Đề tài Lạm phát và các giải pháp phòng chống lạm phát trong nền kinh tế thị trường

LêI NãI §ÇU Nh­ chóng ta ®· biÕt, l¹m ph¸t lµ mét hiÖn t­îng cã trong tÊt c¶ c¸c nÒn kinh tÕ . Kh«ng mét nÒn kinh tÕ nµo tån t¹i mµ kh«ng x¶y ra l¹m ph¸t . L¹m ph¸t cao sÏ dÉn ®Õn nh÷ng hËu qu¶ rÊt nghiªm träng ®èi víi toµn bé nÒn kinh tÕ nãi chung còng nh­ ®èi víi c¸c ngµnh , lÜnh vùc nãi riªng. Tuy nhiªn, l¹m ph¸t kh«ng hoµn toµn xÊu, thùc tÕ ®· chøng minh cã c¸c nÒn kinh tÕ gi÷ ®­îc l¹m ph¸t ë møc võa ph¶i l¹i thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ®ã ph¸t triÓn h¬n. ChÝnh v× thÕ, l¹m ph¸t ®· vµ ®ang lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ vÜ m« thu hót ®­îc sù quan t©m lín , kh«ng chØ cña c¸c nhµ chÝnh trÞ mµ cßn cña c¸c nhµ kinh tÕ vµ cña ®«ng ®¶o nh©n d©n. V× vËy, viÖc t×m hiÓu, nghiªn cøu vÊn ®Ò vÒ l¹m ph¸t trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lµ tÊt yÕu, kh¸ch quan, phï hîp sù ph¸t triÓn cña x· héi. ChØ cã nghiªn cøu vÒ l¹m ph¸t, chóng ta míi cã thÓ n¾m ®­îc b¶n chÊt, nguyªn nh©n dÉn ®Õn l¹m ph¸t, tõ ®ã míi cã thÓ ®­a ra ®­îc nh÷ng gi¶i ph¸p phßng chèng ®­îc sù leo thang cña l¹m ph¸t. ChÝnh v× ý nghÜa ®ã nªn em ®· chän ®Ò tµi: "L¹m ph¸t vµ c¸c gi¶i ph¸p phßng chèng l¹m ph¸t trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng” lµm ®Ò tµi nghiªn cøu trong ®Ò ¸n cña m×nh. Trong khu«n khæ bµi viÕt cã h¹n, em chØ xin tr×nh bµy nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ b¶n chÊt, nguyªn nh©n, hËu qu¶, gi¶i ph¸p phßng chèng l¹m ph¸t vµ t×nh h×nh l¹m ph¸t ë ViÖt Nam trong thêi gian qua. MÆc dï ®· rÊt cè g¾ng ®Ó hoµn thµnh ®Ò ¸n, song bµi viÕt khã cã thÓ tr¸nh khái nh÷ng sai sãt, rÊt mong thÇy c« gi¸o gãp ý, bæ sung ®Ó bµi viÕt cña em trë lªn hoµn chØnh h¬n. Cuèi cïng, em xin ch©n thµnh c¸m ¬n PGS. TS NguyÔn H÷u Tµi ®· tËn t×nh gióp ®ì em hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy. PHÇN NéI DUNG A.C¬ së lý thuyÕt 1. B¶n chÊt cña l¹m ph¸t. 1.1 C¸c quan ®iÓm vÒ l¹m ph¸t. Cã thÓ thÊy r»ng, trªn thÕ giíi hiªn nay cã rÊt nhiÒu c«ng tr×nh cña c¸c nhµ kinh tÕ nghiªn cøu vÒ l¹m ph¸t. Trong mçi c«ng tr×nh, t¸c gi¶ l¹i ®­a ra nh÷ng quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ l¹m ph¸t: Theo C¸c M¸c: l¹m ph¸t lµ sù trµn ®Çy c¸c kªnh, luång l­u th«ng nh÷ng tê giÊy b¹c thõa, dÉn ®Õn gi¸ c¶ t¨ng vät. ¤ng cho r»ng, l¹m ph¸t lµ b¹n ®­êng cña chñ nghÜa t­ b¶n, ngoµi viÖc bãc lét ng­êi lao ®éng b»ng gi¸ trÞ thÆng d­, chñ nghÜa t­ b¶n cßn g©y ra l¹m ph¸t ®Ó bãc lét ng­êi lao ®éng mét lÇn nòa, do l¹m ph¸t lµm tiÒn l­¬ng thùc tÕ cña ng­êi lao ®éng gi¶m xuèng. Nh­ vËy, M¸c cho r»ng, b¶n chÊt cña l¹m ph¸t lµ vÊn ®Ò giai cÊp mµ nguyªn nh©n lµ do Nhµ n­íc t¹o ra nh»m ®éng c¬ bãc lét. V× thÕ theo «ng, muèn thñ tiªu l¹m ph¸t th× ph¶i thñ tiªu Nhµ n­íc. Nhµ kinh tÕ häc t©n cæ ®iÓn Samuelson th× cho r»ng: l¹m ph¸t biÓu thÞ mét sù t¨ng lÓn trong møc gi¸ c¶ chung. Theo «ng : “l¹m ph¸t x¶y ra khi møc chung cña gi¸ c¶ vµ chi phÝ t¨ng – gi¸ b¸nh m×, x¨ng dÇu, xe « t« t¨ng; tiÒn l­¬ng,gi¸ ®Êt, tiÒn thuª t­ liÖu s¶n xuÊt t¨ng”. Theo Milton Friedman : “L¹m ph¸t lu«n lu«n vµ bao giê còng lµ mét hiÖn t­îng tiÒn tÖ”. Tøc lµ «ng cho r»ng l¹m ph¸t lµ hiÖn t­îng kinh tÕ x· héi cña tÊt c¶ c¸c n­íc cã sö dông tiÒn tÖ hiÖn ®¹i. Hiªn t­îng ®ã ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua sù gia t¨ng cña mÆt b»ng gi¸ c¶. Cßn theo Keynes , l¹m ph¸t lµ mét hiÖn t­îng tù nhiªn vèn cã cña nÒn kinh tÕ, nã mang tÝnh th­êng xuyªn, vËn ®éng mang tÝnh chu kú. Nh­ vËy theo «ng b¶n chÊt cña l¹m ph¸t chÝnh lµ mét vÊn ®Ò kinh tÕ, kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò chÝnh trÞ, do ®ã ®Ó cã chÝnh s¸ch chèng l¹m ph¸t ph¶i nghiªn cøu tõ gi¸c ®é kinh tÕ. Nh­ vËy mÆc dï cã nhiÒu ®iÓm kh¸c nhau vÒ l¹m ph¸t , song chung quy l¹i c¸c quan ®iÓm ®Òu kh¼ng ®Þnh , b¶n chÊt cña l¹m ph¸t chÝnh lµ sù gia t¨ng møc gi¸ chung cña nÒn kinh tÕ. Ph©n lo¹i l¹m ph¸t Tuú theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau mµ ta cã thÓ ph©n chia l¹m ph¸t ra lµm c¸c lo¹i kh¸c nhau. *) C¨n cø vÒ mÆt ®Þnh l­îng cã thÓ chia l¹m ph¸t ra lµm 3 lo¹i: L¹m ph¸t mét con sè mçi n¨m: §©y lµ lo¹i l¹m ph¸t x¶y ra khi gi¸ c¶ t¨ng chËm vµ tû lÖ l¹m ph¸t d­íi 10% mét n¨m. §©y lµ møc l¹m ph¸t mµ nÒn kinh tÕ chÊp nhËn ®­îc, víi møc l¹m ph¸t nµy, nh÷ng t¸c ®éng kÐm hiÖu qu¶ cña nã lµ kh«ng ®¸ng kÓ. L¹m ph¸t hai con sè mçi n¨m: Khi tû lÖ t¨ng, gi¸ ®· b¾t ®Çu t¨ng ®Õn hai ch÷ sè mçi n¨m. ë møc l¹m ph¸t hai ch÷ sè thÊp (10%, 11%, 12%/n¨m) , nãi chug nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc cña nã kh«ng ®¸ng kÓ, vÉn cã thÓ chÊp nhËn ®­îc. Nh­ng khi tû lÖ t¨ng lªn qu¸ cao, l¹m ph¸t sÏ trë thµnh mèi ®e do¹ ®èi víi sù æn ®Þnh kinh tÕ, lµ kÎ thï cña s¶n xuÊt vµ thu nhËp bëi nh÷ng t¸c ®éng tiªu c­c cña nã. Siªu l¹m ph¸t (hay cßn gäi lµ l¹m ph¸t ba con sè): Gäi nã lµ siªu l¹m ph¸t bëi lÏ tû l¹m ph¸t lµ rÊt cao vµ tèc ®é t¨ng rÊt nhanh. Víi siªu l¹m ph¸t, nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc cña nã ®Õn ®êi sèng x· héi vµ nÒn kinh tÕ sÏ trë nªn rÊt nghiªm träng, kinh tÕ suy xôp mét c¸ch nhanh chãng, thu nhËp thùc tÕ cua ng­êi lao ®éng gi¶m m¹nh. Tiªu biÓu nhÊt cña siªu l¹m ph¸t trong lÞch sö lµ l¹m ph¸t ë §øc, giai ®o¹n 1922-1923: Trong vßng hai n¨m, kÓ tõ th¸ng 11/1921 ®Õn th¸ng 11/1923, gi¸ c¶ hµng ho¸ b×nh qu©n ë §øc t¨ng 1500 tû lÇn so víi møc tr­íc n¨m 1914. §iÒu ®ã cã nghÜa t­¬ng ®­¬ng víi viÖc mét con tem mua vµo n¨m 1914 cã gi¸ 10 ®ång DM, th× ®Õn n¨m 1923 con tem Êy cã gi¸ lµ 15 000 tû ®ång DM. ViÖt Nam còng ®· tõng r¬i vµo t×nh tr¹ng siªu l¹m ph¸t, ®ã lµ vµo giai ®o¹n n¨m 1986-1988, khi ®ã ®Ønh cao nhÊt cña ViÖt Nam lµ l¹m ph¸t lªn tíi 487,2% n¨m 1986. Tuy t×nh tr¹ng siªu l¹m ph¸t kh«ng ph¶i lµ phæ biÕn, song nÕu x¶y ra th× nÒn kinh tÕ sÏ suy sôp mét c¸ch nhanh chãng v× s¶n xuÊt kh«ng chÞu ho¹t ®éng hoÆc chØ ho¹t ®éng cÇm chõng . Bëi lÏ, hä cµng ho¹t ®éng s¶n xuÊt nhiÒu th× sÏ cµng bÞ lç nhiÒu do gi¸ vËt t­ lªn nhanh. *) C¨n cø vµo mÆt ®Þnh tÝnh cã thÓ chia l¹m ph¸t thµnh l¹m ph¸t c©n b»ng vµ l¹m ph¸t kh«ng c©n b»ng, hoÆc lµ l¹m ph¸t dù ®o¸n tr­íc hoÆc l¹m ph¸t bÊt th­êng. L¹m ph¸t c©n b»ng: Khi l¹m ph¸t t¨ng th× thu nhËp t¨ng t­¬ng øng, do ®ã l¹m ph¸t kh«ng ¶nh h­ëng tíi ®êi sèng cña ng­êi lao ®éng. L¹m ph¸t kh«ng c©n b»ng: Tû lÖ l¹m ph¸t t¨ng kh«ng t­¬ng øng víi thu nhËp, v× thÕ sÏ ¶nh h­ëng tíi ®êi sèng ng­êi lao ®éng. Trªn thùc tÕ, l¹m ph¸t kh«ng c©n b»ng th­êng hay x¶y ra nhÊt. §Ó hiÓu râ h¬n vÒ hai lo¹i l¹m ph¸t nµy, chóng ta ®i vµo vÝ dô sau : Gi¶ sö r»ng vµo th¸ng 5 n¨m 1992, mét c«ng nh©n ViÖt Nam víi møc l­¬ng trung b×nh 400 000VND/th¸ng, tr­êng hîp xem xÐt gi¸ g¹o lµ gi¸ c¶ ®¹i diÖn cho c¸c lo¹i gi¸ kh¸c trªn thÞ tr­êng víi gi¸ g¹o lµ 2000VND/kg. Nh­ vËy,mét th¸ng l­¬ng ng­êi ®ã mua ®­îc 200kg g¹o. Gi¶ ®Þnh tiÕp, ®óng mét th¸ng sau, gi¸ g¹o bÞ l¹m ph¸t 2%. Nh­ vËy, qua mét th¸ng gi¸ g¹o ®· t¨ng lªn thµnh : ( 2000VND/kg x 2% ) + 2000VND/kg = 2040VND/kg. Cã 3 t×nh huèng: Thø nhÊt, nÕu sau mét th¸ng ®ã l­¬ng cña ng­êi c«ng nh©n vÉn kh«ng t¨ng , vÉn 400 000VND/th¸ng th× anh ta chØ cã thÓ mua ®­îc 196.08 kg g¹o. Do ®ã v« h×nh chung ,l¹m ph¸t ®· lµm mÊt cña anh ta g©n 4 kg g¹o . Râ rµng anh ta trë lªn nghÌo h¬n mét chót so víi th¸ng tr­íc ®ã. Thø hai, cã thÓ Nhµ n­íc tiªn liÖu tr­íc ®­îc t×nh h×nh l¹m ph¸t nªn quyÕt ®Þnh t¨ng l­¬ng c«ng nh©n trong th¸ng 6 . Cho r»ng hoÆc v« t×nh nho¨c ®«i khi ®­îc tÝnh tr­íc , tû lÖ l­¬ng b×nh qu©n t¨ng 2% mét th¸ng. Khi ®ã, l­¬ng th¸ng 6 cña c«ng nh©n sÏ lµ 400 000 x (1 + 2%) = 408 000 VND. L­¬ng nµy sÏ mua ®­îc 200 kg g¹o ( víi gi¸ 2040 VND/kg). Cã thÓ thÊy m­c sèng cña ng­êi c«ng nh©n kh«ng cã g× thay ®æi so víi th¸ng tr­íc, l­¬ng vÉn ®ñ ®¶m b¶o cho anh ta mua ®­îc ngÇn Êy hµng ho¸. Anh ta kh«ng giµu h¬n còng ch¼ng nghÌo ®i so vãi th¸ng tr­íc bëi tuy l­¬ng t¨ng lªn ®­îc 8000 VND th× gi¸ c¶ còng t¨ng lªn võa ®ñ phÇn t¨ng l­¬ng nµy. Thø ba, Nhµ n­íc t¨ng l­¬ng c«ng nh©n h¬i m¹nh tay lªn ®Õn 107.1% so víi møc l­¬ng cò. Khi Êy: L­¬ng cña c«ng nh©n trong th¸ng 6 lµ: 400 000 x 107.1% = 428 400 VND/th¸ng. Sè g¹o mµ toµn bé l­¬ng nµy mua ®­îc lµ: 428 400 : 2040 = 210kg Râ rµng lµ anh c«ng nh©n sÏ sung s­íng h¬n v× l­¬ng cña anh ta mua ®­îc nhiªï g¹o h¬n so víi th¸ng tr­íc. Nh­ vËy cã thÓ thÊy tr­êng hîp thø hai ®­îc gäi l¹m ph¸t c©n b»ng. Hai tr­êng hîp thø nhÊt vµ thø ba lµ l¹m ph¸t kh«ng c©n b»ng. C©n b»ng ë ®©y lµ c©n b»ng so víi thu nhËp. Do ®ã, cã thÓ hiÓu r»ng l¹m ph¸t ®­îc gäi lµ c©n b»ng khi nã t¨ng t­¬ng øng víi thu nhËp . Ng­îc l¹i khi nã t¨ng kh«ng t­¬ng øng víi thu nhËp ®­îc gäi lµ l¹m ph¸t kh«ng c©n b»ng. L¹m ph¸t dù ®o¸n tr­íc vµ l¹m ph¸t bÊt th­êng: Khi l¹m ph¸t x¶y ra liªn tôc trong mét kho¶ng thêi gian dµi ( vÝ dô trong 10 n¨m), t©m lý vµ sù chê ®îi cña nh©n d©n ®· trë thµnh qu¸n tÝnh, ng­êi ta ®· sèng quen dÇn víi l¹m ph¸t. N¨m thø 11, hoÆc n¨m thø 12 trë ®i, viÖc nÒn kinh tÕ sÏ cã l¹m ph¸t lµ chuyÖn b×nh th­êng vµ gÇn nh­ ®­îc dù ®o¸n tr­íc. Ng­êi ta gäi ®©y lµ l¹m ph¸t dù ®o¸n tr­íc. Còng cã khi ng­êi ta cã thÓ nh×n thÊy tr­íc vÒ l¹m ph¸t vµ tin r»ng nã sÏ x¶y ra bëi c¸c nguyªn nh©n cña nã ®· béc lé ®Çy ®ñ vµ râ rµng. Trong tr­êng hîp ®ã ng­êi ta còng ®o¸n tr­íc ®­îc vµ kh«ng bÊt ngê khi l¹m ph¸t x¶y ra. Nh­ng nÕu l¹m ph¸t bïng ra bÊt th×nh l×nh mµ tr­íc ®ã kh«ng hÒ cã vµ còng ch¼ng cã dÊu hiÖu b¸o tr­íc. Ch¼ng h¹n nÒn kinh tÕ ®ang quen víi l¹m ph¸t thÊp , bçng nhiªn l¹m ph¸t vät lªn cao . Khi ®ã ng­êi ta gäi ®ã lµ l¹m ph¸t bÊt th­êng. L¹m ph¸t bÊt th­êng dÔ g©y sèc cho cuéc sèng vµ mäi ng­êi bëi v× hä ch­a chuÈn bÞ vÒ mÆt t©m lý vµ tiªu dïng ®Ó phï hîp víi viÖc t¨ng gi¸ ®ét ngét. 2. Nguyªn nh©n cña l¹m ph¸t Sau khi đã hiểu về bản chất của lạm phát là như thế nào thì đặt ra cho chúng ta câu hỏi tại sao lại có lạm phát ? Nguyên nhân gì đã sinh ra lạm phát ? Trên thực tế thì lạm phát ở các nước khác nhau ,xãy ra ở những thời kì khác nhau là do những nguyên nhân khác nhau ..Tuy nhiên không vì thế mà lạm phát không có những nguyên nhân cụ thể ,..bằng việc tổng hợp ở nhiều nước trên thế giới và qua nhiều thời kì ,giai đoạn phát triển khác nhau của các nền kinh tế thì theo các nhà kinh tế học hiện đại nguyên nhân của lạm phát được xuất hiện từ ba nhóm chủ yếu sau : Đó là nhóm do cơ cấu , do tăng trưởng tiền tệ và do thâm hụt ngân sách nhà nước .. Cụ thể chúng ta sẽ đi vào từng nguyên nhân một sinh ra hiện tượng lạm phát : Thứ nhất : Nguyên nhân do cơ cấu . Trong nhóm nguyên nhân gây ra lạm phát này chúng ta sẽ đi vào hai nguyên nhân đó là hiện tượng Cầu kéo và hiện tượng chi phí đẩy Hiện tượng Cầu kéo :lạm phát do cầu kéo thực chất là do sự mất cân đối giữa tông cung và tổng cầu hàng hóa dịch vụ trong nền kinh tế ,do những cú sốc về cầu diễn ra đột ngột AS1 P2 AS2 P1 AD2 AD1 0 Q1 Q2 Q3 Q Xét một nền kinh tế đang ở mức tiềm năng Q1 tại đó mức giá chung của nền kinh tế là tại P1 đột nhiên nền kinh tế phải chịu ảnh hưởng của một cú sốc cầu ,có thể là trong nước hay quốc tế (Ví dụ : như chiến lược phát triển kinh tế của một nước chẳng hạn làm cho cầu đầu tư tăng lên một cách đột biến ,làm đường tổng cầu của nền kinh tế dịch sang phải (từ AD1 sang AD2 ) ,sau một thời gian làm cho mức cân bằng của nền kinh tế chuyển sang một trạng thái mới ( được giả thiết là nền kinh tế đang ở mức toàn dụng nhân công do đó không có sự thay đổi của tổng cung đường tổng cung không thay đổi ) ,tại đó mức sản lượng của nền kinh tế tăng lên mức Q2 ( Q2 lớn hơn Q1) và mức giá chung của nền kinh tế lên đến mức P2( P2 lớn hơn P1)Nhưng mà trong thực tế thì khi cầu tăng sẽ làm cho cung tăng một lượng chút ít ,sự gia tăng của cung nhỏ hơn rất nhiều so với sự gia tăng của cầu do những giới hạn về nguồn lực, con người (Gía tăng làm các hãng tăng cường sản xuất để thu lợi nhuận lớn hơn làm cho đường tổng cung của nền kinh tế dịch chuyển sang phải ( từ AS1 sang AS2 ) .. lạm phát do cầu kéo sẽ làm mức sản lượng của nền kinh tế tăng lên và mức giá chung của nền kinh tế cũng tăng lên theo đó Đây là theo kinh tế học của Keynes về phân tích tổng cung ,tổng cầu ( AD-AS ). Trong khi đó, chủ nghĩa tiền tệ giải thích rằng do tổng cầu cao hơn tổng cung, người ta có cầu về tiền mặt cao hơn, dẫn tới cung tiền phải tăng lên để đáp ứng. Do đó có lạm phát. Hiện tượng chi phí đẩy : Chi phí của sản xuất là yếu tố cấu thành nên giá cả hàng hóa cho nên sự biến động của chi phí sản xuất là nguyên nhân thứ hai có thể gây ra lạm phát,..các nhân tố có thể ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí sản xuất là : Nguyên vật liệu (do tính chất khan hiếm của NVL ,được khai thác trong tự nhiên nên khi trữ lượng giảm xuống sẽ làm giá cả của nó tăng lên ). Thứ hai là chi phí để mua sức lao động .Thứ ba là chi phí vốn ( hiện nay chi phí huy động vốn ngày một cao hơn ) . Ngoài ra thì doanh nghiệp còn bị rất nhiều áp lực từ phía nhà nước có thể làm giá sản phẩm tăng cao (như phí và thuế thu nhập..) Các chi phí sản xuất này khi tăng trong cả nền kinh tế sẽ làm cho mặt bằng giá cả của hàng hóa sẽ tăng cao gây nên lạm phát :Khi các yếu tố chi phí trên tăng lên ,làm cho tại mỗi mức giá lượng cung sẽ giảm xuống làm đường tổng cung của nền kinh tế dịch chuyển sang phải (AS1 lên AS2 -hình trên ) tại điểm cân bằng mới của nền kinh tế , sản lượng giảm từ Q1 xuống Q2 và mức giá tăng từ P1 lên P2 nền kinh tế rơi vào vừa suy thoái vừa lạm phát .. ( Mức giá) P AS2 P2 P1 AS1 s¶n l­îng 0 Q2 Q1 Q VÝ dụ : Năm 1973 , 1978 OPEC nâng giá dầu mỏ ,năm 1990-1991 khủng hoảng vịnh persian ,cả ba lần giá cả hàng hóa bình quân ở hầu hết các nước trên thế giới đều tăng Trên đây chúng ta đã tìm hiểu nguyên nhân thứ nhất của lạm phát đó là lạm phát do cơ cấu (cầu kéo và chi phí đẩy ) ,tiếp theo chúng ta sẽ tìm hiểu nguyên nhân thứ hai sinh ra lạm phát đó là nguyên nhân do nguyên nhân từ phía tiền tệ . Nguyên nhân thứ hai : Nguyên nhân tăng trưởng tiền tệ . Khi có nền kinh tế có sự tăng trưởng tiền tê một cách quá mức và kéo dài thì cũng gây nên hiện tượng lạm phát ( khi Y tăng 1% thì lượng tiền cung ứng cần thiết cho lưu thông hàng hóa chỉ cần tăng nhỏ hơn 1% ,nhưng trong thực tế khi Y tăng lên 1% thi lượng cung tiền thực tế thường tăng với một mức độ lớn hơn 1% đây chính là tăng quá mức và quá trình này kéo dài thì sẽ gây nên lạm phát do tăng trưởng tiền tệ ) : Nếu gọi Ms là mức cung tiền danh nghĩa P là giá cả bình quân và L là mức cung tiền thực tế thì : Ls= ( Ms / P ) Gọi M1 là nhu cầu về tiền danh nghĩa thì Ld sẽ là nhu cầu về tiền thực tế ,với : Ld = ( Md / P ) Milton Friedman đặt tên cho các khái niệm này vào thập niên 50 của thế kỉ trước .Và nhu cầu tiền thực tế trong nền kinh tế Ld được xác định bởi công thức : Ld = Md / P =a.Y^b Thị trường tiền tệ chỉ quân bình khi lượng cung về tiền thực tế là tương đương với lượng cầu tiền thực tế . nghĩa là : Ls = Ld + a.Y^b . Vì a và b theo Friedman – là những hắng số khá ổn định về mặt dài hạn ,nên thị trường chỉ cân bằng nếu Ls và Ld tăng gần tương đương với mức tăng của Y . Do vậy khả năng ngược lại là khi Y cố định về mặt ngắn hạn ,sự tăng cung tiền tệ Ms sẽ chỉ có thể được cân đối nếu có sự tăng tương ứng của cầu tiền tệ danh nghĩa Md. Vì thị trường tiền tệ luôn luôn có xu hướng quay về cân bằng ở vị trí mà : Ms / P = Md / p = a.Y^b Nếu Y không đổi ,a và b không đổi ,thì Ms chỉ tăng nếu một trong ba trường hợp sau xảy ra : - Md phải tăng tương ứng để tạo thế cân bằng P phải tăng Md và P cùng tăng Vì Md là cố đinh vào những lúc Ms tăng đột ngột cho nên chỉ có trường hợp 2 xãy ra là một cách phổ biến nhất :giá cả phải tăng để tạo thế cân bằng trên thị trường tiền tệ Về mặt thực tế khi cung ứng tiền danh nghĩa tăng một tỷ lệ là ∆Ms , nó sẽ gây ra lạm phát với tỷ lệ chính thức là bằng tỷ lệ tăng của cung ứng tiền danh nghĩa trừ đi tỷ lệ tăng của nhu cầu tiền danh nghĩa chia cho tổng của 1 cộng với tỷ lệ tăng trong nhu cầu tiền về danh nghĩa Rõ ràng dù nhu cầu tiền danh nghĩa có tăng hay không thì mọi sự tăng lên của cung ứng tiền tệ danh nghĩa – về mặt ngắn hạn –đều nhanh chóng gây nên lạm phát Đây là một nguyên nhân khá phổ biến gây nên hiện tượng lạm phát ở các quốc gia trên thế giới Nguyên nhân thứ ba : Bội chi ngân sách nhà nước (Nguyên nhân từ phía chính phủ ) . Đây là một nguyên nhân mà chúng ta thường đã thấy rất nhiều trong lịch sử của các nước mà làm cho mức lạm phát của các nước có thể lên rất cao .Đó là nguyên nhân chủ quan từ phía chính phủ bằng cách chi tiêu quá mức của mình chính phủ đôi khi đã làm cho nền kinh tế rơi vào tình trạng lạm phát nghiêm trọng điển hình là cuộc lạm phát ở Đức (1921-1923 ) . Nhu cầu chi tiêu của chính phủ là rất lớn ,cho rất nhiều đối tượng khác nhau trong nền kinh tế : chi tiêu để kích cầu ,thực hiện các chính sách ,rồi các khoản chi mua thường xuyên thường có quy mô rất lớn ..để đáp ứng cho nhu cầu chi tiêu của mình thì có rất nhiều con đường khác nhau và chính phủ có thể lựa chọn trong đó có các con đường chủ yếu là : tăng thuế , phát hành các chứng khoán nhà nước ( trái phiếu chính phủ), do nắm đặc quyền trong tay về tài chính nên có một cách dễ dàng và nhanh chóng mà có thể tài trợ một cách dễ dàng cho ngân sách đó là phát hành thêm tiền mặt để đáp ứng nhu cầu chi tiêu của mình , tuy nhiên chỉ trong trường hợp ngân sách nhà nước bị thâm hụt nhiều thì khả năng phát hành tiền để đáp ứng cho chi tiêu mới xảy ra .Trong thực tế về ngân sách của các nước trên thế giới rât hiếm khi có thặng dư (nếu có thì chỉ có trong rất ngắn hạn ,tạm thời và thặng dư thường rất nhỏ ) ,mà tình trạng chung của ngân sách các nước là luôn luôn lâm vào tình trạng thâm hut lớn Dưới đây là tình hình thu chi ngân sách việt nam qua các năm Năm 2000 2001 2002 2003 Tổng thu 90749 103888 123860 152274 Tổng chi 108961 129773 148208 181183 Thâm hụt 18212 25885 24348 28909 Chúng ta đã thấy được phần nào về tình hình thu chi của việt nam trong những năm gần đây..để tài trợ cho thâm hụt ngân sách thì chính phủ có thể tăng thuế hoặc phát hành trái phiếu chính phủ ,nhưng cách thứ nhất có thể làm giảm sản lượng của nền kinh tế , hai cách này chỉ có hiệu quả trong dài hạn , độ trễ dài ..do đó cách dễ dàng nhất là phát hành thêm tiền để chi tiêu cách này vừa có thể đáp ứng nhu cầu chi tiêu tức thời của chính phủ một cách nhanh chóng và với chi phí thực hiện là thấp nhất .. Do vậy một nguyên nhân nữa mà thường xuyên gây nên lạm phát ở các nước đó là in tiền để chi tiêu của chính phủđây cũng là một nguyên nhân khá phổ biến ở các nước trên thế giới Ngoài ra trong thực tế có rất nhiều nhà kinh tế đứng trên những góc độ khác nhau họ quan niệm có những nguyên nhân khác nhau gây nên lạm phát ,nhưng một cách cơ bản mà nói thì những nguyên nhân nêu trên là những nguyên nhân chủ yếu và phổ biến trong thực tế . 3. HËu qu¶ cña l¹m ph¸t Trong phÇn nµy, chóng ta sÏ ®i s©u , ph©n tÝch nh÷ng t¸c ®éng do l¹m ph¸t g©y ra ®èi víi mäi mÆt cu¶ ®êi sèng x· héi. XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ diÔn biÕn l¹m ph¸t cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi, c¸c nhµ kinh tÕ cho r»ng l¹m ph¸t cao vµ triÒn miªn cã ¶nh h­ëng xÊu ®Õn mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi, kinh tÕ còng nh­ chÝnh trÞ cña mét quèc gia. Ta xem xÐt hËu qu¶ cña l¹m ph¸t trªn c¸c khÝa c¹nh sau: §èi víi ®êi sèng x· héi Trong tr­êng hîp thu nhËp danh nghÜa kh«ng ®æi, l¹m ph¸t cao sÏ lµm cho thu nhËp th­c tÕ cña ng­êi lao ®éng kh«ng ngõng gi¶m xuèng, lµm cho ®êi sèng cña hä trë nªn khã kh¨n h¬n. Víi møc l­¬ng 500 000VND mét th¸ng hiÖn nay, ng­êi lao ®éng cã thÓ mua ®­îc 2 t¹ g¹o (víi gi¸ g¹o lµ 2500VND/kg). Vµo n¨m sau , nÕu vÉn sè l­îng hµng th¸ng nh­ hiÖn nay mµ tû lÖ l¹m ph¸t trong nÒn kinh tÕ t¨ng thªm 20% so víi n¨m tr­íc. Khi ®ã gi¸ g¹o sÏ t¨ng lªn lµ 3000 VND/kg. Do ®ã sè tiÒn l­¬ng c«ng nh©n trong mét th¸ng chØ cã thÓ mua ®­îc 1.67 t¹ g¹o. Nh­ vËy l¹m ph¸t kh«ng chØ lµm gi¶m gÝa trÞ thùc cña nh÷ng tµi s¶n kh«ng cã l·i (tøc tiÒn mÆt ) mµ nã cßn lµm hao mßn cña nh÷ng tµi s¶n cã l·i ,tøc lµ lµm gi¶m thu nhËp thùc tõ c¸c kho¶n l·i ,c¸c kho¶n lîi tøc . Khi l¹m ph¸t t¨ng cao ,nh÷ng ng­êi ®i vay sÏ t¨ng l·i suÊt danh nghÜa ®Ó bï vµo tû lÖ l¹m ph¸t t¨ng cao ,®iÒu ®ã lµm cho sè tiÒn thuÕ thu nhËp mµ ng­êi cã tiÒn cho vay ph¶i nép t¨ng cao (mÆc dï thuÕ suÊt kh«ng ®æi ) kÕt qu¶ lµm thu nhËp rßng ,thu nhËp thùc mµ ng­êi cho vay nhËn ®­îc gi¶m ®i . H¬n n÷a l¹m ph¸t t¨ng cao còng g©y ra c¸c tÖ n¹n x· héi ,nã ph©n phèi l¹i mét c¸ch bÊt hîp lý gi÷a c¸c chñ thÓ kh¸c nhau cña nÒn kinh tÕ .Trong quan hÖ kinh tÕ gi÷a ng­êi ®i vay vµ ng­êi cho vay khi l¹m ph¸t t¨ng cao ng­êi cho vay sÏ lµ ng­êi chÞu thiÖt ,vµ ng­êi ®i vay sÏ lµ ng­êi ®­îc lîi ®iÒu ®ã t¹o nªn sù ph©n phèi thu nhËp kh«ng b×nh ®¼ng gi÷a ng­êi ®i vay vµ ng­êi cho vay .H¬n thÕ n÷a nã cßn thóc ®Èy nh÷ng ng­êi kinh doanh t¨ng c­êng thu hót tiÒn vay ®Ó ®Çu c¬ kiÕm lêi .Do vËy cµng t¨ng thªm nhu cÇu tiÒn vay trong nÒn kinh tÕ ®Èy l·i suÊt lªn cao .MÆt kh¸c l¹m ph¸t t¨ng cao cßn khiÕn cho nh÷ng ng­êi thõa tiÒn vµ giÇu cã ®Çu c¬ tÝch gãp hµng ho¸ lµm mÊt c©n ®èi quan hÖ cung cÇu hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng lµm gi¸ c¶ hµng ho¸ t¨ng cao . §iÒu ®ã lµm cho nh÷ng ng­ßi d©n nghÌo ngµy trë nªn khã kh¨n h¬n ,hä thËm chÝ kh«ng mua næi nh÷ng hµng ho¸ thiÕt yÕu v× gi¸ c¶ qu¸ cao chÝnh v× thÕ kho¶ng c¸ch vÒ møc sèng gi÷a ng­êi giÇu . §èi v¬Ý nÒn kinh tÕ : Khi l¹m ph¸t míi b¾t ®Çu s¶n l­îng nÒn kinh tÕ t¨ng nhanh ®ét biÕn do gi¸ c¶ hµng ho¸ t¨ng . Bëi lÏ, khi gi¸ hµng ho¸ t¨ng lµm cho doanh thu b¸n hµng cña c¸c doanh nghiªp t¨ng. V× thÕ, c¸c doanh nghiÖp tiÕp tôc më réng s¶n xuÊt lµm tû lÖ thÊt nghiÖp tù nhiªn gi¶m xuèng. §ã chØ lµ ph¶n øng trong ng¾n h¹n bëi lÏ ngay sau ®ã s¶n l­îng b¾t ®Çu gi¶m xuèng do viÖc tÝch tr÷ hµng ho¸ cña c¸c nhµ ®Çu c¬. ChÝnh v× thÕ cµng ®Èy gi¸ c¶ lªn cao, lµm cho l¹m ph¸t cµng leo thang,tèc ®é biÕn ®éng gi¸ c¶ lóc nµy lµ rÊt lín. Khi nền kinh tế đang trong tình trạng lạm phát thì lãi suất trong nền kinh tế cũng thay đổi theo ,lãi suất tăng lên nhanh chóng vì : để giữ cho tài sản nợ và có hiệu quả không đổi thì hệ thống ngân hàng luôn cố gắng giữ cho lãi suất thực tế ổn định nhưng vì : Lãi suất thực tế = lãi suất danh nghĩa - tỷ lệ lạm phát . Nên nếu muốn cho lãi suất thực tế không đổi thì lãi suất danh nghĩa phải tăng cùng với tỷ lệ lạm phát . khi các ngân hàng tăng lãi suất danh nghĩa theo lạm phát hậu quả mà nền kinh tế phải gánh là sự suy thoái và thất nghiệp ..Lãi suất tăng làm cho cầu về đầu tư giảm ,đầu tư giảm ...... Mặt khác trong khi lạm phát đang diễn ra thì các doanh nghiệp trong nền kinh tế cần rất nhiều tiền để quay vòng ,tích trữ hàng hóa ,nên tình trạng các doanh nghiệp đến các ngân hàng rút tiền để chuyển vốn sang dạng phi tài chính ( vàng hoặc ngoại tệ mạnh ) và đến ngân hàng để vay tiền ,điều đó cũng làm cho lãi suất tăng lên ắt đầu tư sẽ giảm tính rủi ro trong nền kinh tế tăng lên .. §èi víi l­u th«ng hµng ho¸ tiÒn tÖ L¹m ph¸t ë møc ®é cao lµm cho l­u th«ng hµng ho¸, tiÒn tÖ bÞ ¸ch t¾c. Hµng ho¸ tÝch tr÷ nhiÒu h×nh thµnh cÇu gi¶ t¹o lµm gi¸ c¶ t¨ng vät ë chu kú tiÕp, ®Èy l¹m ph¸t chu kú sau cao h¬n so víi chu kú tr­íc. §èi víi nh÷ng n­íc cã nÒn kinh tÕ tiÒn mÆt nh­ ViÖt Nam th× cµng l¹m ph¸t l¹i cµng thiÕu tiÒn. §èi víi kinh tÕ ®èi ngo¹i L¹m ph¸t cao lµm cho h×nh ¶nh, uy tÝn ®Êt n­íc bÞ suy gi¶m, tõ ®ã dÉn ®Õn nh÷ng khã kh¨n trong c¸c quan hÖ th­¬ng m¹i qu«c tÕ. ChÝnh v× vËy, luång vèn ®Çu t­ tõ n­íc ngoµi vµo sÏ gi¶m, chi phÝ cho viÖc sö dông t¨ng lªn, ®Êt n­íc ph¶i ®èi mÆt víi g¸nh nÆng nî n­íc ngoµi gia t¨ng. 3. Mét sè gi¶i ph¸p phßng chèng l¹m ph¸t Do l¹m ph¸t t¨ng cao vµ kÐo dµi ®· g©y ra nh÷ng hËu qu¶ lín trong ®êi sèng cña nh©n d©n lao ®éng vµ cho t¨ng tr­ëng kinh tÕ , ChÝnh phñ c¸c quèc gia cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó phßng ngõa vµ kh¾c phôc l¹m ph¸t. Sau ®©y, chóng ta sÏ ®i vµo c¸c biÖn ph¸p cô thÓ ®­îc sö dông ®Ó phßng chèng l¹m ph¸t : a. §«ng kÕt gi¸ c¶ : §©y lµ biÖn ph¸p mµ Nhµ n­íc ký hîp ®ång víi c¸c doanh nghiÖp, ng©n hµng, c¸c tæ chøc kinh tÕ ®ª c¸c tæ chøc ®ã kh«ng t¨ng gi¸ c¶, kh«ng t¨ng l·i suÊt, kh«ng t¨ng l­¬ng nh»m kiÒm chÕ l¹m ph¸t. §­¬ng nhiªn , Nhµ n­íc ph¶i t¹o ra c¸c ­u ®·i cho c¸c doanh nghiÖp, ng©n hµng, tæ chøc kinh tÕ ®ã. V× thÕ, ®©y chØ lµ biªn ph¸p mang tÝnh chÊt t¹m thêi chø kh«ng ph¶i lµ biÖn ph¸p phßng chèng l©u dµi. b. Th¾t chÆt tiÒn tÖ : §©y lµ biÖn ph¸p rÊt cã hiÖu qu¶ bëi nã t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi t×nh h×nh l¹m ph¸t th«ng qua viÖc ®iÒu tiÕt gi¸ c¶ cña nÒn kinh tÕ. Ch¼ng h¹n, viÖc t¨ng tû lÖ dù tr÷ b¾ buéc lµm gi¶m kh¶ n¨ng cho vay cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, tõ ®ã lµm ®Çu t­ gi¶m dÉn ®Õn tæng cÇu gi¶m, v× thÕ lµm cho møc gi¸ chung cña nÒn kinh tÕ gi¶m xuèng. ViÖc t¨ng l·i suÊt chiÕt khÊu lµm cho l·i suÊt ng©n hµng t¨ng lªn, ®iÒu ®ã còng lµm ®Çu t­ gi¶m vµ ®Èy møc gi¸ chung cña nÒn kinh tÕ gi¶m xuèng. HoÆc Ng©n hµng trung ­¬ng cã thÓ b¸n tr¸i phiÕu chÝnh phñ cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, ®iÒu ®ã lµm gi¶m l­îng tiÒn trong l­u th«ng, gãp phÇn kh¾c phôc ®­îc l¹m ph¸t c. Th¾t chÆt ng©n s¸ch Nhµ n­íc: T¨ng thuÕ Gi¶m chi tiªu ng©n s¸ch Nhµ n­íc Ba biÖn ph¸p trªn ®©y chØ mang tÝnh chÊt tøc thêi, chØ sö dông trong ng¾n h¹n, cßn mu«n phßng chèng l¹m ph¸t trong l©u dµi th× ta ph¶i c¶i c¸ch nÒn kinh tÕ bëi lÏ b¶n chÊt cña l¹m ph¸t chÝnh lµ sù mÊt c©n ®èi cña nÒn kinh tÕ. C¶i c¸ch kinh tÕ : §©y lµ biÖn ph¸p cã t¸c ®éng l©u dµi ®Õn sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. ViÖc c¶i c¸ch nÒn kinh tÕ nã bao gåm ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p, ®iÓn h×nh nh­ : Thóc ®Èy ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ më réng l­u th«n hµng ho¸. §©y lµ gi¶i ph¸p chiÕn l­îc hµng ®Çu ®Ó h¹n chÕ l¹m ph¸t, duy tr× sù æn ®Þnh tiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. S¶n xuÊt trong n­íc ngµy cµng ph¸t triÓn, quü hµng ho¸ ®­îc t¹o ra ngµy cµng t¨ng vÒ sè l­îng vµ ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i, t¹o tiÒn ®Ò v÷ng ch¾c nhÊt cho sù æn ®Þnh tiÒn tÖ. Bªn c¹nh ®ã, ChÝnh phñ cÇn ph¶i chó träng ph¸t triÓn c¸c ngµnh, c¸c ho¹t ®éng lµm t¨ng thu ngo¹i tÖ nh­ xuÊt khÈu hµng ho¸, du lÞch, dÞch vô KiÖn toµn bé m¸y hµnh chÝnh, c¾t gi¶m biªn chÕ qu¶n lý hµnh chÝnh, trªn c¬ së ®ã ®Ó gãp phÇn gi¶m béi chi ng©n s¸ch Nhµ n­íc. T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý ®iÒu hµnh ng©n s¸ch Nhµ n­íc trªn c¬ sá t¨ng c¸c kho¶n thu cho ng©n s¸ch mét c¸ch hîp lý, chèng thÊt thu, l·ng phÝ. B. T×nh h×nh l¹m ph¸t ë ViÖt Nam ViÖt Nam, nãi ®Õn l¹m ph¸t còng lµ mét trong nhòng n­íc cã tû lÖ l¹m ph¸t cao trong lÞch sö , ®Æc biÖt trong giai ®o¹n ®æi míi 1986 – 1988, l¹m ph¸t ë ViÖt Nam lªn tíi ba con sè : N¨m 1986 1987 1988 Tû lÖ l¹m ph¸t ( % ) 487,2 301,3 308,2 Trong giai ®o¹n nµy nÒn tuy c«ng cuéc ®æi míi ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ song nÒn kinh tÕ ViÖt Nam vÉn ®ang trong t×nh tr¹ng khñng ho¶ng: kinh tÕ chËm ph¸t triÓn, kh«ng æn ®Þnh, hµng ho¸ s¶n xuÊt ra kh«ng b¸n ®­îc, hµng ho¸ tån ®äng, nhiÒu c¬ së s¶n xuÊt ph¶i thu hÑp hoÆc ngõng s¶n xuÊt, tµi chÝnh doanh nghiÖp rèi ren, l¹m ph¸t lªn ®Õn møc kû lôc, cao nhÊt lµ n¨m 1986 víi tû lÖ l¹m ph¸t lµ 487,2%. V× thÕ mµ ng­êi ta gäi ®©y lµ thêi kú siªu l¹m ph¸t. Cã rÊt nhiÒu nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng siªu l¹m ph¸t nµy, trong ®ã nguyªn nh©n tõ tiÒn tÖ vµ tÝn dông lµ nguyªn nh©n quan träng mang tÝnh quyÕt ®Þnh. T¸c nh©n quan träng g©y ra l¹m ph¸t chÝnh lµ viÖc t¨ng cung øng tiÒn tÖ. Khi cung øng tiÒn tÖ t¨ng do Ng©n hµng trung ­¬ng ph¸t hµnh thªm tiÒn lµm cho tæng ph­¬ng tiÖn thanh to¸n trong nÒn kinh tÕ t¨ng trong khi hµng ho¸ vµ dÞch vô kh«ng cã sù t¨ng lªn t­¬ng thÝch. §iÒu ®ã lµm cho tæng cung tiÒn lín h¬n so víi tæng cÇu tiÒn dÉn ®Ðn gi¸ c¶ t¨ng g©y ra hiªn t­îng l¹m ph¸t. ë ViÖt Nam thêi kú nµy , chÝnh do viÖc ®æi tiÒn vµ ph¸t hµnh thªm tiÒn tÖ qu¸ nhiÒu ®· lµm cho møc cung øng tiÒn tÖ t¨ng vät, tÝn dông t¨ng tr­ëng nãng ®¶y gi¸ c¶ lªn cao, g©y ra l¹m ph¸t cao lªn tíi ba con sè.Trong giai ®o¹n nµy ViÖt Nam ®· ph¸t hµnh thªm tiÒn vµo l­u th«ng víi mét sè l­îng lín : N¨m 1986 ph¸t hµnh thªm 55,4 tû ®ång, ®Õn n¨m 1988 ph¸t hµnh thªm tiÕp 83,3 tû ®ång. ChÝnh sù ph¸t hµnh qu¸ nhiªï tiÒn nµy ®· gãp phÇn ®Èy l¹m ph¸t leo thang trong thêi kú nµy. Kh«ng nh÷ng thÕ sù t¨ng tr­ëng rÊt nãng cu¶ tÝn dông Viªt Nam trong thêi kú nµy còng lµ nguyªn nh©n rÊt quan träng ®Èy l¹m ph¸t lªn cao. N¨m 1986 tÝn dông cho vay nÒn kinh tÕ t¨ng 1897,4 % so víi n¨m 1976, t¨ng 1362,5% so víi n¨m 1980 vµ t¨ng 325,7% so víi n¨m1985. Së dÜ tÝn dông t¨ng nhanh trong thêi kú nµy lµ do cho ®Õn n¨m 1988 ViÖt Nam vÉn ch­a thÓ kiÓm so¸t ®­îc l­îng tiÒn cung øng ë møc ®é mong muèn do hÖ thèng ng©n hµng lóc nµy la hÖ thèng ng©n hµng mét cÊp. Cho nªn viÖc ph¸t hµnh tiÒn kh«ng mang tÝnh hîp lý mµ c¨n cø rheo yªu cÇu chi tiªu trong n­íc ( bï ®¾p th©m hôt ng©n s¸ch Nhµ n­íc )vµ ë c¸c ®Þa ph­¬ng ( cÊp vèn cho c¸c dù ¸n theo yªu cÇu cña ®Þa ph­¬ng ). Ngoµi ra , l¹m ph¸t thêi kú nµy cßn do m«t sè nguyªn nh©n kh¸c n÷a gãp phÇn ®Èy l¹m ph¸t lªn cao. §Ó ®èi phã víi t×nh tr¹ng nµy, ChÝnh phñ ta ®· sö dông ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p nh­ : Thu hÑp tÝn dông N©ng cao tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc T¨ng thu cho ng©n s¸ch ®i ®«i víi viÖc chèng thÊt tho¸t , tham nhòng l·ng phÝ C¶i c¸ch hÖ thèng ng©n hµng thµnh hÖ thèng ng©n hµng hai cÊp Thay ®æi chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi Nhê ®ã, trong giai ®o¹n tiÕp theo l¹m ph¸t ®· b¾t ®Çu gi¶m xuèng. D­íi ®©y lµ sè liÖu thèng kª tû lÖ l¹m ph¸t cña ViÖt Nam qua c¸c n¨m tõ 1990 – 1995 : N¨m 1990 1991 1992 1993 1994 1995 Tû lÖ l¹m ph¸t ( % ) 67,1 67,5 17,5 5,2 14.4 12,7 GÇn ®©y, giai ®o¹n 2004 – 2005, l¹m ph¸t ë ViÖt Nam cã dÊu hiÖu t¨ng cao trë l¹i. T×nh h×nh gi¸ c¶ trong n­íc vµ quèc tÕ cã nh÷ng biÕn ®éng phøc t¹p : gi¸ hµng tiªu dïng t¨ng liªn tôc, ®Æc biÖt lµ gi¸ l­¬ng thùc thùc phÈm t¨ng cao nhÊt; gi¸ mét sè mÆt hµng kh¸c nh­ thÐp, dÇu th«, còng t¨ng m¹nh do gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi t¨ng. Tõ ®ã ®Èy møc gi¸ chung cña nÒn kinh tÕ t¨ng g©y ra l¹m ph¸t thêi kú nµy. MÆc dï l¹m ph¸t ngay sau ®ã ®· d­îc kh¾c phôc song víi mét nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cßn non nít, bÊt æn nh­ ViÖt Nam th× sù kh¾c phôc ®ã chØ lµ t¹m thêi. Chóng ta cÇn ph¶i kiÓm so¸t ®­îc l¹m ph¸t vµ duy tr× nã ë mét tû lÖ thÝch hîp võa ph¶i. §Ó cã thÓ duy tr× tû lÖ l¹m ph¸t ë m«t møc ®é thÝch hîp chóng ta cÇn tiÕp tôc ®æi míi hÖ thèng tµi chÝnh, ngµy cµng kiÖn toµn bé m¸y qu¶n lý hµnh chÝnh Nhµ n­íc, kh«ng ngõng n©ng cao hÖ thèng th«ng tin trong n­íc vµ quèc tÕ Cã nh­ vËy ta míi cã c¬ së ®Ó cã thÓ gi÷ ®­îc l¹m ph¸t ë mét tû lÖ thÝch hîp. KÕT LUËN Ph¶i thõa nhËn r»ng, l¹m ph¸t vµ c¸c gi¶i ph¸p phßng chèng l¹m ph¸p lu«n lµ vÊn ®Ò ®­îc quan t©m hµng ®Çu trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng bëi nh÷ng t¸c ®éng cña nã g©y ra ®èi víi mäi mÆt cña ®êi sèng kinh tÕ x· héi còng nh­ chÝnh trÞ cña mét quèc gia. L¹m ph¸t cao kh«ng nh÷ng lµm cho thu nhËp thùc tÕ cña ng­êi lao ®éng gi¶m xuèng, lµm cho ®êi sèng cña hä trë nªn khã kh¨n h¬n mµ nã cßn lµm cho nÒn kinh tÕ bÞ suy tho¸i, thÊt nghiÖp gia t¨ng , ®Êt n­íc r¬i vµo khñng ho¶ng. V× thÕ viÖc n¾m ®­îc nguyªn nh©n dÉn ®Õn l¹m ph¸t lµ hÕt søc quan träng ®Ó cã thÓ ®­a ra nh÷ng biÖn ph¸p kh¾c phôc l¹m ph¸t hîp lý, cã hiÖu qu¶. HiÓu ®­îc vÊn ®Ò ®ã, ViÖt Nam ®· thµnh c«ng trong viÖc khèng chÕ vµ tõng b­íc ®Èy lïi l¹m ph¸t, ®­a l¹m ph¸t tõ ba con sè xuèng mét con sè trong thêi kú ®æi míi. Nhê ®ã mµ ViÖt Nam tho¸t khái khñng ho¶ng kinh tÕ vµ tõng b­íc ®i vµo æn ®Þnh, ph¸t triÓn. Nh­ vËy viÖc kiªm so¸t ®­îc l¹m ph¸t cã ý nghÜa rÊt lín trong viÖc qu¶n lý vÜ m« nÒn kinh tÕ. tµi liÖu tham kh¶o Gi¸o tr×nh lý thuyÕt tµi chÝnh tiÒn tÖ T¹p chÝ kinh tÕ TiÒn vµ ho¹t ®éng ng©n hµng Lª Vinh Danh TiÒn tÖ ng©n hµng vµ thÞ tr­êng tµi chÝnh F. Mishkin L¹m ph¸t hµnh tr×nh vµ c¸c gi¶i ph¸p phßng chèng