµ quèc tÕ tiÕp tôc biÕn ®éng, t¹o ra nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc lín cho xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam. Nh÷ng c¬ héi chñ yÕu lµ: - Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong n­íc h­íng vÒ xuÊt khÈu ®· dÇn t¹o ra khèi l­îng hµng ho¸ xuÊt khÈu lín, chÊt l­îng hµng ho¸ n©ng cao theo h­íng ®¸p øng yªu cÇu xuÊt khÈu trªn c¬ së ®Çu t­ c«ng nghÖ míi, gièng míi… Tõ 1/1/2003, chóng ta thùc hiÖn lé tr×nh c¾t gi¶m thuÕ theo cam kÕt víi AFTA (chuyÓn 760 mÆt hµng trong danh môc lo¹i trõ t¹m thêi vµ danh môc c¾t gi¶m thuÕ ngay ®èi víi nh÷ng mÆt hµng cã thuÕ suÊt trªn 20% th× ph¶i gi¶m xuèng d­íi 20%; riªng víi mÆt hµng cã thuÕ suÊt d­íi 20% sÏ ph¶i c¾t gi¶m xuèng 0 – 5%), lµm cho c¬ cÊu s¶n xuÊt cµng chuyÓn dÞch h­íng vÒ xuÊt khÈu. - NÒn kinh tÕ cña c¸c n­íc bÞ ¶nh h­ëng cña khñng ho¶ng nh÷ng n¨m cuèi thËp kû 90, nay ®· phôc håi vµ cã xu h­íng ph¸t triÓn, nh­ Hoa Kú, EU, c¸c n­íc ASEAN, NhËt B¶n, Hµn Quèc. - Nhµ n­íc tiÕp tôc cã c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn xuÊt khÈu, gi¶m c¸c chi phÝ phôc vô ho¹t ®éng xuÊt khÈu (lÖ phÝ H¶i quan vµ c¸c chi phÝ t¹i cöa khÈu), xóc tiÕn xuÊt khÈu… Nh÷ng th¸ch thøc lín chñ yÕu lµ: - S¶n phÈm xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ph¶i v­ît qua nhiÒu rµo c¶n do c¸c n­íc ®Æt ra nh­ c¸c vÊn ®Ò: D­ l­îng kh¸ng sinh, vÖ sinh, an toµn thùc phÈm, m«i tr­êng s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu cña Doanh nghiÖp… - Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm ViÖt Nam cßn kÐm, trong khi ®ã c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu cña ta l¹i t­¬ng tù nh­ c¸c n­íc trong khu vùc nh­: Th¸i Lan, Malaysia, In®«nªsia, Trung Quèc… - C¸c Doanh nghiÖp chñ yÕu lµ Doanh nghiÖp võa vµ nhá, quy m« kinh doanh ch­a lín, thiÕu c¸c hîp ®ång dµi h¹n nªn kh¶ n¨ng thùc hiÖn c¸c hîp ®ång lín h¹n chÕ, nhÊt lµ c¸c hîp ®ång yªu cÇu gÊp vÒ thêi gian. II. ¦u ®iÓm vµ nh­îc ®iÓm khi thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ bé m¸y tæ chøc cña Bé Th­¬ng M¹i. 1. ¦u ®iÓm: Trªn c¬ së chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ tæ chøc bé m¸y cña Bé Th­¬ng M¹i ®­îc x¸c ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh 95/CP, Bé Th­¬ng M¹i ®· thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô cña mét c¬ quan cña ChÝnh phñ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ChÝnh phñ qu¶n lý nhµ n­íc vÒ th­¬ng m¹i, cô thÓ: - Bé m¸y tæ chøc hiÖn nay cña Bé Th­¬ng M¹i vÒ c¬ b¶n ®· thùc hiÖn ®­îc chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc vÒ th­¬ng m¹i, tõng b­íc x©y dùng vµ hoµn thiÖn khung ph¸p lý qu¶n lý th­¬ng m¹i ®Æc biÖt lµ x©y dùng tr×nh Quèc Héi th«ng qua LuËt Th­¬ng m¹i, ®ang x©y dùng LuËt C¹nh tranh vµ chèng ®éc quyÒn, t¹o khung ph¸p lý ®Ó ®Þnh ra c¸c chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®énh xuÊt nhËp khÈu vµ l­u th«ng hµng ho¸, dÞch vô th­¬ng m¹i trªn thÞ tr­êng néi ®Þa. Nhê ®ã ®· ph¸t huy ®­îc tiÒm n¨ng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong s¶n xuÊt, kinh doanh; x©y dùng c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch xuÊt nhËp khÈu thÓ hiÖn ®­êng lèi vµ quan ®iÓm cña §¶ng trong viÖc ®a d¹ng ho¸, ®a ph­¬ng ho¸ quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, tõng b­íc ®­a nÒn kinh tÕ cña ta héi nhËp quèc tÕ vµ khu vùc. - Ngoµi chøc n¨ng x©y dùng c¬ chÕ chÝnh s¸ch, bé m¸y cña Bé hiÖn nay còng ®· gãp phÇn quan träng vµo viÖc tæ chøc l¹i thÞ tr­êng, ®iÒu hµnh l­u th«ng, b¶o ®¶m tiÒn hµng, tr­íc hÕt lµ c¸c mÆt hµng thiÕt yÕu; qu¶n lý c¸c Doanh nghiÖp trùc thuéc Bé ho¹t ®éng theo luËt ®Þnh - Bé m¸y cña Bé Th­¬ng M¹i trong thêi gian qua ®· tõng b­íc ®­îc x¾p xÕp l¹i theo h­íng tinh gän, gi¶m m¹nh biªn chÕ qu¶n lý. Mét sè tæ chøc cã chøc n¨ng nhiÖm vô trïng nhau hoÆc gÇn nhau ®· ®­îc hîp nhÊt ®Ó gi¶m sù trïng chÐo (nh­: hîp nhÊt 3 Vô Tæ chøc c¸n bé, §µo t¹o, Lao ®éng tiÒn l­¬ng thµnh 1 Vô; hîp nhÊt 3 ViÖn nghiªn cøu thµnh 1 ViÖn; hîp nhÊt 3 trung T©m th«ng tin thµnh 1 Trung t©m…). 2. Nh­îc ®iÓm: MÆc dï ®¹t ®­îc mét sè kÕt qu¶ nh­ trªn nh­ng chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ tæ chøc bé m¸y Bé Th­¬ng M¹i theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ hiÖn nay ®· béc lé mét sè h¹n chÕ. NhiÒu néi dung qu¶n lý nhµ n­íc vÒ th­¬ng m¹i theo quy ®Þnh cña LuËt Th­¬ng m¹i do Bé Th­¬ng M¹i chÞu tr¸ch nhiÖm, nh­ng hiÖn nay l¹i do c¸c Bé kh¸c thùc hiÖn hoÆc ph©n c«ng kh«ng râ rµng dÉn ®Õn trïng cgÐo trong thùc hiÖn. Do ®ã vai trß chñ tr× vµ tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn thèng nhÊt qu¶n lý nhµ n­íc vÒ th­¬ng m¹i cña Bé Th­¬ng M¹i ch­a ®­îc kh¼ng ®Þnh vµ lµm râ, cô thÓ: 2.1. Ch­a ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi th­¬ng m¹i dÞch vô gi÷a Bé Th­¬ng M¹i víi c¸c Bé, Ngµnh ®ang ®­îc giao nhiÖm vô qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng dÞch vô. 2.2. C«ng t¸c qu¶n lý nhµ n­íc vÒ chÊt l­îng hµng ho¸ l­u th«ng trong n­íc vµ hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu: VÒ c«ng t¸c nµy hai Bé Th­¬ng M¹i vµ Khoa häc c«ng nghÖ vµ m«i tr­êng ®· nhiÒu lÇn bµn b¹c ®Ó kiÕn nghÞ ChÝnh phñ gi¶i quyÕt gi÷a nh÷ng trïng chÐo trong ph©n c«ng, nh­ng ch­a thèng nhÊt ®­îc. 2.3. C«ng t¸c ®¨ng ký kinh doanh th­¬ng m¹i, theo quy ®Þnh cña LuËt Th­¬ng m¹i th× do Bé Th­¬ng M¹i chÞu tr¸ch nhiÖm, nh­ng thêi gian qua cho thÊy do viÖc c¸c c¬ quan kÕ ho¹ch ®Çu t­ cho ®¨ng ký thµnh lËp doanh nghiÖp vµ bæ xung ngµnh nghÒ, mÆt hµng kinh doanh nh­ng kh«ng theo dâi kiÓm tra ho¹t ®éng cña chóng nªn dÉn ®Õn t×nh tr¹ng rÊt nhiÒu Doanh nghiÖp ma ®­îc thµnh lËp ®Ó bu«n b¸n ho¸ ®¬n khèng, lîi dông chiÕm ®o¹t thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng cña nhµ n­íc. 2.4. C«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng qu¶ng c¸o vµ héi chî th­¬ng m¹i. Theo LuËt Th­¬ng m¹i vµ vµ NghÞ ®Þnh sè 32/1999/N§-CP ®· quy ®Þnh râ néi dung ph­¬ng thøc giao tr¸ch nhiÖm qu¶n lý cho Bé Th­¬ng M¹i vµ c¸c Së Th­¬ng m¹i. Bé V¨n ho¸ Th«ng tin chØ h­íng dÉn vµ thÈm ®Þnh néi dung vÒ v¨n ho¸. Nh­ng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®· ph¸t sinh nhiÒu v­íng m¾c do sù phèi hîp ho¹t ®éng qu¶n lý gi÷a hai Bé ch­a tèt. III. Ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng. Tõ nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n trªn, §¶ng ®· ®­a ra ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng chung cho Bé nh­ sau: Mét lµ, tiÕp tôc kiªn tr× chñ tr­¬ng dµnh ­u tiªn cao cho xuÊt khÈu ®Ó thóc ®Èy t¨ng tr­ëng GDP, ph¸t triÓn s¶n xuÊt, thu hót lao ®éng, cã thªm ngo¹i tÖ. Hai lµ, chñ ®éng héi nhËp vµo kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi trªn c¬ së gi÷ v÷ng ®éc lËp tù chñ vµ ®Þnh h­íng XHCN, víi kÕ ho¹ch tæng thÓ vµ lé tr×nh hîp lý, phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc vµ quy ®Þnh cña c¸c tæ chøc mµ ta tham gia. Ba lµ, lÊy viÖc ph¸t huy néi lùc, ®Èy m¹nh sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý; hoµn chØnh hÖ thèng ph¸p luËt; n©ng cao hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña c¸c Doanh nghiÖp còng nh­ cña toµn bé nÒn kinh tÕ lµm kh©u then chèt, cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi víi viÖc më réng kinh doanh XNK, héi nhËp quèc tÕ. Bèn lµ, g¾n kÕt thÞ tr­êng trong n­íc víi thÞ tr­êng ngoµi n­íc; võa chó träng thÞ tr­êng ngoµi n­íc, võa ra søc më réng vµ ®a d¹ng ho¸ thÞ tr­êng ngoµi n­íc. N¨m lµ, Kiªn tr× chñ tr­¬ng ®a d¹ng ho¸ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia c¸c ho¹t ®éng XNK, trong ®ã kinh tÕ Nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o. IV. BiÖn ph¸p chñ yÕu ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Bé Th­¬ng M¹i. C¨n cø vµo c¸c chñ tr­¬ng, ®Þnh h­íng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc vÒ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, th­¬ng m¹ivµ thÞ tr­êng thêi gian tíi, ®Æc biÖt lµ chñ tr­¬ng chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ - th­¬ng m¹i quèc tÕ vµ khu vùc trong ®iÒu kiÖn ViÖt Nam ®· lµ thµnh viªn cña ASEAN, APEC, ASEM, tham gia nhiÒu tæ chøc kinh tÕ kh¸c vµ Bé Th­¬ng M¹i ®­îc giao lµ ®Çu mèi ®µm ph¸n gia nhËp WTO. C¨n cø vµo yªu cÇu c¶i c¸ch hµnh chÝnh theo c¸c ChØ thÞ, NghÞ quyÕt cña §¶ng, ChÝnh phñ; thùc tiÔn ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ n­íc vµ c«ng t¸c chØ ®¹o, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng th­¬ng m¹i hiÖn nay. Bé Th­¬ng M¹i ®· ®­a ra ph­¬ng ¸n tæ chøc l¹i bé m¸y Bé Th­¬ng M¹i ®Ó x¸c ®Þnh râ chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ vai trß theo yªu cÇu míi cña Bé Th­¬ng M¹i lµ c¬ quan gióp ChÝnh phñ thùc hiÖn thèng nhÊt qu¶n lý nhµ n­íc vÒ th­¬ng m¹i bao gåm c¶ th­¬ng m¹i hµng ho¸ vµ th­¬ng m¹i dÞch vô ®Ó ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt vµ ®ång bé trong ho¹t ®éng qu¶n lý th­¬ng m¹i trªn ph¹m vi c¶ trong n­íc vµ ngoµi n­íc; ®ång thêi x©y dùng bé m¸y tæ chøc hîp lý, tinh gän, ph©n ®Þnh râ rµng chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c Vô, Côc trong Bé, kÕt hîp víi ®æi míi ®éi ngò c¸n bé, ®¸p øng ®­îc yªu cÇu vµ phï hîp víi tiÕn tr×nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh. Ph­¬ng ¸n tæ chøc l¹i Bé Th­¬ng M¹i nh­ sau: Mét lµ: §æi tªn Vô XuÊt nhËp khÈu thµnh Vô ChÝnh s¸ch xuÊt nhËp khÈu ®Ó tËp trung vµo nhiÖm vô gióp Bé x©y dùng chÝnh s¸ch, c¬ chÕ ®iÒu hµnh xuÊt nhËp khÈu chung cho c¶ n­íc, phèi hîp víi c¸c Bé trong viÖc ph¸t triÓn mÆt hµng xuÊt nhËp khÈu. Hai lµ: T¸ch phÇn nhiÖm vô gióp Bé qu¶n lý c«ng t¸c ®Çu t­ liªn quan ®Õn xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ cña Vô §Çu t­ giao cho Vô ChÝnh s¸ch xuÊt nhËp khÈu vµ hîp nhÊt Vô KÕ ho¹ch - Thèng kª vµ Vô §Çu t­ thµnh Vô KÕ ho¹ch vµ §Çu t­. Ba lµ: T¸ch Vô ChÝnh s¸ch thÞ tr­êng ch©u ¢u- ch©u Mü thµnh 02 Vô: - Vô ChÝnh s¸ch thÞ tr­êng ch©u ¢u (Träng t©m lµ EU) - Vô ChÝnh s¸ch thÞ tr­êng ch©u Mü (Träng t©m lµ Hoa Kú) Bèn lµ: S¸t nhËp Vô ChÝnh s¸ch thÞ tr­êng miÒn nói vµo Vô ChÝnh s¸ch thÞ tr­êng ®« thÞ vµ n«ng th«n (Vô ChÝnh s¸ch th­¬ng m¹i trong n­íc) N¨m lµ: ChuyÓn giao nguyªn tr¹ng Tæng côc tiªu chuÈn - §o l­êng vµ ChÊt l­îng, bé phËn lµm c«ng t¸c ®¨ng ký b¶o hé th­¬ng hiÖu, mÉu m·, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp thuéc Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ cho Bé Th­¬ng M¹i ®Ó hîp nhÊt víi Côc Qu¶n lý chÊt l­îng hµng ho¸ vµ ®o l­êng thµnh Tæng côc Tiªu chuÈn-®o l­êng vµ ChÊt l­îng. S¸u lµ: §Ò nghÞ ChÝnh phñ giao hai tr­êng §¹i häc Th­¬ng m¹i vµ §¹i häc Ngo¹i th­¬ng thuéc Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o cho Bé Th­¬ng M¹i qu¶n lý ®Ó g¾n kÕt gi÷a ®µo t¹o vµ sö dông nguån nh©n lùc cña ngµnh. BÈy lµ: §Ò nghÞ ChÝnh phñ n©ng cÊp tr­êng Trung häc ¡n uèng- Kh¸ch s¹n vµ Du lÞch TW thµnh tr­êng cao ®¼ng v× ®©y lµ tr­êng ®Æc thï duy nhÊt cña c¶ n­íc ®µo t¹o ë bËc cao ®¼ng, trung häc vÒ chuyªn ngµnh kü thuËt chÕ biÕn ¨n uèng, kh¸ch s¹n vµ du lÞch. Chøc n¨ng cña Bé Th­¬ng M¹i cÇn ®­îc söa ®æi, bæ xung nh­ sau: Bé Th­¬ng M¹i lµ c¬ quan cña ChÝnh phñ thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc vÒ th­¬ng m¹i, tiªu chuÈn, ®o l­êng, chÊt l­îng hµng ho¸, b¶o hé së h÷u c«ng nghiÖp (Gåm kiÓu d¸ng, mÉu m·, th­¬ng hiÖu, nh·n m¸c hµng ho¸), b¶o vÖ quyÒn lîi ng­êi tiªu dïng vµ ®¹i diÖn lîi Ých kinh tÕ - th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam ë n­íc ngoµi. kÕt luËn Trong 8 tuÇn thùc tËp tæng hîp t¹i Bé Th­¬ng M¹i em ®· cã ®iÒu kiÖn ®Ó t×m hiÓu mét sè vÊn ®Ò thùc tÕ phôc vô cho lý luËn kinh tÕ quèc tÕ nh­ ®µm ph¸n vµ ký kÕt c¸c HiÖp ®Þnh song ph­¬ng cã liªn quan ®Õn th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ quèc tÕ. Ngoµi ra em cßn ®­îc hiÓu biÕt nhiÒu vÒ phong c¸ch lµm viÖc, vÒ qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Bé Th­¬ng M¹i, vÒ c«ng t¸c cña Bé Th­¬ng M¹i - c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc vÒ lÜnh vùc th­¬ng m¹i cña n­íc ViÖt Nam. Phô lôc. C¸c tæ chøc sù nghiÖp trùc thuéc Bé Th­¬ng M¹i TT Tªn tæ chøc §Þa ®iÓm 1 Côc xóc tiÕn th­¬ng m¹i Lý Th­êng KiÖt, Hµ Néi 2 Trung t©m th«ng tin Th­¬ng m¹i Ng« QuyÒn, Hµ Néi 3 B¸o Th­¬ng m¹i Lý Th­êng KiÖt, Hµ Néi 4 T¹p chÝ Th­¬ng m¹i ViÖ Nam Ng« QuyÒn, Hµ Néi 5 T¹p chÝ Viet Nam economic news NguyÔn Tr­êng Té, Hµ Néi 6 Tr­êng C¸n bé Th­¬ng m¹i Trung ­¬ng Thanh Tr×, Hµ Néi 7 Tr­êng Cao ®¼ng-Kinh-tÕ Kü thuËt Th­¬ng m¹i Thanh Oai, Hµ T©y 8 Tr­êng Trung häc Th­¬ng m¹i Trung ­¬ng II Ph­êng Thanh Khª, TP.§µ N½ng. 9 Tr­êng Trung häc Th­¬ng m¹i Trung ­¬ng 4 Ph­êng T©n ThÞnh, TP.Th¸i Nguyªn 10 Tr­êng Trung häc Th­¬ng m¹i Trung ­¬ng 5 Ph­êng §«ng VÖ, TP.Thanh Ho¸ 11 Tr­êng Cao ®¼ng Kinh tÕ ®èi ngo¹i QuËn Phó NhuËn, TP.Hå ChÝ Minh 12 Tr­êng Trung häc ¨n uèng- Kh¸ch s¹n vµ Du lÞch Trung ­¬ng CÈm Giµng, H¶i D­¬ng 13 Tr­êng §µo t¹o nghÒ Th­¬ng m¹i CÈm Giµng, H¶i D­¬ng Môc lôc. Môc Trang Lêi më ®Çu…….………………………………………………………………. …1 PhÇn I: Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Bé Th­¬ng M¹i …………….2 I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh ..…………………………………………………………...2 II.C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý………………………………………………….4 1. C¸c tæ chøc gióp Bé tr­ëng thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc……...4 2. C¸c tæ chøc sù nghiÖp …………………………………………..………..4 3. C¸c Doanh nghiÖp Nhµ n­íc trùc thuéc Bé………………………..……..5 III. Chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña Bé Th­¬ng M¹i vµ cña mét sè bé phËn trong Bé Th­¬ng M¹i……………………………………………………..7 1. Chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña Bé Th­¬ng M¹i……………..….7 2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña mét sè bé phËn trong Bé Th­¬ng M¹i…………………………………………………………………….8 IV.C¬ së vËt ch©t cña Bé………………………………………………………….12 PhÇn II: T×nh h×nh ho¹t ®éng cña Bé Th­¬ng M¹i………….……………..…13 PhÇn III: Ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng vµ c¸c biÖn ph¸p chñ yÕu ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Bé Th­¬ng M¹i…………….………………………...22 I. C¬ héi vµ th¸ch thøc ®èi víi th­¬ng m¹i ViÖt Nam………………………...…..22 II. ¦u ®iÓm vµ nh­îc ®iÓm khi thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ bé m¸y tæ chøc cña Bé Th­¬ng M¹i………………………………………...…23 1. ¦u ®iÓm………………………………………………………………..23 2. Nh­îc ®iÓm…………………………………………………………….23 III. Ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng………………………..……………………….……24 IV. BiÖn ph¸p chñ yÕu ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Bé Th­¬ng M¹i…….25 KÕt luËn…………………………………………………………………………..27 Phô lôc……………………………………...…………………………………….28 Môc lôc…………………………………………………………..……………….29