Đề tài Đánh giá công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình

- dịch vụ tăng 11%. 4.1.2.2. Cơ cấu kinh tế Cơ cấu kinh tế đã có sự chuyển dịch đúng hướng. Ngành nông lâm nghiệp và thủy sản giảm từ 54,95% năm 2004 xuống 46,52%năm 2008, ngành công nghiệp và xây dựng tăng từ 27,43% lên 33,21% năm 2008, thương mại dịch vụ tăng từ 17,62% năm 2004 lên 20,27% năm 2008. Bảng 02: Cơ cấu kinh tế các ngành (đơn vị: %) Các ngành kinh tế Năm 2004 Năm 2008 Ngành nông-lâm-ngư nghiệp 54,95 56,52 Ngành công nghiệp và xây dựng 27,43 33,21 Ngành thương mại dịch vụ 17,62 20,27 (Nguồn: phòng nông nghiệp huyện Lệ Thủy năm 2008) 4.1.2.3. Thực trạng phát triển kinh tế - Khu vực kinh tế nông nghiệp + Nông nghiệp - Tổng sản lượng lương thực đến năm 2008 là 82018 tấn, lương thực bình quân đầu người là 538 kg. Giá trị sản xuất nông nghiệp theo giá hiện hành năm 2008 đạt 39966 triệu đồng. - Tổng đàn gia súc: tổng đàn trâu năm 2004 là 9078 con, đến năm 2008 là 12246 con. Tổng đàn bò năm 2004 12656 con, đến năm 2008 đạt 13538 con. Tổng đàn gia cầm năm 2004 là 712357 con, đến năm 2008 la 972235 con. + Lâm nghiệp Công tác trồng rừng tập trung, chăm sóc, bảo vệ rừng đầu nguồn được chú trọng. Thực hiện lồng ghép các chương trình dự án như: Định canh định cư, chương trình 135, chương trình 5 triệu ha rừng, kết hợp với bảo vệ rừng đầu nguồn, rừng tái sinh và công tác tuần tra phòng chống cháy rừng nên tốc độ che phủ tăng qua hàng năm, đến nay đạt tỷ lệ hơn 70% + Thủy sản Với thé mạnh của vùng, sự quan tâm đầu tư vốn và kỹ thuật trong nhưng năm qua, ngành thuy sản của huyện đã có những bước phát triển mạnh. Tổng sản lượng thủy sản năm 2004 là 2324 tấn, đến năm 2008 là 2842 tấn. Nuôi trồng thủy hải sản được mở rộng, đến tháng 12 năm 2008 toàn huyện có 134 ha nuôi trồng thủy hải sản. Đi đôi với đánh bắt và nuôi trồng, ngành chế biến thủy sản ngày càng được phát triển. - Ngành công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp và xây dựng + Ngành công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp của huyện Lệ Thủy trong những năm qua đã có những bước phát triển đáng kể, tổng giá trị sản xuất toàn huyện năm 2008 đạt 93043 triệu đồng (giá so sánh năm 1994). + Năm 2004 toàn huyện có 2274 cơ sở sản xuất công nghiệp, đến năm 2008 có 2712 cơ sở sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp. + Sản xuất vật liệu xây dựng được quan tâm đầu tư như: sản xuất gạch, ximăng, khai thác đá... + Nhiều nganh nghề mới phát triển, dich vụ cơ khí nông nghiệp, điện tử phát triển mạnh, mức độ cơ giới hóa ngày càng tăng. - Thương mại dịch vụ Phát triển đa dạng, thị trường giá cả bình ổn. Đến nay toàn huyện có trên 20 chợ nông thôn, các cửa hàng cửa hiệu, điểm sản xuất kinh doanh. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tăng từ 134999 triệu đồng năm 2000 lên 391920 triệu đồng năm 2008. Nhịp độ tăng trưởng bình quân hàng năm là 16,32%. Hoạt động thương mại dịch vụ trong những năm qua đã đóng góp tích cực thúc đẩy nền sản xuất hàng hóa của huyện, đã chú ý xây dựng thị trường nông thôn, mở rộng liên doanh. 4.1.2.4. Dân số và lao động Theo số liệu của phòng thống kê huyện thì dân số huyện Lệ Thủy năm 2000 là 139858 người; đến năm 2008 là 148543 người với, với 32.565 hộ. Tỷ lệ phát triển dân số năm 2000 là 1,41%, đến năm 2004 là 1,12%. Mật độ dân số năm 2000 là 99 người/km2, đến năm 2008 là 103,7 người/km2. Trong đó mật độ dân số cao nhất là 1419 người/km2 (thị trấn Kiến Giang), mật độ dân số thấp nhất là 4 người/km2 (xã Lâm Thủy). Số người trong độ tuổi lao động năm 2000 là 66180 người, đến năm 2008 là 80319 người chiếm 54% dân số toàn huyện. 4.1.2.5. Thực trạng phát triển cơ sở hạ tầng - Giao thông: Trên địa bàn huyện Lệ Thủy có tuyến giao thông Quốc lộ 1A dài 33km, đường Hồ Chí Minh cả hai nhánh Đông và Tây dài 83km, đường sắt Bắc Nam dài 34km, có tỉnh lộ 10, 16 dài 73km và hệ thống đường liên thôn xã, đường sông khá thuận lợi cho việc giao lưu đi lại của nhân dân và vận chuyển hàng hóa. - Hệ thống thuỷ lợi: Trong những năm trở lại đây hệ thống thủy lợi của huyện Lệ Thủy đã được chú trọng đầu tư. Hiện nay huyện có 3 công trình thủy nông là An Mã, Cẩm Ly, Thanh Sơn, 63 trạm bơm điện và 24 hồ đập nhỏ đảm bảo tưới tiêu cho khoảng 5000 ha mỗi vụ chiếm 82% diện tích lúa toàn huyện. - Y tế: Công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân, phòng chống các bệnh xã hội trong những năm gần đây trên địa bàn có nhiều tiến bộ nhờ hệ thống y tế đến từng đơn vị xã. Số lượng các bộ y tế được đào tạo từ sơ cấp đến đại học, trên đại học không ngừng tăng đảm bảo phục vụ nhân dân. Tuy vậy trang thiết bị, cơ sở vật chất cho tuyến y tế ở các xã đang còn thiếu nhiều, năng lực chuyên môn của cán bộ y tế cơ sở còn hạn chế. 4.1.2.6. Đánh giá chung về kinh tế xã hội - Trong những năm qua huyện Lệ Thủy đã có những nỗ lực phấn đấu vươn lên trong quá trình phát triển kinh tế. Nền kinh tế từng bước thích ứng với cơ chế mới, tiếp tục ổn định và có bước tăng trưởng khá. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế phát triển đúng hướng, tăng dần tỷ trọng các ngành công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp, thương mại dịch vụ. - Nông nghiệp bước đầu đã phát triển đa dạng, bền vững, sản xuất hàng hóa. Năng suất cây trồng tăng, nhất là các giống lúa mới đã được đưa vào trên địa bàn sản xuất có hiệu quả. Tiềm năng vùng gò đồi đã được chú trọng khai thác, mô hình kinh tế vườn, kinh tế trang trại được hình thành và phát triển. - Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thương mại dịch vụ ngày càng phát triển gắn với quá trình phân công lao động nông nghiệp, nông thôn. Các phương tiện vận tải, máy móc thiết bị phục vụ cơ giới hóa phát triển nhanh góp phần công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông thôn. - Hệ thống cơ sở hạ tầng điện - đường - trường - trạm, kênh mương thủy lợi từng bước được đầu tư phát triển. đời sống vật chất, tinh thần và sức khỏe của nhân dân được cải thiện và nâng lên rỏ rệt. 4.2. Đánh giá tình hình quản lý và sử dụng đất trên địa bàn huyện Lệ Thủy 4.2.1. Tình hình quản lý đất - Công tác quản lý và sử dụng đất đai có nhiều chuyển biến tích cực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội của huyện. Đã có sự đổi mới mạnh mẽ về nhận thức, đưa công tác quản lý đất đai theo chức năng quản lý nhà nước như luật đất đai đã quy định. Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện, Văn phòng đăng ký đất đai đã được xây mới, hoạt động của ngành đã thành một mạng lưới từ huyện đến xã. Hồ sơ địa chính đã được lưu trữ đầy đủ đáp ứng cho yêu cầu quản lý đất đai và điều hành sản xuất trong những năm qua. Công tác kiểm kê quỹ đất được được thực hiện theo định kỳ kịp thời theo yêu cầu. Nhiều địa phương trong huyện đã xây dựng được quy hoạch sử dụng đất, công tác giao đất thu hồi đất đã thực hiện theo đúng quy hoạch, đúng theo quy định của pháp luật, nên đã hạn chế được sự trùng chéo, lãng phí trong sử dụng đất, đảm bảo cảnh quan môi trường và sự phát triển đô thị hóa nông thôn, tranh chấp đất đai cũng được hạn chế. Công tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết tranh chấp đất đai được coi trọng thường xuyên và có kết quả. - Tuy nhiên công tác quản lý và sử dụng đất đai của huyện theo mười ba nội dung quản lý nhà nước cũng gặp nhiều khó khăn một số tồn tại là: Công tác khảo sát, đo đạc, đánh giá đất, để có hồ sơ cập nhật kịp thời có hệ thống vấn còn nhiều bất cập. Việc kiểm kê quỹ đất từ các cơ sở thiếu đồng bộ giữa các ngành nên số liệu không cập nhật được kịp thời, còn có nhiều sai sót. Công tác giao đất, thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất ở một số xã còn tùy tiện, không đúng theo quy định của pháp luật. Nguyên nhân của những tồn tại trên là do trình độ dân trí, nhận thức của người dân về luật đất đai chưa đầy đủ dẫn đến tùy tiện trong quản lý sử dụng đất. Hồ sơ tài liệu một số loại đã quá lâu nhưng thiếu kinh phí để tổ chức điều tra lại. Mặt khác mức độ quan tâm của cấp ủy chính quyền các cấp còn có nhiều hạn chế. 4.2.1.1. Công tác điều tra khảo sát, đo đạc và lập bản đồ địa chính Từ năm 2003 trở về trước, việc lập hồ sơ địa chính và cấp giấy chứng nhận QSD đất về cơ bản dựa vào tài liệu đo đạc bản đồ giải thửa được thành lập từ thập kỷ 80, sau đó được chỉnh lý lại để làm tài liệu quản lý, loại bản đồ này có độ chính xác thấp. Từ năm 2004 đến nay, trên địa bàn của 28 đơn vị hành chính cấp xã (26 xã và 02 thị trấn) trong huyện đều đã được triển khai đo đạc thành lập bản đồ địa chính tại các khu vực: Khu dân cư tập trung, khu vực đất nông nghiệp và khu vực đất lâm nghiệp bằng nhiều dự án khác nhau. Còn lại một số khu vực khác chưa được đo đạc địa chính như khu vực phá Hạc Hải, đất chưa sử dụng, một số khu dân cư độc lập nằm xa trung tâm cụm xã và các khu dân cư thuộc đối tượng xâm canh, xâm cư. Đến nay huyện Lệ Thủy đã tiến hành đo đạc, lập bản đồ địa chính cho các tỷ lệ và các xã sau: - Tỷ lệ 1/500: thị trấn Kiến Giang, thị trấn nông trường Lệ Ninh. - Tỷ lệ 1/1000: xã Liên Thủy, Phong Thủy, Cam Thủy, trị trấn Kiến Giang. - Tỷ lệ 1/2000: xã An Thủy, Dương Thủy. Đang tiến hành đo tiếp xã Sen Thủy và Hoa Thủy. 4.2.1.2. Công tác quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất Trong quá trình triển khai thi hành luật đất đai trên địa bàn, công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đấtluôn được quan tâm chỉ đạo. Đến nay, quy hoạch sử dụng đất cấp xã thực hiện được 14 đơn vị. Từ năm 2000 đến nay thêm 5 đơn vị, trong đó đáng chú ý là quy hoach sử dụng đất chi tiết của 2 trị trấn Kiến Giang và Lệ Ninh đã thực hiện xong. Năm 2002 hoàn thành xong quy hoạch vùng gò đồi. Quy hoạch sử dụng cấp huyện đang được triển khai. Công tác lập kế hoạch sử dụng đất đã trở thành nề nếp qua hàng năm. Nội dung của kế hoạch sử dụng đất ngày càng đầy đủ, chi tiết và cụ thể hơn. Năm 2000 có 20/27 xã lập kế hoạch sử dụng đất, đến năm 2005 có 25/28 xã lập kế hoạch sử dụng đất. Đến năm 2008 đã hoàn thành việc lập kế hoạch sử dụng đất cho các đơn vị xã trên toàn huyện. Một số phương án quy hoạch sử dụng đất đến năm 2010 của huyện như sau: Bảng 03: Diện tích và cơ cấu các loại đất chuyên dùng đến năm 2010 TT Loại đất Diện tích (ha) Cơ cấu (%) 1 Tổng diện tích 3.672,46 100 2 Đất trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp 52,79 1,44 3 Đất quốc phòng an ninh 159,78 4,35 4 Đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp 120,59 3,28 5 Đất giao thông 1866,14 50,81 6 Đất thủy lợi 1230,34 33,50 7 Đất chuyên dùng khác 242,38 6,62 (Nguồn: Phòng TN và MT huyện Lệ Thủy năm 2008) Bảng 04: Cơ cấu diện tích đất nông nghiệp đến năm 2010 TT Loại đất Diện tích (ha) Cơ cấu (%) Tổng diện tích 114.543 100 1 Đất sản xuất nông nghiệp 17.112 14,94 1.1 Đất trồng cây hàng năm 14.154 12,35 1.2 Đất trồng cây lâu năm 2.958 2,59 2 Đất lâm nghiệp 97.023 84,70 3 Đất nuôi trồng thủy sản 394 0,35 4 Đất nông nghiệp khác 14 0,01 (Nguồn: Phòng TN và MT huyện Lệ Thủy) - Kế hoạch sử dụng đất: Từ năm 1997 huyện đã tiến hành xây dựng kế hoạch sử dụng đất hàng năm chỉ đạo chuyên môn của tổng cục địa chính. Các năm sau này công tác lập kế hoạch sử dụng đất được triển khai đầy đủ hơn đến các xã và các ngành. Giúp quản lý và đánh giá tốt hơn nguồn tài nguyên đất đai, làm cơ sở hoạch định kế hoạch phát triển kinh tế xã hội trên phạm vi rộng cũng như phục vụ cho quá trình giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cụ thể ở mỗi địa phương, cho từng đối tượng, chủ sử dụng đất. 4.2.1.3. Công tác thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất Bảng 05: Thu hồi đất năm 2008 TT Xã, thị trấn Số hộ Diện tích thu hồi (ha) Loại đất thu hồi (ha) Mục đích chuyển sang Nông nghiệp Phi nông nghiệp 1 Phong Thuỷ 6 2,657 2,657 Đất ở 2 An Thuỷ 16 11,980 11,980 Đất ở 3 Liên Thuỷ 10 7,790 7,790 Đất ở 4 Xuân Thuỷ 4 1,611 1,611 Đất ở 5 Phong Thuỷ 31 4,850 4,850 Công trình 6 Kiến Giang, Liên Thuỷ 90 25,773 25,773 Công trình 7 Văn Thuỷ 16 5,469 5,469 Công trình 8 Đường Hà Cạn - Võ Gguyên Giáp 15,000 15,000 Công trình 9 Xây dựng mặt bằng TT Cụm xã Lâm Thuỷ 4 5,495 4,295 1,200 Công trình 10 Kênh N1,N2 Phú Thuỷ 89 26,189 26,119 70,000 Công trình 11 Đường điện 110 KV 137 6,749 6,749 Công trình Tổng cộng 403 98,578 92,458 6,120 (Nguồn: Phòng TN và MT huyện Lệ Thủy) - Việc thu hồi đất của huyện nhằm mục đích phục vụ cho xây dựng cơ bản, giao thông, thủy lợi, công trình công cộng... mặc dù diễn ra không đáng kể nhưng đã có những chính sách hỗ trợ, đền bù, giải tỏa một cách thỏa đáng và hợp lý. - Công tác giao đất : Việc giao đất theo nghị định 64/CP và nghị định 02/CP được triển khai từ đầu năm 1994 với việc làm điểm ở 18 xã sau đó được triển khai trên diện rộng. Đến cuối năm 2007 đã giao được 50756.23 ha, đất đã giao bao gồm toàn bộ diện tích đất nông nghiệp, đất lâm nghiệp có rừng, đất ở, đất chuyên dùng và một phần đất chưa sử dụng. - Việc cho thuê đất: Do kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp, đô thi hóa chưa phát triển mạnh nên việc kinh doanh buôn ban vẫn còn lẻ tẻ cho nên việc cho thuê đất của huyện chưa phổ biến so với các huyện khác. 4.2.1.4. Công tác đăng ký quyền sử dụng đất, cho thuê đất, lập hồ sơ địa chính, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất Việc giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã được huyện cải cách thủ tục hành chính, tập trung vào "quầy dịch vụ một cửa" tạo điều kiện thuận lợi, dễ dàng cho người dân. Vì vậy kết quả giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của huyện đạt khá cao. Tổng số giấy chứng nhận QSD đất đã cấp trên địa bàn từ trước đến nay (tính đến ngày 31/12/2008): 114.284 giấy. Trong đó: + Đất ở: 31.313 giấy đạt tỷ lệ 96,16% số hộ sử dụng đất. + Đất nông nghiệp: 79.837 giấy, đạt tỷ lệ 100% số hộ được giao đất sản xuất nông nghiệp theo Nghị đinh 64/NĐ-CP và cơ bản cấp xong cho các hộ tự khai hoang đã đưa vào sản xuất ổn định thuộc các xã ven biển và các vùng núi rẻo cao. + Đất lâm nghiệp: 3.134 giấy 4.2.15. Quản lý các hoạt động dịch vụ công về đất đai Thời kỳ trước Luật Đất đai năm 2003 tổ chức bộ máy quản lý Nhà nước về đất đai ở huyện chưa có đơn vị nào có chức năng chuyên về hoạt động dịch vụ công trong lĩnh vực đất đai. Các công việc thực tế đã được quy định theo chức năng, nhiệm vụ về quản lý sử dụng đất tuân theo Luật Đất đai năm 1993. Nhìn chung việc đăng ký quyền sử dụng đất, đăng ký biến động về đất và thực hiện các thủ tục hành chính về quản lý, sử dụng đất chưa theo kịp diễn biến sử dụng đất đai thực tế. Hiện tượng tuỳ tiện chuyển mục đích sử dụng đất, chuyển quyền sử dụng đất vẫn còn diễn ra những năm trước đây. Tình hình trên đã có chuyển biến tích cực trong thời gian gần đây khi huyện triển khai thực hiện cơ chế “một cửa”, đơn giản thủ tục hành chính, hợp lý hóa các khoản thu có liên quan đến đất. 4.2.1.6. Đánh giá chung tình hình quản lý và sử dụng đất - Thời kỳ trước luật đất đai năm 1993 Trước khi luật đất đai sửa đổi năm 1993, việc quản lý nhà nước về đất đai chủ yếu thực hiện theo luật đất đai năm 1988, Quyết định 201/CP (ngày 1/7/1980) về việc thống nhất quản lý và tăng cường công tác quản lý ruộng đất, Quyết định 169/CP của chính phủ năm 1977 về điều tra thống kê tình hình cơ bản đất đai trong cả nước. Các văn bản cấp địa phương xây dựng và ban hành rất ít. Thời kỳ này huyện đã tiến hành đo đạc thanh lập một bản đồ giải thửa cho đất nông nghiệp và đất thổ cư theo chỉ thị 299/TTg của thủ tướng chính phủ, cũng trong thời điểm này, huyện chỉ tập trung giao đất cho tập thể, hợp tác xã, các đơn vị quốc doanh, các nông trường, trạm sử dụng đất vào mục đích phát triển kinh tế. Đất sử dụng vào các mục đích khác và đối tương sử dụng khác ít được chú ý. + Trong công tác lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, huyện đã tiến hành rà soát tình hình sử dụng đất ở nhiều đơn vị quốc doanh, tổ chức và các cấp địa phương. Kết quả đã đưa ra được phương án quy hoạch đất đai nhưng còn hạn chế, xây dựng kế hoạch theo luật định chưa làm được. + Cho thuê và thu hồi đất: Trong giai đoạn này ở huyện Lệ Thủy hầu như chưa có cho thuê đất. Thu hồi đất được thực hiện với các đất sử dụng không hợp lý, hợp pháp của một số đơn vị tập thể để giao khoán lại trong quá trình triển khai giao khoán đất. + Công tác thanh tra đất, giải quyết tranh chấp về đất đai: Tình trạng sử dụng đất không đúng pháp luật và tranh chấp nhìn chung diễn ra khá phổ biến. Việc giải quyết tranh chấp chủ yếu do cơ quan hành chính làm, còn hoạt động thanh tra của nghành địa chính không làm được nhiều. Nhận định chung về tình hình quản lý đất đai trước năm 1993 của huyện: tuy đã có những cố gắng lớn trong công tác quản lý nhà nước về đất đai song trong giai đoạn này có nhiều biến động về kinh tế, xã hội ảnh hưởng đến việc sử dụng đất, huyện không tránh khỏi một số tồn tại như: còn một số trường hợp giao đất không đúng thẩm quyền, lấn chiếm đất công, vi phạm luật đất đai, lãng phí đất, sử dụng đất không đúng mục đích. - Thời kỳ từ năm 1993 đến nay + Địa giới hành chính : Thực hiện chỉ thi 364/Cp của Thủ Tướng Chính Phủ về hoạch định ranh giới đất đai, UBND huyện Lệ Thủy đã chỉ đạo tiến hành xác định lại ranh giới hành chính của huyện với các huyện lân cận và vơi các xã trong huyện. + Tình hình đo đạc, lập bản đồ địa chính Năm 1995 toàn huyện mới đo được hoàn chỉnh 5 xã và đo từng phần diện tích đất nông nghiệp những xã vùng giữa. Đến năm 2007 thì đã đo được 11 xã góp phần thiết thực phục vụ cho công tác giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở cả hai khu vực đô thị và nông thôn, xác định đầy đủ và chính xác hơn diện tích đất của huyện. + Tình hình giao đất, cho thuê đất Công tác giao đất của huyện hàng năm thực hiện đúng kế hoạch ở cả đất ở, đất lâm nghiệp. Đáng chú ý nhất là huyện đã thực hiện theo Nghi định 62/CP, 63/CP về việc giao đất rừng cho các tập thể và hộ gia đình cá nhân. Việc thu hồi đất của huyện nhằm mục đích phục vụ cho xây dựng cơ bản, giao thông, thủy lợi, công trình công cộng diễn ra không đáng kể. + Việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất Công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất những năm gần đây đã được triển khai tốt, góp phần không nhỏ cho công tác quản lý nhà nước về đất đai ngày càng được hoàn thiện hơn, chặt chẽ hơn. + Việc quy hoạch sử dụng đất Việc lập quy hoạch sử dụng đất được thực hiện từ năm 1995, quy hoạch sử dụng đất cấp xã đến năm 2015 đã được xây dựng xong 28/28 đơn vị hành chính trong huyện. Quy hoạch sử dụng đất cấp huyện mới dừng lại ở chỗ xây dựng phương án. + Về kế hoạch sử dụng đất Từ năm 1997 huyện đã tiến hành xây dựng kế hoạch sử dụng đất hàng năm chỉ đạo chuyên môn của Tổng cục Địa chính. Các năm sau này công tác lập kế hoạch sử dụng đất được triển khai đầy đủ hơn đến các xã và các ngành giúp quản lý và đánh giá tốt hơn nguồn tài nguyên đất đai, làm cơ sở hoạch định kế hoạch phát triển kinh tế xã hội trên phạm vi rộng rãi cũng như phục vụ cho quá trình giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cụ thể ở từng mỗi địa phương, cho từng đối tượng, chủ sử dụng đất. + Tình hình tranh chấp, khiếu nại về tình hình sử dụng đất và kết quả xử lý. Công tác thanh tra giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý các vi phạm về quả lý, sử dụng đất trong mấy năm gần đây đã thực hiện được nhiều việc, góp phần ổn định trật tự an toàn xã hội và khai thác hiệu quả hơn quỹ đất của huyện. Tuy nhiên tình trạng tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai vẫn chưa giảm mà có xu hướng ngày càng tăng. 4.2.2. Hiện trạng sử dụng đất Theo thống kê năm 2008, hiện trạng sử dụng quỹ đất đai của huyện Lệ Thủy như sau: Tổng diện tích tự nhiên của huyện là 141413 ha chiếm 17,56% diện tích toàn tỉnh được phân thành 28 đơn vị hành chính, xã có diện tích lớn nhất là Kim Thủy: 48475 ha chiếm 34,28% diện tích toàn huyện, thị trấn Kiến Giang có diện tích nhỏ nhất: 313,68 ha chiếm 0,22% diẹn tích toàn huyện. Bình quân diện tích trên đầu người là 0,98 ha, tương đương với mức trung bình của cả nước. Đất đai của huyện phân theo mục đích sử dụng như sau: - Đất nông nghiệp: 111246 ha chiếm 78,68%. - Đất phi nông nghiệp: 9326 ha chiếm 6,59%. - Đất chưa sử dụng: 20823 ha chiếm 14,73%. 4.2.2.1. Hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp Năm 2008 tổng diện tích đất nông nghiệp của huyện là 111246 ha chiếm 78,68% tổng diện tích tự nhiên. Bình quân diện tích đất nông nghiệp trên đầu người là 7697 m2. Quỹ đất nông nghiệp được sử dụng như sau: - Đất sản xuất nông nghiệp: 16908 ha chiếm 15,2%. - Đất lâm nghiệp: 94226 ha chiếm 84,69%. - Đất nuôi trồng thủy sản: 117 ha chiếm 0,1%. - Đất nông nghiệp khác: 13 ha chiếm 0,01%. 4.2.2.2. Hiện trạng sử dụng đất phi nông nghiệp Năm 2008 đất phi nông nghiệp toàn huyện là 9326 ha chiếm 6,59% diện tích tự nhiên, bao gồm: - Đất ở: 747,74 ha chiếm 8,02% diện tích đất phi nông nghiệp. - Đất chuyên dùng: 3290 ha chiếm 35,28% diện tích đất phi nông nghiệp. - Đất tôn giáo tín ngưỡng: 3,33 ha chiếm 0,04% diện tích đất phi nông nghiệp. - Đất nghĩa trang, nghĩa địa: 377,36 ha chiếm 4,05% diện tích đất phi nông nghiệp. - Đất sông suối và mặt nước chuyên dùng: 4907,53 ha chiếm 52,62% diện tích đất phi nông nghiệp. 4.2.2.3. Đất chưa sử dụng Đất chưa sử dụng có diện tích 20823 ha chiếm 14,73% diện tích tự nhiên, trong đó đất bằng chưa sử dụng có 3519 ha, phân bố chủ yếu ở các xã vùng giữa và ven biển. Đất đồi chưa sử dụng có diện tích 16954 ha phân bố ở các xã vùng gò đồi và vùng núi. 4.2.3. Phân tích tình hình biến động đất đai Tổng diện tích tự nhiên của huyện Lệ Thủy năm 2008 là 141413 ha tăng 353,42 ha so với năm 2000 do đo đạc thống kê lại diện tích một số xã huyện. Bảng 06: Biến động sử dụng đất giai đoạn 2000 – 2008 TT Chỉ tiêu Mã Năm 2000 Năm 2008 Tăng (+), giảm (-) (ha) Tổng diện tích đất tự nhiên 141.060 141.413,42 +353,42 1 Đất nông nghiệp NNP 94.130,20 111.264,12 +17.133,92 1.1 Đất sản xuất nông nghiệp SXN 14.536,41 16.907,99 +2.371,58 1.2 Đất lâm nghiệp LNP 79.492,27 94.225,92 +14.733,65 1.3 Đất nuôi trồng thủy sản NTS 13,51 116,61 +103,10 1.4 Đất nông nghiệp khác NKH 88,01 16,60 -4,41 2 Đất phi nông nghiệp PNN 7.868,94 9.236,13 +1.457,19 2.1 Đất ở OTC 616,64 747,74 +131,10 2.2 Đất chuyên dùng CDG 2.475,15 3.290,17 +815,02 2.3 Đất tôn giáo, tín ngưỡng TTN 3,33 3,33 0,00 2.4 Đất nghĩa trang, nghĩa địa NTD 239,21 377,36 +138,15 2.5 Đất sông suối và mặt nước chuyên dùng SMN 4.529,14 4.907,53 +378,39 2.6 Đất phi nông nghiệp khác PNK 5,47 0,00 -5,47 3 Đất chưa sử dụng CDS 39.060,86 20.823,17 -18.237,69 3.1 Đất bằng chưa sử dụng BCS 5947,62 3.519,39 -2.428,23 3.2 Đất đồi chưa sử dụng DCS 31.870,88 16.953,78 -14.917,10 3.3 Núi đá không có rừng cây NCS 1.242,36 350,00 -892,36 (Nguồn: Phòng TN & MT huyện Lệ Thủy) 4.3. Đánh giá tình hình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn huyện Lệ Thủy 4.3.1. Thực trạng cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn huyện 4.3.1.1. Tình hình tổ chức thực hiện Trong những năm trở lại đây UBND huyện đã chỉ đạo phòng Tài nguyên và Môi trường đẩy nhanh công tác cấp GCN QSDĐ trên địa bàn. Tuy nhiên số lượng cán bộ phòng còn thiếu, trình độ chuyên môn còn hạn chế nên tiến độ cấp giấy chưa đạt yêu cầu đề ra. 4.3.1.1.Quy trình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất GCN hồ sơ ĐK - Kiểm tra hồ sơ - XĐĐK Cấp GCN trích lục, trích đo Loại, mức nghĩa vụ Số liệu địa chính Thông báo lập hồ sơ - ký GCN VP-ĐK CẤP TỈNH - Kiểm tra hồ sơ - Trình ký PHÒNG TN & MT Cơ quan thuế VP-ĐĂNG KÝ CẤP HUYỆN KHO BẠC UBND XÃ, PHƯỜNG, THỊ TRẤN NGƯỜI SỬ DỤNG ĐẤT - Nộp tiền - Trao GCN - Hồ sơ không đủ đk Hồ sơ cấp GCN - thẩm tra,xác nhận - Công khai hồ sơ UBND CẤP HUYỆN Sơ đồ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất - Trường hợp thuộc thẩm quyền của UBND cấp huyện Quy trình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cấp huyện đôi với nơi có văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cấp huyện như sau: Trình tự cấp giấp chứng nhận cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ở xã, phường, thị trấn như sau: + Hộ gia đình cá nhân nộp một bộ hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận tại UBND xã, thị trấn nơi có đất. + Trong thời hạn không quá 28 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ hợp lệ, UBND xã, phường, thị trấn có trách nhiệm thẩm tra, xác nhận vào đơn xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất về tình trạng tranh chấp đối với thửa đất; trường hợp hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có giấy tờ về quyền sử dụng đất thì thẩm tra, xác nhận về nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất, tình trạng tranh chấp đất đai đối với thửa đất, sự phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được xét duyệt; công bố công khai danh sách các trường hợp đủ điều kiện và không đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại trụ sở UBND xã, phường, thị trấn trong thời gian 15 ngày; xem xét các ý kiến đóng góp về các trường hợp xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; gửi hồ sơ đến văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thuộc phòng Tài nguyên và Môi trường. + Trong thời hạn không quá 6 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ; xác nhận vào đơn xin cấp giấy chứng nhận quyến sử dụng đất đối với trường hợp đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận và ghi ý kiến đối với trường hợp không đủ điều kiện; trường hợp đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận thì làm trích lục bản đồ địa chính hoặc trích đo địa chính thửa đất đối với nơi chưa có bản đồ địa chính, trích sao hồ sơ địa chính (sử dụng hồ sơ kỹ thuật thửa đất, biên bản xác định ranh giới mốc giới thửa đất (nếu có)) tổ chức đo vẽ hiện trạng xác định diện tích công trình nhà ở, xác định tài sản gắn liền với đất (nếu có); gửi số liệu địa chính đến cơ quan thuế đối với trường hợp hộ gia đình, cá nhân phải thực hiên nghĩa vụ tài chính để xác định mức nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật; gửi hồ sơ những trường hợp đủ điều kiện và không đủ điều kiện theo trích lục bản đồ địa chính, trích sao hồ sơ địa chính đến phòng Tài nguyên và Môi trường. + Trong thời hạn không quá 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận được số liệu địa chính, cơ quan phòng thuế có trách nhiệm xác định nghĩa vụ tài chính và thông báo cho văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất. + Trong thời hạn không quá 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ, phòng Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ, trình UBND quyết định cấp giấy chứng nhận. + Trong thời hạn không quá 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận được tờ trình, UBND huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh có trách nhiệm xem xét, ký và gửi cho phòng Tài nguyên và Môi trường giấy chứng nhận đối với trường hợp đủ điều kiện; trả lại phòng Tài nguyên và Môi trường hồ sơ xin câp giấy chứng nhận quyến sử dụng đất đối với trường hợp không đủ điều kiện và thông báo rõ lý do. + Trong thời hạn không quá 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận được giấy chứng nhận hoặc hồ sơ, phòng Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm gửi cho UBND xã, phường, thị trấn nơi có giấy chứng nhận và thông báo nghĩa vụ tài chính của hộ gia đình, cá nhân được câp giấy chứng nhận hoặc hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận quyến sử dụng đất đối với trường hợp không đủ điều kiện và thông báo rõ lý do. + Trong thời hạn không quá 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận được giấy chứng nhận hoặc hồ sơ, UBND xã phường thị trấn có trách nhiệm thông báo cho hộ gia đình, cá nhân thực hiện nghĩa vụ tài chính, gửi trả lại hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận đối với trường hợp không đủ điều kiện và thông báo rõ lý do. + Trong thời hạn không quá 3 ngày làm việc kể từ ngày làm việc kể từ ngày hộ gia đình, cá nhân thực hiện xong nghĩa vụ tài chính, UBND xã, phường, thị trấn nơi có đất có trách nhiệm trao giấy chứng nhận cho hộ gia đình, cá nhân và thông báo cho phòng Tài nguyên và Môi trường . + Trong thời hạn không quá 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận được thông báo, phòng Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm gửi bản lưu giấy chứng nhận cho văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thuộc sở tài nguyên và môi trường để chỉnh lý hồ sơ địa chính gốc. - Trường hợp thuộc thẩm quyền của UBND cấp tỉnh. + Sở Tài nguyên và Môi trường chịu trách nhiệm cúng cấp bản đồ có liên quan đến việc quản lý, sử dụng đất cho Ủy ban nhân dân cấp huyện và Ủy ban nhân dân cấp xã để tổ chức thực hiện việc cấp giấy chứng nhận, ban hành các văn bản hướng dẫn, tổ chức tập huấn chuyên môn nghiệp vụ, kiểm tra việc cấp giấy chứng nhận, lập và chỉnh lý hồ sơ địa chính theo quy định. + Sở Tài chính chủ trì phối hợp với sở Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban nhân dân cấp huyện xây dựng nhà đất ở nhưng nơi chưa có giá trình Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt, cung cấp bảng giá đất qua các thời kỳ cho Ủy ban nhân dân huyện để xử lý các trường hợp truy thu tiền sử dụng đất. + Sở Xây dựng có trách nhiệm thẩm định, trình duyệt quy hoạch, xây dựng, công khai quy hoạch đã được duyệt và chỉ đạo việc cắm mốc quy hoạch ngoài thực địa. + Cục thuế tỉnh ban hành văn bản hướng dẫn, tập huấn chuyên môn nghiệp vụ, kiểm tra việc thu đúng thu đủ tiền sử dụng đất và các khoản tiền khác mà hộ gia đình, cá nhân phải nộp vào ngân sách theo quy định trong viêc cấp giấy chứng nhận. + Kho bạc nhà nước tỉnh chỉ đạo kho bạc nhà nước cấp huyện thu đủ số tiền sử dụng đất và các khoản trong việc cấp giấy chứng nhận mà hộ gia đình, cá nhân phải nộp ngay trong ngày nộp tiền. 4.3.1.3. Tình hình cấp GCN QSDĐ trên địa bàn huyện Lệ Thủy trong thời gian qua Công tác đăng ký quyền sử dụng đất, lập và quản lý hồ sơ địa chính, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là một trong những nội dung quản lý Nhà nước về đất đai. Quá trình triển khai cấp giấy chứng nhận QSD đất cùng tồn tại và diễn ra song song với quá trình triển khai thi hành Luật Đất đai trên địa bàn. Việc tổ chức cho người dân kê khai đăng ký quyền sử dụng đất, lập hồ sơ địa chính và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được bắt đầu từ năm 1991. Trải qua 20 năm thực hiện, dưới sự lãnh đạo của Thường vụ Huyện uỷ, Thường trực HĐND và sự chỉ đạo điều hành của UBND huyện cùng với sự phối hợp thực hiện của các cấp, các ngành từ Trung ương đến cơ sở, công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn đã đạt được những kết quả đáng phấn khởi. Kết quả cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho khu vực đất nông nghiệp cơ bản đã hoàn thành, khu vực đất ở đạt tỷ lệ khá cao, khu vực đất lâm nghiệp cũng đang được xét cấp. Tổng số giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp trên địa bàn từ trước đến nay (tính đến ngày 31/12/2008): 114.284 giấy. Trong đó: + Đất ở: 31.313 giấy đạt tỷ lệ 96,16% số hộ sử dụng đất. + Đất nông nghiệp: 79.837 giấy, đạt tỷ lệ 100% số hộ được giao đất sản xuất nông nghiệp theo Nghị đinh 64/NĐ-CP và cơ bản cấp xong cho các hộ tự khai hoang đã đưa vào sản xuất ổn định thuộc các xã ven biển và các vùng núi rẻo cao. + Đất lâm nghiệp: 3.134 giấy. Bảng 07: Tổng hợp kết quả giao đất,cấp giấy chứng nhận, chuyển quyền sử dụng đất năm 2008 TT Xã, thị trấn Giao và đấu đất Cấp GCNQSDĐ Chuyển nhượng QSDĐ Số hộ Tổng diện tích (m2) Số hộ Tổng diện tích (m2) Số hộ Tổng diện tích (m2) 1 Kiến giang 27 3,605 96 15,706 2 Lệ Ninh 3 812 3 Xuân Thuỷ 28 39800 29 6624 4 Phong Thuỷ 40 9332 5 Liên Thuỷ 4 617 56 13335 6 An Thuỷ 1 281 42 10562 7 Lộc Thuỷ 38 8,505 31 6771 37 7601 8 Tân Thuỷ 35 11,424 13 25748 27 19449 9 Dương Thuỷ 8 4167 10 Mỹ Thuỷ 30 16,562 6 4705 12 17051 11 Văn Thuỷ 9 14535 12 Sơn Thuỷ 24 5,522 8 17895 31 16488 13 Phú Thuỷ 23 6,615 1 1430 28 17579 14 Mai Thuỷ 16 8922 15 Hoa Thuỷ 1 196 16 Cam Thuỷ 1 250 22 5768 17 Hưng Thuỷ 60 25650 18 Sen Thuỷ 22 5,550 4 9490 5 11913 19 Hồng Thuỷ 44 12,033 3 1712 38 20965 20 Thanh Thuỷ 1 1072 18 6520 21 Ngư Thuỷ Bắc 4 1430 Tổng cộng 248 70683 96 108904 582 234605 (Nguồn: Văn phòng đăngký quyền sử dụng đất Lệ Thủy) Kết quả cấp giấy chứng nhận QSD đất từ năm 2005 đến 31/12/2008 * Năm 2005: Tổng số giấy đã cấp: 666 giấy, diện tích 25,09 ha Trong đó: - Đất ở đô thị: 59 giấy, diện tích 1,34 ha - Đất ở nông thôn: 607 giấy, diện tích 23,75 ha Cụ thể: + Cấp theo kết quả giao đất và đấu giá QSD đất: 423 giấy, diện tích 14,71 ha. + Công nhận QSD đất: 07 giấy, diện tích 0,46 ha + Cấp theo kết quả nhận chuyển nhượng QSD đất: 236 giấy, diện tích 9,92 ha. * Năm 2006: Tổng số giấy đã cấp: 1.944 giấy, diện tích 132,79 ha Trong đó: - Đất ở đô thị: 170 giấy, diện tích 2,87 ha - Đất ở nông thôn: 1.774 giấy, diện tích 129,92 ha. Cụ thể: + Cấp theo kết quả giao đất và đấu giá QSD đất: 723 giấy, diện tích 20,41 ha + Công nhận QSD đất: 748 giấy, diện tích 93,91 ha + Cấp theo kết quả nhận chuyển nhượng QSD đất: 473 giấy, diện tích 18,46 ha. * Năm 2007: Tổng số giấy đã cấp: 2.177 giấy, diện tích 171,74 ha Trong đó: - Đất ở đô thị: 665 giấy, diện tích 94,77 ha - Đất ở nông thôn: 1.512 giấy, diện tích 76,97 ha. Cụ thể: + Cấp theo kết quả giao đất và đấu giá QSD đất: 873 giấy, diện tích 22,14 ha + Công nhận QSD đất: 802 giấy, diện tích 133,16 ha + Cấp theo kết quả nhận chuyển nhượng QSD đất: 502 giấy, diện tích 16,44 ha. * Năm 2008: Tổng số giấy đã cấp: 1.506 giấy, diện tích 174,60 ha Trong đó: - Đất ở đô thị: 52 giấy, diện tích 0,94 ha - Đất ở nông thôn: 1.454 giấy, diện tích 173,66 ha. Cụ thể: + Cấp theo kết quả giao đất và đấu giá QSD đất: 272 giấy, diện tích 8,12 ha + Cấp theo kết quả nhận chuyển nhượng QSD đất: 361 giấy, diện tích 12,79 ha. * Năm 2009: Tổng số giấy đã cấp: 2.338 giấy, diện tích 395,29 ha Trong đó: - Đất ở đô thị: 126 giấy, diện tích 2,01 ha - Đất ở nông thôn: 2.212 giấy, diện tích 393,28 ha. Cụ thể: + Cấp theo kết quả giao đất và đấu giá QSD đất: 248 giấy, diện tích 7,07 ha + Công nhận QSD đất: 1.508 giấy, diện tích 364,76 ha + Cấp theo kết quả nhận chuyển nhượng QSD đất: 582 giấy, diện tích 23,46 ha. * Kết quả cấp giấy chứng nhận QSD đất theo các Dự án của cấp trên đầu tư về từ năm 2005 - 2009: Tổng số giấy đã cấp: 2.871 giấy, diện tích 732,48 ha - Năm 2005: 0 giấy - Năm 2006: Xã Sen Thuỷ do Trung tâm kỹ thuật địa chính thuộc Sở Tài nguyên & Môi trường thực hiện. Tổng số giấy: 657 giấy, diện tích 89,3 ha - Năm 2007: 0 giấy. - Năm 2008: + Xã Ngư Thuỷ Trung: Tổng số giấy: 233 giấy, diện tích 55,75 ha + Xã Ngư Thuỷ Nam: Tổng số giấy: 569 giấy, diện tích 92,80 ha, do xí nghiệp 104 Công ty đo đạc và công trình thuộc Bộ Tài nguyên & Môi trường thực hiện. Năm 2009: + Xã Kim Thuỷ: Tổng số giấy 458 giấy, diện tích 161,98 ha + Xã Ngân Thuỷ: Tổng số giấy: 314 giấy, diện tích 125,63 ha + Xã Lâm Thuỷ: Tổng số giấy: 247 giấy, diện tích 66,25 ha + Xã Trường Thuỷ : Tổng số giấy: 393 giấy, diện tích 140,77 ha * Kết quả cấp đổi giấy chứng nhận QSD đất từ năm 2005 - 2009: Tổng số giấy: 2.417 giấy, diện tích 184,3 ha gồm các xã sau: + Xã Xuân Thuỷ( năm 2006): 949 giấy, diện tích 48,8 ha + Xã Lộc Thuỷ (năm 2006): 809 giấy, diện tích 26,5 ha + Xã Dương Thuỷ (năm 2006-2007): 659 giấy, diện tích 109,0 ha Việc đo đạc cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thổ cư tại 03 xã trên do Trung tâm kỹ thuật địa chính thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường thực hiện theo dự án đa dạng hoá nông nghiệp đầu tư. Quá trình cấp mới và cấp đổi giấy chứng nhậnquyền sử dụng đất theo Dự án đa dạng hoá nông nghiệp thuộc UBND tỉnh, các ngành cấp tỉnh và UBND huyện tổ chức nhiều hội nghị để phổ biến chương trình kế hoạch và các văn bản có liên quan để triển khai chỉ đạo về cơ sở và các đơn vị trực tiếp thực hiện dự án. Ngày 10/01/2006, UBND tỉnh tổ chức Hội nghị sơ kết hợp phần đo đạc, cấp giấy CN QSD đất theo Dự án đa dạng hoá nông nghiệp. Ngày 10/6/2006 Chủ dự án đa dạng hoá nông nghiệp (gồm lãnh đạo 2 Sở: Tài nguyên và Môi trường và Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì) trực báo kết quả đo đạc và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất treo dự án đa dạng hoá nông nghiệp. Ngày 15/4/2006, UBND huyện tổ chức Hội nghị để triển khai công tác quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch 3 loại rừng và đẩy mạnh công tác đo đạc, cấp GCN QSDĐ theo dự án đa dạng hoá nông nghiệp. Ngày 04/8/2006, UBND huyện tổ chức Hội nghị về cấp đổi giấy CN QSD đất theo dự án Đa dạng hoá Nông nghiệp với thành phần: Các phòng, cơ quan cấp huyện có liên quan, chủ tịch UBND và Cán bộ địa chính của các xã nằm trong vùng dự án .....Ngoài ra, UBND các xã cũng đã tổ chức nhiều Hội nghị để triển khai dự án, phổ biến chủ trương, chính sách và các văn bản có liên quan cho cán bộ và nhân dân địa phương. Về tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất: Từ năm 2005 đến nay việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn các xã đã được đẩy mạnh. Ngoài việc thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo chức năng, nhiệm vụ được giao, phòng Tài nguyên và Môi trường đã trực tiếp đề nghị và làm công văn gửi lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường đề nghị bố trí các dự án đo đạc bản đồ, lập hồ sơ địa chính và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các xã còn lại của huyện, như các xã ven biển, các xã vùng núi rẻo cao. Từ năm 2005 đến năm 2009, trung bình mỗi năm UBND huyện đã cấp mới trên 1.600 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, trong số đó có khoảng 30% số giấy do các dự án của Trung ương đầu tư. Tính đến 31/12/2009, toàn huyện đã cấp được 31.313 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đạt tỷ lệ 96,16% tổng số hộ trong huyện. Đó là tỷ lệ khá cao so với mặt bằng chung của các huyện và thành phố trong tỉnh. 4.3.2. Đánh giá công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn huyện Lệ Thủy Đối với huyện Lệ Thủy - tỉnh Quảng Bình, khi thực hiện theo Nghị định 64/CP về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đồng loạt và Nghị định 181/CP được ban hành về việc hướng dẫn thi hành Luật đất đai 2003 thì việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn huyện đã được triển khai theo hướng dẫn của Nghị định nên việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cũng diễn ra tương đối tốt, thuận lợi cho việc theo dõi và quản lý đất đai của huyện. Nhìn chung việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân, tổ chức kinh tế xã hội, tổ chúc khác vẫn còn tồn tại một số hạn chế. Việc cấp giấy chứng nhận của huyện xảy ra chưa tập trung, chưa cấp bách, cấp thiết, do nhu cầu và mức độ cần thiết của người sử dụng đất chưa cao. Do trình độ người dân còn hạn chế nên việc kê khai của các chủ sử dụng đất còn nhiều thiêu sót, độ chính xác chưa cao. Nhiều hộ gia đình, cá nhân cũng như các tổ chức sử dụng đất khác vẫn chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Trong giai đoạn 2005 - 2008 thì việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được thể hiện theo bảng sau: Bảng 08: Thống kê việc cấp GCNQSDĐ qua các năm Năm Tổng số GCN được cấp Tổng diện tích được cấp (ha) 2005 666 25,09 2006 1.944 132,79 2007 2.177 171,74 2008 1.506 174,60 (Nguồn: Văn phòng đăngký quyền sử dụng đất Lệ Thủy) Theo bảng số liệu trên thì ta có thể thấy rằng, công tác cấp giấy chứng nhận trên địa bàn huyện Lệ Thủy thời gian diễn ra rất không đồng đều giữa các năm. Tổng số giấy chứng nhận giữa các năm có sự chênh lệch rất lớn, sở dĩ như vậy là do rất nhiều lý do sau : Năm 2005 tổng số giây chứng nhận được cấp là rất ít so với các năm từ 2006 - 2008. Tổng cả năm toàn huyện cấp được 666 giấy chứng nhận với tổng diện tích 25,09 ha. Thực tế thì những năm từ 2005 trở về trước công tác cấp giấy chứng nhận vẫn chưa được quan tâm nhiều, người dân cũng chưa nhận thức được những quyền lợi trong việc cấp giấy chứng nhận, cho nên công tác cấp giấy của huyện diễn ra không đáng kể. Còn năm 2004 và năm 2005 số giấy chứng nhận được cấp nhiêu hơn rất nhiều so vơi các năm trong giai đoạn này. Tổng số giấy chứng nhận đã được cấp của năm 2004 là 695 (có 2 trường hợp cấp đổi ) với tổng diện tích là 562965.35 m2. Trong năm này thi nền kinh tế của huyện có nhưng bước chuyển biến mơi, cho nên đã lôi cuốn tình hình sử dụng đấy ở huyện có nhiều thay đổi. Ở năm này giấy chứng nhận được cấp chủ yếu là do chuyển nhượng ở cả khu vực đô thị và nông thôn. Sang năm 2005 tổng số giấy chứng nhân đã được cấp là 656 vơi tổng diện tích 1743990.4 m2, ít hơn không mấy so với năm 2004 nhưng vẫn nhiều hơn các năm khác. Lý do là đối với các xã (không thuộc đất đô thị) các hộ gia đình, cá nhân được giao đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo nghị định 64/CP ngày 5/7/1994 về quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở tại đô thi, vì đến năm 1999 mới đo đạc địa chính. Cho đến năm 2002 mơi triển khai đồng loạt trên địa bàn thị trấn. Xét về hồ sơ giấy tờ đất ở thị trấn có nguồn gốc sử dụng phức tạp do cấp sai thẩm quyền, lẫn chiếm, chuyển nhượng trái phép nên vấn đề xét duyệt hồ sơ chậm chạp làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân, vì vậy qua nhiều kỳ họp phải chất vấn trước đại biểu hội đồng nhân dân huyện về lý do cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Cho nên năm 2005 UBND huyện đã chỉ đạo phòng Địa chính (nay là phòng Tài nguyên và Môi trường) phải giải quyết duyệt hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đô thị không để chậm trễ. Do vậy năm 2004 và 2005 số lượng giấy chứng nhận được cấp nhiều hơn so với các năm khác. Đối với năm 2006 và năm 2007 số lượng giấy chứng nhận lại giảm so vơi năm 2004 và năm 2005. Tổng số giấy chứng nhận đã được cấp là 345 (trong đó năm 2006 là 138 giấy chứng nhận còn năm 2007 là 217 giấy chứng nhận). Năm 2006 và năm 2007 cấp giấy chứng nhận chủ yếu tập trung giải quyết cho các hộ tồn đọng, các hộ chưa được cấp giấy chứng nhận khi thực hiện nghị định 64/CP và chuyển nhượng quyền sử dụng đất. 4.3.3. Một số thuận lợi và khó khăn, tồn tại trong quá trình cấp và cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất Thuận lợi - Từ năm 2005 đến nay có nhiều dự án của Trung ương và của tỉnh đầu tư vào lĩnh vực đo đạc bản đồ, lập hồ sơ địa chính và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn huyện, thông qua các dự án này, các xã, thị trấn có được bộ hồ sơ địa chính có độ chính xác cao. - Nhận thức của cán bộ và nhân dân về pháp luật đất đai nói chung, về chính sách cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nói riêng ngày càng được nâng cao. - Công tác quản lý đất đai từ huyện đến cơ sở ngày càng chặt chẽ, UBND các xã đã quan tâm nhiều hơn đến công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho nhân dân. - Công tác cải cách các thủ tục hành chính của Nhà nước đã quy định cụ thể trình tự thực hiện các thủ tục hành chính về giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền và nghĩa vụ của người dân cũng như của cán bộ, công chức phải thực hiện. - Đội ngũ cán bộ địa chính trong toàn huyện được bố trí đầy đủ, chất lượng ngày càng được nâng cao, đảm bảo đủ điều kiện tham mưu cho UBND cấp huyện và cấp xã về công tác quản lý tài nguyên và môi trường trên địa bàn. Khó khăn, tồn tại - Các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai được ban hành và điều chỉnh thường xuyên, thiếu ổn định, thậm chí có những điều khi đọc lên nhiều người có cách hiểu khác nhau dẫn đến một số vướng mắc trong tổ chức thực hiện. - Việc ghi thời hạn sử dụng đất trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là đúng với quy định của Luật Đất đai nhưng chưa thoả mãn đối với người sử dụng đất. - Một bộ phận người dân có thời điểm sử dụng đất từ ngày 15/10/1993 trở về sau khi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất phải nộp một khoản kinh phí bằng 1/2 giá trị lô đất (theo khung giá của tỉnh ban hành trong năm). Vì vậy, mặc dù họ rất muốn được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng chưa đủ điều kiện để thực hiện. Trong số lượng hộ còn lại chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì loại hộ này chiếm đa số. - Hiện nay, UBND tỉnh chưa có quy định về những vùng đặc biệt khó khăn. Vì vậy chưa có cơ sở để miễn tiền sử dụng đất cho người dân là đồng bào dân tộc thiểu số. Nhưng trên thực tế, việc thu tiền sử dụng đất đối với đồng bào dân tộc là rất khó khăn (thậm chí không khả thi). - Kinh phí để thực hiện đo đạc, chỉnh lý bản đồ, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với mỗi xã (khoảng từ 200 đến 600 triệu đồng cho mỗi xã), trong khi Ngân sách cấp huyện và cấp xã không đủ khả năng đầu tư cho công tác này. - Một số người dân không đồng tình với cách ghi thời hạn sử dụng đất vườn trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sau khi đã được cấp đổi. 4.4. Một số giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng - Đẩy mạnh công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật về đất đai đến mọi người dân bằng nhiều hình thức để cho người dân hiểu và nắm rõ các thủ tục cũng như nơi thực hiện các thủ tục, tuân theo các quy định của pháp luật về quản lý đất, nhất là hiểu về tầm quan trọng của giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. - Triển khai việc lập và thực hiện quy hoạch sử dụng đất toàn huyện đến năm 2020 và quy hoạch đất nông nghiệp để hoàn thành hồ sơ địa chính tạo cơ sở dữ liệu thông tin cho công tác này. - Đẩy nhanh việc đo đạc thành lập bản đồ địa chính bằng công nghệ số cho tất cả các xã, trị trấn trên địa bàn để tiến tới xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính số. - Cần bổ sung kinh phí, vật tư kỹ thuật cho việc lưu trữ hồ sơ tài liệu. - Cần phải nâng cao chất lượng và số lượng đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý đất đai từ huyện đến cơ sở. - Tăng cường công tác thanh tra kiểm tra về công tác cấp GCN QSDĐ, giải quyết dứt điểm những tồn tại vướng mắc trong công tác giao đất và rà soát lại để cấp GCN QSDĐ cho các hộ được giao đất không đúng thẩm quyền mà đã thực hiện nghĩa vụ tài chính. - Kiểm tra, rà soát lại những hộ chưa được cấp GCN QSDĐ trên địa bàn, những hộ được cấp trùng để có kế hoạch triển khai công việc một cách hợp lý. - Kiến nghị đưa ra mức thuế và lệ phí hợp lý trong việc cấp GCN QSDĐ. - Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý đất đai nói chung và công tác cấp GCN QSDĐ nói riêng. - Phải xem việc cấp GCN QSDĐ là một dich vụ hành chính công phục vụ nhân dân, là trách nhiệm của cơ quan nhà. - Làm tốt công tác tuyên truyền, vận động người dân đi đăng ký cấp GCNQSDĐ. - Tăng cường cải cách thủ tục hành chính, hoàn thiện cơ chế "một cửa" hiên nay thành cơ chế một cửa liên thông, xây dựng văn minh công sở tạo niềm tin cho người dân khi đi làm thủ tục. - Thường xuyên mở các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ, phổ biến các tiến bộ khoa học kỹ thuật trong lĩnh vực chuyên môn, khuyến khích cán bộ nhân viên ứng dụng công nghệ vào trong công việc. - Công khai hóa đầy đủ quy trình, thủ tục hành chính, thuế, lệ phí phải nộp theo quy định của nhà nước để góp phần tăng hiệu quả của quá trình giải quyết các yêu cầu của nhân dân. PHẦN V KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 5.1. Kết luận Qua nghiên cứu đề tài: ''Đánh giá tình hình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình" + Huyện Lệ Thủy là địa bàn kinh tế, chính trị, an ninh quốc phòng của tỉnh Quảng Bình nói riêng và vùng núi phía tây nam nói chung. + Nền kinh tế của huyện đang trên đà phát triển đặc biệt là những năm gần đây, cơ sở hạ tầng vẫn chưa được hoàn thiện, đời sống vật chất tinh thần của một số xã chưa được đảm bảo. + Ngành công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp chiếm tỷ trọng nhỏ trong nền kinh tế quốc dân của huyện. + Công tác quản lý đất đai của huyện từ năm 2003 trở về trước vẫn còn nhiều bất cập. Từ 2003 đến nay, nhờ có luật đất đai ra đời. Công tác quản lý và sử dụng đất đã có nhiều chuyển biến tích cực, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội của huyện. + Công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở huyện Lệ Thủy tương đối hoàn tất, làm cơ sở để hoàn chỉnh bộ hồ sơ địa chính, tạo điếu kiện cho công tác quản lý đất đai ở huyện ngày càng được tốt hơn, góp phần nâng coa đời sống kinh tế xã hội, bổ sung thêm kinh nghiệm và trình độ chuyên môn cho các cán bộ địa chính trong toàn huyện, giúp địa phương nắm chắc được quý đất để quản lý và xây dưng phương án quy hoạch sử dụng đất nhằm nâng cao hiệu quả hơn nữa. Tuy nhiên, địa phương cần phải giải quyết triệt để các trường hợp chưa đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chưa đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để có thể hoàn thành công tác đăng ký cấp giấy chứng nhận trên địa bàn huyện Lệ Thủy vào năm 2010. Cùng với những chuyển biến trên thì tình hình quản lý nhà nươc và đất đai trên địa bàn huyện cũng đã từng bước thực hiện chặt chẽ hơn, giảm bớt những bất cập trong việc quản lý đất đai, đã dần đi vào ổn định và có hiệu quả hơn so với những năm trước đây.Nhưng vẫn còn một số dự án quy hoạch chưa thực hiện. 5.2. Kiến nghị Tuy đề tài chỉ là một mảng, một phần của dự án quy hoạch và quản lý sử dụng đất. Nhưng kết quả nghiên cứu là căn cứ phù hợp để nghiên cứu sự phát triển kinh tế xã hồi và xây dựng phương án quy hoạch và quản lý sử dụng đất giai đoạn 2007- 2010 của huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình. Trên cơ sở đánh giá tình hình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn huyện Lệ Thủy.Chúng tôi có một số kiến nghị sau: - Đối với tất cả các cán bộ địa chính trong toàn huyện phải theo dõi quá trình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để phát hiện ra những hộ gia đình cá nhân, các tổ chức chưa đủ điều kiện hay chưa đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tạo điều kiện thuận lợi và hưỡng dẫn một cách cụ thể để hộ gia đình cá nhân, các tổ chức chưa có giấy chứng nhận nhanh chóng được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. - Khi giải quyết các giấy tờ về đất đai cần thực hiện nhanh chóng, đúng hẹn, tránh sự đi lại phiền hà cho nhân dân. Giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo một cách dứt điểm. - Phải thường xuyên tuyên truyền, mở lớp tập huấn phổ biến luật đất đai cho cán bộ và nhân dân trong toàn huyện để nắm vững luật đất đai, các quyết định, trình tự thủ tục cấp giấy chứng nhận, từ đó giúp họ sử dụng đất theo đúng quy hoạch, kế hoạch. Để nâng cao hơn nữa hiệu quả sử dụng đất và ổn định lâu dài. Ngoài ra cũng hạn chế được tranh chấp, kiện cáo và thực hiện chuyển đổi, chuyển nhượng theo đúng trình tự pháp luật ban hành. - Cần quan tâm hơn nữa đến vẫn đề cải tạo đất, khai thác đưa đất chưa sử dụng vào sử dụng tránh gây lãng phí đất cũng như tránh để người dân lẫn chiếm đất chưa sử dụng. MỤC LỤC Trang DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 01: Các loại thổ nhưỡng của huyện Lệ Thủy - tỉnh Quảng Bình 16 Bảng 02: Cơ cấu kinh tế các ngành 18 Bảng 03: Diện tích và cơ cấu các loại đất chuyên dùng đến năm 2010 23 Bảng 04: Cơ cấu diện tích đất nông nghiệp đến năm 2010 23 Bảng 05: Thu hồi đất năm 2008 24 Bảng 06: Biến động sử dụng đất giai đoạn 2000 – 2008 30 Bảng 07: Tổng hợp kết quả giao đất,cấp giấy chứng nhận, chuyển quyền sử dụng đất năm 2008 35 Bảng 08: Thống kê việc cấp GCNQSDĐ qua các năm 40 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT GCN : Giấy chứng nhận CN : Chứng nhận QSDĐ : Quyền sử dụng đất TN : Tài nguyên MT : Môi trường XHCN : Xã hội chủ nghĩa UBND : Ủy ban nhân dân VP : Văn phòng ĐK : Đăng ký TT : Thứ tự QSD : Quyền sử dụng