Đề án Hoàn thiện công tác đào tạo và phát triển cho công nhân sản xuất trong các tổ chức

iÖu qu¶ h¬n. Gi¸o dôc lµ c¸c ho¹t ®éng häc tËp ®Ó chuÈn bÞ cho con ng­êi b­íc vµo mét nghÒ nghiÖp hoÆc chuyÓn sang mét nghÒ míi thÝch hîp h¬n trong t­¬ng lai. Ph¸t triÓn lµ c¸c ho¹t ®éng häc tËp v­ît ra khái ph¹m vi c«ng viÖc tr­íc m¾t cña ng­êi lao ®éng, nh»m më ra cho hä nh÷ng c«ng viÖc míi dùa trªn c¬ së nh÷ng ®Þnh h­íng t­¬ng lai cña tæ chøc. Quan ®iÓm cña b¶n th©n . Còng theo hai quan ®iÓm trªn th× ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng cña tæ chøc trong hiÖn t¹i còng nh­ trong t­¬ng lai. NhÊt lµ trong giai ®o¹n hiÖn nay, khi mµ nÒn c«ng nghiÖp ph¸t triÓn nh­ vò b·o th× vÊn ®Ò ®µo tµo vµ ph¸t triÓn cµng trë nªn cÇn thiÕt vµ quan träng. V× vËy, ph¶i ®µo t¹o ®Ó n©ng cao tay nghÒ thùc hiÖn c«ng viÖc trong hiÖn t¹i, cßn ph¸t triÓn lµ ®Ó chuÈn bÞ cho viÖc thùc hiÖn c«ng viÖc trong t­¬ng lai. II. T¸c dông vµ ý nghÜa cña c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. T¸c dông. §èi víi tæ chøc, tr­íc hÕt nã phôc vô nhu cÇu ®¸p øng tr×nh ®é cñac«ng viÖc ®ßi hái hay nãi c¸ch kh¸c lµ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña tæ chøc.§èi víi mét c«ng ty míi thµnh lËp víi nh÷ng m¸y mãc, thiÕt bÞ míi, tinh vi ®ßi hái ng­êi lao ®éng ph¶i cã tr×nh ®é míi cã thÓ vËn hµnh ®­îc, do ®ã ph¶i ®µo t¹o cÊp b¸ch. Ng­îc l¹i, ®èi víi mét c«ng ty ®· tån t¹i l©u ®êi ®· cã b¶n ph©n tÝch c«ng viÖc, m« t¶ c«ng viÖc th× vÊn ®Ò ®µo t¹o lóc nµy lµ ®µo t¹o l¹i nh÷ng c«ng nh©n cò hoÆc ®µo t¹o míi cho c«ng nh©n míi ®­îc tuyÓn vµo hoÆc c«ng nh©n cò lµm c«ng viÖc míi. Ngµy nay, c¹nh tranh ngµy cµng trë nªn gay g¾t gi÷a c¸c doanh nghiÖp. Do ®ã, doanh nghiÖp nµo m¹nh sÏ ®øng v÷ng, doanh nghiÖp yÕu sÏ bÞ lo¹i trõ. §Ó ®øng v÷ng trªn th­¬ng tr­êng, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu x· héi, doanh nghiÖp chØ cßn c¸ch ®µo t¹o ng­êi lao ®éng cña m×nh ®Ó theo kÞp tr×nh ®é ph¸t triÓn nhan chãng.VËy t¸c dông cña ®µo t¹o lµ gióp doanh nghiÖp t¹o ra lîi thÕ c¹nh tranh cho m×nh. Khi ng­êi lao ®éng ®· ®ñ tr×nh ®é ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc cña m×nh, nã sÏ lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng lªn c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. Ng­êi lao ®éng ý thøc ®­îc hµnh vi lao ®éng cña m×nh ,®iÒu ®ã sÏ gióp cho doanh nghiÖp gi¶m bít ®­îc sè l­îng c¸n bé gi¸m trong bé phËn gi¸m s¸t - ®iÒu mµ mäi tæ chøc lu«n mong ®îi v× nã lµm gi¶m chi phÝ cho tæ chøc. Cßn ®èi víi ng­êi lao ®éng, sau khi ®­îc ®µo t¹o hä sÏ lµm viÖc tù tin h¬n víi tay nghÒ cña m×nh.Tr×nh ®é tay nghÒ cña hä ®­îc c¶i t¹o vµ n©ng cÊp ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña c«ng viÖc. ViÖc ®µo t¹o chuyªn m«n, nghiÖp vô cho ng­êi lao ®éng t¹o ra tÝnh chuyªn nghiÖp cho hä.Nãi tãm l¹i lµ ng­êi lao ®éng ®­îc trang bÞ thªm kiÕn thøc t¹o ra sù thÝch øng víi c«ng viÖc hiÖn t¹i còng nh­ trong t­¬ng lai. §µo t¹o vµ ph¸t triÓn lao ®éng kh«ng chØ cã t¸c dông ®èi víi doanh nghiÖp vµ lao ®éng mµ nã cßn cã t¸c dông to lín ®èi víi nÒn kinh tÕ. Mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn lµ nÒn kinh tÕ cã ngµnh c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. V× nã sÏ t¹o ra nhiÒu cña c¶i, vËt chÊt cho x· héi, lµm giµu cho x· héi. Vµ ®iÒu quan träng h¬n c¶ lµ nã n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ cho ®éi ngò lao ®éng cña c¶ n­íc, lµm cho nÒn kinh tÕ kh«ng bÞ tôt hËu mµ theo kÞp víi thêi ®¹i. ý nghÜa. Víi nh÷ng t¸c dông nh­ trªn th× ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ cã ý nghÜa v« cïng to lín. §èi víi mét tæ chøc th× quan hÖ gi÷a tæ chøc vµ ng­êi lao ®éng sÏ ®­îc c¶i thiÖn, g¾n kÕt víi nhau h¬n, n©ng cao tÝnh æn ®Þnh vµ n¨ng ®éng cña tæ chøc; t¹o ra lîi thÕ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Vµ nã cßn cã ý nghÜa v« cïng lín ®èi víi doanh nghiÖp ®ã lµ cã thÓ ®¹t ®­îc môc tiªu tèi ®a ho¸ lîi nhuËn cña m×nh. §èi víi ng­êi lao ®éng, ®­îc ®i ®µo t¹o hä c¶m thÊy m×nh cã vai trß quan träng trong tæ chøc, tõ ®ã t¹o ra mét sù g¾n bã gi÷a hä vµ tæ chøc. §iÒu quan träng lµ nã ®· t¹o ®éng lùc lµm viÖc cho ng­êi lao ®éng v× nã ®· ®¸p øng nhu cÇu, nguyÖn väng ph¸t triÓn cña hä. §µo t¹o vµ ph¸t triÓn sÏ t¹o cho ng­êi lao ®éng c¸ch nh×n, c¸ch t­ duy míi trong c«ng viÖc cña hä vµ còng lµ c¬ së ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o cña ng­êi lao ®éng trong c«ng viÖc. §èi víi nÒn kinh tÕ, ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cã ý nghÜa thiÕt thùc ®ã lµ t¹o ra mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ c¹nh tranh cña m×nh víi c¸c n­íc trong vµ ngoµi khu vùc. Trong giai ®o¹n héi nhËp nµy, cµng ®ßi hái ng­êi lao ®éng ph¶i cã tr×nh ®é cao, muèn vËy, ph¶i ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn. III. Néi dung cña ho¹t ®éng ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. Cã rÊt nhiÒu ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, mçi ph­¬ng ph¸p ®Òu cã nh÷ng ­u, nh­îc ®iÓm riªng. Tuy nhiªn, tuú theo ®iÒu kiÖn, nhu cÇu cña mçi tæ chøc mµ lùa chän ph­¬ng ph¸p cho phï hîp. Sau ®©y, chóng ta sÏ xem xÐt c¸c ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®ang ®­îc ¸p dôngtrong n­íc vµ n­íc ngoµi. C¸c ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. §µo t¹o trong c«ng viÖc. Lµ ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o trùc tiÕp t¹i n¬i lµm viÖc, ng­êi häc sÏ häc nh÷ng kiÕn thøc tõ c«ng viÖc thùc tÕ t¹i n¬i lµm viÖc d­íi sù h­íng dÉn cña c«ng nh©n lµnh nghÒ. Ph­¬ng ph¸p nµy th­êng ®­îc ¸p dông bëi chi phÝ kh«ng cao, ng­êi häc viªn cã thÓ n¾m b¾t ngay bµi häc. Hä ®­îc thùc hµnh ngay nh÷ng g× mµ tæ chøc tr«ng mong ë hä sau kho¸ ®µo t¹o. Ph­¬ng ph¸p nµy t¹o ®iÒu kiÖn cho häc viªn lµm viÖc víi nh÷ng ®ång nghiÖp t­¬ng lai cña hä, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng viÖc sau nµy, hä cã thÓ b¾t ch­íc nh÷ng hµnh vi lao ®éng tèt cña ®ång nghiÖp. H¬n n÷a, trong khi häc, häc viªn ®­îc lµm viÖc vµ cã thu nhËp. Tuy nhiªn còng cã nh­îc ®iÓm, ®ã lµ lý thuyÕt kh«ng ®­îc trang bÞ ®Çy ®ñ, cã hÖ thèng. Vµ trong khi lµm viÖc cïng víi c«ng nh©n lµnh nghÒ th× häc viªn cã thÓ b¾t ch­íc nh÷ng hµnh vi lao ®éng xÊu. H¬n n÷a, do thùc hµnh ngay t¹i n¬i lµm viÖc cã thÓ sÏ g©y háng hãc m¸y mãc, dÉn ®Õn ®Ýnh trÖ c«ng viÖc. a.§µo t¹o theo kiÓu chØ dÉn. §©y chÝnh lµ ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o t¹i chç hay chÝnh t¹i n¬i lµm viÖc. C«ng nh©n häc nghÒ sÏ ®­îc ph©n c«ng lµm viÖc víi mét c«ng nh©n lµnh nghÒ, cã tr×nh ®é, cã kinh nghiÖm h¬n. Ng­êi d¹y tr­íc tiªn sÏ giíi thiÖu, gi¶i thÝch vÒ môc tiªu cña c«ng viÖc. Sau ®ã h­íng dÉn tØ mØ cho häc viªn quan s¸t, trao ®æi, häc hái vµ cho häc viªn lµm thö cho tíi khi thµnh th¹o d­íi sù gi¸m s¸t chÆt chÏ cña ng­êi d¹y. Ng­êi häc võa ph¶i häc võa ph¶i quan s¸t, l¾ng nghe nh÷ng lêi chØ dÉn vµ lµm theo cho ®Õn khi thuÇn thôc míi th«i.Trong qu¸ tr×nh häc, ng­êi häc còng nh­ ng­êi d¹y ®Òu ph¶i cã sù nç lùc cao, ng­êi d¹y ph¶i cã tay nghÒ v÷ng ch¾c, t¹o sù tin t­ëng vÒ tay nghÒ cña m×nh ®èi víi häc viªn, ngoµi ra cßn ph¶i biÕt l¾ng nghe nh÷ng th¾c m¾c cña ng­êi häc.Nh­ vËy, ph¶i cã sù kÕt hîp cña c¶ ng­êi d¹y vµ ng­êi häc míi ®µo t¹o ra ®­îc häc viªn cã tr×nh ®é nh­ mong muèn. Ph­¬ng ph¸p nµy cã ­u ®iÓm lµ kh«ng ®ßi hái ph¶i cã mét kh«ng gian riªng, còng nh­ m¸y mãc, thiÕt bÞ ®Æc thï ®Ó phôc vô cho viÖc häc. §ång thêi gióp cho viªn n¾m b¾t nhanh kiÕn thøc v× ®­îc thùc hµnh ngay sau khi h­íng dÉn. Tuy nhiªn, nh­îc ®iÓm lµ can thiÖp vµo tiÕn tr×nh s¶n xuÊt, cã thÓ lµm h­ h¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ do ch­a quen viÖc, ch­a quen sö dông m¸y mãc, thiÕt bÞ võa häc. b.§µo t¹o theo kiÓu häc nghÒ. §©y thùc chÊt lµ ph­¬ng ph¸p kÌm cÆp cña c«ng nh©n lµnh nghÒ ®èi víi ng­êi häc. Ph­¬ng ph¸p nµy rÊt phæ biÕn ë ViÖt Nam, nã th­êng ®­îc ¸p dông cho nh÷ng c«ng viÖc thñ c«ng, cÇn sù khÐo lÐo, tØ mØ nh­ thî nÒ, thî ®iÖn… Ch­¬ng tr×nh häc b¾t ®Çu b»ng viÖc trang bÞ kiÕn thøc lý thuyÕt trªn líp sau ®ã ®­îc ®­a ®Õn lµm viÖc d­íi sù h­íng dÉn cña c«ng nh©n lµnh nghÒ; ®­îc trùc tiÕp thùc hiÖn c«ng viÖc thuéc nghÒ cÇn häc cho tíi khi thµnh th¹o tÊt c¶ c¸c kü n¨ng nghÒ. Qu¸ tr×nh häc cã thÓ kÐo dµi tõ mét tíi s¸u n¨m tuú theo ®é phøc t¹p cña nghÒ. Trong qu¸ tr×nh häc nghÒ, häc viªn cã thÓ ®­îc tr¶ c«ng b»ng mét nöa th¸ng l­¬ng cña c«ng nh©n chÝnh thøc vµ ®­îc t¨ng ®Õn 95% vµo lóc gÇn kÕt thóc kho¸ häc. Ph­¬ng ph¸p nµy dïng ®Ó d¹y mét nghÒ hoµn chØnh cho c«ng nh©n. ¦u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p :Häc viªn ®­îc trang bÞ kiÕn thøc mét c¸ch cã hÖ thèng c¶ lý thuyÕt vµ thùc hµnh. Do ®ã, chÊt l­îng ®µo t¹o tèt, sau kho¸ häc, häc viªn cã kü n¨ng thuÇn thôc. Ngoµi ra, ph­¬ng ph¸p nµy cßn cã ­u ®iÓm lµ cã chç häc lý thuyÕt vµ thùc hµnh riªng, kh«ng ¶nh h­ëng tíi c«ng viÖc ®ang thùc hiÖn t¹i doanh nghiÖp. Nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p lµ tèn kÐm c¶ vÒ thêi gian vµ tiÒn b¹c do ph¶i tæ chøc líp häc riªng, trang thiÕt bÞ riªng cho viÖc häc. ViÖc ®µo t¹o lµ toµn diÖn vÒ kiÕn thøc nªn cã phÇn kh«ng liªn quan trùc tiÕp ®Õn c«ng viÖc. c. KÌm cÆp vµ chØ b¶o. Ph­¬ng ph¸p nµy th­êng ¸p dông cho c¸n bé qu¶n lý hoÆc nh©n viªn gi¸m s¸t. Trong mét vµi tr­êng hîp còng cã thÓ sö dông ®Ó ®µo t¹o c«ng nh©n s¶n xuÊt. §©y còng lµ ph­¬ng ph¸p mµ ng­êi häc còng ®­îc ng­êi thî giái, ng­êi thî lµnh nghÒ chØ b¶o trong qu¸ tr×nh cïng lµm viÖc. Ph­¬ng ph¸p nµy gióp häc viªn nhanh chãng lÜnh héi ®­îc kiÕn thøc, cã ®iÒu kiÖn ®Ó lµm c«ng viÖc thËt nh­ng kh«ng thùc sù ®­îc lµm c«ng viÖc ®ã mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ cã thÓ sÏ b¾t ch­íc ph­¬ng ph¸p, c¸ch thøc lµm viÖc kh«ng tiªn tiÕn. d. Lu©n chuyÓn vµ thuyªn chuyÓn c«ng viÖc. §èi víi c«ng nh©n s¶n xuÊt th× viÖc lu©n chuyÓn vµ thuyªn chuyÓn c«ng viÖc lµ nh»m chèng l¹i sù nhµm ch¸n trong c«ng viÖc.Cã nh÷ng c«ng viÖc do thêi gian thùc hiÖn mét thao t¸c, ®éng t¸c qu¸ ng¾n lµm cho ng­êi lao ®éng c¶m thÊy nhµm ch¸n v× vËy chuyÓn hä sang lµm mét c«ng viÖc kh¸c cïng ph©n x­ëng hoÆc kh¸c. Tuy nhiªn, ph­¬ng ph¸p nµy chñ yÕu dµnh cho lao ®éng qu¶n lý nh»m cung cÊp cho hä nh÷ng kinh nghiÖm lµm viÖc ë nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau trong tæ chøc.Môc ®Ých cña qu¸ tr×nh ®µo t¹o nµy lµ gióp ng­êi häc cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn ®­îc nh÷ng c«ng viÖc cao h¬n trong t­¬ng lai. Ph­¬ng ph¸p nµy gióp ng­êi häc häc ®­îc nhiÒu c«ng viÖc, ®­îc lµm thËt nhiÒu c«ng viÖc vµ tr¸nh ®­îc sù nhµm ch¸n. Tuy nhiªn, chØ lµ lu©n chuyÓn vµ thuyªn chuyÓn nªn thêi gian lµm mét c«ng viÖc hay mét vÞ trÝ lµ ng¾n dÉn ®Õn kh«ng hiÓu biÕt ®Çy ®ñ vÒ mét c«ng viÖc. 1.2.§µo t¹o ngoµi c«ng viÖc. a. Tæ chøc c¸c líp c¹nh doanh nghiÖp. §©y lµ ph­¬ng ph¸p thay v× ®µo t¹o t¹i n¬i lµm viÖc b»ng c¸ch më mét líp häc riªng còng víi nh÷ng m¸y mãc, thiÕt bÞ, quy tr×nh lµm viÖc Êy nh­ng chØ phôc vô cho häc tËp. Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông ®èi víi nh÷ng nghÒ t­¬ng ®èi phøc t¹p hoÆc c¸c c«ng viÖc cã tÝnh ®Æc thï mµ ph­¬ng ph¸p kÌm cÆp t¹i chç kh«ng ®¸p øng ®­îc. Ph­¬ng ph¸p nµy cã ch­¬ng tr×nh häc chia lµm hai phÇn: lý thuyÕt vµ thùc hµnh. PhÇn lý thuyÕt do c¸c kü s­ , c¸n bé kü thuËt phô tr¸ch cßn phÇn thùc hµnh th× ®Õn x­ëng riªng d­íi sù h­íng dÉn cña kü s­ hoÆc c«ng nh©n lµnh nghÒ. ¦u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p: Häc viªn ®­îc trang bÞ kiÕn thøc mét c¸ch cã hÖ thèng c¶ lý thuyÕt lÉn thùc hµnh. Do cã x­ëng thùc hµnh riªng nªn qu¸ tr×nh thùc hµnh cña häc viªn kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn c«ng viÖc s¶n xuÊt.Tuy nhiªn, ph­¬ng ph¸p nµy ®ßi hái kh«ng gian riªng cho häc tËp dÉn ®Õn chi phÝ tèn kÐm céng thªm viÖc mua s¾m thiÕt bÞ riªng cho häc tËp. b. Cö ®i häc ë c¸c tr­êng chÝnh quy. Víi nh÷ng nghÒ phøc t¹p, ®ßi hái tr×nh ®é cao, tæ chøc cã thÓ cö ng­êi lao ®éng ®i häc ë tr­êng d¹y nghÒ cã thÓ trong vµi th¸ng hoÆc lªn tíi 2-3 n¨m. Häc viªn cã thÓ ph¶i tù bá tiÒn ra ®i häc nÕu xÐt thÊy lîi Ých to lín cña viÖc ®i häc hoÆc tæ chøc hç trî mét phÇn häc phÝ. Ph­¬ng ph¸p nµy còng trang bÞ t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ kiÕn thøc c¶ lý thuyÕt vµ thùc hµnh cho häc viªn. §©y lµ ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o cã hÖ thèng nhÊt, mang l¹i kiÕn thøc toµn diÖn nhÊt. Tuy nhiªn, chi phÝ rÊt tèn kÐm. c. C¸c bµi gi¶ng, c¸c héi nghÞ hoÆc c¸c héi th¶o. Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông cho c¸n bé qu¶n lý nhiÒu h¬n, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ®Þnh kú tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o, héi nghÞ nh»m trao ®æi kiÕn thøc, kinh nghiÖm lµm viÖc. C¸c buæi héi th¶o cã thÓ ®­îc tæ chøc riªng hoÆc kÕt hîp víi ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o kh¸c.Häc viªn sÏ th¶o luËn theo tõng chñ ®Ò d­íi sù h­íng dÉn cña ng­êi l·nh ®¹o nhãm, qua ®ã hä häc ®­îc nh÷ng kiÕn thøc, kinh nghiÖm cÇn cã ¦u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p: §¬n gi¶n, dÔ tæ chøc, kh«ng ®ßi hái trang thiÕt bÞ riªng, häc viªn häc hái ®­îc nhiÒu kinh nghiÖm trong c«ng viÖc còng nh­ phong c¸ch bµy tá, thÓ hiÖn ý kiÕn cña m×nh tr­íc ®¸m ®«ng. Nh­îc ®iÓm: Tèn nhiÒu thêi gian, ph¹m vi hÑp. d. §µo t¹o theo kiÓu ch­¬ng tr×nh ho¸ víi sù trî gióp cña m¸y tÝnh. Ngµy nay, c«ng nghÖ th«ng tin ®· trë thµnh ph­¬ng tiÖn d¹y vµ häc rÊt tiÖn dông, ®©y lµ ph­¬ng ph¸p hiÖn ®¹i mµ nhiÒu c«ng ty ë nhiÒu n­íc ®ang sö dông. Trong ph­¬ng ph¸p nµy, c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ®­îc ng­êi lËp tr×nh so¹n s½n vµ ghi lªn ®Üa mÒm ch­¬ng tr×nh häc, häc viªn chØ viÖc më ®Üa qua m¸y vi tÝnh vµ lµm theo h­íng dÉn trong ®ã. Ph­¬ng ph¸p nµy ®ßi hái ng­êi häc ph¶i tèn nhiÒu thêi gian vµo tù häc vµ ®Ó so¹n th¶o ra mét ch­¬ng tr×nh th× rÊt tèn kÐm, nã chØ cã hiÖu qu¶ khi cã sè lín häc viªn tham gia ch­¬ng tr×nh. Ngoµi ra, häc viªn còng ph¶i ®a n¨ng míi cã thÓ häc ®­îc. ¦u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ ®µo t¹o ®­îc nhiÒu kü n¨ng mµ kh«ng cÇn ng­êi d¹y. Häc viªn cã thÓ tù s¾p xÕp thêi gian häc cho m×nh mét c¸ch hîp lý, néi dung ch­¬ng tr×nh häc ®a d¹ng nªn cã nhiÒu c¬ héi lùa chän vµ ®Æc biÖt lµ cung cÊp tøc thêi th«ng tin ph¶n håi ®èi víi c©u tr¶ lêi cña ng­êi häc lµ ®óng hay sai, cã ®¸p ¸n ngay gióp ng­êi häc gi¶i quyÕt v­íng m¾c. e. §µo t¹o theo ph­¬ng thøc tõ xa. §µo t¹o tõ xa lµ ph­¬ng thøc ®µo t¹o mµ ng­êi häc tù häc qua s¸ch, tµi liÖu hoc tËp, b¨ng h×nh b¨ng ®Üa CD vµ VCD, internet. Khoa häc c«ng nghÖ th«ng tin cµng ph¸t triÓn th× c¸c ph­¬ng tiÖn trung gian cµng ®a d¹ng. Trong ch­¬ng tr×nh nµy ng­êi häc vµ ng­êi d¹y kh«ng gÆp nhau t¹i mét ®Þa ®iÓm, cïng thêi gian mµ ng­êi häc tù s¾p xÕp thêi gian häc cho m×nh. §©y chÝnh lµ mét ­u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p ®ã lµ ng­êi häc cã thÓ chñ ®éng bè trÝ thêi gian häc tËp cho phï hîp víi kÕ ho¹ch cña m×nh; ng­êi häc ë xa trung t©m vÉn cã thÓ häc ®­îc mµ kh«ng mÊt chi phÝ ®i l¹i; chÊt l­îng ®µo t¹o cao tuy nhiªn h×nh thøc ®µo t¹o nµy ®ßi hái c¬ së ®µo t¹o ph¶i cã sù ®Çu t­ lín ®Ó chuÈn bÞ bµi gi¶ng. f.§µo t¹o theo kiÓu phßng thÝ nghiÖm. Ph­¬ng ph¸p nµy ®µo t¹o cho c¸n bé qu¶n lý c¸ch gi¶i quyÕt c¸c t×nh huèng cã thÓ x¶y ra trong thùc tÕ ®­îc m« h×nh ho¸ qua c¸c bµi tËp t×nh huèng, diÔn kÞch, m« pháng trªn m¸y tÝnh, trß ch¬i qu¶n lý… th«ng qua c¸c cuéc héi th¶o.¦u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p lµ ngoµi häc ®­îc nh÷ng kiÕn thøc vÒ thùc hµnh, häc viªn cßn cã c¬ héi ®­îc ®µo luyÖn nh÷ng kü n¨ng thùc hµnh, n©ng cao kh¶ n¨ng lµm viÖc víi con ng­êi vµ ra quyÕt ®Þnh. Tuy nhiªn, ph­¬ng ph¸p nµy ®ßi hái tèn nhiÒu c«ng søc, tiÒn cña, thêi gian ®Ó x©y dùng lªn c¸c t×nh huèng mÉu. g. M« h×nh ho¸ hµnh vi. §©y lµ ph­¬ng ph¸p diÔn c¸c vë kÞch ®­îc thiÕt kÕ s½n ®Ó m« h×nh ho¸ c¸c hµnh vi hîp lý trong c¸c t×nh huèng ®Æc biÖt. h. §µo t¹o kü n¨ng xö lý c«ng v¨n, giÊy tê §©y lµ ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o, huÊn luyÖn cho ng­êi lao ®éng c¸ch ra quyÕt ®Þnh nhanh chãng trong c«ng viÖc hµng ngµy. Häc viªn khi võa tíi n¬i lµm viÖc sÏ nhËn ®­îc mét lo¹t c¸c tµi liÖu, c¸c b¶n ghi nhí, c¸c t­êng tr×nh, b¸o c¸o, dÆn dß cña cÊp trªn vµ c¸c th«ng tin kh¸c vµ hä ph¶i cã tr¸ch nhiÖm xö lý nhanh chãng vµ ®óng ®¾n. Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông cho c¸n bé qu¶n lý, gióp hä nhanh chãng cã kü n¨ng lµm viÖc vµ ra quyÕt ®Þnh. Nh­ng ®«i khi cã thÓ g©y ra nh÷ng thiÖt h¹i cho tæ chøc vµ ¶nh h­ëng tíi c«ng viÖc cña bé phËn. Tuú theo vµo nhu cÇu ®Æc ®iÓm nghÒ còng nh­ tr×nh ®é c«ng nh©n mµ tæ chøc lùa chän ph­¬ng ph¸p phï hîp víi nguån tµi chÝnh cña m×nh.V× mçi ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o ®Òu cã nh÷ng ­u ®iÓm vµ nh­îc ®iÓm cña nã nªn tæ chøc c©n xem xÐt kü tr­íc khi lùa chon mét ph­¬ng ¸n nµo ®ã. TiÕn tr×nh x©y dùng qu¸ tr×nh ®µo t¹o. §µo t¹o vµ ph¸t triÓn ®ãng vai trß quan träng trong mäi tæ chøc nhÊt lµ trong giai ®o¹n hiÖn nay, khhi mµ nÒn kinh tÕ ®ang cã sù chuyÓn biÕn nhanh chãng nhu cÇu héi nhËp, toµn cÇu ho¸ trë nªn cÇn thiÒt th× ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn lµ m«t qu¸ tr×nh liªn tôc, kh«ng døt. Nhµ qu¶n trÞ ph¶i lu«n kiÓm tra , ®¸nh gi¸ ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ®· ®¸p øng nhu cÇu vµ môc tiªu cña tæ chøc ®Ò ra hay ch­a. Ngoµi ra, cßn ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c ch­¬ng tr×nh nµy mang l¹i b»ng c¸ch so s¸nh kÕt qu¶ tr­¬c vµ sau khi ®µo t¹o. ViÖc x©y d­ng mét ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o hoÆc ph¸t triÓn cã thÓ ®­îc thùc hiÖn theo 7 b­¬c sau: Tr×nh tù x©y dùng mét ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o. X¸c ®Þnh nhu cÇu ®µo t¹o X¸c ®Þnh môc tiªu ®µo t¹o Lùa chän ®èi t­îng ®µo t¹o X¸c ®Þnh ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ lùa chän ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o Lùa chän vµ ®µo t¹o gi¸o viªn TÝnh to¸n chi phÝ ®µo t¹o ThiÕt lËp quy tr×nh ®¸nh gi¸ C¸c tr­¬ng tr×nh ®¸nh gÝa ®­îc x¸c ®Þnh phÇn nµo bëi sù cã thÓ ®o l­¬ng ®­îc a.X¸c ®Þnh nhu cÇu ®µo t¹o. Viªc ®¹o lµ rÊt cÇn thiÕt cho tæ chøc nh­ng kh«ng ph¶i cho bÊt kú ai ®i ®µo t¹o còng mang l¹i kÕt qu¶ tèt vµ h¬n n÷a, nã cßn phô thuéc vµo kinh phÝ bá ra. ChÝnh v× vËy mµ ph¶i x¸c ®Þnh nhu cÇu ®µo t¹o xem khi nµo, ë bé phËn nµo, ®ao t¹o kü n¨ng nµo, cho lo¹i lao ®éng nµo, bao nhiªu ng­êi. Nhu cÇu lao ®éng ®­îc x¸c ®Þnh dùa trªn ph©n tÝch nhu cÇu lao ®éng cña tæ chøc, c¸c yªu cÇu vÒ kiÕn thøc, kü n¨ng cÇn thiÕt cho c«ng viÖc thùc hiªn vµ ph©n tÝch trinh ®é, kiÕn thøc, kü n¨ng cña ng­êi lao ®éng. X¸c ®Þnh nhu cÇu cho c«ng nh©n kü thuËt cã c¸c ph­¬ng ph¸p sau: C¨n cø vµo t«ng hao phÝ thêi gian lao ®éng kü thuËt cÇn thiÕt cho tõng lo¹i s¶n phÈm vµ quü thêi gian lao ®éng cña lo¹i c«ng nh©n viªn kü thuËt t­¬ng øng: Ti KT= X¸c ®Þnh nhu cÇu ®µo t¹o X¸c ®Þnh môc tiªu ®µo t¹o Lùa chän ®èi t­îng ®µo t¹o X¸c ®Þnh ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ lùa chän ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o Lùa chän vµ ®µo t¹o gi¸o viªn TÝnh to¸n chi phÝ ®µo t¹o ThiÕt lËp quy tr×nh ®¸nh gi¸ a, X¸c ®Þnh nhu cÇu ®µo t¹o. ViÖc ®µo t¹o lµ rÊt cÇn thiÕt cho tæ chøc nh­ng kh«ng ph¶i cho bÊt kú ai ®i ®µo t¹o còng mang l¹i kÕt qu¶ tèt vµ h¬n n÷a, nã cßn phô thuéc vµo kinh phÝ bá ra. ChÝnh v× vËy ph¶i x¸c ®Þnh nhu cÇu ®µo t¹o xem khi nµo, ë bé phËn nµo, ®µo t¹o kü n¨ng nµo, cho lo¹i lao ®éng nµo, bao nhiªu ng­êi. Nhu cÇu lao ®éng ®­îc x¸c ®Þnh dùa trªn ph©n tÝch nhu cÇu lao ®éng cña tæ chøc, c¸c yªu cÇu vÒ kiÕn thøc, kü n¨ng cÇn thiÕt cho c«ng viÖc thùc hiÖn vµ ph©n tÝch tr×nh ®é, kiÕn thøc, kü n¨ng cña ng­êi lao ®éng. X¸c ®Þnh nhu cÇu cho c«ng nh©n kü thuËt cã c¸c ph­¬ng ph¸p sau: C¨n cø vµo tæng hao phÝ thêi gian lao ®éng kü thuËt cÇn thÕt cho tõng lo¹i s¶n phÈm vµ quü thêi gian lao ®éng cña lo¹i c«ng nh©n viªn kü thuËt t­¬ng øng. KT = Trong ®ã: KT: Nhu cÇu c«ng nh©n viªn thuéc nghÒ i. T : Tæng hao phÝ thêi gian lao ®éng kü thuËt thuéc nghÒ i cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt. Q : Quü thêi gian lao ®éng cña mét c«ng nh©n viªn kü thuËt thuéc nghÒ i. H : Kh¶ n¨ng hoµn thµnh v­ît møc ë kú väng cña nh©n viªn kü thuËt thuéc nghÒ i Ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n c¨n cø vµo sè l­îng m¸y mãc, thiÕt bÞ kü thuËt cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, møc ®¶m nhiÖm cña mét nh©n viªn kü thuËt vµ hÖ sè ca lµm viÖc cña m¸y mãc thiÕt bÞ. KT= Trong ®ã: SM : Sè l­îng m¸y mãc thiÕt bÞ kü thuËt cÇn thiÕt ë kú triÓn väng. H: HÖ sè ca lµm viÖc cña m¸y mãc trang thiÕt bÞ. N : Sè l­îng m¸y mãc trang thiÕt bÞ do c«ng nh©n viªn kü thuËt ph¶i tÝnh. §©y lµ hai ph­¬ng ph¸p th­êng ®­îc sö dông trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Ngoµi ra khi x¸c ®Þnh nhu cÇu c«ng nh©n viªn ®i ®µo t¹o cßn ph¶i dùa vµo c¸c dÊu hiÖu: S¶n phÈm míi doanh nghiÖp ®Þnh s¶n xuÊt cÇn ph¶i cã kü n¨ng g× míi, xem xÐt thÞ tr­êng cã ®­îc më réng? Lîi nhuËn cã gi¶m? T×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch kû luËt lao ®éng: cã vi ph¹m? møc ®é vi ph¹m? Sau ®ã ph©n tÝch: Ph©n tÝch tæ chøc: Møc ®é ®¹t ®­îc môc tiªu cña tæ chøc tíi ®©u: doanh thu, lîi nhuËn, tØ träng thÞ tr­êng ®¹t ®ù¬c so víi mong ®îi cña tæ chøc. Trong sù t­¬ng quan vÒ c¬ cÊu cña tæ chøc, x¸c ®Þnh ra bé phËn nµo lµm tèt vµ bé phËn nµo ch­a tèt. Ph©n tÝch t¸c nghiÖp: Sö dông b¶n m« t¶ c«ng viÖc vµ b¶n yªu cÇu c«ng viÖc ®èi víi ng­êi thùc hiÖn ®Ó ph©n tÝch xem c«ng viÖc ®ã muèn thùc hiÖn tèt th× ng­êi lao ®éng cÇn ph¶i cã yªu cÇu, tr×nh dé g×. Ph©n tÝch ng­êi lao ®éng: Ph©n tÝch ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña ng­êi lao ®éng trªn c¬ së b¶n m« t¶ c«ng viÖc vµ yªu cÇu c«ng viÖc ®èi víi ng­êi thùc hiÖn. b, X¸c ®Þnh môc tiªu ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn. Tøc lµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ hy väng ®¹t ®­îc sau khi ch­¬ng tr×nh ®­îc thùc hiÖn. Yªu cÇu khi x¸c ®Þnh môc tiªu ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn: Ph¶i xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu. Môc tiªu ph¶i râ rµng, cô thÓ, phôc vô ®­îc cho viÖc ®¸nh gi¸. Néi dung cña môc tiªu: Kü n¨ng cô thÓ cÇn ®µo t¹o vµ tr×nh ®é cã ®­îc sau ®µo t¹o. Sè luîng vµ c¬ cÊu häc viªn. Thêi gian ®µo t¹o. c, Lùa chän ®èi t­îng ®µo t¹o. §Ó ®µo t¹o ®­îc mét ng­êi lao ®éng lµ rÊt tèn kÐm, v× vËy, tr­íc khi thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ph¶i x¸c ®Þnh, lùa chän ®èi t­îng ®­îc cho ®i ®µo t¹o. Tr­íc hÕt, ng­êi ®ã ph¶i n»m trong sè nhu cÇu cÇn ®µo t¹o, sau ®ã xem xÐt ®éng c¬ häc tËp cña hä cã muèn ®­îc tham gia kho¸ ®µo t¹o hay kh«ng? Tuy nhiªn, còng ph¶i xem xÐt ®Õn kh¶ n¨ng häc tËp cña tõng ng­êi lao ®éng, cã thÓ do tr×nh ®é thÊp hoÆc tuæi cao nªn kh«ng cã kh¶ n¨ng tiÕp thu bµi häc th× kh«ng nªn lùa chän. Vµ cuèi cïng lµ dù ®o¸n viÖc thay ®æi hµnh vi nghÒ nghiÖp cña ng­êi lao ®éng tíi ®©u. NÕu thÊy cã kh¶ quan th× lùa chän. d, X©y dùng ch­¬ng tr×nh vµ lùa chän ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o. Sau khi x¸c ®Þnh ®­îc ®èi t­îng ®µo t¹o, môc tiªu ®µo t¹o, ®i x©y dùng ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o phï hîp víi ®èi t­îng cÇn ®µo t¹o còng nh­ môc tiªu ®µo t¹o. X¸c ®Þnh c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o bao gåm: Sè l­îng c¸c bµi häc vµ m«n häc cÇn ph¶i häc. Thêi l­îng cña tõng m«n häc, bµi häc. Thø tù cña tõng m«n häc. Sau ®ã x¸c ®Þnh xem, ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o nµo lµ phï hîp víi yªu cÇu dÆt ra còng nh­ phï hîp vÒ mÆt kinh phÝ cña tæ chøc. ®, Dù tÝnh chi phÝ ®µo t¹o. §©y lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò then chèt trong viÖc ra quyÕt ®Þnh ®µo t¹o. Nh÷ng doanh nghiÖp cã kinh phÝ giµnh cho ®µo t¹o ng­êi lao ®éng h¹n hÑp th× chän ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o Ýt tèn kÐm nh­ng vÉn hiÖu qu¶. V× ®Ó thùc hiÖn ®­îc mét kho¸ ®µo t¹o cÇn ph¶i dù tÝnh rÊt nhiÒu chi phÝ. Chi phÝ cho ng­êi d¹y. Chi phÝ cho ng­êi häc. Chi phÝ qu¶n lý. Chi phÝ cho ph­¬ng tiÖn d¹y vµ häc. NÕu kh«ng dù tÝnh ®­îc tr­íc c¸c kho¶n chi phÝ nµy, doanh nghiÖp sÏ gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong qu¸ tr×nh ®µo t¹o. Do vËy, cÇn ph¶i dù tÝnh tr­íc. e, Lùa chän ng­êi d¹y vµ ®µo t¹o ng­êi d¹y. Tuú theo viÖc lùa chän ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o nµo mµ tõ ®ã lùa chän ng­êi d¹y. Lùa chän ®óng ng­êi d¹y bao giê ng­êi ta còng cã t©m huyÕt víi nghÒ h¬n, mèi liªn hÖ gi÷a ng­êi d¹y vµ ng­êi häc dï nhiÒu hay Ýt, ng­êi d¹y giái bao giê còng mang l¹i chÊt l­îng cao h¬n. Cã hai nguån ®Ó lùa chän: + Nguån bªn trong: Lùa chän trong tæ chøc nh÷ng ng­êi cã kinh nghiÖm, tay nghÒ cao. Lùa chän nguån nµy th× Ýt tèn kÐm chi phÝ, dÔ qu¶n lý nh­ng cã thÓ kh¶ n¨ng s­ ph¹m (truyÒn thôc) kÐm h¬n bªn ngoµi. + Nguån bªn ngoµi: Ng­êi cña c«ng ty kh¸c hay gi¸o viªn trong c¸c c¬ së ®µo t¹o, hoÆc nghÖ nh©n. Dïng nguån nµy, kh¶ n¨ng lùa chän ®­îc ng­êi d¹y giái cao, kh«ng bÞ ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt do chuyÓn sang d¹y khi lùa chän nguån bªn trong. Tuy nhiªn, tèn kÐm chi phÝ vµ khã qu¶n lý. Tr­íc khi ®µo t¹o cho häc viªn th× còng cÇn ph¶i ®µo t¹o s¬ qua cho gi¸o viªn ®Ó hä hiÓu ®­îc môc tiªu cña ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o, biÕt ®­îc ®èi t­îng ®µo t¹o cña hä lµ ai vµ hiÓu râ mét sè nh÷ng th«ng tin c¬ b¶n vÒ tæ chøc. f, §¸nh gi¸ thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn. Khi kÕt thóc mét ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ph¶i ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o xem cã ®¹t kÕt qu¶ nh­ môc tiªu ®Æt ra hay kh«ng. Tõ ®ã t×m ra mÆt m¹nh, mÆt yÕu ®Ó t¨ng c­êng vµ kh¾c phôc cho ®ît sau. ViÖc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ®­îc ®¸nh gi¸ qua ba gãc ®é: §¸nh gi¸ xem môc tiªu cña ®µo t¹o ®· ®¹t ®Õn ®©u: so s¸nh tr­íc vµ sau ®µo t¹o. §¸nh gi¸ xem mÆt m¹nh, mÆt yÕu cña qu¸ tr×nh ®µo t¹o. §Ó tõ ®ã rót ra bµi häc lµm c¬ së cho ®ît ®µo t¹o sau. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn: so s¸nh lîi Ých ®¹t ®­îc víi chi phÝ bá ra. §Ó thùc hiÖn viÖc ®¸nh gi¸, th­êng lÊy th«ng tin tõ kÕt qu¶ häc tËp, tõ th¨m dß ý kiÕn cña ng­êi häc vµ ng­êi d¹y; Sau ®ã, so s¸nh kÕt qu¶ thùc hiÖn cña ng­êi ®i häc tr­íc vµ sau qu¸ tr×nh ®µo t¹o b»ng c¸ch th¨m dß ý kiÕn cña ng­êi qu¶n lý trùc tiÕp bé phËn cã ng­êi ®­îc ®i ®µo t¹o. Trong thùc tÕ, c¸c b­îc ®­îc thùc hiÖn song song víi nhau, hç trî vµ ®iÒu chØnh lÉn nhau. §©y lµ vai trß quan träng cña phßng qu¶n lý nh©n lùc, cïng víi sù ñng hé cña c¸c phßng ban kh¸c. Sù cÇn thiÕt ph¶i nghiªn cøu vÊn ®Ò ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn cho c«ng nh©n s¶n xuÊt. C¬ së h×nh thµnh nhu cÇu ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn. BÊt kÓ mét tæ chøc nµo tr­íc khi ®i vµo ho¹t ®éng còng ph¶i cã b¶n ph©n tÝch c«ng viÖc. Nã lµ c«ng cô c¬ b¶n cña QTNL, ®­îc sö dông lµ c¬ së cho viÖc thùc hiÖn c«ng viÖc cña nhµ qu¶n trÞ nh­: c«ng t¸c tuyÓn dông, ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn, ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc, thï lao lao ®éng. Nã gióp cho ng­êi lao ®éng hiÓu râ h¬n c«ng viÖc cña m×nh: hä ph¶i lµm nh­ thÕ nµo, t¹i sao lai ph¶i lµm nh­ vËy, tõ ®ã hä thùc hiªn c«ng viÖc tèt h¬n. ChÝnh ®©y lµ yÕu tè t¹o ®éng lùc rÊt tèt cho ng­êi lao ®éng. Khi tæ chøc tuyÓn ng­êi lao ®éng míi th× hä ch­a thÓ cã ®ñ tr×nh ®é nh­ yªu cÇu cña c«ng viÖc ®ßi hái. V× vËy, cÇn ph¶i ®µo t¹o hä theo ®óng yªu cÇu cña b¶n ph©n tÝch c«ng viÖc. §èi víi nh÷ng lao ®éng cò ®­îc ®¸nh gi¸ lµ cã tr×nh ®é thÊp, ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña c«ng viÖc th× còng ph¶i ®­a ®i ®µo t¹o ®Ó n©ng cao tr×nh ®é. Tãm l¹i, b¶n m« t¶ c«ng viÖc lµ liÖt kª chi tiÕt vÒ nhiÖm vô hay tr¸ch nhiÖm cña c«ng viÖc. Cßn b¶n yªu cÇu cña c«ng viÖc ®èi víi ng­êi thùc hiÖn liÖt kª c¸c yªu cÇu cÇn ph¶i cã cña c«ng viÖc ®èi víi ng­êi thùc hiÖn. Hai b¶n nµy ®ãng vai trß nh­ mét b¶n tham chiÕu ®Ó ®èi chiÒu, so s¸nh t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng viÖc thùc tÕ cña ng­êi lao ®éng víi yªu cÇu ®Ò ra. Tõ ®ã, xuÊt hiÖn nhu cÇu ®µo t¹o ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng viÖc. Khoa häc c«ng nghÖ ph¸t triÓn ®ßi hái c«ng nh©n s¶n xuÊt ph¶i cã tr×nh ®é cao míi ®¸p øng ®­îc nhu cÇu. Ngµy nay, khoa häc c«ng nghÖ trong n­íc còng nh­ trªn thÕ giíi ph¸t triÓn nh­ vò b·o. Nh÷ng c¸i cò, l¹c hËu sÏ bÞ lo¹i trõ thay b»ng c¸i míivµ hiÖn ®¹i h¬n rÊt nhiÒu. V× vËy, n­íc nµo mµ kh«ng chÞu lµm míi hay kh«ng theo kÞp th× sÏ bÞ tôt hËu, bá xa rÊt nhiÒu. Sù ph¸t triÓn ®ã ®· ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn c¸c doanh nghiÖp víi nh÷ng m¸y mãc, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®ßi hái ng­êi lao ®éng còng ph¶i ®¹t ®­îc mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh míi cã thÓ sö dông ®­îc. Doanh nghiÖp kh«ng muèn bÞ tôt hËu th× ph¶i ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu trªn. Vµ khi ®ã, nhu cÇu ®µo t¹o xuÊt hiÖn. Nh÷ng c«ng nh©n tr­íc kia chØ quen lµm nh÷ng c«ng viÖc ®ßi hái tr×nh ®é thÊp, dùa vµo kinh nghiÖm giê kh«ng cßn thÝch hîp n÷a, v× vËy, ph¶i cho hä ®i ®µo t¹o ®Ó cã kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi c¸i míi, tiÕn tíi sö dông nh÷ng c¸i míi. §µo t¹o ë ®©y trë thµnh nhu cÇu cÊp thiÕt. XuÊt phat tõ môc tiªu kinh tÕ cña Tæ quèc lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn còng nh­ t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng. X· héi cµng ph¸t triÓn, c¹nh tranh cµng m¹nh. C¸c nhµ s¶n xuÊt t×m mäi c¸ch ®Ó ®­a doanh nghiÖp cña m×nh lªn mét vÞ thÕ c¹nh tranh nhÊt ®Þnh. HÖ thèng truyÒn th«ng còng rÊt hiÖn ®¹i nªn mäi th«ng tin ®­îc truyÒn ®i rÊt nhanh. V× vËy mµ doanh nghiÖp nµo kh«ng cËp nhËt th«ng tin th­êng xuyªn, doanh nghiÖp ®ã kh«ng n¾m b¾t ®­îc nh÷ng c¸i míi, kh«ng ®æi míi theo tøc kh¾c sÏ bÞ ®µo th¶i. Søc m¹nh cña c¹nh tranh lµ v« ®Þch, nh÷ng s¶n phÈm míi liªn tôc ®­îc t¹o ra víi nh÷ng tÝnh n¨ng ngµy cµnh hiÖn ®¹i ®· t¹o ra mét sù c¹nh tranh, mét m«i tr­êng c¹nh tranh rÊt m¹nh mÏ. C¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong n­íc víi nhau vµ c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi. §øng tr­íc søc Ðp c¹nht ranh nh­ vËy, doanh nghiÖp kh«ng thÓ ngåi nh×n thÕ giíi ®æi thay mµ hä buéc ph¶i t×m c¸ch ch¹y ®ua cïng sù thay ®æi ®ã. Vµ ®Ó t¨ng tèc ®é cho m×nh th× doanh nghiÖp ph¶i ®µo t¹o l¹i ®éi ngò lao ®éng l¹c hËu cña m×nh thµnh mét ®éi ngò lao ®éng tiªn tiÕn thÝch øng víi nh÷ng c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®Ó ®¸p øng víi tèc ®é c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Doanh nghiÖp nµo chiÕm ®­îc vÞ thÕ c¹nh tranh cao trªn thÞ tr­êng th× lîi nhuËn cµng cao. Vµ vËy, ®Ó ®¹t ®­îc lîi nhuËn cao doanh nghiÖp cÇn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m chi phÝ... M¸y mãc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®ßi hái ng­êi sö dông ®­îc ph¶i cã tr×nh®é cao vµ nã còng lµm gi¶m thiÓu ®­îc l­îng lao ®éng, do ®ã gi¶m ®­îc chi phÝ, t¨ng lîi nhuËn. Chóng ta ®Òu biÕt, môc tiªu cña cac doanh nghiÖp lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn, mµ yÕu tè quyÕt ®inh ®Õn lîi nhu©n lµ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. §Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng th× cã nhiÒu yÕu tè trong ®ã cã ®æi míi c«ng nghÖ nh­ng khi ®ái míi c«ng nghÖ th× doanh nghiÖp ph¶i ®µo t¹o l¹i, ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ cho ng­êi sö dông lao ®éng ®Ó øng dông c«ng nghÖ míi ®ã mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Mét trong nh÷ng yÕu tè lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ®ã lµ ®éng lùc cña ng­êi lao ®éng. V× ®éng lùc lao ®éng cña ng­êi lao ®éng ®­îc t¹o ra xuÊt ph¸t tõ hai nhu cÇu: vËt chÊt vµ tinh thÇn. Khi nhu cÇu vÒ vËt chÊt kh«ng cßn quan träng n÷a hä sÏ cã nhu cÇu vÒ mÆt tinh thÇn. Hä muèn kh¼ng ®Þnh m×nh, muèn tæ chøc thÊy tÇm quan träng cña hä trong tæ chøc. Do ®ã, hä cã nhu cÇu ®­îc ®­a ®i ®µo t¹o ®Ó n©ng cao tr×nh ®é. Tæ chøc muèn ®¹t ®­îc môc tiªu cña m×nh th× ph¶i n¾m b¾t ®­îc nhu cÇu cña ng­êi lao ®éng ®Ó t¹o ®éng lùc lao ®éng cho hä. Nh­ vËy, ®µo t¹o võa ®¸p øng nhu cÇu n©ng cao tr×nh ®é cho ng­êi lao ®éng ®Ó lu«n theo kÞp víi sù c¹nh tranh khèc liÖt cña thÞ tr­êng võa ®¸p øng nhu cÇu t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng. T¸c ®éng cña qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ kinh tÕ. Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ lµ xu h­íng kh«ng thÓ ®¶o ngù¬c cña kinh tÕ thÕ giíi hiÖn t¹i. Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ ¶nh h­ëng kh«ng chØ ®Õn kinh tÕ cña mét n­íc mµ cßn ¶nh h­ëng ®Õn rÊt nhiÒu lÜnh vùc kinh tÕ-x· héi kh¸c, trong ®ã cã lÜnh vùc ®µo t¹o. §Ó héi nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi chóng ta cÇn ph¶i b¾t nhÞp chung víi c¸c tri thøc nh©n lo¹i. Tøc lµ chóng ta ph¶i cã mét hÖ thèng ®µo t¹o phï hîp ®Ó ®µo t¹o lao ®éng kü thuËt võa n¾m v÷ng lý thuyÕt, võa cã kü n¨ng, kü x¶o nghÒ nghiÖp vµ cã kh¶ n¨ng thÝch øng víi sù thay ®æi cña c«ng nghÖ. N©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o lµ yªu cÇu sèng cßn ®èi víi c¸c tæ chøc ®Ó b¾t kÞp tr×nh ®é ®µo t¹o cña c¸c n­íc ph¸t triÓn còng nh­ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu lao ®éng tr×nh ®é cao víi nhiÒu phÈm chÊt míi ®Æt ra cña thÞ tr­êng lao ®éng kh«ng chØ trong n­íc mµ c¶ khu vùc. VËy, ®µo t¹o lµ vÊn ®Ò ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu ®èi víi mçi doanh nghiÖp. PhÇn II: Ph©n tÝch thùc tr¹ng c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn cho c«ng nh©n s¶n xuÊt t¹i c«ng ty l¾p m¸y sè 1 hµ néi. Nh÷ng ®Æc ®iÓm cña c«ng ty cã ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn cho c«ng nh©n s¶n xuÊt. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty. C«ng ty l¸p m¸y vµ x©y dùng sè 1 Hµ Néi lµ doanh nghiÖp Nhµ n­íc thuéc trùc thuéc Tæng c«ng ty L¾p m¸y ViÖt Nam ®­îc thµnh lËp n¨m 1960 cã giÊy phÐp ®¨ng ký kinh doanh sè 109587 do Uû ban KÕ ho¹ch thµnh phè Hµ Néi cÊp. Qua 46 n¨m x©y dùng vµ truëng thµnh, c«ng ty ®· cã mét ®éi ngò c¸n bé kü s­ c«ng nh©n lµnh nghÒ cã tr×nh ®é khoa ho¹ kü thuËt cao, tay nghÒ giái, ®­îc trang bÞ nhiÒu ph­¬ng tiÖn dông cô thi c«ng chuyªn nghµnh tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i. Víi truyÒn thèng l©u ®êi trong l¾p m¸y vµ x©y dùng, c«ng ty ®· vµ ®ang kh«ng ngõng lín m¹nh, x©y dùngvµ l¾p ®Æt cho ®Êt n­íc nhiÒu c«ng tr×nh hiÖn ®¹i cã quy m« lín vµ phøc t¹p, ®¸p øng ngµy cµng tèt h¬n sù ®ßi hái cña ®Êt n­íc, cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ mµ §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· ®Ò ra. C«ng ty ®· thi hµnh vµ ®­a vµo sö dông hµng tr¨m c«ng tr×nh víi chÊt l­îng cao trªn mäi lÜnh vùc tõ c«ng tr×nh kinh tÕ, v¨n ho¸ ®Õn c¸c c«ng tr×nh quèc phßng. §Æc ®iÓm vÒ tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty. C«ng ty l¸p m¸y vµ x©y dùng sè 1 Hµ Néi cã tæ chøc bé m¸y qu¶n lý theo m« h×nh trùc tuyÕn, ®øng ®Çu lµ Gi¸m ®èc chØ ®¹o trùc tiÕp ®Õn tõng ®¬n vÞ thµnh viªn, gióp viÖc cho Gi¸m ®èc lµ c¸c phã gi¸m ®èc bao gåm PG§ néi chÝnh vµ th­êng trùc, phßng tæ chøc, phßng hµnh chÝnh, phßng cung øng vËt t­, phßng kinh tÕ kü thuËt vµ phßng kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­. Bé phËn trùc tuyÕn cña c«ng ty bao gåm c¸c xÝ nghiÖp trùc thuéc x­ëng c¬ khÝ chÕ t¹o thiÕt bÞ vµ ®éi c¬ giíi. C¸c xÝ nghiÖp trùc thuéc cã 5 xÝ nghiÖp trong ®ã gåm cã 2 xÝ nghiÖp l¾p m¸y, 1 xÝ nghiÖp hµn vµ x©y dùng. C¸c xÝ nghiÖp vµ x­ëng s¶n xuÊt cã c¸c ®éi c«ng tr×nh, thi c«ngc¸c c«ng tr×nh d­íi sù chØ huy cña ®éi tr­ëng. Ho¹t ®éng qu¶n lý s¶n xuÊt thi c«ng ®Òu do ®éi tr­ëng trùc tiÕp ®iÒu hµnh, cã sù trî gióp cña c¸c phßng ban chøc n¨ng cña c«ng ty. Bé m¸y tæ chøc qu¶n lý cña c«ng ty ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: Phßng tµi vô Phßng tæ chøc Phßng hµnh chÝnh Phßng cung øng vËt t­ Phßng kinh tÕ kü thuËt Phßng kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ XN.LM sè 1 C¸c ®éi SX XN.LM sè 2 C¸c ®éi SX XN §iÖn C¸c ®éi SX XN X©y dùng C¸c ®éi SX X­ëng CK chÕ t¹o thiÕt bÞ C¸c ®éi SX §éi c¬ giíi PG§ kü thuËt thi c«ng PG§ néi chÝnh Gi¸m ®èc §Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh, quy tr×nh c«ng nghÖ vµ m¸y mãc thiÕt bÞ cña c«ng ty. a, §Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty ngoµi nh÷ng ®Æc ®iÓm cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nãi chung cßn mang nh÷ng ®Æc diÓm riªng xuÊt ph¸t tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y l¾p vµ ®Æc ®iÓm tæ s¶n xuÊt x©y l¾p víi c«ng viÖc chñ yÕu lµ l¾p m¸y, t¸i t¹o ta t¸i s¶n cè ®inh. Do ®ã, ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty cßn mang mét sè ®Æc ®iÓm sau: + S¶n phÈm x©y l¾p lµ nh÷ng c«ng tr×nh x©y dùng, vËt kiÕn trøc cã quy m« lín, gi¸ trÞ cao, kÕt cÊu phøc t¹p, yªu cÇu kü thuËt, mü thuËt cao, gi¸ trÞ cao, ®¬n chiÕc, cã tÝnh cè ®Þnh thêi gian thi c«ng dµi chñ yÕu ë ngoµi trêi vµ thëi gian sö dông s¶n phÈm x©y l¾p l©u dµi. + S¶n phÈm x©y l¾p ®­îc s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng, cã tÝnh ®¬n chiÕc, Ýt vµ ®­îc tiªu thô theo gi¸ dù to¸n hay tho¶ thuËn nªn tÝnh chÊt hµng ho¸ cña s¶n phÈm x©y l¾p kh«ng thÓ hiÖn râ. + Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p rÊt phøc t¹p, kh«ng æn ®Þnh, viÖc hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt chÞu sù t¸c ®éng cña nhiÒu nh©n tè kh¸c nhau nh­: t­ t­ëng tæ chøc chØ ®¹o thi c«ng, lùc l­îng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, ®iÒu kiÖn thêi tiÕt. b, §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ cña c«ng ty. HiÖn nay, c«ng ty cã c¸c quy tr×nh c«ng nghÖ cô thÓ nh­: Quy tr×nh l¾p ®Æt c¸c nhµ m¸y sîi, nhµ m¸y n­íc, nhµ m¸y bia, nhµ m¸y s÷a... Quy tr×nh l¾p ®Æt lß h¬i, bÓ cã dung tÝch lín. Quy tr×nh l¾p ®Æt r«to, m¸y ph¸t c¸c nhµ m¸y thuû ®iÖn. Quy tr×nh l¾p ®Æt vËn chuyÓn, cÈu l¾p c¸c thiÕt bÞ nÆng. Quy tr×nh l¾p ®Æt c¸c tr¹m biÕn thÕ, c¸p ngÇm, cét ®iÖn thÐp 500KV, th¸p truyÒn h×nh, ¨ng ten Parabol, cét viba, cét ®Ìn s©n vËn ®éng. Quy tr×nh l¾p ®Æt nhµ m¸y l¾p r¸p « t«, xe m¸y. Quy tr×nh c«ng nghÖ chÕ t¹o, l¾p r¸p kÕt cÊu khung thÐp. Do sù ®ßi hái cña quy tr×nh c«ng nghÖ kh¸c nhau, nªn viÖc s¾p xÕp vµ qu¶n lý lao ®éng cho tõng bé phËn còng ®ßi hái kh¸c nhau ®Ó phï hîp víi c«ng viÖc, chuyªn nghµnh ®µo t¹o vµ quy tr×nh c«ng nghÖ. c, §Æc ®iÓm m¸y mãc thiÕt bÞ cña c«ng ty. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt, nh»m ®¸p øng nh÷ng ph­¬ng tiÖn hiÖn ®¹i ®Ó ®¸p øng cho nhu cÇu c«ng viÖc mang tÝnh kü thuËt cao cña C«ng ty, C«ng ty ®· vµ ®ang trang bÞ hÖ thèng m¸y mãc thiÕt bÞ víi chÊt l­îng tèt, c«ng suÊt cao, ®Çy ®ñ, ®a d¹ng ®­îc s¶n xuÊt tõ nhiÒu n­íc tiªn tiÕn ®Ó phôc vô cho c¸c c«ng tr×nh nh­; cÈu lèp GROVE cña Mü, xe s¬ mi romooc KpA3 cña Nga, Plaform cña NhËt, m¸y c¾t PLASMA cña NhËt....Do vËy, c«ng nh©n ®­îc tiÕp cËn trùc tiÕp víi c¸c ph­¬ng tiÖn m¸y mãc, thiÕt bÞ hiÑn ®¹i, t¹o ®iÒu kiÖn häc hái, n©ng cao tay nghÒ, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éngvµ chÊt l­îng s¶n phÈm tiÕt kiÖm thêi gian s¶n xuÊt, ®Èy nhanh tèc ®é thi c«ng. §ång thêi qua ®©y, C«ng ty cã thÓ ®¸nh gÝa ®­îc n¨ng lùc tay nghÒ tr×nh ®é cña c«ng nh©n tõ ®ã ®¸nh gi¸ lao ®éng tèt h¬n, qu¶n lý lao ®éng tèt h¬n. Sù thay ®æi m¸y mãc thiÕt bÞ ®ßi hái c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty ph¶i cã sù thay ®æi ®Ó ®¸p øng yªu cÇu vÒ tr×nh ®é c«ng nh©n. §©y lµ giai ®o¹n C«ng ty cÇn ph¶i tiÕn hµnh ®µo t¹o ®Ó n©ng cao tr×nh ®é c«ng nh©n ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt trong hiÖn t¹i còng nh­ trong t­¬ng lai. §Æc ®iÓm ®éi ngò lao ®éng cña C«ng ty. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, cïng víi sù ph¸t triÓn cña quy m« s¶n xuÊt vµ sù ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ, ng­êi lao ®éng lµm viÖc trong C«ng ty ®ßi hái cã tay nghÒ vµ tr×nh ®é v¨n ho¸ ngµy cµng cao. §øng tr­íc nhu cÇu nµy, ngoµi viÖc ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng nghÖ C«ng ty mçi n¨m cßn tuyÓn thªm mét sè l­îng lao ®éng cã tr×nh ®é tay nghÒ cao vµo lµm viÖc t¹i c¸c phßng ban, c¸c ®éi x©y l¾p. §ång thêi, C«ng ty th­êng xuyªn tæ chøc ®µo t¹o vµ thi n©ng bËc cho c«ng nh©n. V× vËy, qua 46 n¨m x©y dùng vµ truëng thµnh C«ng ty ®· cã mét ®éi ngò kü s­ , c«ng nh©n lµnh nghÒ cã tr×nh ®é khoa häc kü thuËt cao, tay nghÒ giái. Ngoµi sè lao ®éng dÇy d¹n kinh nghiÖm cña C«ng ty, hµng n¨m C«ng ty cßn tiÕp nhËn thªm lùc l­îng lao ®éng ®¸ng kÓ lµm hîp ®ång còng cã tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô cao, tuy nhiªn nßng cèt vÉn lµ lùc l­îng lao ®éng trong biªn chÕ cña c«ng ty. C¬ cÊu c«ng nh©n lao ®éng cña C«ng ty ®­îc ph©n bæ ®Òu cho c¸c nghµnh nghÒ, cô thÓ ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau: N¨m 2000 2001 2002 2003 Tæng sè c«ng nh©n Sè c«ng nh©n bËc 4 trë lªn Sè c«ng nh©n bËc d­íi 4 Trong ®ã: C«ng nh©n x©y dùng C«ng nh©n c¬ giíi C«ng nh©n l¾p m¸y C«ng nh©n c¬ khÝ C«ng nh©n kh¶o s¸t Lao ®éng phæ th«ng 345 199 146 26 31 169 85 1 34 382 214 168 26 31 173 117 1 34 391 223 168 25 30 173 126 1 36 415 227 188 25 30 179 144 1 36 Nguån: TrÝch b¸o c¸o sè l­îng, chÊt l­îng c«ng nh©n thuéc ®¬n vÞ qu¶n lý c¸c n¨m 2000, 2001, 2002, 2003. Nh­ vËy, qua b¶ng thèng kª trªn ta thÊy sè lao ®éng qua c¸c n¨m tõ n¨m 2000 ®Õn 2003 ®Òu t¨ng vµ sè l­îng c«ng nh©n bËc 4 trë lªn lín h¬n c«ng nh©n d­íi bËc 4. ®iÒu nµy cho thÊy c«ng ty ®· chó träng quan t©m ®Õn c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn cho c«ng nh©n. Ph©n tÝch thùc tr¹ng c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn ®éi ngò c«ng nh©n s¶n xuÊt cña C«ng ty. §Ó ®¸p øng yªu cÇu vµ nhiÖm vô trong thêi kú ®æi míi, C«ng ty l¾p m¸y vµ x©y dùng sè 1 Hµ Néi lu«n x¸c ®Þnh con ng­êi lµ t¸i s¶n quan träng nhÊt. Do vËy, C«ng ty lu«n quan t©m ®Õn c«ng t¸c tæ chøc ®µo t¹o, n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt, chuyªn m«n nghiÖp vô cho c¸n bé c«ng nh©n viªn lao ®éng cho C«ng ty. HiÖn nay, C«ng ty ®ang ¸p dông 2 ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o cho c«ng nh©n s¶n xuÊt lµ: + §µo t¹o theo kiÓu chØ dÉn c«ng viÖc. + Cö ®i häc ë c¸c tr­êng chÝnh quy. Ngoµi ra, h»ng n¨m C«ng ty cßn tæ chøc c¸c cuéc thi tay nghÒ, c¸c cuéc thi nµy sÏ ®­a ra kÕt qu¶ ®Ó n©ng bËc cho ng­êi lao ®éng. Vµ còng th«ng qua cuéc thi nµy. C«ng ty sÏ t×m ra nh÷ng ng­êi cã tµi n¨ng thùc sù ®Ó båi d­ìng, cö ®i häc tËp n©ng cao h¬n n÷a tr×nh ®é chuyªn m«n tay nghÒ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu biÕn ®æi trong t­¬ng lai. §ång thêi còng th«ng qua cuéc thi nµy ®Ó khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng kh«ng ngõng häc tËp tÝch luü kinh nghiÖm hoµn thiÖn kiÕn thøc vµ n©ng cao tay nghÒ. MÆt kh¸c, C«ng ty lu«n khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng ®i häc c¸c líp chuyªn tu, båi d­ìng ng¾n h¹n, bæ xung kiÕn thøc vµ t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ng­êi lao ®éng võa häc tËp tèt, võa hoµn thµnh nhiÖm vô cña C«ng ty giao. Tr×nh tù X©u dùng c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty l¾p m¸y vµ x©y dùng sè 1 Hµ néi. Qu¸ tr×nh x©y dùng ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o cña C«ng ty còng theo tr×nh tù 7 b­íc. Tuy nhiªn, cã ph­¬ng ph¸p bÞ c¾t bít mét sè b­íc mµ C«ng ty cho lµ cã thÓ bá qua: X¸c ®Þnh nhu cÇu ®µo t¹o X¸c ®Þnh môc tiªu ®µo t¹o Lùa chän ®èi t­îng ®µo t¹o X¸c ®Þnh ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ lùa chän ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o Lùa chän vµ ®µo t¹o gi¸o viªn TÝnh to¸n chi phÝ ®µo t¹o ThiÕt lËp quy tr×nh ®¸nh gi¸ Do ®Æc ®iÓm m¸y mãc, thiÕt bÞ cña C«ng ty lµ ®· vµ ®ang ®­îc trang bÞ víi chÊt l­îng tèt, c«ng suÊt cao, ®Çy ®ñ, ®a d¹ng ®­îc s¶n xuÊt tõ nhiÒu n­íc tiªn tiÕn nªn ng­êi lao ®éng lµm viÖc ë C«ng ty ®ßi hái cã thay nghÒ, tr×nh ®é ngµy cµng cao. V× vËy, c«ng t¸c ®µo t¹o cho c«ng nh©n s¶n xuÊt lu«n ®ãng vai trß quan träng trong C«ng ty. Hµng n¨m, C«ng ty ®Òu cã sù ®æi míi m¸y mãc, thiÕt bÞ c«ng nghÖ vµ cã tuyÓn thªm mét sè ng­êi lao ®éng cã tr×nh ®é cao. C«ng ty thùc hiÖn ®µo t¹o míi vµ ®µo t¹o l¹i lao ®éng nh»m n©ng cao tr×nh ®é ®¸p øng nhu cÇu vÒ tr×nh ®é. C«ng t¸c ®µo t¹o cña C«ng ty ®­îc tiÕn hµnh theo c¸c b­íc: X¸c ®Þnh nhu cÇu ®µo t¹o. §Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu ®µo t¹o, c¸n bé phßng tæ chøc ®· dùa vµo b¶n ph©n tÝch c«ng viÖc ®Ó xem xÐt ng­êi lao ®éng cÇn ph¶i cã yªu cÇu gid, tr×nh ®é nh­ thÕ nµo, sau ®ã ph©n tÝch ng­êi lao ®éng xem tr×nh ®é cña hä ®¸p øng ®Õn ®©u so víi yªu cÇu c«ng viÖc ®Æt ra. Tõ ®ã t×m ra ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña ng­êi lao ®éng. C«ng ty sÏ t×m c¸ch ®Ó kh¾c phôc nh÷ng ®iÓm yÕu cña ng­êi lao ®éng. NÕu kho¶ng c¸ch tr×nh ®é gi÷a b¶n yªu cÇu c«ng viÖc vµ ng­êi lao ®éng cã mµ qu¸ xa ®Ó cã thÓ thùc hiÖn tèt c«ng viÖc th× C«ng ty sÏ më líp ®µo t¹o. Ngoµi ra nhu cÇu ®µo t¹o cßn ®­îc x¸c ®Þnh dùavµo nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ tr­êng còng nh­ nh÷ng biÕn ®éng trong C«ng ty. §ã lµ khi mµ nhu cÇu vÒ thÞ tr­êng ®ßi hái s¶n phÈm míi víi nh÷ng tÝnh n¨ng hiÖn ®¹i, míi mÎ, ®ßi hái tr×nh ®é thÝch øng. C«ng ty l¾p m¸y vµ x©y dùng sè 1 Hµ Néi lµ C«ng ty l©u ®êi vµ cã uy tÝn trªn thÞ tr­êng nªn th­êng xuyªn nhËn ®­îc nh÷ng hîp ®ång l¾p m¸y vµ tróng thÇu x©y dùng. §Ó ®¸p øng yªu cÇu c«ng viÖc C«ng ty lu«n chó träng viÖc x¸c ®Þnh ®óng nhu cÇu ®µo t¹o. Do c«ng viÖc nhiÒu nªn viÖc x¸c ®Þnh ®óng sè l­îng ng­êi ®­îc ®µo t¹o lµ rÊt quan träng, th­êng C«ng ty chó träng ®µo t¹o nh÷ng c«ng nh©n chÝnh vµ do sè l­îng c«ng nh©n trong C«ng ty lµ kh«ng nhiÒu nªn sè l­îng ®µo t¹o mçi kho¸ ®µo t¹o cña mçi bé phËn chØ kho¶ng 2-3 ng­êi. X¸c ®Þnh môc tiªu ®µo t¹o. ViÖc x¸c ®Þnh môc tiªu ®µo t¹o C«ng ty ®· v¹ch râ c¸c môc tiªu cÇn ®¹t ®­îc: + Tr×nh ®é cÇn ®¹t ®­îc sau ®µo t¹o ®ã lµ thµnh th¹o c«ng viÖc míi cña m×nh; ®¹t tr×nh ®é ®Ó thi n©ng bËc thî, C«ng ty ®ang cè g¾ng ®Ó n©ng bËc cho lao ®éng lªn bËc 6, bËc 7 vµ trªn bËc 7 ngµy cµng nhiÒu. Môc tiªu cña C«ng ty cßn lµ lîi nhuËn, C«ng ty phÊn ®Êu ®¹t lîi nhuËn n¨m 2004 lµ trªn 4 tØ ®ång. Thêi gian ®µo t¹o tuú thuéc vµo tr×nh ®é cÇn ®µo t¹o cã thÓ 1 tuÇn, 2 th¸ng hoÆc còng cã thÓ lªn tíi 2 n¨m. X¸c ®Þnh ®èi t­îng ®µo t¹o. Sau khi x¸c ®Þnh nhu cÇu ®µo t¹o, C«ng ty ®­a ra danh s¸ch nh÷ng ng­êi cÇn ph¶i ®µo t¹o. Tuy nhiªn, ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t­îng ®µo t¹o cßn ph¶i xem xÐt ®éng c¬, th¸i ®é cña ng­êi lao ®éng xem hä cã thùc sù mong muèn ®­îc ®­a ®i ®µo t¹o . Ph¶i nh×n nhËn tíi kh¶ n¨ng häc tËp cña ng­êi lao ®éng, kh¶ n¨ng tiÕp thubµi, kiÕn thøcmíi. Vµ dù ®o¸n xem viÖc ®µo t¹o sÏ lµm thay ®æi h×nh vi nghÒ nghiÖp cña ng­êi lao ®éng tíi ®©u. C«ng ty tiÕn hµnh ®iÒu tra ng­êi lao ®éng th«ng qua hå s¬ nh©n sù vµ qua kÕt qu¶ thùc hiÖn c«ng viÖc qua c¸c thêi kú tr­íc ®ã hoÆc qua quan s¸t ng­êi lao ®éng, pháng vÊn trùc tiÕp mong muèn cña hä. ®éng c¬ cña hä trong viÖc n©ng cao tr×nh ®é c¶u m×nh. X¸c ®Þnh ch­¬ng tr×nh vµ lùa chän ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o. Tuú thuéc vµo nhu cÇu ®µo t¹o vµ môc tiªu ®µo t¹o cña C«ng ty mµ lùa chän ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o. C«ng ty th­êng ¸p dông 2 ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o. §èi víi nh÷ng c«ng nh©n míi vµo, ®Ó hä thÝch øng víi c«ng viÖc, C«ng ty ¸p dông ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o theo kiÓu chØ dÉn c«ng viÖc gióp hä lµm quen víi c«ng viÖc s¾p ph¶i lµm. Ng­êi c«ng nh©n míi sÏ ®­îc ®­a xuèng ph©n x­ëng l¾p m¸y, ë ®ã hä sÏ ®­îc mét sè c«ng nh©n lµnh nghÒ ®­îc cö ra ®Ó huíng dÉn. §Çu tiªn sÏ h­íng dÉn gi¶i thÝch môc tiªu cña c«ng viÖc, sau ®ã gi¶ng gi¶i c¸c c¸ch thao t¸c tõng ®éng t¸c, thao t¸c c«ng viÖc vµ ®Ó ng­êi häc tù thùc hiÖn cho ®Õn khi thµnh th¹o th× th«i. Qu¸ tr×nh ®µo t¹o nµy kÐo dµi kho¶ng 2 tuÇn, tuy nhiªn, tuú theo ®é phøc t¹p kh¸c nhau cña c«ng viÖc mµ thêi gian còng thay ®æi theo, víi nh÷ng c«ng viÖc phøc t¹p, ng­êi häc cã thÓ ph¶i häc kÐo dµi kho¶ng 2 th¸ng ë ph©n x­ëng. Trong thêi gian häc viÖc ng­êi häc ®­îc h­ëng 75% l­¬ng so víi khi lµm viÖc chÝnh thøc. Ngoµi ra khi cã sù thay ®æi nhá vÒ c«ng nghÖ, ng­êi lao ®éng cÇn cã thªm kü n¨ng th× còng ®­îc ®µo t¹o theo c¸ch nµy. §Ó chuÈn bÞ cho mét c«ng cuéc thay ®æi c«ng nghÖ míi, ®ßi hái tr×nh ®é c«ng nh©n ph¶i n©ng lªn ë bËc cao th× c«ng ty ph¶i tæ chøc cho c«ng nh©n cña m×nh ®i häc ë c¸c tr­êng chÝnh quy. NhÊt lµ nh÷ng c«ng viÖc ®ßi hái ph¶i cã kü n¨ng ®Æc thï, c«ng viÖc cã kü n¨ng kh¸c h¼n so víi c«ng viÖc tr­íc kia do C«ng ty më réng s¶n xuÊt, c«ng viÖc ®ßi hái ng­êi lao ®éng ph¶i ®­îc trang bÞ mét hÖ thèng kiÕn thøc ®Çy ®ñ c¶ lý thuyÕt vµ thùc hµnh th× b¾t buéc C«ng ty ph¶i cho ®i ®µo t¹o t¹i tr­êng chÝnh quy. Häc phÝ cã thÓ C«ng ty phô cÊp mét phÇn. Trong thêi gian ®i häc, ng­êi c«ng nh©n ph¶i chÊp nhËn nghØ kh«ng l­¬ng. Do ®ã viÖc lùa chän ®èi t­îng ®µo t¹o lµ rÊt quan träng. Tõ hai ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o trªn, C«ng ty x©y dùng ch­¬ng tr×nh häc cho ph­¬ng ph¸p chØ dÉn cv. Ph­¬ng ph¸p nµy chØ häc thùc hµnh, kh«ng cã lý thuyÕt nªn ph­¬ng ph¸p còng kh«ng ®­îc v¹ch ra ch­¬ng tr×nh häc mµ chØ quy ®Þnh nh÷ng c«ng viÖc phøc t¹p th× tæ chøc ®µo t¹o trong thêi gian 2 th¸ng, c«ng viÖc ®¬n gi¶n cã thÓ 1-2 ngµy hoÆc 1 tuÇn. Dù tÝnh chi phÝ ®µo t¹o. Hµng n¨m, C«ng ty trÝch 15% quü ®Çu t­ ph¸t triÓn dµnh cho ®µo t¹o. §èi víi bÊt kú tæ chøc nµo khi thùc hiÖn ®µo t¹o th× chi phÝ còng lµ kho¶n ®­îc quan t©m tr­íc tiªn. NÕu kh«ng dù tÝnh tr­íc chi phÝ cã thÓ®Én ®Õn chi phÝ ®µo t¹o v­ît ra khái kh¶ n¨ng chi tr¶ cña Tæ chøc. Sau c¸c b­íc trªn, C«ng ty x¸c ®Þnh c¸c môc chi phÝ râ rµng ®Ó tõ ®ã tæng hîp mäi chi phÝ ®µo t¹o cho mét kho¸ ®µo t¹o. Khi ®ã, nhµ qu¶n lý sÏ dÔ dµng chi tiªu còng nh­ qu¶n lý vµ theo dâi chi phÝ dÔ dµng h¬n. Nhµ qu¶n lý sÏ v¹ch ra c¸c lo¹i chi phÝ cho ®µo t¹o. Do khi cho c«ng nh©n ®i ®µo t¹o th× c«ng viÖc sÏ bÞ bá dë, kh«ng cã ng­êi thay thÕ sÏ lµm mÊt ®i mét kho¶n thu cho doanh nghiÖp. V× vËy, nhµ qu¶n lý còng ph¶i tÝnh to¸n xem chi phÝ c¬ héi mÊt ®i. C«ng ty th­êng cho c«ng nh©n ®i ®µo t¹o vµo ®Çu n¨m hoÆc cuèi mïa m­a khi c«ng viÖc nhµn rçi h¬n ®Ó ®ì mÊt ®i chi phÝ c¬ héi. Nh÷ng kho¶n chi phÝ mµ C«ng ty v¹ch ra: Chi phÝ cho ng­êi ®i d¹y: ®­îc h­ëng thªm 25% l­¬ng chÝnhcho ng­êi h­íng dÉn Chi phÝ cho ng­êi ®i häc: 75% l­¬ng chÝnh ®­îc h­ëng hoÆc kh«ng cã. Chi phÝ qu¶n lý: ®­îc h­ëng thªm 25% l­¬ng chÝnh. Lùa chän ng­êi d¹y vµ ®µo t¹o ng­êi d¹y. C«ng ty xuèng ph©n x­ëng vµ lùa chän ra nh÷ng thî lµnh nghÒ, kiÕn thøc tay nghÒ v÷ng, t¹o ra sù tin t­ëng trong mäi ng­êi vµ cã kh¶ n¨ng truyÒn ®¹t. Do C«ng ty cã nhiÒu thî tr×nh ®é cao nªn chØ chän ng­êi d¹y trong néi bé chø kh«ng dïng ng­êi bªn ngoµi, võa ®ì tãn chi phÝ, võa gióp häc viªn ®­îc tiÕp cËn víi ng­êi sau nµy lµm viÖc cïng. ViÖc lùa chän ng­êi d¹y nµy ®· thµnh truyÒn thèng cña C«ng ty nªn thùc hiÖn rÊt dÔ dµng. §¸nh gi¸ ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o. Cuèi mçi kho¸ häc, C«ng ty ®Òu cã b­íc ®¸nh gi¸ ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o xem kÕt qu¶ ®¹t ®­îc ®Õn ®©u. Ch­¬ng tr×nh ®¸nh gi¸ ®­îc thùc hiÖn b»ng c¸ch: Tæ chøc thi n©ng bËc cho c«ng nh©n ®­îc ®i ®µo t¹o xem cã bao nhiªu ng­êi ®­îc n©ng bËc, bao nhiªu ng­êi kh«ng ®­îc n©ng. T×m ra mÆt m¹nh, mÆt yÕu cña qu¸ tr×nh ®µo t¹o ®Ó rót kinh nghiÖm cho ®ît sau. Cuèi n¨m, C«ng ty tæ chøc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o. So s¸nh chi phÝ bá ra víi lîi Ých thu vÒ, ®¸nh gi¸ n¨ng suÊt lao ®éng cã t¨ng hay gi¶m. Th«ng tin ®Ó ®¸nh gi¸ ®­îc lÊy tõ kÕt qu¶ häc tËp, th¨m dß ý kiÕn häc viªn, gi¸o viªn, kÕt qu¶ thùc hiÖn c«ng viÖc cña ng­êi ®i ®µo t¹o. B¶ng tæng kÕt sau ®©y sÏ cho biÕt kÕt qu¶ ®µo t¹o: C«ng viÖc ®µo t¹o Sè ng­êi ®­îc ®µo t¹o Chi phÝ ®µo t¹o cho 1 ng­êi (1000d) KÕt qña ®µo t¹o §¹t Kh«ng ®¹t +/- % +/- % C«ng nh©n XD C«ng nh©n c¬ giíi C«ng nh©n l¾p m¸y C«ng nh©n c¬ khÝ 5 3 15 4 200 2000 2000 2000 4 3 12 3 80 100 80 75 1 0 3 1 20 0 20 25 TrÝch sè liÖu tõ c«ng ty Qua b¶ng trªn ta thÊy kÕt qu¶ cña viÖc ®µo t¹o c«ng nh©n s¶n xuÊt ch­a ®¹t ®­îc 100% nh­ng còng ®¹t ë tûlÖ cao. §èi víi nh÷ng lo¹i c«ng viÖc phøc t¹p ®ßi hái viÖc ®µo t¹o ph¶i cã thêi gian vµ tèn kÐm cho nªn viÖc kh«ng ®¹t 100% lµ hîp lý. Ta cã thÓ so s¸nh kÕt qu¶ ®µo t¹o vña C«ng ty qua c¸c n¨m dùa vµo bËc thî b×nh qu©n cña b¶ng sau: Nghµnh nghÒ CÊp bËc thî b×nh qu©n N¨m 2000 N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 - C«ng nh©n x©y dùng C«ng nh©n c¬ giíi C«ng nh©n x©y l¾p C«ng nh©n c¬ khÝ 3 3.6 3.52 3.72 3.5 4.2 4 4 3.6 4.3 4.5 4.52 4 4.52 4.9 4.97 TrÝch sè liÖu tõ c«ng ty. CÊp bËc thî b×nh qu©n qua c¸c n¨m ®­îc n©ng lªn do sè ng­êi ®­îc n©ng bËc nhiÒu h¬n vµ do sè c«ng nh©n bËc cao nhiÒu h¬n. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh ®µo t¹o vµ ®¸nh gi¸ c«ng t¸c ®µo t¹o. Th«ng qua b¶ng b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña C«ng ty qua 3 n¨m. ChØ tiªu 2001 2002 2003 Doanh thu thuÇn (1000®) 15.287.000 23.969.992 35.000.000 Gi¸ vèn b¸n hµng (1000®) 12.254.000 20.615.688 32.350.000 Lîi nhuËn tõ H§SXKD (1000®) 786.380 1.104.799 3.250.300 Sè CBCNV (ng­êi) 481 496 535 TiÒn l­¬ng b×nh qu©n 1 ng­êi /th¸ng (1000®) 952 1.050 1.150 NSL§ theo doanh thu (1000®/ ng­êi) 39.210 59.970 66.070 TrÝch nguån sè liÖu cña c«ng ty. Qua b¶ng BCKQKD trªn ta thÊy chØ tiªu doanh thu thuÇn t¨ng lªn nhanh, lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh còng t¨ng víi tèc ®é rÊt nhanh. Trong khi ®ã, sè c¸n bé c«ng nh©n viªn t¨ng kh«ng ®¸ngkÓ. Do ®ã, tiÒn l­¬ng b×nh qu©n 1 ng­êi /th¸ng t¨ng lªn. §¸nh gi¸ c«ng t¸c ®µo t¹o cña C«ng ty. §Ó ®¸nh gi¸ c«ng t¸c ®µo t¹o cña C«ng ty, ta so s¸nh quy ®Þnh vÒ c«ng t¸c ®µo t¹o cña C«ng ty víi thùc tÕ thùc hiÖn. Quy ®Þnh cña C«ng ty vÒ ®µo t¹o lµ hµng n¨m ®Òu cã c¸c kho¸ ®µo t¹o båi d­ìngchuyªn m«n, nghiÖp vô vµ ®µo t¹o ®Ó ®¹t tr×nh ®é cao trong C«ng ty;C«ng ty cÊp kinhphÝ ®Ó cho c«ng nh©n ®i ®µo t¹o ë c¸c tr­êng hoÆc ®µo t¹o t¹i C«ng ty, chiphÝ ®Ó giµnh cho ®µo t¹o kh«ng d­íi 15% quü ®Çu t­ ph¸t triÓn cña C«ng ty. VÒ phÝa C«ng ty, ®· thùc hiÖn c«ng t¸c ®µo t¹o t­¬ng ®èi phï hîp so víi quy ®Þnh ®Ò ra. §¸nh gi¸ mÆt m¹nh, mÆt yÕu, c¬ héi, th¸ch thøc ®èi víi C«ng ty trong c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn. ThuËn lîi: Do ®Æc ®iÓm c«ng viÖc, m¸y mãc, thiÕt bÞ cña C«ng ty ®­îc trang bÞ hiÖn ®¹i nªn ngay tõ kh©u tuyÓn chän c«ng nh©n, C«ng ty ®· tuyÓn nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é tay nghÒ cao nªn viÖc ®µo t¹o ®¬n gi¶n h¬n tøc lµ ®µo t¹o nhanh h¬n, ®ì tèn chi phÝ h¬n. §éi ngò c«ng nh©n lµnh nghÒ trong c«ng ty ®«ng ®¶o gióp cho c«ng t¸c ®µo t¹o b»ng ph­¬ng ph¸p chØ dÉn c«ng viÖc ®­îc thu©n lîi víi nguån gi¸o viªn tõ bªn trong. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cao, chi phÝ giµnh cho c«ng t¸c ®µo t¹o lµ rÊt lín, thuËn lîi cho viÖc chi tr¶ chi phÝ ®µo t¹o. Khã kh¨n: C«ng nghÖ m¸y mãc ngµy cµng hiÖn ®¹i ®ßi hái tr×nh ®é c«ng nh©n ngµy cµng cao. C«ng ty muèn chiÕm vÞ thÕ trªn thÞ tr­êng còng nh­ cã ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ th× c«ng t¸c ®µo t¹o ngµy cµng trë nªn cÇn thiÕt. Do ®ã, ®ßi hái mét kho¶n chi phÝ rÊt lín cho ®µo t¹o. Sè c«ng nh©n trong C«ng ty kh«ng nhiÒu, nÕu cho ®i ®µo t¹o ë n¬i kh¸c sÏ bÞ thiÕu c«ng nh©n dÉn ®Ôn h¹n chÕ c¸c ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o ë ngoµi C«ng ty.