Mục lục
Lời mở đầu
Chương I: tổng quan về vấn đề khu vực hoá và liên kết kinh tế khu vực tại châu á-châu âu 4
I. Những vấn đề cơ bản về khu vực hoá 4
1. Khu vực hoá là gì? 4
2. Những hình thức biểu hiện của khu vực hoá từ trước đến nay 6
2.1. Thoả thuận tự do thương mại 7
2.2. Đồng minh thuế quan 8
2.3. Thoả ước đầu tư 9
3. Mặt tích cực và tiêu cực của khu vực hoá 10
3.1. Mặt tích cực của khu vực hoá 10
3.1.1. Thúc đẩy thương mại 11
3.1.2. Thiết lập các khối kinh tế chuẩn bị liên kết đa phương 11
3.1.3. Tăng cường hợp tác và an ninh 12
3.2. Mặt tiêu cực của khu vực hoá 14
3.2.1. Chệch hướng thương mại 14
3.2.2. Sự liên kết đang phái gia tăng 15
3.2.3. Hậu quả liên quan đến toàn cầu hoá 16
3.2.4. Đe doạ của các ngoại lệ 16
3.2.5. Chi phí giao dịch 17
4. Mối quan hệ giữa khu vực hoá và toàn cầu hoá 17
II. Một số các liên kết kinh tế khu vực chủ yếu ở khu vực á-Âu 19
1. Hiệp hội các quốc gia Đông Nam á-ASEAN 19
2. Liên minh châu Âu-EU 25
3. Diễn đàn hợp tác kinh tế châu á-Thái Bình Dương-APEC 28
Chương II: ASEM và vai trò của tiến trình ASEM trong việc thúc đẩy mối quan hệ á-Âu
33
I. ASEM 33
1. Hoàn cảnh ra đời 33
2. Mục tiêu, nguyên tắc hoạt động, cấu trúc và cơ chế hoạt động của ASEM 34
2.1. Mục tiêu 34
2.2. Nguyên tắc hoạt động 35
2.3. Cấu trúc và cơ chế hoạt động của ASEM 36
3. Những cơ hội và thách thức của ASEM trong thời gian tới 45
3.1. Những cơ hội 45
3.2. Những thách thức 45
II. Tiến trình ASEM trong việc thúc đẩy mối quan hệ á-Âu 46
1. Vai trò của ASEM trong việc thúc đẩy mối quan hệ á-Âu 46
2. Hợp tác kinh tế ASEM 48
2.1. Mục tiêu và nguyên tắc hợp tác 48
2.1.1. Mục tiêu 48
2.1.3. Nguyên tắc 49
2.2. Lĩnh vực hợp tác 49
2.2.1. Thuận lợi hoá thương mại 50
2.2.2. Chương trình hành động xúc tiến đầu tư 54
2.2.3. Xúc tiến hợp tác tương hỗ giữa các doanh nghiệp 56
2.2.4. Viễn cảnh ASEM 57
2.2.5. Các lĩnh vực hợp tác kinh tế khác 58
Chương III: Việt Nam trong tiến trình ASEM 60
I. Hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam 60
1. Tính tất yếu của hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam 60
1.1. Tính tất yếu của việc hội nhập 60
1.2. Quan điểm của Đảng và Nhà nước Việt Nam về hội nhập kinh tế
quốc tế 62
2. Vài nét về tình hình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam 66
3. Những cơ hội và thách thức đối với Việt Nam trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế 71
3.1. Những cơ hội đối với Việt Nam trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế 71
3.2. Những thách thức đối với Việt Nam trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế 74
II. Việt Nam trong tiến trình ASEM 76
1. Hoàn cảnh tham gia và vị thế của Việt Nam trong tiến trình ASEM 76
2. Những hoạt động chủ yếu của Việt Nam trong ASEM 77
3. Những cơ hội và thách thức của Việt Nam trong tiến trình ASEM 80
3.1. Những cơ hội 80
3.2. Những thách thức 81
III. Các giải pháp thúc đẩy Việt Nam trong tiến trình ASEM 82
1. Về nhận thức, tư tưởng 82
2. Về xây dựng nội dung tiến trình ASEM 84
3. Xây dựng và nâng cao năng lực của các cơ quan quản lý Nhà nước 85
4. Về phương hướng và giải pháp điều chỉnh cơ cấu kinh tế trong tiến trình ASEM 87
5. Về công tác xây dựng và nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ tham gia trong tiến trình ASEM 90
Kiến nghị-Đề xuât 92
Kết luận
Phụ lục
Phụ lục 1: Các rào cản thương mại trong ASEM
Phụ lục 2: Danh mục các dự án hợp tác trong lĩnh vực khoa học-công nghệ
Phụ lục 3: Các biện pháp đầu tư hiệu quả nhằm thu hút đầu tư nước ngoài
Phụ lục 4: Viễn cảnh ASEM
Tài liệu tham khảo.
101 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1710 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài ASEM và vai trò của tiến trình ASEM trong việc thúc đẩy mối quan hệ Á-Âu, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
c tÕ, n¾m b¾t tèt h¬n c¸c xu híng quèc tÕ còng nh sù ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch kinh tÕ th¬ng m¹i cña c¸c níc kh¸c, tõ ®ã ®Þnh híng ®iÒu chØnh võa phï hîp víi tiÕn tr×nh chung, võa khai triÖt ®Ó nh÷ng c¬ héi lîi nhÊt cho m×nh. NÕu kh«ng thùc sù ®îc hoµ m×nh vµo quan hÖ quèc tÕ, ch¼ng h¹n nh ViÖt Nam kh«ng ph¶i lµ thµnh viªn WTO, ta sÏ mÊt ®i c¬ héi tham gia nh÷ng cuéc th¬ng thuyÕt ph©n chia quyÒn lîi vµ thÞ trêng, kh«ng cã th«ng tin, ®iÒu nµy còng cã nghÜa lµ ta sÏ mÊt ®i chñ quyÒn ®Êu tranh, th¬ng thuyÕt, ph¸t biÓu nÕu c¸c vÊn ®Ò x¶y ra hoÆc c¸c tho¶ thuËn ®ã g©y ph¬ng h¹i ®Õn lîi Ých cña quèc gia m×nh.
3.1.2. Kh¾c phôc t×nh tr¹ng ph©n biÖt ®èi xö, t¹o dùng ®îc thÕ vµ lùc trong th¬ng m¹i quèc tÕ.
ViÖc tham gia c¸c thÓ chÕ hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ sÏ t¹o c¬ héi tèt ®Ó ta tham gia vµo viÖc x©y dùng nh÷ng "luËt ch¬i" chung, ng¨n ngõa t×nh tr¹ng bÞ ph©n biÖt ®èi xö, bÞ chÌn Ðp trong th¬ng m¹i quèc tÕ, gãp tiÕng nãi chung ®Êu tranh b¶o vÖ lîi Ých cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. §Æc biÖt, tiÕn tr×nh nµy sÏ t¹o c¬ héi cho c¸c níc nhá, níc chËm ph¸t triÓn cã c¬ héi ®èi tho¹i chÝnh s¸ch víi c¸c níc ph¸t triÓn h¬n, hoÆc phèi hîp quan ®iÓm víi c¸c níc kh¸c trªn c¸c diÔn ®µn quèc tÕ nh»m gi¶i to¶ c¸c rµo c¶n th¬ng m¹i, ®Êu tranh ®ßi ®èi xö c«ng b»ng trong th¬ng m¹i.
3.1.3. §îc hëng nh÷ng u ®·i th¬ng m¹i, më ®êng cho th¬ng m¹i ph¸t triÓn.
Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ ®iÒu kiÖn cÇn ®Ó chóng ta tranh thñ nh÷ng u ®·i vÒ th¬ng m¹i, ®Çu t vµ c¸c lÜnh vùc kh¸c ®îc ¸p dông trong néi bé mçi tæ chøc, gãp phÇn më réng thÞ trêng cho hµng ho¸ ViÖt Nam, t¹o ®iÒu kiÖn thu hót ®Çu t trong vµ ngoµi níc, thóc ®Èy qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh, n©ng cao søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ vµ dÞch vô cña ViÖt Nam. §Æc biÖt, trong WTO, còng nh ®¹i ®a sè c¸c tæ chøc khu vùc kh¸c ®Òu cã c¸c chÝnh s¸ch u ®·i ®èi víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn vµ c¸c níc trong thêi kú chuyÓn ®æi, cho phÐp c¸c níc nµy ®îc hëng c¸c miÔn trõ, ©n h¹n trong viÖc thùc hiÖn c¸c nghÜa vô gi¶m thuÕ, phi thuÕ vµ c¸c nghÜa vô kh¸c. ViÖc më cöa héi nhËp sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n cho hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam th©m nhËp vµo thÞ trêng khu vùc vµ thÕ giíi.
3.1.4. T¹o ®iÒu kiÖn c¬ cÊu l¹i s¶n xuÊt theo híng cã hiÖu qu¶ h¬n; t¨ng cêng kh¶ n¨ng thu hót ®Çu t níc ngoµi vµ chuyÓn giao kü nghÖ, c«ng nghÖ tõ c¸c níc.
Tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ViÖt Nam cã c¬ héi tiÕp thu c«ng nghÖ, kinh nghiÖm qu¶n lý, kü thuËt tiªn tiÕn vµ cä s¸t trong c¹nh tranh, mét sè ngµnh vµ doanh nghiÖp cña ta cã thÓ n©ng cao ®îc søc c¹nh tranh, mét sè ngµnh vµ më réng thÞ trêng xuÊt khÈu. §iÒu nµy cã ý nghÜa hÕt søc quan träng ®èi víi nh÷ng nÒn kinh tÕ ®ang trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ nh ViÖt Nam. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ còng t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt cã c¬ héi chän lùa nguyªn vËt liÖu vµ c¸c yÕu tè ®Çu vµo phï hîp, më réng hîp t¸c khoa häc, kü thuËt, thóc ®Èy chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ vèn phôc vô cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
3.1.5. Gãp phÇn n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý vµ s¶n xuÊt.
Th«ng qua Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ViÖt Nam cã thÓ tËn dông ®îc c¬ héi tham gia vµo c¸c ch¬ng tr×nh hîp t¸c kinh tÕ kü thuËt do c¸c níc thµnh viªn cña mét tæ chøc khu vùc tæ chøc. Nhê ®ã, ViÖt Nam cã kh¶ n¨ng n©ng cao ®îc tr×nh ®é cña ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, x©y dùng mét ®éi ngò c¸c nhµ doanh nghiÖp n¨ng ®éng, cã kü n¨ng qu¶n lý s¶n xuÊt, kinh doanh giái, biÕt tæ chøc tèt thÞ trêng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, gãp phÇn chiÕn th¾ng trong c¹nh tranh.
Trªn c¬ së häc hái kinh nghiÖm quèc tÕ, ViÖt Nam cã nh÷ng bíc ®i ®óng ®¾n tõng bíc ®iÒu chØnh hÖ thèng luËt lÖ, chÝnh s¸ch th¬ng m¹i phï hîp víi tËp qu¸n quèc tÕ vµ c¸c quy t¾c chuÈn mùc cña WTO, b¶o ®¶m h×nh thµnh ®ång bé c¸c yÕu tè cña thÞ trêng, b×nh ®¼ng khuyÕn khÝch tù do kinh doanh, c¹nh tranh lµnh m¹nh nhng vÉn gi÷ v÷ng vai trß qu¶n lý cña Nhµ níc, b¶o ®¶m ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, gi÷ g×n vµ ph¸t huy b¶n s¾c d©n téc, b¶o vÖ lîi Ých quèc gia.
3. 2. Nh÷ng th¸ch thøc cña Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.
Bªn c¹nh rÊt nhiÒu nh÷ng c¬ héi vµ thuËn lîi ë trªn, tham gia vµo héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ViÖt Nam còng gÆp kh«ng Ýt th¸ch thøc khã kh¨n do qu¸ tr×nh nµy mang l¹i. Khã kh¨n lín nhÊt cña ViÖt Nam khi bíc vµo héi nhËp lµ nÒn kinh tÕ ®ang ë tr×nh ®é ph¸t triÓn thÊp, chªnh lÖch lín kh«ng chØ so víi c¸c níc c«ng nghiÖp mµ ngay c¶ víi c¸c níc cã tr×nh ®é ph¸t triÓn cha cao trong khu vùc.
3.2.1. TÝnh c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ cßn yÕu.
ViÖc gi¶m thuÕ quan vµ c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ, th«ng tho¸ng chÝnh s¸ch qu¶n lý ®èi víi c¸c lÜnh vùc ®Çu t, dÞch vô sÏ lµm ph¸t sinh søc Ðp lín, ®ßi hái nÒn kinh tÕ vµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã ®Çy ®ñ n¨ng lùc c¹nh tranh míi cã thÓ trô v÷ng vµ khai th¸c ®îc lîi thÕ cña héi nhËp.
ViÖt Nam mÆc dï cã nhiÒu lîi thÕ vÒ nguån lao ®éng vµ mét sè tµi nguyªn n«ng, l©m, kho¸ng s¶n dåi dµo, ViÖt Nam vÉn gÆp ph¶i nh÷ng yÕu kÐm vÒ c«ng nghÖ, tr×nh ®é qu¶n lý, c¬ së h¹ tÇng, ®é æn ®Þnh vÒ chÝnh s¸ch vµ hÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng l¹c hËu.
XÐt vÒ mÆt tæng thÓ, n¨ng lùc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam cßn t¬ng ®èi thÊp. Theo danh s¸ch xÕp h¹ng cña DiÔn ®µn Kinh tÕ thÕ giíi vÒ n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c nÒn kinh tÕ thÕ giíi, n¨m 1997, ViÖt Nam xÕp thø 49/53, n¨m 1998 xÕp thø 39/53 vµ n¨m 1999 xÕp thø 48/53. Së dÜ n¨m 1998 vÞ trÝ cña chóng ta nhÝch lªn cao v× c¸c níc ch©u ¸ ®ang tr¶i qua khñng ho¶ng nghiªm träng, kinh tÕ cña hä bÞ ®¸nh tôt trong b¶ng xÕp h¹ng. Nh vËy, cã thÓ thÊy ®Ó héi nhËp cã hiÖu qu¶ vµ n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ, chóng ta cÇn gi¶i quyÕt mét lo¹t c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn c¬ së h¹ tÇng, c¬ chÕ chÝnh s¸ch, n¨ng lùc qu¶n lý, hÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng.
XÐt vÒ n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp, theo ®¸nh gi¸ cña d luËn vµ c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu gÇn ®©y th× n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· xuÊt hiÖn trong nhiÒu ngµnh s¶n xuÊt, nhng nh×n chung cßn t¬ng ®èi thÊp, thÓ hiÖn ë c¸c ®iÓm sau:
N¨ng suÊt lao ®éng cha cao.
ChÊt lîng vµ tÝnh ®éc ®¸o cña s¶n phÈm cßn thÊp.
Tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi c«ng nghÖ míi cßn h¹n chÕ.
Chi phÝ ®Çu vµo cßn cao vµ cha hîp lý, dÉn ®Õn nhiÒu trêng hîp gi¸ c¶ hµng ho¸ cha c¹nh tranh ®îc víi hµng nhËp khÈu.
ThÞ trêng ®Çu ra cho s¶n phÈm cha æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng.
Thùc tr¹ng vÒ n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp hiÖn nay ®ang ®ßi hái Nhµ níc cã chÝnh s¸ch b¶o hé hîp lý trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµ më cöa thÞ trêng. Tuy nhiªn, ®èi chiÕu víi c¸c c¬ chÕ cña c¸c tæ chøc khu vùc vµ quèc tÕ mµ chóng ta lµ thµnh viªn kh«ng cho phÐp chóng ta b¶o hé v« thêi h¹n, b¶o hé trµn lan tÊt c¶ c¸c ngµnh kinh tÕ.
3.2.2. C¸c c¬ chÕ cña mét nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®ang trong giai ®o¹n h×nh thµnh, hÖ thèng luËt ph¸p cha hoµn chØnh.
Trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ níc ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi, yªu cÇu vÒ mét hÖ thèng luËt ph¸p hoµn chØnh thùc sù lµ mét th¸ch thøc lín ®èi víi níc ta. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ hiÖn nay kh«ng chØ liªn quan ®Õn viÖc gi¶m thuÕ vµ c¸c hµng rµo phi thuÕ mµ cßn liªn quan ®Õn viÖc c¶i c¸ch hÖ thèng luËt ph¸p vµ c¸c chÝnh s¸ch ®Õn th¬ng m¹i nh»m ngµy cµng t¹o thuËn lîi h¬n cho xuÊt nhËp khÈu, ®Çu t... Tuy nhiªn, cho tíi nay, hÖ thèng chÝnh s¸ch th¬ng m¹i vµ c¸c chÝnh s¸ch vÜ m« cã liªn quan kh¸c cña ViÖt Nam vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp vµ kh«ng ®ång bé, nhiÒu biÖn ph¸p chÝnh s¸ch t¹o lîi thÕ cho kinh tÕ th¬ng m¹i mµ c¸c tæ chøc quèc tÕ thõa nhËn, th× ViÖt Nam l¹i cha cã (thÝ dô, chÕ ®é h¹n ng¹ch thuÕ quan, biÖn ph¸p c©n b»ng thanh to¸n, quyÒn tù vÖ, quy chÕ xuÊt xø, chèng b¸n ph¸ gi¸, chÝnh s¸ch c¹nh tranh...). Trong khi ®ã, ta l¹i ¸p dông mét sè biÖn ph¸p chÝnh s¸ch kh«ng cã trong th«ng lÖ kinh doanh quèc tÕ hoÆc kh«ng phï hîp víi nguyªn t¾c cña c¸c tæ chøc quèc tÕ.
II. ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh ASEM
Hoµn c¶nh tham gia vµ vÞ thÕ cña ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh ASEM
Nh»m x©y dùng mét thÓ chÕ liªn kÕt kinh tÕ liªn lôc ®Þa ¸-¢u ngµy 1-2 th¸ng 3 n¨m 1996, Héi nghÞ cÊp cao vÒ Hîp t¸c ¸-¢u (ASEM) lÇn thø nhÊt diÔn ra t¹i Bangkok-Th¸i Lan víi sù tham gia cña 15 níc thuéc Liªn minh ch©u ¢u (EU) cïng 10 nuíc ch©u ¸, trong ®ã cã ViÖt Nam vµ 6 níc thµnh viªn ASEAN kh¸c. Sù ra ®êi cña ASEM ph¶n ¸nh chiÒu híng míi trong quan hÖ quèc tÕ khi qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ ®ang ®îc thóc ®Èy m¹nh mÏ, ®ång thêi më ra mét thêi kú hîp t¸c ph¸t triÓn míi gi÷a hai lôc ®Þa l¬n cña thÕ giíi.
Lµ mét trong 25 thµnh viªn s¸ng lËp cña ASEM tõ n¨m 1996, ViÖt Nam nhËn thøc râ ®îc rÊt râ tÇm quan träng cña Tæ chøc nµy trong viÖc thóc ®Èy kinh tÕ liªn lôc ®Þa. Cïng víi viÖc gia nhËp ASEAN vµ APEC, ASEM còng chÝnh lµ mét bíc tiÕn quan träng trong qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ cña ViÖt Nam. Nã ®ãng vai trß kh«ng nhá trong viÖc ®a ViÖt Nam tiÕp cËn víi nh÷ng ®èi t¸c kinh tÕ, th¬ng m¹i quan träng trong nÒn kinh tÕ toµn cÇu.
KÓ tõ sau ASEM 3, ViÖt Nam trë thµnh Chñ tÞch ASEAN ®ång thêi lµ §iÒu phèi viªn Ch©u ¸ kÓ tõ n¨m 2000 cïng víi Trung Quèc trong ASEM cã vai trß ®iÒu hµnh vµ b¶o vÖ lËp trêng ®a d¹ng cña c¸c níc Ch©u ¸ trong Héi nghÞ ASEM. Víi t c¸ch lµ §iÒu phèi viªn ch©u ¸, ViÖt Nam ®ãng vai trß quan träng trong viÖc:
Gãp phÇn thóc ®Èy hîp t¸c ®i theo híng triÓn khai ®ång ®Òu, thiÕt thùc, cã hiÖu qu¶, ®i vµo thùc chÊt trªn c¶ ba lÜnh vùc hîp t¸c, ph¶n ¸nh ®îc yªu cÇu vµ quan t©m cña tÊt c¶ c¸c thµnh viªn.
TÝch cùc xóc tiÕn viÖc chuÈn bÞ cho Héi nghÞ cÊp cao ASEM 5. Bªn c¹nh trao ®æi chÝnh thøc t¹i c¸c phiªn häp, ViÖt Nam ®· tiÕn hµnh nhiÒu cuéc häp riªng víi c¸c ®oµn, ®Æc biÖt lµ c¸c ®iÒu phèi viªn ®Ó t¨ng cêng phèi hîp chuÈn bÞ cho Héi nghÞ cÊp cao.
§Ó tiÕp tôc gãp phÇn thóc ®Èy mét c¸ch thiÕt thùc hîp t¸c ASEM, ViÖt Nam tÝch cùc ñng hé viÖc th«ng qua vµ ®ång ý víi ®Ò nghÞ cña Trung Quèc vÒ ®ång s¸ng kiÕn, tæ chøc Héi th¶o ASEM vÒ xö lý dÞch bÖnh bïng ph¸t trong céng ®ång.
§Çu n¨m tíi, n¨m 2004 ViÖt Nam sÏ lµ níc chñ nhµ cña Héi nghÞ thîng ®Ønh ASEM 5 t¹i Hµ Néi. Chñ ®Ò t¹i Héi nghÞ thîng ®Ønh lÇn nµy sÏ lµ nh÷ng tranh luËn xung quanh vÊn ®Ò vÒ chÝnh s¸ch kinh tÕ vµ toµn cÇu ho¸. ViÖt Nam cïng víi c¸c níc thµnh viªn kh¸c lu«n t×m kiÕm nh÷ng c¬ héi vµ gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng ¶nh hëng tiªu cùc cña qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸. Ngoµi ra trong Héi nghÞ thîng ®Ønh lÇn nµy, dù kiÕn c¸c vÊn ®Ò vÒ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, t¨ng c¬ héi viÖc lµm, vÊn ®Ò an ninh quèc tÕ vµ chèng n¹n khñng bè, m«i trêng còng nh viÖc thu hÑp kho¶ng c¸ch kü thuËt sè còng sÏ ®îc th¶o luËn.
2. Nh÷ng ho¹t ®éng chñ yÕu cña ViÖt Nam trong ASEM
Lµ mét trong nh÷ng níc s¸ng lËp ASEM, ViÖt Nam tham gia ®Èy ®ñ vµo 3 ch¬ng tr×nh mang tÝnh thö nghiÖm cña ASEM lµ IPAP, TFAP vµ Hîp t¸c c¸c doanh nghiÖp ¸-¢u.
- VÒ hîp t¸c kinh tÕ :
ViÖt Nam nhÊn m¹nh c¸c ho¹t ®éng cña ASEM trong thêi gian tíi cÇn dµnh u tiªn cao cho hîp t¸c kinh tÕ, gi¶i quyÕt t¸c ®éng cña toµn cÇu ho¸, trong ®ã u tiªn thu hÑp kho¶ng c¸ch vÒ ph¸t triÓn, chªnh lÖch vÒ kü thuËt sè, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo…
- Trong lÜnh vùc tµi chÝnh :
ViÖt Nam tranh thñ ®îc Quü tÝn th¸c ASEM tµi trî kü thuËt cho 7 dù ¸n trÞ gi¸ h¬n 5 triÖu USD vÒ “C¶i c¸ch vµ ph¸t triÓn hÖ thèng ng©n hµng”, “Ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn m¹ng lãi b¶o ®¶m x· héi t¹o c«ng ¨n viÖc lµm”, “Thóc ®Èy cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc trong khu vùc giao th«ng vËn t¶i”, “C¶i c¸ch c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ViÖt Nam”, “C¬ cÊu l¹i khu vùc ng©n hµng”, “Thµnh lËp c¬ quan xö lý nî tån ®äng vµ t vÊn ph¸p lý hç trî c¶i c¸ch ng©n hµng ” vµ “Trî gióp ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ho¹t ®éng vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña 10 Ng©n hµng th¬ng m¹i cæ phÇn ViÖt Nam”
- VÒ th¬ng m¹i vµ ®Çu t :
ViÖt Nam cö c¸c ®oµn tham dù Héi nghÞ Bé trëng, Thø trëng, c¸c cuéc häp quan chøc cao cÊp vÒ th¬ng m¹i vµ ®Çu t, c¸c DiÔn ®µn vµ Héi nghÞ doanh nghiÖp nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá… NÐt næi bËt nhÊt lµ t¹i Héi nghÞ CÊp cao ASEM 3, ViÖt Nam ®· tuyªn bè ®ång ý ®¶m nhËn vai trß ®iÒu phèi viªn ch©u ¸ trong ASEM tõ sau ASEM 3 ®Õn Héi nghÞ CÊp cao ASEM 4 t¹i §an M¹ch mïa thu n¨m 2002 vµ nhËn ®¨ng cai Héi nghÞ Bé trëng Kinh tÕ ASEM lÇn thø 3 t¹i Hµ Néi 10-11/9/2001
T¹i ASEM 2-London n¨m 1998, ViÖt Nam còng ®· ®a ra s¸ng kiÕn hîp t¸c ¸-¢u trong viÖc kÕt hîp y-dîc cæ truyÒn ®Ó ch¨m sãc søc khoÎ céng ®ång vµ cïng víi s¸ng kiÕn cña ph¸t vÒ B¶o vÖ vµ ph¸t huy di s¶n v¨n ho¸ trong c¸c níc ASEAN. Hai s¸ng kiÕn nµy ®· ®îc Héi nghÞ nhÊt trÝ hoan nghªnh vµ ghi nhËn vµo tuyªn bè cña chñ tÞch. Cô thÓ, ViÖt Nam ®· tæ chøc thµnh c«ng cuéc häp cña c¸c chuyªn gia ASEM trong lÜnh vùc di s¶n v¨n ho¸ vµo th¸ng 1/1999 vµ Héi th¶o vÒ kÕt hîp y dîc cæ truyÓn nh»m ch¨m sãc søc khoÎ céng ®ång vµo th¸ng 3/1999 cïng víi Héi th¶o vÒ kÕt hîp y-dîc cæ truyÒn ®Ó ch÷a mét sè bÖnh nan y vµo th¸ng 12/2000.
T¹i ASEM 3, ViÖt Nam ®Ò xuÊt viÖc t¨ng cêng c¸c c¬ héi kinh doanh trong ASEM nh»m tËp trung h¬n n÷a vµo viÖc t¨ng cêng hîp t¸c kinh tÕ gi÷a hai khu vùc. §©y lµ sù ®ãng gãp mang tÝnh thùc tÕ trong viÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c mèi quan hÖ ASEM. Bªn c¹nh ®ã, t¹i Héi nghÞ Bé trëng lÇn thø 3 (EMM3), ViÖt Nam ®Ò ra nh÷ng gi¶i ph¸p nhõm dì bá nh÷ng rµo c¶n th¬ng m¹i nh viÖc ®Ò ra c¸c tiªu chuÈn chÊt lîng chung vµ gióp cho viÖc ®i l¹i còng nh ph©n phèi s¶n phÈm trë nªn dÔ dµng h¬n.
ViÖt Nam còng ®ãng gãp vµo Quü ¸-¢u trong c¸c thêi kú 1997-2001 vµ 2002-2006 vµ cïng víi Quü nµy còng nh Trô së Quan hÖ quèc tÕ cña §an M¹ch tæ chøc héi th¶o vÒ ph¸t triÓn an ninh chÝnh trÞ trong khu«n khæ hîp t¸c ¸-¢u t¹i Hµ Néi th¸ng 12/2001.
ViÖt Nam còng cã nh÷ng ®ãng gãp kh«ng nhá cho sù thµnh c«ng cña ASEM 4 trong viÖc thóc ®Èy vµ t¨ng cêng quan hÖ hîp t¸c ¸-¢u v× hoÇ b×nh vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña hai ch©u lôc. B»ng viÖc tham gia mét c¸ch tÝch cùc vµo ASEM 4 ViÖt Nam cã c¬ héi t¨ng sù hiÓu biÕt vÒ c¸c thµnh viªn ASEM tõ ®ã cã thªm ®îc c¸c mèi quan hÖ hîp t¸c trong c¸c lÜnh vùc ®Çu t, th¬ng m¹i, khoa häc vµ c«ng nghÖ tõ c¸c níc ph¸t triÓn vµ c¸c níc NICs.
Ngoµi ra, ViÖt Nam còng x©y dùng ph¬ng ¸n tham dù Héi nghÞ c¸c quan chøc cao cÊp lÇn thø 7, Héi nghÞ Bé trëng Kinh tÕ lÇn 3 vµ tæ chøc ®oµn doanh nghiÖp tham dù diÔn ®µn ¸-¢u lÇn thø 6.
3. Nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc cña ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh ASEM
Nh÷ng c¬ héi
Trong qu¸ tr×nh tham gia ASEM nh÷ng n¨m võa qua, ViÖt Nam còng ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu nhÊt ®Þnh t¹o ra nh÷ng c¬ héi mang tÝnh triÓn väng. Ch¼ng h¹n nh ViÖt Nam ®· tranh thñ ®îc Quü tÝn th¸c ¸-¢u triÓn khai 5 dù ¸n t¹i ViÖt Nam; tham gia tÊt c¶ c¸c Héi nghÞ quan träng cña ASEM, ®ãng gãp nhiÒu ý kiÕn x©y dùng vµo c¸c v¨n kiÖn cña ASEM, cö ngêi tham gia Héi ®ång Thèng ®èc Quü ¸-¢u (ASEF) còng nh tham gia tÝch cùc c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña Tæ chøc nµy…
Th«ng qua nh÷ng ho¹t ®éng tÝch cùc nµy, nh×n chung ViÖt Nam trong ASEM ®· vµ ®ang ®¹t ®îc nh÷ng c¬ héi míi nh:
§¹t ®îc sù ñng hé cña c¸c níc trong EU ®èi víi viÖc gia nhËp WTO cña ViÖt Nam ®ång thêi t¨ng cêng sù hiÓu biÕt lÉn nhau h¬n n÷a gi÷a c¸c níc ASEAN, tõ ®ã x©y dùng vµ th¾t chÆt mèi quan hÖ ¸-¢u
ViÖt Nam trë thµnh mét trong môc tiªu träng ®iÓm trong chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i cña c¸c níc nh Thuþ §iÓn, Anh, Ph¸p, §øc.
ViÖt Nam häc hái vµ ®¹t ®îc nh÷ng kinh nghiÖm trong qu¸ tr×nh ®¶m nhËn vai trß lµ Chñ tÞch Ban thêng trùc ASEAN vµ §iÒu phèi viªn ch©u ¸ cña ASEM.
Cô thÓ h¬n, sau ASEM 4 t¹i Copenhagen, §an M¹ch, ViÖt Nam ®· ký kÕt ®îc 4 HiÖp ®Þnh quan träng:
HiÖp ®Þnh khuyÕn khÝch vµ b¶o hé ®Çu t gi÷a Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t ViÖt Nam víi Bé KÕ ho¹ch vµ C«ng nghÖ Ireland
HiÖp ®Þnh khung vÒ hîp t¸c gi÷a Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t ViÖt Nam víi Bé Ngo¹i giao Luxemburg.
HiÖp ®Þnh hîp t¸c khoa häc c«ng nghÑ gi÷a Bé Khoa häc C«ng nghÖ ViÖt nam vµ Cao uû phôc tr¸ch Khoa häc kü thuËt BØ
HiÖp ®Þnh khung vÒ hîp t¸c gi÷a V¨n phßng chÝnh phñ vµ c¸c vïng Céng ®ång ngêi BØ nãi tiÕng Ph¸p.
§ång thêi qua ASEM4, ViÖt Nam ®îc kh¼ng ®Þnh cã vÞ thÕ míi ®èi víi thÕ giíi. §Æc biÖt, trong c¸c cuéc héi ®µm vµ tiÕp xóc song ph¬ng gi÷a ViÖt Nam víi EU vµ gi÷a ViÖt nam víi c¸c níc, c¸c níc kh«ng nh÷ng ñng hé ViÖt Nam gia nhËp WTO mµ cßn coi ViÖt Nam lµ ®èi t¸c viÖn trî ODA vµ ®Èy m¹nh hîp t¸c huíng vµo kinh tÕ trªn c¬ së hai bªn cïng cã lîi. EU ®· quyÕt ®Þnh tiÕp tôc cho hµng dÖt may cña ViÖt Nam nhËp khÈu vµo EU vµ kÓ tõ ngµy 20/9/2002 kh«ng kiÓm tra mÆt hµng thuû s¶n cña ViÖt Nam nhËp khÈu vµo EU.
Nh÷ng th¸ch thøc
VÒ mÆt kinh tÕ nãi chung hay m«i trêng vµ th¬ng m¹i nãi riªng, ViÖt Nam gÆp ph¶i mét sè th¸ch thøc do c¸c quy ®Þnh cña c¸c khu vùc thÞ trêng t¹o ra c¸c rµo c¶n ®èi víi doanh nghiÖp ViÖt Nam. Khã kh¨n ®èi vãi doanh nghiÖp ViÖt Nam cã thÓ liÖt kª mét sè vÊn ®Ò nh:
HÖ thèng c¸c quy ®Þnh ®èi víi tiªu chuÈn m«i trêng vµ th¬ng m¹i ViÖt Nam cßn thiÕu cËp nhËt kh«ng ®ång bé. Cã rÊt nhiÒu c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ x©y dùng vît qu¸ kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp.
C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cha ®Çu t thÝch ®¸ng ®èi vãi ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ trêng, nghiªn cøu c¸c quy ®Þnh, c¸c rµo c¶n kü thuËt ®èi víi s¶n phÈm
Tr×nh ®é c«ng nghÖ cña c¸c doanh nghiÖp cßn l¹c hËu cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn chÊt lîng vµ viÖc kiÓm so¸t s¶n phÈm. §iÒu ®ã g©y khã kh¨n rÊt lín trong viÖc ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn vÒ vÖ sinh m«i trêng tµi thÞ trêng nhËp khÈu, ®Æc biÖt lµ c¸c khu vôc ph¸t triÓn.
HÖ thèng nguån nh©n lùc cña ViÖt Nam cßn rÎ nhng cßn thiÕu bÊt cËp, thÝÕu c«ng nh©n kü thuËt cã tay nghÒ cao, ý thøc kû luËt kÐm
III. C¸c gi¶i ph¸p thóc ®Èy ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh ASEM
Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ mét trong nh÷ng xu thÕ ph¸t triÓn chñ yÕu cña quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ hiÖn ®¹i. Cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ ®· vµ ®ang thóc ®Èy m¹nh mÏ qu¸ tr×nh chuyªn m«n ho¸ vµ hîp t¸c ho¸ gi÷a c¸c quèc gia, lµm cho lùc lîng s¶n xuÊt ®îc quèc tÕ ho¸ cao ®é. Nh÷ng tiÕn bé cña khoa häc c«ng nghÖ, ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ th«ng tin ®· ®a c¸c quèc gia g¾n kÕt l¹i gÇn nhau, dÉn tíi sù h×nh thµnh nh÷ng m¹ng líi toµn cÇu. TiÕn tr×nh ASEM lµ ®¹i diÖn cho xu thÕ khu vùc ho¸, chuÈn bÞ cho toµn cÇu ho¸ cao ®é. Cã thÓ thÊy, ASEM lµ mét diÔn ®µn ®µm ph¸n trùc tiÕp trªn c¸c lÜnh vùc vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi lµ nÒn t¶ng ph¸p lý cho quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ cña nhiÒu níc thµnh viªn. §©y lµ mét tiÕn tr×nh ®îc ph¸t triÓn dùa trªn c¬ së võa hîp t¸c võa c¹nh tranh. Do ®ã, thµnh viªn ASEM nµo biÕt ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p tËn dông nh÷ng c¬ héi vµ biÕt vît qua nh÷ng khã kh¨n thö th¸ch th× quèc gia ®ã cã thÓ ®øng v÷ng trªn trêng quèc tÕ, kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña quèc gia ®ã vµ t¹o nªn søc m¹nh cho quèc gia ®ã ph¸t triÓn. ViÖt Nam lµ mét thµnh viªn cña ASEM còng kh«ng n»m trong ngo¹i lÖ. §Ó thóc ®Èy tiÕn tr×nh ASEM, nh÷ng gi¶i ph¸p cÇn thiÕt cho ViÖt Nam cã thÓ thÊy ®ã lµ:
VÒ nhËn thøc, t tëng
§Ó thóc ®Èy tiÕn tr×nh ASEM ®èi víi ViÖt Nam trong thêi gian tíi, tríc hÕt cÇn qu¸n triÖt nh÷ng quan ®iÓm, nguyªn t¾c chñ yÕu ®îc nªu trong c¸c NghÞ quyÕt §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VII, VIII, IX. T¹i §¹i héi §¶ng lÇn thø VII, ViÖt Nam chñ tr¬ng ®a ph¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, ®¸nh dÊu bíc khëi ®Çu cho quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. TiÕp ®ã, NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng VIII ®· quyÕt ®Þnh “NhiÖm vô ®èi ngo¹i quan träng trong thêi gian tíi lµ cñng cè m«i trêng hoµ b×nh vµ t¹o ®iÒu kiÖn quèc tÕ thuËn lîi h¬n n÷a ®Ó ®Èy nhanh qu¸ tr×nh héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ” vµ NghÞ quyÕt sè 07-NQ/TW, ngµy 27-11-2001 cña Bé chÝnh trÞ Ban ChÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng kho¸ IX “VÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ”. Cô thÓ lµ, qu¸n triÖt chñ tr¬ng ®îc x¸c ®Þnh t¹i §¹i héi IX lµ : “Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc theo tinh thÇn ph¸t huy tèi ®a néi lùc, n©ng cao hiÖu qu¶ hîp t¸c quèc tÕ, b¶o ®¶m ®éc lËp, tù chñ vµ ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, b¶o vÖ lîi Ých d©n téc, an ninh quèc gia, gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc, b¶o vÖ m«i trêng”. Cô thÓ h¬n, thóc ®Èy tiÕn tr×nh ASEM lµ ®Ó ®¸p øng môc tiªu chung cña b¶n th©n ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, nh»m lÊy néi lùc kÕt hîp víi ngo¹i lùc, ®Èy m¹nh sù nghiÖp CHN-H§H theo ®Þnh híng XHCN, b¶o ®¶m hiÖu qu¶ kinh tÕ-x· héi vµ t¨ng trëng bÒn v÷ng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, h¹n chÕ tèi ®a ¶nh hëng tiªu cùc cña nh÷ng chao ®¶o, biÕn ®éng tõ bªn ngoµi.
Tuy nhiªn, thóc ®Èy tiÕn tr×nh ASEM ph¶i dùa trªn nguyªn t¾c gi÷ v÷ng ®éc lËp tù chñ vµ ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. §©y lµ yªu cÇu chÝnh trÞ cao nhÊt ®èi víi tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nãi chung vµ thóc ®Èy tiÕn tr×nh ASEM nãi riªng. Tham gia hîp t¸c ¸-¢u ph¶i tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c chung lµ b¶o vÖ ®éc lËp, thèng nhÊt vµ toµn vÑn l·nh thæ, b×nh ®¼ng cïng cã lîi, b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, gi÷ v÷ng an ninh quèc gia, gi÷ g×n vµ ph¸t huy truyÒn thèng, b¶n s¾c cña d©n téc.
Bªn c¹nh ®ã, cÇn qu¸n triÖt r»ng ASEM lµ qu¸ tr×nh võa hîp t¸c, võa c¹nh tranh, võa cã nhiÒu c¬ héi, võa kh«ng Ýt th¸ch thøc, do ®ã cÇn tØnh t¸o, kh«n khÐo vµ linh ho¹t trong viÖc xö lý tÝnh hai mÆt tuú theo ®èi tîng, vÊn ®Ò, trêng hîp, thêi ®iÓm cô thÓ; ph¶i ®Ò phßng t tëng Ø l¹i, thô ®éng võa ph¶i chèng t tëng gi¶n ®¬n, n«n nãng. H¬n n÷a, ph¶i biÕt tËn dông nh÷ng c¬ héi do tiÕn tr×nh ASEM ®em l¹i còng nh ph¶i biÕt sµng läc nh÷ng mÆt h¹n chÕ vµ vît qua nh÷ng th¸ch thøc trong tiÕn tr×nh ASEM.
Thóc ®Èy tiÕn tr×nh ASEM kh«ng chØ lµ c«ng viÖc riªng cña chÝnh phñ mµ cÇn cã sù nhËn thøc ®óng ®¾n vµ tham gia ®Çy ®ñ cña nhiÒu tÇng líp trong x· héi ch¼ng h¹n nh c¸c doanh nghiÖp, sinh viªn…ChÝnh v× v©þ, c«ng t¸c qu¶ng c¸o, tuyªn truyÒn nh÷ng tri thøc liªn quan ®Õn tiÕn tr×nh ASEM lµ rÊt cÇn thiÕt.
Thóc ®Èy tiÕn tr×nh ASEM lµ mét phÇn cña héi nhËp quèc tÕ, lµ mét bé phËn h÷u c¬ cña ®êng lèi ®æi míi do §¶ng ®Ò ra vµ ®Ó thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kinh tÕ, x· héi ng¾n, trung vµ dµi h¹n cña §¶ng vµ Nhµ níc. Do vËy, thóc ®Èy tiÕn tr×nh ASEM ph¶i phï hîp víi chñ tr¬ng “ViÖt Nam muèn lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c níc” vµ “ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi ngo¹i theo híng x©y dùng hÖ thèng kinh tÕ më”, h×nh thµnh thÞ trêng ®ång bé, th«ng suèt trong c¶ níc, g¾n víi kinh tÕ vµ thÞ trêng thÕ giíi.
CÇn kÕt hîp víi nhËn thøc ®Èy ®ñ c¸c ®Æc ®iÓm cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam, ®Ó tõ ®ã ®Ò ra kÕ ho¹ch, lé tr×nh hîp lý, võa phï hîp víi tr×nh ®é cña ®Êt níc, võa ®¸p øng c¸c qui ®Þnh chung cña ASEM ®Æt ra cho c¸c níc thµnh viªn, tõ ®ã ViÖt Nam ®ang tham gia vµ tranh thñ nh÷ng u ®·i do ASEM mang l¹i.
VÒ x©y dùng tiÕn tr×nh ASEM
X©y dùng tiÕn tr×nh ASEM lµ mét trong nh÷ng träng t©m cña chiÕn lîc héi nhËp. §Ó thÝch øng víi yªu cÇu cña héi nhËp, ®¸p øng c¸c cam kÕt cña níc ta vÒ më cöa th¬ng m¹i, ®Çu t, dÞch vô, vÒ thuÕ vµ phi thuÕ, viÖc x©y dùng tiÕn tr×nh cÇn dùa v÷ng ch¾c trªn c¸c nguyªn t¾c vµ nguyªn lý c¨n b¶n sau:
Gi÷ v÷ng nguyªn t¾c ®éc lËp vµ chñ quyÒn quèc gia, b¶o ®¶m ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa cña sù ph¸t triÓn trªn c¬ së ®Æt lîi Ých quèc gia lªn trªn hÕt, kiªn tr×, bÒn bØ ®iÒu chØnh l¹i hÖ thèng c¬ chÕ chÝnh s¸ch cho phï hîp víi nh÷ng quy t¾c vµ chuÈn mùc cña ASEM. Coi viÖc ®iÒu chØnh c¬ chÕ chÝnh s¸ch trong tiÕn tr×nh ASEM lµ t¹o ra ®éng lùc bªn trong ®Ó thóc ®Èy viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý, b¶o ®¶m hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp vµ cña toµn bé nÒn kinh tÕ.
TiÕn tr×nh ASEM ®îc x©y dùng theo híng bËc thang vµ hîp lý, ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së (1) c¸c cam kÕt, quy ®Þnh cña ASEM ®Ò ra víi c¸c níc thµnh viªn nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng (2) thùc tr¹ng hiÖn t¹i vµ dù b¸o ph¸t triÓn trong t¬ng lai cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Mét tiÕn tr×nh “qu¸ nãng” vÒ møc ®é vµ thêi h¹n më cöa thÞ trêng vît qu¸ kh¶ n¨ng chÞu ®ùng cña nÒn kinh tÕ, sÏ dÉn tíi thua thiÖt, ®æ vì hµng lo¹t doanh nghiÖp, vît khái tÇm kiÓm so¸t cña Nhµ níc, kÐo theo nhiÒu hËu qu¶ khã lêng. V× vËy, ®iÒu cùc k× quan träng lµ cÇn xem xÐt tÝnh to¸n nghiªm tóc ®iÒu kiÖn, kh¶ n¨ng, tiÒm lùc cña ViÖt Nam trong tõng lÜnh vùc cô thÓ, tõng lo¹i doanh nghiÖp, cã tÝnh ®Õn nh÷ng quy ®Þnh chung..., ®Ó ho¹ch ®Þnh tiÕn tr×nh héi nhËp hîp lý.
TiÕn tr×nh ASEM ph¶i ®îc x©y dùng theo nguyªn t¾c ViÖt Nam thõa nhËn môc tiªu thuËn lîi ho¸, tù do ho¸ th¬ng m¹i cña ASEM vµ cam kÕt thùc hiÖn môc tiªu nµy b»ng c¸c biÖn ph¸p vµ bíc ®i thÝch hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña m×nh, trong ®ã c¸c cam kÕt trong khu«n khæ ASEM lµ c¸c cam kÕt cã møc ®é u ®·i vµ cÇn tËp trung thùc hiÖn trong lé tr×nh cña ta. §ång thêi xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm hiÖn t¹i cña ®Êt níc, trong lé tr×nh héi nhËp ViÖt Nam cÇn yªu cÇu quyÒn ®îc hëng nh÷ng u ®·i dµnh cho c¸c níc cã tr×nh ®é ph¸t triÓn thÊp vµ ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi.
Trªn c¬ së x©y dùng tiÕn tr×nh ASEM tæng thÓ ®Ó héi nhËp, cÇn tiÕp tôc x©y dùng tiÕn tr×nh chi tiÕt, râ rµng trong tõng lÜnh vùc, tõng lo¹i mÆt hµng, tõng ®èi t¸c ®µm ph¸n quèc tÕ, ®ång thêi x¸c ®Þnh râ lé tr×nh, thêi gian biÓu, cam kÕt thùc hiÖn nghÜa vô cña ASEM, ®¶m b¶o kÕt hîp c©n ®èi gi÷a cam kÕt ë ASEM víi c¸c cam kÕt ë c¸c tæ chøc kh¸c.
3. X©y dùng vµ n©ng cao n¨ng lùc cña c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc
Trong ®iÒu kiÖn cña nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi, c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc ë níc ta hiÖn vÉn cha thùc sù s½n sµng tríc tiÕn tr×nh ASEM c¶ vÒ c¬ cÊu tæ chøc vµ c¸c c¬ quan qu¶n lý tõ trung ¬ng ®Õn ®Þa ph¬ng. Ch¼ng h¹n nh sù nhËn thøc cha ®Çy ®ñ vÒ tiÕn tr×nh ASEM ®«i khi ®· dÉn ®Õn nh÷ng quyÕt ®Þnh lÖch l¹c, chÖch híng so víi chñ ®Ò vµ môc tiªu cña tiÕn tr×nh ASEM. Nh÷ng sù yÕu kÐm nµy ®· vµ ®ang che lÊp vµ lµm gi¶m ®i nh÷ng nç lùc cña ViÖt Nam trong viÖc ®a ra c¸c chÝnh s¸ch liªn quan. Do vËy, ®Þnh híng vµ gi¶i ph¸p n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý Nhµ níc ®èi víi tiÕn tr×nh ASEM kh«ng chØ nh»m ®Èy nhanh tiÕn tr×nh ASEM mµ cßn nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn vµ nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ ASEM cña ngêi d©n ë c¸c møc ®é kh¸c nhau. Nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu cho vÊn ®Ò x©y dùng vµ n©ng cao n¨ng lùc cña c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc bao gåm:
ViÖt Nam cÇn kiÖn toµn hÖ thèng c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ níc theo c¬ chÕ qu¶n lý vµ nh÷ng néi dung qu¶n lý ®· ®îc x¸c ®Þnh. C¸c c¬ quan qu¶n lý thùc hiÖn ®óng chøc n¨ng cña m×nh, kh«ng thùc hiÖn mét c¸ch chång chÐo, kh«ng ®óng nghÜa vô cña m×nh
N©ng cao vai trß vµ tÝnh chñ ®éng cña c¸c ngµnh vµ lÜnh vùc liªn quan trong c«ng t¸c qu¶n lý hiÖn ®¹i.
§Èy m¹nh ch¬ng tr×nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh tõ trung ¬ng ®Õn ®Þa ph¬ng, gi¶m bít nh÷ng kh©u nÊc qu¶n lý rêm ra vµ nh÷ng quy ®Þnh hµnh chÝnh kh«ng phï hîp víi ph¬ng thøc qu¶n lý hiÖn ®¹i trong thêi ®¹i ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin
Ngoµi ra, Nhµ níc cÇn ho¹ch ®Þnh x©y dùng mét m«i trêng ph¸p lý thuËn lîi, thêng xuyªn cung cÊp th«ng tin vÒ tiÕn tr×nh ASEM, viÖc ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch liªn quan vµ c«ng viÖc tæ chøc thùc hiÖn ch¼ng h¹n nh hç trî doanh nghiÖp trong viÖc liªn doanh víi doanh nghiÖp níc ngoµi, triÓn khai m¹nh mÏ h¬n n÷a ch¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc, kiÓm so¸t chÆt chÏ ®îc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, híng doanh nghiÖp triÓn khai c¸c ho¹t ®éng theo ®óng luËt ph¸p quy ®Þnh. §ång thêi cÇn cã biÖn ph¸p, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo s¶n xuÊt, kinh doanh, c¹nh tranh b×nh ®¼ng qua ®ã mµ sµng läc, ®Þnh híng ph¸t triÓn, h×nh thµnh c¸c h¹t nh©n doanh nghiÖp u tó cã søc c¹nh tranh ®¶m b¶o héi nhËp ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.
Trong nh÷ng n¨m tíi Nhµ níc cÇn híng vµo gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò nh : t¹o lËp ®ång bé nÒn kinh tÕ thÞ trêng trong níc, khuyÕn khÝch c¹nh tranh vµ chèng ®éc quyÒn; g¾n bã h÷u c¬ víi héi nhËp quèc tÕ nãi chung vµ tiÕn tr×nh ASEM nãi riªng, víi chiÕn lîc kinh tÕ-x· héi cña ®Êt níc, t¹o ra c¸c ®ét ph¸ chiÕn lîc; tæ chøc c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc vµ hÖ thèng th«ng tin vÒ thÞ trêng thÕ giíi; h×nh thµnh c¬ cÊu tæ chøc hîp lý vÒ kinh tÕ ®èi ngo¹i, chuÈn bÞ nguån nh©n lùc cho t¬ng lai. Trong ®ã vÊn ®Ò cÊp b¸ch ®îc nh¾c ®Õn trong nhiÒu v¨n kiÖn cña §¶ng vµ Nhµ níc lµ vÊn ®Ò ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ vµ n¨ng lùc c¹nh tranh.
4. VÒ ph¬ng híng vµ gi¶i ph¸p ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ trong tiÕn tr×nh ASEM
§¹i héi §¶ng lÇn thø VI ®· x¸c ®Þnh nÒn kinh tÕ ViÖt Nam lµ mét nÒn kinh tÕ vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. ViÖt Nam chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ trªn c¬ së ph¸t huy nh÷ng tiÒm n¨ng, néi lùc cña m×nh ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ hîp t¸c quèc tÕ, nh vËy nhu cÇu g¾n kÕt chÆt chÏ gi÷a héi nhËp víi ®æi míi qu¶n lý vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ lµ mét tÊt yÕu. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cÇn ®îc ®Þnh híng theo 2 gãc ®é: thø nhÊt, ®ã lµ viÖc t¹o dùng mét m«i trêng vÜ m« chung cã tÝnh c¹nh tranh cao ®Ó thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp c¹nh tranh lµnh m¹nh, n©ng cao hiÖu qu¶ cña toµn bé nÒn kinh tÕ vµ cña c¸c ngµnh, c¸c doanh nghiÖp; thø hai, ®iÒu chØnh c¬ cÊu s¶n xuÊt vµ ®Çu t díi gãc ®é ngµnh vµ doanh nghiÖp c¨n cø trªn c¬ së søc c¹nh tranh cña tõng ngµnh víi lîi thÕ so s¸nh trong s¶n xuÊt kinh doanh trong ®iÒu kiÖn ViÖt Nam sÏ triÓn khai thùc hiÖn c¸c cam kÕt héi nhËp quèc tÕ ®èi víi c¸c tæ chøc khu vùc nh ASEM.
Díi gãc ®é quèc gia, tÝnh c¹nh tranh thÓ hiÖn ë n¨ng lùc t¹o dùng m«i trêng c¹nh tranh trong ®ã vai trß cña nhµ níc mang tÝnh kiªn quyÕt ®Ó ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ ph¸t huy nh÷ng lîi thÕ so s¸nh, ph©n bæ c¸c nguån lùc cã hiÖu qu¶, ®¹t vµ duy tr× møc t¨ng trëng cao, bÒn v÷ng. Trong bèi c¶nh ViÖt Nam chØ ®îc ®¸nh gi¸ lµ níc cã m«i trêng c¹nh tranh quèc gia thÊp, th× mét trong nh÷ng néi dung cña viÖc x©y dùng chiÕn lîc héi nhËp lµ cÇn t¨ng cêng tÝnh c¹nh tranh cÊp quèc gia, trong ®ã c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ ®îc ho¹ch ®Þnh sao cho thùc hiÖn tèt c¸c yÕu tè c¬ b¶n sau ®©y:
C¸c chØ sè kinh tÕ vÜ m« (th©m hôt ng©n s¸ch, l¹m ph¸t, c¸n c©n thanh to¸n, tû gi¸…) æn ®Þnh vµ ë møc c©n b»ng.
NÒn kinh tÕ t¬ng ®èi më (nhÊt lµ vÒ th¬ng m¹i vµ c¸c luång FDI)
C¹nh tranh trong níc ®îc khuyÕn khÝch
§iÒu kiÖn c¹nh tranh b×nh ®¼ng ®îc ®¶m b¶o vµ can thiÖp cña Nhµ níc chñ yÕu lµ trªn b×nh diÖn vÜ m« (nh t¹o khung ph¸p lý, sö dông c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«, ®Çu t vµo h¹ tÇng c¬ së…)
DÞch vô c«ng céng cã chÊt lîng cao
HÖ thèng tµi chÝnh, ng©n hµng t¹o nªn trung gian tµi chÝnh hiÖu qu¶
C¸c chñ thÓ thÞ trêng cã thÓ tiÕp cËn th«ng tin vµ c«ng nghÖ
Cë së h¹ tÇng ®îc n©ng cÊp vµ duy tr×
ThÞ trêng lao ®éng linh ho¹t trong mèi quan hÖ thÝch hîp gi÷a ngêi sö dông lao ®éng vµ ngêi lao ®éng
ThÓ chÕ luËt ph¸p, x· héi vËn hµnh cã hiÖu lùc vµ minh b¹ch
TiÕp tôc tiÕn hµnh c¶i c¸ch kinh tÕ mang tÝnh tæng thÓ vµ ®ång bé. §Æc biÖt, ®ã lµ nh÷ng c¶i c¸ch trong c¸c lÜnh vùc tµi kho¸, tµi chÝnh tiÒn tÖ, th¬ng m¹i vµ khu vùc DNNN. C¶i c¸ch kinh tÕ còng kh«ng thÓ t¸ch rêi c¶i c¸ch khu vùc hµnh chÝnh nh»m h¹n chÕ ®¸ng kÓ n¹n tham nhòng, gi¶m thiÓu tÖ quan liªu còng nh c¸c chi phÝ giao dÞch cho c¸c ho¹t ®éng kinh doanh.
Díi gãc ®é ngµnh th× ph¬ng híng ®iÒu chØnh c¬ cÊu ngµnh ®îc xem xÐt dùa trªn viÖc nghiªn cøu vµ ph©n lo¹i c¸c ngµnh s¶n xuÊt vµ dÞch vô theo 3 nhãm: nhãm cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao, nhãm cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cã ®iÒu kiÖn (®îc b¶o hé, hç trî cã thêi h¹n vµ tÝch cùc n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh) vµ nhãm cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh thÊp.
C¨n cø theo nghiªn cøu cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t cho tæng sè 40 nhãm s¶n phÈm vµ dÞch vô cña ViÖt Nam th× hiÖn t¹i cã 11 s¶n phÈm thuéc lo¹i cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao lµ: cµ phª, ®iÒu, lóa g¹o, mét sè lo¹i tr¸i c©y, thuû s¶n, may mÆc, giµy dÐp, ®éng c¬ ®i-ª-zen cì nhá, s¶n phÈm cña ngµnh du lÞch, dÞch vô x©y dùng; ngoµi ra 19 s¶n phÈm dÞch vô kh¸c thuéc nhãm cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cã ®iÒu kiÖn gåm: chÌ, cao su, rau, thùc phÈm chÕ biÕn, l¾p r¸p ®iÖn tö, c¬ khÝ, ho¸ chÊt, xi m¨ng, ®ãng tµu, thÞt heo, ng©n hµng, viÔn th«ng, vËn t¶i biÓn, vËn t¶i hµng kh«ng, kiÓm to¸n, c«ng nghÖ phÇn mÒm, dÞch vô b¶o hiÓm, dÞch vô t vÊn ph¸p luËt, dÞch vô y tÕ vµ 10 s¶n phÈm thuéc nhãm cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh thÊp gåm: mÝa ®êng, b«ng, c©y cã dÇu, ®ç t¬ng, ng«, qu¶ cã mói, hoa, s÷a bß, thÞt gµ, thÐp. Theo c¬ së ph©n chia nµy, nhµ níc cÇn ®a ra c¸c chÝnh s¸ch vÒ thuÕ nhËp khÈu, ph©n bæ h¹n ng¹ch phi thuÕ, chÕ ®é phô thu xuÊt khÈu, chÝnh s¸ch thuÕ trong níc, tÝn dông xuÊt khÈu vµ c¶i c¸ch doanh nghiÖp phï hîp…®èi víi tõng nhãm vµ ngµnh cô thÓ.
Trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp, râ rµng lîi thÕ so s¸nh cña nÒn n«ng nghiÖp nhiÖt ®íi lµ ®iÓm m¹nh cña ViÖt Nam cã thÓ c¹nh tranh víi c¸c s¶n phÈm níc ngoµi trªn thÞ trêng néi ®Þa, ®ång thêi më réng thÞ trêng xuÊt khÈu. Muèn vËy, cÇn nhanh chãng ¸p dông c¸c tiÕn bé sinh häc, hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ chÕ biÕn n©ng cao chÊt lîng vÖ sinh thùc phÈm, ®ãng gãi bao b×…
Trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp, viÖc bè trÝ ®Çu t, x©y dùng ph¶i c¨n cø theo cã së ph©n chia kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn ®Ó chän thø tù u tiªn. Bªn c¹nh ®ã cÇn ph¸t triÓn mét sè ngµnh c«ng nghiÖp nÆng, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh quy m« lín mét cã chän läc, vµ dµnh quan t©m tháa ®¸ng cho viÖc ph¸t triÓn c¸c ngµnh sö dông nhiÒu lao ®éng, cã c«ng nghÖ tiÕn tiÕn ®Ó t¹o ra s¶n phÈm cã chÊt lîng cao, tiªu thô ®îc trªn thÞ trêng c¶ trong níc vµ thÕ giíi.
§èi víi khu vùc dÞch vô, ®©y lµ lÜnh vùc cã tÇm quan träng ®Æc biÖt song còng rÊt nh¹y c¶m trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay cña ViÖt Nam. ChÊp nhËn c¹nh tranh, kÓ c¶ c¹nh tranh trong níc lÉn c¹nh tranh quèc tÕ, coi ®ã lµ ®éng lùc thóc ®Èy sù tiÕn bé cña c¸c ngµnh dÞch vô ph¶i ®i ®«i víi viÖc xem xÐt c¸c ®iÒu kiÖn, ®Æc thï cña tõng ngµnh dÞch vô.
MÆc dï vÒ lý thuyÕt ®iÒu chØnh c¬ cÊu cÇn tiÕn hµnh theo nh÷ng ph¬ng híng nh vËy, song khi khoa häc vµ c«ng nghÖ kh«ng ngõng ph¸t triÓn, kinh tÕ thÕ giíi cã nhiÒu ®ét biÕn, thÞ trêng lu«n biÕn ®éng, tÝnh c¹nh tranh vµ lîi thÕ so s¸nh cña c¸c níc ®Òu rÊt linh ho¹t th× cÇn ph¶i cã sù ®iÒu chØnh kÞp thêi bé phËn nµy hay bé phËn kh¸c cña c¸c ®Þnh híng ph¸t triÓn, nh»m hîp lý ho¸ c¬ cÊu kinh tÕ, t¨ng cêng h¬n n÷a n¨ng lùc c¹nh tranh cña hµng ho¸, dÞch vô, doanh nghiÖp vµ cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nãi chung.
Ngoµi vÊn ®Ò n©ng cao søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ dÞch vô, doanh nghiÖp vµ cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam, thóc ®Èy tiÕn tr×nh ASEM trong thêi gian tíi cßn ®ßi hái viÖc x©y dùng mét lé tr×nh thùc hiÖn c¸c cam kÕt quèc tÕ vÒ më cöa thÞ trêng.
VÒ c«ng t¸c x©y dùng vµ n©ng cao n¨ng lùc ®éi ngò c¸n bé tham gia trong tiÕn tr×nh ASEM
Nh©n tè con ngêi lu«n lµ nh©n tè quan träng vµ lu«n cÇn ®îc tÝnh ®Õn. VÊn ®Ò vÒ ®µo t¹o, sö dông c¸n bé trong tiÕn tr×nh ASEM lµ cùc k× quan träng. CÇn x©y dùng nh÷ng tiªu chuÈn b¾t buéc víi nh÷ng c¸n bé tham gia x©y dùng chÝnh s¸ch vµ ho¹t ®éng trong c«ng t¸c kinh tÕ ®èi ngo¹i, bao gåm c¸c yªu cÇu vÒ phÈm chÊt ®¹o ®øc, vÒ t tëng, tr×nh ®é chuyªn m«n, tr×nh ®é ngo¹i ng÷. Trªn c¬ së nh÷ng yªu cÇu ®ã ®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch vÒ ®µo t¹o, chän läc sö dông c¸n bé phï hîp víi nhu cÇu hîp t¸c quèc tÕ thêi gian tíi.
KiÕn nghÞ-§Ò xuÊt
Tríc hÕt, ®Ó tham gia vµo tiÕn tr×nh ASEM mét c¸ch cã hiÖu qu¶ cÇn cã sù cè g¾ng cña Nhµ níc trong viÖc hoµn thiÖn m«i trêng ph¸p lý ®èi víi tiÕn tr×nh ASEM. Lµm ®îc ®iÒu nµy kh«ng chØ gióp cho viÖc x¸c ®Þnh mét híng ®i c¬ b¶n vµ râ r»ng mµ cßn gióp cho c¸c doanh nghiÖp tham gia vµo ASEM mét c¸ch chñ ®éng vµ tÝch cùc. H¬n n÷a, sù nç lùc vµ ho¹t ®éng hç trî cña c¸c bé ngµnh liªn quan còng v« cïng quan träng ®èi víi viÖc thóc ®Èy tiÕn tr×nh ASEM.
ViÖt Nam cÇn coi träng quan hÖ trªn c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ v¨n ho¸ trong tiÕn tr×nh ASEM. Tuy nhiªn, cÇn nhÊn m¹nh viÖc t¨ng cêng h¬n n÷a lÜnh vùc hîp t¸c cã tÇm quan träng ®Æc biÖt ®èi víi tiÕn tr×nh ASEM. §ång thêi, x©y dùng vµ hoµn thiÖn Nhãm ®Æc tr¸ch kinh tÕ ASEM tËp trung xem xÐt vµ ®a ra nh÷ng khuyÕn nghÞ cô thÓ, thiÕt thùc nh»m t¨ng cêng h¬n n÷a sù hîp t¸c vÒ th¬ng m¹i, ®Çu t vµ tµi chÝnh gi÷a hai ch©u lôc ®Ó cã ®îc nh÷ng ®èi t¸c kinh tÕ thùc chÊt h¬n nh»m ph¸t huy nh÷ng tiÒm n¨ng, c¬ héi cña khu vùc nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng. Tõ ®ã, tiÕn tíi ®i s©u vµo thùc chÊt ho¸ chñ ®Ò chÝnh cña Héi nghÞ CÊp cao ASEM t¹i Hµ Néi vµo th¸ng 10/2004: “TiÕn tíi quan hÖ ®èi t¸c ¸-¢u sèng ®éng vµ thùc chÊt h¬n”.
§Ó thóc ®Èy tiÕn tr×nh ASEM, ViÖt Nam lµ mét níc ®ang ph¸t triÓn cÇn chó träng h¬n n÷a vµo gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n, cÊp b¸ch vµ thiÕt thùc nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, thu hÑp kho¶ng c¸ch ph¸t triÓn trong níc nãi riªng còng nh so víi c¸c níc thµnh viªn ASEM nãi chung.
C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i biÕt tËn dông nh÷ng tiÒm n¨ng trong tiÕn tr×nh ASEM b»ng c¸ch häc hái cña c¸c ®èi t¸c tõ c¸c níc thµnh viªn ASEM nh nªn liªn doanh víi ®èi t¸c níc ngoµi trªn c¸c lÜnh vùc cÇn ®Çu t vµ b¶o vÖ ch¼ng h¹n: rõng, chÕ biÕn gç, b¶o vÖ m«i trêng, ®ãng tµu, x©y dùng c¶ng, ®iÖn tö viÔn th«ng, ph©n ho¸ häc…
C¸c doanh nghiÖp cÇn cã nh÷ng chiÕn lîc vµ biÖn ph¸p ®Ó cã thÓ thùc sù hoµ m×nh vµo tiÕn tr×nh ASEM chung th«ng qua viÖc thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc cô thÓ nh: cÇn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p n©ng cao tay nghÒ c«ng nh©n, n©ng cÊp tr×nh ®é c«ng nghÖ…§Êy còng chÝnh lµ c¸ch thøc ®óng ®¾n gióp cho c¸c doanh nghiÖp tham gia vµo ASEM cã hiÖu qu¶ h¬n.
Nh»m thóc ®Èy tiÕn tr×nh ASEM, tríc m¾t ViÖt Nam cÇn chuÈn bÞ cho Héi nghÞ CÊp cao ASEM 5 diÔn ra mét c¸ch thµnh c«ng t¹i Hµ Néi, th«ng qua viÖc tËp trung vµo mét sè híng quan träng:
CÇn suy nghÜ vµ chuÈn bÞ kü lìng vµ toµn diÖn néi dung, phï hîp víi chñ ®Ò héi nghÞ s¾p diÔn ra
CÇn tÝch cùc trong viÖc triÓn khai c«ng viÖc tæ chøc, hËu cÇn, x©y dùng trung t©m héi nghÞ
T¨ng cêng c«ng t¸c tuyªn truyÒn vÒ ASEM trong níc nh»m ®Ò cao vai trß vµ h×nh ¶nh tÝch cùc cña ViÖt Nam
N©ng cao m¹nh mÏ h¬n n÷a kinh nghiÖm cña bé m¸y, c¸n bé tham gia phôc vô cho Héi nghÞ cÊp cao. Nh vËy, ViÖt Nam cÇn tranh thñ vµ sö dông cã hiÖu qu¶ sù trî gióp quèc tÕ dµnh cho ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh chuÈn bÞ Héi nghÞ.
Phô lôc 1
C¸c rµo c¶n th¬ng m¹i trong ASEM
Tõ nhiÒu nguån ph©n tÝch kh¸c nhau, c¸c thµnh viªn ASEM ®· t¹m thêi x¸c ®Þnh nh÷ng h×nh thøc th¬ng m¹i sau ®©y ®· vµ ®ang t¹o ra nh÷ng rµo c¶n ®¸ng kÓ ®èi víi viÖc trao ®æi th¬ng m¹i trong khu vùc. HiÖn nay, ASEM ®ang xóc tiÕn x©y dùng ch¬ng tr×nh hµnh ®éng ®Ó gi¶i to¶ nh÷ng c¶n trë th¬ng m¹i
C¸c rµo c¶n chung
BÊt æn ®Þnh vÒ khung ph¸p lý, vÝ dô nh th«ng b¸o qu¸ ng¾n khi cã thay ®æi luËt ph¸p hay luËt ph¸p kh«ng râ rµng, thiÕu chÝnh x¸c hoÆc thËm chÝ lµ cã nh÷ng luËt lÖ kh«ng ®îc xuÊt b¶n
Tr× ho·n qu¸ l©u trong viÖc tr¶ lêi c¸c c©u hái, kiÕn nghÞ
Yªu cÇu qu¸ cao vÒ lËp tµi liÖu (vÝ dô ®èi víi nhËp khÈu)
Tham nhòng
C¸c rµo c¶n trong c¸c lÜnh vùc cô thÓ
. Thñ tôc h¶i quan
Tham nhòng
ThiÕu minh b¹ch
Thêi gian qu¸ dµi ®Ó th«ng quan
Kh«ng tu©n thñ C«ng íc Kyoto
C¸c vÊn ®Ò vÒ ®Þnh gi¸ h¶i quan, vÝ dô khi bÞ ¸p dông tuú tiÖn vµ thêng bÞ söa ®æi, còng nh bÞ ph©n lo¹i h¶i quan.
2.2. Tiªu chuÈn chÊt lîng
ViÖc ®¨ng kÝ phøc t¹p, tèn kÐm vµ thíng liªn quan ®Õn c¶ c¸c chi phÝ thùc tÕ lÉn viÖc tiÕt lé c¸c th«ng tin mËt
C¸c thñ tôc thö nghiÖm, thñ tôc ®¸nh gi¸ sù phï hîp vµ lËp hå s¬ phøc t¹p, kÐo dµi hoÆc tèn kÐm. §«i khi c¸c tiªu chuÈn thay ®æi nhanh, khiÕn cho tiÕn tr×nh cßn bÞ kÐo dµi thªm
C¸c quy ®Þnh thiÕu minh b¹ch, vÝ dô nh kh«ng dÞch sang tiÕng níc ngoµi hoÆc kh«ng c«ng bè nh÷ng söa ®æi
§èi xö kh¸c nhau gi÷a tiªu chuÈn trong níc vµ quèc tÕ, kh¸c biÖt trong viÖc ¸p dông c¸c tiªu chuÈn hoÆc kh«ng thõa nhËn c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ vµ tiªu chuÈn ch©u ¢u.
§èi xö kh¸c nhau gi÷a c¸c s¶n phÈm trong níc vµ níc ngoµi trong qu¸ tr×nh ¸p dông c¸c quy ®Þnh vµ thñ tôc
Quy ®Þnh d¸n nh·n h¹n chÕ
2.3. Mua s¾m cña chÝnh phñ
Nh×n chung thiÕu sù th«ng tho¸ng vµ minh b¹ch
§èi xö u ®·i víi c¸c c«ng ty trong níc hoÆc c¸c c«ng ty kh«ng cã quan hÖ/b¹n hµng víi c¸c c«ng ty ®Þa ph¬ng.
Yªu cÇu vÒ hµm lîng néi ®Þa ho¸, chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ mËu dÞch ®èi lu
Th«ng b¸o thÇu ng¾n h¹n
Ph¸ vì c¸c quy ®Þnh th«ng qua viÖc chia nhá c¸c hîp ®ång
Kh«ng tu©n theo HiÖp ®Þnh mua s¾m chung (GPA)
2.4. KiÓm dÞch ®éng thùc vËt
ThiÕu sù minh b¹ch vÒ c¸c biÖn ph¸p, thñ tôc triÓn khai vµ c¬ quan cã thÈm quyÒn.
C¸c yªu cÇu cho nhËp ®éng vËt, thùc vaatj vµ s¶n phÈm thùc vËt qu¸ tèn kÐm vµ kÐo dµi
Kh«ng thèng nhÊt gi÷a c¸c tiªu chuÈn quèc gia vµ quèc tÕ vµ kh«ng hµi hoµ
Kh«ng thõa nhËn qu¸ tr×nh kiÓm ®Þnh hoÆc kiÓm so¸t ë níc xuÊt hµng
C¸c thñ tôc vµ yªu cÇu nhËp khÈu cßn cha ®uîc ®¬n gi¶n ho¸ vµ cha tæng hîp
Yªu cÇu kiÓm ®Þnh vµ kiÓm dÞch qu¸ cao
Quy ®Þnh d¸n nh·n h¹n chÕ
ViÖc thö nghiÖm kh«ng chÝnh x¸c
2.5. QuyÒn së h÷u trÝ tuÖ
ViÖc thùc thi c¸c luËt lÖ vÒ IPR trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau cßn cha ®Çy ®ñ hoÆc cha c«ng b»ng
ThiÕu c¸c luËt lÖ vÒ nh·n hiÖu th¬ng m¹i, b¶n quyÒn, b»ng s¸ng chÕ, thiÕt kÕ c«ng nghiÖp vµ chØ dÉn ®Þa lý.
Vi ph¹m nh·n hiÖu th¬ng m¹i, b¶n quyÒn
Gi¶ m¹o
Kh«ng thèng nhÊt gi÷a c¸c quy ®Þnh quèc gia vµ quèc tÕ
2.6. LÜnh vùc ph©n phèi kinh tiªu s¶n phÈm
H¹n chÕ quyÒn së h÷u níc ngµoi ®èi víi th¬ng m¹i hoÆc b¸n lÎ
Yªu cÇu vÒ liªn doanh, liªn kÕt trong níc ®èi víi mét sè ho¹t ®éng cô thÓ nh qu¶ng c¸o
Ph©n biÖt ®èi xö, chèng l¹i c¸c c«ng ty níc ngoµi, vÝ dô khi bè trÝ c¬ së vµ trang thiÕt bÞ t¹i c¶n biÓn hoÆc s©n bay hoÆc møc gi¸ qu¶ng c¸o, thËm chÝ cã thÓ thùc hiÖn th«ng qua c¸c chiÕn dÞch chèng l¹i c¸c s¶n phÈm níc ngoµi hoÆc qu¶ng c¸o c¸c s¶n phÈm néi ®Þa
H¹n chÕ së h÷u tµi s¶n cè ®Þnh
ThiÕu râ rµng vµ kh«ng minh b¹ch
C¸c ®iÒu kho¶n vµ yªu cÇu giÊy phÐp h¹n chÕ ®èi víi c¸c c«ng ty níc ngoµi
ThiÕu c¸c luËt lÖ vÒ c¹nh tranh hoÆc cha ®ñ thùc thi ®Çy ®ñ c¸c luËt nµy.
Phô lôc 2
Danh môc c¸c dù ¸n hîp t¸c trong lÜnh vùc khoa häc-c«ng nghÖ
Tªn vµ níc chñ tr×
x©y dùng dù ¸n
1
Khoa häc c¬ b¶n
Céng hoµ Liªn bang §øc, Trung Quèc, NhËt B¶n
2
ChuyÓn giao kiÕn thøc tõ c¸c c¬ së nghiªn cøu tíi s¶n xuÊt c«ng nghiÖp
NhËt B¶n, Ph¸p, PhÇn Lan
3
Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc tËp trung vµo n©ng cao nhËn thøc khoa häc cña x· héi vµ trao ®æi c¸c nhµ nghiªn cøu
Hµn Quèc, ¸o, In®«nªxia
4
L©m nghiÖp
PhÇn Lan, Trung Quèc, ¸o
5
C¸c vÊn ®Ò níc
Th¸i Lan, Bå §µo Nha, Ph¸p
6
C«ng nghÖ n«ng nghiÖp vµ c«ng n«ng nghiÖp
Singapore, Italia
7
C¸c thµnh phè ph¸t triÓn bÒn v÷ng
Ph¸p, Hy L¹p, Italia, Philippine
8
C«ng nghÖ s¶n xuÊt s¹ch vµ bÒn v÷ng
¸o, Malaysia
9
Ph¸t triÓn bÒn v÷ng hÖ sinh th¸i (níc)
Italia
10
Di s¶n v¨n ho¸
ViÖt Nam, Italia, T©y Ban Nha
11
N©ng cao n¨ng lùc nghiªn cøu vµ kü thuËt cña c¸c doanh nghiÖp
Thuþ §iÓn, Trung Quèc, Th¸i Lan
Phô lôc 3
C¸c biÖn ph¸p ®Çu t hiÖu qu¶ nh»m thu hót ®Çu t níc ngoµi
C¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t víi c¶ hai chøc n¨ng xóc tiÕn vµ t¹o thuËn lîi cho ®Çu t níc ngoµi. C¸c c¬ quan nµy kh«ng chØ hç trî c¸c th«ng tin ban ®Çu vÒ thÞ trêng mµ cßn gióp nhµ ®Çu t sau khi ®· th©m nhËp thÞ trêng gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò liªn quan víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng
Thùc hiÖn nhÊt qu¸n c¸c biÖn ph¸p tù do ho¸ nh»m dì bá c¸c c¶n trë dßng vèn vµ c¸c giao dÞch liªn quan tíi ®Çu t níc ngoµi.
Kh«ng ph©n biÖt ®èi xö víi c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi: më réng diÖn c¸c ngµnh s¶n xuÊt, dÞch vô ®îc phÐp ®Çu t, kÓ c¶ lÜnh vùc ph©n phèi.
Cëi më c¸c quy chÕ ®Çu t vµ dì bá ho¸ gi¶m dÇn c¸c rµo c¶n hoÆc thñ tôc phiÒn hµ: lo¹i bá viÖc kh«ng cho phÐp níc ngoµi së h÷u ®Êt ®ai, lo¹i bá yªu cÇu b¾t buéc vÒ s¶n phÈm (hµm lîng néi ®Þa ho¸, tû lÖ xuÊt khÈu…)
C¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t: miÔn thuÕ, trî gi¸, hç trî nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn c¸c c¬ së h¹ tÇng, khai th¸c c¸c lîi thÕ tù nhiªn ®Æc biÖt ®Ó thu hót ®Çu t
T¨ng cêng tÝnh minh b¹ch vµ dù b¸o tríc cña m«i trêng ®Çu t. C«ng bè réng r·i c¸c v¨n b¶n ph¸p lý vÒ ®Çu t ký tho¶ thuËn song ph¬ng vÒ c¸c vÊn ®Ò thuÕ, xÐt xö ®éc lËp cña hÖ thèng toµ ¸n vµ ®èi xö c«ng b»ng, b×nh ®¼ng ®èi víi nhµ ®Çu t.
C¸c tho¶ thuËn song ph¬ng, khu vùc vµ ®a ph¬ng vÒ ®Çu t quèc tÕ.
T¨ng cêng hiÖu qu¶ cña c¬ quan qu¶n lý quèc gia: ®¬n gi¶n ho¸ c¸c quy ®Þnh, hîp t¸c tèt h¬n gi÷a c¸c c¬ quan chÝnh phñ, ®Æt thêi h¹n cho c¸c c¬ quan chøc n¨ng trong viÖc gi¶i quyÕt vô viÖc
C¶i thiÖn ®ång thêi m«i trêng kinh tÕ trong níc vµ c¬ së h¹ tÇng. C¸c yÕu tè kinh tÕ-x· héi t¸c ®éng tíi ®Çu t: ®ång tiÒn æn ®Þnh, hÖ thèng tµi chÝnh-ng©n hµng qu¶n lý tèt, lao ®éng lµnh nghÒ, kh«ng b·i c«ng, thuÕ kho¸ thÊp… C¶i thiÖn c¬ së h¹ tÇng trong c¸c lÜnh vùc: viÔn th«ng, vËn t¶i, hÖ thèng ph©n phèi vµ c¸c c¬ së h¹ tÇng mang tÝnh x· héi nh gi¸o dôc, b¶o vÖ søc khoÎ…
Phô lôc 4
ViÔn c¶nh ASEM
ViÔn c¶nh hîp t¸c ¸-¢u: tõng bíc hoµ hîp ch©u vµ ch©u ¢u thµnh khu vùc hoµ b×nh vµ cïng ph¸t triÓn, mét m«i trêng cïng tån t¹i thÞnh vîng trong thÕ kû XXI, trong ®ã tri thøc, cña c¶i, di s¶n v¨n ho¸, c¸c t tëng d©n chñ, tµi s¶n gi¸o dôc, kh¸t väng trÝ tuÖ vµ c«ng nghÖ míi cña hai khu vùc cïng hoµ quyÖn g¾n bã vµ giao lu, kh«ng bÞ bÊt kú h×nh thøc ng¨n trë hoÆc Ðp buéc nµo.
ChÝnh s¸ch khuyÕn nghÞ:
Gi¸o dôc
T¨ng cêng giao lu gi¸o dôc ®Ó ®¹t tíi sù hiÓu biÕt s©u s¾c h¬n gi÷a hai ch©u lôc ¸-¢u
Ra Tuyªn ng«n vÒ gi¸o dôc t¹i ASEM III (Seoul, Hµn Quèc 2000) víi tÇm nh×n dµi h¹n ®èi víi c¸c yªu cÇu vÒ ®µo t¹o vµ ®Æt môc tiªu nhiÒu tham väng
Ch¬ng tr×nh häc bæng ASEM
Trao ®æi gi÷a hai khu vùc c¸c häc bæng sau ®¹i häc cho c¸c sinh viªn giái vµ cã triÓn väng nhÊt. §Æt môc tiªu ban ®Çu hai tr¨m häc bæng ASEM mçi n¨m.
Thèng nhÊt c¸c nguyªn t¾c vÒ Qu¶n lý nhµ níc lµnh m¹nh
Cïng x¸c ®Þnh qu¶n lý nhµ níc lµnh m¹nh lµ nÒn t¶ng cña sù thÞnh vîng vµ n©ng cao chÊt lîng ®êi sèng nh©n d©n,
KhuyÕn nghÞ c¸c nguyªn thñ ASEM thèng nhÊt l¹i c¸c nguyªn t¾c qu¶n lý nhµ níc lµnh m¹nh t¹i Häi nghÞ Thîng ®Ønh ASEM III (Seoul, Hµn Quèc) vµ thóc ®Èy ®èi tho¹i vÒ c¸ch thøc qu¶n lý nhµ níc lµnh m¹nh vµ nh©n quyÒn
Thùc hiÖn môc tiªu tù do ho¸ th¬ng m¹i
X©y dùng khung chiÕn lîc cho viÖc tù do ho¸ tõng bíc th¬ng m¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô x¸c ®Þnh râ rµng thêi h¹n vµ mèc thùc hiÖn cã tÝnh ®Õn sù kh¸c biÖt vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña c¸c níc.
Phèi hîp chÆt chÏ h¬n c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« vµ c¶i c¸ch hÖ thèng tµi chÝnh quèc tÕ
KÕt hîp øng phã ®Ó thÝch øng víi qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ tµi chÝnh ®ang diÔn ra nhanh chãng.
Thµnh lËp trung t©m m«i trêng ASEM
§Èy m¹nh viÖc hîp t¸c m«i trêng dµi h¹n th«ng qua viÖc thµnh lËp mét Trung t©m m«i trêng ASEM. §Þnh râ nh÷ng lÜnh vùc vµ môc tiªu u tiªn, t¨ng cêng thÓ chÕ vµ cïng chia xÎ g¸nh nÆng vÒ m«i trêng.
Thµnh lËp Héi ®ång cè vÊn th¬ng m¹i ¸-¢u (BAC)
ThiÕt lËp diÔn ®µn ®Ó t¹o thuËn lîi cho ®èi tho¹i cao cÊp gi÷a nh÷ng nhµ l·nh ®¹o chÝnh phñ quèc gia vµ gi¸m ®èc ®iÒu hµnh c¸c doanh nghiÖp t nh©n.
Th¶o luËn c¸c vÊn ®Ò cÊp thiÕt liªn quan ®Õn ®Çu t, th¬ng m¹i vµ thÞ trêng.
X©y dùng khung khæ cho viÖc c¶i thiÖn h¹ tÇng cña ASEM bao gåm tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc träng yÕu (n¨ng lîng viÔn th«ng, giao th«ng, níc vµ m«i trêng) nh»m t¹o thuËn lîi cho th¬ng m¹i, ®Çu t, chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ ®i l¹i cña c¸c c¸ nh©n trong lÜnh vùc ph¸t triÓn h¹ tÇng.
Thµnh lËp Héi ®ång c«ng nghÖ th«ng tin ASEM ®Ó ®Èy m¹nh viÖc ph¸t triÓn h¹ tÇng th«ng tin (c¸c m¹ng cã tèc ®é cao, phÇn mÒm dÞch thuËt ®iÖn tö vµ truyÒn h×nh vÖ tinh) tiÕn tíi x©y dùng xa lé th«ng tin liªn khu vùc.
Lêi nãi ®Çu
Khu vùc ho¸ cïng víi xu thÕ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®· vµ ®ang lµ mét trong nh÷ng xu thÕ chñ yÕu nhÊt chi phèi sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña thÕ giíi ngµy nay. Mäi quèc gia trªn thÕ giíi ngµy cµng ý thøc s©u s¾c ®îc r»ng khu vùc ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ ¶nh hëng s©u réng tíi mäi mÆt ®êi sèng kinh tÕ - chÝnh trÞ - x· héi cña toµn bé céng ®ång quèc tÕ nãi chung vµ tíi tõng quèc gia nãi riªng. ChÝnh v× vËy hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi còng kh«ng n»m ngoµi quy luËt vµ Ýt nhÊt lµ thµnh viªn cña mét tæ chøc khu vùc nhÊt ®Þnh. §èi víi c¸c níc §«ng ¸ vµ T©y ¢u ®iÒu nµy còng kh«ng ngo¹i lÖ. §¸ng nãi h¬n, c¸c quèc gia nµy l¹i cïng lµ thµnh viªn cña Héi nghÞ CÊp cao ¸-¢u (ASEM). Tham gia vµo tiÕn tr×nh ASEM, c¸c quèc gia nµy kh«ng chØ cã c¬ héi chia xÎ nh÷ng hiÓu biÕt vÒ v¨n ho¸-x· héi cña ®Êt níc m×nh víi c¸c níc thµnh viªn kh¸c mµ cßn gióp thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c quèc gia thµnh viªn. TiÕn tr×nh ASEM míi ®i vµo ho¹t ®éng cha ®Çy mét thËp kû, chÝnh v× vËy ngoµi nh÷ng c¬ héi vµ tiÒm n¨ng to lín mµ ASEM ®em l¹i cho mçi quèc gia, tiÕn tr×nh nµy vÉn ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu khã kh¨n, th¸ch thøc.
Lµ mét quèc gia ®ang ph¸t triÓn vµ lµ thµnh viªn s¸ng lËp cña ASEM, ViÖt Nam ®· vµ ®ang tham gia mét c¸ch tÝch cùc vµo tiÕn tr×nh ASEM, gãp phÇn xö lý c¸c vÊn ®Ò ®Æt ra trong hîp t¸c ¸-¢u, trªn c¬ së ®ã gãp phÇn t¨ng cêng sù hiÓu biÕt lÉn nhau cña hai ch©u lôc, thóc ®Èy quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ, khoa häc, c«ng nghÖ, v¨n ho¸, gi¸o dôc. ViÖc héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi nãi chung vµ tham gia vµo ASEM nãi riªng lµ mét vÊn ®Ò v« cïng bøc thiÕt kh«ng chØ vÒ mÆt thùc tiÔn mµ cßn vÒ mÆt lý luËn, nhËn thøc. Nh÷ng gi¶i ph¸p thóc ®Èy tiÕn tr×nh ASEM ®èi víi ViÖt Nam lµ mét c©u hái lµm tr¨n trë kh«ng chØ c¸c chÝnh trÞ gia, c¸c nhµ v¨n ho¸ mµ cßn c¶ c¸c nhµ kinh tÕ häc. Chñ ®éng tham gia vµ thóc ®Èy tiÕn tr×nh ASEM lµ c¸ch ®Ó ViÖt Nam thùc hiÖn ®îc c¸c môc tiªu vÒ kinh tÕ-v¨n ho¸-x· héi nãi riªng vµ môc tiªu tæng thÓ vÒ c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc cña §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· ®Ò ra.
Trong thêi gian gÇn ®©y ®· cã kh«ng Ýt nh÷ng nghiªn cøu, ý kiÕn ®¸nh gi¸ vÒ khu vùc ho¸, c¸c m« h×nh khu vùc ho¸ nh ASEM vµ héi nhËp kinh tÕ khu vùc cña ViÖt Nam. Tuy nhiªn, ®ã thêng lµ nh÷ng nghiªn cøu s©u, chi tiÕt vÒ c¸c vÊn ®Ò riªng lÎ mµ Ýt cã nh÷ng nghiªn cøu mang s©u chuçi, liªn kÕt l«gic vÒ c¸c vÊn ®Ò nµy. Do ®ã, ®Ó cã ®îc mét c¸ch nh×n t¬ng ®èi tæng qu¸t, t¸c gi¶ chän viÕt Kho¸ luËn tèt nghiÖp víi ®Ò tµi: “ VÊn ®Ò khu vùc ho¸-Mèi quan hÖ hîp t¸c ¸-¢u (ASEM) vµ ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh ASEM”.
Néi dung cña kho¸ luËn tèt nghiÖp bao gåm 3 ch¬ng sau:
Ch¬ng 1. Tæng quan vÒ héi nhËp kinh tÕ khu vùc
Ch¬ng 2. ASEM vµ vai trß cña tiÕn tr×nh ASEM trong viÖc thóc ®Èy mèi quan hÖ ¸-¢u
Ch¬ng 3. ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh ASEM
Thùc hiÖn néi dung trªn, t¸c gi¶ sö dông ph¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng, duy vËt lÞch sö, thèng kª, so s¸nh, ®èi chiÕu, tæng hîp vµ ph©n tÝch ®Ó lµm s¸ng tá nh÷ng vÊn ®Ò nghiªn cøu.
T¸c gi¶ xin göi lêi c¶m ¬n ch©n träng nhÊt ®Õn c¸c c« c¸c chó, c¸c anh chÞ ë Bé Ngo¹i Giao, th viÖn Quèc Gia, ViÖn kinh tÕ ThÕ Giíi, th viÖn trêng §¹i Häc Ngo¹i Th¬ng- nh÷ng ngêi ®· rÊt nhiÖt t×nh cung cÊp nh÷ng th«ng tin, tµi liÖu cã liªn quan ®Õn néi dung cña kho¸ luËn.
§ång thêi, t¸c gi¶ còng xin bµy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c ®Õn c¸c thÇy c« gi¸o trêng §¹i Häc Ngo¹i Th¬ng ®· trang bÞ cho nh÷ng líp sinh viªn nh÷ng kiÕn thøc quÝ gi¸ trong thêi gian 4 n¨m häc võa qua. §Æc biÖt, t¸c gi¶ xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o- T« Träng NghiÖp ®· tËn t×nh trùc tiÕp híng dÉn, ®ãng gãp ý kiÕn ®Ó t¸c gi¶ cã thÓ hoµn thµnh b¶n kho¸ luËn nµy. Cuèi cïng, t¸c gi¶ xin göi tíi gia ®×nh, b¹n bÌ ®· ®éng viªn c¶ vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn ®Ó t¸c gi¶ cã thÓ hoµn thµnh tèt b¶n kho¸ luËn nµy.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- B8.doc