Đề án Chính sách tỷ giá của Trung Quốc và tác động của nó tới thương mại Trung Quốc và một số nước

E2 D1 D2 Q Nh÷ng nh©n tè c¬ b¶n lµm thay ®æi tû gi¸ ng¾n h¹n XÐt trong ng¾n h¹n cã mét sè nh©n tè chñ yÕu t¸c ®éng. §ã lµ: Møc chªnh lÖnh l¹m ph¸t, l·i suÊt gi÷a c¸c quèc gia; nh÷ng dù ®o¸n vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i. Møc chªnh lÖnh l¹m ph¸t gi÷a c¸c quèc gia NÕu nh­ møc ®é l¹m ph¸t gi÷a hai n­íc kh¸c nhau, trong ®iÒu kiÖn c¸c nh©n tè kh¸c kh«ng thay ®æi, sÏ dÉn ®Õn gi¸ c¶ hµng ho¸ ë hai n­íc ®ã cã nh÷ng biÕn ®éng kh¸c nhau, lµm cho ngang gi¸ søc mua cña hai ®ång tiÒn ®ã bÞ ph¸ vì, lµm thay ®æi tû gi¸ hèi ®o¸i. ¶nh h­ëng cña møc chªnh lÖch l¹m ph¸t ®Õn tû gi¸ hèi ®o¸i cã thÓ ®­îc minh häa ë ®å thÞ sau: Gi¶ sö ViÖt Nam cã tû lÖ l¹m E(USD/VND) S2 ph¸t cao h¬n Mü. Th× t¨ng nhu cÇu vÒ S1 USD, cung USD gi¶m, lµm cho ®ång VND gi¶m gi¸. D2 D1 Q NÕu tû lÖ l¹m ph¸t ë mét n­íc cao h¬n so víi n­íc kh¸c, gi¸ c¶ hµng ho¸ vµ dÞch vô nhËp khÈu tõ n­íc ®ã sÏ t¨ng lªn, vµ do ®ã nhu cÇu vÒ hµng ho¸ dÞch vô nµy ë n­íc kh¸c sÏ gi¶m xuèng. Cïng víi nhu cÇu vÒ hµng ho¸ dÞch vô gi¶m, nhu cÇu vÒ ®ång tiÒn n­íc ®ã ë n­íc ngoµi còng sÏ gi¶m xuèng. Sù gi¶m nhu cÇu vÒ ®ång néi tÖ, t­¬ng ®­¬ng víi sù gi¶m cung trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi. Ng­îc l¹i, nhu cÇu hµng ho¸ dÞch vô cña n­íc ngoµi t¨ng lªn, do ®ã cÇu ngo¹i tÖ t¨ng. Sù t¨ng lªn nhu cÇu ngo¹i tÖ xÈy ra cïng víi sù gi¶m xuèng cña cung ngo¹i tÖ sÏ g©y lªn sù gi¶m gi¸ cña ®ång néi tÖ. T­¬ng tù nh­ v©y, nÕu tû lÖ l¹m ph¸t ë n­íc nµy t¨ng lªn so víi tû lÖ l¹m ph¸t cña n­íc kh¸c, th× ®ång néi tÖ sÏ t¨ng gi¸. Møc chªnh lÖch l·i suÊt gi÷a c¸c quèc gia Khi møc l·i suÊt ng¾n h¹n cña mét n­íc t¨ng lªn mét c¸ch t­¬ng ®èi so víi c¸c n­íc kh¸c, trong nh÷ng ®iÒu kiÖn b×nh th­êng, th× vèn ng¾n h¹n tõ n­íc ngoµi sÏ ®æ vµo n­íc nh»m thu phÇn chªnh lÖch do tiÒn l·i t¹o ra. §iÒu ®ã lµm cho cung ngo¹i hèi t¨ng lªn, cÇu ngo¹i hèi gi¶m ®i, dÉn ®Õn sù thay ®æi tû gi¸. Nh÷ng dù ®o¸n vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i Dù ®o¸n cña nh÷ng ng­êi tham gia vµo thÞ tr­êng ngo¹i hèi vÒ triÓn väng lªn gi¸ hay xuèng gi¸ cña mét ®ång tiÒn nµo ®ã cã thÓ lµ mét nh©n tè quan träng quyÕt ®Þnh tû gi¸. Nh÷ng dù ®o¸n nµy cã liªn quan chÆt chÏ ®Õn nh÷ng dù ®o¸n vÒ biÕn ®éng tû lÖ l¹m ph¸t, l·i suÊt vµ thu nhËp gi÷a c¸c quèc gia. Gi¶ sö rÊt nhiÒu ng­êi tham gia vµo thÞ tr­êng ngo¹i hèi ®Òu cho r»ng ®ång USD sÏ gi¶m gi¸ trong thêi gian tíi, trong ®iÒu kiÖn c¸c nh©n tè kh¸c kh«ng thay ®æi. §iÒu nµy dÉn ®Õn cung vÒ USD sÏ t¨ng lªn v× nhiÒu ng­êi muèn b¸n chóng. §ång thêi, cÇu vÒ USD sÏ gi¶m xuèng ¶nh h­ëng nµy ®­îc minh ho¹ b»ng ®å thÞ: E(USD/VND) S1 S2 . D1 D2 Q Ngoµi ra tû gi¸ hèi ®o¸i cßn chÞu ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè kh¸c nh­ khñng bè, thiªn tai ®×nh c«ng, c¸c quyÕt s¸ch lín c¶u nhµ n­íc... §iÒu nµy cã thÓ gi¶i thÝch sù thay ®æi ®ét ngét, thÊt th­êng cña tû gi¸ mµ kh«ng theo quy luËt nµo. Nh­ vËy, trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, tû gi¸ hèi ®o¸i chÞu sù t¸c ®éng cña rÊt nhiÒu yÕu tè. ViÖc x¸c ®Þnh ®óng vµ kÞp thêi c¸c nh©n tè nµy lµ c¬ së quan träng ®Ó ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i cho phï hîp víi c¸c môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc. 1.1.1.2 C¸c d¹ng chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i. C¸c chÕ ®é cè ®Þnh c¬ b¶n: Tû gi¸ g¾n : Vµo mét ®ång tiÒn: nÒn kinh tÕ g¾n ®ång tiÒn cña m×nh vµo nh÷ng ®ång tiÒn quèc tÕ chñ chèt mµ kh«ng hoÆc rÊt hiÕn khi ®iÒu chØnh gi¸ trÞ so s¸ch cña chóng; c¸c nÒn kinh tÕ th­êng c«ng bè tr­íc lÞch ®iÒu chØnh tû gi¸ cña ®ång tiÒn n­íc m×nh so víi ®ång tiÒn mµ nã g¾n vµo theo møc cè ®Þnh. Vµo mét ræ c¸c lo¹i ®ång tiÒn: c¸c n­íc g¾n ®ång tiÒn m×nh vµo mét ræ ®ång tiÒn giao dÞc chÝnh hoÆc hçn hîp c¸c ®ång tiÒn tiªu chuÈn. Trong kho¶ng chªnh lÖch x¸c ®Þnh tr­íc: c¸c n­íc g¾n ®ång tiÒn m×nh vµo mét ®ång tiÒn kh¸c hoÆc mét ræ tiÒn trong kho¶ng chªnh lÖch nhÊt ®Þnh. Cè ®Þnh nh­ng cã ®iÒu chØnh: biªn ®é kho¶ng + 2% C¸c chÕ ®é linh ho¹t c¬ b¶n: tû gi¸ cã ®iÒu chØnh vµ linh ho¹t Theo c¸c chØ sè: nÒn kinh tÕ tù ®éng ®iÒu chØnh ®ång tiÒn cña m×nh theo sù that ®æi trong c¸c chØ sè cho tr­íc. Th¶ næi cã kiÓm so¸t: c¸c n­íc th­êng xuyªn ®iÒu chØnh tû gi¸ hiÖn nay trªn c¬ së ®¸nh gi¸ diÔn biÕn cña c¸c biÕn sè nh­ t×nh h×nh dù tr÷ vµ thanh to¸n. Th¶ næi tù do: c¸c n­íc cho phÐp thÞ tr­êng vµ c¸c lùc l­îng thÞ tr­êng quyÕt ®Þnh tû gi¸ ®ång tiÒn cña m×nh. 1.1.2 ChÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i. ChÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i lµ mét hÖ thèng c¸c c«ng cô ®­îc dïng ®Ó t¸c ®éng tíi quan hÖ cung- cÇu ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi, tõ ®ã gióp ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i nh»m ®¹t tíi nh÷ng môc tiªu cÇn thiÕt. VÒ c¬ b¶n, chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i gåm hai vÊn ®Ò lín: mét lµ vÊn ®Ò lùa chän chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i vµ hai lµ vÊn ®Ò ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i. 1.1.2.1 Môc tiªu cña chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i. ChÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i lµ mét bé phËn cña hÖ thèng chÝnh s¸ch tµi chÝnh, tiÒn tÖ, thùc hiÖn c¸c môc tiªu cuèi cïng cña nÒn kinh tÕ. Trong nÒn kinh tÕ më, môc tiªu cña viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch nãi chung, chÝnh s¸ch tµi chÝnh, tiÒn tÖ vµ chÝnh s¸ch tû gi¸ nãi riªng lµ nh»m ®¹t ®­îc c¸c c©n ®èi bªn trong vµ c©n ®èi bªn ngoµi cña nÒn kinh tÕ. C©n b»ng néi ®¹t ®­îc khi c¸c nguån lùc kinh tÕ cña mét quèc ®­îc sö dông ®Çy ®ñ víi møc gi¸ æn ®Þnh. ViÖc sö dông kh«ng thiÕu hoÆc qu¸ nguån lùc dÉn ®Õn l·ng phÝ kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. Ngoµi ra cßn lµm cho møc gi¸ chung bÞ biÕn ®éng, gi¸ trÞ thùc tÕ cña ®ång tiÒn kh«ng æn ®Þnh, dÉn ®Õn gi¶m hiÖu qu¶ cña nÒn kinh tÕ. Sù kh«ng æn ®Þnh cña gi¸ c¶ cßn cã t¸c ®éng lµm thay ®æi hoÆc t¨ng tÝnh rñi ro cao cña c¸c mãn nî. V× vËy, víi môc tiªu tr¸nh t×nh tr¹ng mÊt æn ®Þnh cña gi¸ c¶ vµ ng¨n ch¨n sù dao ®éng lín trong tæng s¶n phÈm, chÝnh s¸ch tû gi¸ ®· tr¸nh cho nÒn kinh tÕ r¬i vµo t×nh tr¹ng l¹m ph¸t hoÆc gi¶m ph¸t kÐo dµi vµ ®¶m b¶o viÖc cung øng tiÒn kh«ng qu¸ nhanh hoÆc qu¸ chËm. Kh¸c víi c©n b»ng néi, c©n b»ng ngo¹i ®¹t ®­îc l¹i dùa vµo tr¹ng th¸i cña c¸n c©n tµi kho¶n v·ng lai. Mét sù th©m hôt tµi kho¶n v·ng lai cho thÊy r»ng n­íc ®ã ®ang ®i vay nî cña n­íc ngoµi. Kho¶n nî nµy, sÏ ®¸ng lo ng¹i khi nã ®­îc sö ®Ó ®Çu t­ cã hiÖu qu¶, b¶o ®¶m tr¶ ®­îc nî trong t­¬ng lai vµ cã l·i. Nh­ng nÕu kho¶n th©m hôt nµy kÐo dµi vµ kh«ng t¹o ra ®­îc nh÷ng c¬ héi ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ th× nã sÏ t¹o ra nguy hiÓm ®Õn nÒn kinh tÕ. Ng­îc l¹i, khi tµi s¶n v·ng lai d­ thõa cho thÊy r»ng n­íc ®ã ®ang tÝch tô tµi s¶n cña m×nh ë n­íc ngoµi, nghÜa lµ hä lµ ng­êi cho vay. NÕu sù d­ thõa nµy diÔn ra liªn tôc cã thÓ dÉn ®Õn cã ¶nh h­ëng nghiªm träng ®Õn c©n ®èi bªn trong nÒn kinh tÕ, ®ång thêi t¨ng rñi ro vÒ kh¶ n¨ng thu håi c¸c kho¶n cho vay. SÏ cã nhiÒu nguån lùc bÞ bá l·ng phÝ kh«ng ®­îc sö dông, s¶n xuÊt mét sè ngµnh bÞ ®×nh trÖ, t¨ng tr­ëng gi¶m vµ thÊt nghiÖp gia t¨ng. Nh­ vËy, môc tiªu c©n ®èi bªn ngoµi ®ßi hái chÝnh s¸ch tû gi¸ ph¶i duy tr× tµi kho¶n v·ng lai kh«ng th©m hôt hoÆc d­c thõa qu¸ møc ®Ó tr¸nh nh÷ng hËu qu¶ nghiªm träng ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc gia. 1.1.2.2 C¨n cø ®Ó lùa chän chÝnh s¸ch tû gi¸. ViÖc lùa chän chÕ ®é tû gi¸ xoay quanh hai vÊn ®Ò chÝnh: mèi quan hÖ gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ quèc gia víi c¶ hÖ thèng toµn cÇu vµ møc ®é ho¹t tÝnh cña c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ trong n­íc. VÊn ®Ò thø nhÊt, thùc chÊt lµ lùa chän hÖ thèng më cöa hay ®ãng cöa. C¸c ph­¬ng ¸n ®Æt ra cho viÖc lùa chän hÖ thèng tû gi¸ thiªn vÒ hoÆc tû gi¸ cè ®Þnh hoÆc tû gi¸ linh ho¹t hoÆc kÕt hîp c¶ hai. NÕu quèc gia lùa chän hÖ thèng tû gi¸ cè ®Þnh, lµ t­¬ng ®­¬ng víi viÖc chän hÖ thèng më cöa, trong ®ã lu«n cã sù t­¬ng t¸c gi÷a c¸c nh©n tè quèc gia vµ c¶ hÖ thèng cßn l¹i. Bëi v× viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ®èi néi trë thµnh ngo¹i sinh vµ tu©n thñ theo tho¶ ­íc tû gi¸ khi quèc gia ®ã lùa chän chÕ ®é nµy. Ng­îc l¹i, ph­¬ng ¸n tû gi¸ linh ho¹t, vÒ nguyªn t¾c, kh«ng chÊp nhËn mét rµng buéc nµo vµo c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi néi. C¸c chÝnh s¸ch cã t¸c ®éng g× ®i n÷a th× sù giao ®éng tû gi¸ sÏ gi÷ chóng chØ g©y ¶nh h­ëng trong ph¹m vi quèc gia. Vµ t­¬ng øng víi ®iÒu ®ã, kÕt qu¶ cña c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ n­íc ngoµi dï thÕ nµo ®i ch¨ng th× ®iÒu chØnh tû gi¸ sÏ gi÷ ¶nh h­ëng cña chóng n»m ngoµi ph¹m vi quèc gia. VËy viÖc lùa chän c¬ chÕ hèi ®o¸i linh ho¹t ®ång nhÊt víi lùa chän hÖ thèng ®ãng cöa, trong ®ã tû gi¸ linh ho¹t sÏ t¸ch rêi nÒn kinh tÕ quèc gia khái m«i tr­êng quèc tÕ. VÊn ®Ò møc ®é ho¹t tÝnh cña c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi néi, râ rµng cã c¸c møc ®é kh¸c nhau. V× tû gi¸ cè ®Þnh thÓ hiÖn sù cam kÕt ¸p ®Æt c¸c rµng buéc ®èi víi chÝnh s¸ch kinh tÕ quèc gia, kh«ng thÓ theo ®uæi chÝnh s¸ch ®èi néi mét c¸ch ®éc lËp. Ng­îc l¹i, tû gi¸ linh ho¹t lµ mét c«ng cô chÝnh s¸ch cã thÓ sö dông ®Ó gi÷ cho c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ cña hÖ thèng quèc tÕ, cã thÓ thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch quèc gia mµ kh«ng cÇn quan t©m ®Õn m«i tr­êng bªn ngoµi. Ngoµi ra cßn cã c¸c tiªu chuÈn kh¸c ®Ó xem xÐt lùa chän chÝnh s¸ch tû gi¸ nh­ c¸c h×nh thøc rèi lo¹n kinh tÕ, ®Æc thï c¬ cÊu kinh tÕ vµ tÝnh chÊt rñi ro vµ c¸c môc tiªu theo ®uæi.. NÕu dùa vµo c¸c h×nh thøc rèi lo¹n kinh tÕ. Ng­êi ta th­êng ph©n biÖt rèi lo¹n thùc vµ rèi lo¹n danh nghÜa ®Ó lùa chän chÕ ®é tû gi¸. §èi víi rèi lo¹n danh nghÜa th× tèt nhÊt lµ dïng hÖ thèng tû gi¸ cè ®Þnh. VÝ dô, sù rèi lo¹n g©y ra qu¸ nhiÒu tiÒn cung øng sÏ dÉn ®Õn th©m hôt c¸n c©n thanh to¸n do hao tèn dù tr÷ ngo¹i tÖ ®Ó phôc håi sù c©n ®èi trong thÞ tr­êng tiÒn tÖ. Rèi lo¹n nµy sÏ kh«ng thùc sù ¶nh h­ëng tíi nÒn kinh tÕ v× nã ®­îc ®¶m b¶o b»ng chÕ ®é tû gi¸ cè ®Þnh. Ng­îc l¹i, c¸c rèi lo¹n thùc nh­ rèi lo¹n ph¸t sinh tõ sù mÊt c©n ®èi thÞ tr­êng hµng ho¸, ®Ó chèng l¹i t¸c ®éng nµy tèt nhÊt lµ sö dông hÖ thèng tû gi¸ linh ho¹t v× c¸c biÕn ®éng møc cÇu trong n­íc sÏ dÉn ®Õn thay ®æi tû gi¸ do ®ã sÏ ®iÒu chØnh møc cÇu ngoµi n­íc, v× vËy s¶n phÈm trong n­íc kh«ng bÞ ¶nh h­ëng nghiªm träng. Tuy nhiªn, tiªu chuÈn nµy khã thùc hiÖn v× kh«ng thÓ thay ®æi chÝnh s¸ch th­êng xuyªn ®Ó ®èi phã víi c¸c h×nh thøc rèi lo¹n, ®Æc biÖt khi mµ hiÖn nay c¸c h×nh thøc nµy rÊt phong phó vµ ®a d¹ng. 1.1.2.3 VÊn ®Ò ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i. Nguyªn nh©n dÉn tíi viÖc ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i lµ sù t¸ch rêi gi÷a tû gi¸ danh nghÜa vµ thùc tÕ, nh­ng sù t¸ch rêi nµy kh«ng thÓ ®i qu¸ xa mét biªn ®é nhÊt ®Þnh. §iÒu quan träng lµ ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc biªn ®é nµo sÏ cã nhiÒu t¸c ®éng tÝch cùc nhÊt ®Õn nÒn kinh tÕ. §Ó ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i theo môc tiªu ®· ®Þnh, ChÝnh phñ c¸c n­íc ®· sö dông rÊt nhiÒu biÖn ph¸p nh­ng cã hai biÖn ph¸p c¬ b¶n nhÊt th­êng dïng: §ã lµ c«ng cô l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu vµ c«ng cô nghiÖp vô thÞ tr­êng më. Ph­¬ng ph¸p dïng l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu ®Ó ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i ®­îc thùc hiÖn víi môc tiªu thay ®æi ng¾n h¹n vÒ tû gi¸. T¸c ®éng cña c«ng cô nµy ®­îc thùc hiÖn theo c¬ chÕ khi l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu thay ®æi, kÐo theo sù thay ®æi cïng chiÒu cña l·i suÊt thÞ tr­êng, lµm thay ®æi lîi tøc cña c¸c tµi s¶n néi- ngo¹i tÖ sÏ dÉn tíi thay ®æi dßng vèn ®Çu t­ quèc tÕ, cung cÇu tµi s¶n néi- ngo¹i tÖ thay ®æi vµ tû gi¸ thay ®æi theo. Nh­ khi l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu t¨ng, lµm cho l·i suÊt trong n­íc t¨ng, dßng vèn ng¾n h¹n trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh quèc sÏ ®æ vµo trong n­íc ®Ó h­ëng chªnh lÖch l·i suÊt. KÕt qu¶, tû gi¸ hèi ®o¸i gi¶m vµ ®ång néi tÖ t¨ng gi¸. Ng­îc l¹i, khi muèn tû gi¸ t¨ng, ®ång néi tÖ gi¶m gi¸ sÏ tiÕn hµnh gi¶m l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu. Cßn ®èi víi c«ng cô nghiÖp vô thÞ tr­êng më ngo¹i tÖ, thùc chÊt lµ ho¹t ®éng cña ng©n hµng trung ­¬ng can thiÖp vµo thÞ tr­êng ngo¹i hèi ®Ó ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i. Khi tû gi¸ hèi ®o¸i lªn cao, ng©n hµng trung ­¬ng sÏ b¸n ngo¹i tÖ vµ mua ®ång néi tÖ kÐo tû gi¸ hèi ®o¸i gi¶m xuèng. Muèn thùc hiÖn ®­îc ng©n hµng ph¶i cã dù tr÷ ngo¹i hèi lín. Khi tû gi¸ hèi ®o¸i ë møc thÊp, tr×nh tù sÏ ng­îc l¹i, dù tr÷ ngo¹i tÖ t¨ng, cung tiÒn t¨ng, l·i suÊt cña tiÒn göi néi tÖ gi¶m, ®ång néi tÖ sÏ gi¶m gi¸ vµ ®ång ngo¹i tÖ t¨ng gi¸. Ngoµi hai c«ng cô c¬ b¶n nãi trªn, c¸c quèc gia cßn sö dông mét lo¹t c«ng cô kh¸c nh­: n©ng gi¸ tiÒn tÖ, ph¸ gi¸ tiÒn tÖ, quü dù tr÷ b×nh æn hèi ®o¸i. 1.2 T¸c ®éng cña chÝnh s¸ch tû gi¸ tíi ngo¹i th­¬ng. C¬ së vµ môc ®Ých cña th­¬ng m¹i quèc tÕ §ã chÝnh lµ lîi thÕ so s¸nh vµ lîi thÕ nhê quy m«. Sù kh¸c biÖt vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn, tr×nh ®é s¶n xuÊt vµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt dÉn tíi sù kh¸c biÖt vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ c¶ s¶n phÈm gi÷a c¸c n­íc. Th«ng qua trao ®æi quèc tÕ, c¸c n­íc cã thÓ cung cÊp cho nÒn kinh tÕ thÕ giíi nh÷ng lo¹i hµng mµ hä s¶n xuÊt t­¬ng ®èi rÎ h¬n vµ mua cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi nh÷ng lo¹i hµng t­¬ng ®èi rÎ h¬n tõ c¸c n­íc kh¸c. Nh÷ng lîi Ých th­¬ng m¹i nµy cµng lín khi kÕt hîp víi lîi thÕ kinh tÕ nhê quy m«. Thay v× mçi n­íc ph¶i cã nhiÒu c¬ së s¶n xuÊt quy m« nhá kh«ng khai th¸c ®­îc c«ng suÊt tèi ­u, c¸c n­íc kh¸c nhau cã thÓ hîp t¸c x©y dùng nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt cã qui m« lín vµ mäi ng­êi ®Òu ®­îc lîi do viÖc gi¶m bít nh÷ng chi phÝ vÒ s¶n xuÊt. Tr­íc hÕt, dùa vµo lîi thÕ so s¸nh cña m×nh c¸c n­íc sÏ xuÊt khÈu nh÷ng s¶n phÈm mµ m×nh s¶n xuÊt t­¬ng ®èi cã hiÖu qu¶ ®ã lµ nh÷ng hµng ho¸ cÇn nhiÒu nguån lùc mµ hä dåi dµo vµ nhËp khÈu nh÷ng s¶n phÈm mµ hä s¶n xuÊt t­¬ng ®èi kÐm hiÖu qu¶ hay ®ã lµ nh÷ng hµng ho¸ cÇn nhiÒu nguån lùc mµ hä kh«ng cã nhiÒu. Do c¸c n­íc cã nguån lùc kh¸c nhau, nªn mét n­íc cã thÓ cã nhiÒu lao ®éng, tµi nguyªn phong phó nh­ng thiÕu vèn vµ tr×nh ®é c«ng nghÖ trong khi n­íc kh¸c cã Ýt lao ®éng nh­ng tr×nh ®é c«ng nghÖ cao nªn khi tham gia vµo th­¬ng m¹i quèc tÕ c¸c n­íc cã thÓ ph¸t huy ®­îc lîi thÕ cña m×nh. Bªn c¹nh ®ã, khi tham gia th­¬ng m¹i quèc tÕ kh¶ n¨ng tiªu dïng ë mçi n­íc ®­îc më réng, mçi ng­êi d©n ®­îc cung cÊp nhiÒu lo¹i hµng ho¸ hµng víi chÊt l­îng ®­îc c¶i thiÖn h¬n, phong phó h¬n vµ tho¶ m·n ®­îc nh÷ng nhu cÇu cao h¬n. MÆt kh¸c, dùa vµo lîi thÕ kinh tÕ nhê qui m« khi tham gia quan hÖ th­¬ng m¹i quèc tÕ còng thu ®­îc lîi Ých, ngoµi nh÷ng lîi Ých thu ®­îc tõ lîi thÕ so s¸nh. Lîi thÕ qui m« gi¶i thÝch t¹i sao c¸c n­íc l¹i tiÕn hµnh th­¬ng m¹i trong ngµnh ®ã lµ viÖc mét n­íc võa xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu cïng mét lo¹i hµng ho¸ nµo ®ã. Do ngµy nay sù ph¸t triÓn cña c¸c n­íc c«ng nghiÖp ngµy cµng trë nªn gièng nhau vÒ tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ c¸c nguån lùc, lîi thÕ so s¸nh ë nhiÒu ngµnh kh«ng béc lé râ n÷a, cho nªn ®Ó tiÕp tôc duy tr× th­¬ng m¹i quèc tÕ lîi thÕ vÒ qui m« thùc hiÖn sù trao ®æi nhiÒu chiÒu trong néi bé ngµnh ®­îc coi lµ biÖn ph¸p chiÕm l­îc. Th«ng qua th­¬ng m¹i trong ngµnh, mét n­íc cïng mét lóc cã thÓ gi¶m bít sè lo¹i s¶n phÈm tù m×nh s¶n xuÊt vµ t¨ng thªm sù ®a d¹ng cña hµng ho¸ cho ng­êi tiªu dïng trong n­íc. Do s¶n xuÊt Ýt chñng lo¹i h¬n, n­íc ®ã cã thÓ s¶n xuÊt mçi lo¹i hµng ho¸ ë qui m« lín h¬n, víi n¨ng xuÊt lao ®éng cao h¬n vµ chi phÝ thÊp h¬n. V× vËy, ng­êi s¶n xuÊt sÏ cã lîi nhuËn cao h¬n vµ ng­êi tiªu dïng còng ®­îc lîi h¬n bëi chi phÝ rÎ h¬n vµ cã ph¹m vi lùa chän réng h¬n. Mäi quèc gia khi tham gia vµo th­¬ng m¹i quèc tÕ ®Òu cã thÓ thu ®­îc lîi, nh÷ng lîi Ých cô thÓ nµy l¹i phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña tõng quèc gia. Nh­ng cho dï víi bÊt kú quèc gia nµo th× kh«ng thÓ phñ nhËn lîi Ých thu ®­îc tõ th­¬ng m¹i quèc tÕ. Vµ viÖc sö dông tû gi¸ hèi ®o¸i võa lµ chÝnh s¸ch, võa lµ c«ng cô cã t¸c ®éng lín tíi quy m« vµ møc ®é cña nh÷ng lîi Ých nµy. Vai trß cña th­¬ng m¹i quèc tÕ ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c n­íc Tõ sù ph©n tÝch trªn, chóng ta thÊy r»ng th­¬ng m¹i quèc tÕ ®Òu mang l¹i lîi Ých cho c¸c quèc gia tham gia. NÕu c¸c n­íc nµy biÕt khai th¸c c¸c c¬ së th­¬ng m¹i cña m×nh th× sÏ ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu vµ cã thÓ ®Èy nhanh qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. Tr­íc hÕt lµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu, cã t¸c ®éng rÊt lín ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu kÝch thÝch c¸c ngµnh kinh tÕ ph¸t triÓn, gãp phÇn t¨ng tÝch luü vèn, më réng s¶n xuÊt trong n­íc, n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ vµ thãi quen lµm viÖc cña nh÷ng lao ®éng trong s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, t¨ng thu nhËp, c¶i thiÖn møc sèng cña nh©n d©n. Bªn c¹nh ®ã, ngo¹i tÖ thu ®­îc sÏ lµm t¨ng nguån dù tr÷ ngo¹i tÖ gióp cho qu¸ tr×nh æn ®Þnh ®ång néi tÖ vµ chèng l¹m ph¸t dÉn ®Õn æn ®Þnh nÒn kinh tÕ. Vai trß cña xuÊt khÈu cßn thÓ hiÖn ë viÖc t¸c ®éng ®Õn viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ gãp phÇn thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. §iÒu ®ã t¹o ra nh÷ng lîi thÕ so s¸nh míi cña mét n­íc vµ thóc ®Èy ngo¹i th­¬ng cña n­íc ®ã ph¸t triÓn. Khi mµ xuÊt khÈu cµng ph¸t triÓn, cµng cã ®iÒu kiÖn më réng thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm vµ t¨ng kh¶ n¨ng cung cÊp nh÷ng nguån lùc khan hiÕm cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt trong n­íc. §èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn th× xuÊt khÈu cã thÓ n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt trong n­íc, cßn ®èi víi c¸c n­íc ph¸t triÓn xuÊt khÈu cã thÓ gi¶i quyÕt ®­îc m©u thuÉn gi÷a s¶n xuÊt vµ thÞ tr­êng. Víi vai trß to lín ®èi víi nÒn kinh tÕ nh­ vËy, c¸c n­íc cÇn khai th¸c hîp lý nh÷ng lîi Ých thu ®­îc tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu, nhÊt lµ trong giai ®o¹n ®Çu khi míi tham gia vµo th­¬ng m¹i quèc tÕ. Song song víi ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng nhËp khÈu. NÕu nh­ xuÊt khÈu ®­îc coi lµ nh©n tè quan träng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi th× nhËp khÈu l¹i ®­îc coi lµ nÒn t¶ng ®Ó thùc hiÖn vai trß ®ã. Thùc tÕ ®· cho thÊy, nhËp khÈu cã thÓ t¸c ®éng trùc tiÕn ®Õn s¶n xuÊt, kinh doanh vµ th­¬ng m¹i th«ng qua viÖc ®æi míi trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ s¶n xuÊt, cung cÊp c¸c nguån lùc khan hiÕm....§ång thêi nhËp khÈu cßn gióp cho viÖc c¶i thiÖn vµ n©ng cao ®êi sèng d©n c­ cña mét n­íc b»ng viÖc cung cÊp nhiÒu hµng ho¸ h¬n, chÊt l­îng h¬n vµ rÎ h¬n. Tuy nhiªn, kh«ng nªn khai th¸c qu¸ møc lîi Ých cña nhËp khÈu, nÕu kh«ng sÏ cã thÓ biÕn quèc gia thµnh b·i th¶i cña c«ng nghÖ l¹c hËu, kh«ng thóc ®Èy s¶n xuÊt trong n­íc, t¹o t©m lý tiªu dïng trong n­íc kh«ng tèt... T¸c ®éng cña tû gi¸ hèi ®o¸i vµ chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i tíi th­¬ng m¹i Cã thÓ nãi, tû gi¸ hèi ®o¸i vµ chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i lµ nh÷ng c«ng cô kinh tÕ vÜ m« chñ yÕu ®Ó ®iÒu tiÕt c¸n c©n th­¬ng m¹i quèc tÕ theo môc tiªu ®Þnh tr­íc cña mét n­íc. Tr­íc hÕt, tû gi¸ vµ nh÷ng biÕn ®éng cña tû gi¸ cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn møc gi¸ c¶ hµng ho¸ dÞch vô xuÊt nhËp khÈu cña mét n­íc. Khi tû gi¸ thay ®æi theo h­íng lµm gi¶m søc mua ®ång néi tÖ, th× gi¸ c¶ hµng ho¸ dÞch vô cña n­íc ®ã sÏ t­¬ng ®èi rÎ h¬n so víi hµng ho¸ dÞch vô n­íc kh¸c ë c¶ thÞ tr­êng trong n­íc vµ thÞ tr­êng quèc tÕ. DÉn ®Õn cÇu vÒ xuÊt khÈu hµng ho¸ dÞch vô cña n­íc ®ã sÏ t¨ng, cÇu vÒ hµng ho¸ dÞch vô n­íc ngoµi cña n­íc ®ã sÏ gi¶m vµ t¹o ra sù thÆng d­ cña c¸n c©n th­¬ng m¹i. VÝ dô: Tr­íc ®©y 1USD = 14000VND . 1 chiÕc m¸y tÝnh gi¸ 750USD ®­îc nhËp khÈu vµ tÝnh ra ®ång néi tÖ cña ViÖt Nam lµ 10.500.000VND. §Õn nay, gi¶ sö gi¸ chiÕc m¸y tÝnh kh«ng ®æi, trong khi tû gi¸ thay ®æi 1USD = 15000VND th× còng chiÕc m¸y tÝnh ®ã ®­îc nhËp khÈu vµ b¸n víi gi¸ 11.250.000VND. Gi¸ ®¾t h¬n, nhu cÇu nhËp m¸y tÝnh sÏ gi¶m. Nh­ng ®èi víi xuÊt khÈu th× ng­îc l¹i khi tû gi¸ 1USD = l4000VND, gi¸ xuÊt khÈu 1 tÊn g¹o víi chi phÝ s¶n xuÊt lµ 3,5 triÖu VND lµ 250USD, nh­ng víi chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng ®æi th× gi¸ b¸n chØ kho¶ng 233USD. Gi¸ gi¶m cÇu xuÊt khÈu sÏ t¨ng. Trong tr­êng hîp ng­îc l¹i, khi tû gi¸ biÕn ®æi theo h­íng lµm t¨ng gi¸ ®ång néi tÖ. Sù t¨ng gi¸ cña ®ång néi tÖ cã t¸c ®éng h¹n chÕ xuÊt khÈu v× cïng mét l­îng ngo¹i tÖ thu ®­îc do xuÊt khÈu sÏ ®æi ®­îc Ýt h¬n ®ång néi tÖ. Tuy nhiªn, ®©y lµ c¬ héi tèt cho c¸c nhµ nhËp khÈu, nhÊt lµ nhËp khÈu nguyªn liÖu, m¸y mãc ®Ó phôc vô cho nhu cÇu s¶n xuÊt trong n­íc. §ång thêi, l­îng ngo¹i tÖ chuyÓn vµo trong n­íc cã xu h­íng gi¶m xuèng lµm khèi l­îng dù tr÷ ngo¹i tÖ ngµy cµng bÞ xãi mßn v× khuynh h­íng gi¸ t¨ng nhËp khÈu ®Ó cã ®­îc lîi nhuËn, cã thÓ g©y nªn t×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi c¸n c©n th­¬ng m¹i quèc tÕ. Tû gi¸ hèi ®o¸i vµ chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i kh«ng chØ t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ngo¹i th­¬ng th«ng qua sù t¸c ®éng cña nã ®Õn xuÊt khÈu, mµ cßn t¸c ®éng mét c¸ch gi¸n tiÕp ®Õn ngo¹i th­¬ng th«ng qua sù t¸c ®éng lµm thay ®æi luång di chuyÓn t­ b¶n ra vµo quèc gia. Nh­ khi tû gi¸ thay ®æi theo h­íng gi¶m gi¸ ®ång néi tÖ sÏ cã t¸c ®éng gia t¨ng viÖc thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi. Khi luång vèn ch¶y vµo trong n­íc sÏ t¹o ®iÒu kiÖn më réng s¶n xuÊt trong n­íc, tr¸nh ®­îc nh÷ng rµo c¶n cña chÝnh s¸ch b¶o hé th­¬ng m¹i, sÏ ®Èy m¹nh ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng. Nh÷ng t¸c ®éng kÓ trªn cña tû gi¸ hèi ®o¸i vµ chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i ®Õn ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng nãi riªng vµ nÒn kinh tÕ nãi chung lµm cho c¸c nhµ qu¶n lý ë c¸c quèc gia ®Òu muèn qu¶n lý, ®iÒu tiÕt tû gi¸ vµ chÝnh s¸ch tû gi¸ theo nh÷ng môc tiªu kinh tÕ x· héi ®· ®Þnh. 2. ChÝnh s¸ch tû gi¸ cña Trung quèc 2.1 §iÒu hµnh chÝnh s¸ch tû gi¸ cña Trung Quèc trong qu¸ tr×nh c¶i c¸ch vµ chuyÓn ®æi. 2.1.1 Thêi kú chuyÓn tõ chÝnh s¸ch tû gi¸ cè ®Þnh sang th¶ næi theo s¸t víi nh÷ng diÔn biÕn cña tû gi¸ thÞ tr­êng( 1981- 1993) Cho ®Õn ®Çu nh÷ng n¨m 1980, Trung Quèc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tû gi¸ cè ®Þnh, g¾n ®ång NDT lu«n cao h¬n gi¸ trÞ thùc cña nã. §iÒu nµy kÐo theo mét lo¹t tiªu cùc nh­: hµng xuÊt khÈu kÐm søc c¹nh tranh, mÊt c©n ®èi nghiªm träng trong nÒn kinh tÕ. Ng©n s¸ch quèc gia hµng n¨m ph¶i bï lç nhiÒu cho c¶ s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. Nh­ n¨m 1989 møc bï lç lµ 76,3 tû NDT t­¬ng ®­¬ng víi 29% thu nhËp tµi chÝnh. Vµo lóc nµy tæng sè nî cña Trung Quèc lªn tíi 47 tû USD, trong khi dù tr÷ ngo¹i tÖ quèc gia hÇu nh­ c¹n kiÖt vµ l¹m ph¸t trong n­íc lªn cao. §Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, nh»m ®­a ®Êt n­íc tho¸t khái khñng ho¶ng, ®ång thêi cïng víi viÖc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p c¶i c¸ch kinh tÕ, Trung Quèc ®· liªn tôc tiÕn hµnh ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i danh nghÜa theo h­íng gi¶m gi¸ trÞ ®ång NDT bÞ ®¸nh gi¸ cao tr­íc ®©y cho phï hîp víi søc mua thùc tÕ cña nã trªn thÞ tr­êng trong suèt thêi gian ®Çu cña qu¸ tr×nh c¶i c¸ch cho ®Õn ®Çu nh÷ng n¨m 90. Tõ n¨m 1981-1985, Trung Quèc lu«n lu«n muèn thùc hiÖn chÕ ®é mét lo¹i gi¸ hµng, mét tû gi¸ thèng nhÊt nh­ng do nhiÒu nguyªn nh©n nªn trong giai ®o¹n c¶i c¸ch nµy bªn c¹nh sù tån t¹i tû gi¸ giao dÞch th­¬ng m¹i néi bé, tû gi¸ chÝnh thøc th­êng xuyªn thay ®æi, hÇu hÕt lµ ph¸ gi¸. Theo thèng kª, ®ång NDT ®­îc ®iÒu chØnh 23 lÇn trong n¨m 1981, 28 lÇn trong n¨m 1982 vµ 56 lÇn trong n¨m 1984 ë c¸c møc ®é kh¸c nhau ®Ó tiÕn tíi tû gi¸ thùc cña nã. C¶i c¸ch, ®iÒu chØnh phÇn lín lµ ph¸ gi¸ dÉn ®Õn tû gi¸ chÝnh thøc ngang b»ng víi tû gi¸ néi bé vµo cuèi 1984, vµ cuèi cïng lµ thèng nhÊt mét tû gi¸. Cho tíi cuèi nh÷ng n¨m 80, tû gi¸ chÝnh thøc Ýt biÕn ®éng nh­ng l¹i cã møc ph¸ gi¸ nhanh khi biÕn ®éng, bªn c¹nh ®ã sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng ngo¹i hèi ®· t¹o nªn sù biÕn ®æi m¹nh mÏ cña tû gi¸. Ra ®êi tõ ®Çu nh÷ng n¨m 1980 ë Trung Quèc, thÞ tr­êng ngo¹i hèi ph¸t triÓn rÊt nhanh tõ sau n¨m 1986 dÉn tíi h×nh thµnh mét m¹ng l­íi thanh to¸n dùa vµo thÞ tr­êng . C¬ së cho sù tån t¹i thÞ tr­êng nµy lµ quyÒn tù chñ cña c¸c doanh nghiÖp Trung Quèc cho phÐp c¸c nhµ xuÊt khÈu ®­îc ®­îc gi÷ mét phÇn ngo¹i hèi, nh»m khuyÕn khÝch t¨ng kh¶ n¨ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Víi sù hiÖn diÖn cña thÞ tr­êng nµy, ®· lµm cho tû gi¸ trao ®æi tõng b­íc ®­îc dao ®éng tù do h¬n. ChÝnh s¸ch tû gi¸ trong thêi kú nµy ®· gióp Trung Quèc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, gi¶m th©m hôt c¸n c©n th­¬ng m¹i, c¸n c©n thanh to¸n vµ ®­a ®Êt n­íc ra khái cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ. NÕu nh­ n¨m 1978 tæng kinh ng¹ch xuÊt nhËp khÈu chØ ®¹t 20,64 tû USD b»ng 9,8% GDP, ®øng thø 27 trªn thÕ giíi vÒ bu«n b¸n ®èi ngo¹i vµ c¸n c©n th­¬ng m¹i lµ -15.002 triÖu USD th× nhê th­¬ng m¹i ph¸t triÓn ®Õn n¨m 1990 c¸n c©n th­¬ng m¹i lµ 8.646 triÖu USD. Sau nh÷ng ®iÒu chØnh thö nghiÖm thµnh c«ng ban ®Çu, chÝnh phñ Trung Quèc tiÕp tôc ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch tû gi¸ theo h­íng ®· v¹ch ra. Cho nªn, ®Çu nh÷ng n¨m 90 (1991- 1993), Trung Quèc chÝnh thøc c«ng bè ¸p dông mét tû gi¸ th¶ næi. Trong giai ®o¹n nµy, tû gi¸ trao ®æi cña ®ång NDT th­êng xuyªn dao ®éng, ®ång NDT hÇu nh­ h¹ gi¸. Nhê t¨ng tû lÖ ngo¹i hèi ph©n bæ th«ng qua t­¬ng t¸c gi÷a cung vµ cÇu trªn thÞ tr­êng, nh÷ng ho¹t ®éng kiÓm so¸t vÒ ngo¹i hèi ®· gi¶m dÇn, trong khi ®ã c¸c lùc l­îng thÞ tr­êng ®­îc tÝnh ®Õn nhiÒu h¬n trong c¸c quyÕt ®Þnh liªn quan ®Õn tû gi¸. Sau khi tû gi¸ ®­îc ®iÒu chØnh t­¬ng ®èi s¸t víi biÕn ®æi cña thÞ tr­êng vµ søc mua thùc tÕ cña ®ång NDT, tû gi¸ danh nghÜa gi÷a ®ång NDT víi USD t­¬ng ®èi æn ®Þnh ë møc 5,2 -> 5,8 NDT/USD. Tuy nhiªn, møc ®iÒu chØnh nµy ®­îc dùa vµo møc gi¸ gi÷a Trung Quèc vµ Mü ®· lµm cho l¹m ph¸t cao ë Trung Quèc t¸c ®éng xÊu tíi môc tiªu t¨ng tr­ëng vµ thóc ®Èy xuÊt khÈu cña nÒn kinh tÕ. Nh­ tõ møc thÆng d­ th­¬ng m¹i lµ 9.165 triÖu USD víi tèc ®é l¹m ph¸t 3,06% n¨m 1990 th× ®Õn n¨m 1993 c¸n c©n th­¬ng m¹i bÞ th©m hôt –10.654 triÖu USD vµ tèc ®é l¹m ph¸t lµ 14,58%. Cã thÓ nãi ®©y lµ nh÷ng b­íc ®Çu tiªn cña qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi tû gi¸ hèi ®o¸ vµ chÝnh s¸ch tû gi¸ ë Trung Quèc, lµ giai ®o¹n ®Ó cho tû gi¸ Ên ®Þnh tr­íc ®©y ®­îc th¶ næi theo s¸t víi nh÷ng diÔn biÕn cña thÞ tr­êng. 2.1.2 Thêi kú ph¸ gi¸ m¹nh ®ång NDT vµ thèng nhÊt hai tû gi¸ h­íng tíi mét ®ång NDT cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi (1994- 1997). NhËn thÊy nguy c¬ ®ång NDT cã kh¶ n¨ng trë l¹i t×nh tr¹ng bÞ ®¸nh gi¸ cao so víi søc mua thùc tÕ, chÝnh phñ Trung Quèc ®· quyÕt ®Þnh chuyÓn h­íng ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i. Ngµy 1-1-1994, ®ång NDT chÝnh thøc bÞ tuyªn bè ph¸ gi¸ m¹nh tõ 5,8 NDT/USD xuèng 8,7 NDT/USD, vµ thèng nhÊt c¸c møc gi¸ thµnh mét tû gi¸ chung. Tuy nhiªn, tû gi¸ danh nghÜa b¾t ®Çu lªn gi¸ chËm ch¹p vµ cuèi cïng æn ®Þnh ë møc 8,3NDT/USD. §Ó gi¶m bít t¸c ®éng cña sù thay ®æi trong chÝnh s¸ch tû gi¸ lªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ, vµo thêi kú nµy chÝnh phñ Trung Quèc ®· ban hµnh mét lo¹t nh÷ng biÖn ph¸p hç trî vµ qu¶n lý ngo¹i hèi nh­ : thùc hiÖn chÕ ®é ng©n hµng kÕt hèi, xo¸ bá sù g¨m gi÷ ngo¹i tÖ vµ t¨ng gi¸ ngo¹i hèi cña c¸c c«ng ty, x©y dùng thÞ tr­êng giao dÞch ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng; c¶i tiÕn c¬ chÕ h×nh thµnh tû gi¸ hèi ®o¸i; xo¸ bá kÕ ho¹ch mang tÝnh mÖnh lÖnh ®èi víi thu chi ngo¹i hèi… kÕt hîp víi kiÓm so¸t chÆt chÏ cña ng©n hµng trung ­¬ng Trung Quèc. §èi víi c«ng ty n­íc ngoµi, Trung Quèc yªu cÇu ph¶i cã b¶ng c©n ®èi ngo¹i tÖ hµng n¨m. §èi víi c¸c doanh nghiÖp liªn doanh víi n­íc ngoµi ph¶i cã giÊy phÐp ®æi ngo¹i tÖ m¹nh sang NDT. Cßn ®èi víi doanh nghiÖp nhµ n­íc, yÕu cÇu ph¶i nép 100% ngo¹i tÖ thu ®­îc thay v× 50% tr­íc ®©y. Tuy nhiªn, Trung Quèc ®· cã nh÷ng ®iÒu chØnh qu¶n lý ngo¹i hèi láng h¬n nh­: cho phÐp c¸c c«ng n­íc ngoµi tõng b­íc ®­îc giao dÞch, mua b¸n ngo¹i tÖ m¹nh, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ®ång NDT x©m nhËp m¹nh h¬n vµo thÞ tr­êng tiÒn tÖ, tµi chÝnh thÕ giíi… KÕt qu¶ cña ®iÒu chØnh vµ ph¸ gi¸ m¹nh ®ång NDT trong thêi kú nµy cña Trung Quèc ®· gióp n­íc nµy kh«ng chØ thu ®­îc nh÷ng lîi Ých trong ng¾n h¹n, nhanh chãng ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, chiÕm lÜnh nhiÒu thÞ phÇn quan träng trªn thÞ tr­êng quèc tÕ, mµ cßn t¹o c¬ së ®Ó Trung Quèc duy tr× chÝnh s¸ch tû gi¸ æn ®Þnh trong mét thêi gian dµi, gi¶m thiÓu nh÷ng rñi ro hèi ®o¸i vµ t¹o m«i tr­êng hÊp dÉn thu hót m¹nh c¸c nguån ®Çu t­ n­íc ngoµi.: N¨m 1994 1995 1996 1997 FDI- tû USD 33,79 35,84 40,18 44,23 L¹m ph¸ (%) 24,2 16,9 8,3 8,3 XK- tû USD 121,0 148,8 151,2 182,9 NK- tû USD 115,7 129,1 138,9 142,2 Nguån chÝnh IMF. International Financial Statistics T5/2001 2.1.3 ChÝnh s¸ch tû gi¸ duy tr× æn ®Þnh ®ång NDT yÕu nh»m thóc ®Èy xuÊt khÈu, t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao vµ gi¶m nh÷ng có sèc tõ bªn ngoµi (1997-nay). D­íi t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh ch©u ¸ n¨m 1997, m«i tr­êng kinh tÕ quèc tÕ ®· cã nhiÒu biÕn ®éng ®¸ng kÓ. C¸c n­íc bÞ khñng ho¶ng r¬i vµo t×nh tr¹ng suy tho¸i, møc sèng cña ng­êi d©n bÞ sôt gi¶m ®¸ng kÓ. Cuéc khñng ho¶ng nµy ®· lµm cho tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ th­¬ng m¹i toµn cÇu chËm l¹i. Trung Quèc kh«ng ph¶i lµ mét ngo¹i lÖ. XuÊt khÈu vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi gi¶m m¹nh. VÊn ®Ò s¶n xuÊt d­ thõa ngµy cµng trë nªn trÇm träng trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn. Gi¸ thÞ tr­êng liªn tôc gi¶m xuèng vµ dÇn dÇn xuÊt hiÖn nh÷ng dÊu hiÖu gi¶m ph¸t. Tr­íc t×nh h×nh ®ã, chÝnh phñ Trung Quèc ®· cã chñ tr­¬ng kh«ng ph¸ gi¸ ®ång NDT, tû gi¸ vÉn gi÷ ë møc 8,3NDT/USD, víi biªn ®é giao ®«ng lµ nhá. Nhê ®ã mµ nh÷ng t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng khu vùc Ch©u ¸ ®èi víi nÒn kinh tÕ Trung Quèc vµ c¶ nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®· Ýt nghiªm träng h¬n. §Ó b¶o vÖ ®ång NDT tr­íc t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc, n¨m 1998 Trung Quèc ®· quay trë l¹i kiÓm so¸t chÆt chÏ thÞ tr­êng ngo¹i hèi, gi¶m nguy c¬ ®Çu c¬ vµ g¨m gi÷ ngo¹i tÖ, t¨ng dù tr÷ ngo¹i tÖ. Thu nhËp ngo¹i tÖ cña c¸c doanh nghiÖp b¾t buéc ph¶i b¸n cho nh÷ng ng©n hµng ®· ®­îc chØ ®Þnh tr­íc, viÖc b¸n ngo¹i tÖ còng ph¶i cã ho¸ ®¬n theo quy ®Þnh míi ®­îc rót, thËm chÝ c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi còng ph¶i b¸n ngo¹i tÖ cho c¸c ng©n hµng Trung Quèc ®Ó ®æi lÊy mét l­îng NDT nhÊt ®Þnh sö dông trong l·nh thæ n­íc nµy. Song song víi viÖc qu¶n lý chÆt chÏ thÞ tr­êng ngo¹i hèi, ®Ó gi¶m bít søc Ðp ®èi víi xuÊt khÈu vµ sù t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ, Trung Quèc cßn phèi hîp víi c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ nh­ níi láng chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ kÝch cÇu. Trong n¨m nµy, Trung Quèc ®· liªn tiÕp 3 lÇn h¹ l·i suÊt tiÒn cho vay vµ tiÒn göi b»ng ®ång NDT, l·i suÊt chiÕt khÊu còng gi¶m 1,91%, ®ång thêi víi viÖc gi¶m c¶ l·i suÊt víi c¸c lo¹i tiÒn göi b»ng ngo¹i tÖ, hç trî vèn cho c¸c doanh nghiÖp, kÝch thÝch tiªu dïng ë c¸c tÇng líp d©n c­... Víi c¬ chÕ qu¶n lý rÊt chÆt chÏ nh­ vËy, tû gi¸ gi÷a ®ång NDT vµ USD vÉn cè ®Þnh lµ 8,3NDT/USD cho tíi ngay nay. Theo c¸c chuyªn gia hµng ®Çu vÒ kinh tÕ th× cho r»ng víi tû gi¸ hiÖn nay ®ång NDT ®· bÞ ®¸nh gi¸ thÊp kho¶ng 30% so víi c¸c ®ång tiÒn kh¸c,theo nhËn ®Þnh cña Mü lµ 40% vµ theo EU th× tû lÖ nµy lµ 20%. Theo hä víi tû gi¸ thÊp, ®· t¹o ra nh÷ng lîi thÕ th­¬ng m¹i bÊt b×nh ®¼ng cho hµng Trung Quèc trµn ra thÞ tr­êng quèc tÕ, lµm suy yÕu søc c¹nh tranh cña c¸c nhµ xuÊt khÈu kh¸c. Cïng víi nh÷ng lîi thÕ vÒ tµi nguyªn vµ nh©n lùc, viÖc duy tr× tû gi¸ hèi ®o¸i kh«ng c©n ®èi gi÷a NDT vµ USD trong lóc USD ®ang gi¶m ®i t­¬ng ®èi so víi c¸c ®ång tiÒn kh¸c ®ang gióp c¸c nhµ xuÊt khÈu cña Trung Quèc cã lîi thÕ trong cuéc chiÕn gi¸ c¶ vµ n©ng cao tÝnh c¹nh tranh thu hót ®Çu t­ cña n­íc nµy. Cßn vÒ quan ®iÓm cña phÝa Trung Quèc l¹i tr¸i ng­îc víi c¸c n­íc, hä cho r»ng ®ång NDT kh«ng nh÷ng kh«ng gi¶m gi¸ mµ tr¸i l¹i cßn ®ang lªn gi¸ so víi c¸c ®ång tiÒn kh¸c. Theo nhËn ®Þnh cña Trung Quèc th× vÒ danh nghÜa trong giai ®o¹n 1994-2002, ®ång NDT ®· t¨ng 5,1% so víi ®ång USD, t¨ng 17,9% so víi ®ång Euro vµ t¨ng 17% so víi ®ång yªn NhËt, nÕu tÝnh ®Õn yÕu tè l¹m ph¸t th× møc t¨ng thùc tÕ cña ®ång NDT so víi c¸c ®ång tiÒn nµy lµ 18,5%, 39,4%, 62,9%. MÆc dï cã nh÷ng quan ®iÓm tr¸i ng­îc nhau, thùc tÕ ®· cho thÊy cho tíi nay viÖc ®iÒu chØnh tû gi¸ vµ chÝnh s¸ch tû gi¸ trong thêi gian qua ®· t¹o ra kh¶ n¨ng gãp phÇn gi¶m t¸c ®éng tr­íc nh÷ng có sèc tõ bªn ngoµi vµ ®¹t ®­îc thµnh tùu to lín kÓ tõ n¨m 1997. Trong n¨m 2002, tæng doanh sè th­¬ng m¹i cña Trung Quèc ®¹t 620,79 tØ USD, trong ®ã xuÊt khÈu t¨ng 22,3%, ®¹t 325,57 tØ USD; nhËp khÈu t¨ng 21,2%, ®¹t 295,22 tØ USD. ThÆng d­ th­¬ng m¹i ®¹t 30,33 tØ so víi 22,6 tØ USD trong n¨m 2001. Dù tr÷ ngo¹i tÖ ®¹t møc cao kû lôc lµ 286,4 tØ USD. Tèc ®é t¨ng tr­ëng trung b×nh cña nÒn kinh tÕ Trung Quèc lµ 8%/n¨m, vµ cao nhÊt trªn thÕ giíi. MÆt kh¸c, ®ång NDT hiÖn ®ang m¹nh lªn so víi ®ång USD. Tuy ch­a ph¶i lµ ®ång tiÒn cã thÓ chuyÓn ®æi hoµn toµn, nh­ng nã ®ang ngµy cµng ®­îc sö dông nhiÒu ë bªn ngoµi biªn giíi Trung Quèc, ®Æc biÖt lµ däc biªn giíi Trung Quèc víi c¸c n­íc §«ng Nam ¸. Theo tÝnh to¸n hiÖn cã kho¶ng 30 tû NDT ®ang l­u hµnh ë bªn ngoµi Trung Quèc, ®iÒu nµy chøng tá niÒm tin cña quèc tÕ vµo kinh tÕ Trung Quèc. Vµ ®ång NDT ®­îc dù ®o¸n lµ sÏ ®ãng vai trß khu vùc lín h¬n ®ång Eruo, cã thÓ trë thµnh ®ång tiÒn dù tr÷ thay thÕ c¸c ®ång tiÒn quèc tÕ kh¸c ë Ch©u ¸. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc mét phÇn lµ nhê vµo chÝnh s¸ch tû gi¸ hiÖn nay, th× vÉn cßn nh÷ng h¹n chÕ. Khi mµ ®ång tiÒn gi¶m gi¸, nã lµm cho c¸c kho¶n vay b»ng ngo¹i tÖ cña n­íc ®ã vµ rñi ro cña ®Çu t­ trong t­¬ng lai t¨ng lªn khi c¸c nhµ ®Çu t­ dù kiÕn t¨ng vÒ tÝnh kh«ng æn ®Þnh cña tû gi¸ hèi ®o¸i. HiÖn nay, nî qu¸ h¹n cña Trung Quèc ®· lªn ®Õn møc 1.800 tû nh©n d©n tÖ, t­¬ng ®­¬ng 140% GDP so víi møc 88% trong n¨m 1996. Vµ nh÷ng kho¶n nî khã ®ßi tËp trung ë bèn ng©n hµng lín cña Trung Quèc- ®ã lµ nh÷ng ng©n hµng hiÖn nay mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n xÐt trªn ph­¬ng diÖn kü thuËt. KÓ tõ 1998 ®Õn nay, Trung Quèc ®· bá ra 200 tû USD ®Ó t¸i cÊp vèn vµ mua l¹i c¸c kho¶n nî khã ®ßi cña c¸c ng©n hµng. MÆc dï hiÖn nay Trung Quèc ®ang ph¶i ®èi mÆt víi t×nh h×nh tµi chÝnh bÊt æn, nh­ng chÝnh phñ Trung Quèc vÉn hÕt søc thËn träng tr¸nh lµm tæn h¹i ®Õn xuÊt khÈu. Theo c¶nh b¸o cña c¸c nhµ nghiªn cøu kinh tÕ, r»ng viÖc ®iÒu chØnh gi¸ trÞ cña ®ång nh©n tÖ cã thÓ lµm cho kinh tÕ Trung Quèc "mÊt æn ®Þnh" do khuyÕn khÝch c¸c luång vèn ®Çu t­, lµm t¨ng s­ phô thuéc cña nÒn kinh tÕ vµo yÕu tè bªn ngoµi nhÊt lµ khi hiÖn nay cã tíi 50% hµng xuÊt khÈu lµ cña doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. §©y chÝnh lµ sù m©u thuÉn mµ viÖc lùa chän chÝnh s¸ch tû gi¸ ph¶i ®èi mÆt. Tãm l¹i: §Çu nh÷ng n¨m 1980, khi Trung Quèc b­íc vµo c«ng cuéc c¶i c¸ch vµ më cöa kinh tÕ, Trung Quèc Ên ®Þnh møc tû gi¸ 2,4 NDT/USD. Tíi nh÷ng n¨m 1990, kho¶ng 10 n¨m sau c¶i c¸ch, nÒn kinh tÕ Trung Quèc cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ thÓ hiÖn ë xuÊt khÈu vµ tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ. C¸c nhµ qu¶n lý ë Trung Quèc hiÓu r»ng mét tû gi¸ hèi ®o¸i cè ®Þnh sÏ kh«ng gióp kÝch thÝch t¨ng tr­ëng vµ xuÊt khÈu. Do vËy Trung Quèc b¾t ®Çu h­íng tíi mét c¬ chÕ tû gi¸ mÒm dÎo víi sù tham gia nhiÒu h¬n cña yÕu tè thÞ tr­êng nh­ng vÉn cã sù kiÓm so¸t cña nhµ n­íc. Tû gi¸ ®ång NDT vµo kho¶ng 5,8 - 5,9 NDT/USD nh÷ng n¨m 1990-1993. §Õn cuèi n¨m 1993, ®Çu n¨m 1994, ®Ó kÝch thÝch xuÊt khÈu h¬n n÷a, Trung Quèc ®· quyÕt ®Þnh chuyÓn tû gi¸ lªn 8,7 NDT/USD. Sau nhiÒu lÇn ®iÒu chØnh, tû gi¸ nµy dõng ë møc kho¶ng 8,2 - 8,3 NDT/USD vµ duy tr× tõ n¨m 1994 tíi nay. 2.2 T¸c ®éng chÝnh s¸ch tû gi¸ TQ tíi th­¬ng m¹i mét sè n­íc. T¸c ®éng tíi Mü Tõ n¨m 1993, Trung Quèc vµ Mü ®· më réng quan hÖ bu«n b¸n. N¨m 2000, Mü chiÕm 20,9% kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ trë thµnh ®èi t¸c quan träng sè mét trong xuÊt khÈu hµng ho¸ cña Trung Quèc, xuÊt khÈu hµng ho¸ cña Trung Quèc sang Mü ®¹t 103,3 tû USD, chiÕm 8,2% gi¸ trÞ nhËp khÈu cña Mü. Trung Quèc trë thµnh ®èi t¸c nhËp khÈu lín thø 5 cña Mü. Th­¬ng m¹i cña Mü víi Trung Quèc ®· t¨ng 50%. Tuy nhiªn, trong nh÷ng n¨m qua Mü chñ yÕu bÞ th©m hôt th­¬ng m¹i víi Trung Quèc. N¨m 2002, th©m hôt th­¬ng m¹i cña Mü vµo kho¶ng 500 tû USD th× cã tíi 103 tû USD lµ th©m hôt víi Trung Quèc. Trong 8 th¸ng ®Çu n¨m 2003, xuÊt siªu cña Trung Quèc sang Mü lªn tíi 120 tû USD, trong khi nhËp khÈu t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ, chØ nhÝch tõ 13 lªn 19 tû USD. Mü cho r»ng viÖc Trung Quèc k×m gi÷ tû gi¸ giao dÞch ®ång NDT trong mét biªn ®é hÑp kho¶ng 8,3 NDT/USD trong mét thêi gian dµi ®· gióp c¸c nhµ xuÊt khÈu Trung Quèc cã ®­îc lîi thÕ c¹nh tranh kh«ng c«ng b»ng trªn thÞ tr­êng thÕ giíi vµ ngay c¶ trªn thÞ tr­êng Mü, khiÕn nhiÒu viÖc lµm Mü trong khu vùc s¶n xuÊt khµng xuÊt khÈu bÞ c¾t gi¶m. Trong nh÷ng n¨m võa qua, do bu«n b¸n bÊt lîi víi Trung Quèc, Mü ®· mÊt ®i kho¶ng 2,6 triÖu c«ng ¨n viÖc lµm chiÕm 10% trong tæng sè ng­êi thÊt nghiÖp v× c¸c c¬ së s¶n xuÊt ë Mü khã lßng c¹nh tranh víi chÝnh s¸ch vÒ gi¸ ®èi víi c¸c hµng nhËp khÈu cña Trung Quèc. H¬n n÷a, cã mét ®ång NDT rÎ ®· khiÕn m«i tr­êng ®Çu t­ cña Trung Quèc hÊp dÉn vµ c¸c nhµ ®Çu tõ Mü ®· vµ ®ang chuyÓn sang ®Çu t­ s¶n xuÊt ë Trung Quèc. Do nh÷ng nguyªn nh©n trªn, Mü ®ang gia t¨ng søc Ðp víi Trung Quèc trong vÊn ®Ò ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch tû gi¸. Mét lo¹t nh÷ng chuyÕn viÕng th¨m, gÆp gì, bµi ph¸t biÓu cña c¸c quan chøc chÝnh quyÒn «ng Bush víi Trung Quèc diÔn ra gÇn ®©y nh»m g©y ¸p lùc ®Ó Trung Quèc chÊm døt t×nh tr¹ng can thiÖp vµo tiÒn tÒ vµ ®Ó thÞ tr­êng quyÕt ®Þnh tû gi¸ gi÷a nh©n d©n tÖ vµ ®«-la. Tuy nhiªn, còng cã thÓ Mü chØ g©y søc Ðp ®Ó Trung Quèc ®iÒu chØnh chót Ýt gi¸ trÞ nh©n d©n tÖ ®Ó tr¸nh g©y thiÖt h¹i lín vÒ xuÊt khÈu cho Trung Quèc. Cong nÕu Mü buéc Trung Quèc ph¶i nhanh chãng ®iÒu chØnh gi¸ trÞ NDT nh­ lµ mét thñ ®o¹n chÝnh trÞ th× sÏ dÉn ®Õn cuéc tranh chÊp th­¬ng m¹i gi÷a hai bªn. T¸c ®éng tíi NhËt B¶n Sù t¨ng tr­ëng chËm ch¹p cña nÒn kinh tÕ NhËt h¬n mét thËp kû qua ®· buéc chÝnh phñ n­íc nµy cÇn can thiÖp m¹nh mÏ vµo thÞ tr­êng ngo¹i hèi, cè g¾ng duy tr× ®ång yªn yÕu ®Ó t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu nh»m kh«i phôc nÒn kinh tÕ. ChØ chiÕm 12% GDP cña NhËt, nh­ng xuÊt khÈu hiÖn lµ nguån ®éng lùc t¨ng tr­ëng duy nhÊt h÷u hiÖu hiÖn nay. Ngoµi ra, mét ®ång yªn yÕu cßn gióp ®Èy gi¸ hµng ho¸ nhËp khÈu lªn cao, ®Æc biÖt lµ hµng ho¸ tõ Trung Quèc, nhê ®ã trî gióp ®­îc c¸c nhµ s¶n xuÊt trong n­íc vµ ®Èy chØ sè gi¸ c¶ lªn cao. Cho nªn chÝnh s¸ch cña Trung Quèc hiÖn nay cã thÓ lµm tæn h¹i tíi xuÊt khÈu cña NhËt B¶n. Tr­íc hÕt, ®Ó ®èi phã víi th©m hôt th­¬ng m¹i ngµy cµng lín mét phÇn lµ do th©m hôt th­¬ng m¹i víi Trung Quèc ngµy cµng t¨ng, chÝnh phñ Mü ®· theo ®uæi chÝnh s¸ch ®ång USD yÕu. §iÒu nµy ®· khiÕn cho ®ång Yªn NhËt t¨ng gi¸ chãng mÆt so víi ®ång USD lµm cho hµng ho¸ xuÊt khÈu cña NhËt B¶n trë nªn ®¾t ®á h¬n, c¶n trë sù phôc hèi yÕu ít cña nÒn kinh tÕ NhËt B¶n. §ång thêi víi ®ång NDT yÕu, hµng ho¸ Trung Quèc trµn ngËp c¸c thÞ tr­êng vµ c¹nh tranh m¹nh mÏ víi hµng ho¸ NhËt ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng Mü vµ NhËt. Theo thèng kÕ do Bé tµi chÝnh cña NhËt ®­a ra cho thÊy r»ng, quan hÖ th­¬ng m¹i qua l¹i Mü-NhËt ®· gi¶m ®i ®ét ngét trong 10 th¸ng ®Çu n¨m 2002. MÆc dï thÆng d­ th­¬ng m¹i cña NhËt gi¶m, nhËp khÈu cña hä tõ Trung Quèc ®· t¨ng lªn 6,31 ngh×n tû yªn trong mét n¨m so víi 6,04 ngh×n tû yªn nhËp khÈu tõ Mü. Râ rµng, còng nh­ Mü, NhËt B¶n ®ang chÞu nh÷ng t¸c ®éng kh«ng nhá tõ chÝnh s¸ch tû gi¸ cña Trung Quèc hiÖn nay. Hä còng ®ang kªu gäi Trung Quèc cÇn t¨ng gi¸ ®ång nh©n d©n tÖ cña m×nh. T¸c ®éng tíi EU Do c¸c n­íc EU lµ mét liªn minh tiÒn tÖ, nªn ®ång NDT ®­îc ®¸nh thÊp so víi ®ång Euro nh­ hiÖn nay sÏ ¶nh h­ëng tíi toµn khèi, tuy nhiªn møc ®é ¶nh h­ëng ë c¸c n­íc lµ kh¸c nhau tuú thuéc vµo mèi quan hÖ cña c¸c n­íc. Nãi chung, c¸c n­íc nµy ®Òu ®ang ph¶i c¹nh tranh gay g¾t víi Trung Quèc vÒ gi¸ c¶ hµng ho¸ xuÊt khÈu kh«ng chØ trªn thÞ tr­êng ngoµi khèi mµ cßn c¶ trong khèi. Theo thèng kª, th©m hôt th­¬ng m¹i gi÷a EU vµ Trung Quèc hiÖn ®· lªn tíi 47 tû euro (t­¬ng ®­¬ng 52 tû USD), trong khi ®ã con sè t­¬ng ®­¬ng gi÷a Mü vµ Trung Quèclµ 103 tû USD. Nguyªn nh©n chÝnh dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nµy lµ do Trung Quèc vÉn duy tr× chÝnh s¸ch ®ång NDT yÕu. Tuy nhiªn, kh«ng gièng nh­ NhËt, Mü thóc Ðp Trung Quèc th¶ næi ®ång tiÒn, EU nhÊn m¹nh viÖc c¶i tiÕn ®Ó cã mét ®­îc mét hÖ thèng tû gi¸ linh ho¹t h¬n lµ rÊt cÇn thiÕt nh­ng ph¶i ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch thËn träng. Cã thÓ nhËn thÊy r»ng, hiÖn nay, kh«ng n­íc muèn cã mét ®ång tiÒn m¹nh vµ trong bèi c¶nh ®ång USD gi¶m gi¸ trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ thÕ giíi th× ®· lµm c¸c ®ång tiÒn ®ång lo¹t t¨ng gi¸ trong khi ®ång NDT vÉn ë møc thÊp. §iÒu nµy, dÊy lªn sù ph¶n ®èi cña c¸c n­íc ë møc ®é kh¸c nhau ®Æc biÖt lµ ba n­íc lín trªn. 3. TriÓn väng thay ®æi chÝnh s¸ch tû gi¸ cña Trung Quèc vµ t¸c ®éng cã thÓ cã tíi ViÖt nam. 3.1 TriÓn väng thay ®æi chÝnh s¸ch tû gi¸ cña Trung Quèc vµ t¸c ®éng cã thÓ cã tíi ViÖt Nam. TriÓn väng thay ®æi chÝnh s¸ch tû gi¸ cña Trung Quèc C¸c nhµ l·nh ®¹o Trung Quèc ®Òu hiÓu r»ng viÖc t¨ng gi¸ trÞ ®ång NDT sÏ khiÕn cho tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ chËm l¹i. Tr­íc hÕt, t¸c ®éng trùc tiÕp cña ®ång tiÒn m¹nh lµ lµm cho xuÊt khÈu cña Trung Quèc gÆp khã kh¨n do hµng xuÊt khÈu gi¶m tÝnh c¹nh tranh vÒ khÝa c¹nh gi¸, tõ ®ã dÉn tíi t×nh tr¹ng c¸c DN ph¶i ®ãng cöa vµ thÊt nghiÖp t¨ng. §ång thêi gi¶m thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi, gi¸n tiÕp t¨ng chi phÝ ®Çu vµo cña hµng xuÊt khÈu dÉn ®Õn gi¸ t¨ng, gi¶m qui m« s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. HiÖn nay, xuÊt khÈu vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®ang lµ ®ßn bÈy chÝnh cho t¨ng tr­ëng kinh tÕ Trung Quèc. Nªn chÝnh phñ Trung Quèc hÕt søc tr¸nh nh÷ng tæn thÊt g©y bÊt æn cho nÒn kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ khu vùc xuÊt khÈu vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. MÆt kh¸c, do c¸c nhµ ®Çu t­ t­ nh©n, c¸c doanh nghiÖp vµ tæ chøc tµi chÝnh Trung Quèc së h÷u nhiÒu tµi kho¶n ë h¶i ngo¹i sè nµy chiÕm kho¶ng 10-20% GDP chñ yÕu b»ng ®ång USD nÕu cã dÊu hiÖu ®ång NDT lªn gi¸ hä sÏ b¸n thèng b¸n th¸o USD dÉn ®Õn gi¶m ph¸t m¹nh trong n­íc, tæn h¹i nghiªm träng ®Õn nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn, do Trung Quèc gia nhËp WTO còng ph¶i ®èi mÆt víi søc Ðp më cöa ngµnh tµi chÝnh, dÞch vô ng©n hµng. Theo ®ã, c¸c ng©n hµng vµ ®Þnh chÕ tµi chÝnh n­íc ngoµi sÏ ®­îc kinh doanh b»ng ®ång NDT t¹i Trung Quèc vµo n¨m 2006. §Õn lóc ®ã, tû gi¸ tiÒn tÖ sÏ ®­îc quyÕt ®Þnh hoµn toµn bëi thÞ tr­êng. Tr­íc ¸p lùc nµy, Trung Quèc còng ®ang trong qu¸ tr×nh më cöa khu vùc tµi chÝnh, ng©n hµng ®Ó n©ng cao n¨ng lùc vµ t¨ng tÝnh c¹nh tranh cho c¸c ng©n hµng trong n­íc. Nh­ vËy, mét sù thay ®æi tû gi¸ ®ång NDT ngay lËp tøc sÏ khã x¶y ra nh­ng rÊt cã thÓ Trung Quèc sÏ ¸p dông mét c¬ chÕ tû gi¸ hèi ®o¸i linh ho¹t h¬n ®­îc ®iÒu tiÕt chñ yÕu bëi lùc l­îng thÞ tr­êng. HoÆc còng cã thÓ Trung Quèc sÏ ¸p dông mét biªn ®é giao ®éng réng h¬n ®èi víi tû gi¸ ®ång NDT thay v× mét biªn ®é qu¸ hÑp nh­ hiÖn nay ®Ó kh¼ng ®Þnh n­íc nµy Ên ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i dùa trªn t×nh h×nh cung cÇu tiÒn tÖ cña thÞ tr­êng. Tû gi¸ nµy cho thÊy Trung Quèc cã tr¸ch nhiÖm cao ®èi víi céng ®ång quèc tÕ vµ Trung Quèc kh«ng thay ®æi tû gi¸ hiÖn nay v× Trung Quèc cÇn b¶o ®¶m æn ®Þnh nÒn kinh tÕ. Râ rµng lµ Trung Quèc muèn rót ra bµi häc tõ NhËt B¶n trong nh÷ng n¨m 1980 khi n­íc nµy t¨ng gi¸ ®ång Yªn tõ 300 yªn/USD vµo n¨m 1985 lªn gÇn 150 yªn/USD n¨m 1987, khiÕn nÒn kinh tÕ NhËt trë nªn tåi tÖ vµ suy yÕu mét thêi gian dµi. §ång thêi, Trung Quèc còng kh«ng chÊp nhËn viÖc ph¸ gi¸ m¹nh ®ång NDT ®Ó tr¸nh r¬i vµo cuéc khñng ho¶ng. Tõ sù ph©n tÝch trªn, ta thÊy r»ng mÆc dï tr­íc ¸p ®ßi ph¸ gi¸ ®ång NDT cña Mü, NhËt B¶n, EU vµ mét sè n­íc kh¸c Trung Quèc kiªn quyÕt kh«ng thay ®æi chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i hiÖn nay. Mµ cã chñ tr­¬ng sÏ tõng b­íc níi láng tû gi¸ ®ång NDT trong vßng 5% trong thêi gian tíi. T¸c ®éng cã thÓ cã tíi ViÖt Nam Trung Quèc vµ chóng ta lµ hai n­íc l¸ng giÒng cã mèi quan hÖ lÞch sö rÊt l©u ®êi. Cho nªn, chóng ta vµ Trung Quèc cã rÊt nhiÒu ®iÓm t­¬ng ®ång vÒ phong tôc tËp qu¸n, thãi quen..., dÉn ®Õn sù t­¬ng ®ång trong s¶n xuÊt vµ ®êi sèng x· héi. §iÒu ®ã kh¼ng ®Þnh r»ng, sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña Trung Quèc t¸c ®éng kh«ng nhá tíi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Do bu«n b¸n th­¬ng m¹i gi÷a ta vµ Trung Quèc kh«ng nhiÒu cho nªn viÖc ®iÒu chØnh tû gi¸ cña Trung Quèc kh«ng mÊy ¶nh h­ëng ®Õn quan hÖ ngo¹i th­¬ng gi÷a hai n­íc. Chóng ta hiÖn ®ang xuÊt khÈu sang Trung Quèc kho¶ng 1,5 tû USD, chiÕm 9% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam, nhËp khÈu kho¶ng 2,2 tû USD. PhÇn lín c¸c giao dÞch chñ yÕu diÔn ra t¹i biªn giíi ViÖt - Trung, gi÷a c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ë vïng ven Trung Quèc. Nh­ vËy, t¸c ®éng trùc tiÕp tõ viÖc t¨ng gi¸ NDT sÏ kh«ng ¶nh h­ëng nhiÒu ®Õn mËu dÞch song ph­¬ng. TÊt nhiªn viÖc nµy ®ßi hái c¸c DN ViÖt Nam ®ang nhËp khÈu hµng Trung Quèc sÏ ph¶i tÝnh to¸n më réng thÞ tr­êng nhËp khÈu cña m×nh bëi gi¸ hµng Trung Quèc sÏ cao h¬n. Tuy nhiªn, t¸c ®éng râ nÐt h¬n c¶ lµ t¸c ®éng gi¸n tiÕp. MÆc dï, ViÖt Nam ch­a ph¶i lµ ®èi thñ c¹nh tranh cña Trung Quèc. Nh­ng trªn mét vµi lÜnh vùc, ViÖt Nam còng cã lîi thÕ t­¬ng ®ång nh­ Trung Quèc nh­ mét sè mÆt hµng ®an, m©y tre, hµng thñ c«ng mü nghÒ truyÒn thèng. Trë thµnh ®èi thñ c¹nh tranh ngang søc víi nhau trªn thÞ tr­êng Mü, EU vµ mét sè thÞ tr­êng kh¸c. Do ®ã, thay ®æi tû gi¸, hµng xuÊt khÈu cña Trung Quèc cã thÓ kÐm c¹nh tranh h¬n t¹i thÞ tr­êng n­íc thø ba vµ Trung Quèc sÏ kÐm hÊp dÉn h¬n trong viÖc thu hót ®Çu t­. §©y lµ c¬ héi cho ViÖt Nam t¨ng vÞ thÕ xuÊt khÈu cña m×nh còng nh­ thu hót nhiÒu ®Çu t­ n­íc ngoµi h¬n. 3.2 Mét sè kiÕn nghÞ. Tõ n¨m 1989, nhµ n­íc ta ®· b¾t ®Çu ¸p dông chÝnh s¸ch tû gi¸ th¶ næi cã kiÓm so¸t, ®ång thêi cè g¾ng thèng nhÊt c¸c tû gi¸ hèi ®o¸i b»ng c¸ch th­êng xuyªn ®iÒu chØnh tû gi¸ chÝnh thøc cho phï hîp víi tû gi¸ trªn thÞ tr­êng tù do. §Õn gi÷a n¨m 1991, viÖc thèng nhÊt tû gi¸ ®· ®­îc hoµn thµnh vµ hiÖn nay tû gi¸ ®­îc Ng©n hµng nhµ n­íc niªm yÕt c¨n cø vµo kÕt qu¶ cña thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng ë c¸c buæi giao dÞch. ViÖc ¸p dông chÕ ®é nµy ®· ph¸t huy nh÷ng ­u ®iÓm nhÊt ®Þnh, võa thóc ®Èy xuÊt khÈu gia t¨ng võa æn ®Þnh ®­îc thÞ tr­êng ngo¹i hèi, gióp cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. Trong thêi gian gÇn ®©y, tû gi¸ ®ång VND so víi USD lµ kh¸ æn ®Þnh vµ møc dao ®éng t­¬ng ®èi nhá. Theo ®¸nh gi¸, th× hiÖn nay ®ång tiÒn ViÖt Nam ®­îc ®¸nh gi¸ cao so víi c¸c ®ång tiÒn trong khu vùc. Mét hiÖn t­îng cã thÓ ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ, ¶nh h­ëng ®Õn viÖc lµm gia t¨ng tæng cÇu th«ng qua ph¸t triÓn xuÊt khÈu, h¹n chÕ nhËp khÈu vµ c¶ trong viÖc thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. Tõ viÖc ph©n tÝch chÝnh s¸ch tû gi¸ cña Trung Quèc nãi trªn, liÖu ViÖt Nam cã thÓ ph¸ gi¸ m¹nh ®ång VND hiÖn nay kh«ng ?. Theo em, tr­íc m¾t kh«ng nªn ph¸ gi¸ ®ång VND mµ chØ ®iÒu chØnh tõng b­íc cho phï hîp víi gi¸ trÞ thùc cña nã, nÕu cã mét sù ®iÒu chØnh m¹nh mÏ sÏ lµm tæn h¹i ®Õn nhiÒu mÆt cña nÒn kinh tÕ. ë ViÖt Nam, hÖ sè co gi·n ®èi víi nhu cÇu hµng xuÊt nhËp khÈu lµ nhá. Bëi v×, nhu cÇu nhËp khÈu chñ yÕu xuÊt ph¸t tõ sù gia t¨ng cÇu c¸c hµng ho¸ trung gian vµ t­ liÖu s¶n xuÊt cÇn thiÕt trong s¶n xuÊt chiÕm 85 - 90% trong tæng kinh ng¹ch nhËp khÈu mµ cung trong n­íc thiÕu, kh¶ n¨ng thay thÕ rÊt h¹n chÕ gi÷a hµng nhËp vµ s¶n xuÊt trong n­íc vµ phÇn lín hµng xuÊt khÈu lµ n«ng s¶n gÇn 75% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu, mµ c¸c s¶n phÈm nµy cÇn thêi gian s¶n xuÊt rÊt dµi vµ cã nhu cÇu trong n­íc rÊt h¹n chÕ. Ngoµi ra, c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu cña n­íc ta chÊt l­îng ch­a cao, kÐm kh¶ n¨ng c¹nh tranh t¹i mét sè thÞ tr­êng, c«ng nghÖ ch­a ph¸t triÓn... nªn ch­a thÓ tËp trung hÕt vµo chiÕm l­îc xuÊt khÈu. Mµ hiÖn nay, ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi tõ chiÕm l­îc thay thÕ nhËp khÈu sang chiÕm l­îc xuÊt khÈu. BiÖn ph¸p ph¸ gi¸ cã thÓ lµm cho kho¶n nî n­íc ngoµi t¨ng kh¸ lín, ®Èy c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n cã kho¶n nî n­íc ngoµi vµo t×nh h×nh tµi chÝnh khã kh¨n. Vµ chÝnh phñ sÏ lµ ng­êi ®¶m nhËn tr¸ch nhiÖm cuèi cïng vÒ c¸c kho¶n nî nµy, thanh to¸n chóng ®Ó tr¸nh c¸c cuéc ph¸ s¶n vµ t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp. §­¬ng nhiªn t×nh h×nh nh­ vËy cã thÓ lµm t¨ng th©m hôt ng©n s¸ch, t¨ng nguy c¬ ph¸t hµnh tiÒn g©y l¹m ph¸t. §Æc biÖt, ®èi víi n­íc ta, khi mµ dù tr÷ ngo¹i hèi cßn thiÕu, ng©n hµng trung ­¬ng ch­a kiÓm so¸t ®­îc cung cÇu vÒ tiÒn tÖ. B¶n th©n biÖn ph¸p ph¸ gi¸ dÉn ®Õn nguy c¬ l¹m ph¸t gia t¨ng. Bëi lÏ, ë n­íc ta nhu cÇu vËt t­ cÇn thiÕt, c¸c ®Çu vµo kh¸c cho s¶n xuÊt, thiÕt bÞ vµ hµng tiªu dïng mét phÇn ®Òu nhËp khÈu. Gi¶m gi¸ ®ång tiÒn trong n­íc lµm cho gi¸ hµng nhËp khÈu tÝnh b¨ng ®ång néi tÖ t¨ng lªn, t¹o ra søc Ðp ®èi víi møc gi¸ trong n­íc. Nguy c¬ kh¸c lµ ph¸ gi¸ tiÒn tÖ cã thÓ dÉn ®Õn cuéc suy tho¸i ®i kÌm l¹m ph¸t. §ã lµ viÖc t¨ng gi¸ trong giai ®o¹n ®Çu sÏ lµm gi¶m bít søc mua, trong khi ®ã lµm t¨ng chi phÝ trong n­íc. Nh­ vËy, chÝnh s¸ch tû gi¸ hiÖn nay cña n­íc ta lµ t­¬ng ®èi hîp lý vµ linh ho¹t h¬n so víi Trung Quèc, cã sù tham gia cña nhiÒu yÕu tè thÞ tr­êng h¬n. Cho nªn, trong thêi gian tíi kh«ng nªn ®iÒu chØnh m¹nh mÏ ®ång VND hay lµ ph¸ gi¸ nã. KÕt luËn HiÖn t­îng sôp ®æ mét hÖ thèng kinh tÕ cña mét n­íc nµo ®ã kÐo theo sù sôp ®æ cña c¸c n­íc kh¸c, nh­ cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ ë Ch©u ¸ n¨m 1997 vµ c¸c cuéc khñng ho¶ng gÇn ®©y ë c¸c n­íc Ch©u Mü La Tinh, ®­îc lý gi¶i tõ viÖc sö dông c¸c m« h×nh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ kh«ng thµnh c«ng nãi chung hay chÝnh s¸ch tû gi¸ nãi riªng, vµ mèi liªn hÖ chÆt chÏ gi÷a c¸c hÖ thèng tµi chÝnh tiÒn tÖ cña c¸c n­íc. Ng­îc l¹i, hiÖn t­îng nµy lµ sù thµnh c«ng cña c«ng cô chÝnh s¸ch tiÒn tÖ hay cô thÓ h¬n lµ chÝnh s¸ch tû gi¸ ®· ®em l¹i nh÷ng thµnh tùu to lín vÒ mÆt kinh tÕ cho mét sè quèc gia. Trung Quèc lµ mét vÝ dô ®iÓn h×nh. MÆc dï, bµi ph©n tÝch nªu trªn cho thÊy sù thµnh c«ng cña Trung Quèc trong c«ng cuéc c¶i tæ vµ chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ trong gÇn 20 n¨m qua, cã phÇn ®ãng gãp quan träng trong c¸ch ®iÒu hµnh kh¸ nh¹y c¶m chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i cña chÝnh phñ Trung Quèc. MÆc dï, Trung Quèc ch­a ph¶i lµ mét n­íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hoµn thiÖn. Nh­ng thùc tiÔn ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tû gi¸ cña Trung Quèc trong nh÷ng n¨m qua thÓ hiÖn cã sù ph©n tÝch s©u s¾c nh÷ng bµi häc cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng tõ c¸c n­íc ph¸t triÓn ®Õn c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ vËn dông mét c¸ch phï hîp vµo hoµn c¶nh thùc tÕ cña Trung Quèc. §Æc biÖt, khi Trung Quèc héi nhËp víi thÕ giíi nh­ hiÖn nay, møc ®é phô thuéc lÉn nhau gi÷a nÒn kinh tÕ Trung Quèc vµ c¸c n­íc cµng nhiÒu th× nh÷ng tranh c·i vÒ gi¸ trÞ ®ång NDT cµng gay g¾t. Nh­ng c¸c nhµ ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch cña Trung Quèc ®· v÷ng vµng vµ kiªn ®Þnh trong viÖc b¶o vÖ gi¸ trÞ ®ång NDT v× nh÷ng môc tiªu ®· ®Þnh. Cã thÓ nãi, viÖc ho¹ch ®Þnh vµ ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch cña Trung Quèc trong thêi gian qua lµ nh÷ng bµi häc bæ Ých gióp cho ViÖt Nam lùa chän vµ ®iÒu hµnh tû gi¸ vµ chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i phï hîp víi môc tiªu cuèi cïng cña nÒn kinh tÕ. tµi liÖu tham kh¶o s¸ch ViÖn IMF. Quü tiÒn tÖ quèc tÕ - C¸c quan ®iÓm vÒ chÝnh s¸ch tØ gi¸ hèi ®o¸i - Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª, 1995. TS. §ç §øc B×nh, NguyÔn Th­êng L¹ng - Gi¸o tr×nh Kinh tÕ quèc tÕ - Nhµ xuÊt b¶n lao ®éng - x· héi, 2002. PGS.TS. NguyÔn C«ng NghiÖp, Lª H¶i M¬ - Tû gi¸ hèi ®o¸i: Ph­¬ng ph¸ tiÕp cËn vµ NghÖ thuËt ®iÒu chØnh - Nhµ xuÊt b¶n Tµi chÝnh, 1996. Paul R.Krugman - Maurice Obstfeld - Kinh tÕ häc quèc tÕ lý thuyÕt vµ chÝnh s¸ch - Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ Quèc gia,1995. PGS. T« Xu©n Tr×nh - Gi¸o tr×nh Thanh to¸n quèc tÕ trong ngo¹i th­¬ng - Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc, 1998 t¹p chÝ Nghiªn cøu Trung Quèc - Sè 4/00. Nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ thÕ giíi - Sè 10/01 + Sè 5/01. Th«ng tin tµi chÝnh - Sè 5/01, 6/00, 16/03 . Ch©u Mü ngµy nay - Sè 7/03. T¹p chÝ ngo¹i th­¬ng - Sè 11,14,20,22/03. T¹p chÝ ph¸t triÓn kinh tÕ 2000. T¹p chÝ nghiªn cøu quèc tÕ 2003. T¹p chÝ Ch©u ¸ Th¸i B×nh D­¬ng n¨m 2003. website www.saigonet.vn www.dongnai_industry.gov.vn www.vietcombank.com.vn www.hanoimoi.com.vn www.stockmarket.vnn.vn Môc lôc Lêi nãi ®Çu Trang 1. Nh÷ng vÊn ®Ò lý lËn chung vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i vµ chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i vµ t¸c ®éng cña nã tíi th­¬ng m¹i. 1.1 Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i vµ chÝnh 2 s¸ch tû gi¸ hæi ®o¸i. 1.2 T¸c ®éng cña chÝnh s¸ch tû gi¸ tíi th­¬ng m¹i. 12 2. ChÝnh s¸ch tû gi¸ cña Trung Quèc. 17 2.1 §iÒu hµnh chÝnh s¸ch tû gi¸ cña Trung Quèc trong qu¸ tr×nh 17 c¶i c¸ch. 2.2 T¸c ®éng chÝnh s¸ch tû gi¸ Trung Quèc tíi th­¬ng m¹i mét 24 sè n­íc. 3. triÓn väng thay ®æi chÝnh s¸ch tû gi¸ cña Trung Quèc vµ 27 t¸c ®éng cãthÓ cã tíi viÖt nam. 3.1 TriÓn väng thay ®æi chÝnh s¸ch tû gi¸ cña Trung Quèc vµ t¸c 27 ®éng cã thÓ cã tíi ViÖt Nam. 3.2 Mét sè kiÕn nghÞ. 29 KÕt luËn Tµi liÖu tham kh¶o.