Các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động tại Công ty xuất nhập khẩu máy Hà Nội

¬ng. Qu¶n lý l­u tr÷ hå s¬ tµi liÖu cña c«ng ty. Tæ chøc ®µo t¹o c¸n bé, tuyªn truyÒn chØ ®¹o. + C¸c cöa hµng kinh doanh: Kinh doanh c¸c mÆt hµng cña c«ng ty. + Phßng kÕ to¸n tµi chÝnh: Cã ®Çy ®ñ chøc n¨ng nhiÖm vô theo luËt vµ ph¸p lÖnh kinh tÕ nhµ n­íc quy ®Þnh. Ghi chÐp ®Çy ®ñ vµ ph¶n ¸nh mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi, liªn tôc vÒ t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n vµ nguån vèn cña c«ng ty. Thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty thùc hiÖn tèt chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n. + Phßng kÕ ho¹ch thÞ tr­êng: Cã nhiÖm vô tiÕp cËn vµ më réng thÞ tr­êng cho c«ng ty, t×m kiÕm kh¸ch hµng, thóc ®Èy qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm cña c«ng ty. Víi c¬ cÊu tæ chøc nh­ trªn, C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi lu«n ®¶m b¶o sù thèng nhÊt, nhÊt qu¸n mÖnh lÖnh ®­a xuèng ®­îc râ rµng, nhanh chãng vµ kh«ng bÞ chång chÐo, ph©n t¸ch râ rµng tr¸ch nhiÖm cña tõng bé phËn. C¸c phßng ban chøc n¨ng ®¶m b¶o c«ng t¸c tham m­u cho ho¹t ®éng cña c«ng ty. 3.2. T×nh h×nh lao ®éng T×nh h×nh lao ®éng cña c«ng ty ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng 1 (tõ n¨m 1999-2000). B¶ng 1 ngang ********************** Qua sè liÖu b¶ng 1 ta thÊy: Sè l­îng vµ kÕt cÊu lao ®éng cña c«ng ty trong 2 n¨m 1999 vµ 2000 lµ 121 ng­êi so víi n¨m 1999 lµ 118 ng­êi t¨ng 3 ng­êi, tû lÖ 2000 so víi 1999 ®¹t 102,54% nguyªn nh©n lµ do c«ng ty míi tuyÓn dông thªm mét sè nh©n viªn míi trong n¨m 2000. NÕu ph©n theo giíi tÝnh: Lao ®éng nam n¨m 1999 ®¹t 48,3% trong khi ®ã lao ®éng n÷ chiÕm 51,75 so víi n¨m 2000 lao ®éng nam gi¶m 5 ng­êi t­¬ng øng cßn 91,22% so víi n¨m 1999, chiÕm tû träng 42,97%. Lao ®éng n÷ trong c«ng ty vÉn t¨ng 8 ng­êi víi tû lÖ t¨ng lµ 13,11%. Lao ®éng n÷ chiÕm tû träng lµ 57,03%. NÕu ph©n theo tr×nh ®é: N¨m 1999 sè c¸n bé trªn ®¹i häc lµ 6 ng­êi chiÕm tØ träng lµ 5,08%, n¨m 2000 lµ 7 ng­êi chiÕm tØ lÖ lµ 5,78% lao ®éng cña c«ng ty. So víi n¨m 1999 t¨ng 1 ng­êi víi tØ lÖ t¨ng lµ 16,67%. Sè c¸n bé cã tr×nh ®é ®¹i häc 1999 lµ 18 ng­êi chiÕm tû träng lµ 15,25%. N¨m 2000 lµ 19 ng­êi chiÕm tû träng lµ 15,7%. So víi n¨m 1999 t¨ng 1 ng­êi víi tû lÖ lµ 5,55%. Sè lao ®éng trung cÊp 15 ng­êi chiÕm 12,71% vµ ®«ng nhÊt lµ lao ®éng phæ th«ng 79 ng­êi chiÕm 66,96% n¨m 1999. So víi n¨m 1999 n¨m 2000 th× sè lao ®éng phæ th«ng kh«ng cã sù thay ®æi, lao ®éng trung cÊp t¨ng 1 ng­êi chiÕm tû träng 13,22%. Nh­ vËy ta thÊy kÕt cÊu lao ®éng trong 2 n¨m 1999-2000 t¹m hîp lý. Sè c¸n bé cã tr×nh ®é cao chiÕm tû träng t­¬ng ®èi lín. §©y chÝnh lµ thÕ m¹nh cña c«ng ty. Sang ®Õn n¨m 2001 tæng sè lao ®éng t¨ng 128 ng­êi t¨ng 7 ng­êi t­¬ng øng víi 105,78% so víi n¨m 2000. Së dÜ cã sù thay ®æi nµy lµ do t×nh h×nh ph¸t triÓn cña c«ng ty, ®ång thêi bï ®¾p c¸n bé do ®Æc ®iÓm tuæi ®êi trung b×nh cña c¸n bé c«ng nh©n viªn toµn c«ng ty lµ trªn 40 tuæi. V× vËy c«ng t¸c kÕ to¸n ho¸ c¸n bé lµ nhiÖm vô vµ môc tiªu ph©n ®Êu cña c«ng ty, lùc l­îng c«ng nh©n lao ®éng gi¶m 1 ng­êi nh­ng vÉn chiÕm tØ träng lµ 60,94%. Sè c¸n bé cã tr×nh ®é trªn ®¹i häc t¨ng 4 ng­êi t­¬ng øng 15714% so víi n¨m 2000, chiÕm tØ träng 8,6%. Sè c¸n bé cã tr×nh ®é ®¹i häc t¨ng 2 ng­êi t­¬ng øng 110,52% so víi n¨m 2000 chiÕm tû träng 16,4%. Sè c¸n bé cã tr×nh ®é trung cÊp t¨ng 2 ng­êi t­¬ng øng 112,5% so víi n¨m 2000 chiÕm tû träng lµ 14,06%. §©y lµ nh÷ng con sè ®¸ng mõng cho ho¹t ®éng cña c«ng ty trong tiÕn tr×nh héi nhËp th­¬ng m¹i quèc tÕ. Tuy nhiªn c«ng ty kh«ng ngõng ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i c¸n bé, c«ng nh©n viªn ®Ó ®¸p øng cho môc tiªu nhiÖm vô ®Ò ra. 4. Ph©n tÝch kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh 4.1. Ph©n tÝch kÕ qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh theo doanh thu C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi lµ mét trong nh÷ng doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu, c¸c mÆt hµng mµ c«ng ty kinh doanh rÊt ®a d¹ng vÒ mÆt hµng, phong phó vÒ chñng lo¹i. D­íi ®©y lµ mét sè mÆt hµng chñ lùc chiÕm tØ träng lín vµ lµ nh÷ng mÆt hµng truyÒn thèng cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua. Qua b¶ng sè liÖu 2 ta thÊy: Trong 2 n¨m 2000 vµ 2001 t×nh h×nh c¸c mÆt hµng b¸n ra cña c«ng ty t­¬ng ®èi æn ®Þnh vµ cã xu h­íng t¨ng. Nguyªn nh©n lµ do thÞ tr­êng trong n­íc æn ®Þnh vµ møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña n­íc ta vÉn kh«ng cã dÊu hiÖu suy gi¶m nªn nhu cÇu c¸c s¶n phÈm phôc vô nÒn kinh tÕ quèc d©n kh«ng ngõng t¨ng t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c«ng ty thùc hiÖn môc tiªu b¸n ra cña m×nh. Cô thÓ: B¶ng 2: C¸c mÆt hµng chñ yÕu b¸n ra cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi ChØ tiªu §¬n vÞ tÝnh N¨m 2000 N¨m 2001 So s¸nh Chªnh lÖch TØ lÖ % ¤ t« c¸c lo¹i c¸i 45 48 3 6,67 S¨m lèp « t« bé 908 974 66 7,26 M¸y x©y dùng c¸i - 12 - - Phô tïng c¸c lo¹i tr® 18.207 22.394 4.187 22,9 Cao su tr® - 3.350 - - Nh«m, thÐp, kÏm tr® 4.578 5.580 1.002 21,89 S¶n l­îng « t« c¸c lo¹i n¨m 2000 lµ 45 xe sang ®Õn n¨m 2001 lµ 48 chiÕc t¨ng 3 xe t­¬ng øng víi tû lÖ lµ 6,67%. S¨m lèp c¸c l¹i n¨m 2001 còng b¸n ra ®­îc nhiÒu h¬n so víi n¨m 2000. Møc tiªu thô n¨m 2001 lµ 974 bé t¨ng 66 bé víi tû lÖ lµ 7,26% so víi n¨m 2000, phô tïng c¸c lo¹i n¨m 2000 b¸n ra ®­îc 18.027 triÖu ®ång nh­ng ®Õn n¨m 2001 l­îng b¸n ra t¨ng 22.394 triÖu so víi n¨m 2000 t¨ng 4.187 triÖu ®ång víi møc t¨ng lµ 22,5%. Nh«m, thÐp, kÏm trong n¨m 2001 còng cã møc t¨ng kh¸ cao ®¹t 5580 triÖu ®ång t¨ng 1002 triÖu ®ång víi tØ lÖ t¨ng lµ 21,89% so víi n¨m 2000. Ngoµi ra c¸c mÆt hµng míi cña c«ng ty nh­ m¸y x©y dùng, cao su còng ®­îc c«ng ty quan t©m, trong n¨m 2001 doanh thu b¸n c¸c mÆt hµng nµy cã kÕt qu¶ kh¶ quan cô thÓ: m¸y x©y dùng n¨m 2001 b¸n ®­îc 12 c¸i víi doanh thu lµ 5020 triÖu ®ång cßn mÆt hµng cao su møc b¸n ra ®¹t 3350 triÖu ®ång. §©y lµ nh÷ng dÊu hiÖu thuËn lîi ®Ó c«ng ty më réng thÞ tr­êng cña c¸c mÆt hµng nµy. C«ng ty ®· cã nhiÒu cè g¾ng ®Ó kh«ng ngõng n©ng cao c«ng t¸c b¸n hµng nh»m ®¹t ®­îc doanh thu cao ®¸p øng ®­îc chØ tiªu mµ c«ng ty ®Ò ra. b) Ph©n tÝch t×nh h×nh b¸n hµng theo doanh thu trªn tõng thÞ tr­êng B¶ng 3: Doanh thu b¸n hµng cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi ë c¸c thÞ tr­êng §¬n vÞ: triÖu ®ång C¸c chØ tiªu 2000 2001 So s¸nh Gi¸ trÞ TT (%) Gi¸ trÞ TT (%) Gi¸ trÞ TT (%) TT % Tæng doanh thu 68.620 100 85.000 100 16.380 23,87 - Trong ®ã: - DT b¸n hµng TT néi ®Þa 58.620 85,42 69.600 81,88 10.980 18,73 -3,54 - DT tõ ho¹t ®éng XNK (quy ra VN§) 6.800 9,91 12.600 14,82 5-800 85,29 +4,91 - DT tõ s¶n xuÊt, dÞch vô 3.200 4,67 2.800 3,3 -400 -12,5 -1,37 C¨n cø vµo b¶ng sè liÖu 3 ta cã nhËn xÐt sau: Tæng doanh thu cña c«ng ty trong 2 n¨m ®¹t kÕt qu¶ kh¶ quan. Tæng doanh thu n¨m 2001 ®¹t 85.000 tr.® t¨ng 16.380 tr® t­¬ng øng víi tØ lÖ t¨ng lµ 23,87% so víi n¨m 2000. Cã ®­îc ®iÒu nµy lµ do c«ng ty ®· nç lùc t×m kiÕm kh¸ch hµng céng víi t×nh h×nh thÞ tr­êng trong n­íc æn ®Þnh vµ ®Æc biÖt lµ hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Mü chÝnh thøc cã hiÖu lùc vµ viÖc Trung Quèc gia nhËp WTO ®· t¹o h­íng ®i míi cho c«ng ty trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. Cô thÓ ta thÊy c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn tæng doanh thu cña c«ng ty: Doanh thu b¸n hµng trong n­íc n¨m 2001 ®¹t 69.600 triÖu ®ång chiÕm tØ träng 81,88% trong tæng doanh thu t¨ng 10.980 triÖu ®ång t­¬ng øng víi tØ lÖ t¨ng lµ 18,73% so víi n¨m 2000 nh­ng tØ träng l¹i gi¶m 3,54%. Trong khi ®ã doanh thu tõ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu n¨m 2001 ®¹t 12.600 triÖu ®ång chiÕm tØ träng 14,82% tæng doanh thu so víi n¨m 2000 t¨ng 5800 triÖu ®ång víi tØ lÖ t¨ng lµ 85,29% ®ång thêi tØ träng t¨ng 4,91%. §iÒu nµy cho thÊy c«ng ty ®ang dÇn cã thÕ m¹nh trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. MÆt kh¸c ®ã lµ viÖc c«ng ty tham gia thÞ tr­êng xuÊt nhËp khÈu ®©y chÝnh lµ lÜnh vùc kinh doanh chñ yÕu cña c«ng ty. Tuy nhiªn doanh thu tõ ho¹t ®éng cnk n¨m 2001 ®¹t 2800 triÖu ®ång vµ chiÕm tØ träng 3,5% trong tæng doanh thu so víi n¨m 2000 gi¶m 400 triÖu ®ång t­¬ng øng víi gi¸ trÞ gi¶m lµ 12,5% vµ tØ träng còng gi¶m 13,7% trong tæng doanh thu. Nguyªn nh©n lµ do trong n¨m 2001 c«ng ty gÆp khã kh¨n trong viÖc tham gia ký kÕt c¸c hîp ®ång hîp t¸c s¶n xuÊt, dÞch vô, bªn c¹nh ®ã còng cã nhiÒu c«ng ty kh¸c c¹nh tranh víi c«ng ty trong lÜnh vùc nµy lµm cho kh¸ch hµng cña c«ng ty bÞ ph©n t¸n dÇn. MÆc dï vËy tæng doanh thu cña c«ng ty n¨m 2001 vÉn t¨ng lµ do doanh thu tõ c¸c lÜnh vùc chiÕm tØ träng lín trong tång doanh thu ®Òu t¨ng. Tãm l¹i th«ng qua b¶ng sè liÖu 2 n¨m ta thÊy t×nh h×nh doanh thu cña tæng c«ng ty lµ t­¬ng ®èi tèt. C¬ cÊu thÞ tr­êng ®­îc ®iÒu chØnh kÞp thêi n¾m b¾t ®­îc yªu cÇu cña thÞ tr­êng còng nh­ x¸c ®Þnh ®­îc h­íng ®i cho tæng c«ng ty. c) Ph©n tÝch doanh thu b¸n hµng cña c«ng ty theo lo¹i h×nh kinh doanh C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi ho¹t ®éng chÝnh trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu, s¶n xuÊt, mua b¸n ®Òu nh»m phôc vô cho xuÊt nhËp khÈu. VËy ta cã thÓ xÐt t×nh h×h kinh doanh cña c«ng ty theo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu trong 2 n¨m võa qua. B¶ng 4: Doanh thu b¸n hµng theo lo¹i h×nh kinh doanh §¬n vÞ: TriÖu USD ChØ tiªu N¨m 2000 N¨m 2001 So s¸nh Gi¸ trÞ TØ lÖ I. XuÊt khÈu 0,670 0,996 0,326 48,65 - XuÊt khÈu kinh doanh 0,545 0,766 0,221 40,55 - XuÊt khÈu uû th¸c 0,125 0,230 0,105 84,00 II. NhËp khÈu 22,015 7 -15,015 -68,20 - XuÊt khÈu kinh doanh 1,605 2,05 0,445 27,72 - XuÊt khÈu uû th¸c 20,41 4,95 -15,46 -75,74 Tæng céng 22,685 7,996 -14,689 64,74 Th«ng qua b¶ng sè liÖu trªn ta cã nhËn xÐt: N¨m 2000, tæng doanh thu cña c«ng ty tÝnh b»ng ngo¹i tÖ USD ®¹t 22,685 triÖu USD. Trong ®ã tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 0,670 triÖu USD. XuÊt khÈu kinh doanh chiÕm tØ träng lín ®¹t 0,545 triÖu USD. XuÊt khÈu uû th¸c chØ®¹t 0,125 triÖu USD. Tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu ®¹t ®­îc 22,56 triÖu USD. Tæng kim ng¹ch nhËp khÈu cña c«ng ty bao giê còng lín h¬n tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu. Lý do lµ do nghiÖp vô, môc ®Ých cña c«ng ty. Thø hai lµ do ®Æc ®iÓm c¬ cÊu ngµnh hµng. Trong ®ã nhËp khÈu uû th¸c ®¹t 20,41 triÖu USD, nhËp khÈu kinh doanh chØ ®¹t 1,605 triÖu USD. Sang ®Õn n¨m 2001 tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 0,996 triÖu USD t¨ng 0,326 triÖu USD víi tØ lÖ t¨ng lµ 48,65% so víi n¨m 2000. Trong ®ã xk kinh doanh ®¹t 0,766 triÖu USD t¨ng 0,221 triÖu ®« víi tû lÖ t¨ng lµ 40,55% vµ xuÊt khÈu uû th¸c ®¹t 0,230 triÖu USD t¨ng 0,105 triÖu USD víi tØ lÖ t¨ng lµ 84% so víi n¨m 2000. Cã ®­îc ®iÒu nµy lµ do c«ng ty trong n¨m 2001 ®· rÊt chó träng tíi c«ng t¸c xuÊt khÈu, ®· nghiªn cøu vµ giao dÞch, chµo b¸n rÊt nhiÒu mÆt hµng, kÕt qu¶ ®· xuÊt ®­îc mét sè mÆt hµng nh­: ®¸ x©y dùng, hoa qu¶ kh«. Mét sè hµng cã gi¸ trÞ nh­ g¹o, cao su, cµ phª, bao PP... C«ng ty ®· cã nguån hµng vµ ®èi t¸c xuÊt khÈu, nh­ng gi¸ thÕ giíi gi¶m nªn ch­a xuÊt khÈu ®­îc. N¨m 2002 c«ng ty sÏ cè g¾ng kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy ®Ó t¨ng thªm kim ng¹ch xuÊt khÈu. Tuy nhiªn so víi n¨m 2000 c«ng t¸c xuÊt khÈu ®· cã b­íc tiÕn ®¸ng kÓ t¹o ®µ cho n¨m 2002. Trong n¨m nay tæng kim ng¹ch nhËp khÈu cña c«ng ty chØ ®¹t 7 triÖu USD gi¶m m¹nh so víi n¨m 2000 lµ 15,045 triÖu USD víi tØ lÖ gi¶m lµ 68,20%. NhËp khÈu uû th¸c chØ ®¹t 4,95% triÖu USD gi¶m so víi n¨m 2000 lµ 15,46 triÖu USD víi tØ lÖ gi¶m lµ 75,74%, trong khi ®ã nhËp khÈu kn ®¹t 2,05 triÖu USD t¨ng 0,445 triÖu USD t­¬ng øng víi tØ lÖ t¨ng lµ 27,72% so víi n¨m 2000. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn ®iÒu nµy lµ do chÝnh s¸ch më réng xuÊt nhËp khÈu cña nhµ n­íc (viÖc nhËp khÈu uû th¸c gi¶m ®i râ rÖt. C¸c dù ¸n lín ®Òu ph¶i ®Çu t­ trän gãi c¶ x©y dùng vµ l¾p ®Æt thiÕt bÞ, thiÕt bÞ lÎ c¸c ®¬n vÞ tù nhËp khÈu kh«ng qua nhËp khÈu uû th¸c. NhËp khÈu kinh doanh còng khã kh¨n do tØ gi¸ USD vµ EURO thay ®æi thÊt th­êng, c¸c chñ hµng trong n­íc kh«ng cã vèn th­êng mua chÞu tr¶ chËm tõ 1 ®Õn 3 th¸ng kh«ng cã b¶o l·nh ng©n hµng nªn rñi ro rÊt lín, l·i suÊt thÊp. Bªn c¹nh ®ã c«ng ty cßn gÆp ph¶i sù c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu còng nh­ c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n tham gia nhËp khÈu. Tãm l¹i qua sè liÖu 2 n¨m vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ta thÊy r»ng tæng c«ng ty ®· cã nh÷ng nç lùc nh»m më réng thÞ tr­êng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. 4.2. Ph©n tÝch kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh theo lîi nhuËncña c«ng ty B¶ng 5: KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh (l·i, lç) §¬n vÞ: triÖu ®ång ChØ tiªu Thùc hiÖn 2000 Thùc hiÖn 2001 So s¸nh Gi¸ trÞ TØ lÖ 1. Tæng doanh thu thuÇn 68.620 85.000 16.380 23,87 2. Gi¸ vèn hµng b¸n 64.965 81.093 16.128 24,82 3. Lîi nhuËn gép 3.655 3.907 252 6,89 4. TØ suÊt lîi nhuËn gép/DTT (%) 5,32 4,59 -0,73 - 5. Tæng chi phÝ: 3.460 3.697 237 6,84 - Chi phÝ b¸n hµng 720 850 130 18,05 - Chi phÝ qu¶n lý 2.740 2.847 107 3,9 6. Lîi tøc tr­íc thuÕ 195 210 15 7,69 7. ThuÕ lîi tøc ph¶i nép (35%) 68,25 73,5 5,25 7,69 8. Lîi tøc sau thuÕ 126,75 136,5 9,75 7,69 9. TØ suÊt chi phÝ/DTT (%) 5,642 4,35 -0,692 - 10. TØ suÊt LN tr­íc thuÕ/DTT (%) 0,284 0,247 -0,037 - 11. TØ suÊt LN sau thuÕ/DTT (%) 1,1847 0,16058 -0,02412 - 12. L­¬ng b×nh qu©n 1ng­êi/n¨m 13,44 11,4 -2,04 -15,17 C¨n cø vµo b¶ng sè liÖu 5 ta cã nhËn xÐt sau: Lîi tøc sau thuÕ tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty n¨m 2001 so víi n¨m 2000 t¨ng 9,75 triÖu ®ång víi tØ lÖ t¨ng lµ 7,69%. Nguyªn nh©n lµ do c«ng ty ®· nç lùc më réng thÞ tr­êng, thay ®æi c¬ cÊu thÞ tr­êng hîp lý. §Ó thÊy râ ®­îc hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty nh­ thÕ nµo trong 2 n¨m ta dùa vµo viÖc ph©n tÝch cô thÓ nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn lîi nhuËn, ta thÊy r»ng: Tæng doanh thu thuÇn n¨m 2001 t¨ng 16.380 triÖu ®ång t­¬ng øng tØ lÖ t¨ng lµ 23,87%. Nguyªn nh©n lµ do trong n¨m 2001 ngoµi viÖc kinh doanh c¸c mÆt hµng truyÒn thèng, c«ng ty cßn ph¸t triÓn kinh doanh c¸c mÆt hµng kh¸c nh­: cao su, g¹o, s¾t thÐp, hµng dÖt may, gèm sø, hµng thùc phÈm, hoa qu¶ t­¬i... do ®ã phÇn nµo ®· lµm cho doanh sè b¸n ra n¨m 2001 t¨ng. T­¬ng øng nh­ vËy gi¸ vèn hµng b¸n t¨ng 16.128 triÖu ®ång t­¬ng øng t¨ng 24,82%, tØ lÖ t¨ng cña gi¸ vèn hµng b¸n t¨ng nhanh h¬n tØ lÖ t¨ng cña doanh thu. §iÒu nµy lµm cho l·i gép cña c«ng ty t¨ng chËm, lîi nhuËn gép n¨m 2001 ®¹t 3.907 triÖu ®ång t¨ng 252 triÖu ®ång t­¬ng tøng tØ lÖ t¨ng lµ 6,89% so víi n¨m 2000. Tuy l·i gép t¨ng nh­ng tØ suÊt lîi nhuËn gép trªn doanh thu thuÇn gi¶m so víi n¨m 2000 lµ 0,73%. Tû suÊt lîi nhuËn gép gi¶m kÐo theo tØ suÊt lîi nhuËn tr­íc thuÕ vµ sau thuÕ còng gi¶m t­¬ng øng lµ 0,037% vµ 0,02412%. ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh trong mét thêi kú kinh doanh doanh nghiÖp thu ®­îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn trªn mét ®ång doanh thu thuÇn. ChØ tiªu nµy cµng cao th× hiÖu qu¶ kinh tÕ cµng cao. Nh­ vËy tuy lîi nhuËn n¨m 2001 t¨ng nh­ng hiÖu qu¶ kinh tÕ l¹i kh«ng ®­îc tèt. Trong c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ: Tæng chi phÝ n¨m 2001 t¨ng 237 triÖu ®ång víi tØ lÖ t¨ng lµ 6,84% so víi n¨m 2000. Trong ®ã chi phÝ b¸n hµng t¨ng 130 triÖu ®ång t­¬ng øng víi tØ lÖ t¨ng lµ 18,05%. Chi phÝ qu¶n lý còng t¨ng 107 triÖu ®ång t­¬ng øng t¨ng lµ 3,9%. Tuy nhiªn, hiÖu qu¶ sö dông chi phÝ cña c«ng ty n¨m 2001 lµ tèt h¬n n¨m 2000 do tû suÊt chi phÝ gi¶m 0,692. §©y lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cña c«ng ty. Do vËy nguyªn nh©n chÝnh lµm cho hiÖu qu¶ kinh tÕ n¨m 2001 kh«ng cao lµ do gi¸ vèn hµng b¸n qu¸ cao tõ ®ã lµm gi¶m lîi nhuËn cña c«ng ty. C«ng ty cÇn ph¶i cè g¾ng nghiªn cøu lùa chän nh÷ng nguån hµng hîp lý h¬n ®Ó cã ®­îc hiÖu qu¶ kinh tÕ cao h¬n n÷a trong nh÷ng n¨m tíi. Th«ng qua b¶ng kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi ttong 2 n¨m 2000 vµ 2001 ta cã thÓ thÊy ®­îc sù t¨ng tr­ëng c«ng ty kh«ng ®Òu doanh thu t¨ng nh­ng lîi nhuËn t¨ng kh«ng nhiÒu. Nh­ng còng thÊy râ ®­îc sù nç lùc cña ban l·nh ®¹o, c¸n bé c«ng nh©n viªn c«ng ty trong viÖc qu¶n lý, n¾m b¾t thÞ tr­êng vµ sù h¨ng say lao ®éng nh»m n©ng cao uy tÝn vµ vÞ thÕ cña c«ng ty trªn th­¬ng tr­êng. II. Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi 1. T×nh h×nh tæ chøc, qu¶n lý sö dông vèn cña C«ng ty Tr­íc ®©y thêi bao cÊp c¸c doanh nghiÖp ®­îc ng©n s¸ch nhµ n­íc cÊp toµn bé vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. NÕu doanh nghiÖp kinh doanh lç th× l¹i ®­îc nhµ n­íc bï lç. V× vËy kh«ng chó träng kh©u qu¶n lý vèn sao cho tiÕt kiÖm, hiÖu qu¶. ChuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, nhµ n­íc chØ giao mét phÇn vèn cßn l¹i doanh nghiÖp tù t¹o thªm nguån vèn cho m×nh vµ ph¶i ho¹t ®éng sao cho ®Ó b¶o toµn ®­îc vèn nhµ n­íc ®· giao. §iÒu nµy lµm cho c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc nãi chung vµ C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. T¹i C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi vèn tù cã ban ®Çu kh«ng ®­îc nhiÒu nªn vÊn ®Ò ®Æt ra lµ c«ng ty cÇn ph¶i tæ chøc c«ng t¸c huy ®éng, qu¶n lý vµ sö dông vèn nh­ thÕ nµo ®Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ kinh doanh. D­íi sù chØ ®¹o cña gi¸m ®èc vµ kÕ to¸n tr­ëng vèn kinh doanh cña c«ng ty nãi chung vµ vèn l­u ®éng nãi riªng ®­îc qu¶n lý t­¬ng ®èi chÆt chÏ. Do vèn kinh doanh kh«ng nhiÌu nªn kh©u tæ chøc ®Èy m¹nh tiªu thô hµng ho¸ rÊt ®­îc coi träng. Tuy nhiªn nÕu qu¸ coi träng doanh sè mµ lîi nhuËn thu ®­îc thÊp th× viÖc sö dông ®ång vèn ch­a tèt. Ngoµi ra trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, thóc ®Èy qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸, c«ng ty cßn trùc tiÕp tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng dÞch vô kh¸c nh­ vËn t¶i, t­ vÊn... C«ng ty rÊt coi träng tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh nãi chung vµ vèn l­u ®éng nãi riªng. Trong kh©u qu¶n lý vèn b»ng tiÒn: §Çu quý kÕ to¸n tr­ëng lËp kÕ ho¹ch thu chi tiÒn tÖ (®Çu tuÇn, ®Çu th¸ng) khi thu ®­îc tiÒn b¸n hµng vÒ thñ quü nép ngay vµo tµi kho¶n tiÒn ng©n hµng, tiÒn mÆt t¹i quü chØ ®ñ tho¶ m·n nhu cÇu chi tiªu tiÒn mÆt ë c«ng ty. Cuèi ngµy kÕ to¸n thanh to¸n vµ thñ quü ®èi chiÕu sæ s¸ch víi nhau, tr¸nh hiÖn t­îng gian lËn, mäi kho¶n thu chi tiÒn mÆt, göi tiÒn vµ rót tiÒn ng©n hµng ®Òu cã chøng tõ x¸c nhËn nh­: phiÕu thu, phiÕu chi, sÐc, uû nhiÖm thu, uû nhiÖm chi... §Ó t¨ng tèc ®é thu håi tiÒn c«ng ty ¸p dông c¸c biÖn ph¸p. + KhuyÕn khÝch kh¸ch hµng thanh to¸n sím b»ng c¸ch chia l¹i cho kh¸ch hµng mèi lîi nh­ ¸p dông chÝnh s¸ch chiÕt khÊu víi c¸c kho¶n nî ®­îc thanh to¸n tr­íc hay ®óng h¹n. + §«n ®èc thu håi nî: KÕ to¸n c«ng nî cã tr¸ch nhiÖm n¾m chÝnh x¸c sè d­ cña tõng kh¸ch hµng. NÕu ®Õn h¹n mµ kh¸ch hµng kh«ng tr¶ nî tiÒn th× kÕ to¸n ph¶i gäi ®iÖn, göi c«ng v¨n ®Õn nh¾c nhë, nÕu vÉn ch­a tr¶ lêi th× trùc tiÕp ®Õn ®ßi nî. §Ó gi¶m tèc ®é chi tiªu c«ng ty ®¸o h¹n c¸c kho¶n nép ng©n s¸ch nhµ n­íc, gia h¹n nî c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n. §Ó ®i vµo xem xÐt chi tiÕt vµ ph©n tÝch vèn l­u ®éng cña c«ng ty, tr­íc hÕt ta ph¶i xem xÐt c¬ cÊu vµ nguån h×nh thµnh lªn vèn cña c«ng ty. B¶ng 6 ngang ********** Nh×n vµo b¶ng c¬ cÊu vµ nguån vèn kinh doanh cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi ta thÊy tæng vèn kinh doanh b×nh qu©n n¨m 2001 so víi n¨m 2000 t¨ng lªn 315.641.000 ®ång víi tØ lÖ t¨ng 0,0875%. Trong ®ã vèn cè ®Þnh b×nh qu©n cã chiÒu h­íng gi¶m n¨m 2000 sè vèn cè ®Þnh lµ 8.581.616 ngh×n ®«ngf th× n¨m 2001 gi¶m xuèng cßn 6.987.386.000 ®ång víi tØ lÖ gi¶m lµ 18,57% t­¬ng øng víi sè tiÒn gi¶m lµ 1.594.230.000 ®ång, cã t×nh tr¹ng nµy lµ do n¨m 2001 c«ng ty thanh lý mét sè m¸y mãc cò ®Ó chuÈn bÞ ®Çu t­ nh÷ng trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i h¬n phôc vô qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. VÒ vèn l­u ®éng b×nh qu©n th× n¨m 2001 t¨ng so víi n¨m 2000 lµ 1.909.871.000®ång víi tèc ®é t¨ng lµ 6,95% ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh l­u th«ng hµng ho¸ phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty. Cã ®­îc sè vèn kinh doanh b×nh qu©n trªn lµ do mét sè nguån h×nh thµnh ®ã lµ: Sè vèn chñ së h÷u cña c«ng ty n¨m 2001 so víi n¨m 2000 t¨ng lªn 1.362.100.000 ®ång víi tØ lÖ t¨ng lµ 9,56% nguån vèn vay cña n¨m 2001 gi¶m so víi n¨m 2000 lµ 88.898.000 ®ång víi tèc ®é gi¶m lµ 0,064% vµ c¸c nguån h×nh thµnh vèn kh¸c còng gi¶m so víi n¨m 2000 lµ 957.561.000 ®ång víi tØ lÖ gi¶m lµ 12,1%. Nh×n chung qua ph©n tÝch ta thÊy nguån vèn kinh doanh cña c«ng ty lµ hîp lý ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh kinh doanh xuÊt nhËp khÈu vµ kinh doanh dÞch vô trong n­íc, ®¶m b¶o cho viÖc thanh to¸n vµ tù chñ vÒ vèn trong kinh doanh. 2. C¬ cÊu vèn l­u ®éng cña c«ng ty Víi bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo, nÕu chØ cÇn cã nhiÒu vèn ®Ò tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× ch­a ®ñ, ®iÒu quan träng lµ sè vèn ®ã ®­îc sö dông nh­ thÕ nµo vµ ®­îc ph©n bæ vµo c¸c bé phËn cã liªn quan cã hîp lý hay kh«ng, cã ®¸p øng ®­îc nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp kh«ng. Ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng t¹i C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi ®Ó thÊy ®­îc t×nh h×nh dù tr÷ hµng ho¸ vËt t­ còng nh­ l­îng tiÒn dù tr÷ cña c«ng ty cã ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng cña c«ng ty ®­îc b×nh th­êng vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ hay kh«ng. B¶ng 7 ngang *************** Qua b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy vèn l­u ®éng cña c«ng ty n¨m 2001 t¨ng 12,52% so víi n¨m 2000 víi sè tiÒn t¨ng lµ 3.749.941 ®ång. Trong ®ã vèn l­u ®éng t¨ng lªn chñ yÕu lµ do t¨ng c¸c kho¶n ph¶i thu lµ 13.500.000 ngh×n ®ång chiÕm tØ träng 45,07% th× sang n¨m 2001 c¸c kho¶n ph¶i thu lµ 1.554.168 ngh×n ®ßng víi tèc ®é t¨ng lµ 11,22%. Mét kho¶n t¨ng t­¬ng ®èi m¹nh ®ã lµ vèn b»ng tiÒn nÕu n¨m 2000 víi sè tiÒn lµ 7.684.381 ngh×n ®ång chiÕm tØ träng 25,65% th× sang n¨m 2001 ®· t¨ng thªm 1.296.991 ngh×n ®ång víi tèc ®é t¨ng lµ 16,37% vµ chiÕm tØ träng lµ 26,64% trong tæng vèn l­u ®éng cña c«ng ty. Víi mét c«ng ty thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu lµ chñ yÕu th× c¸c kho¶n vèn thuéc vÒ tµi s¶n l­u ®éng lµ rÊt quan träng ®èi víi ho¹t ®éng cña m×nh nªn c«ng ty ph¶i thùc hiÖn c¸c chØ tiªu ®Ò ra ®Ó thu håi hoÆc dù tr÷ c¸c kho¶n nµy cho phï hîp. Trong n¨m qua l­îng hµng tån kho cña c«ng ty t¨ng kh¸ nhanh lµ c«ng ty ®ang kinh doanh mét sè mÆt hµng míi nh­ng do gi¸ thÕ giíi gi¶m m¹nh nªn c«ng ty ch­a xuÊt khÈu ®­îc lµm cho hµng tån kho n¨m 2001 t¨ng 754.108 ngh×n ®ång víi tØ lÖ t¨ng lµ 24,12% so víi n¨m 2000. C«ng ty nªn chó ý h¬n n÷a ®Õn l­îng hµng dù tr÷, kh«ng nªn dù tr÷ qu¸ nhiÒu hµng, tr¸nh t×nh tr¹ng hµng ho¸ bÞ hao hôt, mÊt gi¸, lçi thêi. V× vËy viÖc x¸c ®Þnh mét l­îng hµng phï hîp lµ quan träng ®èi víi c¸c c«ng ty kinh doanh trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ nh­ hiÖn nay. Nh­ vËy tõ b¶ng trªn ta thÊy vèn l­u ®éng cña c«ng ty chñ yÕu ph©n bæ vµo c¸c kho¶n ph¶i thu, kho¶n nµy chiÕm tû träng lín trong tæng vèn l­u ®éng vµ cã chiÒu h­íng t¨ng lªn trong n¨m 2001. Ngoµi ra nã còng ph©n bæ mét phÇn vµo vèn b»ng tiÒn, kho¶n nµy chiÕm tØ träng t­¬ng ®èi vµ còng t¨ng lªn trong n¨m 2001. Trong n¨m võa qua c¸c kho¶n t¹m øng, ký quü vµ ký c­îc ng¾n h¹n cña c«ng ty ®· thu håi ®­îc, do vËy kho¶n tµi s¶n l­u ®éng kh¸c uû th¸c t¨ng lªn so víi n¨m 2000. Do vËy ta cã thÓ thÊy ®­îc c«ng ty thùc hiÖnhd kinh doanh ®¹t møc kÕ ho¹ch ®Ò ra. Nh­ng ®Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c t×nh h×nh sö dông vèn l­u ®éng ta ph¶i xem xÐt tõng kho¶n thuéc vÒ tµi s¶n l­u ®éng. Tr­íc hÕt ta xÐt kho¶n vèn b»ng tiÒn cña c«ng ty. 2.1. T×nh h×nh sö dông vèn b»ng tiÒn cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi Mäi doanh nghiÖp ®Òu cÇn mét l­îng tiÒn mÆt dù tr÷ nhÊt ®Þnh cho viÖc kinh doanh. ViÖc dù tr÷ tiÒn mÆt lu«n chøa ®ùng hai vÊn ®Ò tÝnh lîi Ých vµ tÝnh rñi ro. Bëi nÕu chÊp nhËn tÝnh lîi Ých cao l­îng tiÒn dù tr÷ Ýt th× rñi ro rÊt lín. Ng­îc l¹i, nÕu dù tr÷ tiÒn mÆt lín th× rñi ro thÊp nh­ng sinh lêi kh«ng cao bëi l­îng tiÒn nhµn rçi kh«ng cã kh¶ n¨ng sinh lêi. B¶ng 8: T×nh h×h vèn b»ng tiÒn cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi §¬n vÞ: ngh×n ®ång C¸c chØ tiªu N¨m 2000 N¨m 2001 So s¸nh Sè tiÒn TT (%) Sè tiÒn TT (%) Sè tiÒn TT (%) 1. TiÒn mÆt 971.743 12,64 1.451.472 16,16 479.729 49,36 2. TiÒn göi ng©n hµng 65.787.238 75,31 6.523.687 72,63 736.449 12,72 3. TiÒn ®ang chuyÓn 925.400 12,05 1.006.213 11,21 80.813 8,73 Tæng céng 7.684.381 100 8.981.372 100 1.296.991 16,87 Tõ b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy vèn b»ng tiÒn cña c«ng ty t¨ng lªn 16,87% chñ yÕu lµ do tiÒn göi ng©n hµng t¨ng trong n¨m qua kho¶n nµy ®· t¨ng 12,72% vÒ sè tiÒn lµ 736.449 ngh×n ®ång, râ rµng kho¶n nµy t¨ng sÏ ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi vèn b»ng tiÒn cña c«ng ty v× nã chiÕm tíi 75,31% n¨m 2000 vµ 72,63% n¨m 2001. Víi chøc n¨ng ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu lµ chñ yÕu th× tiÒn göi ng©n hµng b»ng ngo¹i tÖ, tiÒn göi ng©n hµng t¨ng lªn lµm cho sè tiÒn l·i göi tõ ng©n hµng th­êng xuyªn vÒ nhËp quü. §ång thêi tiÒn mÆt cña c«ng ty còng t¨ng lªn 479.729 ngh×n ®ång víi tØ lÖ t¨ng lµ 49,36% lµm cho c«ng ty t¨ng c­êng kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n ph¸t sinh th­êng xuyªn nh­: chi phÝ vÒ mua b¸n hµng ho¸, chi phÝ vËn chuyÓn, tr¶ l­¬ng c«ng nh©n viªn... §èi víi kho¶n tiÒn ®ang còng t¨ng 80.813 ngh×n ®ång víi tèc ®é t¨ng 8,73% gãp phÇn lµm cho kho¶n vèn b»ng tiÒn t¨ng lªn. Nh­ng kho¶n tiÒn mÆt ë c«ng ty mµ t¨ng lªn nhiÒu lµ kh«ng tèt v× nã cã thÓ t¨ng mét l­îng tiÒn nhµn rçi kh«ng cã kh¶ n¨ng sinh lêi cao nÕu c«ng ty kh«ng sö dông hÕt sè tiÒn mÆt trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Nh×n chung cã thÓ nãi kho¶n vèn b»ng tiÒn cña c«ng ty t¨ng lªn th× kh¶ n¨ng thanh to¸n tøc thêi còng t¨ng lªn. Nh­ ®· ph©n tÝch ë kho¶n vèn b»ng tiÒn cña c«ng ty chiÕm tØ träng 26,64% trong tæng tµi s¶n l­u ®éng n¨m 2001. §Ó biÕt ®­îc viÖc duy tr× l­îng vèn b»ng tiÒn nh­ thÕ nµo cã hîp lý hay kh«ng ta xem kh¶ n¨ng thanh to¸n tøc thêi cña c«ng ty th«ng qua chØ tiªu hÖ sè thanh to¸n tøc thêi: HÖ sè thanh to¸n tøc thêi = HÖ sè thanh to¸n tøc thêi n¨m 2000: 0,4 HÖ sè thanh to¸n tøc thêi n¨m 2001: 0,5 C¨n cø vµo hÖ sè thanh to¸n tøc thêi ta thÊy n¨m 2001 c«ng ty tù chñ h¬n trong viÖc thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n còng nh­ c¸c kho¶n cÇn thanh to¸n ngay. Lµ mét c«ng ty ho¹t ®éng chñ yÕu lµ xuÊt nhËp khÈu nªn c«ng ty quan hÖ víi rÊt nhiÒu ng©n hµng Hµ Néi (Ng©n hµng c«ng th­¬ng ViÖt Nam, Ng©n hµng ngo¹i th­¬ng Hµ Néi...). Còng chÝnh v× sù ®a d¹ng ®ã mµ viÖc qu¶n lý tiÒn mÆt cña c«ng ty còng rÊt phøc t¹p, ph¶i theo dâi tõng ngµy tõng giê. C«ng ty kh«ng cã tiÒn göi tiÕt kiÖm cã kú h¹n còng nh­ kh«ng cã kho¶n ®Çu t­ vµo môc chøng kho¸n nµo bëi trªn thùc tÕ nhu cÇu tiÒn mÆt t¹i c«ng ty diÔn ra th­êng xuyªn. Do vËy, c«ng ty hÇu nh­ kh«ng cã tiÒn nhµn rçi mµ ph¶i th­êng xuyªn vay ng¾n h¹n ng©n hµng ®Ó thanh to¸n cho hµng xuÊt nhËp khÈu víi mét sè ngo¹i tÖ lín v× hµng cña c«ng ty chñ yÕu lµ xe « « c¸c lo¹i, phô tïng thiÕt bÞ, m¸y c«ng cô... Ngoµi ra n¨m 2001 c«ng ty cßn xuÊt thªm mét sè mÆt hµng: cao su, ®¸ x©y dùng, hoa qu¶ kh«, vÒ hµng nhËp còng sö dông nh÷ng ngo¹i tÖ ®Ó thanh to¸n. Khi xuÊt c¸c mÆt hµng ®i ngo¹i tÖ thu vÒ c«ng ty chØ ®­îc sö dông 50% trong tæng ngo¹i tª cßn laÞ 50% ph¶i göi l¹i ng©n hµng (theo quyÕt ®Þnh 63/CP ngµy 17/8/1999 vµ quyÕt ®Þnh 173/TTg ngµy 12/9/1998 vÒ viÖc sö dông ngo¹i tÖ) ®· phÇn nµo lµm cho c«ng ty kh¸ bÞ ®éng trong viÖc sñ dông vèn. §Ó cho ho¹t ®éng kinh doanh ®­îc diÔn ra th­êng xuyªn liªn tôc th× phØa lµm cho vèn l­u ®éng t¨ng vßng chu chuyÓn. VÊn ®Ò tiÒn mÆt rÊt ®­îc chó träng v× c«ng ty th­êng xuyªn xuÊt hiÖn nhu cÇu ng¾n h¹n nh­ t¹m nhËp t¸i xuÊt, nhu cÇu chi tr¶ l­¬ng... tÊt c¶ ®Òu cÇn tiÒn mÆt. H¬n thÕ n÷a ®Ó chñ ®éng trong kinh doanh vµ ®¶m b¶o an toµn trong thanh to¸n th× viÖc duy tr× mét sè d­ nhÊt ®Þnh nµo ®ã trªn tµi kho¶n vèn b»ng tiÒn lµ hoµn toµn hîp lý. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ t¹i c«ng ty rÊt Ýt khi cã tiÒn mÆt tån ®äng trªn tµi kho¶n qu¸ l©u v× c«ng ty sÏ chuyÓn ngay ra ®Ó tr¶ nî ng¾n h¹n khi nã v­ît qu¸ mét giíi h¹n nµo ®ã so víi nhu cÇu dù tÝnh trong ng¾n h¹n. Ph¶i nãi r»ng c«ng t¸c ng©n quü ®­îc c«ng ty ®· vµ ®ang rÊt coi träng, hµng ngµy c«ng ty cã kÕ to¸n thanh to¸n chuyªn theo dâi t×nh h×nh sè d­ trªn tÊt c¶ c¸c tµi kho¶n cña c«ng ty ë tÊt c¶ c¸c ng©n hµng vµ kÕt hîp ®èi chiÕu víi nhu cÇu thu chi dù tÝnh ®Ó lËp trõ ng©n quü tõ ®ã cã thÓ ®­a ra quyÕt ®Þnh vay thªm hay tr¶ nî mét c¸ch kÞp thêi nhÊt v× môc tiªu an toµn, hîp lý hiÖu qu¶ vµ sinh lêi. Nh­ ta ®· biÕt tØ lÖ sinh lêi trùc tiÕp trªn tiÒn mÆt lµ rÊt thÊp thËm chÝ cã thÓ b»ng kh«ng. H¬n n÷a do søc mua cña ®ång tiÒn lu«n cã xu h­íng gi¶m ®i do chÞu ¶nh h­ëng cña l¹m ph¸t, do ®ã cã thÓ nãi tØ lÖ sinh lêi thùc cña tiÒn mÆt lµ mét sè ©m. Bëi vËy viÖc duy tr× møc tiÒn mÆt hîp lý nh»m tho¶ m·n c¸c nhu cÇu chi tiªu tiÒn mÆt cña doanh nghiÖp lµ mét vÊn ®Ò rÊt quan träng liªn quan ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh chung cña doanh nghiÖp. ViÖc n¾m gi÷ tiÒn mÆt lµ mét ®éng c¬ phßng ngõa, tiÒn mÆt ®­îc tån tr÷ nh»m môc ®Ých duy tr× kh¶ n¨ng thanh to¸n chung cña doanh nghiÖp ë mäi thêi ®iÓm. 2.2. T×nh h×nh c¸c kho¶n ph¶i thu Ph¶i thu lµ mét bé phËn chiÕm tØ träng rÊt lín trong tæng sè vèn l­u ®éng cña c«ng ty. H¬n thÕ n÷a nã l¹i liªn quan trùc tiÕp ®Õn chu kú vËn ®éng cña vèn l­u ®éng vµ còng lµ chu kú t¹o ra lîi nhuËn cho c«ng ty. Do vËy, qu¶n lý c¸c kho¶n ph¶i thu lµ mét vÊn ®Ò ®ang cÇn ®­îc quan t©m ®Æc biÖt cña c«ng ty nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh nh­ hiÖn nay chÝnh ra qu¶n lý c¸c kho¶n ph¶i thu ®ang trë thµnh mét “c«ng cô” ®Ó chiÕn ®Êu trong c¹nh tranh cña bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo. C¸c kho¶n ph¶i thu cña c«ng ty bao gåm: Ph¶i thu kh¸ch hµng ph¶i thu t¹m øng, tr¶ tr­íc ng­êi b¸n, ph¶i thu néi bé vµ c¸c kho¶n ph¶i thu kh¸c. Trong c¸c kho¶n ph¶i thu th× kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng lu«n chiÕm tØ träng cao vµ lµ träng taam cña c«ng t¸c qu¶n lý kho¶n ph¶i thu, ®Ó theo dâi chi tiÕt c¸c kho¶n ph¶i thu ta cã b¶ng ph©n tÝch: B¶ng 9: C¬ cÊu c¸c kho¶n ph¶i thu cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi §¬n vÞ: 1000 ®ång C¸c chØ tiªu N¨m 2000 N¨m 2001 So s¸nh Sè tiÒn TT (%) Sè tiÒn TT (%) Sè tiÒn TT (%) 1. Ph¶i thu kh¸ch hµng 11.534.400 85,44 12.476.068 83,09 941.668 8,16 2. Ph¶i tr¶ ng­êi b¸n 816.750 6,05 937.138 6,24 120.388 14,73 3. T¹m øng 853.200 6,32 805.965 5,37 -46.235 -5,42 4. Ph¶i thu néi bé 210.600 1,56 598.728 3,98 388.128 184,3 5. Ph¶i thu kh¸c 25.050 0,63 196.219 1,32 111.169 130,71 6. Tæng 13.500.000 100 15.015.108 100 1.515.108 11,22 Qua sè liÖu trªn ta thÊy t×nh h×nh c¸c kho¶n ph¶i thu n¨m 2001 so víi n¨m 2000 lµ 1.515.168 ngh×n ®ång víi tØ lÖ t¨ng lµ 11,22%. Trong ®ã kho¶n ph¶i thu tõ kh¸ch hµng t¨ng lªn tõ n¨m 2000 lµ 11.534.400 ngh×n ®ång chiÕm tØ träng 85,44% ®Õn n¨m 2001 lµ 12.476.068 ngh×n ®ång chiÕm tØ träng 83,09%. N¨m 2001 t¨ng lªn so víi n¨m 2000 lµ 941.668 ngh×n ®ång víi tèc ®é t¨ng lµ 8,16% ®©y lµ lo¹i tµi s¶n mang l¹i kh«ng Ýt rñi ro cho c«ng ty. Do vËy viÖc qu¶n lý kho¶n ph¶i thu kh¸ch hµng hoµn toµn phô thuéc vµo chñ quan cña c«ng ty vµ lµ mét vÊn ®Ò thùc sù ph¶i quan t©m. Trªn thùc tÕ C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi kho¶n môc nµy boa gåm 2 bé phËn lµ ph¶i thu do b¸n hµng nhËp khÈu vµ ph¶i thu do xuÊt khÈu. Nh­ng ë ®©y vÊn ®Ò cÇn ®­îc quan t©m vµ còng lµ rñi ro lín nhÊt cho c«ng ty lµ kho¶n ph¶i thu do b¸n hµng nhËp khÈu cßn ®èi víi kho¶n do xuÊt khÈu th­êng kh¸ an toµn vµ thêi gian thu nî rÊt nhanh. C«ng ty th­êng nhËn ®­îc chÊp nhËn thanh to¸n ngay tõ phÝa nhµ nhËp khÈu th«ng qua c¸c chi nh¸nh ng©n hµng ®¹i diÖn cña hä t¹i ViÖt Nam ngay khi hµng ho¸ ®­îc chøng nhËn lµ ®· tíi bÕn. V¶ l¹i víi viÖc ¸p dông réng r·i h×nh thøc thanh to¸n b»ng L/c th× ®é an toµn rÊt cao, do vËy c¸c kho¶n nµy c«ng ty th­êng kh«ng theo dâi trong thêi gian. VÊn ®Ò khã kh¨n ë ®©y lµ kho¶n ph¶i thu do b¸n hµng nhËp khÈu, c«ng ty nhËp khÈu rÊt nhiÒu mÆt hµng nh­: Nh«m, thÐp, kÏm, m¸y mãc thiÕt bÞ, « t« c¸c lo¹i, m¸y c«ng cô, s¨m lèp « t«... Do thÞ tr­êng hoÆc do c¬ chÕ thay ®æi nªn n¨m 2001 c«ng ty ®· b¸n ®­îc hµng nhËp khÈu kh«ng nhiÒu vµ tæng gi¸ trÞ nhËp khÈu thÊp h¬n n¨m 2000. Bëi vËy c¸c mÆt hµng nhËp khÈu thÊp h¬n n¨m 2000. Bëi vËy c¸c mÆt hµng nhËp khÈu b¸n trªn thÞ tr­êng néi ®Þa cã thêi gian nhËn nî kh¸ dµi vµ hÇu nh­ Ýt cã ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o thanh to¸n, do vËy mµ rñi ro vÉn ë møc cao. §Ó tr¸nh ®­îc ®iÒu ®ã c«ng ty ph¶i qu¶n lý kho¶n nµy chÆt chÏ. Khi b¸n hµng hoÆc mua hµng cã ®Çy ®ñ c¸c chøng tõ ho¸ ®¬n cÇn thiÕt cho viÖc thanh to¸n. Kho¶n tr¶ tr­íc ng­êi b¸n t¨ng 120.388 ngh×n ®ång so víi n¨m 2000 vµ tØ lÖ t¨ng 14,73% kho¶n nµy lµ do c«ng ty øng tiÒn ra tr­íc ®Ó mua c¸c s¶n phÈm, nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo. §èi víi kho¶n t¹m øng n¨m 2000 víi sè tiÒn lµ 853.200 ngh×n ®ång chiÕm tØ träng lµ 6,32% ®Õn n¨m 2001 sè tiÒn lµ 806.965 ngh×n ®ång chiÕm tØ träng 5,37%. Nh­ vËy sè tiÒn t¹m øng n¨m 2001 gi¶m so víi n¨m 2000 lµ 46.235 ngh×n ®ång víi tèc ®é gi¶m 5,42%. Kho¶n nµy chñ yÕu ph¸t sinh lµ do c«ng nh©n viªn t¹m øng l­¬ng. N¨m 2001 kho¶n thu néi bé t¨ng lªn víi sè tiÒn 388.128 ngh×n ®ång víi tØ lÖ t¨ng 184,3%, kho¶n nµy t¨ng thªm lµ do tæng c«ng ty m¸y vµ phô tïng cÊp thªm vèn kinh doanh cho c«ng ty vµ t¨ng mét sè kho¶n ph¶i thu néi bé kh¸c nh»m t¨ng quy m« ho¹t ®éng cña c«ng ty. C¸c kho¶n ph¶i thu kh¸c n¨m 2000 lµ 85.050 ngh×n ®ång chiÕm tØ träng 0,63% vµ n¨m 2001 lµ 196.219 ngh×n ®ång chiÕm tØ träng 1,32%. Ta thÊy kho¶n ph¶i thu kh¸c t¨ng so víi n¨m 2000 lµ 111.169 ngh×n ®ång víi tèc ®é 130,71%. Kho¶n nµy t¨ng chñ yÕu lµ do ph¸t sinh c¸c kho¶n ph¶i thu tiÒn ph¹t do c«ng nh©n lµm háng tµi s¶n cña c«ng ty, lµm hµng ho¸ quy c¸ch c¸c kho¶n ph¶i thu do chi hé ng­êi lao ®éng, thu do thanh lý tµi s¶n. Nh×n chung c¸c kho¶n ph¶i thu n¨m 2001 t¨ng lªn so víi n¨m 2000. §Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c h¬n t×nh h×nh ph¶i thu cña c«ng ty ta xem xÐt chØ tiªu sau. B¶ng 10: T×nh h×nh c¸c kho¶n ph¶i thu §¬n vÞ: 1000® ChØ tiªu N¨m 2000 N¨m 2001 1. Doanh thu thuÇn (n®) 68.520.000 85.000.000 2. C¸c kho¶n ph¶i thu (n®) 13.500.000 15.015.118 3. HÖ sè vßng quay (vßng) 5,08 5,66 T×nh h×nh c¸c kho¶n ph¶i thu phô thuéc vµo chÝnh s¸ch tÝn dông cña c«ng ty. ChÝnh s¸ch tÝn dông cã vai trß quan träng gãp phÇn vµo sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty. ChÝnh s¸ch nµy ®­îc coi nh­ lµ môc tiªu t¨ng l­îng hµng ho¸ tiªu thô trong khu«n khæ, viÖc më réng thÞ tr­êng tiªu thô lµm t¨ng doanh lîi cho c«ng ty. §Ó ®¶m b¶o sù an toµn gi÷a rñi ro vµ tÝnh lîi Ých, c«ng ty cÇn nghiªn cøu kü ®èi víi kh¸ch hµng, kÕt hîp víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña c«ng ty ®· x¸c ®Þnh mét sù an toµn thÝch hîp. ë ®©y chóng ta chØ xÐt tèc ®é thu håi c«ng nî cña c«ng ty, kh¶ n¨ng nµy thÓ hiÖn qua chØ tiªu hÖ sè vßng quay c¸c kh©u ph¶i thu. = Qua b¶ng sè ph©n tÝch ta cã nhËn xÐt: N¨m 2001 sè vßng quay c¸c kho¶n ph¶i tu t¨ng lªn so víi n¨m 2000 tõ 5,08 vßng lªn 5,66 vßng. §iÒu nµy chøng tá n¨m 2001 c«ng ty ®· ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh thu håi c¸c kho¶n c«ng nî ph¶i thu, c«ng nî ph¶i tr¶ ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng nî qu¸ h¹n ch­a ®ßi ®­îc vµ c«ng nî d©y d­a kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n. NÕu lµm tèt c«ng t¸c nµy sÏ gãp phÇn lµm cho cho vèn l­u ®éng ho¹t ®éng hiÖu qu¶ h¬n. 2.3. T×nh h×nh hµng tån kho §èi víi mét doanh nghiÖp th­¬ng m¹i víi chøc n¨ng l­u chuyÓn hµng ho¸ lµ chñ yÕu th× hµng tån kho ®ãng mét vai trß quan träng trong vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp. ViÖc x¸c ®Þnh mét l­îng hµng tån kho hîp lý lµ vÊn ®Ò cÇn thiÕt vµ lu«n th­êng trùc ®èi víi doanh nghiÖp. Chóng ta ®Òu biÕt ®èi víi mét sè mÆt hµng theo thêi vô, ®èi víi nh÷ng mÆt hµng nµy ®Ó ®¶m b¶o nhu cÇu b¸n doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch thu mua trong mïa vµ dô tr÷ ®ñ b¸n khi mÆt hµng nµy lµ lín. Nh­ng ®èi víi mÆt hµng s¶n xuÊt quanh n¨m th× kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i dù tr÷ nhiÒu ®Ó tr¸nh nh÷ng kho¶n phÝ do dù tr÷ hµng ho¸. Tuy nhiªn nÕu dù tr÷ qu¸ Ýt th× sÏ lµm cho hiÖu qu¶ kinh doanh gi¶m. Do vËy viÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n møc dù tr÷ hµng ho¸ lµ ®iÒu rÊt quan träng. Nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn trong n¨m qua hµng tån kho cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi t¨ng lªn ®ã lµ do c«ng ty ®ang kinh doanh mét sè mÆt hµng míi v× gi¸ thÕ giíi gi¶m nªn ch­a xuÊt khÈu ®­îc. Nh­ng c«ng ty còng cÇn xem xÐt l­îng hµng dù tr÷ hµng ho¸ ®Ó ®¸p øng tèt nhu cÇu b¸n cña m×nh. §Ó thÊy ®­îc tèc ®é chu chuyÓn hµng tån kho cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi xÐt b¶ng sau. B¶ng 11: T×nh h×nh hµng tån kho cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi ChØ tiªu N¨m 2000 N¨m 2000 1. Gi¸ vèn hµng b¸n 64.965.015 81.093.17 2. Hµng tån kho b×nh qu©n (n®) 3.126.010 3.880.118 3. Sè vßng chu chuyÓn (vßng) 21,95 21,90 4. Sè ngµy chu chuyÓn (ngµy) 16,4 16,43 5. Doanh thu thuÇn 68.620.000 85.000.000 Sè vßng chu chuyÓn hµng tån kho = Sè vßng chu chuyÓn hµng tån kho = B¶ng trªn cho thÊy sè lÇn chu chuyÓn hµng tån kho n¨m 2000 lµ 21,95 vßng sang n¨m 2001 lµ 21,90 vßng. §©y lµ tèc ®é chu chuyÓn trung b×nh. Sè ngµy chu chuyÓn cña hai n¨m cïng lµ 16,4 ngµy cho mét vßng chu chuyÓn. Nh­ vËy tèc ®é chu chuyÓn hµng tån kho cña c«ng ty lµ kh«ng cao vµ kh«ng cã xu h­íng t¨ng lªn trong n¨m 2001, tõ ®ã cã thÓ thÊy ®­îc vèn l­u ®éng ë bé phËn hµng tån kho cña c«ng ty ®­îc lu©n chuyÓn kh«ng nhanh, nã sÏ ¶nh h­ëng tíi tèc ®é chu chuyÓn cña vèn l­u ®éng. 3. HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng t¹i c¸c doanh nghiÖp lµ mét vÊn ®Ò quan träng vµ ®­îc sù quan t©m rÊt nhiÒu cña nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp. HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp chØ cã thÓ ®¹t ®­îc khi doanh nghiÖp sö dông c¸c yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh kinh doanh cã hiÖu qu¶. §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng ng­êi ta dïng hÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ mét c¸ch toµn diÖn vµ cô thÓ. Vèn l­u ®éng tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh. C¸c chØ tiªu nµy tÝnh b»ng con sè cô thÓ vµ chÝnh x¸c, nã ph¶n ¸nh tr×nh ®é tæ chøc, qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp mµ hÇu hÕt c¸c chØ tiªu nµy ®­îc tr×nh bµy ë ch­¬ng I. Trªn thùc tÕ nÕu doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ ®óng thùc tr¹ng sö dông vèn l­u ®éng th× sÏ ®­a ra ®­îc c¸c biÖn ph¸p kÞp th¬× vµ chÝnh x¸c nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. B¶ng 12 ngang ************ Qua b¶ng sè liÖu trªn ta cã nh÷ng ®¸nh gi¸ vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña c«ng ty nh­ sau: cø 1 ®ång vèn l­u ®éng bá ra c«ng ty thu ®­îc 2,63 ®ång doanh thu n¨m 2000 vµ n¨m 2001 lµ 2,04 ®ång doanh thu, nh­ vËy so víi n¨m 2000 th× n¨m 2001 t¨ng lªn 0,41 ®ång víi tèc ®é t¨ng 15,58%. Trong ®ã møc doanh thu thuÇn trªn mét ®ång vèn l­u ®éng n¨m 2001 t¨ng víi tØ lÖ 16,06% víi møc tiÒn t¨ng lµ 0,4 ®ång doanh thu thuÇn. §Ó xÐt xem viÖc sö dông vèn l­u ®éng cã thùc sù ®¹t hiÖu qu¶ kh«ng chóng ta xÐt hÖ sè sinh lêi cña vèn l­u ®éng. Nh×n vµo b¶ng ta thÊy møc lîi nhuËn gép cña c«ng ty thu trªn mét ®ång vèn l­u ®éng t¨ng lªn 0,001 ®ång cã tØ lÖ t¨ng 0,75% so víi n¨m 2000. Lîi nhuËn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh thùc hiÖn trªn mét ®ång vèn l­u ®éng n¨m 2000 lµ 0,108 ®ång doanh thu vµ n¨m 2001 lµ 0,10 ®ång doanh thu t¨ng lªn 0,001 ®ång víi tèc ®é t¨ng lµ 0,925%. Trong n¨m 2000 cø mét ®ång vèn l­u ®éng bá ra th× thu ®­îc 0,0071 ®ång tæng lîi nhuËn tr­íc thuÕ vµ n¨m 2001 còng thu ®­îc 0,071 ®ång tæng lîi nhuËn tr­íc thuÕ trªn mét ®ång vèn l­u ®éng bá ra. Nh×n chung hÖ sè phôc håi vèn l­u ®éng vµ hÖ sè sinh lêi vèn l­u ®éng cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi n¨m 2001 tèt h¬n n¨m 2000. ViÖc t¨ng c¸c hÖ sè nµy lµ do n¨m 2001 c«ng ty ®· kinh doanh mét sè mÆt hµng míi lµm cho doanh sè b¸n ra t¨ng. Tuy nhiªn møc t¨ng cña c¸c hÖ sè nµy ch­a cao lµ v× hµng tån kho vµ gi¸ vèn hµng b¸n n¨m 2001 t¨ng cao lµm cho lîi nhuËn cña c«ng ty t¨ng kh«ng nhiÒu chÝnh v× vËy lµm cho hÖ sè sinh lêi cña vèn l­u ®éng t¨ng kh«ng nhiÒu thËm chÝ hÖ sè lîi nhuËn tr­íc thuÕ trªn vèn l­u ®éng cña c«ng ty chóng ta h·y sö dông chØ tiªu tèc ®é lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng. ChØ tiªu nµy cho biÕt trong mét chu kú kinh doanh vèn l­u ®éng quay trë vÒ tr¹ng th¸i ban ®Çu lµ bao nhiªu lÇn nh­ vËy chØ tiªu nµy cµng cao th× hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cµng cao vµ ng­îc l¹i. C¨n cø vµo b¶ng sè liÖu ta thÊy trong n¨m 2000 sè vßng lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng lµ 2,498 vßng sang n¨m 2001 lµ 2,89 vßng t¨ng 9,392 vßng víi tèc ®é t¨ng lµ 15,7%, do vËy n¨m 2001 c«ng ty sö dông vèn l­u ®éng hiÖu qu¶ h¬n n¨m 2000. Th«ng qua sè ngµy lu©n chuyÓn cña vèn l­u ®éng ta biÕt ®­îc sè ngµy b×nh qu©n cÇn thiÕt ®Ó vèn l­u ®éng thùc hiÖn mét vßng lu©n chuyÓn. ChØ tiªu nµy cµng thÊp th× hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cµng cao vµ ng­îc l¹i. NÕu n¨m 2000 sè ngµy cÇn thiÕt ®Ó vèn l­u ®éng quay ®­îc mét vßng lµ 144,11 ngµy th× n¨m 2001 gi¶m xuèng 114,56 ngµy 1 vßng so víi n¨m 2000 th× sè ngµy gi¶m 19,55 ngµy t­¬ng ®­¬ng víi tû lÖ gi¶m lµ 13,56%. Nh­ vËy chØ tiªu nµy cµng cho thÊy hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña c«ng ty trong n¨m qua lµ tèt h¬n n¨m 2000. Tãm l¹i sè vßng lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng n¨m 2001 t¨ng lªn so víi n¨m 2000 ®ã lµ do sè vßng lu©n chuyÓn cña c¸c kho¶n ph¶i thu t¨ng lªn ®· lµm cho kh¶ n¨ng thu håi c¸c kho¶n c«ng nî nhanh chãng. MÆt kh¸c sè vßng lu©n chuyÓn hµng tån kho gi¶m còng phÇn nµo ¶nh h­ëng tíi tèc ®é chu chuyÓn vèn l­u ®éng do vËy trong n¨m tíi c«ng ty ph¶i chó ý h¬n n÷a vÒ viÖc qu¶n lý hµng tån kho sao cho cã hiÖu qu¶ h¬n. Nh­ vËy ta cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc n¨m 2001 c«ng ty sö dông vèn l­u ®éng hiÖu qu¶ h¬n n¨m 2000 mÆc dï cã nguyªn nh©n kh¸ch quan nh­ t×nh h×nh kh«ng thuËn lîi do tØ gi¸ biÕn ®éng, vèn vay khã kh¨n nh­ng c«ng ty ®· kh¾c phôc vµ hoµn thµnh kÕ ho¹ch ®Ò ra. III. §¸nh gi¸ chung hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña c«ng ty 1. C¸c kÕt qu¶ ®¹t ®­îc Nh×n chung qua sè liÖu ph©n tÝch trªn ta thÊy c«ng ty sö dông vèn cã hiÖu qu¶ h¬n n¨m 2000. Trong n­am qua c«ng ty vÉn sö dông ®­îc quy m« ho¹t ®éng nhÊt lµ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, tiÕp tôc cñng cè vµ ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc míi më mang dÇn c¸c ho¹t ®éng nµy ®i vµo nÒ nÕp. Trªn lÜnh vùc kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ®©y vÉn lµ ho¹t ®éng chÝnh yÕu cña c«ng ty trong n¨m 2001 tuy tæng gi¸ trÞ kim ng¹ch cã gi¶m sót so víi n¨m 2000 nh­ng sù gi¶m sót nµy thuéc vÒ nhËp khÈu cßn kim ng¹ch xuÊt khÈu n¨m nay t¨ng 41,65% so víi n¨m 2000. §iÒu ®ã cho ta thÊy c«ng ty sö dông vèn hîp lý trong c¸c kh©u kinh doanh cña m×nh, biÕt vËn dông linh ho¹t nguån vèn hiÖn cã t¹o ®µ cho sù ph¸t triÓn cña m×nh. Nguyªn nh©n cña sù t¨ng tr­ëng nµy lµ do c«ng ty chØ ®¹o s¸t sao c¸c phßng nghiÖp vô võa gi÷ mèi quan hÖ víi b¹n hµng cò, võa tÝch cùc t×m hiÕm më réng thÞ tr­êng tiªu thô míi t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó lµm c¸c mÆt hµng cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu nh­ g¹o, cao su, cµ phª, bao PP... Trong kinh doanh ®· cã chuyÓn biÕn m¹nh tõ uû th¸c sang tù doanh, ®©y lµ kÕt hîp gi÷a viÖc ph¸t huy ­u thÕ cña c«ng ty víi yªu cÇu kh¸ch quan cña thÞ tr­êng, nã còng ®ßi hái tr¸ch nhiÖm vµ tr×nh ®é qu¶n lý nghiÖp vô cao h¬n. Ngoµi ra c«ng ty còng cã thªm c¸c h×nh thøc kinh doanh míi lµ tham gia dù thÇu cung cÊp hµng ho¸ trong n­íc vµ nhËp khÈu. Ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty ®· mang l¹i tæng l·i n¨m 2001 cao h¬n n¨m 2000. C«ng ty ®· tiÕp tôc truyÒn thèng lµm ¨n cã l·i, lµnh m¹nh vÒ tµi chÝnh, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn cho nhµ n­íc, ®ãng gãp nghÜa vô ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi. Trong c«ng t¸c qu¶n lý vÒ sö dông vèn l­u ®éng c«ng ty ®· ®¹t ®­îc mét sè thµnh c«ng sau: Nãi chung hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña c«ng ty trong n¨m 2001 cã hiÖu qu¶ h¬n n¨m 2000 ®­îc thÓ hiÖn qua nh÷ng chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña c«ng ty n¨m 2001 th­êng cao h¬n n¨m 2000 tuy r»ng møc t¨ng lµ kh«ng cao nh­ng cã thÓ nãi r»ng ®©y chÝnh lµ thµnh c«ng cña c«ng ty. Trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông c¸c kho¶n ph¶i thu cña c«ng ty còng ®¹t ®­îc mét sè hiÖu qu¶ nhÊt ®Þnh. §©y lµ kho¶n vèn chiÕm tØ träng lín nhÊt trong tæng vèn l­u ®éng cña c«ng ty v× vËy sö dông vµ qu¶n lý cã hiÖu qu¶ c¸c kho¶n ph¶i thu sÏ cã t¸c ®éng rÊt lín tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña c«ng ty. Trong n¨m 2001 sè vßng qua c¸c kho¶n ph¶i thu t¨ng lªn so víi n¨m 2000, ®iÒu nµy chøng tá n¨m 2001 ®· ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh thu håi c¸c kho¶n c«ng nî ph¶i thu, c«ng nî ph¶i tr¶ ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng nî qu¸ h¹n ch­a ®ßi ®­îc vµ c«ng nî d©y d­a kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n. §©y lµ sù cè g¾ng cña c«ng ty mÆc dï hiÖu qu¶ ®¹t ®­îc ch­a ph¶i lµ cao hy väng r»ng trong c¸c n¨m tiÕp theo c«ng ty sÏ thµnh c«ng h¬n n÷a trong kh©u qu¶n lý vµ sö dông kho¶n vèn nµy. Còng trong n¨m qua c«ng ty ®· cè g¾ng ®¸p øng nhu cÇu vèn l­u ®éng cho sù t¨ng tr­ëng nhanh chãng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh c«ng ty b»ng nhiÒu biÖn ph¸p kh¸c nhau ®· lu«n ®¶m b¶o mét l­îng vèn l­u ®éng th­êng xuyªn do vËy mµ c«ng ty cã ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n. ChÝnh sù qu¶n lý vµ sö dông cã hiÖu qu¶ vèn l­u ®éng cña c«ng ty kh«ng nh÷ng gióp c«ng ty v­ît qua nh÷ng khã kh¨n trë ng¹i mµ cßn gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc ph¸t triÓn më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña c«ng ty. + H¹n chÕ cÇn kh¾c phôc Qua sè liÖu ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty trong 2 n¨m 2000 vµ 2001 ta thÊy c«ng ty cã sù ph¸t triÓn theo chiÒu h­íng ch­a tèt søc mua t¨ng nh­ng lîi nhuËn ®¹t ch­a cao, ®iÒu nµy thÓ hiÖn ë doanh thu n¨m 2001 t¨ng rÊt cao nh­ng lîi nhuËn t¨ng rÊt chËm. Sù ph¸t triÓn nµy ch­a ®¹t tíi ®Ých so víi tiÒm lùc hiÖn cã cña c«ng ty. §iÒu nµy cã thÓ do hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña c«ng ty ch­a ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ mong muèn. Tuy r»ng n¨m 2000 nh­ng hiÖu qu¶ ®¹t ®­îc kh«ng cao h¬n lµ mÊy cã thÓ lµ do: Hµng tån kho (dù tr÷) chiÕm tØ träng cao trong tæng vèn l­u ®éng mµ trong n¨m 2001 l­îng hµng tån kho t¨ng cao h¬n n¨m 2000. Ngoµi ra c«ng t¸c qu¶n trÞ hµng tån kho cßn chÞu ¶nh h­ëng lín bëi nguyªn nh©n kh¸ch quan lµ c¸c lo¹i hµng dù tr÷ kÐm phÈm chÊt, mÊt phÈm chÊt tån t¹i tõ n¨m tr­íc gãp phÇn lµm t¨ng l­îng hµng ho¸ tån kho mµ kh«ng ®em l¹i hiªô qu¶ cho c«ng ty. C¸c chØ tiªu møc doanh thu trªn trÞ gi¸ vèn hµng b¸n, vµ lîi nhuËn gép trªn trÞ gi¸ vèn ®Òu gi¶m ®iÒu nµy chøng tá trong n¨m 2001 gi¸ vèn hµng b¸n cña c«ng ty t¨ng nhanh h¬n c¶ tèc ®é t¨ng cña doanh thu ®iÒu nµy sÏ lµm cho lîi nhuËn cña c«ng ty ®¹t ®­îc lµ kh«ng cao. Do vËy trong kh©u nµy c«ng ty ®· kh«ng t×m ®­îc nguån hµng rÎ h¬n ®Ó n©ng cao lîi nhuËn trong c«ng ty ®©y chÝnh lµ h¹n chÕ cña c«ng ty. Vèn b»ng tiÒn cña c«ng ty còng qu¸ lín nã ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng do kh«ng ®­a l­îng vèn b»ng tiÒn nµy vµo qu¸ tr×nh l­u th«ng. §iÒu nµy lµm cho lîi nhuËn cña cong ty bÞ gi¶m sót v× tiÒm mÆt cÊt quü kh«ng nh÷ng kh«ng sinh lîi nhuËn mµ cßn bÞ mÊt gi¸ do l¹m ph¸t. Ngoµi ra trong c¬ chÕ qu¶n lý néi bé vµ ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh c«ng ty ®· lu«n thÓ hiÖn sù ch¾c ch¾n cÈn träng vµ ý thøc tu©n thñ ph¸p luËt cao, trong c¬ chÕ ph©n phèi c«ng ty cßn duy tr× tØ lÖ “bao cÊp” kh¸ cao vµ phæ biÕn. §©y lµ mét nÐt truyÒn thèng vµ riªng biÖt ®­îc h×nh thµnh râ nÐt tõ nhiÒu n¨m ho¹t ®éng cña c«ng ty. Tr­íc yªu cÇu hiÖn t¹i cña thÞ tr­êng viÖc tiÕp tôc duy tr× vµ ph¸t huy truyÒn thèng nµy râ rµng lµ cÇn thiÕt song viÖc ph¶i gi¶m liÒu l­îng ®Ó cã sù mÒm dÎo linh ho¹t h¬n, thÝch øng h¬n víi c¸c chuyÓn biÕn nhanh cña thÞ tr­êng còng rÊt bøc thiÕt. VÝ dô trong c¬ chÕ ph©n phèi l­¬ng th­ëng còng cÇn cã chÝnh s¸ch ®éng viªn tèt h¬n ®èi víi c¸c c¸ nh©n vµ tËp thÓ cã ®ãng gãp cho c«ng ty dÇn dÇn gi¶m tØ lÖ “bao cÊp” ®Ó kh¾c phôc t©m lý trong chê û l¹i kh«ng chÞu suy nghÜ ®ãng gãp vµo c¸i chung cña mét bé phËn CBCNV hiÖn nay. - ViÖc ¸p dông khoa häc kü thuËt, nhÊt lµ tin häc trong s¶n xuÊt kinh doanh cßn dÌ dÆt. - CÇn tiÕp tôc nghiªn cøu t×m tßi x©y dùng c¸c ch­¬ng tr×nh, gi¶i ph¸p cô thÓ, ®Þnh h­íng cô thÓ ®Ó thÝch øng víi thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. 3. Nguyªn nh©n cña nh÷ng thµnh tùu vµ h¹n chÕ. - C«ng ty ®· thùc hiÖn c«ng t¸c ®æi míi qu¶n lý doanh nghiÖp: Thùc hiÖn NghÞ quyÕt Héi nghÞ BCH Trung ­¬ng §¶ng lÇn thø 3, kho¸ IX vµ quyÕt ®Þnh 183/2001/QG-TTg ngú 20/11/2001 cña ChÝnh phñ trong n¨m qua c«ng ty ®· cã nhiÒu ®æi míi trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh: Ban l·nh ®¹o ho¹t ®éng theo ®óng quy chÕ, ®· thùc hiÖn giao ban cña l·nh ®¹o tæng c«ng ty víi gi¸m ®èc c«ng ty theo quý cã s¬ kÕt vµ x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm tõng ®¬n vÞ ®èi víi thùc hiÖn kÕ ho¹ch, viÖc kiÓm tra, kiÓm so¸t vµ xÐt duyÖt thùc hiÖn quyÕt to¸n ®­îc tiÕn hµnh nh»m æn ®Þnh tµi chÝnh, t¹o nguån vèn vµ thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô ng©n s¸ch nhµ n­íc. Sù chØ ®¹o ®iÒu hµnh ®­îc s©u s¸t, ®éng viªn kÞp thêi c¸c ®¬n vÞ v­¬n lªn hoµn thµnh nhiÖm vô. Trong qu¶n lý ®· t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c ®¬n vÞ chñ ®éng, x©y dùng n©ng cÊp c¸c ®¬n vÞ c¬ së, më réng kinh doanh vÒ mÆt hµng vµ lÜnh vùc kinh doanh, ban hµnh quy chÕ th­ëng xuÊt khÈu, hoa hång, tiÒn l­¬ng c¸c ®¬n vÞ cã thÓ t¨ng tr­ëng vÒ mäi mÆt tõ s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô. N¨m 2001 tæ chøc m¹ng l­íi kinh doanh ®· thùc sù ph¸t huy hiÖu qu¶ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh cña toµn c«ng ty, tr×nh tù thñ tôc thùc hiÖn theo ®óng c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt cña tæng c«ng ty. - C«ng ty ®· tæ chøc kiÓm tra b¸o c¸o quyÕt to¸n tµi chÝnh n¨m 2000 t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông vèn, tµi s¶n t¹i c«ng ty, t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c quy chÕ: Quy chÕ qu¶n lý tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n, quy chÕ vÒ c«ng t¸c c¸n bé vµ c«ng t¸c lao ®éng tiÒn l­¬ng. Gi¶i quyÕt kÞp thêi kh¸ch quan c¸c ®¬n th­ khiÕu n¹i, tè c¸o cña c¸c c¸n bé vµ ®· b¸o c¸o thanh tra Bé Th­¬ng m¹i. - Phßng Tµi chÝnh kÕ to¸n cña c«ng ty ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong viÖc më réng vµ t¹o dùng tèt mèi quan hÖ víi c¸c ng©n hµng nªn ®· ®¸p øng kÞp thêi vèn cho kinh doanh, cho c¸c dù ¸n ®Çu t­, Tæng c«ng ty ®· giíi thiÖu coi ng©n hµng cã chÕ mÒm dÎo trong cho vay ®Ó C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi tiÕp xóc trùc tiÕp ký c¸c h¹n møc tÝn dông víi c¸c ®iÒu kiÖn ­u ®·i. Tæ chøc tæng hîp xong quyÕt to¸n n¨m 2001. §· tæ chøc kiÓm tra t×nh h×nh ho¹t ®éng n¨m 2001 cña toµn c«ng ty. Qua kiÓm tra ®· yªu cÇu c«ng ty xö lý hµng ho¸ tµi s¶n kÐm mÊt phÈm chÊt, ®«n ®èc gi¶i quyÕt c«ng nî, c«ng ty ®· ¸p dông nhiÒu biÖn ph¸p linh ho¹t gi¶i quyÕt b­íc ®Çu ®· cã kÕt qu¶. Bªn c¹nh ®ã c«ng ty gÆp ph¶i mét sè h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc lµ do mét sè nguyªn nh©n sau: - C«ng t¸c qu¶n trÞ hµng tån kho cña c«ng ty chÞu ¶nh h­ëng lín bëi nguyªn nh©n kh¸ch quan ®ã lµ c¸c lo¹i hµng ho¸ dù tr÷ kÐm phÈm chÊt tæn t¹i tõ c¸c n¨m tr­íc gãp phÇn lµm t¨ng dù tr÷ kÐm phÈm ch©t tån t¹i tõ c¸c n¨m tr­íc gãp phÇn lµm t¨ng l­îng hµng tån kho mµ kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶ cho c«ng ty. ChÝnh v× vËy ®· lµm ¶nh h­ëng ®Õn viÖc qu¶n trÞ hµng tån kho vµ tõ ®ã cã nh÷ng ¶nh h­ëng kh«ng tèt tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. - C¸c kho¶n ph¶i thu cña c«ng ty lu«n lu«n chiÕm tØ träng lín nhÊt trong tæng sè vèn l­u ®éng. §iÒu nµy biÓu hiÖn viÖc kÐm hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c qu¶n trÞ c¸c kho¶n ph¶i thu. Nguyªn nh©n lµ do ch­a cã chÝnh s¸ch tÝn dông hîp lý nh­ c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó thu håi c¸c kho¶n ph¶i thu lµm mÊt mét l­îng vèn l­u ®éng cÇn thiÕt cho nhu cÇu tµi chÝnh. C«ng t¸c qu¶n lý tiÒn mÆt cña c«ng ty còng ch­a tèt ®ã lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc lµm gi¶m hiÖu qu¶ vèn l­u ®éng do tiÒn mÆt cÊt quü kh«ng nh÷ng kh«ng sinh lîi nhuËn mµ cßn l¹i bÞ mÊt gi¸ do l¹m ph¸t. Còng trong n¨m qua c«ng ty kh«ng gÆp ph¶i khã kh¨n trong viÖc t×m kiÕm nguån hµng, lµm cho trÞ gi¸ vèn hµng b¸n t¨ng rÊt cao. §iÒu nµy cã thÓ lµ do c«ng t¸c t×m kiÕm b¹n hµng, nh÷ng nhµ cung cÊp cña bé phËn c¸n bé phô tr¸ch ch­a tèt hoÆc còng cã thÓ lµ do nh÷ng nguyªn nh©n kh¸c quan nh­ sù kh«ng æn ®Þnh cña thÞ tr­êng thÕ giíi hay lµ sù biÕn ®éng thÊt th­êng cña tØ gi¸ hèi ®o¸i trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi. §iÒu nµy ®· ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi hiÖu qu¶ kinh doanh cña c«ng ty còng nh­ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng trong kh©u nµy. Ngoµi ra c¬ thÓ cßn mét sè nguyªn nh©n kh¸c cña nh÷ng thµnh tùu còng nh­ h¹nchÕ mµ c«ng ty ®ang gÆp ph¶i. ThÕ nh­ng ph¶i nãi r»ng trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh khèc liÖt nh­ hiÖn nay mµ c«ng ty kinh doanh vèn cã l·i ®©y lµ mét thµnh c«ng cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu m¸y Hµ Néi.