MỤC LỤC
I.Lí luận về Đầu tư 2
1.Khái niệm chung về Đầu tư 2
2.Khái niệm về Đầu tư phát triển 2
II.Lí luận về Sản lượng 3
1.Tổng giá trị sản xuất (GO - Gross Output) 4
2.Tổng sản phẩm quốc nội (GDP - Gross Domestic Procduct) 4
III.Mối quan hệ giữa Đầu tư và sản lượng 5
1.Đầu tư tác động đến sản lượng 5
1.1.Mô hình số nhân đầu tư. 5
1.2.Mô hình Harrod- Domar. 7
1.3.Các nhân tố đầu tư tác động đến sản lượng 9
1.3.1.Mô hình hàm sản xuất Cobb- Douglas - Những nhân tố tác động trực tiếp đến sản lượng 9
1.3.2.Các nhân tố tác động gián tiếp đến sản lượng – cơ sở hạ tầng 13
1.4.Đầu tư tác động đến chuyển dịch cơ cấu kinh tế 14
2.Sản lượng tác động đến đầu tư - Lý thuyết gia tốc đầu tư. 15
3.Tác động chuỗi 18
I.Tình hình đầu tư và tác động của nó đến sản lượng của nền kinh tế trên thế giới. 19
1.Trung Quốc 19
2. Các nước khu vực Đông Nam Á và Đông Á. 20
II.Thực trạng mối quan hệ giữa đầu tư và sản lượng trong nền kinh tế Việt Nam qua các giai đoạn. 22
1.Mối quan hệ giữa Đầu tư và Sản lượng xét trên góc độ nền kinh tế quốc dân. 22
2.Mối quan hệ giữa Đầu tư và sản lượng trên góc độ cơ cấu ngành kinh tế quốc dân. 26
3.Mối quan hệ giữa các nhân tố đầu tư và sản lượng 29
3.1.Tác động của các nhân tố đầu vào đối với chất lượng tăng trưởng Kinh Tế Việt Nam 29
3.2.Tác động của Đầu tư tới sản lượng trong một số doanh nghiệp cụ thể 29
3.2.1.Thực trạng đầu tư khoa học công nghệ và máy móc thiết bị của ngành da giầy Việt Nam. 29
3.2.2. Thực trạng đầu tư cho nguyên vật liệu của ngành da giầy Việt Nam. 31
3.2.3.Thực trạng khôi phục cảng hàng không Chu Lai và vấn đề khai thác sử dụng. 32
3.2.4. Thực trạng nguồn nhân lực ở Việt Nam và tác động của nó tới năng suất lao động. 33
I.Các giải pháp chung 36
II.Các giải pháp phát huy hiệu quả của từng nhân tố đầu tư 37
46 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1846 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Mối quan hệ giữa đầu tư và sản lượng, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ao mßn dÇn (trong ®ã cã c¶ hao mßn h÷u h×nh vµ v« h×nh). Do ®ã khi quyÕt ®Þnh ®Çu t mua s¾m thiÕt bÞ , doanh nghiÖp cÇn ph¶i xem xÐt c¸c yÕu tè vÒ tuæi thä, sù thay ®æi cña KHCN, sù phï hîp víi tr×nh ®é chuyªn m«n cña c«ng nh©n…Tõ ®ã lùa chän m¸y mãc thiÕt bÞ phï hîp víi môc tiªu cña doanh nghiÖp. Bªn c¹nh viÖc ®Çu t mua míi, doanh nghiÖp cÇn ®Çu t vµo quü khÊu hao ®Ó ®Þnh kú tiÕn hµnh söa ch÷a, b¶o dìng m¸y mãc thiÕt bÞ duy tr× s¶n xuÊt n©ng cao n¨ng suÊt chÊt lîng s¶n phÈm. ViÖc ®Çu t vµo m¸y mãc thiÕt bÞ ph¶i tiÕn hµnh song song víi trang bÞ KHKT phï hîp cïng víi viÖc ®µo t¹o ®éi ngò lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n phï hîp ®Ó vËn hµnh m¸y mãc thiÕt bÞ vµo s¶n xuÊt.
d. §Çu t vµo nguyªn vËt liÖu
Nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo bao gåm tÊt c¶ nh÷ng nguyªn liÖu chÝnh vµ phô,vËt liÖu bao b× ®ãng gãi. §©y lµ mét khÝa c¹nh quan träng ®îc vÝ nh c¬m g¹o s¶n xuÊt. Nã quyÕt ®Þnh gi¸ thµnh cña s¶n xuÊt, tÝnh ®Òu ®Æn vµ nhÞp nhµng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. NÕu nguyªn vËt liÖu kh«ng ®îc cung cÊp mét c¸ch ®Çy ®ñ th× qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sÏ bÞ ngng trÖ. V× vËy mét doanh nghiÖp khi lùa chän nguyªn vËt liÖu ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu vÒ ®Æc tÝnh chÊt lîng nguån cung cÊp …Ngµy nay víi tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ ngµy cµng ph¸t triÓn nhiÒu vËt liÖu míi ra ®êi thay thÕ nguån vËt liÖu truyÒn thèng ngµy cµng khan hiÕm, ®ång thêi n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, t¹o ra c¸c s¶n phÈm víi nhiÒu tÝnh n¨ng c«ng dông vît tréi. V× vËy c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã lùa chän thÝch hîp ®Ó gi¶m thiÓu chi phÝ ®¶m b¶o chÊt lîng s¶n phÈm.
Bªn c¹nh c¸ch tiÕp cËn trªn,hiÖn nay trªn thÕ giíi cßn mét c¸ch ph©n tÝch t¨ng trëng kinh tÕ dùa theo c¸c nh©n tè lµ: Vèn(K), Lao ®éng(L) vµ N¨ng suÊt c¸c nh©n tè tæng hîp(TFP) trong ®ã yÕu tè TFP ®îc hiÓu lµ tæng hîp nh÷ng nh©n tè,chñ yÕu lµ khoa häc- c«ng nghÖ,cã t¸c ®éng ®Õn sù t¨ng N¨ng suÊt lao ®éng.§Çu t vµo nh©n tè TFP chÝnh lµ ®Çu t vµo trÝ tuÖ,chÊt x¸m…ph¸t triÓn nh÷ng khu vùc c«ng nghÖ cao,®Çu t n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm…Tû lÖ ®ãng gãp vµo t¨ng trëng chung cña nÒn kinh tÕ cña nh©n tè TFP cµng cao thÓ hiÖn tr×nh ®é s¶n xuÊt cña nÒn kinh tÕ ®ã cµng hiÖn ®¹i,§©y lµ chØ tiªu quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng cña t¨ng trëng kinh tÕ,®Æc biÖt lµ trong nÒn kinh tÕ tri thøc hiÖn nay.
1.3.2.C¸c nh©n tè t¸c ®éng gi¸n tiÕp ®Õn s¶n lîng – c¬ së h¹ tÇng
C¬ së h¹ tÇng lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cña mét doanh nghiÖp khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh. Khi mét doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh lo¹i h×nh s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ dÞch vô th× ph¶i t×m hiÓu vÒ c¬ së h¹ tÇng v× nã sÏ ¶nh hëng ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt. C¬ së h¹ tÇng gåm : c¬ së h¹ tÇng cøng vµ c¬ së h¹ tÇng mÒm.
a.C¬ së h¹ tÇng mÒm
C¬ së h¹ tÇng mÒm bao gåm:
+ChÝnh s¸ch thu hót ®Çu t
+Thñ tôc hµnh chÝnh
+Nguån lao ®éng: sè lîng,chÊt lîng,gi¸ c¶
+V¨n ho¸ kinh doanh: phong tôc,th¸i ®é,kü thuËt lao ®éng…
+VÞ trÝ ®Þa lý
+LuËt ph¸p,quy ®Þnh
+M«i trêng ®Çu t
+Th¸i ®é ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t
+Th¸i ®é ®èi víi c¸c khu vùc kinh tÕ d©n doanh vµ ®Çu t níc ngoµi
+Chi phÝ ®Ó ®¨ng kÝ kinh doanh
+Chi phÝ vµ thñ tôc ®Ó thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t
+TÝnh minh b¹ch vÒ chÊt lîng
+Chi phÝ phô tréi bªn ngoµi …
+Møc ®é can thiÖp cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng vµo quyÕt ®Þnh vµ qu¸ tr×nh qu¶n lý ®Çu t.
C¬ së h¹ tÇng mÒm chñ yÕu lµ nh÷ng yÕu tè kh¸ch quan, c¸c doanh nghiÖp rÊt khã cã thÓ t¸c ®éng lµm thay ®æi c¸c yÕu tè nµy.V× vËy c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã chÝnh s¸ch ®Çu t phï hîp víi môc tiªu ho¹t ®éng cña m×nh vµ phï hîp víi c¸c yÕu tè cña c¬ së h¹ tÇng mÒm.
b.C¬ së h¹ tÇng cøng
C¬ së h¹ tÇng cøng bao gåm :
+ Nhµ xëng,khu chÕ xuÊt,®êng x¸.
+ N¨ng lîng, ®iÖn níc
+ Giao th«ng
+ Th«ng tin liªn l¹c
+ C¸c c¬ së h¹ tÇng kh¸c: hÖ thèng xö lý chÊt th¶i, khÝ th¶i, hÖ thèng an toµn phßng ch¸y ch÷a ch¸y.
NÕu c¸c doanh nghiÖp cã c¬ së h¹ tÇng, ®¸p øng ®îc quy tr×nh s¶n xuÊt, ®iÒu kiÖn lµm viÖc th× n¨ng suÊt lao ®éng cao, s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ngµy cµng t¨ng. V× vËy c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i nghiªn cøu lùa chän ®Þa ®iÓm cã ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè c¬ së h¹ tÇng cÇn thiÕt cho qu¸ trÝnh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. §ång thêi doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®Çu t x©y dùng c¸c c«ng tr×nh ®êng x¸ phôc vô s¶n xuÊt.
1.4.§Çu t t¸c ®éng ®Õn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ
Nh nh÷ng lÝ luËn ë trªn ta ®· biÕt tèc ®é còng nh quy m« gia t¨ng vèn ®Çu t sÏ gãp phÇn quan träng trong viÖc gia t¨ng s¶n lîng quèc d©n vµ thóc ®Èy tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ.Tuy nhiªn t¸c ®éng cña vèn ®Çu t tíi s¶n lîng cña mçi ngµnh, mçi vïng - l·nh thæ kinh tÕ lµ kh«ng gièng nhau vÒ kÕt qu¶ còng nh hiÖu qu¶ do ®Æc ®iÓm vèn cã cña mçi ngµnh kinh tÕ còng nh ®iÒu kiÖn, tr×nh ®é ph¸t triÓn, xuÊt ph¸t ®iÓm cña mçi l·nh thæ kinh tÕ lµ kh«ng gièng nhau. Vèn ®Çu t còng nh tû träng vèn ®Çu t cho c¸c ngµnh, c¸c vïng kinh tÕ cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn sù chuyÓn dÞch c¬ cÇu ngµnh kinh tÕ, c¬ cÊu kinh tÕ vïng vµ còng ®ång thêi t¸c ®éng ®Õn tèc ®é t¨ng trëng chung cña c¶ nÒn kinh tÕ. Cã thÓ dÔ dµng nhËn thÊy víi cïng mét lîng vèn ®Çu t, khi ®Çu t vµo khu vùc c«ng nghiÖp, dÞch vô thêng cho mét khèi lîng gia t¨ng s¶n lîng lín h¬n vµ tèc ®é t¨ng s¶n lîng nhanh h¬n so víi khi ®Çu t vµo lÜnh vùc n«ng, l©m, ng nghiÖp do trong lÜnh vùc n«ng, l©m, ng nghiÖp thêng gÆp ph¶i nh÷ng h¹n chÕ vÒ ®Êt ®ai vµ c¸c kh¶ n¨ng sinh häc. §iÒu nµy còng t¬ng tù khi ®Çu t vµo c¸c ®Þa ph¬ng, vïng, l·nh thæ kinh tÕ cã ®iÒu kiÖn tµi nguyªn thiªn nhiªn, ®Þa thÕ, xuÊt ph¸t ®iÓm kinh tÕ,c¬ së h¹ tÇng…kh¸c nhau. Nh vËy trong ®iÒu kiÖn b×nh thêng cña nÒn kinh tÕ øng víi mçi c¬ cÊu ®Çu t sÏ cã mét c¬ cÊu s¶n lîng t¬ng øng hay cã thÓ nãi ®Çu t quyÕt ®Þnh qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ë mçi quèc gia. §iÒu nµy cã ý nghÜa rÊt lín trong viÖc ho¹ch ®Þnh, thùc hiÖn nh÷ng chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« cña Nhµ níc. Th«ng qua nh÷ng chÝnh s¸ch t¸c ®éng ®Õn c¬ cÊu ®Çu t, Nhµ níc cã thÓ can thiÖp trùc tiÕp nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch ph©n bæ vèn, kÕ ho¹ch hãa, x©y dùng c¬ chÕ qu¶n lý ®Çu t hoÆc ®iÒu tiÕt gi¸n tiÕp qua c¸c c«ng cô chÝnh s¸ch nh thuÕ,tÝn dông,l·i suÊt … ®Ó x¸c lËp vµ ®Þnh híng mét c¬ cÊu ®Çu t dÉn d¾t sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ngµy cµng hîp lý, gi¶i quyÕt nh÷ng mÊt c©n ®èi vÒ ph¸t triÓn gi÷a c¸c ngµnh, vïng l·nh thæ, ph¸t huy tèi ®a nh÷ng lîi thÕ so s¸nh cña nh÷ng ngµnh mòi nhän, nh÷ng ngµnh thÕ m¹nh hay nh÷ng vïng cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn nhanh h¬n ®Ó lµm ®éng lùc thóc ®Èy c¸c ngµnh, vïng l·nh thæ kh¸c cïng ph¸t triÓn. §Õn lît nã, t¨ng trëng kinh tÕ cao kÕt hîp víi viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu ®Çu t hîp lý sÏ t¹o nguån vèn ®Çu t dåi dµo ®Þnh híng ®Çu t vµo c¸c ngµnh hiÖu qu¶ h¬n n÷a.
2.S¶n lîng t¸c ®éng ®Õn ®Çu t - Lý thuyÕt gia tèc ®Çu t.
Theo lý thuyÕt nµy, ®Ó s¶n xuÊt ra mét khèi lîng s¶n phÈm cho tríc cÇn ph¶i cã mét khèi lîng cô thÓ vèn ®Çu t hay ®Ó s¶n xuÊt cho mét ®¬n vÞ ®Çu ra cho tríc cÇn ph¶i cã mét lîng vèn ®Çu t nhÊt ®Þnh.
§Çu t t¨ng hay gi¶m ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña tæng vèn ®Çu t
( k) gåm quü khÊu hao ®Ó thay thÕ m¸y mãc thiÕt bÞ ®· hao mßn vµ bé phËn ®Çu t thuÇn, bé phËn vèn t¨ng lªn trong kú.
Mèi quan hÖ gi÷a s¶n lîng vµ vèn ®Çu t ®îc thÓ hiÖn nh sau:
(1)
: vèn ®Çu t t¹i thêi ®iÓm t
: s¶n lîng t¹i thêi ®iÓm t
x : lµ hÖ sè gia tèc ®Çu t hay tû lÖ ph¶n ¸nh quan hÖ gi÷a vèn vµ s¶n lîng =x* ( 2)
NÕu x kh«ng ®æi th× quy m« s¶n lîng s¶n xuÊt t¨ng kÐo theo nhu cÇu vÒ vèn ®Çu t t¨ng vµ ngîc l¹i.
Tõ m« h×nh trªn ta thÊy : chi tiªu ®Çu t t¨ng ( gi¶m) phô thuéc vµo nhu cÇu t liÖu s¶n xuÊt. Nhu cÇu t liÖu s¶n xuÊt t¨ng ( gi¶m) l¹i phô thuéc vµo quy m« s¶n phÈm cÇn s¶n xuÊt. Khi m« s¶n phÈm cÇn s¶n xuÊt t¨ng vµ t¨ng nhanh sÏ lµm cho chi tiªu ®Çu t t¨ng theo vµ ngîc l¹i, s¶n lîng ph¶i liªn tôc t¨ng lµm cho ®Çu t t¨ng cïng tèc ®é ( hay kh«ng ®æi so víi n¨m tríc). Theo lý thuyÕt nµy vèn ®Çu t t¨ng cïng tû lÖ víi s¶n lîng Ýt nhÊt trong trung vµ dµi h¹n.
NÕu x kh«ng ®æi th× ë kú tríc (t-1) gi÷a s¶n lîng vµ ®Çu t còng cã mèi quan hÖ t¬ng tù tøc lµ:
( 3)
LÊy (2) – (3) ta cã:
-) (4)
trong ®ã:
- lµ ®Çu t rßng vµ b»ng - D víi D lµ khÊu hao
Do ®ã:
- = - = = (5)
vµ ®Çu t rßng = (6)
Nh vËy theo lý thuyÕt nµy, ®Çu t rßng lµ mét hµm sè cña sù gia t¨ng s¶n lîng ®Çu ra.
NÕu s¶n lîng kú sau t¨ng so víi kú tríc th× >0 , ®Çu t rßng >0.
Møc t¨ng cña ®Çu t rßng phô thuéc vµo sù biÕn ®éng cña s¶n lîng. NÕu s¶n lîng t¨ng cao th× ®Çu t rßng t¨ng cµng lín ( lín h¬n x lÇn).
NÕu s¶n lîng gi¶m th× ®Çu t rßng gi¶m. NÕu s¶n lîng trong thêi gian dµi kh«ng ®æi ®Çu t rßng sÏ b»ng 0.
= vµ khi =0 th× =0.
Do vËy, nÕu s¶n lîng n¨m sau gi¶m so víi n¨m tríc hoÆc b»ng 0 th× ®Çu t còng gi¶m theo hoÆc b»ng 0.
¦u vµ nhîc ®iÓm cña lý thuyÕt gia tèc ®Çu t
--¦u ®iÓm: lý thuyÕt gia tèc ®Çu t ph¶n ¸nh sù t¸c ®éng cña s¶n lîng ®Õn ®Çu t. NÕu tÝch kh«ng ®æi trong mét thêi gian nµo ®ã th× lý thuyÕt nµy lµ c¬ së ®Ó dù b¸o quy m« vèn ®Çu t t¹i n¨m nµo ®ã.
NÕu gäi vµ lµ vèn ®Çu t thùc hiÖn t¹i thêi ®iÓm t vµ t-1 , lµ vèn ®Çu t mong muèn.
λ lµ mét h»ng sè ( 0< λ < 1)
th× - = λ ( - )
Cã nghÜa lµ sù thay ®æi vèn ®Çu t thùc hiÖn gi÷a 2 kú chØ b»ng mét phÇn cña chªnh lÖch gi÷a vèn ®Çu t mong muèn thêi kú t vµ víi vèn ®Çu t thùc hiÖn thêi kú t-1 . NÕu λ =1 th× = vµ lý thuyÕt gia tèc ®Çu t hoµn thiÖn sau nµy còng ®· ®Ò cËp ®Õn tæng ®Çu t.
Theo lý thuyÕt gia tèc ®Çu t ban ®Çu th× ®Çu t rßng
= - = - vµ theo lý thuyÕt gia tèc ®Çu t sau nµy th× :
- = δ ( - ) vµ do ®ã = δ ( - )
gi¶ sö = δ *
δ : hÖ sè khÊu hao 0 < δ < 1 vµ do ®ã
- = - δ *= δ ( - ) hoÆc
= δ ( - ) + δ *
lµ tæng ®Çu t vµ lµ hµm cña vèn mong muèn vµ vèn thùc hiÖn.
Lý thuyÕt ph¶n ¸nh sù t¸c ®éng cña t¨ng trëng kinh tÕ ®Õn ®Çu t v× khi s¶n lîng t¨ng, møc tiªu dïng t¨ng Ýt, tiÕt kiÖm t¨ng cao nªn ®Çu t t¨ng.
-Nhîc ®iÓm.
Lý thuyÕt gi¶ ®Þnh quan hÖ gi÷a vèn vµ s¶n lîng cè ®Þnh nhng thùc tÕ nã lu«n biÕn ®éng do sù t¸c ®éng cña c¸c nh©n tè kh¸c.
MÆt kh¸c lý thuyÕt nµy xem xÐt ®Çu t rßng ( bé phËn cßn l¹i cña vèn ®Çu t sau khi ®· trõ ®i phÇn ®Çu t bï cho khÊu hao tµi s¶n) chø kh«ng ph¶i tæng ®Çu t. Theo lý thuyÕt nµy toµn bé vèn ®Çu t mong muèn ®Òu ®îc thùc hiÖn ngay trong cïng mét thêi kú, ®iÒu nµy kh«ng ®óng vÒ nhiÒu lý do, ch¼ng h¹n do viÖc cung cÊp c¸c yÕu tè cã liªn quan ®Õn thùc hiÖn vèn ®Çu t kh«ng ®¸p øng do cÇu vît qu¸ cung….
3.T¸c ®éng chuçi
ë gãc ®é doanh nghiÖp, ®Ó s¶n xuÊt vµ b¸n ®îc nhiÒu hµng ho¸ c¸c doanh nghiÖp buéc ph¶i ®Çu t nhiÒu h¬n. Cô thÓ hä ph¶i ®Çu t nhiÒu h¬n vµo hµng tån kho, nghÜa lµ ph¶i dù tr÷ thªm nhiÒu nguyªn vËt liÖu, b¸n thµnh phÈm, thµnh phÈm ®Ó ®¶m b¶o b¸n ra liªn tôc. Ngîc l¹i khi s¶n xuÊt Ýt hµng ho¸ vµ dÞch vô h¬n hä cÇn Ýt hµng tån kho nghÜa lµ ®Çu t Ýt h¬n.
Trªn gãc ®é nÒn kinh tÕ, khi mét ®Êt níc cã ®Çu t t¨ng, th× nhiÒu nhµ m¸y xÝ nghiÖp, c¬ së s¶n xuÊt ®îc t¹o ra t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng ®ång thêi cÇu vÒ nguyªn vËt liÖu ®Ó cung cÊp cho c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt t¨ng, s¶n lîng t¹o ra cho nÒn kinh tÕ t¨ng. Do ®ã thu nhËp cña quèc gia còng nh cña ngêi d©n t¨ng lªn dÉn ®Õn tiÕt kiÖm t¨ng mµ tiÕt kiÖm lµ mét nguån t¹o vèn ®Çu t lµ chñ yÕu. MÆt kh¸c khi thu nhËp cña ngêi d©n t¨ng th× nã sÏ kÝch thÝch tiªu dïng, cÇu vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô t¨ng. Nã l¹i kÝch thÝch s¶n xuÊt hay kÝch thÝch ®Çu t míi. Khi ®Çu t míi t¨ng l¹i dÉn ®Õn sù gia t¨ng vÒ s¶n xuÊt. Qu¸ tr×nh nµy cø diÔn ra nh vËy t¹o thµnh mét d©y chuyÒn.
Ch¬ng II: Mèi quan hÖ gi÷a ®Çu t vµ s¶n lîng trong thùc tÕ nÒn kinh tÕ quèc d©n.
I.T×nh h×nh ®Çu t vµ t¸c ®éng cña nã ®Õn s¶n lîng cña nÒn kinh tÕ trªn thÕ giíi.
1.Trung Quèc
KÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø X cña Trung Quèc (2001-2005)®· kÕt thóc .Tû lÖ t¨ng trëng GDP b×nh qu©n hµng n¨m trong thêi gian “kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø X” lµ 8,8%cao h¬n so víi môc tiªu “kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø IX” ®¹t 8,2%. N¨m 2005 tû lÖ t¨ng trëng GDP cña Trung Quèc ®¹t 5,4% tæng gi¸ trÞ GDP vît qua 1500 tû USD. N¨m 2002 tû lÖ t¨ng GDP cña Trung Quèc ®¹t 8,0% n¨m 2003 tû lÖ nµy lªn tíi 9,1%, n¨m 2004 lµ 9,4%. Theo sè liÖu n¨m 2003, GDP b×nh qu©n ®Çu ngêi ®· ®¹t møc ®ét ph¸ lµ 1000 USD, n¨m 2004 lµ 1200 USD. Thêi kú kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø X bÊt kÓ lµ tû lÖ t¨ng trëng GDP hay tû lÖ t¨ng GDP b×nh qu©n ®Çu ngêi ®Òu cao h¬n nhiÒu so víi tû lÖ t¨ng trëng b×nh qu©n thÕ giíi.
Kinh tÕ Trung Quèc t¨ng trëng cao nh vËy nhê thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p :
Sau khi TQ ra nhËp WTO c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®èi mÆt víi c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi, hä cÇn th«ng qua ®Çu t ®Ó n©ng cao tr×nh ®é KHCN vµ quy m« s¶n xuÊt. Do vËy tõ nöa n¨m cuèi 2002, ®Çu t trë thµnh biÖn ph¸p t¨ng trëng ®îc nhiÒu doanh nghiÖp ¸p dông, kÕt qu¶ ®Çu t TSC§ toµn x· héi n¨m 2003 cña TQ lµ 5511,8 tû NDT t¨ng 26,7% so víi n¨m 2003. §Çu t cho c«ng nghiÖp chiÕm chñ yÕu trong tû träng t¨ng trëng ®Çu t TSC§. Tõ th¸ng 1-8/2004 ®Çu t TSC§ cña ngµnh c«ng nghiÖp t¨ng 41,7% trong tû träng ®Çu t, so víi cïng kú n¨m tríc t¨ng 3,2%. C¸c ngµnh cã ®Çu t t¨ng m¹nh lµ dÇu má, luyÖn than, nhiªn liÖu h¹t nh©n, nguyªn liÖu ho¸ häc, luyÖn kim mµu, thiÕt bÞ giao th«ng vËn t¶i, thiÕt bÞ ®iÖn khÝ …Tríc t×nh h×nh ®ã n¨m 2004, chÝnh phñ TQ ®· n©ng cao tû lÖ vèn ®Çu t quy ®Þnh vµo c¸c ngµnh nh s¾t thÐp tû lÖ vèn ®Çu t quy ®Þnh tõ 25% t¨ng lªn 40%; nh«m, xi m¨ng, khai th¸c ph¸t triÓn nhµ ®Êt ®Òu t¨ng tõ 20% lªn 35%. C¶ n¨m 2004 ®Çu t TSC§ c¶ níc ®¹t 7007,3 tû NDT, t¨ng 25,8% so víi n¨m 2003. ChÝnh nhê sù ®Çu t ®ã mµ ngµnh c«ng nghiÖp cña TQ cã tèc ®é t¨ng trëng cao. Trong 8 th¸ng ®Çu n¨m 2004 cã 3 th¸ng ®¹t tû lÖ t¨ng trëng 20%. MÆt kh¸c tõ n¨m 2003 ®Õn nay TQ ®· liªn tiÕp ®a ra mét sè biÖn ph¸p chÝnh s¸ch ®Ó hç trî n«ng nghiÖp, bï ®¾p c©y l¬ng thùc, bï ®¾p m¸y n«ng nghiÖp, t¨ng ®Çu vµo c¸c h¹ng môc ph¸t triÓn gi¸o dôc n«ng th«n, y tÕ, m«i trêng… nhê vËy s¶n xuÊt n«ng nghiÖp xuÊt hiÖn chuyÓn biÕn m¹nh, n¨m 2004 gi¸ trÞ gia t¨ng cña ngµnh n«ng nghiÖp ®¹t 2704,4 tû NDT, t¨ng 6.3%, ®ãng gãp cho GDP lµ 9,2%, cao h¬n 5,2% so víi n¨m tríc.
Nh vËy víi sù ®iÒu chØnh kÕt cÊu ngµnh kinh tÕ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y vµ sù ®Çu t m¹nh mÏ vµo c¸c ngµnh c¸c lÜnh vùc kinh tÕ ®· gãp phÇn cho nÒn kinh tÕ TQ cã mét sù t¨ng trëng m¹nh mÏ, møc sèng nh©n d©n t¨ng cao râ nÐt, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, sù nghiÖp gi¸o dôc, khoa häc c«ng nghÖ ph¸t triÓn nhanh chãng.
2. C¸c níc khu vùc §«ng Nam ¸ vµ §«ng ¸.
Trong qu¸ tr×nh CNH-H§H nÒn kinh tÕ quèc d©n, vÊn ®Ò ®Èy m¹nh ®Çu t ®Ó t¨ng TSC§, n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ më réng quy m« tiªu thô s¶n phÈm chÕ t¹o trªn c¸c thÞ trêng trong vµ ngoµi níc cã t¸c ®éng quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc rót ng¾n thêi gian chuyÓn tõ mét níc n«ng nghiÖp sang mét níc c«ng nghiÖp. Do ¶nh hëng qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ kinh tÕ vµ ph©n c«ng s¶n xuÊt quèc tÕ, ®îc bæ sung thªm nguån vèn ®Çu t níc ngoµi vµ kh¶ n¨ng gia t¨ng xuÊt khÈu vµo thÞ trêng thÕ giíi, nªn nÒn kinh tÕ ë khu vùc §«ng Nam ¸ ®· cã thÓ gia t¨ng ®îc tèc ®é tÝch luü vèn ®Ó më réng quy m« s¶n xuÊt c«ng nghiÖp víi tr×nh ®é c«ng nghiÖp tiªn tiÕn rót ng¾n thêi kú CNH xuèng cßn 40-50 n¨m trong nöa sau thÕ kû XX.
Trong thêi kú tõ n¨m 1960-1998 c¸c níc §NA ®· kh¸ thµnh c«ng trong viÖc ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o víi sù hç trî cña nguån vèn FDI. C¸c níc §NA ®Òu ®a tû phÇn c«ng nghiÖp chÕ t¹o tõ kho¶ng 10% n¨m 1960 lªn gÇn 30% trong thËp kû 90.
Trong thêi kú 1986-1996 c¸c níc khu vùc §NA vµ §A ®· ®¹t ®îc sù t¨ng trëng xuÊt khÈu nhanh, kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng tõ 4-500% trong vßng 10 n¨m vµ chØ bÞ dõng l¹i hoÆc tôt gi¶m trong 2 n¨m khñng ho¶ng kinh tÕ 1997-1998.
Vµo n¨m 1986, c¸c nÒn kinh tÕ míi CNH ë Ch©u ¸ NIE’S nh Hång K«ng ®¹t 35,4 tû USD, Singapo ®¹t 22,5 tû USD. C¸c níc b×nh qu©n ®Çu ngêi tõ 6-7000 USD cßn HQ, §L ®¹t møc xuÊt khÈu trªn 30 tû USD, møc b×nh qu©n ®Çu ngêi ®¹t kho¶ng tõ 1-2000 USD vît kh¸ xa c¸c níc ASEAN-4. Víi møc xuÊt khÈu cao nh vËy nhng trong thêi kú 1986-1996 NIE’S-4 vÉn ®¹t ®îc kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng 4-5 lÇn .
Hång K«ng
Hµn Quèc
§µi Loan
Singapo
D©n sè( Tr. Ngêi )
62
44.6
21.2
30
1986
88.5
32
52.5
124.7
1987
98.3
34.7
52.4
138.7
1988
108.4
33.3
49.1
153.2
1989
108.9
28.1
44.3
146.8
1990
109.9
25.6
41.9
140.9
1991
114.6
24.4
42.4
38.4
1992
118.7
24.9
38.4
127.8
1993
116.6
24.7
38
126.8
1994
115.7
25.2
38.5
138.7
1995
124.8
27.4
42.9
138.9
1996
117.2
26.8
42.5
134.8
1997
109.7
30.8
42.8
129.8
B¶ng trªn cho thÊy ®Õn n¨m 1997, c¸c nÒn kinh tÕ nãi trªn ®Òu ®¹t tû lÖ xuÊt khÈu/GDP tõ 3-% trë lªn, riªng 2 nÒn kinh tÕ ®« thÞ lµ HK vµ Singapo ®at møc trªn 100% vµ ®îc coi lµ nhµ ga trong chuyÕn tµi chÝnh th¬ng m¹i vµ chÕ xuÊt hµng ho¸. Nhê ngµnh c«ng nghiÖp chÕ xuÊt hµng ®iÖn tö Malaixia còng ®¹t tû lÖ XK/GDP ®Õn 80%.
C¸c níc NIE’s-4 vµ c¸c níc ASEAN-4 ®¹t ®îc nhiÒu thµnh tÝch xuÊt khÈu kh¸ cao nh trªn trong thêi kú 1986-1996 ®Òu dùa trªn c¬ së tËp trung vµ nghiªn cøu ®Çu t ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o nh÷ng s¶n phÈm ®iÖn, ®iÖn tö, ho¸ chÊt, c¬ khÝ, luyÖn kim, «t«…
Nh÷ng chiÕn lîc c«ng nghiÖp ho¸ vµ ph¬ng thøc ph¸t triÓn c«ng nghÖ cña hä l¹i kh¸c nhau: HQ, §L chñ yÕu tiÕp nhËn c«ng nghÖ theo ph¬ng thøc mua giÊy phÐp b¶n quyÒn vµ vay vèn níc ngoµi ®Ó tù ®Çu t ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o. C¸c níc Hång K«ng, Th¸i Lan víi tû lÖ FDI kh¸ cao vµ Singapo, Malaixia víi tû lÖ FDI rÊt cao l¹i tiÕp nhËn c«ng nghÖ chñ yÕu th«ng qua ®Çu t níc ngoµi. chóng ta cã thÓ thÊy Hµn Quèc, §µi Loan tiÕp nhËn FDI rÊt thÊp nhng vÉn ®¹t møc t¨ng gi¸ trÞ xuÊt khÈu rÊt cao trong khi Singapo, Malaixia tiÕp nhËn gi¸ trÞ vèn FDI vµ tû lÖ vèn FDI/GDP cao h¬n míi ®¹t ®îc c¸c kÕt qu¶ xuÊt khÈu nãi trªn.
II.Thùc tr¹ng mèi quan hÖ gi÷a ®Çu t vµ s¶n lîng trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam qua c¸c giai ®o¹n.
1.Mèi quan hÖ gi÷a §Çu t vµ S¶n lîng xÐt trªn gãc ®é nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Cã thÓ thÊy r»ng víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ nh vò b·o cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ th«ng tin vµ xu híng quèc tÕ ho¸ m¹nh mÏ nÒn kinh tÕ thÕ giíi nh hiÖn nay th× yÕu tè ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ vèn vµ khoa häc - c«ng nghÖ ®îc coi träng h¬n so víi c¸c yÕu tè kh¸c lµ lao ®éng vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn. XÐt mét c¸ch tæng qu¸t trªn ph¹m vi mét nÒn kinh tÕ quèc d©n th× yÕu tè vèn vµ yÕu tè khoa häc c«ng nghÖ cã thÓ quy vÒ yÕu tè vèn ®Çu t.
Nh©n tè c¬ b¶n cho sù t¨ng trëng kinh tÕ lµ vèn ®Çu t, møc t¨ng trëng kinh tÕ phô thuéc vµo tæng sè vèn ®Çu t vµ hÖ sè ICOR cña nÒn kinh tÕ. HÖ sè ICOR ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t ®èi víi s¶n lîng cña nÒn kinh tÕ, thÓ hiÖn mét c¸ch râ rµng nhÊt mèi quan hÖ gi÷a ®Çu t víi s¶n lîng cña nÒn kinh tÕ.
Suèt mét vµi thËp kØ tríc n¨m 1986 nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ë vµo t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn, møc t¨ng trëng kinh tÕ trong kÕ ho¹ch 5 n¨m 1976-1980 b×nh qu©n mçi n¨m chØ ®¹t 0.4%/n¨m vµ thu nhËp quèc d©n chØ ®¹t møc t¨ng lµ 0.4%/n¨m .Thùc tÕ lµ s¶n xuÊt kh«ng ®¸p øng ®ñ nh cÇu tiªu dïng tèi thiÓu cña d©n c, thêi k× 1976-1980 chØ cung cÊp ®îc kho¶ng 80% thu nhËp quèc d©n sö dông .Toµn bé quü tÝch luü vµ mét phÇn quü tiªu dïng ph¶i dùa vµo nguån níc ngoµi. Thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ trong nh÷ng n¨m nµy kh«ng cã sù ph¸t triÓn mµ r¬i vµo sù khñng ho¶ng.
XuÊt ph¸t ®iÓm thÊp vµ viÖc duy tr× qu¸ l©u m« h×nh kinh tÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung quan liªu bao cÊp, ®ãng cöa nÒn kinh tÕ c¶ bªn trong lÉn bªn ngoµi ®· lµm ®· lµm tr× trÖ nÒn kinh tÕ níc ta, nguån vèn níc ngoµi bÞ h¹n chÕ trong khi ®ã nguån vèn ®Çu t trong níc kh«ng ®îc khai th¸c ®· khiÕn níc ta cø “dËm ch©n” m·i trong c¸i “vßng luÈn quÈn”
Cã thÓ thÊy râ ®iÒu nµy trong B¶ng 1- Thu nhËp quèc d©n sö dông
Năm
Thu nhập quốc dânsản xuất so với sử dụng
Nguồn nước ngoài trong thu nhập quốc dân sử dụng
Tổng số
Trong đó
Tích luỹ
Bù tiêu dùng
1980
82.8
17.2
10
1
1981
89.3
10.7
7.8
0.5
1982
88.4
11.6
7.3
1.7
1983
92.1
7.9
8
-
1984
88.1
11.9
8.9
0.5
1985
89.8
10.2
11.5
-
Nguồn:Kinh tế Việt Nam chặng đường 1945-1995,
NXB Thống kê Hà Nội-1996 tr79
Tõ n¨m 1987 c¸c chÝnh s¸ch ®æi míi kinh tÕ míi b¾t ®Çu diÔn ra mét c¸ch m¹nh mÏ trong ®ã cã viÖc më réng c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, thu hót ®Çu t níc ngoµi ®· t¹o ra “có hÝch” ban ®Çu, t¹o ra cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam mét gia tèc t¨ng trëng ®Ó th¾ng ®îc “lùc hót” cña c¸i vßng luÈn quÈn trªn c¬ së ®ã h×nh thµnh c¸c bíc ph¸t triÓn tiÕp theo.
Xem xÐt tæng nguån vèn ®Çu t vµ hÖ sè ICOR cña toµn bé nÒn kinh tÕ ViÖt Nam tõ 1991 - 2005 theo c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn lµ : tõ 1991-1995 vµ giai ®o¹n 1996- 2000 vµ 2001-2005 ®Ó thÊy mèi quan hÖ thuËn chiÒu cña vèn ®Çu t vµ t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ thÓ hiÖn mét c¸ch râ rµng trong thùc tÕ nÒn kinh tÕ níc ta trong tõng chÆng ®êng ph¸t triÓn cña ®Êt níc nh÷ng n¨m qua
B¶ng 2: §Çu t toµn x· héi giai ®o¹n 1991-1995
1991 1992 1993 1994 1995
Tæng sè 11526 19755 34176 43100 56500
§Çu t/GDP(%) 15.00 17.64 24.91 25.47 25.35
ICOR 2.500 2.051 3.075 2.896 3.100
(tû ®ång ,gi¸ hiÖn hµnh)
(Nguån: ®Ò tµi KX03-17 Hµ néi 1995,trang 28-30)
Giai ®o¹n tõ 1996 ®Õn nay nÒn kinh tÕ ®· cã sù thay ®æi s©u s¾c vµ toµn diÖn ë tÊt c¶ mäi mÆt cña nÒn kinh tÕ. §iÒu nµy b¾t nguån tõ sù gia t¨ng liªn tôc khèi lîng vèn ®Çu t ph¸t triÓn cho nÒn kinh tÕ vµ sù chuyÕn biÕn tÝch cùc cña c¬ cÊu vèn ®Çu t theo thµnh phÇn kinh tÕ trong ®ã thµnh phÇn kinh tÕ Nhµ níc vÉn chiÕm vai trß chñ ®¹o.
B¶ng 3:Vèn ®Çu t thùc hiÖn thêi kÝ 1996-2000
(§¬n gi¸ :tû VN§,gi¸ n¨m 2000)
1996-2000
1996
1997
1998
1999
2000
Tổng số
555
95.25
111.78
106.67
111.49
129.92
Vốn trong nước
349.64
60.01
70.42
67.19
70.23
81.85
Vốn ngoài nước
205.36
35.24
41.36
39.48
41.26
48.07
I.VĐT công cộng
295.33
43.08
53.74
57.47
68.62
72.42
1.Vốn NSNN
125.57
19.86
23.74
24.34
28.15
29.49
2.Vốn tín dụng đầu tư phát triển của NN
72.43
9.94
14.66
11.19
15.88
20.77
3.Vốn tự có của DNNN
97.33
13.28
15.34
21.94
24.59
22.16
II.Các nguồn vốn khác
259.67
52.17
58.04
49.2
42.87
57.5
1.Vốn đầu tư của khu vực tư nhân và dân cư
121.63
24.93
23.08
22.46
22.56
28.59
2.Vốn FDI
138.04
27.24
34.96
26.74
20.31
28.91
Nguån :Tæng côc thèng kª
Nh÷ng thµnh tÝch trong huy ®éng vèn ®Çu t trong kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001-2005 cßn khëi s¾c h¬n n÷a:tæng vèn ®Çu t ®a vµo nÒn kinh tÕ bíc ®Çu thèng kª íc tÝnh lµ 1041 ngh×n tû ®ång,vît kho¶ng 25.9% kÕ ho¹ch 5 n¨m ®Ò ra trong ®ã riªng n¨m 2005 tæng vèn ®Çu t ®¹t trªn 310 ngh×n tû ®ång bằng khoảng 38,2% so với GDP, thuéc lo¹i cao nhÊt tõ tríc tíi nay.§ã lµ nguyªn nh©n quan träng ®Ó níc ta ®¹t ®îc tèc ®é t¨ng trëng cao vµ æn ®Þnh trong nh÷ng n¨m võa qua.
Bảng 4: Tốc độ tăng GDP theo thành phần kinh tế(%)
2000
2001
2002
2003
2004
2005
Tốc độ tăng GDP (giá so sánh)
6.79
6.89
7.08
7.34
7.79
8.43
Kinh tế Nhà nước
7.72
7.44
7.11
7.65
7.75
7.36
KT ngoài quốc doanh
5.04
6.36
47.04
6.36
6.95
8.19
KT có vốn ĐT nước ngoài
11.44
7.21
7.16
10.52
11.51
13.2
Nguồn: Báo cáo KT Việt Nam 2005(Viện NC&QLKT TW)
2.Mèi quan hÖ gi÷a §Çu t vµ s¶n lîng trªn gãc ®é c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ quèc d©n.
Trong nh÷ng n¨m qua ®ång hµnh víi sù t¨ng trëng kinh tÕ nhanh lµ nh÷ng thay ®æi quan träng trong c¬ cÊu nÒn kinh tÕ. C¸c ngµnh kinh tÕ tõng bíc chuyÓn dÞch theo híng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh trong tõng ngµnh. §¹t ®îc kÕt qu¶ nµy chÝnh lµ do sù thay ®æi tÝch cùc trong c¬ cÊu vèn ®Çu t theo c¸c ngµnh kinh tÕ theo híng tÝch cùc: trong n¨m 2004 phÇn lín c¸c dù ¸n cÊp míi tËp trung vµo lÜnh vùc x©y dùng vµ c«ng nghiÖp, chiÕm 68.5% vÕ sè dù ¸n vµ 60.8%vÕ sè vèn ®¨ng kÝ. LÜnh vùc n«ng- l©m - ng nghiÖp chiÕm 13.5 sè dù ¸n vµ 16.2 sè vèn ®Çu t ®¨ng kÝ, lÜnh vùc dÞch vô chiÕm 18% sè dù ¸n vµ 23%sè vèn ®¨ng kÝ cÊp míi.
B»ng c¸c chÝnh s¸ch thÝch hîp ®Þnh híng cho tõng ngµnh mµ tû träng vèn ®Çu t trong lÜnh vùc n«ng- l©m - ng nghiÖp t¨ng tõ 7.5% n¨m 1996 lªn 18.5 % n¨m 2000; khèi lîng vèn ®Çu t t¨ng 24.4 %/n¨m.Vèn ®Çu t c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chiÕm 40.4% n¨m 1996 ®· t¨ng lªn 45% n¨m 2000; khèi lîng vèn ®Çu t t¨ng lªn13.3%/n¨m.Vèn ®Çu t trong lÜnh vùc giao th«ng vËn t¶i, bu ®iÖn vµ th«ng tin liªn l¹c chiÕm 14.2% n¨m1996 t¨ng lªn 17.3%n¨m 2000; khèi lîng vèn ®Çu t t¨ng 9.2%/n¨m; vèn ®Çu t khoa häc c«ng nghÖ chiÕm 4.8% n¨m 1996 t¨ng lªn 6.4% n¨m 2000; khèi lîng vèn ®Çu t t¨ng 23.8% n¨m phï hîp víi viÖc ®iÒu chØnh kinh tÕ díi t¸c ®éng cña khñng ho¶ng khu vùc,vèn ®Çu t c¸c ngµnh dÞch vô vµ c¸c ngµnh kh¸c (x©y dùng, th¬ng nghiÖp, kh¸ch s¹n, nhµ hµng, kho tµng…) chiÕm 33.1% n¨m 1996 gi¶m xuèng cßn 15.5% n¨m 2000.
Do tÝnh chÊt "trÔ" cña ho¹t ®éng ®Çu t mµ nh÷ng ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch vµ c¬ cÊu ®Çu t hîp lÝ giai ®o¹n 1996-2000 ®· cã nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc, m¹nh mÏ ®Õn quy m« vµ tèc ®é t¨ng trëng cña c¸c ngµnh trong giai ®o¹n 2001-2005
Bảng5: Cơ cấu GDP theo ngành kinh tế
2000
2001
2002
2003
2004
2005
NL-TS
24.53
23.24
23.03
22.54
21.81
20.7
CNXD
36.73
38.13
38.49
39.47
40.21
40.8
CN che bien
18.56
19.78
20.58
20.45
20.34
20.7
DV
38.73
38.63
38.48
37.99
37.98
38.5
Sù thay ®æi cña c¬ cÊu GDP theo ngµnh thay ®æi mét c¸ch h¬p lý: tû träng khu vùc n«ng l©m thuû s¶n ®· gi¶m liªn tiÕp tõ 24.53% n¨m 2001 xuèng cßn 20.7% n¨m 2005, ngµnh c«ng nghiÖp t¨ng tõ 36.73% n¨m 2001 lªn 40.8% n¨m 2005, ngµnh dÞch vô l¹i cã xu híng gi¶m tuy kh«ng nhiÒu do ¶nh hëng cña mét sè nguyªn nh©n kh¸ch quan: dÞch SARS, cóm H5N1 hay khñng ho¶ng chÝnh trÞ ë mét sè níc trong khu vùc.
Møc ®ãng gãp vµo tû lÖ t¨ng trëng chung cña toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n còng biÓu hiÖn tÝch cùc.
B¶ng 6: T¨ng trëng GDP vµ møc ®ãng gãp t¨ng trëng theo ngµnh
2001
2002
2003
2004
íc2005
Tèc ®é t¨ng( % )
GDP
6.89
7.08
7.34
7.79
8.4
N«ng l©m- Thuû s¶n
2.98
4.17
3.62
4.36
4.04
C«ng nghiÖp x©y dùng
10.39
9.48
10.48
10.22
10.65
DÞch vô
6.1
6.54
6.45
7.56
8.48
§ãng gãp vµo t¨ng trëng theo tû lÖ %
N«ng l©m-Thuû s¶n
10.07
13.2
10.76
11.8
9.78
C«ng nghiÖp x©y dùng
53.39
48.95
53.37
50.48
49.71
DÞch vô
36.54
37.85
35.86
37.72
40.52
Nguån:B¸o c¸o KT ViÖt Nam 2005(ViÖn NC&QLKTTW)
Trong b¶n th©n néi bé mçi ngµnh còng cã sù thay ®æi vµ chuyÓn dÞch ®Çu t vµ møc t¨ng trëng cña c¸c ngµnh phï hîp víi yªu cÇu héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ thÓ hiÖn ë møc ®ãng gãp vµo gi¸ trÞ t¨ng thªm cña toµn ngµnh tõ c¸c yÕu tè néi bé trong ngµnh ®ã, ®¸ng chó ý lµ hai ngµnh cã tû lÖ lín trong tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm quèc néi lµ c«ng nghiÖp x©y dùng vµ dÞch vô.
Bảng7 : tăng trưởng khu vựcCN-xd và đóng góp vào tăng trưởng giá trị tăng thêm theo ngành 2001.2005
2001
2002
2003
2004
2005
2001-2005
Tèc ®é t¨ng trëng ( gi¸ n¨m 1994)
Khu vùc CN-XD
10.39
9.48
10.48
10.22
10.65
10.24
CN
9.75
9.17
10.45
10.55
10.6
10.11
XD
12.78
10.57
10.59
9.03
10.81
10.75
Nguån:B¸o c¸o KT ViÖt Nam 2005(ViÖn NC&QLKTTW)
Trong ngµnh dÞch vô nguån vèn ®Çu t còng chuyÓn dÞch sang c¸c ngµnh mang tÝnh chÊt dÞch vô cã chÊt lîng cao, mang l¹i ngo¹i tÖ vµ ®ãng gãp lín vµo gi¸ trÞ thu nhËp quèc néi nh tµi chÝnh, ng©n hµng, b¶o hiÓm, du lÞch…
3.Mèi quan hÖ gi÷a c¸c nh©n tè ®Çu t vµ s¶n lîng
3.1.T¸c ®éng cña c¸c nh©n tè ®Çu vµo ®èi víi chÊt lîng t¨ng trëng Kinh TÕ ViÖt Nam
Thùc tÕ cho thÊy t¨ng trëng kinh tÕ cña ViÖt Nam nh÷ng n¨m qua dùa chñ yÕu vµo nh÷ng nh©n tè theo chiÒu réng víi nh÷ng ngµnh, nh÷ng s¶n phÈm truyÒn thèng, hao phÝ vËt t cao cha ®i vµo chÊt lîng s¶n phÈm víi ph¸t triÓn c«ng nghÖ cao. Khi ph©n tÝch ®ãng gãp cña c¸c nh©n tè t¨ng trëng ta thÊy chÊt lîng t¨ng trëng ®· ®îc c¶i thiÖn (TFP) t¨ng t 15.5% thêi k× 1992-1997 lªn 22.5% thêi k× 1998-2002 .Tuy nhiªn phÇn ®ãng gãp cña vèn vµ lao ®éng vÉn cßn cao trong khi ®ã phÇn ®ãng gãp cña khoa häc c«ng nghÖ vÉn cßn qu¸ Ýt. Nãi c¸ch kh¸c n¨ng suÊt lao ®éng tæng hîp cña toµn bé yÕu tè s¶n xuÊt TFP cßn rÊt thÊp.T¨ng trëng do yÕu tè vèn vµ lao ®éngchiÕm tíi h¬n 3/4 tæng c¶ 3 yÕu tè t¸c ®éng.NÕu so s¸nh møc ®é ®ãng gãp cña TFP vµo t¨ng trëng hµng n¨m víi c¸c níc trong khu vùc th× ViÖt Nam thÊp h¬n rÊt nhiÒu: Th¸i lan lµ 35%, Philipin lµ 41%,Indonesia lµ 43%. §iÒu nµy ®ång nghÜa víi viÖc níc ta cha tho¸t khái h×nh th¸i kinh tÕ dùa vµo tµi nguyªn trong khi nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®· bíc s©u vµo nÒn kinh tÕ tri thøc.
B¶ng 8: Tû träng ®ãng gãp cña c¸c nh©n tè ®Çu vµo tíi t¨ng trëng GDP(%)
C¸c yÕu tè
1993-1997
1998-2002
Vèn
69
57.5
Lao ®éng
16
20
TFP
15
22.5
Tængt sè
100
100
Nguån :Kinh tÕ ViÖt Nam 2003-2004,Thêi B¸o KT ViÖt Nam
3.2.T¸c ®éng cña §Çu t tíi s¶n lîng trong mét sè doanh nghiÖp cô thÓ
3.2.1.Thùc tr¹ng ®Çu t khoa häc c«ng nghÖ vµ m¸y mãc thiÕt bÞ cña ngµnh da giÇy ViÖt Nam.
Tr×nh ®é KHCN vµ trang bÞ m¸y mãc thiÕt bÞ ®ãng vai trß quan träng trong sù gia t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt cña bÊt kú mét ngµnh s¶n xuÊt nµo. Ngµnh c«ng nghiÖp da giÇy lµ mét trong nh÷ng ngµnh CN mòi nhän cña ViÖt Nam, rÊt cÇn ®îc ®Çu t KHCN vµ thiÕt bÞ hiÖn ®¹i.
Tuy nhiªn hiÖn t¹i thùc tr¹ng vÒ tr×nh ®é c«ng nghÖ m¸y mãc thݪt bÞ cña ViÖt Nam míi chØ ®îc ®¸nh gi¸ ë møc ®é trung b×nh-tiªn tiÕn cña khu vùc.
Do ngµnh da giÇy ViÖt Nam ®i lªn tõ gia c«ng theo ®¬n ®Æt hµng cña níc ngoµi nªn c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ nhËp vµo ViÖt Nam ®Òu nh»m t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm theo yªu cÇu cña chñ hµng. V× thÕ hÇu hÕt c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ nµy ®Òu ®îc nhËp tõ Hµn Quèc, §µi Loan thÕ hÖ cuèi kû 70,80 ®¹t tr×nh ®é c¬ khÝ ho¸ nhng cha ®¹t tr×nh ®é tù ®éng ho¸, ®· qua sö dông nªn tuæi thä ng¾n, n¨ng suÊt thÊp. Theo ®¸nh gÝa cña c¸c nhµ chuyªn m«n sè m¸y mãc thiÕt bÞ lo¹i tèt ®¹t 40%, lo¹i trung b×nh lµ 30%, vÉn cßn kho¶ng 30% m¸y mãc thiÕt bÞ lo¹i kÐm. ChØ duy nhÊt trong lÜnh vùc thuéc da ®a sè m¸y mãc thiÕt bÞ ®Òu nhËp ngo¹i, thuéc thÕ hÖ míi cã kh¶ n¨ng s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng da chÊt lîng tèt.
Thùc tÕ cho thÊy c¸c doanh nghiÖp bá vèn ®Çu t trang thiÕt bÞ tiªn tiÕn, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, s¶n xuÊt nh÷ng lo¹i giµy dÐp cã nh·n m¸c næi tiÕng, chÊt lîng cao chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp 100% vèn níc ngoµi, nh c¸c doanh nghiÖp : c«ng ty H÷u NghÞ §µ N½ng, c«ng ty giµy Thîng §×nh…cßn rÊt Ýt.
§iÒu ®¸ng chó ý lµ tuy vÊn ®Ò ®Çu t ®· ®îc chó träng nhng do ®Çu t mÊt c©n ®èi gi÷a c¸c kh©u, c¸c c«ng ®o¹n nªn hiÖn chØ míi cã 60% n¨ng lùc s¶n xuÊt giÇy dÐp ®îc khai th¸c. Trong ®Ò ¸n chiÕn lîc ph¸t triÓn ngµnh da giÇy ®Õn 2010 c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ®· ®a ra kÕ ho¹ch n©ng cÊp vµ thay thÕ m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó kh¾c phôc ®iÓm yÕu nµy vµ n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm.
Theo dù b¸o cña ngµnh da giÇy thÕ giíi, trong t¬ng lai Ch©u ¸ tiÕp tôc ¸p ®¶o vÒ s¶n xuÊt cña da giÇy trªn thÕ giíi víi kho¶ng 75% s¶n lîng. V× vËy viÖc n©ng cao s¶n lîng vµ n¨ng suÊt cña ngµnh da giÇy sÏ vÉn nhËn ®îc mèi quan t©m hµng ®Çu vµ sù hç trî cÇn thiÕt cña chÝnh phñ ViÖt Nam trong thêi gian tíi.
3.2.2. Thùc tr¹ng ®Çu t cho nguyªn vËt liÖu cña ngµnh da giÇy ViÖt Nam.
§èi víi ngµnh c«ng nghiÖp da giÇy, nÕu kh«ng chó ý ®Õn ®Çu t s¶n xuÊt nguyªn vËt liÖu th× còng ®îc vÝ nh c¸i c©y ph¸t triÓn mµ kh«ng cã gèc. Thêi gian qua c¸c doanh nghiÖp da giÇy lu«n bÞ ®éng khi nhËp khÈu nguyªn vËt liÖu, ®ã còng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh dÉn ®Õn thùc tr¹ng phÇn lín c¸c doanh nghiÖp ph¶i lµm gia c«ng cho níc ngoµi vµ rÊt khã trong viÖc chuyÓn ®æi ph¬ng thøc s¶n xuÊt.
HiÖn nay ngµnh s¶n xuÊt nguyªn phô liÖu trong níc míi chØ ®¸p øng ®îc 20-25% tæng nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt giÇy dÐp. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ kho¶ng 75-80% c¸c lo¹i nguyªn phô liÖu cho ngµnh da giÇy nh da thuéc thµnh phÈm, ®Õ giÇy, v¶i, gi¶ da, keo d¸n, ho¸ chÊt ph¶i nhËp khÈu. §Õn nay chØ cã giÇy v¶i, dÐp ®i trong nhµ cã kh¶ n¨ng chñ ®éng víi nguån nguyªn liÖu trong níc. Cßn l¹i c¸c nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt giÇy n÷, mò, giÇy thÓ thao vÉn ph¶i nhËp khÈu hoµn toµn. B¾t ®Çu t n¨m 1995 m¬i cã doanh nghiÖp ®Çu tiªn cña ngµnh da giÇy s¶n xuÊt ®Õ giÇy. Tõ ®ã ®Õn nay ®· xuÊt hiÖn thªm mét sè c«ng ty s¶n xuÊt nguyªn phô liÖu cho ngµnh da giÇy nh c«ng ty nhùa R¹ng §«ng chuyªn s¶n xuÊt c¸c lo¹i Simili, c«ng ty nhùa Phó Vinh ( H¶i Phßng) s¶n xuÊt gi¶ da), c«ng ty b«ng v¶i sîi ViÖt nam cung øng c¸c lo¹i v¶i b¹t 100% cotton, mét sè lo¹i v¶i dÖt kim, mét sè doanh nghiÖp 100% vèn níc ngoµi ®Çu t s¶n xuÊt v¶i lãt giÇy n÷, giÇy thÓ thao cao cÊp. Cßn keo d¸n ViÖt Nam míi chØ ®Çu t ë c«ng ®o¹n pha trén. Cßn vÒ c¸c lo¹i ho¸ chÊt…cho ®Õn nay vÉn ph¶i nhËp sè lîng lín tõ c¸c níc NhËt B¶n, §µi Loan, Hµn Quèc….
Riªng trong lÜnh vùc da, hang n¨m ngµnh da giÇy ViÖt Nam ph¶i nhËp khÈu trªn 100 triÖu sqft da thuéc thµnh phÈm v× s¶n xuÊt trong níc míi chØ cung cÊp ®îc 15 triÖu sqft/n¨m. ViÖc khai th¸c thu mua da th« néi ®Þa chØ ®¹t kho¶ng 50% trong tæng ®µn tr©u,bß, lîn…
Nh vËy cã thÓ thÊy ho¹t ®éng s¶n xuÊt cung ÷ng nguyªn vËt liÖu vµ thÞ trêng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n khiÕn ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt nguyªn vËt liÖu cha ph¸t triÓn. ViÖc nhËp khÈu nguyªn vËt liÖu dÉn ®Õn chi phÝ ®Çu vµo cao khiÕn lîi nhuËn thu vÒ thÊp.
V× vËy, viÖc ph¸t triÓn lÜnh vùc s¶n xuÊt nguyªn vËt liÖu ®· trë thµnh mét nhu cÇu bøc thiÕt. Nã sÏ gióp cho ngµnh da giÇy gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm vµ híng s¶n xuÊt kinh doanh.
3.2.3.Thùc tr¹ng kh«i phôc c¶ng hµng kh«ng Chu Lai vµ vÊn ®Ò khai th¸c sö dông.
C¬ së h¹ tÇng cã vai trß quan träng trong viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt cña mçi doanh nghiÖp còng nh cña toµn bé nÒn kinh tÕ. Ta cã thÓ thÊy râ viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cã vai trß quan träng nh thÕ nµo ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ qua dù ¸n kh«i phôc c¶ng hµng kh«ng Chu Lai.
C¶ng hµng kh«ng Chu Lai( CHK CL) tríc ®©y chñ yÕu phôc vô môc ®Ých qu©n sù. Khu vùc bay gåm ®êng cÊt h¹ c¸nh, ®êng l¨n, s©n ®ç t¬ng ®èi hiÖn ®¹i, kiªn cè nhng sau 1975 ®Õn nay chØ phôc vô bay huÊn luyÖn vµ dù bÞ cho CHK quèc tÕ §µ N½ng. C¸c c«ng tr×nh kh¸c nh nhµ ga hµnh kh¸ch, hÖ thèng ®iÒu hµnh bay, s©n ®ç «t«, nhµ lµm viÖc cña nh©n viªn …®Òu cha cã. §Õn gi÷a n¨m 2004, tríc yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ, du lÞch cña Vïng kinh tÕ träng ®iÓm miÒn Trung mµ träng t©m lµ khu kinh tÕ më Chu Lai vµ khu kinh tÕ Dung QuÊt,CHK nµy ®· ®îc khëi c«ng söa ch÷a, n©ng cÊp, tæng vèn ®Çu t h¬n 84 tû ®ång.
Nhµ ga hµnh kh¸ch kÕt hîp nhµ lµm viÖc cã mÆt b»ng kÝch thíc 30m*160m; tæng diÖn tÝch 3400m2 ®¸p øng yªu cÇu phôc vô 300 kh¸ch giê cao ®iÓm…C¸c c«ng tr×nh, thiÕt bÞ cÇn thiÕt cña mét s©n bay hiÖn ®¹i nh m¸y soi hµnh lý, b¨ng chuyÒn hµnh lý…®Òu ®îc ®Çu t n©ng cÊp. C¸c h¹ng môc kh¸c ®· ®îc x©y míi vµ kh«i phôc l¹i nh: s©n nÒn, s©n ®êng néi bé, söa ch÷a hÖ thèng s©n ®êng m¸y bay…
HiÖn t¹i côm c¶ng hµng kh«ng miÒn Trung ®ang khÈn tr¬ng chuÈn bÞ tæ chøc nh©n lùc vµ trang thiÕt bÞ kü thuËt ®Ó kÞp phôc vô c¸c chuyÕn bay qua CHK Chu Lai. Nhê viÖc tiÕn hµnh kh«i phôc, x©y míi c¬ së h¹ tÇng, CHK Chu Lai chuÈn bÞ ®i vµo ho¹t ®éng, dù kiÕn sÏ cã c¸c ®êng bay tõ CHK Chu Lai ®i TP HCM vµ Hµ Néi kho¶ng 3-4 chuyÕn/tuÇn theo ph¬ng ¸n th¨m dß thÞ trêng. VÒ l©u dµi, Vietnam airlines ®ang cã kÕ ho¹ch liªn doanh ®Ó vËn chuyÓn hµng ho¸ qua ®©y víi c¸c mÆt hµng nh dÞch vô chuyÓn ph¸t nhanh, ®iÖn tö…Nguån kh¸ch tríc m¾t lµ c¸c du kh¸ch, c¸c ®èi t¸c lµm ¨n t¹i khu kinh tÕ má Chu Lai, khu kinh tÕ Dung QuÊt, khu c«ng nghiÖp §iÖn Nam, §iÖn Bµn vµ nh©n d©n 2 tØnh Qu¶ng Nam, Qu¶ng Ng·i. Nh vËy, viÖc kh«i phôc, x©y míi c¬ së h¹ tÇng cña CHK Chu Lai kh«ng nh÷ng gióp ®em l¹i doanh thu nhê viÖc khai th¸c CHK nµy víi t c¸ch lµ mét s©n bay d©n dông mµ nã cßn gãp phÇn ph¸t triÓn du lÞch, kinh tÕ cña khu vùc miÒn Trung.
3.2.4. Thùc tr¹ng nguån nh©n lùc ë ViÖt Nam vµ t¸c ®éng cña nã tíi n¨ng suÊt lao ®éng.
ViÖt Nam víi kÕt cÊu d©n sè trÎ, nh÷ng ngêi trong ®é tuæi lao ®éng chiÕm tû lÖ lín. Hµng n¨m cã kho¶ng h¬n 1 triÖu ngêi bíc vµo ®é tuæi lao ®éng, cung cÊp nguån lao ®éng dåi dµo cho thÞ trêng lao ®éng trong níc còng nh ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Tuy nhiªn sù gia t¨ng quy m« LLL§ ®Æt ra yªu cÇu bøc xóc vÒ më réng quy m« ®µo t¹o, ph¸t triÓn lao ®éng chuyªn m«n kü thuËt( CMKT) ®Ó ®¸p øng nhu cÇu sö dông cña c¸c ngµnh, lÜnh vùc, t¹o c¬ së ®Ó kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguån nh©n lùc trong ph¹m vi nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Thùc tÕ, chÊt lîng cña L§ ViÖt Nam cha cao so víi c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, thÓ hiÖn:
-VÒ tr×nh ®é v¨n ho¸ cña ngêi lao ®éng níc ta cha cao. N¨m 2004 LLL§ cña c¶ níc cã 5% mï ch÷, 12% cha tèt nghiÖp tiÓu häc, 30,5% tèt nghiÖp tiÓu häc, 32.8% tèt nghiÖp THCS vµ 19.7% tèt nghiÖp THPT .
-VÒ tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt thùc tÕ ë níc ta hiÖn nay cho thÊy, n¨m 2004 tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o trong LLL§ c¶ níc lµ 22.5%. Trong ®ã tû lÖ ®· qua ®µo t¹o s¬ cÊp, ®µo t¹o nghÒ lµ 13,3% : tèt nghiÖp trung häc chuyªn nghiÖp lµ 4,4%; tèt nghiÖp cao ®¼ng, ®¹i häc trë lªn lµ 4,8%. So víi n¨m 2001, tû lÖ lao ®éng ®· qua ®µo t¹o nãi chung cña LLL§ c¶ níc t¨ng 5,45%. C¬ cÊu tr×nh ®é ®µo t¹o gi÷a C§, §H trë lªn/ THCN/CNKT cßn bÊt hîp lý, n¨m 1996 : lµ 1/1,7/2,4 ; ®Õn 2004 lµ 1/0,91/2,75. c¬ cÊu nµy biÓu hiÖn trªn thÞ trêng lao ®éng thiÕu nghiªm träng c«ng nh©n kü thuËt lµnh nghÒ vµ lµnh nghÒ cao.
-T×nh h×nh ®µo t¹o lao ®éng chuyªn m«n kü thuËt trªn thÞ trêng lao ®éng: tõ 1997 ®Õn n¨m 2003, chÝnh phñ thùc hiÖn nhiÒu gi¶i ph¸p tÝch cùc vµ ®ång bé h¬n nªn ®µo t¹o nghÒ cã bíc t¨ng trëng ®ét ph¸, ®Æc biÖt ®µo t¹o nghÒ dµi h¹n t¨ng nhanh ( n¨m 2000 t¨ng 34%, n¨m 2003 t¨ng 20,3%) ®¸p øng mét phÇn c«ng nh©n lµnh nghÒ vµ c«ng nh©n lµnh nghÒ tr×nh ®é cao vµ kü thuËt viªn cho thÞ trêng lao ®éng. Quy m« c«ng nh©n kü thuËt cã b»ng cã xu híng t¨ng nhanh, n¨m 1999 sè ngêi ®ñ 15 tuæi trë lªn cã b»ng CNKT lµ 889,03 ngh×n ngêi ®Õn n¨m 2004 lµ 1543,07 ngh×n ngêi t¨ng 73,56%. C«ng nh©n cã chøng chØ nghÒ, s¬ cÊp vµ t¬ng ®¬ng còng t¨ng nhanh, n¨m 1999 lµ 1453,05 ngh×n ngêi, ®Õn n¨m 2004 lµ 4680,94 ngh×n ngêi. HiÖn nay vµ c¸c n¨m s¾p tíi sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng CMKT theo híng t¨ng c«ng nh©n b¸n lµnh nghÒ, ®©y lµ xu híng tÝch cùc, phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng lao ®éng.
-ChÊt lîng ®µo t¹o nghÒ : chÊt lîng ®µo t¹o nghÒ hiÖn ®ang cßn tån t¹i c¸c vÊn ®Ò vÒ néi dung, ch¬ng tr×nh ®µo t¹o cha theo kÞp sù ph¸t triÓn cña thùc tiÔn s¶n xuÊt kinh doanh, cha ®æi míi, b¾t nhÞp ®îc víi chuÈn mùc ®µo t¹o nghÒ cña c¸c níc ph¸t triÓn, trang bÞ kiÕn thøc míi vµ ®µo t¹o kü n¨ng thùc hµnh cßn h¹n chÕ.
Nh vËy viÖc ®µo t¹o lao ®éng chuyªn m«n ë níc ta ®· cã sù ph¸t triÓn vµ ®¸p øng ®îc ë møc ®é nhÊt ®Þnh cho qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸, c«ng nghiÖp ho¸, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thóc ®Èy ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh kinh tÕ hiÖn ®¹i, ngµnh c«ng nghÖ cao ( tù ®éng ho¸, c«ng nghÖ th«ng tin, vËt liÖu míi …) t¹o tiÒn ®Ò ®Î lao ®éng níc ta tham gia s©u réng h¬n vµo qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸, ®¸p øng qu¸ tr×nh ®æi míi c«ng nghÖ, tù do ho¸ th¬ng m¹i …
Thùc tÕ qu¶n lý lao ®éng ë níc ta trong c¸c n¨m chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ cho thÊy, ®µo t¹o lao ®éng chuyªn m«n kü thuËt lµ nh©n tè quan träng bËc nhÊt ®Ó n©ng cao hiÖu qña sö dông nguån nh©n lùc. §µo t¹o CMKT lµ nh©n tè t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng trong tÊt c¶ c¸c ngµnh nghÒ, lÜnh vùc vµ nÒn kinh tÕ. ë c¸c ngµnh cã tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o lín h¬n th× n¨ng suÊt lao ®éng cao h¬n, n¨ng suÊt cña khu vùc c«ng nghiÖp vµ x©y dùng( tÝnh b»ng gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp/ sè lao ®éng lµm viÖc, gi¸ so s¸nh n¨m 1994 ) n¨m 2003 ®¹t gÇn 23 triÖu ®ång / 1 lao ®éng. Tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n cña khu vùc c«ng nghiÖp vµ x©y dùng thêi kú 1986- 2003 kho¶ng 7,3%/n¨m. Trong khi ®ã n¨ng suÊt lao ®éng khu vùc n«ng, l©m, ng nghiÖp ( tÝnh b¨ng gi¸ trÞ s¶n xuÊt/ sè lao ®éng lµm viÖc cña khu vùc n«ng, l©m, ng nghiÖp gi¸ so s¸nh n¨m 1994) n¨m 2003 chØ ®¹t 2,8 triÖu ®ång / lao ®éng, tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n hµng n¨m cña ngµnh nµy thêi kú 1986-2003 lµ 2,7%/n¨m. §Æc biÖt ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt cao cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng gãp phÇn t¨ng s¶n lîng.
Tuy nhiªn còng cÇn thÊy r»ng, hiÖn nay c«ng t¸c ®µo t¹o lao ®éng CMKT cña níc ta cßn cã nh÷ng tån t¹i nªn t¸c ®éng h¹n chÕ ®Õn sö dông lao ®éng vµ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. Cô thÓ lµ :
Tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o CMKT cßn thÊp.
ChÊt lîng ®µo t¹o cha cao, cha theo kÞp chuÈn mùc ®µo t¹o cña quèc tÕ.
- Cha khai th¸c ®îc ®Çy ®ñ tiÒm n¨ng cña lao ®éng CMKT, n¨m 2004 tû lÖ thÊt nghiÖp cña LLL§ trong ®é tuæi lao ®éng ë khu vùc thµnh thÞ lµ 5,6%.Tû lÖ thÊt nghiÖp cña LLL§ ®· qua ®µo t¹o rÊt ®¸ng kÓ, n¨m 1999 lµ 2,96%, n¨m 2000 lµ 2,32%, n¨m 2004 kho¶ng 2,74%. T×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm cña khu vùc n«ng th«n kh¸ phæ biÕn. N¨m 2004 tû lÖ thêi gian lao ®éng ®îc sö dông cña LLL§ thêng xuyªn ë khu vùc n«ng th«n lµ 79,1%.
-Tr×nh ®é c«ng nghÖ thÊp trong nhiÒu ngµnh KTQD ®· h¹n chÕ kÝch thÝch ®µo t¹o lao ®éng chuyªn m«n kü thuËt.
Tr×nh ®é qu¶n lý ®µo t¹o nh©n lùc h¹n chÕ.
Nh vËy n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng vµ t¨ng NSL§ phô thuéc vµo rÊt nhiÒu nh©n tè, ®ßi hái ph¶i cã c¸c gi¶i ph¸p thÝch hîp ®Ó cã thÓ khai th¸c hiÖu qu¶ c¸c tiÒm n¨ng cña lao ®éng CMKT vµ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng.
Ch¬ng III: c¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao
hiÖu qu¶ cña c¸c nh©n tè ®Çu t
I.C¸c gi¶i ph¸p chung
Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc lµ rÊt s¸ng sña nhng bªn c¹nh ®ã cßn tån t¹i mét sè vÊn ®Ò, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc ®Çu t ph¸t triÓn
Cã thÓ thÊy ngay lµ vèn ®Çu t ph¸t triÓn toµn x· héi cßn phô thuéc nhiÒu vµo nguån vèn ®Çu t nhµ níc vµ trong nhiÒu trêng hîp nguån vèn nµy cha t¹o ®iÓu kiÖn thuËn lîi ®Ó thu hót ®Çu t mµ cßn lÊn ¸t nguån nµy.
Thø hai nî ®äng vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶nvÉn cã xu thÕ t¨ng vµ cha ®îc xö lý døt ®iÓm, chñ yÕu tËp trung ë c¸c lÜnh vùc giao th«ng, n«ng l©m nghiÖp.
Thø ba lµ viÖc gi¶i ng©n vèn ®Çu t b»ng nguån tr¸i phiÕu chÝnh phñ diÔn ra cßn rÊt chËm
Thø t, hiÖu qu¶ vèn cha cao. §©y lµ vÊn ®Ò kÐo dµi nhiÒu n¨m song cha dîc kh¾c phôc do nh÷ng yÕu kÐm bÊt cËp tõ c¸c kh©u ®Çu t,quy ho¹ch tæng thÓ vïng,ngµnh, kh¶o s¸t thiÕt kÕ, dù to¸n c«ng tr×nh cho ®Õn thi c«ng x©y dùng vµ vËn hµnh c«ng tr×nh
§©y lµ vÊn ®Ò ®¸ng quan t©m hµng ®Çu, khi mµ viÖc huy ®éng vèn ®Çu t ®· khã th× viÖc qu¶n lý vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶ l¹i cµng trë nªn cÊp b¸ch vµ quan träng h¬n bao giê hÕt, ®Æc biÖt lµ nguån vèn ®Çu t tõ khu vùc kinh tÕ nhµ níc, kh«ng chØ bëi v× ®©y lµ khu vùc ®ang cã hiÖu qu¶ sö dông vèn thÊp mµ v× viÖc sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn ®Çu t nhµ níc nh»m ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng x· héi cßn ®ãng vai trß nh lµ mét thø "vèn måi" ®Ó thu hót c¸c nguån vèn ®Çu t kh¸c cho nÒn kinh tÕ ViÖt nam
Mét sè gi¶i ph¸p mµ chóng ta cÇn thùc hiÖn ngay tríc m¾t lµ:
Hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt chÝnh s¸ch ®¸p øng yªu cÇu cña qu¸ tr×nh héi nhËp theo híng xo¸ bá ph©n biÖt ®èi xö, th«ng tho¸ng, minh b¹ch
T¨ng cêng chÊt lîng cña c«ng t¸c qu¶n lý quy ho¹ch trªn c¬ së rµ so¸t ®iÒu chØnh quy ho¹ch víi x©y dùng quy ho¹ch theo vïng l·nh thæ theo híng xo¸ bá ®éc quyÒn, ph©n biÖt ®èi xö, duy tr× b¶o hé trong níc cã ®iÒu kiÖn vµ phï hîp víi lé tr×nh thùc hiÖn cam kÕt quèc tÕ song ph¬ng vµ ®a ph¬ng ®Ó t¹o thuËn lîi cho thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi
N©ng cÊp kÕt cÊu h¹ tÇng nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng ®Çu t kinh doanh trong giai ®o¹n míi. Ngoµi nguån vèn ®Çu t nhµ níc vµ ODA cÇn khuyÕn khÝch m¹nh ®Çu t t nh©n c¶ trong vµ ngoµi níc nhÊt lµ c¸c dù ¸n giao th«ng, c¶ng biÓn, c¸c nhµ m¸y ®iÖn, níc…
§a d¹ng ho¸ h×nh thøc ®Çu t theo híng nghiªn cøu khuyÕn khÝch h¬n n÷a ®Çu t níc ngoµi theo h×nh thøc gi¸n tiÕp th«ng qua viÖc mua cæ phÇn cña doanh nghiÖp ViÖt Nam hay cho phÐp thµnh lËp c¸c c«ng ty qu¶n lý vèn..
§Èy m¹nh ph©n cÊp vµ t¨ng cêng c¬ chÕ phèi hîp gi¸m s¸t ho¹t ®äng qu¶n lý ®Çu t NN cho c¸c ®Þa ph¬ng qu¶n lý §TNN. §ång thêi thùc hiÖn gi¸m s¸t c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ §TNN cña c¸c bé, ngµnh vµ UBND c¸c ®Þa ph¬ng nh»m ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt vµ kh«ng chång chÐo
II.C¸c gi¶i ph¸p ph¸t huy hiÖu qu¶ cña tõng nh©n tè ®Çu t
Thực tế ở nước ta hiện nay đang có tình trạng phần lớn lực lượng cán bộ khoa học kỹ thuật đang công tác tại các trường đại học, các viện nghiên cứu, số trực tiếp tham gia hoạt động tại các doanh nghiệp không nhiều, điều này ảnh hưởng rất lớn đến việc gia tăng hàm lượng chất xám trong giá thành sản phẩm, làm giảm sức cạnh tranh của sản phẩm trên thương trường. Để khắc phục tình trạng này cần phải đẩy mạnh hơn nữa sự lên kết hợp tác giữa các doanh nghiệp và các trường đại học, viện nghiên cứu. Qua sự hợp tác này tạo nên sự giao thoa giữa tri thức khoa học và thực tiễn hoạt động sản xuất, nhằm giúp cho các doanh nghiệp tạo ra nhiều sản phẩm có sức cạnh tranh mạnh trên trị trường , đó cũng là biện pháp tối hậu để thu hồi vốn nhanh, nâng cao hiệu suất đầu tư vốn, vì suy cho cùng hiệu suất sử dụng vốn có hiệu quả được thể hiện chính ở chỗ bán được nhiều sản phẩm trên thị trường.
§Ó ph¸t huy hiÖu qu¶ tæng hîp cña c¸c nh©n tè ®Çu t cÇn ph¶i cã c¸c gi¶i ph¸p ®ång bé còng nh c¸c gi¶i ph¸p riªng cho tõng nh©n tè.
§èi víi KHCN :
+ CÇn cã sù biÕn ®æi vÒ chÊt trong viÖc n©ng cao tr×nh ®é KHCN cña nÒn kinh tÕ gãp phÇn quyÕt ®Þnh t¹o ra sù ®ét ph¸ vÒ n¨ng suÊt, chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ ë mét sè ngµnh kinh tÕ quan träng; thóc ®Èy qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu lao ®éng trong tõng ngµnh, tõng vïng kinh tÕ, n©ng cao ®ãng gãp cña KHCN vµ t¨ng trëng kinh tÕ vµ ph¸t triÓn c¸c mÆt x· héi.
+ X©y dùng vµ ph¸t triÓn n¨ng lùc khoa häc vµ c«ng nghÖ ®¹t tr×nh ®é trung b×nh tiªn tiÕn trong khu vùc. Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc khoa häc vµ c«ng nghÖ cã chÊt lîng cao, cã c¬ cÊu vµ tr×nh ®é chuyªn m«n phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn; x©y dùng c¸c trung t©m nghiªn cøu, c¸c phßng thÝ nghiÖm hiÖn ®¹i. H×nh thµnh mét sè tæ chøc nghiªn cøu khoa häc vµ c«ng nghÖ, ph¸t triÓn mét sè trêng ®¹i häc cã tr×nh ®é tiªn tiÕn trong mét sè lÜnh vùc khoa häc c«ng nghÖ träng ®iÓm ®Ó lµm nßng cèt thóc ®Èy qu¸ tr×nh ®æi míi c«ng nghÖ vµ n©ng cao tr×nh ®é c«ng nghÖ cña toµn bé nÒn kinh tÕ.
+ Huy ®éng mäi nguån vèn trong níc vµ níc ngoµI ®Ó ph¸t huy tiÒm n¨ng vµ t¨ng cêng t¸c dông cña KHCN trong s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. Hç trî nhËp khÈu c«ng nghÖ míi, mòi nhän, tæ chøc tèt viÖc tiÕp thu vµ lµm chñ c¸c c«ng nghÖ ®ã.
+Ph¸t triÓn thÞ trêng KHCN vµ chÊt x¸m. Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt vÒ b¶o hé quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, khuyÕn khÝch chuyÓn giao c«ng nghÖ, hîp ®ång KHCN vµ t¹o lËp thÞ trêng lao ®éng KHCN.
+ §èi víi c¸c doanh nghiÖp : kÕt hîp víi c¸c c¬ së nghiªn cøu, c¸c trêng §H trong viÖc nghiªn cøu chuyÓn giao c«ng nghÖ. Liªn doanh, hîp t¸c víi c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi ®Ó tiÕp thu KHCN hiÖn ®¹i , tiªn tiÕn. MÆt kh¸c c¸c doanh nghiÖp cÇn chñ ®éng bá vèn ®µu t mua s¾m trang thiÕt bÞ hiªn ®ai, n©ng cao tr×nh ®é KHCN trong s¶n xuÊt.
§èi víi Nguån nh©n lùc
+ X©y dùng kÕ ho¹ch ®µo t¹o dùa trªn c¬ së ph©n tÝch nhu cÇu nh©n lùc chuyªn m«n kü thuËt cña thÞ trêng lao ®éng. X©y dùng vµ thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®µo t¹o nh©n lùc g¾n víi c¸c ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, ch¬ng tr×nh ®µo t¹o nh©n lùc chuyªn kü thuËt cho xuÊt khÈu lao ®éng.
+ §Ó ®µo t¹o nguån nh©n lùc chÊt lîng cao ph¶i tËp trung nguån lùc, x©y dùng mét sè c¬ s¬ gi¸o dôc, ®µo t¹o ®¹t chuÈn mùc khu vùc vµ quèc tÕ.
+ ThiÕt kÕ c¸c néi dung gi¸o dôc ®µo t¹o phï hîp víi yªu cÇu cña tõng cÊp ®µo t¹o, c¸c néi dung ®µo t¹o ph¶i cËp nhËt, c¸c tiÕn bé KHCN hiÖn ®¹i x©y dùng c¸c ch¬ng tr×nh liªn th«ng gi÷a c¸c cÊp tr×nh ®é ®µo t¹o.
+ §èi víi c¸c doanh nghiÖp cÇn tæ chøc c¸c ch¬ng tr×nh ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cña c«ng nh©n, ch¨m lo ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ngêi lao ®éng.
§èi víi c¬ së h¹ tÇng
Nhµ níc cÇn cã c¸c kÕ ho¹ch ph¸t triÓn hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng giao th«ng liªn l¹c, ®êng x¸, c¸c khu c«ng nghiÖp , c¸c khu chÕ xuÊt. CÇn quan t©m ph¸t triÓn t¬ng xøng, hµI hoµ gi÷a c¸c trung t©m th¬ng m¹i, dÞch vô KHCN, tµI chÝnh ng©n hµng. §ång thêi chó träng ph¸t triÓn c¸c khu c«ng nghiÖp kü thuËt cao, ®Èy m¹nh xóc tiÕn ®Çu t lÊp ®Çy c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt víi gi¸ trÞ ®Çu t vµ tr×nh ®é c«ng nghÖ cao. CÇn ph¶I ®æi míi trong c«ng t¸c qu¶n lý nhµ níc t¹i c¸c khu CN, khu chÕ xuÊt, tríc hÕt lµ thùc hiÖn theo c¬ chÕ mét cöa, phèi hîp thùc hiÖn gi÷a c¸c ban ngµnh, tØnh thµnh ®Þa ph¬ng vµ ban qu¶n lý c¸c khu c«ng nghiÖp vµ khu chÕ xuÊt kh«ng ®îc chång chÐo g©y trë ng¹i cho doanh nghiÖp.
§æi míi c¸c chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t trong níc vµ níc ngoµi , gi¶m bít c¸c thñ tôc hµnh chÝnh rõ¬m rµ, t¹o m«i trêng m«i trêng ®Çu t th«ng tho¸ng cho c¸c nhµ ®Çu t.
C¸c gi¶i ph¸p trªn cÇn ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch song song , ®ång bé. ViÖc ph¸t triÓn KHCN cÇn ph¶i g¾n liÒn víi viÖc n¨ng cao tay nghÒ, tr×nh ®é nguån nh©n lùc, ®ång thêi ph¶i x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ®¸p øng ®îc nhu cÇu ph¸t triÓn cña KHCN. Khai th¸c tèi ®a nguån nguyªn, nhiªn vËt liÖu s½n cã trong níc vµ t×m ra c¸c nguån nguyªn liÖu thay thÕ.
KÕt luËn
Ngµy nay, víi xu híng toµn cÇu ho¸, nÒn kinh tÕ thÕ giíi ph¸t triÓn víi tèc ®é chãng mÆt, c¸c níc cã sù liªn kÕt chÆt chÏ, hîp t¸c cïng ph¸t triÓn. C¸c nÒn kinh tÕ kh«ng ngõng v¬n lªn ®Ó b¾t kÞp víi tèc ®é ph¸t triÓn cña c¸c níc trong khu vùc còng nh toµn thÕ giíi, v× vËy ®Çu t ngµy cµng cã vai trß quan träng trong viÖc thóc ®Èy t¨ng trëng cña mçi quèc gia. C¸c quèc gia ®Òu thÊy râ ®îc ¶nh hëng quan träng cña c¸c nh©n tè ®Çu t ®Õn tèc ®é t¨ng trëng tõ ®ã cã nh÷ng gi¶i ph¸p thÝch hîp, ph¸t huy tèi ®a hiÖu qu¶ cña nh÷ng nh©n tè ®ã.ViÖt Nam, qua h¬n 20 n¨m ®æi míi ®· cã nhiÒu chÝnh s¸ch thÝch hîp khuyÕn khÝch ®Çu t trong vµ ngoµi níc, t¹o ra sù ph¸t triÓn kh¸ ngo¹n môc, ®a ®Êt níc tho¸t khái thêi kú bao cÊp tr× trÖ. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, níc ta ®ang cè g¾ng trong viÕc ®µm ph¸n ®Ó gia nhËp tæ chøc WTO, ®Ó viÖc gia nhËp WTO thuËn lîi, níc ta ®· cã nhiÒu c¶i c¸ch quan träng trong lÜnh vùc ®Çu t, chóng ta cã nhiÒu c¬ së ®Ó hy väng r»ng trong nh÷ng n¨m tíi nÒn kinh tÕ níc ta sÏ kh«ng ngõng t¨ng trëng, trë thµnh 1 ®iÓm ®Çu t hÊp dÉn, 1 khu vùc kinh tÕ míi, n¨ng ®éng- nh nhËn ®Þnh cña c¸c chuyªn gia kinh tÕ thÕ giíi.
Tµi liÖu tham kh¶o
T¹p chÝ nghiªn cøu thÕ giíi( 1/2006).
T¹p chÝ th«ng tin kinh tÕ x· héi( 4,5/2005).
T¹p chÝ th«ng tin vµ dù b¸o kinh tÕ x· héi( sè 1- th¸ng 9/2005).
Mét sè vÊn ®Ò lÝ luËn, ph¬ng ph¸p luËn, ph¬ng ph¸p x©y dùng chiÕn lîc quy hoÆch vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam.
T¹p chÝ hµng kh«ng ViÖt Nam.(3/2006)
Nghiªn cøu kinh tÕ( sè 328, 333- th¸ng 9/2005).
Kinh tÕ häc- tËp 2.
Kinh tÕ ®Çu t- nhµ xuÊt b¶n Thèng Kª 2004.
Gi¸o tr×nh Kinh tÕ ph¸t triÓn-NXB Lao §éng X· Héi.
T¹p chÝ C«ng nghiÖp tiÕp thÞ.
Th«ng tin trªn trang WEB: www.mpi.gov.vn
12)B¸o c¸o kinh tÕ 2005 - ViÖn Nghiªn cøu&Qu¶n lý Kinh tÕ TW
Môc lôc
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 69746.DOC