Đề tài Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả tổ chức sử dụng vốn lưu động tại Xí nghiệp Vật tư Chế biến hàng Xuất khẩu I

héi 4. T×nh h×nh c¹nh tranh 5. C¸c chÝnh s¸ch ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ n­íc. + Nhãm c¸c nh©n tè chñ quan: lµ c¸c nh©n tè x¶y ra trong DN. Nã thuéc tÇm kiÓm so¸t cña DN. Nhãm c¸c nh©n tè chñ quan gåm: 1. Tr×nh ®é lao ®éng cña ®éi ngò CBCNV 2. C¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh cña DN 3. ViÖc tæ chøc c¸c h×nh thøc, biÖn ph¸p cung øng vµ tiªu thô hµng ho¸ 4. H¹ tÇng c¬ së vËt chÊt cña DN. 2.4 Mét sè biÖn ph¸p chñ yÕu n©ng cao hiÖu qu¶ sñ dông VL§ cña DN N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o nhu cÇu VL§ cho s¶n xuÊt kinh doanh, võa ®¶m b¶o sö dông vèn cã hiÖu qu¶,kÕt hîp sù vËn ®äng cã VL§ víi sù vËn ®éng cña vËt t­ hµng ho¸ vµ b¶o toµn vèn. VËy doanh nghiÖp cã thÓ sö dông mét sè biÖn ph¸p chñ yÕu sau: · X¸c ®Þnh chÝnh x¸c sè VL§ cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanhcña DN tõ ®ã ®­a ra kÕ ho¹ch tæ chøc huy ®éng vèn l­u ®éng ®¸p øng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cu¶ doanh nghiÖp ®­îc thuËn lîi, liªn tôc ®ång thêi tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng ø ®äng vèn,thóc ®Èy VL§ lu©n chuyÓn nhanh tõ ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§ cña doanh nghiÖp · Lùa chän h×nh thøc khai th¸c huy ®éng VL§ thÝch hîp nh»m ®¸p øng nhu cÇu cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, triÖt ®Ó khai th¸cc¸c nguån vèn bªn trong doanh nghiÖp ®ång thêi tÝnh to¸n huy ®éng vèn bªn ngoa× hîp lý nh»m h¹ thÊp chi phÝ vµ ®¶m b¶o an toµn cho doanh nghiÖp · Tèc ®é lu©n chuyÓn VL§ thÓ hiÖn qua hai chØ tiªu lµ sè vßng quay VL§, kú lu©n chuyÓn b×nh qu©n vèn l­u ®éng c¸c chØ tiªu ®­îc tÝnh to¸n trªn c¬ së møc vËn chuyÓn vèn l­u ®éng vµ VL§ b×nh qu©n. VËy xu h­íng chung ®Ó t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓnVL§ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§ lµ t¨ng tæng møc lu©nchuyÓn VL§, gi¶m VL§ b×nh qu©n trong kú. · §Ó t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn VL§ , sö dông tiÕt kiÖm hiÖu qu¶ cÇn thùc hiÖn tèt c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý VL§ ë c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, kh©u dù tr÷ s¶n xuÊt, kh©u tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ vµ thanh to¸n víi b¹n hµng. §èi víi mçikh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cã biÖn ph¸p t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn VL§ nh­ sau: Thø nhÊt, t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn VL§ trong lÜnh vùc s¶n xuÊt Doanh nghiÖp thùc hiÖn rót ng¾n thêi gian chu kú s¶n xuÊt th«ng qua rót ng¾n thêi gian lµm viÖc cña quy tr×nh c«ng nghÖ vµ ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu chÊt l­îng kü thuËt, h¹n chÕ møc thÊp nhÊt thêi gian ngõng viÖc, thêi gian gi¸n ®o¹n c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Thø hai, t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn VL§ trong kh©u l­u th«ng . Thêi gian lu©n chuyÓn vèn l­u th«ng phô vµo ho¹t ®éng tiªu thô vµ mua s¾m. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh c¸c doanh nghiÖp lu«n cè g¾ng rót ng¾n thêi gian tiªu thô, thu tiÒn tiªu thô hµng ho¸ tíi møc tèi thiÓu. §Ó thùc hiÖn nhiÖm vô nµy doanh nghiÖp cÇn nghiªn cøu kü thÞ tr­êng, kh¶ n¨ng s¶n xuÊt tèi ®a cña xÝ nghiÖp, tõ ®ã cã kÕ ho¹ch s¶n xuÊt tiªu thô s¶n phÈm vµ thùc hiÖnthu håi c«ng nî. ViÖc qu¶n lýVL§ ë kh©u nµy kh«ng tèt sÏ dÉn ®Õn ø ®äng thµnh phÈm, VL§ lu©n chuyÓn chËm, gi¶m hiÖu qu¶ sö dông VL§ cña doanh nghiÖp Thø ba, gi¶i quyÕt tèt c«ng t¸c lu©n chuyÓn vèn ë kh©u giù tr÷ nguyªn vËt liÖu, hµng ho¸. Th«ng qua ®Èy m¹nh thanh to¸n mua b¸n nguyªn vËt liÖu, hµng ho¸ giù tr÷, x¸c ®Þnh nhu cÇu VL§ hµng ho¸ tån kho giù tr÷ cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tõ ®ã thùc hiÖn t×m nguån nhËp vËt t­ hîp lý ®¶m b¶o sö dông ®Çy ®ñ mµ l­îng hµng tån kho giù tr÷ cho s¶n xuÊt ®¹t møc tèi thiÓu. · Hîp ®ång lµ c¬ së v÷ng ch¾c cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸. ViÖc ký kÕt hîp ®ång ®¶m b¶o viÖc s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp tiÕn hµnh ®­îc liªn tôc, nhanh chãng, chñ ®éng tõ ®ã t¸c ®éng lµm t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn VL§ cña DN. Ký kÕt hîp ®ßng còng gióp doanh nghiÖp chñ ®éng lùa chän ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh cã lîi nhÊt, kÕt hîp hîp lý c¸c yÕu tè lao ®éng, tiÒn vèn, vËt t­ cña doanh nghiÖp. · §éi ngò c¸n bé qu¶n lý tµi chÝnh, ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn cã tr×nh ®é cao phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña doanh nghiÖp sÏ lµ ®éng lùc m¹nh mÏ thóc ®Èy n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§ cña danh nghiÖp. VËy DN cÇn chó träng ®µo t¹o båi d­ìng tr×nh ®é, tri thøc cña CBCNV, ®¶m b¶o lµm chñ khoa häc kü thuËt tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn cña thêi ®¹i. Trªn ®©y lµ m«t sè biÖn ph¸p c¬ b¶n nh»n thùc hiÖn c«ng t¸c n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§ cña c¸c DN. Tuy nhiªn ®èi víi nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng doanh nghiÖp l¹i cã tõng biÖn ph¸p cô thÓ riªng biÖt. VËy DN ph¶i c¨n cø vµo thùc tÕ cña m×nh mµ quyÕt ®Þnh nh÷ng biÖn ph¸p mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt. Ch­¬ng II thùc tr¹ng tæ chøc vµ sö dông VL§ ë xÝ nghiÖp vËt t­ chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu I I. Kh¸i qu¸t ®Æc ®iÓm h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I 1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I (XNVTCBHXKI) tiÒn th©n lµ mét bé phËn cña phßng Ong thuéc Bé N«ng nghiÖp ®­îc thµnh lËp n¨m 1967. Ngµy 27/10/1980, Bé N«ng nghiÖp ra QuyÕt ®Þnh thµnh lËp Tr¹m VËt t­ thiÕt bÞ chuyªn dïng ngµnh ong ®Æc ®Þa ®iÓm t¹i Ph­¬ng Mai - Kim Liªn - Hµ Néi. Tr¹m VËt t­ thiÕt bÞ chuyªn dïng ngµnh ong lµ ®¬n vÞ qu¶n lý kinh doanh vËt t­ kü thuËt nu«i ong, lµ doanh nghiÖp Nhµ n­íc thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n b¸o c¸o sæ vµ më tµi kho¶n t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp thµnh phè Hµ Néi. Ngµy 04/03/1986, theo QuyÕt ®Þnh cña Bé N«ng nghiÖp ®æi tªn Tr¹m VËt t­ chuyªn dïng ngµnh ong thµnh Tr¹m VËt t­ chÕ biÕn xuÊt khÈu I víi trô së ®Æt t¹i sè 6 - L¸ng Trung - §èng §a - Hµ Néi. Theo QuyÕt ®Þnh sè 388 cña Héi ®ång Bé tr­ëng nay lµ Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ viÖc thµnh lËp l¹i doanh nghiÖp, XÝ nghiÖp VËt t­ chÕ biÕn xuÊt khÈu I ®­îc giao nhËn vèn vµ ®æi tªn thµnh XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I. Trªn c¬ së ®ã xÝ nghiÖp ®· c¶i tiÕn, hoµn thiÖn l¹i c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt vµ bé m¸y qu¶n lý n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm ®¶m b¶o uy tÝn víi kh¸ch hµng g¾n liÒn víi tiªu thô. Theo QuyÕt ®Þnh sè 1218 ngµy 22/09/1994 cña Bé N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm (nay lµ Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n) s¸p nhËp c¸c ®¬n vÞ thuéc ngµnh ong thµnh mét doanh nghiÖp cã tªn lµ C«ng ty ong Trung ­¬ng, c«ng ty cã b¶y thµnh viªn lµ: - V¨n phßng C«ng ty ong Trung ­¬ng - XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I - XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu II - XÝ nghiÖp ong khu 4 - XÝ nghiÖp ong L­¬ng S¬n - XÝ nghiÖp ong B¶o Léc - XÝ nghiÖp ong Gia Lai. Nh­ vËy, XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I lµ mét ®¬n vÞ trong C«ng ty ong Trung ­¬ng. Tr¶i qua qu¸ tr×nh x©y dùng, phÊn ®Êu vµ tr­ëng thµnh cïng víi b­íc chuyÓn míi cña nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc, XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I ®· cã nhiÒu cè g¾ng, tÝch cùc trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹o nhiÒu mÆt hµng kh¸c nhau víi mÉu m· phong phó, ®a d¹ng chÊt l­îng ngµy cµng cao ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng 1.2. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh vµ tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp. Chøc n¨ng chÝnh cña XNVTCBHXK I lµ s¶n xuÊt vµ kinh doanh c¸c mÆt hµng chñ yÕu sau: - MËt ong c¸c lo¹i - R­îu vµ n­íc gi¶i kh¸t -VËt t­ chuyªn dông nghµnh ong C¸c lo¹i n«ng s¶n chÕ biÕn kh¸c Víi ý thøc v­¬n lªn trong s¶n xuÊt vµ kinh doanh XNVTCBHXKI lu«n n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm ®¶m b¶o uy tÝn víi kh¸ch hµng, g¾n liÒn víi tiªu thô nªn tæng gi¸ trÞ s¶n l­îng kh«ng ngõng ®­îc n©ng cao, doanh thu n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc. S¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc c¸c ph©n x­ëng PX I (S¶n xuÊt r­îu vµ mËt) PX I (S¶n xuÊt bia, n­íc ngät) Nh©n viªn 1 Nh©n viªn ... Nh©n viªn 2 Nh©n viªn 1 Nh©n viªn ... Nh©n viªn 2 Bé phËn s¶n xuÊt Qu¶n ®èc ph©n x­ëng Qu¶n ®èc ph©n x­ëng Ho¹t ®éng kinh doanh: xÝ nghiÖp tæ chøc më c¸c quÇy hµng, ®¹i lý ë kh¾p c¸c tØnh thµnh trong c¶ n­íc nh»m giíi thiÖu s¶n phÈm vµ t×m kiÕm b¹n hµng. Ngoµi ra s¶n phÈm cña xÝ nghiÖp cßn ®­îc xuÊt khÈu sang c¸c n­íc b¹n. 1.2.1. §Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp. XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I cã tæng sè c¸n bé c«ng nh©n viªn lµ 50 ng­êi ®­îc bè trÝ theo c¸c phßng ban nh­ sau: - Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp: lµ ng­êi trùc tiÕp ®iÒu hµnh c«ng viÖc, cã quyÒn lùc cao nhÊt vµ chÞu hoµn toµn tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh cña xÝ nghiÖp tr­íc ph¸p luËt. KiÓu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý nµy ®¶m b¶o sù gän nhÑ, xö lý nhanh c¸c th«ng tin, cung cÊp th«ng tin cho Ban l·n ®¹o mét c¸ch nhanh chãng kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ nhÊt, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho Ban l·nh ®¹o n¾m v÷ng t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp vµ cã chØ ®Þnh s¸t sao phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ. S¬ ®å bé m¸y qu¶n lý cña xÝ nghiÖp QTCNSX r­îu QTCN läc mËt QTCNSX n­íc ngät QTCNSX bia h¬i Phßng KÕ ho¹ch tæng hîp Phßng KÕ to¸ntµi vô Phßng Kinh doanh PhßngKCS Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp ViÖc qu¶n lý s¶n xuÊt t¹i xÝ nghiÖp ®­îc ®iÒu hµnh tõ trªn xuèng, c¨n cø vµo nh÷ng nhiÖm vô vµ kÕ ho¹ch ®· ®Æt ra c¸c phßng ®­îc ph©n ®Òu ra ®¶m nhËn chøc n¨ng nhÊt ®Þnh vµ phèi hîp víi nhau vÒ cung øng vËt t­ kü thuËt, tiªu thô thµnh phÈm vµ do cã sù ®¶m nhiÖm cña phßng kinh doanh kÕt hîp víi phßng kÕ to¸n tµi vô trong viÖc x¸c ®Þnh gi¸ b¸n cña s¶n phÈm hay sè l­îng cÇn ®­a ra thÞ tr­êng. S¬ ®å bé m¸y kÕ to¸n xÝ nghiÖp KÕ to¸n viªn KÕ to¸n viªn TH Thñ quü KÕ to¸n tr­ëng Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña mçi thµnh viªn. + KÕ to¸n tr­ëng: lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm chung cho c«ng t¸c kÕ to¸n cña xÝ nghiÖp, ®ång thêi theo dâi t×nh h×nh t¨ng, gi¶m TSL§, t×nh h×nh trÝch vµ nép khÊu hao. + KÕ to¸n viªn tæng hîp: thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô kÕ to¸n tæng hîp, t×nh h×nh nhËp - xuÊt - tån kho thµnh phÈm tiªu thô thanh to¸n víi kh¸ch hµng, tÝnh l­¬ng, hµng th¸ng cã nhiÖm vô lËp b¸o c¸o kÕ to¸n. + KÕ to¸n viªn: lµm nhiÖm vô lËp chøng tõ, thu nhËn chøng tõ. KiÓm tra xö lý s¬ bé h¹ch to¸n ban ®Çu, vµ h¹ch to¸n chi tiÕt c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh. + Thñ quü: cã nhiÖm vô chi vµ b¶o qu¶n tiÒn mÆt cña xÝ nghiÖp. 1.2.2. §Æc ®iÓm lao ®éng cña XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I tiÒn th©n lµ mét bé phËn cña C«ng ty ong Trung ­¬ng, nªn so víi nh÷ng DN s¶n xuÊt hay DN th­¬ng m¹i kh¸c XNVTCBHXK I cã quy m« lao ®éng gän nhÑ. Cã thÓ xem xÐt sè liÖu lao ®éng cña xÝ nghiÖp n¨m 1999 vµ n¨m 2000 qua tµi liÖu sau: B¶ng 1: C¬ cÊu lao ®éng cña xÝ nghiÖp n¨m 2000 ChØ tiªu Thùc hiÖn 1999 Thùc hiÖn 2000 So s¸nh 2000/1999 Sè tuyÖt ®èi % Sè tuyÖt ®èi % ¹ % Tæng sè lao ®éng 27 100 29 100 2 74 1. Lao ®éng qu¶n lý 10 37,04 9 31,04 -1 -10 Trong ®ã: §H, C§,TC 8 80 9 100 1 12,5 2. Lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt 17 62,96 20 68,96 3 17,64 Trong ®ã: C«ng nh©n 13 76,47 15 75 2 15,38 Qua b¶ng trªn ta thÊy tæng sè lao ®éng n¨m 2000 cña xÝ nghiÖp lµ 29 ng­êi t¨ng 7,4% so víi n¨m 1999. Trong ®ã lao ®éng qu¶n lý n¨m 2000 so víi n¨m 1999 gi¶m 10% tõ 37,04% n¨m 1999 xuèng 31,04% n¨m 2000. Trong ®ã c¸n bé qu¶n lý cã tr×nh ®é cao n¨m 2000/1999 l¹i t¨ng 12,5% vµ tû träng t¨ng tõ 80% n¨m 1999 lªn 100% n¨m 2000. Lao ®éng qu¶n lý chiÕm tû träng lín xÊp xØ lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt nh­ trªn lµ ®iÒu kh«ng b×nh th­êng. Lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt n¨m 2000 t¨ng 17,64% so víi n¨m 1999 vÒ tû lÖ, mÆc dï tû träng c«ng nh©n gi¶m tõ 76,47% n¨m 1999 xuèng 75% n¨m 2000. Nh­ng sè l­îng c«ng nh©n l¹i t¨ng lªn n¨m 2000/1999 lµ 15,38%. 1.2.3. T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh mét sè n¨m gÇn ®©y cña XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I. Trong mét vµi n¨m qua XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I thùc hiÖn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh theo ®óng chøc n¨ng vµ nhiÖm vô ®¹t hiÖu qu¶ cao. MÆc dï cã nh÷ng biÕn ®éng t×nh h×nh kinh tÕ chÝnh trÞ trong vµ ngoµi n­íc nh­ng c¸n bé c«ng nh©n viªn toµn xÝ nghiÖp ®· ®oµn kÕt, ra søc ho¹t ®éng kinh doanh, kh«ng ngõng më réng quy m« doanh nghiÖp, lu«n hoµn thµnh kÕ ho¹ch ®Ò ra, ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®ang khÝch lÖ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Trong ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng, bé m¸y l·nh ®¹o s¸ng suèt víi ph­¬ng ch©m n¨ng ®éng, tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh ®· tiÕn hµnh kh¶o s¸t nghiªn cøu thÞ tr­êng vÒ c¸c mÆt hµng mµ xÝ nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh, kÕt hîp víi viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch Marketing vµ c¸c biÖn ph¸p tµi chÝnh trong tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ nh­: qu¶ng c¸o, chiÕt khÊu, gi¶m gi¸ hµng b¸n,... kÕt qu¶ lµ xÝ nghiÖp ®· tiªu thô sè l­îng lín s¶n phÈm cña m×nh ra n­íc ngoµi mang l¹i hiÖu qu¶ cao. Trong ho¹t ®éng kinh doanh néi th­¬ng, xÝ nghiÖp thùc hiÖn s¶n xuÊt kinh doanh c¸c lo¹i mËt ong, r­îu, n­íc gi¶i kh¸t víi khèi l­îng lín ®¸p øng nhu cÇu cña x· héi. Hµng n¨m doanh thu tiªu thô cña xÝ nghiÖp kh¸ cao, kÕt qu¶ thÓ hiÖn qua b¶ng sau: B¶ng 2: KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp §¬n vÞ tÝnh: ®ång C¸c chØ tiªu N¨m 1998 N¨m 1999 So s¸nh 99/98 ± % 1. Tæng doanh thu 2.006.000.000 2.156.700.000 150.700.000 7,5 2. Gi¸ vèn hµng b¸n 1.499.614.700 1.797.799.700 298.185.000 19,8 3. Lîi nhuËn tõ H§ SXKD 96.841.300 102.253.000 5.411.700 5,58 4. Tæng lîi nhuËn tr­íc thuÕ 103.091.300 109.283.000 6.191.700 6 5. ThuÕ thu nhËp DN 36.081.955 34.970.560 -1.111.395 -3,08 6. Lîi nhuËn sau thuÕ 67.009.345 74.312.440 7.303.095 10,9 7. Thu nhËp b×nh qu©n L§ 620.000 900.000 280.000 25,96 Qua b¶ng kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp cho thÊy hµng n¨m quy m« s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp t¨ng m¹nh n¨m 1999 t¨ng 150700000 triÖu ®ång so víi n¨m1998. §iÒu nµy cho thÊy sù nç lùc v­îc bËc cña xÝ nghiÖp trong ho¹t ®éng kinh doanh, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña DN trªn thÞ tr­êng. Víi ý thøc v­¬n lªn xÝ nghiÖp lu«n n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm ®¶m b¶o uy tÝn víi kh¸ch hµng, g¾n liÒn víi viÖc tiªu thô nªn tæng gi¸ trÞ s¶n l­îng kh«ng ngõng ®­îc n©ng cao, tæng doanh thu toµn xÝ nghiÖp n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc. Do ®ã møc sèng cña CBCNV ngµy mét n©ng cao vµ ®¶m b¶o thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô víi Nhµ n­íc lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó xÝ nghiÖp æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. II. Ph©n tÝch thùc tr¹ng tæ chøc vµ sö dông VL§ ë XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I 2.1. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n trong ho¹t ®éng kinh doanh cña XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I * ThuËn lîi: Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng xÝ nghiÖp kh«ng ngõng ph¸t triÓn n©ng cao chÊt l­îng vµ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm. C¸c mÆt hµng cña xÝ nghiÖp dÇn ®­îc thÞ tr­êng ë trong n­íc vµ thÞ tr­êng n­íc ngoµi chÊp nhËn. Gãp phÇn n©ng cao kÕt qu¶ nµy lµ do trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cã nh÷ng thuËn lîi sau: - XÝ nghiÖp cã trô së t¹i Hµ Néi, víi mét vÞ trÝ thuËn lîi ®· t¹o ®iÒu kiÖn tèt ®Ó xÝ nghiÖp ®Èy m¹nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm cña m×nh. Trong nh÷ng n¨m qua s¶n phÈm cña xÝ nghiÖp chiÕm lÜnh thÞ tr­êng khu vùc phÝa B¾c. Bªn c¹nh ®ã xÝ nghiÖp ®· më réng thÞ tr­êng ra c¸c n­íc b¹n hµng. - Tuy quy m« cña xÝ nghiÖp ë møc võa vµ nhá nh­ng ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn cã tr×nh ®é cao, æn ®Þnh vÒ sè l­îng. - Nguån cung cÊp nguyªn vËt liÖu: nguyªn liÖu chÝnh cña xÝ nghiÖp lµ c¸c lo¹i mËt ong ch­a qua chÕ biÕn, víi c¬ chÕ më cöa th× hµng lo¹t c¸c ®¬n vÞ cung øng s¶n phÈm ®¸p øng ®Çy ®ñ nguyªn vËt liÖu cho xÝ nghiÖp s¶n xuÊt liªn tôc víi chi phÝ thÊp, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho dù tr÷ nguyªn vËt liÖu. - Lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc nªn xÝ nghiÖp ®­îc nhËn sù ­u ®·i cña Nhµ n­íc: ®­îc miÔn gi¶m thuÕ, ®­îc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ vèn, chÝnh s¸ch chÕ ®é kh¸c. * Khã kh¨n: Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi trªn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp cã nh÷ng khã kh¨n lµ: - Khã kh¨n thø nhÊt lµ thiÕu vèn kinh doanh: §©y lµ khã kh¨n lín nhÊt mµ xÝ nghiÖp gÆp ph¶i hiÖn nay. ChuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng kh«ng cßn sù bao cÊp vÒ vèn, mçi DN ®Òu ph¶i tù chñ kinh doanh ®¶m b¶o cã l·i hµng n¨m, nhu cÇu vÒ vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp rÊt lín, trong khi ®ã nguån vèn ng©n s¸ch cÊp, vèn tù bæ sung ch­a ®¸p øng ®ñ do ®ã xÝ nghiÖp ph¶i vay vèn tõ c¸c ng©n hµng, víi chi phÝ sö dông vèn cao. Chi phÝ sö dông vèn cña xÝ nghiÖp t¨ng lªn ®· lµm gi¶m hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, t¨ng gi¸ thµnh s¶n phÈm do ®ã gi¶m sù c¹nh tranh cña xÝ nghiÖp trªn thÞ tr­êng. - Khã kh¨n thø hai lµ chÞu ¸p lùc lín vÒ c¹nh tranh: NÒn kinh tÕ ®a thµnh phÇn, ®a së h÷u t¹o ra m«i tr­êng c¹nh tranh cho c¸c ®¬n vÞ cïng chøc n¨ng thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau. Sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c ®¬n vÞ cïng chøc n¨ng kh¸c g©y kh«ng Ýt trë ng¹i cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp c¸c ®¬n vÞ thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c cã nh÷ng thuËn lîi h¬n Ýt bÞ rµng buéc, nhiÒu quyÒn tù chñ h¬n nªn ®· g©y khã kh¨n lín cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp. - Khã kh¨n thø ba lµ m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt l¹c hËu. §­îc ®Ó l¹i tõ thêi bao cÊp cho nªn t×nh tr¹ng kü thuËt cña c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ nµy cò kü, l¹c hËu, c«ng suÊt thÊp tiªu tèn nhiÒu nguyªn vËt liÖu. M¸y mãc cña xÝ nghiÖp ®­îc t¸ch ra tõ C«ng ty ong vµ ®­îc s¶n xuÊt tõ nh÷ng n¨m 60 l¹i ®­îc sö dông trong mét thêi gian dµi nªn hÇu hÕt bÞ h­ háng nhiÒu. §©y lµ mét khã kh¨n ®èi víi xÝ nghiÖp trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh nh­ hiÖn nay, ¶nh h­ëng cña nh©n tè nµy lµm gi¶m n¨ng suÊt chÊt l­îng s¶n phÈm vµ t¨ng chi phÝ gi¸ thµnh s¶n phÈm, tõ ®ã lµm gi¶m søc c¹nh tranh s¶n phÈm cña c«ng ty trªn thÞ tr­êng ¶nh h­ëng xÊu ®Õn qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp. 2.2. Vèn l­u ®éng vµ nguån vèn l­u ®éng cña xÝ nghiÖp 2.2.1. Nguån vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp. §Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp §Ó thÊy râ mèi quan hÖ gi÷a vèn vµ nguån vèn cña xÝ nghiÖp ta xem xÐt biÓu sè 3: B¶ng 3: Vèn vµ nguån vèn kinh doanh cña xÝ nghiÖp cuèi n¨m 1999 vµ 2000 §¬n vÞ tÝnh: ®ång C¸c chØ tiªu N¨m 1998 N¨m 1999 T¨ng gi¶m Gi¸ trÞ % Gi¸ trÞ % I. Vèn kinh doanh 2.245.484.282 100 2.238.703.144 100 -6.781.138 1. Vèn l­u ®éng 1.588.538.445 70,7 1.636.662.007 73,1 48.123.562 2. Vèn cè ®Þnh 711.850.537 29,3 602.041.137 26,9 -10.980.940 II. Nguån vèn KD 2.245.484.282 100 2.238.703.144 100 -6.781.138 1. Vèn CSH 1.508.539.730 67,18 1.551.154.839 69,28 42.615.109 2. Nî ph¶i tr¶ 736.944.552 32,82 745.004.205 30,72 8.059.653 - Nî ng¾n h¹n 641.250.850 83,35 652.151.235 87,5 10.900.385 - Nî kh¸c 95.693.702 16,65 92.892.870 12,5 -86.404.415 Tõ biÓu trªn ta cã: HÖ sè nî vµ hÖ sè vèn chñ së h÷u n¨m 1998 cña xÝ nghiÖp lµ: HÖ sè nî = = = 0,32 HÖ sè vèn chñ së h÷u = = 0,67 Qua tÝnh to¸n ta cã: Sù chªnh lÖch gi÷a hÖ sè nî n¨m 1998 vµ n¨m 1999 lµ kh«ng ®¸ng kÓ vµ t­¬ng ®èi thÊp cô thÓ » 0,32. Vèn mµ xÝ nghiÖp ®Çu t­ cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chñ yÕu lµ vèn chñ së h÷u, cô thtÓ n¨m 1998 tæng trÞ gi¸ vèn CSH lµ:1508539730® chiÕm 67,18% vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp, n¨m 1999 vèn CSH lµ:1551154839® chiÕm 69,28% vèn kinh doanh. XÐt vÒ tÝnh æn ®Þnh ta cã: Nguån vèn th­êng xuyªn cña DN lµ: 1.551.154.839®, trong ®ã vèn chñ së h÷u chiÕm 100%. Sè vèn nµy DN ®· tµi trî cho tµi s¶n cè ®Þnh: 602.041.137® chiÕm 26,9% cßn l¹i 949.113.702® chiÕm 42,39% tæng sè nguån vèn kinh doanh ®­îc sö dông dÇn. Nguån vèn t¹m thêi cña xÝ nghiÖp lµ 745.004.105® chiÕm 30,72% tæng vèn. Nguån vèn nµy bao gåm c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n, ph¶i nép NSNN, ph¶i tr¶ CBCNV,... Nguån vèn nµy tµi trî nhu cÇu VL§ cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp. Nh­ vËy, tõ viÖc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸, tÝnh to¸n ë trªn ta thÊy ®­îc t×nh h×nh vèn vµ nguån vèn kinh doanh cña xÝ nghiÖp t¹i thêi ®iÓm 31/12/1999 nh­ sau: + HÖ sè nî cña xÝ nghiÖp t­¬ng ®èi thÊp chøng tá xÝ nghiÖp nî kh¸ch hµng Ýt, ®é an toµn trong kinh doanh cao. + Nguån vèn th­êng xuyªn chiÕm 69,28% tæng vèn trong ®ã, 42,39% tæng vèn ®Çu t­ cho TSL§ chøng tá tÝnh æn ®Þnh nguån vèn kinh doanh cao. V× vËy t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho xÝ nghiÖp tæ chøc huy ®éng vèn phôc vô nhu cÇu ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. 2.2.2. Nguån vèn l­u ®éng cña xÝ nghiÖp. Vèn l­u ®éng lµ ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò, th­êng xuyªn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mçi DN. Víi mçi quy m« s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c cÇn cã l­îng VL§ nhÊt ®Þnh, vµ t­¬ng øng víi tõng lo¹i h×nh DN kh¸c nhau l¹i cã nguån h×nh thµnh kh¸c nhau. XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I lµ DN Nhµ n­íc cã nguån VL§ bao gåm: nî ng¾n h¹n vµ nguån VL§ th­êng xuyªn: VL§ cña xÝ nghiÖp tÝnh ®Õn ngµy 31/12/1999 lµ: 1.636.602.007®. Trong ®ã: + Vèn b»ng tiÒn : 219.720.527® chiÕm 13,42% VL§ + C¸c kho¶n ph¶i thu : 298.328.764® chiÕm 18,22% VL§ + Hµng tån kho : 1.004.223.550® chiÕm 61,35% VL§ + TSL§ kh¸c : 114.389.166® chiÕm 6,98% VL§ Nh­ vËy t×nh h×nh VL§ cña xÝ nghiÖp chñ yÕu tËp trung vµo hµng tån kho vµ c¸c kho¶n ph¶i thu, biÓu hiÖn nµy lµ b×nh th­êng ë c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh. Sè VL§ cña xÝ nghiÖp ®­îc h×nh thµnh tõ hai nguån: + Nguån vèn t¹m thêi: 745.004.105® chiÕm 45,5% nguån VL§ + Nguån VL§ th­êng xuyªn: = - = 1.551.154.839 - 602.041.137 = 949.113.702® Nh­ vËy nguån VL§ th­êng xuyªn cña xÝ nghiÖp lµ: 949.113.702® chiÕm 54,5% VL§ cña xÝ nghiÖp. Nguån VL§ cña xÝ nghiÖp ®­îc biÓu hiÖn chi tiÕt qua b¶ng sè 4. Sè liÖu trªn b¶ng cho ta thÊy nguån VL§ th­êng xuyªn cña xÝ nghiÖp t­¬ng ®èi lín vµ ®­îc tµi trî tõ nguån vèn chñ së h÷u cña xÝ nghiÖp. 2.2.3. T×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông vèn l­u ®éng. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ hiÖu qu¶ sö dông VL§ nãi riªng lu«n ®­îc coi träng, nã lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp. V× vËy trong c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh cña mçi DN ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§. §èi víi XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I thùc hiÖn kinh doanh lµ chñ yÕu th× VL§ cã vÞ trÝ quan träng cÇn quan t©m, chó träng tæ chøc cã hiÖu qu¶ h¬n. Vèn l­u ®éng cña xÝ nghiÖp tÝnh ®Õn thêi ®iÓm 31/12/1999 lµ: 1.636.662.007® chiÕm 73,1% vèn kinh doanh t¨ng so víi n¨m 1998 lµ 48.123.562®. §Ó thÊy ®­îc cô thÓ c¬ cÊu VL§ cña xÝ nghiÖp ta xem xÐt b¶ng sè 5. Qua b¶ng 5 ta thÊy: Vèn b»ng tiÒn t¹i thêi ®iÓm 31/12/1999 lµ 219.720.527® chiÕm 13,42% VL§, t¨ng so víi thêi ®iÓm 31/12/1998 lµ: 20.123.052 t­¬ng øng víi tû lÖ t¨ng lµ 110%, trong ®ã: - TiÒn mÆt t¹i quü lµ 92.292.687® chiÕm 42% vèn b»ng tiÒn t¨ng 46.153.202®, t­¬ng øng tû lÖ t¨ng lµ 200% so víi n¨m 1998. - TiÒn göi ng©n hµng lµ: 127.427.840® chiÕm 58% vèn b»ng tiÒn, gi¶m ®i so víi thêi ®iÓm 31/12/1998 lµ 26.030.150 t­¬ng øng gi¶m 16,96%. Vèn b»ng tiÒn cña xÝ nghiÖp chñ yÕu lµ tiÒn göi ng©n hµng. TiÒn göi ng©n hµng n¨m 1999 gi¶m so víi n¨m 1998 lµ 16,96%. Lý do lµ trong qu¸ tr×nh kinh doanh xÝ nghiÖp tiÕn hµnh kinh doanh nhiÒu mÆt hµng kh¸c nhau v× vËy viÖc thanh to¸n tiÒn hµng cña kh¸ch hµng b»ng nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. C¸c kho¶n ph¶i thu t¹i thêi ®iÓm 31/12/1999 lµ 298.328.764® t¨ng 16.992.800® t­¬ng øng tû lÖ t¨ng 106% so víi n¨m 1998, trong ®ã chñ yÕu xÝ nghiÖp ph¶i thu tõ kh¸ch hµng mua s¶n phÈm. Vèn l­u ®éng ë kh©u dù tr÷ cña xÝ nghiÖp ®Õn ngµy 31/12/1999 lµ 1.004.223.550® chiÕm 61,35% vèn kinh doanh cña xÝ nghiÖp gi¶m 88.991.586® t­¬ng øng víi tû lÖ gi¶m 8,15% so víi n¨m 1998. Trong ®ã: - Dù tr÷ hµng ho¸ tån kho n¨m 1999 t¨ng 69.567.695 t­¬ng øng 121% so víi n¨m 1998. ViÖc dù tr÷ thµnh phÈm tån kho nh»m môc ®Ých t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng tiªu thô cña xÝ nghiÖp. Tuy nhiªn ta thÊy n¨m 1999 xÝ nghiÖp cßn dù tr÷ nhiÒu hµng ho¸ kÕt hîp víi ¶nh h­ëng xÊu cña nÒn kinh tÕ lµm cho sè hµng tån kho cña xÝ nghiÖp cßn kh¸ lín. Do ®ã xÝ nghiÖp cÇn xem xÐt møc dù tr÷ cÇn thiÕt thóc ®Èy tiªu thô hµng ho¸ nhanh chãng gi¶i phãng sè vèn bÞ ø ®äng ë kh©u nµy gãp phÇn t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn vèn n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp. Tµi s¶n l­u ®éng kh¸c chñ yÕu lµ c¸c kho¶n t¹m øng n¨m 1999 xÝ nghiÖp gi¶m t¹m øng lµ: 99.999.566® t­¬ng øng gi¶m 20,5% so víi n¨m 1998. Qua ®ã thÓ hiÖn sù quan t©m cña xÝ nghiÖp trong qu¶n lý thu håi t¹m øng, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. Qua xem xÐt t×nh h×nh vèn l­u ®éng cña xÝ nghiÖp cho thÊy VL§ n¨m 1999 t¨ng ®¸ng kÓ so víi n¨m 1998 cô thÓ t¨ng 48.123.562®. Trong ®ã VL§ gi¶m chñ yÕu ë hµng tån kho, ®©y lµ mét biÓu hiÖn tèt trong c«ng t¸c qu¶n lý VL§, hµng tån kho cña xÝ nghiÖp gi¶m n¨m sau nhiÒu h¬n so víi n¨m tr­íc chøng tá hµng ho¸ cña xÝ nghiÖp s¶n xuÊt ra lu«n ®­îc kh¸ch hµng tÝn nhiÖm. * VÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña xÝ nghiÖp: T×nh h×nh tµi chÝnh DN chÞu ¶nh h­ëng trùc tiÕp vµ quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña DN ®ã. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng xÝ nghiÖp më réng thÞ tr­êng ®a d¹ng ho¸ c¸c mÆt hµng kinh doanh, th× t×nh h×nh tµi chÝnh cña DN cã vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng cña DN; thÓ hiÖn qua kh¶ n¨ng thanh to¸n cña DN. C¨n cø vµo sè liÖu b¶ng vµ tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu: HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn thêi = + Sè ®Çu n¨m = = 2,48 (lÇn) + Sè cuèi n¨m = = 2,61 (lÇn) Qua sè liÖu trªn cho thÊy hÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn thêi cña xÝ nghiÖp lµ t­¬ng ®èi tèt. ChØ sè nµy t¨ng lªn so víi ®Çu n¨m lµ do gi¸ trÞ hµnh tån kho cuèi n¨m cña xÝ nghiÖp gi¶m nhiÒu, chøng tá uy tÝn cña xÝ nghiÖp trªn thÞ tr­êng ngµy mét n©ng cao. HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh = + Sè ®Çu n¨m = = 0,77 (lÇn) + Sè cuèi n¨m = = 1,01 (lÇn) HÖ sè kh¶ n¨mg thanh to¸n nhanh cña xÝ nghiÖp vµo cuèi n¨m 1999 cao h¬n kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh ë ®Çu n¨m 1999, t¹i thêi ®iÓm cuèi n¨m 1999 kh¶ n¨ng thanh to¸n cña xÝ nghiÖp t¨ng lªn. Qua hÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n cho thÊy kh¶ n¨ng thanh to¸n cña xÝ nghiÖp t¨ng ph¶n ¸nh t×nh h×nh tµi chÝnh cña xÝ nghiÖp n¨m 1999 lµ t­¬ng ®èi tèt. 2.2.4. T×nh h×nh qu¶n lý c¸c kho¶n ph¶i thu cña xÝ nghiÖp. Xem xÐt nh÷ng kho¶n ph¶i thu trong vßng hai n¨m 1998 vµ 1999 cña xÝ nghiÖp cã thÓ thÊy: Kho¶n ph¶i thu tÝnh ®Õn ngµy 31/12/1998 lµ 281.335.967® chiÕm tû träng 17,7% vèn l­u ®éng. Kho¶n ph¶i thu n¨m 1999 lµ 298.328.764® chiÕm tû träng 18,22% vèn l­u ®éng. Víi doanh thu n¨m 1998 lµ 2.006.000.000® vµ n¨m 1999 lµ 2.156.700.000® nh­ng kho¶n ph¶i thu cña xÝ nghiÖp trong hai n¨m ®Òu trong kho¶ng tõ 17-18% vèn l­u ®éng. §iÒu nµy cho thÊy xÝ nghiÖp tæ chøc qu¶n lý t­¬ng ®èi tèt c¸c kho¶n ph¶i thu. Thùc tÕ xÝ nghiÖp rÊt quan t©m ®Õn viÖc thanh to¸n thu håi c«ng nî cña kh¸ch hµng. §Ó ®¸nh gi¸ chÊt l­îng c«ng t¸c tæ chøc sö dông VL§ trong qu¶n lý c¸c kho¶n ph¶i thu ta sö dông c¸c chØ tiªu sau: + = = = 5,59 vßng = = 7,44 vßng + Kú thu tiÒn = x 360 = x 360 = 64,28 (ngµy) = x 360 = 48,38 (ngµy) Th«ng qua mét sè chØ tiªu trªn ta cã thÓ rót ra mét sè nhËn xÐt vÒ t×nh h×nh qu¶n lý VL§ t¹i XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I: Vßng quay c¸c kho¶n ph¶i thu cña xÝ nghiÖp n¨m 1998 lµ 5,59 vßng vµ n¨m 1999 lµ 7,44 vßng t¨ng 1,85 vßng, viÖc ®ã chøng tá tèc ®é thu håi c¸c kho¶n ph¶i thu cña xÝ nghiÖp tèt, xÝ nghiÖp kh«ng ph¶i ®Çu t­ nhiÒu vµo c¸c kho¶n ph¶i thu vµ tr¸nh ®­îc rñi ro, hao hôt vèn do kh¸ch hµng chiÕm dông vèn. §©y lµ biÓu hiÖn tèt trong viÖc tæ chøc qu¶n lý kho¶n ph¶i thu cña xÝ nghiÖp. Kú thu tiÒn b×nh qu©n cña xÝ nghiÖp n¨m 1998 lµ 64,28 ngµy vµ n¨m 1999 lµ 48,38 ngµy t­¬ng øng gi¶m 15,9 ngµy. §©y lµ biÓu hiÖn tèt trong c«ng t¸c qu¶n lý nî ph¶i thu, ®¶m b¶o thu tiÒn nhanh chãng, phôc vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Kú thu tiÒn chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c nh©n tè ph¶i thu cña kh¸ch hµng vµ kho¶n tr¶ tr­íc ho ng­êi b¸n. Nh­ ë trªn ®· tr×nh bµy, n¨m 1999 xÝ nghiÖp chñ ®éng thanh to¸n víi kh¸ch hµng, t×m kiÕm kh¸ch hµng tin cËy, viÖc thùc hiÖn giao hµng, thanh to¸n tiÒn hµng ®¶m b¶o ®óng hîp ®ång ký kÕt. H¬n n÷a xÝ nghiÖp ®· chiÕt khÊu cho kh¸ch hµng thanh to¸n tr­íc thêi h¹n. V× vËy trong n¨m 1999 xÝ nghiÖp ®¹t doanh thu cao nh­ng c¸c kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng chØ chiÕm tû träng nhá. §iÒu nµy thÓ hiÖn qua kú thu tiÒn b×nh qu©n cña xÝ nghiÖp lµ 48,38 ngµy, chøng tá xÝ nghiÖp cã biÖn ph¸p qu¶n lý c¸c kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng tèt ®· h¹n chÕ viÖc kh¸ch hµng chiÕm dông vèn cña xÝ nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ tæ chøc sö dông VL§ cña xÝ nghiÖp. 2.2.5. Tæ chøc qu¶n lý vèn hµng ho¸ dù tr÷ cña XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I lµ doanh nghiÖp Nhµ n­íc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th­¬ng m¹i víi vèn chñ yÕu lµ VL§ vµ vßng tuÇn hoµn VL§ theo m« h×nh T - H ... SX ... H' - T' víi T' lín h¬n T. Qua c«ng thøc trªn ta thÊy vÊn ®Ò tæ chøc sö dông vèn hµng ho¸ dù tr÷ cã mét vai trß quan träng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp. Tæ chøc qu¶n lý tèt vèn hµng ho¸ dù tr÷ cho phÐp xÝ nghiÖp ®Èy nhanh tèc ®é lu©n chuyÓn VL§, t¨ng doanh thu, thu ®­îc lîi nhuËn cao, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§. §èi víi XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I hµng tån kho t¹i thêi ®iÓm 31/12/1999 nh­ sau: B¶ng 6: KÕt cÊu hµng tån kho cña xÝ nghiÖp §¬n vÞ tÝnh: ®ång C¸c chØ tiªu N¨m 1998 N¨m 1999 99/98 Gi¸ trÞ TT(%) Gi¸ trÞ TT(%) T¨ng gi¶m % 1. NVL tån kho 325.143.350 29,74 394.711.000 39,32 +69.567.650 21,3 2. CCDC trong kho 179.551.891 16,42 187.578.291 18,67 +8.026.400 4,4 3. Thµnh phÈm tån kho 144.917.700 13,25 101.253.821 10,08 -43.663.879 -30,2 4. Hµng tån kho kh¸c 443.602.510 40,57 320.680.438 31,93 -122.922.072 -27,7 Tæng sè 1.093.215.406 100 1.004.223.550 100 -88.991.856 -32,2 Qua b¶ng trªn cho ta thÊy sè l­îng nguyªn vËt liÖu tån kho vµ c«ng cô dông cô trong kho n¨m 1999 t¨ng lªn so víi n¨m 1998 cô thÓ: - NVL tån kho n¨m 1998 lµ 325.143.350®, cßn n¨m 1999 lµ 394.711.000® t¨ng 69.567.650® t­¬ng øng víi tû lÖ t¨ng 21,3%. - CCDC trong kho n¨m 1998 lµ 179.511.891®, cßn n¨m 1999 lµ 187.578.291® t¨ng 8.026.400® t­¬ng øng tû lÖ 4,4%. Nguyªn vËt liÖu cña xÝ nghiÖp chñ yÕu lµ mËt ong ch­a qua s¬ chÕ ®­îc mua tõ c¸c ®¬n vÞ chuyªn cung cÊp trong vµ ngoµi n­íc. §èi víi thµnh phÈm tån kho vµ hµng tån kho cña xÝ nghiÖp, n¨m 1999 gi¶m xuèng so víi n¨m 1998. Cô thÓ lµ: - Thµnh phÈm tån kho gi¶m 43.663.872® t­¬ng øng gi¶m 30,2%. - Hµng tån kho kh¸c gi¶m 122.922.627 t­¬ng øng gi¶m 27,7%. §©y lµ biÓu hiÖn t­¬ng ®èi tèt cña xÝ nghiÖp trong c«ng t¸c qu¶n lý hµng tån kho. Víi d©y chuyÒn s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp kh«ng thay ®æi mµ thµnh phÈm tån kho vµ hµng tån kho cña xÝ nghiÖp gi¶m nhiÒu, chøng tá uy tÝn cña xÝ nghiÖp víi kh¸ch hµng ngµy cµng cao. 2.3. HiÖu qu¶ sö dông VL§ cña xÝ nghiÖp mét sè n¨m qua: HiÖu qu¶ sö dông VL§ cña xÝ nghiÖp VËt t­ chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu I trong mét sè n¨m qua ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tÝch nhÊt ®Þnh, tuy vËy vÉn cßn cã nh÷ng h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc, xem xÐt. HiÖu qu¶ c«ng t¸c tæ chøc sö dông VL§ cña xÝ nghiÖp ®­îc biÓu hiÖn cô thÓ nh­ sau: B¶ng 7: HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña xÝ nghiÖp mét sè n¨m qua §¬n vÞ tÝnh: ®ång C¸c chØ tiªu N¨m 1998 N¨m 1999 T¨ng (gi¶m) Gi¸ trÞ % Tæng doanh thu 2.006.000.000 2.156.700.000 150.700.000 7,5 Lîi nhuËn tr­íc thuÕ 103.091.300 109.283.000 5.411.700 5,58 ThuÕ thu nhËp DN 36.081.955 34.970.560 -1.111.395 -3,08 Lîi nhuËn sau thuÕ 67.009.345 74.312.440 7.303.095 10,9 VL§ b×nh qu©n 1.755.279.325 1.612.600.226 -142.679.099 -8,2 C¸c kho¶n ph¶i thu 358.216.204 289.832.364 -68.383.840 -19,1 Vßng quay VL§ 1,15 1,33 0,18 15, Kú lu©n chuyÓn VL§ 315 270,6 -44,4 -14,1 Møc tiÕt kiÖm VL§ -265.993.000 Tû suÊt LN rßng VL§ 0,038 0,046 0,08 21,05 Kú thu tiÒn 64,28 48,38 -15,9 -24,74 Qua b¶ng trªn ta thÊy hiÖu qu¶ c«ng t¸c tæ chøc sö dông VL§ cña xÝ nghiÖp n¨m 1999 t¨ng so víi n¨m 1998. Cã thÓ thÊy chi tiÕt trªn c¸c gãc ®é sau: + VÒ tèc ®é lu©n chuyÓn VL§ n¨m 1999 nhanh h¬n so víi n¨m 1998. §iÒu nµy thÓ hiÖn qua chØ tiªu sau: sè vßng quay VL§ t¨ng tõ 1,15 vßng/n¨m 1998 lªn 1,33 vßng/n¨m 1999. Tèc ®é lu©n chuyÓn VL§ cña xÝ nghiÖp n¨m 1999 nhanh h¬n n¨m 1998 lµm t¨ng hiÖu qu¶ sö dông VL§ lµ do c¸c nguyªn nh©n: - Doanh thu tiªu thô n¨m 1999 t¨ng 150.700.000® t­¬ng øng t¨ng 7,5% so víi n¨m 1998. Do t¨ng doanh thu tiªu thô lµm tæng møc lu©n chuyÓn t¨ng tõ ®ã lµm t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn VL§. VËy do doanh thu tiªu thô t¨ng ®· lµm t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn VL§ cña xÝ nghiÖp. - Do VL§ b×nh qu©n n¨m 1999 gi¶m 142.679.099® t­¬ng øng gi¶m 8,2% so víi n¨m 1998 ®· lµm t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn VL§ cña xÝ nghiÖp. Doanh lîi VL§ cña xÝ nghiÖp n¨m 1999 t¨ng cao do hai nh©n tè VL§ b×nh qu©n gi¶m vµ lîi nhuËn t¨ng, trong ®ã nh©n tè lîi nhuËn cã t¸c ®éng chñ yÕu lµm t¨ng doanh lîi vèn chñ së h÷u, tõ ®ã lµm t¨ng hiÖu qu¶ sö dông VL§ cña xÝ nghiÖp. HiÖu qu¶ sö dông VL§ cña xÝ nghiÖp t¨ng thÓ hiÖn bëi møc tiÕt kiÖm VL§ n¨m 1999 xÝ nghiÖp sö dông møc tiÕt kiÖm 265.993.000® so víi n¨m 1998. §©y lµ biÓu hiÖn tèt vÒ hiÖu qu¶ sö dông VL§ cña xÝ nghiÖp trong n¨m 1999. Tãm l¹i: HiÖu qu¶ sö dông VL§ s¶n xuÊt, chÕ biÕn vËt t­ xuÊt khÈu cña xÝ nghiÖp n¨m 1999 cao h¬n n¨m 1998. §iÒu nµy ph¶n ¸nh c«ng t¸c qu¶n lý vèn nãi chung vµ vèn l­u ®éng nãi riªng cña xÝ nghiÖp ®ang cã chiÒu h­íng tÝch cùc. 2.4. Mét sè vÊn ®Ò ®Æt ra trong ho¹t ®éng kinh doanh vµ sö dông VL§ cña XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I. Tõ khi cã sù chuyÓn ®æi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ n­íc, d­íi sù l·nh ®¹o cña Ban Gi¸m ®èc tËp thÓ CBCNV xÝ nghiÖp ®· kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n, m¹nh d¹n ®Çu t­ vµo nhiÒu lÜnh vùc ®Ó më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §Õn nay, xÝ nghiÖp ®· ®¹t ®­îc mét sè thµnh tÝch trong tæ chøc sö dông VL§. Thø nhÊt: xÝ nghiÖp chñ ®éng trong viÖc sö dông vèn chiÕm dông ®­îc h×nh thµnh trong kinh doanh, dùa trªn c¬ së t«n träng c¸c nguyªn t¾c thanh to¸n. Vèn chiÕm dông nµy lµ nguån vèn tµi trî cho nhu cÇu VL§ t¹m thêi gióp xÝ nghiÖp ®¶m b¶o ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh liªn tôc víi chi phÝ sö dông vèn nhá. Thø hai: trong ho¹t ®éng kinh doanh xÝ nghiÖp khai th¸c triÖt ®Ó vÒ lîi thÕ cña m×nh vÒ thÞ tr­êng kinh doanh réng. Qua ®ã xÝ nghiÖp nhanh chãng n¾m b¾t nhu cÇu thÞ tr­êng ®Èy m¹nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ tr­êng. Thø ba: xÝ nghiÖp lu«n tæ chøc tèt c«ng t¸c vay vèn vµ thanh to¸n víi c¸c ng©n hµng, chó träng thanh to¸n víi c¸c b¹n hµng lµm gi¶m m¹nh c¸c kho¶n ph¶i thu tõ ®ã t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc huy ®éng vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tÝch cè g¾ng ë trªn XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I vÉn cßn nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông VL§ cña xÝ nghiÖp. Thø nhÊt: viÖc huy ®éng vèn, sö dông c¸c nguån VL§. Nguån vèn th­êng xuyªn ®Çu t­ cho VL§ nhá, vèn ®Çu t­ cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh Ýt nªn xÝ nghiÖp ph¶i vay vèn vìi l·i suÊt cao dÉn ®Õn t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt lµm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông VL§. Thø hai: xÝ nghiÖp qu¶n lý hµng tån kho cßn nhiÒu h¹n chÕ. Trong n¨m 1999 hµng ho¸ tån kho cña xÝ nghiÖp kh¸ lín (61,35%) trong tæng sè VL§. L­îng hµng tån kho lín nh­ vËy lµ do nÒn kinh tÕ cã nh÷ng biÕn ®éng, trong khi ®ã xÝ nghiÖp ch­a n¾m b¾t kÞp thêi sù thay ®æi nµy, thÞ tr­êng tiªu thô thu hÑp, søc mua gi¶m kh¸ch hµng ch­a æn ®Þnh l©u dµi. Thø ba: xÝ nghiÖp ch­a t¹o ®­îc uy tÝn ®èi víi nhµ cung cÊp kho¶n tiÒn tr¶ tr­íc cho ng­êi b¸n kh¸ lín. H¹n chÕ nµy gi¶m kh¶ n¨ng thanh to¸n, gi¶m tèc ®é lu©n chuyÓn VL§, gi¶m hiÖu qu¶ sö dông VL§. Tãm l¹i, c«ng t¸c tæ chøc sö dông VL§ ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tÝch mang l¹i hiÖu qu¶ cho viÖc sö dông VL§ cña xÝ nghiÖp. ch­¬ng III Mét sè biÖn ph¸p kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng t¹i XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I lµ mét DN Nhµ n­íc thùc hiÖn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh»m môc tiªu sinh l·i. Trong nh÷ng n¨m qua xÝ nghiÖp kh¾c phôc khã kh¨n, khai th¸c nh÷ng thuËn lîi xÝ nghiÖp ®· ®¹t ®­îc mét sè thµnh tÝch nhÊt ®Þnh. MÆc dï trong c«ng t¸c qu¶n lý sö dông VL§ cña xÝ nghiÖp vÉn cßn nh÷ng ®iÓm tån t¹i cÇn ph¶i kh¾c phôc nh»m n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sö dông VL§ t¹i xÝ nghiÖp. Trªn c¬ së nh÷ng mÆt tÝch cùc vµ nh÷ng tån t¹i ®· ®­îc tr×nh bµy ë ch­¬ng 2 vÒ thùc tÕ sö dông VL§ ë DN, em xin nªu ra mét sè biÖn ph¸p vÒ tæ chøc sö dông VL§ nh»m gãp phÇn ®Èy m¹nh c«ng t¸c n©ng cao hiÖu qu¶ tæ chøc sö dông VL§ cña xÝ nghiÖp nh­ sau: Mét lµ: Chñ ®éng trong c«ng t¸c x©y dùng kÕ ho¹ch huy ®éng vµ sö dông VL§ ë xÝ nghiÖp. Vèn lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi mçi DN ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Do ®ã viÖc chñ ®éng x©y dùng kÕ ho¹ch huy ®éng vµ sö dông VL§ lµ biÖn ph¸p cÇn thiÕt, hiÖu qu¶ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§ ë DN. X©y dùng kÕ ho¹ch huy ®éng vµ sö dông VL§ lµ ho¹t ®éng nh»m h×nh thµnh nªn c¸c dù ®Þnh vÒ tæ chøc c¸c nguån tµi trî cho nhu cÇu VL§ cña DN vµ sö dông chóng sau cho hiÖu qu¶ nhÊt. Thùc tÕ qu¶n lý tæ chøc huy ®éng vµ sö dông VL§ cho thÊy cã nhiÒu tån t¹i, h¹n chÕ nh­ ®· nªu ë ch­¬ng 2, do ®ã ¶nh h­ëng xÊu ®Õn hiÖu qu¶ sö dông VL§ ë xÝ nghiÖp. VËy ®Ó b¶o ®¶m cho viÖc sö dông VL§ ®¹t hiÖu qu¶ cao khi lËp kÕ ho¹ch huy ®éng vµ sö dông VL§ cÇn chó ý quan t©m mét sè vÊn ®Ò sau: Thø nhÊt, xÝ nghiÖp cÇn x¸c ®Þnh chÝnh x¸c nhu cÇu VL§ th­êng xuyªn cÇn thiÕt tèi thiÓu tõ ®ã cã ®­îc biÖn ph¸p phï hîp huy ®éng vèn ®¸p øng cho nhu cÇu nµy, tr¸nh t×nh tr¹ng thõa vèn g©y l·ng phÝ hoÆc thiÕu vèn ¶nh h­ëng xÊu ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp, ®¶m b¶o vèn huy ®éng ®­îc quyÒn kiÓm so¸t. Thø hai, sau khi x¸c ®Þnh nhu cÇu VL§, xÝ nghiÖp cÇn x¸c ®Þnh sè VL§ thùc cho m×nh, sè vèn thõa (thiÕu) tõ ®ã cã biÖn ph¸p huy ®éng ®ñ sè vèn thiÕu hoÆc ®Çu t­ sè vèn thõa hîp lý tõ ®ã gi¶m thÊp nhÊt chi phÝ sö dông VL§ mÆt kh¸c cã thÓ ®­a sè vèn thõa vµo sö dông, ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§. Thø ba: c¨n cø kÕ ho¹ch huy ®éng vµ sö dông VL§ ®iÒu chØnh cho phï hîp víi thùc tÕ xÝ nghiÖp. Trong thùc tÕ xÝ nghiÖp cã thÓ ph¸t sinh nh÷ng nghiÖp vô g©y thõa vèn hoÆc thiÕu VL§, do ®ã xÝ nghiÖp cÇn ph¶i chñ ®éng cung øng kÞp thêi, sö dông vèn thõa hîp lý ®Ó ®¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc liªn tôc vµ cã hiÖu qu¶. Ngoµi ra viÖc lËp kÕ ho¹ch huy ®éng vµ sö dông vèn nhÊt thiÕt ph¶i dùa vµo ph©n tÝch chØ tiªu kinh tÕ tµi chÝnh cña kú tr­íc kÕt hîp víi dù tÝnh t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh kh¶ n¨ng t¨ng tr­ëng trong kú tíi vµ nh÷ng dù ®o¸n vÒ nhu cÇu thÞ tr­êng. Hai lµ: Tæ chøc tèt c«ng t¸c b¸n hµng, thanh to¸n tiÒn hµng vµ thu håi c«ng nî. N¨m 1999 vèn cña xÝ nghiÖp bÞ chiÕm dông 298.328.764 chiÕm 18,22% tû träng VL§, ®iÒu nµy cho thÊy xÝ nghiÖp cÇn ph¶i ph¸t huy h¬n n÷a c«ng t¸c tæ chøc b¸n hµng vµ thanh to¸n tiÒn hµng. CÇn khuyÕn khÝch kh¸ch hµng mua khèi l­îng lín thanh to¸n ngay hoÆc nhanh ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nay xÝ nghiÖp cÇn thùc hiÖn: Thø nhÊt, ký kÕt hîp ®ång tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ cña xÝ nghiÖp víi kh¸ch hµng ch­a cã rµng buéc vÒ mÆt thanh to¸n tiÒn hµng tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng kh¸ch hµng coi th­êng kû luËt thanh to¸n. Thø hai, khuyÕn khÝch thanh to¸n nhanh th«ng qua chiÕt khÊu gi¶m gi¸ hµng b¸n,... (thanh to¸n ngay). §ång thêi qui ®Þnh c¸c h×nh ph¹t hoÆc ph¶i chÞu l·i suÊt kh¸ch hµng mua víi khèi l­îng lín, thanh to¸n ®Çy ®ñ ®óng quy ®Þnh. Cô thÓ: Gi¶ sö c¸c kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng cã thêi h¹n thanh to¸n lµ 3 th¸ng gi¸ trÞ: 298.328.764® t¹i thêi ®iÓm 31/12/1999. XÝ nghiÖp ph¶i vay vèn nµy trong 3 th¸ng víi l·i suÊt lµ 0,9%/th¸ng. NÕu kh¸ch hµng thanh to¸n ngay th× xÝ nghiÖp kh«ng ph¶i tr¶ chi phÝ sè sö dông vèn vay: 0,9% x 298.328.764 x 3 = 8.054.876® do ®ã xÝ nghiÖp cã thÓ chiÕt khÊu cho kh¸ch hµng thanh to¸n ngay møc chiÕt khÊu 0,5% víi sè tiÒn lµ 3 x 0,5% x 298.328.764 = 4.474.931®. Nh­ vËy xÝ nghiÖp tiÕt kiÖm ®­îc: 8.054.876 - 4.474.931 = 3.579.945®. Thø ba, ®Þnh kú xÝ nghiÖp nªn tæng kÕt c«ng t¸c tiªu thô, liÖt kª nh÷ng kh¸ch hµng quen, kh¸ch hµng mua víi khèi l­îng lín, tõ ®ã t¹o mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a xÝ nghiÖp vµ kh¸ch hµng, ®¶m b¶o tiªu thô l©u dµi, æn ®Þnh ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp. Tr­êng hîp kh¸ch hµng mua mét lÇn gi¸ trÞ hµng tõ 10.000.000® trë lªn xÝ nghiÖp gi¶m gi¸ 0,2% so víi gi¸ b¸n th­êng. ViÖc ¸p dông ký kÕt hîp ®ång, chiÕt khÊu hµng b¸n sÏ gãp phÇn quan träng trong qu¸ tr×nh ®Èy m¹nh tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸, t¨ng tèc ®é thu håi tiÒn b¸n hµng chÞu. Tõ ®ã lµm kú thu tiÒn b×nh qu©n gi¶m xuèng, hµng tån kho gi¶m xuèng vµ hiÖu qu¶ tæ chøc sö dông VL§ ®­îc n©ng cao h¬n. Ba lµ: N©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. §Ó t¨ng khèi l­îng s¶n phÈm tiªu thô n©ng cao søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng th× xÝ nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o chÊt l­îng hµng ho¸ kÕt hîp gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh. HiÖn t¹i t×nh tr¹ng m¸y mãc thiÕt bÞ cña xÝ nghiÖp ®· cò, hao tèn nguyªn vËt liÖu khi s¶n xuÊt gi¶m ®¸ng kÓ chÊt l­îng s¶n phÈm. MÆt kh¸c m¸y mãc thiÕt bÞ míi th× c«ng nh©n l¹i ch­a lµm quen, khai th¸c ch­a hÕt kh¶ n¨ng m¸y mãc. Do ®ã xÝ nghiÖp cÇn cã biÖn ph¸p ®ång bé vÒ qu¶n lý lao ®éng vµ m¸y mãc thiÕt bÞ nh»m n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm hµng ho¸. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy cã thÓ sö dông c¸c biÖn ph¸p nh­ sau: Thø nhÊt, kiÓm tra nghiªm ngÆt nguån nguyªn vËt liÖu vµ hµng ho¸ tr­íc khi ®­a vµo dù tr÷ vµ b¶o qu¶n. MÆt kh¸c xÝ nghiÖp cÇn n¾m b¾t râ chÊt l­îng nguyªn vËt liÖu hµng ho¸ tõng nguån kh¸c nhau. + Khi kiÓm tra mua nguyªn vËt liÖu vµ hµng ho¸ ph¶i ®¶m b¶o ®óng chÊt l­îng quy c¸ch theo hîp ®ång ký kÕt nÕu kh«ng ®óng kiªn quyÕt kh«ng nhËp kho. + B¶o qu¶n nguyªn vËt liÖu, hµng ho¸ víi hÖ thèng kho tµng thÝch hîp, ®¶m b¶o gi÷ ®­îc chÊt l­îng cña s¶n phÈm hµng ho¸ nhËp kho. Bèn lµ: N©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ. ViÖc n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, hµng ho¸ sÏ lµm t¨ng gi¸ b¸n s¶n phÈm hµng ho¸, h¹n chÕ kh¶ n¨ng tiªu thô. Do ®ã cïng víi n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm xÝ nghiÖp ph¶i qu¶n lý tèt chi phÝ, h¹ gi¸ b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸. XÝ nghiÖp cÇn thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p sau: Thø nhÊt: ®Çu t­ mua s¾m trang thiÕt bÞ m¸y mãc chuyªn dïng hiÖn ®¹i ®Ó gi¶m ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§ cña xÝ nghiÖp. Thø hai, s¾p xÕp lao ®éng hîp lý trong s¶n xuÊt, tr¸nh l·ng phÝ lao ®éng, n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ cho CNV, khuyÕn khÝch CBCNV s¸ngk iÕn c¶i tiÕn kü thuËt n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, tiÕt kiÖm chi phÝ tiÒn l­¬ng. Thø ba, tæ chøc sö dông vèn hîp lý, ®¸p øng nhu cÇu vèn mua s¾m vËt t­, tr¸nh ®­îc nh÷ng tæn thÊt do thiÕu nguyªn vËt liÖu,... Th«ng qua tæ chøc sö dông vèn l­u ®éng nµy xÝ nghiÖp kiÓm tra dù tr÷ hµng tån kho, tõ ®ã ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt kÞp thêi s¶n phÈm, hµng ho¸ ø ®äng, hao hôt, mÊt m¸t,... Bèn lµ: Chó träng c«ng t¸c t×m kiÕm thÞ tr­êng míi, ®Èy m¹nh tiªu thô hµng ho¸. Trong n¨m 1999 gi¸ trÞ hµng tån kho cña xÝ nghiÖp rÊt lín g©y nhiÒu khã kh¨n cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng ø ®äng vèn nµy trong n¨m tíi xÝ nghiÖp cÇn gi¶i quyÕt sè hµng tån kho nhanh chãng ®­a vèn vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp lµm t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn vèn, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§ cña xÝ nghiÖp. XÝ nghiÖp cÇn quan t©m ®Õn tæ chøc tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸. + Tæ chøc kh¶o s¸t, n¾m b¾t kÞp thêi nhu cÇu thÞ tr­êng vÒ c¸c mÆt hµng xÝ nghiÖp ®ang s¶n xuÊt, vµ c¸c mÆt hµng cã mèi quan hÖ bæ sung thay thÕ. Tõ ®ã xÝ nghiÖp chñ ®éng t×m kiÕm b¹n hµng, kh¸ch hµng tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ cho xÝ nghiÖp, mÆt kh¸c xÝ nghiÖp chñ ®éng lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh trong n¨m. + Nh»m t¨ng nhanh tèc ®é lu©n chuyÓn hµng tån kho xÝ nghiÖp cã thÓ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch tiªu thô nh­ chiÕt khÊu hµng b¸n, gi¶m gi¸ hµng b¸n ®· nªu ë gi¶i ph¸p thu håi vèn. + §¶m b¶o ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn an toµn nhanh chãng, kÞp thêi ®Çy ®ñ, gi÷ ch÷ tÝn víi kh¸ch hµng lµ mét nh©n tè cã t¸c ®éng m¹nh lµm khèi l­îng hµng tiªu thô t¨ng lªn, t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn VL§ tõ ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§ cña xÝ nghiÖp. Mçi DN thùc hiÖn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh»m môc tiªu sinh lêi th«ng qua viÖc tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ cña m×nh. Do ®ã, ®Ó kh¾c phôc h¹n chÕ khai th¸c hÕt thÞ tr­êng, më réng thÞ tr­êng tiªu thô ra n­íc ngoµi lµm t¨ng hiÖu qu¶ sö dông VL§ ®¶m b¶o qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt th­êng xuyªn liªn tôc DN cÇn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sau: - Më réng hÖ thèng ®¹i lý cña xÝ nghiÖp ë c¸c tØnh, thµnh phè ë miÒn Trung vµ miÒn Nam, th«ng qua c¸c ®¹i lý xÝ nghiÖp khuyÕn khÝch tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸, mÆt kh¸c xÝ nghiÖp c¨n cø vµo th«ng tin thu ®­îc vÒ nhu cÇu thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng t¹i c¸c thÞ tr­êng ®ã ®Ó cã kÕ ho¹ch tiªu thô hîp lý. - T¨ng c­êng hîp t¸c víi ®èi t¸c n­íc ngoµi, t¨ng xuÊt khÈu trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ quèc tÕ hoµ nhËp. Nh­ vËy, viÖc thóc ®Èy t×m kiÕm thÞ tr­êng míi gióp xÝ nghiÖp t¨ng c­êng tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ ra thÞ tr­êng trong n­íc Nam Bé, Trung Bé, tõ ®ã gi¶m thiÓu l­îng hµng tån kho cÇn thiÕt. Qua ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§ cña xÝ nghiÖp. N¨m lµ: XÝ nghiÖp ph¶i chñ ®éng phßng ngõa c¸c rñi ro trong kinh doanh. XÝ nghiÖp cÇn mua b¶o hiÓm, lËp quü dù phßng tµi chÝnh ®Ó bï ®¾p sè vèn bÞ hao hôt. Khi kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng xÝ nghiÖp lu«n ph¶i ®èi phã víi t×nh h×nh biÕn ®éng phøc t¹p cña thÞ tr­êng. Nh÷ng rñi ro bÊt th­êng trong kinh doanh cã thÓ x¶y ra. §Ó h¹n chÕ phÇn nµo nh÷ng tæn thÊt cã thÓ x¶y ra, xÝ nghiÖp cÇn thiÕt ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa rñi ro. Khi vèn bÞ hao hôt xÝ nghiÖp cÇn cã ngay nguån vèn ®Ó bï ®¾p ®¶m b¶o cho s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n. §Þnh kú tiÕn hµnh kiÓm tra, kiÓm so¸t ®¸nh gi¸ l¹i toµn bé vËt t­ hµng ho¸, vèn b»ng tiÒn, vèn trong thanh to¸n, ®Ó x¸c ®Þnh sè vèn l­u ®éng cña xÝ nghiÖp theo gi¸ trÞ hiÖn t¹i. Nh÷ng vËt t­ hµng ho¸ tån ®äng l©u ngµy kh«ng sö dông ®­îc do kÐm, mÊt phÈm chÊt, hoÆc kh«ng phï hîp víi nhu cÇu s¶n xuÊt ph¶i chñ ®éng gi¶i quyÕt, phÇn chªnh lÖch thiÕu hôt ph¶i xö lý kÞp thêi ®Ó bï l¹i. CÇn cã biÖn ph¸p ®«n ®èc vµ gi¶i quyÕt tÝch cùc nh÷ng kho¶n vèn bÞ chiÕm dông. Thu tiÒn vÒ nhanh chãng, sö dông ngay vµo s¶n xuÊt nh»m t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn vèn. §Ó b¶o toµn VL§ trong ®iÒu kiÖn l¹m ph¸t, khi ph©n tÝch lîi nhuËn cho c¸c môc ®Ých tÝch luü vµ tiªu dïng cña xÝ nghiÖp, ph¶i dµnh l¹i mét phÇn lîi nhuËn ®Ó bï ®¾p sè vèn hao hôt do l¹m ph¸t. Cã nh­ vËy míi ®¶m b¶o gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña vèn. §Ó qu¶n lý b¶o toµn vµ sö dông cã hiÖu qu¶ VL§ ®ßi hái ng­êi qu¶n lý ph¶i cã biÖn ph¸p qu¶n lý chÆt chÏ. Th­êng xuyªn kiÓm tra ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ vËt t­ hµng ho¸, tr¸nh mÊt m¸t do qu¶n lý thiÕu tr¸ch nhiÖm vµ sö dông vËt t­ bõa b·i. Th­êng xuyªn kiÓm tra viÖc sö dông cã hiÖu qu¶ VL§. KiÓm tra ®èi víi viÖc mua s¾m, dù tr÷, vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu, kiÓm tra t×nh h×nh nî vµ thu nî cña xÝ nghiÖp, kiÓm tra sæ s¸ch, b¸o c¸o kÕ to¸n ®¶m b¶o ph¶n ¸nh thùc tÕ t×nh h×nh doanh nghiÖp. §Ó qu¶n lý ®­îc VL§ th× vai trß cña ng­êi qu¶n lý v« cïng quan träng. Tãm l¹i trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ho¹t ®éng sö dông VL§ cña xÝ nghiÖp cßn cã nhiÒu ®iÓm tån t¹i cÇn kh¾c phôc, khai th¸c triÖt ®Ó nh÷ng thuËn lîi ®em l¹i hiÖu qu¶ cao cho ho¹t ®éng sö dông vèn cña xÝ nghiÖp. §Ó c¸c biÖn ph¸p nªu trªn thùc sù cã t¸c dông m¹nh mÏ cÇn thiÕt ph¶i thùc hiÖn c¸c ph­¬ng ph¸p nµy ®ång bé, thèng nhÊt nÕu chØ sö dông ®¬n lÎ mét biÖn ph¸p sÏ kh«ng thÓ gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n cña xÝ nghiÖp. KÕt luËn Qu¶n lý vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng nh»m ®¶m b¶o yªu cÇu b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn l­u ®éng trong c¸c doanh nghiÖp lµ mét vÊn ®Ò cÇn thiÕt vµ khã kh¨n trong t×nh h×nh kinh tÕ thÞ tr­êng. Më réng s¶n xuÊt kinh doanh ®ång thêi t¨ng c­êng tr¸ch nhiÖm cña c¸c doanh nghiÖp ®· buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i quan t©m nhiÒu h¬n ®Õn hiÖu qu¶ sö dông cña mçi ®ång vèn ®­a vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. BiÖn ph¸p ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§ ë XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I, hiÖn nay ®· vµ ®ang ®Æt ra cho c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc cña xÝ nghiÖp h­íng tíi mét thiªn niªn kû míi ®ã chÝnh lµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a mÆt tÝch cùc víi sù lo¹i bá h¹n chÕ, bæ sung nh÷ng néi dung phï hîp víi yªu cÇu thùc tiÔn, phï hîp víi chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc ViÖt Nam vµ xu h­íng héi nhËp toµn cÇu. Qua qu¸ tr×nh thùc tÕ ë XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I em thÊy r»ng viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§ ph¶i kÕt hîp ë viÖc tæ chøc c«ng t¸c b¸n hµng, thanh to¸n tiÒn hµng vµ thu håi c«ng nî. §ång thêi víi viÖc n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, hµng ho¸ th× xÝ nghiÖp ph¶i chó träng c«ng t¸c t×m kiÕm thÞ tr­êng míi ®Ó ®Èy m¹nh tiªu thô hµng ho¸. Bªn c¹nh ®ã trong t­¬ng lai xÝ nghiÖp cÇn chó träng ®Õn c«ng t¸c ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, tËp trung ph¸t triÓn mÆt hµng chiÕn l­îc. Do h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é lý luËn vµ kinh nghiÖm thùc tiÔn nªn ch¾c ch¾n luËn v¨n cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em mong r»ng nh÷ng nghiªn cøu, t×m tßi cña m×nh trong ®Ò tµi nµy sÏ cã ý nghÜa thiÕt thùc vµ h÷u Ých ®èi víi XÝ nghiÖp VËt t­ ChÕ biÕn hµng XuÊt khÈu I trong qu¸ tr×nh n©ng cao hiÖu qu¶ tæ chøc sö dông VL§ ë xÝ nghiÖp. B¶ng 5: B¶ng kÕt cÊu vèn l­u ®éng cña xÝ nghiÖp §¬n vÞ tÝnh: ®ång ChØ tiªu 31/12/1998 % 31/12/1999 % T¨ng gi¶m % I. TiÒn 199.597.475 12,56 219.720.527 13,42 20.123.052 110 - TiÒn mÆt t¹i quü 40.139.485 23,12 92.292.687 42 46.153.202 200 - TiÒn göi NH 153.457.990 76,88 127.427.840 58 -26.030.150 -16,96 II. C¸c kho¶n ph¶i thu 281.335.964 17,7 298.328.764 18,22 16.992.800 106 - Ph¶i thu kh¸ch hµng 281.335.964 298.328.764 16.992.800 III. Hµng tån kho 1.093.215.406 69 1.004.223.550 61,35 -88.991.856 -8,15 - NVL tån kho 325.143.305 29,74 194.711.000 39,3 69.567.695 121 - CC,DC trong kho 179.551.891 16,42 187.578.291 18,67 8.026.400 104,4 - Thµnh phÈm tån kho 144.917.700 13,25 101.253.821 10,08 -43.681.879 -30,13 - Hµng tån kho 443.602.510 40,59 320.680.438 31,12 -122.922.072 -27,71 IV. TSL§ kh¸c 14.389.600 0,74 114.389.166 7,01 -99.999.566 -20,35 - T¹m øng 14.389.600 144.389.166 Céng 1.588.538.445 100 1.636.662.007 100 48.123.562 538,1 B¶ng 4: Nguån vèn l­u ®éng cña xÝ nghiÖp t¹i thêi ®iÓm 31/12/1999 §¬n vÞ tÝnh: ®ång ChØ tiªu 31/12/1999 % ChØ tiªu 31/12/1999 % A. Tµi s¶n l­u ®éng B. Nguån vèn l­u ®éng I. TiÒn mÆt 219.720.527 13,4 I. Nguån vèn l­u ®éng t¹m thêi 745.004.105 45,5 - TiÒn mÆt t¹i quü 92.292.687 42 + Nî ng¾n h¹n 652.151.235 87,53 - TiÒn göi NH 127.427.840 58 - Vay ng¾n h¹n 258.000.000 39,56 II. C¸c kho¶n ph¶i thu 298.328.764 18,22 - Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n 223.368.758 34,25 - Ph¶i thu kh¸ch hµng 298.328.764 - ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép 65.404.455 10,02 III. Hµng tån kho 1.004.223.550 61,35 - C¸c kho¶n ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c 105.378.022 13,15 - NVL tån kho 394.711.000 39,3 + Nî kh¸c 92.892.870 12,47 - CC,DC trong kho 187.578.291 18,67 II. Nguån VL§ th­êng xuyªn 949.113.702 54,5 - Thµnh phÈm tån kho 101.253.821 10,08 - Hµng tån kho 320.680.438 31,2 IV. TSL§ kh¸c 114.389.166 6,98 - T¹m øng 114.389.166 Céng 1.636.662.007 100 Céng 1.636.662.007 100 môc lôc