Chuyên đề Thực trạng và giải pháp hoàn thiện công tác thẩm định dự án đầu tư của Ngân hàng VPBANK

Õt khÊu víi mét tû lÖ kh«ng ®æi Khi ®¸nh gi¸ vÒ khÝa c¹nh kinh tÕ- x· héi c¸n bé thÈm ®Þnh rÊt Ýt khi tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ x· héi cña dù ¸n nh­ : møc t¨ng thu nhËp, kh¶ n¨ng t¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, møc thuÕ ®ãng gãp cho ng©n s¸ch… §Æc biÖt néi dung ®¸nh gi¸ rñi ro rÊt Ýt khi ®­îc c¸n bé thÈm ®Þnh ®Ò cËp trong hÇu hÕt c¸c b¸o c¸o thÈm ®Þnh *VÒ trang thiÕt bÞ phôc vô c«ng t¸c thÈm ®Þnh Tõ khi ®i vµo ho¹t ®éng ng©n hµng ®· lu«n chó träng ¸p dông c¸c thµnh tùu cña khoa häc c«ng nghÖ nãi chung vµ c«ng nghÖ ng©n hµng nãi riªng. HÖ thèng m¸y tÝnh nèi m¹ng ®­îc trang bÞ cho c¸c phßng ban ®· gãp phÇn thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh doanh, n©ng cao chÊt l­îng cung cÊp sè liÖu, n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh dù ¸n. Tuy nhiªn viÖc ¸p dông cßn nhiÒu h¹n chÕ, mét phÇn do d÷ liÖu cña Ng©n hµng Trung ­¬ng kh«ng ®­îc cËp nhËt th­êng xuyªn, mÆt kh¸c do VPbank ch­a thiÕt lËp ®­îc ng©n hµng d÷ liÖu riªng cho m×nh Ng©n hµng còng ch­a chó träng ¸p dông c¸c phÇn mÒm trong thÈm ®Þnh, do vËy viÖc thÈm ®Þnh nhiÒu khi cßn mang tÝnh thñ c«ng côc bé c¸ nh©n. §iÒu nµy ®i ng­îc l¹i víi ®Æc tr­ng cña ho¹t ®éng thÈm ®Þnh lµ ®ßi hái ph¶i cã sù phèi kÕt hîp vÒ trÝ tôª cña nhiÒu c¸ nh©n vµ tËp thÓ. §ã lµ ch­a kÓ ®Õn c¸c tÝnh n¨ng ­u viÖt cña hÖ thèng m¸y tÝnh ch­a ®­îc khai th¸c mét c¸ch triÖt ®Ó vµ cã hiÖu qu¶. D­êng nh­ hÖ thèng m¸y tÝnh míi chØ dõng l¹i ë viÖc phôc vô cho c«ng t¸c so¹n th¶o v¨n b¶n, l­u tr÷ sè liÖu chø ch­a cã sù ¸p dông c¸c phÇn mÒm tiÖn Ých vµ c¸c tÝnh n¨ng hiÖn ®¹i cña m¸y tÝnh trong ph©n tÝch, dù b¸o V× vËy trong nhiÒu tr­êng hîp ®· x¶y ra t×nh tr¹ng sai lÖch do viÖc tÝnh to¸n thñ c«ng g©y nªn. §iÒu nµy mét mÆt lµm gi¶m ®é tin cËy, chÝnh x¸c cña c¸c kÕt qu¶ thÈm ®Þnh, mÆt kh¸c lµm hao tæn thêi gian vµ c«ng søc cña c¸n bé thÈm ®Þnh còng nh­ cña kh¸ch hµng, cã thÓ lµm mÊt c¬ héi ®Çu t­ cña kh¸ch hµng do ph¶i chê ®îi quyÕt ®Þnh cã ®­îc vay vèn hay kh«ng vµ v« h×nh chung lµm ¶nh h­ëng tíi uy tÝn cña ng©n hµng * VÒ m¹ng l­íi th«ng tin MÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong viÖc thu thËp mäi th«ng tin vÒ kh¸ch hµng th«ng qua c¸c biÖn ph¸p thu thËp trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp song c¬ së th«ng tin ®­îc dïng ®Ó ph©n tÝch thÈm ®Þnh dù ¸n chñ yÕu vÉn dùa trªn c¸c tµi liÖu mµ kh¸ch hµng göi ®Õn. Trong nhiÒu tr­êng hîp c¸c nguån th«ng tin nµy kh«ng thùc sù kh¸ch quan v× ®Ó ®­îc ng©n hµng chÊp nhËn cho vay, chñ ®Çu t­ ®· cè t×nh lµm sai lÖch c¸c sè liÖu nh»m lµm kh¶ quan t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp còng nh­ lµm t¨ng tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n HiÖn nay hÇu hÕt c¸c dù ¸n göi ®Õn ng©n hµng thÈm ®Þnh ®Òu lµ do chñ ®Çu t­ tù lËp, nguån sè liÖu trong c¸c b¸o c¸o kh¶ thi th­êng thiÕu g©y nhiÒu khã kh¨n cho c¸n bé thÈm ®Þnh. H¬n thÕ n÷a, ®Ó t¨ng tÝnh thuyÕt phôc cho dù ¸n, doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh lËp b¸o c¸o kh¶ thi cã xu h­íng t×m mäi c¸ch lµm gi¶m chi phÝ ho¹t ®éng cña dù ¸n xuèng møc thÊp nhÊt C¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®­îc sö dông ®Ó ph©n tÝch, thÈm ®Þnh kh¸ch hµng vay vèn còng kh«ng thùc sù ®ñ ®é tin cËy bëi cã nhiÒu doanh nghiÖp ch­a thùc hiÖn chÕ ®é kiÓm to¸n b¾t buéc. Thªm vµo ®ã c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, kÕt qu¶ kinh doanh th­êng kú cña doanh nghiÖp nép cho ng©n hµng cã nhiÒu lo¹i kh¸c nhau dÉn ®Õn khã hÖ thèng chuÈn ho¸ th«ng tin Sù phèi hîp vÒ mÆt th«ng tin gi÷a c¸c thµnh viªn còng ch­a chÆt chÏ, th­êng xuyªn. Khèi l­îng c«ng viÖc cña phßng kh¸ lín nªn c¸c c¸ nh©n lµm viÖc mét c¸ch ®éc lËp, dù ¸n ph©n c«ng cho ai th× ng­êi ®ã tù t×m kiÕm th«ng tin, tù thÈm ®Þnh dùa vµo n¨ng lùc cña b¶n th©n, Ýt cã sù hîp t¸c, hç trî qua l¹i lÉn nhau vÒ mÆt th«ng tin trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh. §iÒu nµy cã ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn thêi gian còng nh­ chÊt l­îng thÈm ®Þnh Trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh, tuy c¸n bé thÈm ®Þnh cã tham kh¶o c¸c th«ng tin tõ hÖ thèng th«ng tin tÝn dông ng©n hµng (CIC), tuy nhiªn hÖ thèng nµy míi ®i vµo ho¹t ®éng, th«ng tin ch­a cã nhiÒu, c¸c th«ng tin vÒ kh¸ch hµng nÕu cã còng chØ míi ®­îc cËp nhËt trong vßng 2 ®Õn 3 n¨m gÇn ®©y. §iÒu nµy ch¾c ch¾n sÏ g©y khã kh¨n cho c¸n bé thÈm ®Þnh trong viÖc n¾m b¾t ®­îc mét c¸i nh×n tæng quan vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp còng nh­ ®é lµnh m¹nh cña chÝnh doanh nghiÖp ®ã. MÆt kh¸c c¸c th«ng tin trªn hÖ thèng nµy chñ yÕu ®­îc cung cÊp bëi c¸c tæ chøc tÝn dông, do vËy nÕu c¸c tæ chøc nµy chËm hoÆc kh«ng göi th«ng tin lªn th× sÏ khiÕn cho c¸c th«ng tin vÒ doanh nghiÖp bÞ ph¶n ¸nh kh«ng ®Çy ®ñ, thiÕu kh¸ch quan. ViÖc thu thËp th«ng tin tõ c¸c ®èi t¸c, b¹n hµng cña doanh nghiÖp, tõ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c lµ rÊt h¹n chÕ. Trong khi ®ã, viÖc khai th¸c th«ng tin tõ phÝa c¸c c¬ quan nhµ n­íc (nh­ toµ ¸n, thuÕ, uû ban nh©n d©n, kiÓm to¸n, kÕ ho¹ch ®Çu t­…) cßn kh¸ khã kh¨n, lÝ do lµ bëi v× hiÖn nay ch­a cã mét c¬ chÕ phèi hîp râ rµng gi÷a c¸c tæ chøc cho vay vµ c¬ quan nhµ n­íc HiÖn nay VPBank ®· yªu cÇu kh¸ch hµng thanh to¸n qua ng©n hµng ®Ó ng©n hµng dÔ dµng kiÓm tra t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp, ph¸t hiÖn ra c¸c vÊn ®Ò rñi ro tÝn dông. Tuy nhiªn ®iÒu nµy rÊt khã thùc hiÖn bëi viÖc thanh to¸n qua hÖ thèng ng©n hµng ch­a phæ biÕn, h¬n n÷a ch¼ng cã doanh nghiÖp nµo muèn bÞ gi¸m s¸t nguån thu chi cña m×nh *VÒ c¸n bé thÈm ®Þnh: §a sè c¸n bé thÈm ®Þnh còng nh­ ®éi ngò nh©n viªn trong ng©n hµng ®Òu cã tr×nh ®é tõ ®¹i häc trë lªn, tuy nhiªn ®a sè hä lµ ®éi ngò trÎ, thiÕu kinh nghiÖm thùc tÕ vÒ dù ¸n, vÒ th­¬ng tr­êng. Sè c¸n bé cã kü thuËt cßn h¹n chÕ trong khi sè c¸n bé cã chuyªn m«n vÒ c¶ nghiÖp vô lÉn kü thuËt l¹i cµng Ýt. §iÒu nµy cã ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn chÊt l­îng c«ng t¸c thÈm ®Þnh §éi ngò c¸n bé thÈm ®Þnh ch­a ®­îc ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸ trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh, ë nhiÒu chi nh¸nh ch­a cã c¸n bé chuyªn tr¸ch vÒ thÈm ®Þnh dù ¸n. NhiÒu c¸n bé kh«ng ®­îc ®µo t¹o chuyªn s©u vÒ nghiÖp vô thÈm ®Þnh dù ¸n mµ chñ yÕu tù nghiªn cøu tµi liÖu thÈm ®Þnh nªn tr×nh ®é cßn nhiÒu h¹n chÕ MÆt kh¸c ng©n hµng còng ch­a cã ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o tæng thÓ vÒ thÈm ®Þnh dù ¸n, viÖc ®µo t¹o míi chØ dùa vµo nh÷ng ch­¬ng tr×nh tËp huÊn vµ båi d­ìng trong ng¾n h¹n hoÆc tù ®µo t¹o * C¸c h¹n chÕ kh¸c ViÖc thÈm ®Þnh dù ¸n ®«i khi cßn mang tÝnh chñ quan, kÕt qu¶ thÈm ®Þnh cßn Ýt nhiÒu phô thuéc vµo mèi quan hÖ gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng. Thùc tÕ chóng ta gÆp nhiÒu tr­êng hîp mµ viÖc ng©n hµng cã quyÕt ®Þnh cho vay hay kh«ng kh«ng chØ phô thuéc vµo kÕt qu¶ thÈm ®Þnh mµ cßn phô thuéc vµo "tµi s¶n v« h×nh ®em ra thÕ chÊp víi ng©n hµng"- ®ã lµ mèi quan hÖ gi÷a VPBank vµ kh¸ch hµng, do ®ã viÖc thÈm ®Þnh trªn thùc tÕ chØ mang tÝnh thñ tôc, h×nh thøc. V× thÕ mµ cã nh÷ng dù ¸n kÕt qu¶ thÈm ®Þnh cho thÊy cã thÓ cho vay th× ch­a ch¾c ®· ®­îc chÊp thuËn cho vay, trong khi cã dù ¸n mµ kÕt qu¶ thÈm ®Þnh cho thÊy kh«ng thÓ cho vay hoÆc cßn nhiÒu ®iÒu bÊt æn th× l¹i ®­îc ng©n hµng s½n sµng cÊp vèn. §©y chÝnh lµ nguy c¬ chñ yÕu dÉn ®Õn nh÷ng rñi ro tÝn dông cho ng©n hµng trong thêi gian qua 3.3. Nguyªn nh©n cña nh÷ng tån t¹i trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh cña ng©n hµng Nh÷ng tån t¹i trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh cña ng©n hµng thêi gian qua lµ do ¶nh h­ëng cña nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau, trong ®ã cã c¶ nguyªn nh©n chñ quan lÉn kh¸ch quan 3.3.1. Nguyªn nh©n chñ quan * Néi dung vµ quy tr×nh thÈm ®Þnh cña ng©n hµng ®ang trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn. Quy tr×nh thÈm ®Þnh ®· ®­îc x©y dùng lµ ¸p dông chung cho mäi lo¹i dù ¸n, ch­a cã v¨n b¶n h­íng dÉn riªng cho tõng lo¹i dù ¸n thuéc c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau. C¸c néi dung trong quy tr×nh ch­a ®­îc quy ®Þnh chi tiÕt, tØ mØ lµm c¬ së cho c¸n bé thÈm ®Þnh cã c¨n cø tham chiÕu, khiÕn hä lóng tóng khi thÈm ®Þnh, ®Æc biÖt ®èi víi nh÷ng dù ¸n thuéc c¸c lÜnh vùc kinh doanh míi. §ã còng lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng bá qua hoÆc tuú tiÖn trong mét sè tr­êng hîp MÆc dï quy tr×nh tÝn dông cña ng©n hµng cã quy ®Þnh kh¸ ®Çy ®ñ c¸c néi dung cÇn tiÕn hµnh trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh mét dù ¸n ®Çu t­, song trªn thùc tÕ viÖc thÈm ®Þnh míi chØ tËp trung vµo ph­¬ng diÖn tµi chÝnh vµ ph©n tÝch thÞ tr­êng. §iÒu nµy còng hoµn toµn dÔ hiÓu, bëi trªn thùc tÕ ng©n hµng lµ mét ®¬n vÞ kinh doanh vµ còng kh«ng cã ®ñ nguån lùc ®Ó thÈm ®Þnh hÕt c¸c yÕu tè, dã ®ã c¸c khÝa c¹nh cßn l¹i ch­a ®­îc nghiªn cøu quan t©m ®Çy ®ñ, nhÊt lµ khÝa c¹nh kinh tÕ- x· héi cña dù ¸n. §©y còng lµ mét thùc tÕ chung ë hÇu hÕt c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam Trong thêi gian qua mÆc dï c¸c trang thiÕt bÞ phôc vô cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh ®· ®­îc ng©n hµng chó träng ®Çu t­, tuy nhiªn do ®Æc thï cña ngµnh ng©n hµng ®ßi hái hÖ thèng trang thiÕt bÞ ph¶i ®­îc th­êng xuyªn ®æi míi, cËp nhËt, nªn sù ®Çu t­ ®ã vÉn ch­a ®¸p øng kÞp nhu cÇu. Bªn c¹nh ®ã, hÖ thèng trang thiÕt bÞ nµy ch­a ®­îc khai th¸c mét c¸ch triÖt ®Ó, míi chñ yÕu dïng ®Ó so¹n th¶o v¨n b¶n vµ tÝnh to¸n ®¬n thuÇn trªn Excell. ë ®©y còng ph¶i kÓ ®Õn n¨ng lùc thµnh th¹o m¸y tÝnh cña mét bé phËn c¸n bé thÈm ®Þnh cßn ch­a æn Tuy nhiªn nguyªn nh©n chñ yÕu nhÊt dÉn ®Õn h¹n chÕ trªn chÝnh lµ do ng©n hµng ch­a nghiªn cøu vµ ¸p dông c¸c phÇn mÒm hiÖn ®¹i trong thÈm ®Þnh vµ qu¶n lý dù ¸n. §iÒu nµy tr¸i ng­îc víi xu h­íng hiÖn nay, khi mµ c«ng t¸c thÈm ®Þnh ngµy cµng ®ßi hái ph¶i ®­îc chuÈn ho¸ th«ng qua viÖc ¸p dông hÖ thèng c¸c phÇn mÒm trong ph©n tÝch chuyªn ngµnh, qu¶n lý vµ dù b¸o. Trong t­¬ng lai, ng©n hµng nªn chó ý ¸p dông h¬n n÷a øng dông cña khoa häc c«ng nghÖ trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n * C«ng t¸c thu thËp, qu¶n lý, l­u tr÷ th«ng tin cña ng©n hµng vÉn ch­a ®¸p øng yªu cÇu ViÖc thu thËp th«ng tin cña ng©n hµng cßn nhiÒu h¹n chÕ nh­: ng©n hµng vÉn ch­a khai th¸c triÖt ®Ó c¸c nguån th«ng tin ®a d¹ng tõ trung t©m th«ng tin tÝn dông Ng©n hµng Nhµ n­íc, tõ c¸c Bé ngµnh liªn quan, tõ ®èi t¸c, kh¸ch hµng, b¹n hµng cña VPBank. Ng©n hµng ch­a cã bé phËn chuyªn tr¸ch phôc vô viÖc thu thËp th«ng tin vÒ c¸c v¨n b¶n ph¸p quy míi, c¸c th«ng sè, quy chuÈn, tiªu chuÈn kinh tÕ- kü thuËt ®­îc ¸p dông trong tõng lÜnh vùc dù ¸n kh¸c nhau, vÒ c¸c ®èi t¸c ®·, ®ang vµ sÏ cã quan hÖ tÝn dông víi m×nh. Phßng kh¸ch hµng míi chØ lµm nhiÖm vô t×m kiÕm, duy tr× vµ triÓn mèi quan hÖ kh¸ch hµng mµ ch­a cã sù hç trî th«ng tin vÒ kh¸ch hµng cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh. MÆt kh¸c, ng©n hµng còng Ýt khi chñ ®éng thu thËp th«ng tin, ®¸nh gi¸ l¹i c¸c dù ¸n ®· vµ ®ang thùc hiÖn lµm tµi liÖu tham kh¶o ®Ó thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n t­¬ng tù vÒ sau, viÖc thu thËp th«ng tin th­êng chØ ®­îc ph¸t sinh ë mét dù ¸n nµo ®ã cÇn ®­îc thÈm ®Þnh Bªn c¹nh ®ã, c¸c th«ng tin vÒ dù ¸n ®· thùc hiÖn ®­îc l­u tr÷ d­íi d¹ng th« s¬, ch­a cã hÖ thèng, ch­a tËn dông ®­îc hÕt hiÖu qu¶ cña m¸y tÝnh vµ m¹ng m¸y tÝnh trong viÖc l­u tr÷ vµ tra cøu khi cÇn. Sù phèi hîp trao ®æi th«ng tin, t­ vÊn gi÷a VPbank víi c¸c ®¬n vÞ kh¸c trong ngµnh hÇu nh­ ch­a cã Tãm l¹i, ng©n hµng ch­a x©y dùng cho m×nh mét hÖ thèng c¬ së d÷ liÖu, th«ng tin hoµn chØnh, còng nh­ ch­a tËn dông c¸c thµnh tùu cña khoa häc kü thuËt trong viÖc xö lý vµ sö dông nh÷ng d÷ liÖu Êy * Nguyªn nh©n kh¸ch quan ChÊt l­îng thÈm®Þnh dù ¸n kh«ng chØ phô thuéc vµo b¶n th©n ng©n hµng mµ cßn phô thuéc vµo c¸c nh©n tè kh¸ch quan kh¸c (nh­: m«i tr­êng luËt ph¸p, kinh tÕ, x· héi… vµ phô thuéc vµo chÝnh chñ ®Çu t­ ) - Nguyªn nh©n tõ m«i tr­êng vÜ m« + Ph¸p luËt : hÖ thèng luËt ph¸p cña chóng ta ch­a ®ång bé, cßn ®ang trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ hoµn thiÖn. Ph¸p lÖnh vÒ kÕ to¸n thèng kª vÉn ch­a ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch nghiªm minh. HiÖn nay ch­a cã chÕ ®é kiÓm to¸n b¾t buéc, c¸c sè liÖu vÒ kh¶ n¨ng tiªu thô, vÒ thu nhËp, chi phÝ ho¹t ®éng,… cña doanh nghiÖp chØ mang tÝnh ­íc tÝnh mµ ch­a cã sù kiÓm chøng cña bÊt kú mét tæ chøc kiÓm to¸n nµo. Do ®ã c¸n bé tÝn dông trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh rÊt khã x¸c ®Þnh t×nh h×nh tµi chÝnh, t×nh t×nh thanh to¸n, kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp + Kinh tÕ : m«i tr­êng kinh tÕ trong vµ ngoµi n­íc cã nhiÒu biÕn ®éng g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c dù b¸o HÖ thèng c¸c ng©n hµng hiÖn nay ch­a hoµn thiÖn, thÞ tr­êng chøng kho¸n ch­a ph¸t triÓn m¹nh mÏ dÉn ®Õn khã x¸c ®Þnh møc l·i suÊt chiÕt khÊu. Tû gi¸ kh«ng thèng nhÊt còng g©y bÊt lîi cho viÖc tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu tµi chÝnh Sù c¹nh tranh trªn th­¬ng tr­êng diÔn ra ngµy cµng g¨y g¾t khiÕn cho nhiÒu doanh nghiÖp bÞ thua lç, ph¸ s¶n Ph©n cÊp qu¶n lý dù ¸n cña nhµ n­íc kh«ng râ rµng khiÕn cho ng©n hµng nhiÒu khi kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc chÝnh x¸c thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh c¸c dù ¸n. Qu¶n lý dù ¸n ®Çu t­ ®«i khi cßn chång chÐo gi÷a ®Þa ph­¬ng vµ c¸c Bé ngµnh liªn quan… + M«i tr­êng x· héi : hÖ thèng c¸c c¬ quan t­ vÊn vÒ thÈm ®Þnh dù ¸n, ®Æc biÖt lµ ph­¬ng diÖn kü thuËt, thÞ tr­êng ch­a ph¸t triÓn - Nguyªn nh©n tõ phÝa chñ ®Çu t­ Tr­íc hÕt ph¶i kÓ ®Õn tr×nh ®é lËp dù ¸n cña c¸c doanh nghiÖp cßn yÕu, c¸c dù ¸n ®­îc lËp cßn thiÕu chÝnh x¸c vµ thiÕu c¨n cø khoa häc… Khi tr×nh hå s¬ tµi liÖu lªn ng©n hµng, c¸c chñ ®Çu t­ kh«ng cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin, tµi liÖu cÇn thiÕt cho qua tr×nh thÈm ®Þnh, khiÕn cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh th­êng bÞ kÐo dµi. C¸c chñ ®Çu t­ còng th­êng cung cÊp nh÷ng th«ng tin thiÕu chÝnh x¸c vÒ doanh nghiÖp vµ dù ¸n, lµm ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh MÆt kh¸c tr×nh ®é qu¶n lý cña c¸c doanh nghiÖp, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay cßn thÊp, dÉn ®Õn hiÖu qu¶ cña c¸c dù ¸n kh«ng cao. Trong qu¸ tr×nh dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng, c¸c c¸n bé thÈm ®Þnh còng kh«ng thÓ kiÓm so¸t ®­îc mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, tõ ®ã khiÕn cho nhiÒu dù ¸n bÞ chËm tiÕn ®é thi c«ng do lùa chän kh«ng ®óng nhµ thÇu, triÓn khai vèn kh«ng ®óng tiÕn ®é hay sö dông vèn sai môc ®Ých… lµm ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng tÝn dông Bªn c¹nh ®ã cßn ph¶i kÓ ®Õn mét sè nh÷ng nguyªn nh©n kh¸c nh­: thÞ tr­êng m¸y mãc thiÕt bÞ cung cÊp cho c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay rÊt phong phó vµ ®a d¹ng. Cã nhiÒu lo¹i m¸y mãc hiÖn ®¹i nªn c¸c c¸n bé thÈm ®Þnh rÊt khã ®¸nh gi¸ ®­îc kh¶ n¨ng sö dông vËn hµnh c«ng nghÖ, ®éi ngò c«ng nh©n vËn hµnh cña doanh nghiÖp… Tr­íc thùc tr¹ng c«ng t¸c thÈm ®Þnh cña ng©n hµng trong thêi gian qua, cã thÓ thÊy, bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc, ho¹t ®éng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ cña VPbank vÉn tån t¹i nhiÒu h¹n chÕ. ChÝnh v× vËy, trong thêi gian tíi ng©n hµng cÇn ph¸t huy nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc, mÆt kh¸c t×m ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i ®Ó kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n, tõ ®ã n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng. Trong khu«n khæ chuyªn ®Ò, em xin ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p nh­ sau Ch­¬ng ii Mét sè Gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ t¹i ng©n hµng 2.1. §Þnh h­íng cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh cña ng©n hµng trong thêi gian tíi 2.1.1. Nhu cÇu thÈm ®Þnh dù ¸n t¹i ng©n hµng Víi t­ c¸ch lµ mét thµnh viªn trong hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam, ng©n hµng VPBank lu«n coi viÖc x¸c ®Þnh chiÕn l­îc ph¸t triÓn cã ý nghÜa v« cïng quan träng, mét mÆt nh»m thùc thi c¸c chiÕn l­îc ph¸t triÓn chung cña ®Êt n­íc, mÆt kh¸c ®¶m b¶o cho ng©n hµng lu«n ph¸t triÓn ®óng h­íng, t¨ng tr­ëng tÝn dông ph¶i ®i ®«i víi an toµn, hiÖu qu¶ Môc tiªu cña ng©n hµng trong t­¬ng lai lµ kh«ng ngõng ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, phÊn ®Êu trë thµnh mét "ng©n hµng b¸n lÎ hµng ®Çu cña miÒn B¾c vµ cña c¶ n­íc". §Ó thùc hiÖn môc tiªu nµy, trong nh÷ng n¨m qua ng©n hµng ®· nç lùc thùc thi nhiÒu biÖn ph¸p, c¶i tæ bé m¸y tæ chøc, c¬ cÊu l¹i c¸c phßng ban chi nh¸nh, më réng m¹ng l­íi ho¹t ®éng vµ c¸c lo¹i h×nh cung cÊp dÞch vô, n©ng cao chÊt l­îng phôc vô kh¸ch hµng, thu hót vµ ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé trÎ cã tr×nh ®é cao… Còng chÝnh nhê viÖc kiªn ®Þnh chiÕn l­îc ph¸t triÓn trªn mµ trong thêi gian qua, mÆc dï trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ trong vµ ngoµi n­íc cã nhiÒu biÕn ®éng bÊt lîi vµ m«i tr­êng c¹nh tranh g¨y g¾t gi÷a c¸c ng©n hµng ( c¸c ng©n hµng ®ua nhau t¨ng l·i suÊt huy ®éng, ¸p dông c¸c ch­¬ng tr×nh khuyÕn m·i cã gi¸ trÞ lªn tíi hµng tû ®ång, më réng m¹ng l­íi ho¹t ®éng…). Tuy vËy ng©n hµng vÉn ®øng v÷ng vµ ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh c«ng ngoµi dù kiÕn. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh t¨ng tr­ëng kh¸ cao, tæng nguån vèn huy ®éng ®¹t 5.228 tû ®ång t¨ng trªn 35% so víi thùc hiÖn n¨m 2004, doanh sè cho vay cña toµn hÖ thèng ®¹t trªn 2.761tû t¨ng 28.1% so víi n¨m 2004, tØ lÖ nî qu¸ h¹n gi¶m ®¸ng kÓ. ChÊt l­îng dÞch vô ®­îc c¶i thiÖn, c¸c s¶n phÈm míi ®­îc ®­a vµo øng dông ®· ph¸t huy hiÖu qu¶, m¹ng l­íi ho¹t ®éng më réng trªn toµn quèc, c«ng t¸c ®µo t¹o c¸n bé ®­îc quan t©m ®Æc biÖt Qua ho¹t ®éng cña VPBank cho thÊy, ng©n hµng ®· kh«ng ngõng ®æi míi thÝch øng víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Ó ®¹t ®­îc thµnh c«ng nh­ ngµy h«m nay. Tõ nh÷ng thµnh c«ng ®· cã còng nh­ nh÷ng khã kh¨n ®· tr¶i qua, trªn c¬ së tæng kÕt c¸c bµi häc kinh nghiÖm vµ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh kinh tÕ- x· héi cña ®Êt n­íc trong thêi gian tíi, ng©n hµng ®· ®Ò ra ®Þnh h­íng ho¹t ®éng cho n¨m 2006 nh­ sau: - §a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh cho vay, më réng cho vay ®èi víi c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, tõng b­íc tiÕp cËn tÝn dông ®èi víi doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. ViÖc më réng cho vay ph¶i ®i ®«i víi n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông, gi¶m thiÓu rñi ro trªn tõng kh¸ch hµng, gi¶m thiÓu hÖ sè rñi ro, qu¸ h¹n vèn vay - PhÊn ®Êu ®¹t møc huy ®éng vèn tiÕt kiÖm t¨ng 35%, d­ nî tÝn dông t¨ng 30% so víi n¨m 2005, nî qu¸ h¹n ph¸t sinh míi kh«ng qu¸ 2% trong tæng d­ nî t¨ng thªm. §¶m b¶o tèc ®é cho vay trung dµi h¹n b×nh qu©n ®¹t 15% trong giai ®o¹n 2006-2010 - Chñ ®éng t×m kiÕm kh¸ch hµng ®Ó lùa chän ®­îc kh¸ch hµng tèt, dù ¸n ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, thu håi vèn tèt. LÊy hiÖu qu¶, an toµn lµm tiªu chÝ hµng ®Çu ®Ó xÐt duyÖt vèn vay. §ång thêi viÖc chñ ®éng t×m kiÕm kh¸ch hµng, dù ¸n ®Çu t­ nh»m lµm gi¶mviÖc kh¸ch hµng ®­a th«ng tin kh«ng ®óng sù thËt - Thùc hiÖn nghiªm tóc luËt c¸c tæ chøc tÝn dông vµ quy tr×nh cho vay nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cho vay §Ó thùc hiÖn ®­îc nh÷ng ®Þnh h­íng ®· ®Ò ra th× viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n cho vay vèn ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng. §Æc biÖt trong bèi c¶nh c¹nh tranh gi÷a c¸c ng©n hµng vµ c¸c doanh nghiÖp ®Èy nhanh tèc ®é ®Çu t­ nh­ hiÖn nay. V× vËy tr­íc hÕt ng©n hµng cÇn tËp trung ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh, n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh dù ¸n lµ c¬ së ®Ó n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng cña ng©n hµng trong giai ®o¹n tiÕp theo 2.1.2.§Þnh h­íng cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ Ho¹t ®éng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ ph¶i xuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh kinh tÕ- x· héi cña ®Êt n­íc trong tõng thêi kú vµ tõ thùc tiÔn cho vay cña chÝnh ng©n hµng. C«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n cÇn ph¶i phï hîp víi nh÷ng chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch chung cña c¸c Bé ngµnh trong tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn, ®ång thêi ph¸t huy tèi ®a nh÷ng thÕ m¹nh cña ng©n hµng. ThÈm ®Þnh dù ¸n ph¶i tu©n thñ theo ®óng c¸c quy ®Þnh cña ng©n hµng víi tÊt c¶ dù ¸n xin vay, mÆt kh¸c qu¸ tr×nh nµy ph¶i ®­îc tiÕn hµnh th­êng xuyªn, liªn tôc, kh«ng chØ diÔn ra tr­íc mµ c¶ trong vµ sau cho vay. Trong t­¬ng lai ng©n hµng sÏ phÊn ®Êu hoµn thiÖn ®Ó thÈm ®Þnh trë thµnh mét ho¹t ®éng dÞch vô cña ng©n hµng, ng©n hµng kh«ng chØ lµ n¬i t­ vÊn cho kh¸ch hµng mµ cßn cã thÓ thu phÝ tõ ho¹t ®éng nµy 2.2. C¸c gi¶i ph¸p 2.2.1. NhËn thøc vÒ c«ng t¸c thÈm ®Þnh ThÈm ®Þnh dù ¸n lµ c«ng viÖc phøc t¹p vµ cã vÞ trÝ vai trß rÊt quan träng trong mçi quyÕt ®Þnh cho vay, do ®ã ®Ó thùc hiÖn tèt c«ng t¸c thÈm ®Þnh, tr­íc hÕt cÇn cã sù thèng nhÊt vÒ mÆt nhËn thøc trong mçi c¸n bé nh©n viªn cña ng©n hµng. Cô thÓ lµ: - Ho¹t ®éng thÈm ®Þnh kh«ng chØ lµ c«ng viÖc riªng cña c¸c c¸n bé thÈm ®Þnh mµ cßn ph¶i ®­îc phæ cËp ë mét møc ®é nhÊt ®Þnh tíi c¸c bé phËn nghiÖp vô kh¸c ®Ó hä hiÓu ®­îc vÞ trÝ vµ tÇm quan träng cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh, tõ ®ã h×nh thµnh sù phèi hîp, trî gióp cho c¸n bé thÈm ®Þnh trong qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh - ThÈm ®Þnh dù ¸n kh«ng chØ h­íng tíi phôc vô cho c¸c môc tiªu kinh doanh côc bé cña ng©n hµng mµ cßn ph¶i gãp phÇn thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ chung cña ngµnh, cña ®Þa ph­¬ng vµ cña ®Êt n­íc trong mçi thêi kú - Ho¹t ®éng thÈm ®Þnh ph¶i ®øng trªn gãc ®é ng­êi cho vay vèn ®Ó xem xÐt, ra quyÕt ®Þnh, nh»m tr¸nh x¶y ra t×nh tr¹ng thÊt tho¸t l·ng phÝ, dÉn ®Õn nh÷ng tæn thÊt cho x· héi - ThÈm ®Þnh dù ¸n ph¶i ®­îc tiÕn hµnh th­êng xuyªn, liªn tôc, kh«ng chØ diÔn ra tr­íc mµ c¶ trong vµ sau cho vay, nh»m ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ vµ an toµn cho nguån vèn vay - ThÈm ®Þnh dù ¸n lµ mét c«ng viÖc cã liªn quan ®Õn nhiÒu ngµnh nghÒ lÜnh vùc kh¸c nhau, ®ßi hái ng­êi thÈm ®Þnh ph¶i cã sù chñ ®éng, s¸ng t¹o, linh ho¹t, cã kh¶ n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp, ®óc rót thùc tiÔn vµ th­êng xuyªn trau dåi c¸c kiÕn thøc chuyªn m«n còng nh­ c¸c kiÕn thøc vÒ ®êi sèng kinh tÕ-x· héi 2.2.2. C¸c gi¶i ph¸p C¸c gi¶i ph¸p vÒ néi dung vµ ph­¬ng ph¸p thÈm ®Þnh * §èi víi néi dung thÈm ®Þnh kh¸ch hµng vay vèn ViÖc ®¸nh gi¸ c¸c th«ng tin vÒ kh¸ch hµng vay vèn lµ mét viÖc kh«ng ®¬n gi¶n, bëi kh«ng ph¶i lóc nµo t×nh h×nh tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp còng ®­îc c«ng khai. Do vËy tr­íc m¾t ng©n hµng cÇn yªu cÇu c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp nép lªn ph¶i ®­îc kiÓm to¸n. Bªn c¹nh ®ã ng©n hµng còng nªn t¨ng c­êng thiÕt lËp mèi quan hÖ víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng nh»m cã nh÷ng ®¸nh gÝa ®Çy ®ñ h¬n vÒ doanh nghiÖp §Ó ®­a ra nh÷ng kÕt luËn chÝnh x¸c h¬n vÒ t×nh h×nh cña doanh nghiÖp, ng©n hµng còng nªn ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau trong ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp nh­: ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tû lÖ, ph­¬ng ph¸p ®èi chiÕu logic… v× thùc tÕ hiÖn naysè l­îng c¸c chØ tiªu dïng ®Ó ®¸nh gi¸ ch­a nhiÒu * §èi víi néi thÈm ®Þnh ph­¬ng diÖn kü thuËt C¸n bé thÈm ®Þnh cÇn quan t©m h¬n ®Õn ph©n tÝch khÝa c¹nh kü thuËt cña dù ¸n. Thùc chÊt hä rÊt khã cã thÓ lµm tèt ®­îc ®iÒu nµy, bëi lÏ ng©n hµng hiÖn nay ch­a cã nhiÒu c¸n bé cã chuyªn m«n c¶ vÒ nghiÖp vô lÉn kü thuËt, ®a sè hä ®Òu tèt nghiÖp tõ c¸c tr­êng khèi kinh tÕ, tr×nh ®é nhËn biÕt còng nh­ kh¶ n¨ng thu thËp th«ng tin lµ cã h¹n. C¸c chØ tiªu cña ChÝnh phñ, cña Bé ngµnh liªn quan ch­a ®Çy ®ñ, ch­a phï hîp víi t×nh h×nh hiÖn t¹i cña nÒn kinh tÕ, cßn ng©n hµng còng ch­a cã mét hÖ thèng chØ tiªu vÒ kinh tª- kü thuËt chuÈn phôc vô cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n. Do ®ã ®Ó trî gióp cho c¸n bé thÈm ®Þnh ®¸nh gi¸ kü thuËt, ng©n hµng cÇn sím nghiªn cøu ban hµnh nh÷ng chØ tiªu kü thuËt c¬ b¶n phï hîp víi tõng ngµnh, tõng lÜnh vùc cô thÓ (nh­ c¸c tiªu chuÈn vÒ c«ng nghÖ, m¸y mãc, thiÕt bÞ ®­îc sö dông,…) lµm c¬ së ®Ó c¸n bé thÈm ®Þnh tham chiÕu Trong tr­êng hîp nh÷ng dù ¸n qu¸ phøc t¹p, ng©n hµng nªn thuª c¸c chuyªn gia cã chuyªn m«n phï hîp thÈm ®Þnh néi dung kü thuËt nh»m rót ng¾n thêi gian thÈm ®Þnh * §èi víi néi dung ph©n tÝch thÞ tr­êng C¸n bé thÈm ®Þnh cÇn ph©n tÝch s©u h¬n vÒ ph­¬ng diÖn thÞ tr­êng cña dù ¸n, nh÷ng ®¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh cung- cÇu thÞ tr­êng, vÒ kh¶ n¨ng tiªu thô cña s¶n phÈm cÇn ®­îc ®Þnh tÝnh to¸n, ®Þnh l­îng mét c¸ch cô thÓ, chø kh«ng nªn ®¸nh gi¸ chung chung theo c¶m tÝnh. Ng©n hµng còng cÇn ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p hiÖn ®¹i trong ph©n tÝch vµ dù b¸o cung- cÇu s¶n phÈm. HiÖn cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p dù b¸o cung- cÇu ®· ®­îc nghiªn cøu ¸p dông trong thùc tÕ, nh­ ph­¬ng ph¸p ngo¹i suy thèng kª, ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc, ph­¬ng ph¸p hÖ sè co gi·n… c¸n bé thÈm ®Þnh cã thÓ c¨n cø vµo sè l­îng vµ chÊt l­îng th«ng tin thu thËp ®­îc mµ lùa chän ph­¬ng ph¸p tÝnh cho phï hîp, hoÆc kÕt hîp sö dông nhiÒu ph­¬ng ph¸p nh»m lµm t¨ng tÝnh chÝnh x¸c cho c¸c kÕt qu¶ dù b¸o Ngoµi ra trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh cÇn l­u ý tíi c¸c yÕu tè kh¸c nh­: kh¶ n¨ng thay ®æi thÞ hiÕu tiªu dïng, nh÷ng thay ®æi trong chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« cña Nhµ n­íc, cña n­íc xuÊt khÈu…v× chóng cã thÓ ¶nh h­ëng ®Õn ®Çu ra cña dù ¸n * §èi víi néi dung thÈm ®Þnh ph­¬ng diÖn tµi chÝnh Thø nhÊt, khi thÈm ®Þnh tæng vèn ®Çu t­, ng©n hµng cÇn cã quy ®Þnh cô thÓ vÒ c¸c néi dung trong tæng vèn ®Çu t­ cña mét dù ¸n nh­: vèn ®Çu t­ cè ®Þnh, vèn ®Çu t­ l­u ®éng, vèn ®Çu t­ dù phßng, vèn ®Çu t­ bï ®¾p c¸c chi phÝ… bëi theo ý kiÕn cña nhiÒu c¸n bé thÈm ®Þnh cã kinh nghiÖm th× tæng vèn ®Çu t­ cña dù ¸n khi tr×nh lªn ng©n hµng th­êng thÊp h¬n thùc tÕ. Lý do lµ v× dù ¸n khi ®i vµo thùc hiÖn cã thÓ ph¸t sinh nhiÒu h¹ng môc chi phÝ míi hoÆc do chñ ®Çu t­ cè t×nh lµm gi¶m tæng vèn ®Çu t­ ®Ó dÔ xin vay vèn h¬n MÆt kh¸c nÕu dù ¸n ®Çu t­ ®­îc tµi trî tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, c¸n bé thÈm ®Þnh nªn kiÓm tra kü tÝnh x¸c thùc cña tõng nguån vèn, nhÊt lµ c¸c cam kÕt bá vèn cña c¸c c¬ quan tµi trî c¶ vÒ mÆt sè l­îng vµ tiÕn ®é, tr¸nh ®Ó x¶y ra t×nh tr¹ng thiÕu vèn dÉn ®Õn lµm chËm tiÕn ®é thi c«ng cña c«ng tr×nh Thø hai, khi thÈm ®Þnh c¸c yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña dù ¸n nh­: l·i vay vèn l­u ®éng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, chi phÝ thuª ®Êt, thuª chuyªn gia… ng©n hµng cÇn cã sù tham kh¶o c¸c quy tr×nh cña Bé tµi chÝnh, cña c¬ quan chñ qu¶n cña doanh nghiÖp, so s¸nh víi chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm t­¬ng tù trªn thÞ tr­êng, kh«ng nªn chÊp thuËn hay mÆc nhiªn theo sù tÝnh to¸n cña chñ ®Çu t­ hoÆc tuú ý. NÕu lµ dù ¸n më réng hoÆc dù ¸n míi cña doanh nghiÖp ®· ho¹t ®éng trong ngµnh ®ã, c¸n bé thÈm ®Þnh cã thÓ lÊy c¸c chØ tiªu cò lµm c¬ së. NÕu lµ c¸c dù ¸n míi hoµn toµn th× c¸c chØ tiªu cña nh÷ng dù ¸n t­¬ng tù còng lµ nh÷ng tham kh¶o tèt. §èi víi chi phÝ khÊu hao, ng©n hµng cÇn kiÓm tra ®èi chiÕu víi c¸c v¨n b¶n qu¶n lý kinh tÕ míi nhÊt cña Nhµ n­íc nh»m ®¶m b¶o tÝnh, hîp ph¸p, chÝnh x¸c trong tÝnh to¸n. Ng©n hµng cÇn xem xÐt møc khÊu hao cho phï hîp víi tõng lÜnh vùc ho¹t ®éng cña dù ¸n, cña tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp, tr¸nh t×nh tr¹ng c¸c doanh nghiÖp ¸p dông møc khÊu hao nhanh ®Ó gi¶m nghÜa vô nép thuÕ víi Nhµ n­íc. NÕu doanh nghiÖp tÝnh sai quy ®Þnh cña Bé tµi chÝnh th× VPBank cÇn tÝnh to¸n l¹i vµ cã ý kiÕn víi doanh nghiÖp. §ång thêi ng©n hµng ph¶i ®Æt chi phÝ nµy trong mèi quan hÖ víi kh¶ n¨ng tiªu thô cña s¶n phÈm, víi tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n v× khÊu hao lµ mét nguån tr¶ nî cho ng©n hµng, nã kh«ng ph¶i nguån cã s½n hiÓn nhiªn, do ®ã nã cã thÓ lµ con sè v« nghÜa nÕu dù ¸n kh«ng kh¶ thi, s¶n phÈm cña dù ¸n kh«ng tiªu thô ®­îc Thø t­, cÇn chó ý ®Õn c¸c kho¶n thu håi khi x¸c ®Þnh dßng tiÒn cña dù ¸n Khi x¸c ®Þnh dßng tiÒn cña dù ¸n, c¸n bé thÈm ®Þnh cÇn chó ý c¸c kho¶n hoµn tr¶ vèn l­u ®éng vµ thu håi c¸c gi¸ trÞ thanh lý khi dù ¸n chÊm døt ho¹t ®éng. Bëi lÏ phÇn lín c¸c dù ¸n khi kÕt thóc th× c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ, nhµ x­ëng cßn mét gi¸ trÞ thÞ tr­êng nhÊt ®Þnh. Khi b¸n chóng sÏ xuÊt hiÖn dßng thu tõ dù ¸n, tuú theo quy ®Þnh chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh mµ dßng thu nµy cã thÓ sÏ ph¶i chÞu thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp hay kh«ng Ngoµi ra khi dù ¸n kÕt thóc doanh nghiÖp sÏ thu håi vèn l­u ®éng rßng, do ®ã kho¶n thu nµy ph¶i ®­îc céng vµo dßng tiÒn cuèi cïng cña dù ¸n Nh­ trong dù ¸n x©y dùng nhµ m¸y s¶n xuÊt ®¸ xÎ trªn, mÆc dï c¸c tµi s¶n cè ®Þnh cña dù ¸n ®­îc khÊu hao trong vßng 14 n¨m vµ vßng ®êi cña dù ¸n chØ lµ 10 n¨m, nh­ng c¸n bé thÈm ®Þnh ®· kh«ng ®­a phÇn gi¸ trÞ thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh còng nh­ kho¶n thu håi vèn l­u ®éng vµo dßng thu cuèi cïng cña dù ¸n. MÆc dï dù ¸n cã hiÖu qu¶ ngay c¶ khi kh«ng cã c¸c kho¶n thu håi trªn, nh­ng viÖc tÝnh to¸n c¸c dßng thu thiÕu c¬ së khoa häc nh­ vËy sÏ lµm gi¶m tÝnh chÝnh x¸c cña c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ tµi chÝnh Thø n¨m, c¸c chØ tiªu NPV, IRR, T lµ c¸c chØ tiªu th­êng gÆp trong c¸c dù ¸n ®Çu t­ cña ng©n hµng, tuy nhiªn khi sö dông chóng ph¶i quan t©m ®Õn gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn, nÕu kh«ng chóng sÏ kh«ng ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ ý nghÜa. MÆt kh¸c, cïng víi c¸c chØ tiªu NPV, IRR, T, ng©n hµng còng nªn ®­a c¸c chØ tiªu kh¸c vµo tÝnh to¸n nh­ chØ tiªu ®iÓm hoµ vèn, lîi Ých- chi phÝ, n¨ng lùc hoµ vèn… nh÷ng chØ tiªu nµy sÏ bæ xung cho nhau gióp c¸n bé thÈm ®Þnh cã mét c¸i nh×n toµn diÖn h¬n vÒ dù ¸n Thø s¸u, ng©n hµng nªn ®­a ra mét ph­¬ng ph¸p tÝnh tû suÊt chiÕt khÊu thÝch hîp. C¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ tµi chÝnh trªn lµ c¬ së quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ tÝnh kh¶ thi cña mçi dù ¸n ®Çu t­ vµ lµ c¨n cø cho c¸c quyÕt ®Þnh tµi trî vèn cña ng©n hµng. Tuy nhiªn, ®Ó c¸c chØ tiªu nµy ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ b¶n chÊt cña chóng th× viÖc lùa chän mét tû suÊt chiÕt khÊu thÝch hîp cã ý nghÜa hÕt søc quan träng. Mét dù ¸n cã thÓ ®­îc tµi trî vèn tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, ë nh÷ng thêi ®iÓm kh¸c nhau vµ víi møc l·i suÊt kh¸c nhau. Do ®ã tû suÊt chiÕt khÊu ph¶i ph¶n ¸nh ®­îc tæng chi phÝ c¬ héi cña tÊt c¶ c¸c nguån vèn ®ã HiÖn cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p tÝnh tû suÊt chiÕt khÊu kh¸c nhau, c¸n bé thÈm ®Þnh nªn lùa chän ¸p dông sao cho phï hîp víi tõng lo¹i dù ¸n, chø kh«ng nªn chØ sö dông l·i suÊt ng©n hµng lµm l·i suÊt chiÕt khÊu nh­ hiÖn nay. Trong vÝ dô trªn, nÕu tÝnh theo ph­¬ng ph¸p ®¬n gi¶n nhÊt lµ ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn, tû suÊt chiÕt khÊu dïng ®Ó tÝnh chuyÓn dßng tiÒn cña dù ¸n sÏ lµ : r = 2.600 * 12% + 8.600 * 9,5% ------------------------------------ 11.200 = 10,08% T¹i thêi ®iÓm hiÖn t¹i l·i suÊt cho vay cña ng©n hµng lµ 12%/n¨m L·i suÊt tiÒn göi tiÕt kiÖm tèi ®a trªn thÞ tr­êng tiÒn göi lµ 9,5%/n¨m ) Bªn c¹nh ®ã ng©n hµng còng nªn ¸p dông møc l·i suÊt chiÕt khÊu ®­îc ®iÒu chØnh theo c¸c n¨m ®Ó ph¶n ¸nh c¸c t¸c ®éng cña m«i tr­êng tíi dù ¸n nh­ l¹m ph¸t, tr­ît gi¸… Thø b¶y, ph©n tÝch ®é nh¹y ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc khi xem xÐt c¸c dù ¸n (B¶ng ph©n tÝch ®é nh¹y 1 chiÒu cña dù ¸n ) C¸c yÕu tè thay ®æi Møc thay ®æi NPV % Thay ®æi NPV Møc biÕn ®éng cña NPV khi yÕu tè thay ®æi 1% S¶n l­îng SP : +§¸ +G¹ch block Gi¶m 5% Gi¶m 5% Gi¶m 5% -1.625.726 574.572 -432.623 -192.1 -67.44 -124.5 -38.48 -13.58 -24.9 Chi phÝ nguyªn vËt liÖu T¨ng 5% -342.958,9 -119.43 -23.89 Gi¸ b¸n s¶n phÈm : +G¹ch block +§¸ Gi¶m 5% Gi¶m 5% Gi¶m 5% -1.496.473 -303.370 571.572 -184.8 -117.19 -67.61 -36.96 -23.44 -13.52 Qua b¶ng ph©n tÝch ®é nh¹y trªn ta thÊy trong c¸c yÕu tè t¸c ®éng nhiÒu ®Õn chØ tiªu NPV lµ yÕu tè s¶n l­îng vµ gi¸ b¸n s¶n phÈm. Trong yÕu tè s¶n l­îng th× c¸c sù biÕn ®éng cña g¹ch BLOCK cã t¸c ®éng m¹nh nhÊt tíi NPV (s¶n l­îng thay ®æi 1% th× NPV gi¶m tíi 24,9%). TiÕp theo lµ yÕu tè gi¸ b¸n, trong ®ã sù thay ®æi gi¸ b¸n s¶n phÈm g¹ch BLOCK t¸c ®éng nhiÒu nhÊt tíi NPV (1% thay ®æi gi¸ g¹ch lµm NPV gi¶m 23,44%). Do ®ã trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh, c¸n bé thÈm ®Þnh cÇn l­u ý tíi sù thay ®æi cña c¸c yÕu tè s¶n l­îng vµ gi¸ b¸n s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng, v× chóng cã thÓ t¸c ®éng m¹nh tíi hiÖu qu¶ tµi chÝnh cña dù ¸n * VÒ x¸c ®Þnh thêi h¹n tr¶ nî, ph­¬ng thøc tr¶ nî C¸ch x¸c ®Þnh thêi h¹n tr¶ nî, møc thu nî, c¸ch thøc thu nî c¶ gèc vµ l·i ph¶i phï hîp víi n¨ng lùc s¶n xuÊt cña kh¸ch hµng vµ tiÕn ®é thùc hiÖn cña dù ¸n. HiÖn nay ng©n hµng th­êng tiÕn hµnh thu ®Òu tõng kú hay thu luü tho¸i víi mong muèn thu c«ng nî cµng nhanh cµng tèt. Tuy nhiªn trong thêi gian ®Çu c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ ch¹y ch­a hÕt c«ng suÊt, s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ë giai ®o¹n th¨m dß thÞ tr­êng… Do ®ã nÕu ng©n hµng yªu cÇu møc tr¶ nî cao tõ ®Çu sÏ lµm cho dù ¸n ch­a ®ñ kh¶ n¨ng tr¶, ¶nh h­ëng ®Õn s¶n xuÊt Ng©n hµng kh«ng nªn chia ®Òu kho¶n thu gèc cho c¸c kú luü tho¸i mµ nªn c¨n cø vµo dßng tiÒn cña dù ¸n ®ång thêi tiÕn hµnh thu nî gèc t¨ng dÇn theo thêi gian, nh­ vËy sÏ phï hîp víi qu¸ tr×nh vËn hµnh kÕt qu¶ ®Çu t­. ViÖc thu l·i còng cÇn ®­îc tÝnh to¸n sao cho phï hîp víi chu kú s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, tr¸nh t×nh tr¹ng c¸c doanh nghiÖp ph¶i vay vèn ng¾n h¹n ®Ó tr¶ l·i ng©n hµng * §èi víi néi dung ph©n tÝch ®é an toµn cña dù ¸n th«ng qua ph©n tÝch rñi ro Néi dung nµy cho ®Õn nay hÇu nh­ vÉn ch­a ®­îc c¸n bé thÈm ®Þnh ®Ò cËp ®Õn trong c¸c b¸o c¸o thÈm ®Þnh cña ng©n hµng, ®©y lµ mét khiÕm khuyÕt rÊt lín mµ ng©n hµng cÇn sím kh¾c phôc. Bëi ph©n tÝch rñi ro cã ý nghÜa v« cïng quan träng trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n. Nã gióp cho c¸n bé thÈm ®Þnh cã c¸i nh×n tæng quan h¬n, ®Çy ®ñ h¬n vµ ®Æt dù ¸n vµo trong mét sù vËn ®éng thùc tÕ cña nã, tõ ®ã gióp ng©n hµng gi¶m thiÓu nh÷ng tæn thÊt cã thÓ dù b¸o tr­íc Do vËy trong thêi gian tíi ng©n hµng nªn coi viÖc ph©n tÝch vµ qu¶n lý rñi ro lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt khi xem xÐt thÈm ®Þnh dù ¸n. Tr­íc m¾t ng©n hµng cã thÓ nghiªn cøu ¸p dông ngay ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch ®é nh¹y vµ ph©n tÝch theo kÞch b¶n. Cßn trong t­¬ng lai, khi ng©n hµng ®· cã hÖ c¬ së d÷ liÖu phong phó, c¸c m¸y tÝnh vµ phÇn mÒm hiÖn ®¹i, cã thÓ ¸p dông thªm ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch theo kÞch b¶n Gi¶i ph¸p vÒ mÆt tæ chøc ®iÒu hµnh Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn h¹n chÕ trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n cña ng©n hµng thêi gian qua lµ ch­a cã sù chuyªn m«n ho¸ trong kh©u tæ chøc thÈm ®Þnh. Do ®ã trong thêi gian tíi ng©n hµng cÇn cã phßng thÈm ®Þnh riªng, cã nhiÖm vô chuyªn tr¸ch thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n trung vµ dµi h¹n, cã sù ®éc lËp víi phßng tÝn dông vµ qu¶n lý nî vay. ViÖc tæ chøc bè trÝ nh­ vËy sÏ gióp cho mçi c¸n bé thÈm ®Þnh gi¶m bít khèi l­îng c«ng viÖc, t¹o ®iÒu kiÖn cho hä chuyªn t©m h¬n vµo c«ng viÖc, ®ång thêi cã thêi gian ®Ó trau dåi thªm nghiÖp vô cho b¶n th©n. Ng©n hµng còng l­u ý tuyÓn chän thªm c¸c c¸n bé cã kinh nghiÖm vÒ thÈm ®Þnh kinh tÕ-kü thuËt dù ¸n MÆt kh¸c ng©n hµng nªn quy ®Þnh chi tiÕt h¬n vÒ tr¸ch nhiÖm còng nh­ quyÒn lîi cña c¸ nh©n c¸c c¸n bé thÈm ®Þnh. §ång thêi cÇn th­êng xuyªn rµ so¸t, s¾p xÕp l¹i ®éi ngò c¸n bé, bæ sung c¸n bé cßn thiÕu cho c¸c chi nh¸nh, thuyªn chuyÓn c¸c c¸n bé kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng ®i lµm viÖc kh¸c Ng©n hµng nªn t¹o lËp mét c¬ chÕ phèi hîp chÆt chÏ h¬n trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh gi÷a c¸c bé phËn trong ng©n hµng nh»m n©ng hiÖu qu¶ c«ng viÖc. Phßng thÈm ®Þnh cÇn phèi hîp chÆt chÏ víi phßng kh¸ch hµng, phßng thu håi nî, phßng tµi s¶n…®Ó thu thËp ®­îc c¸c th«ng tin chÝnh x¸c vÒ kh¸ch hµng, vÒ dù ¸n vay vèn Gi¶i ph¸p vÒ ®éi ngò c¸n bé Thùc tÕ ®· cho thÊy con ng­êi lu«n lµ yÕu tè trung t©m, cã ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l­îng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­. ChÝnh con ng­êi quyÕt ®Þnh sù thu thËp th«ng tin, sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p ®Ó xö lý vµ ®­a ra quyÕt ®Þnh cuèi cïng. Do ®ã ®Ó n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh dù ¸n th× tr­íc tiªn ng©n hµng cÇn ph¶i n©ng cao chÊt l­îng ®éi ngò c¸n bé vÒ mäi mÆt: nhËn thøc, tr×nh ®é chuyªn m«n, kinh nghiÖm c«ng t¸c, ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp… * TuyÓn chän nh©n sù ®Çu vµo cã chÊt l­îng cao Trong thêi gian qua, ®a sè ®éi ngò nh©n viªn ®­îc tuyÓn chän vµo VPbank ®Òu cã tr×nh ®é chuyªn m«n t­¬ng ®èi cao, tuy nhiªn trong thêi gian tíi ng©n hµng nªn chó ý tiÕp tôc thùc hiÖn c«ng t¸c bæ sung, tuyÓn míi nh÷ng ng­êi cã n¨ng lùc thùc sù vµo lµm viÖc. C¸n bé ®­îc tuyÓn chän cÇn cã sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a n¨ng lùc chuyªn vµ t­ c¸ch ®¹o ®øc. Sau khi tuyÓn dông, ng©n hµng cÇn phæ biÕn ®Ó mçi c¸n bé ®Òu n¾m b¾t ®­îc c¸c môc tiªu, c¸c quy ®Þnh cña ng©n hµng còng nh­ c¸c quy ®Þnh cña luËt ph¸p cã liªn quan, ®ång thêi cÇn ®­îc h­íng dÉn, ®µo t¹o chuyªn s©u cho hä vÒ c«ng viÖc sÏ ®­îc giao Ng©n hµng còng cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch thu hót nh©n tµi vµo lµm viÖc l©u dµi hoÆc mêi lµm cè vÊn hoÆc lµm céng t¸c viªn cho c¸c ho¹t ®éng cña m×nh * §µo t¹o, trao ®æi chuyªn m«n Trong qua tr×nh thÈm ®Þnh dù ¸n, c¸n bé thÈm ®Þnh lu«n cã xu h­íng coi träng ph­¬ng diÖn tµi chÝnh h¬n c¸c ph­¬ng diÖn kh¸c. §iÒu nµy phÇn lín lµ do nh÷ng kiÕn thøc mµ hä ®­îc trang bÞ ë tr­êng §¹i häc cßn h¹n chÕ, th«ng th­êng hä míi chØ biÕt vÒ mÆt tµi chÝnh dù ¸n, cßn viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng, ®¸nh gi¸ thÞ tr­êng, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ dù ¸n, c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn kü thuËt… th× Ýt ®­îc ®Ò cËp, do ®ã viÖc hä lùa chän ph­¬ng ¸n tµi chÝnh lµ c¨n cø chñ yÕu ®Ó thÈm ®Þnh còng lµ ®iÒu cã thÓ hiÓu ®­îc. Tuy nhiªn ®ßi hái vÒ mÆt chÊt l­îng thÈm ®Þnh ®· dÉn ®Õn sù khËp khiÔng gi÷a lý thuyÕt vµ thùc tÕ. Bëi v× trong thùc tÕ, qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh ®ßi hái mçi c¸n bé thÈm ®Þnh ph¶i cã kiÕn thøc tæng hîp t­¬ng ®èi cao vÒ: ph¸p luËt, kinh tÕ, c«ng nghÖ- kü thuËt, th«ng tin thÞ tr­êng, thanh to¸n quèc tÕ… do ®ã hoµn thiÖn c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n tr­íc hÕt ng©n hµng cÇn tõng b­íc n©ng cao tr×nh ®é cña c¸c c¸n bé thÈm ®Þnh Ng©n hµng nªn më c¸c líp ®µo t¹o, tæ chøc c¸c buæi héi th¶o, mêi c¸c chuyªn gia vÒ nãi chuyÖn, trao ®æi kinh nghiÖm víi c¸c ng©n hµng b¹n, t×m nguån tµi liÖu cho c¸n bé tham kh¶o… Bªn c¹nh khuyÕn khÝch ®éng viªn c¸n bé tù trau dåi kiÕn thøc, ng©n hµng cã thÓ cö nh÷ng nh©n viªn cã ®ñ n¨ng lùc ®i ®µo t¹o ë n­íc ngoµi trong nh÷ng kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh, tõ ®ã gióp c¸n bé cã ®iÒu kiÖn häc hái, båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô. L­u ý lµ ®Ó c«ng t¸c ®µo t¹o ®¹t ®­îc kÕt qu¶ cao th× qu¸ tr×nh ®µo t¹o nµy ph¶i ®­îc diÔn ra th­êng xuyªn vµ cã hÖ thèng * Gi¸o dôc vÒ nhËn thøc, t­ c¸ch ®¹o ®øc VPbank cÇn th­êng xuyªn gi¸o dôc vÒ ý thøc, ®¹o ®øc vµ kû luËt nghÒ nghiÖp cho c¸c c¸n bé cña m×nh ®Ó hä nhËn thøc ®­îc vai trß vµ ý nghÜa to lín cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n, ®ång thêi cã ý thøc tù gi¸c, trung thùc vµ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao h¬n Ng©n hµng còng nªn cã chÕ ®é ®·i ngé xøng ®¸ng ®èi víi nh©n viªn, kÞp thêi khen th­ëng vÒ vËt chÊt lÉn tinh thÇn ®èi víi c¸c c¸n bé hoµn thµnh tèt nhiÖm vô, ®ång thêi ph¸t hiÖn ra nh÷ng biÓu hiÖn sa sót vÒ ®¹o ®øc ®Ó kÞp thêi uèn n¾n. Xö lý nghiªm minh ®èi víi c¸c c¸n bé cã hµnh vi tiªu cùc, v« t×nh hay cè ý lµm tr¸i c¸c quy ®Þnh chung dÉn ®Õn nh÷ng thiÖt h¹i cho ng©n hµng… ViÖc lµm tèt c«ng t¸c thÈm ®Þnh kh«ng chØ phô thuéc vµo b¶n th©n mçi c¸n bé thÈm ®Þnh mµ cßn ph¶i cã sù kiÓm tra, gi¸m s¸t th­êng xuyªn cña ng©n hµng. Do vËy ng©n hµng còng ph¶i t¨ng c­êng c«ng t¸c thanh tra, kiÓm so¸t, lùa chän vµ ®µo t¹o c¸c c¸n bé thanh tra cã n¨ng lùc, cã phÈm chÊt tèt vµ cã chuyªn m«n nghiÖp vô v÷ng vµng Gi¶i ph¸p vÒ th«ng tin Th«ng tin lµ c¨n cø quan träng ®Ó thÈm ®Þnh dù ¸n, do ®ã n©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c thu thËp vµ xö lý th«ng tin sÏ gãp phÇn hoµn thiÖn nghiÖp vô thÈm ®Þnh. Nguån th«ng tin cµng chÝnh x¸c vµ phong phó th× kÕt qu¶ thÈm ®Þnh cµng cã ®é chÝnh x¸c cao. Do ®ã VPBank mét mÆt cÇn gia t¨ng c¸c nguån cung cÊp th«ng tin, mÆt kh¸c cÇn t×m c¸ch thu thËp vµ xö lý th«ng tin mét c¸ch cã hiÖu qu¶ §èi víi nh÷ng th«ng tin liªn quan dù ¸n cña doanh nghiÖp, c¸n bé thÈm ®Þnh kh«ng chØ c¨n cø vµo c¸c tµi liÖu kh¸ch hµng göi ®Õn, mµ ph¶i trùc tiÕp pháng vÊn ng­êi ®¹i diÖn giao dÞch cña doanh nghiÖp ®Ó chÊt vÊn c¸c th«ng tin kh«ng chÝnh x¸c. §ång thêi kÕt hîp víi viÖc tham quan kh¶o s¸t c¬ së s¶n xuÊt, v¨n phßng, nhµ x­ëng nh»m ®iÒu tra n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý cña doanh nghiÖp. C¸n bé thÈm ®Þnh cã thÓ tham kh¶o c¸c th«ng tin tõ b¹n hµng, ®èi t¸c, c¸c nhµ cung cÊp cña doanh nghiÖp ®Ó ®¸nh gi¸ ®­îc t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, t×nh h×nh thanh to¸n còng nh­ kh¶ n¨ng cung cÊp ®Çu vµo vµ tiªu thô ®Çu ra cña dù ¸n. Ngoµi ra c¸c nguån th«ng tin cÇn thiÕt cã thÓ ®­îc thu thËp tõ trung t©m phßng ngõa rñi ro thuéc NHNN, tõ c¸c tæ chøc tÝn dông mµ ng©n hµng cã quan hÖ, tõ c¸c c¬ quan qu¶n lý kinh tÕ, c¸c chuyªn gia kinh tÕ kü thuËt, c¸c th«ng tin ®a d¹ng tõ s¸ch b¸o, tµi liÖu chuyªn ngµnh cã liªn quan … Tuy nhiªn viÖc thu thËp c¸c nguån th«ng tin trªn nhiÒu khi kh¸ khã kh¨n do ph¹m vi thu thËp réng, ®ßi hái tèn kÐm vÒ thêi gian vµ chi phÝ, c¸c kªnh cung cÊp th«ng tin kh«ng ®Çy ®ñ vµ khã tiÕp cËn, trong khi c¸n bé thÈm ®Þnh bÞ giíi h¹n vÒ thêi gian. Do ®ã c¸c c¸n bé thÈm ®Þnh cÇn l­u ý th­êng xuyªn thu thËp vµ l­u tr÷ th«ng tin mét c¸ch khoa häc. C¸n bé thÈm ®Þnh cÇn cËp nhËt c¸c quy ®Þnh cña nhµ n­íc liªn quan ®Õn lÜnh vùc ®Çu t­ ( nh­ : quy chÕ ®Êu thÇu, quy ®Þnh vÒ tæng dù to¸n vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n, vÒ chÕ ®é tµi chÝnh ®èi víi tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp…), c¸c th«ng tin vÒ thÞ tr­êng gi¸ c¶… §ång thêi tiÕn hµnh l­u tr÷ toµn bé c¸c th«ng tin vµo m¸y tÝnh ®Ó dÔ dµng qu¶n lý thay v× l­u tr÷ d­íi d¹ng v¨n b¶n nh­ hiÖn nay MÆt kh¸c, ®Ó hoµn thiÖn hÖ thèng thu thËp vµ xö lý th«ng tin nh»m phôc vô cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh cã hiÖu qu¶ h¬n, ng©n hµng nªn thiÕt lËp mét trung t©m th«ng tin riªng. Trung t©m nµy cã nhiÖm vô chuyªn nghiªn cøu thu thËp, l­u tr÷ vµ cung cÊp th«ng tin cho phßng thÈm ®Þnh, hç trî cho c¸c c¸n bé thÈm ®Þnh trong viÖc t×m kiÕm c¸c th«ng tin cÇn thiÕt, gi¶m bít thêi gian ra quyÕt ®Þnh. Ng©n hµng còng cÇn sím x©y dùng mét hÖ c¬ së d÷ liÖu riªng cho m×nh Gi¶i ph¸p vÒ trang thiÕt bÞ §Ó ®¸p øng yªu cÇu ngµy cµng cao cña nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i nãi chung vµ ®ßi hái cña ngµnh ng©n hµng nãi riªng, VPBank cÇn t¨ng c­êng ®Çu t­ ®æi míi trang thiÕt bÞ phôc vô cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh sao cho mçi c¸n bé ®Òu ®­îc trang bÞ mét m¸y vi tÝnh vµ toµn bé hÖ thèng ®­îc nèi m¹ng LAN còng nh­ m¹ng ADSL… Cã thÓ nãi thÈm ®Þnh dù ¸n lµ mét c«ng viÖc kh¸ phøc t¹p, khèi l­îng c«ng viÖc lín ®ßi hái nhiÒu thêi gian vµ c«ng søc cña c¸n bé thÈm ®Þnh. Bëi vËy viÖc øng dông khoa häc kü thuËt, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh lµ rÊt cÇn thiÕt, cã thÓ gióp cho mçi c¸n bé thÈm ®Þnh tiÕt kiÖm ®­îc nhiÒu thêi gian vµ søc lùc. Do ®ã trong t­¬ng lai ng©n hµng cÇn ®Èy m¹nh øng dông c¸c phÇn mÒm trong ph©n tÝch, dù b¸o nh­ Crustal Ball kÕt hîp víi Excell hoÆc ®Æt thiÕt kÕ mét ch­¬ng tr×nh hç trî nghiÖp vô thÈm ®Þnh tõ c¸c c«ng ty trong vµ ngoµi n­íc C¸c gi¶i ph¸p kh¸c Ng©n hµng nªn lËp ra quü thÈm ®Þnh, bëi thÈm ®Þnh dù ¸n lµ mét c«ng viÖc phøc t¹p, kh«ng ph¶i mét sím mét chiÒu mµ gi¶i quyÕt ®­îc. §Ó c«ng t¸c thÈm ®Þnh ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao, ng©n hµng ph¶i tæ chøc gÆp gì kh¸ch hµng, th­êng xuyªn xuèng c¬ së ®Ó kiÓm tra. ThÈm ®Þnh kh«ng chØ khèng chÕ ë mét sè giai ®o¹n kiÓm tra tr­íc mµ c¶ trong vµ sau cho vay. Nh­ vËy qu¸ tr×nh nµy diÔn ra liªn tôc, g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tõ thùc tÕ nµy, VPbank nªn cã mét quü thÈm ®Þnh riªng nh»m gi¶m bít nh÷ng khã kh¨n vÒ chi phÝ cho c¸c c¸n bé thÈm ®Þnh, ®ång thêi nã còng gãp phÇn ®µo t¹o c¸n bé, t¨ng c­êng trang bÞ c¬ së vËt chÊt, øng dông tin häc… trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh 2.3. Mét sè kiÕn nghÞ 2.3.1.Víi nhµ n­íc vµ c¸c Bé ngµnh cã liªn quan Thø nhÊt Nhµ n­íc cÇn c«ng bè réng r·i quy ho¹ch tæng thÓ vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi theo ngµnh, vïng l·nh thæ vµ theo tõng thêi kú. Quy ho¹ch nµy sÏ gióp cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cã c¬ së ®Ó bè trÝ kÕ ho¹ch tÝn dông ®Ó võa ®¶m b¶o ®­îc nhu cÇu vèn ®Çu t­ cña doanh nghiÖp phôc vô môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ, võa ®¶m b¶o vÒ mÆt lîi Ých cho c¸c ng©n hµng Thø hai nhµ n­íc cÇn kh«ng ngõng hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt vµ c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch Nhµ n­íc cÇn ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ hîp lý, tr¸nh nh÷ng ®ét biÕn xuÊt hiÖn lµm ¶nh h­ëng xÊu ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c tæ chøc tÝn dông nãi chung vµ c¸c ng©n hµng nãi riªng, g©y thiÖt h¹i cho ng©n hµng, chñ ®Çu t­ vµ toµn thÓ nÒn kinh tÕ Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt cho ho¹t ®éng cña ng©n hµng nãi chung vµ quy chÕ thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ nãi riªng. Nhµ n­íc cÇn khÈn tr­¬ng hoµn thiÖn c¬ chÕ chÝnh s¸ch vµ hÖ thèng c¸c v¨n b¶n ph¸p chÕ nh»m cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho viÖc thùc hiÖn luËt ng©n hµng, ®¶m b¶o cho c¸c ng©n hµng ho¹t ®éng hiÖu qu¶, n¨ng ®éng vµ an toµn ChÝnh phñ còng cÇn söa ®æi ph¸p lÖnh hîp ®ång kinh tÕ, ®iÒu chØnh mét sè vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tÝndông ng©n hµng vµ nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh do ch­a cã quy ®Þnh cô thÓ ChÝnh phñ còng cÇn cã v¨n b¶n h­íng dÉn cô thÓ tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn víikÕt qu¶ thÈm ®Þnh trong néi dung dù ¸n, quy ®Þnh tõng b­íc vÒ tõng b­íc më réng quyÒn vµ tr¸ch nhiÖm thÈm ®Þnh ®èi víi nh÷ng ®èi t­îng th­êng xuyªn liªn quan ®Õn lËp vµ thÈm ®Þnh dù ¸n nh­ Ng©n hµng, Bé th­¬ng m¹i, Bé KÕ ho¹ch ®Çu t­… Thø ba nhµ n­íc cÇn cã quy ®Þnh buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn nghiªm tóc chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ng©n hµng trong viÖc kiÓm tra, gi¸m s¸t t×nh h×nh cña doanh nghiÖp, qua ®ã cã thÓ phßng ngõa rñi ro. MÆt kh¸c cÇn ®Èy m¹nh ho¹t ®éng cña kiÓm to¸n nhµ n­íc vµ kiÓm tãan ®éc lËp trong nÒn kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ kiÓm to¸n ®éc lËp v× ®©y lµ n¬i cung cÊp th«ng tin cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh t­¬ng ®èi chÝnh x¸c. §Ó n©ng cao ho¹t ®éng cña kiÓm to¸n tr­íc hÕt cÇn cã sù thèng nhÊt gi÷a c¸c c«ng ty kiÓm to¸n ViÖt Nam, tiªu chuÈn ho¸ c¸c chuÈn mùc kiÓm to¸n sao cho phï hîp víi nh÷ng chuÈn mùc quèc tÕ. §Æc biÖt quèc héi nªn cã quy ®Þnh c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶i ®­îc x¸c nhËn bëi cña c¬ quan kiÓm to¸n Thø t­ nhµ n­íc cÇn ®Èy m¹nh c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶ vµ thùc sù cÇn thiÕt, t¹o ®iÒu kiÖn cho ®Çu t­ cã träng ®iÓm vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. CÇn ®Èy m¹nh tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®Ó n©ng cao tÝnh tr¸ch nhiÖm, tù chñ vµ chÊt l­îng qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc Thø n¨m c¸c Bé chñ qu¶n nh­ Bé c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, tµi chÝnh, tæng côc thèng kª…cÇn phèi hîp trong viÖc thÈm ®Þnh vµ phª duyÖt c¸c dù ¸n. Bªn c¹nh ®ã, c¸c Bé cÇn hÖ thèng ho¸ th«ng tin liªn quan ®Õn lÜnh vùc mµ m×nh qu¶n lý, ®ång thêi hµng n¨m c«ng bè c«ng khai c¸c th«ng tin nµy ®Ó c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i còng nh­ chñ ®Çu t­ dÔ dµng thu thËp th«ng tin 2.3.2. Víi ng©n hµng nhµ n­íc vµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i kh¸c HÖ thèng ng©n hµng ®ãng vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ vµ ®Æc biÖt tr­íc sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. §Ó ®Èy m¹nh viÖc s¾p xÕp, kiÖn vµ cñng cè l¹i c¸c ng©n hµng nµy theo h­íng ph¸t triÓn, an toµn vµ æn ®Þnh th× vai trß chñ ®¹o cña ng©n hµng nhµ n­íc lµ rÊt cÇn thiÕt. Do ®ã ng©n hµng nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng nãi chung vµ n©ng cao chÊt l­îng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ nãi riªng Ng©n hµng nhµ n­íc cÇn ban hµnh néi dung quy tr×nh thÈm ®Þnh dù ¸n thèng nhÊt trªn c¬ së thÈm ®Þnh dù ¸n cña c¸c c¬ quan khoa häc, Bé kÕ ho¹ch ®Çu t­, Bé x©y dùng, Bé khoa häc m«i tr­êng, cña c¸c ng©n hµn sao cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn n­íc ta, ®ång thêi hoµ nhËp víi th«ng lÖ quèc tÕ Ng©n hµng nhµ n­íc cÇn t¨ng c­êng hç trî vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô cho c¸c ng©n hµng b»ng c¸ch tæ chøc c¸c líp huÊn luyÖn ®µo t¹o nghiÖp vô cho c¸c c¸n bé ngµnh, cÇn chó träng kü n¨ng thùc hµnh b»ng phÇm mÒm thÈm ®Þnh trªn m¸y tÝnh víi c¸c vÝ dô thùc tiÔn. Hµng n¨m Ng©n hµng nhµ n­íc nªn tæ chøc c¸c héi nghÞ tæng kÕt ®Çu t­ cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i vµo tõng lÜnh vùc, ngµnh nghÒ cña nÒn kinh tÕ, tõ ®ã rót ra bµi häc kinh nghiÖm vµ gãp phÇn ®Þnh h­íng ®Çu t­ trong thêi gian tíi N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña trung t©m phßng ngõa rñi ro vµ trung t©m tÝn dông ng©n hµng ®Ó cung cÊp c¸c nguån th«ng tin h÷u Ých, ®ång thêi ®¶m b¶o an toµn cho ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng. Ng©n hµng nhµ n­íc nªn më réng ph¹m vi cung cÊp th«ng tin cña trung t©m tÝn dông (CIC), ®ång thêi cung cÊp thªm c¸c th«ng tin kinh tÕ- kü thuËt cã liªn quan cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh C«ng t¸c thanh tra gi¸m s¸t cÇn ®­îc ®Èy m¹nh nh»m kÞp thêi ph¸t hiÖn nh÷ng sai sãt trong c«ng t¸c tÝn dông nhÊt lµ c«ng t¸c thÈm ®Þnh ®Ó h¹n chÕ nh÷ng rñi ro Ngoµi ra c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i còng cÇn t¨ng c­êng sù hîp t¸c trong viÖc thu thËp vµ xö lý th«ng tin, trao ®æi kinh nghiÖm ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n. Bëi v× mçi ng©n hµng ®Òu cã nh÷ng thÕ m¹nh riªng nªn sù hîp t¸c nµy rÊt cã ý nghÜa, nhÊt lµ ®èi víi c¸c dù ¸n ®ång tµi trî 2.3.3.KiÕn nghÞ víi chñ ®Çu t­ §Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ng©n hµng trong viÖc thÈm ®Þnh dù ¸n, tr­íc hÕt c¸c doanh nghiÖp nªn chän lÜnh vùc, ngµnh nghÒ kinh doanh phï hîp víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh vµ n¨ng lùc qu¶n lý cña m×nh C¸c dù ¸n ®Çu t­ xin vay vèn cÇn ®¸p øng ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu vÒ tÝnh hîp ph¸p, phï hîp víi quy ho¹ch ph¸t triÓn cña tõng ngµnh tõng vïng ®Ó ng©n hµng kh«ng ph¶i mÊt thêi gian vµ chi phÝ ®Ó thÈm ®Þnh nh÷ng dù ¸n kh«ng ®­îc phÐp ho¹t ®én. Khi xem xÐt ®Ó ®i ®Õn quyÕt ®Þnh ®Çu t­ cÇn nghiªn cøu kü vÒ c¸c khÝa c¹nh thÞ tr­êng, kü thuËt, tµi chÝnh… C¸c chñ ®Çu t­ cÇn nhËn thøc ®óng vai trß cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n tr­íc khi ra quyÕt ®Þnh ®Çu t­ ®Ó cã nh÷ng dù ¸n thùc sù cã hiÖu qu¶, tr¸nh coi viÖc lËp dù ¸n chØ lµ h×nh thøc ®Ó xin vay C¸c luËn chøng kinh tÕ kü thuËt, c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh vµ hå s¬ tµi liÖu cã liªn quan ®­îc göi lªn ng©n hµng cÇn ®¶m b¶o tÝnh trung thùc, chÝnh x¸c ®Ó kÕt qu¶ thÈm ®Þnh ®­îc chÝnh x¸c. Muèn vËy c¸c chñ ®Çu t­ cÇn cã sù hîp t¸c cao víi ng©n hµng. C¸c chñ doanh nghiÖp cÇn biÕt r»ng, khi c«ng t¸c thÈm ®Þnh ®­îc tiÕn hµnh tèt, ng©n hµng ra ®­îc nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n th× sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng cuéc ®Çu t­ cña doanh nghiÖp, ®ång thêi ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thu håi vèn cña ng©n hµng. Nh­ vËy c¶ ng©n hµng vµ doanh nghiÖp ®Òu cã lîi 2.3.1. Víi VPBank Th­êng xuyªn ®iÒu c¸c ®oµn kiÓm tra gi¸m s¸t hç trî ho¹t ®éng thÈm ®Þnh t¹i ng©n hµng, cö c¸c c¸n bé thÈm ®Þnh cã kinh nghiÖm vµ l©u n¨m, c¸c chuyªn gia thuéc trung t©m ®µo t¹o cña VPBank ®Õn tham t¸n vµ ®ãng gãp x©y dùng ý kiÕn cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh t¹i ng©n hµng. MÆt kh¸c ng©n hµng còng cÇn cã chÝnh s¸ch khen th­ëng ®·i ngé xøng ®¸ng víi c¸c c¸n bé thÈm ®Þnh Bªn c¹nh ®ã ng©n hµng còng cÇn tÝch cùc tæ chøc c¸c héi nghÞ tæng kÕt kinh nghiÖm thÈm ®Þnh, c¸c héi thi c¸n bé thÈm ®Þnh giái nghiÖp vô toµn ng©n hµng nh»m t¨ng c­êng sù hiÓu biÕt vµ phèi hîp gi÷a c¸c chi nh¸nh vµ c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc Ng©n hµng kh«ng nªn ngåi mét chç mµ nªn chñ ®éng t×m kiÕm c¸c dù ¸n ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ ®Ó cho vay, chñ ®éng tiÕp cËn t×m hiÓu nhu cÇu ®Çu t­ cña doanh nghiÖp, tõ ®ã t­ vÊn cho doanh nghiÖp cã ph­¬ng h­íng ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ c¨n cø vµo ®Þnh h­íng cña nhµ n­íc vµ kÕ ho¹ch cho vay cña ng©n hµng. Ng©n hµng còng thÈm ®Þnh lu«n t­ c¸ch ph¸p lý vµ t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp. ViÖc c¶i tiÕn nh­ vËy sÏ tiÕt kiÖm thêi gian vµ chi phÝ cho c¶ ng©n hµng vµ doanh nghiÖp trong viÖc thÈm ®Þnh KÕt luËn C«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ ®ãng vai trß rÊt quan träng. Nã t¹o tiÒn ®Ò cho c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t­ hay cho vay chÝnh x¸c vµ cã hiÖu qu¶. ViÖc thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ cÇn ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch nghiªm tóc ®Ó h¹n chÕ c¸c rñi ro cã thÓ x¶y ra khi thùc hiÖn dù ¸n vµ ®em l¹i nh÷ng dù ¸n cã hiÖu qu¶ cho x· héi . Qua thêi gian t×m hiÓu thùc tr¹ng t¹i ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, em ®· hoµn thµnh xong chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh. Song do kh¶ n¨ng vµ kinh nghiÖm cßn h¹n chÕ nªn trong néi dung ph©n tÝch, còng nh­ c¸c kiÕn nghÞ, gi¶i ph¸p cßn nhiÒu thiÕu sãt. V× vËy em rÊt mong ®­îc c¸c thÇy c« vµ c¸c b¹n ®ãng gãp ý kiÕn ®Ó Chuyªn ®Ò ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« NguyÔn ThÞ ¸i Liªn - Gi¸o viªn h­íng dÉn trùc tiÕp vµ tËp thÓ c¸c c¸n bé cña Ng©n hµng VPBANK ®· gióp ®ì tËn t×nh em trong qu¸ tr×nh thùc tËp vµ ®Ó em hoµn thµnh tèt chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh "LËp vµ Qu¶n lý dù ¸n ®Çu t­" -NXB Thèng kª Hµ Néi 2. Gi¸o tr×nh "Kinh tÕ ®Çu t­" - NXB Thèng kª Hµ Néi 3. B¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi dù ¸n "§Çu t­ x©y dùng nhµ m¸y s¶n xuÊt §¸ xÎ vµ ®¸ Granite" 4. NghÞ ®Þnh 52/1999/N§-CP ngµy 08/07/1999 cña ChÝnh phñ ban hµnh "Quy chÕ qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng" vµ NghÞ ®Þnh 07/2003/N§-CP ngµy 30/01/2003 vÒ söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña quy chÕ qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng 5. B¸o c¸o th­êng niªn cña Ng©n hµng VPBANK 6. LuËn v¨n tèt nghiÖp cña bé m«n Kinh tÕ ®Çu t­ 7. Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t­ - NXB Quèc gia 8. Gi¸o tr×nh Ng©n hµng th­¬ng m¹i - §¹i häc KTQD Môc lôc KÕt luËn