Chuyên đề Mở rộng cho vay tiêu dùng tại ngân hàng thương mại cổ phần Hàng Hải – chi nhánh Long Biên

hương thức được đề cập trong Phương án vay vốn và khả năng trả nợ của Khách hàng vay; - Xác định hiệu quả của Phương án vay vốn trả nợ của khách hàng với Maritime Bank khi cho vay - Tính toán, đánh giá lại thu nhập, các nguồn trả nợ của Khách hàng đối với vốn vay tại Maritime Bank và cho các nghĩa vụ tài chính khách trong thời gian cho vay. - Xác định các biện pháp quản lý của Maritime Bank đối với nguồn trả nợ bằng tiền của khách hàng; dự báo các rủi ro và biện pháp xử lý rủi ro xảy ra; - Xác định mức cho vay; loại tiền cho vay; lãi suất cho vay; phí cho vay, thời hạn cho vay; phương án trả nợ gốc va lãi; thời gian ân hạn, hình thức bảo đảm, giá trị tài sản bảo đảm tiền vay theo Quy chế cho vay hiện hành và Quy định về bảo đảm tiền vay của Maritime Bank; 2.2.1.4. Thẩm định biện pháp bảo đảm tiền vay - Nội dung thẩm định về biện pháp bảo đảm tiền vay: + Biện pháp bảo đảm tiền vay, tính hợp pháp, hợp lệ của biện pháp bảo đảm; + Số lượng, chất lượng, ký mã hiệu, tình trạng, vị trí của tài sản; + Quyền của Khách hàng đối với tài sản; + Giá trị định giá của tài sản bảo đảm tiền vay, mức cho vay so với giá trị tài sản bảo đảm; + Thủ tục bảo đảm tiền vay; + Khả năng và biện pháp quản lý tài sản bảo đảm tiền vay của Maritime Bank; + Các vấn đề khác về bảo đảm tiền vay. 2.2.1.5. Báo cáo kết quả thẩm định và kiểm tra quyết định khoản vay - Cán bộ tín dụng thực hiện thẩm định tình hình Khách hàng, Phương án vay vốn trả nợ, bảo đảm tiền vay của Khách hàng, dự báo khả năng rủi ro, sự phù hợp với Chính sách tín dụng của Maritime Bank - Cán bộ tín dụng lập “ Tờ trình tín dụng cá nhân” theo mẫu của Maritime Bank ban hành: + Đánh giá chất lượng số liệu của Khách hàng đã cung cấp + Xếp hạng khách hàng + Đề xuất việc cho vay hoặc không cho vay. - Thời hạn hoàn thành “ Tờ trình tín dụng cá nhân”: + Không quá 02 ngày làm việc đối với Khách hàng đã quan hệ tín dụng thường xuyên hoặc lần vay cuối tại Đơn vị kinh doanh Maritime Bank không quá 06 tháng + Không quá 3 ngày làm việc đối với Khách hàng còn lại - Trưởng phòng/ Tổ trưởng tín dụng trình lãnh đạo Đơn vị kinh doanh Maritime Bank quyết định sau khi: + Kiểm tra lại “Tờ trình Tín dụng cá nhân”, yêu cầu Cán bộ tín dụng thẩm định bổ sung hoặc giải trình các nội dung cần làm rõ liên quan đến khoản vay; + Đối chiếu với các chính sách, quy định về cho vay của Maritime Bank; + Đề xuất ý kiến cho vay hoặc không cho vay, điều kiện bổ sung để trình lãnh đạo Đơn vị kinh doanh Maritime Bank. Khi đề xuất không cho vay phải nêu rõ căn cứ. 2.2.1.6. Hoàn tất thủ tục cho vay - Sau khi có quyết định cho vay hoặc phê duyệt khoản vay, Cán bộ tín dụng hoàn tất các thủ tục cho vay theo quy định của Maritime Bank. - Cán bộ tín dụng soạn thảo và trình Trưởng phòng/ Tổ trưởng tín dụng để ký kiểm soát và trình lãnh đạo Đơn vị kinh doanh Maritime Bank ký Hợp đồng tín dụng với khách hàng theo yêu cầu và nội dung theo quy chế cho vay hiện hành của Maritime Bank - Cán bộ kiểm soát và hỗ trợ tín dụng khách hàng cá nhân tiếp nhận và kiểm tra bản gốc và các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản bảo đảm tiền vay, bản gốc giấy tờ khác về bảo đảm tiền vay; soạn thảo Hợp đồng bảo đảm tiền vay trình cấp có thẩm quyền ký với Khách hàng; công chứng hợp đồng bảo đảm tiền vay theo quy định. -Sau khi ký hợp đồng tín dụng và hợp đồng bảo đảm tiền vay, cán bộ kiểm soát và hỗ trợ tín dụng KHCN thực hiện đăng ký giao dịch bảo đảm theo quy định. - Cán bộ kiểm soát và hỗ trợ tín dụng bàn giao và nhập quỹ tài sản bảo đảm tiền vay. 2.2.1.7. Giải ngân khoản vay - Trách nhiệm của cán bộ kiểm soát và hỗ trợ tín dụng KHCN + Hướng dẫn KH lập và ký khế ước nhận nợ + Thực hiện đối chiếu mục đích sử dụng vốn vay trên hồ sơ KH cung cấp, hợp đồng tín dụng, giấy nhận nợ trình Trưởng phòng/ Tổ trưởng tín dụng ký duyệt. + Nhập số liệu, thông tin khoản vay vào Phân hệ tín dụng theo quy định. + Chuyển Hợp đồng tín dụng, giấy nhận nợ và chứng từ thanh toán đã được ký duyệt cho bộ phận dịch vụ KH để thực hiện giải ngân cho KH. + Phối hợp với phòng dịch vụ KH, phòng tài chính-kế toán thực hiện thu các loại phí liên quan đến khoản vay + Lập sổ theo dõi đối với khoản vay và ghi chép lại các phát sinh trong quá trình thực hiện quản lý khoản vay. 2.2.1.8. Quản lý hồ sơ khoản vay: Trách nhiệm của cán bộ kiểm soát và hỗ trợ tín dụng: - Phối hợp với phòng Dịch vụ Khách hang, phòng Tài chính kế toán thực hiện việc giám sát trong quá trình lưu trữ, bảo quản, nhập, xuất hồ sơ pháp lý khoản vay, giấy tờ pháp lý của tài sản đảm bảo. - Cập nhật hồ sơ khoản vay về các vấn đề phát sinh sau khi giải ngân - Quản lý hồ sơ khoản vay bằng văn bản tại phòng Tín dụng 2.2.1.9. Kiểm tra, giám sát Khách hàng trong việc sử dụng vốn vay - Nội dung kiểm tra, giám sát: + Tình hình sử dụng vốn vay, thu thập và kiểm tra tài liệu chứng minh cho việc sử dụng vốn, đặc biệt trong trường hợp giải ngân bằng tiền mặt; + Tình hình thực hiện các nội dung trong Hợp đồng tín dụng và Hợp đồng bảo đảm tiền vay; + Tình hình phát triển hoạt động kinh doanh của hộ gia đình/ tổ hợp tác/ hộ kinh doanh cá thể; + Tình hình thu nhập của Khách hàng; + Nguồn thu và khả năng trả nợ; + Tình hình tài sản bảo đảm tiền vay; + Vấn đề khác (nếu có). 2.2.1.10. Thu nợ và đối chiếu nợ: trách nhiệm của Cán bộ kiểm soát và hỗ trợ tín dụng KHCN - Theo dõi, đôn đốc việc trả nợ của khách hàng, lập và trình Trưởng phòng tín dụng ký thông báo nhắc nợ đến hạn gửi, gọi điện hoặc nhắn tin cho khách hàng trước mỗi kỳ đến hạn gốc ít nhất 15 ngày làm việc, và trước mỗi kỳ đến hạn lãi 5 ngày. - Thực hiện thu nợ gốc, tính và thu lãi, dự thu lãi cho vay và hạch toán kế toán theo quy định của Maritime Bank; đối chiếu số dư khoản vay với Khách hàng tại thời điểm kết thúc năm tài chính ( ngày 31/12 hàng năm) - Cập nhật vào hồ sơ nghiệp vụ những phát sinh trong việc thu nợ gốc, lãi và phí - Thông báo cho Cán bộ tín dụng, lãnh đạo Phòng và giám đốc đơn vị kinh doanh các dấu hiệu tín dụng bất thường( chậm trả gốc, lãi, phí…) để có những biện pháp xử lý, đôn đốc kịp thời; 2.2.2. Các sản phẩm cho vay tiêu dùng của Maritime Bank Long Biên 2.2.2.1. Bộ sản phẩm cho vay mua bất động sản: Sản phẩm có thể lệ phong phú dành riêng cho từng đối tượng vay: người có thu nhập thấp, trung bình và cao đều có cơ hội vay tiền để mua nhà phù hợp với điều kiện của mình. Đối tượng và điều kiện:  Dành cho các cá nhân có nhu cầu mua nhà là căn hộ chung cư, nhà chia lô và ngôi biệt thự tại Công ty kinh doanh nhà theo các Dự án. Công ty kinh doanh nhà có ký thỏa thuận hợp tác với Maritime Bank. Đặc tính sản phẩm:  Thời hạn vay tối đa 180 tháng Mức cho vay tối đa có thể lên tới 90% giá trị căn hộ Lãi suất cho vay tính trên dư nợ giảm dần theo quy định của Maritime Bank tại thời điểm vay vốn Phương thức trả nợ gốc và lãi linh hoạt Hồ sơ vay vốn:  Bản sao giấy chứng minh nhân dân hoặc Hộ chiếu của CBNV và của vợ hoặc chồng (nếu có) Bản sao hộ khẩu thường trú hoặc tạm trú dai hạn (KT3) của Khách hàng và của vợ hoặc chồng (nếu có) Giấy đăng ký kết hôn (nếu có) Giấy đề nghị vay vốn kiêm phương án trả nợ theo mẫu của Maritime Bank Giấy tờ chứng minh nguồn thu nhập kê khai tại Giấy đề nghị vay vốn kiêm phương án trả nợ Giấy tờ chứng minh mục đích sử dụng vốn (Hợp đồng mua nhà, giấy nộp tiền và các giấy tờ liên quan. 2.2.2.2. Cho vay mua ô tô Sản phẩm cho vay mua ô tô của Maritime Bank đáp ứng tốt nhất nhu cầu sở hữu xe hơi mà khách hàng yêu thích với nhiều tiện ích và sự đơn giản trong thủ tục vay vốn cung cấp đến khách hàng. Đối tượng và điều kiện:  Dành cho các cá nhân có nhu cầu mua xe tại Nhà phân phối có ký Hợp đồng hợp tác với Maritime Bank. Đặc tính sản phẩm:  Thời hạn vay tối đa 48 tháng. Mức cho vay tối đa có thể lên tới 90% giá trị xe mới. Lãi suất cho vay tính trên dư nợ giảm dần theo quy định của Maritime Bank tại thời điểm vay vốn. Phương thức trả nợ gốc và lãi linh hoạt.  Hồ sơ vay vốn:  Bản sao giấy chứng minh nhân dân hoặc Hộ chiếu của CBNV và của vợ hoặc chồng (nếu có) Bản sao hộ khẩu thường trú hoặc tạm trú dai hạn (KT3) của Khách hàng và của vợ hoặc chồng (nếu có) Giấy đề nghị vay vốn kiêm phương án trả nợ theo mẫu của Maritime Bank Giấy tờ chứng minh nguồn thu nhập kê khai tại Giấy đề nghị vay vốn kiêm phương án trả nợ Hợp đồng mua bán xe ôtô, các giấy tờ chứng minh giá trị và nguồn gốc xuất xứ xe ôtô (nếu có) 2.2.2.3. Cho vay du học Được học tập tại một đất nước phát triển với một nền giáo dục tiên tiến sẽ là một trải nghiệm thú vị trong cuộc đời, mở ra một thế giới mới với những cơ hội mới. Tuy nhiên tài chính là vấn đề trở ngại nhất đối với nhiều bạn trẻ. MSB sẽ giúp bạn vượt qua những khó khăn này với sản phẩm “Cho vay du học”. Đối tượng vay vốn : Là cha mẹ đẻ/nuôi, anh chị em ruột/họ, vợ chồng, người đỡ đầu, người giám hộ, họ hàng, người thân, người bảo lãnh của du học sinh. Khách hàng vay không phải là người trực tiếp đi du học. Điều kiện vay vốn : -  Có năng lực pháp lực và năng lực hành vi dân sự -  Có hộ khẩu thường trú hoặc tạm trú dài hạn (KT3) tại Hà Nội -  Có nguồn thu nhập hoặc các nguồn khác đảm bảo trả nợ đúng thời hạn cam kết -  Có tài sản đảm bảo cho khoản vay. Thời hạn cho vay : tối đa 60 tháng. Loại tiền cho vay: Đồng Việt Nam. Maritime Bank thực hiện việc mua bán ngoại tệ để chuyển tiền ra nước ngoài theo yêu cầu chi trả học phí của khách hàng. Lãi suất cho vay: theo lãi suất cho vay do Vietcombank thông báo. Mức cho vay : xác định trên cơ sở chi phí du học dự kiến căn cứ thông báo của phía nước ngoài của toàn bộ thời gian du học nhưng phù hợp trị giá tài sản đảm bảo và phù hợp với khả năng trả nợ vay. Phương thức cho vay: cho vay từng lần hoặc cho vay theo hạn mức tín dụng dự phòng. Phương thức giải ngân: có thể giải ngân trực tiếp, Vietcombank thực hiện chuyển tiền ra nước ngoài trên cơ sở lệnh chuyển tiền của khách hàng vay, phù hợp với nội dung của Hợp đồng Tín dụng; hoặc giải ngân thông qua phát hành thẻ tín dụng. Phương thức trả nợ: Trả hàng tháng, quý…phù hợp với nguồn thu nhập trả nợ của khách hàng. Hồ sơ vay vốn: -  Giấy đề nghị vay vốn kiêm phương án trả nợ theo mẫu của Vietcombank. -  CMND, hộ khẩu/giấy chứng nhận tạm trú dài hạn của khách hàng vay -  Thư tiếp nhận của phía nước ngoài nơi du học sinh đăng ký học -  Giấy thông báo học phí -  Các giấy tờ về tài sản đảm bảo. 2.2.2.4. Cho vay đầu tư chứng khoán - Khách hàng vay vốn đầu tư chứng khoán là các loại chứng khoán niêm yết chính thức trên thị trường chứng khoán tập trung và chứng khoán đấu giá thông qua Công ty chứng khoán, công ty Tài chính có ký hợp đồng với MSB. Đối tượng và điều kiện: Dành cho các nhà đầu tư cá nhân có nhu cầu đầu tư chứng khoán. Chứng khoán là các loại chứng khoán niêm yết chính thức trên thị trường chứng khoán tập trung và chứng khoán đấu giá thông qua Công ty Chứng khoán, Công ty Tài chính có ký Hợp đồng hợp tác với Maritime Bank. Đặc tính sản phẩm:  Thời hạn vay tối đa 12 tháng. Mức cho vay được xác định theo tỷ lệ tương ứng với giá trị chứng khoán đầu tư và kỳ hạn vay vốn đối với từng loại chứng khoán. Lãi suất cho vay theo quy định của Maritime Bank tại thời điểm vay vốn. Phương thức trả lãi định kỳ, trả gốc linh hoạt. Hồ sơ vay vốn:  Bản sao giấy chứng minh nhân dân hoặc Hộ chiếu của Khách hàng và của vợ hoặc chồng (nếu có) Bản sao hộ khẩu thường trú hoặc tạm trú dai hạn (KT3) của Khách hàng và của vợ hoặc chồng (nếu có) Giấy đăng ký kết hôn (nếu có) Giấy đề nghị vay vốn kiêm phương án trả nợ theo mẫu của Maritime Bank Giấy tờ chứng minh nguồn thu nhập kê khai tại Giấy đề nghị vay vốn kiêm phương án trả nợ Giấy tờ chứng minh mục đích sử dụng vốn Hồ sơ tài sản bảo đảm 2.2.2.5. Cho vay cầm cố giấy tờ có giá Gửi tiền tiết kiệm và mua các giấy tờ có giá là một cách đầu tư an toàn và hiệu quả. Tuy nhiên, nhu cầu về vốn có thể phát sinh với bạn bất kỳ lúc nào. Với sản phẩm này của MSB bạn vẫn có được khoản vốn cần thiết mà không phụ thuộc vào thời gian đáo hạn của sổ tiết kiệm hay giấy tờ có giá. Tiện ích: - Mức cho vay phù hợp với loại và tính chất của giấy tờ có giá và tối đa đến 90% giá trị định giá. - Thời gian cho vay phù hợp với thời gian đáo hạn của giấy tờ có giá nhưng tối đa là 12 tháng. - Phương thức trả nợ linh hoạt. - Thời gian thẩm định và quyết định cho vay không quá 2 giờ. Thủ tục và hồ sơ: - Bản sao CMND hoặc giấy tờ có giá trị tương đương của khách hàng vay vốn và chủ sở hữu giấy tờ có giá. - Bản chính giấy tờ có giá và các giấy tờ liên quan khác. - Giấy đề nghị vay vốn theo mẫu của Maritime Bank. Biểu phí: - Quý khách thanh toán cho Maritime Bank các loại phí theo quy định tại biểu phí do Tổng Giám đốc Maritime Bank ban hành. 2.2.2.6. Cho vay tiêu dùng tín chấp Với sản phẩm cho vay tín chấp, các cán bộ công nhân viên có thu nhập ổn định sẽ không cần tài sản đảm bảo mà vẫn có thể tiếp cận được khoản tiền vay từ MSB để đáp ứng những nhu cầu tiêu dùng cho bản thân và gia đình. Đối tượng khách hàng: - Cá nhân mang quốc tịch Việt Nam từ 22 – 60  tuổi -  Đang làm việc tại công ty Nước ngoài, Liên doanh, VPĐD công ty nước ngoài (có ít nhất 5 nhân viên chính thức), các tổ chức nước ngoài, các công ty niêm yết trên sàn Giao dịch chứng khoán Tp.HCM/ Hà Nội, các công ty thuộc tập đoàn Điện lực Việt Nam...được Maritime Bank chấp nhận - Có xác nhận của công ty về thời gian làm việc và mức lương hiện tại - Thời gian làm việc liên tục ít nhất là 01 năm. - Thu nhập ròng tối thiểu 5 triệu đồng. - Có Hộ khẩu thường trú tại các Tỉnh, Thành phố có Sở giao dịch, Chi nhánh hay Phòng giao dịch của MSB, nơi khách hàng giao dịch trực tiếp. - Có điện thoại cố định tại nơi làm việc và nơi ở để liên lạc - Nhận lương qua tài khoản ngân hàng.  Tiện ích: - Vay tối đa lên đến 200 triệu đồng và không quá 10 lần thu nhập ròng hàng tháng tùy theo mức lương mà KHÔNG CẦN THẾ CHẤP TÀI SẢN. - Thời hạn cho vay trả góp: + tối thiểu : 12 tháng + tối đa lên đến 60 tháng  - Phương thức hoàn trả dễ dàng, thuận tiện nhất nợ gốc và lãi trả dần đều hàng tháng - Giải quyết Hồ sơ vay nhanh chóng nhất (02 ngày làm việc kể từ ngày nhận HS đầy đủ) - Lãi suất cho vay rất cạnh tranh tính trên dư nợ ban đầu - Được MSB tặng kèm Bảo hiểm nhân thọ cho KH trong suốt thời gian vay. Hồ sơ đính kèm: - Giấy đề nghị vay vốn kèm xác nhận của công ty (theo mẫu Maritime Bank) -  Bản sao CMND -  Bản sao Hộ Khẩu (nguyên cuốn) -  Bản sao Hợp đồng lao động / Quyết định biên chế -  Hoá đơn điện thoại bàn (nơi đang ở)  tháng gần nhất. -  Sao kê giao dịch tài khoàn lương qua ngân hàng 3 tháng gần nhất 2.2.2.7. Cho vay cán bộ nhân viên Maritime Bank Đối tượng: Cán bộ nhân viên làm việc tại MSB được vay để phục vụ các nhu cầu tiêu dùng cá nhân hoặc gia đình: sửa chữa nhà ở, chi phí khám chữa bệnh, mua sắm đồ gia dụng, chi phí du lịch... và các nhu cầu tiêu dùng khác không trái với quy định của Pháp luật và của MSB. Loại tiền cho vay: Việt Nam đồng (VND) Điều kiện vay vốn - Cán bộ nhân viên đang làm việc tại Maritime Bank; - Có Hợp đồng lao động từ 12 tháng trở lên và thời gian làm việc tối thiểu 06 tháng (đối với Cán bộ quản lý từ cấp Trưởng, Phó phòng trở lên), 12 tháng (đối với Cán bộ nhân viên) tại Maritime Bank; - Cam kết không đơn phương chấm dứt Hợp đồng lao động, không tự ý thôi/ nghỉ việc trong suốt thời gian vay vốn, hoặc cam kết trả hết nợ gốc và lãi trước khi chấm dứt Hợp đồng hoặc thôi/ nghỉ việc; - Người đồng trả nợ (nếu có) phải có trách nhiệm trả thay người vay trong trường hợp CBNV vay vốn không trả hoặc không có khả năng trả nợ gốc và lãi đúng hạn. - Được Lãnh đạo Phòng (Ban) quản lý trực tiếp của CBNV đó xác minh, xác nhận trên Giấy đề nghị vay vốn kiêm phương án trả nợ theo mẫu. Lãnh đạo Phòng (Ban) quản lý trực tiếp xác nhận có trách nhiệm đôn đốc CBNV vay vốn trả nợ đúng hạn và phối hợp thu hồi nợ khi khoản vay bị quá hạn theo yêu cầu của bộ phận cấp tín dụng; - Xếp hạng khách hàng cá nhân từ BB trở lên; - Có nguồn trả nợ thực tế từ lương (là khả năng trả nợ từ lương của Cán bộ nhân viên và của người đồng trả nợ (nếu có) sau khi đã trừ đi chi phí sinh hoạt cũng như các nghĩa vụ trả nợ khác tại thời điểm vay vốn); Thời hạn vay : tối đa 48 tháng, nhưng không vượt quá thời gian làm việc còn lại theo Hợp đồng lao động đã ký của Cán bộ, nhân viên Maritime Bank Hồ sơ vay vốn - Bản sao giấy chứng minh nhân dân hoặc Hộ chiếu của CBNV và của người đồng trách nhiệm (nếu có); - Giấy đề nghị vay vốn kiêm phương án trả nợ theo mẫu của Maritime Bank. - Bản sao Hợp đồng lao động; - Sao kê lương trong 03 tháng gần nhất 2.2.3. Phân tích thực trạng cho vay tiêu dùng của Maritime Bank Long Biên 2.2.3.1. Doanh số cho vay tiêu dùng tại Maritime Bank Long Biên Cùng với sự tăng trưởng của doanh số cho vay tiêu dùng, các hình thức cho vay theo mục đích đều tăng cao so với năm trước. Trong số đó, cho vay với mục đích mua, sửa chữa nhà có tỷ trọng lớn nhất trong tổng doanh số cho vay tiêu dùng của Maritime Bank Long Biên và có xu hướng tăng trong cơ cấu cho vay tiêu dùng theo mục đích của chi nhánh. Năm 2009, kinh tế Việt Nam có dấu hiệu phục hồi, tỷ trọng cho vay mua nhà, sửa chữa nhà này tăng cao, phản ánh nhu cầu mua nhà đất tăng lên, nhất là vào dịp cuối năm 2009. Cho vay sửa chữa, mua nhà cửa và cho vay mua đất xây nhà ở chiếm tỷ trọng cao vì nhu cầu nhà ở cũng như đất ở của người dân là rất lớn và mỗi khoản vay để mua nhà và đất có giá trị lớn. Chính vì lý do đó mà tốc độ tăng doanh số cho vay mua, sửa chữa nhà cũng tăng nhanh, đặc biệt là vào năm 2009, tốc độ đó lên tới 177,3% so với năm 2008. Bảng 2.3. Doanh số cho vay tiêu dùng theo mục đích Đơn vị: Tỷ đồng Chỉ tiêu 2007 2008 2009 Chênh lệch 2008/2007 Chênh lệch 2009/2008 Số tiền TT(%) Số tiền TT(%) Số tiền TT(%) Tuyệt đối % Tuyệt đối % Tổng doanh số 33,76 100 45,17 100 104,50 100 11,41 33,80 59,33 131,3 Cho vay mua, sửa chữa nhà 20,23 59,92 25,82 57,16 71,59 68,51 5,59 27,63 45,77 177,3 Cho vay mua ô tô 9,23 27,34 10,96 24,26 22,46 21,49 1,73 18,74 11,50 104,9 Cho vay du học 2,30 6,81 5,95 13,17 7,45 7,13 3,65 158,70 1,50 25,21 Cho vay tiêu dùng khác 2,00 5,92 2,44 5,40 3,00 2,87 0,44 22,00 0,56 22,95 Bên cạnh đó, cho vay mua ô tô cũng tăng trưởng khá nhanh. Cho vay mua ô tô là một trong những sản phẩm phát triển nhanh nhất hiện nay của các ngân hàng thương mại, vì cùng với mức sống tăng cao thì nhu cầu mua sắm ô tô của người dân phục vụ việc sinh hoạt và công việc ngày càng cao. Vì thế tốc độ tăng trưởng của hoạt động này ở chi nhánh tăng nhanh, từ doanh số 9,23 tỷ đồng năm 2007 đã tăng lên 10,96 tỷ đồng năm 2008, và đến năm 2009 con số này đã tăng gấp đôi so với năm 2008. Tuy nhiên tỷ trọng cho vay mua ô tô vẫn còn thấp trong tổng doanh số và so với cho vay mua, sửa chữa nhà, chỉ đạt mức trung bình 24% trong cả 3 năm qua. Dư nợ cho vay mua ô tô tăng lên trong tổng dư nợ cho vay tiêu dùng đang là xu hướng chung. Loại hình kinh doanh này tuy khá mới mẻ nhưng đầy hấp dẫn. Đối với cho vay du học, doanh số cho vay chiếm tỷ trọng thấp, chỉ đạt mức trung bình hơn 8% trên tổng doanh số cho vay tiêu dùng cả chi nhánh. Mặc dù doanh số cho vay du học của chi nhánh vẫn tăng lên, tuy nhiên tốc độ tăng chậm và tỷ trọng giảm cho thấy hoạt động cho vay du học chưa được chú trọng đúng mức. Có thể thấy cơ cấu cho vay dùng theo mục đích của MSB Long Biên có sự chênh lệch khá lớn giữa các sản phẩm đang được cung ứng cho khách hàng. Điều này là do các sản phẩm cho vay nhằm phục vụ nhu cầu về nhà ở, về ô tô luôn là những sản phẩm được khách hàng rất ưa chuộng, đáp ứng tốt nhất những nhu cầu của họ. Hơn nữa, đối tượng khách hàng của cho vay tiêu dùng là những người có thu nhập khá hoặc cao, nên những nhu cầu tiêu dùng khác như du lịch, mua sắm đồ dùng gia đình… thì tự bản thân họ cũng có thể trang trải được, vì thế nhu cầu đối với các sản phẩm cho vay đáp ứng những nhu cầu nói trên không hấp dẫn với họ. Bên cạnh đó, công tác tiếp thị để giới thiệu sản phẩm cho vay tiêu dùng đến những khách hàng có nhu cầu vay chi tiêu cho giáo dục, y tế, du lịch… chưa được MSB Long Biên quan tâm nhiều. 2.2.3.2. Dư nợ cho vay tiêu dùng Trong thời gian qua, các NHTM cạnh tranh quyết liệt trong lĩnh vực cho vay tiêu dùng. Nền kinh tế càng phát triển, thu nhập của người tiêu dùng tăng lên, nhu cầu tiêu dùng của người dân ngày càng cao hơn, nên quy mô cho vay tiêu dùng tại các ngân hàng cũng tăng lên. Tín dụng tiêu dùng ngày càng thể hiện rõ vai trò của mình. Có thể thấy được sự tăng trưởng của cho vay tiêu dùng tại Maritime Bank Long Biên trong thời gian qua. Quy mô cho vay tiêu dùng tại MSB Long Biên từ năm 2007-2009 Đơn vị: tỷ đồng Năm 2007 2008 2009 Tổng dư nợ cho vay 163,97 230,44 377,66 Tổng dư nợ cho vay tiêu dùng 28,63 32,66 90,79 Tỷ trọng 17,46% 14,16% 24,04% Tỷ trọng cho vay tiêu dùng trong tổng dư nợ cho vay tại Maritime Bank Long Biên Những số liệu trên cho thấy, tổng dư nợ hoạt động cho vay tiêu dùng của MSB Long Biên tăng nhanh qua các năm, đặc biệt là năm 2009. Từ 28,63 tỷ đồng, chiếm 17,46% tổng dư nợ cho vay năm 2007 đến 90,79 tỷ đồng, chiếm 24,04% tổng dư nợ cho vay năm 2009. Năm 2008, do ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế toàn cầu, người dân có xu hướng thắt chặt chi tiêu. Tỷ trọng cho vay tiêu dùng trên tổng dư nợ sụt giảm nhẹ là hoàn toàn hợp lý. Sự tăng trưởng về dư nợ cho vay tiêu dùng trong tổng dư nợ đã làm tăng dần sự đóng góp vào thu nhập chung của ngân hàng từ hoạt động cho vay tiêu dùng. Các chỉ tiêu này cho thấy hoạt động cho vay tiêu dùng tại chi nhánh trong 3 năm qua là rất an toàn và hiệu quả. 2.2.3.3. Đa dạng hóa sản phẩm cho vay tiêu dùng Xu hướng phát triển dịch vụ bán lẻ của các ngân hàng giờ đây không còn là định hướng mà đã trở nên rõ ràng với những sản phẩm trực tiếp phục vụ dân cư. Sản phẩm cho vay của ngân hàng ngày càng phong phú, đa dạng hơn, mở rộng đối tượng vay tại ngân hàng, thỏa mãn nhu cầu ngày càng cao của khách hàng. MSB Long Biên đã triển khai các gói sản phẩm mới như - Cho vay mua nhà với người có thu nhập thấp, thu nhập trung bình và thu nhập cao - Gói sản phẩm “ Gia đình trẻ” bao gồm: + Sản phẩm “ Ngôi nhà mới” + Sản phẩm “ Ô tô thành đạt” + Sản phẩm “ Hạnh phúc trăm năm” - Gói sản phẩm “ Cuộc sống mới”… Đa dạng hóa sản phẩm tăng khả năng cạnh tranh của MSB, cũng như thu hút được khách hàng đến với ngân hàng nhiều hơn. 2.2.3.4. Doanh thu từ hoạt động cho vay tiêu dùng Doanh thu từ hoạt động cho vay tiêu dùng chủ yếu là từ lãi của các khoản cho vay tiêu dùng. Thu lãi là bộ phận chủ yếu trong thu nhập của ngân hàng, là kết quả tài chính mà ngân hàng quan tâm nhất. Đối với MSB Long Biên, cho vay tiêu dùng là hoạt động chủ yếu, chiếm tỷ trọng cao trong hoạt động tín dụng do lãi suất cho vay tiêu dùng bao giờ cũng cao hơn lãi suất cho vay khác, bên cạnh đó nhu cầu vay tiêu dùng của người dân ngày càng cao. Thu lãi hoạt động cho vay tiêu dùng đóng góp đáng kể vào thu nhập của MSB Long Biên , thể hiện sự thành công của ngân hàng trong lĩnh vực kinh doanh này. Thu lãi cho vay tiêu dùng MSB Long Biên Đơn vị: triệu đồng Chỉ tiêu 2007 2008 2009 Thu lãi CVTD 1473,9 57 508,9 89 854,8 Thu lãi cho vay KH cá nhân 1 861,1 71 617,6 109 445,6 Tỷ trọng (%) 79,2 80,3 82,1 Từ bảng số liệu trên có thể thấy tỷ trọng cho vay tiêu dùng tăng dần từ 2007-2009. Mức tăng lên của thu lãi cho vay tiêu dùng trong tổng thu lãi cho vay phản ánh sự mở rộng cho vay tiêu dùng của MSB Long Biên. Nếu so sánh cho vay tiêu dùng với cho vay doanh nghiệp thì tín dụng tiêu dùng chỉ chiếm phần rất nhỏ, nhưng thông qua việc tăng trưởng mạnh mẽ của hoạt động này trong thời gian qua, có thể thấy được tiềm năng phát triển của cho vay tiêu dùng trong tương lai là rất lớn. 2.2.4. Đánh giá thực trạng cho vay tiêu dùng Maritime Bank Long Biên 2.2.4.1. Kết quả đạt được Hoạt động cho vay tiêu dùng của ngân hàng TMCP Hàng Hải chi nhánh Long Biên trong những năm gần đây phát triển khá mạnh, đem lại nguồn thu nhập cao cho ngân hàng. Một số kết quả MSB Long Biên đã đạt được: Thứ nhất, Maritime Bank Long Biên cung cấp nhiều sản phẩm tín dụng bán lẻ đa dạng và phong phú với các gói các sản phẩm “ Cuộc sống mới”, “Gia đình trẻ”…thu hút ngày càng nhiều đối tượng khách hàng thuộc nhiều thành phần kinh tế khác nhau. Thứ hai, các chỉ tiêu đánh giá việc mở rộng cho vay tiêu dùng của chi nhánh đều tăng qua các năm, phản ánh hoạt động kinh doanh có lãi của ngân hàng. Điều này cho thấy cho vay tiêu dùng là một hướng mở rộng kinh doanh có hiệu quả của Maritime Bank Long Biên. Thứ ba, nhờ thực hiện tốt quy trình tín dụng, thẩm định khách hàng, kiểm soát sau khi cho vay tỷ lệ nợ quá hạn của cho vay tiêu dùng của chi nhánh rất nhỏ. Cùng với việc phát triển tín dụng, công tác phòng ngừa rủi ro cũng được chú trọng. Hệ thống quản lý rủi ro được tập trung tại Trụ sở chính MSB kết hợp với các hình thức giám sát từ xa qua mạng máy tính và kiểm tra tại chỗ đã phát hiện và xử lý kịp thời những tồn tại trong hoạt động cho vay tiêu dùng. Thứ tư, thu lãi từ hoạt động cho vay tiêu dùng tại MSB Long Biên có mức độ tăng trưởng ổn định và cao hơn hẳn thu từ hoạt động tín dụng khác. Từ đó có thể thấy cho vay tiêu dùng có vị trí quan trọng trong thu nhập của Ngân hàng. Thứ năm, nguồn vốn huy động của Maritime Bank Long Biên chủ yếu là nguồn tiền gửi tiết kiệm của khách hàng trên địa bàn, nguồn này rất ổn định với số lượng lớn. Do đó, MSB Long Biên luôn có đủ vốn đáp ứng nhu cầu vay tiêu dùng của khách hàng. Thứ sáu, hồ sơ và thủ tục vay vốn tại Maritime Bank Long Biên rất nhanh chóng, đơn giản, tiết kiệm thời gian của khách hàng. Thời gian xét duyệt khoản vay tiêu dùng được rút ngắn. Điều này góp phần tạo nên lợi thế cạnh tranh, tăng uy tín của MSB Long Biên. Thứ bảy, Maritime Bank đã ban hành các quy định, quy trình, cẩm nang nghiệp vụ,…với mục đích chuẩn mực hóa kỹ năng giao tiếp, ứng xử và xử lý các tình huống trong giao dịch. Quy định về “ Tiêu chuẩn chất lượng dịch vụ” là một trong những tiện ích nằm trong nỗ lực cung cấp dịch vụ tốt nhất cho khách hàng của Maritime Bank Long Biên. MSB Long Biên đã không ngừng lắng nghe ý kiến khách hàng, triển khai điều tra về chất lượng dịch vụ và các sản phẩm để có những điều chỉnh thích hợp trong quá trình hoạt động 2.2.4.2. Hạn chế và nguyên nhân - Hạn chế Bên cạnh những kết quả kinh doanh khả quan, cho vay tiêu dùng của chi nhánh vẫn tồn tại một số hạn chế nhất định: + Cơ cấu dư nợ cho vay tiêu dùng theo mục đích mất cân đối, chủ yếu tập trung vào cho vay mua nhà, các sản phẩm khác chưa thực sự được chú trọng, chiểm tỷ trọng thấp trong tổng dư nợ cho vay tiêu dùng. Ngân hàng chưa khai thác hết tiềm năng của thị trường. + Tỷ trọng dư nợ cho vay tiêu dùng so với tổng dư nợ cho vay của ngân hàng còn thấp, doanh thu từ hoạt động này chưa thực sự cao. + Trong thị trường cạnh tranh nhằm thu hút khách hàng vay tiêu dùng, thời gian hoàn tất hồ sơ cho vay và giải ngân rất quan trọng; tuy nhiên thời hạn này ở Maritime Bank Long Biên còn khá dài, chưa tiết kiệm thời gian cho khách hàng. + Đội ngũ cán bộ nhân viên ngân hàng còn bộc lộ những hạn chế nhất định : tính chuyên nghiệp, thái độ và phong cách phụ vụ khách hàng. - Nguyên nhân + Nguyên nhân chủ quan: xuất phát từ phía ngân hàng: Chính sách cho vay của ngân hàng còn hạn chế: Maritime Bank Long Biên chú trọng mảng tín dụng doanh nghiệp hơn tín dụng cá nhân. Nên các sản phẩm cho vay tiêu dùng chưa thực sự đa dạng và phong phú. Bên cạnh đó, mức cho vay tiêu dùng của chi nhánh còn thấp, mỗi khoản cho vay tối đa 70% giá trị tài sản đảm bảo. Số tiền này còn nhỏ so với nhu cầu vay cả giá trị tài sản của khách hàng, do đó đã bỏ qua cơ hội cho vay đối với nhiều khách hàng, đặc biệt là các khách hàng có khả năng trả nợ cao trong tương lai và nhu cầu vốn lớn ở hiện tại. Ngân hàng ngại nguy cơ nợ xấu: trong bối cảnh thị trường có nhiều biến động, khách hàng gặp khó khăn trong việc trả nợ ngân hàng. Để giảm tỷ lệ nợ xấu, ngân hàng hạn chế cho vay tiêu dùng. Sự phối hợp giữa các phòng ban, bộ phận chưa logic và hiệu quả, gây ra phiền phức và mất thời gian của khách hàng. Lãi suất cao làm khó khách hàng vay tiêu dùng : Hiện nay, nhiều ngân hàng giới thiệu chương trình cho vay mua nhà, xe với nhiều điều kiện ưu đãi hơn trước, song áp lực mới về lãi suất khiến người đi e ngại.Với mặt bằng lãi suất huy động 10,5%, cộng với chi phí khuyến mãi trên dưới 1%, các ngân hàng thường áp lãi suất vay tiêu dùng với mức cao nhất 17-18% sau khi tính đủ chi phí và dư địa lợi nhuận cho mình. Cá biệt có nơi đẩy lãi lên trên 20% khiến những người có ý định vay tiêu dùng cá nhân phải cân nhắc kỹ, đặc biệt là khi tiền lương chưa điều chỉnh kịp với mức tăng lãi suất. Hoạt động marketing ngân hàng chưa phát huy tác dụng: MSB Long Biên chưa có phòng marketing độc lập nên việc nâng cao hình ảnh ngân hàng còn nhiều hạn chế. Hệ thống thông tin chưa đáp ứng được tiêu chuẩn: việc thu thập thông tin về khoản vay và về khách hàng còn hạn chế, điều này gây khó khăn trong việc ra quyết định tín dụng + Nguyên nhân khách quan: Sự cạnh tranh quyết liệt giữa các ngân hàng tại Việt Nam: các ngân hàng đa dạng hóa dịch vụ; mở rộng mạng lưới; mở rộng hoạt động cho vay tiêu dùng… nhằm thu hút khách hàng. Cạnh tranh mở rộng cho vay tiêu dùng là một hướng giúp các NHTM phân tán rủi ro. Nếu như các năm trước đây, các ngân hàng thương mại tập trung chủ yếu là cho vay sản xuất kinh doanh và làm dịch vụ, thì thời gian gần đây chú trọng cạnh tranh mở rộng cho vay tiêu dùng. Các đối tượng khách hàng được cạnh tranh mở rộng cho vay tiêu dùng, chủ yếu là giáo viên, cán bộ công nhân viên, kể cả người hưởng lương trong lực lượng vũ trang, công an, chủ doanh nghiệp, hộ gia đình, người về hưu... Mục đích vay là mua sắm xe ô tô, xe gắn máy làm phương tiện đi lại, sửa chữa nhà ở, mua sắm phương tiện tiêu dùng có giá trị khác trong gia đình... Khách hàng vay tiêu dùng khó xác định thông tin hơn khách hàng doanh nghiệp nên việc chứng minh nguồn trả nợ khó khăn hơn. Khách hàng vay tiêu dùng nhỏ lẻ và phân tán nên dư nợ không ổn định Yếu tố tâm lý của khách hàng: do thói quen của người Việt Nam ngại đến ngân hàng vì sợ thủ tục phức tạp, sợ người khác biết được các thông tin đi vay… Sự sụp đổ của hàng loạt ngân hàng tên tuổi tại Mỹ, kéo theo khủng hoảng kinh tế toàn cầu đã ảnh hưởng tới kinh tế Việt Nam. Điều này gây ra áp lực với lạm phát, biến động giá cả và lãi suất của các ngân hàng, tác động đến hoạt động cho vay của ngân hàng. Khi khách hàng chuẩn bị hồ sơ vay vốn, việc đăng ký giao dịch đảm bảo, giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất… còn khó khăn. Thủ tục hành chính nhà nước chưa thực sự nhanh gọn và thông thoáng, gây ảnh hưởng đến quyết định cho vay và giải ngân của ngân hàng. CHƯƠNG III GIẢI PHÁP MỞ RỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI MARITIME BANK LONG BIÊN 3.1. Định hướng phát triển cho vay tiêu dùng 3.1.1. Định hướng chung của ngân hàng TMCP Hàng Hải Dưới áp lực cạnh tranh về cung cấp dịch vụ ngân hàng và sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin, 2010 được đánh giá là năm “bùng nổ” về dịch vụ ngân hàng bán lẻ, tăng cường tiếp cận với nhóm khách hàng cá nhân, doanh nghiệp nhỏ và vừa. Các ngân hàng thương mại (NHTM) Việt Nam đã bắt đầu quan tâm đẩy mạnh hiện đại hóa, ứng dụng những tiến bộ của khoa học công nghệ vào khai thác thị trường bán lẻ, tăng cường tiếp cận với khách hàng là cá nhân, doanh nghiệp nhỏ và vừa. Khi chuyển sang bán lẻ, các ngân hàng sẽ có thị trường lớn hơn, tiềm năng phát triển tăng lên và có khả năng phân tán rủi ro trong kinh doanh. Trong tình hình đó, Maritime Bank đã đề ra phương hướng, nhiệm vụ và chiến lược cụ thể để nâng cao năng lực cạnh tranh và chất lượng cung cấp dịch vụ của ngân hàng : - Nâng cao năng lực tài chính của Ngân hàng, tiếp tục tăng vốn điều lệ từ 3.000 tỷ lên 5.000 tỷ đồng thông qua việc bán cổ phần cho vác Cổ đông hiện hữu thời hạn 1-2 năm. - Nâng cao năng lực quản trị, điều hành, hòa thiện cơ cấu tổ chức ngân hàng theo quy định của Nhà nước và tư vấn MC Kinsey.Thành lập các Ủy ban tham mưu của HĐQT, điều chỉnh lại cơ cấu, các Khối nghiệp vụ trực thuộc Tổng giám đốc, bảo đảm Ngân hàng hoạt động an toàn, hiệu quả trên cơ sở khoa học, tiết kiệm chi phí và phù hợp với thực tế của ngân hàng. - Tiếp tục tăng trưởng tín dụng trên cơ sở quản lý tập trung, khai thác tiềm năng hiện có của Maritime Bank, phát triển các loại hình nghiệp vụ kinh doanh mời nhằm tạo sự ổn định lâu dài cho ngân hàng. Bên cạnh đó, Maritime Bank sẽ đa dạng hóa ngành kinh tế trong cơ cấu đầu tư tín dụng doanh nghiệp, tập trung vào phân khúc thị trường bán lẻ, khách hàng cá nhân và doanh nghiệp vừa, nhỏ. - Nghiên cứu, triển khai các sản phẩm dịch vụ ngân hàng bán lẻ mới, độc đáo chuyên biệt, từ đó góp phần nâng cao hình ảnh của Ngân hàng và thu hút thêm khách hàng cá nhân, khuyến khích cho vay tiêu dùng, tăng thêm lợi nhuận cho ngân hàng. - Maritime Bank triển khai kế hoạch kinh doanh năm 2010 Chỉ tiêu kế hoạch năm 2010 Đơn vị: tỷ đồng STT Chỉ tiêu Kế hoạch 2010 Tỷ lệ % so với 2009 1 Tổng tài sản 92.000 144% 2 Vốn huy động từ thị trường I và trái phiếu huy động vốn 49.000 138% 3 Dư nợ cho vay tổ chức KT và dân cư 35.050 147% 4 Nợ xấu(nhóm 3-5) <1,5% 190% 5 Số điểm giao dịch mới 40 6 Lợi nhuận trước thuế 1.200 119% 7 Tổng số lao động 3.001 159% 8 Quỹ lương CBNV 297,64 133% 9 Phương án tăng vốn -GĐ1:Tăng vốn điều lệ từ 3.000 tỷ lên 5.000 tỷ 5.000 -GĐ2:Phát hành 2.000 tỷ đồng trái phiếu chuyển đổi 2.000 3.1.2 Định hướng phát triển hoạt động cho vay tiêu dùng tại Maritime Bank Long Biên Phát triển dịch vụ ngân hàng bán lẻ gắn liền với tăng cường năng lực cung cấp dịch vụ ngân hàng trên cơ sở đổi mới toàn diện và đồng bộ hệ thống ngân hàng, đồng thời đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế và mở cửa thị trường tài chính trong nước. Trong chiến lược phát triển chung của hệ thống, Maritime Bank Long Biên đã đặt ra định hướng phát triển trở thành ngân hàng bán lẻ hàng đầu tại khu vực Hà Nội. Công tác mở rộng tín dụng cá nhân luôn được chi nhánh quan tâm và ưu tiên. Maritime Bank Long Biên cung cấp nhiều sản phẩm cho vay tiêu dùng: cho vay mua nhà, nền nhà và sửa chữa nhà, cho vay tín chấp, cho vay mua xe, du học…Ngân hàng luôn nỗ lực để nâng cao độ tin cậy, chất lượng phục vụ và hiệu quả hoạt động. Đối tượng khách hàng Maritime Bank hướng tới ngày càng được mở rộng, đó là các cá nhân có thu nhập cao, vừa và thấp, các hộ gia đình, hộ kinh doanh cá thể…Ngoài việc cung cấp các sản phẩm tín dụng tiêu dùng, MSB Long Biên còn có sự phối hợp giữa các phòng ban để thực hiện bán chéo sản phẩm, cung cấp thêm tiện ích cho khách hàng. Đề ngày càng mở rộng và phát triển loại hình cho vay tiêu dùng, trong thời gian tới chi nhánh sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác cho vay tiêu dùng bằng các biện pháp cụ thể: - Đa dạng hóa sản phẩm cho vay tiêu dùng - Thời hạn cho vay: phù hợp với mức thu nhập thực tế và khả năng chi trả của khách hàng. - Điều kiện và thủ tục: theo hướng đơn giản hóa nhưng vẫn đảm bảo các quy định của NHNT Việt Nam. - Thời gian giải quyết hồ sơ nhanh. 3.2 Giải pháp phát triển hoạt động cho vay tiêu dùng tại Chi nhánh Ngân hàng Ngoại thương Ba Đình Việt Nam với dân số khoảng 85 triệu người và mức thu nhập ngày càng tăng là thị trường đầy tiềm năng của các NHTM, thị trường này sẽ phát triển mạnh trong tương lai do tốc độ tăng thu nhập và sự tăng trưởng của các loại hình doanh nghiệp. Các NHTM đang có xu hướng chuyển sang bán lẻ, tăng cường tiếp cận với khách hàng là cá nhân, doanh nghiệp nhỏ và vừa. Khi chuyển sang bán lẻ, các ngân hàng sẽ có thị trường lớn hơn, tiềm năng phát triển tăng lên và có khả năng phân tán rủi ro trong kinh doanh. Các khách hàng sẽ có xu hướng tiếp cận với nhiều ngân hàng và chọn sản phẩm dịch vụ của ngân hàng có mức giá rẻ, đòi hỏi các ngân hàng phải cung cấp sản phẩm và dịch vụ có chất lượng cho khách hàng, giảm thiểu chi phí và đổi mới công nghệ nhằm tăng cường năng lực cạnh tranh. Cạnh tranh giữa các NHTM ngày càng gay gắt, nhất là tại các đô thị loại 1 và loại 2, nơi tập trung khách hàng có tiềm năng tài chính lớn và mật độ ngân hàng tăng mạnh. Trước áp lực cạnh tranh và nhiều ngân hàng nước ngoài đang có ý định thâm nhập vào thị trường Việt Nam dưới hình thức ngân hàng 100% vốn nước ngoài, các NHTM Việt Nam cần chủ động hơn nữa trong việc phát triển dịch vụ ngân hàng, trong đó có dịch vụ ngân hàng bán lẻ. Trước tình hình đó, Maritime Bank Long Biên cần có những giải pháp để khắc phục những hạn chế, nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng, tạo nên sự khác biệt của ngân hàng: 3.2.1. Mở rộng mạng lưới ngân hàng Đối với các ngân hàng, việc mở rộng mạng lưới chi nhánh, phòng giao dịch là điều kiện tiên quyết để tăng thị phần trong bối cảnh cạnh tranh trên thị trường tài chính - ngân hàng ngày càng gay gắt. Hoạt động cho vay tiêu dùng là hoạt động cho vay đối với khách hàng cá nhân, đòi hỏi phải có một hệ thống cung ứng sản phẩm, dịch vụ rộng khắp mới có thể cung cấp đầy đủ cũng như đưa tiện ích của dịch vụ ngân hàng tới người tiêu dùng. Hà Nội là một thị trường vốn rất tiềm năng: dân cư đông đúc, trình độ dân trí cao, liên tục mở rộng ...nhưng cũng vì thế mà cạnh tranh giữa các ngân hàng cũng trở nên rất ngay gắt. Một trong các biện pháp để chiến thắng trong cạnh tranh và thu hút tối đa số lượng khách hàng có thể là mở rộng mạng lưới hoạt động của ngân hàng trên địa bàn. Tuy nhiên, việc mở rộng mạng lưới ngân hàng cần phải tính toán cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố thuận lợi và khó khăn trước mắt để việc mở thêm chi nhánh hay điểm giao dịch là đảm bảo tính an toàn và hiệu quả, không mở rộng một cách tràn lan. 3.2.2. Nâng cao chất lượng tín dụng Nâng cao chất lượng tín dụng trên cơ sở nâng cao chất lượng thẩm định với từng khoản vay, hạn chế nợ quá hạn phát sinh. Cán bộ tín dụng cần thực hiện thẩm định chắc chắn với các món vay, thường xuyên kiểm tra, giám sát trong và sau khi cho vay. Món vay phải kiểm soát nhiều lần để có thể xử lý kịp thời khi xảy ra rủi ro. Maritime bank Long Biên phải thực hiện đúng và đầy đủ quy trình cho vay theo văn bản chế độ tín dụng của ngành, cũng như của ngân hàng TMCP Hàng Hải, các quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về phòng ngừa rủi ro tín dụng. Bên cạnh đó, Ngân hàng phải làm tốt công tác thẩm định khách hàng cá nhân vay tiêu dùng. Để làm tốt công tác thẩm định KHCN, Ngân hàng cần thực hiện tốt các nội dung: - Phải nâng cao chất lượng thu thập và xử lý thông tin. Các thông tin phải được xác minh tính chính xác trước khi phân tích. Muốn vậy, các thông tin cần được lấy từ nhiều nguồn khác nhau để so sánh, đối chiếu. - Tăng cường công tác kiểm tra tín dụng: ngân hàng luôn đảm bảo chắc chắn được tình hình hoạt động của khách hàng vay vốn cũng như mục đích sử dụng của khoản vay đã đúng chưa? Điều này có ý nghĩa quan trọng đến sự an toàn và hiệu quả của khoản vay, giúp giảm nợ quá hạn, nợ khó đòi của khách hàng. 3.2.3. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Con người là yếu tố trung tâm quyết định đến sự thành bại của mọi tổ chức, doanh nghiệp. Đối với NHTM thì yếu tố con người là quan trọng hơn cả. Muốn cho hoạt động kinh doanh của ngân hàng ngày càng phát triển đòi hỏi ngân hàng thường xuyên quan tâm và đưa ra chiến lược con người phù hợp, bắt đầu từ khâu tuyển dụng, sắp xếp bố trí công tác, thực hiện đào tạo và đào tạo lại cán bộ ngân hàng. Muốn nâng cao chất lượng tín dụng thì một yếu tố không thể thiết được đó là cán bộ tín dụng. Người cán bộ tín dụng là người tiếp xúc trực tiếp với khách hàng, am hiểu khách hàng, là người hiểu rõ năng lực tài chính cũng như khả năng trả nợ của khách hàng. Cán bộ tín dụng phải có vốn hiểu biết về lĩnh vực mà khách hàng dùng vốn của ngân hàng kinh doanh vì nó liên quan đến chất lượng món vay và khả năng trả gốc và lãi của khách hàng. Hiệu quả của hoạt động tín dụng phụ thuộc rất lớn vào trình độ nghiệp vụ, tính năng động sáng tạo và đạo đức nghề nghiệp của người cán bộ tín dụng. Do đó, để góp phần mở rộng hoạt động cho vay tiêu dùng thì đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ cán bộ chính là một giải pháp rất quan trọng và có giá trị trong mọi giai đoạn phát triển của ngân hàng. Để có một đội ngũ cán bộ tín dụng đáp ứng yêu cầu đặt ra, chi nhánh cần phải tiến hành các biện pháp: - Cần chú trọng bồi dưỡng phẩm chất, đạo đức cho các cán bộ tín dụng, đồng thời phải nêu cao tinh thần trách nhiệm của cán bộ tín dụng. Đội ngũ cán bộ tín dụng vừa giỏi về chuyên môn, vừa có đạo đức nghề nghiệp, đoàn kết cho sự phát triển chung của ngân hàng là điều kiện tiên quyết mang lại thành công cho ngân hàng. - Thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn phổ biến kiến thức mới và kinh nghiệm cho vay đến cán bộ tín dụng, rèn luyện các kỹ năng đánh giá, phân loại khách hàng, kỹ năng thẩm định khách hàng…cho cán bộ tín dụng. - Đi đôi với tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, chi nhánh phải có các chính sách ưu đãi, khen thưởng, và cả kỷ luật xứng đáng. Thực hiện gắn quyền lợi, nghĩa vụ và trách nhiệm của cán bộ tín dụng với kết quả hoạt động, điều này khuyến khích được cán bộ nhân viên hết lòng làm việc và cũng ràng buộc họ phải tự chịu trách nhiệm với những hoạt động của chính mình 3.2.4. Hiện đại hóa công nghệ ngân hàng Thực tế cũng cho thấy rằng dịch vụ ngân hàng mang tính đồng nhất rất cao, do đó vấn đề quan trọng là ngân hàng nào biết tạo ra sự khác biệt trong dịch vụ, tính tiện ích cao thì ngân hàng đó sẽ có lợi thế mạnh trong cạnh tranh. Để ứng dụng được các dịch vụ hiện đại thì bắt buộc phải thực hiện trên nền tảng công nghệ hiện đại. Xác định đúng tầm quan trọng của công nghệ và việc hiện đại hoá công nghệ là một trong những điều kiện cơ bản để hướng tới việc đảm bảo các chuẩn mực quốc tế của các NHTM Việt nam trong quá trình cạnh tranh và hội nhập . Hiện đại hoá công nghệ ngân hàng là điều tất yếu phù hợp với tiềm lực tài chính của ngân hàng, phù hợp với mặt bằng chung về công nghệ của đất nước, đảm bảo xu thế chung của khu vực và quốc tế.  Sản phẩm dịch vụ ngân hàng bán lẻ là mốc đầu tiên đánh dấu sự phát triển về công nghệ với hệ thống thông tin tích hợp và tập trung, đã chính thức được đưa vào sử dụng ở một số NHTM, đóng một vai trò quan trọng cho phép NHTM ứng dụng và triển khai các sản phẩm bán lẻ trên nền tảng công nghệ hiện đại. Hàng loạt tiện ích đã được đưa vào sử dụng như chuyển tiền tự động có chu kỳ linh hoạt hơn với nhiều tính năng bổ trợ; chức năng đầu tư tự động cho phép khách hàng thanh toán lãi, gốc tiền vay toàn phần và từng phần; chức năng khoanh giữ tài khoản cho nhiều mục đích khác nhau, khách hàng không phải mở TK ký quỹ; quản lý hạn mức tiền vay với tiện ích tạo hạn mức tiền vay cho không chỉ hệ thống ngân hàng bán lẻ mà còn cho tất cả các sản phẩm khác có sử dụng hạn mức như tài trợ thương mại, kinh doanh vốn.  Gần đây, ngân hàng Maritime bank đã triển khai và đưa vào ứng dụng hàng loạt công nghệ ngân hàng mới: hệ thống Core Banking giúp ngân hàng cung cấp thêm nhiều sản phẩm dịch vụ tiện ích, tiết kiệm thời gian tối đa cho khách hàng và ngân hàng, quản lý nội bộ chặt chẽ và hiệu quả hơn… Ngân hàng có trình độ công nghệ và quản lý hiện đại sẽ là một yếu tố thúc đẩy phát triển cho vay tiêu dùng: rút ngắn thời gian cho vay đối với mỗi cá nhân, tạo được uy tín, sự tin tưởng đối với khách hàng… qua đó làm tăng doanh số cho vay, gia tăng lợi nhuận. 3.2.5. Đa dạng hóa sản phẩm cho vay tiêu dùng Ngân hàng cần nghiên cứu, triển khai các sản phẩm dịch vụ mới, độc đáo, chuyên biệt theo đề xuất của Tư vấn, áp dụng trong điều kiện Việt Nam, từ đó góp phần nâng cao hình ảnh của Ngân hàng ,thu hút thêm khách hàng và gia tăng lợi nhuận cho ngân hàng. Bên cạnh phát triển những sản phẩm mới, Chi nhánh còn cần phải hoàn thiện các sản phẩm cũ như cho vay mua nhà, mua ô tô theo hướng xây dựng các quy trình cho vay chi tiết, đầy đủ và dễ hiểu hơn, các thủ tục cũng cần thông thoáng, tạo điều kiện tối đa cho khách hàng vay vốn tại ngân hàng bởi khách hàng chính là người đem lại thu nhập cho ngân hàng. Ngoài ra, ngân hàng cần đẩy mạnh cho vay tín chấp bên cạnh cho vay thế chấp truyền thống, được áp dụng với đối tượng cán bộ công nhân viên. Vì đối tượng này có nguồn thu nhập ổn định, nhu cầu đời sống ngày càng cao và có ý thức trả nợ cao hơn. Đa dạng hóa sản phẩm là một biện pháp hữu hiệu hạn chế rủi ro cho ngân hàng. 3.3. Kiến nghị 3.3.1. Kiến nghị với Chính phủ và các bộ ngành liên quan - Để tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho hoạt động cho vay tiêu dùng, Chính phủ cần ban hành Luật cho vay tiêu dùng. Nếu luật này được hoàn thiện và ra đời, sẽ tạo điều kiện rất thuận lợi cho thị trường cho vay tiêu dùng phát triển mạnh mẽ. - Chính phủ cần thực hiện các biện pháp giúp ổn định nền kinh tế vĩ mô: ổn định chính trị và kinh tế. Một môi trường kinh tế thuận lợi và môi trường chính trị ổn định là yếu tố quan trọng tạo tăng trưởng tín dụng của ngân hàng. - Thị trường ngân hàng bán lẻ Việt Nam rất tiềm năng, vì vậy Chính phủ cần có những chính sách khuyến khích và phát triển thị trường này như giảm dự trữ bắt buộc cho các NHTM, nới lỏng trần lãi suất huy động… - Nhà nước cần phối hợp cùng với các ngân hàng đào tạo nguồn nhân lực. Cần chú trọng công tác phát triển nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn lao động có chất lượng đáp ứng được đòi hỏi về cường độ và năng suất lao động ngày càng cao. Hệ thống ngân hàng luôn đòi hỏi đội ngũ cán bộ nhân viên có trình độ chuyên môn tốt, hăng say, nhiệt tình với công việc, luôn cập nhật và bổ sung kiến thức để có thể bắt kịp với sự phát triển mạnh mẽ của hoạt động ngân hàng. 3.3.2. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước - Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện các văn bản pháp quy : + Các văn bản này bao gồm : Nghị định của Chính phủ, Quyết định và Thông tư của Thống đốc NHNN để hướng dẫn thi hành về hai luật ngân hàng: Luật NHNN và luật các tổ chức tín dụng. + Việc xây dựng và hoàn chỉnh này phải được xây dựng vừa nhằm hạn chế thủ tục rườm rà, vừa đảm bảo được sự an toàn cho hoạt động tín dụng của ngân hàng. - Ngân hàng nhà nước cần tăng cường hơn nữa hiệu lực quản lý nhà nước trong lĩnh vực ngân hàng: + Ngân hàng nhà nước cần tham mưu cho Chính phủ trong việc hoạch đinh chính sách tiền tệ nhằm đảm bảo sự ổn định kinh tế vĩ mô và sự an toàn trong hệ thống các ngân hàng thương mại. + Ngân hàng nhà nước cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm soát; xây dựng hệ thống thanh tra đủ mạnh cả về số lượng và chất lượng, đảm bảo thực hiện hoạt động kiểm soát của hệ thống ngân hàng có hiệu quả và an toàn nhất. Kiểm tra chặt chẽ hoạt động của các ngân hàng thương mại: Cần có những biện pháp rõ ràng, cụ thể và mạnh mẽ nhằm nâng cao chất lượng tín dụng ngân hàng, đảm bảo an toàn với hoạt động tín dụng và huy động vốn của các ngân hàng thương mại. - Hiện đại hóa công nghệ thông tin trong hoạt động quản lý hệ thống ngân hàng, nâng cao tính bảo mật và giám sát từ xa hoạt động của toàn hệ thống. Bên cạnh đó, ngân hàng nhà nước cần nâng cao thông tin phòng ngừa rủi ro: có những chính sách và biện pháp tích cực nhằm nâng cao chất lượng thông tin phòng ngừa rủi ro tín dụng. - Ngân hàng Nhà nước cần phối hợp chặt chẽ với các Bộ, Ban, Ngành nhằm tạo hành lang pháp lý thông thoáng cho hoạt động cho vay tiêu dùng. 3.3.3. Kiến nghị với Ngân hàng TMCP Hàng Hải ( Maritime Bank) - Ngân hàn Hàng Hải Việt Nam cần mở các lớp đào tạo nghiệp vụ tín dụng, thẩm định tín dụng, tin học, kỹ năng mềm,…để bồi dưỡng nghiệp vụ, nâng cao năng lực cho cán bộ nhân viên ngân hàng - Trên cơ sở các văn bản pháp luật của Ngân hàng Nhà nước và Chính phủ, ngân hàng TMCP Hàng Hải cần nghiên cứu, bổ sung cho phù hợp với điều kiện kinh doanh của mình, từ đó có những văn bản chi tiết và cụ thể hơn tới từng chi nhánh ngân hàng. - Tăng cường hoạt động thanh tra, giám sát và quản lý các chi nhánh và phòng giao dịch - Cần trang bị cơ sở vật chất hiện đại hơn cho hoạt động của chi nhánh đảm bảo khi khách hàng tới giao dịch yên tâm và tin tưởng vào ngân hàng. - Mở rộng phạm vi hoạt động của chi nhánh, tăng số lượng phòng giao dịch để thu hút khách hàng. KẾT LUẬN Mở rộng và phát triển hoạt động tín dụng cá nhân nói chung và hoạt động cho vay tiêu dùng nói riêng là một bước tiến rất quan trọng đối với các ngân hàng trong bối cảnh hội nhập quốc tế hiện nay. Mở rộng cho vay tiêu dùng là một xu thế tất yếu đối với các ngân hàng thương mại cổ phần. Góp phần vào sự phát triển của hệ thống ngân hàng Việt Nam, cũng như nhận thức được rõ tầm quan trọng của hoạt động tín dụng cá nhân, ngân hàng thương mại cổ phần Hàng Hải-chi nhánh Long Biên đã có những biện pháp và chiến lược cụ thể nhằm đẩy mạnh hoạt động cho vay tiêu dùng. Trong bối cảnh cạnh tranh ngân hành gay gắt về sản phẩm, chất lượng dịch vụ; bên cạnh những kết quả tích cực, chi nhánh Maritime Bank Long Biên vẫn còn gặp nhiều khó khăn trong việc mở rộng cho vay tiêu dùng. Cho vay tiêu dùng là xu thế tất yếu trong hoạt động của Ngân hàng khi nền kinh tế ngày càng phát triển về mọi mặt. Đây sẽ là thị trường rất tiềm năng, mang lại nhiều lợi nhuận cho các Ngân hàng. Do đó, việc khắc phục những hạn chế, tìm ra nguyên nhân và đưa ra các giải pháp nhằm mở rộng cho vay tiêu cùng là một nhu cầu rất cần thiết đồi với các ngân hàng. Hoàn thành chuyên đề này, em mong muốn sẽ đóng góp một phần kiến thức nhỏ bé của mình vào việc tháo gỡ những khó khăn trong việc mở rộng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Hàng Hải-chi nhánh Long Biên. Tuy nhiên, vì đây là một vấn đề hết sức phong phú và bản thân là một sinh viên, em mới chỉ dừng lại nghiên cứu về lý luận là chủ yếu, về thực tiễn còn nhiều mặt hạn chế. Em rất mong nhận được sự nhận xét, góp ý kiến của thầy cô và cơ sở thực tập để chuyên đề của em hoàn thiện hơn. Một lần nữa em xin chân thành cảm ơn! DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PGS.TS Phan Thị Thu Hà (2004), Giáo trình Ngân hàng thương mại, Nhà xuất bản thống kê, Hà Nội. Peter S.Rose (2004), Quản trị ngân hàng thương mại, Nhà xuất bản tài chính, Hà Nội. Prederic S.Mishkin(1994). Tiền tệ, ngân hàng và thị trường tài chính, Nhà xuất bản khoa học và kỹ thuật, Hà Nội Cẩm nang tín dụng ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam website: www.msb.com.vn www.vneconomy.com.vn Báo cáo thường niên Ngân hàng Hàng Hải 2007,2008,2009 Bảng cân đối kế toán, bảng cân đối tài sản, báo cáo kết quả kinh doanh của chi nhánh Maritime Bank Long Biên MỤC LỤC