Đề tài Áp dụng một số phương pháp thống kê phân tích sự biến động trong sản xuất của ngành công nghiệp ở Việt Nam

vïng ®ã ph¸t triÓn ®ång ®Òu mµ lµ do mét nguyªn nh©n kh¸ch quan bªn ngoµi t¸c ®éng ®Õn ®Ó ®Õn khi kh«ng cã yÕu tè kh¸ch quan ®ã n÷a, nã míi thùc sù trë l¹i víi ®óng kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña m×nh. V× vËy c¸c khu vùc nh­ T©y B¾c, khu Bèn cò tuy ®¹t ®­îc tèc ®é t¨ng VA b×nh qu©n t­¬ng ®èi cao 15,95% vµ 13,96% nh­ng kh«ng v× thÕ mµ kh¼ng ®Þnh ngµnh CN ë 2 vïng nµy ph¸t triÓn m¹nh vµ ®ång ®Òu h¬n ë c¸c vïng kinh tÕ kh¸c. Tuy nhiªn víi 2 vïng kinh tÕ lµ §ång b»ng s«ng Hång vµ §«ng Nam Bé cã rÊt nhiÒu thuËn lîi trong viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt mµ tèc ®é t¨ng b×nh qu©n chØ míi ®¹t ë con sè t­¬ng ®èi khiªm tèn 14,15% vµ 12,73%. Ngµnh CN n­íc ta cÇn cã sù chØnh ®æi hîp lý trong thêi gian s¾p tíi. Dùa vµo c¸c tiÒm n¨ng s½n cã cña ph©n vïng, c¸c ®Æc ®iÓm riªng ®Ó x¸c ®Þnh râ lÜnh vùc s¶n xuÊt CN mòi nhän cña tõng vïng lµ khai th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn (TNTN) hay CN chÕ biÕn. 2.2. Phân tích biến động cơ cấu gi¸ trị gia tăng (VA) ngành CN thời kỳ 1995-2002 2.2.1. Ph©n tÝch biÕn ®éng c¬ cÊu gi¸ trÞ gia t¨ng (VA) ngµnh CN theo khu vùc kinh tế thời kỳ 1995 - 2002 B¶ng 9 C¬ cÊu gi¸ trÞ t¨ng thªm ngµnh CN theo khu vùc KT (1995 - 20002) §¬n vÞ: % Khu vùc KT N¨m Tæng sè Trong ®ã DNNN Ngoµi Q.doanh Khu vùc cã vèn §T n­íc ngoµi 1995 100 46,974 24,231 28,795 1996 100 46,058 23,426 30,516 1997 100 44,770 22,366 32,865 1998 100 42,259 21,398 36,343 1999 100 39,909 20,962 39,129 2000 100 37,335 21,136 41,529 2001 100 36,669 22,413 40,917 2002 100 35,614 23,346 41,040 Trong 3 khu vùc trªn th× khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi t¨ng tr­ëng nhanh nhÊt chiếm tû träng ngày càng lớn trong VA toµn ngµnh CN. Tû träng cña khu vùc ngoài quốc doanh gi¶m tõ 24,231% (1995) xuèng cßn 20,962% (1999). Tuy nhiªn, nã cã xu h­íng t¨ng lªn n¨m 2000 ®¹t 21,136%, n¨m 2001 lµ 22,413% vµ n¨m 2002 lµ 23,346%. Khu vùc doanh nghiÖp nhµ n­íc, t­¬ng tù nh­ trong tr­êng hîp gi¸ trÞ s¶n xuÊt GO, tû träng ®ãng gãp cña khu vùc nµy ngµy mét gi¶m râ rÖt, ®¹t cao nhÊt vµo n¨m 1995 lµ 46,914% chiÕm gÇn mét nöa tæng giá trÞ t¨ng thªm cña tõng ngµnh. Sau ®ã gi¶m dÇn trong nh÷ng n¨m kÕ tiÕp. N¨m 1998 tû träng ®ãng gãp vµo VA ngµnh CN cña khu vùc nµy lµ 42,259%, n¨m 2000 cßn 35,614%; tôt xuèng xÊp xØ 11,36% trong vßng 8 n¨m. - Khu vùc cã vèn ®Çu t­ nước ngoµi n¨m 1995, ®ãng gãp vµo VA lµ 28,795% chØ cao h¬n khu vùc ngoµi quèc doanh mét chót (24,231%) vµ kÐm nhiÒu so víi khu vùc DNNN 46,974%, chªnh lÖch víi khu vùc DNNN lµ 18,179%. Nh­ng khu vùc nµy cã nh÷ng b­íc t¨ng ®¸ng kÓ. N¨m 1998 ®¹t 36,343% , n¨m 2000 ®¹t 41,529% vµ n¨m 2002 lµ 41,040. Tõ chç kÐm DNNN 18,179% ®Õn n¨m 2002, khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· v­ît qua DNNN 5,426%. Trong vßng 8 n¨m tû träng ®ãng gãp vµo VA ngµnh CN cña khu vùc này ®· t¨ng 12,245. 2.2.2. Ph©n tÝch biÕn ®éng cơ cÊu gi¸ trÞ gia t¨ng (VA) ngµnh CN theo ph©n vïng kinh tÕ thời kỳ 1995 - 2002 B¶ng 10: C¬ cÊu giá trÞ t¨ng thªm ngµnh CN theo ph©n vïng kinh tÕ (1995 -2002) §¬n vÞ tÝnh: % N¨m Vïng kinh tÕ 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Tæng sè 100 100 100 100 100 100 100 100 §ång b»ng s«ng Hång 16,880 17,350 16,904 17,305 17,296 17,265 17,249 18,164 §«ng B¾c vµ trung du BB 6,428 6,289 6,164 6,444 6,591 7,,424 7,,537 7,535 T©y B¾c 0,301 0,297 0,286 0,316 0,286 0,263 0,368 0,344 Khu bÕn cò 3,428 3,134 3,128 3,036 2,982 3,445 3,,507 3,646 Duyªn h¶i miÒn trung 5,052 5,094 5,121 5,035 5,006 5,118 5,200 5,416 T©y nguyªn 1,187 1,190 1,053 0,982 0,955 0,933 0,849 0,823 §«ng nam Bé 50,241 49,944 51,185 50,879 51,663 50,991 50,4899 49,513 §ång B»ng S«ng Cöu Long 10,811 10,792 10,013 9,701 9,273 8,872 9,,076 8,852 Kh«ng Ph©n vïng 5,753 5,810 6,148 6,302 5,948 5,690 5,725 5,707 Xem xÐt tû träng VA cña c¸c vïng kinh tÕ qua c¸c n¨m trong thêi kú 1995 – 2002 cho thÊy vïng §«ng Nam Bé chiÕm tû träng cao nhÊt (xấp xỉ 50%), tiếp đến là đồng bằng s«ng Hồng( từ 16% đến 18%) thấp nhất là 2 vïng kinh tÕ T©y Nguyªn vµ T©y B¾c (chiÕm kho¶ng 0,2% - 1,2%). Xu h­íng chuyÓn dÞch c¬ cÊu VA theo ph©n vïng kinh tÕ kh«ng theo mét chiÒu h­íng nhÊt ®Þnh. Mçi vïng đều cã sù t¨ng gi¶m thÊt th­êng. Những n¨m cã tû träng VA t¨ng lên cã thÓ lµ do cã một dù ¸n ®Çu t­ lín vµo vïng ®ã. Khi dù ¸n kÕt thóc l¹i lµm tû träng VA cña vïng ®ã gi¶m. §Æc biÖt ®iÒu nµy hay x¶y ra ®èi víi nh÷ng vïng kinh tÕ mµ ngµnh CN ë ®©y ch­a ph¸t triÓn. Nh÷ng vïng kinh tÕ nµy ch­a cã ®­îc c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó më réng, ph¸t triÓn ngµnh CN trªn ®Þa bµn cña m×nh.Víi nh÷ng ®iÒu kiÖn tù nhiªn ,TNTN phong phó ch­a ®­îc c¸c vïng nµy khai th¸c, tËn dông mét c¸ch triÖt ®Ó. NhiÒu vïng tuy có TNTN dåi dµo, lùc l­îng lao ®éng ®«ng ®¶o nh­ng vÉn ch­a khai thác được thế mạnh cña m×nh. Như vậy, từ những phân tích trên cho ta thấy được sự phát triển ngành CN nước ta còn nhiều bất cập, chỉ ngoài trừ vùng kinh tế Đông Nam Bộ có tỷ trọng VA cao tức là nền sản xuất tương đối ổn định, luôn giữ được vai trò tiên phong của mình, phát triển theo chiều sâu. Các khu vùc kinh tế còn lại tỷ trọng VA rất thấp, phát triển theo chiều rộng, mới coi trọng cải tiến về số lượng, chưa quan triển đến phát triển chất lượng. Hầu hết sự tăng trưởng của các vùng kinh tế trong ngành CN còn chưa thật sự ổn định và chưa tương xứng với các tiềm năng vốn có của mình. 3 Phân tích biến động chi phí trung gian (IC) ngành CN thời kỳ 1995-2002 B¶ng 11: BiÕn ®éng cña chi phÝ trung gian (IC) ngµnh CN (1995-2002) theo gi¸ cè ®Þnh 1994 §¬n vÞ: tû ®ång N¨m ChØ tiªu 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 GO 103374 117989 134420 150684 168749 198326 227381 260203 VA 37961 43263 48852 54607 60157 70866 79657 89106 IC 65413 74726 85568 96077 108592 127460 147724 171097 Trong thêi kú (1995-2002), chi phÝ trung gian kh«ng ngõng gia t¨ng qua c¸c n¨m. N¨m 1995 thÊp nhÊt 65413 (tû ®ång), n¨m 1998 đạt 96077 tû ®ång, n¨m 2000 đạt:127460 tû ®ång vµ n¨m 2002 đạt: 171097 tû ®ång. ViÖc ph¸t triÓn ngµnh CN ®ång nghÜa víi viÖc cÇn thªm rÊt nhiÒu chi phÝ cho më réng s¶n xuÊt vµ c¸c chi phÝ phô kh¸c. Vì vËy vÞªc t¨ng chi phÝ trung gian qua c¸c n¨m lµ mét lÏ tÊt yÕu. Tuy nhiªn t¨ng víi tốc độ như thế nào đặt trong mối quan hệ tương t¸c với độ tăng của GO & ®é t¨ng cña VA, mét tèc ®é t¨ng thÕ nµo lµ phï hîp, cã thÓ chÊp nhËn gióp cho ngµnh CN ph¸t triÓn theo chiÒu h­íng tèt. B¶ng 12: Tèc ®é triÓn cña chi phÝ trung gian ngµnh c«ng nghiÖp (1995-2002) N¨m ChØ tiªu 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 B×nh qu©n (1995-2002) 1.Gi¸ trÞ s¶n xuÊt GO(tû ®ång) 103374 117989 134420 150684 168749 189326 227381 260203 170140,75 - Tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn(%) 144,14 133,93 112,10 111,99 117,53 114,65 111,43 114,1 - Tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc(%) - 114,14 130,03 145,77 163,24 191,85 219,96 251,71 - 2. Gi¸ trÞ gia t¨ng VA(tû ®ång) 37961 43263 48852 54607 60157 70866 79657 89106 60558,63 - Tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn(%) - 113,97 112,92 111,78 110,16 117,80 112,41 111,86 112,96 - Tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc(%) - 113,97 128,69 143,85 158,47 186,68 209,84 234,73 - 3.Chi phÝ trung gian IC(tû ®ång) 65413 74726 85568 96077 108592 127460 147724 171097 98886,13 - Tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn(%) - 114,24 114,51 112,28 113,03 117,38 115,90 115,82 114,72 - Tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc(%) - 114,24 130,81 146,88 166,01 194,85 225,83 261,56 - Tốc độ phát triển của chi phí trung gian ngành công nghiệp (1995-2002) Tốc ®é tăng IC thêi kú 1995-2002 cña chi phÝ trung gian (IC) ngành CN theo xu h­íng t¨ng gi¶m kh¸c nhau, cao nhÊt vµo n¨m 2000 lµ 17,38%, thÊp nhÊt lµ n¨m 1998 víi 12,28%. Tèc ®é t¨ng b×nh qu©n IC ngµnh CN thêi kú nµy ®¹t 14,72% t­¬ng øng l­îng t¨ng tuyÖt ®èi b×nh quân là 98886,13 tû ®ång. Cã thÓ thÊy trong thời kỳ (1995-2002) đã cã tíi 7 n¨m (ngo¹i trõ n¨m 2000) tèc ®é t¨ng cña IC lu«n cao h¬n tèc đé t¨ng cña VA. N¨m 96/95, tèc ®é t¨ng cña VA lµ 13,97% trong khi tèc ®é t¨ng cña IC lµ 14,24%; n¨m 99/98, tèc ®é t¨ng VA lµ 10,16%, cßn tèc ®é t¨ng cña IC 13,03%. §Õn n¨m 02/01 tèc ®é t¨ng cña VA ®¹t 11,86%, tèc ®é t¨ng IC ®¹t 15,82%. B×nh qu©n c¶ thêi kú, tèc ®é t¨ng trung b×nh cña VA lµ 12,9% thÊp h¬n so víi tèc ®é t¨ng trung b×nh cña IC lµ 14,72%. Nh­ vËy, qua c¸c sè liÖu nµy cho thÊy trong khi ngµnh CN lu«n ph¸t triÓn qua tõng n¨m, biÓu hiÖn ë tèc ®é t¨ng cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt (GO); gi¸ trÞ gia t¨ng (VA); chi phÝ trung gian (IC). Nh­ng trong tèc ®é t¨ng cña GO th× ®ãng gãp cña VA lu«n thÊp h¬n cña IC. §iÒu nµy cµng kh¼ng ®Þnh t¨ng tr­ëng ngµnh CN nh÷ng n¨m qua chñ yÕu dùa vµo nh÷ng nh©n tè t¨ng tr­ëng theo chiÒu réng. C¸c s¶n phÈm t¹o ra hao phÝ vËt t­ cao, ch­a ®i s©u vµo chÊt l­îng s¶n phÈm víi ph¸t triÓn khu vùc c«ng nghÖ cao. Mét nền kinh tÕ muèn ph¸t triÓn theo chiÒu s©u th× phÇn ®ãng gãp cña vèn vµ lao ®éng ph¶i thÊp, vµ phÇn ®ãng gãp cña tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ ph¶i cao. §iÒu nµy ®ång nghÜa víi viÖc sù t¨ng tr­ëng trong ngµnh CN ë n­íc ta cßn ph¶i phô thuéc rÊt lín vµo TNTN, ch­a ®i s©u vµo ph¸t triÓn CN chế biến. Bªn c¹nh ®ã viÖc sö dông l·ng phÝ nguån lùc còng lµ mét nguyªn nh©n lµm cho hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña ngµnh CN ®¹t ®­îc kh«ng cao. Gi¸ trÞ gia t¨ng cña ngµnh CN thÊp, tû lÖ chi phÝ trung gian trong gi¸ trÞ s¶n xuÊt l¹i cao, n¨ng xuÊt lao ®éng thÊp lµm cho rÊt nhiÒu s¶n phÈm cña ngµnh CN t¹o ra kh«ng cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh so víi mÆt hµng cïng lo¹i cña c¸c n­íc kh¸c.V× vËy tiªu thô gặp nhiều khó khăn dÉn ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kh«ng cao. §iÒu nµy cho thÊy, khi ®¸nh gi¸ vÒ sù t¨ng tr­ëng cña mét ngµnh kinh tÕ nãi chung, ë ®©y lµ ngµnh CN cã thÓ thÊy r»ng kh«ng chØ ®¸nh gi¸ qua tèc ®é t¨ng cña gi¸ s¶n xuÊt bëi nã chØ míi thÓ hiÖn mét phÇn cña sù t¨ng tr­ëng th«ng qua yÕu tè sè l­îng tøc lµ mÆt l­îng ®¬n thuÇn. Mµ t¸c ®éng chÝnh cã ¶nh h­ëng lín ®Õn sù t¨ng tr­ëng cña mét ngµnh kinh tÕ l¹i n»m chñ yÕu ë yÕu tè chÊt l­îng - ph¸t triÓn chiÒu s©u. Bëi chØ cã ph¸t triÓn theo chiÒu s©u míi t¹o mét b­íc ngoÆt lín cho sù ph¸t triÓn chung cña mét ngµnh còng nh­ c¶ nÒn kinh tÕ quèc d©n. §èi víi ngµnh CN cña ViÖt nam nãi riªng, chØ khi nµo trong tèc ®é t¨ng cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt, tốc độ t¨ng cña gi¸ trÞ t¨ng thªm cao h¬n cña chi phÝ trung gian th× lóc ®ã ViÖt nam míi ®¹t ®­îc mét nÒn kinh tÕ cã ngµnh CN cao, thùc sù ph¸t triÓn ®¹t ®­îc môc tiªu "C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸". Để có thể làm rõ hơn bản chất của sự tăng trưởng trong ngành CN ở Việt Nam ta có thể xem xét sự biến động VA theo các ngành kinh tế cấp 1. B¶ng 13. Tèc ®é t¨ng VA ngµnh CN theo c¸c ngành kinh tÕ cấp 1 thời kỳ 1995-1999(theo gi¸ 1994) Năm chØ tiªu 1995 1996 1997 1998 1999 B×nh qu©n (95-99) 1. VA ngµnh c«ng nghiÖp (tû ®ång). 43960 50138 56619 63003 68586 56461,2 Tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn (%) - 114,05 112,93 111,28 108,86 111,36 Tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc(%) - 114,05 128,80 143,32 156,02 - 2. VA c«ng nghiÖp khai th¸c má (tû ®ång) 10345 11753 13304 15173 17200 13555,0 Tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn(%) - 113,61 113,20 114,05 113,36 113,55 Tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc (%) - 113,61 128,60 146,67 166,26 - 3. VA c«ng nghiÖp chÕ biÕn (tû ®ång) 30231 34399 38743 42694 45888 38391,0 Tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn(%) - 113,79 112,63 110,20 107,48 110,99 Tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc (%) - 113,79 128,16 141,23 151,79 - 4. VA s¶n xuÊt vµ ph©n phèi ®iÖn, khÝ ®èt vµ n­íc( tû ®ång). 3384 3986 4572 5136 5498 4515,2 Tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn(%) - 117,79 114,7 112,34 107,05 112,9 Tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc (%) - 117,79 135,11 151,77 162,47 - Qua sè liÖu trªn cho thÊy trong VA cña ngµnh CN nãi chung th× VA cña CN chÕ biÕn chiếm phÇn lín. §©y lµ tÝn hiÖu ®¸ng mõng bëi nã ®ång nghÜa víi viÖc kinh tÕ ph¸t triÓn ë tÇm cao h¬n. §Êt n­íc ta nguån TNTN v« cïng phong phó v× vËy cÇn ®­îc ®­a vµo khai th¸c vµ sö dông. Tuy nhiªn nÕu chóng ta chØ dõng l¹i ë viÖc khai th¸c, s¶n phÈm ®­îc b¸n ra ë d¹ng th«, ch­a qua kh©u tinh chÕ th× gi¸ thµnh s¶n phÈm sÏ thÊp - kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. §iÒu nµy ®­îc minh chøng rÊt râ trong ngµnh CN khai th¸c dÇu má. Do kinh phÝ h¹n hÑp, vèn ®Çu t­ thÊp v× vËy dÇu má chóng ta khai th¸c ®­îc chØ xuÊt khÈu d­íi d¹ng dÇu th« ,gi¸ rÊt thÊp so víi dÇu ®­îc qua chÕ biÕn. §· vËy chóng ta cßn ph¶i nhËp khÈu trë l¹i nh÷ng s¶n phÈm ®­îc tinh chÕ tõ dÇu th« nh­ x¨ng, dầu... víi gi¸ rÊt cao ®Ó ®­a vµo sö dông trong s¶n xuÊt còng nh­ tiªu dïng. Mét ngµnh kinh tÕ nãi chung vµ ®Æc biÖt lµ ngµnh CN nãi riªng, ®Ó ph¸t triÓn m¹nh mÏ thùc sù cÇn ph¶i cã mét ngµnh chÕ biÕn ph¸t triÓn. Lúc đó míi cã thÓ coi lµ ®¹t ®­îc t¨ng tr­ëng theo yÕu tè chiÒu s©u. Mét khi ngµnh CN ®ã phô thuéc t­¬ng ®èi lín vµo khai th¸c th× míi ph¸t triÓn theo chiÒu réng. Thực tÕ trên ®Ò ra lµ cÇn ph¶i ®Èy m¹nh h¬n n÷a ngµnh CN chÕ biÕn. Tuy nhiªn, theo sè liÖu thu ®­îc th× trong thêi kú 1995-1999, tèc ®é t¨ng VA ngành CN chÕ biÕn l¹i cã xu h­íng gi¶m dÇn qua c¸c n¨m. §¹t cao nhÊt vµo n¨m 1996, khi tèc ®é t¨ng lµ 13,79% n¨m 1997 lµ 12,63%; n¨m 1998 lµ 10,2% vµ n¨m 1999 chØ cßn ®¹t 7,48% .Nh­ vËy, b×nh qu©n c¶ kú, tèc ®é t¨ng VA ngành CN chÕ biÕn ®¹t 10,99%. Trong khi ®ã tèc ®é t¨ng VA ngành CN khai th¸c má t¨ng gi¶m kh«ng ®Òu trong c¸c n¨m, ®¹t cao nhÊt vµo n¨m 1998 lµ 14,05%, n¨m 2000 gi¶m xuèng cßn 13,36%. B×nh qu©n cả kỳ đạt tốc độ tăng 13,55% ,cao hơn tốc độ tăng bình quân cña CN chÕ biÕn. HÇu hÕt trong c¸c n¨m tèc ®é t¨ng cña CN khai th¸c má ®Òu cao h¬n tèc ®é t¨ng cña CN chÕ biÕn. Cã nghÜa lµ, cµng ngµy chóng ta cµng ®ang ®Èy m¹nh khai th¸c tèi ®a mäi nguån TNTN nhưng không đưa hết được những sản phẩm này qua chế biến để đạt được sản phẩm có giá trị cao hơn. Mọi nguồn TNTN kh«ng bao giê lµ v« tËn, v× vËy kh«ng thÓ trong mong vµo mét nÒn CN ph¸t triÓn chØ dùa vµo CN khai th¸c. Nh­ vËy trong thêi gian tíi, ngµnh CN cÇn ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p hîp lý nh»m ®Èy m¹nh sù ph¸t triÓn cña CN chÕ biÕn. Trong VA ngµnh CN cßn cã sù ®ãng gãp cña VA s¶n xuÊt vµ ph©n phèi ®iÖn, n­íc vµ khÝ ®èt. LÜnh vùc nµy chØ ®ãng gãp mét phÇn nhá vµo l­îng t¨ng tuyÖt ®èi cña VA ngành CN nãi chung. Nh­ng qua c¸c n¨m (1995-1999), hÇu hÕt tèc ®é t¨ng VA cña ngµnh nµy ®Òu t¨ng. §ã lµ mét ®iÒu kh¶ quan. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ, do kü thuËt s¶n xuÊt vµ ph©n phèi cña ta ch­a cao, n¨ng suÊt cßn thÊp v× vËy gi¸ c¶ cña c¸c s¶n phÈm thuéc lÜnh vùc nµy cña n­íc ta t­¬ng ®èi cao cao h¬n h¼n c¸c s¶n phÈm cïng lo¹i so víi c¸c n­íc xung quanh khu vùc. Tãm l¹i, trong 11,76% tèc ®é t¨ng b×nh qu©n (1995-1999) cña VA ngµnh CN th× tèc ®é t¨ng b×nh qu©n VA ngành CN khai th¸c má ®¹t tíi 13,55%, CN chÕ biÕn lµ 10,99% vµ s¶n xuÊt, ph©n phèi ®iÖn, n­íc, khÝ ®èt ®¹t 12,9%. Nh×n chung tèc ®é t¨ng cña VA ngành CN cã xu h­íng gi¶m dÇn. Trong nh÷ng n¨m tiÕp theo, ®Ó ngµnh CN ph¸t triÓn lín m¹nh, cÇn ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch, ®iÒu lÖ hiÖu qu¶ nh»m thóc ®Èy toµn bé ngµnh CN. II. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến biến động GO trong ngành CN (1995-2002). 1. Phân tích biến động GO trong ngành CN (1995-2002) do tác động của 3 nhân tố: Năng suất lao động sống cá biệt , kết cấu lao động và tổng số lao động: + Tæng sè lao ®éng: åT + N¨ng suÊt lao ®éng sèng cá biêt: W = GO T + KÕt cÊu lao ®éng dt M« h×nh: IGo = Iw . Id . Iåt W1 . åT1 W1 . åT1 W01 . åT1 W0 . åT1 Ipq = = x x W0 . åT0 W01 . åT1 W0 . åT1 W0 . åT0 Trong ®ã: W1 . åT1 = GO1 GO1 kú nghiªn cøu W0 . åT0 = GO0 GO0 kú gèc W1, W0: N¨ng xuÊt lao ®éng sống cá biệt kú nghiªn cøu, kú gèc åT1, åT0: Sè l­îng lao ®éng kú nghiªn cøu, kú gèc å GO1 å GO0 W1 = ; W0 = åT1 åT0 åW0 .T1 W01= å T1 - C¸c l­îng t¨ng gi¶m tuyÖt ®èi: DGO = DGO (åT) + DGO (W) + Dd W1.åT1 - W0. åT0 = (åT1 - åT0) W0 + (W1 - W01). åT1 + (W01 - W0). åT1 Trong thêi kú 1995-2002 cã rÊt nhiÒu biÕn ®éng trong gi¸ trÞ s¶n xuÊt GO, tuy nhiªn ®Ò tµi nµy kh«ng ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña GO qua c¸c n¨m mµ chØ lùa chän mét sè n¨m tiªu biÓu: 1995, 1998, 2000 vµ n¨m 2002. 1.1 Phân tích biến động GO trong ngành CN (1995-2002) do tác động của 3 nhân tố Tổng số lao động, Năng suất lao động bình quân và Kết cấu lao động theo khu vực kinh tế B¶ng 14: Gi¸ trÞ s¶n xuÊt, n¨ng suÊt lao ®éng, sè l­îng lao ®éng c¸c khu vùc n¨m 1995,1998, 2000, 2002 ngµnh CN (gi¸1994) Khu vùc kinh tÕ N¨m 1995 Năm 1998 N¨m2000 Năm 2002 GO (tû ®) T (ng­êi) W (tû ®/ng) GO (tû ®) T (ng­êi) W (tû ®/ng) GO (tû ®) T (ng­êi) W (tû ®/ng) GO (tû ®) T (ng­êi) W (tû ®/ng) Khu vùc KTÕ trong n­íc 77441 2528486 0,030624 102736 2488377 0,041286 127041 2943508 0,043160 16827 3534472 0,047616 Khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi 25933 104715 0,247653 47948 2537712 0,188986 71285 363859 0,195914 91906 595682 0,154287 Toµn ngµnh CN 103374 2633201 0,039258 150684 2742089 0,054952 198326 3307367 0,059965 260203 4130154 0,063001 1.1.1. N¨m 1998 so víi n¨m 1995 KÕt qu¶ tÝnh to¸n m« h×nh: 150684 150684 139044,06 107648,93 = X X 103374 139044,06 107648,93 103374 1,4577 = 1,0857 . 1,2916 . 1,0414 BiÕn ®éng t­¬ng ®èi: DIGO = 1,4577 – 1 = 0,4577 hay 45,77% DIGO(w) = 1,0837 – 1 = 0,0837 hay 8,37% DIGO(d) = 1,2916 – 1 = 0,2916 hay 29,16% DIGO(St) = 1,0414 – 1 = 0,0414 hay 4,14% BiÕn ®éng tuyÖt ®èi: DGO = 150684 – 103374 = 47310 tû ®ång DIGO(w) = 150684 - 139044,06 = 11639,94 tû ®ång DIGO(d) = 139044,06 – 107648,93 = 31395,13 tû ®ång DIGO(St) = 107648 – 103374 = 4274 tû ®ång à NhËn xÐt: Gi¸ trÞ s¶n xuÊt ngµnh CN theo khu vùc kinh tÕ cña n¨m 1998 so víi n¨m 1995 t¨ng 45,77% tøc lµ t¨ng thªm 47310 tû ®ång lµ do ¶nh h­ëng cña 3 nh©n tè: Do NSL§ cña c¸c khu vùc kinh tÕ t¨ng 8,37% lµm cho GO t¨ng thªm 11639,94 tû ®ång Do l­îng lao ®éng cña c¸c khu vùc kinh tÕ t¨ng 4,14% lµm cho GO t¨ng thªm 4274,0 tû ®ång Do kÕt cÊu lao ®éng t¨ng 29,16 % lµm cho GO t¨ng thªm 31395,13 tû ®ång 1.1.2. N¨m 2000 so víi n¨m 1998 KÕt qu¶ tÝnh to¸n theo m« h×nh: 198326 198326 190289,93 181746,43 = X X 150684 190289,93 181746,43 150684 1,3162 = 1,0422 . 1,0470 . 1,2061 BiÕn ®éng t­¬ng ®èi: DIGO = 1,3162 – 1 = 0,3162 hay 31,62% DIGO(w) = 1,0422 – 1 = 0,0422 hay 4,22% DIGO(d) = 1,0470 – 1 = 0,0470 hay 4,70% DIGO(ST) = 1,2061 – 1 = 0,2061 hay 20,61% BiÕn ®éng tuyÖt ®èi: DGO = 198326 – 150684 = 47642 tû ®ồng DIGO(w) = 198326 – 190289,93 = 8036,07 tû ®ồng DIGO(d) = 181746,43 – 150684 = 31062,43 tû ®ồng DIGO(St) = 190289,93 – 181746,43 = 8543,5 tû ®ồng DIGO = DIGO (w) + DGO(ST) + DGO(d) 47642 tû ® = 8036,07 tû ® +31062,43 tû ® + 7543,5 tỷ đ àNhËn xÐt: Gi¸ trÞ s¶n xuÊt ngµnh CN theo khu vùc kinh tÕ n¨m 2000 so víi n¨m 1998 t¨ng 31,62% tøc lµ t¨ng thªm 47642 tû ®ång lµ do t¸c ®éng cña ba nh©n tè: Do n¨ng suÊt lao ®éng c¸c khu vùc CN t¨ng 4,22% lµm cho GO t¨ng thªm 8036,07 tû ®ồng Do l­îng lao ®éng theo c¸c khu vùc CN t¨ng 20,61% lµm cho GO t¨ng 31062,43 tû ®ồng Do kÕt cÊu lao ®éng t¨ng 4,7% lµm cho GO t¨ng 8543,5 tû ®ång. 1.1.3. N¨m 2002 so víi n¨m 2000 KÕt qu¶ tÝnh to¸n theo m« h×nh: 260203 260203 269250,25 247664,68 = X X 198326 269250,25 247664,68 198326 1,3119 = 0,9664 x 1,0872 x 1,2488 BiÕn ®éng t­¬ng ®èi: DIGO = 1,3119 – 1 = 0,3119 hay 31,19% DIGO(w) = 0,9664- 1 = - 0,0336 hay -3,36% DIGO(d) = 1,0872 – 1 = 0,0872 hay 8,72% DIGO(St) = 1,2488 – 1 = 0,2488 hay 24,88% BiÕn ®éng tuyÖt ®èi: DGO = 260203 – 198326 = 61877 tû ®ồng DIGO(w) = 260203 – 269250,25 = -9047,25 tû ®ồng DIGO(d) = 269250,25 – 247664,68 = 21585,57 tû ®ồng DIGO(St) = 247664,68 – 198326 = 19338,68 tû ®ồng DIGO = DIGO (w) + DGO(ST) + DGO(d) 61877tû ® = -9047,25 tû ® + 21585,57 tû ® + 49338,68 tû ® àNhËn xÐt: Gi¸ trÞ s¶n xuÊt ngµnh CN theo khu vùc kinh tÕ n¨m 2002 so víi n¨m 2000 t¨ng 31,19% tøc lµ t¨ng thªm 61877 tû ®ồng do t¸c ®éng cña ba nh©n tè. Do n¨ng suÊt lao ®éng theo khu vùc kinh tÕ gi¶m 3,36% lµm cho GO cña ngµnh CN theo vïng kinh tÕ năm 2002 so víi n¨m 2000 gi¶m 9047,25 tû ®ồng. Do sè l­îng lao ®éng theo khu vùc kinh tÕ t¨ng 24,88% lµm cho GO cña ngµnh CN theo vïng kinh tÕ n¨m 2002 so víi n¨m 2000 t¨ng 49338,68 tû ®ång. Do kÕt cÊu lao ®éng t¨ng 8,72% lµm cho GO t¨ng thªm 21585,57 tû ®ång. 1.2. Phân tích biến động GO trong ngành CN (1995-2002) do tác động của 3 nhân tố Tổng số lao động, Năng suất lao động bình quân và Kết cấu lao động theo phân vùng kinh tế B¶ng 15: Gi¸ trÞ s¶n xuÊt, sè l­îng LĐ, NSL§ ngµnh CN n¨m 1995,1998, 2000, 2002 N¨m Khu vùc kinh tÕ N¨m 1995 N¨m 1998 Năm 2000 Năm 2002 GO (tû ®) T (ng­êi) W (tû ®/ng) GO (tû ®ång) T (ng­êi) W (tû ®/ng) GO (tû ®) T (ng­êi) W (tû ®/ng) GO (tû ®) T (ng­êi) W (tû ®/ng) 1. §ång B»ng s«ng hång 17457 838899 0,202809 26369 792080 0,033291 31588 912984 0,038542 55654 1195123 0,0466560 2. §«ng B¾c vµ trung du BB 7149 289977 0,024654 10569 266487 0,039660 15831 287147 0,055132 14327 332107 0,043140 3. T©y B¾c 320 20019 0,015985 494 28472 0,021046 541 26172 0,020671 625 32317 0,019340 4. Khu Bốn Cò 3662 255571 0,014329 4794 246750 0,019429 1158 166216 0,026888 9914 316773 0,031297 5. Duyªn h¶i MiÒn Trung 5478 177824 0,030806 8091 210804 0,038382 10834 248414 0,043613 13562 297910 0,045524 6. T©y Nguyªn 1180 49187 0,023990 1535 52421 0,029282 1916 72455 0,026444 2218 79825 0,027786 7. §«ng Nam Bé 50846 604926 0,084053 75050 746934 0,100477 98514 1052799 0,093573 126768 1364489 0,092905 8. §ång B»ng s«ng cöu long 11958 330452 0,036187 15508 355850 0,043580 18480 853151 0,021661 24180 449785 0,053759 9. Kh«ng ph©n vïng 5324 66346 0,080246 874 47291 0,174959 9864 56029 0,176052 12964 61825 0,029689 10. Toµn ngµnh CN 103374 2633201 0,039258 150684 2742089 0,054952 198326 3307367 0,059965 260203 4130154 0,063001 1.2.1. N¨m 1998 so víi n¨m 1995 KÕt qu¶ tÝnh to¸n theo m« h×nh: 150684 150684 258327,51 107648,93 = X X 103374 258327,51 258327,51 258327,51 1,4577 = 0,5833 X 2,3997 X 1,0414 BiÕn ®éng t­¬ng ®èi DIGO = 1,4577 - 1 = 0,4577 hay 45,77% DIGO(w) = 0,5833 - 1 = -0,4167 hay -41,67% DIGO(d) = 2,3997 - 1 = 1,3997 hay 139,97% DIGO(ST) = 1,0414 - 1 = 0,0414 hay 4,14% BiÕn ®éng tuyÖt ®èi DGO = 150684 - 103374 = 47310 tû ®ồng DGO(w) = 150684 - 258327,51 = -107643,51 tû ®ồng DGO(d) = 258327,51 - 107648,63 = 150678,88 tû ®ồng DGO (ST) = 107648,63 - 103374 = 4274,63 tû ®ồng SGO = SGO (w) + SGO (d) + SGO (ST) 47310 tû ® = -107643,51 tû ® + 150678,88 tû ® + 4274,63 tû ® à NhËn xÐt Gi¸ trÞ s¶n xuÊt ngành CN theo vùng kinh tÕ n¨m 1998 so víi n¨m 1995 t¨ng 45,77% tøc lµ t¨ng thªm 47310 tû ®ång lµ do t¸c ®éng cña 3 nh©n tè: Do n¨ng suÊt lao ®éng c¸c vùng kinh tế giảm 41,67% lµm cho GO giảm đi 107643,57 Tû ®ång Do kÕt cÊu lao ®éng t¨ng 139,97% lµm cho GO t¨ng 150678,88 tû ®ång Do số lượng lao động tăng 4,14% làm cho GO tăng 4274,63 tỷ đồng. 1.2.2. N¨m 2000 so víi n¨m 1998: KÕt qu¶ tÝnh theo m« h×nh: 198326 198326 211926,96 181746,43 = x x 150684 211926,96 181746,43 150684 1,3162 = 0,9358 x 1,1661 x 1,2061 BiÕn ®éng t­¬ng ®èi: DIGO = 1,3162 – 1 = 0,3162 hay 31,62 % DIGO(w) = 0,9358 – 1 = - 0,0642 hay - 6,42 % DIGO(d) = 1,1661 – 1 = 0,1661 hay 16,61% DIGO(åT) = 1,2061 – 1 = 0,2061 hay 20,61% BiÕn ®éng tuyÖt ®èi: DGO = 198326 – 150684 = 47642 tû ®ång DGO(w) = 198326 – 211926,96 = - 13600,96 tû ®ång DGO(d) = 211926,96 – 181746,73 = 30180,23 tû ®ång DGO(åT) = 181746,73 – 150684 = 31062,73 tû ®ång DGO = DGO(w) + DGO(d) + DGO(åT) 47642 tû đ = - 13600,96 tû ® + 30180,23 tû ® + 31062,73 tû ® ->NhËn xÐt: GO cña ngµnh CN n¨m 2000 so víi n¨m 1998 t¨ng 47642 tû ®ång lµ do t¸c ®éng cña 3 nh©n tè: Do NSL§ cña c¸c vïng kinh tÕ gi¶m 6,42% lµm cho GO gi¶m ®i 13600,96 tû ®ång. Do kết cấu lao động tăng 16,61% làm cho GO tăng thêm 31080,23 tỷ đồng. Do số lượng lao động tăng 20,61% làm cho GO tăng thêm 31062,73 tỷ đồng. 1.2.3. Năm 2002 so với năm 2000 260203 260203 236967,749 247664,68 = x x 198326 236967,749 247664,68 198326 1,3119 = 1,0981 x 0,9568 x 1,2488 BiÕn ®éng t­¬ng ®èi DIGO = 1,3119 - 1 = 0,3119 hay 31,19% DIGO(w) = 1,0981 - 1 = 0,0981 hay 9,81% DIGO(d) = 0,9568 - 1 = -0,0432 hay - 4,32% DIGO(ST) = 1,2488 - 1 = 0,2488 hay 24,88% BiÕn ®éng tuyÖt ®èi DGO = 260203 - 198326 = 61877 tû ®ång DGO (w) = 260203 - 236967,749 = 23235,251 tû ®ång DGO(d) = 236967,749 - 247664,68 = -10696,931 tû ®ång DGO(ST) = 247664,68 - 198326 = 49338,68 tû ®ång DGO = DGO(w) + DGO(d) + DGO(ST) 61877 tû ® = 23235,25 tû đ + (-10696,931)tû đ + 49338,68 tû đ àNhËn xÐt: GO cña ngµnh CN n¨m 2002 so víi n¨m 2000 t¨ng 31,19% tøc lµ t¨ng 61877 tû ®ồng lµ do t¸c ®éng cña 3 nh©n tè: Do b¶n th©n NSL§ theo c¸c ph©n vïng kinh tÕ t¨ng 9,81% lµm cho GO t¨ng thªm 23235,251 tû ®ång Do kÕt cÊu lao ®éng gi¶m 4,32% lµm GO gi¶m 10696,931 tû ®ång Do sè l­îng lao ®éng t¨ng 24,88% lµm cho GO t¨ng thªm 49338,68 tû ®ång. àKết luận: Xem xÐt biÕn ®éng cña GO qua c¸c giai ®o¹n (1995 - 2002) t¸c ®éng bëi 3 nh©n tè: + N¨ng suÊt lao ®éng +Tæng sè lao ®éng + KÕt cÊu lao ®éng Nh×n chung sù t¨ng tr­ëng cña GO míi chØ theo chiÒu réng bëi phÇn lín sù t¨ng tr­ëng nµy chñ yÕu dùa vµo sù gia t¨ng ®ã l­îng lao ®éng còng thay ®æi trong kÕt cÊu lao ®éng. Sù ph¸t triÓn GO nµy chñ yÕu phô thuéc vµo c¸c nh©n tè chiÒu réng. Sù ph¸t triÓn cña n¨ng suÊt lao ®éng hÇu nh­ lµ kh«ng cã; cã nh÷ng thêi kú, NSL§ cßn bÞ gi¶m ®i. Mét ngµnh kinh tÕ muèn ph¸t triÓn m¹nh ph¶i dùa vµo sù ®ãng gãp cña c¸c nh©n tè chiÒu s©u. §iÒu nµy còng kh¼ng ®Þnh l¹i mét lÇn n÷a, sù ph¸t triÓn ngµnh CN cña ViÖt Nam cßn mang yÕu tè ph¸t triÓn vÒ sè l­îng, ch­a ®i s©u vµo chÊt l­îng. 2. Phân tích biến động GO ngành CN (1995-2002) do tác động của ba nhân tố Hiệu suất sử dụng vốn cố định, Mức trang thiết bị-vốn sản xuất cho lao động và Tổng số lao động + HiÖu suÊt sö dông vèn cè ®Þnh: H + Møc trang bÞ víi s¶n xuÊt cho lao ®éng: TR + Tæng sè lao ®éng: ST M« h×nh H1TR1ST1 H1TR1ST1 H0TR1ST1 H0TR0ST1 Ipq = = x x H0TR0ST0 H0TR1ST1 H0TR0ST1 H0TR0ST Trong ®ã: H1.TR1.ST1 = GO1 (GO1: GO kú nghiªn cøu) H0. TRo.ST0 = GO0 (GO0: GO kú gèc) S GO1 S GO0 H1 = ; H0 = V V V V TR1 = ; TR0 = ST1 ST0 B¶ng 16. HiÖu suÊt sö dông vèn, møc trang bÞ vèn s¶n xuÊt b×nh qu©n, tæng sè lao ®éng ngµnh CN (1995 - 2002) ChØ tiªu N¨m GO (tû ®) H (Tû®/tû®) TR(Tû®/ng) ST (người) 1995 103374 0,811636 0,048369 2633201 1998 150684 0,594122 0,092493 2742089 2000 198326 0,547299 0,109565 3307367 2002 260203 0,520779 0,120974 4130154 2.1. Năm 1998 so vơi năm 1995 150684 150684 205850,4 107648,99 = x x 103374 205850,4 107648,99 103374 1,4577 = 0,7320 x 1,9122 x 1,0414 BiÕn ®éng t­¬ng ®èi: DIGO = 1,4577 - 1 = 0,4577 hay 45,77% DIGO(H) = 0,7320 - 1 = -0,260 hay - 26,8% DIGO(TR) = 1,9122 - 1 = 0,9122 hay 91,22% DIGO(ST) = 1,0414 - 1 = 0,0416 hay 4,16% BiÕn ®éng tuyÖt ®èi: DIGO = 150684 – 103374 = 47310 tû ®ång DIGO(H) = 150684 - 205840,4 = - 55166,4 tû ®ång DIGO (TR) = 205850,4 - 107648,99 = 91,22% tû ®ång DIGO (ST) = 107648,99 - 103374 = 106615,25 tû ®ång DGO = DGO(H) + DGO(TR) + DGO(ST) 47310 tû đ = -55166,4 tû đ + 98201,41 tû đ + 1066615,25 tû đ àNhËn xÐt GO n¨m 1998 so víi n¨m 1995 cña ngµnh CN t¨ng 45,77% tøc lµ t¨ng thªm 47310 tû ®ång lµ do t¸c ®éng cña 3 nh©n tè: Do hiÖu suÊt sö dông vèn gi¶m 26,8% lµm cho GO gi¶m 55166,4 tû ®ång. Do sè l­îng lao ®éng t¨ng 4,16% lµm cho GO t¨ng thªm 106615,25 tû ®ång. Do mức trang thiết bị vốn sản xuất bình quân một lao động tăng 91,22% làm cho GO tăng 98201 tỷ đồng. 2.2. Năm 2000 so với năm 1998 198326 198326 215292,98 181746,85 = x x 150684 215292,98 181746,85 150684 1,3162 = 0,9212 x 1,1846 x 1,2061 BiÕn ®éng t­¬ng ®èi: DIGO = 1,3162 - 1 = 0,3162 hay 31,62% DIGO(H) = 0,9212 -1 = - 0,0788 hay - 7,88% DIGO(TR) = 1,1864 - 1 = 0,1864 hay 18,46% DIGO(åT) = 1,2061 - 1 = 0,2061 hay 20,61% BiÕn ®éng tuyÖt ®èi: DGO = 198326 - 150684 = 47642 tû ®ång DGO(H) = 198326 - 215292,98 = - 16966,98 tû ®ång DGO(TR) = 215292,98 - 181746,85 = 33546,13 tû ®ång DGO(åT) = 181746,85 - 150684 = 31062,85 tû ®ång DGO = DGO(H) + DGO(TR) + DGO(åT) 47642 tû đ = - 16966,98tû đ + 33546,13tû đ + 31062,85tû đ àNhËn xÐt: GO cña ngµnh CN n¨m 2000 so víi n¨m 1998 t¨ng 31,62% tøc lµ t¨ng thªm 47642 tû ®ång lµ do t¸c ®éng cña 3 nh©n tè: Do hiÖu suÊt sö dông vèn gi¶m 7,88% lµm cho GO gi¶m ®i 16966,98 tû ®ång Do møc trang thiÕt bÞ vèn s¶n xuÊt b×nh qu©n 1 lao ®éng t¨ng 18,46% lµm cho GO t¨ng thªm 33546,13 tû ®ång Do sè l­îng lao ®éng t¨ng 20,61% lµm cho GO t¨ng 31062,85 tû ®ång. 2.3. Năm 2002 so với năm 2000 260203 260203 273453,16 247663,92 = x x 198326 273453,16 247663,92 198326 1,3119 = 0,9515 x 1,1041 x 1,2488 BiÕn ®éng t­¬ng ®èi: DIGO = 1,3119 – 1 = 0,3119 hay 31,19% DIGO(H) = 0,9515 - 1 = - 0,0485 hay - 4,85% DIGO(TR) = 1,1041 - 1 = 0,1041 hay 10,41% DIGO(CåT) = 1,2488 - 1 = 0,2488 hay 24,88% BiÕn ®éng tuyÖt ®èi: DGO = 260203 - 198326 = 61877 tû ®ång DGO(H) = 260203 - 273453,16 = - 13250,16 tû ®ång DGO(TR) = 273453,16 - 247663,92 = 25789,24 tû ®ång DGO(åT) = 247663,92 - 198326 = 49337,92 tû ®ång DGO = DGO(H) + DGO(TR) + DGO(åT) 61877 tû đ = - 13250,16 tûđ + 25789,24 tûđ + 49337,92 tûđ NhËn xÐt GO ngµnh CN n¨m 2002 so víi n¨m 2000 t¨mg 31,19% tøc lµ t¨ng 61877 tû ®ång lµ do t¸c ®éng cña 3 nh©n tè: Do hiÖu suÊt sö dông vèn gi¶m 4,85% lµm cho GO gi¶m ®i 13250,16 tû đồng Do møc trang thiÕt bÞ vèn s¶n xuÊt b×nh qu©n mét lao ®éng t¨ng 10,41% lµm cho GO t¨ng 25789,24 tû ®ång. Do sè l­îng lao ®éng t¨ng 24,88% lµm cho GO t¨ng thªm 49337,92 tû ®ång. Kết luận Sù ph¸t triÓn cña GO ngành CN trong thêi kú 1995-2002 lµ do ¶nh h­ëng chñ yÕu t¸c ®éng cña 2 nh©n tè møc trang bÞ vèn s¶n xuÊt b×nh qu©n mét lao ®éng vµ tæng sè lao ®éng, cßn nh©n tè hiÖu suÊt sö dông vèn hÇu nh­ ®Òu gi¶m. §iÒu nµy còng cã nghÜa, ph¸t triÓn cña GO do c¸c nh©n tè chiÒu réng ®em l¹i à phï hîp víi ph©n tÝch khi sö dông m« h×nh trªn. III. Phân tích biến động VA ngành CN (1995-2002) do ảnh hưởng của các nhân tố - Tæng sè lao ®éng ST - N¨ng xuÊt lao ®éng b×nh qu©n - KÕt cÊu lao ®éng d HÖ thèng chØ sè: IVA = IW . Id . IST W1. ST1 W1. ST1 W01. ST1 W0. ST1 = x x W0. ST0 W01. ST1 W0. ST1 W0. ST0 Trong ®ã: W1. ST1 = VA1 VA1: Kú nghiªn cøu W0. ST0 = VA0 VA0: Kú gèc W0, W1: N¨ng xuÊt lao ®éng b×nh qu©n kú gèc, kú nghiªn cøu. W01 N¨ng xuÊt lao ®éng b×nh qu©n kú gèc tÝnh theo kÕt cÊu lao ®éng kú nghiªn cøu. T1, To Sè l­îng lao ®éng ë c¸c kú nghiªn cøu, kú gèc. VA1 VA0 SW0. T1 W1= ; W0= ; W01 = ST1 ST0 ST1 BiÕn ®éng tuyÖt ®èi: DVA = D(W) + D(d) + D(ST) (VA1 - VA0) = ( W1 - W01). ST1 + ( W01 - W0).ST0 + W0.(ST1- ST0) 1. Phân tích biến động VA ngành CN (1995 - 2002) theo khu vùc kinh tế do tác động của 3 nhân tố NSLĐ, Số lượng LĐ và Kết cấu lao động Bảng 17. NSLĐ, Số lượng LĐ vµ kÕt cÊu lao ®éng của ngµnh CN (1995 - 2002) theo khu vùc kinh tÕ Khu vùc Kinh tÕ Năm 1995 Năm 1998 Năm 2000 Năm 2002 VA (tû ®) T (ng­êi) W (tû®/ng) VA (tû ®) T (ng­êi) W (tû®/ng) VA (tû ®) T (ng­êi) W (tû®/ng) VA (tû ®) T (ng­êi) W (tû®/ng) Khu vùc Kinh tÕ trong nước 27030 2528486 0,010690 34761 2488377 0,013970 41436 2943508 0,014077 52537 353442 0,014864 Khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi 10931 104715 0,104388 19846 253712 0,078223 29430 363859 0,080883 36569 565682 0,061391 Toµn ngµnh CN 37961 2633201 0,014416 54607 2742089 0,019915 70866 3307367 0,021427 81906 4130154 0,021515 1.1. N¨m 1998 so víi n¨m 1995: 54607 54607 92615,19 39529,96 = x x 37691 92615,19 39529,96 37691 1,4488 = 0,5896 x 2,3429 x 1,0488 BiÕn ®éng t­¬ng ®èi: DIvA =1,4488-1 = 0,4488 hay 44,88% DIvA(w)= 0,5896-1 = -0,4101 hay -41,01% DIvA(d)= 2,3429-1 = 1,3429 hay 134,29% DIvA()= 1,0488-1 = 0,0488 hay 4,88% BiÕn ®éng tuyÖt ®èi DVA = 54607-37691 =16916 tû ®ång DVA(W) = 54607-92615,19 =-38008,19 tû ®ång DVA(d) = 92615,19-39529,96 =53085,23 tû ®ång DVA(ST)= 39529,96-37691 =1838,96 tû ®ång DVA = DVA(W) + DVA(d) + DVA(T) 16916 tûđ =-38008,19 tû đ+ 53085,23 tû đ + 1838,96 tû đ NhËn xÐt: VA cña ngµnh CN n¨m 1998 so víi n¨m 1995 t¨ng 44,88% tøc lµ t¨ng 16916 tû ®ång lµ do t¸c ®éng cña 3 nh©n tè: Do b¶n th©n n¨ng suÊt lao ®éng cña c¸c khu vùc gi¶m 41,01% lµm cho VA gi¶m 38088,19 tû ®ång Do kÕt cÊu lao ®éng t¨ng 134,29% lµm cho VA t¨ng thªm 53085,23 tû ®ång. Do sè l­îng lao ®éng t¨ng 4,88% lµm cho VA t¨ng thªm 1838,96 tû ®ång. 1.2. N¨m 2000 so víi n¨m 1998. 70866 70866 69582,95 65899,29 = x x 54607 69582,95 65899,29 54607 1,2977= 1,0184 x 1,0559 x 1,2068 Bݪn ®éng t­¬ng ®èi: DIVA =1,2977-1 = 0,2977 hay 29,77% DIVA(W) =1,0184-1 = 0,0184 hay 1,84% DIVA(d) =1,0559-1 = 0,0559 hay 5,59% DIVA(yT)=1,2068-1 = 0,2068 hay 20,68% Biến ®éng tuyÖt ®èi: DVA =70866-54607 =16259 tûđồng DVA(W)=70866-69582,95 =1283,05 tû đồng DVA(d) =69582,95-65899,29 =3683,66 tû đồng DVA(yT) =65899,29-54607 =11292,29 tû đồng DVA = DVA(W) + DVA(d) + DVA(yT) 16259tû đ = 1283,05 tû đ+ 3683,66 tû đ + 11292,29tû đ NhËn xÐt: VA cña ngµnh CN n¨m 2000 so víi n¨m 1998 t¨ng 29,77% tøc lµ t¨ng 16259 tû do t¸c ®éng cña 3 nh©n tè: - Do b¶n th©n n¨ng suÊt lao ®éng theo c¸c khu vùc t¨ng 1,84% lµm cho VA t¨ng 1283,05 tû - Do kÕt cÊu lao ®éng t¨ng 5,59% lµm cho VA t¨ng 3683,66 tû - Do sè l­îng lao ®éng t¨ng 20,68% lµm cho VA t¨ng 11292,29 tû. 1.3. N¨m 2002 so víi n¨m 2000 81906 81906 9550,82 88496,81 = x x 70866 9550,82 88496,81 70866 1,1558 = 0,8576 x 1,1079 x 1,2488 BiÕn ®éng t­¬ng ®èi: DIVA =1,1558-1=0,1558 hay 15,58% DIVA(W) =0,8576-1=-0,1424 hay -14,24% DIVA(d) =1,1079-1=-0,1079 hay -10,79% DIVA(ST) =1,2488-1=0,2488 hay 24,88% BiÕn ®éng tuyÖt ®èi: DVA =81906-70866 =11040 tû đồng DVA(W) =18906-95508,82 =-13602,82 tû đồng DVA(d) =95508,82-88496,81 =7012,01 tû đồng DVA(ST) =88496,81-70866 =17630,81 tû đồng DVA = DVA(W) + DVA(d) + DVA(ST) 11040 tû đ = -13602,82 tû đ + 7012,01 tû đ + 17630,81 tû đ NhËn xÐt: VA cña ngµnh CN n¨m 2002 so víi n¨m 2000 t¨ng 15,58% tøc lµ t¨ng 11040 tû lµ do t¸c ®éng cña 3 nh©n tè: Do b¶n th©n n¨ng suÊt lao ®éng cña c¸c khu vùc kinh tÕ gi¶m 14,24% lµm cho VA gi¶m 13602,82 tû Do kÕt cÊu lao ®éng t¨ng 10,79% lµm cho VA t¨ng 7012,07 tû Do sè l­îng lao ®éng t¨ng 10,79% lµm cho VA t¨ng 17630,81tû 2. Phân tích biến động VA theo vùng kinh tế (1995 - 2002) B¶ng 18: Gi¸ trÞ gi¸ t¨ng, sè lao ®éng, n¨ng suÊt lao ®éng ngµnh CN theo ph©n vïng kinh tÕ (1995 - 2002) N¨m Ph©n vïng KT N¨m 1995 1998 N¨m 2000 N¨m 2002 Gi¸ trÞ gia t¨ng (tû ®ång) Sè ng­êi lao ®éng (ng­êi) N¨ng suÊt lao ®éng (Tû ® /ng­êi Gi¸ trÞ gia t¨ng (tû ®ång) Sè ng­êi lao ®éng (ng­êi) N¨ng suÊt lao ®éng (Tû ® /ng­êi Gi¸ trÞ gia t¨ng (tû ®ång) Sè ng­êi lao ®éng (ng­êi) N¨ng suÊt lao ®éng (Tû ® /ng­êi Gi¸ trÞ gia t¨ng (tû ®ång) Sè ng­êi lao ®éng (ng­êi) N¨ng suÊt lao ®éng (Tû ® /ng­êi 1. §ång b»ng s«ng Hång 6408 838899 0,007639 9450 792080 0,011931 12235 912984 0,013401 16186 4195123 0,0012543 2. §«ng B¾c vµ Trung du B¾c bé 2440 289977 0,008414 3519 266487 0,013206 5261 287147 0,018321 6715 332107 0,020218 3. T©y B¾c 114 20019 0,005710 173 23472 0,007354 186 26172 0,007112 306 32317 0,099477 4. Khu Bèn cò 1301 255571 0,005092 1658 246750 0,006718 2442 266216 0,009171 3248 316773 0,010255 5. Duyªn h¶i miÒn Trung 1918 177824 0,010785 2749 210804 0,013042 3627 248414 0,014602 4826 297910 0,016199 6. T©y Nguyªn 420 49187 0,008540 536 52421 0,010234 661 72455 0,009121 733 79825 0,099189 7. §«ng Nam bé 19072 604926 0,031528 27784 746934 0,037197 36135 1052799 0,034323 44119 7364489 0,032334 8. §ång b»ng s«ng Cöu Long 4104 330452 0,012419 5298 355850 0,014887 6287 853151 0,007369 7888 449785 0,017537 9. Kh«ng ph©n vïng 2184 33346 0,032917 3441 47291 0,074766 4032 56029 0,071970 5085 61825 0,082250 Toµn ngµnh CN 37961 2633201 0,014416 54607 2742089 0,019915 70866 3307367 0,021427 89106 4130154 0,021575 2.1. N¨m 1998 so víi 1995: BiÕn ®éng t­¬ng ®èi IVA = 1,4385 - 1= 0,4385 hay 43,85% = 1,3024 - 1 = 0,3024 hay 30,24% = 1,0607 - 1 = 0,0607 hay 6,07% IVA(LT) = 1,0413 - 1 = 0,0413 hay 4,13% BiÕn ®éng tuyÖt ®èi: VA = 54607 - 37961 - 37961 = 16646 tû ®ång VA(w) = 54607 - 41929,91 = 12677,09 tû ®ång VA(d) = 41929,91 - 39529,96 = 2399,95 tû ®ång VA (ST) = 39529,96 - 37961 = 1568,96 tû ®ång VA = VA(w) + VA(d) + VA(ST) 16646 tû đ = 12677,09 tû đ + 2399,95 tû đ + 1568,96 tû đ => NhËn xÐt: VA cña ngµnh CN n¨m 1998 so víi n¨m 1995 t¨ng 43,85% tøc lµ t¨ng 16646 tû ®ång lµ do t¸c ®éng cña 3 nh©n tè: Do b¶n th©n NSL§ theo tõng vïng kinh tÕ t¨ng 30,24% lµm cho VA t¨ng 12677,09 tû ®ång Do kÕt cÊu lao ®éng t¨ng 6,8% lµm cho VA t¨ng 2399,95 tû đồng Do sè l­îng lao ®éng t¨ng 4,13% lµm cho VA t¨ng thªm 1568,96 tû ®ång. 2.2. N¨m 2000 so víi n¨m 1998: BiÕn ®éng t­¬ng ®èi: IVA = 1,2977 - 1 = 0,2977 hay 29,77% = 0,9253 – 1 = -0,0747 hay -7,47% = 1,1627 - 1 = 0,1627 hay 16,27% IVA(ST) = 1,2062 - 1 = 0,2062 hay 20,62% BiÕn ®éng tuyÖt ®èi: VA = 70866 - 54607 = 16259 tû ®ång VA(w) = 70866 - 7658585 = -5719,85 tû ®ång VA(d) = 76585,85 - 65866,21 = 10719,64 tû ®ång VA(ST) = 65866, 21 - 54207 = 11259,21 tû ®ång VA = VA(w) + VA (d) + VA (ST) 16259 tû đ = -5719,85 tû + 10719,64 tû đ + 11259,21 tû đ => NhËn xÐt: VA cña ngµnh CN n¨m 2000 so víi n¨m 1998 t¨ng 29,77% lµ do t¸c ®éng cña 3 nh©n tè. Do NSL§ theo tõng vïng kinh tÕ gi¶m 7,47% lµm cho VA gi¶m 5719,85 tû ®ång Do kÕt cÊu lao ®éng t¨ng 16,27% lµm cho VA t¨ng 10719,64 tû ®ång So sè l­îng lao ®éng t¨ng 20,62% lµm cho Va t¨ng 11259,21 tû ®ång 2.3. N¨m 2002 so víi n¨m 2000: BiÕn ®éng t­¬ng ®èi: 0,2788 hay - 27,88% hay 25,74% hay 41,38% hay 24,88% BiÕn ®éng tuyÖt ®èi: tû đồng VA(w) = 89106 - 125113,87 = -36007,87 tû đồng VA(d) = 125113,87 - 88496,81 = 36617,06 tû đồng VA(ST)= 88496,81 - 70866 = 17630, 81 tû đồng VA = VA(w) + VA(d) + VA (ST) 18240 tû đ = -36007,87 tû đ + 36617,06 tû đ + 17630,81 tû đ => NhËn xÐt: VA cña n¨m 2002 so víi n¨m 2000 t¨ng 25,74% tøc lµ t¨ng 18240 tû đồng lµ do t¸c ®éng cña 3 nh©n tè: Do NSL§ theo ph©n vïng kinh tÕ gi¶m 27,88% lµm cho VA gi¶m 36007,87tû đồng. Do kÕt cÊu lao ®éng t¨ng 41,38% lµm cho VA t¨ng 36617,06 tû đồng Do sè l­îng lao ®éng t¨ng 24,88% lµm cho VA t¨ng 17630,81 tû đồng * Nh­ vËy: Nh×n chung VA cña ngµnh CN thêi kú (95 - 02) t¨ng lªn do ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè theo chiÒu réng: kÕt cÊu lao ®éng vµ sè l­îng lao ®éng. Cßn nh©n tè theo chiÒu s©u: n¨ng suÊt lao ®éng hÇu nh­ cã xu h­íng gi¶m. §iÒu nµy lµm cho chÊt l­îng ph¸t triÓn cña ngµnh CN cßn kÐm. IV. KhuyÕn nghÞ Tãm l¹i, qua toµn bé néi dung ph©n tÝch vÒ sù biÕn ®éng trong s¶n xuÊt ngµnh c«ng nghiÖp giai ®o¹n 1995-2002 cho ta thÊy c¸i nh×n tæng qu¸t vÒ nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc còng nh­ nh÷ng yÕu kÐm cßn ®ang tån ®äng cÇn ®­îc kh¾c phôc ®Ó trong thêi gian tíi ngµnh c«ng nghiÖp cña ViÖt Nam sÏ ®¹t ®­îc nh÷ng b­íc ph¸t triÓn lín ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn chung cña toµn x· héi. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nµy tr­íc hÕt chóng ta cÇn ph¶i thÊy ra ®­îc nh÷ng nh­îc ®iÓm cña m×nh thÓ hiÖn qua mét sè mÆt sau ®©y: Thø nhÊt: Chi phÝ trung gian cña ta qu¸ cao dÉn ®Õn gi¸ c¶ cña hµng ho¸ s¶n xuÊt lín lµm ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng so víi c¸c hµng ho¸ kh¸c cïng lo¹i do n­íc ngoµi s¶n xuÊt. Bªn c¹nh ®ã chÊt l­îng hµng ho¸ cña chóng ta cßn thÊp do sö dông c«ng nghÖ l¹c hËu. ViÖt Nam ®­îc xÕp vµo nhãm c¸c n­íc cã n¨ng lùc c«ng nghÖ thÊp nhÊt trong khu vùc. XÐt trªn gãc ®é m«i tr­êng, c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ë ViÖt Nam hiÖn nay cã chi phÝ tµi nguyªn rÊt cao. §¬n cö víi hai lo¹i tµi nguyªn chÝnh lµ n­íc vµ n¨ng l­îng. Møc sö dông n­íc ë nhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp lµ rÊt cao vµ l·ng phÝ, vÝ dô qua ngµnh bia. Trªn thÕ giíi ®Ó s¶n xuÊt 1 lÝt bia trung b×nh sö dông 4 lÝt n­íc song ë ViÖt Nam con sè nµy lµ 13 lÝt n­íc trªn 1 lÝt bia. §iÒu nµy lµ t­¬ng tù víi c¸c ngµnh tiªu thô ®iÖn n¨ng. Tèc ®é tiªu thô ®iÖn cho s¶n xuÊt cña chóng ta so víi thÕ giíi lín gÊp nhiÒu lÇn. Nh÷ng ®iÒu nµy lµ do m¸y mãc qu¸ cò kü, l¹c hËu, c«ng nghÖ kh«ng ®ång bé lµm tiªu hao mét l­îng lín nhiªn liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. V× vËy, muèn tiÕn hµnh gi¶m chi phÝ trung gian th× chóng ta ph¶i ®Æc biÖt chó ý ®Õn gi¶m c¸c chi phÝ vÒ n¨ng l­îng, ph¶i thay ®æi c«ng nghÖ míi. Theo c¸c tµi liÖu nghiªn cøu kh¶o s¸t chØ ra n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam n¨m 2004 tôt 16-17 bËc so víi 2003. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do chËm ®æi míi c«ng nghÖ vµ øng dông khoa häc vµo s¶n xuÊt. Theo kÕt qu¶ ®iÒu cho thÊy cã tíi 10% thiÕt bÞ m¸y mãc cña c¸c doanh nghiÖp thuéc nh÷ng n¨m 70; cã tíi 39% m¸y mãc thiÕt bÞ cña c¸c doanh nghiÖp thuéc nh÷ng n¨m 80 vµ 51% thuéc nh÷ng n¨m 90. VÒ c«ng nghÖ: 70% c«ng nghÖ ®¹t møc trung b×nh vµ 7% lµ ch¾p v¸. KÕt qu¶ ®iÒu tra còng chØ ra r»ng, ®Çu t­ cña c¸c doanh nghiÖp cho ®æi míi c«ng nghÖ tËp trung chñ yÕu ®Ó mua s¾m, c¶i tiÕn m¸y mãc thiÕt bÞ phÇn cøng cßn ®Çu t­ cho phÇn mÒm cña c«ng nghÖ ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc. Nh­ vËy, vÒ dµi h¹n, ngµnh c«ng nghiÖp cña ViÖt Nam nªn h­íng tíi nh÷ng ngµnh Ýt phô thuéc vµo tµi nguyªn tù nhiªn, dùa vµo c¸c ngµnh sö dông c«ng nghÖ cao. Mét trong sè c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng lín ®Õn chi phÝ trung gian trong s¶n xuÊt cña ngµnh c«ng nghÖ cao lµ chi phÝ thuª ®Êt ®ai, nhµ x­ëng cña ta qu¸ cao. ë n­íc ta, chÝnh s¸ch t¹o mÆt b»ng míi chØ phôc vô chñ yÕu mét nhãm ®èi t­îng doanh nghiÖp cã quy m« võa vµ lín. Nh­ng ®a sè c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n ViÖt Nam lµ doanh nghiÖp nhá kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn vµo c¸c khu, côm c«ng nghiÖp. Gi¸ thuª ®Êt ë khu vùc Hµ Néi xÊp xØ 80USD/m2 víi thêi h¹n 50 n¨m, diÖn tÝch thuª nhá nhÊt lµ 2ha, tr¶ 1 lÇn. Nh­ vËy, mét doanh nghiÖp thuª mét m¶nh ®Êt nhá nhÊt còng ph¶i tr¶ h¬n 1,5 triÖu USD ch­a kÓ c¸c chi phÝ dÞch vô hµng n¨m kh¸c. TÊt c¶ c¸c chi phÝ nµy ®­îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm dÉn ®Õn gi¸ thµnh qu¸ cao, khã ®­îc ng­êi tiªu dïng chÊp nhËn. V× vËy cÇn ph¶i cã sù ®æi míi mang tÝnh hiÖu qu¶ mang tÝnh ®ét ph¸ cña chÝnh s¸ch ®Êt ®ai. Thø hai: CÇn tiÕn hµnh c¶i thiÖn n¨ng suÊt lao ®éng, chó träng n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o nghÒ bªn c¹nh viÖc t¨ng c­êng ®Çu t­ vèn, c«ng nghÖ vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt. Thùc tÕ cho thÊy, n¨ng suÊt lao ®éng cña ta thÊy kh«ng chØ ®¬n thuÇn do c«ng nghÖ l¹c hËu mµ cßn do ¶nh h­ëng yÕu tè lao ®éng cña ta cã tr×nh ®é tay nghÒ thÊp. Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra lao ®éng vµ viÖc lµm cña Bé Lao ®éng, Th­¬ng binh vµ x· héi, ®Õn ngµy 1/7/2004, sè ng­êi ®­îc ®µo t¹o nghÒ nghiÖp, kü n¨ng chØ chiÕm 22,5%, trong ®ã tû lÖ ®· qua ®µo t¹o nghÒ lµ 13,3% tèt nghiÖp trung häc chuyªn nghiÖp lµ 4,4%; tèt nghiÖp cao ®¼ng, ®¹i häc trë lªn lµ 4,8%. NÕu so s¸nh víi c¸c n­íc trong khu vùc th× sè lao ®éng ®­îc ®µo t¹o chÝnh quy cßn rÊt thÊp. H¬n thÕ n÷a, c¬ cÊu ®µo t¹o cña lùc l­îng lao ®éng cßn nhiÒu bÊt hîp lý: sè lao ®éng cã tr×nh ®é trung häc chuyªn nghiÖp vµ c«ng nh©n kü thuËt cßn qu¸ thiÕu so víi yªu cÇu. Nh×n chung, ®éi ngò lao ®éng trÝ thøc cña ViÖt Nam cßn kÐm c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng so víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Víi viÖc ®µo t¹o nh­ hiÖn nay lµ rÊt khã trong viÖc ¸p dông khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt kinh doanh. §Æc biÖt lµ trong ngµnh c«ng nghiÖp, yÕu tè khoa häc kü thuËt ®ãng vai trß rÊt lín trong kÕt qu¶ s¶n xuÊt nh­ng nhãm lao déng khoa häc vµ c«ng nghÖ ch­a ®¸p øng ®­îc c¸c nhu cÇu triÓn khai c«ng nghÖ míi. - Thø ba: Chóng ta cÇn ph¶i tiÕn hµnh tiÕp tôc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kÓ c¶ c¬ cÊu lao ®éng, c¬ cÊu c«ng nghÖ, c¬ cÊu theo vïng, c¬ cÊu theo khu vùc kinh tÕ. Nh×n tõ gãc ®é dµi h¹n, chuyÓn dÞch c¬ cÊu trong ngµnh c«ng nghiÖp ch­a diÔn ra theo quy ho¹ch chiÕn l­îc tæng thÓ cã tÇm nh×n xa, ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ph¸t triÓn theo chiÒu s©u ®Ó n©ng cao chÊt l­îng t¨ng tr­ëng. C¸c thµnh phÇn kinh tÕ ch­a ®­îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn trªn cïng mét mÆt b»ng c¬ chÕ chÝnh s¸ch. Thùc tÕ lµ nhiÒu DNNN yÕu kÐm, lµm ¨n thua lç, ®¸ng lÏ cÇn ph¶i ®­îc gi¶i thÓ th× l¹i ®­îc tiÕp søc cøu nguy. C¸c DNNN kÓ c¶ c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶ còng ®­îc Nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn ­u ®·i nh­ cung cÊp vèn… ®ång thêi, khèi l­îng nî xÊu khæng lå cña c¸c DNNN ®­îc "khoanh", "xo¸"… c¬ b¶n chØ b»ng nh÷ng thao t¸c hµnh chÝnh c¬ b¶n. ChÝnh v× ®· qu¸ h¹n thuéc víi vÊn ®Ò bao cÊp mµ c¸c DNNN kinh doanh thua lç ngµy cµng thua lç nÆng h¬n. B¶n th©n doanh nghiÖp ®ã khi kh«ng kinh doanh cã l·i vÉn ®­îc Nhµ n­íc tµi trî, n©ng ®ì. Môc ®Ých cña kinh doanh lµ cã l·i ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp. Nh­ng víi c¸c DNNN, môc tiªu nµy kh«ng cßn, cho dï kh«ng kinh doanh hiÖu qu¶, hä vÉn mÆc nhiªn tån t¹i, ®­îc h­ëng hµng tr¨m c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i. Nh­ c¸c sè liÖu ph©n tÝch ë trªn cho thÊy sù ®ãng gãp trong s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña khu vùc DNNN ngµy cµng thÊp trong ®ã lµ sù t¨ng tr­ëng m¹nh mÏ cña khu vùc kÕ to¸n t­ nh©n nh­ng khu vùc kÕ to¸n nµy ch­a nhËn ®­îc sù quan t©m tho¶ ®¸ng cña Nhµ n­íc. V× vËy trong t­¬ng lai Nhµ n­íc cÇn ph¶i cã mét sè gi¶i ph¸p ®Ó ph¸t triÓn khu vùc nµy nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ lín nhÊt nh­: - T¹o sù b×nh ®¼ng thùc sù trªn th­¬ng tr­êng: Nhµ n­íc cÇn t¹o ra hµnh lang ph¸p lý æn ®Þnh, mét sù c¹nh tranh lµnh m¹nh ®Ó hä yªn t©m s¶n xuÊt. Nhµ n­íc cÇn t¹o ra sù b×nh ®¼ng cña c¸c thµnh phÇn kÕ to¸n tr­íc ph¸p luËt, nghÜa vô vµ quyÒn lîi trong c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc. CÇn quan t©m ®Õn chÊt l­îng ho¹t ®éng cña khu vùc kinh tÕ t­ nh©n. - T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho khu vùc kinh tÕ t­ nh©n tiÕp cËn víi vèn vay cña ng©n hµng. ViÖc kh«ng tiÕp cËn ®­îc víi nguån vèn cña ng©n hµng nªn khu vùc kinh tÕ t­ nh©n ph¶i vay nãng cña d©n c­ lµm gi¶m lîi nhuËn cña hä. - T¹o mÆt b»ng kinh doanh: §a phÇn c¸c doanh nghiÖp kh«ng cã mÆt b»ng s¶n xuÊt kinh doanh hä ph¶i sö dông mét phÇn diÖn tÝch nhµ ë cña m×nh trong khu d©n c­ lµm mÆt b»ng s¶n xuÊt hoÆc ph¶i ®i thuª mÆt b»ng ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh, chi phÝ thuª ®Êt cao lîi thÕ chi phÝ s¶n xuÊt cao, tû suÊt lîi nhuËn thÊp vµ ®iÒu dÔ hiÓu. Nhµ n­íc nªn thu håi ®Êt cña c¸c DNNN lµm ¨n kh«ng hiÖu qu¶ ®Ó cho c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ t­ nh©n thuª víi gi¸ c¶ vµ thêi h¹n hîp lý ®Ó hä yªn t©m tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ®em l¹i lîi nhuËn tèi ®a. - Cung cÊp th«ng tin cho khu vùc kinh tÕ t­ nh©n: Nhµ n­íc cÇn cã sù cung cÊp th«ng tin vÒ thÞ tr­êng gi¸ c¶ trong vµ ngoµi n­íc… cho c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ t­ nh©n ®Ó hä cã nh÷ng ph­¬ng ¸n ®Çu t­ hiÖu qu¶ nhÊt.  Kết luận Nh×n chung trong giai ®o¹n (1995-2002) ngµnh c«ng nghiÖp ViÖt Nam ®· cã rÊt nhiÒu biÕn ®éng đ¸nh dÊu b»ng sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ vÒ sè l­îng. Hµng lo¹t c¸c nhµ m¸y, xÝ nghiÖp, c«ng ty, khu chÕ xuÊt… ®· ra ®êi. §iÒu nµy góp phần nâng cao vị thế của ngành công nghiệp trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân. Tuy nhiªn, ®Ó nh×n nhËn mét c¸ch ®óng ®¾n vµ khoa häc qua c¸c ph©n tÝch do sö dông mét sè chØ tiªu cña thèng kª ®· chØ ra r»ng sù t¨ng tr­ëng nµy míi mang tÝnh chÊt t¨ng tr­ëng theo chiÒu réng lµ chñ yÕu, c¸c nh©n tè t¨ng tr­ëng theo chiÒu s©u ch­a thËt sù ph¸t huy ®­îc thÕ m¹nh. ThiÕt nghÜ trong nh÷ng n¨m tíi, ®Ó ®¹t ®­îc chØ tiªu ®Æt ra lµ ®Õn n¨m 2020 ®Ó ViÖt Nam trë thµnh mét n­íc "c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®ai ho¸" th× nhµ n­íc cÇn ph¶i xem xÐt l¹i ®Ó ®­a c¸c chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p… hîp lý, ®em l¹i hiÖu qu¶ cao trong s¶n xuÊt cña c«ng nghiÖp. Kh«ng chØ ®Ó ngµnh c«ng nghiÖp ph¸t triÓn ®¬n thuÇn theo chiÒu réng: gi¶i quyÕt viÖc lµm, t¨ng s¶n l­îng... mµ cßn ph¶i ph¸t triÓn theo chiÒu s©u: t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, sö dông tèi ®a lîi Ých mét ®ång vèn ®Çu t­, gi¶m chi phÝ trung gian... §Æc biÖt cÇn ph¶i khuyÕn khÝch nh÷ng khu vùc, nh÷ng vïng kinh tÕ mµ c«ng nghiÖp cßn yÕu kÐm ®Ó sao cho ViÖt Nam trë thµnh n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn ®ång ®Òu vµ æn ®Þnh. môc lôc më ®Çu 1 I. Sù cÇn thiÕt cña ®Ò tµi 1 II. Néi dung nghiªn cøu 1 III. §èi t­îng nghiªn cøu 1 Ch­¬ng I. Mét sè chØ tiªu vµ ph­¬ng ph¸p thèng kª ®Ó nghiªn cøu vµ ph©n tÝch biÕn ®éng ngµnh c«ng nghiÖp I. Mét sè chØ tiªu c¬ b¶n 2 1. Kh¸i niÖm chØ tiªu gi¸ trÞ s¶n xuÊt: (Gross output - GO) 2 2. Gi¸ trÞ gia t¨ng cña ®¬n vÞ c¬ së (VA) 3 II. Mét sè ph­¬ng ph¸p c¬ b¶n dïng ®Ó ph©n tÝch sù biÕn ®éng trong s¶n xuÊt cña ngµnh c«ng nghiÖp 5 1. Ph©n tÝch biÕn ®éng cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt (GO) 5 2. Ph©n tÝch biÕn ®éng cña gi¸ trÞ t¨ng thªm VA. 5 Ch­¬ng II. øng dông c¸c chØ tiªu vµ ph­¬ng ph¸p thèng kª ®Ó ph©n tÝch biÕn ®éng s¶n xuÊt ngµnh c«ng nghiÖp (1995 - 2002) 7 I. Ph©n tÝch t×nh h×nh ph¸t triÓn cña ngµnh CN trong giai ®o¹n 1995 - 2002 7 1. Ph©n tÝch biÕn ®éng gi¸ trÞ s¶n xuÊt ngµnh CN 7 2. Ph©n tÝch biÕn ®éng VA ngµnh CN theo khu vùc kinh tÕ vµ vïng kinh tÕ 15 3. Ph©n tÝch biÕn ®éng chi phÝ trung gian (IC) ngµnh CN thêi kú 1995 - 2002 22 II. Ph©n tÝch c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn biÕn ®éng GO trong ngµnh CN (1995 - 2002) 27 1. Ph©n tÝch biÕn ®éng GO trong ngµnh CN (1995 - 2002) do t¸c ®éng cña 3 nh©n tè: N¨ng suÊt lao ®éng c¸ biÖt, kÕt cÊu lao ®éng vµ tæng sè lao ®éng 27 2. Ph©n tÝch biÕn®éng GO trong ngµnh CN (1995 - 2002) do t¸c ®éng cña 3 nh©n tè: HiÖu suÊt sö dông vèn cè ®Þnh, Møc trang thiÕt bÞ, vèn s¶n xuÊt cho lao ®éng vµ tæng sè lao ®éng 36 III. Ph©n tÝch biÕn ®éng VA ngµnh CN (1995 - 2002) do ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè 40 1. Ph©n tÝch biÕn ®éng VA ngµnh CN (1995 - 2002) theo khu vùc kinh tÕ do t¸c ®éng cña 3 nh©n tè: N¨ng suÊt lao ®éng, sè l­îng lao ®éng vµ kÕt cÊu lao ®éng 42 2. Ph©n tÝch biÕn ®éng VA theo vïng kinh tÕ (1995 - 2002) IV. KhuyÕn nghÞ 50 KÕt luËn 55 Tµi liÖu tham kh¶o 1. V¨n kiÖn ®¹i héi XI 2. Dù ®o¸n thèng kª t×nh h×nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ViÖt Nam giai ®o¹n 2003-2006 _ PGS.TS NguyÔn C«ng Nhù 3. Kinh tÕ ViÖt Nam ®æi míi nh÷ng ph©n tÝch , ®¸nh gi¸ _ TS NguyÔn V¨n ChØnh. TS Vò Quang ViÖt 4. T­ liÖu kinh tÕ – x· héi 64 tØnh & thµnh phè ViÖt Nam  _ Tæng côc thèng kª 5. Gi¸o tr×nh lý thuyÕt thèng kª _ chñ biªn PGS.TS T« Phi Ph­îng 6. Gi¸o tr×nh thèng kª kinh tÕ _ chñ biªn TS Phan C«ng NghÜa 7. Gi¸o tr×nh thèng kª kinh doanh _ chñ biªn GS.TS Ph¹m Ngäc KiÓm