Đề tài Nghiên cứu đề xuất phương pháp tái chế chất thải rắn sinh hoạt cho thị xã Tân An Tỉnh Long An
CHƯƠNG 1 MỞ ĐẦU 1.1. Đặt vấn đề Việt Nam đang trong thời kỳ đẩy mạnh Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa, do đó quá trình đô thị hóa đất nước cũng diễn ra với tốc độ cao. Chính vì vậy, trong những năm gần đây vấn đề môi trường đã trở thành mối quan tâm hàng đầu cho toàn xã hội. Các nhà máy xí nghiệp liên tục phát triển về số lượng lẫn quy mô, nhằm tạo ra sản phẩm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội. Đồng thời với sự phát triển của sản xuất, lượng chất thải thải ra môi trường ngày càng gia tăng. Nhiều đề tài quan trắc chất lượng môi trường đã cho thấy mức độ ô nhiễm đã ở mức báo động nhất là ở các khu công nghiệp tập trung. Do đó, để bảo vệ môi trường, bảo đảm sự phát triển bền vững cho tương lai, con người đã đến lúc phải tham gia vào xử lý, thu hồi các chất ô nhiễm, độc hại do sản xuất gây ra. Hiện nay, tỉnh Long An đang trong xu thế phát triển mạnh mẽ về kinh tế , xã hội để hướng đến mục tiêu đô thị hóa tỉnh. Nhiều vấn đề bức xúc đã nảy sinh liên quan đến các hoạt động sản xuất và sinh hoạt của người dân, đang cần có sự nghiên cứu giải quyết hợp lý nhằm hướng tới phát triển bền vững, trong đó chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) là một trong những vấn đề lớn cần quan tâm và giải quyết. Đối với thị xã Tân An (TXTA) , một nơi có dân cư nhiều nhất so với toàn tỉnh, để đáp ứng nhu cầu cho cuộc sống thị xã đang ra sức phát triển kinh tế thông qua các loại hình như: sản xuất công nghiệp, sản xuất nông nghiệp, thương mại dịch vụ, Do đó, tình hình phát sinh CTRSH của thị xã cũng đang tăng cao và diễn ra rất phức tạp. Nhưng hiện nay, công tác xử lý CTRSH bằng cách đổ đống lộ thiên tại bãi rác Lợi Bình Nhơn chưa hiệu quả, ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe dân cư xung quanh. Chính những điều cấp thiết trong việc xử lý CTRSH đang ngày càng cấp bách cho khu vực tỉnh Long An nói chung và TXTA nói riêng, nên lựa chọn đề tài”Nghiên cứu đề xuất phương pháp tái chế chất thải rắn sinh hoạt cho thị xã Tân An tỉnh Long An” là hoàn toàn hợp lý. 1.2. Ý nghĩa của đồ án Đề tài đã cung cấp một số cơ sở khoa học phục vụ công tác xử lý CTRSH cho TXTA nói riêng và tỉnh Long An nói chung. Đề xuất giải pháp mới phù hợp để xử lý CTRSH cho thị xã Tân An. 1.3. Mục tiêu của đồ án Trên cơ sở khảo sát thực tế và thu thập số liệu hiện có tại Sở Tài nguyên và Môi trường (Sở TN và MT) tỉnh Long An, Công ty Công trình công cộng (Cty. CTCC) TXTA, Phòng thống kê TXTA. Đề tài thực hiện một số mục tiêu sau: Đánh giá hiện trạng khối lượng, thành phần và hệ thống quản lý CTRSH trên địa bàn TXTA. Thu thập thông tin và phân tích các biện pháp tái chế CTRSH. Đề xuất phương pháp tái chế CTRSH phù hợp cho TXTA. 1.4. Nội dung của đồ án Để cụ thể hóa đề tài vào thực tế, đồ án đã vận dụng những số liệu thu thập được trong quá trình điều tra, khảo sát thực tế, cũng như quá trình thu thập các số liệu sẵn có để hình thành nội dung đồ án tốt nghiệp này. Thực trạng và diễn biến CTRSH ở TXTA tỉnh Long An. ã Thực trạng khối lượng CTRSH ở TX Tân An. ã Thực trạng thành phần CTRSH ở TXTA: thành phần riêng biệt, độ ẩm, tỷ trọng. ã Dự báo diễn biến CTRSH ở TXTA trong 10 năm. ã Dự báo khối lượng CTRSH dựa vào dân số. ã Dự báo thành phần CTRSH dựa vào việc tham khảo các thành phần CTRSH của các nước trên thế giới. Giới thiệu các biện pháp tái chế CTRSH và điều kiện thuận lợi để áp dụng ở TX Tân An. ã Các hoạt động thu gom CTRSH thông thường. ã Các hoạt động phân loại CTRSH . ã Các loại CTRSH . ã Các phương án tái chế CTRSH . ã Phân tích lưạ chọn phương pháp tái chế. Đề xuất phương pháp tái chế CTRSH phù hợp cho TXTA. ã Tái chế CTR hữu cơ dễ phân hủy theo phương pháp ủ phân compost hợp lý: nêu mô hình, cách để kiểm soát các điều kiện cần thiết trong quá trình ủ phân. ã Tái chế CTR khó phân hủy có khả năng tái chế: kim loại, nhựa, thủy tinh, giấy, cao su, nêu sơ lược các sơ đồ công nghệ của từng nghành tái chế. ã Nêu nhận xét đánh giá về các phương pháp tái chế. 1.5. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu Đề tài tập trung vào nghiên cứu các vấn đề liên quan đến CTRSH ở TX. Tân An và các biện pháp tái chế CTRSH . ã Về vấn đề CTRSH ở TX Tân An: khối lượng, thành phần, thu gom, vận chuyển và xử lý CTRSH ở TX Tân An. ã Về biện pháp tái chế CTRSH : thu gom, phân loại,phương án tái chế. 1.6. Phương pháp nghiên cứu Các phương pháp sử dụng để thực hiện các nội dung của đồ án bao gồm 1.6.1. Phương pháp luận Dựa vào hiện trạng diễn biến môi trường, các dữ liệu môi trường thu thập được từ đó đánh giá đề xuất phương án giải quyết hiệu quả nhằm nâng cao công tác quản lý môi trường . Với sự gia tăng dân số, tốc độ đô thị hóa, tăng trưởng kinh tế diễn ra mạnh mẽ là tiền đề cho nguồn phát sinh CTRSH ngày càng tăng cả về mặt khối lượng và đa dạng về thành phần. CTRSH đã và đang xâm phạm mạnh mẽ vào các hệ sinh thái tự nhiên, kinh tế, xã hội, môi trường, gây tiêu cực đến vẽ mỹ quan đô thị, ô nhiễm môi trường và sức khỏe của con người một cách nghiêm trọng, nếu không quản lý và có biện pháp xử lý thích hợp. TX. Tân An có tỷ lệ gia tăng dân số khá nhanh, kinh tế đang trên đà phát triển. Vì vậy, lượng CTRSH ngày càng nhiều với thành phần rất đa dạng. Hiện tại phương pháp xử lý bằng cách đổ đống lộ thiên không có hiệu quả mà còn ảnh hưởng rất nhiều đến môi trường và sức khỏe con người bởi mùi hôi và nước rò rĩ từ bãi rác. Do đó, lựa chọn phương pháp xử lý CTRSH thích hợp là hoàn toàn rất cần thiết. 1.6.2. Phương pháp cụ thể Khảo sát thực điạ nhằm thu thập các số liệu về điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội, môi trường trong TX Tân An. Đánh giá, tìm hiểu các vấn đề có liên quan đến CTRSH. Sử dụng phương pháp đánh giá nhanh để ước lượng CTRSH , CTRSH phát sinh, sự gia tăng dân dố dựa vào tốc độ thải. Từ đó, phản ánh được thành phần của chất thải. Tuy nhiên, số liệu này thường không mang lại tính chính xác cao do còn nhiều vấn đề liên quan và ảnh hưởng, nhưng phần nào cũng có thể được những dự đoán trong tương lai. Nó mang tính hình thức để đánh giá tính khả thi. Phần soạn văn bản được sử dụng với phần mềm Microsoft Word. Số liệu được xử lý với phần mềm Microsoft Excel.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Nghiên cứu đề xuất phương pháp tái chế chất thải rắn sinh hoạt cho thị xã Tân An Tỉnh Long An, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
M, Haø Noäi, Hueá,…Coøn ñoái vôùi TXTA coâng taùc thu gom nhö treân chöa thöïc hieän ñöôïc do kinh phí cho moâi tröôøng coøn haïn heïp, yù thöùc cuûa ngöôøi daân veà Baûo veä moâi tröôøng chöa cao.
Thu gom taïi nhaø maùy cheá bieán phaân höõu cô
Taïi nguoàn phaùt sinh, CTRSH ñöôïc thu gom vaø vaän chuyeån ñeán khu vöïc hoaëc nhaø maùy cheá bieán phaân höõu cô. Ôû ñaây CTRSH ñöôïc phaân loaïi baèng thuû coâng hoaëc maùy keát hôïp vôùi thuû coâng. Sau ñoù thu hoài CTR deã phaân huûy vaø uû thaønh phaân höõu cô (compost) vaø baùn ra thò tröôøng. Hoaït ñoäng naøy thöôøng tieán haønh ôû nhöõng ñòa phöông coù Nhaø Maùy cheá bieán phaân compost.
5.2.2. Chaát thaûi raén khoù phaân huûy
CTR khoù phaân huûy bao goàm: giaáy, nhöïa, cao su, …Loaò chaát thaûi naøy khi bò thaûi boû aûnh höôûng nghieâm troïng ñeán moâi tröôøng do tính chaát khoù phaân huûy vaø beàn trong moâi tröôøng. Vì vaäy, vaán ñeà thu gom chuùng caàn phaûi xem xeùt kyõ löôõng ñeå ñaït hieäu quaû cao nhaát. Sau ñaây laø nhöõng hoaït ñoäng thu gom thoâng duïng.
Thu gom taïi nhaø
Caùc vaät lieäu coù giaù trò nhö : nhöïa, kim loaïi, thuyû tinh,.. thöôøng ñöôïc caùc hoä daân, chuû cöûa haøng, cô sôû,… thu hoài laïi roài ñem baùn cho nhöõng ngöôøi thu mua ve chai. Vì vaäy, taïi caùc nguoàn phaùt sinh chaát thaûi ñaõ ñöôïc thu gom taùi cheá moät phaàn ñaùng keå.
Thu gom treân ñöôøng phoá
Moät phaàn CTR coù giaù trò bò vöùt boû vaø rôi vaûi treân ñöôøng ñöôïc nhöõng ngöôøi lao ñoäng ngheøo laøm ngheà löôïm raùc thu gom. Hoaït ñoäng naøy goùp phaàn laøm giaûm moät löôïng CTR khoù phaân huûy maø leõ ra chính quyeàn nhaø nöôùc phaûi coù traùch nhieäm queùt doïn vaø thu gom. Tuy nhieân, nhöõng ngöôøi löôïm raùc cuõng goùp phaàn gaây khoù khaên cho coâng taùc thu gom do nhöõng haønh ñoäng bôùi moùc laøm rôi vaûi raùc thaûi xung quanh.
Thu gom trong quaù trình vaän chuyeån
Hoaït ñoäng naøy thöôøng ñöôïc thöïc hieän bôûi nhöõng coâng nhaân veä sinh, trong quaù trình vaän chuyeån CTRSH ñeán ñieåm taäp keát, traïm trung chuyeån vaø baõi choân laáp hoï treo nhöõng bao taûi beân caïnh nhöõng chieác xe thu gom raùc cuûa mình vaø choïn loïc caùc pheá lieäu coù theå baùn ñöôïc ñeå boû vaøo bao taûi naøy. Nhôø vaäy moät löôïng CTR nöõa ñaõ ñöôïc thu nhaët.
Thu gom taïi caùc ñieåm taäp keát, trung chuyeån vaø baõi choân laáp
Hoaït ñoäng thu gom ôû ñaây dieãn ra raát phöùc taïp, caùc saûn phaåm coù giaù trò thöôøng ñöôïc thu gom töø nhöõng coâng nhaân veä sinh, ngöôøi thu nhaët,…Haøng ngaøy hoï coù theå kieám töø 30 _ 100 nghìn ñoàng töø vieäc thu nhaët raùc. Nhôø vaäy, chaát thaûi khoù phaân huûy giaûm ñi moät löôïng ñaùng keå khi thaûi ra baõi choân laáp, giuùp giaûm gaùnh naëng veà CTRSH cho nhaø nöôùc.
Beân caïnh vieäc thu gom CTR coù khaû naêng taùi cheá. Moät phaàn CTR coøn laïi cuõng caàn phaûi coù nhöõng caùch thu gom rieâng reõ. Caùc chaát thaûi nhö: ñaù soûi,gaïch ngoùi, caønh caây lôùn, caùc pheá thaûi khoâng taùi cheá ñöôïc thu gom ñöa ñeán baõi choân laáp.
5.3. Phaân loaïi chaát thaûi raén sinh hoaït theo höôùng thu hoài taùi cheá
5.3.1. Phaân loaïi taïi nguoàn
Ñaây laø bieän phaùp ñang ñöôïc khuyeán khích aùp duïng ôû Vieät Nam. Ñaëc bieät ôû caùc thaønh phoá coù khoái löôïng CTRSH lôùn. Muïc ñích cuûa hoaït ñoäng naøy nhaèm naâng cao khaû naêng xöû lyù baèng phöông phaùp taùi cheá CTRSH cho ñòa phöông. Moãi hoä gia ñình coù 2 thuøng raùc vôùi dung tích khoaûng 15 lít. Moät thuøng duøng ñeå ñöïng CTR thöïc phaåm (höõu cô) nhö thöùc aên thöøa, rau, cuû quaû,…Moät thuøng ñöïng CTR coøn laïi. Moãi ngaøy löïc löôïng thu gom ñeán thu gom vaø vaän chuyeån caùc loaïi CTR ñaõ ñöôïc phaân loaïi ñeán ñuùng nôi quy ñònh. Ñoái vôùi CTR thöïc phaåm deã phaân huyû thì ñöôïc vaän chuyeån ñeán khu vöïc hoaëc nhaø maùy cheá bieán phaân höõu cô, ñoái vôùi CTR coøn laïi: moät phaàn coù giaù trò kinh teá ñöôïc thu hoài taïi nguoàn baùn ve chai ñaây ñöôïc coi laø hoaït ñoäng thu gom töï phaùt ; phaàn coøn laïi seõ ñöôïc vaän chuyeån ñeán moät khu vöïc khaùc tieáp tuïc phaân loaïi ñeå taùi cheá hoaëc choân laáp.
Phöông phaùp naøy hieän ñang ñöôïc aùp duïng roäng raõi ôû nhieàu quoác gia ñang phaùt trieån trong ñoù coù Vieät Nam bôûi nhöõng tính naêng öu vieät cuûa noù nhö: giaûm chi phí vaø thôøi gian cho vieäc ñaàu tö trang thieát bò vaø nhaân coâng ñeå phaân loaïi CTRSH tröôùc khi ñöa ñi taùi cheá; duy trì tuoåi thoï cho maùy moùc thieát bò xöû lyù; saûn xuaát ra caùc saûn phaåm taùi cheá coù chaát löôïng. Tuy nhieân, hoaït ñoäng phaân loaïi taïi nguoàn töông ñoái khoù aùp duïng ôû TXTA do nguoàn kinh phí cho vaán ñeà naøy coøn haïn heïp, yù thöùc baûo veä moâi tröôøng chöa cao.
5.3.2. Phaân loaïi taïi khu vöïc hoaëc nhaø maùy cheá bieán phaân compost
CTRSH ñöôïc ñöa ñeán moät khu vöïc xöû lyù. Ôû ñaây noù ñöôïc phaân loaïi ra töøng nhoùm cuï theå tuøy vaøo nhöõng muïc ñích xöû lyù khaùc nhau. Ñoái vôùi CTRSH deã phaân huûy seõ ñöôïc taän duïng ñeå uû phaân compost ngay taïi choã. Coøn ñoái vôùi caùc CTR coøn laïi coù giaù trò ña soá laø bòt nylon, caùc vaät lieäu khaùc khoù thu gom thì ñöôïc taùi cheá taïi choã hoaëc ñöa ñeán caùc cô sôû taùi cheá khaùc; phaàn coøn laïi khoâng giaù trò taùi cheá thì ñöa ñeán baõi choân laáp. Hoaït ñoäng naøy thuaän lôïi do khoâng phaûi toå chöùc coâng taùc phaân loaïi CTR taïi nguoàn seõ laøm thay ñoåi loä trình thu gom vaø vaän chuyeån voán coù töø tröôùc. Nhöng noù thöôøng toán nhieàu chi phí do phaûi thueâ, möôùn nhaân coâng ñeå phaân loaïi hoaëc caûi tieán , ñoåi môùi maùy moùc thieát bò do thaønh phaàn raùc phöùc taïp deã laøm hö hoûng; saûn phaåm taùi cheá keùm chaát löôïng do CTR laãn nhieàu taïp chaát khoù phaân loaïi.
5.3.3. Caùc chaát thaûi raén coù khaû naêng taùi cheá
5.3.3.1.Chaát thaûi raén höõu cô deã phaân huûy
Rau, quaû: hö hoûng, caùc thaønh phaàn khoâng söû duïng
Caùc loaïi thöïc phaåm hö hoûng, quaù haïn söû duïng
Ñoäng vaät: thaønh phaàn khoâng söû duïng, hoâi thoái töø toâm caù, heo, gaø,…
Caây coû: laù caây, caùc loaïi coû laøm vöôøn
Phaân ngöôøi vaø suùc vaät thaûi böøa baõi
Sau ñaây laø moät soá hình aûnh minh hoaï veà caùc CTR höõu cô deã phaân huûy Hình 5.1 : Moät soá hình aûnh veà caùc loaïi chaát thaûi raén höõu cô deã phaân huûy coù trong CTRSH
Baõ traùi caây, rau quaû
Baùnh hö hoûng
Phaàn boû ñi cuûa caù
Coû ñöôïc caét boû
Caây trang trí vaø kieång trong nhaø
5.3.3.2. Chaát thaûi raén khoù phaân huûy
Caùc loaïi giaáy thaûi
Caùc loaïi giaáy thaûi bao goàm:
Giaáy cuõ: quaày baùn baùo, baùo thaûi boû töø caùc hoä gia ñình,…
Cactong ñaõ gaáp neáp: söû duïng ñoùng goùi caùc thuøng haøng hoùa lôùn, bao bì cuûa ñoà duøng caùc kích thöôùc lôùn.
Giaáy cao caáp: giaáy in maùy tính, giaáy thaûi töø caùc vaên phoøng.
Giaáy hoãn hôïp: hoãn hôïp giaáy vuïn, taïp chí, giaáy in,..
Sau ñaây laø moät soá hình aûnh minh hoïa cho caùc loaïi giaáy coù theå taùi cheá
Hình 5.2 : Caùc loaïi giaáy
Giaáy baùo
Giaáy bao thuoác huùt
Giaáy taäp
Giaáy hoãn hôïp
Caùc saûn phaåm nhöïa(plastic)
Caùc saûn phaåm plastic bao goàm:
Chai, loï chöùa nöôùc giaûi khaùt, daàu aên thöïc vaät vaø phim chuïp aûnh
Loï ñöïng söõa, bình ñöïng nöôùc, bình chöùa chaát taåy röõa vaø daàu aên,…
Oáng daãn nöôùc, chai loï vaø bao bì goùi thöïc phaåm
Giaáy goùi, bao bì vaø caùc vaät lieäu trong phim aûnh,…
Nhaõn hieäu vaø bao bì cho caùc chai loï vaø bình chöùa, voû boïc acquy,lop loùt beân trong hoäp ñöïng thöïc phaåm
Bao bì cho caùc linh kieän ñieän töû, bình chöùa thöùc aên nhanh,dao muoãng nóa vaø ñóa ñöïng thöùc aên trong loø vi soùng.
Sau ñaây laø moät soá hình aûnh minh hoïa cho caùc loaïi nhöïa coù theå taùi cheá
Hình 5.3 : Saûn phaåm nhöïa
Caùc loaïi chai, bình nhöïa
Oáng nöôùc nhöïa
Bao nylon maøu
Caùc loaïi vaät duïng hö hoûng baèng nhöïa
Bao nylon traéng
3. Caùc saûn phaåm cao su
Caùc saûn phaåm cao su bao goàm: cao su hö hoûng hay ñaõ duøng nhö saêm loáp xe oâ toâ, xe maùy, xe ñaïp,…ñeäm loùt.
Sau ñaây laø moät soá hình aûnh veà caùc saûn phaåm cao su coù theå taùi cheá
Hình 5.4 : Caùc saûn phaåm cao su
Giaøy deùp boû ñi
Voû xe boû
5.3.3.3. Chaát thaûi raén khaùc
Kim loaïi
Khung cöûa, khung giöôøng, baøn gheá, caùc thieát bò baèng saét theùp, ñoà duøng laøm beáp (dao, muoãng, keùo, nóa,…)
Voû lon bia, lon nöôùc uoáng khaùc, ñoà hoäp thöïc phaåm,…
Sau ñaây laø caùc hình aûnh veà caùc saûn phaåm kim loaïi coù theå taùi cheá
Hình 5.5: Caùc saûn phaåm kim loaïi
Ñoàng caùc loaïi
Caùc loaïi saét vuïn
Vaät duïng baèng nhoâm
Lon nhoâm ñöïng nöôùc giaûi khaùt
Thuûy tinh
Thuûy tinh trong hay maøu (luïc, naâu, hoå phaùch)
Caùc loaïi kính phaúng (kính cöûa soå) hay kính cong (kính xe)
Chai, loï, ly, thuøng chöùa (thöïc phaåm, nöôùc giaûi khaùt,…) baèng thuûy tinh.
Sau ñaây laø caùc hình aûnh veà caùc saûn phaåm thuûy tinh coù theå taùi cheá
Hình 5.6 : Caùc saûn phaåm thuûy tinh
Chai loï thuûy tinh
Chai ñöïng
5.4. Ñaùnh giaù löïa choïn phöông phaùp xöû lyù
Trong caùc phöông phaùp xöû lyù thöôøng aùp duïng ôû Vieät Nam vaø treân theá giôùi nhö ñaõ neâu ôû trong chöông 3, taùc giaû ñaõ phaûi löïa choïn vaø tìm ra nhöõng phöông phaùp coù theå aùp duïng cho vieäc xöû lyù CTRSH ôû TXTA. Veà toång quan caùc phöông phaùp xöû lyù ñaõ ñöôïc aùp duïng ôû Vieät Nam vaø theá giôùi nhö sau:
Ñoå ñoáng loä thieân
Choân laáp veä sinh
Taùi cheá (uû compost; taùi cheá (nhöïa , thuûy tinh, kim loaïi, cao su, giaáy))
Thieâu ñoát
Ñoå xuoáng bieån
Xuaát khaåu
Qua phaân tích, tính toaùn ôû caùc phaàn treân taùc giaû nhaän thaáy CTRSH ôû TXTA coù khoái löôïng vaø thaønh phaàn raát phöùc taïp, coù nguy cô aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng vaø söùc khoûe con ngöôøi. Trong khi ñoù phöông phaùp xöû lyù hieän ñang aùp duïng ñeå xöû lyù CTRSH khoâng hieäu quaû gaây khoù khaên cho coâng taùc quaûn lyù moâi tröôøng. Hôn nöõa do tính chaát cuûa vieäc thaûi boû CTRSH taïi TXTA coøn khaù raûi raùc, khoâng taäp trung do caùc khu daân cö naèm raûi raùc. Taïi caùc khu vöïc noâng thoân thì vieäc thu gom cuõng khoù thöïc hieän. Neân ñeå cho vieäc thu gom vaø xöû lyù raùc taïi TXTA ñöôïc phuø hôïp vôùi tính chaát ñaëc thuø cuûa noù, taùc giaû ñaõ choïn caùch ñaùnh giaù löïa choïn nhö sau:
Phaân tích öu nhöôïc ñieåm cuûa caùc phöông phaùp xöû lyù CTRSH coù khaû naêng aùp duïng ôû TXTA.
Cho ñieåm döïa vaøo öu nhöôïc ñieåm ñeå choïn ra phöông phaùp ñöôïc coi laø coù lôïi nhaát.
Tieán haønh aùp duïng phöông phaùp ñaõ löïa choïn.
Baûng 5.1 : Öu nhöôïc ñieåm cuûa caùc phöông phaùp xöû lyù CTRSH coù theå aùp duïng ôû TXTA
STT
Caùc bieän phaùp xöû lyù CTRSH
Öu ñieåm
Nhöôïc ñieåm
1
Taùi cheá
- Ít toán dieän tích
- Giaûm löôïng CTRSH laøm oâ nhieãm moâi tröôøng
- Taêng tuoåi thoï baõi choân laáp
- Tieát kieäm nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân
- Thu lôïi nhuaän kinh teá töø vieäc baùn caùc saûn phaåm taùi cheá
- Coâng ngheä töông ñoái ñôn giaûn, deã vaän haønh (uû phaân compost)
- Saûn phaåm taùi cheá deã söû duïng
- Maùy moùc thieát bò deã hö hoûng do CTRSH coù thaønh phaàn phöùc taïp
- Chaát löôïng phaân compost chöa cao do CTRSH khoù phaân loaïi
- Saûn phaåm taùi cheá khoù tieâu thuï do nhaän thöùc cuûa ngöôøi daân chöa cao
- Chi phí ñaàu tö maùy moùc thieát bò töông ñoái cao ( ñoái vôùi caùc cô sôû taùi cheá giaáy, nhöïa, thuûy tinh,…)
2
Choân laáp veä sinh
- Ñôn giaûn, deã xaây döïng
- Chi phí xaây döïng vaø vaän haønh töông ñoái thaáp
- Haïn cheá oâ nhieãm nöôùc ngaàm vaø nöôùc maët (coù heä thoáng xöû lyù nöôùc roø ró)
- Giaûm muøi hoâi thoái ( coù kyõ thuaät xöû lyù muøi hoâi)
- Toán nhieàu dieän tích
- Aûnh höôûng ñeán sinh hoaït cuûa ngöôøi daân soáng xung quanh do söï sinh ra caùc khí methane vaø sulphur hydrogen ñoäc haïi coù theå gaây chaùy noå hoaëc gaây ngaït
- Kyõ thuaät xöû lyù nöôùc roø ró phöùc taïp khoù kieåm soaùt
3
Ñoå ñoáng loä thieân
- Ñôn giaûn, deã thöïc hieän
- Khoâng toán nhieàu chi phí
- Toán nhieàu dieän tích
- OÂ nhieãm khoâng khí bôûi muøi hoâi do CTR bò phaân huûy sinh hoïc
- OÂ nhieãm nguoàn nöôùc ngaàm vaø nöôùc maët do nöôùc roø ró töø baõi raùc
- Aûnh höôûng ñeán söùc khoûe cuûa ngöôøi daân soáng xung quanh
- Maát veõ myõ quan cuûa ñoâ thò
4
Thieâu ñoát
- Giaûm khoái löôïng lôùn CTRSH laøm oâ nhieãm moâi truôøng
- Ít toán dieän tích
- Chi phí ñaàu tö trang thieát bò xöû lyù cao
- OÂ nhieãm khoâng khí do khí thaûi töø quaù trình thieâu ñoát
- Quaù trình xöû lyù khí thaûi phöùc taïp, toán nhieàu chi phí
Sau khi phaân tích öu nhöôïc ñieåm cuûa töøng phöông phaùp coù theå tieán haønh phaân tích löïa choïn phöông phaùp khaû thi ñeå xöû lyù CTRSH cho TXTA
Ñeå choïn ñöôïc moät phöông phaùp xöû lyù CTRSH thích hôïp, caàn phaûi döaï vaøo caùc tieâu chí nhö: khoâng oâ nhieãm moâi tröôøng, toán ít chi phí, ñôn giaûn deã thi coâng vaø vaän haønh. Trong phaàn ñaùnh giaù löïa choïn naøy, taùc giaû ñaõ töï ñeà xuaát thang ñieåm ñaùnh giaù nhö sau: ñieåm 10 laø ñieåm tuyeät ñoái (thi coâng vaø vaän haønh deã, chi phí thaáp, giaûm oâ nhieãm nhieàu); 5 laø ñieåm töông ñoâí (thi coâng vaø vaän haønh töông ñoái deã, chi phí töông ñoâí thaáp , giaûm moät phaàn oâ nhieãm); 0 (thi coâng vaø vaän haønh khoù, chi phí cao, oâ nhieãm). Ñoâí vôí ñieåm 10 taùc giaû öu tieân nhö sau: moâi tröôøng : 5, kinh teá : 3, kyõ thuaät : 2. Sau ñaây laø caùc baûng theå hieän caùch ñaùnh giaù.
Baûng 5.2 : Baûng cho ñieåm ñeå löïa choïn phöông phaùp khaû thi
Kyõ thuaät
Kinh teá
Moâi tröôøng
Ñieåm
Thi coâng vaø vaän haønh deã
Chi phí thaáp
Giaûm oâ nhieãm nhieàu
10
Thi coâng vaø vaän haønh töông ñoái deã
Chi phí töông ñoái thaáp
Giaûm moät phaàn oâ nhieãm
5
Thi coâng vaø vaän haønh khoù
Chi phí cao
Oâ nhieãm
0
Baûng 5.3 : Löïa choïn phöông phaùp khaû thi
STT
Caùc bieän phaùp xöû lyù CTRSH
Tính khaû thi
Toång ñieåm
Kyõ thuaät
Kinh teá
Moâi tröôøng
Heä soá cho ñieåm
2
3
5
1
Taùi cheá
1
3
4
8
2
Choân laáp veä sinh
2
2
2
6
3
Ñoå ñoáng loä thieân
2
3
0
5
4
Thieâu ñoát
0
0
4
4
Qua baûng 5.3 nhaän thaáy phöông phaùp taùi cheá coù soá ñieåm cao nhaát laø 8 gaàn baèng ñieåm 10 laø con soá tuyeät ñoái . Lyù do ñeå phöông phaùp taùi cheá coù soá ñieåm cao nhaát laø do: aùp duïng phöông phaùp taùi cheá seõ laøm giaûm moät löôïng CTRSH ñaùng keå laøm oâ nhieãm moâi tröôøng. Ñoàng thôøi thu lôïi nhuaän kinh teá töø vieäc baùn caùc saûn phaåm taùi cheá thoâng qua hoaït ñoäng uû phaân compost; taùi cheá caùc saûn phaåm nhö: nhöïa, giaáy, thuûy tinh, cao su, kim loaïi. Thi coâng vaø vaän haønh cuûa phöông phaùp naøy töông ñoái ñôn giaûn, chi phí ñaàu tö coâng ngheä töông ñoái thaáp ñaëc bieät ñoái vôùi phöông phaùp uû compost. Coøn ñoái vôùi phöông phaùp choân laáp veä sinh thì cuõng deã thi coâng vaø vaän haønh, chi phí töông ñoái thaáp nhöng do noù chæ coù taùc duïng coá ñònh chaát thaûi, ngaên ngöøa oâ nhieãm moâi tröôøng, coù giôùi haïn thôøi gian xöû lyù (heát thôøi haïn ñòa phöông laïi phaûi xaây döïng moät baõi choân laáp môí). Chính vì vaäy, phöông phaùp naøy seõ tieâu toán nhieàu dieän tích vaø chi phí cho vieäc thi coâng vaø vaän haønh moät baõi choân laáp môí. Caùc phöông phaùp coøn laïi theo baûng 5.1 coù nhieàu nhöôïc ñieåm nhö: oâ nhieãm moâi tröôøng xung quanh (ñoå ñoáng loä thieân), chi phí thi coâng vaän haønh cao (thieâu ñoát), khoâng thích hôïp ñeå xöû lyù CTRSH cho TXTA. Qua phaân tích treân löïa choïn phöông phaùp taùi cheá ñeå xöû lyù CTRSH cho TXTA laø thích hôïp nhaát.
5.5. Caùc phöông aùn taùi cheá chaát thaûi raén sinh hoaït
5.5.1. Taùi cheá taïi nhaø
Taùi cheá CTRSH taïi nhaø chæ coù theå aùp duïng ñoái vôùi caùc chaát thaûi deã phaân huûy nhö: chaát thaûi thöïc phaåm, raùc vöôøn (coû, laù caây,…), boä phaän ñoäng vaät boû ñi (caù, toâm, cua,…), sinh ra trong quaù trình sinh hoaït vaø saûn xuaát ôû möùc ñoä gia ñình. Phöông aùn naøy chæ coù theå aùp duïng ôû nhöõng hoä daân soáng ôû ngoaïi thaønh, khoâng gian ôû roäng raõi, ñaëc bieät coù hoaït ñoäng saûn xuaát noâng nghieäp nhö: troàng rau, caây aên traùi, luùa,… vaø vôùi khoái löôïng CTRSH töông ñoái ít. CTR deã phaân huûy sau khi ñöôïc taùch ra khoûi raùc thaûi thu gom ñeán khu vöïc ñöôïc choïn, tieán haønh xöû lyù sô boä ñeå laøm giaûm kích thöôùc nhö: caét, baêm nhuyeãn; troän ñieàu ñoàng thôøi boå sung theâm phaân suùc vaät neáu coù. Sau ñoù tieán haønh uû hieáu khí hay kî khí tuøy vaøo muïc ñích söû duïng saûn phaåm. Sau moät khoaûng thôøi gian 1-2 thaùng compost coi nhö ñaõ chín, coù theå ñem boùn cho ñaát. Trong thôøi gian uû phaûi thöôøng xuyeân ñaûo troän khoái uû ñeå quaù trình phaân huûy dieãn ra toát hôn (uû hieáu khí) .
Öu ñieåm
Ít toán dieän tích
Ñôn giaûn , deã thöïc hieän
Giaûm löôïng CTRSH caàn phaûi xöû lyù toán keùm
Giaûm chi phí cho saûn xuaát noâng nghieäp (do duøng phaân compost thay theá moät phaàn phaân hoùa hoïc)
Nhöôïc ñieåm
Khoù kieåm soaùt quaù trình phaân huûy sinh hoïc trong khoái uû (do khoâng coù ñieàu kieän, kieán thöùc veà caùch uû phaân chuû yeáu döïa vaøo kinh nghieäm tích luõy)
Chaát löôïng phaân keùm (do coøn laãn nhieàu taïp chaát, chaát ñoäc haïi)
Khoù thöïc hieän do yù thöùc cuûa ngöôøi daân veà caùch xöû lyù naøy chöa cao
Sau ñaây laø sô ñoà theå hieän phöông aùn taùi cheá taïi nhaø
Hình 5.7 : Phöông aùn taùi cheá taïi nhaø ñoái vôùi CTR höõu cô deã phaân huyû
Sau moät khoaûng thôøi gian
Caùc pheá thaûi laøm vöôøn, phaân suùc vaät
Chaát thaûi raén deã phaân huyû ñaõ ñöôïc phaân loaïi
Phaân höõu cô
Ñoàng ruoäng, vöôøn rau, vöôøn caây aên traùi,…
UÛ vôùi ñieàu kieän nhieät ñoä, ñoä aåm, oxy töï nhieân.
Xöû lyù sô boä nhö: caét nhoû, troän ñeàu,..
Boå sung theâm
boùn
5.5.2. Taùi cheá beân ngoaøi phaïm vi gia ñình
Taùi cheá beân ngoaøi phaïm vi gia ñình phoå bieán ôû caùc loaïi chaát thaûi raén nhö: plastic, giaáy, thuûy tinh, kim loaïi, cao su. Caùc loaïi plastic, kim loaïi duøng laøm bao bì, ñoùng goùi saûn phaåm sau khi thaûi boû ñöôïc thu hoài ñeå chuyeån veà cho caùc cô sôû taùi cheá. Ñoái vôùi thaønh phaàn höõu cô deã phaân huûy coù trong CTRSH seõ ñöôïc thu gom ôû khoái löôïng lôùn vaø taäp trung ôû moät ñòa ñieåm cuï theå ñöôïc quy hoaïch tröôùc vaø tieán haønh uû thaønh phaân höõu cô vôùi caùc thieát bò caàn thieát ñeå hoã trôï cho quaù trình uû phaân. Caùc giaûi phaùp taùi cheá beân ngoaøi gia ñình thay ñoåi tuøy thuoäc vaøo thaønh phaàn, soá löôïng chaát thaûi hoaëc muïc ñích taùi cheá cuûa caùc ñoái töôïng söû duïng. Thoâng thöôøng phöông phaùp taùi cheá naøy saûn xuaát ra caùc saûn phaåm coù chaát löôïng toát.
5.5.2.1. Taùi cheá CTRSH theo höôùng phaân loaïi töï phaùt
Ñaây laø phöông aùn taùi cheá khoâng coù söï phaân loaïi tröôùc (coù moät phaàn ñöôïc phaân loaïi moät caùch töï phaùt do ngöôøi daân, ngöôøi löôïm raùc, coâng nhaân veä sinh). Caùc chaát thaûi ñöôïc ñoå laãn loän vôùi nhau do thoùi quen töø xöa ñeán nay. Haèng ngaøy löïc löôïng thu gom seõ ñeán thu gom, vaän chuyeån ñeán khu vöïc xöû lyù ñaõ quy hoaïch tröôùc. Caùc vaät lieäu nhö nylon, saét vuïn, cao su,….ñöôïc coâng nhaân phaân loaïi ñeå taùi cheá rieâng; CTR deã phaân huûy (thöïc phaåm, rau quaû, laù caây,coû,…) ñöôïc ñöa ñeán khu vöïc uû phaân; phaàn coøn laïi ñöôïc thieâu ñoát hoaëc ñöa ñeán baõi choân laáp
Öu ñieåm
Giaûm dieän tích choân laáp raùc
Ñôn giaûn, deã tieán haønh
Thu lôïi nhuaän kinh teá töø vieäc baùn caùc saûn phaåm taùi cheá
Coâng ngheä töông ñoái ñôn giaûn, chi phí cho ñaàu tö trang thieát bò thaáp (ñaëc bieät ñoái vôùi coâng ngheä uû phaân compost)
Thay ñoåi ít ñeán loä trình thu gom, vaän chuyeån CTRSH
Taïo vieäc laøm cho lao ñoäng ngheøo ôû ñòa phöông
Nhöôïc ñieåm
Toán chi phí cho vieäc söûa chöõa, caûi tieán trang thieát bò (do CTRSH coù thaønh phaàn phöùc taïp deã laøm hö hoûng maùy moùc)
Saûn phaåm taùi cheá chaát löôïng khoâng cao (do saûn phaåm coù laãn nhieáu taïp chaát)
Toán nhieàu thôøi gian, chi phí, nhaân coâng ñeå phaân loaïi CTRSH
Sau ñaây laø sô ñoà theå hieän phöông aùn taùi cheá CTRSH theo höôùng phaân loaïi tö phaùt
Hình 5.8 : Phöông aùn taùi cheá CTRSH theo höôùng phaân loaïi töï phaùt
Nguoàn phaùt sinh (hoä gia ñình, cô quan, tröôøng hoïc, nhaø haøng,…)
Baõi choân laáp
CTR khoâng taùi cheá
CTR taùi cheá
Ghi chuù:
Khu vöïc löu chöùa CTR: phaân loaïi thuû coâng hoaëc thuû coâng keát hôïp vôùi maùy moùc
Khu vöïc uû phaân compost
Cô sôû taùi cheá
Vöïa thu mua lôùn
Vöïa thu mua trung bình
Vöïa thu mua nhoû
ve chai daïo
Thu mua
Caùc chaát thaûi coøn laïi: thöïc phaåm hö hoûng, raùc vöôøn, caùc vaät lieäu khoâng hoaëc ít giaù trò khaùc
Caùc vaät lieäu coù giaù trò kinh teá: kim loaïi, thuûy tinh, cao su, giaáy .
5.4.2.2. Taùi cheá CTRSH theo höôùng phaân loaïi taïi nguoàn
CTRSH taïi nguoàn phaùt sinh: hoä daân, thöông maïi, chôï, coâng sôû,…ñöôïc phaân ra laøm 2 loaïi: CTR deã phaân huûy vaø CTR coøn laïi ñöôïc boû vaøo 2 thuøng hoaëc 2 bao khaùc maøu theo quy ñònh. Tôùi giôø heïn xe seõ ñeán thu gom töøng loaïi rieâng bieät, CTR deã phaân huûy ñöôïc ñöa ñeán khu vöïc hoaëc nhaø maùy cheá bieán phaân compost, phaân loaïi sô vaø tieán haønh uû. CTR coøn laïi ñöôïc ñöa ñeán khu vöïc khaùc vaø tieán haønh phaân loaïi: phaàn coù theå taùi cheá ñöa ñeán cô sôû taùi cheá; phaàn coøn laïi ñöa ra baõi choân laáp.
Öu ñieåm
Giaûm dieän tích choân laáp raùc
Ñôn giaûn, deã tieán haønh
Thu lôïi nhuaän kinh teá töø vieäc baùn caùc saûn phaåm taùi cheá
Coâng ngheä töông ñoái ñôn giaûn, chi phí ñaàu tö trang thieát bò maùy moùc thaáp (ñaëc bieät laø coâng ngheä uû phaân compost)
Saûn phaåm taùi cheá coù chaát löôïng cao (do ñöôïc phaân loaïi taïi nguoàn neân caùc vaät lieäu taùi cheá ít laãn taïp chaát)
Chi phí cho söûa chöõa, caûi tieán trang thieát bò thaáp
Taïo vieäc laøm cho lao ñoäng ôû ñòa phöông
Khaû naêng thu gom taùi cheá raùc thaûi cao
Nhöôïc ñieåm
Chi phí cho thu gom vaø vaän chuyeån nhieàu (do caàn nhieàu xe, nhaân coâng ñeå thu gom rieâng töøng loaïi chaát thaûi)
Döïa vaøo yù thöùc cuûa ngöôøi daân (neáu ngöôøi daân khoâng yù thöùc ñöôïc lôïi ích cuûa hoaït ñoäng thu gom taïi nguoàn thì phöông aùn seõ khoâng khaû thi)
Sau ñaây laø sô ñoà theå hieän phöông aùn taùi cheá CTRSH theo höôùng phaân loaïi taïi nguoàn
Hình 5.9 : Phöông aùn taùi cheá CTRSH theo höôùng phaân loïai taïi nguoàn
Nguoàn phaùt sinh (hoä gia ñình, cô quan, tröôøng hoïc, nhaø haøng,…)
CTR khoâng taùi cheá
CTR taùi cheá
Ghi chuù:
Cheá bieán phaân compost
Caùc chaát thaûi deã phaân huûy: thöïc phaåm hö hoûng, raùc vöôøn, caùc phaàn boû ñi, hö hoûng cuûa ñoäng vaät
Caùc chaát thaûi coøn laïi
Baõi choân laáp
Cô sôû taùi cheá
Khu vöïc löu chöùa phaân loaïi caùc vaät lieäu taùi cheá
CHÖÔNG 6
ÑEÀ XUAÁT PHÖÔNG PHAÙP TAÙI CHEÁ CHAÁT THAÛI RAÉN SINH HOAÏT CHO THÒ XAÕ TAÂN AN TÆNH LONG AN
CTRSH ôû TXTA hieän ñang ñöôïc ñoå ñoáng loä thieân ôû xaõ Lôïi Bình Nhôn. Chaát höõu cô deã phaân huûy trong CTRSH khoâng ñöôïc taän duïng bò phaân huûy gaây muøi hoâi khoù chòu, laøm oâ nhieãm moâi tröôøng xung quanh; chaát höõu cô khoù phaân huûy vôùi tính chaát raát beàn neân noù toàn taïi laâu trong moâi tröôøng töï nhieân ñaõ laøm raùc ôû baõi thaõi ngaøy caøng taêng, dieän tích choân laáp ngaøy caøng thu heïp gaây khoù khaên cho vieäc xöû lyù CTRSH ôû thò xaõ. Do ñoù löïa choïn phöông phaùp xöû lyù CTRSH phuø hôïp vôùi ñieàu kieän hieän taò cuûa thò xaõ laø vaán ñeà raát ñaùng quan taâm.
6.1. Ñeà xuaát quy trình thu gom vaø phaân loaïi
Trong quy trình thu gom vaø phaân loaïi thì khaâu thu gom vaãn do coâng ty Coâng trình coâng coäng cuûa thò xaõ thu gom vaø chuyeån veà khu vöïc xöû lyù. Tieáp theo laø coâng ñoaïn phaân loaïi, coâng ñoaïn naøy ñöôïc thöc hieän baèng thuû coâng vôùi nhöõng lyù do sau:
Lao ñoäng taïi ñòa phöông nhaøn roãi
Khoái löôïng CTRSH töông ñoái ít coù theå phaân loaïi trong thôøi gian ngaén
Löôïng taïp chaát trong CTRSH nhieàu
Ñaàu tö maùy moùc thieát bò toán nhieàu chi phí
Khi phaân loaïi CTRSH ñöôïc phaân loaïi thaønh nhöõng nhoùm sau ñaây:
Nhoùm 1: raùc höõu cô deã phaân huûy bao goàm raùc thöïc phaåm vaø raùc vöôøn (laù caây, coû,…)
Nhoùm 2: nhöïa bao goàm bao nylon vaø caùc vaät duïng baèng nhöïa
Nhoùm 3: kim loaïi bao goàm lon nöôùc giaûi khaùc caùc loaïi, caùc vaät duïng khaùc
Nhoùm 4: giaáy
Nhoùm 5: thuûy tinh
Nhoùm 6: vaät lieäu laøm cuûi: soï döøa, caønh caây khoâ, goã
Nhoùm 7: caùc loaïi raùc coøn laïi
6.2. Ñeà xuaát taùi cheá chaát thaûi raén höõu cô deã phaân huyû baèng phöông phaùp uû phaân compost
Theo phaân tích vaø ñaùnh giaù ôû chöông 4 thì CTRSH ôû TXTA coù thaønh phaàn höõu cô cao (60 – 70%) vaø ñoä aåm (40 – 50%) ñaây laø 2 yeáu toá raát thích hôïp cho vieäc xöû lyù CTRSH theo höôùng uû phaân compost. Do thôøi gian vaø ñieàu kieän hoaøn thaønh ñoà aùn toát nghieäp coù haïn, neân taùc giaû chæ ñeà xuaát chi tieát phöông phaùp taùi cheá CTRSH baèng caùch uû phaân compost, coøn caùc chaát coøn laïi chæ ñeà xuaát caùc coâng ngheä taùi cheá ñöôïc coi laø töông ñoái ñôn giaûn thích hôïp ôû TXTA. Sau ñaây laø moät vaøi lyù do chuû yeáu ñeå löïa choïn phöông phaùp cheá bieán CTRSH thaønh phaân compost.
CTRSH ôû TXTA ngaøy caøng gia taêng. Trong khi ñoù baõi raùc Lôïi Bình Nhôn ñang trong thôøi kyø quaù taûi, ñoøi hoûi thò xaõ phaûi tieán haønh quy hoaïch vaø xaây döïng baõi choân laáp môùi. Nhöng quaù trình xaây môùi baõi choân laáp toán nhieàu chi phí vaø dieän tích ñaát cuûa thò xaõ.
CTRSH cuûa thò xaõ coù thaønh phaàn CTR deã phaân huûy cao (chieám 60 – 70%); ñoä aåm cao (40 – 50%) raát thích hôïp cho vieäc uû phaân compost.
TXTA laø ñòa phöông coù neàn kinh teá phaùt trieån chuû yeáu döïa vaøo saûn xuaát noâng nghieäp. Dieän tích noâng nghieäp cao chieám khoaûng 5600 ha töùc khoaûng 70% so vôùi toång dieän tích töï nhieân cuûa toaøn thò xaõ. Do ñoù, nhu caàu veà phaân boùn cho ñaát noâng nghieäp raát cao, theo tính toaùn moät vuï luùa coù theå tieâu toán khoaûng 2 trieäu ñoàng cho phaân boùn hoùa hoïc (xem baûng 4 trong phuï luïc 1). Chính vì theá, löïa choïn phöông phaùp uû compost laø thích hôïp nhaát.
Daân cö cuûa thò xaõ phaàn lôùn laø lao ñoäng ngheøo, trình ñoä thaáp vaø moät phaàn ñang trong tình traïng thaát nghieäp. Chính vì vaäy, aùp duïng phöông phaùp uû com post ñaõ goùp phaàn taïo coâng aên vieäc laøm cho daân cö ôû ñòa phöông
Nguoàn ngaân saùch chi cho vaán ñeà moâi tröôøng ôû thò xaõ coøn haïn heïp do ñoù khaû naêng ñaàu tö moät coâng ngheä xöû lyù CTRSH hieân ñaïi ôû TXTA laø khoâng theå thöïc hieän ñöôïc.
Nhö vaäy vôùi nhöõng lyù do treân, löïa choïn phöông phaùp uû compost ñeå xöû lyù moät phaàn CTRSH laø thích hôïp. Nhöng ñeå quaù trình xöû lyù hieäu quaû thì caàn phaûi choïn phöông aùn taùi cheá beân ngoaøi phaïm vi gia ñình khoâng phaân loaïi taïi nguoàn. Vì neáu choïn phöông aùn taùi cheá taïi nhaø thì seõ coù nhieàu vaán ñeà khoù khaên nhö: chaát löôïng phaân keùm, khoù kieåm soaùt caùc ñieàu kieän trong quaù trình uû, khoù kieåm soaùt caùc vaán ñeà moâi tröôøng naûy sinh; phöông aùn uû compost theo höôùng phaân loaïi taïi nguoàn seõ laøm thay ñoåi maïng löôùi thu gom vaän chuyeån toán chi phí, hieäu quaû khoâng cao (döaï vaøo yù thöùc cuûa ngöôì daân).
Hôn theá nöõa, löôïng raùc ôû thò xaõ töông ñoái ít, chöa phaân loaïi taïi nguoàn neân neáu aùp duïng caùc coâng ngheä hieän ñaïi ñaàu tö maùy moùc thieát bò ñaày ñuû thì chaéc chaén seõ raát toán keùm vaø hoaøn toaøn khoâng khaû thi veà maët kinh teá. Do ñoù löïa choïn phöông phaùp uû compost baèng phöông phaùp thieáu khí (keát hôïp phöông phaùp hieáu khí vaø kî khí) laø thích hôïp vì quy trình naøy seõ cung caáp khí baèng quaù trình töï nhieân, giaûm chi phí naêng löôïng, phuø hôïp vôùi nguoàn kinh teá taïi ñòa phöông.
Trong khi ñoù:
Neáu choïn quaù trình uû baèng phöông phaùp hieáu khí thì tieâu toán ñieän lôùn, chi phí vaän haønh cao, ñoä aåm trong khoái uû khoâng ñöôïc duy trì do duøng quaït cöôõng böùc laøm maát nöôùc.
Neáu choïn quaù trình uû baèng phöông phaùp yeám khí thì sinh ra khí metan hao huït haøm löôïng carbon trong khoái uû aûnh höôûng quaù trình compost
6.2.1. Moâ hình uû phaân compost
Sau ñaây laø sô ñoà bieåu thò quaù trình xöû lyù CTRSH baèng caùch uû phaân compost
Baõi chöùa CTRSH khoù phaân huûy sinh hoïc
Saøn phaân loaïi CTRSH
Ghi chuù:
CTRSH
Nöoác ró raùc
Haàm uû phaân thieáu khí
Möông thu nöôùc ró raùc
Hoá ga chöùa nöôùc ró raùc
Saân tieáp nhaän CTRSH
Hình 6.1 : Sô ñoà uû phaân compost
CTRSH ñöôïc thu gom töø nhieàu nguoàn nhö: daân cö, thöông maïi, tröôøng hoïc, cô quan,… ñöôïc vaän chuyeån ñeán khu vöïc xöû lyù vaø ñoå ôû saân tieáp nhaän. Sau ñoù, CTRSH ñöôïc ñöa ñeán saøn phaân loaïi, ôû ñaây CTRSH seõ ñöôïc coâng nhaân phaân loaïi thaønh nhieàu nhoùm khaùc nhau. CTR khoù phaân huûy seõ ñöôïc taùi cheá hoaëc choân laáp tuøy vaøo töøng loaïi khaùc nhau. CTR höõu cô deã phaân huûy nhö: thöïc phaåm, raùc vöôøn,…ñöa ñeán haàm uû. Trong haàm uû phaûi ñöôïc boá trí caùc ñöôøng oáng thích hôïp ñeå cung caáp khí vaøo khoái uû vaø laáy nöôùc ró ra beân ngoaøi. Khoái uû phaûi ñöôïc duy trì ñoä aåm thích hôïp baèng caùch tuaàn hoaøn nöôûc ró ra töø quaù trình phaân huûy CTRSH trong haàm uû, vieäc tuaàn hoaøn nöôùc naøy coù yù nghóa trong quaù trình uû (taêng vi sinh trong khoái uû, duy trì ñöôïc ñoä aåm khoái uû, cung caáp laïi nitô cho quaù trình compost). Trong quaù trình uû phaân nöôùc ró ra seõ ñöôïc daãn ra möông thu vaø ñöa ñeán hoá ga chöùa nöôùc nöôùc ró (hoá ga ñöôïc xaây döïng aâm döôùi ñaát, trong hoá thu ñaët bôm ñeå tuaàn hoaøn nöôùc cho khoái u)û.
6.2.1.1. Kieåm soaùt caùc ñieàu kieän caàn thieát khi uû compost
Trong thôøi gian cho CTR vaøo haàm cho tôùi khi ñoùng cöûa caàn phaûi theo doõi caùc chæ tieâu nhö: nhieät ñoä, ñoä aåm, pH.
Nhieät ñoä: nhieät ñoä tyû leä thuaän vôùi hoaït tính sinh hoïc trong khoái uû(toác ñoä trao ñoåi chaát cuûa vi khuaån giaûm thì nhieät ñoä khoái uû giaûm). Do ñoù, trong suoát thôøi gian cho CTR vaøo haàm uû phaûi duy trì nhieät ñoä trong khoaûng 50 ñeán 55oC laø thích hôïp .
Ñoä aåm: caùc vi sinh vaät trong khoái uû seõ phaùt trieån maïnh trong ñieàu kieän aåm öôùt. Ñeå hoaït ñoäng ôû ñieàu kieän thuaän lôïi nhaát, ñoä aåm beân trong haàm uû phaûi ñöôïc giöõ töø 40 – 60%. Quaù nhieàu nöôùc coù theå gaây ra haàm uû trôû neân kò khí vaø phaùt ra caùc hôi ñoäc, muøi khoù chòu. Quaù ít nöôùc seõ ngaên chaën vi sinh vaät sinh saûn, hoaït tính vi sinh vaät bò haïn cheá vaø quaù trình phaân huûy bò chaäm laïi.
pH: quaù trình uû phaân compost pH toái öu ôû giaù trò 7 -7,5
6.2.1.2. Caùc tieâu chí ñaùnh giaù chaát löôïng phaân compost
Chaát löôïng compost ñöôïc ñaùnh giaù döïa treân 4 yeáu toá sau:
Möùc ñoä laãn taïp chaát (thuûy tinh, plastic, ñaù, kim loaïi naëng, chaát thaûi hoùa hoïc,…)
Noàng ñoä caùc chaát dinh döôõng (dinh döôõng ña löông: N, P, K; dinh döôõng trung löôïng: Ca, Mg, S, ; dinh döôõng vi löôïng: Fe, Zn, Cu, Mn, Mo, Co, Bo,…)
Maät ñoä vi sinh vaät gaây beänh (thaáp ôû möùc khoâng aûnh höôûng ñeán caây troàng)
Ñoä oån ñònh (ñoä chính, hoaïi) vaø haøm löôïng chaát höõu cô
6.2.2. Lôïi ích cuûa phaân compost khi boùn cho caây
Caûi thieän cô caáu ñaát: phaân compost khi boùn vaøo ñaát seõ laøm cho nôi coù ñaát seùt, ñaát baïc maøu, ñaát quaùnh ñöôïc raõ ra roài khi gaëp laïi ñaát caùt laïi laøm cho caùt rôøi dính laïi vôùi nhau, töø ñoù taoï ra ñaát thoâng khí deã daøng
Quaân bình ñoä pH trong ñaát: compost ñaõ cung öùng ñaày ñuû caùc chaát höõu cô ñeå choáng laïi söï thay ñoåi pH
Taïo söï maøu môõ trong ñaát: phaân compost chöùa nitô, photpho, laân, magieâ, löu huyønh caàn thieát cho ñaát
Duy trì ñoä aåm cho ñaát: caùc chaát höõu cô trong phaân khi hoøa tan vaøo ñaát laøm cho ñaát trôû neân töôi xoáp, giuùp ñaát huùt vaø giöõ nöôùc ñeå nuoâi caây. Neáu ñaát thieáu chaát höõu cô seõ khoù thaåm thaáu nöôùc töø ñoù ñaát seõ bò ñoùng maøng laøm nöôùc bò öù ñoïng ôû treân maët treân khieán bò luït loäi, xoùi moøn ñaát
Taïo moâi tröôøng toát cho caùc vi sinh vaät coù lôïi cho ñaát sinh soáng: compost coù khaû naêng taïo ra caùc chaát dinh döôõng cho caùc vi sinh vaät sinh soáng trong ñaát, töø ñoù taïo ra moâi tröôøng soáng cho caùc loaïi coân truøng vaø nhöõng loaïi vi sinh choáng laïi tuyeán truøng laøm hö reã caây cuõng nhö tieâu dieät caùc loïai coân truøng phaù hoaïi ñaát ñai, gaây beänh cho caây.
Thoâng khí: caây coù theå ñaït ñöôïc 95% chaát dinh döôõng caàn thieát töø thoâng khí, aùnh saùng vaø nöôùc. Ñaát troàng töôi xoáp giuùp cho söï khueách taùn khoâng khí vaøo ñaát troàng vaø trao ñoåi chaát dieãn ra toát.
6.2.3. Nhaän xeùt chung veà vieäc aùp duïng phöông phaùp uû phaân compost ñeå xöû lyù CTRSH cho TXTA
Thuaän lôïi
Moâ hình uû phaân compost treân töông ñoái ñôn giaûn, deã thöïc hieän neân deã daøng aùp duïng ôû TXTA
Chi phí thi coâng vaø vaän haønh moâ hình uû töông ñoái thaáp (do aùp duïng phöông phaùp uû thieáu khí: caáp khí töï nhieân khoâng toán naêng löôïng, khoâng söû duïng maùy moùc thieát bò)
Quaù trình kieåm soaùt caùc ñieàu kieän caàn thieát trong khoái uû ñôn giaûn, khoâng caàn nhaân coâng coù trình ñoä chuyeân moân.
Taïo vieäc laøm cho moät soá lao ñoäng ngheøo ôû ñòa phöông.
Phaân sau khi uû coù chaát löôïng töông ñoái cao, giaù thaønh reû, giuùp giaûm chi phí saûn xuaát noâng nghieäp cho noâng daân.
Ñaëc bieät moâ hình ñaõ xöû lyù hieäu quaû nöôùc roø ræ töø CTRSH baèng caùch: tuaàn hoaøn ñöôïc moät löôïng nöôùc ræ raùc, phaàn coøn laïi ñöôïc ñöa ra ao sinh hoïc xöû lyù baèng caùch troàng luïc bình. Giuùp giaûm löôïng nöôùc thaát thoaùt ra töø khoái uû laøm oâ nhieãm moâi tröôøng.
Khoù khaên
Do chaát thaûi chöa phaân loaïi taïi nguoàn neân phaûi toán nhieàu thôøi gian chi phí cho khaâu phaân loaïi chaát thaûi tröôùc khi uû.
Do thoùi quen duøng phaân hoùa hoïc vöøa tieän lôïi vöøa hieäu quaû cao, neân saûn phaåm phaân compost khoù tieâu thuï
Do ñieàu kieän khoâng ñaày ñuû neân vieäc kieåm soaùt quaù trình uû chöa thöôøng xuyeân vaø chaët cheõ
Boû qua coâng ñoaïn caét nhoû ñeå taêng dieän tích tieáp xuùc vôùi moâi tröôøng cuûa khoái uû neân phaûi toán thôøi gian cho vieäc saøng loïc thu laïi nhöõng phaàn raùc chöa phaân huûy hoaëc khoâng phaân huûy ñöôïc
6.3. Taùi cheá chaát thaûi raén khoù phaân huyû thaønh caùc saûn phaåm höõu ích cho sinh hoaït vaø saûn xuaát
Caùc CTR khoù phaân huûy coù giaù trò thu hoài taùi cheá thöôøng ñöôïc thu gom taïi nguoàn bôûi ngöôøi daân, löôïm raùc, coâng nhaân veä sinh. Vì vaäy, löôïng CTR ñöa ñeán baõi choân laáp hay nhaø maùy cheá bieán phaân compost chæ coøn laïi moät ít chaát thaûi ña soá laø boïc nylon,caùc pheá lieäu ít giaù trò. Thôøi gian laøm ñoà aùn coù haïn neân taùc giaû khoâng theå khaûo saùt thöïc teá veà hieän traïng mua baùn, cheá bieán caùc pheá lieäu nhö: nhöïa, thuûy tinh, cao su, giaáy, …Qua quaù trình tìm hieåu tham khaûo coâng ngheä taùi cheá töø caùc keát quaû nghieân cöùu ñaõ coù, taùc giaû ñaõ löïa choïn vaø ñöa ra moät soá coâng ngheä töông ñoái ñôn giaûn phuø hôïp vôùi ñieàu kieän thöïc teá cuûa TXTA . Caùc coâng ngheä ñeà xuaát bao goàm:
6.3.1. Taùi cheá caùc chaát thaûi nhöïa
Caùc pheá lieäu nhöïa trong CTRSH coù giaù trò töông ñoái veà maët kinh teá vì vaäy loaïi pheá lieäu naøy coù xu höôùng ñöôïc thu nhaët moät phaàn ñaùng keå taïi hoä daân cö , treân ñöôøng phoá, taïi baõi choân laáp. Sau ñaây laø moät ñeà xuaát veà coâng ngheä taùi cheá nhöïa töông ñoái ñôn giaûn coù theå aùp duïng ôû caùc cô sôû vöøa vaø nhoû trong thò xaõ.
Hình 6.2 : Sô ñoà coâng ngheä taùi cheá nhöïa
Pheá lieäu nhöïa
Laøm saïch
Xay ,baèm
Phaân loaïi
Haït nhöïa
Taïo haït
Troän maøu
Phôi khoâ
Nhöïa pheá phaåm nhö oáng nöôùc beå, ñoà duøng baèng nhöïa, nhöïa vuïn, bao nylon,….phaân loaïi thaønh nhöõng loaïi nhö: PE, PP, PVC, PS,…Sau ñoù ñöôïc laøm saïch baèng caùch tuøy theo loaïi pheá lieäu. Sau khi laøm saïch, pheá lieäu ñöôïc xay baèm vaø röûa baèng nöôùc cho saïch hôn. Caùc maãu nhöïa naøy ñöôïc phôi khoâ taïi baõi ñaát troáng. Tuøy theo yeâu caàu saûn phaåm maø caùc maãu nhöïa sau khi phôi khoâ seõ ñöôïc troän maøu vaø ñöa vaøo maùy taïo haït ñeå taïo thaønh saûn phaåm nguyeân lieäu nhöïa, ñoù laø nhöõng haït nhöïa gioáng nguyeân lieäu tinh.
Taùi cheá caùc chaát thaûi laø giaáy
Coâng ngheä taùi cheá coù nhieàu loaïi tuøy thuoäc vaøo chaát löôïng cuûa noù, ñoái vôùi giaáy chaát löôïng cao nhö: giaáy vaên phoøng, giaáy taäp seõ ñöôïc taùi cheá thaønh caùc saûn phaåm nhö giaáy veä sinh. Giaáy pheá thaûi naøy ñöôïc phaân loaïi, sau ñoù ñöa vaøo beå ngaâm kieàm (NaOH) roài taåy traéng (nöôùc Javen) tieáp theo ñöôïc theâm caùc phuï gia vaø ñem nghieàn thaønh boät, ñaùnh tôi baèng maùy li taâm, ñöôïc bôm qua heä thoáng maùy xeo, saáy khoâ vaø cuoän thaønh nhöõng cuoän lôùn, sau ñoù ñöôïc caét xeùn ñeå thaønh phaåm. Ñieàu naøy theå hieän raát roõ trong sô ñoà coâng ngheä sau ñaây.
Hình 6.3 : Sô ñoà coâng ngheä taùi cheá giaáy pheá thaûi thaønh giaáy veä sinh
Giaáy pheá thaûi
Phaân loaïi
Ngaâm
Taåy traéng
Nghieàn thaønh boät
Loïc ly taâm
Traùng moûng
Saáy khoâ
Cuoän thaønh truïc
Thaønh phaåm
Ñoái vôùi nhöõng loaïi giaáy coù chaát löôïng keùm hôn nhö giaáy vuïn, giaáy carton, bao bì seõ ñöôïc taùi cheá thaønh caùc saûn phaåm nhö giaáy cuoän vaøng, giaáy vaøng maõ,…Do ñoù yeâu caàu veà ñoä tinh khieát vaø yeâu caàu veà ñoä traéng thaáp neân trong quy trình taùi cheá caùc loaïi giaáy naøy khoâng phaûi qua coâng ñoaïn taåy traéng. Tuy nhieân, nguyeân lieäu thöôøng khoâng ñoàng nhaát vaø laãn nhieàu buïi baãn, taïp chaát neân phaûi qua coâng ñoaïn phaân loaïi vaø loaïi boû taïp chaát, nilon, ghim keïp,…cuõng nhö qua heä thoáng laéng caùt. Sau ñaây laø quy trình coâng ngheä taùi cheá giaáy cuoän
Hình 6.4 : Sô ñoà coâng ngheä taùi cheá giaáy cuoän
Giaáy pheá thaûi
Phaân loaïi
Beå nghieàn thuûy löïc
Beå laéng kim loaïi, taïp chaát
Möông laéng caùt
Beå ñònh löôïng
Loïc ly taâm
Leân maùy xeo
Xeùn cuoän
Thaønh phaåm
Taùi cheá caùc chaát thaûi laø thuûy tinh
Thuûy tinh pheá lieäu thöôøng ñöôïc thu nhaët taïi hoä daân vaø ñem baùn cho caùc vöïa ve chai vaø ñöôïc ñöa ñeán caùc cô sôû taùi cheù. Sau ñaây laø sô ñoà coâng ngheä taùi cheá thuûy tinh töông ñoái ñôn giaûn coù theå aùp duïng ôû TXTA.
Thuûy tinh pheá lieäu ñöôïc thu gom veà cô sôû saûn xuaát, sau ñoù ñöôïc röûa saïch vaø phaân loaïi theo maøu vaø ñoä tinh khieát, roài ñöôïc ñaäp vuïn vaø ñoå vaøo loø nun. Khi nhieät ñoä taêng cao seõ laøm thuûy tinh noùng chaûy vaø chaûy theo caùc maùng ñeå ra khuoân taïo hình trong caùc khuoân ngay taïi cöûa loø. Saûn phaåm sau khi laáy khoûi khuoân vaãn tieáp tuïc ñònh hình treân ñöôøng haáp nhaèm traùnh gaây boït cho saûn phaåm neáu thay ñoåi nhieät ñoä ñoät ngoät. Saûn phaåm ñöôïc ñeå nguoäi,sau ñoù ñöôïc kieåm tra vaø ñoáng bao xuaát xöôûng. Nhöõng saûn phaåm khoâng ñaït tieâu chuaån seõ bò ñaäp vôõ vaø naáu laïi.
Hình 6.5 : Sô ñoà coâng ngheä taùi cheá thuûy tinh
Thuûy tinh pheá lieäu
Phaân loaïi
Röûa saïch
Ñaäp vuïn
Loø nun
Taïo hình
Thaønh phaåm
Ñaäp vôõ
Baùn ra thò tröôøng
Khoâng ñaït tieâu chuaån
Ñaït tieâu chuaån
6.3.4. Taùi cheá caùc chaát thaûi laø kim loaïi
Caùc pheá lieäu kim loaïi trong CTRSH coù giaù trò töông ñoái cao veà maët kinh teá vì vaäy loaïi pheá lieäu naøy coù xu höôùng ñöôïc thu nhaët haàu nhö hoaøn toaøn taïi nhöõng nguoàn phaùt sinh, CTRSH khi ñeán baõi choân laáp chæ coøn moät phaàn raát ít do khoâng theå thu nhaët ñöôïc. Sau ñaây laø moät ñeà xuaát veà coâng teá taùi cheá kim loaïi töông ñoái ñôn giaûn coù theå aùp duïng ôû caùc cô sôû vöøa vaø nhoû.
Hình 6.6 : Sô ñoà coâng ngheä taùi cheá nhoâm
Nhoâm pheá thaûi
Phaân loaïi
Röûa saïch
Giaûm kích thöôùc
Naáu chaûy
Ñoå khuoân
Ñeå nguoäi
Nhoâm thoûi
Caùc pheá thaûi nhoâm ñöôïc thu nhaët ngay taïi nguoàn phaùt sinh, treân ñöôøng phoá, taïi baõi choân laáp,…ñöôïc baùn cho caùc vöïa ve chai vaø sau ñoù ñöôïc baùn cho caùc cô sôû taùi cheá. Taïi ñaây nhoâm ñöôïc phaân loaïi vaø taùch ra caùc thaønh phaàn khoâng phaûi nhoâm nhö saét, theùp,…Sau ñoù ñöôïc laøm saïch (taùch ñaát, caùt,..) vaø ñaäp ñeå giaûm kích thöôùc tröôùc khi ñöa vaøo loø naáu chaûy. Nhoâm nguyeân lieäu sau khi ñöôïc naáu chaûy seõ ñöôïc ñuùc khuoân taïo phoâi nhoâm (nhoâm thoõi,phoâi nhoâm) seõ ñöôïc gia nhieät ñeå caùn moûng ñuùc thaønh caùc vaät duïng khaùc hay coù theå pha cheá taïo ra caùc maët haøng nhoâm cao caáp.
Taùi cheá saét, ñoàng, cuõng töông töï nhö taùi cheá nhoâm.
6.3.5. Nhaän xeùt ñaùnh giaù caùc coâng ngheä taùi cheá
Öu ñieåm
Hieäu suaát saûn xuaát cuûa coâng ngheä cao (chuû yeáu saûn xuaát ra caùc saûn phaåm laøm nguyeân lieäu tinh cho caùc ngaønh saûn xuaát tieáp theo)
Coâng ngheä töông ñoái ñôn giaûn, thoâng duïng coù theå thay theá vaø ñaûm baûo khaû naêng cung caáp , baûo döôõng söûa chöõa caùc thieát bò
Söû duïng coâng ngheä taùi cheá naøy ñaõ laøm giaûm moät löôïng chaát thaûi ñaùng keå trong quaù trình saûn xuaát.
Nhöôïc ñieåm
Ñeà xuaát coâng ngheä naøy chuû yeáu döïa vaøo muïc tieâu vöøa ñôn giaûn, ít toán chi phí maø hieäu quaû saûn xuaát cao, ít thaûi ra chaát thaûi. Chính vì vaäy, seõ gaëp nhieàu khoù khaên cho coâng taùc xöû lyù chaát thaûi do phaûi toán nhieàu chi phí trong vieäc xöû lyù khoùi thaûi,khí thaûi, nöôùc thaûi.
Khoù töï ñoäng hoùa trong saûn xuaát, maùy moùc ñôn giaûn, moät soá coâng ñoaïn trong daây chuyeàn saûn xuaát laøm baèng thuû coâng nhö khaâu phaân loaïi, röûa, baèm, phôi.
Nhìn chung, caùc daây chuyeàn coâng ngheä ñaõ ñeà xuaát coøn maéc phaûi moät vaøi nhöôïc ñieåm. Nguyeân nhaân chuû yeáu laø do maâu thuaãn giöõa kinh teá vaø moâi tröôøng trong töøng cô sôû saûn xuaát. Vì vaäy neáu xaây döïng rieâng reõ töøng cô sôû taùi cheá thì seõ toán chi phí cho maët baèng xaây döïng vaø xöû lyù chaát thaûi. Do ñoù caàn phaûi xaây döïng moät khu saûn xuaát taäp trung ñeå giaûm chi phí ñaàu tö vaø deã daøng kieåm soaùt oâ nhieãm moâi tröôøng.
6.4. Caùc giaûi phaùp hoã trôï cho phöông phaùp taùi cheá CTRSH ôû TXTA
Naâng cao nhaän thöùc cuûa ngöôøi daân
Caùc ban ngaønh ñoaøn theå trong thò xaõ nhö: Ñoaøn thanh nieân, Sôû vaên hoùa thoâng tin, Sôû taøi nguyeân vaø moâi tröôøng,…caàn phaûi coù söï phoái hôïp nhòp nhaøng trong chöông trình giaùo duïc , phoå caäp saâu roäng caùc kieán thöùc baûo veä moâi tröôøng cho daân cö.
Ñöa baøi hoïc veà baûo veä moâi tröôøng vaøo chöông trình ñaøo taïo cuûa hoïc sinh, giuùp cho chuùng coù yù thöùc baûo veä moâi tröôøng ngay töø nhoû.
Xaây döïng caùc phong traøo thi ñua “Xanh, saïch ñeïp” taïi caùc tröôøng hoïc vaø taïi caùc khu daân cö, ñeå töø ñoù giaùo duïc ngöôøi daân veà baûo veä moâi tröôøng.
Toå chöùc caùc cuoäc thi tìm hieåu veà kieán thöùc baûo veä moâi tröôøng taïi caùc tröôøng hoïc hoaëc caùc hoä daân cö. Caùc cuoäc thi naøy ñöôïc xaây döïng nhö moät chöông trình giaûi trí, phaùt soùng treân caùc ñaøi phaùt thanh vaø truyeàn hình ñòa phöông, goùp phaàn giaùo duïc yù thöùc baûo veä moâi tröôøng.
Ñoaøn thanh nieân keát hôïp vôùi caùc tröôøng hoïc, cô quan toå chöùc caùc buoåi daõ ngoaïi, keát hôïp thu gom raùc thaûi taïi caùc khu vöïc daân cö töø ñoù phaùt ñoäng saâu roäng phong traøo thi ñua baûo veä moâi tröôøng.
Ñoaøn than nieân vaø chính quyeàn ñòa phöông caàn keát hôïp xaây döïng caùc toå, nhoùm tình nguyeän vieân thu gom CTR taïi caùc khu vöïc daân cö.
Naâng cao yù thöùc trong vieäc phaân loaïi CTR taïi nguoàn.
Thu gom vaän chuyeån phuø hôïp cho thò xaõ
Khoái löôïng vaø chaát löôïng saûn phaåm taùi cheá phuï thuoäc vaøo khaû naêng, caùch thöùc thu gom vaän chuyeån, vì vaäy hoaït ñoäng naøy caàn phaûi boá trí hôïp lyù ñeå bieän phaùp xöû lyù CTRSH mang laïiù hieäu quaû cao.
Toå chöùc thöïc hieän döï aùn phaân loaïi taïi nguoàn. Tröôùc tieân thöïc hieän thí ñieåm taïi caùc phöôøng trung taâm thò xaõ nhö: phöôøng 1, phöôøng 2. Sau khi thu ñöôïc keát quaû khaû thi , tieáp tuïc nhaân roäng ra caùc phöôøng, xaõ coøn laïi.
Trong böôùc ñaàu thöïc hieän döï aùn phaân loaïi taïi nguoàn caùc cô quan ñoaøn theå chuyeân traùch veà vaán ñeà moâi tröôøng phaûi hoã trôï toaøn boä chi phí cho ngöôøi daân.
Boá trí maïng löôùi thu gom vaän chuyeån phuø hôïp vôùi chöông trình phaân loaïi taïi nguoàn. Ñoái vôùi CTR deã phaân huûy ñöôïc thu gom rieâng, vôùi xe thu gom ñôn giaûn
Boá trí thôøi gian thu gom vaän chuyeån ñeå caùc hoaït ñoäng khoâng bò truøng laäp toán nhieàu thôøi gian vaø chi phí.
Khuyeán khích Nhaø nöôùc hoã trôï daây chuyeàn coâng ngheä
Hieän taïi daây chuyeàn coâng ngheä cuûa caùc cô sôû taùi cheá raát laïc haäu, cuõ kyõ do lao ñoäng trong ngaønh ña soá laø lao ñoäng ngheøo. Vì vaäy Nhaø nöôùc caàn phaûi coù nhöõng hoã trôï veà taøi chính ñeå hoaït ñoäng dieãn ra toát hôn vöøa ñaûm baûo veà kinh teá vaø moâi tröôøng.
Ñoái vôùi phöông phaùp xöû lyù CTRSH baèng caùch uû compost, Nhaø nöôùc caàn hoã trôï voán ñeå ñaàu tö trang thieát bò vaø nhaân coâng , giuùp taêng khoái löôïng vaø chaát löôïng saûn phaåm.
Nhaø nöôùc ñaàu tö kinh phí cho caùc hoaït ñoäng caûi tieán, ñoåi môùi daây chuyeàn coâng ngheä laïc haäu, cuõ kyõ laøm oâ nhieãm ôû caùc cô sôû taùi cheá.
Toå chöùc caùc lôùp ñaøo taïo kieán thöùc veà caùch söû duïng, vaän haønh coâng ngheä tieân tieán cho caùn boä, coâng nhaân cuûa caùc cô sôû taùi cheá.
Giaûm thueá, khuyeán khích caùc cô sôû söû duïng coâng ngheä ít gaây oâ nhieãm taïo ra saûn phaåm coù chaát löôïng cao. Ñoàng thôøi phaït naëng ñoái vôùi caùc côi sôû coù haønh vi coá tình gaây oâ nhieãm moâi tröôøng
Khuyeán khích ngöôøi daân söû duïng caùc saûn phaåm taùi cheá
Giaûm giaù thaønh saûn phaåm taùi cheá, naâng cao hoaït ñoäng tieáp thò quaûng caùo veà chaát löôïng caùc saûn phaåm.
Naâng cao chaát löôïng saûn phaåm taïo uy tính trong thò tröôøng
Toå chöùc caùc hoaït ñoäng tuyeân truyeàn chaát löôïng vaø lôïi ích moâi tröôøng cuûa saûn phaåm thoâng qua vieäc phaùt tôø rôi.
Hoã trôï voán, giaûm thueá cho caùc cô sôû söû duïng saûn phaåm taùi cheá laøm nguyeân lieäu ñeå saûn xuaát ra saûn phaåm.
Giaûm thueá noâng nghieäp cho caùc hoä noâng daân söû duïng phaân compost trong saûn xuaát noâng nghieäp.
CHÖÔNG 7
KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ
7.1. Keát luaän
Hieän nay, tình hình thu gom, quaûn lyù, xöû lyù CTRSH taïi TXTA coøn raát loûng leûo, chöa coù moät quy hoaïch cuï theå vaø chi tieát. Caùc soá lieäu thoáng keâ, nghieân cöùu coøn thieáu raát nhieàu. Beân caïnh ñoù, baõi choân laáp hieän nay ñang söû duïng ñeå xöû lyù raùc laø ñoã ñoáng loä thieân _ aûnh höôûng nghieâm troïng tôùi moâi tröøông. Vì khoâng coù quy hoaïch cuï theå neân raùc thu gom ñöôïc ñoå böøa baõi, töï phaùt, raát toán dieän tích, aûnh höôûng nhieàu tôùi moâi tröôøng maø hieäu quaû xöû lyù keùm. Hôn nöõa, hieän nay tæ leä thu gom CTRSH ñöôïc cuõng thaáp.
Caên cöù theo tính toaùn vaøo thôøi ñieåm naêm 2006 toaøn thò xaõ seõ sinh ra khoaûng 22.000 taán/naêm raùc thaûi sinh hoaït. Tôùi naêm 2015 thì löôïng raùc sinh hoaït sinh ra seõ laø khoaûng 27.000 taán/naêm. Neáu tính toång coäng töø nay tôùi naêm 2015 thì löôïng CTRSH döï baùo seõ laø khoaûng 240.000 taán so vôùi toaøn tænh thò xaõ laø ñòa phöông coù khoái löôïng raùc raát lôùn, neáu khoâng coù bieän phaùp quy hoaïch cuï theå vaø chi tieát thì löôïng raùc naøy seõ gaây oâ nhieãm moâi tröôøng nghieâm troïng cho TXTA.
Neáu aùp duïng phöông phaùp choân laáp hôïp veä sinh nhö nhieàu nôi hieän nay thì khoâng hieäu quaû. Vì phöông phaùp naøy coù giôùi haïn thôøi gian, heát thôøi haïn thì phaûi tieán haønh quy hoaïch baõi choân laáp môùi, hoaït ñoäng naøy seõ laøm toán nhieàu chi phí vaø dieän tích choân laáp, Caùc phöông phaùp xöû lyù ñeà caäp trong ñeå taøi naøy laø phöông phaùp raát thích hôïp vôùi ñieàu kieän, tình hình thöïc teá cuûa TXTA, ñaëc bieät noù coù tính chaát laâu daøi. Neáu aùp duïng seõ mang laïi nhöõng keát quaû raát khaû thi trong coâng taùc xöû lyù raùc thaûi cuûa ñòa phöông.
Moâ hình uû phaân compost ñôn giaûn, deã tieán haønh, chaát löôïng phaân töông ñoái toát coù theå ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu vöøa xöû lyù CTRSH cuûa thò xaõ vöøa giaûm chi phí saûn xuaát noâng nghieäp cho ñòa phöông coù dieän tích noâng nghieäp chieám khoaûng 68% dieän tích thò xaõ.
Ñeà taøi ñaõ ñeà xuaát nhöõng daây chuyeàn coâng ngheä taùi cheá caùc vaät lieäu nhö: nhöïa, thuûy tinh, giaáy, kim loaïi, cao su , töông ñoái ñôn giaûn, deã thi coâng vaø vaän haønh thích hôïp vôùi ñieàu kieän kinh teá _ xaõ hoäi taïi TXTA, giuùp xöû lyù moät löôïng ñaùng keå CTR khoù xöû lyù hieän nay.
7.2. Kieán nghò
Do thôøi gian vaø ñieàu kieän thöïc hieän ñeà taøi coù haïn neân khoâng theå khaûo saùt thöïc teá heát taát caû caùc hoaït ñoäng coù lieân quan ñeán ngaønh taùi cheá nhö: hoaït ñoäng thu mua pheá lieäu, hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa caùc cô sôû taùi cheá trong thò xaõ. Cho neân vieäc thoáng keâ ñeà xuaát caùc phöông phaùp taùi cheá cho thò xaõ chöa hoaøn thieän, ñeå nghieân cöùu hoaøn thieän hôn caàn coù nhöõng khaûo saùt, ñaùnh giaù khaû naêng taùi cheá, phoái hôïp cuûa caùc cô Nhaø nöôùc treân ñòa baøn thò xaõ. Sau ñaây laø moät soá kieán nghò cuï theå
Kieán nghò cô quan quaûn lyù Nhaø nöôùc (Uûy ban nhaân daân thò xaõ, sôû Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng) veà caûi tieán coâng taùc quaûn lyù CTRSH coù theå taùi cheá.
Cô quan Nhaø nöôùc caàn phaûi thuùc ñaåy tieán haønh xöû lyù CTRSH ôû TXTA theo moâ hình ñeà xuaát trong ñoà aùn naøy.
Ban haønh quy cheá chaët cheõ chi tieát cho coâng taùc quaûn lyù CTRSH ôû thò xaõ.
Ñoái vôùi Coâng ty coâng trình coâng coäng laø cô quan chuyeân quaûn lyù CTRSH cuûa TXTA phaûi tieán haønh thu thaäp thoáng keâ vaø nghieân cöùu caùc soá lieäu nhö: khoái löôïng, toác ñoä thaûi, ñoä aåm, thaønh phaàn rieân bieät, tyû troïng,…cuûa CTRSH. Ñoàng thôøi vaïch ra maïng löôùi thu gom, vaän chuyeån hôïp lyù theo höôùng tieát kieäm naêng löôïng vaø chi phi.
Tieán haønh löïa choïn ñòa ñieåm ñeå xaây döïng moâ hình uû phaân compost, taùi cheá nhöïa, thuûy tinh, cao su, giaáy,…nhaèm ñeå xöû lyù CTRSH cho thò xaõ.
Ñaëc bieät caùc cô quan quaûn lyù Nhaø nöôùc ôû thò xaõ phoái hôïp vôùi cô quan Nhaø nöôùc caùc tænh, thaønh phoá laân caän tieán haønh quaûn lyù caùc cô sôû taùi cheá CTRSH.
Ñeà nghò môû caùc lôùp taäp huaán roäng raõi, tuyeân truyeàn veà coâng taùc baûo veä moâi tröôøng, caùc phöông thöùc thu gom vaø phaân loaïi CTR taïi nguoàn, giuùp deã daøng cho vieäc xöû lyù theo höôùng thu hoài taùi cheá veà sau.
Toå chöùc trang bò baûo hoä lao ñoäng mieãn phí cho ñoäi nguõ thu nhaët raùc trong thò xaõ baèng caùc duïng cuï ñôn giaûn nhö: gaêng tay, khaåu trang , noùn. Vì ñaây laø thaønh phaàn lao ñoäng giuùp thu hoài moät löôïng CTR khoù xöû lyù, laøm giaûm moät löôïng CTR ñaùng keå maø ñòa phöông coù traùch nhieäm thu gom xöû lyù.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
NOI-DUNG.doc- BIA.doc
- MUC-LUC.doc
- NHAN-XET.doc
- PHU-LUC.doc
