Đề tài Những giải pháp chủ yếu cho phát triển kinh tế trang trại tỉnh Yên Bái tới năm 2005

thªm ®Êt s¶n xuÊt. Cã nh­ vËy, gi¸ trÞ sö dông ®Êt ®ai míi ®­îc ph¸t huy tèi ®a vµ trë nªn h÷u Ých h¬n ®èi víi toµn x· héi. S¸u lµ, c¸c ®Þa ph­¬ng trong tØnh Yªn B¸i cÇn tr¸nh thµnh kiÕn hÑp hßi víi c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n, víi ng­êi cã hé khÈu ë ®Þa ph­¬ng kh¸c ®Õn lËp nghiÖp. NghÞ quyÕt cña chÝnh phñ ®· ®­îc cô thÓ hãa cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña tõng ®Þa ph­¬ng theo h­íng t¹o thuËn lîi, ­u ®·i nhiÒu nhÊt cho tæ chøc, gia ®×nh ®Õn khai hoang lËp nghiÖp. Kh«ng cÇn h¹n chÕ vÒ quy m« diÖn tÝch cho thuª. Tæ chøc c¸ nh©n cã kh¶ n¨ng khai hoang s¶n xuÊt bao nhiªu nªn m¹nh d¹n cho hä thuª ®Êt ®Õn ®ã. VÊn ®Ò lµ ph¶i qu¶n lý hä theo quy ho¹ch ®Êt ®ai, theo dù ¸n ®­îc duyÖt tr¸nh t×nh tr¹ng giao ®Êt, cho thuª ®Êt cã chñ nh­ng ®Êt kh«ng ®­îc sö dông vµo s¶n xuÊt mµ nh»m ®Çu c¬, chê dÞp kiÕm lêi hoÆc bãc lét ®Êt, tµn ph¸ rõng, lµm tæn h¹i c¶nh quan, m«i tr­êng sinh th¸i ®Ó thu lîi nhuËn tr­íc m¾t. 1.2. §èi víi c¸c trang tr¹i gia ®×nh: CÇn ®Èy nhanh qu¸ tr×nh tÝch tô ruéng ®Êt th«ng qua con ®­êng “b¸n ruéng xa, mua v­ên gÇn” nh»m “liÒn kho¶nh hãa” ®Êt canh t¸c hoÆc th«ng qua con ®­êng mua míi. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy c¸c trang tr¹i cÇn ph¶i cã mét l­îng vèn nhÊt ®Þnh. NhiÖm vô cña hÖ thèng tÝn dông Ng©n hµng trªn ®Þa bµn tØnh Yªn B¸i trong thêi gian tíi lµ cÇn cã nh÷ng hç trî ®èi víÝ nh÷ng trang tr¹i cã nh­ cÇu më réng quy m« ®Êt ®ai nh­ng thiÕu vèn. 2. VÒ vèn: 2.1. Gi¶i ph¸p tÝn dông: Ngoµi nhu cÇu vèn ®Ó më réng quy m« ®Êt ®ai, c¸c trang tr¹i còng cÇn cã mét sè l­îng vèn ®ñ lín ®Ó cã thÓ bè trÝ c¬ cÊu s¶n xuÊt mét c¸ch phï hîp, ®Ó cã thÓ ¸p dông khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt nh»m t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. ViÖc nµy kh«ng thÓ chØ dùa vµo “tù lùc c¸nh sinh” nh­ thùc tr¹ng trong c¬ cÊu nguån vèn cña c¸c trang tr¹i gia ®×nh tØnh Yªn B¸i trong thêi gian qua mµ cÇn ph¶i cã sù hç trî, phèi hîp cña c¸c tæ chøc tÝn dông, c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ph¸t triÓn n«ng nghiÖp cña Nhµ n­íc, cña chÝnh quyÒn tØnh Yªn B¸i trªn ®Þa bµn. C¸c gi¶i ph¸p tÝn dông cã thÓ thùc hiÖn theo c¸c h­íng: Thø nhÊt, vÒ phÝa c¸c Ng©n hµng, c¸c tæ chøc tÝn dông trªn ®Þa bµn tØnh Yªn B¸i trong thêi gian tíi cÇn cã nh÷ng nghiªn cøu, söa ®æi mét sè quy ®Þnh vÒ thñ tôc vay vèn sao cho c¸c chñ trang tr¹i cã thÓ dÔ dµng tiÕp cËn víi nguån vèn tÝn dông chÝnh thøc hiÖn nay nh­ thñ tôc hµnh chÝnh, l·i suÊt vay, thêi h¹n vay, ®iÒu kiÖn vay... §Æc biÖt, c¸c tæ chøc tÝn dông cÇn chó träng ®Õn nguån vèn vay trung h¹n vµ dµi h¹n ®èi víi c¸c trang tr¹i gia ®×nh cã quy m« võa vµ nhá bëi hiÖn nay sè l­îng c¸c trang tr¹i lo¹i nµy chiÕm phÇn lín ë Yªn B¸i. - C¸c tæ chøc khuyÕn n«ng, héi n«ng d©n, c¸c c¬ quan qu¶n lý chøc n¨ng cña Nhµ n­íc ë Yªn B¸i... cÇn b¸m s¸t t×nh h×nh thùc tÕ cña c¸c trang tr¹i, gióp c¸c trang tr¹i lËp ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh, kÕ ho¹ch ®Çu t­, thñ tôc xin vay vèn... Ngµnh Ng©n hµng còng ph¶i trùc tiÕp tham dù vµ c«ng viÖc t­ vÊn cho c¸c chñ trang tr¹i, cã nh­ vËy míi ®¶m b¶o ®©u t­ ch¾c ch¾n cã hiÖu qu¶ vµ thu håi ®óng thêi h¹n. - Nghiªn cøu ®Ó cã thÓ xo¸ bá quy ®Þnh vÒ l·i suÊt trÇn chuyÓn sang ¸p dông c¬ chÕ l·i suÊt thÞ tr­êng ®èi víi c¸c kho¶n cho vay. Cã thÓ cho phÐp c¸c Ng©n hµng t­ nh©n, Ng©n hµng n­íc ngoµi còng ®­îc ho¹t ®éng réng r·i ë thÞ tr­êng n«ng th«n ®Ó t¨ng tÝnh c¹nh tranh vµ ®Èy m¹nh sù ho¹t ®éng n¨ng ®éng cña hÖ thèng tÝn dông Ng©n hµng. * Cïng víi cho vay ng¾n h¹n cÇn m¹nh d¹n cho vay trung, dµi h¹n víi c¸c kho¶n vay t­¬ng ®èi lín theo yªu cÇu ®Çu t­ cña c¸c trang tr¹i sau khi xem xÐt tÝnh kh¶ thi cña c¸c dù ¸n ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. §Æc biÖt cÇn quan t©m gióp ®ì ®èi víi c¸c trang tr¹i gia ®×nh quy m« võa vµ nhá. * Nghiªn cøu ®Ó cã thÓ xo¸ bá dÇn sù trî cÊp qua tÝn dông bëi trªn thùc tÕ ph¹m vi, ®èi t­îng ®­îc h­ëng c¸c ch­¬ng tr×nh tÝn dông nµy rÊt h¹n chÕ vµ dÔ dÉn ®Õn nh÷ng hiÖn t­îng tiªu cùc khiÕn cho nh÷ng trang tr¹i gia ®×nh quy m« nhá, c¸c hé gia ®×nh nghÌo dÔ bÞ g¹t ra khái ch­¬ng tr×nh. * Xem xÐt viÖc ®­a h×nh thøc tÝn chÊp vµo quan hÖ tÝn dông, gi¶m møc thÕ chÊp ®èi víi c¸c trang tr¹i gia ®×nh vay vèn vµo môc ®Ých ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Thø hai, trong c«ng t¸c huy ®éng vèn cho ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i, cÇn chó träng ®Õn nguån vèn trong nh©n d©n. §Ó cã thÓ tËn dông tèi ®a nguån vèn nµy, mét mÆt c¸c Ng©n hµng cÇn më thªm c¸c chi nh¸nh réng kh¾p toµn tØnh ®Ó thu hót l­îng tiÒn nhµn rçi trong d©n, mÆt kh¸c chÝnh quyÒn tØnh Yªn B¸i cÇn khuyÕn khÝch qu¸ tr×nh thµnh lËp c¸c Hîp t¸c x· (®Æc biÖt lµ c¸c hîp t¸c x· tÝn dông theo quy chÕ tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n hoÆc tr¸ch nhiÖm kh«ng giíi h¹n ®­îc sù hç trî cña c¸c quü tÝn dông quèc gia), c¸c tæ chøc nghÒ nghiÖp nh­ Héi khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m... trªn ®Þa bµn tØnh. Qu¸ tr×nh huy ®éng vèn trong c¸c tæ chøc nµy th­êng th«ng qua viÖc gióp ®ì nhau lµm kinh tÕ trang tr¹i cña c¸c thµnh viªn trong héi. Thø ba, vÒ phÝa c¸c trang tr¹i, mét mÆt cÇn m¹nh d¹n trong viÖc vay vèn Ng©n hµng khi cã c¬ héi ph¸t triÓn s¶n xuÊt. MÆt kh¸c, cÇn tÝch tham gia c¸c tæ chøc nh­ Hîp t¸c x·, Héi khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m... ®Ó cã thÓ cã thÓ gióp ®ì lÉn nhau vÒ kinh nghiÖm, vèn... cho ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i. Khi ®· n©ng cao ®­îc tÝnh c¹nh tranh trong ho¹t ®éng tÝn dông n«ng th«n, c¸c trang tr¹i gia ®×nh dÔ dµng tiÕp cËn víi c¸c nguån tÝn dông chÝnh thøc th× ®ã lµ biÖn ph¸p h÷u hiÖu nhÊt ®Ó h¹n chÕ, xo¸ bá tÖ n¹n cho vay nÆng l·i cña t­ nh©n, gãp phÇn lµm cho ®êi sèng x· héi ë n«ng th«n Yªn B¸i trë nªn lµnh m¹nh h¬n. Cã mét l­îng vèn thÝch hîp trong tay, c«ng viÖc tiÕp theo cña c¸c trang tr¹i lµ ph¶i sö dông nguån vèn ®ã mét c¸ch hiÖu qu¶ 2.2. Gi¶i ph¸p ®Çu t­: C¸c gi¶i ph¸p vÒ ®Çu t­ vèn cho ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i gia ®×nh tØnh Yªn B¸i trong thêi gian tíi cÇn theo ph­¬ng ch©m “chÝnh quyÒn vµ nh©n d©n cïng lµm” cã thÓ thùc hiÖn theo c¸c h­íng sau: 2.2.1. §èi víi chÝnh quyÒn tØnh Yªn B¸i: Trong thêi gian tíi, c¸c gi¶i ph¸p vÒ ®Çu t­ cña tØnh Yªn B¸i cÇn chó träng ®Õn c¸c vÊn ®Ò sau: Thø nhÊt, vèn ®Çu t­ cÇn tËp trung cho c¸c vïng träng ®iÓm phï hîp víi chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña tØnh vµ quy ho¹ch c¸c vïng s¶n xuÊt tËp trung chuyªn m«n hãa. TØnh Yªn B¸i tËp trung cho vïng chÌ ë TrÊn Yªn, V¨n ChÊn, c©y ¨n qu¶ ë V¨n ChÊn, Lôc Yªn, c©y lµm nguyªn liÖu giÊy ë TrÊn Yªn, Yªn Binh... Thø hai, ­u tiªn vèn ®Çu t­ cho c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh ®­îc xem lµ “nh÷ng nót th¾t” bëi khi c¸c c«ng tr×nh, c¸c vÊn ®Ò nµy ®­îc gi¶i quyÕt hoµn thµnh døt ®iÓm sÏ t¹o ®iÒu kiÖn më réng ®­êng cho c¸c trang tr¹i gia ®×nh ph¸t triÓn. §ã lµ c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng c¬ së nh­ ®­êng giao th«ng, thuû lîi, ®iÖn l­íi, th«ng tin liªn l¹c, chî... C¸c trung t©m c«ng nghiÖp (nhÊt lµ c¸c xÝ nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n), c¸c trung t©m côm x·. Trong ®Çu t­ cho c¬ së h¹ tÇng cÇn theo ph­¬ng thøc “ChÝnh quyÒn vµ nh©n d©n cïng lµm”. KhuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ t­ nh©n ®Çu t­ ®Çu t­ vµo c¸c c«ng tr×nh mang tÝnh chÊt céng ®ång, ®Çu t­ vµo c¸c lÜnh vùc dÞch vô trong n«ng nghiÖp. Thø ba, ­u tiªn vèn ®Çu t­ cho c¸c s¶n phÈm chiÕn l­îc: C¨n cø vµo lîi thÕ so s¸nh cña tØnh Yªn B¸i so víi c¸c tØnh kh¸c, c¨n cø vµo kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm hµng hãa cã gi¸ trÞ lín trong c¸c n¨m tíi, cÇn ®Çu tËp trung ®Çu t­ cho 5 lo¹i s¶n phÈm chiÕn l­îc sau: chÌ, cµ phª chÌ, quÕ, nguyªn liÖu giÊy, thuû s¶n. Thø t­, cÇn chó träng ®Çu t­ cho c¸c x· thuéc diÖn nghÌo ®ãi cña tØnh, cã c¸c gi¶i ph¸p hç trî vÒ vèn ®Ó kinh tÕ trang tr¹i gia ®×nh cã thÓ ph¸t triÓn ®­îc ë c¸c vïng nµy. Tuy nhiªn, c«ng viÖc nµy cã thÓ sÏ g©y mét sè khã kh¨n nhÊt ®Þnh cho tØnh Yªn B¸i. §Ó kh¾c phôc, Yªn B¸i cÇn nhê ®Õn sù gióp ®ì cña Nhµ n­íc qua mét sè kiÕn nghÞ nh­ sau: §Ò nghÞ Nhµ n­íc ®Çu t­ cho c¸c x· thuéc diÖn ®Æc biÖt khã kh¨n cña tØnh (vÝ dô nh­ 7 x· thuéc 2 huyÖn: Tr¹m TÊu, Mï Cang Ch¶i). §Ò nghÞ Nhµ n­íc cã c¬ chÕ cho vay ®Çu t­ x©y dùng hÖ thèng giao th«ng, ®iÖn l­íi trong tØnh. Nhµ n­íc cã thÓ hç trî mét phÇn cho tØnh trong vÊn ®Ò nµy. 2.2.2. §èi víi c¸c trang tr¹i: §Ó cã thÓ ®Çu t­ vèn mét c¸ch hiÖu qu¶, tr­íc tiªn, c¸c trang tr¹i cÇn ph¶i lùa chän cho m×nh mét c¬ cÊu s¶n xuÊt hîp lý, phï hîp víi nguån lùc hiÖn cã. B­íc tiÕp theo lµ lËp ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh, x¸c ®Þnh môc tiªu cña s¶n xuÊt, trªn c¬ së ®ã x¸c ®Þnh c¸c h¹ng môc cÇn ®Çu t­. CÇn ®Çu t­ tËp trông cho c¸c s¶n phÈm chñ lùc, tr¸nh ®Çu t­ dµn tr¶i, kÕt hîp ®Çu t­ cho c¸c môc tiªu dµi h¹n víi môc tiªu tr­íc m¾t. Qu¸ tr×nh ®Çu t­ cÇn h­íng trang tr¹i theo con ®­êng chuyªn m«n ho¸, g¾n liÒn víi thÞ tr­êng. Cã nh­ vËy míi ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao vµ phï hîp víi tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña kinh tÕ trang tr¹i. 2.3. Gi¶i ph¸p tµi chÝnh: §Ó khuyÕn khÝch c¸c trang tr¹i ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, gi¶i ph¸p tµi chÝnh cÇn thùc hiÖn theo h­íng t¹o ra c¸c ­u tiªn vÒ tiÒn thuª ®Êt, thuÕ sö dông, chuyÓn nh­îng, mua b¸n ®Êt, thuÕ thu nhËp cña c¸c trang tr¹i, c¸c gi¶i ph¸p vÒ b¶o hiÓm ®èi víi c¸c trang tr¹i... Trong thêi gian tíi, chÝnh phñ vµ chÝnh quyÒn tØnh Yªn B¸i cÇn tiÕp tôc nghiªn cøu ®Ó bæ sung, söa ®æi c¸c quy ®Þnh vÒ thuÕ nh­: * Cã thÓ ¸p dông tiÒn thuª ®Êt b»ng 0 trong thêi h¹n 5-10 n¨m ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc khi x©y dùng c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng c¬ së, c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp chÕ biÕn s¶n phÈm n«ng l©m, s¶n xuÊt m¸y mãc n«ng cô, vËt t­ n«ng nghiÖp ë c¸c ®Þa ph­¬ng miÒn nói, vïng cao... trªn ®Þa bµn tØnh Yªn B¸i. MiÔn gi¶m thuÕ xuÊt nhËp khÈu, thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng cho c¸c doanh nghiÖp nµy. * Cã thÓ ¸p dông tiÒn thuª ®Êt b»ng 0 trong thêi kú kiÕn thiÕt c¬ b¶n hoÆc sau 10-20 n¨m khi s¶n xuÊt kinh doanh ®· ®i vµo æn ®Þnh ®èi víi c¸c trang tr¹i, c¸c c¸ nh©n trong vµ ngoµi n­íc thuª ®Êt trèng vµ vïng ®åi nói träc ë vïng ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt khã kh¨n vµo môc ®Ých s¶n xuÊt n«ng, l©m nghiÖp. MiÔn thuÕ sö dông ®Êt cho c¸c ®èi t­îng nµy. * Cã thÓ xÐt miÔn thuÕ chuyÓn nh­îng quyÒn sö dông ®Êt cho c¸c trang tr¹i vµ c¸c hé gia ®×nh nÕu ®Êt chuyÓn nh­îng dïng ®Ó s¶n xuÊt n«ng, l©m ng­ nghiÖp vµ môc ®Ých chuyÓn ®æi ®Ó tÝch tô tËp trung, chuyÓn ®æi cho liÒn vïng, liÒn kho¶nh, thuËn tiÖn h¬n cho s¶n xuÊt cña chñ trang tr¹i, chñ hé gia ®×nh. * Cã thÓ ¸p dông tiÒn thuª ®Êt b»ng 0 cho c¸c chñ trang tr¹i, hé gia ®×nh ®èi víi ®Êt v­ît h¹n ®iÒn mµ hä ®ang sö dông hîp ph¸p cho môc ®Ých s¶n xuÊt n«ng, l©m ng­ nghiÖp. * Nghiªn cøu viÖc ¸p dông LuËt thuÕ thu nhËp ®èi víi c¸c trang tr¹i vµ hé gia ®×nh n«ng d©n cã thu nhËp cao xem cã nªn ¸p dông hay kh«ng vµ nÕu ¸p dông th× ë møc nµo cho hîp lý. * §Ó gióp c¸c trang tr¹i h¹n chÕ, kh¾c phôc rñi ro, sím æn ®Þnh s¶n xuÊt sau thiÖt h¹i, ph¶i cã chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p vÒ b¶o hiÓm ®èi víi vËt nu«i, c©y trång. §©y lµ biÖn ph¸p tù b¶o vÖ m×nh mét c¸ch tù nguyÖn ®· ®­îc phæ biÕn ë c¸c n­íc ph¸t triÓn. NÕu nh÷ng ®æi míi vÒ chÝnh s¸ch tµi chÝnh nªu trªn ®©y ®­îc ¸p dông sÏ lµm gi¶m ®i mét phÇn thu ng©n s¸ch. Song thùc chÊt sè thu gi¶m ®i ®ã l¹i lµ nguån hç trî trùc tiÕp cña Nhµ n­íc vµ chÝnh quyÒn tØnh Yªn B¸i cho ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i gia ®×nh. HiÖu qu¶ to lín cña nh÷ng chÝnh s¸ch nµy kh«ng chØ trªn gãc ®é kinh tÕ, tµi chÝnh mµ cßn lµ nguån ®éng viªn, khuyÕn khÝch rÊt lín vÒ mÆt tinh thÇn, t©m lý ®èi víi n«ng d©n, ®èi víi c¸c chñ trang tr¹i, c¸c nhµ ®Çu t­ nhÊt lµ trong giai ®o¹n khëi ®Çu lËp nghiÖp ë Yªn B¸i, mét ®Þa bµn giµu tiÒm n¨ng nh­ng còng ®Çy thö th¸ch khã kh¨n vµ nhiÒu rñi ro. Tuy nhiªn ®©y lµ nh÷ng chÝnh s¸ch cã ¶nh h­ëng réng, khi thùc hiÖn dÔ n¶y sinh nh÷ng vÊn ®Ò phøc t¹p v× vËy cÇn ®­îc tiÕp tôc nghiªn cøu. 3. VÒ khoa häc, c«ng nghÖ, m«i tr­êng: Thø nhÊt, cïng víi ®Èy m¹nh nghiªn cøu khoa häc c¬ b¶n, Yªn B¸i cÇn ®Çu t­ h¬n n÷a cho nghiªn cøu khoa häc øng dông. TÝnh chÊt ®a d¹ng, ®Æc thï cña mét tØnh trung du miÒn nói ë Yªn B¸i kh¸ râ nÐt nªn c¸c c¬ së nghiªn cøu cÇn cã hÖ thèng ch©n rÕt c¾m t¹i ®Þa bµn, cÇn cã nh÷ng c«ng tr×nh nghiªn cøu øng dông, tõng lo¹i c©y, con thÝch hîp cho tõng ®Þa ph­¬ng. Träng t©m cña ®Ò tµi nghiªn cøu nªn tËp trung vµo lÜnh vùc gièng c©y, con, quy tr×nh kü thuËt canh t¸c, phßng chèng dÞch bÖnh sau thu ho¹ch. §Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu vµ triÓn khai øng dông theo h­íng tËp trung yªu cÇu ®æi míi thiÕt bÞ, c«ng nghÖ, ®­a nhanh c¸c thµnh tùu c«ng nghiÖp míi vµo s¶n xuÊt. TËp trung ­u tiªn ®èi víi c¸c lÜnh vùc chÕ biÕn n«ng s¶n, thùc phÈm. Trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp, øng dông c¸c thµnh tùu c«ng nghÖ sinh häc nh»m lai t¹o, tuyÓn chän gièng c©y, con míi cã chÊt l­îng cao vµ cã gi¸ trÞ kinh tÕ nh»m t¹o ra b­íc ph¸t triÓn míi vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm cña c¸c trang tr¹i. Ngoµi ra tØnh Yªn B¸i cã thÓ ®Ò nghÞ Nhµ n­íc cã c¸c biÖn ph¸p hç trî vÒ vèn cho c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc vµ c¸c ch­¬ng tr×nh chuyÓn giao khoa häc kü thuËt phôc vô n«ng nghiÖp ë tØnh Yªn B¸i. Thø hai, cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®èi víi c¸c trang tr¹i gia ®×nh ¸p dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt míi trong s¶n xuÊt nh­ ®­îc miÔn gi¶m thuÕ, miÔn gi¶m tiÒn mua gièng míi, ®­îc hç trî mét phÇn hoÆc toµn phÇn nh÷ng chi phÝ vËt chÊt cho viÖc ¸p dông quy tr×nh s¶n xuÊt míi, ®­îc hç trî vay vèn ®Ó triÓn khai vµo s¶n xuÊt ®¹i trµ c¸c gièng míi, ®­îc ®µo t¹o miÔn phÝ vÒ khoa häc, vÒ phæ biÕn øng dông khoa häc kü thuËt.... §Èy m¹nh c¬ khÝ hãa, hiÖn ®¹i hãa c«ng cô s¶n xuÊt trong c¸c trang tr¹i. §Ó thùc hiÖn viÖc c¬ khÝ ho¸ vµ hiÖn ®¹i hãa c«ng cô s¶n xuÊt trong c¸c trang tr¹i gia ®×nh tØnh Yªn B¸i, cÇn quan t©m ®Õn mét sè ®iÓm sau: - CÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c trang tr¹i dån ghÐp, tÝch tô ruéng ®Êt t¹o ra mét vïng ®Êt réng lín, ®Ó dÔ dµng ®­a m¸y mãc vµo phôc vô qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ thu ho¹ch. - KhuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c trang tr¹i cã ®iÒu kiÖn, cã vèn th× ®Çu t­ vµo mua s¾m c¸c m¸y mãc hiÖn ®¹i nh­ m¸y cµy, m¸y phay, m¸y gÆt ®Ëp vµ mét sè m¸y mãc phôc kh©u chÕ biÕn n«ng s¶n. - CÇn liªn kÕt chËt chÏ víi mét sè xÝ nghiÖp c¬ khÝ lín ®Ó hä b¸n cho c¸c trang t¹i gia ®×nh theo ph­¬ng thøc tr¶ gãp c¸c lo¹i m¸y mãc: m¸y kÐo nhá, m¸y b¬m n­íc, m¸y tuèt lóa, xe vËn t¶i, m¸y chÕ biÕn... - KhuyÕn khÝch vµ kªu gäi ®Çu t­ cña c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n h¶o t©m, c¸c huyÖn ®Çu t­ ph¸t triÓn c¸c c«ng cô s¶n xuÊt hiÖn ®¹i... - CÇn ph¶i t¹o mét thÞ tr­êng viÖc lµm, tr¸nh t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp cho ng­êi lao ®éng khi ¸p dông c¸c c«ng cô hiÖn ®¹i vµo s¶n xuÊt. Thø ba, x©y dùng ch­¬ng tr×nh qu¶n lý vµ b¶o vÖ m«i tr­êng mét c¸ch ®ång bé, cã hiÖu qu¶ tõ viÖc gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ m«i tr­êng trong c¸c trang tr¹i ®Õn viÖc x©y dùng c¸c tiªu chuÈn, quy ®Þnh vµ c¸c ph­¬ng tiÖn ®Ó qu¶n lý vµ kiÓm so¸t m«i tr­êng. Thø t­, hoµn thiÖn m¹ng l­íi khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m, m¹ng l­íi kü thuËt viªn ®Õn tõng x· ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn ®Èy m¹nh c«ng t¸c khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m, hç trî c¸c trang tr¹i gia ®×nh trong s¶n xuÊt. T¨ng c­êng c«ng t¸c phæ biÕn nh÷ng tiÕn bé khoa häc kü thuËt, thùc hiÖn ®ång bé nhiÒu biÖn ph¸p ®µo t¹o, båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é cña c¸c chñ trang tr¹i vµ ng­êi lao ®éng ®Ó hä cã ®ñ kh¶ n¨ng n¾m b¾t, qu¶n lý vµ thùc hµnh nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý, kü thuËt tiªn tiÕn. Thø n¨m, ph¸t triÓn c¸c tæ chøc chÝnh trÞ x· héi, nghÒ nghiÖp ë n«ng th«n nh­: Trung t©m khuyÕn n«ng, héi n«ng d©n, Héi lµm v­ên, Héi phô n÷, Héi cùu chiÕn binh, §oµn thanh niªn, Phßng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, c¸c HTX, c¸c n«ng tr­êng, l©m tr­êng, c¸c c«ng ty thu mua s¶n phÈm... KhuyÕn khÝch c¸c trang tr¹i gia ®×nh tham gia vµo c¸c tæ chøc nµy ®Ó cã thÓ gióp ®ì nhau trong s¶n xuÊt kinh doanh. Thø s¸u, ph¸t triÓn ®éi ngò c¸n bé khoa häc cã t©m cã tµi, tÝch cùc xuèng c¸c c¬ së ®Ó theo dâi, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p kü thuËt còng nh­ c«ng t¸c qu¶n lý cña tõng trang tr¹i, kÞp thêi h­íng dÉn gióp ®ì c¸c trang tr¹i gi¶i quyÕt khã kh¨n, söa ch÷a, kh¾c phôc sai lÇm thiÕu sãt... Cã thÓ nãi ®©y lµ lùc l­îng nßng cèt, cã ý nghÜa quan träng nhÊt ®Ó ®­a ®­êng lèi, chÝnh s¸ch khoa häc c«ng nghÖ, m«i tr­êng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc vµo thùc tiÔn. Kinh nghiÖm cña c¸c ®Þa ph­¬ng ®· chØ ra r»ng ë ®©u cã c¸n bé khuyÕn n«ng, c¸n bé n«ng nghiÖp kh«ng ng¹i ®­êng xa, kh«ng qu¶n khã kh¨n, trùc tiÕp b¸m s¸t ®Þa bµn c¬ së th× ë ®ã phong trµo ph¸t triÓn trang tr¹i thu ®­îc nhiÒu kÕt qu¶ tõ ¸p dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµ qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó ph¸t triÓn ®éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt, tØnh Yªn B¸i cã thÓ kiÕn nghÞ lªn Nhµ n­íc mét sè vÊn ®Ò nh­: §Ò nghÞ Nhµ n­íc më c¸c líp tËp huÊn ng¾n ngµy hoÆc dµi ngµy nh»m n©ng cao kiÕn thøc khoa häc vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña ®éi ngò c¸n bé khoa häc trong tØnh. §Ò nghÞ Nhµ n­íc cã c¸c chÝnh s¸ch ®·i ngé hîp lý ®èi víi nh÷ng c¸n bé nghiªn cøu khoa häc vµ nh÷ng c¸n bé c¾m chèt t¹i c¸c c¬ së miÒn nói, vïng cao. Thø b¶y, vÒ phÝa c¸c chñ trang tr¹i, cÇn hiÓu râ vai trß cña khoa häc kü thuËt trong s¶n xuÊt kinh doanh, tõ ®ã cã nh÷ng quyÕt ®Þnh hîp lý vÒ ¸p dông khoa häc kü thuËt. B­íc ®Çu nªn ¸p dông c¸c thµnh tùu c«ng nghÖ sinh häc vÒ lai t¹o, gièng c©y, gièng con. Sau khi ®· tÝch luü ®­îc mét sè vèn nhÊt ®Þnh cã thÓ mua s¾m mét sè m¸y mãc n«ng cô nhá nh­ m¸y cµy, m¸y gÆt... B­íc cuèi cïng lµ sö dông c¸c m¸y c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®Ó chÕ biÕn s¶n phÈm ngay t¹i trang tr¹i t¹o nªn mét chu tr×nh t­¬ng ®èi khÐp kÝn cña s¶n phÈm tr­íc khi ®em b¸n ra thÞ tr­êng. 4. VÒ lao ®éng: 4.1. Sö dông lao ®éng VÒ vÊn ®Ò thuª m­ín lao ®éng, kh«ng h¹n chÕ sè l­îng lao ®éng lµm thuª trong c¸c trang tr¹i. Tuy nhiªn, cÇn ph¶i x¸c ®Þnh râ rµng mèi quan hÖ gi÷a chñ trang tr¹i - ng­êi ®i thuª vµ ng­êi lao ®éng - ng­êi lµm thuª. §Ó quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm vµ b¶o vÖ quyÒn lîi cña c¶ hai bªn, Nhµ n­íc ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch quy ®Þnh, h­íng dÉn cô thÓ ®Ó b¾t buéc c¸c chñ trang tr¹i ph¶i quan t©m ®Õn ng­êi lao ®éng, ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ vµ ®óng ®¾n LuËt lao ®éng nh»m b¶o vÖ quyÒn lîi hîp ph¸p, chÝnh ®¸ng cña ng­êi lµm thuª, ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ng­êi lµm thuª b¶o vÖ ®­îc quyÒn lîi cña m×nh. Nghiªm cÊm chñ trang tr¹i thuª m­ín sö dông lao ®éng trÎ em hoÆc ph©n biÖt ®èi xö kh«ng b×nh ®¼ng víi lao ®éng lµm thuª. Chñ trang tr¹i còng nh­ ng­êi lµm thuª ®Òu bÞ xö lý nghiªm minh nÕu vi ph¹m LuËt lao ®éng, vi ph¹m hîp ®ång lao ®éng. §Ó thùc hiÖn tèt nh÷ng ®iÒu trªn, ®iÓm mÊu chèt trong quan hÖ gi÷a chñ trang tr¹i vµ ng­êi lµm thuª lµ ph¶i cã hîp ®ång kinh tÕ ®­îc x©y dùng trªn nguyªn t¾c tù nguyÖn vµ sù tho¶ thuËn cña c¶ hai bªn, kh«ng tr¸i víi nh÷ng ®iÒu kho¶n trong LuËt lao ®éng quy ®Þnh. 4.2. §µo t¹o lao ®éng §Ó gióp c¸c chñ trang tr¹i ph¸t triÓn s¶n xuÊt, n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý kü thuËt, Së N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, Héi n«ng d©n tØnh Yªn B¸i cÇn chó träng ®Õn c«ng t¸c khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m. CÇn më c¸c líp tËp huÊn kü thuËt, bæ tóc kiÕn thøc kinh doanh n©ng cao n¨ng lùc céng ®ång, cung cÊp th«ng tin cho c¸c chñ trang tr¹i. §i ®«i víi ho¹t ®éng khuyÕn n«ng, chÝnh quyÒn tØnh Yªn B¸i cÇn cã chÝnh s¸ch, chiÕn l­îc ®µo t¹o c¬ b¶n cho c¸c chñ trang tr¹i. Trong c«ng t¸c ®µo t¹o c¬ b¶n, cã thÓ ph©n chia c¸c chñ trang tr¹i ph¶i lµm hai nhãm ®èi t­îng: - Chñ trang tr¹i trÎ (chiÕm 7-10% trong tæng sè chñ trang tr¹i) vµ con em n«ng d©n, con em c¸c chñ trang tr¹i cã nguyÖn väng lµm viÖc l©u dµi ë n«ng th«n, cÇn ®µo t¹o theo ch­¬ng tr×nh c¬ b¶n c¶ kiÕn thøc kinh tÕ lÉn kü thuËt. §©y lµ chÝnh s¸ch, chiÕn l­îc ®Çu t­ cho con ng­êi, h­íng vµo t­¬ng lai ®Ó sau Ýt n¨m n÷a c¸c chñ trang tr¹i trÎ, con em n«ng d©n sÏ trë thµnh c¸c chñ trang tr¹i thµnh ®¹t, cã kinh nghiÖm vµ tri thøc khoa häc, kü thuËt. - §èi víi chñ trang tr¹i lín tuæi th× ph©n nhãm theo c¬ cÊu kinh doanh ®Ó båi d­ìng theo chuyªn ®Ò. §iÒu d¸ng l­u ý lµ c¬ së ®µo t¹o ph¶i “®ãng ®«” ngay t¹i ®Þa bµn n«ng th«n, g¾n víi tõng vïng sinh th¸i. Néi dung ®µo t¹o ph¶i ph¶i thiÕt thùc, t¨ng ®èi tho¹i, trao ®æi kinh nghiÖm, bµn b¹c c¸ch th¸o gì nh÷ng v­íng m¾c trong kinh doanh. KiÕn thøc trang bÞ ph¶i bao gåm c¶ kü thuËt thùc hµnh vµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp, giíi thiÖu nh÷ng thµnh tùu míi mµ n«ng nghiÖp trong n­íc, thÕ giíi ®· ®¹t ®­îc vµ xu h­íng ph¸t triÓn cña nÒn n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i. CÇn tæ chøc cho c¸c chñ trang tr¹i trao ®æi nh÷ng kinh nghiÖm hay c¸ch lµm hay tõ c¸c trang tr¹i trong ®Þa ph­¬ng. Ph¸t triÓn vµ khuyÕn khÝch c¸c trang tr¹i tham gia vµo c¸c tæ chøc x· héi nghÒ nghiÖp ®Ó cã thÓ gióp ®ì nhau nh÷ng kiÕn thøc, kinh nghiÖm... s¶n xuÊt, g¾n lý thuyÕt víi thùc tÕ. Tuyªn d­¬ng nh÷ng chñ trang tr¹i lµm kinh tÕ giái ®Ó võa ®éng viªn hä, võa lµ tÊm g­¬ng cho nh÷ng ng­êi kh¸c häc tËp. C¸c c¬ quan khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m, c¸c trung t©m nghiªn cøu cña tØnh Yªn B¸i cã thÓ ®iÒu tra c¸c m« h×nh trang tr¹i gia ®×nh lµm ¨n giái trªn ®Þa bµn ®Ó ®óc kÕt mét sè kinh nghiÖm, b­íc ®i cho nh÷ng ng­êi muèn lµm giµu b»ng con ®­êng kinh tÕ trang tr¹i gia ®×nh. Trong nÒn n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, nhiÒu kh©u c«ng viÖc thñ c«ng ®­îc thay thÕ b»ng m¸y mãc, nhiÒu c«ng viÖc lao ®éng ®¬n gi¶n trë thµnh lao ®éng kü thuËt. Bëi vËy, viÖc h×nh thµnh ®éi ngò nh÷ng ng­êi lao ®éng n«ng nghiÖp cã tay nghÒ chuyªn m«n, cã kiÕn thøc, kü n¨ng, kü thuËt lµ mét ®ßi hái tÊt yÕu kh¸ch quan. HiÖn nay hÇu hÕt ng­êi lao ®éng lµm thuª ®Òu ch­a ®­îc ®µo t¹o, huÊn luyÖn nghÒ nghiÖp. V× vËy, cïng víi c«ng t¸c ®µo t¹o cho c¸c chñ trang tr¹i, cÇn tæ chøc båi d­ìng, huÊn luyÖn kü thuËt tay nghÒ cho ng­êi lao ®éng. Ph¶i cã chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p khuyÕn khÝch ­u ®·i ®èi víi con em n«ng d©n nh­ miÔn gi¶m häc phÝ, cÊp ph¸t tµi liÖu, hç trî chi phÝ ¨n ë, ®i l¹i... ChÝnh ng­êi lao ®éng lµm thuª ®­îc trang bÞ kiÕn thøc kü thuËt nµy sÏ trë thµnh lùc l­îng tÝch cùc cña c¸c ch­¬ng tr×nh khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m vµ tham gia vµo qu¸ tr×nh tæ chøc l¹i s¶n xuÊt cña c¸c hé tiÓu n«ng theo m« h×nh trang tr¹i vµ cã thÓ chÝnh b¶n th©n hä sÏ trë thµnh c¸c chñ trang tr¹i thµnh ®¹t. 5. Nhãm gi¶i ph¸p vÒ thu nhËp: Môc tiªu cña nh÷ng gi¶i nªu trªn lµ nh»m lµm t¨ng tÝnh hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c trang tr¹i, ®­îc thÓ hiÖn qua viÖc t¨ng thu nhËp cña c¸c trang tr¹i ®ã. Sau khi ®· cã quy m« ®Êt ®ai, vèn phï hîp, tr×nh ®é ¸p dông khoa häc kü thuËt, tr×nh ®é cña ng­êi lao ®éng ®­îc c¶i thiÖn. §Ó lµm t¨ng thu nhËp, b­íc tiÕp theo cña c¸c trang tr¹i lùa chän cho m×nh mét c¬ cÊu s¶n xuÊt kinh doanh hîp lý ®Ó tËn dông tèi ®a c¸c nguån lùc trªn. Theo kÕt qu¶ ph©n tÝch vÒ thùc tr¹ng thu nhËp cña c¸c trang tr¹i gia ®×nh tØnh Yªn B¸i ta thÊy thu nhËp cña c¸c trang t¹i chuyªn canh lín h¬n c¸c trang tr¹i tæng hîp, thu nhËp cña c¸c trang tr¹i ch¨n nu«i, nu«i trång thuû s¶n lín h¬n thu nhËp cña c¸c trang tr¹i trång trät, thu nhËp cña c¸c trang tr¹i trång c©y l©u n¨m lín h¬n thu nhËp cña c¸c trang tr¹i trång c©y hµng n¨m. V× vËy cã thÓ nãi gi¶i ph¸p quan träng nhÊt ®Ó t¨ng thu nhËp cña c¸c trang tr¹i gia ®×nh tØnh Yªn B¸i trong thêi gian tíi lµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu ph­¬ng h­íng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c trang tr¹i theo h­íng: gi¶m sè l­îng trang tr¹i tæng hîp, t¨ng sè l­îng trang tr¹i chuyªn canh; gi¶m sè l­îng trang tr¹i trång trät, t¨ng sè l­îng trang tr¹i ch¨n nu«i; t¨ng sè l­îng trang tr¹i trång c©y l©u n¨m. B­íc tiÕp theo lµ ph¶i lùa chän c¸c gièng c©y, gièng con cã n¨ng suÊt cao, chÊt l­îng tèt, phï hîp víi ph­¬ng h­íng kinh doanh ®· lùa chän. CÇn tËn dông c¸c gièng c©y, con ®Æc s¶n cña ®Þa ph­¬ng ®Ó t¹o sù kh¸c biÖt víi n«ng s¶n hµng hãa cña c¸c vïng kh¸c, ®ång thêi gióp gi¶m chi phÝ ®Çu vµo, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm... Mét gi¶i ph¸p kh¸c ®Ó t¨ng thu nhËp cña c¸c trang tr¹i lµ t¨ng tû lÖ sö dông thêi gian lao ®éng vµ t¨ng hÖ sè vßng quay sö dông ®Êt trong c¸c trang tr¹i th«ng qua viÖc kÕt hîp c¸c gièng c©y gièng con. Theo ®iÒu tra cña Së n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Yªn B¸i th× tû lÖ sö dông thêi gian lao ®éng trong c¸c trang tr¹i hiÖn nay míi chØ ë møc 72,67%. §ã lµ mét "nguån lùc" bÞ l·ng phÝ cÇn ph¶i huy ®éng trong thêi gian tíi. 6. Nhãm gi¶i ph¸p vÒ thÞ tr­êng. C¸c trang tr¹i s¶n xuÊt hiÖu qu¶, t¹o ra nhiÒu n«ng s¶n hµng hãa. Nh­ng nhiÒu n«ng s¶n hµng hãa ch­a ch¾c ®· ®ång nghÜa víi nhiÒu lîi nhuËn. §Ó c¸c n«ng s¶n nµy thùc sù trë thµnh thu nhËp, thµnh lîi nhuËn th× cÇn ph¶i cã thÞ tr­êng ®Ó tiªu thô c¸c n«ng s¶n ®ã. 6.1. §èi víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng §Ó kh¾c phôc h¹n chÕ thiÕu th«ng tin thÞ tr­êng cña c¸c chñ trang tr¹i gia ®×nh, Nhµ n­íc mµ trùc tiÕp lµ chÝnh quyÒn tØnh Yªn B¸i ph¶i sím h×nh thµnh nªn hÖ thèng dù b¸o thÞ tr­êng. Th«ng qua c¸c trung t©m khuyÕn n«ng, c¸c c¬ quan chøc n¨ng, c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, cung cÊp kÞp thêi, ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c t×nh h×nh thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc cho n«ng d©n mét c¸ch c«ng khai réng r·i. Kh«ng ®Ó th«ng tin bÞ bãp mÐo, bÞ cÊt giÊu ®Ó trë thµnh vò khÝ c¹nh tranh lµm giµu cho mét sè Ýt ®èi t­îng. §Ó kh¾c phôc vÊn ®Ò khã kh¨n trong tiªu thô “®Çu ra” cña c¸c trang tr¹i, tØnh Yªn B¸i cã thÓ thùc hiÖn mét sè gi¶i ph¸p sau: C«ng t¸c quy ho¹ch, ph©n vïng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ph¶i th­êng xuyªn ®­îc bæ sung hoµn chØnh ë c¶ tØnh vµ tõng huyÖn, x·, ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc vïng ®Êt thich hîp cho tõng lo¹i con, c©y. §©y lµ nh÷ng vïng chuyªn canh träng ®iÓm cã ­u thÕ vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ ®Ó s¶n xuÊt ra lo¹i s¶n phÈm cã n¨ng suÊt cao, chÊt l­îng tèt vµ gi¸ thµnh thÊp nhÊt so víi c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c. C¸c gi¶i ph¸p tiªu thô s¶n phÈm sÏ ®­îc ­u tiªn thùc hiÖn ë nh÷ng vïng träng ®iÓm nµy. Th­êng xuyªn cã sù ph©n tÝch, dù b¸o nhu cÇu thÞ tr­êng trong n­íc ®Ó kÞp thêi ®iÒu chØnh, bæ sung ph­¬ng ¸n quy ho¹ch ph©n vïng. Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p gióp ®ì, hç trî n«ng d©n, c¸c chñ trang tr¹i trong viÖc më réng, t×m kiÕm thªm ®èi t¸c thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn ë vïng träng ®iÓm ®Ó tiªu thô s¶n phÈm t¹i chç, lµm t¨ng gi¸ trÞ s¶n phÈm ®ång thêi kÐo dµi ®­îc thêi gian b¶o qu¶n, tiªu thô s¶n phÈm. KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ vµo ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn ®ång thêi ®Èy m¹nh ho¹t ®éng chÕ biÕn ngay t¹i c¸c trang trai gia ®×nh ®Ó cung cÊp nguyªn liÖu s¬ chÕ cho c«ng nghiÖp vµ dÔ b¶o qu¶n, vËn chuyÓn h¬n trong qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm. X©y dùng c¬ së h¹ tÇng giao th«ng, ®Çu t­ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, kho chøa ®Ó nhanh chãng gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng s¶n phÈm ø ®äng t¹i n¬i s¶n xuÊt trong mïa vô thu ho¹ch. ChÝnh quyÒn tØnh Yªn B¸i dùa theo ®Þnh h­íng cña Nhµ n­íc vµ t×nh h×nh cô thÓ cña ®Þa ph­¬ng ®Ó ra c¸c chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p gióp ®ì, hç trî c¸c trang tr¹i gia ®×nh më réng thÞ tr­êng tiªu thô trong n­íc, khuyÕn khÝch xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n: h­íng dÉn c¸c trang tr¹i ®Èy m¹nh s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc, tÝch cùc chñ ®éng tham nhËp, më réng thÞ tr­êng tiªu thô ë n­íc ngoµi, lËp quü hç trî xuÊt khÈu... lµ nh÷ng gi¶i ph¸p tÝch cùc ®Ó gióp c¸c trang tr¹i th¸o gì nh÷ng khã kh¨n vÒ tiªu thô s¶n phÈm. §Ó h¹n chÕ nh÷ng khã kh¨n trong vÊn ®Ò gi¸ c¶ vËt t­ “®Çu vµo”, s¶n phÈm “®Çu ra” chÝnh quyÒn tØnh Yªn B¸i cã thÓ thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p vÒ thÞ tr­êng theo c¸c h­íng: KhuyÕn khÝch vµ t¹o sù c¹nh tranh lµnh m¹nh gi÷a c¸c lùc l­îng tham gia vµo ho¹t ®éng dÞch vô th­¬ng m¹i, cung cÊp vËt t­, m¸y mãc, n«ng cô cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ tiªu thô s¶n phÈm hµng hãa n«ng nghiÖp. §©y lµ gi¶i ph¸p quan träng ®Ó h¹n chÕ, thñ tiªu sù ®éc quyÒn, lòng ®o¹n cña t­ th­¬ng, chèng l¹i mäi thñ ®o¹n Ðp gi¸ mµ c¸c chñ trang tr¹i buéc ph¶i chÊp nhËn khi kh«ng cã nhiÒu c¬ héi lùa chän kh¸ch hµng trong quan hÖ mua b¸n. Kh«i phôc vµ t¨ng c­êng ho¹t ®éng cña hÖ thèng th­¬ng m¹i quèc doanh trªn ®Þa bµn n«ng th«n, ®Èy m¹nh h×nh thøc tiªu thô s¶n phÈm theo hîp ®ång kinh tÕ gi÷a n«ng d©n víi c¸c c¬ së c«ng nghiÖp chÕ biÕn. C«ng ty thu mua n«ng s¶n xuÊt khÈu khuyÕn khÝch, h­íng dÉn c¸c chñ trang tr¹i tham gia vµo c¸c tæ chøc hîp t¸c, tæ chøc céng ®ång ®Ó ph¸t huy søc m¹nh ®oµn kÕt thèng nhÊt hµnh ®éng, trao ®æi, gióp ®ì lÉn nhau trong s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm chèng l¹i sù thao tóng cña t­ th­¬ng. Trong nh÷ng tr­êng hîp ®Æc biÖt nghiªm träng, khÈn cÊp do sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng gi¸ c¶ trong n­íc vµ thÕ giíi, Nhµ n­íc mµ trùc tiÕp lµ chÝnh quyÒn tØnh Yªn B¸i ph¶i kÞp thêi can thiÖp mét c¸ch cã hiÖu qu¶ ®Ó gi÷ gi¸ æn ®Þnh, b¶o vÖ s¶n xuÊt kh«ng ®Ó ng­êi s¶n xuÊt r¬i vµo t×nh tr¹ng bÞ thiÖt h¹i qu¸ nÆng nÒ, cã thÓ dÉn ®Õn nh÷ng hµnh ®éng tiªu cùc. Chóng ta ®· cã nhiÒu bµi häc cay ®¾ng vÒ viÖc n«ng d©n chÆt ph¸ c©y trång khi gi¸ b¶n s¶n phÈm h¹ xuèng qu¸ thÊp, ®Õn khi gi¸ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi ®ét ngét t¨ng cao th× chóng ta bÊt lùc, nuèi tiÕc v× kh«ng cã s¶n phÈm ®Ó xuÊt khÈu. Kh¸c víi c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh¸c, kh«i phôc l¹i trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp kh«ng ph¶i dÔ dµng, nhanh chãng bëi ®ã lµ nh÷ng sinh vËt sèng, sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn theo quy luËt sinh häc. Kh«i phôc mét v­ên c©y l©u n¨m, mét v­ên c©y ¨n qu¶ ph¶i mÊt tõ 3-5 n¨m, cã lo¹i c©y trång ph¶i mÊt c¶ chôc n¨m. Muèn tr¸nh tæn thÊt lín lao nµy, Nhµ n­íc ph¶i dïng biÖn ph¸p kinh tÕ kÕt hîp víi gi¸o dôc, tuyªn truyÒn. B»ng mäi c¸ch ph¶i tæ chøc thu mua ®Ó gi÷ b×nh æn gi¸ c¶ hoÆc cho vay, øng tiÒn tr­íc cho hé n«ng d©n, c¸c trang tr¹i ®¶m b¶o ®êi sèng, tiÕp tôc s¶n xuÊt. Nhµ n­íc cã thÓ ph¶i ®øng ra g¸nh chÞu tæn thÊt cho n«ng d©n trong nh÷ng thêi ®iÓm, nh÷ng tr­êng hîp thËt cÇn thiÕt nh»m b¶o vÖ s¶n xuÊt æn ®Þnh, bÒn v÷ng. 6.2. §èi víi c¸c trang tr¹i: §Ó ®Èy m¹nh viÖc më réng thÞ tr­êng tiªu thô n«ng s¶n hµng hãa, c¸c trang tr¹i gia ®×nh tØnh Yªn B¸i cÇn tiÕn hµnh mét sã c«ng viÖc sau: Thø nhÊt, c¸c trang tr¹i cÇn qu¸n triÖt nguyªn t¾c lµ ph¶i b¸n nh÷ng g× thÞ tr­êng cÇn, chø kh«ng ph¶i b¸n c¸i trang tr¹i cã. Nh­ vËy, c¸c trang tr¹i cÇn ph¶i nghiªn cøu nhu cÇu cña thÞ tr­êng ®Ó cã kÕ ho¹ch s¶n xuÊt. Thø hai, c¸c trang tr¹i cÇn ¸p dông c¸c thµnh tùu khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt, chÕ biÕn ®Ó ®Èy m¹nh viÖc n©ng cao chÊt l­îng n«ng s¶n vµ kh«ng ngõng ®æi míi mÉu m· n«ng s¶n. Thø ba, cÇn chñ ®éng t¹o ra c¸c mèi quan hÖ víi c¸c tæ chøc, c«ng ty, c¸c hîp t¸c x· tiªu thô s¶n phÈm trªn ®Þa bµn ®Ó hä cã thÓ cung cÊp ®Çu vµo vµ tiªu thô ®Çu ra cho trang tr¹i. Thø t­, c¸c trang tr¹i cÇn ®Èy m¹nh kh©u tiÕp thÞ qu¶ng c¸o, khuyÕn m·i ®Ó s¶n phÈm ngµy cµng ®­îc tiªu thô nhiÒu. 7. §æi míi vµ t¨ng c­êng sù l·nh ®¹o cña §¶ng, vai trß qu¶n lý cña Nhµ n­íc vµ thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ ë Yªn B¸i. - C¸c tæ chøc §¶ng ë c¸c ®Þa ph­¬ng vµ c¸c §¶ng viªn ph¶i qu¸n triÖt s©u s¾c vµ nghiªm chØnh chÊp hµnh ®­êng lèi, quan ®iÓm cña §¶ng vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, vÒ c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp n«ng th«n, vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i. NghÞ quyÕt cña §¶ng, chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc ph¶i ®­îc cô thÓ hãa kÞp thêi vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn, t×nh h×nh cô thÓ ë mçi ®Þa bµn. Ph¶i t¨ng c­êng c«ng t¸c l·nh ®¹o theo dâi, kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn ë c¸c cÊp c¬ së ®Ó kÞp thêi tæng kÕt, ph¸t hiÖn vµ söa ch÷a nh÷ng sai lÇm, lÖch l¹c trong nhËn thøc, trong hµnh ®éng cña c¸c tæ chøc §¶ng c¬ së vµ §¶ng viªn. §¶ng viªn ph¶i g­¬ng mÉu, ®i ®Çu trong phong trµo lµm kinh tÕ trang tr¹i gia ®×nh, ph¶i biÕt lµm giµu chÝnh ®¸ng ®Ó quÇn chóng häc tËp lµm theo. §¶ng viªn ph¶i tÝch cùc häc tËp, ®i tiªn phong trong viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p khoa häc kü thuËt, tÝch cùc vËn ®éng vµ gióp ®ì h­íng dÉn c¸c trang tr¹i, c¸c hé gia ®×nh n«ng d©n cïng thùc hiÖn. - ChÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng c¸c cÊp ph¶i chuyÓn m¹nh sang chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc, c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ - x· héi ph¶i thùc hiÖn trªn c¬ së ®­êng lèi chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch, luËt ph¸p cña §¶ng, Quèc héi vµ ChÝnh phñ. ChÝnh quyÒn huyÖn, x· kh«ng tham dù vµo nh÷ng quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c HTX vµ c¸c trang tr¹i song ph¶i ®Þnh h­íng cho c¸c HTX, trang tr¹i, c¸c hé gia ®×nh n«ng d©n ph¸t triÓn theo quy ho¹ch s¶n xuÊt ®· ®­îc phª duyÖt. KiÓm tra viÖc chÊp hµnh ®­êng lèi, chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña c¸c trang tr¹i, kÞp thêi tæng kÕt, biÓu d­¬ng nh÷ng trang tr¹i tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶, uèn n¾n nh÷ng lÖch l¹c thiÕu sãt, xö lý nghiªm minh nh÷ng vi ph¹m cña c¸c chñ trang tr¹i trong viÖc chÊp hµnh chÝnh s¸ch vÒ ®Êt ®ai, thuª m­ín lao ®éng... T¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c tæ chøc ®oµn thÓ x· héi ë ®Þa ph­¬ng ho¹t ®éng. KhuyÕn khÝch c¸c ch­¬ng tr×nh khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m gãp phÇn ®Èy m¹nh kinh tÕ hîp t¸c, kinh tÕ trang tr¹i gia ®×nh vµ kinh tÕ hé gia ®×nh. KhuyÕn khÝch c¸c trang tr¹i ®Èy m¹nh s¶n xuÊt, tÝch luü lµm giµu ®ång thêi gióp ®ì c¸c hé xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. Thùc hiÖn ®oµn kÕt d©n téc, ®éng viªn vµ tæ chøc toµn d©n tham gia x©y dùng c¸c c«ng tr×nh c«ng Ých, c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng ë ®Þa ph­¬ng, x©y dùng n«ng th«n míi, x©y dùng x·, b¶n lµng v¨n hãa, x©y dùng cuéc sèng ngµy cµng v¨n minh hiÖn ®¹i ë ®Þa ph­¬ng. - Tæ chøc thùc hiÖn tèt quy chÕ d©n chñ ë n«ng th«n. C¸c tæ chøc ®oµn thÓ x· héi vµ mäi ng­êi d©n ®Òu cã quyÒn vµ tr¸ch nhiÖm tham gia ®ãng gãp ý kiÕn vµo kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ë ®Þa ph­¬ng. Mét x· héi n«ng th«n lµnh m¹nh, mét céng ®ång ®oµn kÕt th©n ¸i, mét chÝnh quyÒn trong s¹ch, mét tæ chøc §¶ng c¬ së v÷ng m¹nh, ®ã lµ m¶nh ®Êt mµu mì cho c¸c tæ chøc kinh tÕ trong ®ã cã trang tr¹i gia ®×nh ph¸t triÓn bÒn v÷ng, m¹nh mÏ. PhÇn KÕt luËn Lµ mét tØnh trung du miÒn nói phÝa B¾c cã nhiÒu ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ x· héi thuËn lîi cho ph¸t triÓn m« h×nh kinh tÕ trang tr¹i gia ®×nh, trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n, bøc tranh kinh tÕ hé gia ®×nh ë Yªn B¸i ®ang cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc râ nÐt. Kinh tÕ trang tr¹i gia ®×nh tr­ëng thµnh tõ kinh tÕ hé gia ®×nh kh«ng ngõng t¨ng qua c¸c thêi kú c¶ vÒ sè l­îng lÉn chÊt l­îng. Gi¸ trÞ s¶n phÈm hµng hãa cña c¸c trang tr¹i gia ®×nh t¹o ra ngµy mét lín, ®ãng gãp kh«ng nhá vµo viÖc t¨ng GDP n«ng nghiÖp cña tØnh, gãp phÇn xãa ®ãi gi¶m nghÌo, n©ng cao thu nhËp, c¶i thiÖn ®êi sèng cho mét bé phËn nh©n d©n trong tØnh. Kinh tÕ trang tr¹i gia ®×nh ®ang ngµy cµng chøng tá vai trß tiªn phong, lµ lùc l­îng chñ chèt trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Nã sÏ lµ mét xu thÕ tÊt yÕu cña kinh tÕ hé gia ®×nh khi nÒn n«ng nghiÖp cña tØnh Yªn B¸i tiÕn lªn s¶n xuÊt hµng hãa, g¾n víi thÞ tr­êng. Tuy vËy, viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i gia ®×nh ë Yªn B¸i vÉn cßn mét sè h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc. §ã lµ t­ t­ëng lµm ¨n nhá, “lÊy ng¾n nu«i dµi” cña c¸c chñ trang tr¹i, ®ã lµ viÖc ¸p dông c¸c thµnh tùu khoa häc kü thuËt cßn thÊp trong c¸c trang tr¹i, thªm vµo ®ã lµ khã kh¨n vÒ c¬ së h¹ tÇng, vÒ thÓ chÕ chÝnh s¸ch khiÕn cho hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c trang tr¹i ch­a ®¹t hiÖu qu¶ cao nh­ mong muèn. Muèn thóc ®Èy kinh tÕ trang tr¹i gia ®×nh ë Yªn B¸i ph¸t triÓn trong thêi gian tíi, cÇn ph¶i cã c¸c gi¶i ph¸p ®ång bé trong ®æi míi c¬ chÕ chÝnh s¸ch, sù quan t©m c¸c cÊp chÝnh quyÒn, c¸c ngµnh, tæ chøc cã liªn quan vµ ph¶i ®­îc sù ®ång t×nh nhÊt trÝ cña c¸c tÇng líp nh©n d©n trong tØnh Yªn B¸i. C¨n cø vµo thùc tr¹ng ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i gia ®×nh, còng nh­ quan ®iÓm vµ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i gia ®×nh ë Yªn B¸i tíi n¨m 2005, bµi viÕt nµy ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu tËp trung vµo gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò nh­ : Quy m« ®Êt ®ai, lao ®éng, thÞ tr­êng, khoa häc c«ng nghÖ... nh»m t¹o m«i tr­êng thuËn lîi, khuyÕn khÝch kinh tÕ trang tr¹i gia ®×nh ë Yªn B¸i ph¸t triÓn. MÆc dï bµi viÕt ®· hoµn thµnh nh­ng ch¾c ch¾n vÉn cßn nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ph¶i tiÕp tôc gi¶i quyÕt. Hy väng r»ng nh÷ng gi¶i ph¸p mµ bµi viÕt ®­a ra sÏ cã ®ãng gãp Ýt nhiÒu ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i gia ®×nh ë Yªn B¸i trong thêi gian tíi. phô lôc B¶ng 1: Thèng kª c¸c lo¹i ®Êt chñ yÕu tØnh Yªn B¸i. Tªn ®Êt DiÖn tÝch (ha) Tû lÖ (%) §Êt phï sa. 8.170 1.19 §Êt x¸m. 1.124 0.16 §Êt ®á vµng (®Êt feralit). 402.591 58.5 §Êt mïn feralit. 248.860 36.16 §Êt tÝch tô. 7.758 1.13 Tæng diÖn tÝch ®Êt. 668.503 97.13 S«ng suèi. 10.673 1.55 Nói ®¸. 9.117 1.32 Tæng céng diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn 688.293 100 Nguån : B¸o c¸o rµ so¸t, bæ xung quy ho¹ch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n tØnh Yªn B¸i ®Õn n¨m 2010 - Hoµng TuÊn HiÖp. ViÖn Quy ho¹ch vµ ThiÕt kÕ N«ng nghiÖp. B¶ng 2 : D©n sè vµ lao ®éng tØnh Yªn B¸i (ngh×n ng­êi). Tiªu chÝ 1995 1996 1997 1998 1999 2000 D©n sè trung b×nh 647,7 655,9 664,5 673,1 682,1 691,5 D©n sè nam 322,7 327,1 331,5 336,0 340,4 345,0 D©n sè n÷ 325,0 328,8 333,0 337,1 341,7 346,6 D©n sè thµnh thÞ 123,4 123,9 126,7 132,0 133,8 135,9 D©n sè n«ng th«n 524,3 532,0 537,8 544,1 548,3 555,7 D©n sè trong tuæi L§ 329,9 330,0 331,4 339,4 347,4 352,2 Lao ®éng ®ang lµm viÖc trong n«ng nghiÖp 250,0 252,0 254,1 256,2 258,4 260,8 Tû lÖ sö dông thêi gian(%) 79,01 74,38 67,19 71,40 72,67 Nguån : Niªn gi¸m thèng kª 2000. B¶ng 3: Sè l­îng vµ quy m« trang tr¹i gia ®×nh cña NhËt B¶n N¨m Sè l­îng trang tr¹i (c¬ së) Quy m« trang tr¹i b×nh qu©n (ha) 1950 6.167.000 0,8 1970 5.382.000 1,1 1980 4.661.000 1,2 1995 5.382.000 1,5 Nguån: Kinh tÕ trang tr¹i c¸c tØnh trung du, miÒn nói phÝa B¾c TS. NguyÔn §øc ThÞnh - ViÖn kinh tÕ häc B¶ng 4: Sè liÖu vµ quy m« trang tr¹i gia ®×nh cña §µi Loan N¨m Sè l­îng trang tr¹i (®¬n vÞ) Quy m« trang tr¹i b×nh qu©n (ha) 1952 679.750 1,29 1970 880.274 1,03 1980 879.267 1,04 1996 779.000 1,20 Nguån: Kinh tÕ trang tr¹i c¸c tØnh trung du, miÒn nói phÝa B¾c TS. NguyÔn §øc ThÞnh - ViÖn kinh tÕ häc B¶ng 5: Sè l­îng vµ quy m« trang tr¹i gia ®×nh cña Hµn Quèc N¨m Sè l­îng trang tr¹i (®¬n vÞ) Quy m« trang tr¹i b×nh qu©n (ha) 1953 2.249 0,9 1965 2.507 0,9 1970 2011 1,1 1990 1700 1,2 Nguån: Kinh tÕ trang tr¹i c¸c tØnh trung du, miÒn nói phÝa B¾c TS. NguyÔn §øc ThÞnh - ViÖn kinh tÕ häc. B¶ng 6: C¬ cÊu ®Êt ®ai cña c¸c trang tr¹i gia ®×nh trong c¶ n­íc Tiªu chÝ §¬n vÞ Sè l­îng Tû lÖ (%) Quy m« ®Êt ®ai b×nh qu©n mét trang tr¹i TÝnh chung Ha 6,630 Trang tr¹i l©m nghiÖp Ha 20,299 Trang tr¹i c©y l©u n¨m Ha 6,105 Trang tr¹i ch¨n nu«i Ha 1,483 Chñ trang tr¹i n«ng d©n Ha 6,270 Chñ trang tr¹i kh¸c Ha 6,540 Quy m« ®Êt ®ai cña c¸c trang tr¹i D­íi 1 ha. Trang tr¹i 20.304 17,97 Tõ 1-5 ha. Trang tr¹i 31.640 28,00 Tõ 5-10 ha. Trang tr¹i 38.420 34,01 Tõ 10-20 ha. Trang tr¹i 18.080 16,00 Trªn 20 ha Trang tr¹i 4.520 4,00 Nguån gèc ®Êt ®ai §Êt ®­îc giao % 71,83 §Êt ch­a ®­îc giao % 28,17 C¬ cÊu ®Êt ®ai §Êt n«ng nghiÖp % 68,81 §Êt l©m nghiÖp % 28,73 §Êt nu«i trång thñy s¶n % 1,49 §Êt thæ c­ % 0,97 Nguån: T¹p chÝ Kinh tÕ vµ Ph¸t triÓn - Tr­êng §HKTQD - 11+12/1999 - Sè 33, trang 3-13. “Lµm giµu b»ng kinh tÕ trang tr¹i. M« h×nh trang tr¹i trΔ. TrÇn KiÖn-Phóc Kú (chñ biªn). NXB Thanh niªn, Hµ Néi 2000 B¶ng 7: C¬ cÊu nguån vèn cña c¸c trang tr¹i gia ®×nh trong c¶ n­íc. Tiªu chÝ §¬n vÞ Sè l­îng Tû lÖ (%) Quy m« vèn b×nh qu©n mét trang tr¹i TÝnh chung. TriÖu ®ång 291,43 Trang tr¹i c©y l©u n¨m. TriÖu ®ång 300-388 Trang tr¹i ch¨n nu«i lîn. TriÖu ®ång 300-388 Trang tr¹i ch¨n nu«i gia cÇm. TriÖu ®ång 129 C¬ cÊu nguån vèn cña c¸c trang tr¹i Vèn tù cã. % 91,03 Vèn vay. Vay trùc tiÕp NH. % 4,29 Vèn øng tr­íc. % 0,91 Vay theo dù ¸n. % 0,61 Vay kh¸c. % 3,12 C¬ cÊu t­ liÖu s¶n xuÊt vµ tµi s¶n chñ yÕu Gi¸ trÞ v­ên c©y l©u n¨m. % 62,62 Gi¸ trÞ ®µn sóc vËt c¬ b¶n. % 1,89 Gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh cã nguån gèc kü thuËt. % 10,47 Gi¸ trÞ trång rõng. % 2,39 Gi¸ trÞ nu«i trång thuû s¶n. % 5,85 Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. % 7,22 TiÒn mÆt trong kinh doanh. % 6,74 Nguån: T¹p chÝ Kinh tÕ vµ Ph¸t triÓn - Tr­êng §HKTQD - 11+12/1999 - Sè 33, trang 3-13. B¶ng 8: C¬ cÊu lao ®éng cña c¸c trang tr¹i gia ®×nh trong c¶ n­íc. Tiªu chÝ §¬n vÞ Sè l­îng Tû lÖ (%) Chñ trang tr¹i theo giíi tÝnh. Nam. % 91,85 N÷. % 8,15 Chñ trang tr¹i ph©n theo nguån gèc xuÊt th©n. ThuÇn tuý n«ng d©n. % 62,35 C¸n bé c«ng nh©n h­u trÝ. % 9,36 C¸n bé chñ chèt cÊp x·. % 8,84 Bé ®éi, c«ng an trë vÒ ®p. % 8,11 C«ng chøc ®­¬ng chøc. % 4,73 C«ng nh©n ®ang lµm viÖc. % 3,42 Chñ trang tr¹i kh¸c. % 3,19 Chñ tt theo tr×nh ®é VH HÕt cÊp II % 80,70 Tõ s¬ cÊp trë lªn. % 31,8 Lao ®éng b×nh qu©n trong mét trang tr¹i. Trong ®é tuæi. Ng­êi 2,86 Trªn ®é tuæi lao ®éng. Ng­êi 0,41 28,17 D­íi ®é tuèi lao ®éng. Ng­êi 0,84 Lao ®éng thuª th­êng xuyªn. Ng­êi 0,98 Sè ngµy c«ng thuª thêi vô. Ngµy c«ng 269 Nguån: T¹p chÝ Kinh tÕ vµ Ph¸t triÓn - Tr­êng §HKTQD - 11+12/1999 - Sè 33, trang 3-13. B¶ng 9: T×nh h×nh thuª lao ®éng cña c¸c trang tr¹i gia ®×nh trong c¶ n­íc. Tiªu chÝ §¬n vÞ Sè l­îng Tû lÖ (%) Trang tr¹i thuª lao ®éng th­êng xuyªn. Tõ 1-2 lao ®éng. Trang tr¹i 817 26,84 Tõ 3-4 lao ®éng. Trang tr¹i 224 7,36 Trªn 5 lao ®éng. Trang tr¹i 143 4,70 Tæng sè Trang tr¹i 1184 38,90 Trang tr¹i thuª lao ®éng thêi vô. D­íi 500 ngµy c«ng/n¨m. Trang tr¹i 1930 63,40 Tõ 500-1000 ngµy c«ng/n¨m. Trang tr¹i 334 10,97 Trªn 1000 nµy c«ng/n¨m. Trang tr¹i 139 4,57 Tæng sè. Trang tr¹i 2403 78,95 Nguån: T¹p chÝ Kinh tÕ vµ Ph¸t triÓn - Tr­êng §HKTQD - 11+12/1999 - Sè 33, trang 3-13. B¶ng 10. Tæng hîp sè l­îng trang tr¹i gia ®×nh toµn vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c n¨m 1998 §¬n vÞ: trang tr¹i TiÓu vïng Tæng sè C©y hµng n¨m C©y l©u n¨m Ch¨n nu«i Thuû s¶n L©m nghiÖp Kinh doanh tæng hîp T©y B¾c 9.863 -- 5.025 172 46 318 4.299 §«ng B¾c 15.491 109 12.740 46 390 1.231 975 Trung t©m 13.392 286 1.406 321 11 2.605 8.763 Céng 38.746 395 19.174 539 447 4.154 14.037 Nguån : B¸o c¸o cña Ban kinh tÕ tØnh uû, Së n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n c¸c tØnh trung du miÒn nói phÝa B¾c. B¶ng 11: C¬ cÊu c¸c lo¹i trang tr¹i ë c¸c tØnh TDMNPB x¸c ®Þnh theo ph­¬ng h­íng s¶n xuÊt kinh doanh. STT Ngµnh nghÒ ViÕt t¾t Tû lÖ (%) 1 Trång c©y hµng n¨m CHN 0,53 2 Trång c©y ¨n qu¶ C¡Q 20,85 3 Trång c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m CNLN 57,07 4 L©m nghiÖp LN 12,41 5 Ch¨n nu«i ®¹i gia sóc CNDGS 1,55 6 Ch¨n nu«i lîn CNL 1,21 7 Nu«i trång thuû s¶n NTTS 5,52 8 C¸c ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c Kh¸c 0,86 Nguån : B¸o c¸o cña Ban kinh tÕ tØnh uû, Së n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n c¸c tØnh trung du miÒn nói phÝa B¾c. B¶ng 12: Quy m« ®Êt ®ai c¸c trang tr¹i TDMNPB Quy m« diÖn tÝch Sè trang tr¹i Tû lÖ (%) D­íi 5 ha 29.304 75,6 Tõ 5-10 ha 7.369 19,0 Tõ 10-30 ha 1.816 4,6 Trªn 30 ha 257 0,8 Nguån : B¸o c¸o cña Ban kinh tÕ tØnh uû, Së n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n c¸c tØnh trung du miÒn nói phÝa B¾c Phô lôc Nh÷ng chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch lín Cña ®¶ng vµ nhµ n­íc vÒ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, N«ng th«n, ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i TrÝch nghÞ quyÕt sè 10-NQ/TW ngµy 5/4/1988 cña Bé ChÝnh trÞ vÒ ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý n«ng nghiÖp. “Nhµ n­íc c«ng nhËn sù tån t¹i l©u dµi vµ c¸c t¸c dông tÝch cùc cña kinh tÕ c¸ thÓ, t­ nh©n trong qu¸ tr×nh ®i lªn XHCN... t¹o ®iÒu kiÖn vµ m«i tr­êng thuËn lîi cho c¸c thµnh phÇn nµy ph¸t triÓn trång trät, ch¨n nu«i, trång rõng, nu«i trång, khai th¸c thuû, h¶i s¶n, chÕ biÕn n«ng, l©m, thuû s¶n, kinh doanh dÞch vô n«ng nghiÖp vµ më réng ngµnh nghÒ ë n«ng th«n” “C¸c hé t­ nh©n vµ c¸c c«ng ty t­ nh©n ®­îc thuª m­ín lao ®éng theo yªu cÇu ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ theo LuËt lao ®éng cña Nhµ n­íc”. TrÝch NghÞ quyÕt sè 327-CT ngµy 15/9/1992 cña chñ tÞch Héi ®ång Bé tr­ëng vÌ mét sè chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch sö dông ®Êt trèng, ®åi nói träc, rõng, b·i båi ven biÓn vµ mÆt n­íc. “§iÒu 11- Nhµ n­íc khuyÕn khÝch m¹nh mÏ c¸c doanh nghiÖp, c«ng ty cæ phµn, c«ng ty vµ c¸c hé gia ®×nh, kÓ c¶ liªn doanh gi÷a c«ng ty hoÆc t­ nh©n víi ng­êi n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo viÖc trång trät, ch¨n nu«i ë vïng ®Êt míi, c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ nµy ®­îc xÐt cho sö dông ®Êt trèng, ®åi nói träc, b·i båi ven biÓn, mÆt n­íc phï hîp víi quü ®Êt ë tõng vïng vµ kh¶ n¨ng ®Çu t­ cña tõng doanh nghiÖp, d­íi nhiÒu h×nh thøc nh­ ®ån ®iÒn, trang tr¹i... kÓ c¶ t­ nh©n liªn doanh víi n­íc ngoµi”. TrÝch NghÞ quyÕt sè 05-NQ/HNTW ngµy 10/6/1993. Héi nghÞ lÇn thø V Ban chÊp hµnh Trung ­¬ng §¶ng kho¸ VII. “Kh¼ng ®Þnh sù tån t¹i cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan trªn con ®­êng ®i lªn cña ®Êt n­íc. TÊt c¶ mäi ng­êi, mäi doanh nghiÖp, mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu b×nh ®¼ng tr­íc ph¸p luËt. Mäi ho¹t ®éng kinh doanh hîp ph¸p, phôc vô quèc kÕ d©n sinh ®Òu ®­îc hoan nghªnh, khuyÕn khÝch”. “§Æc biÖt khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t­ ph¸t triÓn vµo c«ng nghiÖp lo¹i gièng míi cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, khai th¸c ®åi nói träc, b·i båi ven biÓn, nu«i trång thuû s¶n, ®¸nh b¾t ngoµi kh¬i, x©y dùng n«ng, l©m, ng­ tr¹i víi quy m« thÝch hîp, ph¸t triÓn tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp dÞch vô n«ng th«n tham gia x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng, khuyÕn khÝch c¸c nhµ kinh doanh tõ thµnh phè, thÞ x· vÒ n«ng th«n lËp nghiÖp”. TrÝch LuËt ®Êt ®ai ®­îc Quèc héi th«ng qua ngµy 14/7/1993. “§iÒu 3: Nhµ n­íc b¶o hé quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña ng­êi sö dông ®Êt. Hé gia ®×nh, c¸ nh©n ®­îc Nhµ n­íc giao ®Êt cã quyÒn chuyÓn ®æi, chuyÓn nh­îng, cho thuª, thõa kÕ, thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt.” TrÝch NghÞ quyÕt sè 04-NQ/HNTW ngµy 29/12/1997, Héi nghÞ lÇn thø IV Ban chÊp hµnh Trung ­¬ng §¶ng (khãa VII) “Kinh tÕ trang tr¹i víi c¸c h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau (Nhµ n­íc, tËp thÓ, t­ nh©n) ®­îc ph¸t triÓn chñ yÕu ®Ó trång c©y dµi ngµy, ch¨n nu«i ®¹i gia sóc ë nh÷ng n¬i cã nhiÒu ruéng ®Êt, khuyÕn khÝch viÖc khai ph¸ ®Êt hoang vµo môc ®Ých nµy”. TrÝch NghÞ quyÕt sè 05-NQ/TW ngµy 17/10/1998, Héi nghÞ lÇn thø VI (lÇn 1) Ban chÊp hµnh Trung ­¬ng §¶ng (kho¸ VIII). “Sím gi¶i quyÕt c¸c v­íng m¾c vÒ chÝnh s¸ch ®ang k×m h·m søc s¶n xuÊt ë n«ng th«n ®Ó t¹o ®éng lôc míi thóc ®Èy kinh tÕ x· héi n«ng th«n ph¸t triÓn m¹nh mÏ, v÷ng ch¾c, khuyÕn khÝch lµm giµu hîp ph¸p ®i ®«i víi xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, t¨ng c­êng ®oµn kÕt n«ng th«n”. “KhuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ bá vèn ®Çu t­ thuª ®Êt theo dù ¸n s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó khai th¸c, sö dông ®Êt vµo môc ®Ých ph¸t triÓn søc s¶n xuÊt n«ng, l©m, ng­ nghiÖp víi nhiÒu h×nh thøc (v­ên ®åi, v­ên rõng, VAC, hïn vèn ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn...) trong ®ã cã h×nh thøc kinh tÕ trang tr¹i theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt”. “Nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn h×nh thøc trang tr¹i gia ®×nh nh­ c¸c lo¹i h×nh s¶n xuÊt kh¸c cña kinh tÕ hé gia ®×nh”. “Nhµ n­íc hoan nghªnh, khuyÕn khÝch c¸c chñ trang tr¹i giao kho¸n mét phÇn ®Êt hoang, v­ên c©y hoÆc gia sóc cho ng­êi lao ®éng (hé n«ng d©n)... h­íng dÉn c¸c chñ trang tr¹i ký kÕt hîp ®ång lao ®éng víi ng­êi lao ®éng trªn c¬ së hai bªn cïng cã lîi”. TrÝch NghÞ quyÕt sè 03/2000/NQ-CP ngµy 2/2/2000 cña ChÝnh phñ vÒ kinh tÕ trang tr¹i. “Nhµ n­íc thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch ph¸t huy kinh tÕ tù chñ hé n«ng dan, ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ®i ®«i víi chuyÓn ®æi hîp t¸c x· cò, më réng c¸c h×nh thøc kinh tÕ hîp t¸c, liªn kÕt s¶n xuÊt kinh doanh gi÷a c¸c hé n«ng d©n, c¸c trang tr¹i, c¸c n«ng, l©m tr­êng quèc doanh, doanh nghiÖp vµ doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ®Ó t¹o ®éng lùc vµ søc m¹nh tæng hîp cho n«ng nghiÖp, n«ng th«n ph¸t triÓn”. “Nhµ n­íc hç trî vÒ vèn, khoa häc, c«ng nghÖ chÕ biÕn tiªu thô s¶n phÈm, x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c trang tr¹i ph¸t triÓn bÒn v÷ng”. “Chñ lao ®éng ®­îc thuª lao ®éng kh«ng h¹n chÕ vÒ sè l­îng, tr¶ c«ng lao ®éng trªn c¬ së tho¶ thuËn víi ng­êi lao ®éng theo quy ®Þnh cña Ph¸p luËt vÒ lao ®éng”. “Chñ trang tr¹i cã nghÜa vô: Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ph¶i thùc hiÖn c¸c quy tr×nh kü thuËt ®Ó b¶o vÖ ®Êt vµ lµm giµu ®Êt, c¸c quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai. Nép thuÕ vµ thùc hiÖn c¸c nghÜa vô tµi chÝnh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Tu©n thñ c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ quèc phßng, an ninh, trËt tù, an toµn x· héi. Thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c nghÜa vô theo quy ®Þnh cña Ph¸p luËt vÒ lao ®éng. Tu©n thñ c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ b¶o vÖ m«i tr­êng, b¶o vÖ di tÝch lÞch sö v¨n hãa, danh lam th¾ng c¶nh”. Tµi liÖu tham kh¶o C¸c chØ thÞ, nghÞ quyÕt, luËt cña Quèc héi vµ ChÝnh phñ ®· nªu ë phÇn phô lôc. ViÖn quy ho¹ch vµ thiÕt kÕ n«ng nghiÖp: N«ng nghiÖp trung du, miÒn nói. HiÖn tr¹ng vµ triÓn väng. NXB N«ng nghiÖp, Hµ Néi, 1003 Tæng côc Thèng kª. T­ liÖu kinh tÕ-x· héi 61 tØnh vµ thµnh phè. NXB Thèng kª, Hµ Néi, 1999, 2000. TS. Hoµng TuÊn HiÖp. Quy ho¹ch n«ng nghiÖp tØnh Yªn B¸i ®Õn n¨m 2010, ViÖn quy ho¹ch vµ thiÕt kÕ n«ng nghiÖp, Hµ Néi, 2000. NguyÔn §øc ThÞnh. Kinh tÕ trang tr¹i c¸c tØnh trung du miÒn nói phÝa B¾c. NXB N«ng nghiÖp, Hµ Néi, 2000. TrÇn §øc (chñ biªn). Kinh tÕ trang tr¹i - søc m¹nh cña nÒn n«ng nghiÖp Ph¸p. NXB Thèng kª, Hµ Néi, 1997. TrÇn §øc (chñ biªn). Kinh tÕ trang tr¹i ®åi nói. NXB Thèng kª, Hµ Néi, 1998. TrÇn §øc (chñ biªn). Kinh tÕ trang tr¹i tØnh Yªn B¸i. NXB Thèng kª, Hµ Néi, 1998. PGS-PTS Lª Träng. Ph¸t triÓn vµ qu¶n lý trang tr¹i trong kinh tÕ thÞ tr­êng. NXB N«ng nghiÖp, Hµ Néi, 1993. Chu V¨n Vò (chñ biªn). Kinh tÕ hé trong n«ng th«n ViÖt Nam. NXB Khoa häc x· héi, Hµ Néi, 1995. GS. VS. §µo ThÕ TuÊn. Kinh tÕ hé n«ng d©n. NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1997. PTS. §Æng Thä X­¬ng (chñ biªn). N«ng nghiÖp, n«ng th«n trong giai ®o¹n c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa. NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1997. NguyÔn V¨n BÝch - Chu TiÕn Quang. ChÝnh s¸ch kinh tÕ vµ vai trß cña nã ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp, n«ng th«n ViÖt Nam. NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 2000. TrÇn KiÖn-Phóc Kú (chñ biªn). Lµm giµu b»ng kinh tÕ trang tr¹i. M« h×nh trang tr¹i trÎ. NXB Thanh niªn, Hµ Néi 2000. Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n. Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i trong thêi kú c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa ë ViÖt Nam (Kû yÕu héi th¶o khoa häc, Hµ Néi, 9/1999). Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n. §æi míi tæ chøc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ë c¸c vïng nói, vïng cao phÝa B¾c ViÖt Nam (Kû yÕu Héi th¶o khoa häc, Hµ Néi, 18/11/1999). TrÇn Tr¸c (chñ biªn). T­ liÖu vÒ kinh tÕ trang tr¹i. NXB Thµnh phè Hå ChÝ Minh, 2000. NguyÔn Sinh Cóc. Kh¶o s¸t kinh tÕ trang tr¹i. T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ, sè 255, 8/1999. Lª §×nh Th¾ng. Mét sè vÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ë n­íc ta. T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ sè 255, 8/1999. Vò Träng Kh¶i. N«ng tr¹i vµ kinh tÕ thÞ tr­êng. T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ sè 257, 10/1999. NguyÔn ThÕ Nh·. Thùc tr¹ng ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ë n­íc ta. T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ sè 257, 10/1999. Ph¹m Quang Lª. Kinh tÕ trang tr¹i - ®ét ph¸ míi trong ph¸t triÓn trang tr¹i. T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ sè 256, 12/1999. Tr­êng §HKTQD. Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i trong thêi kú CNH-H§H. T¹p chÝ Kinh tÕ vµ ph¸t triÓn sè 33, 11+12/1999. NguyÔn V¨n Dòng. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m tiÕp tôc thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ë n­íc ta. T¹p chÝ Kinh tÕ vµ dù b¸o sè 9/2001. NguyÔn ThÞ Th¬m. Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ë B×nh ThuËn. T¹p chÝ Kinh tÕ vµ dù b¸o sè 9/2001. 26.Vò §×nh Th¾ng. Tæ chøc s¶n xuÊt theo m« h×nh trang tr¹i ë vïng nói, vïng cao phÝa B¾c. T¹p chÝ Kinh tÕ vµ ph¸t triÓn sè 33, 11+12/1999. 27.Mét sè tµi liÖu kh¸c.