Đề tài Hiệu quả sản xuất kinh doanh của công ty vận tảI số 3

n liệu, bảo dưỡng phương tiện vận tải thường xuyên đúng kỳ hạn. Với những nỗ lực của Ban lãnh đạo Công ty đã đem lại kết quả là doanh thu vận tải năm 1998 đã tăng hơn năm 1997 với mức tăng tương đối là 11,5% và mức tăng tuyệt đối là 1.053315.204 đ năm 1999 doanh thu vận tải đã tăng khá cao tăng nhanh hơn rất nhiều so với tốc độ tăng năm 1998 cụ thể là mức tăng 26,7% so với năm 1998, tương ứng với tỷ lệ tăng tuyệt đối là 2.723.136.796 đ. Năm 2000 Công ty vẫn duy trì được mức tăng cao tuy nhiên có giảm hơn so với tỷ lệ tăng của năm 1999 so với năm 1998 cụ thể là năm 2000 tăng hơn năm 1999 là 1,8% và mức tuyệt đối là 241.621.120đ. Như vậy trong 3 năm thì năm 1999 là năm có mức tăng cao nhất và năm 2000 là năm có tỷ lệ tăng thấp nhất trong 3 năm 1998, 1999, 2000 nguyên nhân này là do năm 1999 Công ty đã chú trọng rất nhiều vào lĩnh vực vận tải, nhưng sang đến năm 2000 thì đã chuyển sang hoạt động trong lĩnh vực xuất nhập khẩu - dịch vụ nhiều hơn và điều này đã được thể hiện khá rõ trong bảng 3. Nhìn vào bảng 3 ta thấy ngay doanh thu xuất nhập khẩu - dịch vụ năm 2000 đạt tới 40.000.721.000đ tăng hơn năm 1999 với mức tăng tương đương đối là 0,03% với mức tăng tuyệt đối là 12.832.000đ. Tuy mức độ tăng chưa cao lắm so với năm 1999 song đây cũng là một nỗ lực rất đáng kể của ban lãnh đạo Công ty. Nhìn chung trong 4 năm thì 1997 là năm Công ty có doanh thu xuất nhập khẩu - dịch vụ lớn nhất đạt tới 49.000.830.620 đ và năm 1998 là năm doanh thu xuất nhập khẩu - dịch vụ của Công ty nhỏ nhất chỉ đạt 34.084.904.958đ giảm - 30,4% so với năm 1997 nguyên nhân là do năm 1998 là năm Công ty phải chịu ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế trong khu vực. Nhìn chung trong những năm gần đây thì doanh thu của Công ty có xu hướng tăng, song chủ yếu vẫn là tăng phần doanh thu về xuất nhập khẩu và dịch vụ (XNK - DV). Riêng lĩnh vực này nó chiếm tỷ trọng rất lớn trong tổng doanh thu, ta có thể nhận thấy rõ hơn qua số liệu dưới đây. Bảng 4. So sánh kết quả doanh thu của một số lĩnh vực hoạt động của Công ty. Năm DT vận tải (đồng) DT XNK - DV (đồng) Tỷ trong DT VT (%) Tỷ trọng DT xuất nhập khẩu-DV (%) 1997 9.123.548.000 49.000.830.620 15,6 84,8 1998 10.176.863.204 34.084.900.958 23,9 76,1 1999 12.900.000.000 39.987.898.000 24,3 75,6 2000 13.141.621.120 40.000.721.000 24,7 75,2 Nguồn: Trích từ báo cáo tổng hợp cuối năm của công ty. Các số liệu trên cho ta thấy phần doanh thu của hoạt động XNK-DV chiếm tỷ trọng rất lớn trong tổng doanh thu của Công ty trong những năm gần đây (đạt bình quân trên 75%) Mặc dù nhiệm vụ chính của Công ty Vận tải ô tô số 3 là lĩnh vực vận tải song những năm gần đây thì chưa khi nào doanh thu vận tải đạt trên 25% trong tổng doanh thu của Công ty. Điều này cho thấy dấu hiệu không tốt về lĩnh vực vận tải của Công ty, Công ty cần phải có những kế hoạch và chính sách phù hợp hơn nhằm nâng cao hơn nữa trong lĩnh vực vận tải, mặc dù tỷ trọng của doanh thu vận tải so với tổng doanh thu ở những năm gần đây ngày càng tăng và chiếm tỉ trọng lớn hơn nhưng vẫn chưa đủ đòi hỏi cán bộ công nhân cần lỗ lực nhiều hơn nữa. 2.3. Chi phí: Chi phí là toàn bộ những chi phí bằng tiền mà Công ty bỏ ra cho một chu kỳ hoạt động sản xuất kinh doanh (1 năm) của mình nhằm đạt tối đa hóa lợi nhuận. Trong 2 năm (1999 - 2000) với kết quả mà Công ty vận tải ô tô số 3 đạt được thì chi phí bỏ ra bao gồm các khoản dưới đây. Bảng 5. Các khoản chi phí của Công ty trong 2 năm 1999 - 2000 Danh mục chi phí Năm 1999 (đồng) Năm 2000 (đồng) - Nguyên vật liệu 602.372.800 962.478.866 - Nhiên liệu động lực 3.350.650.780 3.269.989.900 - Lương và các khoản phụ cấp theo lương 2.102.581.758 2.169.000.000 - BHXH - BHYT - KPCĐ 451.201.290 651.100.000 - Khấu hao TSCĐ 1.890.627.000 1.165.667.000 - Chi phí dịch vụ mua ngoài 196.978.997 169.212.217 - Chi phí bằng tiền khác 620.000.786 562.714.100 Tổng cộng 9.232.413.438 8.364.172.083 Nguồn: Trích từ báo cáo tổng hợp cuối năm của Công ty. Như vậy nếu so sánh mức chi phí của năm 1999 với năm 2000 thì ta thấy chi phí của năm 2000 giảm so với năm 1999 là 9,4%. Trong đó các khoản có chi phí giảm đó là nhiên liệu động lực, khấu hao TSCĐ, chi phí dịch vụ mua ngoài và chi phí bằng tiền khác. Các khoản chi phí tăng như nguyên vật liệu, lương và các khoản phụ cấp theo lương, BHXH, BHYT, KPCĐ. Nguyên nhân của việc chi phí năm 2000 giảm hơn so với năm 1999 là do Công ty đã hạn chế được việc sử dụng nhiên liệu lãng phí ở những năm trước, và một số chi phí bằng tiền khác. 2.4. Nộp ngân sách (thuế với các khoản phải nộp khác). Thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách Nhà nước, các doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh đều có nghĩa vụ bắt buộc phải nộp thuế. Nộp thuế đầy đủ là một trong những biểu hiện của hoạt động kinh doanh hợp pháp. Là một doanh nghiệp Nhà nước Công ty vận tải ô tô số 3 luôn thực hiện đầy đủ nghĩa vụ với Nhà nước. Tình hình nộp thuế của Công ty trong những năm gần đây được phản ánh ở bảng 6 dưới đây. Bảng 6. Tình hình thực hiện nghĩa vụ ngân sách của Công ty. Năm 1997 1998 1999 2000 Thuế (đồng) 16.961.535.541 12.164.147.833 15.184.160.054 17.122.246.012 Mức tăng (%) -29 24,8 12,76 Nguồn: trích từ báo cáo tổng hợp cuối năm của Công ty. Qua bảng trên ta thấy, tình hình thực hiện nghĩa vụ, nộp ngân sách của Công ty một số năm qua có sự tăng, giảm không đồng đều, năm 1998 là năm Công ty nộp thuế cho nhà nước ít nhất giảm - 29% so với năm 1997. Nguyên nhân này là do năm 1997 doanh thu của Công ty về XNK - DV khá cao còn năm 1998 thì doanh thu trong lĩnh vực này lại giảm đáng kể. Đến năm 1999, 2000 thì Công ty đã nộp cho ngân sách Nhà nước với số tiền tăng hơn nhiều năm 1998 điều này chứng tỏ Công ty đang làm ăn có lãi, và đã được thể hiện trong việc nộp thuế cho Nhà nước. Ngoài thuế, hàng năm Công ty còn phải nộp các khoản khác cho Nhà nước ta có thể thấy rõ trong bảng tổng hợp chi tiết ở trang bên: Bảng 7: Thuế và các khoản phải nộp khác Công ty đã thực hiện. Đơn vị: 1000đ Chỉ tiêu Năm 1997 Năm 1998 Năm 1999 Năm 2000 I. Thuế 16.961.535 12.164.147 14.269.102 20.102.413 1. Thuế doanh thu 895.258 902.332 - Thuế VAT 1.290.000 1.314.162 2. Thuế XNK 15.762.296 10.491.552 12.262.000 13.561.000 3. Thuế lợi tức 083.000 478.160 497.692 506.762 4. Thu tiền vốn 8.800 101.000 10.162 9.762 5. Thuế nhà đất 189.880 156.492 176.627 476.100 6. Tiền thuê đất 0 0 0 0 7. Các loại thuế khác 22.300 34.610 32.621 34.627 II. BH - KPCĐ 451.201 430.810 437.820 457.920 III. Các khoản phải nộp khác 46.207 443.733 476.967 450.260 1. Phí, lệ phí 46.207 443.733 476.967 450.260 2. Phí thu 0 0 0 0 3. Phải nộp khác 0 0 0 0 Tổng cộng 17.485.94 13.038.691 15.184.160 17.122.246 Nguồn: trích từ báo cáo tổng hợp các năm(1997 - 2000). 2.5 Lợi nhuận Lợi nhuận là kết quả tài chính cuối cùng của sản xuất kinh doanh. Đó chính là phần chênh lệch giữa thu nhập và chi phí. Lợi nhuận của xí nghiệp thu được từ các hoạt động kinh doanh, nghiệp vụ tài chính và các hoạt động khác. Tiến hành phân tích lợi nhuận sẽ giúp cho doanh nghiệp biết được và mức hiệu quả đạt được nhờ những nhân tố nào từ đó quyết định sản xuất, kinh doanh tối ưu. Bảng 8. Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty (1997 - 2000) Chỉ tiêu Năm 1997 Năm 1998 Năm 1999 Năm 2000 1. Tổng doanh thu 58.346.378.602 44.801.770.162 52.894.898.000 53.142.342.120 2. Tổng chi phí 57.426.347.000 43.927.600.000 51.917.267.000 51.204.000.000 3. Lợi nhuận 920.031.602 874.170.162 977.631.000 1.938.342.120 4. Hiệu quả SXKD tổng hợp (1:2) 1,016 1,049 1,037 1,037 Nguồn: “Trích báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh” và “Báo cáo tài chính” các năm (1997 - 2000) Căn cứ vào bảng 8 ta thấy lợi nhuận của Công ty trong 4 năm đều dương tức là không có năm nào Công ty bị rơi vào tình trạng thua lỗ tuy vậy năm 1998 là năm Công ty gặp rất nhiều khó khăn, lợi nhuận của năm 1998 đạt mức thấp nhất giảm 5% so với năm 1999 và năm 2000 là năm Công ty thu được lợi nhuận lớn nhất vượt năm 1999 với mức tăng khá cao tăng 98% so với năm 1999. - Năm 1997 cứ một đồng chi phí đầu vào tạo ra được 1,016 đồng doanh thu năm 1998 là 1,09 đồng, tăng 0,003 đồng (1,019 - 1,016) năm 1997. Năm 1999 là 1,018 đồng giảm 0,001 đồng so với năm 1998. Năm 2000 là 1,037 đồng tăng 0,019 đồng (1,037 - 1,018) so với năm 1999. Như vậy, nhìn chung trong 4 năm hiệu quả sản xuất kinh doanh của Công ty đều tốt, nhất là năm 2000 là năm có tỷ lệ tăng cao, đây là một điều kiện thuận lợi để Công ty cố gắng trong những năm tiếp theo để cho hiệu quả sản xuất kinh doanh của Công ty đạt kết quả cao hơn nữa. 2.6. Các chỉ tiêu tài chính quan trọng của Công ty Bảng 9. Các tỷ số tài chính quan trọng của Công ty những năm gần đây Đơn vị: đồng Chỉ tiêu Năm 1998 Năm 1999 Năm 2000 1. Các khoản nợ ngắn hạn 1.276.477.920 926.980.672 790.960.782 2. Hàng tồn kho 693.550.051 690.978.960 570.621.466 3. Tài sản lưu động 5.213.254.704 6.120.410.100 6.970.216.966 4. Tài sản cố định 13.756.232.486 13.890.420.000 13.940.976.998 5. Các khoản phải thu 1.448.644.063 1.100.627.144 1.004.627.100 6. Tổng số nợ 1.276.477.920 1.116.264.300 963.766.627 7. Lợi nhuận thuần 509.740.963 977.631.000 1.938.342.120 8. Doanh thu thuần 43.899.437.942 51.604.898.000 51.828.180.008 9. Lãi nợ vay 9.356.127 9.100.476 10.124.117 Nguồn: Tổng hợp từ báo cáo tài chính của Công ty các năm (1998 - 2000) Từ số liệu ở bảng 9 ta có thể biết được khả năng thanh toán của Công ty và tình hình tài chính của Công ty. Nếu Công ty có khả năng thanh toán thì tình hình tài chính sẽ khả quan và ngược lại. Do vậy, khi đánh giá tổng quát tình hình tài chính của Công ty không thể không xem xét đến khả năng thanh toán đặc biệt là khả năng thanh toán ngắn hạn. Để đo khả năng thanh toán ngắn hạn, ta sử dụng các chỉ tiêu sau: Tỷ suất thanh toán hiện hành = Tổng tài sản lưu động Tổng nợ ngắn hạn Tỷ suất thanh toán vốn lưu động = Tổng vốn bằng tiền Tổng số vốn lưu động Tỷ suất thanh toán tức thời = Tổng số vốn bằng tiền Tổng nợ ngắn hạn (xin xem bảng 10 dưới đây) Bảng 10: Hệ số phản ánh khả năng thanh toán của Công ty từ năm (1998 - 2000) Tỷ suất Năm 1998 Năm 1999 Năm 2000 Thanh toán hiện hành 4,08 6,01 6,9 Thanh toán vốn lưu động 0,37 0,48 0,49 Thanh toán tức thời 0,490 0,497 0,498 Nguồn: Trích từ sổ quyết toán năm 1998, 1999, 2000 Từ số liệu của bảng 10 ta thấy khả năng đáp ứng các khoản nợ ngắn hạn (phải thanh toán trong 1 năm) dùng chỉ tiêu tỷ suất thanh toán hiện hành ta thấy trong 3 năm 1998, 1999, 2000 tỷ suất tính ra đều rất cao chứng tỏ công ty có đủ khả năng thanh toán các khoản nợ ngắn hạn và tình hình tài chính là rất khả quan. Như vậy tỷ suất thanh toán hiện hành của Công ty trong 3 năm là rất tốt. - Về tỷ suất thanh toán vốn lưu động (VLĐ). Tỷ suất này phản ánh tỷ trọng của vốn bằng tiền so với tổng số tài sản lưu động và khả năng chuyển đổi thành tiền của vốn lưu động nếu tỷ suất tính ra mà > 0,5 hay nhỏ hơn 0,1 đều không tốt, vì lượng tiền mặt quá nhiều (Nếu >0,5) hoặc quá ít (nếu <0,1) sẽ gây ứ đọng vốn hoặc thiếu tiền để thanh toán của vốn lưu động tốt nhất, năm 1999 và năm 2000 Công ty có tỷ suất về khả năng thanh toán vốn lưu động hơi cao nhưng vẫn đạt được yêu cầu, như vậy ta thấy lượng tiền mặt của Công ty còn thừa khá nhiều rất xảy ra tình trạng ứ đọng vốn. - Về tỷ suất thanh toán tức thời: Thực tế cho thấy, tỷ suất này nếu > 0,5 thì tình hình thanh toán tương đối khả quan, còn nếu <0,5 thì doanh nghiệp có thể gặp khó khăn trong việc thanh toán công nợ và do đó có thể phải bán gấp hàng hóa, sản phẩm để trả nợ vì cơ thể không đủ tiền để thanh toán. Tuy nhiên, nếu tỷ suất này quá cao lại phản ánh một tình hình không tốt vì vốn bằng tiền quá nhiều, vòng quay tiền chậm làm giảm hiệu quả sử dụng vốn. Dựa vào số liệu tính toán thực tế của Công ty vận tải ô tô số 3 ta có thể nhận xét như sau, trong 3 năm 1998, 1999, 2000 thì năm 2000 là năm Công ty có khả năng thanh toán tức thời tốt nhất, tình hình tài chính của Công ty đã được cải thiện đáng kể, tổng số nợ quá hạn giảm, tổng số vốn bằng tiền tăng, xét một cách tổng quát thì tình hình tài chính của Công ty nói chung là tốt. 2.6.1. Hiệu quả sử dụng tài sản cố định Hiệu quả sử dụng tài sản cố định và vốn cố định được tính toán bằng nhiều chỉ tiêu nhưng phổ biến là các chỉ tiêu sau: Sức sản xuất của TSCĐ = Giá trị tổng sản lượng (hoặc doanh số) Nguyên giá bình quân TSCĐ Sức sinh lời của TSCĐ = Lợi nhuận Nguyên giá bình quân TSCĐ Sức hao phí TSCĐ = Nguyên giá bình quân TSCĐ Giá trị tổng sản lượng (hoặc lợi nhuận doanh số) Trong tỷ trọng cơ cấu tài sản của Công ty thì tài sản cố định (TSCĐ) là một phần quan trọng. ở đây là Công ty vận tải nên tỷ trọng TSCĐ là tương đối cao. Bảng 11: hiệu quả sử dụng vốn cố định của Công ty trong 3 năm (1998-2000) Đơn vị: đồng Chỉ tiêu Năm 1998 Năm 1999 Năm 2000 1.Tổng doanh thu thuần 43899437942 51604898000 51828180008 2.Lợi nhuận 874170162 977631000 1938342120 3.Nguyên giá bình quân TSCĐ 13756232486 13890420000 13940976998 4.Vốn cố định bình quân 12006627998 14090161000 11039969799 5.Sức sản xuất của TSCĐ(5)=(1)/(3) 3,18 3,7 3,72 6. Sức sinh lời của TSCĐ (6) =(2)/(3) 0,064 0,07 0,13 7. Suất hao phí của TSCĐ 7 =(3)/(1) 0,31 0,27 0,26 8. Hiệu quả sử dụng vốn cố định a. Theo doanh thu = (1)/(4) 3,65 3,66 4,69 b. Theo lợi nhuận = (2)/(4) 0,072 0,069 0,175 Nguồn: Trích"Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh" và "Bảng cân đối kế toán" các năm 1998, 1999 và 2000 Qua các chỉ số của bảng trên ta thấy tình hình sử dụng vốn cố định của Công ty trong 3 năm 1998, 1999 và 2000 có sự biến động tăng giảm không ngừng, cụ thể là: - Sức sinh lợi của tài sản cố định năm 1999 là 0,07 (đồng lợi nhuận/đồng nguyên giá bình quân tài sản cố định) tăng so với năm 1998 là 0,006 hay tỷ lệ tăng là 9,37%. Điều này cho thấy nếu mức sinh lời của tài sản cố định không đổi so với năm 1998 thì để đạt được mức sinh lời năm 1999 Công ty cần sử dụng: 977631.000 =15.275.484.375 đồng nguyên giá bình quân TSCĐ 0,064 Với thực tế sử dụng tài sản cố định năm 1997, năm 1999 Công ty đã tiết kiệm đượ mức nguyên giá bình quân TSCĐ là: 15.275.484.375 - 13.756.232.486 = 1.519.251.889 đồng Sang đến năm 2000 sức sinh lời của TSCĐ tăng rất cao cụ thể là đạt 0,13 (đồng lợi nhuận/ đồng nguyên giá bình quân tài sản cố định) tăng so với năm 1999 là 0,06 hay tỷ lệ tăng là 85,7%. Điều này, có nghĩa là nếu mức sinh lời của TSCĐ không đổi so với năm 1999 thì để đạt được mức sinh lợi năm 2000 Công ty cần sử dụng 1.938.342.120 =27.690.601.714 đồng nguyên giá bình quân TSCĐ 0,07 Như vậy, với thực tế sử dụng TSCĐ năm 1999 năm 2000 Công ty đã tiết kiệm được mức nguyên giá bình quân TSCĐ là 13.749.624.716 - Sức sản xuất của TSCĐ năm 1999 là 3,1 ( đồng doanh thu/đồng nguyên giá bình quân TSCĐ) tăng so với năm 1998 là 0,5 hay tỉ lệ tăng là 16,3%. Điều này cho thấy nếu sức sản xuất của TSCĐ không đổi so với năm 1998 thì để đạt được sức sản xuất nói cách khác để đạt được doanh thu như năm 1998 Công ty cần sử dụng: 51.604.898.000 =16.227.995.345 đồng nguyên giá bình quân TSCĐ 3,18 So với thực tế sử dụng năm 1999 Công ty đã tiết kiệm được một lượng giá bình quân TSCĐ là: 16.227.995.345 - 13.890.420.000 = 2.337.535.345 đồng Sang đến năm 2000 "sức sản xuất của TSCĐ" của Công ty vẫn tiếp tục tăng cụ thể là đạt 3,72 (đồng doanh thu/ đồng nguyên giá bình quân TSCĐ). Tăng so với năm 1999 là 0,02 với tỷ lệ tăng là 0,54%. Như vậy là nếu sức sản xuất của TSCĐ không đổi so với năm 1999 hay nói cách khác là để đạt được doanh thu như năm 1999 Công ty cần sử dụng: 51.828.180.008 = 14.007.606.218 đồng nguyên giá bình quân TSCĐ 3,7 So với thực tế sử dụng năm 2000 Công ty đã tiết kiệm được một lượng giá bình quân TSCĐ là: 24.007.606.218 - 13.940.976.998 = 66.629.220 đồng - Suất hao phí của TSCĐ năm 1999 là 0,27 (đồng nguyên giá bình quân TSCĐ/ đồng doanh thu) giảm hơn so với năm 1998 với mức giảm là 0,04 hay tỷ lệ giảm là -12,9% như vậy là doanh nghiệp đã tiết kiệm được mỗi đồng doanh thu tiết kiệm được 0,04 đồng nguyên giá bình quân TSCĐ. Sang đến năm 2000 Công ty vẫn duy trì được trạng thái như năm 1999 cụ thể là đạt 0,26 (đồng nguyên giá bình quân TSCĐ/ đồng doanh thu) giảm hơn so với năm 1999 là 0,01 hay tỷ lệ giảm là 3,7% như vậy là mỗi đồng doanh thu mà doanh nghiệp đạt được đã tiết kiệm được 0,01 đồng nguyên giá bình quân TSCĐ. - Hiệu quả sử dụng vốn cố định theo doanh thu: Năm 1999 là 3,66 (đồng doanh thu/ đồng vốn cố định bình quân) tăng so với năm 1998 là 0,01 hay tỷ lệ tăng là 0,27% như vậy là để đạt hiệu quả sử dụng vốn của năm 1999 công ty chỉ cần sử dụng : 51.604.898.000 = 14.138.328.219 đồng nguyên giá bình quân TSCĐ 3,65 So với thực tế công ty đã sử dụng thì công ty đã tiết kiệm 1 lượng vốn cố định bình quân là: 14.138.328.219 - 13.890.420.000 = 247.908.219 đồng Sang đến năm 2000 chỉ tiêu này đạt khá cao, đạt tới 4,69 đồng doanh thu/đồng nguyên giá bình quân TSCĐ) tăng hơn so với năm 1999 là 1,03 tương ứng với tỷ lệ tăng là 28,14%. Để đạt được hiệu quả sử dụng vốn như năm 1999 công ty cần sử dụng : 51.828.180.008 = 14.160.704.920 đồng nguyên giá bình quân TSCĐ 3,66 So với thực tế đã sử dụng thì công ty đã tiết kiệm 1 lượng vốn cố định bình quân là 14.160.704.920 - 13.940.976.998 = 159.727.922 đồng - Hiệu quả sử dụng vốn cố định theo lợi nhuận: Năm 1999 là 0,069 (đồng lợi nhuận/đồng vốn cố định bình quân) giảm hơn so với năm 1998 là -4,16%, sang đến năm 2000 chỉ tiêu này lại tăng rất cao cụ thể là tăng 0,106 với tỷ lệ tăng là 153%. Nguyên nhân của việc lợi nhuận năm 2000 đạt tỷ lệ cao, tăng 153% so với năm 1999 là do thu nhập tài chính và thu nhập bất thường của công ty năm 2000 tăng rất cao, hơn nữa doanh thu vận tải cũng như doanh thu xuất nhập khẩu - dịch vụ năm 2000 tăng khá cao, cao nhất trong một số năm gần đây. Như vậy, trong 3 năm qua công ty đã quản lý và sử dụng vốn cố định hết sức hợp lý vì vậy đã đem lại một kết quả tốt, mức độ sinh lời của vốn cố định tăng lên trong khi đó suất hao phí của vốn cố định giảm xuống. Nguyên nhân là do công ty rất chú trọng đến việc tu sửa, đại tu, cải tiến và nâng cấp phương tiện vận tải, kết hợp với việc đầu tư một số trang thiết bị, phương tiện vận tải mới. Do đó đã tận dụng được tối đa công suất của máy móc, đây là những kết quả tốt mà công ty cần phải giữ vững và phát huy. 2.6.2 Hiệu quả sử dụng vốn lưu động Hiệu quả sử dụng tài sản lưu động và vốn lưu động được tính toán bằng nhiều chỉ tiêu nhưng phổ biến là các chỉ tiêu sau: Sức sản xuất của VLĐ = Giá trị tổng sản lượng (hoặc doanh số) VLĐ bình quân Sức sinh lợi của vốn = Lợi nhuận VLĐ bình quân - Tốc độ luân chuyển của vốn lưu động Trong quá trình sản xuất kinh doanh, vốn lưu động vận động không ngừng, thường xuyên qua các giai đoạn của quá trình tái sản xuất (Dự trữ - sản xuất - tiêu thụ). Đẩy nhanh tốc độ luân chuyển của vốn lưu động sẽ góp phần giải quyết nhu cầu về vốn cho doanh nghiệp, góp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Để xác định tốc độ luân chuyển của vốn lưu động, người ta thường sử dụng các chỉ tiêu sau: Số vòng quay của VLĐ = Doanh thu thuần VLĐ bình quân Thời gian của một vòng luân chuyển = Thời gian kỳ phân tích Số vòng quay VLĐ trong kỳ Thời gian của kỳ phân tích thường được tính bằng 1 năm (360 ngày) Hệ số đảm nhận của VLĐ = VLĐ bình quân Doanh thu thuần Bảng 11: hiệu quả sử dụng vốn lưu động của Công ty từ năm (1998-2000) Đơn vị: đồng Chỉ tiêu Năm 1998 Năm 1999 Năm 2000 1.Tổng doanh thu thuần 43899437942 51604898000 51828180008 2.Lợi nhuận 874170162 977631000 1938342120 3.VLĐ bình quân 5.213.254.704 5.621.478.000 5.079.621.900 4.Sức sản xuất của VLĐ(4 =1/3) 8,42 9,17 10,2 5. Sức sinh lời của VLĐ (5 =2/3) 0,167 0,173 0,38 6. Số vòng quay VLĐ (6 =1/3) 8,42 9,17 10,2 7. Thời gian 1 vòng quay (7= 360/6) 42,75 39,25 35,25 8. Hệ số đảm nhận VLĐ (8 = 3/1) 0,11 0,108 0,09 Nguồn: Trích"Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh" và "Bảng cân đối kế toán" các năm 1998, 1999 và 2000 Qua số liệu ở bảng trên ta thấy tình hình sử dụng vốn cố định của công ty đang có chiều hướng tốt cụ thể: - Sức sản xuất của vốn lưu động năm 1999 là 0,17 (đồng doanh thu thuần/đồng vốn lưu động bình quân) Tăng hơn so với năm1998 là 0,75 (về mức), tương ứng với tỷ lệ tăng là 8,9%. Sang đến năm 2000 tỷ lệ tăng vốn được duy trì và có phần cao hơn năm 1999 cụ thể là mức tăng 1,03 tương ứng với tỷ lệ tăng là 11,23%. - Sinh lời vốn lưu động năm 1999 là 0,173 tăng hơn so với năm 1998 là 0,207 tương ứng tỷ lệ tăng là 119,6%. - Số vòng quay của vốn lưu động của công ty năm 1999 là 9,17 tăng hơn so với năm 1998 là 1,03 tương ứng với tỷ lệ tăng 11,23%. - Thời gian một vòng quay của vốn lưu động năm 1999 là 39,25% ngắn hơn so với năm 1999 là 3,5 ngày. Năm 2000 là 32,25 ngày ngắn hơn năm 1999 là 4 ngày. Điều này cho thấy công ty đã sử dụng vốn lưu động rất có hiệu quả nhất là năm 2000. - Hệ số đảm nhận của vốn lưu động năm 1999 là 0,108 điều này cho thấy một đồng doanh thu thuần mà công ty đem lại chỉ cần 0,108 đồng tương ứng với tỷ lệ giảm là 1,8%. Năm 2000 là 0,09 giảm hơn so với năm 1999 là 0,018 tương ứng với tỷ lệ giảm là - 16,6% Qua việc phân tích các kết quả trên ta thấy, khả năng sinh lời của vốn lưu động tăng dần lên đặc biệt là năm 2000 tỷ lệ tăng rất cao tăng 119,60% cao nhất trong vài năm trở lại đây, và suất hao phí của vốn lưu động giảm dần đi qua các năm. Số vòng quay và sức sản xuất vốn lưu động năm sau đều tăng hơn năm trước, thời gian của một vòng quay vốn lưu động cũng giảm xuống. Như vậy, tình hình kinh doanh của công ty đang có chiều hướng tốt, việc sử dụng hợp lý, tiết kiệm, linh hoạt vốn lưu động làm cho hiệu quả sử dụng các loại vốn cao hơn so với năm trước, làm cho hiệu quả kinh doanh của công ty tăng lên, lợi nhuận năm sau tăng hơn so với năm trước. Có thể kết luận rằng tình hình tài chính của công ty hết sức khả quan. Hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty đang có xu hướng phát triển tốt. 2.6.3 Hiệu quả sử dụng lao động của công ty Số lao động bình quân năm 1997 là 541 người Số lao động bình quân năm 1998 là 448 người Số lao động bình quân năm 1999 là 440 người Số lao động bình quân năm 2000 là 412 người Ta có thể thấy rõ hơn về tình hình sử dụng lao động của công ty mấy năm trở lại dây qua số liệu sau: Bảng 12: Kết quả phân tích sử dụng lao động. Chỉ tiêu Năm 1999 Năm 2000 Chênh lệch Mức tăng, giảm Tỷ lệ tăng (%) 1. Doanh thu thuần (đồng) 51.604.898.000 51.828.180.000 223.282.000 + 0.43 2. Lợi nhuận (đồng) 977.631.000 1.938.342.120 160.711.120 + 98,26 3. Tổng số lao động (người) 440 412 - 28 - 6,36 4. Tổng quỹ lương (đồng) 2.648.000.000 2.790.600.000 142.600.000 + 5,38 5. Năng suất lao động (đ/ng) (5) = (2)/(3) 2.221.890 4.693.340 2.417.450 + 111,2 6. Hiệu quả sử dụng tiền lương (6) = (2)/(4) 0,37 0,6 0,23 62,1% Nguồn: Trích báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh" và "Báo cáo tình hình tiền lương và lao động" các năm 1999, 2000. Căn cứ vào kết quả tính toán ở bảng trên ta thấy số lượng lao động trong kỳ giảm 28 người. Năng suất lao động tính theo lợi nhuận tăng cao tăng 247/450đ tương ứng với tỷ lệ tăng 111,2%. Hiệu quả sử dụng tiền lương cũng tăng 62,1%. Như vậy hiệu quả sử dụng lao động của Công ty năm sau cao hơn năm trước đặc biệt là tiền lương bình quân bình quân cho một lao động năm sau cao hơn năm trước. Điều này rất tốt bởi vì tiền lương là cả một động lực kích thích nguồn lao động làm việc hăng say hơn từ đó năng suất lao động sẽ cao hơn, mặt khác tiền lương cao thì mới bù đắp được chi phí cho người lao động trong cuộc sống. Đạt được kết quả này có thể nói đây là một thành công rất lớn của công ty. Điều này cho thấy rằng, Công ty đã sử dụng rất tốt nguồn lao động, cụ thể là tận dụng, phát huy hết khả năng, trình độ kỹ thuật hiện có cũng như tổ chức quản lý thời gian lao động hợp lý cũng như có chính sách đãi ngộ hợp lý, giúp đỡ kịp thời làm cho người lao động yên tâm, phấn khởi gắn bó với công việc, với Công ty. Đây là một động lực giúp cho Công ty đạt lợi nhuận cao, cũng như nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của Công ty. 3. Đánh giá chung tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty vận tải ô tô số 3 trong những năm gần đây: Qua những số liệu đã phân tích ở trên ta thấy: Mặc dù năm 2000 Công ty có một số khó khăn, song kết quả sản xuất kinh doanh của Công ty vận tải ô tô số 3 đã đạt vượt mức đề ra và vượt năm 1999 cả về chỉ tiêu, số lượng và chất lượng. Tổng doanh thu thuần vượt năm 1999 là 0,43 % Nộp ngân sách vượt năm 1999 là 12,76% Lợi nhuận vượt năm 1999 là 98,26% Tuy nhiên, điều đáng chú ý là mặc dù lợi nhuận đạt cao song lợi nhuận mà vận tải chỉ đạt 85% so với mức kế hoạch đề ra. Trong khi đó lợi nhuận do xuất nhập khẩu vẫn chiếm tỷ trọng lớn, điều đó phản ánh những khó khăn của sản xuất vận tải hiện nay đòi hỏi Công ty phải có những mục tiêu, chính sách hoàn thiện hơn nữa, đồng thời cũng khẳng định chủ trương đa dạng hóa sản phẩm là đúng hướng, vì cho phép phát huy sức mạnh thực sự của các đơn vị sản xuất kinh doanh ngoài vận tải. Có thể xem xét một cách chi tiết hơn về vai trò và ảnh hưởng cụ thể của một số bộ phận đến kết quả hoạt động của Công ty trong năm 2000. - Về công tác kỹ thuật - vật tư - KCS và các đơn vị bảo dưỡng sửa chữa: Bộ phận này đã có nhiều cố gắng duy trì được chất lượng xe tham gia kế hoạch đạt 96%. Tổng xe có công tác kiểm tra được tiến hành thường xuyên, không xảy ra các sự cố kỹ thuật đáng tiếc, chất lượng một số loại xe: Hinô, Kamaz, IFA, Cheng Long được nâng lên hoạt động khá ổn định. Phòng kỹ thuật kết hợp với KCS tăng cường kiểm tra về chất lượng, chủng loại trước khi đưa vào thay thế, lắp ráp, vì vậy cơ bản đảm bảo được công tác sửa chữa lớn. Các trung tâm BDSC triển khai tốt các chỉ đạo của Tổng giám đốc Công ty về đổi mới cơ chế quản lý doanh thu, bước vào công tác tổ chức hạch toán và điều hòa được việc làm nâng được thu nhập của người lao động. Từng bước củng cố tính độc lập, sáng tạo, tự chủ về tài chính, làm tiền đề cho công tác cổ phần hóa ở Công ty. Với sự chỉ đạo, tập trung thống nhất và sự nỗ lực cố gắng của các trung tâm, các đội xe, những năm gần đây Công ty đã cơ bản hoàn thành kế hoạch bảo dưỡng sửa chữa đã đề ra. + Công tác dịch vụ, và kinh doanh vật tư, phụ tùng và nhiên liệu, mặc dù năm qua gặp nhiều khó khăn do sự biến động về giá cả, do sự quản lý thiếu chặt chẽ của Nhà nước, nên cùng một loại phụ tùng lại có rất nhiều mức giá, gây nhiều khó khăn trong kinh doanh và quyết toán tuy vậy công tác dịch vụ vật tư vẫn đạt được những kết quả nhất định. ở đây có thể chỉ ra một số kết quả Công ty đã đạt được Doanh số bán ra : 2.240.000.000 đ Trong đó: Xăng dầu là : 1.920.000.000 đ Phụ tùng vật tư : 320.000.000 đ - Công tác vận tải đại lý hàng hóa Từ vài năm gần đây thị trường vận tải hàng hóa có nhiều biến động của nền kinh tế trong nước. Mặt khác sự chỉ đạo và điều hành chưa hiệu quả của cơ quan quản lý Nhà nước về vận tải ô tô đã làm cho thị trường phức tạp lại càng phức tạp hơn. Giá cước vận tải giảm dần trong khi chi phí vận tải lại tăng gây ra sự mất cân đối số thu chi. Tuy vậy, lãnh đạo Công ty vẫn luôn xác định vận tải vẫn là nhiệm vụ chính để thu hút hầu hết các lực lượng lao động và thực hiện nghĩa vụ vận chuyển hàng hóa phục vụ miền núi và làm nghĩa vụ với Nhà nước. Do sản xuất vận tải vừa giải quyết các mục tiêu kinh tế, vừa giải quyết các nhiệm vụ xã hội, nên công ty luôn tập trung và tạo điều kiện để sản xuất vận tải ổn định và phát triển. + Phòng kế hoạch đã tập trung triển khai một số chủ trương của lãnh đạo. Công ty mở rộng sản xuất và dịch vụ . + áp dụng một số biện pháp quản lý mới trong sản xuất kinh doanh luôn đảm bảo sự linh hoạt của công tác kế hoạch thích ứng với những thay đổi của thị trường. + Các chỉ tiêu kế hoạch về tấn, km/tấn, doanh thu , nộp ngân sách đều đạt và vượt kế hoạch đề ra. Công tác điều độ của công ty trong vài năm trở lại đây thực sự phải đương đầu với những thử thách và vật lộn với thị trường, phải luôn bám sát chủ hàng từng ngày, tranh thủ tối đa các lợi thế của mình để chiếm lĩnh thị trường. Công ty phải tìm đủ mọi cách để gắn bó với từng chủ hàng, ký kết từng chuyến hàng vận chuyển, vừa bám chặt chủ hàng truyền thống Tây Bắc, vừa tăng cường triển khai hàng hóa khu vực đồng bằng. Vì vậy gặp rất nhiều khó khăn song những năm gần đây Công ty đã đạt được những kết quả rất đáng khích lệ. Công tác quản lý đã được bổ sung khá hoàn chỉnh, do vậy công tác điều hành của giám đốc Công ty đến từng đơn vị, từng xe càng chặt chẽ hơn. - Công tác lao động - tiền lương: Đây là nhiệm vụ mang tính chiến lược của công ty. Những năm qua công ty đã đề ra nhiều biện pháp nhằm củng cố và phát triển doanh nghiệp vận tải ô tô theo chỉ thị của Bộ Giao thông vận tải và Cục đường bộ Việt Nam: "Muốn cho sản xuất không ngừng phát triển và đạt hiệu quả cao phải chọn mô hình quản lý phù hợp với tính chất và lực lượng sản xuất". Công ty đã lập phương án cho những năm tiếp theo và từng bước triển khai các phương án ấy. Về tiền lương: Triển khai kế hoạch tiền lương, và quy chế tiền lương đã được xây dựng và thực hiện theo đúng chế độ, chính sách hiện hành. Đã xây dựng đội ngũ lao động phù hợp, việc quản lý lao động đã dần đi vào nề nếp chặt chẽ. Ngoài ra, công ty đặc biệt chú trọng thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về việc chuyển doanh nghiệp Nhà nước thành công ty cổ phần. Tiến trình cổ phần hóa được công ty đặc biệt quan tâm, bước đầu đã triển khai tốt một số nội dung theo NĐ 44/CP của Chính phủ về việc cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước: - Công tác xuất nhập khẩu - dịch vụ: Qua nhiều năm thực hiện các biện pháp đa dạng hóa sản phẩm, đến nay đã đạt được nhiều thành công nhất định đặc biệt là công tác xuất nhập khẩu. Tổng doanh thu xuất nhập khẩu của công ty những năm gần đây đạt khá cao, đây là sự cố gắng rất lớn của công ty cũng như Phòng xuất nhập khẩu. Các dịch vụ khác cũng được đẩy mạnh, đạt doanh thu cao như dịch vụ sửa chữa xe, dịch vụ bãi trông xe, dịch vụ đào tạo cấp bằng lái xe. - Công tác tài chính kế toán: Đây là một trong những lĩnh vực phản ánh chính xác hiệu quả của mọi hoạt động sản xuất kinh doanh và dịch vụ của công ty, giúp lãnh đạo công ty chỉ đạo tốt sản xuất kinh doanh. Năm qua công tác tài chính có nhiều cố gắng cho một số khâu chính: + Đảm bảo vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh và xuất nhập khẩu. + Tổ chức hạch toán, quyết toán kịp thời, chính xác. Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ nộp ngân sách Nhà nước. + Triển khai, hướng dẫn mở sổ sách hạch toán thu chi theo đúng chế độ hiện hành. Là phòng trung tâm liên quan đến tất cả các hoạt động khác của công ty. Phòng tài chính - kế toán đã kết hợp chặt chẽ với các bộ phận chức năng khác tạo nên sự đồng bộ trong việc giải quyết các vướng mắc của sản xuất kinh doanh, góp phần đáng kể vào các kết quả sản xuất kinh doanh trong năm qua của công ty. 3.1. Những vấn đề còn tồn tại của Công ty vận tải ô tô số 3 trong những năm gần đây Trong những năm gần đây Công ty vận tải ô tô số 3 đã đạt được kết quả đáng kể, song bên cạnh đó còn có những khó khăn tồn tại ảnh hưởng đến sự phát triển của công ty. Hiện nay vận tải ô tô quốc doanh chỉ chiếm 20% thị phần vận tải ở nước ta, còn lại là các thành phần kinh tế khác tham gia vận tải đường bộ. Hiện tại Nhà nước chưa có chính sách hữu hiệu để quản lý, cho nên dẫn đến tình trạng tranh giành vận chuyển, gây ra sự hỗn loạn thị trường vận tải. Điều này đã làm ảnh hưởng rất lớn tới công ty, đặc biệt hiện nay khu vực vận tải tư nhân phát triển mạnh mẽ đã cạnh tranh và làm cho công ty gặp nhiều khó khăn. Trong khi Công ty vận tải ô tô số 3 có nhiệm vụ chính giao là vận chuyển hàng hóa phục vụ các tỉnh Tây Bắc, nhưng hiện tại Nhà nước vẫn dùng chính sách trợ cấp giá các mặt hàng thông qua chủ hàng nên tiền trợ cấp bị cắt xén không đảm bảo cho đơn vị vận tải. Bên cạnh đó về phía công ty vẫn còn một số hạn chế chưa giải quyết được dứt điểm như: Hiện tại về phương tiện vận tải hầu hết đã cũ và lạc hậu, hiệu quả thấp, không thích ứng với các yêu cầu ngày càng tăng và đa dạng của sản xuất kinh doanh. Việc thay đổi cơ cấu đoàn xe chậm do một số khó khăn về vốn, cơ bản là giá thành xe cao, cước phí vận tải có hiệu quả thấp. Hiện tại công ty còn sử dụng quá nhiều loại xe lạc hậu như Zil 130 (động cơ Diezel) mà loại xe này hoạt động hiệu quả thấp do tốn nhiều nhiên liệu, hơn nữa đội ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật trong công ty còn quá ít, công nhân hầu hết đã qua đào tạo tuy nhiên đội ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật do không được đào tạo lại thường xuyên theo trình độ phát triển của khoa học thế giới do đó chưa đáp ứng được với cơ chế thị trường hiện nay. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý còn cồng kềnh, bên cạnh đó việc giải quyết lượng lao động, dư thừa chưa dứt điểm. Khi công ty xây dựng chiến lược, kế hoạch vận chuyển lại phụ thuộc vào quá nhiều vào nhiệm vụ do Nhà nước giao mà không nghiên cứu bám sát điều kiện thực tế, nhu cầu thực tế. Ban giám đốc cũng như trưởng các phòng ban còn thiếu sự giám sát, kiểm tra thường xuyên, chặt chẽ đến từng cơ sở, từng chi nhánh vì địa bàn hoạt động tương đối rộng. Đặc biệt khó khăn về tài chính của công ty vẫn còn nhiều, vì vậy công ty cần đầu tư hợp lý về mọi mặt: phương tiện, cơ sở, vật chất kỹ thuật, nguồn hàng, thị trường khách hàng... Bên cạnh những khó khăn trên thì trong công ty còn bị hạn chế về thủ tục hành chính, còn quá phức tạp, nhiều khó khăn, gây nhiều phiền hà cho chủ hàng và khách hàng trong việc ký kết và thực hiện hợp đồng vận chuyển hàng hóa. Chương 3 Một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu qủa sản xuất kinh doanh của Công ty vận tải ô tô số 3 Mục tiêu và phương hướng hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty Tổng kết công tác hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2000 của Công ty, dựa trên cơ sở những kết quả đã đạt được và những mặt còn tồn tại, Đảng uỷ và ban lãnh đạo của Công ty đã đề ra mục tiêu hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty trong những năm tới là: ¯ Kinh doanh có lãi. ¯ Nâng cao chất lượng dịch vụ vận tải. ¯ Giảm chi phí vận tải đến mức thấp nhất. Để thực hiện được mục tiêu cơ bản nêu trên thì một mặt Công ty cần phải khắc phục các nhược điểm, giữ vững và phát huy các thế mạnh hiện có, mặt khác Công ty đề ra các phương hướng, kế hoạch hoạt động trong năm 2001và những năm tiếp như sau: Mục tiêu sử dụng lao động: ỉ Từng bước trẻ hoá đội ngũ, tuyển dụng và đào tạo lại một số công nhân viên trẻ có trình độ. ỉ Lái xe ( không kể lái xe cổ phần và liên doanh) 180 người ỉ Thợ sửa chữa. 90 người ỉ Quản lý gián tiếp 40 người ỉ Nhân viên trạm, xưởng... 20 người a. Mục tiêu phương tiện vận tải : Những năm trước đây Công ty chưa có điều kiện về vốn và kỹ thuật nên đã sử dụng một số loại xe của Liên Xô cũ như Zil 130 động cơ Diezel với chủng loại xe này chi phí vận tải rất cao, vì vậy Công ty đã đề ra mục tiêu đến năm 2001 không sử dụng loại xe này nữa và tiếp tục mua sắm, đầu tư một số loại xe có trọng tải lớn hơn, chi phí vận tải giảm, hiệu quả cao hơn như loại xe IFA W50L, HINO, Cheng Long... Bảng số 3.1: Mục tiêu về phương tiện vận tải năm 2001 Đơn vị : chiếc Mác xe Nước sản xuất Năm 2001 HINO Cheng Long IFA W50L Kamaz Giải phóng Zill 30 Nhật Trung Quốc Đức Nga Trung Quốc Nga - Đức 6 16 25 9 120 0 Như vậy, với sự đầu tư rất thích đáng của Công ty, ban lãnh đạo Công ty và công nhân viên đã đề ra mục tiêu vận chuyển hàng hoá tuyến Tây Bắc năm 2001 là (xin xem bảng 3.2) Bảng 3.2: Mục tiêu vận chuyển tuyến Tây Bắc Đơn vị : Tấn Mặt hàng vận chuyển Năm 2001 Năm 2002 1. Than Sơn La Lai Châu 2. Xi măng Sơn La Lai Châu 3. Các loại phân bón Sơn La Lai Châu 4. Muối Sơn La Lai Châu 5. Mặt hàng khác Sơn La Lai Châu 5.500 5.500 0 16.000 6.000 10.000 8.000 3.500 4.500 5.000 1.000 4.000 8.000 3.800 4.200 6.500 6.500 0 18.000 8.000 10.000 10.000 4.000 6.000 7.000 2.000 5.000 10.000 4.000 6.000 Tổng cộng Sơn La Lai Châu 42.500 19.800 22.700 51.500 24.500 27.000 . b. Phấn đấu hoàn thành và hoàn thành vượt mức kế hoạch trên các chỉ tiêu cơ bản sau đây: Bảng 3.3: Mục tiêu hiệu quả kinh tế Đơn vị : 1.000 đồng Chỉ tiêu Kế hoạch năm 2001 Doanh thu Vận tải XNK - dịch vụ Lợi nhuận Vân tải XNK - dịch vụ Nộp ngân sách Vận tải XNK - dịch vụ Thu nhập bình quân 55.000.000 20.000.000 35.000.000 8.000.000 3.000.000 5.000.000 11.000.000 1.000.000 10.000.000 800 Nguồn: báo cáo kế hoạch hoạt động kinh doanh năm 2001 của Công ty 2. Một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của Công ty vận tải ô tô số 3 Trên cơ sở những tài liệu tham khảo thu thập được trong quá trình phân tích đánh giá hiệu quả kinh doanh của Công ty vận tải ô tô số 3 và những kiến thức đã được học Tôi xin được đề xuất với Công ty một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của Công ty trong thời gian tới. 2.1. Kiến nghị đối với Công ty. 2.1.1. Giải pháp về cơ cấu vốn. Muốn dử dụng vốn kinh doanh một cách có hiệu quả thì trước hết Công ty phải xây dựng được một cơ cấu vốn hợp lý. Cơ sở để hoạch định cơ cấu vốn chính là chi phí sử dụmg vốn đầu tư và trình độ của người điều hành, duy trì một tỷ lệ nợ cao sẽ có mức rủi ro lớn nhưng lợi nhuận đem lại sẽ cao hơn. Để tạo ra được cơ cấu vốn tối ưu Công ty cần xác định cụ thể chi phí sử dụng từng loại vốn khác nhau, đồng thời xét đến hiệu ứng của đòn bẩy tài chính từ đó đưa ra cơ cấu vốn gồm bao nhiêu % nợ, bao nhiêu % vốn tự có là hợp lý nhất. Một doanh nghiệp có tỷ lệ nợ quá cao trong cơ cấu vốn nếu làm ăn không có hiệu qủa sẽ dễ dàng bị các chủ nợ yêu cầu tuyên bố phá sản để trả nợ. Tuy nhiên điều này lại không hoàn toàn đúng với một số doanh nghiệp Nhà nước. Bởi vì, một số doanh nghiệp Nhà nước có tình trạng nợ nần khá cao nhưng không có dấu hiệu vỡ nợ do có sự bảo trợ của Nhà nước. Ngày nay các doanh nghiệp Nhà nước đang quen dần với việc phải tự lực, tự khẳng định mình nên việc xem xét để đưa ra một cơ cấu vốn tối ưu là việc làm hết sức cần thiết, tạo điều kiện cho việc sử dụng vốn đạt hiệu quả cao và nâng cao kết quả sản xuất kinh doanh. 2.1.2. Giải pháp về sử dụng vốn cố định Tài sản cố định của Công ty vận tải ô tô số 3 chủ yếu là phương tiện vận tải - ô tô, một số bến bãi, văn phòng, trụ sở và các thiết bị văn phòng như máy vi tính, máy photocopy Để nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản cố định, Công ty cần phải thực hiện các công việc sau: - Trước hết phải kiểm kê lại tài sản cố định của Công ty, đánh giá trị giá của chúng theo giá thị trường vả tính chính xác mức khấu hao của chúng cho tới thời điểm đánh giá. - áp dụng hệ thống chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản cố định để xem xét hiệu quả sử dụng vốn cố định của Công ty trong từngthời kỳ như thế nào? Từ đó xác định những nhân tố ảnh hưởng và đưa ra những giải pháp hữu hiệu. - Thực hiện thanh lý những tài sản cố định không còn khả năng hoạt động hoặc đã quá cũ, lạc hậu để lấy vốn đầu tư cho tài sản mới. - Không ngừng đổi mới phương tiện vận tải bằng những nguồn vốn dài hạn có thể huy động được. - Hiện nay nhiều tài sản cố định của Công ty vận tải ô tô số 3 đã khấu hao gần hết do vậy những tài sản lạc hậu cần có sửa chữa lớn hoặc bổ sung mới. Qua phân tích hiệu quả sử dụng tài sản cố định của Công ty cho thấy hiệu quả sử dụng tài sản cố định năm 1999, 2000 tăng so với các năm trước nhưng sẽ khó duy trì được tốc độ tăng một cách ổn định nếu không có kế hoạch nâng cấp và đầu tư đổi mới tài sản cố định cho Công ty. Ngoài việc lập kế hoạch để xin kinh phí bổ sung từ Bộ giao thông vận tải thì Công ty phải chấp nhận một khoản vay dài hạn của ngân hàng để bổ sung cho phần vốn này. Tuy nhiên, Công ty cần phải thận trọng trong việc mua sắm mới phương tiện vận tải, trang thiết bị, máy móc, phải giao nhiệm vụ này cho người nắm rõ tình trạng ký thuật của các tài sản cần mua sắm để tránh tình trạng do sự thiếu hiểu biết về kỹ thuật mà mua phải những tài sản cũ, lạc hậu không còn hoặc còn ít giá trị sử dụng, từng bước nâng cao chất lượng phương tiện vận tải nói riêng và hiệu quả sử dụng vốn cố định nói chung. 2.1.3. Giải pháp sử dụng vốn lưu động : Nói đến việc sử dụng vốn lưu động có hiệu quả ta thường nghĩ là phải tăng nhanh được vòng quay của vốn lưu động và khả năng sinh lời của vốn lưu động phải cao. Muốn đạt được kết quả này thì đòi hỏi Công ty phải thực hiện tốt công tác quản lý vốn lưu động: thể hiện cụ thể qua việc quản lý các khoản dự trữ, tiền mặt và các khoản phải thu. Việc quản lý dự trữ và tiền mặt có liên quan chặt chẽ đến nhau. Mức dự trữ vật tư hợp lý sẽ quyết định mức cân đối tiền mặt hợp lý. Một bộ phận khá quan trọng trong vốn lưu động là các khoản phải thu. Công ty vận tải ô tô số 3 quản lý các khoản phải thu thông qua chính sách tín dụng thương mại. Do đó, để tránh thất thoát lớn trong các khoản phải thu Công ty vcần phải có chính sách tín dụng thương mại chặt chẽ, hợp lý hơn, phải nghiên cứu kỹ tình hình tài chính và khả năng chi trả của khách hàng để quyết định cho ai nợ và không cho ai nợ cùng với những điều khoản quy định khi áp dụng nợ. Thực hiện tốt việc này sẽ giúp Công ty thu hồi vốn nhanh tránh thất thoát khiến cho tốc độ luân chuyển VLĐ tăng lên và hiệu quả sử dụng vốn cao hơn. VLĐ của Công ty vận tải ô tô số 3 dược bổ sụng và chiếm tỷ lệ lớn chính là các khoản nợ ngắn hạn hàng tháng phải trả lãi lớn. Điều này đòi hỏi Công ty phải quản lý chặt chẽ và xác định chính xác nhu cầu về VLĐ để có biện pháp huy động vốn thích hợp, giảm chi phí sử dụng vốn xuống thấp. Mặt khác, điều này sẽ giúp cho mức độ tín nhiệm của Công ty trong vay nợ cao lên dẫn đến dễ dàng hơn trong việc huy động vốn cho các cơ hội kinh doanh tiếp theo. Nếu không thực hiện được việc quản lý vốn một cách chặt chẽ sẽ dẫn đến khó huy động vốn, sử dụng kém hiệu quả làm giảm hiệu quả sản xuất kinh doanh. 2.1.4.áp dụng hệ thống chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn : Để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của Công ty, trước hết người quản lý vốn phải biết hiệuquả sử dụng vốn của Công ty hiện là như thế nào. Muốn đạt được điều này, Công ty phải áp dụng một cách đầy đủ hệ thống chỉ tiêu đánh giá bao gồm hệ thống chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng VCĐ, hiệu quả sử dụng VLĐ và các chỉ tiêu tài chính khác. Thông qua kết quả đánh giá người quản lý có thể thấy được hiệu quả đạt được của từng loại vốn, ưu nhược điểm của từng loại vốn, kết cấu và những nguyên nhân ảnh hưởng đến hiệu quả đó. Từ đó có thể phát huy những điểm mạnh và hạn chế những điểm yếu để đề xuất những giải pháp hữu hiệu. Để những giải pháp đó đưa ra sát với tình hình thực tế của Công ty và có tính khả thi thì trước hết hệ thống chỉ tiêu đánh giá phải đầy đủ và kết quả phân tích phải chính xác. Điều này muốn đạt được còn phải tuỳ thuộcvào trình độ của cán bộ quản lý vốn đòi hỏi Công ty phải không ngừng đào tạo và đào tạo lại đội ngũ cán bộ công ty, đặc biệt là những cán bộ quản lý vốn kinh doanh. 2.1.5. Về chiến lược kinh doanh : Kinh tế thị trường luôn biến động, Công ty muốn tồn tại và phát triển đòi hỏi phải thích ứng với sự biến động đó. Vì vậy, trong điều kiện hiện nay một doanh nghiệp sẽ không chống đỡ được với những thay đổi của thị trường nếu không có chiến lược kinh doanh đúng đắn. Vì vậy, Công ty đặc biệt chú ý trong việc xây dựng chiến lược. Xây dựng chiến lược kinh doanh trên cơ sở điều tra, nghiên cứu nhu cầu thị trường và khai thác tối đa các nguồn lực, thời cơ. Việc xây dựng chiến lược kinh doanh vận tải cũng như XNK - dịch vụ phải làm tăng được thế mạnh của Công ty dành ưu thế cạnh tranh trên thị trường, đặc biệt thị trường vận tải ô tô, nhằm hoàn thành tốt nhiệm vụ của chính Công ty. Trong chiến lược cần xác định rõ mục tiêu then chốt, điều kiện cơ bản để đạt được mục tiêu đó. Cụ thể là đạt hiệu quả kinh doanh cao, song vẫn phải hoàn thành nhiệm vụ được giao ( vận chuyển hàng hoá phục vụ các tỉnh Tây Bắc). 2.1.6. Về tổ chức lao động : Hiện nay, cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của Công ty còn cồng kềnh và lực lượng lao động dư thừa vẫn còn nhiều điều này ảnh hưởng rất lớn tới hoạt động kinh doanh của Công ty. Đây là một trong những nguyên nhân cơ bản khiến cho Công ty không đạt được lợi nhuận mong muốn. Vì vậy, công tác quản lý cần có những thay đổi như củng cố bộ máy quản lý gọn nhẹ, năng động, linh hoạt trước sự biến động của thị trường, tập trung sắp xếp lại các phòng ban nên rút gọn xuống bằng cách sát nhập hoặc huỷ bỏ một số phòng ban không còn phù hợp trong điều kiện kinh tế thị trường hiện nay đồng thời đảm bảo thực hiện nghiêm luật lao động và chế độ chính sách đối với người lao động, khuyến khích và tạo điều kiện cho cán bộ công nhân viên tham gia các khoá học để nâng cao trình độ nghiệp vụ, chuyên môn. Có biện pháp cải tiến chế độ tiền lương, khuyến khích nâng cao năng suất lao động nhưng phait đảm bảo tiết kiệm dành tỷ lệ thích đáng cho đầu tư. Công ty vận tải ô tô số 3 nên trẻ hoá đội ngũ lao động và tiếp nhận những nhân viên có năng lực thật sự và năng động để tiếp thu những kiến thức mới về công nghệ cũng như năng lực quản lý. 2.1.7. Đổi mới phương tiện và cung cách quản lý phương tiện vật tư : Nên đầu tư mua phương tiện mới, nhất là những loại xe chuyên dùng có trọng tải nhỏ, những xe có điều kiện thay thế phụ tùng khi hỏng. Khi mua xe cần lựa chọn chủng loại xe cho phù hợp với điều kiện hoạt động và điều kiện tài chính của Công ty. Tập chung vốn sửa chữa lớn những xe có thể cải tạo được thành xe tốt tránh chắp vá tạm thời như trước đây. Công ty nên ban hành quy định, quy chế sử dụng xe và vật tư. Phải tổ chức đánh giá lại phương tiện thường xuyên, quy định quyền lợi và trách nhiệm cho bộ phận sử dụng phương tiện và vật tư. Đặc biệt tránh tình trạng quản lý thiếu chặt chẽ gây thất thoát như trước đây. Tập trung củng cố lại phương tiện cho phù hợp, ban hành các quy chế sử dụng xe, xưởng...Xác định lại mức khoán cho từng xe, tính toán lại mặt bằng khoán, xem xét lại từng khoản mục trong mức khoán. Đặc biệt chú ý đến tổng doanh thu vận tải, xác định lại chi phí chủ yếu là giá trị tài sản còn lại và tỷ lệ khấu hao cơ bản. Lập ra hệ thống điều động xe với những thiết bị cần thiết và chon lọc cán bộ có năng lực để điều hành. Các trạm chu chuyển nên mở rộng ở tuyến Bắc - Nam, thu gọn ở tuyến Tây Bắc, không nên để nhiều như hiện nay vì vừa sử dụng không có hiệu quả lại vừa mất nhiều công sức và tiền của. 2.1.8. Công tác xuất nhập khẩu và dịch vụ : Để xây dựng tốt công tác xuất nhập khẩu và dịch vụ Công ty cần phải: ỉ Tìm phương thức thay thế cho nhập khẩu xe máy, xăng dầu như hiện nay bằng cách xuất khẩu các mặt hàng trong nước như: hàng thủ công mỹ nghệ, đồ gỗ gia dụng... ỉ Đa dạng hoá lĩnh vực XNK bằng cách nhận uỷ quyền, uỷ thác XNK cho các công ty trong nướcvà nước ngoài. Từ đó sẽ đa dạng hoá được các mặt hàng XNK. ỉ Phải nhanh chóng đưa ra các loại hình dịch vụ: cho thuê nhà kho, trông giữ xe ô tô các loại đi vào hoạt động để giải quyết vấn đề lao dộng trong Công ty. ỉ Củng cố các loại dịch vụ đã thực hiện như trước: mua bán xăng dầu, nhiên liệu, vật tư... 2.1.9. Hạch toán kinh tế : Việc tổ chức điều hành sản xuất ở Công ty theo hình thức khoán và quản lý thì cần phải có những biện pháp về hạch toán kinh tế. ỉ Rà soát toàn bộ các định mức kinh tế - kỹ thuật đang áp dụng tại Công ty, các hình thức khai thác vận tải chuyển để trên cơ sở đó điều chỉnh hợp lý mức khoán phù hợp với thị trường chung. ỉ Giao kế hoạch cụ thể cho từng đơn vị thành viên, lựa chọn các chỉ tiêu để giao, đảm bảo quyền chủ động cho từng đơn vị. Các đơn vị phải chịu trách nhiệm về hoạt động của mình về công tác hạch toán kinh tế. ỉ Thường xuyên kiểm tra đôn đốc việc thực hiện kế hoạch tại đơn vị. Dựa vào công tác hạch toán để phân tích hiệu quả điều chỉnh kế hoạch cho cụ thể phù hợp với điều kiện thực tế. 3. Kiến nghị đối với Nhà nước: Nhà nước nên đồng ý cho phép các Công ty vận tải ô tô thành lập các đơn vị thành viên có con dấu riêng, có tài khoản mở ở các ngân hàng như các trạm vận tải lớn, các xưởng sửa chữa bảo dưỡng. Đồng thời các đơn vị đó được Công ty uỷ quyền quản lý một số lĩnh vực nhất định nhằm tăng thêm tính năng động trong sản xuất. Tự chịu trách nhiệm về tài chính, có trách nhiệm đảm bảo quyền lợi cho người lao động và nghĩa vụ với Công ty như: ỉ Chuyển đội xe, cụm xe thành trạm vận tải, vừa làm đại lý vận tải vừa vận tải. ỉ Chuyển các xưởng sửa chữa thành các xí nghiệp cơ khí sửa chữa ô tô, liên doanh vận tải, mua bán nhiên liệu... ỉ Lập các xí nghiệp, dịch vụ làm nhiệm vụ trông giữ xe, hàng hoá, cho thuê kho tàng và gom hàng để tạo chân hàng vận chuyển. ỉ Lập các xí nghiệp vận tải, đại lý quá cảnh vận chuyển theo hợp đồng. ỉ Giải quyết nghỉ việc cho những cán bộ không có năng lực, trình độ. Tạo dựng bộ máy quản lý thống nhất theo chế độ: “một thủ trưởng”. Để tăng cao tính chủ đạo của doanh nghiệp, Nhà nước cho phép các Công ty vận tải được phép chuyển hướng kinh doanh theo hướng đa dạng hoá sản phẩm chứ không chỉ kinh doanh vận tải như trước. Về chính sách thuế và chính sách nhập khẩu Nhà nước cần phải quy định cụ thể chính xác tên hàng, mức thuế, Nhà nước quản lý bằng hạn ngạch hay bằng giấy phép để Công ty làm cơ sở lý kết hợp đồng và khai báo hải quan tính thuế. Đối với các loại hàng, sản phẩm Nhà nước quản lý bằng hạn ngạch thì cần phải ưu tiên nhất định cho Công ty vì đây là đơn vị xuất nhập khẩu của cơ quan Nhà nước quản lý. Khi có sự thay đổi trong chính sách thuế, chính sách nhập khẩu Nhà nước cần thông báo cho Công ty biết trước một thời gian từ 3 đến 6 tháng để Công ty kịp thời điều chỉnh kế hoạch kinh doanh của mình. Về hệ thống quản lý nhập khẩu, hải quan có nhiều rườm rà, có nhiều bất cập, đội ngũ cán bộ làm việc quan liêu, nhũng nhiễu làm ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Nhà nước cần giám sát chặt chẽ công tác hải quan để giảm tốt thiểu các việc làm sai trái của cán bộ hải quan. Trong trường hợp có bất đồng giữa hải quan và doanh nghiệp, Nhà nước cần quy định thời hạ tối đa cho việc giải quyết chanh chấp để giảm tối đa các chi phí không cần thiết cho các doanh nghiệp. Nếu cơ quan hải quan làm việc không đúng, gây thiệt hại cho các doanh nghiệp thì yêu cầu cơ quan hải quan phải có trách nhiệm bồi thường.