Chuyên đề Cơ chế điều hòa vốn ở Tổng công ty Giấy Việt Nam - Thực trạng và giải pháp

c«ng ty GiÊy lµ cã hiÖu qu¶, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn ®ang gÆp khã kh¨n ( B¶ng 8, 9,10). 2.2 Mét sè tån t¹i s¬ b¶n cña c¬ chÕ ®iÒu hßa vèn ë Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam Song song víi nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc trong c«ng t¸c ®iÒu hßa vèn, sö dông vèn, Tæng c«ng ty cßn cã nh÷ng tån t¹i cÇn kh¾c phôc sau: - C«ng t¸c ®iÒu hßa vèn mang nÆng tÝnh chñ quan: Thùc tÕ ho¹t ®éng ®iÒu hßa vèn ë Tæng c«ng ty ch­a t­¬ng xøng vµ ch­a ®ñ ®¸p øng ®­îc cho viÖc sö dông vèn cã hiÖu qu¶. §iÒu hßa vèn vÉn cßn mang tÝnh h×nh thøc víi khèi l­îng ch­a nhiÒu. Ng­êi quyÕt ®Þnh ®iÒu hßa vèn chñ yÕu lµ TG§ Tæng c«ng ty dùa trªn nh÷ng nhËn ®Þnh mang tÝnh chñ quan. §iÒu nµy xuÊt ph¸t tõ viÖc cßn thiÕu nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ tõ phÝa Nhµ n­íc còng nh­ tõ phÝa Tæng c«ng ty vÒ tr¸ch nhiÖm, ph¹m vi còng nh­ nh÷ng c¬ së ®Ó tiÕn hµnh ®iÒu hßa vèn. §iÒu nµy lµm gi¶m kh¸ lín hiÖu qu¶ cña viÖc ®iÒu hßa vèn. - Ch­a cã ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®iÒu hßa vèn: Tæng c«ng ty cã h¹n chÕ rÊt lín trong c«ng t¸c tµi chÝnh nãi chung còng nh­ trong c«ng t¸c ®iÒu hßa vèn nãi riªng. §ã lµ v× Tæng c«ng ty ch­a cã bÊt cø h×nh thøc theo dâi, kiÓm tra nµo vÒ tÝnh hiÖu qu¶ cña quyÕt ®Þnh ®iÒu hßa vèn. Do vËy, Tæng c«ng ty kh«ng cã c¬ së ®Ó rót kinh nghiÖm cho nh÷ng c«ng viÖc tiÕp theo vµ l¹i t¹o ra nh÷ng kÏ hë vÒ qu¶n lý rÊt nghiªm träng. - Ch­a x©y dùng ®­îc hÖ thèng th«ng tin tµi chÝnh néi bé ®Ó hç trî cho c«ng t¸c ®iÒu hßa vèn: Nh­ ta ®· biÕt khi nÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn, doanh nghiÖp cµng më réng quy m« s¶n xuÊt kinh doanh th× mét hÖ thèng th«ng tin tµi chÝnh néi bé cµng trë nªn cÇn thiÕt. §©y còng lµ ®iÒu kiÖn cßn thiÕu ë Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam. V× vËy, Tæng c«ng ty kh«ng kÞp thêi n¾m b¾t ®­îc t×nh tr¹ng tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp ®Ó cã nh÷ng quyÕt s¸ch kÞp thêi. - Theo quy chÕ tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty GiÊy, Tæng c«ng ty ®­îc ®iÒu ®éng mét tû lÖ nhÊt ®Þnh trong c¸c quü tµi chÝnh ®­îc trÝch hµng n¨m cña c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn ®Ó h×nh thµnh nªn c¸c quü tµi chÝnh tËp trung cña Tæng c«ng ty, sö dông theo ®óng môc ®Ých cña c¸c quü ®ã. Tuy nhiªn, thùc tÕ hiÖn nay, viÖc trÝch lËp vµ sö dông c¸c quü tµi chÝnh tËp trung ë Tæng c«ng ty GiÊy kh«ng ®­îc thùc hiÖn. C¸c quü kh«ng ®­îc tËp trung vÒ Tæng c«ng ty mµ vÉn ®Ó l¹i ë c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn. Së dÜ cã chuyÖn nµy x¶y ra bëi v× ngay c¶ nhiÒu ®¬n vÞ thµnh viªn còng kh«ng thÓ trÝch lËp ®­îc c¸c quü nµy v× ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hiÖu qu¶ kh«ng cao, s¶n xuÊt chØ hßa vèn hoÆc l·i kh«ng ®¸ng kÓ th× kh«ng thÓ trÝch quü theo møc trÝch mµ Tæng c«ng ty quy ®Þnh. V× vËy, vai trß cña c¬ chÕ ®iÒu hßa vèn trong viÖc sö dông c¸c Quü tµi chÝnh t©p trung ë Tæng c«ng ty kh«ng ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶. Trong quy chÕ tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty quy ®Þnh møc trÝch nép c¸c quü tµi chÝnh lµ nh­ nhau ®èi víi toµn bé c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn trong Tæng c«ng ty. Thùc tÕ, cã nh÷ng doanh nghiÖp thµnh viªn do cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi kh¸ch quan trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, l·i lín nªn viÖc trÝch lËp c¸c quü tµi chÝnh theo quy ®Þnh kh«ng gÆp ph¶i khã kh¨n g×. H¬n n÷a, do Tæng c«ng ty kh«ng huy ®éng tËp trung c¸c quü tµi chÝnh ë c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn nªn ë nh÷ng ®¬n vÞ nµy l­îng vèn trong c¸c quü tµi chÝnh cßn ch­a sö dông lµ rÊt lín. Ng­îc l¹i, ë nh÷ng ®¬n vÞ thµnh viªn gÆp khã kh¨n trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, viÖc trÝch lËp c¸c quü tµi chÝnh khã cã thÓ thùc hiÖn víi møc trÝch mµ Tæng c«ng ty yªu cÇu hoÆc sè vèn trÝch ra kh«ng ®¸ng kÓ so víi nhu cÇu sö dông thùc tÕ. V× vËy, thùc tÕ nhiÒu ®¬n vÞ lu«n trong t×nh tr¹ng th©m hôt c¸c quü. Nh­ vËy, vai trß ®iÒu hßa vèn cña Tæng c«ng ty trong viÖc sö dông ph­¬ng thøc trÝch lËp vµ sö dông c¸c quü tµi chÝnh tËp trung ch­a thùc sù hiÖu qu¶: doanh nghiÖp cÇn sö dông vèn th× l¹i thiÕu, doanh nghiÖp ch­a cÇn sö dông ®Õn th× l¹i thõa. Ch­¬ng III Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c¬ chÕ §iÒu hßa vèn ë Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam I. quy ho¹ch ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp giÊy vµ quan ®iÓm c¬ b¶n trong c«ng t¸c ®iÒu hßa vèn ë Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt nam 1. Quy ho¹ch ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp GiÊy ViÖt Nam Ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp hµng tiªu dïng nãi chung vµ ngµnh giÊy nãi riªng lµ mét bé phËn cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña §¶ng vµ Nhµ n­íc nh»m ®¸p øng nhu cÇu v¨n hãa gi¸o dôc, n©ng cao d©n trÝ, ph¸t triÓn s¶n xuÊt, gi¶i quyÕt viÖc lµm, t¨ng tÝch luü, gãp phÇn thóc ®Èy sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc. §Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp giÊy lµ ®Çu t­ ph¸t triÓn mét ngµnh kinh tÕ kü thuËt cã hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi thiÕt thùc phôc vô s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. Trong sù nghiÖp ®æi míi, ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp giÊy lµ h­íng tíi môc tiªu ph¸t triÓn bÒn v÷ng, bëi v× ngµnh c«ng nghiÖp giÊy ViÖt Nam cã nh÷ng tiÒn ®Ò hÕt søc thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn l©u dµi: TiÒm n¨ng nguån lùc ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp giÊy ViÖt Nam ViÖt Nam cã nguån nguyªn liÖu tù nhiªn phong phó vµ rÊt ®a d¹ng lµ c¬ së thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt giÊy. Møc tiªu dïng giÊy b×nh qu©n ®Çu ng­êi ë n­íc ta hiÖn nay chØ kho¶ng 3 - 3,5 kg vµ n»m trong khu vùc thÞ tr­êng ch©u ¸, ngµnh giÊy ViÖt Nam ®øng tr­íc mét triÓn väng to lín ®Ó më réng thÞ tr­êng vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Chi phÝ nh©n c«ng cña s¶n xuÊt c«ng nghiÖp giÊy ViÖt Nam so víi thÕ giíi vµ khu vùc ®ang ë møc t­¬ng ®èi thÊp. §éi ngò lao ®éng t­¬ng ®èi ®«ng ®¶o, ®­îc ®µo t¹o cã hÖ thèng ë trong vµ ngoµi n­íc, cã kinh nghiÖm, cã kü n¨ng vµ tr×nh ®é cÇn thiÕt ®Ó tiÕp thu kiÕn thøc kinh tÕ, kü thuËt vµ qu¶n lý míi nh»m khai th¸c cã hiÖu qu¶ n¨ng lùc s¶n xuÊt hiÖn nay vµ c¸c c«ng tr×nh ®Çu t­ míi trong t­¬ng lai. M«i tr­êng ®Çu t­ thuËn lîi VÞ trÝ cña ViÖt Nam ngµy cµng ®­îc c¸c n­íc quan t©m chó ý vµ dÇn trë thµnh mét vÞ trÝ kinh tÕ chiÕn l­îc ë vïng §«ng Nam ¸. ViÖt Nam ®· thiÕt lËp quan hÖ víi hÇu hÕt c¸c n­íc, c¸c tæ chøc tµi chÝnh tiÒn tÖ quèc tÕ, t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho qu¸ tr×nh ®Çu t­. NÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· c¬ b¶n ra khái khñng ho¶ng vµ liªn tôc t¨ng tr­ëng, t×nh h×nh chÝnh trÞ x· héi æn ®Þnh, ®êi sèng nh©n d©n ®­îc n©ng cao. ViÖt Nam lµ mét n­íc ®«ng d©n, t­¬ng lai sÏ trë thµnh mét thÞ tr­êng hµng hãa lín cña khu vùc vµ thÕ giíi. Dù b¸o nhu cÇu giÊy cña ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010 Tæng nhu cÇu giÊy c¸c lo¹i 1 200 000 tÊn GiÊy v¨n hãa (34%) 405 000 tÊn GiÊy bao b× (60%) 720 000 tÊn GiÊy kh¸c (6%) 75 000 tÊn B¶ng 14: Dù b¸o nhu cÇu giÊy giai ®o¹n 2000 - 2010 ChØ tiªu 2005 2010 1. D©n sè (triÖu ng­êi) 86 92 2. Møc tiªu thô giÊy (kg/ng­êi) 9,3 13,0 3. Nhu cÇu giÊy c¸c lo¹i (tÊn) 800 000 1 200 000 - GiÊy viÕt, in 185 000 250 000 - GiÊy b¸o 115 000 155 000 - GiÊy bao b× 450 000 720 000 - GiÊy kh¸c 50 000 75 000 Nguån: Phßng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam 1.1. §Þnh h­íng môc tiªu §Þnh h­íng môc tiªu tæng qu¸t ph¸t triÓn c«ng nghiÖp giÊy ®Õn n¨m 2010 lµ khai th¸c vµ ph¸t triÓn c¸c nguån lùc, ®æi míi vµ hiÖn ®¹i hãa c«ng nghÖ, kÕt hîp hµi hßa gi÷a ®Çu t­ chiÒu s©u, më réng c¸c c¬ së hiÖn cã vµ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh míi, gi÷a ph¸t triÓn s¶n xuÊt chÕ biÕn vµ ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu, gi÷a nhu cÇu tiªu dïng vµ s¶n xuÊt, xuÊt nhËp khÈu, t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt vÒ s¶n l­îng vµ chÊt l­îng, t¨ng søc c¹nh tranh, ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng cao vµ æn ®Þnh, b¶o vÖ m«i tr­êng, chuÈn bÞ nh÷ng tiÒn ®Ò cÇn thiÕt cho giai ®o¹n ph¸t triÓn cao h¬n sau nµy. Môc tiªu ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp giÊy ®Õn n¨m 2010 lµ ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc nh»m tho¶ m·n 85 - 90% nhu cÇu tiªu dïng giÊy: Tæng s¶n l­îng giÊy s¶n xuÊt n¨m 2010 lµ 1 050 000 tÊn, bao gåm: - GiÊy v¨n hãa ( 35% ) 370 000 tÊn - GiÊy bao b× ( 60% ) 630 000 tÊn - GiÊy kh¸c ( 5% ) 50 000 tÊn 1.2. Quy ho¹ch ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp giÊy ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010 Quy ho¹ch ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp giÊy ViÖt Nam - §Çu t­ chiÒu s©u ®æi míi c«ng nghÖ, thiÕt bÞ vµ ®Çu t­ më réng c¸c c¬ së s¶n xuÊt hiÖn cã: ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn ph¶i tËp trung ®Çu t­ n©ng cÊp vµ më réng nhµ m¸y giÊy hiÖn cã víi môc tiªu n©ng cao hÖ sè huy ®éng c«ng suÊt, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, gi¶m thiÓu « nhiÔm, t¨ng søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng, ®Õn n¨m 2010 ®¹t s¶n l­îng 600000 tÊn, gia t¨ng s¶n l­îng so víi n¨m 1996 lµ 450000 tÊn. Tæng sè vèn ®Çu t­ chiÒu s©u, ®Çu t­ më réng lµ 743 triÖu USD. - §Çu t­ x©y dùng nhµ m¸y míi: qu¸ tr×nh ®Çu t­ x©y dùng nhµ m¸y míi sÏ t¹o ®iÒu kiÖn nhanh chãng tiÕp thu c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, tiÕt kiÖm nguån lùc, t¹o søc c¹nh tranh, tháa m·n nhu cÇu ngµy cµng cao cña s¶n xuÊt vµ tiªu dïng trªn thÞ tr­êng néi ®Þa vµ h­íng tíi thÞ tr­êng khu vùc. Quy ho¹ch ®Çu t­ ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu giÊy Theo tÝnh to¸n, s¶n l­îng giÊy cã thÓ s¶n xuÊt tõ nguyªn liÖu hiÖn cã vµ sÏ trång sau ®Çu t­ cña toµn bé c¸c vïng s¶n xuÊt nguyªn liÖu lµ 1250000 tÊn. Tæng sè vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn c¸c vïng nguyªn liÖu ­íc tÝnh lµ 320 triÖu USD, trong ®ã ®Çu t­ cho c¸c vïng nguyªn liÖu míi lµ 185 triÖu USD. Vèn ®Çu t­ vµ nguån vèn - Vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n: Tæng sè vèn ®Çu t­ XDCB ®Õn n¨m 2010 ­íc tÝnh lµ 2591 triÖu USD - Nguån vèn: Nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n: ¦íc tÝnh tæng sè nguån vèn KHCB t¸i ®Çu t­ giai ®o¹n 1997 - 2010 kho¶ng 2610 tû ®ång ( t­¬ng ®­¬ng 210 triÖu USD ). Sè vèn cßn ph¶i huy ®éng thªm lµ 2400 triÖu USD. V× vËy ph¶i t×m kiÕm c¸c nguån vèn kh¸c ®Ó thùc hiÖn quy ho¹ch ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh giÊy. Dù tÝnh: + Vay vèn ­u ®·i XDCB cña Nhµ n­íc 500 triÖu USD. + Vay vèn ­u ®·i ®Çu t­ dµi h¹n cña c¸c tæ chøc tÝn dông quèc tÕ 500 triÖu USD. + Kªu gäi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi thùc hiÖn c¸c dù ¸n x©y dùng nhµ m¸y míi theo ph­¬ng thøc liªn doanh hoÆc ®Çu t­ trùc tiÕp 1400 triÖu USD. §Çu t­ ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ H­íng tíi môc tiªu n¨m 2010, ngµnh c«ng nghiÖp giÊy ViÖt Nam ph¶i dùa vµo chiÕn l­îc hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ph¸t triÓn bÒn v÷ng víi nh÷ng ®Þnh h­íng sau: - Hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ bét ho¸ nhiÖt c¬, ®a d¹ng ho¸ nguyªn liÖu sö dông, gi¶m thiÓu « nhiÔm m«i tr­êng. - Nghiªn cøu øng dông c«ng nghÖ dung m«i h÷u c¬ n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, gi¶m « nhiÔm m«i tr­êng. - Lo¹i bá dÇn c«ng nghÖ tÈy tr¾ng sö dông Clo ph©n tö vµ hîp chÊt Clo, tiÕn tíi c«ng nghÖ tÈy tr¾ng hoµn toµn kh«ng sö dông Clo, gi¶m thiÓu n­íc th¶i, khÐp kÝn chu tr×nh. - Ph¸t triÓn c«ng nghÖ s¶n xuÊt giÊy sö dông nguyªn liÖu giÊy lo¹i, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, tiÕt kiÖm tµi nguyªn vµ b¶o vÖ m«i tr­êng. - øng dông c«ng nghÖ th«ng tin, tù ®éng ho¸ ®iÒu chØnh qu¸ tr×nh c«ng nghÖ, vËn hµnh thiÕt bÞ, gi¸m s¸t chÊt l­îng vµ qu¶n lý qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. - øng dông c«ng nghÖ sinh häc, vËt lý vµ ho¸ häc xö lý chÊt th¶i gi¶m « nhiÔm m«i tr­êng. 2. C¸c c¨n cø vµ quan ®iÓm c¬ b¶n cña Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam trong c«ng t¸c ®iÒu hßa vèn 2.1. C¸c c¨n cø tiÕn hµnh ®iÒu hßa vèn - Quy chÕ tµi chÝnh ®èi víi c¸c Tæng c«ng ty nhµ n­íc, LuËt DNNN. - Quy chÕ tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam ®­îc ban hµnh nh­ mét ®iÒu kho¶n trong ®iÒu lÖ ho¹t ®éng. - Thùc tr¹ng vµ hiÖu qu¶ cña viÖc huy ®éng vèn vµ sö dông vèn ë Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam. 2.2. C¸c quan ®iÓm c¬ b¶n - Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam lµ mét DNNN, h¹ch to¸n theo h×nh thøc tËp trung, cã nhiÖm vô tiÕp nhËn vµ giao l¹i cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn sö dông vèn Nhµ n­íc giao mét c¸ch cã hiÖu qu¶, cã tr¸ch nhiÖm b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn. - Tæng c«ng ty cã tr¸ch nhiÖm lµm trßn c¸c nghÜa vô tµi chÝnh víi Nhµ n­íc. - ViÖc ®iÒu hßa vèn thùc hiÖn trªn nguyªn t¾c cã hiÖu qu¶: §¬n vÞ ®­îc nhËn vèn ph¶i thùc sù lµ ®¬n vÞ cÇn vèn vµ sö dông cã hiÖu qu¶ h¬n so víi ®¬n vÞ ph¶i gi¶m vèn, viÖc gi¶m vèn kh«ng lµm ¶nh h­ëng xÊu tíi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp bÞ gi¶m vèn. - ViÖc thùc hiÖn ®iÒu hßa vèn ph¶i dùa trªn nguyªn t¾c hîp lý: nguyªn t¾c hîp lý ë ®©y lµ viÖc b¶o ®¶m sù hîp lý, hµi hßa gi÷a lîi Ých chung cña toµn Tæng c«ng ty víi lîi Ých riªng cña b¶n th©n mçi doanh nghiÖp thµnh viªn. C¸c doanh nghiÖp thµnh viªn còng ph¶i lµ c¸c ph¸p nh©n kinh tÕ ®éc lËp, tù chñ vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸p luËt vÒ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, do vËy cÇn b¶o ®¶m viÖc ®iÒu hßa vèn kh«ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn nhiÖm vô kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn còng nh­ tr¸ch nhiÖm d©n sù cña doanh nghiÖp ®èi víi c¸c chñ nî, c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ. - §iÒu hßa vèn dùa trªn c¬ së ph¸t huy tÝnh chñ ®éng, s¸ng t¹o cña doanh nghiÖp, khai th¸c mäi tiÒm n¨ng cho s¶n xuÊt kinh doanh. Sö dông cã hiÖu qu¶ mäi nguån vèn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¹o viÖc lµm vµ n©ng cao thu nhËp cho ng­êi lao ®éng, nhê ®ã t¨ng tÝch luü tõ DNNN. II. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c¬ chÕ ®iÒu hßa vèn ë Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam 1.TiÕn tíi thµnh lËp c«ng ty tµi chÝnh, c«ng ty b¶o hiÓm ngµnh giÊy Vai trß cña c«ng ty tµi chÝnh, c«ng ty b¶o hiÓm ngµnh ®· ®­îc thµnh lËp ®èi víi ho¹t ®éng tµi chÝnh cña mét sè Tæng c«ng ty ®· vµ ®ang ®ãng vai trß hÕt søc quan träng. ViÖc thµnh lËp mét c«ng ty thuéc lo¹i nµy, ®Æc biÖt lµ c«ng ty tµi chÝnh sÏ gióp ®ì rÊt nhiÒu cho viÖc ®iÒu hßa vèn, sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn ë c¸c Tæng c«ng ty. Víi c¬ chÕ ho¹t ®éng n¨ng ®éng cña m×nh, c«ng ty tµi chÝnh tù ®¶m nhiÖm chøc n¨ng ®iÒu hßa vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vµ hîp lý, kh«ng cßn mang tÝnh chÊt b¾t buéc, khiªn c­ìng nh­ hiÖn nay. Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam còng ®· cã ®Ò ¸n thµnh lËp c«ng ty tµi chÝnh nh­ng cho ®Õn nay vÉn ch­a héi ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó thµnh lËp. Ta h·y xem xÐt mét sè kÕt qu¶ s¬ bé mµ c¸c c«ng ty tµi chÝnh trong c¸c Tæng c«ng ty nhµ n­íc ®· ®¹t ®­îc trong thêi gian qua: VÒ huy ®éng vèn Cã thÓ nãi, trong ph¹m vi ho¹t ®éng cña m×nh, c¸c c«ng ty tµi chÝnh ®· rÊt cè g¾ng tÝch cùc më réng c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn víi møc ®é khÈn tr­¬ng, võa ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vÒ vèn cña Tæng c«ng ty vµ c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn, võa b¶o ®¶m tÝnh hiÖu qu¶ cao trong nhiÖm vô huy ®éng vèn. Trong n¨m 1999, Tæng c«ng ty DÖt may ®· phª duyÖt 56 dù ¸n ®Çu t­ trong lÜnh vùc dÖt may víi sè vèn ®Çu t­ lªn tíi 419 tû ®ång, trong khi ®ã theo kÕ ho¹ch chØ vay ®­îc 266 tû tõ nguån ng©n s¸ch, cßn l¹i 144 tû ®­îc giao cho c«ng ty tµi chÝnh DÖt may t×m kiÕm. Trªn c¬ së nghiªn cøu c¸c dù ¸n, Tæng c«ng ty DÖt may giao cho c«ng ty tµi chÝnh DÖt may tiÕn hµnh, chØ sau 2 th¸ng ho¹t ®éng, ®Õn cuèi n¨m 1999, sè vèn mµ c«ng ty tµi chÝnh DÖt may huy ®éng ®­îc lµ h¬n 100 tû ®ång, trong ®ã huy ®éng tiÒn göi cña c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn vµ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong néi bé Tæng c«ng ty lµ 2,3 tû, chiÕm 2,3% vèn vay; cña c¸c tæ chøc tÝn dông lµ 18,4 tû, chiÕm 18,4% tæng sè vèn huy ®éng. C«ng ty tµi chÝnh B­u ®iÖn thuéc Tæng c«ng ty B­u chÝnh ViÔn th«ng ViÖt Nam còng míi chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng cuèi th¸ng 11 n¨m 1998 nh­ng cho ®Õn nay c«ng ty còng ®· huy ®éng vèn ®ñ cho tÊt c¶ c¸c dù ¸n ®­îc Tæng c«ng ty giao vay víi møc ®é khÈn tr­¬ng vµ hiÖu qu¶, trong ®ã c«ng ty ®· hoµn chØnh ph­¬ng ¸n huy ®éng vèn cho 152 dù ¸n ®· ®¨ng ký vay víi sè tiÒn lªn tíi 248 tû ®ång, cho tíi cuèi n¨m 1999, c«ng ty ®· huy ®éng ®­îc 197 tû ®ång. So víi hai c«ng ty ®µn anh lµ c«ng ty tµi chÝnh DÖt may vµ c«ng ty tµi chÝnh B­u ®iÖn, c«ng ty tµi chÝnh Cao su thuéc Tæng c«ng ty Cao su ViÖt Nam mÆc dï khã kh¨n h¬n nh­ng còng ®· cè g¾ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch huy ®éng vèn, gióp ngµnh Cao su thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn 80000 ha cao su vµo n¨m 2000 thay v× n¨m 2005. §Õn hÕt n¨m 1999, sè vèn mµ c«ng ty tµi chÝnh Cao su huy ®éng ®­îc lµ 76,8 tû, cßn l¹i lµ huy ®éng tõ c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn còng nh­ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong Tæng c«ng ty. C¸c c«ng ty tµi chÝnh trong c¸c Tæng c«ng ty nhµ n­íc cho ®Õn nay còng ®· tõng b­íc hoµn chØnh ph­¬ng ¸n huy ®éng vèn. C«ng ty tµi chÝnh B­u ®iÖn ®· cã ph­¬ng ¸n ph¸t hµnh tr¸i phiÕu cho c«ng ty, lµm ®¹i lý ph¸t hµnh cho Tæng c«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn. Trong n¨m 1999, c«ng ty tµi chÝnh B­u ®iÖn ®· tr×nh Tæng c«ng ty B­u chÝnh ViÔn th«ng ph­¬ng ¸n ph¸t hµnh tr¸i phiÕu B­u ®iÖn huy ®éng vèn tõ c¸n bé c«ng nh©n viªn. Tæng c«ng ty DÖt may còng cho ra ®êi h×nh thøc sæ tiÕt kiÖm t¹i chç ®Ó thu hót vèn d­ thõa cña c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh nh»m kh¾c phôc khã kh¨n vÒ vèn trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Song song víi nh÷ng ho¹t ®éng ®ã, c¸c c«ng ty tµi chÝnh còng ®· nhanh chãng thiÕt lËp vµ më réng quan hÖ tÝn dông víi c¸c tæ chøc tÝn dông trong vµ ngoµi n­íc, ®ång thêi cã kÕ ho¹ch t¨ng dÇn vèn ®iÒu lÖ ®Ó cã ®ñ ®iÒu kiÖn quan hÖ víi c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh n­íc ngoµi. VÒ sö dông vèn Trªn c¬ së c©n ®èi nguån vèn huy ®éng ®­îc vµ c¨n cø vµo kÕ ho¹ch cña Tæng c«ng ty vµ c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn, cho ®Õn cuèi n¨m 1999 c«ng ty tµi chÝnh DÖt may ®· cho vay gÇn 150 tû ®ång, ®¹t møc d­ nî b×nh qu©n gÇn 48 tû. TÊt c¶ c¸c dù ¸n vay vèn, Tæng c«ng ty ®Òu ¸p dông møc l·i suÊt hîp lý trªn c¬ së l·i suÊt huy ®éng víi khung l·i do TG§ Tæng c«ng ty cho phÐp thùc hiÖn. C«ng ty tµi chÝnh B­u ®iÖn víi sè vèn ®iÒu lÖ lµ 70 tû ®ång ®· ph¸t huy ®­îc thÕ m¹nh vÒ vèn, cho ®Õn nay ®· cã 152 dù ¸n ®¨ng ký vay qua c«ng ty tµi chÝnh víi sè tiÒn gÇn 248 tû. Tæng sè vèn mµ c«ng ty ®· cho c¸c nhµ m¸y, xÝ nghiÖp trong Tæng c«ng ty vay vèn l­u ®éng lµ 13 tû ®ång. Cã thÓ nãi, trong ®iÒu kiÖn viÖc huy ®éng vèn cña c¸c Tæng c«ng ty nhµ n­íc cßn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n th× sù ho¹t ®éng tÝch cùc cña c¸c c«ng ty tµi chÝnh ®· phÇn nµo g¸nh bít tr¸ch nhiÖm nÆng nÒ nµy cho Tæng c«ng ty. Trong khi nÒn kinh tÕ cßn khã kh¨n, vèn ng©n s¸ch cßn h¹n chÕ, vèn tÝch luü cßn thÊp th× viÖc vay vèn trung vµ dµi h¹n qua c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· gÆp ph¶i rÊt nhiÒu khã kh¨n, chÝnh v× thÕ c¸c Tæng c«ng ty ®Òu kh«ng hoµn thµnh ®­îc kÕ ho¹ch ®Æt ra. Cïng víi sù cè g¾ng cña ngµnh, c¸c c«ng ty tµi chÝnh mÆc dï cßn non trÎ nh­ng ®· nhËp cuéc mét c¸ch nhanh chãng, chung søc víi Tæng c«ng ty cè g¾ng thùc hiÖn ®­îc môc tiªu ®Ò ra vµ ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ rÊt khÝch lÖ. Bªn c¹nh ®ã, c¸c c«ng ty tµi chÝnh ®· phÇn nµo hoµn thµnh nh÷ng nhiÖm vô trong chøc n¨ng cña m×nh. C«ng ty tµi chÝnh B­u ®iÖn ®· hoµn thµnh ph­¬ng ¸n trän gãi cæ phÇn hãa cho c«ng ty x©y dùng B­u ®iÖn vµ thùc hiÖn xóc tiÕn triÓn khai nghiÖp vô lµm ®¹i lý ph¸t hµnh cæ phiÕu cho c«ng ty x©y dùng B­u ®iÖn, tõ ®ã t¹o tiÒn ®Ò cho ho¹t ®éng ®¹i lý ph¸t hµnh cho c¸c ®¬n vÞ trong Tæng c«ng ty khi cã yªu cÇu cæ phÇn hãa. §©y lµ mét cè g¾ng kh«ng nhá cña c«ng ty tµi chÝnh B­u ®iÖn trong viÖc gãp phÇn thóc ®Èy cæ phÇn hãa trong DNNN theo chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. Ngoµi ra, c¸c c«ng ty tµi chÝnh còng ®· cã nhiÒu ho¹t ®éng trong viÖc t­ vÊn vÒ qu¶n lý cho c¸c ®¬n vÞ, h­íng dÉn c¸c ®¬n vÞ trong viÖc thùc hiÖn thñ tôc ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n, mua s¾m thiÕt bÞ, thanh to¸n,...§©y lµ vÊn ®Ò x­a nay kh«ng ®­îc coi träng ®óng møc cña c¸c DNNN. Theo thèng kª s¬ bé, c¸c thiÕt bÞ c«ng nghÖ cña c¸c DNNN cßn l¹c hËu so víi thÕ giíi tõ 2-3 thÕ hÖ. Do ®ã, nhu cÇu vÒ ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n, ®æi míi c¸c thiÖt bÞ c«ng nghÖ cßn rÊt cao, trong khi c¸c DNNN cña chóng ta l¹i th­êng bÞ “hí” trong c¸c hîp ®ång mua b¸n c«ng nghÖ. ViÖc c¸c c«ng ty tµi chÝnh thùc hiÖn c¸c dÞch vô nµy ®· gãp phÇn gióp c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn Tæng c«ng ty ®Çu t­ cã träng ®iÓm vµ cã hiÖu qu¶ h¬n. VÒ qu¶n lý tiÒn mÆt C¸c c«ng ty tµi chÝnh ®· cè g¾ng hoµn thiÖn vµ tr×nh Tæng c«ng ty phª duyÖt kÕ ho¹ch vÒ qu¶n lý tiÒn mÆt cña Tæng c«ng ty. §©y lµ vÊn ®Ò cßn kh¸ míi ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. Mçi doanh nghiÖp trong mét thêi ®iÓm nµo ®ã sÏ cã mét l­îng tiÒn mÆt nhµn rçi. T©m lý cña c¸c doanh nghiÖp lµ g¨m tiÒn v× nghÜ r»ng kho¶ng thêi gian nhµn rçi cña sè tiÒn ®ã kh«ng nhiÒu, l¹i kh«ng muèn cho Nhµ n­íc vay v× c¬ chÕ l·i suÊt kh«ng phï hîp, trong khi ®ã l¹i cã nh÷ng doanh nghiÖp thµnh viªn vµo thêi ®iÓm ®ã rÊt cÇn vèn l­u ®éng. §ã lµ mét ®iÒu rÊt l·ng phÝ, ®Æc biÖt lµ ®èi víi mét Tæng c«ng ty. NÕu cho phÐp c¸c c«ng ty tµi chÝnh ®­îc qu¶n lý sè tiÒn ®ã, víi kh¶ n¨ng cña m×nh c«ng ty Tµi chÝnh sÏ cã kÕ ho¹ch ®iÒu hoµ vèn gi÷a c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ ®ång thêi cã kÕ ho¹ch ®Çu t­ sinh lîi cao, võa cã lîi nhuËn võa ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n. VÒ lîi nhuËn Do míi ®i vµo ho¹t ®éng nªn khã cã thÓ nhËn ®Þnh vÒ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty tµi chÝnh trong c¸c Tæng c«ng ty nhµ n­íc. MÆc dï vËy, nh×n vµo kÕt qu¶ kinh doanh cña c¸c c«ng ty tµi chÝnh, cã thÓ ®¸nh gi¸ s¬ bé r»ng nh÷ng kÕt qu¶ ®ã kh¸ t­¬ng xøng víi ph¹m vi ho¹t ®éng cña c«ng ty tµi chÝnh. Ch­a thÓ ®­a ra nh÷ng nhËn xÐt ®¸nh gi¸ vÒ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty tµi chÝnh cña c¸c Tæng c«ng ty th«ng qua c¸c chØ tiªu ph©n tÝch tµi chÝnh v× c¸c c«ng ty nµy míi ®i vµo ho¹t ®éng ®­îc h¬n 2 n¨m, ho¹t ®éng kinh doanh ch­a ®i vµo ho¹t ®éng, nh­ng cã thÓ nhËn ®Þnh r»ng c¸c c«ng ty tµi chÝnh trong c¸c Tæng c«ng ty nhµ n­íc ®· phÇn nµo thÓ hiÖn ®­îc ­u thÕ “b¹o” v× nguån tµi chÝnh lín cña m×nh còng nh­ sù nhËp cuéc, thÝch øng nhanh chãng trong ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ, mét lÜnh vùc ®­îc coi lµ cã ®é rñi ro cao nhÊt trong c¸c ho¹t ®éng kinh doanh. ViÖc thµnh lËp vµ ®i vµo ho¹t ®éng cña c«ng ty tµi chÝnh ngµnh GiÊy lµ ®ßi hái cÊp thiÕt cho ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung vµ ho¹t ®éng ®iÒu hßa vèn nãi riªng cña Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam. 2. Ban hµnh chÝnh s¸ch c«ng khai vµ cô thÓ vÒ kÕ ho¹ch còng nh­ ph­¬ng thøc ®iÒu hßa vèn Tuy c¬ chÕ ®iÒu hßa vèn ®· ®­îc quy ®Þnh trong quy chÕ tµi chÝnh do Bé tµi chÝnh còng nh­ Tæng c«ng ty ban hµnh, song nh÷ng quy ®Þnh nµy cßn chung chung vµ qu¸ s¬ sµi. Trong ®ã kh«ng quy ®Þnh râ quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c ®èi t­îng trong c«ng t¸c ®iÒu hßa vèn. V× vËy, ho¹t ®éng ®iÒu hoµ vèn cßn mang n¨ng tÝnh chñ quan, kÐm hiÖu qu¶. §«i khi t×nh tr¹ng tiªu cùc x¶y ra nh­ nh÷ng c«ng ty biÕt “­u ¸i”, “khÐo chiÒu” th× kh«ng bÞ rót vèn hoÆc ®­îc t¨ng vèn, ng­îc l¹i th× bÞ rót vèn, dÉn ®Õn nh÷ng tr­êng hîp ®iÒu vèn tõ doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i vµ b¶o toµn ®­îc vèn sang doanh nghiÖp thua lç, mÊt vèn,...Do vËy, t×nh tr¹ng quan liªu cöa quyÒn lµ kh«ng tr¸nh khái, c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn muèn cã vèn ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh Ýt nhiÒu ph¶i “ lÔ l¹t” th× míi ®­îc xem xÐt vµ “lÔ’ cµng nÆng th× cµng cã c¬ héi ®­îc phª chuÈn. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn, Tæng c«ng ty GiÊy cÇn xem xÐt nh÷ng biÖn ph¸p sau: - Ph¶i cã kÕ ho¹ch ®iÒu hßa vèn mét c¸ch c«ng khai vµ cô thÓ. ChÝnh s¸ch ®iÒu chØnh c¬ chÕ ®iÒu hßa vèn ph¶i ®­îc quy ®Þnh cô thÓ trong ®iÒu lÖ cña Tæng c«ng ty. - Thùc hiÖn ®iÒu hßa vèn ph¶i cã kÕ ho¹ch cô thÓ, t¹o sù chñ ®éng s¾p xÕp l¹i ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cho c¸c ®¬n vÞ thuéc diÖn ®iÒu chØnh. Cã nh­ vËy ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ nµy míi ®­îc duy tr×, æn ®Þnh. - §iÒu hßa vèn ph¶i thùc hiÖn trªn nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh, ®ã lµ nguyªn t¾c hiÖu qu¶ cña viÖc ®iÒu hßa vèn, nguyªn t¾c hîp lý gi÷a lîi Ých chung cña Tæng c«ng ty víi lîi Ých côc bé cña c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn. - Trong ho¹t ®éng ®iÒu hßa vèn, nªn h¹n chÕ viÖc ghi t¨ng, gi¶m vèn mµ nªn ¸p dông phæ biÕn ph­¬ng thøc vay tr¶ trùc tiÕp ( khi ch­a cã c«ng ty tµi chÝnh ngµnh ). DÜ nhiªn, l·i suÊt nµy cÇn ®­îc quy ®Þnh mét c¸ch hîp lý, t¹o søc hót tèi ®a cho ho¹t ®éng tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty. 3. §Çu t­ vµo c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn kinh doanh cã hiÖu qu¶, tr¸nh l·ng phÝ ®ång vèn, mÆt kh¸c b¶o ®¶m sù ph¸t triÓn ®ång ®Òu gi÷a c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, víi sù ®iÒu tiÕt tù nhiªn, vèn ®­îc ®­a tíi n¬i thùc sù cÇn vµ cã thÓ sö dông nã mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. §iÒu nµy t¹o nªn sù c©n ®èi hîp lý gi÷a cung vµ cÇu vÒ vèn, ®éng thêi x¸c ®Þnh møc chi phÝ chung cho thÞ tr­êng. Tuy nhiªn, trong c¸c Tæng c«ng ty, c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cã mèi quan hÖ g¾n bã víi nhau vµ víi Tæng c«ng ty vÒ mÆt qu¶n lý tµi chÝnh. Tæng c«ng ty víi chøc n¨ng tµi chÝnh cña m×nh, nhËn vèn nhµ n­íc giao råi giao l¹i cho c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn hoÆc sö dông quü cña m×nh ®Ó ®Çu t­ cho c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn kinh doanh. NÕu Tæng c«ng ty cã quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n th× sù t¸c ®éng cña Tæng c«ng ty sÏ mang l¹i hiÖu qu¶, b»ng kh«ng sÏ lµ mét sù l·ng phÝ gÊp ®«i ®ång vèn ®ang rÊt cÇn thiÕt ®Ó më réng kh¶ n¨ng s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty. MÆc dï v©y, viÖc ph©n phèi, ®iÒu hoµ vèn ë Tæng c«ng ty kh«ng ph¶i khi nµo còng ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cÇn thiÕt. Thùc tÕ, trong Tæng c«ng ty cã nh÷ng doanh nghiÖp cã vèn lín, n¨ng suÊt thÊp, lîi nhuËn kÐm vµ ng­îc l¹i, mét sè c«ng ty cã quy m« vèn nhá nh­ng rÊt hiÖu qu¶. Nh­ vËy lµ vÊn ®Ò ®Çu t­ vèn ch­a hiÖu qu¶. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy, Tæng c«ng ty cÇn thùc hiÖn ngay c¸c biÖn ph¸p sau: - Xem xÐt cÊp vèn trªn c¬ së tÝnh hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp: Tæng c«ng ty cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ mét c¸ch khoa häc c¸c dù ¸n, ph­¬ng ¸n cÇn vèn cña c¸c ®¬n vÞ. Khi cÊp vèn ph¶i theo dâi hiÖu qu¶ sö dông vèn vµ ®ßi hái nh÷ng cam kÕt sö dông vèn ®óng môc ®Ých vµ hiÖu qu¶. - Gi¶m sè l­îng vµ khèi l­îng c¸c tr­êng hîp cÊp vèn ®Ó cøu c¸c doanh nghiÖp bÞ thua lç qu¸ l©u. C¸c doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶ sÏ kh«ng ®­îc khuyÕn khÝch, phÊn ®Êu ph¸t triÓn khi hä ph¶i “ nu«i ” qu¸ nhiÒu vµ qu¸ l©u c¸c ®¬n vÞ nh­ thÕ nµy. - Tr¸nh tiªu cùc trong viÖc xem xÐt cÊp vèn: doanh nghiÖp “lÔ nÆng” th× ®­îc cÊp vµ ng­îc l¹i. Song song víi viÖc cè g¾ng ®Çu t­ cho c¸c doanh nghiÖp lín, Tæng c«ng ty còng cÇn quan t©m ®Çu t­ cho c¸c doanh nghiÖp kh¸c, t¹o sù ph¸t triÓn ®ång ®Òu gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong toµn Tæng c«ng ty, v× cã t¹o ®­îc sù ph¸t triÓn ®ång ®Òu t­¬ng ®èi gi÷a c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn, Tæng c«ng ty míi cã thÓ ph¸t triÓn nhanh vµ æn ®Þnh. §©y lµ mét viÖc lµm khã kh¨n víi mét nguån vèn bÞ giíi h¹n. Nh×n chung, tr­íc m¾t Tæng c«ng ty cÇn cã c¸c thay ®æi sau: - Xem xÐt, ®iÒu chØnh l¹i n¨ng lùc chuyªn m«n còng nh­ kh¶ n¨ng qu¶n lý cña bé m¸y ®iÒu hµnh ë c¸c ®¬n vÞ. - §¸nh gi¸ chÝnh x¸c n¨ng lùc, thÕ m¹nh cña tõng ®¬n vÞ thµnh viªn ®Ó cã h­íng s¶n xuÊt kinh doanh hîp lý. - Kiªn quyÕt xo¸ bá c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn thua lç qu¸ l©u. - Quan t©m ®Çu t­ cho c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn cßn ch­a cã hiÖu qu¶ víi sù theo dâi sÝt sao cña Tæng c«ng ty vÒ ph­¬ng h­íng ®Çu t­, c¸ch thøc còng nh­ hiÖu qu¶ ®Çu t­ ®Ó lo¹i bá t×nh tr¹ng bÞ côt vèn. 4. X©y dùng hÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®iÒu hßa vèn Ho¹t ®éng ®iÒu hßa vèn lµ bé quan träng nhÊt cña ho¹t ®éng tµi chÝnh trong c¸c Tæng c«ng ty. Nã b¶o ®¶m ho¹t ®éng ®Çu t­ cho s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶, gi¶i quyÕt tèt nhÊt nhu cÇu cho vay còng nh­ sö dông vèn trong néi bé Tæng c«ng ty. ë Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam còng vËy, ®iÒu hoµ vèn chiÕm mét m¶ng kh¸ quan träng vµ th­êng xuyªn trong c¸c ho¹t ®«ng tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty. Tuy nhiªn, mét ®iÒu kh«ng hîp lý ë ®©y lµ Tæng c«ng ty kh«ng hÒ tiÕn hµnh theo dâi, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c ®iÒu hßa vèn. Tæng c«ng ty tiÕn hµnh ®iÒu hßa vèn nh­ng míi chØ dõng ë ®ã. Tæng c«ng ty giao tiÒn cho c¸c ®¬n vÞ cÇn nh­ng l¹i kh«ng theo dâi xem hä dïng nã nh­ thÕ nµo th× sím hay muén nã còng kh«ng ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶, thËm chÝ cßn bÞ hôt ®i theo kiÓu “hÕt råi l¹i xin”. §èi víi mçi quyÕt ®Þnh tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty, ®· lµm th× nªn xem xÐt, tÝnh ®Õn hiÖu qu¶ cña nã. Cã nh­ vËy míi kh«ng lµm l·ng phÝ ®ång vèn giíi h¹n cña m×nh. Thùc tÕ hiÖn nay Tæng c«ng ty thËm chÝ cßn ch­a cã nh÷ng ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®iÒu hßa vèn. V× vËy, Tæng c«ng ty nªn ¸p dông nh÷ng ph­¬ng ph¸p sau: - §èi víi viÖc ®iÒu ®éng tµi s¶n: Sau khi quyÕt ®Þnh chuyÓn tµi s¶n tõ doanh nghiÖp nµy sang doanh nghiÖp kia, Tæng c«ng ty ph¶i tiÕn hµnh theo dâi, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông ë c¸c doanh nghiÖp míi b»ng c¸ch so s¸nh n¨ng suÊt, hiÖu qu¶ cña tµi s¶n cè ®Þnh so víi n¨ng suÊt hiÖu qu¶ cña nã khi vÉn cßn ë doanh nghiÖp cò. NÕu m¸y mãc ®ã t¹o ra nhiÒu lîi nhuËn h¬n th× khi ®ã míi cã thÓ kÕt luËn viÖc ®iÒu hßa vèn míi cã hiÖu qu¶. - §èi víi viÖc sö dông c¸c quü tµi chÝnh tËp trung: Tæng c«ng ty nªn huy ®éng tËp trung theo møc quy ®Þnh tõ c¸c quü tµi chÝnh cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn ®Ó h×nh thµnh nªn c¸c quü tµi chÝnh tËp trung cña Tæng c«ng ty. Cã nh­ vËy, Tæng c«ng ty míi ph¸t huy ®­îc vai trß cña viÖc sö dông ph­¬ng thøc trÝch lËp vµ sö dông c¸c quü tµi chÝnh tËp trung trong viÖc hç trî c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn gÆp khã kh¨n. ViÖc sö dông c¸c quü tµi chÝnh hiÖn nay ë c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn trong Tæng c«ng ty GiÊy chñ yÕu lµ cho c«ng t¸c khen th­ëng, phóc lîi. Nh­ vËy, viÖc sö dông quü ®Ó më réng ®Çu t­ ph¸t triÓn ch­a ®­îc coi träng. Do ®ã, viÖc huy ®éng tËp trung c¸c quü tµi chÝnh vÒ Tæng c«ng ty cµng trë nªn cÇn thiÕt h¬n, gióp Tæng c«ng ty cã kÕ ho¹ch sö dông c¸c quü tµi chÝnh mét c¸ch hîp lý, chó träng ®Çu t­ cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ vµ cã nhu cÇu më réng s¶n xuÊt kinh doanh. - §èi víi nguån vèn vay lu©n chuyÓn néi bé: Gièng nh­ ®èi víi tµi s¶n cè ®Þnh, Tæng c«ng ty còng cÇn ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña ®¬n vÞ nhËn vèn vay so víi hiÖu qu¶ ë ®¬n vÞ cho vay ®Ó cã quyÕt ®Þnh cho vay ®óng ®èi t­îng. 5. X©y dùng hÖ thèng th«ng tin tµi chÝnh néi bé X©y dùng mét hÖ thèng th«ng tin tµi chÝnh néi bé ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ lµ vÊn ®Ò ®­îc quan t©m hµng ®Çu trong c¸c T§KD lín trªn thÕ giíi. Nã gióp cho c¸c T§KD n¾m ®­îc t×nh tr¹ng c©n ®èi vµ sö dông vèn cña c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn ®Ó cã kÕ ho¹ch ®iÒu hßa vèn. ViÖc theo dâi chØ tiÕn hµnh qua sæ s¸ch nªn Tæng c«ng ty ch­a cã kh¶ n¨ng qu¶n lý sÝt sao thùc tr¹ng tµi chÝnh cña mçi doanh nghiÖp thµnh viªn ë tõng thêi ®iÓm nªn kh«ng cã ®­îc nh÷ng quyÕt ®Þnh tµi chÝnh kÞp thêi, ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®iÒu hßa vèn. HÖ thèng th«ng tin tµi chÝnh nµy cßn gióp cho Tæng c«ng ty n¾m b¾t ®­îc diÔn biÕn vµ xu h­íng thÞ tr­êng s¶n phÈm gióp nhµ qu¶n lý ra quyÕt ®Þnh kinh doanh ®óng ®¾n. Víi nh÷ng lý do trªn, viÖc tæ chøc vµ vËn hµnh mét hÖ thèng th«ng tin tµi chÝnh néi bé lµ ®ßi hái hÕt søc bøc thiÕt. VÒ h×nh thøc tæ chøc, cã thÓ tiÕn hµnh nh­ sau: - ¸p dông c«ng nghÖ m¸y tÝnh vµo qu¶n lý, tr­íc hÕt lµ tæ chøc nèi m¹ng gi÷a v¨n phßng Tæng c«ng ty víi c¸c Phßng Tµi chÝnh - KÕ to¸n cña c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn. Nhê ®ã, Tæng c«ng ty cã thÓ theo dâi liªn tôc kh¶ n¨ng còng nh­ nhu cÇu tµi chÝnh cña c¸c ®¬n vÞ ®Ó cã nh÷ng ®iÒu chØnh kÞp thêi. - Båi d­ìng kiÕn thøc vÒ nghiÖp vô tµi chÝnh còng nh­ kh¶ n¨ng vËn hµnh c¸c m¸y mãc bæ trî cho ®éi ngò c¸n bé nh©n viªn tµi chÝnh. 6. KÕt hîp sù qu¶n lý, ®iÒu tiÕt vÒ vèn cña Tæng c«ng ty víi viÖc ®Èy m¹nh ph©n cÊp qu¶n lý vèn vµ tù chñ tµi chÝnh ®èi víi c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn Theo ®iÒu lÖ mÉu vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c¸c Tæng c«ng ty nhµ n­íc th× Tæng c«ng ty nhµ n­íc lµ ®èi t­îng ®­îc nhµ n­íc giao vèn, ®Êt vµ c¸c nguån lùc kh¸c ®Ó qu¶n lý vµ sö dông thèng nhÊt trong toµn Tæng c«ng ty. Trªn c¬ së ®ã, Tæng c«ng ty cã tr¸ch nhiÖm giao l¹i cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh, thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ nhiÖm vô do Nhµ n­íc giao. Trong qu¸ tr×nh ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, lu«n lu«n xuÊt hiÖn nh÷ng yªu cÇu ph¶i bè trÝ, s¾p xÕp, ®iÒu chØnh l¹i tiÒn vèn, lao ®éng, m¸y mãc,... gi÷a c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn trong Tæng c«ng ty cho phï hîp víi yªu cÇu cña tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ. V× vËy, Tæng c«ng ty ph¶i tiÕn hµnh ®iÒu hßa vèn. Trong qu¸ tr×nh ®iÒu hßa vèn, Tæng c«ng ty bÞ kÑt gi÷a hai vÊn ®Ò: Mét lµ ®Ó qu¸ tr×nh nµy ph¸t huy hiÖu qu¶, Tæng c«ng ty ph¶i t¨ng c­êng qu¶n lý, ®iÒu tiÕt vèn nh»m ®¹t ®­îc møc c©n ®èi vèn hîp lý nhÊt trong néi bé Tæng c«ng ty. Hai lµ Tæng c«ng ty ®ång thêi ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó doanh nghiÖp ®­îc tù chñ trong mäi ho¹t ®éng nh»m ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. Thùc tÕ hiÖn nay ë Tæng c«ng ty, sù qu¶n lý, ®iÒu tiÕt nhiÒu khi qu¸ nÆng nÒ ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn tÝnh chñ ®éng trong qu¶n lý vµ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn. Nãi chÝnh x¸c h¬n, Tæng c«ng ty can thiÖp qu¸ s©u vµo ho¹t ®éng tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn, trong khi ®ã l¹i x¶y ra t×nh tr¹ng bu«ng láng qu¶n lý trong ho¹t ®éng ®iÒu hßa vèn. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy, Tæng c«ng ty GiÊy cÇn gi¶i quyÕt hµi hßa c¸c vÊn ®Ò sau: Thø nhÊt: cÇn theo dâi chÆt chÏ t×nh h×nh tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn vµ cña b¶n th©n Tæng c«ng ty. Thø hai: cÇn theo dâi, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn còng nh­ c«ng t¸c ®iÒu hßa vèn cña Tæng c«ng ty. Thø ba: Tæng c«ng ty cÇn tham gia vèn víi c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn nh»m gãp phÇn n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña Tæng c«ng ty víi c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn. 7. Cæ phÇn hãa mét sè doanh nghiÖp võa vµ nhá cña Tæng c«ng ty Víi nhu cÇu lín vÒ vèn cho chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngµnh giÊy trong thêi gian tíi, ®Ó c«ng t¸c ®iÒu hßa vèn ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ th× Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam cÇn ®a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn. Cæ phÇn hãa lµ b­íc ®i cÇn thiÕt vµ ®óng ®¾n ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ, t¨ng søc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn, thùc hiÖn tèt chñ tr­¬ng huy ®éng vèn tõ mäi nguån cña Tæng c«ng ty, ®ång thêi gi¶m bít g¸nh nÆng trong c«ng t¸c ®iÒu hßa vèn cña Tæng c«ng ty víi c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn. VÒ ®èi t­îng cæ phÇn hãa, c¸c c«ng ty h¹ch to¸n ®éc lËp héi ®ñ nh÷ng ®iÒu kiÖn sau th× nªn cæ phÇn hãa: Mét lµ cã quy m« võa vµ nhá. Hai lµ cã ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh hiÖu qu¶. Ba lµ kh«ng thuéc diÖn doanh nghiÖp ph¶i gi÷ 100% vèn së h÷u Nhµ n­íc. 8. X©y dùng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ngµnh c«ng nghiÖp giÊy ViÖt Nam a - Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan Ngµnh c«ng nghiÖp giÊy ViÖt Nam b­íc vµo thiªn niªn kû míi víi nh÷ng vËn héi míi cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc. Ngµnh giÊy ViÖt Nam ®øng tr­íc c¬ héi t¨ng tr­ëng vÒ quy m« s¶n l­îng vµ n©ng cao søc c¹nh tranh ®Ó hßa nhËp vµo ngµnh giÊy khu vùc. Ngoµi nh÷ng th¸ch thøc lín vÒ vèn ®Çu t­ cÇn ®­îc th¸o gì, ngµnh giÊy ViÖt Nam ®ang ®øng tr­íc nh÷ng th¸ch thøc nan gi¶i vÒ sù bÊt cËp cña nguån nh©n lùc. Trong nh÷ng n¨m 1960, ®éi ngò lao ®éng ngµnh giÊy ®«ng ®¶o, ®­îc ®µo t¹o cã hÖ thèng ë c¸c tr­êng, líp trong vµ ngoµi n­íc vµ hiÖn nay ®· trë thµnh c¸n bé qu¶n lý, chuyªn gia kinh tÕ kü thuËt, thî ®Çu ®µn ë c¸c ®¬n vÞ trong toµn ngµnh. Nh­ng lùc l­îng lao ®éng chñ lùc nµy ®ang ngµy cµng mai mét, mét sè ®· h­u trÝ. Mét sè nhµ m¸y ®ang l©m vµo t×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi vÒ c¬ cÊu ngµnh nghÒ, thiÕu hôt lao ®éng chuyªn ngµnh trÇm träng. §éi ngò lao ®éng ngµnh giÊy ngµy cµng giµ ®i theo n¨m th¸ng vµ hÉng hôt líp ng­êi thay thÕ. Theo b¸o c¸o thèng kª n¨m 1996, c¬ cÊu ®é tuæi trªn 40 tuæi chiÕm tû rÊt cao trong ®éi ngò lao ®éng toµn ngµnh. V× vËy, ngµnh c«ng nghiÖp giÊy ®øng tr­íc ®ßi hái cÊp b¸ch ph¶i nhanh chãng x©y dùng ®éi ngò lao ®éng v÷ng m¹nh, ®ñ søc gi¶i quyÕt nh÷ng môc tiªu chiÕn l­îc cña quy ho¹ch ph¸t triÓn. Muèn vËy ph¶i cñng cè vµ n©ng cao n¨ng lùc hoµn thµnh nhiÖm vô cña lùc l­îng lao ®éng hiÖn cã. §ã lµ ®ßi hái kh¸ch quan cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, mét chØ tiªu th¸ch thøc hÕt søc ngÆt nghÌo. Th¸ch thøc ®ã chØ cã thÓ v­ît qua nÕu ®­îc sù quan t©m thÝch ®¸ng cña Nhµ n­íc, sù ñng hé tÝch cùc cña c¸c c¬ quan h÷u quan vµ khi ®ã ®µo t¹o ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ph¶i trë thµnh quèc s¸ch trong ph¹m vi quèc gia vµ trong toµn ngµnh. Tõ ®ã h×nh thµnh mét hÖ thèng chÝnh s¸ch ®µo t¹o phï hîp, tËp trung ®­îc sù phèi hîp cã hiÖu qu¶ cña c¸c ngµnh liªn quan, c¸c ®¬n vÞ ®µo t¹o vµ sö dông. b - Cñng cè vµ hoµn thiÖn chÝnh s¸ch ®µo t¹o ph¸t triÓn nguån nh©n lùc §µo t¹o c¸n bé ®¹i häc vµ trªn ®¹i häc Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam cÇn phèi hîp víi c¸c tr­êng ®¹i häc, c¸c viÖn nghiªn cøu, c¸c c¬ quan chøc n¨ng trong n­íc vµ ngoµi n­íc ®Ó më réng quy m« mét c¸ch hîp lý, n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o c¸n bé khoa häc kü thuËt, c¸n bé qu¶n lý ®iÒu hµnh c¸c lÜnh vùc, ®Æc biÖt chó träng c«ng t¸c ®µo t¹o chuyªn ngµnh giÊy, kÕt hîp ®µo t¹o míi víi ®µo t¹o l¹i, ®a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc ®µo t¹o. §µo t¹o c¸n bé trung cÊp vµ c«ng nh©n kü thuËt Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam phèi hîp víi c¸c tr­êng trung häc chuyªn nghiÖp vµ c¸c tr­êng d¹y nghÒ cña Bé c«ng nghiÖp, ®Æc biÖt lµ c¸c tr­êng chuyªn ngµnh giÊy, më réng c¸c h×nh thøc ®µo t¹o tËp trung, ®µo t¹o t¹i chç, ®µo t¹o bæ tóc tay nghÒ,.... x©y dùng ®éi ngò c¸n bé giái, c«ng nh©n lµnh nghÒ, n©ng cao hiÖu qu¶ ®µo t¹o, s¶n xuÊt nhiÒu s¶n phÈm míi ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch tæng thÓ thu hót vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc X©y dùng chÝnh s¸ch tæng thÓ thu hót vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc h­íng tíi môc tiªu g¾n kÕt s¶n xuÊt vµ ®µo t¹o, ®µo t¹o vµ s¶n xuÊt, ®µo t¹o vµ ®Çu t­, t¨ng kh¶ n¨ng thu hót lao ®éng vµo c¸c tr­êng d¹y nghÒ, trung häc vµ ®¹i häc chuyªn ngµnh; cñng cè vµ khuyÕn khÝch ®éi ngò lao ®éng hiÖn nay yªn t©m c«ng t¸c, phÊn ®Êu n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô ®Ó hoµn thµnh tèt nhiÖm vô ®­îc giao. 9. Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu c«ng tr×nh ®Ó huy ®éng vèn Trong nh÷ng n¨m tíi, ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu cho ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n, ­íc tÝnh Tæng c«ng ty cÇn sè vèn ®Çu t­ nh­ sau: - Vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n: Tæng sè vèn ®Çu t­ XDCB ®Õn n¨m 2010 ­íc tÝnh lµ 2591 triÖu USD - Nguån vèn: Nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n: ­íc tÝnh tæng sè nguån vèn KHCB t¸i ®Çu t­ giai ®o¹n 1997 - 2010 kho¶ng 2610 tû ®ång( t­¬ng ®­¬ng 210 triÖu USD ). Sè vèn cßn ph¶i huy ®éng thªm lµ 2400 triÖu USD. V× vËy ph¶i t×m kiÕm c¸c nguån kh¸c ®Ó thùc hiÖn quy ho¹ch ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh. Dù tÝnh: + Vay vèn ­u ®·i XDCB cña Nhµ n­íc 500 triÖu USD. + Vay vèn ­u ®·i ®Çu t­ dµi h¹n cña c¸c tæ chøc tÝn dông quèc tÕ 500 triÖu USD. + Kªu gäi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi thùc hiÖn c¸c dù ¸n x©y dùng nhµ m¸y míi theo ph­¬ng thøc liªn doanh hoÆc ®Çu t­ trùc tiÕp víi sè vèn lµ 1400 triÖu USD. ViÖc ®Çu t­ hµng n¨m mét l­îng vèn lín nh­ vËy sÏ g©y ra kh«ng Ýt khã kh¨n cho Tæng c«ng ty GiÊy trong c«ng t¸c huy ®éng vèn, vµ do ®ã ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®iÒu hßa vèn. §Ó ®¶m b¶o huy ®éng ®ñ vèn cho môc tiªu ®Çu t­ ph¸t triÓn, theo em viÖc huy ®éng vèn b»ng tr¸i phiÕu c«ng tr×nh lµ mét kh¶ n¨ng rÊt lín mµ Tæng c«ng ty GiÊy nªn tiÕn hµnh v× nh÷ng lý do sau: Thø nhÊt: Tæng c«ng ty dï míi thµnh lËp n¨m 1995 vµ ®· ®i vµo ho¹t ®éng nh­ng cã nÒn mãng v÷ng ch¾c lµ c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn ®· thµnh lËp tõ tr­íc víi thêi gian t­¬ng ®èi dµi. Quy m« nh©n sù kh¸ lín, thu nhËp b×nh qu©n cña CBCNV trong toµn Tæng c«ng ty ngµy cµng ®­îc n©ng cao. V× vËy, kh¶ n¨ng thu hót vèn nhµn rçi cña CBCNV còng nh­ cña c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn lµm ¨n cã hiÖu qu¶ lµ rÊt cao. Thø hai: l­îng tiÒn nhµn rçi trong d©n c­ lµ rÊt lín. Theo ­íc tÝnh hiÖn nay, l­îng tiÒn nhµn rçi trong d©n c­ lµ kho¶ng 60000 tû ®ång vËy mµ chØ 7% ®­îc göi d­íi h×nh thøc tiÕt kiÖm, cßn l¹i l¹i lµ mua vµng, ngo¹i tÖ, ®Êt ®ai vµ gi÷ tiÒn mÆt (10%). Trong khi ®ã, nÒn kinh tÕ nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp nãi riªng l¹i thiÕu vèn gay g¾t, vµ ®ã còng kh«ng ph¶i lµ ngo¹i lÖ víi c¸c Tæng c«ng ty nhµ n­íc. NÕu cã thÓ huy ®éng mét phÇn nguån tiÒn nµy d­íi h×nh thøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu c«ng tr×nh th× sÏ gi¶i quyÕt ®­îc ®¸ng kÓ nhu cÇu vÒ vèn cña Tæng c«ng ty. Thø ba: Khi nÒn kinh tÕ ®i vµo æn ®Þnh, niÒm tin cña c¸c nhµ ®Çu t­ vµ cña d©n chóng t¨ng lªn, khi ®ã c¸c ®èi t­îng nµy rÊt cÇn n¬i ®Çu t­ vèn trung vµ dµi h¹n cã kh¶ n¨ng sinh lêi cao. §èi víi hä, chøng kho¸n cña c¸c Tæng c«ng ty ®­îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh 90/TTg vµ QuyÕt ®Þnh 91/TTg cã ®é an toµn cao, ®é rñi ro chØ nhØnh h¬n rñi ro cña tr¸i phiÕu kho b¹c nh­ng kh¶ n¨ng sinh lîi l¹i rÊt cao, do hÇu hÕt c¸c Tæng c«ng ty nµy ®Òu n¾m gi÷ nh÷ng huyÕt m¹ch chÝnh cña nÒn kinh tÕ. Thø t­: cïng víi ®µ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, cña tù do hãa vµ toµn cÇu hãa th­¬ng m¹i, nguån vèn n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam ngµy cµng nhiÒu vµ kh¶ n¨ng thu hót ®­îc mét l­îng vèn lín tõ nguån nµy lµ kh¸ thùc tÕ. Tuy nhiªn, ®Ó lµm ®­îc viÖc nµy ®ßi hái Tæng c«ng ty GiÊy ph¶i x©y dùng ®­îc mét chiÕn l­îc hoµn chØnh ®èi víi viÖc huy ®éng vèn b»ng tr¸i phiÕu, n¾m b¾t ®­îc h­íng ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng, ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p cô thÓ vµ thÝch øng víi tõng giai ®o¹n. Trong chiÕn l­îc huy ®éng vèn b»ng viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu c«ng tr×nh, Tæng c«ng ty GiÊy cÇn ph¶i ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu: ¨ Ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc sè vèn cÇn huy ®éng tõ viÖc ph¸t hµnh lµ bao nhiªu, chiÕm tû träng nh­ thÕ nµo trong tæng sè vèn ®Çu t­. ViÖc x¸c ®Þnh tû träng vèn vay b»ng tr¸i phiÕu lµ rÊt quan träng. Tr¸i phiÕu lµ c«ng cô huy ®éng vèn dµi h¹n, do vËy ®é rñi ro cña tr¸i phiÕu lín h¬n rÊt nhiÒu so víi ®é rñi ro cña c¸c c«ng cô tµi chÝnh ng¾n h¹n kh¸c ( do chÞu ¶nh h­ëng cña nhiÒu yÕu tè nh­ rñi ro thÞ tr­êng, rñi ro kinh doanh,...). V× vËy, l·i suÊt tr¸i phiÕu ph¶i lín h¬n, ph¶i t­¬ng xøng víi nã th× míi cã ®é hÊp dÉn víi c¸c nhµ ®Çu t­. ViÖc huy ®éng vèn tõ tr¸i phiÕu ph¶i tr¶ mét chi phÝ kh¸ lín vµ chi phÝ nµy tû lÖ thuËn víi thêi gian ®¸o h¹n cña tr¸i phiÕu. Huy ®éng vèn tõ viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu nÕu bÞ l¹m dông sÏ g©y ra nh÷ng kho¶n l·i ph¶i tr¶ hµng n¨m rÊt lín, nÕu kh«ng thanh to¸n kÞp thêi sÏ ph¶i chÞu l·i suÊt cao h¬n vµ lµm ¶nh h­ëng ®Õn uy tÝn cña Tæng c«ng ty. V× vËy, viÖc x¸c ®Þnh ®­îc mét c¬ cÊu tr¸i phiÕu ph¸t hµnh hîp lý lµ rÊt quan träng, võa tháa m·n nhu cÇu vÒ vèn ®Çu t­, võa tr¸nh cho Tæng c«ng ty khái nh÷ng g¸nh nÆng nî do viÖc sö dông qu¸ nhiÒu tr¸i phiÕu kh«ng cÇn thiÕt. ¨ LËp danh s¸ch c¸c c«ng tr×nh cÇn huy ®éng vèn b»ng tr¸i phiÕu v× trªn thùc tÕ kh«ng ph¶i bÊt kú c«ng tr×nh nµo còng nªn tµi trî b»ng tr¸i phiÕu. Mét c«ng tr×nh ®­îc tµi trî b»ng tr¸i phiÕu ph¶i héi ®ñ mét sè ®iÒu kiÖn sau: C«ng tr×nh cã thêi gian x©y dùng vµ hoµn vèn ng¾n: §Ó vèn tõ tr¸i phiÕu c«ng tr×nh ph¸t huy tèi ®a t¸c dông, ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt cho ng­êi ph¸t hµnh th× tr¸i phiÕu ph¶i cã thêi gian ®ñ dµi ®Ó tµi trî cho c«ng tr×nh mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt vµ quan träng lµ thêi gian x©y dùng c«ng tr×nh ph¶i chiÕm mét tû lÖ thÝch hîp so víi thêi gian ®¸o h¹n cña tr¸i phiÕu. Yªu cÇu nµy chñ yÕu xuÊt ph¸t tõ môc ®Ých tr¸nh cho c«ng tr×nh ph¶i thanh to¸n toµn bé gèc vµ l·i tr¸i phiÕu trong khi c«ng tr×nh ®ang x©y dùng dë dang, thu nhËp cña c«ng tr×nh ch­a cã. Khi yªu cÇu nµy ®­îc tháa m·n, tiÒn thanh to¸n cho tr¸i phiÕu ®­îc tÝnh vµo chi phÝ vµ thu nhËp cña dù ¸n. §èi víi c¸c dù ¸n cã thêi gian x©y dùng l©u, thêi gian hoµn vèn dµi, nÕu ph¸t hµnh tr¸i phiÕu cã thÓ kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶ tÝch cùc nh­ dù kiÕn mµ l¹i g©y ra g¸nh nÆng tµi chÝnh cho c«ng tr×nh vµ ph¶i dïng vèn ®Çu t­ cho c«ng tr×nh hoÆc mét phÇn vèn tr¸i phiÕu ®Ó tr¶ nî. C«ng tr×nh cã tÝnh kh¶ thi cao: TÝnh kh¶ thi cña c«ng tr×nh ®ãng vai trß rÊt quan träng. NÕu mét dù ¸n kh«ng hiÖu qu¶, thua lç th× t×nh h×nh cµng trÇm träng khi sö dông nî. Lóc nµy nî kh«ng cßn ®ãng vai trß tÝch cùc lµm ®ßn bÈy tµi chÝnh n÷a mµ sÏ t¸c ®éng ng­îc l¹i lµm thua lç ngµy cµng trÇm träng h¬n. ¨X¸c ®Þnh l·i suÊt tr¸i phiÕu: §èi t­îng chñ yÕu cña tr¸i phiÕu lµ c¸c nhµ ®Çu t­, c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi, c¸c tÇng líp d©n c­ trong vµ ngoµi n­íc. Víi mét thêi gian vµ ®é rñi ro nhÊt ®Þnh, nÕu cã lîi nhuËn hîp lý (cao h¬n c¸c chøng kho¸n cã cïng thêi gian vµ ®é rñi ro), c¸c nhµ ®Çu t­ s½n sµng bá tiÒn mua tr¸i phiÕu cña Tæng c«ng ty. V× vËy, l·i suÊt tr¸i phiÕu ®ãng vai trß thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña viÖc ph¸t hµnh. L·i suÊt tr¸i phiÕu c«ng tr×nh ph¶i b¸m s¸t l·i suÊt tr¸i phiÕu kho b¹c cã cïng thêi h¹n vµ ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh dùa trªn ®é rñi ro cña nhµ ph¸t hµnh vµ tÝnh hiÖu qu¶ cña dù ¸n ®Çu t­. III. Mét sè kiÕn nghÞ víi nhµ n­íc nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thùc hiÖn tèt c¸c gi¶i ph¸p ®Ò ra. 1. Nh÷ng kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c hç trî tµi chÝnh cho c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc HiÖn nay, c«ng t¸c hç trî tµi chÝnh cho c¸c DNNN vÉn cßn nhiÒu vÊn ®Ò ch­a hoµn chØnh. Trong kh©u lËp kÕ ho¹ch, do míi chØ lËp kÕ ho¹ch hç trî tµi chÝnh chung cho doanh nghiÖp, trong ®ã chñ yÕu lµ bæ sung vèn l­u ®éng, trî gi¸ vµ hç trî l·i suÊt tiÒn vay mµ ch­a cã kÕ ho¹ch cho c¸c kho¶n trî cÊp vµ hç trî nguån vèn tr¶ nî. Trong kh©u cÊp ph¸t, viÖc cÊp ph¸t ®Ó hç trî c¸c kho¶n tµi chÝnh cho c¸c DNNN th­êng còng rÊt chËm so víi nhu cÇu thùc tÕ cña c¸c doanh nghiÖp. Trong kh©u quyÕt to¸n th­êng thùc hiÖn chËm so víi yªu cÇu vµ thËm chÝ kh«ng duyÖt mµ chØ c¨n cø trªn b¸o c¸o tµi chÝnh c«ng khai cña doanh nghiÖp. Trong x©y dùng kÕ ho¹ch cÊp vèn cho c¸c DNNN cßn qu¸ nhiÒu c¸c c¬ quan tham gia ( côc qu¶n lý vèn ®Þa ph­¬ng, Bé chñ qu¶n, Tæng c«ng ty xÐt cho c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn, Tæng côc qu¶n lý doanh nghiÖp, Vô ng©n s¸ch Nhµ n­íc). C«ng t¸c lËp vµ kiÓm tra b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¸c DNNN ®­îc thùc hiÖn ch­a nghiªm. Do thiÕu sù kiÓm tra nªn nhiÒu DNNN ®· lËp b¸o c¸o tµi chÝnh kh«ng trung thùc ®Ó xin hç trî tµi chÝnh, do vËy c«ng t¸c hç trî tµi chÝnh ch­a ®¶m b¶o chÝnh x¸c. §Ó t¨ng c­êng h¬n n÷a hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c hç trî tµi chÝnh cho c¸c DNNN, ®Ò nghÞ trªn c¬ së kÕ ho¹ch ng©n s¸ch nhµ n­íc ®· bè trÝ hç trî tµi chÝnh cho c¸c DNNN hµng n¨m, Bé Tµi chÝnh giao cho Tæng côc qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n nhµ n­íc chÞu tr¸ch nhiÖm tæ chøc xÐt duyÖt, ph©n bæ vµ cÊp ph¸t cho c¸c DNNN cã nhu cÇu vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ sù cÊp ph¸t trªn, tr¸nh hiÖn t­îng chång chÐo nh­ hiÖn nay. ViÖc xÐt duyÖt hç trî tµi chÝnh cho c¸c DNNN ph¶i c¨n cø vµo b¸o c¸o tµi chÝnh ®· cã sù kiÓm tra cña c¬ quan qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n nhµ n­íc vµ c¬ quan thuÕ. H¬n n÷a, viÖc bè trÝ kÕ ho¹ch ng©n s¸ch cÇn ph¶i chi tiÕt vµ ®Çy ®ñ c¸c kho¶n hç trî ®· ®­îc quy ®Þnh gåm c¸c kho¶n trî cÊp, trî gi¸, c¸c kho¶n hç trî l·i suÊt tiÒn vay, c¸c kho¶n hç trî tr¶ nî,... 2. KiÓm so¸t chÆt chÏ nguån vèn ng©n s¸ch Hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh lµ ®Ó n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña DNNN trong viÖc sö dông c¸c nguån vèn nh»m ®­a l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt. HiÖn nay, tû lÖ thu sö dông vèn ng©n s¸ch thÊp h¬n møc l·i suÊt cho vay cña ng©n hµng, ®ång thêi nÕu DNNN kinh doanh thua lç th× kh«ng ph¶i nép thu sö dông vèn ng©n s¸ch, do ®ã c¸c DNNN cã thÓ lµm sæ s¸ch kh«ng trung thùc ®Ó trèn vµ chiÕm dông tiÒn nép sö dông vèn ng©n s¸ch. ViÖc n©ng tû lÖ thu vÒ sö dông vèn ng©n s¸ch ngang b»ng víi l·i suÊt cho vay vèn trªn thÞ tr­êng lµ ®Ó n©ng cao tr¸ch nhiÖm sö dông vèn ng©n s¸ch cña c¸c DNNN, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®iÒu hßa vèn cña c¸c Tæng c«ng ty Nhµ n­íc vµ ®­a l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao cho toµn x· héi. 3. KiÕn nghÞ phôc vô ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam ChÝnh s¸ch ®Çu t­ ph¸t triÓn GiÊy lµ mÆt hµng ®Æc biÖt mang tÝnh chÊt x· héi. VÒ mÆt quèc s¸ch, Nhµ n­íc cÇn x¸c ®Þnh c«ng nghiÖp giÊy lµ mét trong nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp c¬ b¶n quan träng. Do ®ã, Nhµ n­íc cÇn thùc hiÖn chÝnh s¸ch ­u tiªn ®Çu t­ cho ngµnh giÊy nh­ sau: - Cho vay vèn ODA ®Çu t­ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ vïng nguyªn liÖu giÊy. - Cho vay vèn ®Çu t­ tÝn dông dµi h¹n trong n­íc víi møc l·i suÊt thÊp. - Nh÷ng dù ¸n lín (trªn 50 triÖu USD) ®­îc Nhµ n­íc ghi vµo c«ng tr×nh träng ®iÓm quèc gia. ChÝnh s¸ch nguyªn liÖu ChÝnh phñ sím phª duyÖt quy ho¹ch tæng thÓ vïng nguyªn liÖu giÊy vµ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vïng nguyªn liÖu giÊy lµm c¬ së ph¸t triÓn c¸c vïng nguyªn liÖu. KhuyÕn khÝch n­íc ngoµi ®Çu t­ trång rõng nguyªn liÖu giÊy víi chÝnh s¸ch ­u ®·i, nh­ gi¸ thuª ®Êt thÊp, chu kú khai th¸c c©y lÇn thø nhÊt kh«ng ph¶i nép thuÕ,... Cho phÐp ngµnh giÊy ®­îc ®Çu t­ qua gi¸ b¸n s¶n phÈm, kho¶ng 5% nÕu cã l·i ®Ó cã thªm vèn trång rõng ph¸t triÓn nguån nguyªn liÖu giÊy. ChÝnh s¸ch tµi chÝnh, chÝnh s¸ch thuÕ. Cho phÐp ngµnh giÊy gi÷ l¹i l·i tr­íc thuÕ ®Ó ®Çu t­. T¹m thêi tõ nay ®Õn n¨m 2006, Nhµ n­íc kh«ng thu thuÕ doanh thu ®èi víi c¸c s¶n phÈm giÊy. ChÝnh phñ giao nhiÖm vô cho Bé tµi chÝnh b¶o l·nh ngµnh giÊy vay vèn n­íc ngoµi ®Ó ®Çu t­ cho c¸c dù ¸n ®· ®­îc ChÝnh phñ phª duyÖt. Kh«ng phô thu tiÒn ®iÖn ®èi víi ngµnh giÊy. ChÝnh s¸ch b¶o hé Nhµ n­íc tiÕp tôc duy tr× thuÕ nhËp khÈu ®èi víi mÆt hµng giÊy in, giÊy in b¸o, giÊy viÕt vµ h¹n chÕ nhËp khÈu c¸c mÆt hµng nµy cho ®Õn n¨m 2006 ®Ó ngµnh giÊy cã thêi gian ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ, thiÕt bÞ,... tiÕn tíi tham gia AFTA. ChÝnh s¸ch khoa häc c«ng nghÖ vµ ®µo t¹o Nhµ n­íc t¨ng vèn ho¹t ®éng khoa häc c«ng nghÖ vµ thay ®æi c¬ chÕ qu¶n lý sö dông nguån vèn ®èi víi ngµnh giÊy theo h­íng chuyÓn vÒ ngµnh qu¶n lý. Doanh nghiÖp ngµnh giÊy ®­îc trÝch 2-5% doanh thu ®Ó ®Çu t­ nghiªn cøu khoa häc c«ng nghÖ. Nhµ n­íc ­u tiªn ph©n phèi nguån tµi trî cña n­íc ngoµi ®Ó ®µo t¹o vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ ngµnh giÊy. Nhµ n­íc tiÕp tôc cö ®i ®µo t¹o ë n­íc ngoµi, t¨ng suÊt häc bæng ®µo t¹o hµng n¨m ®èi víi c¸c kü s­ vµ c«ng nh©n kü thuËt ngµnh giÊy. KÕt luËn §­îc thµnh lËp tõ n¨m 1995 víi nßng cèt lµ c¸c doanh nghiÖp riªng rÏ, mäi thø ®èi víi Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam cßn rÊt míi mÎ. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, Tæng c«ng ty GiÊy ®· gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n. MÆc dï vËy, nhê cã chñ tr­¬ng ®óng ®¾n, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn hîp lý, Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam ®· biÕt v­ît qu¸ khã kh¨n, v­¬n lªn trë thµnh mét trong nh÷ng Tæng c«ng ty hµng ®Çu cña ViÖt Nam, lµm lîi cho Nhµ n­íc hµng n¨m hµng chôc tû ®ång, gãp phÇn tÝch cùc vµo sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc. Tuy nhiªn, ngµnh giÊy ngµy nay ®· b­íc tíi “ng­ìng” cña chÝnh m×nh, ®øng tr­íc nguy c¬ tôt hËu ngµy cµng xa so víi khu vùc vµ thÕ giíi, ph¶i ®èi mÆt víi thùc tr¹ng yÕu kÐm, gai gãc ®Ó tån t¹i hay kh«ng tån t¹i: ®ã lµ søc m¹nh c¹nh tranh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, ®Æc biÖt khi ViÖt Nam gia nhËp AFTA. V× vËy, Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam ph¶i kh«ng ngõng nç lùc ®æi míi toµn diÖn ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn, ®Æc biÖt chó träng c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh, trong ®ã cã c«ng t¸c ®iÒu hßa vèn. §Ó ®¹t ®­îc ®iÒu nµy ®ßi hái ph¶i cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a Tæng c«ng ty GiÊy vµ c¸c Bé, ngµnh liªn quan mµ tr­íc hÕt lµ c¸c vÊn ®Ò vÒ chÝnh s¸ch tµi chÝnh. Trong qu¸ tr×nh thùc tËp tèt nghiÖp, nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò, em ®· chän cho m×nh mét ®Ò tµi nghiªn cøu, ®ã lµ c¬ chÕ ®iÒu hßa vèn ë Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam, víi hy väng r»ng qua ®ã sÏ gióp em bæ sung, hoµn thiÖn thªm c¸c kiÕn thøc ®· häc ë tr­êng. MÆc dï ®· rÊt cè g¾ng, song do sù h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm thùc tÕ nªn trong chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp cña em ch¾c ch¾n sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Mét lÇn n÷a, em rÊt mong nhËn ®­îc sù gãp ý, sù chØ b¶o quý gi¸ cña c¸c thÇy, c« trong viÖc hoµn thiÖn chuyªn ®Ò nµy. Cuèi cïng, em xin bµy tá lßng biÕt ¬n ch©n thµnh ®Õn c« gi¸o NguyÔn ThÞ BÊt vµ c¸c c«, chó ë Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam ®· gióp ®ì em hoµn thµnh chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nµy. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Kinh tÕ häc David Begg, NXB Thèng kª - 1994 2. Kinh tÕ häc Paul Samuelson, NXB ChÝnh trÞ quèc gia - 1998 3. Thµnh lËp vµ qu¶n lý c¸c TËp ®oµn kinh doanh ë ViÖt Nam NguyÔn §×nh Phan, NXB ChÝnh trÞ quèc gia - 1994 4. Gi¸o tr×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp Vò Duy Hµo - §µm V¨n HuÖ, NXB Thèng kª - 1998 5. Quy chÕ tµi chÝnh mÉu cña c¸c Tæng c«ng ty Nhµ n­íc 6. Quy chÕ tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam 7. B¸o c¸o Tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam n¨m 1998, 1999, 2000 8. KÕ ho¹ch ph¸t triÓn ®Õn n¨m 2010 Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam 9. LuËn v¨n tèt nghiÖp 10. T¹p chÝ tµi chÝnh 11. T¹p chÝ Th«ng tin tµi chÝnh. 12. T¹p chÝ Kinh tÕ ph¸t triÓn, §Çu t­,..