LỜI NÓI ĐẦU
Ngày nay, quá trình phát triển kinh tế xã hội mộât cách nhanh chóng đã kéo theo sự gia tăng ô nhiễm môi trường và sự cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên. Bảo vệ môi trường và phát triển bền vững trở thành vấn đề vừa mang tính toàn cầu vừa có tính riêng của từng quốc gia. Tùy thuộc vào điều kiện địa lý tự nhiên và kinh tế phát triển, mỗi khu vực có hướng đi riêng nhưng đều nhằm mục đích bảo vệ “ngôi nhà chung”. Thành phố Đồng Hới đang trên đà phát triển kinh tế - xã hội, công nghiệp hóa, hiện đại hóa với tốc độ cao. Tuy đạt được một số thành quả đáng kể nhưng thành phố thường xuyên đối mặt với sự suy thoái về tài nguyên thiên nhiên và giảm chất lượng môi trường sống. Vì thế, Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2001 – 2010 định hướng tới năm 2020 được xây dựng dựa trên quan điểm cơ bản là “phát triển nhanh, hiệu quả và bền vững, tăng trưởng kinh tế đi đôi với thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội và bảo vệ môi trường”. Bảo vệ môi trường vừa là mục tiêu vừa là một trong những nội dung cơ bản của phát triển bền vững phải được thể hiện trong các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, dự án phát triển kinh tế xã hội của từng ngành và từng địa phương. Có quy hoạch môi trường mới quản lý tốt môi trường, mới thực hiện được chiến lược phát triển bền vững. Như vậy có thể nói quy hoạch môi trường là một công cụ hỗ trợ đắc lực cho công tác quản lý, bảo vệ môi trường và ngăn ngừa ô nhiễm. Quy hoạch mảng xanh là quy hoạch một thành phần của môi trường, từng thành phần của môi trường được quy hoạch hợp lý sẽ mang lại một bản quy hoạch môi trường thích hợp. Quy hoạch phát triển mảng xanh, một trong các nội dung của quy hoạch và quản lý môi trường đô thị sẽ góp phần vào việc phòng ngừa ô nhiễm, suy thoái môi trường, cải thiện chất lượng môi trường sống,hướng đến mục tiêu phát triển bền vững của thành phố trong tương lai.
1.Đặt vấn đề:
Đồng Hới là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa, giáo dục, du lịch của tỉnh Quảng Bình và đang trở thành một điểm thu hút đông khách du lịch trong và ngoài nước, đặc biệt là từ khi vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng được UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên thế giới. Lượng du khách đến thành phố Đồng Hới tham quan nghỉ dưỡng ngày càng đông.
Trong thời kỳ chiến tranh, Đồng Hới là vùng bị tàn phá nặng nề, hầu như toàn bộ các công trình hạ tầng cơ sở bị phá hủy và hư hỏng hoàn toàn. Việc hàn gắn vết thương sau chiến tranh gặp rất nhiều khó khăn, do những khó khăn về kinh tế cũng như nhu cầu xây dựng gấp rút để phục hồi đô thị nên hạ tầng cơ sở của Quảng Bình nói chung và Đồng Hới nói riêng còn chắp vá, chưa được đồng bộ. Mặc dù trong một số năm gần đây, tỉnh đã có nhiều cố gắng đầu tư xây dựng hạ tầng như việc xây dựng các khu đô thị, làm mới các đường xá, hệ thống kỹ thuật khác, nhưng vì nguồn vốn nhỏ lẻ, lại phân chia về các ngành đầu tư, nên việc xây dựng, hoàn thiện đô thị là rất khó khăn. Đồng Hới đã được Bộ xây dựng công nhận là đô thị loại 3 (2003), năm 2004 được chính phủ phê duyệt và quyết định thành lập thành phố Đồng Hới trực thuộc tỉnh.
Đồng Hới có vị trí địa lý rất thuận lợi, là đầu mối giao thông quan trọng của cả nước, song lại có khí hậu hết sức khắc nghiệt.
Nằm trong vùng hạn hán và mưa bão lớn xảy ra thường xuyên. Lượng mưa phân bổ không đều, mưa tập trung nhiều vào các tháng 9,10,11. Lượng mưa trung bình từ 1300 – 4000mm, tổng giờ nắng 1786 giờ/năm, độ ẩm trung bình trong năm là 84% và thuộc chế độ gió mùa: gió Đông Nam, gió Tây Nam và gió Đông Bắc.
Mảng xanh đô thị là một thành phần không thể thiếu của các đô thị, có tác dụng bảo vệ môi trường, tạo cảnh quan đô thị, nâng cao chất lượng môi trường sống, chất lượng bóng mát, góp phần khắc phục và ngăn chặn suy thoái môi trường do con người và thiên nhiên tạo ra. Các tiêu chí về mảng xanh đô thị như: diện tích cây xanh/người, diện tích mặt nước/người, đất cây xanh công cộng/người, v.v là một trong những tiêu chí quan trọng. Càng đặc biệt quan trọng đối với thành phố Đồng Hới, đô thị trẻ đang phấn đấu đạt tiêu chí cơ bản đô thị loại 2 và trở thành một thành phố du lịch.
Trong những năm vừa qua công tác phát triển mảng xanh đô thị đã đạt được một số kết quả tuy nhiên so với yêu cầu còn rất thấp. Diện tích cây xanh/người, diện tích mặt nước/người chưa đạt yêu cầu của một đô thị loại 3. Các đồ án quy hoạch xây dựng chưa tuân thủ đầy đủ các tiêu chuẩn về quỹ đất cây xanh đô thị theo quy định trong quy chuẩn xây dựng Việt Nam và các tiêu chuẩn thiết kế quy hoạch xây dựng hiện hành. Quỹ đất dành cho vườn ươm cây chưa đạt yêu cầu, bố trí chưa hợp lí. Việc lựa chọn chủng loại cây, hình dáng, màu sắc, chiều cao, đường kính tán, hình thức tán, dạng lá, màu hoa, hoa, tuổi thọ cây , việc phối kết các loại cây trồng chưa phù hợp với điều kiện tự nhiên của thành phố và chưa đạt hiệu quả.
Quy hoạch mảng xanh đô thị cho thành phố Đồng Hới là việc hết sức quan trọng và cần thiết. Chính quyền địa phương các cấp, các cơ quan ban ngành, cộng đồng dân cư và cơ quan chuyên trách về mảng xanh đô thị cần phải quan tâm và tham gia một cách tích cực vào công tác lập quy hoạch và hoạt động phát triển kinh tế xã hội luôn gắn với quy hoạch nhằm làm tăng độ che phủ của cây xanh đô thị, đảm bảo mật độ cây xanh đường phố, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của xã hội, yêu cầu của sự phát triển đô thị Đồng Hới.
2.Mục tiêu của đề tài nghiên cứu.
Nghiên cứu định hướng cơ sở quy hoạch để bố trí hợp lí hệ thống mảng xanh đô thị nhằm khắc phục tối đa sự thiếu hụt và phân bố không đồng đều, thiếu khoa học diện tích xanh, đảm bảo an toàn sinh thái và nhu cầu phát triển của thành phố Đồng Hới.
3.Nội dung của đề tài nghiên cứu.
Tìm hiểu về điều kiện tự nhiên, kinh tế – xã hội, lịch sử hình thành và phát triển của thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình. Đưa ra nhận xét.
Tìm hiểu cơ sở khoa học phục vụ cho công tác quy hoạch mảng xanh đô thị.
Tìm hiểu hiện trạng mảng xanh thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình. Rút ra nhận xét, đánh giá.
Dự báo nhu cầu mảng xanh của thành phố Đồng Hới đến năm 2010, 2015, 2020.
Đề xuất các phương án, lựa chọn phương án phù hợp quy hoạch mảng xanh thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình.
Đề xuất các giải pháp hỗ trợ nhằm thực hiện quy hoạch mảng xanh thành phố Đồng Hới.
Xây dựng bản đồ quy hoạch mảng xanh đô thị thành phố Đồng Hới đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020.
Phân công thực hiện quy hoạch mảng xanh thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình đến năm 2015 và định hướng 2020.
4.Phạm vi nghiên cứu.
Giới hạn về mặt không gian: thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình.
Giới hạn về mặt thời gian: đến năm 2015 và định hướng tới năm 2020.
Giới hạn về mặt nội dung: đối tượng nghiên cứu là mảng xanh đô thị của thành phố Đồng Hới.
5.Phương pháp nghiên cứu.
5.1.Phương pháp thu thập số liệu:
Thu thập số liệu về mọi mặt liên quan đến thành phố Đồng Hới.
Thu thập các kết quả về hiện trạng mảng xanh thành phố Đồng Hới.
Thu thập tài liệu về chiến lược bảo vệ môi trường của quốc gia và của thành phố.
Thu thập tài liệu về quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội của thành phố Đồng Hới đến năm 2010.
Thu thập những kết quả nghiên cứu khoa học liên quan đến nội dung đồ án.
Tìm hiểu các văn bản pháp luật có liên quan đến công tác quy hoạch mảng xanh đô thị.
Chọn lọc tài liệu, số liệu chính xác, tiêu biểu, khoa học.
5.2.Phương pháp khảo sát thực địa:
Nhằm bổ sung số liệu hoặc kiểm tra lại những số liệu mà trong quá trình tổng hợp còn thiếu hoặc chưa hợp lí.
5.3.Phương pháp phân tích tổng hợp số liệu.
Trên cơ sở số liệu thu thập được, cùng với số liệu tham khảo thực tế, tiến hành phân tích, đánh giá, từ đó chọn lọc và đưa các số liệu có ý nghĩa vào đồ án.
5.4.Phương pháp phân tích hệ thống:
Phân tích thành phần, cấu trúc của mảng xanh đô thị và các yếu tố tác động đến sự phát triển và tác dụng của nó.
5.5.Phương pháp bản đồ, GIS:
Đọc bản đồ, thể hiện phương án kết quả nghiên cứu lên bản đồ. Dùng phần mềm map-info để số hóa bản đồ, xây dựng các lớp bản đồ chuyên đề về mảng xanh thành phố Đồng Hới. Gồm:
Bản đồ hiện trạng mảng xanh thành phố Đồng Hới.
Bản đồ quy hoạch mảng xanh thành phố Đồng Hới năm 2010, 2020.
5.6.Phương pháp chuyên gia.
Lắng nghe ý kiến và sự chỉ dẫn của thầy hướng dẫn, tham khảo các ý kiến của các chuyên gia về môi trường, mảng xanh đô thị.
118 trang |
Chia sẻ: banmai | Lượt xem: 1945 | Lượt tải: 5
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Nghiên cứu định hướng quy hoạch mảng xanh đô thị tại thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
g caøng lôùn vaø ñoàng ñeàu tôùi caùc nhoùm nhaø.
5.4.5.Toå chöùc caây xanh maët nöôùc trong caùc khu coâng nghieäp:
Khu coâng nghieäp thöôøng laø nhöõng nôi coù noàng ñoä khoùi, buïi, hôi ñoäc vaø möùc oàn cao. Toå chöùc caây xanh hôïp lyù trong caùc khu coâng nghieäp cho pheùp giaûm ñaùng keå caùc yeáu toá coù haïi naøy, ñoàng thôøi laøm ñeïp caûnh quan khu coâng nghieäp.
Heä thoáng caây xanh maët nöôùc trong caùc khu coâng nghieäp ñöôïc hình thaønh bôûi heä thoáng caây xanh, maët nöôùc beân trong vaø beân ngoaøi caùc xí nghieäp coâng nghieäp.
Dieän tích caây xanh maët nöôùc beân ngoaøi xí nghieäp coù theå tuøy thuoäc chöùc naêng cuûa töøng khu coâng nghieäp nhöng khoâng ñöôïc nhoû hôn 10% dieän tích toaøn khu. Vôùi nhöõng khu coâng nghieäp kyõ thuaät cao, dieän tích caây xanh maët nöôùc coù theå chieám tôùi 30 – 40% toång dieän tích. Dieän tích caây xanh maët nöôùc trong caùc xí nghieäp coâng nghieäp cuõng khoâng neân nhoû hôn 10 – 15% dieän tích loâ ñaát cuûa xí nghieäp. Nhö vaäy toång dieän tích caây xanh maët nöôùc trong khu coâng nghieäp coù theå chieám 20 – 25% toång dieän tích khu coâng nghieäp trôû leân.
Heä thoáng caây xanh maët nöôùc trong khu coâng nghieäp goàm ba thaønh phaàn cô baûn:
Caây xanh caùch ly.
Caây xanh doïc caùc tuyeán giao thoâng.
Khoâng gian caây xanh maët nöôùc.
Caây xanh troàng treân caùc daûi ñaát caùch ly laø söï phoái keát nhieàu loaïi caây, chuù yù caùc loaïi caây coù taùn raäm, caây buïi vaø phaûi ñöôïc boá trí vôùi maät ñoä cao.
Caây xanh doïc caùc tuyeán giao thoâng thöôøng ñöôïc troàng keát hôïp giöõa caây thaân goã coù taùn, caây buïi, boàn hoa, thaûm coû, trong ñoù caây thaân goã coù taùn raäm ñöôïc coi laø chuû ñaïo. Chuù yù choïn loaïi caây ít ruïng laù vaø coù reã aên thaúng, traùnh vieäc reã caây phaù hoûng caùc coâng trình haï taàng chaïy ngaàm doïc theo caùc tuyeán giao thoâng. Caàn löu yù, dieän tích caây xanh doïc tuyeán giao thoâng khoâng ñöôïc tính vaøo toång dieän tích caây xanh, maët nöôùc trong khu coâng nghieäp.
Caùc khoâng gian caây xanh maët nöôùc neân ñöôïc phaân boá töông ñoái ñoàng ñeàu trong khu coâng nghieäp ñeå phaùt huy aûnh höôûng tích cöïc cuûa chuùng ñeán toaøn khu, ñoàng thôøi giaûm bôùt möùc ñoä taäp trung xaây döïng daãn ñeán taäp trung möùc ñoä ñoäc haïi ôû moät soá khu vöïc trong khu coâng nghieäp.
5.5. Nguyeân taéc löïa choïn caây troàng trong ñoâ thò.
Ñaëc tính sinh lyù – hình thaùi khoâng aûnh höôûng ñoái vôùi coäng ñoàng. Ví duï muû caây ñoäc haïi, quaû to rôi xuoáng nguy hieåm, quaû aên ñöôïc thu huùt söï leo treøo…
Taùc duïng heä thoáng reã gaây aûnh höôûng ñeán caùc coâng trình ñoâ thò.
Ñaëc tính cô lyù choáng chòu gioù cuûa thaân caønh, traùnh gaõy ñoã, teùt caønh.
Laù thöôøng xanh, khoâng phuï thuoäc loaïi ruïng laù toaøn phaàn, kích thöôùc khoâng quaù nhoû gaây khoù khaên cho vieäc doïn veä sinh.
Khaû naêng thích nghi ñoái vôùi ñieàu kieän ñoâ thò.
Ñaëc ñieåm taêng tröôûng.
Vieäc löïa choïn chuûng loaïi caây xanh ñoâ thò ngoaøi muïc ñích haïn cheá oâ nhieãm taïi ñoâ thò coøn moät muïc ñích khaùc laø taïo kieán truùc caûnh quan, thaåm myõ ñoâ thò. Moät soá nguyeân taéc cô baûn khi choïn chuûng loaïi caây xanh ñoâ thò nhö sau:
Nguyeân taéc sinh thaùi: söï boá trí thoáng nhaát hình thaùi ngoaøi cuûa caây vaø caùc ñieàu kieän sinh tröôûng cuûa noù ñöôïc xem nhö söï haøi hoøa thoáng nhaát veà thaåm myõ. Treân quan ñieåm naøy, caàn boá trí caây vôùi caùc ñaëc ñieåm hình thaùi beân ngoaøi nhaát ñònh trong ñieàu kieän sinh tröôûng nhaát ñònh cuûa noù.
Nguyeân taéc quaàn laïc: thöïc vaät treân traùi ñaát ñöôïc hình thaønh theo heä thoáng caùc quaàn laïc thöïc vaät; coù nghóa laø thöïc vaät sinh tröôûng coù aûnh höôûng laãn nhau, bao goàm nhöõng thaønh phaàn nhaát ñònh.
Nguyeân taéc cuøng huyeát thoáng: thöïc vaät coù nhieàu loaïi coù nhöõng ñieåm chung veà hình daùng, tính chaát phaân caønh, hình daïng thaân, caáu taïo voû, thaân caønh…döïa vaøo thöïc chaát naøy ñeå phoái hôïp nhieàu loaïi caây moät caùch haøi hoøa.
Nguyeân taùc caáu taïo ngoaøi: nguyeân taéc naøy nhaèm taïo ra söï haøi hoøa veà hình daùng vaø maøu saéc beân ngoaøi. Cô sôû cuûa nguyeân taéc naøy laø söï gioáng nhau, söï haøi hoøa, söï caân ñoái veà hình daïng beân ngoaøi, caùch saép xeáp vaø hình daùng cuûa caây.
Nguyeân taéc phoái keát: vaän duïng caùc nguyeân taéc treân ñeå phoái keát caây thaønh nhoùm, ñaùm … theo quy moâ, chieàu cao, hình daùng vaø maøu saéc … moät soá nguyeân taéc phoái keát nhö sau:
Caây ñöùng ñoäc laäp phaûi caùch caây khaùc toái thieåu 3 laàn chieàu cao caây ñeå ñaûm baûo caây phaùt trieån troïn veïn.
Caùc caây coù kieán truùc ñoäc ñaùo caàn thaän troïng khi boá trí ñeå ñaûm baûo boá cuïc chung.
Caây coù hoa caàn chuù yù tyû leä phuø hôïp vôùi caùc yeáu toá chung quanh.
Trong moät boá cuïc, caùc caây boá trí caàn phuø hôïp nhau veà thôøi gian soáng.
Trong moät khoùm caây phoái caây phoái keát khoâng neân duøng quaù 3 loaïi.
6.1. Ñònh höôùng phaùt trieån maûng xanh theo vuøng sinh thaùi:
6.1.1.Vuøng sinh thaùi ñoâ thò:
Treân cô sôû phaân tích hieän traïng vaø caùc ñaëc ñieåm. Ñònh höôùng phaùt trieån maûng xanh noäi thaønh ñöôïc xaùc ñònh nhö sau:
Phaùt trieån ñoàng boä caùc loaïi hình vaø thaønh phaàn maûng xanh coâng coäng, khuoân vieân, caây troàng trong chaäu.
Taïo ra moät heä thoáng maûng xanh lieân tuïc phuïc vuï nhu caàu giaûi trí cuûa cö daân ñoâ thò.
Taän duïng dieän tích vaø khoâng gian ñeå phaùt trieån dieän tích xanh coâng coäng vì thaønh phaàn naøy phuïc vuï lôïi ích moâi sinh chung cho cö daân ñoâ thò; xaây döïng moät quaàn theå caây ñöôøng phoá oån ñònh, thaåm myõ vaø an toaøn.
Taän duïng væa heø, leà ñöôøng, caùc dieän tích khoâng söû duïng vaøo muïc ñích xaây döïng ôû caùc khu ñoâ thò môùi… phaùt trieån maûng xanh theo höôùng ña daïng chuûng loaøi ñeå taïo ra söï ña daïng sinh vaät, traùnh caùc dòch hoïa saâu beänh, ñoàng thôøi taïo caûnh quan ñaëc thuø cho töøng khu vöïc. Ñoái vôùi caùc tuyeán ñöôøng chænh trang thì kieân quyeát daønh ñaát cho væa heø ñeå troàng caây, caûi taïo daàn chuûng loaïi theo höôùng cuøng moät ñoaïn troàng thuaàn chuûng, giöõa caùc ñoaïn coù söï thay ñoåi vaø ña daïng, goùp phaàn laøm phong phuù caûnh quan ñoâ thò.
Khuyeán khích troàng caây, phaùt trieån maûng xanh trong caùc nhaø vöôøn ôû caùc phöôøng ven thaønh phoá nhaèm huy ñoäng nguoàn löïc töø nhaân daân, giaûm bôùt gaùnh naëng cho ngaân saùch Nhaø nöôùc.
Phaùt trieån ñi ñoâi vôùi caûi taïo heä thoáng maûng xanh hieän höõu theo höôùng ñaùp öùng yeâu caàu vaø chöùc naêng nhieàu maët nhö taïo caûnh quan ñaëc thuø, naâng cao hieäu öùng caûi thieän moâi tröôøng, haïn cheá oâ nhieãm, cho boùng maùt, an toaøn cho ngöôøi ñi ñöôøng, chi phí baûo quaûn thaáp, ñaùp öùng yeâu caàu ñoái vôùi heä thoáng ñieän, coáng thoaùt nöôùc… baûo ñaûm phaùt trieån nhaèm ñaït nhöõng tieâu chuaån xanh cuûa moät ñoâ thò hieän ñaïi vaên minh.
Phaùt trieån loaïi hình maûng xanh gia ñình, phaùt trieån kyõ ngheä xanh, laøng hoa, xanh hoùa caùc khuoân vieân tröôøng hoïc, beänh vieän, doanh traïi, coâng sôû, khu daân cö, khu coâng nghieäp…
Phaùt trieån heä thoáng ñai caây xanh caùch ly khu coâng nghieäp vôùi khu daân cö.
Duy trì, baûo veä vaø phaùt trieån maûng xanh ven keânh raïch, xaây döïng naâng caáp caùc tuyeán ñöôøng ven keânh raïch nhaèm naâng cao giaù trò thaåm myõ. Ñoàng thôøi cuõng caàn keát hôïp vôùi vieäc baûo toàn heä thöïc vaät hieän höõu.
6.1.2.Vuøng sinh thaùi ñeäm ven ñoâ:
Ñaây laø vuøng ñeäm giöõa noâng thoân vaø thaønh thò nhöng xu höôùng chuyeån dòch thieân veà phía ñoâ thò. Do ñoù ñònh höôùng phaùt trieån maûng xanh cho vuøng naøy phaûi xuaát phaùt töø xu höôùng ñoù. Caàn:
Phaùt trieån ñoàng boä caùc loaïi hình vaø thaønh phaàn xanh, ña daïng hoùa chuûng loaøi.
Phaùt trieån heä thoáng ñai caây xanh caùch ly khu coâng nghieäp, nhaø maùy, xí nghieäp vôùi khu daân cö xung quanh.
Xaây döïng caùc vöôøn öôm, vöôøn söu taäp thöïc vaät, caùc coâng vieân, khu du lòch sinh thaùi vì ñaây khoâng chæ laø nôi nghæ ngôi giaûi trí cho cö daân ñoâ thò maø coøn laø nôi baûo toàn nguoàn gen ñoäng, thöïc vaät.
Duy trì baûo veä vaø phaùt trieån heä thoáng maûng xanh ven keânh raïch, ven bieån – khoâng nhöõng laø nôi cung caáp laâm saûn, chaát ñoát taïi choã maø coøn goùp phaàn phoøng hoä, choáng saït lôû ven bôø, ngaên hieän töôïng caùt bay, caùt nhaûy …
Phaùt trieån vieäc troàng caây xanh phaân taùn treân caùc tuyeán ñöôøng theo phöông thöùc nhaø nöôùc vaø nhaân daân cuøng laøm. Nhaø nöôùc cung caáp caây con, höôùng daãn kyû thuaät, nhaân daân troàng, chaêm soùc, baûo veä.
6.1.3. Vuøng sinh thaùi röøng, sinh thaùi noâng nghieäp:
Baûo veä dieän tích röøng töï nhieân vaø röøng troàng hieän coù. Phaùt trieån caây aên traùi ôû caùc vuøng ñeäm.
Taêng cöôøng phuû xanh ñaát troáng, ñoài nuùi troïc, caûi taïo chaát löôïng röøng, thay theá moät soá loaïi caây buïi khoâng coù giaù trò kinh teá vaø phoøng hoä.
Baûo veä röøng phi lao doïc bôø bieån. Vieäc phaùt trieån cô sôû haï taàng cho ngaønh du lòch caàn giaûm thieåu ñeán möùc thaáp nhaát ñeán vieäc laøm giaûm dieän tích röøng phi lao.
Phaùt trieån troàng caây phaân taùn treân caùc tuyeán ñöôøng.
6.2. Noäi dung quy hoaïch maûng xanh:
6.2.1 Ñoái vôùi toaøn thaønh phoá:
Chuùng ta ñaõ bieát, quy hoaïch moät ñoâ thò hieän ñaïi caàn gaén lieàn vôùi quy hoaïch maûng xanh, nghóa laø quy hoaïch ñoâ thò vaø quy hoaïch maûng xanh phaûi luoân ñi lieàn vôùi nhau. Tuy nhieân, ñoái vôùi thaønh phoá Ñoàng Hôùi laø moät thaønh phoá treû - ñang treân ñaø xaây döïng vaø phaùt trieån, toác ñoä taêng tröôûng kinh teá coøn chöa cao, möùc soáng cuûa ngöôøi daân coøn thaáp so vôùi caùc thaønh phoá lôùn trong caû nöôùc, caùc caáp chính quyeàn cuûa tænh laïi chöa chuù troïng ñeán vieäc quy hoaïch maûng xanh, chæ quan taâm ñeán quy hoaïch ñoâ thò, phaùt trieån cô sôû vaät chaát haï taàng theo höôùng ñoâ thò hoùa. Chính vì vaäy vieäc quy hoïach phaùt trieån maûng xanh vaø quy hoaïch ñoâ thò khoù coù theå song haønh ñöôïc.
6.2.2 Ñoái vôùi töøng thaønh phaàn maûng xanh noäi thaønh.
Quy hoaïch cuï theå nhö sau:
Maûng xanh coâng vieân thaønh phoá.
Ñoái vôùi thaønh phoá Ñoàng Hôùi, maûng xanh coâng vieân chöa ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån cuûa moät thaønh phoá du lòch, hieän ñaïi trong töông lai. Vieäc xaây döïng môùi moät coâng vieân caây xanh, maët nöôùc taïi thaønh phoá Ñoàng Hôùi laø caàn thieát.
Döïa vaøo caûnh quan töï nhieân vaø quy moâ cuûa thaønh phoá Ñoàng Hôùi laø moät thaønh phoá nhoû ta chæ caàn xaây döïng moät coâng vieân ôû khu vöïc trung taâm nhaèm phaùt taùn aûnh höôûng tích cöïc cuûa caây xanh, maët nöôùc tôùi caùc khu vöïc khaùc nhau cuûa thaønh phoá.
Vò trí ñeà nghò xaây döïng coâng vieân laø doïc 2 beân soâng Caàu Raøo. Laø soâng chaûy giöõa loøng trong taâm thaønh phoá, chuùng ta coù theå taän duïng ñöïôc dieän tích maët nöôùc töï nhieân saün coù töø doïc soâng vaø caùc hoà laân caän. Xaây döïng coâng vieân caàn chuù yù ñeán khí haäu ñaëc tröng cuûa thaønh phoá laø coù gioù Laøo khoâ noùng veà muøa Heø vaø möa baõo vaøo muøa Ñoâng. Khi xaây döïng coâng vieân, phaùt trieån haønh lang caây xanh theo höôùng phuø hôïp. Traùnh höôùng Taây – Ñoâng. Haønh lang caây xanh phaùt trieån theo höôùng naøy daãn gioù Laøo khoâ noùng vaøo saâu trong thaønh phoá veà muøa heø, daãn gioù baõo vaøo saâu trong ñaát lieàn vaøo muøa Ñoâng. Caàn löïa choïn nhöõng loaïi caây xanh phuø hôïp vôùi ñieàu kieän khí haäu ñòa phöông. Öu tieân nhöõng loaïi caây choáng chòu ñöôïc gioù baõo, choáng haïn, coù taùn laù lôùn.
Ngoaøi ra, caàn xaây döïng theâm moät soá coâng vieân chuyeân ñeà nhö coâng vieân vaên hoùa, coâng vieân theå thao… nhöõng coâng vieân naøy neân ñöôïc phaân boá xen keõ vôùi caùc khu xaây döïng nhaèm taän duïng toái ña khaû naêng caûi thieän vi khí haäu cuûa chuùng. Trong caùc khu ñoâ thò môùi caàn daønh quyõ ñaát ñeå xaây döïng coâng vieân. Khu vöïc naøy coù theå vöøa laø saân chôi cho treû em, laø nôi sinh hoaït theå duïc theå thao cho ngöôøi lôùn …
Caàn chuù troïng ñeán yeáu toá maët nöôùc ôû caùc coâng vieân. Neáu quyõ ñaát cho pheùp caàn xaây döïng caùc hoà nöôùc nhaân taïo, caùc ñaøi phun nöôùc … nhaèm laøm taêng ñoä aåm cho caùc tieåu vuøng trong ñoâ thò, goùp phaàn caûi taïo vi khí haäu ñoâ thò.
Ñöôøng phoá vaø quaûng tröôøng.
Ñoái vôùi caây xanh ñöôøng phoá caàn thay theá caùc loaïi caây troàng 2 beân væa heø khoâng phuø hôïp vôùi ñieàu kieän khí haäu thaønh phoá vaø caây troàng trong ñoâ thò. Troàng môùi caây xanh treân caùc tuyeán ñöôøng môùi môû, treân moãi moät tuyeán ñöôøng neân troàng moät loaïi caây nhaèm taïo neân neùt ñaëc tröng cuûa töøng phoá.
Treân tuyeán ñöôøng traùnh quoác loä 1A ñi qua giöõa trung taâm thaønh phoá caàn chuù yù phaùt trieån caây xanh hai beân væa heø. Neáu ñieàu kieän cho pheùp neân phaùt trieån nhöõng ñai caây xanh caùch ly giöõa tuyeán ñöôøng naøy vôùi khu daân cö. Nhöõng ñai caây xanh naøy ngoaøi nhöõng caây thaân goã coøn coù theå phoái keát vôùi caùc caây buïi, boàn hoa, thaûm coû. Chuùng vöøa coù taùc duïng taïo caûnh quan vöøa goùp phaàn choáng oàn, choáng rung, ngaên caûn buïi … laøm giaûm taùc ñoäng xaáu ñeán ñôøi soáng khu daân cö. Taïi caùc voøng xoay, ñaûo giao thoâng treân caùc tuyeán ñöôøng trong thaønh phoá coù theå xaây döïng caùc boàn nöôùc ñoäng, phoái keát vôùi boàn hoa hoaëc thaûm coû, traùnh troàng caùc loaïi caây cao deã laøm che khuaát taàm nhìn, nhaèm taêng veû sinh ñoäng vaø taïo caûnh quan cho ñoâ thò. Traùnh vieäc xaây döïng ñaûo giao thoâng laø caùc khoái beâ toâng trô troïi.
Hai beân caùc con keânh caùc doøng soâng neân xaây döïng caùc tuyeán ñöôøng chaïy doïc theo, keøm theo phaùt trieån heä thoáng caây xanh hai beân bôø soâng. Vöøa coù taùc duïng taïo caûnh quan ñaëc tröng ñoàng thôøi cuõng ngaên chaën tình traïng xaây döïng nhaø cöûa laán chieám soâng raïch cuõng nhö xaû raùc, nöôùc thaûi xuoáng soâng raïch töø caùc khu nhaø soáng 2 beân caùc keânh raïch.
Caùc coâng trình kieán truùc, quaàn theå kieán truùc.
Ñoái vôùi caùc cô quan, coâng ty, xí nghieäp khi thieát keá xaây döïng yeâu caàu phaûi tuaân theo quy ñònh cuûa boä xaây döïng. Caàn yeâu caàu daønh dieän tích ñaát phuø hôïp ñeå phaùt trieån maûng xanh. Traùnh hieän töôïng caùc truï sôû cuûa caùc cô quan xí nghieäp chæ laø caùc khoái beâ toâng khoâ cöùng, vaéng boùng caây xanh. Ñoái vôùi caùc coâng trình ñaõ xaây döïng vaø ñaõ ñöa vaøo söû duïng nhöng thieáu ñi maûng xanh thì caàn yeâu caàu caùc ñôn vò ñoù phaùt trieån maûng xanh trong ñieàu kieän coù theå. Ñoái vôùi caùc daõy nhaø cao taàng thì caàn phaûi daønh dieän tích ñaát khoaûng 30 – 40% dieän tích ñaát ñeå phaùt trieån maûng xanh. Ngoaøi vieäc troàng caây xanh coøn caàn ñeán vieäc toå chöùc caùc boàn nöôùc ñoäng vaø tónh nhaèm goùp phaàøn caûi thieän khí haäu trong khu vöïc.
Neân khuyeán khích vieäc söû duïng caây xanh laøm haøng raøo baûo veä thay vì nhöõng caùnh coång saét vaø caùc khoái beâ toâng laø nhöõng vaät lieäu haáp thu nhieàu nhieät vaø giöõ nhieät raát laâu. Laøm taêng nhieät ñoä khoâng khí vaøo muøa heø ñoàng thôøi cuõng taïo caûm giaùc böùc boái cho ngöôøi nhìn. Khi thieát keá caùc coâng trình kieán truùc caàn chuù yù thieát keá caùc tieåu caûnh trong nhaø hoaëc trong khuoân vieân nhaèm taïo caûnh quan cho coâng trình. Ñoái vôùi caùc coâng trình kieán truùc coù dieän tích khieâm toán, khoù ñeå phaùt trieån caây xanh vaø caùc boàn nöôùc thì söû duïng caùc hình thöùc daây leo hoaëc thaùc nöôùc ñeå caûi thieän vi khí haäu vaø naâng cao giaù trò thaåm myõ cho caùc coâng trình kieán truùc.
Treân caùc saân thöôïng cuûa caùc toøa nhaø chuùng ta coù theå phaùt trieån maûng xanh baèng caùc troàng caây caûnh hoaëc phaùt trieån caùc thaûm coû nhoû treân beà maët. Caùc thaûm coû naøy ngoaøi taùc duïng taïo caûnh quan coøn goùp phaàn haáp thu moät löôïng lôùn aùnh saùng maët trôøi. Traùnh cho aùnh saùng maët trôøi chieáu thaúng vaøo caùc coâng trình kieán truùc laøm cho nhieät ñoä caùc coâng trình taêng cao.
Khu nhaø ôû.
Taïi caùc khu nhaø ôû khi quy hoaïch caàn daønh moät dieän tích nhaát ñònh ñeå laøm saân chôi cho treû em hay laø caùc coâng vieân nhoû. Neáu ñieàu kieän cho pheùp chuùng ta coù theå xaây döïng caùc saân chôi cho treû em vaø laø nôi taäp theå duïc cuûa ngöôøi lôùn. Khoaûng saân chôi naøy ñöôïc bao quanh bôûi caây xanh, caùc caây ñöôïc choïn laø caùc caây thaân goã coù taùn nhaèm che naéng cho saân. Beân trong saân chôi coù theå phoái keát boàn hoa, caây buïi, thaûm coû vaø caùc hoà nöôùc nhaân taïo (caùc boàn nöôùc tónh hoaëc ñoäng) nhaèm taïo caûm giaùc maùt meû, trong laønh.
Ñoái vôùi caùc khu ñoâ thò môùi khi quy hoaïch thieát keá xaây döïng caàn chuù troïng ñeán yeáu toá maûng xanh. Caàn daønh dieän tích ñaát ñeå phaùt trieån maûng xanh. Ngoaøi chuù troïng phaùt trieån caây xanh, chuùng ta caàn quan taâm phaùt trieån maët nöôùc. Chuùng ta taän duïng toái ña caùc dieän tích maët nöôùc töï nhieân nhö soâng, suoái, hoà. Neáu khu vöïc döï aùn khoâng coù caùc dieän tích maët nöôùc töï nhieân, chuùng ta coù theå laøm nhöõng con keânh, hoà nöôùc nhaân taïo ôû gaàn trung taâm nhaèm phaùt taùn aûnh höôûng tích cöïc cuûa chuùng ñeán caùc nhoùm nhaø ôû xung quanh.
Khu coâng nghieäp.
Caùc khu coâng nghieäp treân ñòa baøn thaønh phoá chuû yeáu ñöôïc xaây döïng treân khu vöïc röøng thoâng. Chính vì vaäy trong khuoân vieân khu coâng nghieäp cuõng nhö xung quanh caùc khu coâng nghieäp vaãn coøn raát nhieàu thoâng. Daûi caây xanh caùch ly khu coâng nghieäp vôùi khu daân cö hieän nay cô baûn ñaõ ñaûm baûo. Tuy nhieân, trong töông lai khi phaùt trieån môû roäng khu coâng nghieäp caàn chuù troïng ñeán vieäc daønh dieän tích caây thoâng xunh quanh khu coâng nghieäp coù taùc duïng caùch ly khu coâng nghieäp vôùi khu daân cö, giaûm caùc taùc ñoäng tieâu cöïc töø khu coâng nghieäp ñeán khu daân cö.
Trong khuoân vieân caùc khu coâng nghieäp, yeáu toá maûng xanh haàu nhö khoâng ñöôïc ban quaûn lyù caùc khu coâng nghieäp quan taâm chuù yù ñeán. Ngoaøi caùc daûi caây thoâng saün coù coøn soùt laïi thì caây xanh troàng môùi haàu nhö khoâng coù. Doïc caùc tuyeán giao thoâng vaãn vaéng boùng caây xanh. Chính vì vaäy, trong thôøi gian tôùi caàn chuù troïng phaùt trieån heä thoáng caây xanh doïc theo caùc tuyeán ñöôøng trong caùc khu coâng nghieäp. Trong moãi xí nghieäp caàn quy ñònh cuï theå dieän tích ñaát khoaûng 20% dieän tích ñaát daønh cho caây xanh, maët nöôùc. Xung quanh caùc xí nghieäp saûn xuaát gaây aûnh höôûng xaáu ñeán moâi tröôøng nhö thaûi ra nhieàu buïi, khoùi, oàn neân baét buoäc troàng caùc daûi caây xanh caùch ly. Daûi caây xanh caùch ly coù theå phoái keát hôïp nhieàu loaïi caây nhö caây thaân goã coù taùn, caây buïi, boàn hoa, thaûm coû, trong ñoù caây thaân goã coù taùn laù raäm laø chuû ñaïo.
Dieän tích maët nöôùc trong caùc khu coâng nghieäp haàu nhö khoâng coù, caùc khu coâng nghieäp laïi ñöôïc xaây döïng treân ñòa hình cao. Chính vì vaäy vieäc taän duïng caùc dieän tích maët nöôùc töï nhieân laø khoâng theå. Chuùng ta caàn xaây döïng caùc hoà nöôùc, boàn nöôùc nhaân taïo keát hôïp vôùi vieäc phaùt trieån caây xanh, thaûm coû, boàn hoa nhaèm taïo caûnh quan vaø caûi thieän vi khí haäu trong khu coâng nghieäp.
Bảng 8:
Ñeà xuaát boá trí caây xanh söû duïng chung cho thaønh phoá Ñoàng Hôùi
Loaïi ñaát caây xanh
Dieän tích toái thieåu (ha)
Soá löôïng caàn xaây döïng theâm.
Boá trí
Baùn kính phuïc vuï (km)
Thôøi gian toái ña ñeå ñi ñeán.
Coâng vieân vaên hoùa thaønh phoá. (Coâng vieân Caàu Raøo)
20
1
Trong thaønh phoá doïc 2 beân bôø soâng caàu Raøo.
3
10 - 20 phuùt ñi xe.
Coâng vieân chuyeân duïng.
3
5
Trong khu daân duïng vaø keá caän.
Khoâng ñònh möùc.
Vöôøn hoa cuûa khu nhaø ôû.
3
3
Trong khu nhaø ôû.
1
15 – 20 phuùt ñi boä.
Vöôøn hoa cuûa tieåu khu nhaø ôû.
1
10
Trong tieåu khu nhaø ôû.
0,5
5 – 7 phuùt ñi boä.
Vöôøn hoa chuyeân duïng.
1
5
Trong khu daân duïng
Khoâng ñònh möùc.
Vöôøn hoa nhoû.
0,1
2
Khu vöïc xung quanh nhaø haùt lôùn vaø saân vaän ñoäng thaønh phoá.
Khoâng ñònh möùc
Vöôøn öôm
1
2
Môû roäng vöôøn öôm hieän taïi vaø xaây döïng vöôøn öôm môùi.
Caây xanh doïc ñöôøng phoá vaø caây xanh troàng phaân taùn trong ñoâ thò.
10.85
Doïc treân caùc tuyeán ñöôøng vaø trong caùc ñôn vò, coâng ty, xí nghieäp, truï sôû …
Troàng röøng daëc duïng, röøng phoøng hoä, röøng saûn xuaát.
25
Doïc caùc ñoài caùc ven bieån vaø treân caùc vuøng ñaát troáng, ñoài nuùi troïc, caùc laâm, noâng tröôøng …
Bảng 9:
Ñeà nghò moät soá loaïi caây xanh ñöôïc boá trí taïi caùc khu chöùc naêng:
Stt
Coâng trình
Khu chöùc naêng
Boá trí caây xanh
1
Coâng vieân
Khu vaên hoùa
Cau, baùch taùn, caùc loaïi hoa laâu naêm nhö: phöôïng, muoàng, hoa anh ñaøo, vaøng anh, lieåu ruõ; caùc loaïi caây caét xeùn nhö:truùc ñaøo, tai töôïng, coâ toøng, ñinh laêng, baùnh hoûi, huyeát duï, töôøng vi, ngaâu, döùa caûnh … ngoaøi ra coøn coù caùc loaïi daây leo nhö ñang tieâu, tigoân, hoa giaáy …
Keøm theo caùc nhöõng caây to khoûe, cao thaúng, thaân nhoû vaø maøu saéc ñeïp vaø cuõng coù theå boá trí moät soá loaïi caây aên traùi.
2
Vöôøn hoa
Neân troàng nhieàu loaïi caây khaùc nhau ñaûm baûo boán muøa ñeàu coù hoa; khu taïo boùng maùt boá trí caùc loaïi caây: cau buïi, cau töôïng, döùa thaúng, chaø laø caûnh, coâ toøng, tai töôïng, ñinh laêng vieàn traéng, moùng boø hoa traéng, truùc ñaøo hoa vaøng, muoàng hoa ñaøo, töû vi taøu …
3
Vöôøn daïo
Boá trí caây xanh gioáng vöôøn hoa nhöng chuû yeáu laø thaûm coû
4
Ñöôøng phoá vaø quaûng tröôøng
Ñöôøng phoá
Sao ñen, seáu, nhoâi, troâm, long naõo, cau buïi, hoa söõa, baèng laêng, phöôïng vaøng, me, phi lao …
Quaûng tröôøng
Tuøng, baùch, cau caûnh, boâng giaáy, thaûm coû …
7.1. Caùc chöông trình nhaèm thöïc hieän quy hoaïch caây xanh, maûng xanh thaønh phoá Ñoàng Hôùi.
CT1 : Quy hoaïch caây xanh cho caùc phöôøng, xaõ vaø caùc khu vöïc troïng ñieåm.
CT2: Loàng gheùp quy hoaïch caây xanh vôùi quy hoaïch phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa thaønh phoá.
CT 3: Loàng gheùp quy hoaïch caây xanh vôùi quy hoaïch xaây döïng, quy hoaïch phaùt trieån heä thoáng giao thoâng cuûa ñoâ thò.
CT 4: Loàng gheùp quy hoaïch caây xanh vôùi quy hoaïch phaùt trieån khu coâng nghieäp.
CT 5: Loàng gheùp giaùo duïc naâng cao yù thöùc baûo veä caây xanh, hieåu roû taàm quan troïng cuûa caây xanh, taùc duïng cuûa caây xanh ñoái vôùi ñôøi soáng con ngöôøi, vôùi moâi tröôøng, khí haäu cuûa thaønh phoá … vaøo trong tröôøng hoïc.
CT 6: Loàng gheùp giaùo duïc naâng cao yù thöùc baûo veä caây xanh, hieåu roû taàm quan troïng cuûa caây xanh, taùc duïng cuûa caây xanh ñoái vôùi ñôøi soáng con ngöôøi, vôùi moâi tröôøng, khí haäu cuûa thaønh phoá … vaøo caùc toå chöùc, caùc ñôn vò, cô quan, xí nghieäp, tröôøng hoïc, beänh vieän … trong ñòa baøn thaønh phoá.
CT 7: Xanh hoùa tröôøng hoïc.
CT 8: Xanh hoùa caùc beänh vieän, caùc cô sôû y teá, caùc cô sôû khaùm chöõa beänh vaø ñieàu trò.
CT 9: Xanh hoùa caùc coâng sôû, caùc coâng ty, xí nghieäp… trong ñòa baøn thaønh phoá.
CT 10: Baûo veä vaø caûi taïo nguoàn nöôùc caùc soâng, hoà.
CT 11: Troàng röøng vaø baûo veä röøng phoøng hoä, röøng ñaàu nguoàn.
CT12: Ñaåy maïnh phong traøo xanh, saïch, ñeïp.
Baûng ma traän saép xeáp thöù töï öu tieân thöïc hieän caùc chöông trình.
Tieâu chí saép xeáp thöù töï öu tieân:
TC1: Möùc ñoä thieáu huït caây xanh, maët nöôùc vaø chaát löôïng moâi tröôøng bò suy thoaùi nghieâm troïng.
TC2: Voán ñaàu tö khoâng lôùn.
TC3:Taïo coâng aên vieäc laøm cho ngöôøi daân.
TC4: Deã daøng nhaân roäng keát quaû
Baûng10: Thanh ñieåm ñeå ñaùnh giaù xeáp loaïi möùc ñoä öu tieân
STT
Tieâu chí
Möùc ñoä öu tieân
Ñieåm ñaùnh giaù
01
Tieâu chí 1
Raát caáp baùch
3
Töông ñoái caáp baùch
2
Ít caáp baùch
1
02
Tieâu chí 2
Nhaân roäng ñöôïc nhieàu
3
Nhaân roäng ñöôïc ít
2
Khoâng nhaân roäng ñöôïc
1
03
Tieâu chí 3
< 50 trieäu VND
3
50 trieäu – <= 3 Tyû VND
2
> 3 Tyû VND
1
04
Tieâu chí 4
Hieäu quaû cao
3
Hieäu quaû trung bình
2
Hieäu quaû thaáp
1
Toång soá ñieåm :
Max : 12
Min : 4
Öu tieân :
Öu tieân 1 :10 – 12 ñieåm -> tieán haønh thöïc hieän töø naêm 2006 – 2010
Öu tieân 2 : 9 ñieåm -> tieán haønh thöïc hieän töø naêm 2011 – 2015
Öu tieân 3 : tieán haønh thöïc hieän töø naêm 2016 – 2020
Baûng 11:
Baûng saép xeáp thöù töï öu tieân caùc chöông trình.
STT
Chöông trình
Tieâu chí 1
Tieâu chí 2
Tieâu chí 3
Tieâu chí 4
Ñieåm
Saép xeáp öu tieân
01
CT1
2
3
1
2
8
3
02
CT2
2
3
1
2
8
3
03
CT3
2
3
1
2
8
3
04
CT4
2
3
1
3
9
2
05
CT5
2
3
1
3
9
2
06
CT6
3
3
1
3
10
1
07
CT7
2
3
1
3
9
2
08
CT8
2
3
1
2
8
3
09
CT9
2
3
1
3
9
2
10
CT10
3
1
2
2
8
3
11
CT11
3
2
3
2
10
1
12
CT12
2
3
1
2
8
3
Töø keát quaû cuûa baûng treân ta thaáy thöù töï öu tieân cuûa caùc döï aùn nhö sau :
Thöïc hieän ngay ( töø 2006 – 2010 ) goàm : 06, 11
Thöïc hieän töø naêm 2011 – 2015 goàm : 04, 05, 07, 09.
Thöïc hieän töø naêm 2016 – 2020 goàm : 01, 02, 03, 08, 10, 12.
7.2. Caùc döï aùn nhaèm thöïc hieän quy hoaïch caây xanh, maûng xanh thaønh phoá Ñoàng Hôùi.
DA 1: Xaây döïng coâng vieân caàu Raøo.
DA2: Xaây döïng caùc hoà nöôùc nhaân taïo, caùc ñaøi phun nöôùc.
DA3: Troàng caây xanh treân caùc ñaûo giao thoâng, daûi phaân caùch.
DA4: Xaây döïng caùc vöôøn hoa, coâng vieân, saân chôi cho treû em trong caùc khu daân cö.
DA5: ÖÙng duïng GIS ñeå quaûn lyù caây xanh ñoâ thò.
DA6:Laäp cô sôû döõ lieäu cho vieäc öùng duïng GIS quaûn lyù caây xanh ñoâ thò.
DA7: Phaùt trieån vaønh ñai caây xanh caùch ly khu coâng nghieäp vôùi khu daân cö.
DA8: Phaùt trieån caây xanh ñöôøng phoá.
DA9: Thay theá nhöõng caây xanh hieän höõu hai beân ñöôøng phoá khoâng phuø hôïp.
DA10: Naâng caáp, caûi taïo vöôøn öôm hieän coù.
DA11: Xaây döïng vöôøn öôm môùi.
DA12: Döï aùn ñaàu tö caûi taïo khu du lòch Khe Ñaù, Nghóa Ninh
DA13: Ñaàu tö, naïo veùt vaø caûi taïo Hoà Khe Ñaù.
DA14: Ñaàu tö caûi taïo caùc con suoái.
DA15: Döï aùn ñaàu tö, phaùt trieån, caûi taïo khu du lòch nghæ döôõng Sun Spa Resort.
DA16: Döï aùn choáng sa maïc hoùa.
DA17: Döï aùn toå chöùc, naâng cao naêng löïc quaûn lyù baûo veä caây xanh cho caùc caáp.
DA18: Döï aùn khuyeán khích söï tham gia vaø ñaàu tö cuûa coäng ñoàng veà troàng vaø baûo veä caây xanh trong thaønh phoá.
DA19: Döï aùn caûi taïo, xaây döïng coâng vieân khu hoà vaø saân vaän ñoäng Ñoàng Sôn.
DA20: Döï aùn xaây döïng khu coâng vieân caây xanh keát hôïp theå thao maët nöôùc Nam caàu Daøi.
DA21: Döï aùn xaây döïng khu coâng vieân thanh thieáu nieân Quang Phuù.
DA22: Döï aùn troàng caùc daûi caây xanh ven caùc soâng.
DA23: Döï aùn troàng caây xanh quanh hoà Phuù Vinh keát hôïp du lòch sinh thaùi.
DA24: Döï aùn troàng caây xanh quanh baøu Baøng keát hôïp du lòch sinh thaùi.
Tieâu chí saép xeáp thöù töï öu tieân:
TC1: Möùc ñoä thieáu huït caây xanh, maët nöôùc vaø chaát löôïng moâi tröôøng bò suy thoaùi nghieâm troïng.
TC2: Voán ñaàu tö khoâng lôùn.
TC3:Taïo coâng aên vieäc laøm cho ngöôøi daân.
TC4: Deã daøng nhaân roäng keát quaû
Baûng12: Thanh ñieåm ñeå ñaùnh giaù xeáp loaïi möùc ñoä öu tieân
STT
Tieâu chí
Möùc ñoä öu tieân
Ñieåm ñaùnh giaù
01
Tieâu chí 1
Raát caáp baùch
3
Töông ñoái caáp baùch
2
Ít caáp baùch
1
02
Tieâu chí 2
Nhaân roäng ñöôïc nhieàu
3
Nhaân roäng ñöôïc ít
2
Khoâng nhaân roäng ñöôïc
1
03
Tieâu chí 3
< 50 trieäu VND
3
50 trieäu – <= 3 Tyû VND
2
> 3 Tyû VND
1
04
Tieâu chí 4
Hieäu quaû cao
3
Hieäu quaû trung bình
2
Hieäu quaû thaáp
1
Toång soá ñieåm :
Max : 12
Min : 4
Öu tieân :
Öu tieân 1 : 9 –12 ñieåm -> tieán haønh thöïc hieän töø naêm 2006 – 2010
Öu tieân 2 : 8 ñieåm -> tieán haønh thöïc hieän töø naêm 2011 – 2015
Öu tieân 3 : tieán haønh thöïc hieän töø naêm 2016 – 2020
Baûng 13:
Baûng saép xeáp thöù töï öu tieân caùc dự án.
STT
Döï aùn
Tieâu chí 1
Tieâu chí 2
Tieâu chí 3
Tieâu chí 4
Ñieåm
Saép xeáp öu tieân
01
DA1
2
1
2
1
6
2
02
DA2
2
2
1
2
7
2
03
DA3
2
2
1
2
7
2
04
DA4
2
2
1
2
7
2
05
DA5
1
2
1
2
6
2
06
DA6
1
2
1
2
6
2
07
DA7
2
2
2
2
8
2
08
DA8
3
2
2
3
10
1
09
DA9
2
3
2
3
10
1
10
DA10
3
3
2
2
10
1
11
DA11
3
2
2
2
9
1
12
DA12
2
2
2
2
8
2
13
DA13
1
3
1
2
7
3
14
DA14
2
1
2
2
7
3
15
DA15
2
2
2
2
8
2
16
DA16
3
1
3
2
9
1
17
DA17
1
3
1
3
8
2
18
DA18
3
3
2
3
11
1
19
DA19
2
2
1
2
7
3
20
DA20
2
2
2
2
8
2
21
DA21
3
1
2
2
8
2
22
DA22
3
1
2
2
8
2
23
DA23
3
1
2
2
8
2
24
DA24
3
1
2
2
8
2
Töø keát quaû cuûa baûng treân ta thaáy thöù töï öu tieân cuûa caùc döï aùn nhö sau :
Thöïc hieän ngay ( töø 2006 – 2010 ) goàm : 08, 09, 10, 11, 16, 18.
Thöïc hieän töø naêm 2011 – 2015 goàm : 01, 02, 03, 04, 05, 06, 07, 12, 15, 17, 20, 21, 22, 23, 24.
Thöïc hieän töø naêm 2016 – 2020 goàm : 13, 14, 19.
8.1.Giaûi phaùp veà cô cheá quaûn lyù vaø chính saùch.
8.1.1. Veà toå chöùc quaûn lyù ñoái vôùi röøng vaø caây xanh:
Hieän nay vieäc quaûn lyù maûng xanh ñoâ thò thaønh phoá Ñoàng Hôùi do:
Coâng ty coâng trình ñoâ thò: quaûn lyù maûng xanh coâng vieân, caùc vöôøn hoa nhoû, tieåu ñaûo, voøng xoay, caùc khu vaên hoùa tröïc thuoäc vaø ñöôøng phoá, haønh lang giao thoâng chuû yeáu ôû caùc phöôøng noäi thaønh.
Phoøng noâng nghieäp thaønh phoá Ñoàng Hôùi: quaûn lyù Nhaø nöôùc veà röøng ñaëc duïng, caây troàng phaân taùn, caây xanh trong caùc tröôøng hoïc, beänh vieän, doanh traïi quaân ñoäi, keânh möông thuûy lôïi vaø röøng saûn cuaát ôû ngoaïi thaønh.
Moät soá maûng xanh coøn do Sôû Noâng nghieäp vaø phaùt trieån noâng thoân, Sôû Thuûy lôïi, Sôû du lòch, Sôû theå duïc theå thao … quaûn lyù.
Qua ñoù chuùng ta thaáy raèng vieäc quaûn lyù Nhaø nöôùc veà röøng vaø caây xanh coøn do nhieàu ñôn vò, toå chöùc caù nhaân khaùc nhau quaûn lyù. Chính vì vaäy khoù coù theå taïo ra söï thoáng nhaát trong vieäc phaùt trieån vaø quaûn lyù maûng xanh ñoâ thò thaønh phoá Ñoàng Hôùi. Chöa coù moät vaên baûn phaùp lyù cuï theå naøo phaân coâng roû raøng quyeàn haïn vaø traùch nhieäm cuõng nhö yeâu caàu phoái hôïp trong vieäc quaûn lyù maûng xanh ñoâ thò.
Vaán ñeà naøy caàn sôùm ñöôïc khaéc phuïc. Caàn phaûi giao cho moät cô quan chuyeân traùch ñaûm nhaän troïng traùch coâng taùc quaûn lyù vaø phaùt trieån maûng xanh cho thaønh phoá trong nhöõng naêm tôùi.
8.1.2 Veà cô cheá quaûn lyù vaø chính saùch ñeå phaùt trieån maûng xanh ñoâ thò.
a. Veà cô cheá quaûn lyù:
1) Caàn nhanh choùng phoå bieán vaø ñöa thoâng tö cuûa boä xaây döïng soá 20/1005/TT-BXD ngaøy 20 thaùng 12 naêm 2005 höôùng daãn quaûn lyù caây xanh ñoâ thò vaøo thöïc tieãn.
2) Coâng boá quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò. Trieån khai thöïc hieän theo quy hoaïch, thöôøng xuyeân giaùm saùt, theo doõi vaø coù söï ñieàu chænh quy hoaïch cho phuø hôïp vôùi tình hình môùi.
3) Song song vôùi vieäc tuyeân truyeàn baûo veä röøng, caây xanh ñoâ thò, thaønh phoá caàn quy ñònh möùc phaït nghieâm khaéc ñoái vôùi nhöõng haønh vi chaët phaù, huûy hoaïi, saên baén hoaëc gaây aûnh höôûng ñeán söï sinh tröôûng, phaùt trieån cuûa heä ñoäng, thöïc vaät. Ngöôøi vi phaïm hoaëc (chuû cuûa con vaät vi phaïm) seõ bò phaït haønh chính vaø neáu vi phaïm nghieâm troïng seõ bò truy toá tröôùc phaùp luaät.
b. Veà chính saùch:
Voán vaø tín duïng: Trích ngaân saùch cuûa thaønh phoá cho vieäc troàng xaây döïng caùc vöôøn thöïc vaät, troàng caây phaân taùn treân caùc tuyeán ñöôøng vaø nhöõng nôi coâng coäng. Ngaân saùch ñöôïc chi ra döôùi daïng cho vay khoâng laõi vaø ñeà ra chæ tieâu troàng caây xanh. Neáu sau moät thôøi gian nhaát ñònh nghieäm thu ñaït chæ tieâu thì xoùa nôï ñoái vôùi ñôn vò thöïc hieän. Ñoái vôùi coâng taùc troàng röøng thì taän duïng nguoàn voán töø caùc döï aùn cuûa chính phuû vaø caùc toå chöùc phi chính phuû hoaëc ngaân haøng cho vay daøi haïn hoaëc trung haïn vôùi laõi suaát öu ñaõi. Trôï giaù hoaëc hoã trôï cung caáp gioáng vaø phaân boùn.
Thueá: ñoái vôùi caùc doanh nghieäp daønh ñaát ñeå phaùt trieån maûng xanh thì mieãn thueá 100% ñoái vôùi dieän tích ñaát ñoù. Khi ngöôøi daân chuyeån muïc ñích söû duïng ñaát töø troàng caây noâng nghieäp ngaén ngaøy khoâng mang laïi hieäu quaû kinh teá sang troàng röøng phoøng hoä thì mieãn thueá cho phaàn ñaát naøy.
Daønh ñaát ñeå phaùt trieån maûng xanh: Ñeà nghò chính quyeàn thaønh phoá xaây döïng caùc tuyeán ñöôøng doïc 2 beân bôø soâng vaø phaùt trieån caùc daûi caây xanh doïc theo 2 beân bôø soâng vôùi chieàu roäng toái thieåu 10m moãi beân. Ñoái vôùi nhöõng ñoaïn soâng lôùn thì khoaûng caùch laø töø 20m trôû leân. Yeâu caàu caùc ñôn vò khi xaây döïng môùi phaûi tuaân theo tieâu chuaån cuûa boä xaây döïng, daønh % dieän tích ñaát ñeå phaùt trieån maûng xanh. Khi xaây döïng môùi caùc tuyeán ñöôøng giao thoâng nhaát thieát phaûi quan taâm ñeán
phaàn ñaát daønh cho phaùt trieån maûng xanh.
Hoã trôï phaùt trieån khoa hoïc kyõ thuaät lieân quan ñeán vieäc nghieân cöùu, daãn nhaäp gioáng caây troàng, hoa caûnh töø röøng trong vaø ngoaøi tænh nhaèm ña daïng hoùa caùc chuûng loaøi caây troàng, ña daïng sinh hoïc. Öu tieân nghieân cöùu choïn loïc caùc gioáng caây coù saün taïi ñòa phöông coù saün lôïi theá thích nghi cao vôùi ñieàu kieän khí haäu khaéc nghieät cuûa thaønh phoá.
8.2.Giaûi phaùp khoa hoïc kyõ thuaät.
8.2.1 Ñoái vôùi caây xanh ñöôøng phoá.
Caây xanh ñöôøng phoá ngoaøi taùc duïng caûi thieän khí haäu, laøm haønh lang thoâng gioù noù coøn coù taùc duïng taïo caûnh quan, naâng cao giaù trò thaåm myõ cuûa moät ñoâ thò. Chính vì vaäy ngoaøi vieäc löïa choïn caây troàng phuø hôïp, caùc giaûi phaùp kyõ thuaät lieân quan ñeán vieäc thieát keá, quaûn lyù caây troàng cuõng raát caàn thieát. Caùc giaûi phaùp khoa hoïc kyõ thuaät ñeà nghò:
a. Khi thieát keá caây ñöôøng phoá tuaân thuû theo caùc nguyeân taéc cuï theå sau:
Ñôn giaûn:
Treân moät ñoaïn ñöôøng neân troàng thuaàn moät loaïi caây. Ñieàu naøy taïo neân neùt ñaëc tröng ñeå khi nhaéc ñeán moät con ñöôøng ngöôøi ta nghó ngay ñeán moät loaøi caây ñaëc tröng. Vieäc troàng thuaàn moät loaïi caây coøn taïo neân neùt tao nhaõ, traùnh söï hoãn taïp cuûa vieäc troàng nhieàu loaïi caây khaùc nhau treân cuøng moät tuyeán ñöôøng noù taïo ra caûnh quan khoâng ñoàng nhaát.
Thay ñoåi:
Treân caùc tuyeán ñöôøng khaùc nhau coù theå troàng caùc loaïi caây khaùc nhau nhaèm taïo ra neùt rieâng bieät cho töøng tuyeán ñöôøng. Vieäc troàng caùc loaïi caây khaùc nhau treân caùc tuyeán ñöôøng khaùc nhau cuõng laøm taêng ña daïng sinh vaät trong heä thoáng maûng xanh ñoâ thò. Tuy nhieân söï thay ñoåi cuõng caàn phaûi ñöôïc xem xeùt moät caùch thaän troïng. Söï thay ñoåi caàn phaûi haøi hoøa vôùi caûnh quan chung, traùnh söï thay ñoåi ñoät ngoät, khoâng haøi hoøa.
Nhaán maïnh:
Treân caùc tuyeán ñöôøng vieäc phaùt trieån heä thoáng caây xanh 2 beân væa heø cuõng nhö ôû giöõa daûi phaân caùch laø vieäc laøm caàn thieát nhaèm taïo neàn, laøm yeáu toá hoã trôï cho maûng xanh cuûa ñöôøng phoá. Coøn yeáu toá taïo neân neùt ñaëc tröng cho maûng xanh ñoâ thò, laøm ñieåm nhaán, taïo söï chuù yù cuûa maûng xanh ñöôøng phoá laïi laø maûng xanh taïi caùc giao loä vaø taïi caùc coâng trình kieán truùc naèm doïc 2 beân ñöôøng phoá hoaëc taïi ñaàu moãi tuyeán ñöôøng.
Vieäc duøng caây xanh ñeå taïo hình, taïo bieåu töôïng treân caùc tuyeán ñöôøng ñoù cuõng laø moät caùch taïo ñieåm nhaán, taïo aán töôïng ñoái vôùi ngöôøi nhìn.
Caân baèng:
Yeáu toá naøy ñöôïc söû duïg khi muoán theå hieän caûnh quan cho moät coâng trình kieán truùc ñaëc bieät. Nhö caùc tuyeán ñöôøng trong caùc tuyeán ñöôøng trong caùc khu ñoâ thò môùi. Ñeå nhaán maïnh söï ñoàng boä veà kieán truùc cuõng nhö caûnh quan. Caây troàng treân tuyeán ñöôøng naøy ñöôïc troàng ñoái xöùng nhau sao cho haønh daïng cuûa moät phía taïo ra hình aûnh soi göông phía ñoái dieän.
Lieân tuïc:
Caûnh quan cuûa thaønh phoá caàn phaûi ñöôïc lieân tuïc, gaén keát vôùi nhau. Yeáu toá gaén keát caùc tuyeán phoá, caùc khu vöïc vôùi nhau chính laø daûi caây xanh treân caùc tuyeán ñöôøng. Chính vì vaäy caây xanh ñöôøng phoá caàn ñöôïc troàng lieân tuïc vaø ñeàu nhau.
Caân ñoái haøi hoøa:
Khi löïa choïn caây troàng cho moät tuyeán ñöôøng chuùng ta caàn chuù yù ñeán hình daïng cuûa caùc coâng trình kieán truùc 2 beân tuyeán phoá ñeå löïa choïn loaïi caây troàng phuø hôïp. Neáu 2 beân tuyeán phoá laø caùc coâng trình cao taàng thì caàn löïa choïn caùc caây thaân goã cao, to, coù taùn laù roäng. Coøn ñoái vôùi caùc tuyeán phoá coù caùc coâng trình kieán truùc 2 beân laø caùc daõy nhaø ôû thaáp taàng thì chuùng ta neân choïn caùc loaïi caây thaân goã nhoû nhaèm taïo söï haøi hoøa, caân ñoái.
Khi boá trí caây xanh ñöôøng phoá caàn chuù yù ñeán: ñoä roäng, heïp cuûa leà ñöôøng; coù daûi phaân caùch hay khoâng vaø neáu coù thì coù bao nhieâu daûi phaân caùch; daûi caây xanh 2 beân ñöôøng coù phaûi laø daûi caây xanh caùch ly vôùi khu daân cö hay khoâng nhaèm muïc ñích boá trí caây troàng cho phuø hôïp.
b. Quaûn lyù caây xanh ñöôøng phoá.
Döïa treân thoâng tö cuûa boä xaây döïng soá 20/1005/TT-BXD ngaøy 20 thaùng 12 naêm 2005 höôùng daãn quaûn lyù caây xanh ñoâ thò ñeå quaûn lyù caây xanh ñoâ thò. Ngoaøi ra, chuùng ta cuõng caàn aùp duïng moät soá giaûi phaùp khoa hoïc kyõ thuaät ñeå naâng cao hieäu quaû quaûn lyù caây xanh ñoâ thò. Cuï theå:
Moãi caây xanh thaân goã troàng trong ñoâ thò caàn phaûi ñöôïc kieåm keâ, ñaùnh soá thöù töï vaø coù hoà sô löu vôùi caùc bieän phaùp kyû thuaät ñi keøm, trong ñoù ghi roõ ngaøy troàng, vò trí, chuûng loaïi, caùc bieän phaùp chaêm soùc cho töøng thôøi kyø nhö tæa caønh, taïo taùn, döï kieán phaân kyø khai thaùc phuø hôïp vôùi daëc ñieåm sinh hoïc cuûa töøng loaïi caây. Trong thôøi gian tôùi caàn aùp duïng GIS vaøo trong coâng taùc quaûn lyù caây xanh ñoâ thò.
8.2.2 Maûng xanh coâng vieân:
Choïn troàng caùc loaïi caây cho boùng maùt.
Chuù troïng khía caïnh thaåm myõ vaø boá cuïc caûnh quan trong vieäc xaây döïng caùc coâng trình kieán truùc ôû caùc coâng vieân. Taïo caùc tieåu caûnh vaø phoái keát caùc loaïi caây troàng sao cho phuø hôïp. Khi phoái keát caàn chuù yù:
Caây ñoäc laäp phaûi caùch xa caây khaùc toái thieåu 3 laàn chieàu cao.
Tuoåi thoï cuûa caây trong nhoùm phaûi phuø hôïp nhau.
Caây coù hoa ñöôïc boá trí tyû leä phuø hôïp vôùi caùc yeáu toá xung quanh.
Thaän troïng, ñaûm baûo söï haøi hoøa cuûa toång theå. Chuù yù ñeán caáu taïo beân ngoaøi vaø maøu saéc, caùch saép xeáp.
Caùc thaønh phaàn maûng xanh khaùc.
Tuyeân truyeàn, phoå bieán caùc bieän phaùp khoa hoïc kyû thuaät öùng duïng trong troàng, baûo veä vaø chaêm soùc caây xanh. Giôùi thieäu nhöõng moâ hình ñieån hình phöø hôïp vôùi ñieàu kieän khí haäu vaø kinh teá xaõ hoäi cuûa tænh.
Ñaàu tö xaây döïng caùc vöôøn öôm caây xanh nhaèm nghieân cöùu, cung caáp caây xanh phuïc vuï nhu caàu phaùt trieån caây xanh cuûa thaønh phoá.
Môû roäng dieän tích vöôøn öôm hieän coù, ñaàu tö trang thieát bò kyû thuaät cuõng nhö nhaân löïc nhaèm naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa vöôøn öôm trong vieäc nghieân cöùu, choïn loïc, gieo troàng caùc loaïi caây phuïc vuï cho nhieäm vuï phaùt trieån caây xanh.
10.1.Caùc böôùc trieån khai thöïc hieän :
Ñaåy maïnh vieäc tuyeân truyeàn, giaùo duïc naâng cao nhaän thöùc, lôïi ích traùch nhieäm veà coâng taùc troàng vaø baûo veâä caây xanh, maët nöôùc.
Taêng cöôøng vai troø coäng ñoàng, doanh nghieäp vaø tö nhaân trong hoaït ñoäng troàng vaø baûo veâä caây xanh, maët nöôùc.
Taêng cöôøng ña daïng hoaù ñaàu tö cho troàng vaø baûo veä caây xanh, maët nöôùc.
Naâng cao naêng löïc quaûn lyù Nhaø nöôùc veà maûng xanh ñoâ thò.
Môû roäng hôïp taùc quoác teá vaø thu huùt söï ñaàu tö cuûa nöôùc ngoaøi
Gaén keát chöông trình baûo veâä moâi tröôøng vaø chieán löôïc phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi vôí caùc chöông trình troïng ñieåm cuûa tænh
Löïa choïn haønh ñoäng öu tieân
Giaùm saùt vaø ñaùnh giaù vieäc thöïc hieän chöông trình haønh ñoäng
10.2. Phaân coâng traùch nhieäm thöïc hieän :
Caên cöù Chöông trình haønh ñoäng cuûa UBND tænh, Sôû Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng vaø caùc Sôû, Ban, Ngaønh coù lieân quan, UBND caùc huyeän, thaønh phoá, phöôøng/xaõ xaây döïng vaø toå chöùc thöïc hieän chöông trình haønh ñoäng cuûa ngaønh mình, ñiaï phöông mình. Trong ñoù, caàn xaùc ñònh roõ quan ñieåm, muïc tieâu, nhieäm vuï vaø caùc böôùc trieån khai thöïc hieän coù hieäu quaû coâng taùc phaùt trieån, baûo veâä maûng xanh ñoâ thò. Toå chöùc quaùn trieät Nghò quyeát soá 15/NQ -TU ngaøy 21/7/2005 cuûa tænh uyû Quaûng Bình.
Toå chöùc trieån khai ñoàng boä caùc nhieäm vuï, chöông trình, ñeà aùn, döï aùn ñaõ ñöôïc UBND tænh pheâ duyeät.
UBND caùc huyeän, thaønh phoá trình HÑND cuøng caáp phaân boå, boá trí chi ngaân saùch Nhaø nöôùc cho hoaït ñoäng baûo veâä moâi tröôøng ñaûm baûo phuø hôïp yeâu caàu thöïc teá taïi ñiaï phöông, phuø hôïp vôùi ñònh höôùng muïc tieâu chung ñaõ ñöôïc xaùc ñònh taïi Nghò quyeát.
Sôû Keá hoaïch vaø Ñaàu tö chuû trì, phoái hôïp vôùi Sôû Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng trình UBND tænh “Quy ñònh vieäc baûo veâä moâi tröôøng trong caùc khaâu laäp, thaåm ñònh, pheâ duyeät vaø toå chöùc thöïc hieän caùc chieán löôïc, quy hoaïch, keá hoaïch, chöông trình döï aùn phaùt trieån”
Sôû Taøi chính chuû trì, phoái hôïp vôùi Sôû Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng, Sôû Keá hoaïch vaø Ñaàu tö nghieân cöùu, ñeà xuaát giaûi phaùp ñeå baûo ñaûm ñeán naêm 2006 boá trí khoâng döôí 1% toång chi ngaân saùch Nhaø nöôùc cuûa tænh cho Muïc chi caùc hoaït ñoäng baûo veä moâi tröôøng vaø taêng daàn haøng naêm theo toác ñoä taêng tröôûng kinh teá. Trình UBND tænh pheâ duyeät Ñeà aùn “ Ña daïng hoaù caùc nguoàn thu taøi chính ñaàu tö cho baûo veâä moâi tröôøng”. Töø ñoù trích ngaân saùch cho coâng taùc phaùt trieån vaø baûo veä maûng xanh cho thaønh phoá.
Sôû Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng coù traùch nhieäm :
Phoái hôïp vôùi Ban Tuyeân giaùo Tænh uyû, Uyû ban Maët traän Toå quoác tænh, caùc ñoaøn theå, caùc Sôû, Ban ngaønh, ñòa phöông, Ñaøi phaùt thanh - truyeàn hình vaø Baùo Quaûng Bình toå chöùc phoå bieán roäng raõi noäi dung Nghò quyeát soá 15/NQ-TU ngaøy 21/7/2005 cuûa tænh uyû vaø chöông trình haønh ñoäng cuûa UBND tænh.
Theo doõi, ñoân ñoác, kieåm tra vieäc thöïc hieän Chöông trình naøy vaø ñònh kyø baùo caùo UBND tænh.
11.1. KEÁT LUAÄN:
Quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò taïi thaønh phoá Ñoàng Hôùi, tænh Quaûng Bình laø moät vieäc laøm caàn thieát coù yù nghóa thieát thöïc veà maët caûnh quan cuõng nhö caûi thieän khí haäu khaéc nghieät vaø moâi tröôøng ñang coù nguy cô bò suy thoaùi trong töông lai. Quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò taïi thaønh phoá Ñoàng Hôùi goùp phaàn ñònh höôùng cho vieäc phaùt trieån maûng xanh ñoâ thò cho thaønh phoá trong töông lai, saép xeáp boá trí maûng xanh trong thaønh phoá moät caùch hôïp lyù khoa hoïc, taïo caûnh quan … nhaèm ñaûm baûo cho thaønh phoá phaùt trieån beàn vöõng (laø phaùt trieån nhöng khoâng aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng, ñaûm baûo nhu caàu hieän taïi maø khoâng aûnh höôûng ñeán lôïi ích cuûa theá heä töông lai). Moâi tröôøng cuûa thaønh phoá ngaøy caøng trôû neân oâ nhieãm, ñaëc bieät laø ôû trung taâm thaønh phoá vaø caùc cuïm khu coâng nghieäp. Haøng naêm 4 nguoàn thaûi chính trong saûn xuaát, giao thoâng, sinh hoaït seõ thaûi vaøo baàu khí quyeån ñoâ thò haøng chuïc taán buïi vaø buïi chì, haøng chuïc taán CO2 vaø khí thaûi khaùc, tieáng oàn vaøo giôø cao ñieåm leân ñeán 90 – 91 dB. Ñeå ñaûm baûo caân baèng sinh thaùi, ñieàu hoøa khí haäu, caûi thieän moâi tröôøng, veà soá löôïng caùc thaønh phoá caàn taêng theâm dieän tích caây xanh nhaát laø ôû caùc vuøng noäi thaønh, vaø caàn phaûi taêng cöôøng caû veà chaát löôïng caây, caàn phaûi löïa choïn caùc loaøi caây troàng phuø hôïp vaø coù söï phoái keát … vò trí caây xanh vôùi nguoàn gaây oâ nhieãm.
Hieän nay tæ leä che phuû caây xanh ôû thaønh phoá Ñoàng Hôùi laø 38% tuy khoâng thaáp nhöng caây xanh trong thaønh phoá phaân boá khoâng ñoàng ñeàu. Caây xanh taäp trung chuû yeáu ôû vuøng sinh thaùi röøng vaø sinh thaùi noâng nghieäp coøn ôû vuøng noäi thaønh tyû leä che phuû caây xanh coøn raát thaáp chöa ñaùp öùng nhu caàu sinh thaùi ñoâ thò vaø phaân boá khoâng ñoàng ñeàu, khoâng hôïp lyù. Ñeå taêng ñoä che phuû cuûa thaønh phoá caàn döïa vaøo tieàm naêng quyû ñaát cuûa thaønh phoá, daønh ñeå troàng caây vaø xaây döïng, boå sung ñeå coù moät heä thoáng caùc giaûi phaùp ñoàng boä veà quy hoaïch khoa hoïc kyõ thuaät, cô cheá quaûn lyù vaø chính saùch.
Vaán ñeà quy hoaïch maûng xanh ôû Vieät Nam ñaõ ñöôïc Nhaø nöôùc quan taâm töø laâu, (qua caùc chöông trình nghieân cöùu khoa hoïc, caùc ñeà aùn caûi thieän moâi tröôøng). Nhöng treân thöïc teá môùi döøng laïi ôû caùc cô quan nghieân cöùu, caùc nhaø khoa hoïc vaø quaûn lyù moâi tröôøng. Quy hoaïch maûng xanh chöa thaät söï laø yù töôûng cuûa nhaø hoaïch ñònh chính saùch, caùc nhaø quy hoaïch. Ñaëc bieät caùc cô quan thieát laäp caùc ñeà aùn quy hoaïch phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. Taïi thaønh phoá Ñoàng Hôùi coâng taùc quy hoaïch phaùt trieån maûng xanh chöa ñöôïc quan taâm ñuùng möùc tuy tieàm naêng quyõ ñaát daønh ñeå phaùt trieån maûng xanh coøn raát lôùn. Vaán ñeà laø caùc nhaø quy hoaïch, caùc nhaø hoaïch ñònh chính saùch chöa nhaän thöùc ñuùng taàm quan troïng cuûa vieäc phaùt trieån maûng xanh cuûa moät ñoâ thò. Caùc coâng sôû môùi xaây, nhöõng tuyeán ñöôøng môùi môû … vaãn vaéng boùng caây xanh. Vieäc phaùt trieån maûng xanh thaønh phoá coøn thieáu quy hoaïch, chính vì vaäy coøn thieáu ñoàng boä, thieáu khoa hoïc neân chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cuûa cö daân soáng trong thaønh phoá cuõng nhö chöa phaùt huy heát nhöõng lôïi ích maø maûng xanh thaønh phoá mang laïi.
Döïa treân caùc yeáu toá töï nhieân, moâi tröôøng vaø caùc taùc ñoäng cuûa con ngöôøi, thaønh phoá Ñoàng Hôùi ñöôïc phaân chia thaønh 3 vuøng sinh thaùi: ñoâ thò, ñeäm ven ñoâ vaø noâng nghieäp, röøng laø hôïp lyù. Ñaây laø ñieàu kieän caàn ñeå nghieân cöùu môû roäng caân ñoái söï thieáu huït khoaûng khoâng gian xanh ôû noäi thaønh baèng löôïng dieän tích xanh boå sung töø vuøng ngoaïi thaønh, goùp phaàn giaûi quyeát haàu nhö toaøn dieän hai maët cuûa vaán ñeà sinh thaùi ñoâ thò laø: ñieàu hoøa khí haäu vaø caûi thieän moâi tröôøng.
* Nhöõng toàn taïi chính trong coâng taùc laäp quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò thaønh phoá Ñoàng Hôùi.
1. Quy hoaïch maûng xanh laø moät lónh vöïc môùi, phöùc taïp vaø khoù thöïc thi.
2. Quy hoaïch maûng xanh chöa thaønh moät chuû tröông baét buoäc gaén vôùi caùc quy hoaïch phaùt trieån.
3. Chöa coù cô cheá veà taøi chính ñeå thöïc thi caùc quy hoaïch maûng xanh.
4. Thieáu cô quan vaø ñoäi nguõ chuyeân gia ñeå thöïc thi Quy hoaïch maûng xanh.
11.2. KIEÁN NGHÒ:
Caàn tieán haønh laäp quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò cho töøng phöôøng/xaõ trong thaønh phoá. Tieáp tuïc nghieân cöùu hoaøn thieän quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò cho toaøn thaønh phoá Ñoàng Hôùi. Sau ñoù taïo moïi ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå thöïc thi quy hoaïch. Trong quaù trình thöïc hieän quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò caàn coù söï giaùm saùt cuûa caùc cô quan chuyeân traùch vaø caùc sôû ban ngaønh lieân quan. Cuõng nhö laéng nghe, tieáp thu yù kieán ñoùng goùp cuûa nhaân daân, vaø sau moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh caàn xem xeùt laïi quy hoaïch vaø thay ñoåi quy hoaïch neáu caàn thieát nhaèm taïo ra moät maûng xanh ñoâ thò phuø hôïp nhaát cho caûnh quan, moâi tröôøng khí haäu, ñieàu kieän kinh teá xaõ hoäi cuûa thaønh phoá.
Tröôùc heát, caàn nhanh choùng phoå bieán vaø ñöa thoâng tö cuûa boä xaây döïng soá 20/1005/TT-BXD ngaøy 20 thaùng 12 naêm 2005 höôùng daãn quaûn lyù caây xanh ñoâ thò vaøo thöïc tieãn.
Ñeå caùc noäi dung nghieân cöùu cuûa caùc quy hoaïch sôùm ñi vaøo thöùc tieãn, caàn xaùc ñònh, trieån khai caùc noäi dung quy hoaïch ñeán töøng phöôøng/xaõ, ñeán caùc ban ngaønh. Ñoàng thôøi, phaûi ban haønh caùc quy ñònh coù tính chaát phaùp lyù ñeå thöïc hieän, ñaåy maïnh vieäc boá trí laïi daân cö giöõa caùc vuøng ñoâ thò vaø öu tieân duøng ñaát cho quy hoaïch xaây döïng vaø phaùt trieån maûng xanh, coù nghóa laø caàn coù söï ñoàng boä, phoái hôïp gaén keát quy hoaïch phaùt trieån maûng xanh vôùi quy hoaïch phaùt trieån toång maët baèng ñoâ thò thaønh phoá cuûa caùc ngaønh lieân quan nhö Sôû Quy hoaïch, Phoøng Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng, phoøng Noâng nghieäp vaø phaùt trieån noâng thoân, ngaønh coâng vieân caây xanh, phoøng du lòch …
Beân caïnh ñoù, heä thoáng caùc chính saùch veà voán, tín duïng, thueá, hoã trôï khoa hoïc kyõ thuaät, quy ñònh % ñaát (baét buoäc) ñeå troàng caây, phaùt trieån maûng xanh ôû caùc khu coâng nghieäp, khu cheá xuaát, khu daân cö, coâng sôû, tröôøng hoïc, beänh vieän … caàn ñöôïc nghieân cöùu vaø ban haønh sôùm, nhaèm khuyeán khích moïi ngöôøi, moïi ñôn vò tham gia troàng caây, chaêm soùc vaø baûo veä caây troàng.
Ngoaøi ra coøn ñaåy maïnh hôn nöõa vieäc laäp caùc döï aùn xaây döïng caùc coâng trình caây xanh nhö : Vöôøn öôm thöïc vaät, Xaây döïng môùi caùc coâng vieân, … ñeå hình thaønh heä thoáng röøng, caây xanh ñoâ thò hoaøn chænh.
Cuï theå:
1. Caàn taïo ra cô cheá baét buoäc thöïc hieän song song quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò vôùi caùc quy hoaïch phaùt trieån.
2. Taêng cöôøng ñaøo taïo ñoäi nguõ caùn boä coù chuyeân moân ñeå ñaûm ñöông xaây döïng quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò.
3. Taêng cöôøng tieàm löïc cô sôû vaät chaát phuïc vuï cho quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò nhö: xaây döïng vöôøn öôm thöïc vaät, öùng duïng coâng ngheä thoâng tin vaøo quaûn lyù maûng xanh ñoâ thò, öùng duïng khoa hoïc kyõ thuaät vaøo trong coâng taùc troàng, chaêm soùc, baûo veä caây xanh.
4. Taïo cô cheá hoã trôï taøi chính cho vieäc thöïc thi quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò.
5. Taêng cöôøng tuyeân truyeàn giaùo duïc naâng cao nhaän thöùc veà quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò.
Ngoaøi ra caàn tieáp tuïc nghieân cöùu giaûi quyeát caùc vaán ñeà:
Quaûn lyù: öùng duïng coâng ngheä GIS vaøo coâng taùc ñieàu tra, xöû lyù soá lieäu, veõ baûn ñoà, quaûn lyù heä thoáng maûng xanh coâng coäng.
Caây troàng: thay theá nhöõng gioáng caây troàng khoâng phuø hôïp vôùi ñieàu kieän cuûa ñoâ thò, nghieân cöùu tìm ra nhöõng gioáng môùi thích nghi vôùi ñieàu kieän cuûa ñoâ thò, chaêm soùc baûo veä caây troàng, quaûn lyù caây xanh traùnh söï phaù hoaïi cuûa ngöôøi daân.
Vöôøn öôm: caàn öùng duïng caùc tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät vaøo trong coâng taùc lai, taïo gioáng. Khuyeán khích ñaàu tö nghieân cöùu caùc gioáng môùi.