MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU 1
PHẦN I : QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA VIỆN KINH TẾ CHÍNH TRỊ THẾ GIỚI 2
PHẦN II: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CỦA VIỆN KINH TẾ THẾ GIỚI 4
I. Hoạt động chính của viện kinh tế thế giới trong thời gian vừa qua 4
1.Công tác nghiên cứu khoa học 4
1.1. Hệ đề tài và nhiệm vụ nhà nước 4
1.2. chương trình và đè tài cấp bộ 6
1.3. Hệ đề tài cấp viện 8
2. Hợp tác nghiên cứu với nước ngoài 9
3. Công tác tạp chí 10
4. Công tác thông tin thư viện 11
5. Công tác tổ chức cán bộ đào tạo 11
6. Công tác xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật 12
II. Đánh giá chung 13
1. Những kết quả đạt được 13
1.1 thời kỳ trước đổi mới 14
1.2 Từ sau đổi mới đến nay 14
2. những mặt hạn chế 19
PHẦN III: PHƯƠNG HƯỚNG NGHIÊN CỨU VÀ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA VIỆN. 21
1. Phương hướng nghiên cứu trong thời gian tới 21
2.Giải pháp 22
KẾT LUẬN 24
26 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1616 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Báo cáo Tổng hợp tại Viện kinh tế thế giới, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi më ®Çu
ViÖn kinh tÕ chÝnh trÞ thÕ giíi lµ mét trong sè c¸c c¬ quan nghiªn cøu vÒ lÜnh vùc kinh tÕ thÕ giíi vµ quan hÖ quèc tÕ hµng ®Çu ë ViÖt nam, cung cÊp c¸c luËn cø khoa häc cho viÖc ®Ò ra c¸c chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc.ViÖn còng ®µo t¹o ®îc mét ®éi ngò c¸n bé cã n¨ng lùc hiÖn ®ang c«ng t¸c t¹i ViÖn hoÆc ®ang trë thµnh nh÷ng c¸n bé nßng cèt trong c¸c trung tam nghiªn cøu quèc tÕ. Xu thÕ ho¸ toµn cÇu diÔn ra nhanh chãng, ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ chÝnh trÞ quèc tÕ ngµy cµng s©u réng, ®ßi hái chóng ta ph¶i n¾m b¾t ®îc t×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ x· héi thÕ giíi.§iÒu nµy nãi lªn vai trß rÊt quan träng trong c«ng t¸c nghiªn cøu cña ViÖn, ®ãng gãp mét phÇn to lín vµo sù ph¸t triÓn Kinh tÕ –x· héi ViÖt nam.
§Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho sinh viªn cña trêng ®îc tiÕp xóc víi nh÷ng vÊn ®Ò do thùc tiÔn ®Æt ra vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho sinh viªn rÌn luyÖn t¸c phong qu¶n lý cña ngêi c¸n bé kinh tÕ. Bé m«n Kinh tÕ Quèc tÕ thuéc khoa Kinh tÕ vµ Kinh doanh Quèc tÕ ®· tæ chøc cho sinh viªn cña trêng cã ®iÒu kiÖn ®Ó tham gia thùc tËp t¹i ViÖn.
B¶n b¸o c¸o tæng hîp gåm 3 phÇn chÝnh:
PhÇn I:Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña viÖn kinh tÕ thÕ giíi
PhÇn II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña viÖn kinh tÕ thÕ giíi
PhÇn III: Ph¬ng híng nghiªn cøu vµ gi¶i ph¸p nh»m ®Èy m¹nh ho¹t ®éng cña viÖn kinh tÕ thÕ giíi trong thêi gian tíi
Trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i viÖn, em ®· nhËn ®îc nhiÒu sù chØ dÉn vµ gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c c¸n bé trong viÖn, ®Æc biÖt lµ TiÕn sÜ NguyÔn Duy Lîi. Tuy ®· cã nhiÒu cè g¾ng häc hái, nghiªn cøu vµ t×m tßi ®Ó hoµn thµnh b¶n b¸o c¸o thùc tËp tæng hîp nµy song do thêi gian vµ kinh nghiÖm cha nhiÒu nªn bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. V× vËy, em rÊt mong nhËn ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña viÖn vµ c« gi¸o híng dÉn ®Ó b¶n b¸o c¸o cña em ®îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin tr©n thµnh c¶m ¬n.
PhÇn I : qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña viÖn kinh tÕ chÝnh trÞ thÕ giíi
I .Qu¸ tr×nh h×nh thµnh viÖn kinh tÕ chính trị thÕ giíi
Tính đến tháng 9/2003 ,Viện kinh tế chính trị thế giới tròn 20 tuæi .TiÒn th©n cña ViÖn lµ Ban Kinh tÕ thÕ giíi trùc thuéc Uû ban khoa häc x· héi ViÖt nam ®îc thµnh lËp th¸ng 12/1980, do do ®ång chÝ Vâ §¹i Lîc lµm trëng ban.Tríc n÷a lµ Ban Nghiªn cøu Kinh tÕ thÕ giíi, tõ nh÷ng n¨m 1960 do gi¸o s §µo V¨n TËp lµm trëng ban, trong ®ã cã c¸c bé phËn nghiªn cøu hÖ thèng x· héi chñ nghÜa, bé phËn Nghiªn cøu hÖ thèng t b¶n chñ nghÜa vµ bé phËn Nghiªn cøu c¸c níc ®ang ph¸t triÓn thuéc ViÖn Kinh tÕ häc.
ViÖn Kinh tÕ thÕ giíi trùc thuéc uû ban khoa häc x· héi ViÖt nam ®îc chÝnh thøc thµnh lËp theo NghÞ ®Þnh sè 96/H§BT ngµy 9/9/1983 cña Héi ®ång bé trëng, do ®ång chÝ Vâ §¹i Lîc lµm Phã ViÖn trëng phô tr¸ch vµ n¨m 1087 lµm viÖn trëng. N¨m 1983,ViÖn ®îc t¸i kh¼ng ®iÞnh l¹i theo NghÞ ®Þnh sè 23/CP ngµy 22/5/1993 cö ChÝnh phñ, víi tªn giao dÞch quèc tÕ lµ: institute of world economy.
II. Môc tiªu cña viÖn kinh tÕ thÕ giíi
Cã 4 môc tiªu chÝnh:
1) X©y dùng c¬ cÊu tæ chøc ViÖn hîp l ý vµ hiÖu qu¶, ®¶m b¶o thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh vµ lÜnh vùc nghiªn cøu ®îc x¸c ®Þnh cho tõng thêi kú.
2) Cã mét ®éi ngò c¸n bé nghiªn cøu giái trong tõng lÜnh vùc chuyªn s©u vÒ kinh tÕ vµ quan hÖ quèc tÕ, cã kh¶ n¨ng nghiªn cøu vµ tæ chøc nh÷ng vÊn ®Ò nghiªn cøu khoa häc c¬ b¶n thuéc chøc n¨ng cña ViÖn.
3) Cã c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i, hÖ thèng th«ng tin t liÖu th viÖn ®¸p øng tèt c¸c yªu cÇu cña c«ng t¸c nghiªn cøu ®Ço t¹o vµ phæ biÕn khoa häc vÒ kinh tÕ vµ chÝnh trÞ quèc tÕ.
4) Cã quan hÖ quèc tÕ réng r·i vµ quan hÖ hîp t¸c khoa häc víi c¸c trung t©m nghiªn cøu quèc tÕ lín.
III. Chøc n¨ng cña ViÖn kinh tÕ thÕ giíi
1) Nghiªn cøu mét c¸ch c¬ b¶n vµ toµn diÖn nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ thÕ giíi vµ quan hÖ quèc tÕ lµm c¬ së cho viÖc ®Ò ra vµ thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña §¶ng vµ Nhµ níc, gãp phÇn vµo viÖc n©ng cao sù hiÓu biÕt c¸c vÊn ®Ò quèc tÕ.
2) Nghiªn cøu c¸c m« h×nh ph¸t triÓn, c¸c chiÕn lîc vµ c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn quèc gia, tõ ®ã rót ra bµi häc, c¸c kiÕn nghÞ gãp phÇn ®æi míi chiÕn lîc vµ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn cña níc ta.
3) Nghiªn cøu vµ ®Ò xuÊt chÝnh s¸ch cña ViÖt Nam ®èi víi c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ khu vùc còng nh trªn toµn thÕ giíi.
4) T vÊn cho c¸c c¬ quan ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, l·nh ®¹o c¸c cÊp, tæ chøc kinh doanh vÒ nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh tÕ vµ quan hÖ ®èi ngo¹i nh»m thùc hiÖn ®êng lèi vµ chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc.
5) Tæ chøc ho¹t ®éng trao ®æi khoa häc gi÷a c¸c nhµ khoa häc ViÖt Nam vµ khoa häc níc ngoµi vµ tæ chøc c¸c héi nghÞ khoa häc trong níc vµ quèc tÕ vÒ kinh tÕ vµ quan hÖ quèc tÕ.
6) §µo t¹o c¸n bé khoa häc vÒ c¸c chuyªn ngµnh liªn quan ®Õn kinh tÕ t¹i viÖn vµ c¸c trêng ®¹i häc.
7) XuÊt b¶n vµ phæ biÕn c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu, cung cÊp th«ng tin vÒ kinh tÕ vµ thÞ trêng thÕ giíi, c¸c vÊn ®Ò quan hÖ quèc tÕ vµ c¸c chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña ViÖt Nam cho ®éc gi¶ trong níc vµ ngoµi níc.
PhÇn II: thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña viÖn kinh tÕ thÕ giíi
I. Ho¹t ®éng chÝnh cña viÖn kinh tÕ thÕ giíi trong thêi gian võa qua.
Qu¸ tr×nh gÇn 20 n¨m ho¹t ®éng vµ trëng thµnh, ViÖn kinh tÕ thÕ giíi ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc, lµ mét viÖn ho¹t ®éng n¨ng ®éng vµ cã hiÖu qu¶ cña Trung T©m Khoa Häc x· héi vµ nh©n v¨n Quèc Gia, lµ c¬ quan nghiªn cøu khoa häc ®Çu ngµnh vÒ lÜnh vùc kinh tÕ thÕ giíi ë ViÖt Nam. Thµnh tùu ®ã ®îc ®¸nh gi¸ qua c¸c ®Æc ®iÓm sau:
1.C«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc
ViÖn Kinh tÕ chÝnh trÞ thÕ giíi hiÖn lµ mét trong nh÷ng ViÖn nghiªn cøu hµng ®Çu cña c¶ níc vÒ kinh tÕ thÕ giíi vµ quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. §ãng gãp lín nhÊt cña ViÖn lµ tæng kÕt vµ ®¸nh gi¸ mét c¸ch toµn diÖn vµ cã hÖ thèng c¸c thay ®æi thêng xuyªn cña bèi c¶nh quèc tÕ; ®óc kÕt kinh nghiÖm ph¸t triÓn cña c¶ níc; lµm râ nh÷ng yÕu tÕ kinh tÕ, chÝnh trÞ thÕ giíi…t¸c ®éng tíi tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña ViÖt Nam vµ ®Æc biÖt,gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc x©y dùng vµo viÖc x©y dùng luËn cø cho viÖc ho¹ch ®Þnh ®êng lèi, chÝnh s¸ch kinh tÕ cña §¶ng vµ Nhµ níc ta vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Hai m¬I n¨m qua, c¸c thÕ hÖ lµm c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc ë ViÖn ®· trëng thµnh,hiÖn lµ n¬i cã nhiÒu chuyªn gia giái vÒ lÜnh vùc nghiªn cøu chuyªn ngµnh cã thÓ ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu nghiªn cøu vÒ lý luËn kinh tÕ quèc tÕ cña §¶ng vµ Nhµ níc ®Æt ra. Còng v× lÏ ®ã,ViÖn kinh tÕ chÝnh trÞ thÕ giíi ®· trë thµnh mét trong ba ViÖn thuéc trung t©m Khoa häc x· héi vµ Nh©n v¨n Quèc gia ®îc yªu cÇu b¸o c¸o c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu trùc tiÕp lªn V¨n phßng Trung ¬ng §¶ng.§iÒu ®ã, ®îc thÓ hiÖn qua c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu vµ nh÷ng ®ãng gãp khoa häc chÝnh sau ®©y:
1.1. HÖ ®Ò tµi vµ nhiÖm vô nhµ níc
Tõ n¨m 1991 ®Õn nay, ViÖn ®îc giao chñ tr× vµ thùc hiÖn 7 ®Ò tµi cÊp nhµ níc, trong ®ã cã 4 ®Ò tµi ®· hoµn thµnh ®ã lµ:
-§Ò tµi khoa häc x· héi 01.04: ®Æc ®iÓm vµ néi dung chñ yÕu cña thêi
®¹i ngµy nay do PGS.TS Vâ §¹i Lîc lµm chñ nhiÖm. §Ò tµi gåm 10 chuyªn ®Ì chuyªn s©u nghiªn cøu nh÷ng xu thÕ vµ ®Æc ®iÓm cña xu híng cña thÕ giíi nh÷ng thËp kû gÇn ®©y; vÒ c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ, toµn cÇu hãa, nh÷ng chuyÓn biÕn vµ sôp ®æ cña hÖ thèng XHCN, khñng ho¶ng vµ ®iÒu chØnh chñ nghÜa t b¶n, vÞ trÝ cña c¸c níc ®nag ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÕ giíi hiÖn ®¹i; phong trµo c«ng s¶n vµ c«ng nhËn quèc tÕ. §Ò tµi ®· cã 3 kiÕn nghÞ vÒ: chÝnh s¸ch kinh tÕ ViÖt Nam sau thêi kú cÊm vËn cña mü; sù h×nh thµnh c¸c khèi kinh tÕ vµ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn cña ViÖt Nam; thêi ®¹i ngµy nay vµ sù lùa chän con ®êng ph¸t triÓn cña ViÖt Nam vµ trªn 50 bµi viÕt, nghiªn cøu c«ng bè trªn t¹p chÝ khoa häc.
-§Ò tµi khoa häc x· héi 01.05: ®Æc ®iÓm chñ nghÜa t b¶n hiÖn ®¹i
doPGS.TS Lª V¨n Sang lµm chñ nhiÖm, ®îc thùc hiÖn tõ n¨m 1992-1996. §Ò tµi ®· nghiªn cøumét c¸hc hÖ thèng vµ toµn diÖn vÒ chñ nghÜa t b¶n hiÖn ®¹i. KÕt qu¶ nghiªn cøu ®· xuÊt thµnh mét bé s¸ch gåm ba tËp; hai b¶n b¸o c¸o kiÕn nghÞ göi l·nh ®¹o §¶ng vµ Nhµ níc vÒ chñ nghÜa t b¶n hiÖn ®¹i vµ mét sè vÊn ®Ò cña nã sau sù sôp ®æ cña Liªn x« vµ nh÷ng vÊn ®Ò m¹ng tÝnh kiÕn nghÞ cña ®Ì tµi vÒ chñ nghÜa t b¶n hiÖn ®¹i.
-§Ò tµi khoa häc x· héi 06.04: vÒ nh÷ng quan hÖ m©u thuÉn vµ thèng
nhÊt gi÷a c¸c níc t b¶n lín trªn thÕ giíi hiÖn nay vµ xu híng ph¸t triÓn quan hÖ ®ã, chÝnh s¸ch cña chóng ta do PGS.TS Lª V¨n Sanglµm chñ nhiÖm, ®îc thùc hiÖn tõ n¨m 1996- 2000. §Ò tµi nµy tËp trung nghiªn cøu quan hÖ gi÷a bat rung t©m lín cña thÕ giíi lµ Mü, T©y ¢u , NhËt B¶n, chØ ra sù hîp t¸c vµ c¹nh tranh gi÷a chóng trong mét thÐ giíi mang tÝnh chiÕn lîc cho ViÖt Namtrong quan hÖ víi c¸c níc lín. KÕt qu¶ nghiªn cøu ®· ®îc xuÊt b¶n thµnh s¸ch vµ 15 bµi ®¨ng t¹p chÝ.
-§Ò tµi khoa häc x· héi 06.08: vÒ khñng ho¶ng cña chñ nghÜa t b¶n
hiÖn ®¹i, ®Æc biÖt trong nh÷ng n¨m cuèi thÕ kû XX vµ xu thÕ do PGS. TS Lª Bé LÜnh chñ tr× thùc hiÖn tõ n¨m 1998-2000. §Ò tµi ph©n tÝch mét c¸ch cã hÖ thèng c¨n nguyªn vµ nh÷ng hÝnh th¸i biÓu hiÖn chñ yÕu khñng ho¶ng cña chñ ngi· t b¶n hiÖn ®¹i, ®ång thêi xem xÐt nh÷ng ®iÒu chØnh, nhËn ®Þnh vÒ chiÒu híng thÝch nghi cña chñ nghÜa t b¶n trong xu thÕ toµn cÇu hãa vµ c¸ch m¹ng tin häc, ®¸nh gi¸ nh÷ng t¸c ®éng ®èi víi ViÖt Nam. KÕt qu¶ nghiªn cøu ®· ®îc c«ng bè trong cuèn chñ nghÜa t b¶n hiÖn ®¹i: khñng ho¶ng kinh tÕ vµ ®iÒu chØnh, víi gÇn 700 trang vµ trªn 10 bµi ®¨ng k ý t¹p chÝ chuyªn ngµnh.
HiÖn nay, viÖn ®ang chñ tr× thùc hiÖn 4 ®Ò tµi cÊp nhµ níc :
Qu¸ tr×nh gia nhËp WTO cña Trung Quèc vµ nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm cho ViÖt Nam do PGS.TSKH Vâ §¹i Lîc lµm chñ nhiÖm
-Quan hÖ ViÖt-Nga víi xu thÕ gia t¨ng hîp t¸c khu vùc ch©u ¸- Th¸i
B×nh D¬ng trong bèi c¶nh quèc tÕ míi do PGS.TSKH Vâ §¹i Lîc lµm chñ nhiÖm;
-Côc diÖn kinh tÕ thÕ giíi trong hai thËp niªn cña thÕ kû XX do
PGS.TS. Lª V¨n Sang lµm chñ nhiÖm;
-T¸c ®éng cña toµn cÇu hãa vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Õn tiÕn
tr×nh c«gn nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa cña ViÖt Nam do PGS.TS. NguyÔn Xu©n Th¾ng lµm chñ nhiÖm
Ngoµi ®Ò tµi nhµ níc nãi trªn, ViÖn còng ®· thùc hiÖn mét sè nhiÖm vô nghiªn cøu cÊp Nhµ níc theo yªu cÇu l·nh ®¹o §¶ng vµ ChÝnh Phñ vÒ: chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ViÖt Nam giai ®o¹n 1900-2000; ®¸nh gi¸ nguyªn nh©n vµ t¸c ®éng cña sù sôp ®æ hÖ thèng x· héi chñ nghÜa; t×nh h×nh thÕ giíi vµ c¬ së khoa häc vÒ ®êng lèi ®èi ngo¹i cña §¶ng ta; vÊn ®Ò chèng lamk ph¸t ë ViÖt Nam; ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi trªn thÕ giíi vµ ViÖt Nam; khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ khu vùc vµ t¸c ®éng tíi kinh tÕ ViÖt Nam; t¸c ®éng c¶u sù kiÖn 11-9 tíi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam;
Nh÷ng vÊn ®Ò trªn ®îc tËp thÓ c¸n bé ViÖn nghiªn cøu mét c¸ch nghiªm tóc, c«ng phu, baã c¸o kÞp thêi, trùc tiÕp hoÆc b»ng v¨n b¶n ®Õn c¸c ®ång chÝ l·nh ®¹o §¶ng vµ nhµ níc.
Ngoµi ra, ViÖn cßn tÝch cùc tham gia ®ãng gãp vµo qu¸ tr×nh so¹n th¶o c¸c nghÞ quyÕt cña TRung ¬ng vÒ c¸c vÊn ®Ò kinh Õª. §ång chÝ Vâ §aÞ Lîc, nguyªn viÖn trëng trong nhiÒu n¨m lµm viÖc víi t c¸ch cè vÊn cho tæng bÝ th vµ thµnh viªn tæ t vÊn, nay lµ ban nghiªn cøu cña thñ tíng chÝnh phñ ®· cã nhiÒu lÇn ®Ò xuÊt chÝnh s¸ch quan träng. Mét sè ®ång chÝ c¸n bé cã uy tÝn ®îc mêi tham gia nhãm so¹n th¶o dù ¸n c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc, chÝnh s¸ch ®èi ngoµi cña §¶ng vµ Nhµ níc. Mét sè kiÕn nghÞ göi l·nh ®¹o §¶ng ®îc ®¸nh gi¸ tèt, thiÕt thùc gãp phÇn vµo viÖc chuÈn bÞ c¸c v¨n kiÖn §¹i Héi cña §¶ng.
1.2. ch¬ng tr×nh vµ ®Ì tµi cÊp bé
ViÖn ®· chñ tr¬ng hai ch¬ng tr×nh cÊp bé, do PGS.TSKH Vâ §¹i Lîc lµm chñ nhiÖm:
-kinh ch¬ng tr×nh bèi c¶nh quèc tÕ vµ sù lùa chän chiÕn líc ph¸t
triÓn tÕ x· héi cña ViÖt Nam, thùc hiÖn tõ n¨m 1988- 2000. Ch¬ng tr×nh gåm 6 ®Ò tµi nghiªn cøu c¸c xu híng c¶u thÕ giíi,
®Ò xuÊt mét hÖ thèng c¸c quan ®iÓm vÒ chiÕn lîc ph¸t triÓn cho ViÖt Nam trong bèi c¶nh míi. Trong ®ã cã 2 ®Ò tµi do c¸n bé cña ViÖn chñ tr×, ®ã lµ:
*sù ®iÒu chØnh ph¸t triÓn cña ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010 do PGS.TS. NguyÔn Xu©n Th¾ng lµm chñ nhiÖm
* t×nh h×nh thÕ giíi( chñ yÕu vÒ kinh tÕ) trong nh÷ng thËp kû cuèi cña thÕ kû XX do PGS.TS. T¹ Kim Ngäc lµm chñ nhiÖm.
- ch¬ng tr×nh bèi c¶nh kinh tÕ thÕ giíi vµ sù ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch ë c¸c níc lín, thùc hiÖn trong hai ¨nm 2001-2002, tËp trung nghiªn cøu nh÷ng ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ, th¬ng m¹i, ®©u ft, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ tri thøc vµ chÝnh s¸ch ®èi víi khu vùc doanh nghiÖp cña c¸c níc lín. Trong ®ã cã 2 ®Ò tµi do c¸n bé cña viÖn chñ tr×, ®ã lµ:
* bèi c¶nh quèc tÕ vµ nh÷ng xu híng ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ ë mét sè níc lín do PGS.TS KH Vâ §¹i Lîc lµm chñ nhiÖm.
* ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch kinh tÕ EU do Ts. Chu §øc Dòng lµm chñ nhiÖmtrong hai n¨m 1999-2000, ViÖn ®· tæ chøc vµ thùc hiÖn tèt dù ¸n ®iÒu tra ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi trªn ®Þa bµn Hµ Néi vµ Thµnh phè Hå ChÝ Minh, do PGS.TS. Lª Bé LÜnh chñ tr×. KÕt qu¶ c¸c cu«c ®iÒu tra nµy lµ mét c¬ së d÷ liÖu vµ mét b¸o c¸o ph©n tÝch ®· c«ng bè díi h×nh thøc mét cuèn s¸ch.
ViÖn ®· vµ ®ang thùc hiÖn mét sè ®Ò tµi cÊp bé sau:
-C¸c níc SNG vµ §«ng ¢u chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ®Ò tµi do GS.TS Bïi Huy Kho¸t chñ tr×, nghiÖm thu n¨m 1993.
-C«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i h¸o ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh- kinh nghiÖm c¸c nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn ë Ch©u ¸, do PGS.TS. §ç §øc §Þnh chñ tr×, nghiÖm thu n¨m 1997.
- T¨ng trëng kinh tÕ vµ c«ng b»ng x· héi ë mét sè níc Ch©u ¸, do TS.§inh Qóy §é chñ tr×, nghiÖm thu n¨m 2000.
- ChÝnh s¸ch kinh tÕ cña Mü ®èi víi khu vùc Ch©u ¸ Th¸i BÝnh D¬ng kÓ tõ sau chiÕn tranh l¹nh, do PGS.TS §inh Qóy §é chñ tr×, nghiÖm thu n¨m 2000.
-VÊn ®Ò lùa chän s¶n phÈm vµ thÞ trêng trong chÝnh s¸ch ngo¹i th¬ng ë c¸c níc Ch©u ¸, do TS. NguyÔn TrÇn QuÕ chñ tr×, nghiÖm thu n¨m 2002.
-C¶i c¸ch chÕ ®é së h÷u ë mét sè nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi, do TS. NguyÔn V¨n T©m chñ tr×, nghiÖm thu n¨m 2002.
-Bíc chuyÓn sang nÒn kinh tÕ tri thøc ë mét sè níc lín trªn thÕ giíi hiÖn nay, do PGS.TS. Lu Ngäc TrÞnh chñ tr× , nghiÖm thu n¨m 2002.
-C¶i tæ c¬ cÊu ë c¸c nÒn kinh tÕ ch©u ¸ sau khñng ho¶ng, do TS.Hoµng Thanh Nhµn chñ tr× nghiÖm thu n¨m 2002.
-Sù ®iÒu chØnh hîp t¸c cña khu vùc Ch©u ¸- Th¸i BÝnh D¬ng trong bèi c¶nh toµn cÇu do PGS.TS NguyÔn Xu©n Th¾ng chñ tr×, thùc hiÖn trong c¸c n¨m 2001-2003.
- ChÊt lîng t¨ng trëng cña mét sè níc Ch©u ¸, do PGS.TS TrÇn V¨n Tïng chñ tr×, nghiÖm thu n¨m 2003.
-NhiÖm vô cÊp bé: tin häc hãa th viÖn Thùc hiÖn tõ n¨m 1999 ®Õn nay) do PGS.TS T¹ Kim Ngäc chñ tr×.
-Kinh tÕ thÕ giíi n¨m 2003 vµ triÓn väng, do PGS.TS. T¹ Kim Ngäc chñ tr×.
-Qu¸ tr×nh chuyÓn nÒn n«ng nghiÖp sang kinh tÕ thÞ trêng ë c¸c níc ®ang chuyÓn ®æi trong thËp kû 90, thùc hiÖn n¨m 2003, do TS.T« ThÞ Thanh Toµn thùc hiÖn.
- Sù di chuyÓn vµ ®iÒu tiÕt sù di chuyÓn cña dßng vèn t nhËn níc ngoµi gi¸n tiÕp ë mét sè níc ®ang ph¸t triÓn, thùc hiÖn n¨m 2003, do TS. NguyÔn Hång S¬n thùc hiÖn
-Quan hÖ th¬ng m¹i vµ ®Çu t ViÖt Nam CHLB §øc, thùc hiÖn n¨m 2003 do TS. NguyÔn Thanh §øc thùc hiÖn.
-TriÓn väng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn quan hÖ th¬ng m¹i ViÖt Nam - Hµn Quèc trong bèi c¶nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, thùc hiÖn n¨m 2003, do TS. NguyÔn Hång Nhung thùc hiÖn.
Nh×n chung, c¸c ®Ò tµi cÊp bé ®· ®îc c¸n bé cña viÖn nghiªn cøu c«ng phu, kÞp tiÕn ®é ®îc giao, ®îc ®¸nh gi¸ cã gi¸ trÞ vÒ mÆt t tëng l ý luËn vµ thùc tiÔn, hÇu hÕt c¸c ®Ò tµi ®Òu ®îc héi ®ång nghiÖm thu ®¸nh gi¸ vµo lo¹i xuÊt s¾c. s¶n phÈm cña ®Ò tµi ®Òu ®îc xuÊt b¶n tµnh s¸ch, c¸c bµi b¸o ®¨ng trªn t¹p chÝ khoa häc vµ cã kiÕn nghÞ göi tíi c¸c c¬ quan §¶ng vµ Nhµ Níc
1.3. HÖ ®Ò tµi cÊp viÖn
Hµng n¨m, ViÖn tiÕn hµnh nhiÒu ®Ò tµi nghiªn cøu cÊp viÖn. §ã lµ hÖ ®Ò tµi khoa häc cã tÝnh chuyªn ngµnh vµ c¬ b¶n theo lÜnh vùc hoÆc theo tõng khu vùc, tõng níc cô thÓ. Mét sè ®Ò tµi cô thÓ ®îc triÓn khai theo phßng nghiÕn cøu nh: t¸c ®éng cña khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ ®èi víi triÓn väng kinh tÕ §«ng ¸; s«ng vµ tiÓu vïng s«ng Mª k«ng; tiÒm n¨ng vµ triÓn väng hîp t¸c quèc tÕ; ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn Ch©u ¸ sau khñng ho¶ng; nh÷ng xu híng lín trong quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ; 35 n¨m kinh tÕ ASEAN; … Mét sè ®îc triÓn khai theo ®Ò tµi ®éc lËp trong ®ã cã hÖ thèng c¸c cuèn s¸ch giíi thiÖu vÒ kinh tÕ c¸c níc vµ c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ thÕ giíi phôc vô b¹n ®äc réng r·i.
KÕt qu¶ nghiªn cøu trong 20 n¨m qua: ViÖn ®· xuÊt b¶n gÇn 160 cuèn s¸ch, hµng tr¨m b¸o vµ c¸c kiÕn nghÞ khoa häc. Trong ®ã, ngoµi nh÷ng cuèn s¸ch lµ kÕt qu¶ cña c¸c ®Ò tµi cÊp nhµ níc, cÊp Bé, hoÆc hîp t¸c nghiªn cøu vøoi níc ngoµi, cã nhiÒu c«ng tr×nh lµ kÕt qu¶ nghiªn cøu cña c¸c c¸ nh©n trªn c¬ së lµ c¸c ®Ì at× cÊp viÖn nh: t×m hiÓu kinh tÐ chÝnh trÞ häc ph¬ng thøc t b¶n chñ nghÜa tríc ®éc quyÒn; nh÷ng xu híng dæi míi trong hÖ thèng qu¶n l ý kinh tÕ x· héi chñ nghÜa; chèng l¹m ph¸t vµ qu¸ tr×nh ®æi míi cña ViÖt Nam, cña PGS.TSKH Vâ §¹i Lîc; kinh tÕ NhËt B¶n giai ®o¹n thÇn kú cña PGS.TS §ç Léc DiÖp; cuèn t×nh h×nh kinh tÕ thÕ giíi ®Æc ®iÓm vµ triÓn väng( xuÊt b¶n hµng n¨m). cã mét sè c«gn tr×nh ®· ®îc dÞch ra tiÕng Anh, ph¸t hµnh ra níc ngoµi vµ ®îc ®«ng ®¶o b¹n ®äc trong vµ níc quan t©m.
2. Hîp t¸c nghiªn cøu víi níc ngoµi
Ngoµi c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu ®îc giao, ViÑn kinh tÕ thÕ giíi ®· tÝch cùc chñ ®éng khai th¸c c¸c nguån tµi trî vµ hîp t¸c víi c¸c ViÖn nghiªn cøu níc ngoµi, thùc hiÖn nh÷ng c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ kinh tÕ thÕ giíi vµ sù ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam. Nh÷ng kÕt qu¶ chñ yÕu thÓ hiÖn ë c¸c ho¹t ®éng khoa häc vµ nh÷ng c«ng tr×nh nghiªn cøu sau:
-Phèi hîp víi c¸c ViÖn cña c¸c nÒ kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn(IDE) cu¶
NhËt B¶n nghiªn cøu c¸c ®Ò tµi :chÝnh s¸ch c«ng nghiÖp cña ViÖt Nam trong thëi kú ®æi míi (1994) ; ®æi míi kinh tÕ vµ c¸c chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña ViÖt Nam (1995), ®Þnh híng c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa ViÖt Nam ®Õn n¨m 2000(1996); chÝnh s¸ch th¬ng m¹i vµ ®©ï t ViÖt nam(1997); chÝnh s¸ch th¬ng m¹i- ®Çu t vµ sù ph¸t triÓn cña mét sè ngµnh c«ng nghiÖp chñ lùc cña ViÖt Nam(1998).
-Phèi hîp víi viÖn kinh tÕ vµ chÝnh trÞ thÕ giíi Trung Quèc nghiªn cøu ®Ò tµi:c¶i c¸ch doanh nghiÖp Trung quèc vµ ViÖt nam. KÕt qu¶ nghiªn cøu lµ 2 tËp s¸ch ®· ®îc xuÊt b¶n b»ng tiÕng ViÖt vµ tiÕng Trung.
Ngoµi ra, 20 n¨m qua viÖn kinh tÕ thÕ giíi ®· tæ chøc ®ãn hµng tr¨m
®oµn kh¸ch quèc tÕ vµ häc gi¶ níc ngoµi ®Õn lµm viÖc trao ®æi vµ hîp t¸c khoa häc víi viÖn, quan hÖ hîp t¸c khao häc gi÷a viÖn kinh tÕ thÕ giíi víi c¸c c¬ quan khoa häc níc ngoµi ngµy cµng ®îc cñng cè vµ ph¸t triÓn. §èng thêi, viÖn ®· cã hµng tr¨m lît c¸n bé ®îc cö ®i níc ngoµi c«ng t¸c , häc tËp trao ®æi khoa häc t¹i c¸c trêng ®¹i häc vµ trung t©m nghiªn cøu khoa häc lín nh Nga, Mü, NhËt, §øc, Ph¸p, óc vµ nhiÒu níc kh¸c.
Trong n¨m 2004 ViÖn ®· thùc hiÖn ®îc nh÷ng c«ng t¸c hîp t¸c quèc tÕ cô thÓ sau:
- ViÖn ®· tæ chøc cho 31 ®oµn ra, 52 lît ngêi, ®Õn 18 níc. Trong ®ã, cã 2 ®oµn ra theo ng©n s¸ch nhµ níc, cßn l¹i lµ do c¸c nguån tµi chÝnh kh¸c tµi trî;
- ViÖn ®· tiÕp nhËn 8 ®oµn vµo, gåm 22 lît ngêi ®Õn tõ 9 níc. Trong ®ã cã 1 ®oµn vµo theo chÕ ®é trao ®æi t¬ng ®¬ng;
VÒ c¬ b¶n c«ng t¸c hîp t¸c quèc tÕ cña ViÖn ®ang ®îc tiÕn hµnh tèt, theo ®óng nh÷ng nguyªn t¾c quy ®Þnh trong ho¹t ®éng quan hÖ quèc tÕ.
3. C«ng t¸c t¹p chÝ
ViÖn cã 2 tê t¹p chÝ: Nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ thÕ giíi vµ Vietnam Economic Review.
Tê t¹p chÝ Nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ thÕ giíi ®¨ng hÇu hÕt bµi viÕt tËp trung ph¶n ¸nh nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ thÕ giíi, chØ mét sè Ýt bµi bµn vÒ nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ ViÖt nam;cßn tê Vietnam Economic Review ®¨ng hÇu hÕt bµi viÕt c¸c bµi viÕt cã néi dung nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c nhau cña vÊn ®Ò kinh tÕ ViÖt nam, chØ cã mét sè Ýt bµi vÒ kinh tÕ thÕ giíi.Tuy lµ mét ®¬n vÞ t¹p chÝ, nhng thùc chÊt ViÖn ®· lµm c«ng viÖc cña 2 t¹p chÝ. - VÒ c«ng t¸c t¹p chÝ: Trong n¨m 2004 ViÖn ®· ®¶m b¶o viÖc ph¸t hµnh ®Òu ®Æn vµ ®óng tiÕn ®é 2 t¹p chÝ : Nh÷ng vÊn ®Ò Kinh tÕ ThÕ giíi vµ Vietnam Economic Review, ®¶m b¶o tèt vÒ mÆt néi dung vµ kh«ng ®Ó x¶y ra sai sãt g×.
- ViÖn ®· cã mét sè cuèn s¸ch ®îc xuÊt b¶n nh sau: "Sù ®iÒu chØnh chiÕn lîc hîp t¸c khu vùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng" do PGS.TS. NguyÔn Xu©n Th¾ng chñ biªn; "Suy tho¸i kÐo dµi, c¶i c¸ch nöa vêi, t¬ng lai nµo cho nÒn kinh tÕ NhËt B¶n" do PGS.TS. Lu Ngäc TrÞnh chñ biªn; "Vai trß cña Nhµ níc trong ph¸t triÓn kinh tÕ ë Philippin" do TS. Ph¹m ThÞ Thanh B×nh biªn so¹n; " Trung Quèc gia nhËp WTO: thêi c¬ vµ th¸ch thøc" vµ “Híng tíi Céng ®ång Kinh tÕ §«ng ¸” (b»ng tiÕng anh) do PGS.TSKH. Vâ §¹i Lîc chñ biªn; Kinh tÕ thÕ giíi 2020: xu thÕ vµ th¸ch thøc" vµ “Kinh tÕ ThÕ giíi 2003-2004: thùc tr¹ng vµ triÓn väng” do PGS.TS. T¹ Kim Ngäc chñ biªn.
4. C«ng t¸c th«ng tin th viÖn
Cïng víi c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu xuÊt b¶n c¸c Ên phÈm s¸ch b¸o, díi c¸c h×nh thøc lîc thuËt, lîc dÞch, tæng qu¸t hµng n¨m viÖn ®· in c¸c tµi liÖu díi d¹ng tin nhanh, tµi liÖu phôc vô. TËp san chuyªn ®Ò ®Ò cËp ®Õn c¸c vÊn ®Ò nèng bang, quan träng vÒ t×nh h×nh thÕ giíi hoÆc c¸c bµi viÕt næi bËt cña c¸c nµh khoa häc níc ngoµi vÒ c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ, cung cÊp kÞp thêi c¸c th«ng tin cÇn thiÕt cho c¸c ®ång chÝ l·nh ®¹o §¶ng vµ Nhµ níc ®äc vµ tham kh¶o.
B»ng nguån kinh phÝ cña nhµ níc cÊp ®Ó mua s¸ch b¸o vµ qua viÖc trao ®æi s¸ch b¸o kh¸ lín: trªn 10000 ®Çu s¸ch b»ng tiÕng viÖt vµ tiÕng níc ngoµi, gÇn 100 thø tiÕng ®Þnh kú c¸c thø tiÕng ViÖt, Anh, Ph¸p , §øc, Trung, ®¸p øng nhu cÇu nghiªn cøu cña c¸c c¸n bé trong vµ ngoµi viÖn. C«ng t¸c phôc vô b¹n ®äc ngµy cµng ®îc n©ng cao, b¹n ®äc cã thÓ chän tµi liÖu qua kho th viÖn më cña viÖn. Víi ng©n s¸ch mµ nhµ níc cÊp hµng th¸ng viÖn kinh tÕ thÕ giíi ®Òu mua vµ nhËp vÒ hµng tr¨m cuèn s¸ch n»hm bæ sung tµi liÖu míi nhÊt phcô vô cho c¸n bé trong viÖn cã ®iÒu kiÖn tèt nhÊt vÒ tµi liÖu trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu. ViÖn ®· tõng bíc thùc hiÖn tin häc hãa c«ng t¸c th viÖn. HiÖn nay. Ngêi ®äc cã thÓ t×m s¸ch b¸o trªn m¸y tÝnh, khai th¸c th«ng tin kinh tÕ th¬ng m¹i qua m¹ng Vitranet.
Trong n¨m 2004 c«ng t¸c th«ng tin, t liÖu th viÖn cña ViÖn ®· ®îc tiÕn hµnh tèt víi nh÷ng c«ng viÖc cô thÓ sau:
-S¾p xÕp vµ cñng cè l¹i hÖ thèng kho s¸ch còng nh phßng ®äc; thùc hiÖn kho më phôc vô b¹n ®äc;
-NhËp c¸c d÷ liÖu chuÈn bÞ cho ch¬ng tr×nh tin häc ho¸ Marc 21 cña ViÖn Khoa häc X· héi ViÖt Nam;
-ViÕt b¶n tin ®Þnh kú ®¸nh gi¸ vÒ kinh tÕ thÕ giíi theo quý vµ cung cÊp c¸c tin tøc cËp nhËt vÒ kinh tÕ thÕ giíi theo nhiÖm vô ®îc giao (c¶i c¸ch kinh tÕ Ên §é, Kinh tÕ Trung Quèc, dÇu má thÕ giíi);
-Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c trao ®æi Ên phÈm
5. C«ng t¸c tæ chøc c¸n bé ®µo t¹o
C¬ cÊu tæ chøc cña viÖn cã 6 phßng nghiªn cøu vµ 4 phßng chøc n¨ng nhiÖm vô. Trong nh÷ng n¨m võa qua, viÖn ®· chó träng c«ng t¸c båi dìng c¸n bé. Bªn c¹nh ®µo t¹o tr×nh ®é vÒ chuyªn m«n ë tr×nh trªn ®¹i häc trong vµ ngoµi níc, ViÖn ®Æc biÖt coi träng båi dìng chÝnh trÞ cho c¸c c¸n bé trong ViÖn.
Trong n¨m 2004 c«ng t¸c tæ chøc c¸n bé cña ViÖn ®· ®îc thùc hiÖn tèt, theo ®óng nh÷ng quy ®Þnh, ®Æc biÖt lµ NghÞ ®Þnh míi cña ChÝnh phñ vÒ ViÖn Khoa häc X· héi còng nh theo c¸c yªu cÇu vÒ ®æi míi c«ng t¸c tæ chøc c¸n bé cña ChÝnh phñ.
-§· hoµn chØnh dù th¶o quy chÕ vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña ViÖn theo chøc n¨ng vµ nhiÖm vô míi, phï hîp víi tªn ViÖn lµ ViÖn Kinh tÕ vµ ChÝnh trÞ ThÕ giíi;
-§· lµm thñ tôc vµ ra quyÕt ®Þnh n©ng l¬ng cho 22 c¸n bé.
-§· cö nhiÒu c¸n bé ®i ®µo t¹o vµ båi dìng ë nhiÒu líp kh¸c nhau: 03 ®/c ®i häc líp qu¶n lý Nhµ níc; 04 ®/c ®îc cö ®i dù thi n©ng ng¹ch nghiªn cøu (3 ®/c tõ nghiªn cøu viªn lªn nghiªn cøu viªn chÝnh vµ 1 ®/c tõ chuyªn viªn lªn chuyªn viªn chÝnh) vµ 04 ®/c ®i häc ë níc ngoµi. Trong sè c¸c c¸n bé trÎ, 4 c¸n bé ®· tróng cö tham dù c¸c líp båi dìng ngo¹i ng÷ do Quü Ford tæ chøc; 1 c¸n bé ®· tróng tuyÓn ®i ®µo t¹o cao häc ë níc ngoµi vµ 2 c¸n bé ®· b¶o vÖ thµnh c«ng luËn ¸n th¹c sÜ.
-Tõng bíc kiÖn toµn l¹i bé m¸y l·nh ®¹o cña ViÖn còng nh cña T¹p chÝ: trong n¨m 2004 ViÖn trëng ®· ®îc bæ nhiÖm l¹i; c¸c thñ tôc bæ nhiÖm Tæng biªn tËp t¹p chÝ Nh÷ng VÊn ®Ò Kinh tÕ ThÕ giíi vµ Vietnam Economic Review còng ®· ®îc tiÕn hµnh theo ®óng chÕ ®é bæ nhiÖm cña ViÖn Khoa häc X· héi ViÖt Nam.
-ViÖn ®· lµm thñ tôc thuyªn chuyÓn c«ng t¸c cho 4 ®/c vµ lµm thñ tôc nghØ hu cho 2 ®/c.
-Trong n¨m 2004 ViÖn còng ®· hoµn thµnh viÖc lµm sæ b¶o hiÓm x· héi, lµm thÎ y tÕ n¨m 2005 vµ gi¶i quyÕt trî cÊp b¶o hiÓm x· héi cho c¸c c¸n bé trong ViÖn.
6. C«ng t¸c x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt
ViÖn kinh tÕ thÕ giíi ®îc nhµ níc cÊp vèn x©y dùng trô së lµm viÖc
4 tÇng víi mÆt b»ng x©y dùng gÇn 1000 m tõ n¨m 1985 t¹i phêng Trung LiÖt- §èng §a- Hµ Néi ®îc ®a vµo sö dông n¨m 1989. Do x©y dùng tõ thêi bao cÊp l¹i ®îc x©y dùng gi÷a ao hå nªn c«ng tr×nh xuèng cÊp rÊt nhanh, mÆt tiÒn thiÕt kÕ xÊu vµ híng T©y nªn rÊt nãng, bôi vµ ån ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng lµm viÖc hµng ngµy cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y b»ng vèn chèng xuèng cÊp, vèn ®Çu t vµ vèn tù khai th¸c qua c¸c nguån hç trî bªn ngoµi. ViÖn ®Çu t thªm trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, ®iÒuhµo nhiÖt ®é, ®Ìn chiÕu, m¸y vi tÝnh, còng nh trang thiÕt bÞ kh¸c phôc vô cho c«ng t¸c nghiªn cøu. HÖ thèng phßng häp, héi trêng, phßng kh¸ch quèc tÕ, th viÖn ®îc c¶i taä vµ n©ng cÊp ®ñ ®iÒu kiÖn tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o trong níc vµ quèc tÕ.
KÕt qu¶ lµ sau khi c«ng tr×nh ®îc ®Çu t hoµn thµnh ®a vµo sö dông
trô së cña viÖn khang trang ®Ñp ®Ï h¬n, ®· phÇn nµo chèng ®îc ån vµ nãng. C¸n bé c«ng nh©n viªn ®Õn viÖn ®Òu h¬n vµ chÊt lîng lµm viÖc cã hiÖu qu¶ h¬n. hiÖn nay, viÖn kinh tÕ thÕ giíi lµ mét trong nh÷ng viÖn cã trô së lµm viÖc tèt, c¶nh quan m«i trêng tèt, tho¸ng m¸t, gãp phÇn c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lµm viÖc c¸n bé c«ng nh©n viªn.
Trong n¨m 2004 viÖn ®· hoµn thiÖn kÕ ho¹ch c«ng t¸c n¨m 2005, lËp dù to¸n c«ng t¸c x©y dùng c¬ së vËt chÊt vµ mua s¾m trang thiÕt bÞ n¨m 2004; hoµn thµnh ph©n bæ kinh phÝ ®Ò tµi cÊp viÖn n¨m 2004; c¸c c«ng viÖc kh¸c nh tµi chÝnh, hµnh chÝnh, trËt tù an ninh ®îc tiÕn hµnh tèt vµ kh«ng cã sai sãt x¶y ra.
ViÖn ®· tiÕn hµnh c¶i t¹o vµ n©ng cÊp kho th viÖn më, l¾p ®Æt m¹ng Internet b¨ng th«ng réng; l¾p ®Æt ®iÒu hoµ nhiÖt ®é cho tÊt c¶ c¸c phßng lµm viÖc; trang bÞ thªm m¸y in (3 m¸y) vµ m¸y tÝnh c¸ nh©n (4 m¸y) cho c¸c phßng lµm viÖc. §iÒu nµy ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi vµ t¨ng hiÖu suÊt lµm viÖc cho c¸c c¸n bé nghiªn cøu.
ViÖn còng ®· tiÕn hµnh mét sè mua s¾m kh¸c theo ®óng quy ®Þnh cña Nhµ níc vµ cña ViÖn Khoa häc X· héi ViÖt Nam.
II. §¸nh gi¸ chung
1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc
Hai m¬i n¨m qua, víi nh÷ng ho¹t ®éng nghiªn cøu nªu trªn, cã thÓ nãi ViÖn kinh tÕ ThÕ Giíi xøng ®¸ng lµ mét trong nh÷ng c¬ quan nghiªn cøu hµng ®Çu ë ViÖt Nam vÒ kinh tÕ thÕ giíi vµ quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. §iÒu nµy thÓ hiÖn ë tÝnh hÖ thèng, toµn diÖn vµ tÝnh thùc tiÔn cña ®Ò tµi nghiªn cøu. ViÖn ®· nghiªn cøu c¶ l ý thuyÕt vµ ®éng th¸i cña kinh tÕ thÕ giíi, nghiªn cøu toµn bé nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ c¸c khu vùc, c¸c níc cô thÓ, nghiªn cøu c¶ tÇm vÜ m« vµ vi m«, vµ ®Æc biÖt lu«n g¾n liÒn víi nh÷ng vÊn ®Ò do thùc tiÔn ViÖt Nam ®Æt ra, ®ång thêi nghiªn cøu trùc tiÕp c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ ViÖt Nam trong bèi c¶nh kinh tÕ thÕ giíi. Nh÷ng kÕt qu¶ nµy ®· ®îc chuyÓn t¶i trùc tiÕp ®Õn c¸c ®ång chÝ l·nh ®¹o cao nhÊt cña §¶ng vµ Nhµ níc, còng nh dîc phæ biÕn réng r·i cho nhiÒu ®èi tîng kh¸c nhau, ®¸p øng nhu cÇu t×m hiÓu kinh nghiÖm ph¸t triÓn kinh tÕ thÕ giíi. Cã thÓ coi ®ã lµ ®Æc trng næi bËt nhÊt cña ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc cña ViÖn. Nh÷ng ®ãng gãp cô thÓ cña ViÖn cã thÓ ®îc kh¸i qu¸t nh sau:
1.1 thêi kú tríc ®æi míi
Mét lµ, nghiªn cøu kinh nghiÖm cña qu¸ tr×nh c¶i c¸ch kinh tÕ ë c¸c níc XHCN, ®Æc biÖt chØ ra xu híng tÊt yÕu cña viÖc vËn dông quan hÖ hµng hãa tiÒn tÖ trong qu¶n l ý, xu híng phi tËp trung hãa. C¸c ®Ò tµi nghiªn cøu cña ViÖn ®· tËp trung vµo qu¸ tr×nh xem xÐt qu¸ tr×nh biÕn ®æi c¶u c¸c nÒ kinh tÕ XHCN, ®Æc biÖt chØ ra nh÷ng giíi h¹n cña sù ph¸t triÓn theo chiÒu réng vµ xu híng ph¸t triÓn theo chiÒu s©u dùa trªn viÖc ¸p dông c¸c c«ng nghÖ míi vµo s¶n xuÊt. Nh÷ng bÊt cËp cña m« hÝnh kinh tÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung còng ®· ®îc ph©n tÝch trong nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu c¶u ViÖn, ®ång thêi chØ râ xu híng tÊt yÕu cña sù vËn dông c¸c quan hÖ hµng hãa tiÒn tÖ trong nÒ kinh tÕ XHCN. ( nh÷ng xu híng chñ yÕu trong hÖ thèng qu¶n lý kinh tÕ ë c¸c níc XHCN, nxb. KHXH, Hµ Néi 1984). Xu híng c¶i tæ, c¶i c¸ch ë Liªn X«, Hung ga ri vµ ®· chiÕm mét vÞ trÝ næi bËt trong c¸c nghiªn cøu thêi ®¹i nµy. Nh÷ng nghiªn cøu vµ c¸c th«ng tin vÒ c¸c cuéc c¶i c¸ch ë Trung Quèc ®· cã ý nghÜa tham kh¶o tÝch cùc.
Hai lµ, nghiªn cøu lý gi¶i nh÷ng biÕn ®æi trong hÖ thèng kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa, ®Æc biÖt chó träng nghien cøu nh÷ng thµnh tùu kinh tÕ NhËt B¶n tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø II; nghiªn cøu vµ phæ biÕn kinh nghiÖm ph¸t triÓn kinh tÕ ë c¸c nø¬c t b¶n ph¸t triÓn vµ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ qu¸ tr×nh c¶i c¸ch khu vùc kinh tÕ nhµ níc, chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i. NhiÒu c«ng tr×nh biªn so¹n vµ dÞch thuËt ®· cung cÊp nh÷ng th«ng tin trung thùc vµ h÷u Ých vÒ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ ë c¸c nøoc vµ khu vùc, lµm c¬ së cho nh÷ng ®n¸h gi¸ kh¸ch quan xu híng cña thêi ®¹i.
1.2 Tõ sau ®æi míi ®Õn nay
Trong thêi kú nµy c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu cña ViÖn tiÕp tôc gãp phÇn vµo viÖc cung cÊp c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn cho ®íng lèi ®æi míi còng nh giíi thiÖu cho c«ng chóng trong níc bøc tranh tæng thÓ nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Nh÷ng thµnh tùu nghiªn cøu thÓ hiÖn trªn nh÷ng ®Æc ®iÓm chÝnh sau:
-ph©n tÝch vµ luËn gi¶i nh÷ng ®Æc ®iÓm vµ xu thÕ ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÕ giíi qua c¸c thêi kú. Trong thêi kú 1986-1990, ViÖn tiÕp tôc nghiªn cøu s©u h¬n qu¸ tr×nh c¶i c¸ch kinh tÕ ë c¸c níc XHCN, tËp trung luËn gi¶i nh÷ng m©u thuÉn cña nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung; ph©n tÝch qu¸ tr×nh liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ XHCN. Cuèn s¸ch §æi míi t duy trong c¶i tæ c¬ chÕ kinh tÕ ë Liªn x«, Bal an, Bun ga ri, do tËp thÓ c¸n bé cña ViÖn biªn so¹n xuÊt b¶n n¨m 1988 lµ mét trong sè Ýt c«ng tr×nh nghiªn cøu cã hÖ thèng t tëng c¶i tæ, c¶i c¸ch trong hÖ thèng XHCN lóc ®ã ®· cã mét t¸c dông tèt ®èi víi c«ng chóng níc ta, gãp phÇn thóc ®Èy tiÕn tr×nh ®æi m¬I t duy ë ViÖt Nam. Còng trong thoÌi kú nµy, nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu ®· chó ý ®Õn thµnh c«ng cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn Ch©u ¸, ®Æc biÖt ®· t×m hiÓu chiÕn lîc c«ng nghiÖp hãa híng vÒ xuÊt khÈu, qó tr×nh c¶i c¸ch kinh tÕ khu vùc nhµ níc ë c¸c níc nµy. Cèn kinh tÕ thÕ giíi- nh÷ng xu híng chiÕn lîc,( Nxb.khxh, Hµ Néi 1986) ®· phn tÝch nh÷ng chuyÓn biÕn chiÕn lîc trong t duy vµ chÝnh s¸ch kinh tÕ ë c¸c níc trªn thÕ giíi, chØ ra xu híng c¶i tæ, c¶I c¸ch vµ chuyÓn sang ph¸t triÓn theo chiÒu s©u. Ngay tõ n¨m 1989, trªn sè t¹p chÝ ®Çu tiªn cña ViÖn ®· c«ng bè c¸c bµI nghiªn cøu chØ ra nh÷ng xu híng lín cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ thÕ giíi, trong ®ã chØ ra xu híng chuyÓn sang nÒn t¶ng c«ng nghÖ míi vµ kinh tÕ thÞ trêng nh lµ ®Æc ®iÓm lín chi phèi nÒn kinh tÕ thÕ giíi trong nh÷ng n¨m tiÕp theo( Vâ §¹i Lîc- nh÷ng xu híng ph¸t triÓn chñ yÕu cña kinh tÕ thÕ giíi, t¹p chÝ Nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ thÕ giíi, sè 1-1989)
Tõ ®Çu th¹p kû 1990, ViÖn ®· thùc hiÖn nh÷ng nghiªn cøu mang tÝnh c¬ b¶n h¬n, ®Æc biÖt lµ hai ®Ò tµi c¸p nhµ níc thêi kú 1991-1996: néi dung vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña thßi ®¹i ngµy nay, vµ Chñ nghÜa t b¶n hiÖn ®¹i.Hai ®Ò tµi nµy vµ c¸c ®Ò tµi ®éc lËp kh¸c ®· v¹ch ra nh÷ng xu híng hoµ b×nh vµ hîp t¸c; xu híng chuyÓn sang c¬ së vËt chÊt kü thuËt míi dùa trªn cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i; xu híng toµn c©ï ho¸ nÒn kinh tÕ; xu híng chuyÓn sang nÒ kinh tÕ thÞ trêng; xu híng h×nh thµnh hÖ thèng chÝnh trÞ toµn cÇu. C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu còng ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ nguyªn nh©n cña sù sôp ®æ hÖ thèng XHCN, kh¶ n¨ng thÝch øng vµ tù ®iÒu chØnh cña chñ nghÜa t b¶n, nh÷ng vÊn ®Ò cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn trong thÕ giíi hiÖn ®¹i vµ nh÷ng vÊn ®Ò toµn cÇu nh nî nÇn, nghÌo ®ãi, m«i trêng, cã thÓ nãi nh÷ng kÕt luËn vµ nhËn ®Þnh vÒ chiÒu híng ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®· ®îc chØ ra kh¸ x¸c ®¸ng, nhiÒu quan ®iÓm ph¶i mÊt nhiÒu n¨m sau míi ®îc thõa nhËn réng r·i ë níc ta. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vµ héi th¶o do ViÖn tæ choc hoÆc tham gia, tiÕp tôc ph©n tÝch s©u s¾c h¬n hai qu¸ tr×nh song song ®ang chi phèi sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÕ giíi hiÖn ®¹i g¾n lion víi nã lµ xu híng chuyÓn sang nÒ kinh tÕ tri thøc. ®Æc biÖt c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu c¶u ViÖn kh«ng chØ dõng l¹i ë viÖc nhËn diÖn xu híng chung mµ ph©n tÝch nh÷ng t¸c ®éng ®a chiÒu cña chóng ®èi víi thÕ giíi nãi chung vµ tong khu vùc, xem xÐt sù ph¶n øng chÝnh s¸ch cña c¸c níc lín, c¸c khu vùc vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ( Bèi c¶nh quèc tÕ vµ sù ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch cña c¸c níc lín – 2002; TÝnh hai mÆt cña toµn cÇu ho¸-2001; bíc chuyÓn sang nÒn kinh tÕ tri thøc ë mét sè níc trªn thÕ giíi hiÖn nay- 2003;…)
mét khèi lîng lín c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu cña ViÖn tËp trung ph©n tÝch nh÷ng vÊn ®Ò cña chñ nghÜa t b¶n hiÖn ®¹i díi gãc ®é kinh tÕ chÝnh trÞ häc. C¸c c«ng tr×nh nµy ®· ph©n tÝch chñ nghÜa t b¶n nh mét h×nh th¸i kinh tÕ x· héi víi niÒu biÕn th¸i trong thêi ®¹i toµn cÇu ho¸ vµ c¸ch m¹ng c«ng nghÖ, chØ ra nh÷ng m©u thuÉn cña nã g¾n lion víi xu thÕ míi nú: chñ nghÜa t b¶n nagú nay:Tù ®iÒu chØnh kinh tÕ( Nxb.KHXG, HN1993; §iÒu chØnh kinh tÕ cña nhµ níc ë c¸c níc t b¶n ph¸t triÓn, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, HN, 1993;chñ nghÜa t b¶n hiÖn ®¹i, Nxb.KHXH,HN 2002; Chñ nghÜ t b¶n ë c¸c níc chËm ph¸t triÓn- nh÷ng m©u thÉun vµ triÓn väng, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, HN 2001. Kh«ng chØ dõng l¹i ë nh÷ng ph©n tÝch chiÒu híng chung, nghiªn cøu cña viÖn vÒ chñ nghÜa t b¶n hiÖn ®¹i ®· ®i s©u ph©n tÝch c¸c m« h×nh chñ nghÜa t b¶n hiÖn ®¹i, ®Æc biÖt lµ quan hÖ hîp t¸c vµ c¹nh tranh gi÷a c¸c trung t©m lín cña chñ nghÜa t b¶n( tríc thÒm thÕ kû XXI Xem l¹i m« h×nh kinh tÕ NhËt Bn¶, Nxb, Thèng kª, HN 2001; chiÕn lîc vµ quan hÖ Mü- eu- NhËt b¶n thÕ kû XXI, Nxb, KHXH, HN2000).
Nghiªn cøu qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi kinh tÕ ë c¸c nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung trøoc ®©y lµ mét trong nh÷ng híng nghiªn cøu cã ®ãng gãp khoa häc h÷u Ých. Trªn c¬ së bøc tranh chung vÒ c¶i c¸ch chuyÓn ®æi kinh tÕ, nhÒiu c«ng tr×nh ®· tËp trung vµo t×m hiÓu, ph©n tÝch qu¸ tr×nh c¶I c¸ch së h÷u, coi ®©y lµ vÊn ®Ò cèt lâi nhÊt cña toµn bé qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi. §Ò tµi C¶I c¸ch chÕ ®æ¬ h÷u ë Nga vµ §«ng ©u(2002); s¸ch t nh©n ho¸ lín ë c¸c níc Trung vµ §«ng ©u(1996); vµ C¶i c¸ch khu vùc doanh nghiÖp nhµ níc ë Trung Quèc(1997) ®· ph©n tÝch c¶ vÒ lý luËn thùc tiÔn cña qu¸ tr×nh c¶i c¸ch chÕ ®é së h÷u, bíc ®i h×nh thøc vµ nh÷ng vÊn ®Ò n¶y sinh cña c¶i c¸ch khu vùc nhµ níc. C¸c c«ng tr×nh nµy ®· chØ ra c¸c ®Æc ®iÓm ®Æc thï, c¸c c«ng tr×nh t nh©n ho¸ vµ cæ phÇn ho¸ kh¸c nhau gi÷a c¸c níc.
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu cña ViÖn ®· quan t©m ®Æc biÖt ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò th¬ng m¹i vµ ®Çu t quèc tÕ. Qu¸ tr×nh tù do ho¸ th¬ng m¹i toµn cÇu trong khu«n khæ WTO còng nh tù do ho¸ th¬ng m¹i trong khu vùc, ®Æc biÖt lµ khu«n khæ AFTA ®· ®îc nghiªn cøu díi nhiÒu gãc ®é khcs nhau. Nh÷ng nghiªn cøu nµy ®· ph©n tÝch c¬ së lý thuyÕt c¶u xu híng tù do ho¸ th¬ng m¹i, nh÷ng nguyªn t¾c cña tù do hã th¬ng m¹i ®a ph¬ng, tiÕn tr×nh tù do ho¸ th¬ng m¹i khu vùc. §Æc biÖt nhiÒu c«ng tr×nh ®· ph©n tÝch nh÷ng t¸c ®éng cña qu¸ tr×nh nµy ®Õn nÒn kinh tÕ thÕ giíi nãi chung vµ khu vùc nãi riªng, nh÷ng bµi häc cña qu¸ tr×nh tù do ho¸ th¬ng m¹i. §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®îc nghiªn cøu c¶ tõ phÝa c¸c c«ng ty xuyªn quèc gialÉn phÝa nhËn ®Çu t, ph©n tÝch t¸c ®éng c¶u ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®èi vãi qó tr×nh toµn cÇu ho¸, h×nh thµnh m¹ng líi s¶n xuÊt toµn cÇu còng nh ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ quèc gia. Cuèn s¸ch C¸c c«ng ty xuyªn quèc gia tríc ngìng cöa thÕ kû XXI( Nbx, KHXH.1995) ®· tr×nh bµy mét c¸ch cã hÖ thèng, ph©n tÝch c¬ cÊu tæ chøc ho¹t ®éng c¶u c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia xem xÐt chiÕn lîc ho¹t ®éng cña chóng.
Nghiªn cøu hÖ thèng tµI chÝnh tiÒn tÖ thÕ giíi. §©y lµ lÜnh vùc cßn t¬ng ®èi míi mÎ trong c¸c c«ng tr×nh vµ ®Ò tµi do ViÖn thùc hiÖn, song nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña hÖ thèng tµi chÝnh tiÒn tÖ, ®Æc biÖt lµ chÕ ®é tû gi¸, thÞ trêng ngo¹i hèi, qu¸ tr×nh c¶i tæ hÖ thèng tµi chÝnh quèc tÕ ®· ®îc xem xÐt kh¸ hÖ thèng, gãp phÇn vµo viÖc t×m hiÓu vµ nghiªn cøu nh÷ng chiÒu híng míi cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi.
ViÖn cßn tæ chøc nghiªn cøu vµ cung cÊp th«ng tin vª t×nh h×nh vÒ ®éng th¸i kinh tÕ thÕ giíi, thÓ hiÖn qua c¸c b¸o c¸o hµng n¨m. nh÷ng diÔn biÕn vÒ th¬ng m¹i, ®Çu t. Tµi chÝnh tiÒn tÖ qu«c stÕ còng nh t×nh h×nh kinh tÕ cña tong níc vµ trong khu vùc ®· ®îc ph¶n ¸nh kh¸ ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi trßn ®Ò tµi cña ViÖn. §Æc biÖt nhiÒu sù kiÖn kinh tÕ thÕ giíi nh÷ng n¨m gÇn ®©y nh khñng ho¶ng kinh tÕ tß chÝnh ch©u ¸, suy gi¶m kinh tÕ Mü- NhËt, sù kiÖn 11-9 ®· ®îc tËp trung nghiªn cøu rÊt kÞp thêi, ®a ra nhiÒu nhËn ®Þnh x¸c thùc, cung cÊp cho giíi ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch vµ ®«ng ®¶o c«ng chóng nh÷ng th«ng tin vµ b×nh luËn ®îc ®¸nh gi¸ lµ cã gi¸ trÞ khao häc tèt. NhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu kh«ng chØ dõng l¹i ë ph©n tÝch sù kiÖn mµ ®· ®i s©u t×m hiÓu c¨n nguyªn cña c¸c cuéc khñng ho¶ng vµ chuyÓn biÕn gÇn ®©y, xem xÐt nh÷ng gi¶i ph¸p chÝnh s¸ch kh¾c phôc khñng ho¶ng.
Thµnh tùu cña ViÖn trong 20 n¨m qua cßn ®ù¬c thÓ hiÖn trong viÖc nghiªn cøu c¸c m« h×nh vµ kinh nghiÖm ph¸t triÓn cña c¸c quèc gi¸ trªn thÕ giíi. VÒ mÆt nµy, c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu ®· ®i s©u ph©n tÝch nh÷ng vÊn ®Ò cã ý nghÜa tham kh¶o thiÕt thùc cho ViÖt Nam nh kinh nghiÑm c«ng nghiÖp ho¸, c¶i c¸ch kinh tÕ, më cöa vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. C¸c cuèn s¸ch:c¸c m« h×nh c«ng nghiÖp ho¸: Sing ga po, Nam TriÒu Tiªn,Ên §é(1988); c«ng nghiªp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸- ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh: kinh nghiÖm cña c¸c nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn ch©u ¸(1991) ®· ph©n tÝch chiÕn lîc c«ng nghiÖp ho¸ ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ch©u ¸, sù g¾n kÕt c«ng nghiÖp ho¸ víi héi nhËp kinh tÕ thÓ hiÖn qua c«ng nghiÖp ho¸ híng vµo xuÊt khÈu. Kinh nghiÖm trong thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi, trong ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng, trong qu¸ tr×nh c¶i c¸ch vµ c¶i tæ c¬ cÊu kinh tÕ, phat triÓn c¸c khu kinh tÕ më, trong viÖc kÕt hîp t¨ng trëng kinh tÕ vµ c«gn b»ng x· héi, trong ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®· ®îc nghiªn cøu trong nhiÒu c«ng tr×nh nh: mét sè vÊn ®Ò kinh tÕ ®èi ngo¹i cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn 1988: c¶i c¸ch kinh tÕ ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn 1994; chiÕn lîc con ngêi trong thÇn kú kinh tÕ NhËt B¶n 1996; t¨ng trëng kinh tÕ vµ c«ng b»ng x· héi ë mét sè níc ch©u ¸ vµ ViÖt Nam 1998;…
Nh×n chung, hÇu hÕt c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu kinh nghiÖm níc ngoµi ®Òu nh»m vµo gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò bøc xóc cña ViÖt Nam, v× vËy cã ý nghÜa tham kh¶o rÊt tÝch cùc. C«ng tr×nh nghiªn cøu c¸c m« h×nh kinh tÕ thÞ trêng trªn thÕ giíi 1994- ®· khÝa qu¸t nh÷ng m« h×nh kinh tÕ thÞ trêng hiÖn ®¹i, ph©n tÝch, so s¸nh vµ rót ra gîi ý tham kh¶o cho viÖc nghiªn cøu x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë ViÖt Nam. Mét lo¹t c¸c ®Ò tµi tËp trung vµo vÊn ®Ò võa c¬ b¶n võa cÊp b¸ch c¶ vÒ lý luËn l·n thùc tiÔn ®èi víi qu¸ tr×nh c¶i c¸ch thÞ trêng ë ViÖt Nam lµ nhµ níc trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. C¸c c«ng tr×nh vai trß cña nhµ níc trong ph¸t triÓn kinh tÕ: kinh nghiÖm NhËt B¶n, ASEAN vµ ViÖt Nam (1993); vai trß cña nhµ nø¬c trong ph¸t triÓn kinh tÕ : kinh nghiªm Ph¸p(2002) ®· ph©n tÝch c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn vai trß kinh tÕ cña nhµ nø¬c vµ chØ ra xu híng gi¶m sù can thiÖp trùc tiÕp cña nhµ níc vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, ®ång thêi kh¼ng ®Þnh tÝnh ®Æc thï vµ ®a d¹ng trong c¸c m« h×nh vµ ph¬ng thøc mµ Nhµ níc t¸c ®éng vµo ph¸t triÓn kinh tÕ, ®· gãp phÇn vµo nhËn thøc vµ ®æi míi t duy kinh tÕ thÞ trêng ë níc ta.
ViÖn còng ®· tiÕn hµnh nh÷ng nghiªn cøu vÒ kinh nghiÖm qu¶n lý vµ ho¹t ®éng kinh doanh ë tÇm vÜ m« nh nh÷ng vÊn ®Ò c¶i tæ c«ng ty, kinh nghiÖm ph¸t triÓn doanh nghÖp võa vµ nhá ë NhËt B¶n vµ mét sè níc Ch©u ¸.
§ãng gãp khoa häc quan träng cña ViÖn lµ nh÷ng nghiªn cøu vÒ nÒn kinh tÕ ViÖt Nam rong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ.quan ®Ióm chØ ®¹o trong ho¹t ®éng nghiªn cøu cña ViÖn lµ mäi nghiªn cøu cña ViÖn ph¶i híng vµo gi¶i ®¸p nh÷ng vÊn ®Ò cña ViÖt Nam. V× vËy, nghiªn cøu kinh tÕ ViÖt Nam ®· trë thµnh mét m¶ng nghiªn cøu quan träng. Trong nh÷ng n¨m 1980, nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu cña ViÖn ®· cung cÊp c¸c luËn cø khoa häc x¸c ®¸ng cho viÖc ®Ò ra ®êng lèi ®æi míi mµ träng t©m lµ c¶i c¸ch kinh tÕ theo híng thÞ trêng, më cöa vµ héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Kh¼ng ®Þnh r»ng ViÖn lµ mét trong nh÷ng c¬ quan ®i ®Çu trong viÖc ®æi míi t duy, ®Ì xíng c¸c luËn cø cho c¸c chÝnh s¸ch c¶i c¸ch kinh tÕ vµ chiÕn lîc ph¸t riÓn kinh tÕ x· héi trong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸. NhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu còng gãp phÇn thiªt thùc vµo gi¶I quyÕt c¸c vÊn ®Ò thiÕt thùc, nãng bang cña ®Êt níc nh: chèng l¹m ph¸t thêi kú 1987-1989, chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ViÖt Nam 1991-2010, vÒ tù do ho¸ th¬ng m¹i, vÒ chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ, vÒ ®èi s¸ch víi c¸c níc lín,.. trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Nh÷ng nghiªn cøu cô thÓ vÒ tiÕn tr×nh c¶I c¸ch, chÝnh s¸ch c«ng nghiÖp, t¸c ®éng cña th¬ng m¹i vµ ®Çu t ®èi víi phat triÓn kinh tÕ ®· cã kÕt qu¶ tèt, thÓ hiÖn qua c¸c khuyÕn nghÞ chÝnh s¸ch còng nh ®îc kh¼ng ®Þnh qua ph¸t triÓn kinh tÕ. C¸c ®Ò tµi ViÖt Nam: chÝnh sach th¬ng m¹i vµ ®Çu t (1996); chÝnh s¸ch th¬ng m¹i- ®Çu t vµ sù ph¸t triÓn mét sè ngµnh c«ng nghiÖp chñ lùc cña ViÖt Nam(1997); §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµ ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o ë ViÖt Nam( 2002)®· ph©n tÝch mét c¸ch cã hÖ thèng tiÕn tr×nh c¶i c¸hc th¬ng m¹i vµ ®Çu t c¶u ViÖt Nam, chØ ra nh÷ng t¸c ®éng cña chóng ®èi víi ngµnh kinh tÕ chñ lùc cña ViÖt Nam vµ ®a ra nh÷ng khuyÕn nghÞ chÝnh s¸ch nh»m thóc ®Èy ph¸t triÓn c¸c ngµnh cã lîi thÕ so s¸nh trong héi nhËp.
ViÖn còng ®· tiÕn hµnh ®iÒu tra ®èi víi khu vùc cã vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµ c¸c ®ång nghiÖp xuÊt khÈu hµng c«ng nghiÖp. KÕt qu¶ ®IÒu tra ®· cung cÊp c¬ së d÷ liÖu tèt cho c¸c nghiªn cøu vÒ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh héi nhËp.
2. nh÷ng mÆt h¹n chÕ
2.1 §éi ngò c¸n bé cña ViÖn cã tr×nh ®é chuyªn s©u víi t c¸ch lµ c¸c chuyªn gia ®Çu ngµnh cha nhiÒu, lùc lîng trÎ cÇn cã thêi gian ®Ço t¹o vµ ®óc rót kinh nghiÖm trong c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc.
2.2 cÇn x¸c ®Þnh l¹i chøc n¨ng, c¬ cÊu c¶u ViÖn sao cho phï híp víi t×nh h×nh vµ bèi c¶nh quèc tÕ hiÖn nay.
2.3 phÇn nhiÒu c¸n bé diÔn ®¹t b»ng tiÕng Anh cßn h¹n chÕ do vËy ®· ¶nh hëng ®Õn viÖc sinh ho¹t khoa häc trong vµ ngoµi níc. Cho nªn, båi dìng vµ n©ng cao tr×nh ®é ngo¹i ng÷ lµ mét yªu cÇu cÊp thiÕt cña ViÖn.
2.4 c¬ së h¹ tÇng vµ c¸c trang thiÕt bÞ cu¶ ViÖn hiÖn nay ®· ®îcc n©ng cÊp song vÉn cha thùc sù hiÖn ®¹i, xøng ®¸ng víi tÇm vãc cña mét ViÖn nghiªn cøu kinh tÕ hµng ®Çu trong c¶ nø¬c.
PHÇn III: Ph¬ng híng nghiªn cøu vµ gi¶I ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ViÖn.
1. Ph¬ng híng nghiªn cøu trong thêi gian tíi
Trªn c¬ së chøc n¨ng cña viÖn, nh÷ng nghiªn cøu tõ nay ®Õn n¨m 2010 cña ViÖn lµ:
-Nghiªn cøu vµ dù b¸o nh÷ng xu híng ph¸t triÓn chñ yÕu cña thÕ giíi nh÷ng ®Çu thËp kû cña thÕ kû XXI vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, an ninh trong ®ã chó träng ®Æc biÖt ®Õn nh÷ng ®Æc ®iÓm vµ xu híng lín cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi víi t c¸ch mét chØnh thÓ. ®©y lµ híng nghiªn cøu c¬ b¶n, chi phèi c¸c híng nghiªn cøu cô thÓ tiÕp theo.
-Nghiªn cøu vµ dù b¸o cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ, nh÷ng t¸c ®éng vÒ mÆt kinh tÕ vµ chÝnh trÞ cña nã ®èi víi quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ vµ sù ph¸t triÓn cña c¸c quèc gia.
-Nghiªn cøu c¸c lý thuyÕt phat triÓn, c¸c m« h×nh ph¸t triÓn, c¸c chiÕn lîc vµ c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn cña c¸c quèc gia vµ c¸c khèi quèc gia, lµm næi râ nh÷ng m« h×nh, chiÕn lîc vµ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn cã ¶nh hëng trong c¸c thËp kû tíi.
-Nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ì th¬ng m¹i quèc tÕ, ph©n tÝch vµ dù b¸o vÒ thÞ trêng thÕ giíi nãi chung vµ thÞ trêng khu vùc vµ tõng níc, chÝnh sach th¬ng m¹i quèc tÕ cña c¸c quèc gia cã quan hÖ bu«n b¸n víi ViÖt Nam; thÞ trêng c¸c s¶n phÈm vµ c¸ ®èi thñ canh tranh trong nh÷ng lÜnh vùc ®Þnh híng xuÊt khÈu ë ViÖt Nam.
-Nghiªn cøu ®Æc ®iÓm vµ xu híng cña thÞ trêng tµi chÝnh quèc tÕ vµ nh÷ng vÊn ®Ò tiÒn tÖ quèc tÕ; qu¸ tr×nh tù do ho¸ tµi chÝnh quèc tÕ, sù vËn hµnh cña ®ång tiÒn chung ch©u ©u vµ t¸c ®éng cña nã; nh÷ng ®Æc ®iÓm cña thÞ trêng chøng kho¸n quèc tÕ ; vai trß cña ®ång tiÒn m¹nh; thÞ trêng ngoaÞ hèi; nh÷ng diÔn biÕn cña thÞ trêng tµi chÝnh quèc tÕ.
-Nghiªn cøu ®Æc ®iÓm vµ xu híng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi; vai trã cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia; chiÕn lîc kinh doanh cña chóng ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn vµ khu vùc Ch©u ¸ th¸i b×nh d¬ng.
-Nghiªn cøu toµn diÖn vÒ tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi( WTO), c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc nh WB, IMF, EU, APEC, NAFTA, ASEAN.
-Nghiªn cøu c¸c quan hÖ xuyªn ch©u lôc nh c¸c quan hÖ ¸- ©u; quan hÖ gi÷a c¸c níc lín; quan hÖ gi÷a c¸c níc ph¸t triÓn, gi÷a c¸c níc ®ang ph¸t triÓn vµ c¸c níc ph¸t triÓn còng nh h×nh tøhc míi cña quan hÖ quèc tÕ.
-Nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò an ninh quèc tÕ, ®Æc biÖt nh÷ng vÊn ®Ò ®ã cã liªn quan ®Õn khu vùc Ch©u ¸- Th¸i B×nh D¬ng vµ ViÖt nam.
-Nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ì ph¸t triÓn toµn cÇu nh : d©n sè, c¸c nguån lùc, nî quèc tÕ, m«i trêng vµ ph¸t triÓn , thu hÑp kho¶ng c¸ch ph¸t triÓn.
-Nghiªn cøu c¸c lý thuyÕt m« h×nh vµ thùc tiÔn vÒ ph¸t triÓn nh t¨ng trëng vµ tiÕn bé x· héi, nguån lùc con ngêi vµ ph¸t triÓn; t¨ng cêng nghiªn cøu sù ph¸t triÓn cña c¸c lÜnh vùc, ngµnh kinh tÕ thÕ giíi nh n«ng nghiÖp, dÞch vô vµ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp lín.
Ph¬ng híng c«ng t¸c n¨m 2005:
1. TiÕp tôc kiÖn toµn c«ng t¸c tæ chøc vµ bé m¸y ho¹t ®éng cña ViÖn;
2. Hoµn thµnh nh÷ng nhiÖm vô ®îc giao theo ®óng tiÕn ®é ®· ®îc ký kÕt;
3. TiÕp tôc triÓn khai c¸c ®Ò tµi cÊp bé, c¸c ch¬ng tr×nh vµ ®Ò ¸n nghiªn cøu cña ChÝnh phñ do ViÖn Khoa häc X· héi ViÖt Nam chñ tr× vµ h×nh thµnh c¸c dù ¸n hîp t¸c quèc tÕ míi.
4. Tæ chøc mét sè héi th¶o quèc tÕ vµ trong níc liªn quan ®Õn c¸c ®Ò tµi vµ ch¬ng tr×nh mµ ViÖn ®ang chñ tr×;
6. KiÖn toµn vµ ®æi tªn t¹p chÝ theo ®óng tªn gäi vµ chøc n¨ng míi cña ViÖn;
7. Tham gia c¸c ch¬ng tr×nh nghiªn cøu x©y dùng luËn cø cho §¹i héi §¶ng X, chñ yÕu trªn gãc ®é kinh tÕ vµ chÝnh trÞ thÕ giíi ®Ó ®Ò xuÊt chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ, chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i còng nh vÒ tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ViÖt Nam.
2.Gi¶i ph¸p
VÒ phÝa viÖn
-C¬ cÊu tæ chøc cña ViÖn sÏ ®îc hoµn thiÖn theo híng kiÖn toµn bé m¸y, lËp thªm mépt sè phßng míi,ph¸t triÓn vµ n©ng cao chÊt lîng cña ®éi ngò c¸n bé.Cô thÓ lµ:§èi víi c¸n bé phßng nghiªn cøu ph¶i cã nhiÒu tr×nh ®é tiÕn sÜ, phã tiÕn sÜ, ph¶i ®îc ®µo t¹o ®Ó nhËn häc vÞ th¹c sÜ vµ cao h¬n; ®èi víi c¸n bé phôc vô th× ph¶i cã tr×nh ®é chuyªn s©u vµ tr×nh ®é ®¹i häc vµ kinh tÕ, thong th¹o ngo¹i ng÷, thµnh th¹o vi tÝnh cã nhgiÖp vô liªn quan;®èi víi c¸n bé qu¶n lý hµnh chÝnh ph¶i ®îc ®µo t¹o vÒ qu¶n lý hµnh chÝnh. ..
-TiÕp tôc hoµn thiÖn vµ x©y dùng c¬ së cËt chÊt vµ trang thiÕt bÞ kü thuËt.
-X©y dùng kÕ ho¹ch hµng n¨m sao cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ.
-T¨ng cêng ®Çu t ph¸t triÓn m¶ng nghiªn cøu vÒ chÝnh trÞ quèc tÕ, x©y dùng m¹ng líi céng t¸c viªn nghiªn cøu vÒ chÝnh trÞ quèc tÕ.
-T¨ng cêng ®µo t¹o c«ng t¸c c¸n bé trÎ.
-Qu¸n triÖt cho toµn thÓ c¸n bé trong viÖn nh÷ng môc tiªu vµ ®Þnh híng ph¸t triÓn cña ViÖn.
-X¸c ®Þnh chuyªn m«n vµ khuyÕn khÝch c¸n bé n©ng cao.
-Cã nh÷ng bæi th¶o luËn víi nh÷ng chuyªn gia trong vµ ngoµi níc .
-C¶i thiÖn h¹ tÇng th«ng tin cña ViÖn.
-T¨ng cêng thªm c¸c nguån lùc th«ng tin,®Æc biÖt lµ c¸c tµi liÖu ®iÖn tö.
VÒ phÝa Nhµ níc
-Cã nh÷ng khuyÕn khÝch, khen thëng ViÖn nÕu ViÖn hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch.
-Cã sù hç trî vÒ th«ng tin, qu¶n lý t¹o ®iÒu kiÖn cho ViÖn ph¸t triÓn v÷ng m¹nh.
-T¨ng kinh phÝ, t¨ng th©m biªn chÕ hoÆc cho phÐp sö dông tuyÓn dông hîp ®ång l©u dµi.
-§æi míi chÝnh s¸ch ®èi víi c¸n bé nghiªn cøu ch¼ng h¹n t¨ng l¬ng c¬ b¶n, chÕ ®é khen thëng…®Ó thu hót ngêi tµi giái vµo ViÖn.
KÕt luËn
Trong suèt thêi gian ho¹t ®éng, ViÖn Kinh tÕ chÝnh trÞ thÕ giíi ®· cung cÊp ®îc rÊt nhiÒu nghiªn cøu quan träng, ®ãng gãp quan träng cho viÖc ph©n tÝch vµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch kinh tÕ cña Nhµ níc. T¹o ®iÒu kiÖn cho ®éc gi¶ cã nhiÒu h¬n n÷a hiÓu biÕt vµ th«ng tin vÒ kinh tÕ ViÖt nam nãi riªng vµ thÕ giíi nãi chung trong xu thÕ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Qua ®ã, ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc lµm c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc ®· trëng thµnh h¬n trong lÜnh vùc chuyªn m«n, ®¸p øng ®îc yªu cÇu nghiªn cøu cña lý luËn vÒ kinh tÕ quèc tÕ cña §¶ngvµ Nhµ níc ®Æt ra.
Lµ mét sinh viªn thùc tËp, bµi b¸o c¸o thùc tËp trªn ®©y ®· gióp em rÊt nhiÒu cho hµnh trang cho cuéc sèng cña m×nh.Em rÊt mong cã ®îc sù chØ b¶o cña thÇy gi¸o.
môc lôc
Lêi më ®Çu 1
PhÇn I : qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña viÖn kinh tÕ chÝnh trÞ thÕ giíi 2
PhÇn II: thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña viÖn kinh tÕ thÕ giíi 4
I. Ho¹t ®éng chÝnh cña viÖn kinh tÕ thÕ giíi trong thêi gian võa qua 4
1.C«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc 4
1.1. HÖ ®Ò tµi vµ nhiÖm vô nhµ níc 4
1.2. ch¬ng tr×nh vµ ®Ì tµi cÊp bé 6
1.3. HÖ ®Ò tµi cÊp viÖn 8
2. Hîp t¸c nghiªn cøu víi níc ngoµi 9
3. C«ng t¸c t¹p chÝ 10
4. C«ng t¸c th«ng tin th viÖn 11
5. C«ng t¸c tæ chøc c¸n bé ®µo t¹o 11
6. C«ng t¸c x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt 12
II. §¸nh gi¸ chung 13
1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc 13
1.1 thêi kú tríc ®æi míi 14
1.2 Tõ sau ®æi míi ®Õn nay 14
2. nh÷ng mÆt h¹n chÕ 19
PHÇn III: Ph¬ng híng nghiªn cøu vµ gi¶I ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ViÖn. 21
1. Ph¬ng híng nghiªn cøu trong thêi gian tíi 21
2.Gi¶i ph¸p 22
KÕt luËn 24
Tµi liÖu tham kh¶o
Tæng kÕt cña ViÖn Kinh tÕ thÕ giíi 2004.
B¸o c¸o cña ViÖn Kinh tÕ thÕ giíi 2003, 2004.
LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ViÖn Kinh tÕ thÕ giíi
Trang Web : Iwdt.org.com
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 35570.DOC