Đề tài Đánh giá năng suất và khả năng chống chịu sâu bệnh của các dòng triển vọng trong tập đoàn quan sát vụ mùa năm 2002, tại Thanh Trì, Hà Nội

ta t¸c ®éng c¸c biÖn ph¸p kü thuËt ®Ó ph¸t huy hÕt tiÒm n¨ng n¨ng suÊt cña gièng. Qua kÕt qu¶ nghiªn cøu ë b¶ng 2, chóng ta thÊy: Thêi gian sinh tr­ëng cña c¸c dßng, gièng ë 2 trµ kh¸c nhau: Trµ trung ngµy: Sè 1 (®èi chøng) vµ hai sè 3, 10 ®Òu cã thêi gian sinh tr­ëng lµ 122 ngµy, sè 2 cã thêi gian sinh tr­ëng ng¾n h¬n ®èi chøng (120 ngµy). Cßn l¹i thêi gian sinh tr­ëng ®Òu dµi h¬n ®èi chøng (123 - 135 ngµy). Trµ dµi ngµy: Sè 17 (®èi chøng) cã thêi gian sinh tr­ëng ng¾n nhÊt 131 ngµy, cßn l¹i ®Òu dµi h¬n ®èi chøng (132 - 143 ngµy). 4.2.2. C¸c thêi kú sinh tr­ëng dinh d­ìng cña c¸c dßng, gièng Thêi kú sinh tr­ëng dinh d­ìng v« cïng quan träng trong ®êi sèng cña c©y lóa, lµ thêi kú h×nh thµnh c¬ quan sinh d­ìng nh­ rÔ, th©n, l¸. Thêi kú nµy dµi hay ng¾n kh¸c nhau dÉn ®Õn tæng thêi gian sinh tr­ëng kh¸c nhau. Thêi kú sinh tr­ëng dinh d­ìng biÕn ®éng rÊt nhiÒu phô thuéc vµo gièng, thêi vô, biÖn ph¸p kü thuËt. Thêi kú nµy quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng cho n¨ng suÊt v× nã quyÕt ®Þnh ®Õn sè b«ng/®¬n vÞ diÖn tÝch, quyÕt ®Þnh l­îng chÊt kh« tÝch luü vµ c¸c yÕu tè kh¸c. Thêi kú sinh tr­ëng dinh d­ìng kÐo dµi tõ khi h¹t n¶y mÇm cho ®Õn khi b¾t ®Çu ph©n ho¸ ®ßng vµ chia lµm 3 thêi kú: M¹, håi xanh, ®Î nh¸nh. B¶ng 2: C¸c thêi kú sinh tr­ëng cña c¸c dßng, gièng (ngµy) Trµ TT Thêi kú Dßng, gièng Gieo - cÊy CÊy - Håi xanh Håi xanh - KÕt thóc ®Î KÕt thóc ®Î -Trç 10% Trç 10% - KÕt thóc trç 80% Thêi gian chÝn Tæng TGST Trµ trung ngµy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 C70 (§C) 121 - T4 118 - T4 9909 - T4 N99 22 - M4 25 - M4 13 - M3 305 - Tu4 277 - Q4 114 - Q3 138 - Q3 2004 - T2 2005 - T2 2008 - T2 2009 - T2 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 39 39 34 50 38 44 45 49 36 36 45 45 45 47 51 51 21 18 13 24 21 21 15 13 26 24 24 23 21 16 21 23 4 4 5 4 4 6 5 5 5 5 5 3 5 4 4 4 30 31 31 29 32 31 30 28 32 29 28 31 31 30 29 29 122 120 122 135 123 130 123 123 127 122 130 130 130 125 133 135 Trµ dµi ngµy 17 18 19 20 21 22 23 X21 (§C) 173 - T4 BM9962 BM9963 65 - T5 68 - T5 2001 - T2 24 24 24 24 24 24 24 4 4 4 4 4 4 4 53 52 53 53 53 52 51 15 24 24 27 24 19 17 4 5 4 5 5 4 4 31 31 31 30 30 29 31 131 140 140 143 140 132 132 B¶ng 3: Sinh tr­ëng ë giai ®o¹n m¹ cña c¸c dßng, gièng Trµ TT ChØ tiªu Dßng, gièng Tuæi m¹ (ngµy) ChiÒu cao (cm) Sè l¸ (l¸) Mµu s¾c l¸ Trµ trung ngµy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 C70 (§C) 121 - T4 118 - T4 9909 - T4 N99 22 - M4 25 - M4 13 - M3 305 - Tu4 277 - Q4 114 - Q3 138 - Q3 2004 - T2 2005 - T2 2008 - T2 2009 - T2 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 34,6 36,1 31,5 34,7 31,8 33,6 33,4 35,6 33,5 37,7 32,7 34,1 32,2 30,3 31,1 31,9 5,9 6,0 5,8 6,0 6,0 6,0 5,9 6,0 6,0 6,0 6,0 6,0 5,9 6,0 5,9 6,0 Xanh nh¹t Xanh Xanh nh¹t Xanh Xanh nh¹t Xanh Xanh Xanh Xanh TÝm TÝm Xanh ®Ëm Xanh nh¹t Xanh ®Ëm Xanh nh¹t Xanh ®Ëm Trµ dµi ngµy 17 18 19 20 21 22 23 X21 (§C) 173 - T4 BM9962 BM9963 65 - T5 68 - T5 2001 - T2 24 24 24 24 24 24 24 29,6 33,9 33,0 33,7 32,9 32,1 30,0 5,7 6,0 6,0 6,0 6,0 6,1 5,9 Xanh ®Ëm Xanh ®Ëm Xanh ®Ëm Xanh ®Ëm Xanh ®Ëm Xanh ®Ëm TÝm ë ®Ønh l¸ 4.2.2.1. Thêi kú m¹ §©y lµ thêi kú ®Çu sinh tr­ëng dinh d­ìng, c©y lóa qua giai ®o¹n m¹ tèt sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho giai ®o¹n sau tèt h¬n. Tiªu chuÈn cña c©y m¹ tèt ph¶i cøng c©y, ®anh d¶nh, gan to, ®óng tuæi vµ s¹ch s©u bÖnh, m¹ ®Î ®­îc nh÷ng nh¸nh ®Çu tiªn tõ trong ruéng m¹, ra ruéng cÊy bé rÔ Ýt bÞ tæn th­¬ng gióp c©y lóa chãng håi xanh ®Ó b­íc vµo thêi kú ®Î nh¸nh. Thêi kú m¹ cña toµn bé thÝ nghiÖm ë c¶ 2 trµ trung vµ dµi ngµy ®Òu 24 ngµy. KÕt thóc giai ®o¹n m¹ chóng t«i thu ®­îc kÕt qu¶ vÒ chiÒu cao c©y tr­íc khi cÊy, sè l¸ m¹, mµu s¾c l¸ m¹ (B¶ng 3). VÒ chiÒu cao c©y m¹ tr­íc khi cÊy: + Trµ trung ngµy: Sè 1 (®èi chøng) cao 34,6 cm, c¸c « 2, 4, 8 ,10 cao h¬n ®èi chøng biÕn ®éng tõ 34,7 cm (sè 4) - 37,7 cm (sè 10), cßn l¹i ®Òu thÊp h¬n ®èi chøng, thÊp nhÊt lµ sè 14 ®¹t 30,3 cm thÊp h¬n ®èi chøng 4,3 cm. + Trµ dµi ngµy: Sè 17 (®èi chøng) cao 29,6 cm, c¸c sè kh¸c ®Òu cao h¬n ®èi chøng vµ biÕn ®éng tõ 30,0 - 33,9 cm. VÒ sè l¸: M¹ ®em cÊy cã sè l¸ biÕn ®éng kh«ng nhiÒu: + Trµ trung ngµy: Sè 1 (®èi chøng) vµ sè 7, 13, 15 cã sè l¸ lµ 5,9 l¸, riªng sè 3 thÊp h¬n ®èi chøng (5,8 l¸), cßn l¹i c¸c sè kh¸c ®Òu cao h¬n, ®¹t 6 l¸. + Trµ dµi ngµy: Sè 17 (®èi chøng) ®¹t 5,7 l¸, c¸c sè kh¸c ®Òu cao h¬n ®èi chøng biÕn ®éng tõ 5,9 - 6,1 l¸. Mµu s¾c l¸ m¹ khi cÊy: HÇu hÕt ë c¸c sè ®Òu cã mµu s¾c l¸ tõ xanh nh¹t ®Õn xanh ®Ëm t­¬ng ®èi ®ång ®Òu, riªng sè 10, 11, 23 l¸ mµu tÝm lµ do ®Æc ®iÓm di truyÒn gièng. S©u bÖnh h¹i: ë c¸c sè hÇu nh­ kh«ng bÞ s©u bÖnh h¹i, chñ yÕu ®èi t­îng g©y h¹i lµ chuét, tuy nhiªn møc ®é g©y h¹i kh«ng ®¸ng kÓ. 4.2.2.2. Thêi kú håi xanh Thêi kú håi xanh lµ thêi kú phôc håi sinh tr­ëng cña c©y lóa sau khi cÊy. Qua theo dâi thÝ nghiÖm chóng t«i thÊy, c©y lóa cÊy xuèng phôc håi rÊt nhanh chØ sau 4 ngµy c©y lóa ®· xuÊt hiÖn l¸ míi, ®ã lµ do thêi kú håi xanh gÆp ®iÒu kiÖn thêi tiÕt thuËn lîi. 4.2.2.3. Thêi kú ®Î nh¸nh KÕt thóc giai ®o¹n håi xanh c¸c dßng, gièng b¾t ®Çu b­íc vµo thêi kú ®Î nh¸nh, thêi kú nµy rÊt quan träng v× nã quyÕt ®Þnh ®Õn sè nh¸nh cña tõng dßng, gièng, c¸c dßng ®Î nh¸nh sím, tËp trung sau nµy sÏ cho nhiÒu b«ng. Qua b¶ng 2 cho thÊy: Lóa ë trµ dµi ngµy cã thêi gian ®Î nh¸nh dµi h¬n ë trµ trung ngµy. Trµ dµi ngµy: BiÕn ®éng tõ 51 - 53 ngµy. Trµ trung ngµy: BiÕn ®éng tõ 34 - 51 ngµy. KÕt thóc giai ®o¹n ®Î nh¸nh c©y lóa b­íc vµo giai ®o¹n ®øng c¸i lµm ®ßng, lóc nµy c¸c nh¸nh v« hiÖu lôi dÇn. 4.2.3. Thêi kú sinh tr­ëng sinh thùc Thêi kú nµy ®­îc tÝnh tõ khi c©y lóa b¾t ®Çu ph©n ho¸ ®ßng ®Õn khi chÝn hoµn toµn. Thêi kú nµy rÊt quan träng v× nã quyÕt ®Þnh trùc tiÕp ®Õn n¨ng suÊt lóa. 4.2.3.1. Thêi kú trç Thêi kú nµy rÊt mÉn c¶m víi ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh ®Æc biÖt lµ c¸c trËn m­a, b·o. Tõ sè liÖu b¶ng 4 cho thÊy: Trµ trung ngµy: Thêi gian trç b«ng biÕn ®éng tõ 3 - 6 ngµy, trong ®ã sè 12 cã thêi gian trç ng¾n nhÊt lµ 3 ngµy vµ sè 6 cã thêi gian trç dµi nhÊt lµ 6 ngµy. Trµ dµi ngµy: Thêi gian trç t­¬ng ®èi ®ång ®Òu, biÕn ®éng tõ 4 - 5 ngµy. Trong ®ã sè 17 (®èi chøng) vµ sè 19, 22, 23 lµ 4 ngµy cßn l¹i c¸c sè 18, 20, 21 lµ 5 ngµy. 4.2.3.2. Thêi kú chÝn Thêi kú nµy c©y lóa tÝch luü chÊt kh« vµo h¹t, lóc nµy khèi l­îng h¹t t¨ng lªn ®ång thêi khèi l­îng th©n l¸ gi¶m. Thêi kú nµy ¶nh h­ëng lín ®Õn tû lÖ h¹t B¶ng 4: Thêi kú trç cña c¸c dßng, gièng Trµ TT Thêi kú Dßng, gièng Trç 10% Trç 50% Trç 80% Tæng thêi gian tõ gieo ®Õn cÊy Ngµy trç Ngµy sau cÊy Ngµy trç Ngµy sau cÊy Ngµy trç Ngµy sau cÊy Trµ trung ngµy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 C70 (§C) 121 - T4 118 - T4 9909 – T4 N99 22 - M4 25 - M4 13 - M3 305 – Tu4 277 - Q4 114 - Q3 138 - Q3 2004 – T2 2005 – T2 2008 – T2 2009 – T2 15/09 12/09 14/09 29/09 15/09 21/09 16/09 14/09 20/09 26/09 25/09 24/09 22/09 17/09 29/09 01/10 63 60 62 77 63 69 64 62 68 74 73 72 70 65 77 78 17/09 14/09 16/09 01/10 17/09 24/09 18/09 16/09 22/09 29/09 27/09 26/09 25/09 19/09 01/10 03/10 65 62 64 79 65 72 66 64 70 77 75 74 73 67 79 80 19/09 17/09 19/09 03/10 19/09 27/09 21/09 19/09 25/09 01/10 30/09 27/09 27/09 21/09 03/10 05/10 67 65 67 81 67 75 69 67 73 79 78 75 75 69 81 82 92 89 91 106 91 99 93 95 95 93 102 99 99 95 104 106 Trµ dµi ngµy 17 18 19 20 21 22 23 X21 (§C) 173 - T4 BM9962 BM9963 65 - T5 68 - T5 2001 - T2 23/09 02/10 02/10 05/10 02/10 27/09 25/09 71 79 79 82 79 75 73 25/09 05/10 04/10 07/10 05/10 29/09 26/09 73 81 80 84 82 77 74 27/09 07/10 06/10 10/10 07/10 01/10 29/09 75 84 83 87 84 79 77 100 109 109 113 110 103 101 ch¾c, khèi l­îng h¹t do ®ã ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng suÊt lóa. C¸c gièng kh¸c nhau thêi gian chÝn kh¸c nhau, ngoµi ra thêi gian chÝn cßn phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh nh­: NhiÖt ®é, ¸nh s¸ng, n­íc, dinh d­ìng nh­ng nãi chung thêi gian nµy thay ®æi kh«ng nhiÒu gi÷a c¸c gièng. B¶ng 2 cho thÊy: Trµ trung ngµy: Thêi gian chÝn biÕn ®éng tõ 28 - 32 ngµy. Sè 1 (®èi chøng) vµ sè 7, 14 lµ 30 ngµy. Trµ dµi ngµy: Thêi gian chÝn biÕn ®éng tõ 29 - 31 ngµy. 4.3. §Æc ®iÓm h×nh th¸i cña c¸c dßng, gièng 4.3.1. ChiÒu cao c©y ChiÒu cao c©y lµ mét trong nh÷ng ®Æc tr­ng h×nh th¸i sinh häc cña gièng lóa do b¶n chÊt di truyÒn cña gièng quyÕt ®Þnh, lµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng sinh tr­ëng cña c©y, phô thuéc nhiÒu vµo c¸c yÕu tè nh­ chÕ ®é n­íc, dinh d­ìng, mËt ®é cÊy, ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh. ChiÒu cao c©y liªn quan tíi nhiÒu mÆt nh­ kh¶ n¨ng chèng ®æ, kh¶ n¨ng t¨ng mËt ®é gieo cÊy vµ kh¶ n¨ng ®Î nh¸nh cña c¸c gièng. Qua theo dâi chóng t«i nhËn thÊy chiÒu cao c©y lóa t¨ng dÇn qua c¸c thêi kú sinh tr­ëng, ph¸t triÓn, chiÒu cao nµy æn ®Þnh khi c©y lóa trç xong. KÕt qu¶ theo dâi sù t¨ng tr­ëng chiÒu cao c©y cña c¸c dßng, gièng ®­îc thÓ hiÖn ë b¶ng 5. Qua theo dâi b¶ng 5 thÊy: C¸c dßng, gièng ®Òu cã chiÒu cao c©y t¨ng dÇn tõ lóc cÊy ®Õn lóc thu ho¹ch. ë c¸c dßng, gièng kh¸c nhau th× ®éng th¸i t¨ng tr­ëng còng kh¸c nhau dÉn ®Õn chiÒu cao cuèi cïng kh¸c nhau. HÇu hÕt c¸c dßng, gièng ®Òu cã chiÒu cao t¨ng nhiÒu tõ khi ®Î ®Õn ®Î ré, sau ®ã chiÒu cao t¨ng chËm vµo thêi kú lóa ®øng c¸i. §Õn giai ®o¹n lµm ®èt, tèc ®é t¨ng tr­ëng chiÒu cao c©y t¨ng kh¸ nhanh lµ do th©n v­¬n dµi do ®ã chiÒu cao t¨ng tr­ëng m¹nh nhÊt lµ giai ®o¹n tr­íc trç lãng trªn cïng v­¬n dµi ®Ó ®Èy b«ng ra khái bÑ l¸ ®ßng, nªn sù t¨ng tr­ëng B¶ng 5: §éng th¸i t¨ng tr­ëng chiÒu cao c©y cña c¸c dßng, gièng (cm) Trµ TT Ngµy Dßng gièng 28/7 4/8 11/8 18/8 25/8 1/9 8/9 15/9 ChiÒu cao cuèi cïng Trµ trung ngµy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 C70 (§C) 121 - T4 118 - T4 9909 - T4 N99 22 - M4 25 - M4 13 - M3 305 - Tu4 277 - Q4 114 - Q3 138 - Q3 2004 - T2 2005 - T2 2008 - T2 2009 - T2 52,0 49,4 58,1 56,7 58,0 54,3 49,7 46,9 44,7 47,9 44,3 46,7 49,2 46,8 52,5 48,3 61,2 61,9 71,5 68,7 73,8 57,9 61,1 59,4 60,0 61,6 59,6 58,3 60,8 60,6 67,0 61,2 68,4 69,5 77,4 75,6 81,6 65,3 69,0 67,1 67,8 68,4 69,3 67,0 70,2 67,9 76,7 68,2 77,2 87,9 85,1 82,9 74,7 76,2 77,3 77,2 77,8 80,6 76,6 79,1 75,6 79,2 87,1 81,3 84,3 96,0 94,3 89,7 99,8 88,4 86,5 86,8 83,3 86,1 83,1 87,0 84,6 85,5 95,2 84,5 92,9 103,1 104,8 97,0 103,8 95,5 91,8 94,5 89,3 94,3 89,3 94,5 91,6 93,2 101,9 97,6 97,3 108,9 110,4 100,0 109,3 99,5 94,6 97,5 90,9 97,1 90,2 97,7 97,5 99,5 107,2 102,1 100,0 Trç Trç 103,5 111,5 102,2 98,3 Trç 93,5 99,1 92,9 100,5 99,8 102,1 110,2 104,3 104,0 120,0 113,5 112,7 113,5 110,0 108,4 108,9 102,1 104,6 118,6 104,3 106,3 113,1 121,9 111,0 Trµ dµi ngµy 17 18 19 20 21 22 23 X21 (§C) 173 - T4 BM9962 BM9963 65 - T5 68 - T5 2001 - T2 50,2 48,8 50,5 51,7 47,4 46,6 51,8 63,5 63,3 60,7 62,2 60,2 61,8 64,6 72,1 74,3 71,3 69,7 69,5 69,7 71,9 83,8 84,5 79,9 83,5 79,8 81,6 82,3 89,0 95,3 88,2 92,7 86,9 89,1 89,7 93,4 103,9 95,0 101,7 94,5 94,5 93,3 94,6 108,9 103,5 105,4 99,5 98,5 95,9 96,7 110,8 105,6 107,4 102,0 101,0 99,4 126,4 136,5 130,9 118,9 128,9 129,1 114,8 chiÒu cao c©y m¹nh nhÊt biÕn ®éng tõ 89,3 - 103,9 cm ë trµ trung ngµy, cßn trµ dµi ngµy biÕn ®éng tõ 93,3 - 103,9 cm cao nhÊt lµ dßng sè 18 (173 - T4) ®¹t 103,9 cm, thÊp nhÊt lµ sè 23 (2001 - T2) ®¹t 93,3 cm. Sau khi lóa trç th× c©y lóa ®· ®¹t tíi chiÒu cao cuèi cïng. Trµ trung ngµy: ChiÒu cao cuèi cïng biÕn ®éng tõ 102,1 cm - 121,9 cm, ®èi chøng ®¹t 104,0 cm. Trµ dµi ngµy: ChiÒu cao cuèi cïng biÕn ®éng tõ 114,8 cm - 136,5 cm, ®èi chøng ®¹t 126,4 cm. 4.3.2. Sù t¨ng tr­ëng vÒ sè nh¸nh §Î nh¸nh lµ mét ®Æc tÝnh sinh häc cña c©y lóa. §Æc tÝnh nµy cã liªn quan mËt thiÕt tíi n¨ng suÊt lóa v× nã quyÕt ®Þnh sè b«ng trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch. Kh¶ n¨ng ®Î nh¸nh cßn phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè nh­: §Æc tÝnh cña gièng, ®iÒu kiÖn dinh d­ìng, ®Êt ®ai, mùc n­íc vµ ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh. Trªn thùc tÕ nh÷ng gièng ®Î nh¸nh m¹nh vµ tËp trung th× cã kh¶ n¨ng cho nh¸nh h÷u hiÖu t­¬ng ®èi cao, nh÷ng gièng ®Î Ýt, ®Î lai rai sÏ cho nh¸nh h÷u hiÖu thÊp v× dinh d­ìng nu«i nh÷ng nh¸nh ®Î muén kh«ng ®ñ ®Ó h×nh thµnh b«ng. KÕt qu¶ theo dâi ®éng th¸i ®Î nh¸nh ®­îc tr×nh bµy ë b¶ng 6. Qua b¶ng 6 thÊy: Sè nh¸nh t¨ng dÇn tõ lóc b¾t ®Çu ®Î nh¸nh ®Õn lóc cã sè nh¸nh cao nhÊt, sau ®ã sè nh¸nh trªn khãm b¾t ®Çu gi¶m dÇn. Tû lÖ nh¸nh h÷u hiÖu phô thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè nh­ gièng, ph©n bãn, biÖn ph¸p th©m canh, tuæi m¹ gieo cÊy. HÇu hÕt c¸c dßng cã sè nh¸nh tèi ®a cao th× sè nh¸nh h÷u hiÖu l¹i kh«ng cao. §iÒu nµy cã thÓ gi¶i thÝch bëi thêi gian ®Î nh¸nh cña c¸c dßng nµy t­¬ng ®èi dµi, ®Î lai rai, kh«ng tËp trung nªn l­îng dinh d­ìng kh«ng ®ñ ®Ó nu«i toµn bé sè nh¸nh ph¸t triÓn thµnh nh¸nh h÷u hiÖu. Trµ trung ngµy: Tû lÖ nh¸nh h÷u hiÖu cao nhÊt lµ sè 12 (84,9%), dßng cã tû lÖ nh¸nh h÷u hiÖu thÊp nhÊt lµ sè 1 (®èi chøng) (64,2%). Trµ dµi ngµy: Sè 17 (®èi chøng) cã tû lÖ nh¸nh h÷u hiÖu cao nhÊt lµ 81,0%, c¸c dßng cßn l¹i ®Òu cã tû lÖ nh¸nh h÷u hiÖu thÊp h¬n. B¶ng 6: §éng th¸i ®Î nh¸nh cña c¸c dßng, gièng (sè nh¸nh/khãm) Trµ TT Ngµy Dßng gièng 28/7 4/8 11/8 18/8 25/8 1/9 8/9 15/9 Sè nh¸nh h÷u hiÖu Tû lÖ h÷u hiÖu (%) Trµ trung ngµy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 C70 (§C) 121 - T4 118 - T4 9909 - T4 N99 22 - M4 25 - M4 13 - M3 305 - Tu4 277 - Q4 114 - Q3 138 - Q3 2004 - T2 2005 - T2 2008 - T2 2009 - T2 3,7 4,0 3,5 3,2 3,3 3,3 3,4 3,6 3,1 3,2 3,4 3,1 3,5 3,4 3,2 3,4 4,0 4,4 3,8 3,4 4,1 3,6 4,1 4,0 3,7 3,6 3,8 3,3 3,9 3,5 3,5 3,8 4,6 5,1 4,0 3,7 4,5 5,1 4,7 4,4 4,7 3,9 4,4 3,7 4,4 3,7 3,8 4,2 6,3 6,4 5,2 5,9 5,6 6,7 5,9 5,7 6,3 4,8 5,9 5,4 6,0 5,4 5,9 5,6 7,0 7,9 6,5 8,1 6,9 8,0 7,3 6,7 7,7 7,5 7,0 7,0 6,9 7,4 6,7 6,7 6,8 7,5 7,6 8,7 6,8 8,7 7,7 6,9 6,9 7,9 7,5 7,3 7,8 8,5 7,5 7,2 6,5 6,8 6,5 7,1 6,4 9,5 6,9 6,3 6,4 5,7 6,2 6,9 7,5 7,9 7,8 8,2 6,3 6,5 6,3 5,8 6,3 7,2 6,7 6,0 6,1 5,3 5,8 6,7 7,2 7,4 6,9 7,5 1,5 3,5 5,0 5,3 5,1 6,3 5,4 5,5 5,7 4,9 5,3 6,2 5,6 7,1 6,2 5,9 64,2 69,6 65,8 65,4 73,9 78,8 70,1 79,7 74,0 65,3 75,7 84,9 71,8 83,5 82,7 81,9 Trµ dµi ngµy 17 18 19 20 21 22 23 X21 (§C) 173 - T4 BM9962 BM9963 65 - T5 68 - T5 2001 - T2 3,5 3,0 3,4 3,6 3,4 3,1 3,2 3,8 3,6 3,7 3,8 3,7 4,3 4,1 4,2 4,9 4,1 4,3 4,2 4,6 4,7 4,9 6,5 6,0 6,2 5,1 6,6 6,0 5,5 7,7 6,9 7,3 5,8 7,8 7,5 7,4 7,9 7,3 7,9 6,8 8,5 7,9 7,6 8,3 7,9 8,2 7,3 8,8 7,7 7,0 7,7 6,8 6,6 5,9 7,5 7,0 6,0 5,5 5,9 5,2 4,9 5,3 6,2 81,0 74,3 80,8 71,2 72,0 77,9 78,5 B¶ng 7: Tèc ®é tÝch luü chÊt kh« vµ hiÖu suÊt quang hîp thuÇn Trµ TT ChØ tiªu Dßng, gièng P chÊt kh« (g/c©y) LAI (m2 l¸/m2 ®Êt) T§TLCK(g/m2 ®Êt/ngµy) HSQHT (g/m2 l¸/ngµy) §Î nh¸nh tèi ®a (1) Lµm ®ßng (2) ChÝn s÷a (3) 1 2 2 1 - 2 2 - 3 1 - 2 2 - 3 Trµ trung ngµy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 C70 (§C) 121 - T4 118 - T4 9909 - T4 N99 22 - M4 25 - M4 13 - M3 305 - Tu4 277 - Q4 114 - Q3 138 - Q3 2004 - T2 2005 - T2 2008 - T2 2009 - T2 8,75 9,02 8,97 6,32 9,42 10,57 8,11 8,83 9,14 9,42 7,89 7,14 9,03 8,21 10,26 9,27 20,35 23,21 15,53 14,03 24,21 24,32 21,61 22,58 22,40 16,60 15,63 20,25 20,12 16,35 24,45 23,11 22,90 25,53 18,75 18,17 27,30 27,56 24,43 25,37 24,78 19,25 20,03 26,32 24,26 20,25 25,78 25,94 3,67 2,37 2,12 2,31 2,08 3,62 2,55 3,06 2,77 3,65 2,66 2,43 2,38 2,46 2,76 2,57 5,23 5,09 6,35 5,70 6,23 5,63 5,13 5,87 6,12 5,71 5,43 5,18 5,47 5,34 6,32 6,03 4,07 4,06 5,24 5,01 5,37 5,09 4,89 5,23 5,14 4,60 4,98 4,97 5,13 5,00 6,13 5,17 0,50 0,62 0,29 0,33 0,64 0,60 0,59 0,59 0,58 0,31 0,34 0,57 0,49 0,35 0,62 0,60 0,17 0,15 0,21 0,27 0,21 0,22 0,19 0,19 0,16 0,18 0,29 0,400,28 0,26 0,09 0,19 0,112 0,116 0,068 0,084 0,154 0,129 0,153 0,132 0,130 0,066 0,084 0,149 0,125 0,090 0,1360,139 0,036 0,021 0,024 0,051 0,036 0,041 0,037 0,034 0,028 0,035 0,055 0,078 0,052 0,050 0,014 0,034 Trµ dµi ngµy 17 18 19 20 21 22 23 X21 (§C) 173 - T4 BM9962 BM9963 65 - T5 68 - T5 2001 - T2 14,20 10,27 14,00 13,62 12,21 13,92 10,11 23,11 25,03 26,58 26,07 24,39 28,55 24,49 26,27 28,19 30,04 31,31 27,27 31,76 29,01 3,23 3,04 4,12 4,37 3,29 3,02 3,41 6,45 6,38 6,53 6,72 6,34 6,58 6,97 5,03 5,47 5,39 5,46 5,03 5,12 5,89 0,39 0,64 0,55 0,54 0,53 0,64 0,62 0,21 0,21 0,23 0,35 0,19 0,22 0,30 0,081 0,135 0,1030,098 0,110 0,133 0,119 0,036 0,035 0,039 0,056 0,033 0,038 0,047 4.3.3. HÖ sè diÖn tÝch l¸ (m2 l¸/m2 ®Êt) L¸ lµ c¬ quan chñ yÕu thùc hiÖn chøc n¨ng quang hîp cña c©y, do vËy, viÖc t¨ng hay gi¶m diÖn tÝch l¸ cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn l­îng quang hîp. DiÖn tÝch l¸ t¨ng dÇn tõ khi ®Î nh¸nh ®Õn thêi kú lµm ®ßng vµ gi¶m ®i ë thêi kú chÝn s÷a ë tÊt c¶ c¸c sè. KÕt qu¶ chóng t«i ghi ë b¶ng 7. Qua b¶ng 7 thÊy: Thêi kú ®Î nh¸nh tèi ®a chØ sè diÖn tÝch l¸ ë hÇu hÕt c¸c sè biÕn ®éng kh«ng nhiÒu tõ 2,08 (sè 5) - 4,37 m2 l¸/m2 ®Êt (sè 10). Thêi kú ®ßng giµ, chØ sè diÖn tÝch l¸ cña c¸c sè t¨ng tèi ®a, trµ trung ngµy biÕn ®éng tõ 5,09 - 6,35 m2 l¸/m2 ®Êt, cao nhÊt lµ dßng sè 3, thÊp nhÊt lµ dßng sè 2. Trµ dµi ngµy biÕn ®éng tõ 6,34 - 6,97 m2 l¸/m2 ®Êt, thÊp nhÊt lµ gièng sè 21 (6,34 m2 l¸/m2 ®Êt), cao nhÊt lµ dßng sè 23 (6,97 m2 l¸/m2 ®Êt). §iÒu nµy lµ hoµn toµn phï hîp víi quy luËt sinh tr­ëng ph¸t triÓn cña c©y tøc lµ khi c©y cã ®ßng, c©y cÇn ph¶i cã mét l­îng dinh d­ìng lín ®Ó nu«i ®ßng trong khi ®ã l­îng chÊt kh« tÝch luü ®­îc 95% lµ do quang hîp, nh­ vËy thêi kú nµy bé l¸ ph¸t triÓn m¹nh. Thêi kú chÝn s÷a ë tÊt c¶ c¸c sè chØ sè diÖn tÝch l¸ ®Òu gi¶m do mét sè l¸ bÞ lôi ®i, l¸ míi kh«ng sinh ra n÷a. + Trµ trung ngµy: chØ sè diÖn tÝch l¸ biÕn ®éng tõ 4,06 - 6,13 m2 l¸/m2 ®Êt. + Trµ dµi ngµy: chØ sè diÖn tÝch l¸ biÕn ®éng ë sè 17 (®èi chøng) b»ng sè 21 ®¹t 5,03 m2 l¸/m2 ®Êt cßn l¹i c¸c sè kh¸c ®Òu cao h¬n, cao nhÊt lµ sè 23 (5,89 m2 l¸/m2 ®Êt). 4.3.4. Tèc ®é tÝch luü chÊt kh« cña c¸c dßng, gièng (g/m2 ®Êt/ngµy) Tèc ®é tÝch luü chÊt kh« biÓu hiÖn kh¶ n¨ng tÝch luü chÊt kh« cña c©y trång trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch trong mét ®¬n vÞ thêi gian, ph¶n ¸nh t×nh tr¹ng cña c©y ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau. Tèc ®é tÝch luü chÊt kh« phô thuéc vµo quang hîp vµ s¶n phÈm cña nã. V× vËy, diÖn tÝch l¸ xanh trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch trong mét ph¹m vi nhÊt ®Þnh sÏ cã ý nghÜa víi quang hîp, h« hÊp tõ ®ã chi phèi tèc ®é tÝch luü chÊt kh« vµ l­îng chÊt kh« tÝch luü ®­îc. Qua b¶ng 7 chóng t«i cã mét sè nhËn xÐt: Tõ ®Î nh¸nh ®Õn ®ßng giµ (23 ngµy) tèc ®é tÝch luü chÊt kh« trµ trung ngµy biÕn ®éng tõ 0,29 - 0,64 g/m2 ®Êt/ngµy. Trµ dµi ngµy biÕn ®éng tõ 0,39 - 0,64 g/m2 ®Êt/ngµy. Tõ ®ßng giµ ®Õn chÝn s÷a (15 ngµy) tèc ®é tÝch luü chÊt kh« ®Òu gi¶m so víi thêi kú tr­íc ë tÊt c¶ c¸c sè. Trµ trung ngµy biÕn ®éng tõ 0,09 - 0,40 g/m2 ®Êt/ngµy, trµ dµi ngµy biÕn ®éng tõ 0,19 - 0,35 g/m2 ®Êt/ngµy. 4.3.5. HiÖu suÊt quang hîp thuÇn (NAR) (g/m2 l¸/ngµy) HiÖu suÊt quang hîp thuÇn lµ l­îng chÊt kh« tÝch luü ®­îc cña mét ®¬n vÞ diÖn tÝch trong mét ®¬n vÞ thêi gian. HiÖu suÊt quang hîp thuÇn chÝnh lµ hiÖu sè gi÷a l­îng quang hîp vµ l­îng h« hÊp. §Ó t¨ng NAR cÇn ph¶i chó ý t¨ng quang hîp vµ gi¶m h« hÊp ë møc hîp lý, ®iÒu nµy l¹i liªn quan ®Õn hÖ sè diÖn tÝch l¸ vµ tèc ®é tÝch luü chÊt kh«. Qua b¶ng 7 thÊy: Giai ®o¹n ®Î nh¸nh ®Õn lµm ®ßng: Trµ trung ngµy NAR biÕn ®éng tõ 0,066 - 0,166 g/m2 l¸/ngµy, sè 1 (®èi chøng) ®¹t 0,036 g/m2 l¸/ngµy. Trµ dµi ngµy biÕn ®éng tõ 0,081 - 0,135 g/m2 l¸/ngµy. Giai ®o¹n ®ßng giµ ®Õn chÝn s÷a: Trµ trung ngµy NAR biÕn ®éng tõ 0,014 - 0,078 g/m2 l¸/ngµy. Trµ trung ngµy biÕn ®éng tõ 0,033 - 0,056 g/m2 l¸/ngµy. 4.4. Mét sè ®Æc tr­ng, ®Æc tÝnh cña c¸c dßng, gièng 4.4.1. Mµu s¾c th©n l¸ Mµu s¾c th©n l¸ lµ ®Æc tÝnh di truyÒn gióp ta ph©n biÖt ®­îc c¸c gièng kh¸c nhau trong c«ng viÖc lai t¹o vµ chän gièng, c¸c gièng cã mµu xanh ®Ëm th× cã kh¶ n¨ng quang hîp tèt. B¶ng 8: Mét sè ®Æc tr­ng, ®Æc tÝnh cña c¸c dßng, gièng Trµ TT ChØ tiªu Dßng, gièng Mµu s¾c gèc bÑ l¸ (®iÓm) Mµu s¾c l¸ (®iÓm) Gãc ®Î nh¸nh (®iÓm) Gãc l¸ ®ßng (®iÓm) ChiÒu dµi l¸ ®ßng (cm) ChiÒu réng l¸ ®ßng (cm) ChiÒu dµi b«ng (cm) Trµ trung ngµy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 C70 (§C) 121 - T4 118 - T4 9909 - T4 N99 22 - M4 25 - M4 13 - M3 305 - Tu4 277 - Q4 114 - Q3 138 - Q3 2004 - T2 2005 - T2 2008 - T2 2009 - T2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3 2 3 2 1 2 2 3 3 2 2 2 3 3 3 3 1 2 3 3 2 2 2 4 2 2 3 3 1 1 3 2 1 1 1 3 3 1 3 3 1 1 3 1 1 3 1 1 29,2 38,0 30,2 30,9 28,1 32,1 27,3 33,2 30,8 36,4 33,4 31,0 33,0 31,2 29,9 26,2 1,60 1,99 1,54 1,57 1,62 1,74 1,97 1,59 1,89 1,67 1,65 1,77 2,03 1,63 2,05 2,02 23,2 25,3 27,6 27,2 24,2 27,0 24,6 22,6 25,7 23,2 29,4 23,2 24,8 26,2 26,7 24,8 Trµ dµi ngµy 17 18 19 20 21 22 23 X21 (§C) 173 - T4 BM9962 BM9963 65 - T5 68 - T5 2001 - T2 1 1 1 1 1 1 1 5 3 5 5 3 3 5 1 4 3 1 4 4 1 1 3 3 1 1 1 3 38,1 37,4 35,2 38,4 41,2 33,6 37,8 1,65 2,34 1,89 1,65 2,12 2,02 1,75 29,1 26,2 31,2 28,2 28,7 27,5 29,8 Qua theo dâi chóng t«i thÊy: HÇu hÕt c¸c gièng ®Òu cã tõ mµu xanh nh¹t (1 ®iÓm) ®Õn xanh ®Ëm (3 ®iÓm), nh­ng cã mét sè gièng ë trµ dµi ngµy cã tÝm ë mÐp l¸ (3 ®iÓm) sè 17, 19, 20, 23. 4.4.2. Gãc l¸ ®ßng Gãc ®é l¸ ®ßng lµ mét chØ tiªu quan träng trong chän t¹o gièng lóa cã n¨ng suÊt cao, gãc l¸ ®ßng hÑp lµm gi¶m ®é che phñ cña c¸c l¸ d­íi. Do vËy, lµm t¨ng kh¶ n¨ng quang hîp bé l¸ cña c©y lóa. Qua ®¸nh gi¸ c¸c dßng, gièng thÊy cã 9 dßng, gièng ë xung quanh ®iÓm 3 (gãc l¸ ®ßng trung b×nh) cßn l¹i c¸c dßng, gièng kÓ c¶ ®èi chøng C70 vµ X21 ®Òu ë xung quanh ®iÓm 1 (gãc l¸ ®ßng ®øng). 4.4.3. ChiÒu dµi vµ chiÒu réng l¸ ®ßng L¸ ®ßng lµ l¸ trªn cïng do vËy kh«ng bÞ che phñ, nªn cã vai trß quan träng ®èi víi n¨ng suÊt. ChiÒu dµi vµ chiÒu réng l¸ ®ßng cã ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng quang hîp. Trµ trung ngµy: ChiÒu dµi l¸ ®ßng cã 3 sè 5, 7, 16 ng¾n h¬n ®èi chøng (29,2 cm), c¸c sè kh¸c ®Òu lín h¬n ®èi chøng, lín nhÊt lµ sè 2 (38,0 cm). ChiÒu réng l¸ ®ßng cã 3 sè 3, 4, 8 ng¾n h¬n ®èi chøng (1,60 cm), c¸c sè kh¸c ®Òu lín h¬n ®èi chøng, lín nhÊt lµ sè 15 (2,05 cm). Trµ dµi ngµy: ChiÒu dµi l¸ ®ßng biÕn ®éng tõ 33,6 - 38,4 cm, lín nhÊt lµ sè 20 (38,4 cm) lín h¬n ®èi chøng (38,1 cm), cßn l¹i ®Òu thÊp h¬n ®èi chøng. ChiÒu réng l¸ ®ßng sè 17 (®èi chøng) b»ng sè 20 (1,65 cm), c¸c sè kh¸c ®Òu lín h¬n ®èi chøng, biÕn ®éng tõ 1,75 - 2,34 cm. 4.4.4. ChiÒu dµi b«ng ChiÒu dµi b«ng cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn yÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt. Qua theo dâi thÝ nghiÖm chóng t«i thÊy trµ trung ngµy: sè 1 (®èi chøng) b»ng sè 10, 12 (23,2 cm), thÊp nhÊt lµ sè 8 (22,6 cm), cßn c¸c sè kh¸c ®Òu dµi h¬n ®èi chøng biÕn ®éng tõ 24,2 cm (sè 5) - 29,4 cm (sè 11). Trµ dµi ngµy: Hai sè dµi nhÊt lµ sè 19 (31,2 cm), sè 23 (29,8 cm), ®èi chøng lµ 29,1 cm, cßn l¹i chiÒu dµi b«ng ®Òu ng¾n h¬n ®èi chøng biÕn ®éng tõ 26,2 cm (sè 18) - 28,7 cm (sè 20). 4.4.5. KiÓu c©y vµ kiÓu ®Î nh¸nh Gãc ®é ®Î nh¸nh cña gièng lóa cã ¶nh h­ëng lín tíi qu¸ tr×nh sinh tr­ëng cña ruéng lóa. Nh÷ng gièng ®Î xoÌ th­êng cã d¶nh h÷u hiÖu thÊp. N¾m v÷ng gãc ®é ®Î nh¸nh cña gièng lóa gióp ta bè trÝ mËt ®é cÊy lóa hîp lý. Qua ®¸nh gi¸ trªn ®ång ruéng chóng t«i thÊy ë c¶ hai sè ®èi chøng ®Òu cã gãc ®é ®Î nh¸nh rÊt gän (1 ®iÓm) b»ng sè 13, 14, 20, 23, cßn l¹i ®Òu cã d¹ng ®Î nh¸nh gän ®Õn xoÌ (2 - 4 ®iÓm). 4.5. §Æc tÝnh chèng chÞu cña c¸c dßng, gièng 4.5.1. TÝnh chèng ®æ TÝnh chèng ®æ lµ mét ®Æc tÝnh mµ nhiÒu nhµ chän gièng quan t©m. TÝnh chèng ®æ do tÝnh chÊt cña gièng quy ®Þnh ngoµi ra ®iÒu kiÖn th©m canh vµ ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh còng nh­ cã t¸c ®éng tíi kh¶ n¨ng chèng ®æ cña c©y lóa. §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng chèng ®æ cña c©y lóa qua c¸ch ®o chiÒu dµi vµ ®­êng kÝnh lãng lóa ®ång thêi tiÕn hµnh c©n 20 cm phÇn gèc vµ phÇn th©n l¸ cßn l¹i råi tÝnh tû lÖ P ngän/P gèc chóng ta thÊy: ChiÒu dµi lãng t¨ng dÇn tõ lãng gèc ®Õn lãng gän, ®­êng kÝnh lãng l¹i gi¶m dÇn tõ lãng gèc ®Õn lãng gän. Do vËy, kh¶ n¨ng chèng ®æ cña c¸c dßng, gièng t­¬ng ®èi tèt. Kh¶ n¨ng chèng ®æ cßn liªn quan tíi tû lÖ P ngän/P gèc. Gièng cã tû lÖ nµy thÊp th× kh¶ n¨ng chèng ®æ tèt. Lóa dÔ ®æ nhÊt vµo thêi kú lóa lµm ®ßng ®Õn chÝn. Theo dâi 2 thêi kú tr­íc trç vµ khi lóa chÝn s÷a chóng ta thÊy: Thêi kú chÝn s÷a tû lÖ P ngän/P gèc cao h¬n thêi kú tr­íc trç v× thêi kú chÝn s÷a, c©y lóa ®· h×nh thµnh nªn yÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt ®ã lµ b«ng vµ h¹t lóa. Qua b¶ng 9 thÊy tû lÖ P ngän/P gèc biÕn ®éng kh¸c nhau qua 2 thêi kú: Tr­íc trç: Tû lÖ nµy biÕn ®éng tõ 0,38 - 0,75. ChÝn s÷a: Tû lÖ nµy biÕn ®éng tõ 0,59 - 0,87. B¶ng 10: §¸nh gi¸ t×nh h×nh s©u bÖnh cña c¸c dßng, gièng (®iÓm) Trµ TT ChØ tiªu Dßng, gièng S©u ®ôc th©n S©u cuèn l¸ BÖnh kh« v»n Trµ trung ngµy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 C70 (§C) 121 - T4 118 - T4 9909 - T4 N99 22 - M4 25 - M4 13 - M3 305 - Tu4 277 - Q4 114 - Q3 138 - Q3 2004 - T2 2005 - T2 2008 - T2 2009 - T2 1 1 3 1 1 1 3 3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Trµ dµi ngµy 17 18 19 20 21 22 23 X21 (§C) 173 - T4 BM9962 BM9963 65 - T5 68 - T5 2001 - T2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 4.5.2. TÝnh chèng chÞu s©u bÖnh TÝnh chèng chÞu s©u bÖnh lµ mét ®Æc tÝnh mµ nhiÒu nhµ chän gièng quan t©m, khÝ hËu n­íc ta nhiÖt ®íi giã mïa nãng Èm, bÊt thuËn nªn th­êng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho s©u bÖnh ph¸t triÓn, do vËy t¹o ®­îc gièng chèng chÞu s©u bÖnh lµ mong muèn cña s¶n xuÊt nh»m ®¶m b¶o n¨ng suÊt tèt, cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Do ®iÒu kiÖn h¹n chÕ chóng t«i chØ theo dâi diÔn biÕn trªn mét sè lo¹i s©u bÖnh chñ yÕu ®­îc thÓ hiÖn ë b¶ng 10. 4.5.2.1. S©u h¹i Trµ trung ngµy: + Chèng chÞu s©u ®ôc th©n cña mét sè dßng, gièng cßn kÐm ë ®iÓm 3 (sè 3, 7, 8), cßn l¹i c¸c sè kh¸c vµ ®èi chøng ë ®iÓm 1. + S©u cuèn l¸: Sè 3 nhiÔm nÆng nhÊt (3 ®iÓm), c¸c sè kh¸c vµ ®èi chøng ®Òu ë ®iÓm 1. 4.5.2.2. BÖnh h¹i BÖnh kh« v»n: lµ bÖnh phæ biÕn ë vô mïa ®Æc biÖt bÖnh ph¸t sinh, ph¸t triÓn vµ g©y h¹i nÆng trong ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é cao, m­a b·o. Trong vô mïa 2002, Ýt bÞ bÖnh kh« v»n g©y h¹i, chØ cã dßng sè 2 (121 - T4) vµ 118 - T4 bÞ h¹i nhÑ ë ®iÓm 1 cßn c¸c dßng kh¸c hÇu nh­ kh«ng bÞ h¹i. BÖnh ®¹o «n: tÊt c¶ c¸c dßng trong thÝ nghiÖm kh«ng bÞ bÖnh ®¹o «n h¹i. Qua theo dâi vµ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh s©u bÖnh trªn ®ång ruéng tÊt c¶ c¸c dßng, gièng thÝ nghiÖm cã kh¶ n¨ng chèng chÞu s©u bÖnh kh¸ tèt, møc ®é g©y h¹i cña s©u bÖnh ë møc rÊt nhÑ. 4.5.3. Chuét h¹i Trong thÝ nghiÖm cña chóng t«i chuét g©y h¹i ë hÇu hÕt c¸c sè vµ g©y h¹i tõ thêi kú ®Î nh¸nh ®Õn chÝn. §©y còng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y h¹i ¶nh h­ëng ®Õn tû lÖ nh¸nh h÷u hiÖu, thêi gian trç, chÝn, n¨ng suÊt cña c©y. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do tÝnh quen ®­êng cña chuét. B¶ng 11: N¨ng suÊt vµ c¸c yÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt cña c¸c dßng, gièng Trµ TT ChØ tiªu Dßng, gièng Sè b«ng/m2 Sè h¹t/ b«ng Sè h¹t ch¾c/ b«ng Sè h¹t lÐp/ b«ng Tû lÖ h¹t lÐp (%) P 1000 h¹t (g) NSLT (t¹/ha) NSTT (t¹/ha) Trµ trung ngµy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 C70 (§C) 121 - T4 118 - T4 9909 - T4 N99 22 - M4 25 - M4 13 - M3 305 - Tu4 277 - Q4 114 - Q3 138 - Q3 2004 - T2 2005 - T2 2008 - T2 2009 - T2 220 231 213 225 187 288 242 236 252 220 220 287 248 275 252 287 174,4 189,1 176,1 168,5 164,8 154,3 154,8 157,6 155,0 192,9 157,7 147,0 195,7 145,2 156,0 190,0 152,6 151,4 135,8 153,9 143,9 139,4 131,7 136,7 132,0 180,3 148,4 138,2 161,4 123,8 113,6 160,9 21,8 37,7 40,3 14,6 20,9 14,9 23,1 24,6 23,0 12,6 9,3 8,8 34,3 21,4 19,5 29,6 12,5 19,9 22,9 8,7 12,7 9,7 14,9 15,6 14,84 6,37 5,9 6,0 17,5 14,7 12,5 15,57 24,0 22,0 24,6 25,0 27,6 20,2 23,1 22,4 24,3 24,0 24,5 22,4 20,0 24,4 24,8 21,0 80,57 76,97 71,10 86,53 74,25 81,05 73,68 70,32 80,83 95,36 79,98 88,83 80,08 83,10 82,02 96,67 61,96 48,60 53,46 49,81 64,39 63,18 59,53 59,53 68,40 63,78 59,53 60,14 60,14 57,71 71,68 72,90 Trµ dµi ngµy 17 18 19 20 21 22 23 X21 (§C) 173 - T4 BM9962 BM9963 65 - T5 68 - T5 2001 - T2 283 232 247 220 249 275 210 137,0 194,4 165,1 168,1 189,2 165,9 143,8 126,4 170,5 145,0 143,8 165,1 157,0 126,3 10,4 23,9 22,1 24,3 24,1 8,9 17,5 7,7 12,29 13,4 14,4 12,73 5,36 12,2 24,0 23,0 22,0 25,0 23,2 28,3 12,2 85,88 90,98 77,67 79,14 95,38 122,19 60,98 51,03 70,47 60,14 66,82 77,15 73,50 46,17 4.6. N¨ng suÊt vµ c¸c yªó tè cÊu thµnh n¨ng suÊt N¨ng suÊt lóa do 3 yÕu tè chÝnh t¹o thµnh: Sè b«ng/khãm, sè h¹t ch¾c/b«ng, khèi l­îng 1000 h¹t. N¨ng suÊt cao vµ æn ®Þnh lµ môc tiªu cao nhÊt cña c¸c nhµ chän gièng, kÕt qu¶ cuèi cïng ®Ó ®¸nh gi¸ mét gièng tèt hay xÊu. KÕt qu¶ ®­îc tr×nh bµy ë b¶ng 11. 4.6.1. Sè b«ng/m2 Sè b«ng lµ yÕu tè ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn n¨ng suÊt, sè b«ng cµng cao th× n¨ng suÊt cµng cao. Tõ kÕt qu¶ b¶ng 11 thÊy: Trµ trung ngµy: Sè b«ng/m2 cña c¸c dßng, gièng biÕn ®éng tõ 187 - 288 b«ng/m2, trong ®ã dßng sè 6 (22 - M4) cã sè b«ng lín nhÊt, dßng sè 5 (N99) cã sè b«ng nhá nhÊt, ®èi chøng vµ sè 10, 11 cã sè b«ng lµ 220. Trµ dµi ngµy: Sè b«ng/m2 biÕn ®éng tõ 210 (sè 23) - 283 (sè 17), thÊp nhÊt lµ dßng 2001 - T2, cao nhÊt lµ ®èi chøng X21 ®¹t 283 b«ng/m2. 4.6.2. Sè h¹t ch¾c/b«ng Sè h¹t ch¾c/b«ng ngoµi ®Æc tÝnh di truyÒn nã cßn phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh, ®Æc biÖt lµ chÕ ®é n­íc, chÕ ®é nhiÖt vµ dinh d­ìng. Qua b¶ng 11 thÊy: Trµ trung ngµy: Sè 10 cã sè h¹t ch¾c lín nhÊt 192,9 h¹t v­ît ®èi chøng (174,4 h¹t) lµ 18,5 h¹t, sè 15 cã sè h¹t ch¾c/b«ng nhá nhÊt (145,2 h¹t). Trµ dµi ngµy: Sè 17 (®èi chøng) cã sè h¹t ch¾c/b«ng nhá nhÊt (137 h¹t), c¸c sè kh¸c cã sè h¹t ch¾c/b«ng ®Òu lín h¬n, biÕn ®éng tõ 143,8 - 194,4 h¹t/b«ng. 4.6.3. Tû lÖ h¹t lÐp Tuú theo gièng lóa, ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh, kü thuËt canh t¸c ë c¸c thêi kú mµ tû lÖ h¹t lÐp trªn b«ng kh¸c nhau. Trµ trung ngµy: Tû lÖ nµy biÕn ®éng tõ 5,9 - 19,9%. Trµ dµi ngµy: Tû lÖ nµy biÕn ®éng tõ 5,36 - 14,4%. 4.6.4. Khèi l­îng 1000 h¹t Khèi l­îng 1000 h¹t chñ yÕu phô thuéc vµo b¶n chÊt di truyÒn cña gièng, Ýt bÞ t¸c ®éng cña ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh vµ biÖn ph¸p canh t¸c. ThÊp nhÊt lµ sè 13 (20,0 g), cao nhÊt lµ sè 22 (28,3 g), ®èi chøng C70 vµ X21 ®Òu ®¹t 24,0 g. 4.6.5. N¨ng suÊt lý thuyÕt vµ n¨ng suÊt thùc thu N¨ng suÊt lµ chØ tiªu tæng hîp do nhiÒu yÕu tè cÊu thµnh. Ngoµi ra nã cßn chÞu ¶nh h­ëng cña nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau nh­ s©u bÖnh, chuét, chim vµ r¬i v·i trong khi thu ho¹ch. C¸c gièng n¨ng suÊt lý thuyÕt cao th× n¨ng suÊt thùc thu sÏ cao. N¨ng suÊt lý thuyÕt nãi lªn tiÒm n¨ng n¨ng suÊt cña gièng. Trµ trung ngµy biÕn ®éng tõ 70,32 t¹/ha (sè 8) - 96,67 t¹/ha (sè 16), ®èi chøng ®¹t 80,57 t¹/ha. Trµ dµi ngµy biÕn ®éng tõ 60,98 t¹/ha (sè 23) - 122,19 t¹/ha (sè 22), ®èi chøng ®¹t 85,88 t¹/ha. N¨ng suÊt thùc thu: Th«ng th­êng n¨ng suÊt thùc thu thÊp h¬n n¨ng suÊt lý thuyÕt. Møc ®é chªnh lÖch gi÷a n¨ng suÊt thùc thu vµ n¨ng suÊt lý thuyÕt phô thuéc vµo lóc thu ho¹ch, c¸c qu¸ tr×nh tuèt, ph¬i, qu¹t, chim, chuét. Qua b¶ng 11 cho thÊy: Trµ trung ngµy biÕn ®éng tõ 48,60 t¹/ha (sè 2) - 72,90 t¹/ha (sè 16), ®èi chøng ®¹t 61,96 t¹/ha, cao nhÊt lµ sè 16 (2009 - T2) ®¹t 72,90 t¹/ha. Trµ dµi ngµy biÕn ®éng tõ 46,17 t¹/ha (sè 23) - 77,15 t¹/ha (sè 21), ®èi chøng ®¹t 51,03 t¹/ha. 4.7. N¨ng suÊt sinh vËt häc vµ hÖ sè kinh tÕ cña c¸c dßng, gièng 4.7.1. N¨ng suÊt sinh vËt häc N¨ng suÊt sinh vËt häc nãi lªn tiÒm n¨ng n¨ng suÊt, kh¶ n¨ng tÝch luü vËt chÊt cña gièng lóa. Nh×n chung nh÷ng dßng nµo cã n¨ng suÊt sinh vËt häc cao th­êng lµ nh÷ng dßng cã tiÒm n¨ng n¨ng suÊt cao ®­îc tr×nh bµy ë b¶ng 12. Qua b¶ng 12 thÊy: Trµ trung ngµy biÕn ®éng tõ 86,40 t¹/ha (sè 14) - 143,75 t¹/ha (sè 5). B¶ng 12: N¨ng suÊt sinh vËt häc vµ hÖ sè kinh tÕ cña c¸c dßng, gièng Trµ TT ChØ tiªu Gièng Trämg l­îng toµn bé c©y kh« (g/khãm) Träng l­îng thãc kh« (g/khãm) NSSVH (t¹/ha) HÖ sè kinh tÕ Trµ trung ngµy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 C70 (§C) 121 - T4 118 - T4 9909 - T4 N99 22 - M4 25 - M4 13 - M3 305 - Tu4 277 - Q4 114 - Q3 138 - Q3 2004 - T2 2005 - T2 2008 - T2 2009 - T2 230,3 221,8 210,3 216,4 287,5 202,3 205,8 219,6 201,5 213,4 275,6 247,8 202,0 172,8 256,5 265,0 117,4 109,3 110,5 123,3 137,4 121,4 125,5 120,7 111,7 99,8 130,0 120,6 116,0 88,0 129,7 140,0 115,15 110,90 105,00 108,20 143,75 101,15 102,90 109,80 100,75 106,52 137,80 123,90 101,00 86,40 128,25 132,50 0,51 0,49 0,53 0,60 0,48 0,60 0,61 0,55 0,55 0,47 0,47 0,49 0,57 0,51 0,51 0,53 Trµ dµi ngµy 17 18 19 20 21 22 23 X21 (§C) 173 - T4 BM9962 BM9963 65 - T5 68 - T5 2001 - T2 253,0 289,9 326,4 305,2 298,6 341,2 300,6 118,7 126,3 131,3 128,7 134,0 120,0 130,2 126,50 144,95 163,20 152,60 149,30 170,60 150,30 0,47 0,44 0,40 0,42 0,45 0,35 0,43 - Trµ dµi ngµy biÕn ®éng tõ 126,50 t¹/ha (sè 17 ®èi chøng) - 170,60 t¹/ha (sè 22). 4.7.2. HÖ sè kinh tÕ HÖ sè kinh tÕ phô thuéc vµo n¨ng suÊt kinh tÕ vµ n¨ng suÊt sinh vËt häc, n¨ng suÊt kinh tÕ cµng cao th× hÖ sè kinh tÕ cµng lín. Qua kÕt qu¶ b¶ng 12 cho thÊy: Trµ trung ngµy: Sè 7 cã hÖ sè kinh tÕ cao nhÊt lµ 0,61, thÊp nhÊt lµ sè 10, 11 (0,47). Trµ dµi ngµy: Sè 17 (®èi chøng) cã hÖ sè kinh tÕ lín nhÊt (0,47), c¸c sè cßn l¹i ®Òu cã hÖ sè kinh tÕ thÊp h¬n biÕn ®éng tõ 0,35 (sè 22) - 0,45 (sè 21), thÊp nhÊt lµ dßng 68 - T5 ®¹t 0,35. 4.8. Mét sè chØ tiªu kÝch th­íc vµ phÈm chÊt h¹t g¹o Mét gièng lóa ®­îc xem lµ tèt cÇn ph¶i ®¹t ®­îc nhiÒu tiªu chuÈn, mét trong nh÷ng tiªu chuÈn ®ã lµ phÈm chÊt, chÊt l­îng g¹o. V× vËy chÊt l­îng cña gièng lµ rÊt cÇn thiÕt. Mét gièng cã chÊt l­îng tèt th× cã gi¸ trÞ th­¬ng phÈm cao. Khi n¨ng suÊt ®· ®¹t ®­îc t­¬ng ®èi cao, l­¬ng thùc ®Çy ®ñ th× vÊn ®Ò phÈm chÊt g¹o ®­îc ®Æt ra kh¸ quan träng, ®Æc biÖt trong c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ xuÊt khÈu. Trµ trung ngµy: ChiÒu dµi h¹t g¹o cña c¸c dßng, gièng biÕn ®éng tõ 5,7 mm (sè 5) - 7,2 mm (sè 6, 9), sè 1 (®èi chøng) ®¹t 6,1 mm b»ng ®èi chøng. ChiÒu réng h¹t g¹o biÕn ®éng tõ 2,0 mm (sè 6) - 2,9 mm (sè 10), ®èi chøng vµ sè 3, 14 ®¹t 2,3 mm. §é b¹c bông biÕn ®éng tõ 1 - 9 ®iÓm trong ®ã sè 5 ë møc 9 ®iÓm, sè 4, 7, 9, 11 ®¹t ë thang ®iÓm 5, cßn l¹i ®Òu ë thang ®iÓm 1. Sè 10, 11, 13 h­¬ng th¬m (1 ®iÓm), sè 5 th¬m (2 ®iÓm), cßn l¹i ®Òu kh«ng th¬m. Trµ dµi ngµy: ChiÒu dµi h¹t g¹o biÕn ®éng tõ 6,4 mm (sè 19) - 7,6 mm (sè 22), sè 17 (®èi chøng) b»ng sè 21 (6,6 mm). ChiÒu réng h¹t g¹o biÕn ®éng tõ 2,2 - 2,7 mm, trong ®ã sè 17 (®èi chøng) b»ng sè 21 ®¹t 2,2 mm. §é b¹c B¶ng 13: ChØ tiªu vÒ phÈm chÊt, chÊt l­îng g¹o cña c¸c dßng, gièng Trµ TT Dßng, gièng ChiÒu dµi h¹t g¹o (mm) ChiÒu réng h¹t g¹o (mm) Tû lÖ D/R §é b¹c bông H­¬ng th¬m Trµ trung ngµy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 C70 (§C) 121 - T4 118 - T4 9909 - T4 N99 22 - M4 25 - M4 13 - M3 305 - Tu4 277 - Q4 114 - Q3 138 - Q3 2004 - T2 2005 - T2 2008 - T2 2009 - T2 6,1 6,6 6,3 6,7 5,7 7,2 7,1 6,9 7,2 6,6 6,6 7,0 6,4 6,1 6,6 6,2 2,3 2,2 2,3 2,2 2,6 2,0 2,2 2,4 2,5 2,9 2,5 2,5 2,1 2,3 2,1 2,2 2,65 3,00 2,74 3,05 2,19 3,60 3,23 2,87 2,88 2,27 2,64 2,80 3,05 2,65 3,14 2,82 1 1 1 5 5 1 5 1 5 1 5 1 1 1 1 1 0 0 0 0 2 0 0 0 0 1 1 0 1 0 0 0 Trµ dµi ngµy 17 18 19 20 21 22 23 X21 (§C) 173 - T4 BM9962 BM9963 65 - T5 68 - T5 2001 - T2 6,6 7,1 6,4 7,3 6,6 7,6 6,5 2,2 2,4 2,5 2,3 2,2 2,5 2,7 3,00 2,96 2,56 3,17 3,00 3,04 2,41 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 bông ë tÊt c¶ c¸c sè ®Òu cã ë thang ®iÓm 1. §é b¹c bông cao nhÊt ë ®iÓm 5 lµ sè 4 (9904 - T4), sè 5 (N99), sè 7 (25 - M4), sè 9 (305 - Tu4), sè 11 (114 - Q3). VÒ h­¬ng th¬m th× tÊt c¶ c¸c sè ®Òu kh«ng cã h­¬ng th¬m (0 ®iÓm) chØ cã sè 5 (N99) h­¬ng th¬m ë ®iÓm 2 PhÇn V KÕt luËn vµ ®Ò nghÞ KÕt luËn Qua kÕt qu¶ nghiªn cøu sù sinh tr­ëng, ph¸t triÓn, n¨ng suÊt vµ phÈm chÊt cña mét sè dßng, gièng lóa trong tËp ®oµn quan s¸t vô mïa chóng t«i rót ra mét sè kÕt luËn: ChiÒu cao c©y Hai trµ trung vµ dµi ngµy ph¸t triÓn t­¬ng ®èi tèt trong vô mïa 2002. Trµ trung ngµy hÇu hÕt ®Òu cao h¬n ®èi chøng, ngo¹i trõ sè 9 lµ thÊp h¬n ®èi chøng. Trµ dµi ngµy thÊp h¬n ®èi chøng (126,4 cm) lµ sè 20, 23, cßn l¹i ®Òu cao h¬n ®èi chøng. §Æc tÝnh chèng chÞu Trong vô mïa võa qua tÊt c¶ c¸c gièng tham gia thÝ nghiÖm ®Òu thÊy bÞ nhiÔm s©u nh­ng ë møc nhÑ chØ sè 3, 7, 8 bÞ nÆng h¬n tÊt c¶. Chèng chÞu bÖnh cña c¸c dßng, gièng t­¬ng ®«i tèt, chØ sè 2, 3 nhiÔm bÖnh nh­ng ë møc nhÑ. N¨ng suÊt lý thuyÕt vµ n¨ng suÊt thùc thu Trµ trung ngµy: Sè 2, 3, 5, 7, 8, 11 cã n¨ng suÊt lý thuyÕt thÊp h¬n ®èi chøng. Trµ dµi ngµy: Sè 19, 20, 23 cã n¨ng suÊt lý thuyÕt thÊp h¬n ®èi chøng, cßn l¹i ®Òu cao h¬n ®èi chøng. N¨ng suÊt thùc thu: Trµ trung ngµy cã sè 5, 6, 9, 10, 15, 16 cao h¬n ®èi chøng. Trµ dµi ngµy cã sè 23 thÊp h¬n ®èi chøng, cßn l¹i ®Òu cao h¬n ®èi chøng. §Æc ®iÓm vµ chÊt l­îng g¹o Trong tËp ®oµn quan s¸t võa qua chóng t«i nhËn thÊy cã dßng sè 5 h¹t tr¾ng ®ôc, cßn l¹i ë d¹ng trong. KÝch th­íc h¹t g¹o còng ®ãng vai trß quan träng kh«ng kÐm c¸c yÕu tè kh¸c trªn thÞ tr­êng. Trong tËp ®oµn nµy chóng t«i thÊy ®a sè h¹t cã kÝch th­íc trung b×nh. Mét sè cã d¹ng thon dµi (tû sè D/R h¹t g¹o lín h¬n 3,0 mm ) (sè 4, 6, 7, 13, 15, 20, 22). Nh­ vËy: Qua ®¸nh gi¸ vÒ ®Æc ®iÓm sinh tr­ëng, ph¸t triÓn, tÝnh chèng chÞu, chÊt l­îng g¹o kÕt hîp víi kÕt qu¶ thu ®­îc vÒ n¨ng suÊt chóng t«i chän ®­îc nh÷ng dßng, gièng ë c¸c sè 5, 6, 9, 10, 15, 16, 18, 19, 20, 21, 22 cã nhiÒu triÓn väng. §Ò nghÞ §Ò nghÞ tiÕp tôc ®­a c¸c dßng triÓn väng sè 5 (N99), sè 7 (22 - M4), sè 9 (305 - Tu4), sè 10 (277 - Q4), sè 15 (2008 - T2), sè 16 (2009 - T2), sè 18 (173 - T4), sè 19 (BM9962), sè 20 (BM9963), sè 21 (65 - T5), sè 22 (68 - T5) vµo thÝ nghiÖm so s¸nh trong vô xu©n 2003 vµ vô mïa 2003 ®Ó sím ®­îc c«ng nhËn lµ gièng quèc gia. Kh¶o nghiÖm c¸c dßng triÓn väng ë c¸c vïng sinh th¸i kh¸c nhau ®Ó chän dßng triÓn väng thÝch nghi víi tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ. 3. CÇn gi¸m ®Þnh chÊt l­îng c¬m, thµnh phÇn ho¸ häc trong g¹o cña c¸c dßng, gièng ®Ó chän nh÷ng dßng, gièng cã gi¸ trÞ th­¬ng phÈm cao phôc vô cho xuÊt khÈu Tµi liÖu tham kh¶o Bïi Huy §¸p - C©y lóa miÒn B¾c ViÖt Nam - NXB N«ng th«n, 1964. Vò Tuyªn Hoµng, TrÇn Nh­ Nguyªn, LuyÖn H÷u ChØ - Chän gièng c©y l­¬ng thùc - NXB Khoa häc kü thuËt Hµ Néi, 1968. NguyÔn §×nh Giao, NguyÔn ThiÖn Huyªn, NguyÔn H÷u TÒ, Hµ C«ng V­îng - Gi¸o tr×nh c©y l­¬ng thùc, tËp 2 - C©y lóa - NXB N«ng nghiÖp, 1997. C©y lóa ViÖt Nam trong vïng trång lóa Nam vµ §«ng Nam ch©u ¸ - NXB Thµnh phè Hå ChÝ Minh, 1981. Bïi Huy §¸p - C©y lóa ViÖt Nam - NXB Khoa häc kü thuËt Hµ Néi, 1980. Ph¹m V¨n C­êng - B¸o c¸o tèt nghiÖp kho¸ 35 - §HNNI. Vò Tuyªn Hoµng, Tr­¬ng V¨n KÝnh, NguyÔn ThÞ Then - KÕt qu¶ x©y dùng quü gen vµ chän t¹o gièng lóa míi - Khoa häc vµ Kü thuËt N«ng nghiÖp 11/1998. Bïi Huy §¸p - C©y lóa miÒn B¾c ViÖt Nam - NXB N«ng th«n, 1980. §µo ThÕ TuÊn - Sinh lý ruéng lóa n¨ng suÊt cao - NXB Khoa häc vµ kü thuËt, 1980. §inh V¨n L÷ - Gi¸o tr×nh c©y lóa - NXB N«ng nghiÖp, 1978. Bïi Huy §¸p - VÊn ®Ò c©y lóa - NXB N«ng nghiÖp, 1999. Ph¹m ThÞ Hiªn - B¸o c¸o tèt nghiÖp kho¸ 43 - §HNNI. NguyÔn Trung Dòng - B¸o c¸o tèt nghiÖp kho¸ 43 - §HNNI. §inh V¨n L÷ - C¬ së khoa häc t¨ng n¨ng suÊt - NXB Khoa häc Hµ Néi, 1967. Cao Liªm, TrÇn §øc Viªn - Sinh th¸i n«ng nghiÖp, b¶o vÖ m«i tr­êng (phÇn 2) - NXB N«ng nghiÖp, trang 30. Bïi ChÝ Böu - §Þnh h­íng khai th¸c nguån gen lóa ®Þa ph­¬ng. L­u Ngäc Tr×nh - Tµi nguyªn c©y trång víi ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn c©y l­¬ng thùc, thùc phÈm - Héi th¶o quèc gia vÒ c©y l­¬ng thùc, thùc phÈm 1995. Togari vµ Matsuo - Sinh lý c©y lóa - NXB N«ng nghiÖp, 1977 (NguyÔn V¨n UyÓn, Vò H÷u Yªm dÞch). Tannae vµ Murata - Sinh lý c©y lóa - NXB N«ng nghiÖp Hµ Néi, 1978. Chang T.T 1976 - The origin evolution, cultivation dissemination and diversification of asian and afican rice (Ephitica 25: 435 – 441). yosida - Nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ trång lóa - NXB Thµnh phè Hå ChÝ Minh, 1979. NguyÔn ThÞ Tr©m - Lóa lïn vµ øng dông cña c¸c gièng lïn ®Ó chän t¹o gièng th©m canh cao. TrÇn §øc H¹nh, V¨n TÊt Huyªn, TrÇn Quang Té - KhÝ t­îng n«ng nghiÖp - Hµ Néi, 1990. T.S NguyÔn V¨n Hoan - Lóa lai vµ kü thuËt th©m canh - NXB N«ng nghiÖp Hµ Néi, 1989. §inh DÜnh (Trung Quèc) - Bµn vÒ sinh lý c©y lóa (dÞch) - NXB Thµnh phè Hå ChÝ Minh, 1982. Môc lôC Trang PhÇn I: Më ®Çu §Æt vÊn ®Ò ............................................................................................... Môc ®Ých - yªu cÇu .................................................................................. PhÇn II: Tæng quan tµi liÖu .......................................................................... 2.1. T×nh h×nh nghiªn cøu lóa trªn thÕ giíi vµ ViÖt Nam ................................ 2.1.1. S¬ l­îc vÒ nguån gèc c©y lóa ........................................................ 2.1.2. Thêi gian sinh tr­ëng..................................................................... 2.1.3. §Æc ®iÓm h×nh th¸i c©y lóa ............................................................ 2.2. §iÒu kiÖn sinh th¸i ................................................................................... 2.2.1. NhiÖt ®é ......................................................................................... 2.2.2. ¸nh s¸ng ....................................................................................... 2.2.3. N­íc .............................................................................................. PhÇn III: Néi dung vµ ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu........................................ 3.1. VËt liÖu thÝ nghiÖm .................................................................................. 3.2. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu .......................................................................... 3.3. C¸c chØ tiªu theo dâi ................................................................................ 3.4. C¸c yÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt vµ n¨ng suÊt ........................................... 3.5. KÝch th­íc vµ phÈm chÊt h¹t g¹o ............................................................. PhÇn IV: KÕt qu¶ nghiªn cøu vµ th¶o luËn ................................................ 4.1.T×nh h×nh khÝ hËu thêi tiÕt vô mïa 2002 ................................................... 4.2. Qu¸ tr×nh sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn .......................................................... 4.2.1. Thêi gian sinh tr­ëng .................................................................... 4.2.2. C¸c thêi kú sinh tr­ëng dinh d­ìng cña c¸c dßng, gièng ............. 4.2.3. Thêi kú sinh tr­ëng sinh thùc ........................................................ 4.3. §Æc ®iÓm h×nh th¸i cña c¸c dßng, gièng .................................................. 4.3.1. ChiÒu cao c©y ................................................................................ 4.3.2. Sù t¨ng tr­ëng vÒ sè l¸ .................................................................. 4.3.3. HÖ sè diÖn tÝch l¸ ........................................................................... 4.3.4. Tèc ®é tÝch luü chÊt kh« cña c¸c dßng, gièng .............................. 4.3.5. HiÖu suÊt quang hîp thuÇn ............................................................ 4.4. Mét sè ®Æc tr­ng, ®Æc tÝnh cña c¸c dßng, gièng ...................................... 4.4.1. Mµu s¾c th©n l¸ ............................................................................. 4.4.2. Gãc l¸ ®ßng ................................................................................... 4.4.3. ChiÒu dµi vµ chiÒu réng l¸ ®ßng .................................................... 4.4.4. ChiÒu dµi b«ng .............................................................................. 4.4.5. KiÓu c©y vµ kiÓu ®Î nh¸nh ............................................................ 4.5. §Æc tÝnh chèng chÞu cña c¸c dßng, gièng ................................................ 4.5.1. TÝnh chèng ®æ ............................................................................... 4.5.2. TÝnh chèng chÞu s©u bÖnh ............................................................. 4.6. N¨ng suÊt vµ c¸c yÕu tè cÊu thµnh n¨ng suÊt ........................................... 4.6.1. Sè b«ng/m2 .................................................................................... 4.6.2. Sè h¹t ch¾c/b«ng ........................................................................... 4.6.3. Tû lÖ h¹t lÐp ................................................................................... 4.6.4. Khèi l­îng 1000 h¹t ...................................................................... 4.6.5. N¨ng suÊt lý thuyÕt vµ n¨ng suÊt thùc thu ..................................... 4.7. N¨ng suÊt sinh vËt häc vµ hÖ sè kinh tÕ ................................................... 4.7.1. N¨ng suÊt sinh vËt häc .................................................................. 4.7.2. HÖ sè kinh tÕ ................................................................................. 4.8. Mét sè chØ tiªu kÝch th­íc vµ phÈm chÊt g¹o ........................................... PhÇn V: KÕt luËn vµ ®Ò nghÞ 5.1. KÕt luËn .................................................................................................... 5.2. §Ò nghÞ ..................................................................................................... Tµi liÖu tham kh¶o 1 1 2 3 3 3 3 5 11 11 11 12 14 14 15 17 20 21 22 22 23 23 23 27 29 29 31 34 34 35 35 35 37 37 37 38 38 38 42 44 44 44 44 45 45 45 45 47 47 50 50 51 B¶ng 9: KÝch th­íc lãng vµ tû lÖ phÇn ngän trªn 20 cm gèc cña c¸c dßng, gièng Dßng, gièng ChiÒu dµi lãng (cm) §­êng kÝnh lãng (mm) Ngän/gèc (g) 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 C70 (§C) 1,2 2,6 5,2 6,9 6,5 0,58 0,57 0,56 0,50 0,38 0,53 2,8 4,6 7,4 12,1 18,0 32,2 0,69 0,61 0,57 0,47 0,38 0,35 0,62 121 - T4 2,0 4,7 11,2 6,2 6,7 0,63 0,52 0,40 0,35 0,32 0,67 2,8 5,5 10,7 14,8 15,7 29,6 0,69 0,60 0,54 0,46 0,37 0,35 0,87 118 - T4 2,5 3,3 9,5 14,5 10,0 0,70 0,60 0,55 0,50 0,40 0,70 2,8 4,4 7,2 14,3 21,7 32,5 0,71 0,64 0,55 0,50 0,40 0,35 0,74 9909 - T4 1,2 3,7 5,5 6,8 8,4 0,63 0,64 0,62 0,60 0,42 0,40 2,8 5,3 6,5 8,0 16,0 36,3 0,83 0,80 0,72 0,60 0,55 0,46 0,83 N99 1,2 2,0 7,3 11,0 8,1 0,65 0,64 0,60 0,55 0,42 0,69 1,5 5,3 9,8 14,2 21,0 33,2 0,65 0,63 0,59 0,55 0,45 0,32 0,71 22 - M4 1,1 2,5 6,5 9,6 6,2 0,72 0,70 0,50 0,46 0,41 0,62 1,5 5,0 8,2 13,3 20,0 33,1 0,72 0,70 0,62 0,53 0,43 0,23 0,65 25 - M4 0,6 3,5 7,4 8,7 6,0 0,63 0,65 0,63 0,42 0,30 0,60 2,0 6,5 9,0 12,5 17,5 33,2 0,66 0,60 0,52 0,43 0,32 0,29 0,60 13 - M3 1,7 4,7 9,8 7,0 8,9 0,52 0,50 0,42 0,35 0,33 0,57 2,5 8,6 12,7 14,3 19,5 29,8 0,55 0,52 0,45 0,40 0,38 0,35 0,62 305 - Tu4 2,4 2,0 4,4 7,3 6,5 0,50 0,62 0,63 0,54 0,42 0,61 3,0 5,2 5,7 7,9 15,0 31,0 0,80 0,75 0,70 0,62 0,45 0,25 0,76 277 - Q4 1,1 2,2 4,5 5,7 3,4 0,67 0,63 0,60 0,50 0,40 0,57 2,0 2,7 5,0 6,0 10,3 30,3 0,80 0,75 0,70 0,65 0,53 0,45 0,63 114 - Q3 1,2 1,5 5,0 7,0 4,7 0,54 0,51 0,50 0,40 0,35 0,55 2,3 3,0 6,2 14,2 19,3 33,0 0,60 0,52 0,48 0,43 0,36 0,18 0,62 Dßng, gièng ChiÒu dµi lãng (cm) §­êng kÝnh lãng (mm) Ngän/gèc (g) 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 138 - Q3 1,2 3,3 6,2 5,4 5,7 0,62 0,71 0,65 0,53 0,43 0,65 4,2 6,0 8,1 10,3 13,7 29,5 0,90 0,75 0,63 0,55 0,43 0,32 0,68 2004 - T2 1,0 3,2 4,5 8,7 6,7 0,63 0,72 0,65 0,51 0,42 0,45 1,3 4,5 5,7 9,5 16,8 35,0 0,70 0,62 0,55 0,77 0,45 0,33 0,64 2005 - T2 1,7 4,5 8,7 6,7 12,5 0,70 0,55 0,51 0,35 0,30 0,50 1,7 4,3 8,0 15,0 21,5 39,2 0,72 0,63 0,55 0,50 0,45 0,25 0,75 2008 - T2 0,8 3,0 2,7 6,4 9,0 0,52 0,75 0,70 0,68 0,50 0,66 3,7 8,3 9,7 13,7 16,7 32,0 0,70 0,56 0,50 0,42 0,38 0,27 0,86 2009 - T2 1,4 1,7 4,5 6,0 3,0 0,67 0,65 0,60 0,54 0,35 0,49 4,5 5,7 9,3 14,7 15,3 35,0 0,70 0,62 0,60 0,49 0,40 0,25 0,77 X21 (§C) 2,0 4,7 5,0 6,2 8,7 0,63 0,75 0,60 0,53 0,47 0,38 2,0 5,5 6,3 13,2 18,5 33,0 0,72 0,65 0,61 0,50 0,45 0,23 0,59 173 - T4 1,2 1,4 3,4 4,7 5,7 0,70 0,67 0,65 0,50 0,42 0,75 4,3 8,2 9,7 13,7 16,7 32,0 0,70 0,56 0,52 0,42 0,38 0,27 0,86 BM9962 0,8 2,5 2,7 4,3 6,5 0,70 0,80 0,82 0,70 0,50 0,50 2,5 5,0 6,7 10,5 21,5 38,5 0,90 0,82 0,80 0,75 0,50 0,23 0,75 BM9963 2,1 3,2 4,5 6,7 3,5 0,53 0,50 0,45 0,41 0,37 0,43 4,7 3,7 9,0 11,5 12,0 26,3 0,82 0,75 0,55 0,50 0,44 0,35 0,81 65 -T5 1,3 3,4 3,7 5,3 3,9 0,63 0,61 0,60 0,57 0,52 0,38 3,1 5,3 10,5 12,0 16,3 38,0 0,75 0,65 0,61 0,45 0,40 0,23 0,73 68 - T5 1,3 4,1 6,7 4,0 7,3 0,55 0,65 0,60 0,45 0,42 0,40 3,5 4,7 8,3 12,7 19,1 33,0 0,95 0,79 0,63 0,55 0,43 0,32 0,68 2001 - T2 2,0 4,7 6,3 4,0 0,63 0,60 0,50 0,45 0,50 3,7 6,3 10,0 16,5 17,0 34,0 0,61 0,53 0,50 0,45 0,40 0,25 0,75