Đề tài Giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ Cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước

chuyÓn ho¸ toµn bé khu vùc Nhµ N­íc thµnh khu vùc t­ nh©n. C¸ch lµm nµy ®Õn nay ch­a quèc gia nµo thùc hiÖn ®­îc( víi mét sè ngµnh nh­ n¨ng l­îng, h¹t nh©n th× Nhµ N­íc vÉn ph¶i ®øng ra chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh). Hai lµ xo¸ bá quyÒn së h÷u Nhµ N­íc trong mét sè DNNN hoÆc lÜnh vùc cÇn thiÕt. C¸ch lµm nµy cßn ®­îc rÊt nhiÒu n­íc thùc hiÖn. Bªn c¹nh 4 ph­¬ng ph¸p trªn ta cã thÓ tham kh¶o thªm mét quan ®iÓm kh¸c vÒ cæ phÇn ho¸ do Ng©n hµng ThÕ giíi phæ biÕn n¨m 1998 gåm: B¸n cæ phÇn cho t­ nh©n. B¸n cæ phÇn cho c«ng chóng. B¸n c¸c tµi s¶n cña ChÝnh Phñ hoÆc doanh nghiÖp. §Çu t­ nh©n míi c¸c DNNN. Cho thuª c¸c hîp ®ång qu¶n lý. - §ã lµ mét sè ph­¬ng ph¸p cæ phÇn ho¸ t­ nh©n ho¸ theo mét sè quan ®iÓm kh¸c nhau . ViÖc ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµo ®Ó tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ sÏ tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm lÞch sö , truyÒn thèng vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña mçi n­íc mµ vËn dông tõ ®ã ®Þnh ra c¬ chÕ thÝch hîp ®Ó thùc hiÖn. 2. Mét sè kinh nghiÖm cæ phÇn ho¸ ë c¸c n­íc. 2.1 Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ë n­íc T­ b¶n ph¸t triÓn. Trong thËp kØ 80 , c¸c n­íc T­ b¶n ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ ë t©y ¢u, cæ phÇn ho¸ ®­îc chó ý nh­ lµ mét qu¸ tr×nh lµm gi¶m bít sù can thiÖp trùc tiÕp cña Nhµ N­íc vµo c¸c doanh nghiÖp nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hçn hîp. ChÝnh s¸ch cæ phÇn bao chïm ë c¸c n­íc nµy dùa trªn quan ®iÓm cho r»ng viÖc tæ chøc ®êi sèng kinh tÕ cña x· héi tu©n theo c¸c quy luËt cña thÞ tr­êng, th­¬ng m¹i ho¸ s¶n xuÊt,c¹nh tranh b×nh ®¼ng sÏ coa hiÖu qu¶ h¬n lµ tu©n theo c¸c quan hÖ chØ huy tËp chung vµ thÓ chÕ hµnh chÝnh. ViÖc cæ phÇn ho¸ ë c¸c n­íc ph¸t triÓn kh«ng ph¶i lµ ®Ó xo¸ bá nh÷ng chøc n¨ng ®Æc biÖt vÒ kinh tÕ mµ chØ cã khu vùc kinh tÕ Nhµ N­íc míi ®¶m nhËn mµ lµ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña khu v­cj nµy. Do ®ã chÝnh phñ mçi n­íc ®· lùa chän ph­¬ng ¸n cæ phÇn ho¸ sao cho kh«ng lµm suy yÕu khu vùc kinh tÕ Nhµ N­íc, mµ tr¸i l¹i cñng cè cho xøng ®¸ng víi vÞ trÝ quan träng cña nã trong nÒn kinh tÕ nh»m thùc hiÖn mét lo¹t c¸c chøc n¨ng kinh tÕ vÜ m« v× lîi Ých toµn x· héi. XÐt vÒ quy m«, sau khi tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸, khu vùc kinh tÕ Nhµ N­íc ë c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn cã sù thu hÑp xÐt theo c¸c chØ sè vÒ tØ lÖ viÖc lµm, tØ träng ®ång t­ b¶n cè ®Þnh vµ thu nhËp quèc d©n. Tuy nhiªn, sù suy gi¶m nµy kh«ng lµm thay ®æi vai trß cña khu vùc kinh tÕ Nhµ N­íc trong nh÷ng ngµnh nh÷ng lÜnh vùc quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ, nã vÉn gi÷ nh÷ng ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh tíi nh÷ng ngµnh thuéc c¬ së h¹ tÇng: n¨ng l­îng, giao th«ng vËn t¶i, b­u ®iÖn, truyÒn h×nh, viÔn th«ng, c«ng nghiÖp nÆng( luyÖn kim ®ãng tÇu, khai th¸c vµ chÕ biÕn dÇu má), c¸c ngµnh khoa häc kÜ thuËt cao (hµng kh«ng, nhµ m¸y ®iÖn nguyªn tö). Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ë c¸c n­íc nµy ®­îc thùc hiÖn chñ yÕu d­íi h×nh thøc b¸n cæ phiÕucña c¸c c«ng ty quèc doanh hoÆc c¸c DNNN qua c¸c së giao dÞch Chøng Kho¸n,b¸n ®Êu gi¸ cã giíi h¹n ng­êi mua, hoÆc trùc tiÕp cho nh÷ng ng­êi mua ®­îc lùa chän mét phÇn hoÆc toµn bé doanh nghiÖp. Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ë c¸c n­íc ph¸t triÓn ®· mang l¹i mét kÕt qu¶ hÕt søc ®iÓn h×nh lµ h×nh thµnh hµng lo¹t c¸c c«ng ty cæ phÇn hçn hîp Nhµ N­íc- t­ nh©n,trong ®ã mét sè lÜnh vùc Nhµ N­íc gi÷ cæ phÇn khèng chÕ,cßn mét sè lÜnh vùc kh¸c Nhµ N­íc chØ gi÷ ë møc cã thÓ kiÓm so¸t ®­îc ho¹t ®éng cña chóng. VÝ dô: ChÝnh Phñ T©y Ban Nha b¸n 38% trong sè 94% cæ phÇn cña m×nh trong c«ng ty “ GASI-ELECTRICSIDAD” do ®ã vèn Nhµ N­íc trong c«ng ty chØ cßn 54% ChÝnh Phñ ®· dïng sè tiÒn thu ®­îc do cæ phÇn h¸ c¸c c«ng ty quèc doanh kh«ng chØ ®Ó gi¶m th©m hôt ng©n s¸ch, mµ cßn dïng ®Ó ®Çu t­ mua cæ phÇn cña c¸c c«ng ty t­ nh©n trªn ThÞ tr­êng Chøng Kho¸n, nh»m ®¶m b¶o cho m×nh nh÷nh kho¶n thu nhËp bæ sung, th©m nhËp vµ më réng quyÒn chi phèi cña m×nh trong nh÷ng lÜnh vùc cÇn ®­îc kiÓm so¸t vµ chèng ®éc quyÒn. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch cæ phÇn ho¸ ®· cho phÐp Nhµ N­íc gi¶m bít g¸nh nÆng tµi trî ng©n s¸ch nh­ng vÉn duy tr× ®­îc kh¶ n¨ng kiÓm so¸t cña m×nh, v× c¸c c«ng ty quèc doanh sau khi cæ phÇn ho¸ h×nh thµnh d¹ng c«ng ty cæ phÇn hçn hîp ®· chuyÓn sang sö dông c¸c nguån vèn kh¸c thay v× nhËn tõ ng©n s¸ch Nhµ N­íc nh­ tr­íc ®©y. C¸c nguån vèn ®ã lµ: c¸c ng©n hµng t­ nh©n, c¸c nhµ ®Çu t­ t­ nh©n, c¸c c¬ quan mua cæ phiÕu… vµ Nhµ N­íc vÉn n¾m gi÷ phÇn lín trong c¸c c«ng ty nªn Nhµ N­íc vÉn cã kh¶ n¨ng kiÓm so¸t. NÐt ®Æc cña qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ë c¸c n­íc ph¸t triÓn lµ h×nh thµnh c«ng ty cæ phÇn hçn hîp Nhµ N­íc- t­ nh©nho¹t ®éng trªn c¬ së thÞ tr­êng vµ luËt ph¸p Nhµ N­íc,c¹nh tranh b×nh ®¼ng víi c¸c khu vùc t­ nh©n ®Ó giµnh vÞ trÝ cao chø kh«ng ph¶i cã ®­îc vÞ trÝ ®éc quyÒn do Nhµ N­íc “ ban cho”. Cã thÓ nãi th«ng qua qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸, sù hîp t¸c vµ x©m nhËp lÉn nhau gi÷a khu vùc kinh tÕ Nhµ N­íc vµ khu vùc kinh tÕ t­ nh©n kÓ c¶ ë c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia ®ang ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng thÕ giíi lµ mét trong nh÷ng con ®­êng nhµm n©mg cao hiÖu qu¶ cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë c¸c n­íc ph¸t triÓn hiÖn nay. 2.2 Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ë c¸c n­íc®ang ph¸t triÓn. ViÖc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn( trong khu vùc Ch©u ¸ còng nh­ khu vùc §«ng Nam ¸) lµ cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN trong c¸c ngµnh nghÒ thuéc c¸c lÜnh vùc mµ Nhµ N­íc xÐt thÊy kh«ng cÇn ph¶i n¾m gi÷ vµ duy tr× sù ®éc quyÒn. V× thÐ Nhµ N­íc muèn rót vèn ra vµ chuyÓn giao l¹i khu vùc t­ nh©n nh»m thùc sù c¹nh tranh c«ng b»ng vµ ®ång thêi n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña khu vùc kinh tÕ Nhµ N­íc. Mét môc tiªu n÷a ®ã lµ cæ phÇn ho¸ nh»m ph¸t triÓn ThÞ tr­êng Chøng Kho¸n trong n­íc, thÓ hiÖn ®Æc biÖt næi bËt ë c¸c n­íc: Hµn Quèc, Singapo, §µi Loan, Th¸i Lan… §µi Loan víi nÒn kinh tÕ cã thÓ coi lµ ®· tr­ëng thµnh, viÖc më réng sù tù do cña nÒn kinh tÕ t­ nh©n ®ßi hái Nhµ N­íc ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp. Trong nh÷ng n¨m 80 ChÝnh Phñ §µi Loan ®· ban hµnh hµng lo¹t c¸c chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p ®Ó thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ mét sè DNNN lµm ¨n phi hiÖu qu¶ trong nhiÒu n¨m. N¨m1984 ChÝnh Phñ ®· x©y dùng ch­¬ng tr×nh ®æi míi qu¶n lý DNNN. N¨m 1987, mét sè DNNN thuéc ngµnh c«ng nghiÖp ®­îc cæ phÇn ho¸, ®Õn n¨m1989 c¸c doanh nghiÖp thuéc ngµnh n«ng nghiÖp còng ®­îc cæ phÇn ho¸ vµ t­ nh©n ho¸. §i liÒn víi chÝnh s¸ch æn ®Þnh gi¸ c¶ trong n«ng nghiÖp, c¸c chÝnh s¸ch gi¶i quyÕt vÊn ®Ò lao ®éng vµ viÖc lµm cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ trong c¸c DNNN ®­îc cæ phÇm ho¸còng ®­îc ban hµnh. Cho ®Õn n¨m 1995 ë §µi Loan ®· cã kho¶ng mét phÇn hai sè DNNN ®­îc tiÕn hÇnh cæ phÇn ho¸. 3.Kinh nghiÖm rót ra cho ViÖt Nam. 3.1 TÝnh phæ biÕn cña qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸. Sù triÓn khai cã tÝnh chÊt toµn cÇu, qu¸ tr×nh nµy t¹o ra mét t­¬ng quan hîp lý gi÷a së h÷u Nhµ N­íc vµ së h÷u t­ nh©n, gi÷a sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ N­íc vµ cña thÞ tr­êng. Do vËy tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ mét sè DNNN ë ViÖt Nam lµ mét vÊn ®Ò kh«ng thÓ bá qua, mét ®ßi hái kh¸ch quan ®Ó nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ N­íc ho¹t ®énh cã hiÖu qu¶ h¬n vµ khai th¸c tèi ®a c¸c ®«ng lùc cña thÞ tr­êng. 3.2 TÝnh ®Æc thï cña qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸. §ã lµ sù ph¶n ¸nh c¸c s¾c th¸i kh¸c nhau vÒ môc tiªu, c¸ch thøc tæ chøc, b­íc ®i vµ biÖn ph¸p cô thÓ do nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ x· héi cña mçi n­íc, còng nh­ quan niÖm vÒ x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ cña mçi ChÝnh Phñ quy ®Þnh. ë n­íc ta kh«ng thÓ kh«ng chó ý ®Õn tÝnh ®Æc thï vÒ c¸c ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh qu¸ tr×nh nµy®Ó cã sù sµng läc kinh nghÖm cña c¸c n­íc vµ chuÈn bÞ kÜ cµng c¸c ®iÒu kiÖn vËn dông vµo hoµn c¶nh ViÖt Nam. 3.3 TÝnh chiÕn l­îc cña qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸. Cæ phÇn ho¸ ®­îc coi lµ mét bé phËn cña qu¸ tr×nh c¶i c¸ch toµn bé nÒn kinh tÕ. Do ®ã ®ßi hái ph¶i ®­îc suy xÐt vµ hµnh ®éng mang tÝnh chiÕn l­îc cao khi x¸c ®Þnh môc tiªu vÒ c¬ cÊu vµ t­¬ng quan gi÷a c¸c lÜnh vùc vµ khu vùc kinh tÕ ®Ó dÞch chuyÓn, ph©n bæ c¸c nguån lùc vµ quyÒn lùc cho c¸c nhãm ng­êi së h÷u vµ qu¶n lý kh¸c nhau. ë víi quy m« vµ tÝnh quan träng cña ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ th× Nhµ N­íc ph¶i suy sÐt ë tÇm chiÕn l­îc trong qu¸ tr×nh ®æi míi toµn diÖn®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. Nhµ N­íc ph¶i thµnh lËp mét c¬ quan chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý, chØ ®¹o vµ gi¶i quyÕt toµn bé nh÷ng vÊn ®Ò vÒ cæ phÇn ho¸. 3.4 Cæ phÇn ho¸ lµ mét qu¸ tr×nh. ë ViÖt Nam trong hoµn c¶nh thiÕu rÊt nhiÒu ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ th× viÖc qu¸n triÖt quan ®iÓm qu¸ tr×nh trong cæ phÇn ho¸lµ hÕt søc cÇn thiÕt ®Ó chèng nh÷ng t­ t­ëng vµ biÓu hiÖn nãng véi, chñ quan duy ý chÝ, muèn hoµn thµnh c«ng viÖc nµy trong thêi gian ng¾n. . 3.5 Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ cÇn cã mét m«i tr­êng ph¸p lý cÇn thiÕt. §Ó thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ th× Nhµ N­íc ph¶i t¹o ra mét m«i tr­êng ph¸p lý cÇn thiÕt. §ã lµ mét bé luËt quan träng cã ý nghÜa nh­ lµnh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó æn ®Þnh vµ x¸c lËp Kinh tÕ VÜ m« t¹o ra nh÷ng khu«n khæ ph¸p lý cho sù chuyÓn ®æi vµ ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ®­îc cæ phÇn ho¸. PHÇN II: THùC TR¹NG TIÕN §é Cæ PHÇN ho¸ C¸C DNNN ë VIÖT NAM I.TÝnh tÊt yÕu cña viÖc cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN ë ViÖt Nam. 1.TÝnh tÊt yÕu cña viÖc cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN ë ViÖt Nam. Trªn c¬ së ®æi míi t­ duy kinh tÕ, nh÷ng n¨m gÇn ®©y nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch tËp chung á n­íc ta ®· tõng b­íc chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nh­ mét ®ßi hái tÊt yÕu cña sù ph¸t triÓn. Trong ®iÒu kiÖn c¬ chÕ qu¶n lý thay ®æi, khi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trë thµnh yÕu tè sèng cßn cña mçi doanh nghiÖp th× c¸c doanh thuéc khu vùc kinh tÕ Nhµ N­íc ®· béc lé ®Çy ®ñ nh÷ng yÕu kÐm, l©m vµo t×nh tr¹ng sa sót khñng ho¶ng. Lµm thÕ nµo ®Ó cÊu tróc l¹i së h÷u Nhµ N­íc vµ c¶i c¸ch khu vùc kinh tÕ Nhµ N­ícnh»m n©ng cao hiªô qu¶ vµ vai trß cña nã theo tinh thÇn cña c¸c nghÞ quyÕt Trung ¦¬ng 6 vµ 7 cña §¶ng. Mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p cã tÝnh chiÕn l­îc ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò nµylµ tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ mét sè DNNN nh»m ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc së h÷u, ®­a yÕu tè c¹nh tranh lµm ®éng lùc ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ x¸c lËp m« h×nh doanh nghiÖp h÷u hiÖu trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. §©y còng lµ mét gi¶i ph¸p cã tÝnh phæ biÕn®Ó c¶i c¸ch khu vùc kinh tÕ Nhµ N­íc ë hÇu hÕt c¸c n­íc trªn thÕ giíi. V× thÕ viÖc tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ mét sè DNNN ®­îc coi lµ mét tÊt yÕu®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cñakhu vùc kinh tÕ Nhµ N­íc tõ ®ã t¹o c¬ së quan träng ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. 2.Thùc chÊt cña viÖc cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN ë n­íc ta. VÒ vÊn ®Ò nµy hiÖn nay cã 2 lo¹i ý kiÕn kh¸c nhau. Lo¹i ý kiÕn thø nhÊt cho r»ng thùc chÊt cæ phÇn ho¸ lµ t­ nh©n ho¸, lo¹i ý kiÕn thø hai cho r»ng cæ phÇn ho¸ thùc chÊt lµ qu¸ tr×nh x· héi ho¸ DNNN. VÒ ý kiÕn thø nhÊt, nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi ®· tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN, xuÊt ph¸t tõ ®­êng lèi kinh tÕ vµ ®Æc ®iÓm kinh tÕ x· héi cña mçi n­íc trong tõng thêi k× kh¸c nhau, nh÷ng nguyªn nh©n th­êng lµ: + Do thay ®æi vÒ chÝnh trÞ-x· héi dÉn ®Õn sù thay ®æi vÒ chÕ ®é së h÷u liÖu s¶n xuÊt- tõ c«ng h÷u chuyÓn sang t­ h÷u- v× thÕ cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp lµ mét bé phËn cña chñ tr­¬ng t­ nh©n ho¸ nÒn kinh tÕ. + Do khñng, l¹m ph¸t, th©m hôt lín ph¶i cæ phÇn ho¸ ®Ó thu håi vèn cho Nhµ N­íc vµ thu hót thªm vèn ®Çu t­ hoÆc ®Ó gi¶m bít g¸nh nÆng cho Nhµ N­íc. + §Ó thu hót thªm vèn ®Çu t­, tranh thñ c«ng nghÖ vµ ph­¬ng ph¸p qu¶n lý tiªn tiÕn tõ c¸c nguån trong vµ ngoµi n­íc ®Ó x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng, ph¸t triÓn s¶n xuÊt n©ng cao chÊt l­îng hµng ho¸, t¨ng søc c¹nh tranh vµ më réng thÞ tr­êng. Chñ tr­¬ng cæ phÇn ho¸ ë n­íc ta l¹i xuÊt ph¸t tõ ®­êng lèi kinh tÕ vµ ®Æc ®iÓm kinh tÕ x· héi trong giai ®o¹n hiÖn nay. X©y dùng nÒn kinh tÕ hµnh ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ N­íc theo ®Þnh h­íng X· Héi Chñ NghÜa(XHCN). §ã lµ sù chuyÓn h­íng chiÕn l­îc kinh tÕ x· héi cña n­íc ta ®ã còng lµ ®Æc ®iÓm lín nhÊt chi phèi, quyÕt ®Þnh môc ®Ých, néi dung vµ ph­¬ng thøc cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN. CÇn thÊy r»ng thùc chÊt cæ phÇn ho¸ ë n­íc ta(kh¸c h¼n víi cæ phÇn mµ c¸c n­íc trªn thÕ gi¬i ®· tiÕn hµnh) lµ nh»m c¬ cÊu l¹i c¸c DNNN cho hîp lývµ hiÖu qu¶, cßn viÖcchuyÓn ®æi së h÷u cña Nhµ N­íc thµnh së h÷u cña c¸c cæ ®«ng trong c«ng ty cæ phÇn chØ lµ mét trong nh÷ng ph­¬ng tiÖnquan träng ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých trªn. Sù kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN ë n­íc ta víi qóa tr×nh t­ nh©n ho¸ cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi: - Cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN ë n­íc ta, tØ träng cæ phiÕu ph¸t ra lµ do Nhµ N­íc quyÕt ®Þnh nªn kh«ng sî r»ng chñ tr­¬ng cæ phÇn ho¸ rèt cuéc lµ t­ nh©n ho¸toµn bé khu vùc kinh tÕ Nhµ N­íc lµm mÊt ®Þnh h­íng XHCN. - Thùc chÊt viÖc t­ nh©n ho¸ c¸c DNNN lµ viÖc b¸n mét phÇn hoÆc toµn bé t­ liÖu s¶n xuÊt thuéc së h÷u toµn d©ncho t­ nh©n. Cßn cæ phÇn ho¸ ë n­íc ta lµ b¸n mét phÇn hoÆc toµn bé gi¸ trÞ t­ liÖu s¶n xuÊt trong mét sè DNNN cho c¸c tæ chøc hoÆc t­ nh©n, tøc lµ chuyÓn tõ së h÷u toµn d©n sang së h÷u hçn hîp. - Môc ®Ých cña t­ nh©n ho¸ lµ t¨ng c­êng khu vùc kinh tÕ t­ nh©n, cån cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN lµ nh»m bè trÝ l¹i c¬ cÊu kinh tÕ vµ chuyÓn ®æi c¬ chÕ qu¶n lý cho phï hîpvíi ®­êng lèi x©y dùng nÒn kinh tÕ mµ §¶ng vµ Nhµ N­íc®· ®Ò ra. VÒ lo¹i ý kiÕn thø hai, vÊn ®Ò ®Æt ra lµ cæ phÇn ho¸ DNNN cã ph¶i lµ x· héi ho¸ t­ liÖu s¶n xuÊt thuéc së h÷u toµn d©n hay kh«ng? Chóng ta vÉn hiÓu x· héi ho¸ t­ liÖu s¶n xuÊt thùc chÊt lµ c«ng h÷u ho¸ t­ liÖu s¶n xuÊt d­íi 2 h×nh thøc: së h÷u toµn d©n vµ së h÷u tËp thÓ, cßn cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN thùc chÊt lµ chuyÓn tµi s¶n tõ së h÷u toµn d©n sang së h÷u hçn hîp nh­ng kh«ng ph¶i lµ x· héi ho¸ t­ liÖu s¶n xuÊt v× trong c¸c c«ng ty cæ phÇn: tån t¹i duy nhÊt chÕ ®é ph©n phèi theo l­îng vèn ®ãng gãp, chÕ ®é së h÷u lµ chÕ ®é së h÷u hçn hîp chø kh«ng ph¶i tËp thÓ së h÷u, Nhµ N­íc nh­êng mét phÇn hoÆc toµn bé quyÒn quyÕt ®Þnh cho c¸c chñ së h÷u kh¸c.V× thÕ qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN ë n­íc ta kh«ng ph¶i lµ qu¸ tr×nh x· héi ho¸ . 3. Môc tiªu cæ phÇn ho¸ DNNN ë n­íc ta. 3.1 ChuyÓn mét phÇm së h÷u Nhµ N­íc sang së h÷u hçn hîp. Thùc chÊt lµ chuyÓn h×nh th¸i kinh doanh mét chñ víi së h÷u Nhµ N­íc toµn phÇn trong doanh nghiÖp thµnhh×nh th¸i kinh doanh c«ng ty cæ phÇn hçn hîp: Nhµ N­íc vµ t­ nh©n, hoÆc c«ng ty cæ phÇn t­ nh©n. Môc tiªu nµy xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu ®ßi hái cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¶i cã c¸c h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau tån t¹i. Nã còng xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu mét nÒn kinh tÕ kh«ng quèc doanh ho¸ trµn lanmµ chØ duy tr× c¸c DNNN(100% vèn)trªn c¸c lÜnh vùc vµ c¸c ngµnh then chèt trong nÒn kinh tÕ. Khi chuyÓn DNNN sang c«ng ty cæ phÇn vµ xo¸ bá c¸c cÊp chñ qu¶n d­íi mäi h×nh thøcviÖc x¸c lËp quyÒn tù chñ kinh doanh, t¸ch quyÒn qu¶n lý Nhµ N­íc vµ qu¶n lý kinh doanh lµ d­¬ng nhiªn thùc hiÖn ®­îc.Vµ còng chÝnh ®iÒu ®ã ®­a l¹i mét kh¶ n¨ng míi lµ viÖc x¸c lËp bé m¸y qu¶n lý vµ bæ nhiÖm ng­êivaß c¸c chøc vô qu¶n lý kinh doanh do c¸c cæ ®«ng quyÕt ®Þnh. Nhê ®ã n©ng cao hiÖu qña ho¹t ®éng cö c¸c c«ng ty. 3.2 Huy ®éng vèn trong vµ ngoµi n­íc ®Ó ®Çu t­ cho s¶n xuÊt kinh doanh. Sù thay ®æi c¬ cÊu së h÷u trong cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN còng cã ý nghÜa thu hót c¸c nguån vèn cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong x· héi vµo doanh nghiÖp §©y lµ môc tiªu cÇn thiÕt, tuy nhiªn viÖc thùc hiÖn ë n­íc ta gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n vµ c¼n trë. Trªn thùc tÕ c¸c nhµ ®Çu t­ chØ bá vèn gãp cæ phÇn theo sù lùa chän cña hä ®èi víi c¸c doanh nghiÖp kinh doanh cã l·i, cã triÓn väng ph¸t triÓn. Do vËy ®Ó thu hót ®­îc vèn tõ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, chóng ta cÇn lùa chän kÜ l­ìng c¸c doanh nghiÖp vµ x¸c ®Þnh b­íc ®i cô thÓ trong giai ®o¹n lµm thÝ ®iÓm cæ phÇn ho¸. 3.3 T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ng­êi lao ®éng thùc sù lµm chñ doanh nghiÖp. ViÖc chuyÓn ®æi mét sè DNNN thµnh c«ng ty cæ phÇn ®· t¸ch biÖt râ rµng quyÒn së h÷u vµ quyÒn sö dông t­ liÖu s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, quyÒn së h÷u vµ quyÒn kinh doanh, hµnh vi cña chÝnh quyÒn vµ doanh nghiÖp ®­îc hîp lý ho¸ mét c¸ch râ nÐt. Sù can thiÖp trùc tiÕp cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn vµo ho¹t ®éng kinh doanh cñadoanh nghiÕpÏ gi¶m ®ªns møc thÊp nhÊt. Th«ng qua viÖc mua cæ phÇn ng­êi lao ®éng míi cã ®iÒu kiÖn®Óthùc hiÖn thùc tÕ quyÒn lµm chñ ®Ých thùc cña m×nh. Víi t­ c¸ch lµ mét cæ ®«ng hä tham gia cïnh c¸c cæ ®«ng kh¸c quyÕt ®Þnh chiÕn l­îcph¸t triÓn cña c«ng ty, tham gia qu¶n lý, ph©n chia lîi nhuËn, s¸t nhËp, gi¶i thÓ c«ng ty, lùa chän héi ®ång qu¶n trÞ… §©y lµ môc tiªu mang tÝnh kh¸i qu¸t chung, v× vËy cÇn ph¶i nghiªn cøu kÜ ®Æc ®iÓm cña nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ cña tõng lo¹i DNNN ®Ó ®Þnh ra môc tiªu cô thÓ s¸t hîp víi tõng DNNN dù ®Þnh cæ phÇn ho¸. Trong tõng giai ®o¹n tõng thêi k× cã thÓ ®iÒu chØnh thø tù ­u tiªn cña c¸c môc tiªucho phï hîp v¬Ý yªu cÇu vµ kh¶ n¨ng thùc hiÖn. II. §¸nh gi¸ chung vÒ tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ mét sè DNNN ë ViÖt Nam. 1.Sè l­îng DNNN ®· ®­îc cæ phÇn ho¸ ®Õn 31/5/2001. TÝnh ®Õn ngµy 31/5/2001, c¶ n­íc ®É cæ phÇn ho¸ ®­îc 683 doanh nghiÖp, giao b¸n ®­îc 52 doanh nghiÖp b»ng 11.5% tæng sè DNNN hiÖn cã. Trong ®ã cã 120 doanh nghiÖp ®­îc cæ phÇn ho¸ tr­íc n¨m 1999, 250 doanh nghiÖp ®­îc cæ phÇn ho¸ trong n¨m 1999, 250 doanh nghiÖp ®­îc cæ phÇn ho¸ trong n¨m 2000 vµ 5 th¸ng ®Çu n¨m 2001 cã 63 DNNN ®É ®­îc cæ phÇn ho¸. Trong sè c¸c DNNN ®­îc cæ phÇn ho¸ th× cã 60 doanh nghiÖp tr­íc khi cæ phÇn ho¸ lµm ¨n thua lç triÒn miªn: c«ng ty sø B¸t Trµng, c«ng ty chÌ B¶o Léc…Sè cßn l¹i s¶n xuÊt kinh doanh rÊt kh«ng æn ®Þnh khi cã l·i khi th× thua lç. NÕu tÝnh chung th× t¹i c¸c ®¬n vÞ nµy vÉn cã l·i, nh­ng cã l·i rÊt thÊp,l·i ë ®©y lµ tÝnh trªn sè vèn Nhµ N­íc ch­a ®­îc ®¸nh gi¸ l¹i. Trong sè c¸c DNNN ®· cæ phÇn ho¸, sè doanh nghÖp cã vèn Nhµ N­íc d­íi 1 tØ ®ång chiÕm 35%, lo¹i tõ 1 ®Õn 5 tØ chiÕm 38.5%, lo¹i tõ 5 ®Õn 10 tØ chiÕm 20.4%, lo¹i trªn 10 tØ chiÕm 6.1%. HiÖn t¹i Nhµ N­íc cã cæ phÇn ë 367 doanh nghiÖp ®· cæ phÇn ho¸chiÕm 59.2%. Sè c«ng ty mµ Nhµ N­íc chiÕm trªn 50%vèn ®iÒu lÖ cã 49 ®¬n vÞ chiÕm 8%, trong ®ã Nhµ N­íc gi÷ cæ phÇn cao nhÊt ë c«ng ty cæ phÇn in vµ bao b× H¶i Phßng, thÊp nhÊt ë c«ng tydÞch vô th­¬ng m¹i Hµ Néi. VÒ c¬ cÊu ngµnh nghÒ c¸c doanh nghiÖp ®· ®­îc cæ phÇn ho¸ thuéc lÜnh vùc c«ng nghiÖp, x©y dùng, giao th«ng, 38% thuéc lÜnh vùc th­¬ng m¹i vµ dÞch vô, 5% thuéc lÜnh vùc n«ng- l©m- ng­ nghiÖp vµ thuû s¶n. Trong c¸c DNNN ®­îc cæ phÇn ho¸, h×nh thøc b¸n mét phÇn gi¸ trÞ doanh nghiÖp lµ h×nh thøc ®­îc lùa chän nhiÒu h¬n( 42.48%)vµ c¸c h×nh thøc chuyÓn toµn bé DNNN thµnh c«ng ty cæ phÇn( Nhµ N­íc kh«ng gi÷ l¹i cæ phÇn) chiÕm 31.52%. Thùc tÕ cho thÊy h×nh thøc b¸n mét phÇn gi¸ trÞ doanh nghiÖp råi huy ®éng thªm vèn cña ng­êi lao ®éng vµ c¸c cæ ®«ng ngoµi doanh nghiÖp ­u tiªn lùa chän v× h×nh thøc nµy ®¹t tèt h¬n 2 môc tiªu huy ®éng vèn vµ t¹o ®éng lùc. H×nh thøc chuyÓn toµn bé DNNN thµnh c«ng ty cæ phaanf chñ yÕu lµ b¸n cæ phÇn cho ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp. HÇu hÕt c¸c DNNN sau khi cæ phÇn ho¸ ®Òu ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n. Trªn kÕt qu¶ s¬ bé cña trªn 200 c«ng ty cæ phÇn ho¹t déng trªn 1 n¨m cho thÊy doanh thu t¨ng 43%, lîi nhuËn t¨ng trªn 100%, nép ng©n s¸ch t¨ng 18%, n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng 5%, thu nhËp t¨ng 22%. Mét sè doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ cã doanh thu t¨ng rÊt cao nh­: §¹i lý liªn hiÖp vËn chuyÓn: tõ 16.6 tØ ®ång lªn 225 tØ ®ång. C«ng ty b«ng B¹ch TuyÕt: tõ 55 tØ ®ång lªn 86.6 tØ ®ång. C«ng ty cao su Sµi Gßn: tõ 2.3 tØ ®ång lªn 23 tØ ®ång. T¹i mét sè c«ng ty cæ phÇn ng­êi lao ®éng cã møc thu nhËp t¨ng cao: C«ng ty b«ng B¹ch TuyÕt: tõ 2.8 triÖu ®ång/ 1ng­êi/ 1th¸ng lªn 3.3 triÖu/ 1ng­êi/ 1th¸ng. C«ng ty vËn t¶i « t« L©m §ång: tõ 130 000 ®ång/1ng­êi/1th¸ng lªn 654 000 ®ång/1ng­êi/1th¸ng. 2. §¸nh gi¸ tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN ë ViÖt Nam. Qua 9 n¨m thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN ta cã thÓ tæng hîp chung vÒ sè l­îng c¸c doanh nghiÖp ®· ®­îc cæ phÇn ho¸ nh­ sau: N¨m Sè DNNN ®· cæ phÇn ho¸ Sè DNNN dù kiÕn ®­îc CPH TØ lÖ so víi kÕ ho¹ch( %) 1992- 1995 5 10 50 1996- 1998 115 200 57.5 1999 250 400 62.5 2000 250 798 31.3 31/5/2001 63 - - Tõ b¶ng nhËn xÐt trªn ta cã thÓ rót ra mét nhËn xÐt chung lµ tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN ë n­íc ta diÔn ra chËm, sè l­îng c¸c doanh nghiÖp ®· ®­îc cæ phÇn ho¸ cßn rÊt Ýt so víi kÕ ho¹ch ®Æt ra cña §¶ng vµ Nhµ N­íc ta. Trªn thùc tÕ so víi kÕ ho¹ch ®­a ra cña tõng n¨m, tõng giai ®o¹n th× chóng ta míi chØ thùc hiÖn ®­îc ë møc rÊt khiªm tèn. Trong kÕ ho¹ch cña §¶ng vµ cña Nhµ N­íc ta th× ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ bao gåm trong nã c¶ c¸c tæng c«ng ty 90 vµ tæng c«ng ty 91, gåm 74 tæng c«ng ty 90 vµ 17 tæng c«ng ty 91 víi 1150 doanh nghiÖp thµnh viªn, nh­ng chóng ta ch­a tËp chung vµo viÖc cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp thuéc 2 lo¹i c«ng ty nµy, trong n¨m 2000 sè doanh nghiÖp thuéc tæng c«ng ty 91 ®­îc cæ phÇn Ho¸ chØ chiÕm 4%, sèdoanh nghiÖp ph¶i gi¶i thÓ ph¸ s¶n chiÕm 0.3%. Tõ thùc tr¹ng cña c«ng t¸c cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN ë n­íc ta qua c¸c giai ®o¹n tiÕn hµnh nh×n chung tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ cña ta lµ qu¸ chËm. Cã nh÷ng giai do¹n t¨ng tr­ëng t­ëng chõng nh­ tèc ®é cæ phÇn ho¸ ®ang t¨ng lªn vµ cø theo ®µ ®ã th× n­íc ta cã thÓ sím hoµn thµnh viÖc s¾p xÕp l¹i khu vùc kinh tÕ Nhµ N­íc. Nh­ng sang ®Õn n¨m 2000 vµ 5 th¸ng ®Çu n¨m 2001 tèc ®é nµy l¹i gi¶m xuèng nghiªm träng. VËy ta thö t×m nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng trªn lµ do ®©u. III. Nguyªn nh©n lµm chËm tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN ë ViÖt Nam. 1. Nh÷ng v­íng m¾c trong nhËn thøc t­ t­ëng. 1.1 C¸c c¸n bé qu¶n lý lu«n cã t©m lý lo sî vÒ t­¬ng lai ph¸t triÓn ®Êt n­íc Cô thÓ lµ: ChÖch h­íng XHCN. Tôt hËu so víi sù ph¸t triÓn chung. TÖ nËn tham nhòng cña mét sè c¸n bé qu¶n lý. V× thÕ c¸c c¸n bé cao cÊp cßn rÊt rÌ rÆt trong viÖc chØ ®¹o c«ng t¸c cæ phÇn ho¸. Còng chÝnh v× tÖ n¹n tham nhòng ®ang ph¸t triÓn t­¬ng ®èi réng kh¾pnªn c¸c nhµ l·nh ®¹o muèn gi÷ “ thÕ thñ”, hä kh«ng h¨ng h¸i trong c«ng t¸c nµy, theo hä th× cæ phÇn ho¸ sÏ lµm nÒn kinh tÕ bÞ chÖch h­íng XHCN nh­ng còng cã thÓ do hä biÕt r»ng khi chuyÓn sang c«ng ty cæ phÇn th× hä sÏ kh«ng thÓ thu lîi nhiÒu cho b¶n th©n. §èi víi c¸n bé l·nh ®¹o trong doanh nghiÖp. Nh÷ng ng­êi nµy ®Òu do Nhµ N­íc bæ nhiÖm, do vËy khi chuyÓn sang c«ng ty cæ phÇn th× hä ®Òu lo r»ng sau khi cæ phÇn ho¸ th× m×nh cã cßn “ chç ngåi” hay kh«ng , hä ph¶i ®èi phã víi nguy c¬ kh«ng gi÷ ®­îc c­¬ng vÞ l·nh ®¹o tr­íc ®¹i héi ®ång cæ ®«ng v× thÕ hä kh«ng hÒ muèn doanh nghiÖp m×nh ®­îc cæ phÇn ho¸. 1.2 §èi víi ng­êi lao ®éng. Do ch­a nhËn thøc ®Çy ®ñ lîi Ých cña cæ phÇn ho¸ nªn hä e ng¹i sau khi Cæ phÇn ho¸ hä sÏ mÊt viÖc lµm, hoÆc nÕu kh«ng mÊt viÖc lµm th× l­¬ng sÏ thÊp ®i, bªn c¹nh ®ã lµ t©m lý an phËn, kh«ng muèn sù thay ®æi nªn hä kh«ng “ mÆn mµ” l¾m víi cæ phÇn ho¸. 2. C¬ chÕ chÝnh s¸ch vÒ cæ phÇn ho¸ ch­a hoµn chØnh vµ thèng nhÊt. MÆc dï ChÝnh Phñ ®· ban hµnh sè 44/CP ®Ó t¹o ®éng lùc thóc ®Èy cæ phÇn ho¸ b»ng khuyÕn khÝch râ rÖt h¬n nh­ng qu¸ tr×nh triÓn khai trong thùc tÕ l¹i n¶y sinh nh÷ng vÊn ®Ò míi: 2.1 §Þnh gi¸ tµi s¶n. Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp ch­a thèng nhÊt vµ nã ®ang lµ mét vÊn ®Ò nan gi¶i, ch­a cã mét ®Þnh h­íng râ nÐt c¨n b¶n, mäi ph­¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ chØ mang tÝnh t¹m thêi. Tµi s¶n cña doanh nghiÖp ®­îc mua s¾m vµo nh÷ng thêi gian kh¸c nhau víi tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ gi¸ c¶ kh¸c nhau, v× thÕ møc ®é sö dông trong s¶n xuÊt còng kh¸c nhau, kh«ng nh÷ng thÕ ë nhiÒu doanh nghiÖp sæ s¸ch kÕ to¸n kh«ng ®Çy ®ñ vµ râ rµng, v× vËy khi nmuèn ®Þnh gi¸ tµi s¶n hä còng kh«ng cã th«ng tinthÞ tr­êng ®Ó ®Þnh gi¸. V× thÕ thêi gian x¸c ®Þnh gi¸ trÞ dioanh nghiÖp th­êng kÐo dµi vµ cã sù kh¸c biÖt ý kiÕn gi÷a thµnh viªn cña héi ®ång x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp vµ ®¹i diÖn cña doanh nghiÖp dÉn tíi lµm chËm tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp. 2.2 ChÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi ng­êi lao ®éng. C¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi ng­êi lao ®éng khi ®­a ra ®· n¶y sinh nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh s¸ch kh«ng s¸t víi thùc tÕ. VÝ dô nh­ tiªu chuÈn x¸c ®Þnh lao ddéng nghÌo ®­îc x¸c ®Þnh trong ph¹m vi c¶ n­ícvíi gi¸ ­u ®·i nhá h¬n 30% so víi gi¸ b¸n ra, nh­ng l¹i kh«ng tÝnh tíi mÆt b»ng gi¸ sinh ho¹t ë c¸c vïng kh¸c nhau lµ kh¸c nhau, ë nhiÒu n¬i ng­êi lao ®éng còng kh«ng thÓ mua næi cæ phÇn ­u ®·i v× nã v­ît qu¸ kh¶ n¨ng tµi chÝnh thùc tÕ cña hä, v× thÕ viÖc b¸n cæ phÇn sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n lµm cho tiÕn ®é sÏ bÞ chËm l¹i. Ngoµi ra, viÖc quy ®Þnh c¸c c¸n bé kh«ng ®­îc mua cæ phÇn qu¸ møc b×nh qu©nchung cña ng­êi lao ®éng nh»m b¶o ®¶m sù b×nh ®¼ng trong doanh nghiÖp còng lµm gi¶m lßng tin cña ng­êi lao ®éng vµo chñ tr­¬ng cæ phÇn ho¸ ( v× khi c¸n bé l·nh ®¹o kh«ng “ d¸m” mau nhiÒu cæ phÇn th× ng­êi lao ®éng dï cã vèn còng kh«ng d¸m mua v× hä e ng¹i r»ng viÖc cæ phÇn ho¸ lµ kh«ng ®¸ng tin cËy) 2.3 TÝnh b¾t buéc trong c«ng t¸c cæ phÇn ho¸. ViÖc ®Ó c¸c doanh nghiÖp tù nguyÖn tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ còng sÏ lµm tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ v× c¸c c¸n bé l·nh ®¹o còng nh­ ng­êi lao ®éng trongdoanh nghiÖp lo sî r»ng sau khi cæ phÇn ho¸ th× quyÒn lîi cña hä sÏ bÞ gi¶m ®i lµm cho sù mong muèn cæ phÇn ho¸ bÞ gi¶m theo v× thÕ nÕu tr«ng vµo sù tù gi¸c cña hä th× r©t khã ®¹t ®­îc kÕt qu¶ mong muèn, Nhµ N­íc cÇn cã chÝnh s¸ch ®Ó buéc mét sè DNNN ph¶i tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸. 3. Nh÷ng khã kh¨n liªn quan ®Õn tæ chøc qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸. Nhµ N­íc chØ chñ tr­¬ng cæ phÇn ho¸ mét sè DNNN vµ vÉn gi÷ l¹i c¸c DNNN kh¸c. ViÖc lùa chän DNNN ®Ó chuyÓn thµnh c«ng ty cæ phÇn ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së ph­¬ng ¸n s¾p xÕp l¹i ®æi míi qu¶n lý DNNN. Trong thùc tÕ viÖc doanh nghiÖp tù nguyÖn ®¨ng kÝ cæ phÇn ho¸ sÏ dÉn tíi sù chËm chÔ v× doanh nghiÖp cã t­ t­ëng chê ®îi, cßn viÖc c¬ quan chñ qu¶n ra quyÕt ®Þnh buéc doanh nghiÖp tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ th× vÊp ph¶i sù ph¶n øng cña doanh nghiÖp khi doanh nghiÖp ch­a quyÕt t©m vµ ch­a cã ý ®Þnh cæ phÇn ho¸. MÆt kh¸c, t¹i doanh nghiÖp c¸n bé qu¶n lý cïng lóc ph¶i thùc hiÖn 2 c«ng viÖc: duy tr× ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ thùc hiÖn c«ng viÖc liªn quan ®Õn cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp. Trong khi sù gióp ®ì cña c¸c c¬ quan qu¶n lý h÷u quan ch­a th­êng xuyªn vµ ch­a chÆt chÏ. 4. Nh÷ng khã kh¨n trong kÜ thuËt so¹n th¶o hå s¬ cæ phÇn ho¸. Trong hå s¬ chuyÓn DNNN thµnh c«ng ty cæ phÇn gåm cã: ph­¬ng ¸n kinh doanh vµ ®iÒu lÖ c«ng ty cæ phÇn. ViÖc so¹n th¶o ph­¬ng ¸n kinh doanh sau khi cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp vµ ®iÒu lÖ c«ng ty( vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng) ®­îc coi lµ quan träng bËc nhÊt. Nh÷ng tµi liÖu nµy quy ®Þnh nh÷ng néi dung c¬ b¶n vÒ ®­êng lèi, ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn, tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c«ng ty trong t­¬ng laiviÖc x©y dùng ph­¬ng ¸n kinh doanh cho mét vµi n¨m tr­íc m¾t ( sau cæ phÇn ho¸) gÆp r©t snhiÒu khã kh¨n do thiÕu nh÷ng th«ng tin dù b¸o cÇn thiÕt v× thÕ nã ®­îc so¹n th¶o rÊt s¬ sµi vµ Ýt cã gi¸ trÞ thùc tÕ. KÓ tõ 1/1/2000 LuËt doanh nghiÖp b¾t ®Çu cã hiÖu lùc, trong ®ã cã nh÷ng ®iÒu kho¶n quy ®Þnh vÒ tæ chøc ho¹t ®éng cña c«ng ty cæ phÇn, v× thÕ c¸c c«ng ty cæ phÇn sÏ ph¶i chØnh lý l¹i b¶n ®iÒu lÖ mÉu cho phï hîp víi LuËt doanh nghiÖp. Sù ra ®êi chËm chÔ cña LuËt doanh nghiÖp còng cã thÓ g©y nªn nh÷ng khã kh¨n nhÊt ®Þnh cho c¸c doanh nghiÖp khi tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸. 5.ThÞ tr­êng Chøng Kho¸n ho¹t ®éng ch­a cã hiÖu qu¶. ViÖc ra ®êi cña ThÞ tr­êng Chøng Kho¸n ®¸nh ®Êu mét b­íc ph¸t triÓn míi cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta, t¹o ra mét kªnh huy ®énh vèn cho sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ, gãp phÇn ®Èy nhanh tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸. Qua c¸c phiªn giao dÞch chøng kho¸n ta thÊy mét sè khã kh¨n: Sè l­îng cæ phiÕu b¸n ra Ýt trong khi yªu cÇu vÒ sè l­îng cæ phiÕu cÇn mua vµo th× nhiÒu. Gi¸ cæ phiÕu bÞ h¹n chÕ ë møc trÇn. Sè c«ng ty tham gia niªm yÕt cæ phiÕu Ýt. §Õn nay míi chØ cã 7 c«ng ty cæ phÇn tham gia niªm yÕt cæ phiÕu trªn ThÞ tr­êng Chøng Kho¸n nh­ vËy lµ qu¸ Ýt. ChÝnh v× hiÓu biÕt cña nhµ ®Çu t­ cßn thÊp céng víi yÕu tè t©m lý “ chê xem” lµm cho hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ThÞ tr­êng Chøng kho¸n thÊp, nªn kh«ng thóc ®Èy ®­îc tiÕn ®é cæ phÇn ho¸ nhanh lªn. V× nÕu tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp m×nh hä sî kh«ng b¸n ®­îc cæ phÇn, c¸c nhµ ®Çu t­ th× e ng¹i r»ng vèn cña hä sÏ “chÕt” cïng víi doanh nghiÖp. Mµ nÕu tiÕn ®ä cæ phÇn ho¸ diÔn ra chËm th× trªn ThÞ tr­êng Chøng Kho¸n sÏ cµng Ýt hµnh ho¸ tõ ®ã “vßng luÈn quÈn” sÏ lÆp l¹i vµ tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ sÏ vÉn diÔn ra chËm ch¹p. Ngoµi nh÷ng nguyªn nh©n trªn, th× thãi quen gi÷ tiÒn chø kh«ng hïn vèn ®Ó kinh doanh cña ng­êi d©n, hay viÖc chuyÓn DNNN( th­êng lµ c¸c doanh nghiÖp ®ang kinh doanh thua lç) thµnh c«ng ty cæ phÇn sÏ g©y t©m lý kh«ng tèt ®èi víi ng­êi d©n còng lµm chËm tiÕn tr×nh cæ phÇn hãa. Trªn c¬ së xem xÐt nh÷ng nguyªn nh©n v× sao tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ l¹i diÔn ra chËm tõ ®ã cã thÓ ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p kh¾c phôc nh÷ng kghã kh¨n ®ã ®Ó ®Èy nhanh tiÕn ®é cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN, hoµn thµnh kÕ ho¹ch ®æi míi vµ s¾p xÕp l¹i khu vùc kinh tÕ Nhµ N­íc. PhÇn iii: mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ Nh»m ®Èy nhanh tiÕn ®é cæ PhÇn ho¸ c¸c dnnn ë n­íc ta I.Gi¶i ph¸p ®Èy nhanh tiÕn ®é cæ phÇn ho¸ mét sè DNNN ë n­íc ta. Dùa trªn ®Ò ¸n tæng thÓ s¾p xÕp c¸c DNNN trong thêi gian tíi ®­îc tr×nh Thñ t­íng ChÝnh Phñ xem xÐt phª duyÖt ta thÊy sè doanh nghiÖp cÇn ®­îc ®æi míi trong thêi gian tíi: 2001 2002 Tæng 2003-2005 Tæng sè 733 749 1482 1000 1. Theo quy m« doanh nghiÖp - > 10 tØ 68 94 162 100 - 1 - 10 tØ 415 366 781 900 - < 1tØ 250 289 539 - 2. Theo h×nh thøc s¾p xÕp. - S¸t nhËp, hîp nhÊt 107 94 201 - - Cæ phÇn ho¸ 345 374 719 - - Giao b¸n, kho¸n, cho thuª 133 126 259 - - Gi¶i thÓ, ph¸ s¶n 132 141 273 - - ChuyÓn thµnh ®vÞ sù nghiÖp 13 14 27 - §Ó ®Èy nhanh tiÕn ®é cæ phÇn ho¸ cÇn ph¶i thùc hiÖn mét sè gi¶i ph¸p sau ®©y: 1.Qu¸n triÖt s©u s¾c chñ tr­¬ng,chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p ®æi míi c¸cDNNN. Tr­íc hÕt cÇn triÓn khai tæ chøc thùc hiÖn lé tr×nh ®· nªu cña ChÝnh Phñ mét c¸ch kiªn quyÕt ngay trong n¨m 2001 . §ång thêi cÇn lµm cho nh©n d©n vµ ®Æc biÖt lµ ng­êi lao trong c¸c DNNN hiÓu râ môc tiªu ®æi míi vµ ph¸t triÓn DNNN lµ nh»m lµm cho khu vùc kinh tÕ Nhµ N­íc ngµy cµng m¹nh h¬n, cã søc c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cao h¬n, ®¶m b¶o cho thu nhËp cña ng­êi lao ®éng b»ng viÖc t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¸c chÝnh s¸ch hç trî cña Nhµ N­íc. Ng­êi lao ®éng vµ chñ ®Çu t­ nhê ®ã mµ cã c¬ héi lµm chñ thËt sùcña doanh nghiÖp th«ng qua viÖc mua cæ phÇn. H¬n n÷a, cÇn lµm cho mäi ng­êi hiÓu r»ng cæ phÇn ho¸ DNNN lµ xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu ph¸t triÓn doanh nghiÖp, nh»m huy ®éng thªm vèn c¶ trong vµ ngoµi doanh nghiÖp ®Ó ®Çu t­ më réng ngµnh nghÒ , hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ, t¹o thªm viÖc lµm, ph©n c«ng l¹i lao ®éng, ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¨ng thªm kh¶ n¨ng c¹nh tranh, tÝch luü cho doanh nghiÖp, ®ãng gãp cho ng©n s¸ch vµ t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng. §a d¹ng ho¸ lµ h×nh thøc chñ yÕu, quan träng hµng ®Çu, cã néi dung, b¶n chÊt, c¸ch lµm kh¸c h¼n víi c¸c n­íc kh¸c trªn thÕ giíi. §ã chÝnh lµ h×nh thøc chuyÓn mét bé phËn hoÆc toµn bé DNNN thµnh c«ng ty cæ phÇn ®Ó nhiÒu ng­êi së h÷u doanh nghiÖp theo tØ lÖ cæ phÇn cña m×nh. ChØ cã c¬ së nhËn thøc s©u s¾c nh­ vËy míi cã thÓ hµnh ®éng thèng nhÊt tõ trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng, tõ c¬ quan ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, chØ ®¹o ®Õn c¬ së thùc hiÖn. Trªn nÒn t¶ng ch­¬ng tr×nh quèc gia, c¸c bé, ngµnh, ®Þa ph­¬ng, c¸c tæng c«ng ty 91 cÇn ph¶i thùc hiÖn b»ng ®­îc ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸, chuyÓn ®æi së h÷u, ®æi míi qu¶n lý DNNN. 2. Hoµn thiÖn viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp vµ gi¶i quyÕt nh÷ng tån ®äng vÒ tµi chÝnh. C¸c DNNN khi tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ ®Òu ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thùc tÕ cña doanh nghiÖp( lµ gi¸ trÞ tµi s¶n hiÖn cã cña doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm cæ phÇn ho¸ mµ ng­êi mua vµ ng­êi b¸n ®Òu cã thÓ chÊp nhËn ®­îc) sao cho phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c cña thÞ tr­êng. Trong khi x¸c ®Þnh gi¸ trÞ c¸c tµi s¶n trong doanh nghiÖp ph¶i b¶o ®¶m kh«ng g©y thÊt tho¸t tµi s¶n Nhµ N­íc ®ång thêi còng ph¶i b¶o ®¶m thuËn lîi cho c«ng ty cæ phÇn ho¹t ®äng cã hiÖu qu¶. Tr­íc hÕt, cÇn ph©n lo¹i tµi s¶n Nhµ N­íc ®· ®Çu t­ cho doanh nghiÖp ®Ó cã ph­¬ng ¸n xö lý thÝch hîp, c«ng ty cæ phÇn nhËn nh÷ng tµi s¶n phï hîp víi ph­¬ng ¸n kinh doanh míi. Nhµ N­íc sÏ ®iÒu ®éng chuyÓn sang cho doanh nghiÖp kh¸c hoÆc tæ chøc b¸n ®Êu gi¸ nh÷ng tµi s¶n cßn l¹i®Ó thu håi vèn chø kh«ng Ðp buéc c«ng ty cæ phÇn ph¶i nhËn l¹i toµn bé tµi s¶n Nhµ N­íc hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp. Víi nh÷ng tµi s¶n mµ doanh nghiÖp ®i vay vèn tù ®Çu t­ vµ ®· hoµn tr¶ hÕt th× nªn chia lµm 2 phÇn: mét phÇn hoµn tr¶ Nhµ N­íc, mét phÇn tÝnh cho ng­êi lao ®éng v× hä lµ nh÷ng ng­êi ®· lao ®éng ®Ó t¹o ra tµi s¶n, cßn Nhµ N­íc lµ ng­êi ®øng ra ®¹i diÖn vay vènt¹o ®iÒu kiÖn cho hä lµm viÖc, v× vËy hä xøng ®¸ng ®­îc h­ëng mét phÇn tµi s¶n ®ã coi ®ã lµ phÇn Nhµ N­íc khuyªn khÝch sù tÝch cùc, chñ ®éng cña tËp thÓ ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp. Ph¶i x¸c ®Þnh nh÷ng tån ®äng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp mµ c«ng ty cæ phÇn sÏ kÕ thõa mét c¸ch hîp lý, hîp t×nh. Nõu kh«ng gi¶i quyÕt ®­îc nh÷ng mãn nî ®ã th× viÖc chuyÓn ®æi doanh nghiÑp sÏ gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n do c¸c cæ ®«ng sÏ kh«ng ai mua cæ phÇn cña mét c«ng ty nî chång nî chÊt c¶.Cßn vÒ nh÷ng kho¶n nî mµ doanh nghiÖp cho vay th× nh÷ng kho¶n nµo ®ßi ®­îc th× ®ßi, nh÷ng kho¶n nµo khã ®ßi th× cã thÓ xo¸ bá,ngoµi ra c¶ nh÷ng kho¶n lç ph¸t sinh do nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan g©y nªn: l¹m ph¸t, do thay ®æi tØ gi¸ hèi ®o¸i…còng cã thÓ xo¸ bá. §æi míi tæ chøc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp nh»m thu hót nh÷ng chuyªn gia thùc sù cã n¨ng lùc vµo viÖc ®¸nh gi¸ tµi s¶n vµ ®Ò cao vai trß cña ng­êi ®¹i diÖn doanh nghiÖp trong viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp, më réng chÕ ®é ph©n cÊp trong viÖc quyÕt ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp theo nguyªn t¾c: c¬ quan thµnh lËp (thµnh lËp l¹i) DNNN cã quyÒn quyÕt ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÑp khi chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u, kh«ng kÓ gi¸ trÞ ë møc nµo. Tøc lµ ng­êi ®¹i diÖn cho Nhµ N­íc t¹i doanh nghiÖp hoÆc ®­îc cö xuèng doanh nghiÖp ®Ó xóc tiÕn viÖc chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u ¸p ®Æt ra gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp ®Ó xóc tiÕn viÖc chuyÓn doanh nghiÖp Nhµ N­íc thµnh c«ng ty cæ phÇn nhanh chãng h¬n. 3. Hoµn thiÖn c¬ chÕ chÝnh s¸ch vÒ cæ phÇn ho¸ DNNN. ChÝnh s¸ch vÒ cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN cÇn d­îc hoµn thiÖn ®Ó chóng phï hîp víi LuËt doanh nghiÖp theo c¸c h­íng sau: Bá quy ®Þnh vÒ h¹n chÕ møc mua cæ phÇn lÇn ®Çu vµ møc mua cæ phÇn ­u ®·i cña c¸n bé l·nh ®¹o doanh nghiÖp, theo ®ã kh«ng ®­îc mua qu¸ møc b×nh qu©ncña c¸c cæ ®«ng trong vµ ngoµi doanh nghiÖp. §iÒu ®ã nh»m khuyÕn khÝch viÖc huy ®éng vèn vµ vai trß tÝch cùc cña gi¸m ®èc doanh nghiÖp ®Ó lµm cho mäi ng­êi ®Òu quan t©m vµ h­ëng øng chñ ch­¬ng nµy. Thay ®æi ph­¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp theo héi ®ång hoÆc theo kiÓu hµnh chÝnh chøa ®ùng nhiÒu yÕu tè chñ quan nh­ hiÖn nay sang h×nh thøc ®Êu gi¸ thÞnh hµnh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Trong giai ®o¹n tr­íc m¾t c¬ chÕ hiÖn hµnh nªn ®­îc ®iÒu chØnh nh­ sau: §èi víi DNNN cã vèn Nhµ N­íc trªn sæ s¸ch kÕ to¸n trªn 10 tØ ®ång ; bé tr­ëng, chñ tÞch uû ban nh©n d©n(UBND) tØnh, héi ®ång qu¶n trÞ tæng c«ng ty 91 ®­îc giao nhiÖm vô quyÕt ®Þnh toµn bé gi¸ trÞ doanh nghiÖp nh­ quy ®Þnh t¹i nghÞ ®Þnh sè 44/1998/N§-CP ®Ó n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña hä trong vÊn ®Ò nµy vµ kh¾c phôc t×nh tr¹ng quyÕt ®Þnh mét c¸ch h×nh thøc nh­ hiÖn nay. §èi víi DNNN cã vèn Nhµ N­íc nhá h¬n 30% sè vèn ghi trong sæ s¸ch th× bé tr­ëng, chñ tÞch UBND tØnh, héi ®ång qu¶n trÞ tæng c«ng ty 91 ph¶i gi¶i quyÕt gi¸ trÞ doanh nghiÖp. §iÒu ®ã nh»m xo¸ bá c¸c thñ tôc hµnh chÝnh r­êm rµ th«ng qua bé Tµi chÝnh nh­ hiÖn nay. Ban hµnh nh÷ng h­íng dÉn vÒ viÖc sö dông quü hç trî s¾p xÕp vµ cæ phÇn ho¸ DNNN còng nh­ viÖc sö dông tiÒn b¸n cæ phÇn ®èi víi doanh nghÖp cæ phÇn ho¸ vµ lîi tøc cæ phÇn cña phÇn vèn Nhµ N­íc t¹i DNNN ®· cæ phÇn ho¸®Ó cã thÓ huy ®éng nhanh chãng vµ cã hÖu qu¶ nhÊt kho¶n tiÒn vay vµ kh¾c phôc t×nh tr¹ng tån ®äng hiÖn nay t¹i kho b¹c Nhµ N­íc. N©ng tØ lÖ gi¸ trÞ cæ phÇn ®­îc mua víi gi¸ ­u ®·i ë nh÷ng DNNN ®Ó thu hÑp phÇn chªnh lÖch ®­îc mua ­u ®·i gi÷a c¸c doanh nghiÖp cã nhiÒu vèn Nhµ N­íc vµ Ýt vèn Nhµ N­íc. §èi víi DNNN cã møc vèn tÝch luü trªn 40% gi¸ trÞ doanh nghiÖp th× tØ lÖ cæ phÇn ®­îc mua ­u ®·i sÏ t¨ng tõ 30% lªn 50% gi¸ trÞ phÇn vèn Nhµ N­íc t¹i doanh nghiÖp. §èi víi nguån vèn tù tÝch luü, hoÆc cã ®­îc do doanh nghiÖp tù ®i vay vµ ®· ®­îc thanh to¸n b»ng vèn tù cã cña doanh nghiÖp th× tØ lÖ nµy còng sÏ lµ 70%. KhÈn tr­¬ng ban hµnh chÝnh s¸ch ­u ®·i ®Ó nhµ cung cÊp nguyªn liÖu ®­îc phÐp mua cæ phÇn cña nhµ m¸y chÕ biÕn ®­îc cæ phÇn ho¸, nh»m g¾n lîi Ých víi tr¸ch nhiÖm cña nhµ cung cÊp. §iÒu ®ã sÏ ®¶m b¶o mét c¬ së nguyªn liÖu v÷ng ch¾c cho ngµnh chÕ biÕn, v× lóc ®ã nhµ cung cÊp sÏ cung cÊp nguyªn liÖu cã chÊt l­îng cao, gi¸ thµnh h¹ vµ b¶o ®¶m khèi l­îng nguyªn liÖu æn ®Þnh. Ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch ®Ó chÊm døt t×nh tr¹ng bÊt b×nh ®¼ng trong quan hÖ víi c¸c tæ chøc tÝn dông, gi÷a c¸c DNNN víi c¸c doanh nghiÖp ®· cæ phÇn ho¸ . §ång thêi ban hµnh quy chÕ ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc c¬ së §¶ng vµ c¸c tæ chøc ®oµn thÓ kh¸c trong c¸c c«ng ty cæ phÇn. T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý ®èi víi doanh nghiÖp ®· cæ phÇn ho¸, ®Æc biÖt lµ trªn c¸c mÆt nh­ ®Þnh h­íng, chiÕn l­îc, quy ho¹ch, ph¸t triÓn theo ngµnh kinh tÕ, kÜ thuËt vµ trªn ®Þa bµn l·nh thæ, tµi chÝnh vµ thuÕ, qu¶n lý phÇn vèn Nhµ N­íc trong c«ng ty cæ phÇn. 4. T¹o khu«n khæ ph¸p lý ngµy cµng ®ång bé h¬n cho tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c«ng ty cæ phÇn. §ßi hái sù ®ång bé cña hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy ngay trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay lµ ®iÒu kh«ng thùc tÕ. ViÖc véi v· ban hµnh nh÷ng v¨n b¶n ph¸p quy kh«ng hîp lý ®Ó råi ngay trong thêi gian ng¾n ®iÒu chØnh hoÆc thay b»ng v¨n b¶n kh¸c sÏ t¹o ra sù bÊt ®Þnh trong m«i tr­êng kinh doanh. Trong vÊn ®Ò phøc t¹p nµy cÇn chó ý 2 ®iÓm sau ®©y: Thø nhÊt, vÒ nguyªn t¾c, DNNN chuyÓn thµnh c«ng ty cæ phÇn ph¶i ho¹t ®éng theo luËt c«ng ty, theo tÝnh chÊt cña c«ng ty cæ phÇn cã ph¸t hµnh cæ phiÕu. Trong khi ®ã luËt DNNN l¹i quy ®Þnh: “ luËt nµy ¸p dông víi DNNN d­íi h×nh thøc doanh nghiÖp ®éc lËp, tæng c«ng ty, DNNN thµnh viªn cña tæng c«ng ty vµ qu¶n lý phÇn vèn Nhµ N­íc ®Çu t­ ë c¸c DNNN. Theo ®ã c«ng ty cæ phÇn sÏ lµ ®èi t­îng ®iÒu chØnh cña c¶ luËt DNNN vµ luËt c«ng ty, c¸c doanh nghiÖp kiÓu nµy kh«ng dÔ ho¹t ®éng trong ®iÒu kiÖn ®ã. Thø hai, trong luËt c«ng ty ®· quy ®Þnh nh÷ng ®iÒu kho¶n chung vÒ viÖc c«ng ty cæ phÇn ph¸t hµnh cæ phiÕu. Nh×n chung, ph¸t hµnh cæ phiÕu lµ mét c«ng viÖc míi mÎ vµ hÕt søc phøc t¹p, bëi vËy Nhµ N­íc cÇn sím ban hµnh quy chÕ ph¸t hµnh cæ phiÕu, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c«ng ty cæ phÇn ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, cã thÓ huy ®éng thªm vèn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. 5.T¹o sù kÝch thÝch m¹nh h¬n b»ng nh÷ng ­u ®·i vÒ kinh tÕ. NghÞ ®Þnh sè28-1996/N§-CP ®· giµnh c¶ ch­¬ng III ®Ó ®Ò cËp nh÷ng ­u ®·i ®èi víi doanh nghiÖp vµ c«ng nh©n viªn chøc trong doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸. Tuy nhiªn mét sè kho¶n trong ®ã còng lµ nh÷ng ­u ®·i chung c¸c doanh nghÖp kh¸c hoÆc kh«ng thÓ coi lµ ­u ®·i theo ®óng nghÜa cña nã. ®Ó thùc sù t¹o kÝch thÝch cao trong viÖc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ cÇn cã nhiÒu ­u ®·i tho¶ ®¸ng h¬n. Thø nhÊt cÇn quy ®Þnh bé sung mét sè ­u ®·i víi doanh nghiÖp: Cho phÐp t¸ch sè tµi s¶n kh«ng cßn gi¸ trÞ sö dông vµ nh÷ng tµi s¶n kh«ng phï hîp víi yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh ra khái gi¸ trÞ doanh nghiÖp nh»m trî gióp doanh nghiÖp gi¶m bít g¸nh nÆng tµi chÝnh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. Nh÷ng tµi s¶n nµy sÏ ®­îc chuyÓn giao l¹i cho Nhµ N­íc ®Ó xö lý cho phï hîp víi ph¸p luËt hiÖn hµnh. Cho phÐp doanh nghiÖp ®­îc h­ëng ­u ®·i cao h¬n vÒ thuÕ so víi quy ®Þnh cña nghÞ ®Þnh 26- CP, thêi h¹n miÔn gi¶m thuÕ cã thÓ lµ 3- 5 n¨m chø kh«ng ph¶i lµ 2 n¨m nh­ hiÖn nay. Thø hai, chó ý tho¶ ®¸ng h¬n nh÷ng ­u ®·i ®èi víi ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp: VÒ cæ phÇn Nhµ N­íc cÊp cho ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp, chØ nªn quy ®Þnh theo tæng gi¸ trÞ doanh nghiÖp, kh«ng cÇn quy ®Þnh møc gi¸ tuyÖt ®èi khèng chÕ nh­ nghÞ ®Þnh 28- CP ®· x¸c ®Þnh. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng chªnh lÖch qu¸ ®¸ngvÒ møc cæ phÇn Nhµ N­íc cÊp gi÷a c¸c doanh nghiÖp, cã thÓ quy ®Þnh tØ lÖ nµy theo tÝnh chÊt ngµnh nghÒ hoÆc theo vïng. VÒ quyÒn thõa kÕ lo¹i cæ phÇn nµy, cÇn níi láng ®iÒu kiÖn giµng buéc cho phï hîp víi thùc tÕ vµ b¶o ®¶m thÊu t×nh ®¹t lý trongth¸i ®é ®èi xö víi ng­êi cã c«ng x©y dùng doanh nghiÖp, ng­êi nhËn thõa kÕ chØ cÇn b¶o ®¶m vÒ mÆt ph¸p lý lµ vî( chång ), con, ng­êi ®ã kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµm trong doanh nghiÖp. 6.T¨ng c­êng chØ ®¹o ®èi víi c«ng t¸c cæ phÇn ho¸. Cñng cè hÖ thèng tæ chøc chØ ®¹othùc hiÖn b»ng c¸ch kiÖn toµn c¸c ban ®æi míi doanh nghiÖp tõ trung ­¬ng ®Õn c¸c tØnh, thµnh phè thuéc trung ­¬ng, c¸c tæng c«ng ty 91. C¸c ban nµy ph¶i lµ c¬ quan gióp ChÝnh Phñ, bé, ngµnh ®Þa ph­¬ng, tæng c«ng ty 91 triÓn khai thùc hiÖn tèt lé tr×nh ®æi míi vµ ph¸t triÓn DNNN. G¾n chÆt tr¸ch nhiÖm cña Bé tr­ëng, chñ tÞch UBND tØnh, héi ®ång qu¶n trÞ tæng c«ng ty 91víi nhiÖm vô ®æi míi vµ ph¸t triÓn DNNN, nhiÖm vô cæ phÇn ho¸ vµ thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý hµnh chÝnh trong ph¹m vi c¶ n­íc, ngµnh, ®Þa ph­¬ng ®­îc ph©n c«ng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Cã chÕ ®é khen th­ëng víi nh÷ng n¬i, nh÷ng ng­êi lµm tèt vµ xö ph¹t nh÷ng ng­êi kh«ng hoµn thµnh nhiÖm vô. H×nh thµnh bé m¸y gióp ChÝnh Phñ vÒ ®æi míi qu¶n lý doanh nghiÖp gåm tõ nghiªn cøu ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, x©y dùng ch­¬ng tr×nh kÕ ho¹ch vµ tæ chøc chØ ®¹o thùc hiÖn trong cuéc sèng. §Õn nay ®æi míi qu¶n lý DNNN ®· b­íc sang giai ®o¹n míi thÓ hiÖn sù biÕn ®æi vÒ chÊt trong ®­êng lèi chØ ®¹o ph¸t triÓn doanh nghÖp nãi chung vµ DNNN nãi riªng, víi lé tr×nh vµ môc tiªu râ rµng, hiÖu qu¶ kinh tÕ ph¶i ®¹t ®­îc.V× vËy bé m¸y gióp viÖc cÇn t¨ng c­êng c¶ vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm lÉn nh÷ng ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o toµn thµnh chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm ®ã. II. Mét sè kiÕn nghÞ nh»m ®Èy nhanh tiÕn ®é cæ phÇn ho¸ mét sè DNNN ë ViÖt Nam 1. Gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò lao ®éng vµ viÖc lµm t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc thùc hiÖn thµnh c«ng ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸. Khi thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ DNNN, ph­¬ng ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh hiÖu qu¶ ph¶i ®­îc chó träng nh»m sö dông tèt h¬n vèn ®Çu t­ cña chñ së h÷u, duy tr× vµ thu hót thªm lao ®éng vµo lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp chuyÓn ®æi së h÷u. §èi víi ng­êi lao ®éng tù nguyÖn th«i viÖc, doanh nghiÖp cã thÓ gi¶i quyÕt chÝnh s¸ch th«i viÖc cho hä theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, sö dông quü hç trî s¾p xÕp cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp ®Ó bæ xung. Sè lao ®éng d«i d­ khi chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u sÏ ®­îc quü nµy hç trî ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®Ó cã thÓ tiÕp tôc lµm viÖc t¹i doanh nghiÖp ®ã hoÆc t×m viÖc lµm míi ë n¬i kh¸c. V× vËy cÇn nghiªn cøu ®Ó söa ®æi c¸c quy ®Þnh cña luËt lao ®éng theo h­íng cho phÐp ¸p dông chÕ ®é trî cÊp mÊt viÖc cho mét sè lao ®éng d«i d­ t¹i thêi ®iÓm tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ DNNN. 2. Cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho vèn l­u chuyÓn linh ®éng h¬n. Chñ tr­¬ng cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi d­íi h×nh thøc c¸c c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n( TNHH) nh»m thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi m¹nh d¹n mua cæ phÇn. ViÖc cæ phÇn ho¸ c¸c c«ng ty TNHH thµnh c«ng ty cæ phÇn ®ang lµ mét xu thÕ tÊt yÕu kh¸ch quan, ®ång thêi còng lµ mét gi¶i ph¸p quan träng ®Ó thùc hiÖn chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña Nhµ N­íc. CÇn tiÕp tôc c¶i thiÖn kh«ng ngõng m«i tr­êng ®Çu t­ theo h­íng th«ng tho¸ng vµ hÊp dÉn h¬n n÷a ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­. §Ó khuyÕn khÝch viÖc tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ c¸c c«ng ty TNHH cÇn ph¶i t¹o c¬ së ph¸p lý vµ lùa chän mét sè c¬ së tiªu biÓu ®Ó tiÕn hµnh thÝ ®iÓm cæ phÇn ho¸. §©y ®­îc coi lµ mét h­íng ®Ó gi¶i quyÕt c¸c nhu cÇu ®a d¹ng ho¸ c¸c kªnh thu hót vèn ®©ï t­ vµ h×nh thøc ®Çu t­ trªn ThÞ tr­êng Chøng Kho¸n. 3. TiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ mét sè doanh nghiÖp trong lÜnh vùc thuéc ®éc quyÒn Nhµ N­íc ®Ó n©ng cao tÝnh c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ. Víi 17 tæng c«ng ty 91 vµ 74 tæng c«ng ty 90 gåm 1150 thµnh viªn ®· n¾m gi÷ trong tay mét phÇn t­¬ng ®èi lín trong sè h¬n 6000 DNNN vµ chiÕm gi÷ c¸c ngµnh, nghÒ ®éc quyÒn nh­: b­u ®iÖn, ®iÖn lùc, n­íc, than, khÝ ®èt… gi÷ vÞ trÝ then chèt nhÊt chi phèi nh÷ng nguån lùc ph¸t triÓn quan träng nh¸t cña nªn kinh tÕ. Nh÷ng DNNN cã møc l·i tr­íc thuÕ cao nhÊt ®ång thêi còng cã cÊp ®é ®éc quyÒn cao nhÊt, ®­îc bao trïm lªn c¶ mét lÜnh vùc kinh doanh vµ ¸p dông mét lo¹i gi¸ c¶ kh¸ cao so víi mÆt b»ng chung cña thÕ giíi mµ tiªu biÓu lµ gi¸ c­íc viÔn th«ng. ViÖc Nhµ N­íc tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ mét sè DNNN thuéc c¸c lÜnh vùc ®éc quyÒn trªn sÏ lµm t¨ng tÝnh c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕtõ ®ã lµm tiÒn ®Ò cho nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN ph¸t huy tèt c¸c chøc n¨ng cña nã tõ ®ã sÏ thóc ®Èy nªnd kinh tÕ ph¸t triÓn nh»m ®¹t tíi môc tiªu mµ §¶ng vµ Nhµ N­íc ta ®· ®Ò ra. Ngoµi ra viÖc x©y dùng luËt c¹nh tranh vµ luËt chèng ®éc quyÒn còng lµ hÕt søc cÇn thiÕt nã gãp phÇn t¹o ra mét m«i tr­êng c¹nh tranh lµnh m¹nh cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ mµ Nhµ N­íc ®· thõa nhËn. 4. Nhµ N­íc cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch b¾t buéc mét sè DNNN ph¶i tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸. §èi víi b¶n th©n c¸c c¸n bé, c«ng nh©n viªn chøc trong doanh nghiÖp, chÝnh s¸ch cæ phÇn ho¸ vÉn chØ lµ mét chñ tr­¬ng nªu ra, ch­a cã tÝnh b¾t buéc ®èi víi c¸c bé, ngµnh, ®Þa ph­¬ng vµ c¸c DNNN ph¶i thùc hiÖn, cho nªn viÖc doanh nghiÖp thùc hiÖn còng ®­îc mµ kh«ng thùc hiÖn th× còng ch¼ng sao. C¸c c¸n bé ngµnh, ®Þa ph­¬ng th× kh«ng chØ ®Þnh doanh nghiÖp nµo ph¶i tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ mµ chØ thô ®éng ngåi chê doanh nghiÖp tù nguyÖn ®¨ng kÝ cæ phÇn ho¸.Trong khi ®ã c¸c c¸n bé l·nh ®¹o vµ ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp do lo sî bÞ mÊt quyÒn lîi sau khi cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nªn hä còng kh«ng “mÆn mµ” l¾m víi ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp m×nh. §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n lµm chËm tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy Nhµ N­íc cÇn ban hµnh mét sè chÝnh s¸ch b¾t buéc mét sè DNNN ph¶i tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸, ®Æc biÖt lµ víi nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh thÊp. Ngoµi ra cÇn nghiªn cøu viÖc giíi h¹n thêi gian ®Ó doanh nghiÖp thùc hiÖn xong ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng “ ch©y ×”, an phËn cña c¸c c¸n bé l·nh ®¹o vµ ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp. 5. Nhµ N­íc nªn tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ nhiÒu h¬n ®èi víi nh÷ng DNNN lµm ¨n cã l·i. HÇu hÕt c¸c DNNN ®· cæ phÇn ho¸ cho ®Õn thêi ®iÓm hiÖn nay tr­íc khi cæ phÇn ho¸ th× ®Òu lµ nh÷ng doanh nghiÖp cã hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh thÊp, lµm ¨n thua lç ®êi sèng ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. ChÝnh v× thÕ ®· lµm gi¶m lßng tin cña c¸c cæ ®«ng vµo sù thµnh c«ng cña ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸, hä sî r»ng sau khi cæ phÇn ho¸ th× doanh nghiÖp vÉn chØ lµm ¨n thua lç mµ th«i vµ nh­ thÕ vèn cu¶ hä sÏ bÞ ch×m lu«n víi doanh nghiÖp. ViÖc Nhµ N­íc tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ c¶ c¸c doanh nghÖp ®ang kinh doanh cã hiÖu qu¶ sÏ gióp nh÷ng ng­êi cã vèn thÊy r»ng thµnh c«ng cña cæ phÇn ho¸ lµ tÊt yÕu. Ngay c¶ c¸c doanh nghiÖp dang kinh doanh cã l·i mµ còng tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ th× cã nghÜa doanh nghiÖp ®ang nh×n thÊy mét t­¬ng lai t­¬i s¸ng ë phÝa tr­íc, chø sau khi cæ phÇn ho¸ mµ thua lç th× kh«ng bao giê hä chÞu tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸. Tõ ®ã lßng tin cña c¸c chñ ®Çu t­ vµo thµnh c«ng cña ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ sÏ t¨ng lªn vµ hä sÏ tÝch cùc tham gia mua cæ phÇn cña doanh nghiÖp h¬n lµm ®Èy nhanh tiÕn ®é cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp. 6. Nghiªn cøu c¬ chÕ chÝnh s¸ch b¸n cæ phÇn cho ng­êi ViÖt Nam ë n­íc ngoµi vµ c¶ ng­êi n­íc ngoµi. §©y lµ 2 nguån cung cÊp nh÷ng nguån ngo¹i tÖ rÊt lín ë ViÖt Nam. Nh÷ng ng­êi nµy cã tiÒm lùc vÒ tµi chÝnh , hä l¹i kh¸ am hiÓu vÒ cæ phÇn ho¸, ®¬n gi¶n v× hä ®· tr¶i qua qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ë c¸c n­íc, mÆt kh¸c vèn kiÕn thøc cña hä l¹i rÊt cao. Trong bèi c¶nh tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ cña n­íc ta diÔn ra chËm th× viÖc b¸n cæ phÇn cho hä còng lµ mét gi¶i ph¸p cã thÓ chÊp nhËn ®­îc. TÊt nhiªn viÖc b¸n cæ phÇn cho hä th× Nhµ N­íc cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch cô thÓ ®Ó lµm gi¶m nh÷ng thiÖt h¹i mµ nh÷ng ng­êi nµy cã thÓ mang l¹i cho nÒn kinh tÕ vµ cho c¶ chÕ ®é chÝnh trÞ cña n­íc ta. B¸n cæ phÇn cho ng­êi n­íc ngoµi chóng ta ph¶i ®èi mÆt víi nguy c¬ bÞ th«n tÝnh vÒ kinh tÕ, tõ ®©y sÔ dÉn tíi nguy c¬ chÖch h­íng XHCN.§ßi hái Nhµ N­íc ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch nh»m h¹n chÕ c¸c t¸c ®éng xÊu tíi møc thÊp nhÊt. Chóng ta cã thÓ h¹n chÕ sè cæ phÇn mµ mét c«ng ty , tæ chøc , ng­êi n­íc ngoµi ®­îc mua tõ ®ã gi¶m tØ lÖ quyÕt ®Þnh cña hä trong héi ®ång qu¶n trÞ còng nh­ trong ®¹i héi cæ ®«ng. KÕt luËn Trong t×nh h×nh n­íc ta hiÖn nay, vÊn ®Ò cæ phÇn ho¸ ®ang ®Æt ra mét c¸ch c¬ b¶n vµ cÊp b¸ch ®èi víi lÝ luËn vµ thùc tiÔn ®æi míi khu vùc kinh tÕ Nhµ N­íc vµ chuyÓn nÒn kinh tªa ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù ®Þnh h­íng cña Nhµ N­íc. Sau 9 n¨m thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ chóng ta ®· thu ®­îc mét sè thµnh tùu nhÊt ®Þnh tuy r»ng ch­a ®óng víi môc tiªu kÕ ho¹ch ®Ò ra, c¸c DNNN sau khi ®­îc cæ phÇn ho¸ hÇu hÕt ®Òu kinh doanh cã l·i, ®êi sèng ng­êi lao ®éng ®­îc c¶i thiÖn, g¸nh nÆng ng©n s¸ch ®­îc gi¶m bít. Tuy nhiªn do qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ®ang diÔn ra chËm nªn thiÕt nhgÜ cßn cã nhiÒu vÊn ®Ò oh¶i ®­îc c¸c cÊp c¸c ngµnh nghªn cøu s©u thªm gãp phÇn thóc ®Èy tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ ®¹t ®­îc kÕt qu¶ mong nuèn. Bµi viÕt cña em chØ nªu lªn mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN ë n­íc ta víi môc ®Ých gãp phÇn rÊt nhá trong viÖc x©y dùng quan ®iÓm chØ ®¹o cho c«ng t¸c cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN ®ang ®­îc tiÕn hµnh trong 9 n¨m qua. Tµi liÖu tham kh¶o Ph¹m quang HuÊn- Nh×n l¹i 9 n¨m thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ DNNN: T¹p chÝ qu¶n lý Nhµ N­íc. NguyÔn S¬n- VÒ mét sè gi¶i ph¸p thóc ®Èy tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ DNNN: ThÞ tr­êng tµi chÝnh sè 6/1998. Ph¹m ngäc Giao- Cæ phÇn ho¸ lµ con ®­êng tÊt yÕu ®Ó doanh nghiÖp ph¸t triÓn: Lao ®éng x· héi sè th¸ng 8/1998. Ph¹m quang HuÊn- Mét sè biÖn ph¸p cÇn lµm ®Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ DNNN: ThÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ sè 3/1998. DNNN trong tiÕn tr×nh ®æi míi: Th«ng tin tµi chÝnh sè 1+2/1998. DNNN sau 10 n¨m ®æi míi nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra: t¹p chÝ kinh tÕ ph¸t triÓn sè 21/1998. NguyÔn h¶i ThËp- Cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN nh÷ng khã kh¨n cÇn kh¾c phôc: T¹p chÝ x©y dùng sè 10/1998. Vò Lôc- Quy tr×nh cæ phÇn ho¸ DNNN: t¹p chÝ tµi chÝnh doanh nghiÖp sè th¸ng 3/1998. Vâ v¨n §øc- Thö t×m nguyªn nh©n vµ gi¶i ph¸p ®Èy nhanh tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ DNNN: T¹p chÝ nghiªn cøu lÝ luËn sè 6/1998. §Æng cÈm Thuý- NhËn thøc ®óng vÒ cæ phÇn ho¸ mét sè DNNN:V¨n Hãa sè 2/1998. Ph¹m hïng NghÞ- Cæ phÇn ho¸ thiÕu ®éng lùc:Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam sè 68/1999. NguyÔn anh Thi- Cæ phÇn ho¸ v× sao cßn chËm: Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam sè 52/1999. B¾c H¶i- Cæ phÇn ho¸ kh¸ thµnh c«ng: Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam sè 30/1999. NguyÔn ngäc Quang- Cæ phÇn ho¸ DNNN gi¶i ph¸p chiÕn l­îc ®æi míi khu vùc kinh tÕ Nhµ N­íc: T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ sè 202. NguyÔn ¸i §oµn- Môc tiªu vµ ®iÒu kiÖn cæ phÇn ho¸ DNNN:T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ sè 209. GS.TS Phan v¨n TiÖm- Cæ phÇn ho¸ mét bé phËn DNNN ®Ó n©ng cao vai trß chñ ®¹o cña hÖ thèng DNNN: T¹p chÝ tµi chÝnh. PGS.PTS NguyÔn kÕ TuÊn- Cæ phÇn ho¸ DNNN môc tiªu, thùc tr¹ng vµ kiÕn nghÞ: T¹p chÝ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn. Trang thÞ TuyÕt- Nªn nhËn thøc thÕ nµo vÒ cæ phÇn ho¸ DNNN?:T¹p chÝ lao ®«ng x· héi.