Đề tài Phát triển làng nghề truyền thống ở huyện Chương Mỹ – Hà Tây, Thực trạng và giải pháp

mua s¾m nguyªn vËt liÖu víi tû lÖ 10,5%. Vèn vay cña c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n ®­îc vay tõ ng©n hµng lµ 64,43% vay tõ t­ nh©n 35,57%, vèn vay tõ t­ nh©n cã thêi h¹n vay réng r·i, thñ tôc ®¬n gi¶n, song l·i xuÊt cao h¬n. Hé gia ®×nh: Quy m« s¶n xuÊt nhá bÐ vµ t­ t­ëng vÉn cßn Êu trÜ, kh«ng ­a rñi ro, hé s¶n xuÊt cã tíi 91% vèn tù cã trªn tæng vèn, mét tû lÖ cao nhÊt trong c¸c h×nh thøc. Tû träng vèn vay nhá 9%. Tuy thÕ, nh­ng víi sè l­îng lín hé 9% vè ®i vay còng lµ con sè lín. Nguån vèn tù cã ®­îc sö dông x©y dùng nhµ x­ëng 36%, mua s¾m thiÕt bÞ 21,3%, mua nguyªn vËt liÖu 23,4% vµ cho môc tiªu kh¸c 19,3%. Nguån vèn ®i vay cña hé chñ yÕu bæ sung cho vèn l­u ®éng. Tuy l­îng b×nh qu©n hé Ýt, nh­ng hé vay tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau: ng©n hµng, t­ nh©n, tõ c¸c nguån kh¸c. Tãm l¹i, hÇu hÕt vèn tù cã ®­îc sö dông cho x©y dùng c¬ b¶n: nhµ x­ëng, m¸y mãc, thiÕt bÞ... , vèn vay chñ yÕu bæ xung vµo vèn l­u ®éng. KÕt qu¶ ®iÒu tra cho thÊy ng©n hµng cã l·i suÊt cho vay thÊp nh­ng thêi h¹n cho vay Ýt vµ cÇn nhiÒu thñ tôc. C¸c quü tÝn dông cã réng r·i h¬n trong thêi h¹n nh­ng l·i suÊt cao h¬n. §Ó cã mét thêi h¹n sö dông vèn l©u dµi th× l·i suÊt ph¶i cao, ®ã lµ vay tõ t­ nh©n nh­ng ®æi l¹i kh«ng ph¶i thñ tôc, giÊy tê g× c¶. Nh÷ng n¨m tr­íc ®©y c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n cho c¸c lµng nghÒ ch­a nhiÒu l¾m, nªn vèn tõ nguån nµy ch­a tíi ®­îc ng­êi sö dông. B¶ng sau ®©y ph¶n ¸nh l·i suÊt vµ thêi h¹n vay theo nguån vay. ChØ tiªu Ng©n hµng T­ nh©n Nguån khac L·i suÊt tiÒn vay/th¸ng (%) 1 2 – 2,5 1,5 Thêi h¹n vay (Th¸ng) 6 - 12 18 24 B¶ng trªn cho thÊy l·i suÊt tiÒn vay cña ng©n hµng kh¸ thÊp chØ cã 1%/th¸ng, mét møc l·i suÊt phï hîp cho ng­êi sö dông vèn. L·i suÊt tiÒn vay cña t­ nh©n tõ 2,0 – 2,5%/th¸ng, c¸c nguån tÝn dông kh¸c cã l·i suÊt trung b×nh lµ 1,5%/th¸ng, mét møc l·i suÊt t­¬ng ®èi cao ®èi víi nh÷ng ng­êi sö dông l­îng vèn lín, tuy nhiªn nguån vèn tÝn dông nµy thÝch hîp cho hé s¶n xuÊt kinh doanh. Thêi h¹n vay cña ng©n hµng kh¸ ng¾n cho c¸c chñ thÓ sö dông vèn vay. VÒ lao ®éng. ë h×nh thøc c«ng ty: Lao ®éng b×nh qu©n/c«ng ty TNHH lµ 25,16 ng­êi, trong ®ã n÷ chiÕm ®Õn 70,86%, thu nhËp b×nh qu©n 670.500 ®/ng­êi. Trong sè ®ã lao ®éng cña c¬ së chiÕm 41,79%, lao ®éng thuª ngoµi 58,21%, tû träng lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt ë ®©y lµ 85,71%, cßn l¹i lµ lµm c«ng t¸c qu¶n lý giao dÞch chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kü thuËt. H×nh thøc c«ng ty cã tû träng sö dông lao ®éng t¹i chç cao, thu hót kho¶ng 14,11% lao ®éng thuª ngoµi tõ c¸c vïng l©n cËn. Tuy tû träng Ýt nh­ng cã nhiÒu c«ng ty th× l­îng lao ®éng bªn ngoµi vµo lµm viÖc sÏ lµ mét con sè kh«ng nhá. Doanh nghiÖp t­ nh©n: So víi h×nh thøc trªn th× huyÖn chØ cã 5 doanh nghiÖp t­ nh©n ho¹t ®éng trªn lÜnh vùc thñ c«ng nghiÖp s¶n xuÊt vµ kinh doanh trªn nh÷ng s¶n phÈm xuÊt ph¸t tõ lµng nghÒ. Trung b×nh lao ®«ng/Doanh nghiÖp t­ nh©n lµ: 38 ng­êi, trong ®ã n÷ chiÕm 77,36%. Thu nhËp trung b×nh/lao ®éng: 765.300®/ng­êi. Lao ®éng thuª ngoµi chiÕm tû lÖ 78,8%. §iÒu nµy rÊt ®¸ng mõng bëi lao ®éng ngoµi doanh nghiÖp ®­îc sö dông nhiÒu h¬n. Xu h­íng sö dông lao ®éng ë nh÷ng vïng l©n cËn cao h¬n chiÕm 50,76%, lao ®éng t¹i chç chØ chiÕm 49,24%. Trong doanh nghiÖp t­ nh©n chñ c¬ së võa qu¶n lý võa trùc tiÕp tham gia s¶n xuÊt, víi t­ c¸ch lµ thî c¶, ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mÉu m·, kü thuËt cña s¶n phÈm. Lao ®éng thuª ngoµi chØ viÖc lµm theo mét khu«n mÉu s½n cã. Hé gia ®×nh: ë h×nh thøc hé gia ®×nh mçi hé b×nh qu©n 5,9 khÈu trong ®ã cã 3,2 lao ®éng ho¹t ®éng ngµnh nghÒ nh­ng tæng sè lao ®éng trong mçi hé lµ 8 ng­êi, trong ®ã 100% lµ lao ®éng gia ®×nh, tËn dông sù nhµn rçi cña c¸c thµnh viªn. Thu nhËp b×nh qu©n/ng­êi kho¶ng (450.000 – 600.00)® H×nh thøc nµy ho¹t ®éng kh¸ hiÖu qu¶ v× vèn ®Çu t­ Ýt, sö dông còng kh«ng cÇn nhiÒu lao ®éng. Mçi h×nh thøc cã ph­¬ng ph¸p sö dông lao ®éng riªng cña minh, Ýt gièng nhau nh»m ®¹t ®­îc môc tiªu lîi nhuËn cao nhÊt trong s¶n xuÊt kinh doanh. Bªn c¹nh viÖc sö dông lao ®éng th­êng xuyªn c¸c h×nh thøc cßn sö dông lao ®éng thêi vô. H×nh thøc c«ng ty TNHH, doanh nghiÖp t­ nh©n khi ký kÕt nh÷ng hîp ®ång lín, trong thêi gian kh«ng dµi buéc hä ph¶i thuª lao ®éng tíi lµm trong thêi gian g¾n, lao ®éng d¹ng nµy th­êng khã x¸c ®Þnh, ®Þnh l­îng ®­îc. Th«ng th­êng c¸c doanh nghiÖp th­êng thuª c¸c hé gia ®×nh lµm gia c«ng s¶n phÈm cho m×nh chø Ýt trùc tiÕp thuª lao ®éng thêi vô lµm. HÇu nh­ c¸c c«ng ty m©y tre giang ®an xuÊt khÈu, tù chÕ biÕn c¸c s¶n phÈm thu gom t­ c¸c hé gia ®×nh vÒ ®Ó chÕ biÕn vµ hoµn chØnh mét s¶n phÈm ®Ó ®¶m b¶o tiªu chuÈn xuÊt khÈu, vµ c¸c hé gia ®×nh cã thÓ lµm vÖ tinh cho c¸c c«ng ty trong lÜnh vùc s¸ng t¸c s¶n phÈm, mÉu m·, ®©y cã thÓ lµ nÐt riªng cña nh÷ng lµng nghÒ truyÒn thèng. C¸c hé gia cã lao ®éng nhµn rçi theo thêi vô cña ngµnh n«ng nghiÖp th× tËn dông ®Ó kiÕm thªm thu nhËp. ë nhiÒu lµng nghÒ hä hÇu nh­ thuª toµn bé lao ®éng ®Ó lµm n«ng nghiÖp cho hä, cßn hä th× chuyÓn h¼n sang s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng thñ c«ng truyÒn thèng. * Nh÷ng thuËn lîi vÒ lao ®éng cña c¸c h×nh thøc: C¸c h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh trong lµng nghÒ truyÒn thèng cã nhiÒu thuËn lîi vÒ sö dông nguån lao ®éng. Thø nhÊt: Nguån lao ®éng t¹i chç còng nh­ vïng l©n cËn cã gi¸ rÎ. Thø hai: Sè l­îng lao ®éng lín lªn dÔ dµng chän läc nh÷ng lao ®éng cã tay nghÒ cao. Thø ba: Chî lao ®éng ë c¸c lµng nghÒ h×nh thµnh vµ ngµy cµng s«i ®éng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc thuª vµ sö dông lao ®éng... Tuy cã nh÷ng thuËn lîi song vÊn ®Ò lao ®éng vµ sö dông lao ®éng trong lµng nghÒ cßn nhiÒu vÊn ®Ò tån t¹i: Thø nhÊt: §éi ngò lao ®éng lµnh nghÒ cßn h¹n chÕ, tr×nh ®é v¨n ho¸ cña lao ®éng cßn thÊp. Thø hai: Hîp ®ång lao ®éng gi÷a chñ c¬ së vµ ng­êi lao ®éng cã tÝnh ph¸p lý thÊp, l­¬ng bæng cña lao ®éng nhËn ®­îc th­êng bÞ Ðp gi¸, rÊt thÊp, bªn c¹nh ®ã viÖc ®èi xö víi lao ®éng cßn nhiÒu bÊt c«ng, lao ®éng bÞ chÌn Ðp. Tãm l¹i: CÇn cã sù quan t©m h¬n n÷a cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng ®èi víi ng­êi lao ®éng vµ c¸c bªn sö dông lao ®éng. VÒ viÖc cung øng vµ sö dông nguyªn liÖu ®Çu vµo. Nguyªn liÖu lµ ®Çu vµo chÝnh trong s¶n xuÊt kinh doanh, v× thÕ nguån nguyªn liÖu cã ¶nh h­ëng rÊt lín tíi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, kh«ng ph¶i b©y giê mµ t­ rÊt sím con ng­êi ®· lu«n t×m c¸ch x©y dùng nh÷ng nhµ m¸y xÝ nghiÖp gÇn n¬i cã nguån nguyªn liÖu hay c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi kh¸c nh»m môc ®Ých h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, sö dông nh­ thÕ nµo ®Ó tiÕt kiÖm nhÊt mµ vÉn ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm. Mçi lµng nghÒ kh¸c nhau cã nhu cÇu mét vµi lo¹i nguyªn liÖu cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh: lµng nghÒ Phï yªn cÇn nguyªn liÖu lµ gç (méc), m©y tre giang (M©y tre giang ®an), lµng nghÒ V¨n La cÇn nguyªn liÖu tre, cä (nãn l¸, mò l¸). Nguyªn liÖu th× thÞ tr­êng trong huyÖn còng ®ñ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vÒ nguyªn liÖu. H¬n n÷a huyÖn Ch­¬ng Mü cã quèc lé 6A ®i qua ®Þa phËn ®ã lµ mét ­u thÕ trong giao l­u víi c¸c tØnh l©n cËn, nhÊt lµ Hoµ B×nh cã nguån tre, giang vµ khi nhu cÇu vÒ nguyªn liÖu cÇn thiÕt cho s¶n xuÊt cña c¸c lµng nghÒ th× ¾t cã nh÷ng ng­êi ®i mua b¸n nguyªn liÖu ®Ó kinh doanh trªn lÜnh vùc ®Çu vµo, ®ã còng chÝnh lµ sù chuyªn m«n ho¸ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tæng thÓ ra s¶n phÈm. Tiªu biÓu nguån nguyªn liÖu ®Ó phôc vô cho c¸c lµng nghÒ ®­îc b¸n ë chî Bôa - x· Trung Hoµ, Chî §«ng Ph­¬ng Yªn... VÒ nguyªn liÖu m©y th× ®­îc lÊy tõ c¸c t×nh miÒn trung: Thanh Ho¸ VÒ gç th× ®­îc nhËp tõ Hoµ B×nh hoÆc c¸c c¬ së ban gç ngay trong tØnh, ngo¹i tØnh. VÒ thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm. VÊn ®Ò thÞ tr­êng vµ tiªu thô s¶n phÈm ®ang lµ yªu tè cÇn ph¶i quan t©m, cã liªn quan ®Õn sù tån t¹i, ph¸t triÓn cña lµng nghÒ. Mét thùc tÕ hiÖn nay, mét sè s¶n phÈm lµng nghÒ tiªu thô cßn chËm do thÞ tr­êng tiªu thô cßn h¹n hÑp. S¶n phÈm lµm ra kh«ng cã thÞ tr­êng tiªu thô hoÆc kh«ng ®­îc thÞ tr­êng chÊp nhËn th× lâ n¾m ch¸c trong tay c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh, v× thÕ thÞ tr­êng tiªu thô lµ kh©u cuèi cïng quan trong, vµ quyÕt ®Þnh nhÊt sù hiÖu qu¶ cña c¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. VÊn ®Ò thÞ tr­êng, t×m kiÕm thÞ tr­êng lu«n ®­îc quan t©m chó ý. Kh«ng chØ t×m tíi thÞ tr­êng trong n­íc mµ cÇn ph¶i më réng thÞ tr­êng ra n­íc ngoµi cã nh­ vËy s¶n xuÊt míi ph¸t triÓn h¬n n÷a ë c¸c lµng nghÒ. RÊt nhiÒu c¸c doanh nghiÖp, c«ng ty t­ nh©n t×m kiÕm thÞ tr­êng ë ngoµi n­íc, ®ã míi lµ xu h­íng tiÕn bé ®Ó ph¸t triÓn lµng nghÒ. HiÖn t¹i trong huyÖn víi 23 Doanh nghiÖp, c«ng ty th× c¶ 23 c¬ së ®Òu s¶n xuÊt kinh doanh theo h­íng xuÊt khÈu lµ chñ yÕu. §Ó t×m kiÕm thÞ tr­êng míi, më réng thÞ tr­êng lµ mét ®iÒu khã kh¨n vµ cÇn cã thêi gian. Nh­ng ng­îc l¹i viÖc gi÷ ®­îc thÞ tr­êng æn ®Þnh l¹i cµng khã h¬n. §iÒu nµy kh«ng chØ phô thuéc vµo c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh trong n­íc mµ cßn ph¶i phô thuéc vµo sù s¸ng t¹o cña kinh tÕ hé, sù h­íng dÉn vµ nghiªn cøu nh÷ng mÉu m· hµng míi, c¶i tiÕn nh÷ng mÉu m· cò cho phï hîp víi thêi ®¹i ®Ó t¹o sù uy tÝn cho bªn mua. §èi víi thÞ tr­êng trong n­íc còng cã sù tiªu thô nh­ng kh«ng ph¶i lµ môc tiªu cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c s¶n phÈm tiªu thô trong n­íc ®a phÇn lµ ch­a cã gia trÞ nghÖ thuËt cao, th­êng lµ nh÷ng s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt ra tõ c¸c lµng nghÒ míi ®­îc h×nh thµnh häc trong qu¸ tr×nh chän läc ®Ó xuÊt khÈu ra n­íc ngoµi. Nh×n chung, s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c lµng nghÒ hiÖn nay vÉn lµ h×nh thøc tù t×m thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm lµ chÝnh, hoÆc muèn tiªu thô ®­îc s¶n phÈm cßn ph¶i qua nhiÒu kh©u trung gian, dÉn tíi gi¶m thu nhËp cña ng­êi lao ®éng trong lµng nghÒ; cÇn cã sù hç trî cña c¸c ngµnh, c¸c cÊp tõ tØnh ®Õn trung ­¬ng, c¸c tæ chøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i trong vµ ngoµi n­íc. VÒ tæ chøc qu¶n lý. H×nh thøc tæ chøc qu¶n lý th­êng ch­a cã nhiÒu tr×nh ®é chuyªn m«n, ®a phÇn lµ nh÷ng hé kinh doanh lµm ¨n ph¸t ®¹t vµ dÇn dÇn më réng quy m« cña m×nh chø ch­a cã ®­îc sù ®µo t¹o vÒ nghiÖp vô kinh tÕ. Tr×nh ®é c¸c c¸n bé qu¶n lý cßn nhiÒu h¹n chÕ, cã thÓ cã nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau, nh­ng ®èi víi nh÷ng «ng chñ th× th­êng cã xu h­íng häc hái lÉn nhau trong lÜnh vùc kinh doanh, xuÊt khÈu. §· cã nhiÒu ng­êi tõ kinh tÕ hé, m¹nh d¹n bá vèn ra ®Çu t­ vµ nhanh chãng trë lªn giµu cã. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng ph¸t triÓn cña lµng nghÒ ®èi víi HuyÖn. KÕt qu¶ vÒ mÆt kinh tÕ. KÕt qu¶ trong 6 n¨m (1996-2002). VÒ gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc møc t¨ng b×nh qu©n lµ 20%, gi¸ trÞ xuÊt khÈu vµ xuÊt uû th¸c t¨ng b×nh qu©n lµ 25%. Mét sè s¶n phÈm nh­ M©y tre giang ®an t¨ng b×nh qu©n lµ 24%. Trong 6 n¨m (1996-2002) huyÖn Ch­¬ng Mü ®· më ®­îc 120 líp häc nghÒ cho nh©n d©n ë 30 x· víi tæng kinh phÝ lµ 1,4 tû ®ång. Ng©n s¸ch huyÖn, tØnh hç trî 600 triÖu ®ång cßn l¹i lµ ng©n s¸ch x· vµ HTX, nh©n d©n ®ãng gãp. §µo t¹o tËp trung ®­îc trªn 6.000 häc viªn, tõ sè häc viªn nµy ®· truyÒn nghÒ cho hµng ngh×n ng­¬i kh¸c. KÕt qu¶ thùc n¨m 2003. VÒ gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp – tiÓu thñ c«ng nghiÖp – XDCB theo gi¸ cè ®Þnh 1994 ®¹t 691,2 tû t¨ng 18,5% so víi cïng kú. Trong ®ã: Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp – tiÓu thñ c«ng nghiÖp ®¹t 151 tû ®ång (theo gi¸ cè ®Þnh n¨m 1994), t¨ng 18,9% so víi cïng kú (gi¸ trÞ xuÊt khÈu ®¹t 75,5 tû, t¨ng 29% so víi cïng kú). (gi¸ t¨ng thªm theo gi¸ cè ®Þnh n¨m 1994 cña ngµnh C«ng nghiÖp – tiÓu thñ c«ng nghiÖp – x©y dùng c¬ b¶n ®¹t 182 tû ®ång, t¨ng 29% so víi cïng kú, chiÕm 27% c¬ cÊu chung) Trong n¨m huyÖn ®· më ®­îc 15 líp häc nghÒ cho nh©n d©n ë 11 x·, ®µo t¹o tËp trung cho 830 häc viªn, tæng kinh phÝ trªn 200 triÖu ®ång, TØnh hç trî 87 triÖu ®ång, HuyÖn hç trî 21 triÖu ®ång, sè cßn l¹i do c¸c x·, HTX vµ nh©n d©n ®ãng gãp. B×nh qu©n 1 líp häc lµ 14,5 triÖu ®ång. N¨m 2003 cã 6 lµng ë 4 x· ®­îc UBND tØnh xÐt c«ng nhËn tiÕp danh hiÖu lµng nghÒ, nh­ vËy tÝnh tíi thêi ®iÓm nµy th× huyÖn Ch­¬ng Mü ®· cã 15 lµng ®­îc UBND tØnh c«ng nhËn lµ lµng nghÒ. Ngµnh nghÒ ph¸t triÓn ®· thu hót 9.000 hé s¶n xuÊt n«ng nghiÖp kiªm tiÓu thñ c«ng nghiÖp, t¹o viÖc lµm cho 45.000 lao ®éng, vµ hµng v¹n ng­êi ë c¸c ®é tuæi kh¸c nhau cã viÖc lµm thªm. Mét sè c¬ së cã doanh sè kh¸: Tiªu biÓu: C«ng ty TNHH m©y tre Ngäc S¬n do «ng NguyÔn §¨ng Nïng lµm Gi¸m ®èc doanh sè 20 tû, thuÕ nép cho Ng©n s¸ch nhµ n­¬c lµ 700 triÖu mçi n¨m. C«ng ty TNHH m©y tre Ngäc S¬n do bµ NguyÔn thÞ Ph­¬ng lµ Gi¸m ®èc doanh sè 7 tû, thuÕ nép cho nhµ n­íc 300 triÖu. Vµ nhiÒu c¬ së kh¸c cã doanh sè tõ 3-5 tû ®ång/n¨m. Tíi nay tæng sè doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®ãng trªn ®Þa bµn huyÖn lµ 150, trong ®ã doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cã 03, doanh nghiÖp trung ­¬ng, tØnh: 14 sè cßn l¹i lµ c¸c c«ng ty TNHH va doanh nghiÖp t­ nh©n. C¸c doanh nghiÖp trªn n¨m 2003 ®· t¹o ra gi¸ trÞ hµng ho¸ 1.600 tû ®ång, thu hót 7.484 lao ®éng trong ®ã lao ®éng trong huyÖn lµ 6.297 chiÕm 84%. VÒ quy ho¹ch côm, ®iÓm c«ng nghiÖp: §· quy ho¹ch xong 13 côm, ®iÓm c«ng nghiÖp víi tæng diÖn tÝch lµ 280ha, UBND tØnh ®· phª duyÖt côm c«ng nghiÖp Phó NghÜa víi diÖn tÝch lµ: 55,8ha (c¶ phÝa B¾c vµ phÝa Nam), phª duyÖt 12 ®iÓm c«ng nghiÖp ë 15 x·, víi diÖn tÝch lµ: 116ha. KÕt qu¶ ®Õn nay sè ®¬n vÞ ®­îc thuª lµ 66 ®¬n vÞ, víi diÖn tÝch thuª lµ: 95ha (trong ®ã: 25 ®¬n vÞ ®· ®i vµo s¶n xuÊt, cßn 41 ®¬n vÞ ®ang san nÒn vµ x©y dùng nhµ x­ëng) ®ang ®Ò nghÞ cho 30 ®¬n vÞ xin thuª 45ha. KÕt qu¶ vÒ mÆt x· héi, m«i tr­êng. Kinh tÕ, thu nhËp, viÖc lµm thÊp kÐm lµ vÊn ®Ò mµ tõ ®ã cã thÓ n¶y sinh nhiÒu tÖ n¹n x· héi. Khi nhµn dçi nh÷ng ng­êi lao ®éng ë n«ng th«n v× miÕng c¬m manh ¸o cho ban th©n, cho gia ®×nh mµ hä ph¶i ®i t×m c¬ héi ®Ó n©ng cao thu nhËp, tiªu biÓu cho ®iÒu ®ã lµ vÊn ®Ò di d©n tíi c¸c khu ®« thÞ míi, tíi c¸c trung t©m, thµnh phè lín ®Ó lµm thuª, ®Ó kiÕm tiÒn, ®©y còng lµ vÊn ®Ò nhøc nhèi cho c¸c ®« thÞ, cho c¸c thµnh phè v× c¶nh lao ®éng ngo¹i tØnh lang thang trªn c¸c ngâ ng¸ch thµnh phè, g©y mÊt mü quan thµnh phè, khã qu¶n lý, gÊy nhiÒu trë ng¹i cho x· héi. V× vËy mét trong nh÷ng chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc nh»m kh¾c phôc t×nh tr¹ng di dêi d©n tíi c¸c vïng ®« thÞ, thµnh phè ®ã lµ t¹o cho hä c¬ héi viÖc lµm kiÕm thu nhËp t¹i quª h­¬ng hä. ViÖc ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ thñ c«ng nghiÖp, viÖc c«ng nhËn,khen th­ëng vµ khuyÕn khÝch lµng nghÒ truyÒn thèng ph¸t triÓn ë n«ng th«n lµ viÖc lµm thiÕt thùc ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ó, t¹o ra trong n«ng th«n mét bé mÆt míi, gãp phÇn c¶i thiÖn kinh tÕ, n©ng cao ®êi sèng c¶ vÒ vËt chÊt lÉn tinh thÇn cho ng­êi d©n. Nh÷ng ng­êi lao ®éng hä cã thÓ chÊp nhËn mét møc thu nhËp, mÆc dï thÊp h¬n so víi viÖc hä ®i lµm thuª nh­ng ®­îc ë quª h­¬ng, t¹i n¬i mµ minh sinh sèng, hä cã c¬ héi gÇn gia ®×nh, cã c¬ héi ch¨m sãc vµ x©y dùng gia ®×nh h¬n nhiÒu so v¬i ®i lµm thuª ë n¬i xa. Nh­ vËy, viÖc ph¸t triÓn lµng nghÒ truyÒn thèng t¹o cho x· héi sù æn ®Þnh, t¨ng kh¶ n¨ng khai th¸c nguån nh©n lùc nhµn rçi ë n«ng th«n. Theo c¸c b¸o c¸o thµnh tÝch tõ c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng cña HuyÖn Ch­¬ng Mü ta cã thÓ biÕt ®­îc sù thay ®æi lín tõ viÖc ph¸t triÓn lµng nghÒ. “...§êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n ®­îc n©ng lªn. Bé mÆt N«ng th«n ®­îc ®æi míi. C¸c c«ng tr×nh phóc lîi cña ®Þa ph­¬ng ®­îc quan t©m ®Çu t­, tu bæ vµ n©ng cÊp. §­êng lµng ngâ xãm ®· cã diÖn tÝch chiÕu s¸ng phôc vô cho nh©n d©n ®i l¹i ®­îc dÔ dµng. §Õn nay hÇu hÕt c¸c hé ®· mua s¾m ®­îc c¸c ®å dïng ®¾t tiÒn phôc vô cho cuéc sèng hµng ngµy nh­ Ti vi, Xe m¸y, Tñ, XËp gô..v.v. ViÖc häc tËp cña c¸c ch¸u ®· ®­îc ch¨m lo. Cã nhiÒu hé ®· ®Çu t­ cho con theo häc t¹i c¸c tr­êng §¹i häc, Cao ®¼ng vµ thî lµnh nghÒ. §iÒu ®¸ng phÊn khëi lµ khi ngµnh nghÒ ph¸t triÓn m¹nh viÖc lµm vµ thu nhËp æn ®Þnh cho ng­êi d©n lao ®éng, ®êi sèng cña nh©n d©n ®­îc n©ng nªn th× lµng nghÒ ®· kh«ng cßn tÖ n¹n x· héi…” – B¸o c¸o thµnh tÝch cña UBND x· §ång Phó “… Tõ s¶n xuÊt ngµnh nghÒ thñ c«ng ph¸t triÓn nãi trªn ®· t¸c ®éng s©u s¾c ®Õn ®êi sèng cña nh©n d©n ë ®Þa ph­¬ng nh­: Sè ®«ng hé n«ng d©n trong th«n giµu lªn nhanh chãng, cã nhiÒu nhµ cao tÇng mäc lªn, xe may, ti vi, ®iÖn tho¹i ngµy mét nhiÒu h¬n. Sè hé nghÌo trong th«n tõ 10% n¨m 1997 ®Õn nay chØ cßn 5%. Nhµ tre mÉu gi¸o khang trang s¹ch sÏ, ®­êng ®iÖn th¾p s¸ng trong th«n, ®­êng giao th«ng ®­îc c¶i t¹o n©ng cÊp, x©y cèng r·nh bª t«ng ho¸ tõng ®o¹n. §êi sèng v¨n ho¸ ®­îc n©ng cao, an ninh chÝnh trÞ, trËt tù x· héi ®­îc æn ®Þnh…” - B¸o c¸o thµnh tÝch cña UBND x· Phó NghÜa. Nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc ®èi víi sù ph¸t triÓn lµng nghÒ truyÒn thèng ë HuyÖn. C¸c lµng nghÒ trªn ®Þa bµn huyÖn ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN, nh×n chung nh÷ng n¨m qua cã nhiÒu cè g¾ng, song nh­îc ®iÓm c¬ b¶n cña sè ®«ng lµng nghÒ lµm ¨n ph¸t triÓn theo kiÓu tù ph¸t ch­a n¾m b¾t nhanh ®­îc thÞ tr­êng, ch­a cã thÞ tr­êng æn ®Þnh, cßn h¹n chÕ vÒ dù b¸o cung – cÇu, v× vËy, Ýt lµng nghÒ, hé s¶n xuÊt cã ph­¬ng ph¸p ®iÒu tiÕt mÉu m·, sè l­îng s¶n phÈm vµ thÞ tr­êng tiªu thô. Vèn, c«ng nghÖ, thiÕt bÞ, mÆt b»ng, thÞ tr­êng, th«ng tin, tr×nh ®é, c¸n bé yÕu kÐm dÉn ®Õn s¶n phÈm nghÌo nµn, gi¸ thµnh cao, søc c¹nh tranh kÐm. Ch­a cã chÝnh s¸ch cô thÓ víi doanh nghiÖp võa vµ nhá víi lµng nghÒ. C¬ së h¹ tÇng cña c¸c lµng nghÒ bÞ xuèng cÊp, vÖ sinh m«i tr­êng bÞ « nhiÔm nghiªm träng vµ vÉn ch­a cã ph­¬ng ¸n h¹n chÕ hay gi¶i quyÕt triÖt ®Ó. ý thøc chÊp hµnh nghÜa vô nép thuÕ ®èi víi Nhµ n­íc cña c¸c lµng nghÒ ch­a cao. Sè ®«ng hé s¶n xuÊt kh«ng chÊp hµnh nghiªm chØnh ph¸p lÖnh thèng kª, kÕ to¸n cã hiÖn t­îng giÊu doanh thu... Nguyªn nh©n chñ yÕu: Ch­a cã sù nh×n nhËn ®óng vai trß, t¸c dông cña lµng nghÒ trong ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi. Ch­a cã sù quan t©m ®Õn kh«i phôc, tån t¹i, ph¸t triÓn cña lµng nghÒ. Ch­a cã chiÕn l­îc, chÝnh s¸ch, vµ c¬ chÕ ph¸t triÓn lµng nghÒ. Bu«ng láng qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi lµng nghÒ. S¬ l­îc mét vµi lµng nghÒ tiªu biÓu. L©u ®êi nghÒ m©y tre giang ®an Phó Vinh (x· Phó NghÜa). Ng­êi d©n x· Phó NghÜa vÉn lu«n tù hµo v× cã nghÒ m©y tre giang ®an næi tiÕng trong vµ ngoµi n­íc. NghÒ cã lõ bao giê th× kh«ng ai cßn râ, v× lµng kh«ng thê «ng tæ nghÒ. ChØ biÕt nghÒ xuÊt hiÖn tõ ®Çu thÕ kû thø 17, cã tÝnh chÊt cha truyÒn con nèi. Nh÷ng ng­êi lµm ®Çu tiªn lµ ng­êi lµng Phó Vinh, sau lan sang c¸c lµng l©n cËn. Thêi bÊy giê, tù tay c¸c cô mµy mß, s¸ng t¸c mÉu m· ®Ó lµm ra nh÷ng chiÕc ræ, r¸ vµ c¸c vËt dông kh¸c trong gia ®×nh. Nguyªn liÖu sö dông ®¬n gi¶n chØ lµ c©y tre, c©y cá. Råi dÇn dµ míi ph¸t hiÖn vµ t×m ra nguyªn liÖu lµ c©y m©y, thø c©y ®­îc trång rÊt nhiÒu lµm hµng rµo hoÆc mäc d¹i ven ®­êng. ThÊy m©y cã ®é dÎo, dai, chuèt nhiÒu th× bãng, l¹i dÔ lµm, phï hîp víi c¸c mÉu m· hµng, nªn m©y ®· trë thµnh vËt liÖu chÝnh. HiÖn x· cã 7 lµng th× c¶ 7 lµng ®Òu duy tr× vµ ph¸t triÓn nghÒ víi sè hé tham gia lªn tíi h¬n 95%. §· cã 3 lµng ®­îc TØnh xÐt duyÖt c«ng nhËn lµ lµng nghÒ: Phó Vinh, Quan Ch©m vµ Khª Than. NghÒ m©y tre giang Phó NghÜa ®øng v÷ng ®­îc nh­ ngµy nay còng ®· tr¶i qua bao th¨ng trÇm. Tr­íc 1945, thêi kú Ph¸p ®« hé n­íc ta, cuéc sèng cña ng­êi d©n hÕt søc nghÌo khæ, lÇm than. Hä ph¶i tù v­¬n lªn lµm nghÒ ®Ó kiÕn sèng. Sù b­¬n ch¶i vµ nh¹y c¶m víi nghÒ ®· khiÕn ng­êi d©n s¸ng t¸c ra nhiÒu mÉu m·. S¶n phÈm ngµy mét hoµn thiÖn. Lóc bÊy giê thÞ tr­êng tiªu thô chñ yÕu lµ b¸n sang Ph¸p do c¸c nhµ t­ s¶n, kinh doanh th«ng qua ®Êu x¶o. Hµng ®Êu x¶o ®· thèng nhÊt vÒ gi¸ ®­îc chë b»ng xe bß kÐo, ®em ra Hµ Néi råi chuyÓn sang Ph¸p. NghÒ cø thÕ duy tr× cho ®Õn n¨m 1954. Còng trong nh÷ng n¨m ®ã, mét sè ng­êi di c­ vµo Nam ®· mang theo nghÒ ®i theo. Ban ®Çu chØ lµm ®Ó kiÕm sèng. Sau ph¸t triÓn thµnh c¸c c¬ së s¶n xuÊt vµ còng lÊy ngµy tªn lµng: Phó Vinh. NghÒ còng ®­îc tËp trung nhiÒu ë c¸c quËn Gß VÊp, Bµ ChiÓu, B×nh Th¹nh ... Sau khi hoµ b×nh lËp l¹i, c¸c ngµnh nghÒ thñ c«ng ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®Æc biÖt quan t©m. N¨m 1960, HTX Phó NghÜa ®­îc thµnh lËp. B­íc ®Çu ®· cã tæ s¶n xuÊt (do tæ tr­ëng qu¶n lý) vµ thùc hiÖn s¶n xuÊt theo d©y chuyÒn: Ng­êi lµm quai, ®¸y hay n¾p... Tuy nhiªn, nghÒ còng ch­a ph¸t huy ®­îc v× míi b­íc ®µu. §Õn n¨m 1963, HTX thñ c«ng ra ®êi cã ban qu¶n trÞ, c¸c tæ lµm theo c«ng ®iÓm vµ b¸n tËp trung. S¶n phÈm lµm ra do c¸c tr¹m xuÊt khÈu (Mai LÜnh-Hµ §«ng) thu mua, råi xuÊt cho Nhµ n­íc. §êi sèng ng­êi d©n nhê vËy mµ t¹m thêi ®i vµo æn ®Þnh. Vµ råi mét lÇn n÷a, ho¹t ®éng cña nghÒ gÇn nh­ ngõng h¼n bëi sù t¸c ®éng trùc tiÕp cña hoµn c¶nh x· héi. §ã lµ vµo thêi ®iÓm nh÷ng n¨m 1979-1980m thÞ tr­êng khèi ch©u ¢u r¹n nøt. Hµng kh«ng xuÊt ®i ®­îc ®· ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn ngµnh nghÒ cña x·. HTX lóc Êy gÆp ph¶i nhiÒu khã kh¨n do hµng kh«ng thµnh to¸n ®­îc, dÉn ®Õn c«ng nî chång chÊt. Tr­íc t×nh h×nh ®ã, n¨m 1990, ®ång chÝ Chñ tÞch x· ®· bµn b¹c xin ý kiÕn cña TØnh gi¶i thÓ HTX, cho thµnh lËp c¸c tæ s¶n xuÊt nhá. Thùc hiÖn vËn ®éng, tuyÓn chän nh÷ng ng­êi cã tay nghÒ giái, nhanh nhÑn, linh ho¹t vµ cã ®Çu ãc kinh doanh vµo lµm trong c¸c tæ hîp. 22 tæ hîp s¶n xuÊt do phßng C«ng nghiÖp trùc tiÕp xÐt duyÖt chÝnh thøc ®­îc thµnh lËp. S¶m phÈm lµm ra kh¸ nhiÒu, nh­ng viÖc t×m kiÕm thÞ tr­êng vÉn cßn lµ vÊn ®Ò khã kh¨n. Song, tÊm lßng yªu nghÒ, kiªn tr× vµ ph¸t huy néi lùc nghÒ truyÒn thèng ®· gióp ng­êi d©n Phó NghÜa thµnh c«ng. Ho¹t ®éng ngµnh nghÒ thùc sù trë nªn s«i ®éng: 22 tæ hîp ®­îc s¸t nhËp vµo 8 tæ hîp, tæ thÊp nhÊt cã kho¶ng 250 ng­êi. C¸c tæ hîp ®­îc thµnh lËp theo xãm, lµng cµng gióp hä cã ®iÒu kiÖn vÒ thêi gian vµ c¸ch qu¶n lý. ThuËn lîi nµy l¹i tiÕp thuËn lîi kh¸c. Lóc nµy, nguyªn liÖu chñ yÕu ®­îc nhËp tõ bªn ngoµi, chØ viÖc mua ë c¸c chî trong x·. Còng cã thêi ®iÓm, x· ph¶i cö ng­êi ®i khai th¸c nguyªn liÖu n¬i kh¸c nh­ c©y Giao ë Hoµ B×nh, hay c©y song ë tËn §µ N½ng, Qu¶ng Ng·i. B»ng ãc s¸ng t¹o vµ ®«i bµn tay khÐo lÐo, ng­êi d©n Phó NghÜa ®· kh«ng ngõng c¶i tiÕn mÉu m· ®Ó phï hîp víi t©m lý ng­êi tiªu dïng. Tõ h×nh d¹ng, kiÓu dang ®Õn chÊt liÖu ®­îc thay ®æi liªn tôc, ®an xen nhau. Riªng mÆt hµng chÝnh m©y tre giang cña x· còng cã kho¶ng 400-500 mÉu m· kh¸c nhau. Tõ nh÷ng s¶n phÈm th«ng dông nh­: ®Üa, khay ®ùng hoa qu¶, b¸nh kÑo, lµ (tói x¸ch), c¬i ®ùng trÇu... ®Õn c¸c s¶n phÈm cao cÊp nh­ lä hoa, ñ n­íc... ®Òu cã c¸c kiÓu d¸ng kh¸c nhau nh­: vu«ng, dµi, cao, thÊp, dÑt, to, nhá... ThÞ tr­êng tiªu thô còng kh«ng chØ dõng l¹i ë c¸c n­íc ch©u ¢u nh­ Ph¸p, §øc, Liªn X« (cò), BØ... n÷a mµ ®· chuyÓn sang c¸c n­íc ch©u ¸ nh­ Hång K«ng, §µi Loan, thËm chÝ më réng ra c¶ mét sè n­íc ë Nam Mü. Phó NghÜa ®ang trë thµnh x· ®iÓn h×nh vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ nhê vµo lµm nghÒ. HiÖn x· cã mét C«ng ty TNHH thñ c«ng mü nghÖ cña anh NguyÔn §øc ThÞnh ®ang ho¹t ®éng rÊt m¹nh. C¬ së cña anh thu hót h¬n 300 lao ®éng. §Æc biÖt, C«ng ty anh ®· giao hîp ®ång vµ øng t¹o vèn cho d©n cïng lµm. B×nh qu©n mçi n¨m thu nhËp ®Çu ng­êi tõ n«ng nghiÖp ®¹t 700-800 ngµn ®ång. Nhê cã lµm nghÒ, thu nhËp cña ng­êi d©n t¨ng lªn gÊp 3,4 lÇn so víi lµm nghÒ n«ng ®¬n thuÇn. N¨m 1995, tæng thu nhËp cña Phó NghÜa ®¹t 5 tû ®ång, ®Õn n¨m 2000 t¨ng lªn 7,5 tû ®ång. §êi sèng nh©n d©n ngµy mét ®­îc n©ng cao, hÇu hÕt c¸c hé kh¸ vµ giÇu ®Òu ®i lªn tõ lµm nghÒ. Bªn c¹nh viÖc nghÒ cña x· ph¸t triÓn, kinh tÕ hé ®i lªn, lµng nghÒ Phó NghÜa vÉn cßn nh÷ng bÊt cËp. Do mÆt b»ng s¶n xuÊt kh«ng cã, chØ dùa chñ yÕu vµo c¸c hé gia ®×nh cã s½n, v× vËy khã cã thÓ lµm hµng víi quy m« réng. H¬n n÷a, viÖc vay vèn ®Çu t­ cho s¶n xuÊt cßn ®ang rÊt khã kh¨n (mçi hé chØ ®­îc vay tõ 1 ®Õn 2 chôc triÖu). §Ó b¶o qu¶n hµng khái mèc, mät ph¶i sÊy qua diªm sinh. V× vËy, vÊn ®Ò « nhiÔm m«i tr­êng cßn ¶nh h­ëng ®Õn søc khoÎ ng­êi d©n. H¹n chÕ ®­îc nh÷ng khã kh¨n ®ã, hy väng lµng nghÒ m©y tre giang Phó NghÜa ngµy mét ph¸t triÓn m¹nh h¬n. S¶n phÈm lµm ra sÏ lµ ng­êi b¹n hµng tin cËy cña nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi. Lµng nghÒ nãn l¸, mò l¸ th«n V¨n La (x· V¨n Vâ). V¨n La thuéc vïng s©u vïng xa cña huyÖn vµ xa c¸c tuyÕn giao th«ng cña tØnh, cña quèc gia. Nªn chñ yÕu sè nh©n d©n sèng nghÒ lµm ruéng vµ nghÒ lµm nãn l¸. §Æc ®iÓm phÝa ®«ng b¾c lµ dßng s«ng ®¸y gi¸p x· Kim Th­, x· Ph­¬ng Trung thuéc huyÖn Thanh Oai, phÝa Nam gi¸p x· Phó Nam An vµ phÝa T©y gi¸p th«n Vâ Lao x· V¨n Vâ. Lµng V¨n La cã §×nh Th­îng, chïa §¹i Quang ®­îc Bé v¨n ho¸ th«ng tin c«ng nhËn Di tÝch v¨n ho¸. §êi sèng nh©n d©n æn ®Þnh , v¨n ho¸ x· héi tõng b­íc ph¸t triÓn, tÖ n¹n x· héi kh«ng cã ®ã lµ nhê mét phÇn vµo viÖc ph¸t triÓn nghÒ nãn l¸ phô ë lµng ®Ó tËn dông nguån lao ®éng vèn th­êng d­ thõa theo mïa vô ë n«ng th«n. X· V¨n Vâ cã hai th«n, riªng th«n V¨n La cã 745 hé víi 3.049 khÈu. NghÒ lµm nãn l¸ + mò du nhËp vµo ®Þa ph­¬ng tõ xa x­a (tr­íc n¨m 1945). Lóc ®Çu chØ cã vµi ng­êi tham gia, c¸c hé tù lµm, tù t×m nguån tiªu thô vµ nguyªn vËt liÖu, do ®ã doanh thu cßn h¹n chÕ. §Õn n¨m 1975 nghÒ nãn l¸ + mò l¸ ®­îc x·, th«n quan t©m nªn ®· thµnh lËp ®­îc c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt nãn theo ®éi s¶n xuÊt, nghÒ nãn l¸ + mò l¸ ph¸t triÓn, lµm cho thu nhËp cña ng­êi d©n n¬i ®©y ngµy mét c¶i thiÖn. §ã lµ søc hót cña nghÒ ®èi víi ng­êi d©n n¬i ®©y, thËm chÝ cã nhiÒu gia ®×nh cã nguån thu chñ yÕu lµ nghÒ nãn l¸ + mò l¸. §Õn nay trong lµng sè hé lµm nghÒ chiÕm trªn 98%. Lµng V¨n La cã nghÒ lµm nãn cïng víi lµng Chu«ng (x· Ph­¬ng Trung) tõ xa x­a. ChÝnh v× vËy nh÷ng ngµy n«ng nhµn ®· tËn dông ®­îc thêi gian d­ thõa, mäi ®èi t­îng trong d©n tõ ch¸u nhá 5-6 tuæi ®Õn c¸c cô 60 tuæi ®Òu cã thÓ tham gia lµm nãn kÓ c¶ buæi tèi. Nªn gãp phÇn quan trong trong thu nhËp chÝnh cña mçi gia ®×nh vµ tæng thu nhËp cña toµn x·. HiÖn nay 100% c¸c hé trong lµng tham gia lµm nãn vµ doanh thu tõ 350.000 - 500.000 ®ång (®· trõ chi phÝ), t¹o viÖc lµm cho trªn 3000 lao ®éng phô vµ lao ®éng chÝnh trong lóc n«ng nhµn. S¶n phÈm nãn l¸ + mò l¸ cña ®Þa ph­¬ng ®· ®­îc tiªu thô ë nhiÒu n¬i. Theo chñ tr­¬ng chung cña §¶ng bé nghÒ nãn ®­îc ph¸t triÓn trong toµn x·, th«ng qua nghÒ nãn l¸ + mò l¸ ®· gãp phÇn xo¸ ®ãi, gi¶m hé nghÒ trong x·, trong lµng. §Õn nay ®Þa ph­¬ng kh«ng cßn hé ®ãi, hé nghÌo chØ cßn 1,5%. VÒ tiªu thô s¶n phÈm: Thêi kú bao cÊp nhËp b¸n nãn + mò l¸ cho Së th­¬ng nghiÖp tØnh, thêi kú xo¸ bao cÊp nãn + mò ®­îc b¸n t¹i chî Chu«ng hoÆc mét sè hé cã ®iÒu kiÖn mua gom chë ®i b¸n ë mét sè tØnh trªn miÒn b¾c kÓ c¶ xuÊt sang Trung Quèc. Nh­ vËy nãn + mò l¸ s¶n xuÊt b¸n gän trong th¸ng hoÆc theo phiªn chî, vµ sè tiÒn thu ®­îc phôc vô ngay cho ®êi sèng sinh ho¹t hµng ngµy ë mçi gia ®×nh còng nh­ ®ãng gãp vµo viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cña th«n, x·. §Ó nãn + mò l¸ ph¸t triÓn æn ®Þnh, nhÊt lµ tiªu thô s¶n phÈm, ®Ò nghÞ cÊp trªn nªn ®Æt ®iÓm thu mua t¹i x· hoÆc cho vay vèn ban ®Çu nh÷ng hé cã kh¶ n¨ng kinh doanh th× ng­êi s¶n xuÊt nãn kh«ng bÞ Ðp gi¸. §Êy còng lµ biÖn ph¸p hç trî xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo c¸c x· vïng s©u vïng xa, kinh tÕ chËm ph¸t triÓn. §ång thêi huyÖn t¹o ®iÒu kiÖn giao l­u c¸c lµng nghÒ trong tØnh ®Ó häc tËp kinh nghiÖm vµ cÊy thªm nghÒ míi cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao h¬n. Lµng nghÒ m©y tre ®an _ nghÒ méc Phï Yªn (x· Tr­êng Yªn). Phï Yªn lµ mét lµng cña x· Tr­êng Yªn, lµng nhá n»m c¹nh quèc lé 6A vÒ giao th«ng rÊt thuËn lîi. Tr­íc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m lµ mét lµng nhá, sè hé cã kho¶ng 200 hé, gåm 1.020 khÈu. Theo ®iÒu tra d©n sè n¨m 2000 sè khÈu cã 570 hé, gåm 2.888 nh©n khÈu, diÖn tÝch canh t¸c cã 273 mÉu, n¨m 2995 giao ruéng cho mçi khÈu chØ ®­îc 14 th­íc r­ìi. §êi sèng cña nh©n d©n chñ yÕu lµ lµm nghÒ vµ lµm ruéng. Tõ xa x­a khi lËp lµng ®· cã nghÒ thî méc vµ nghÒ lµm bón, nh©n d©n lµm ¨n sinh sèng chñ yÕu b»ng nh÷ng nghÒ trªn. Vµo nh÷ng n¨m 1960 ®Õn 1974 mét sè hé trong lµng ®· t×m tßi häc nghÒ may tre ®an xuÊt khÈu céng víi mét sè con g¸i x· Phó NghÜa vÒ lµm d©u cña lµng, ®ång thêi còng mang nghÒ vÒ quª chång. Nh­ vËy, nh÷ng n¨m Êy ®· h×nh thµnh tù ph¸t mét nhãm gåm 18 hé lµm nghÒ may tre giang xuÊt khÈu. N¨m 1974 chi bé vµ Ban qu¶n trÞ HTX n«ng nghiÖp th«n Phï Yªn ®· l¾m b¾t ®­îc nhu cÇu cña nh©n d©n vµ tæ chøc më líp ®ãn thÇy vÒ lµng d¹y truyÒn nghÒ hµng nan. Tõ ®ã hµng n¨m hé lµm nghÒ ®­îc t¨ng lªn gÊp béi. §Æc biÖt tõ n¨m 1993 tíi nay cïng ®i lªn trong c¬ chÕ ®æi míi cña §¶ng vµ Nhµ n­íc c¸c doanh nghiÖp ®­îc h×nh thµnh, c¸c hé trong lµng tù häc nghÒ lÉn nhau, ®· cã b­íc ph¸t triÓn v­ît bËc. HiÖn nay cã 3 doanh nghiÖp, cã 541 hé lµm nghÒ m©y tre ®an xuÊt khÈu, chiÕm 95% sè hé trong th«n. Song song víi nghÒ m©y tre giang xuÊt khÈu lµng cßn cã nghÒ méc cæ truyÒn tõng b­íc ph¸t triÓn. N¨m 1995 ®­îc sù quan t©m cña UBND x·, chi uû vµ Ban ®¹i diÖn th«n ®· tæ chøc líp ®iªu kh¾c t¹i lµng, t¹o cho nghÒ méc ®­îc ph¸t triÓn tinh x¶o h¬n, ®¸p øng víi kh¸ch hµng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. §Æc biÖt ®· xuÊt hiÖn thî méc lµ n÷ giíi, c¸c ngµnh nghÒ dÞch vô kh¸c nh­: xay s¸t, vËn t¶i, th­¬ng nghiÖp nhá còng tõng b­íc ph¸t triÓn. ¦íc tÝnh gi¸ trÞ thu nhËp cña c¸c ngµnh nghÒ trong lµng nh­ sau: Tæng gi¸ trÞ chung toµn th«n lµ: 1,12 tû ®ång trong ®ã: Thñ c«ng, dÞch vô chiÕm h¬n 95% tæng gi¸ trÞ chung. + Thñ c«ng_dÞch vô: 1,057 tû ®ång + N«ng nghiÖp : 0,063 tû ®ång NghÒ may tre ®an xuÊt khÈu: - Cã 3 doanh nghiÖp Cã 541 hé lµm nghÒ, chiÕm 95% Cã 1.261 lao ®éng lµm nghÒ (1.261 lao ®éng * 3.600.000/n¨m = 4.539 triÖu ®ång, chiÕm 64,8% thu nhËp) Thî méc: Cã 10 x­ëng s¶n xuÊt. Lao ®éng lµm méc 303 lao ®éng (303 lao ®éng * 3.960.000/n¨m = 1.199,88 triÖu ®ång chiÕm 17,1% thu nhËp) DÞch vô kh¸c 409 triÖu ®ång chiÕm 5,8% N«ng nghiÖp chiÕm 20% Ch¨n nu«i chiÕm 12,2% Tæng thu nhËp: 7.003.180.000 ®ång B×nh qu©n ®Çu ng­êi: 202.076(®ång/th¸ng) Tõ khi ph¸t triÓn lµng nghÒ ®Õn nay ®êi sèng cña nh©n d©n trong lµng t¨ng lªn râ rÖt. §Ó cho lµng nghÒ ph¸t triÓn h¬n n÷a, c¸c cÊp ®¶ng Uû vµ c¸c ban ngµnh liªn quan cÇn cã sù quan t©m, t¹o ®iÒu kiÖn cho ®Çu vµo, ®Çu ra cña s¶n phÈm tõ lµng, nhÊt lµ nghÒ méc vèn rÊt non yªu vµ chÊt l­îng thÊp. ch­¬ng III mét sè gi¶i ph¸p gãp phÇn t¨ng c­êng sù ph¸t triÓn cña c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng ë Ch­¬ng mü-Hµ t©y. I. Nh÷ng chñ ch­¬ng, biÖn ph¸p thóc ®Èy C«ng nghiÖp – tiÓu thñ c«ng nghiÖp ph¸t triÓn t¹i ®Þa bµn cña HuyÖn. Nh÷ng n¨m qua HuyÖn uû ®· tËp trung l·nh ®¹o, chØ ®¹o ®· cã nhiÒu nghÞ quyÕt chuyªn ®Ò, ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng nh»m thóc ®Èy c«ng nghiÖp – tiÓu thñ c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. UBND huyÖn ®· cã kÕ ho¹ch triÓn khai cô thÓ tõng chñ tr­¬ng cña HuyÖn uû, th­êng xuyªn kiÓm tra s¬ tæng kÕt rót ra kinh nghiÖm. LËp quü khuyÕn c«ng ®Ó më líp häc nghÒ (huyÖn Ch­¬ng Mü cã tõ n¨m 1996, tØnh Hµ T©y cã tõ n¨m 1999). Hµng n¨m huyÖn trÝch tõ 30-50 triÖu ®ång kÕt hîp víi nguån kinh phÝ khuyÕn c«ng cña TØnh hç trî c¸c líp häc nghÒ cho c¸c x·. §éng viªn c¸c chñ doanh nghiÖp ®ì ®Çu c¸c líp häc nghÒ, trùc tiÕp tuyÓn chän gi¸o viªn d¹y nghÒ, ®ång thêi tiªu thô s¶n phÈm do c¸c líp s¶n xuÊt ra. Môc tiªu cña HuyÖn n¨m 2004 vµ nh÷ng n¨m tiÕp theo: (theo b¸o c¸o tãm t¾t t×nh h×nh ph¸t triÓn CN-TTCN trªn ®Þa bµn HuyÖn) C¨n cø vµo c¸c chØ tiªu do ®¹i héi §¶ng bé huyÖn Ch­¬ng Mü lÇn XX, c¸c ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng cña HuyÖn uû – UBND huyÖn vÒ viÖc thùc hiÖn nghÞ quyÕt cña §¶ng, NghÞ quyÕt cñ H§ND huyÖn kho¸ 16 kú häp thø 10. Ngµnh c«ng nghiÖp – tiÓu thñ c«ng nghiÖp HuyÖn Ch­¬ng Mü phÊn ®Êu: Môc tiªu n¨m 2004: Tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ 10% trë lªn. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt ngµnh c«ng nghiÖp – XDCB ®¹t: 788 tû ®ång, t¨ng 14% so víi cïng kú. Trong ®ã: Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp – TiÓu thñ c«ng nghiÖp: 182 tû t¨ng 20% so víi cïng kú. Gi¸ trÞ xuÊt khÈu ®¹t 96 tû t¨ng 27% so víi cïng kú. C¬ cÊu c«ng nghiÖp – tiÓu thñ c«ng nghiÖp x©y dùng c¬ b¶n ®¹t 214 tû chiÕm 28%, t¨ng 17% so víi n¨m 2003. TiÕp tôc kh¶o s¸t ®Ò nghÞ trªn c«ng ngËn 5 lµng nghÒ. Môc tiªu n¨m 2005: T«c ®é t¨ng tr­ëng lµ 13% trë lªn. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt ngµnh c«ng nghiÖp –XDCB ®¹t 945 tû ®ång, t¨ng 20% so víi cïng kú. Trong ®ã: Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp – tiÓu thñ c«ng nghiÖp 215 tû t¨ng 18% so víi cïng kú. Gi¸ trÞ xuÊt khÈu 120 tû t¨ng 25% so víi cïng kú. C¬ cÊu c«ng nghiÖp – tiÓu thñ c«ng nghiÖp x©y dùng c¬ b¶n ®¹t 257 tû chiÕm 30%, t¨ng 20% so víi n¨m 2004. Ph¸t triÓn nh©n réng ngµnh nghÒ s¶n xuÊt tiÓu thñ c«ng nghiÖp, n¨m 2005 cã 70% sè lµng trong HuyÖn cã nghÒ, 20 lµng ®­îc UBND tØnh c«ng nhËn, 12.000 hé s¶n xuÊt TiÓu thñ c«ng nghiÖp. II. C¸c gi¶i ph¸p gãp phÇn t¨ng c­êng sù ph¸t triÓn cña c¸c lµng nghÒ trªn ®Þa bµn huyÖn Ch­¬ng Mü-Hµ t©y. Quy hoÆch vµ gi¶i quyÕt mÆt b»ng s¶n xuÊt cho c¸c lµng nghÒ cÇn ®­îc lµm sím. S¶n xuÊt c«ng nghiÖp – tiÓu thñ c«ng nghiÖp ngoµi quèc doanh nãi chung vµ lµng nghÒ nãi riªng lµ mét bé phËn quan träng trong c¬ cÊu kinh tÕ cña tØnh. Do vËy, ph¸t triÓn lµng nghÒ ph¶i g¾n víi quy ho¹ch kinh tÕ – x· héi, quy ho¹ch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp – tiÓu thñ c«ng nghiÖp cña TØnh, huyÖn, x·, thËm chÝ cña tõng vïng. Trªn c¬ së quy ho¹ch tæng thÓ lµng nghÒ, cÇn x©y dùng quy ho¹ch chi tiÕt cho tõng lµng nghÒ vÒ khu d©n c­, khu s¶n xuÊt, giao th«ng, ®iÖn n­íc … phßng C«ng nghiÖp phè hîp víi Së c«ng nghiÖp phè hîp víi c¸c ngµnh x©y dùng, §Þa ChÝnh, Giao th«ng, Th­¬ng m¹i, Du lÞch … vµ c¸c x·, vïng trong huyÖn ®Ó x©y dùng c«ng nghiÖp theo h­íng ph¸t triÓn ngµnh nghÒ, c«ng nghiÖp – tiÓu thñ c«ng nghiÖp theo ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ cña huyÖn, môc tiªu cña tØnh, phßng c«ng nghiÖp phèi hîp víi c¸c ban ngµnh cã liªn quan h­íng dÉn c¸c lµng nghÒ x©y dùng quy ho¹ch, x©y dùng n«ng th«n míi, UBND HuyÖn kÕt hîp víi Së v¨n ho¸-th«ng tÝn gióp c¸c lµng nghÒ x©y dùng lµng v¨n ho¸, kÕt hîp víi Së Khoa häc c«ng nghÖ m«i tr­êng gióp c¸c lµng nghÒ x©y dùng ph­¬ng ¸n xö lý chÊt th¶i vµ b¶o vÖ m«i tr­êng. Tõ n¨m 1999, c¸c dù ¸n ph¸t triÓn lµng nghÒ tõ UBND tØnh ®­îc ®­a vµo kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi hµng n¨m cña ®Þa ph­¬ng vµ ®­îc c¸c cÊp, c¸c ngµnh chØ ®¹o, t¹o ®iÒu kiÖn cho vay vèn, gióp tiªu thô s¶n phÈm ®Çu ra. MÆt b»ng cho c¸c lµng nghÒ ®ang trë thµnh vÊn ®Ò bøc xóc. Do tÝnh chÊt quan träng cña lµng nghÒ hiÖn t¹i vµ nh÷ng n¨m tíi, cÇn cã nhËn thøc ®óng vµ ®Çy ®ñ vÊn ®Ò nµy. NghÜa lµ gi¶i quyÕt mÆt b»ng cho c¸c lµng nghÒ ph¶i b×nh ®¼ng nh­ gi¶i quyÕt mÆt b»ng ®èi víi doanh nghiÖp Nhµ n­íc, doanh nghiÖp t­ nh©n, c«ng ty TNHH … VÒ thÞ tr­êng thiªu thô s¶n phÈm. Uû ban nh©n d©n huyÖn, tØnh hç trî, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nãi chung vµ lµng nghÒ nãi riªng tiÕp cËn, t×m kiÕm, khai th¸c, më réng thÞ tr­êng trong n­íc vµ ngoµi n­íc, t¹o c¬ héi giao l­u th­¬ng m¹i th«ng tho¸ng, thµnh lËp tæ chøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i, thµnh lËp HiÖp héi ngµnh nghÒ tõ s¶n xuÊt ®Õn tiªu thô s¶n phÈm. Së c«ng nghiÖp phèi hîp víi Së th­¬ng m¹i, Héi ®ång liªn minh HTX, Ban d©n vËn HuyÖn, TØnh vµ c¸c ngµnh cã liªn quan ®Ó nh»m h­íng dÉn tæ chøc c¸c lµng nghÒ, ngµnh nghÒ thµnh lËp HiÖp héi ngµnh nghÒ gãp phÇn lµm t¨ng søc m¹nh, t¨ng søc c¹nh trang trªn thÞ tr­êng trong s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ ë kh©u tiªu thô s¶n phÈm. NhÊt lµ ngµnh hµng thñ c«ng mü nghÖ xuÊt khÈu, còng cã thÓ thµnh lËp c«ng ty cæ phÇn ë cÊp tØnh víi sù tham gia cña nhµ n­íc (C«ng ty xuÊt nhËp khÈu) vµ c¸c t­ nh©n cã t­ c¸ch ph¸p nh©n, cã vèn ®ang ho¹t ®éng trong viÖc b¸n hµng ra n­íc ngoµi. Tæ chøc nµy cã ®Çy ®ñ chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ lµ tæ chøc ®¹i diÖn cho lÜnh vùc xuÊt khÈu trong toµn HuyÖn. Cã nh­ vËy míi tËp hîp ®­îc søc m¹nh vÒ vèn, trÝ tuÖ vµ kinh nghiÖm. Tæ chøc héi chî (trong n­íc vµ n­íc ngoµi) hµng n¨m dµnh mét kho¶n ng©n s¸ch cña cÊp tØnh, huyÖn, x· cho lÜnh vùc nµy. C¸c thÞ trÊn dµnh vÞ trÝ thuËn tiÖn ®Ó tæ chøc c¸c trung t©m, cöa hµng ®Ó giíi thiÖu s¶n phÈm. Tæ chøc tiÕp thÞ, th«ng tin dù b¸o thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm, chèng Ðp cÊp, Ðp gi¸ ®èi víi s¶n phÈm lµng nghÒ. Së tµi chÝnh-VËt gi¸ phèi hîp víi Së th­¬ng m¹i, Së c«ng nghiÖp ®Ó cã b¶n tin hµng th¸ng vÒ vÊn ®Ò nµy. C¸c tæ chøc, c¸ nh©n thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm lµng nghÒ ®­îc t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi nh­ ®èi víi c¬ së s¶n xuÊt lµng nghÒ. §Ó thùc hiÖn chÝnh s¸ch b¶o hé hîp lý s¶n xuÊt cña lµng nghÒ vµ lµnh m¹nh hãa thÞ tr­êng trong tØnh, c¸c ngµnh: C«ng An, Qu¶n lý thÞ tr­êng, H¶i quan vµ c¸c ngµnh kh¸c cã liªn quan cÇn kiªn quyÕt chèng bu«n lËu, lµm hµng gi¶, gian lËn trong th­¬ng m¹i. Së th­¬ng m¹i chØ ®¹o C«ng ty xuÊt nhËp khÈu tØnh t×m thÞ tr­êng vµ tËp trung cho viÖc xuÊt khÈu hµng ®Þa ph­¬ng, nhÊt lµ hµng thñ c«ng mü nghÖ vµ n«ng s¶n thùc phÈm. VÒ nguyªn liÖu cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Xóc tiÕn quy ho¹ch vµ h×nh thµnh sím c¸c vïng nguyªn liÖu tËp trung. Thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ chuyÓn ®æi c¬ cÊu n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸. Tr­íc m¾t chó ý chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång vËt nu«i, ®¶m b¶o sè l­îng vµ chÊt l­îng tèt nhÊt cho ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn nãi chung vµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn trong lµng nghÒ nãi riªng. C¨n cø vµo t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña tõng vïng, cÇn h×nh thµnh c¸c tæ chøc dÞch vô khai th¸c, cung cÊp vËt t­, nguyªn liÖu, ®¶m b¶o æn ®Þnh cho s¶n xuÊt. Chi côc kiÓm l©m nh©n d©n cã kÕ ho¹ch xin chØ tiªu gç hµng n¨m cña Trung ¦¬ng vµ ­u tiªn b¸n gç thu håi tõ vËn chuyÓn tr¸i phÐp cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt hµng méc xuÊt khÈu. Uû ban nh©n d©n tØnh sím cã chñ tr­¬ng b¶o hiÓm, trî gi¸ ®èi víi mét sè lo¹i c©y trång, nguyªn liÖu, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn, cung cÊp nguyªn liÖu æn ®Þnh cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn xuÊt khÈu. VÒ nguån vèn ®Çu t­. C¸c nguån vèn tÝn dông ®Çu t­, quü hç trî ®Çu t­ quèc gia, quü quèc gia xóc tiÕn viÖc lµm, ng©n hµng phôc vô ng­êi nghÌo, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, c¸c tæ chøc tÝn dông, c¸c tæ chøc x· héi cã vèn cho vay cÇn ­u tiªn cho c¸c lµng nghÒ vay vèn víi l·i suÊt thÊp vµ thêi h¹n vay hîp lý. Tæ chøc c¬ quan t­ vÊn gióp ®ì c¬ së s¶n xuÊt lµng nghÒ x©y dùng c¸c dù ¸n ®Çu t­ chiÒu s©u, ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kh¶ thi, hiÖu qu¶ vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¬ së ®­îc vay vèn thuËn lîi. Tr­íc m¾t, Côc §Çu t­ vµ ph¸t triÓn tØnh phèi hîp víi Së KÕ ho¹ch-§Çu t­ cÇn xem xÐt mét sè hé ë c¸c lµng nghÒ lËp dù ¸n cho vay vèn quü hç trî quèc gia, vèn tÝn dông ­u ®·i. Thµnh lËp c«ng ty cæ phÇn, HTX cæ phÇn, doanh nghiÖp t­ nh©n ë c¸c lµng nghÒ; ®©y lµ ®iÒu kiÖn ®Ó thu hót vèn cña néi bé vµ ®Çu t­ tõ bªn ngoµi. C¸c c¬ së s¶n xuÊt trong lµng nghÒ ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh nghÒ mµ Nhµ n­íc vµ ®Þa ph­¬ng khuyÕn khÝch do Uû ban nh©n d©n quy ®Þnh, th× ®­îc dïng tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay (nÕu tµi s¶n hiÖn cã kh«ng ®ñ ®Ó thÕ chÊp) ®Ó thÕ chÊp vay vèn ng©n hµng vµ ®­îc Uû ban nh©n d©n huyÖn t¸i b¶o l·nh vèn, víi møc b¶o l·nh tèi ®a 120 triÖu ®ång trªn mét dù ¸n. Nõu vèn vay thÕ chÊp (nÕu tµi s¶n hiÖn cã kh«ng ®ñ ®Ó thÕ chÊp). C¸c ngµnh hµng th­¬ng m¹i vµ c¸c quü ®Çu t­, tæ chøc tÝn dông n©ng cao tr¸ch nhiÖm trong viÖc t¹o ®iÒu kiÖn cho s¶n xuÊt trong c¸c lµng nghÒ vay trªn c¬ së thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n kh¶ thi vµ hiÖu qu¶. ë c¸c cÊp, nhÊt lµ c¬ së cÇn h×nh thµnh c¸c quü khuyÕn khÝch ph¸t triÓn nghÒ, nguån vèn nµy ­u tiªn cho vay víi l·i suÊt thÊp ®Ó ®Çu t­ chiÒu s©u ®æi míi c«ng nghÖ. Trªn c¬ së t¨ng c­êng kiÓm tra may mãc thiÕt bÞ cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, nÕu xÐt thÊy kh«ng cÇn dïng th× ­u tiªn b¸n víi gi¸ h¹ cho c¸c lµng nghÒ nÕu cã yªu cÇu víi ph­¬ng thøc tr¶ chËm. §èi míi c«ng nghÖ thiÕt bÞ vµ b¶o vÖ m«i tr­êng. Uû ban nh©n d©n TØnh sím ban hµnh quy ®Þnh khuyÕn khÝch c¸c c¬ së s¶n xuÊt trong c¸c lµng nghÒ ®Çu t­ chiÒu s©u ®æi míi c«ng nghÖ thiÕt bÞ theo ph­¬ng ch©m: KÕt hîp hîp lý c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµ c«ng nghÖ cæ truyÒn, lùa chän c«ng nghÖ phï hîp nh»m n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ thuÕ, vèn vay ®èi víi c¸c lµng nghÒ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp tiÓu thñ c«ng nghiÖu vay vèn ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Uû ban nh©n d©n TØnh ban hµnh chÝnh s¸ch hç trî vÒ t­ vÊn ph¸p lý dÞch vô, t­ vÊn qu¶n lý kinh doanh, cung cÊp th«ng tin chuyÓn giao c«ng nghÖ, kü thuËt. Hµng n¨m cã kÕ ho¹ch ®Çu t­ nghiªn cøu khoa häc, c«ng nghÖ cho c¸c ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, hç trî vèn ®Ó trang bÞ kü thuËt, nghiªn cøu øng dông, thiÕt kÕ chÕ t¹o, c¶i tiÕn mÉu m· s¶n xuÊt truyÒn thèng; Nhµ n­íc b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt. HuyÖn phèi hîp víi Së c«ng nghiÖp, phèi hîp víi Së khoa häc-c«ng nghÖ m«i tr­êng vµ c¸c ngµnh cã liªn quan ®Ó h­íng dÉn c¸c lµng nghÒ thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ vÊn ®Ò trªn. Th­êng xuyªn tuyªn truyÒn, vËn ®éng, h­íng dÉn hç trî vÒ th«ng tin kü thuËt ®Ó c¸c c¬ së s¶n xuÊt cã ®iÒu kiÖn xö lý, gi¶m g©y « nhiÔm m«i tr­êng tõ s¶n xuÊt. MÆt kh¸c Nhµ n­íc cÇn cã sù hç trî th«ng qua quy ho¹ch x©y dùng c¸c khu c«ng nghiÖp, côm c«ng nghiÖp ë huyÖn thÞ trÊn, víi hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng hoµn chØnh dÔ dµng cho viÖc kiÓm tra so¸t « nhiÔm, xö lý chÊt th¶i, b¶o vÖ m«i tr­êng. Së Khoa häc-c«ng nghÖ-m«i tr­êng cÇn cã cuéc ®iÒu tra møc « nhiÔm ë c¸c lµng nghÒ ®Ó cã gi¶i ph¸p xö lý kÞp thêi. VÒ thuÕ. VÒ nguyªn t¾c c¸c lµng nghÒ còng nh­ c¸c ®èi t­îng kh¸c ph¶i thùc hiÖn c¸c luËt thuÕ vµ quy ®Þnh cña ChÝnh phñ. Nh­ng ®Ó khuyÕn khÝch c¸c lµng nghÒ kh«i phôc vµ ph¸t triÓn, cÇn thùc hiÖn mét sè chÝnh s¸ch ­u ®·i sau ®©y: Kh«ng thu thuÕ tõ 2-3 n¨m ®èi víi nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt míi thµnh lËp, lµng nghÒ míi ®­îc kh«i phôc, nghÒ míi, ®­îc ph¸t triÓn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, ch­a æn ®Þnh. §èi víi c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh thuéc diÖn ®­îc ¸p dông chÕ ®é kho¸n thuÕ, th× ®­îc æn ®inh møc thuÕ trong thêi gian dµi ¸p dông thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®èi víi c¸c s¶n phÈm trong c¸c lµng nghÒ ®Ó tr¸ng ®èng thuÕ trïng lÆp trong s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c lµng nghÒ s¶n xuÊt khã kh¨n ®­îc xÐt gi¶m, miÕn thuÕ. Ch¨m lo ®Õn ®êi sèng tinh thÇn cña ng­êi lµm nghÒ. X¸c ®Þnh lµng nghÒ lµ mét s¶n phÈm v¨n ho¸ cña d©n téc do vËy cÇn chØ ®¹o c¸c lµng nghÒ x©y dùng c¸c ®iÓm sinh ho¹t v¨n ho¸ liªn quan ®Õn nghÒ. Cã chÝnh s¸ch cÊp ®Êt x©y dùng nhµ thê tæ, c©u l¹c bé lµng nghÒ, nhµ x­ëng s¶n xuÊt, nhµ v¨n phßng giao dÞch … KhuyÕn khÝch c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸ båi d­ìng lßng yªu nghÒ gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ nghÒ nghiÖp. Tæ chøc c¸c cuéc thi tµi nghÖ, ®Ó nghÞ UBND HuyÖn cã h×nh thøc khen th­ëng ®éng viªn c¸c c¬ së s¶n xuÊt hiÖu qu¶, c¸c nghÖ nh©n tµi ba. Tæ chøc ho¹t ®éng giao l­u v¨n ho¸ gi÷a c¸c lµng nghÒ, trao ®æi kinh nghiÖm ph¸t triÓn nghÒ. Trªn c¬ së tiªu chÝ lµng nghÒ, tæ chøc ph¸t ®éng thi ®ua, vµ göi ®¬n ®Õn UBND HuyÖn ®Ò nghÞ UBND TØnh xÐt c«ng nhËn lµng nghÒ. Tæ chøc ®ãn nhËn danh hiÖu h×nh thµnh nh÷ng thuÇn phong mü tôc ë c¸c lµng nghÒ. §µo t¹o, båi d­ìng c¸n bé, nghÖ nh©n, c«ng nh©n lµnh nghÒ.\ Lao ®éng lµm viÖc trong c¸c lµng nghÒ hiÖn nay chñ yÕu lµ c¸ch truyÒn nghÒ trùc tiÕp cña bè mÑ, anh chÞ em vµ ng­êi lín tuæi, do ®ã kh¶ n¨ng s¸ng t¹o vµ ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm ch­a cao. Vëy ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶, lao ®éng trong c¸c lµng nghÒ cÇn ph¶i ®­îc ®µo t¹o vÒ kü thuËt, tiÕp thÞ phï hîp víi nghÒ vµ s¶n phÈm s¶n xuÊt. ë mçi huyÖn, thÞ x· hoÆc khu vùc, cÇn cã trung t©m hay tr­êng ®µo t¹o, båi d­ìng c¸n bé qu¶n lý, c«ng nh©n kü thuËt, thñ c«ng lµnh nghÒ ®Ó ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ. Ngµnh gi¸o dôc ®µo t¹o hµng n¨m cÇn dµnh kinh phÝ hç trî ë líp ®µo t¹o nghÒ. H×nh thøc ®µo t¹o ®a d¹ng; ®µo t¹o tËp trung hoÆc kÌm cÆp truyÒn nghÒ t¹i c¬ së s¶n xuÊt theo mét ch­¬ng tr×nh thèng nhÊt. Thùc hiÖn miÔn phÝ ®µo t¹o hoÆc gi¶m 50% ®èi víi nh÷ng ng­êi häc nghÒ ë c¸c tr­êng, trung t©m ®µo t¹o cña Nhµ n­íc, khi häc xong sÏ trùc tiÕp lµm viÖc cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt c«ng nghiÖp-tiÓu thñ c«ng nghiÖp ë c¸c lµng nghÒ. Ng­êi lao ®éng t¹i c¸c lµng nghÒ ®­îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c chÕ ®é vÒ BHXH, b¶o hiÓm y tÕ, c¸c chÕ ®é kh¸c theo quy ®Þnh hiÖn hµnh. Thùc hiÖn tuyÓn chän vµ c«ng nhËn c¸c nghÖ nh©n vµ c¸c thî tµi hoa ®Ó cã chÝnh s¸ch båi d­ìng, sö dông phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña ®Þa ph­¬ng. Tæ chøc mêi c¸c chuyªn gia, nghÖ nh©n giái vÒ ®Þa ph­¬ng d¹y nghÒ míi. Tæ chùc cho ®i tham quan n­íc ngoµi, tham gia triÓn l·m, giíi thiÖu s¶n phÈm ®èi víi c¸n bé vµ ng­êi lao ®éng cã nhiÒu c«ng lao x©y dùng vµ ph¸t triÓn lµng nghÒ. Tæ chøc s¶n xuÊt ë c¸c lµng nghÒ KhuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c hé, c¬ së s¶n xuÊt trong c¸c lµng nghÒ tham gia c¸c h×nh thøc hîp t¸c s¶n xuÊt, ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc (hé, liªn hé, c«ng ty TNHH, DNTN, HTX…) nh»m t¨ng søc c¹nh trang vµ cñng cè quan hÖ s¶n xuÊt. KhuyÕn khÝch t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c lµng nghÒ thµnh lËp trung t©m (hoÆc mét doanh nghiÖp, c«ng ty TNHH…) ®¶m nhiÖm giíi thiÖu ®Çu ra, ®Çu vµo cña s¶n phÈm; HoÆc ®¶m nhËn c¸c viÖc ®Çu t­ c¸c kh©u s¶n xuÊt mang tÝnh chuyªn m«n ho¸ tËp trung, Nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho vay vèn, mÆt b»ng, c¬ së ph¸p lý… T¨ng c­êng hîp t¸c, kinh doanh, liªn kÕt gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong HuyÖn, ngoµi HuyÖn, trong tØnh vµ ngoµi n­íc. Thµnh lËp c¸c hiÖp héi ngµnh nghÒ cã nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ tham gia. T¨ng c­êng qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi lµng nghÒ. Ph¶i coi viÖc h­íng dÉn, gióp ®ì ph¸t triÓn lµng nghÒ, coi ®©y lµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh tõ tØnh ®Õn c¬ së. Th­êng xuyªn tæ chøc tuyªn truyÒn, phæ biÕn réng r·i c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt cña Nhµ n­íc, cña tØnh ®Ó mäi ng­êi yªn t©m bá vèn ®Çu t­ s¶n xuÊt lµm giÇu cho m×nh vµ gãp phÇn lµm giÇu cho x· héi. C¸c c¬ së, ban, ngµnh cña tØnh cÇn phèi hîp víi c¸c huyÖn, thÞ x· ®Ó tranh thñ sù gióp ®ì cña c¸c ngµnh Trung ¦¬ng trong viÖc ®Þnh h­íng quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ®Çu t­ c¸c nguån hç trî cho viÖc xö lý «i tr­êng, n­íc s¹ch n«ng th«n, c¶i t¹o l­íi ®iÖn, ®µo t¹o nh©n lùc, thÞ tr­êng, x©y dùng c¸c dù ¸n … N©ng cao vai trß, chøc n¨ng, thÈm ®Þnh qu¶n lý Nhµ n­íc cña cÊp x·, ph­êng, thÞ trÊn theo tinh thÇn NghÞ ®Þnh 02-1997 cña ChÝnh phñ vµ c¸c v¨n b¶n cã liªn quan kh¸c. ChÝnh quyÒn tõ tØnh ®Õ x· cÇn t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ng­êi lao ®éng ®­îc lµm chñ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh theo ph¸p luËt. T¹o ®iÒu kiÖn vÒ mÆt b»ng s¶n xuÊt, vay vèn thñ tôc hµnh chÝnh, th«ng tin kinh tÕ kü thuËt, ®µo t¹o, chÝnh s¸ch x· héi. Quy ®Þnh râ chÕ ®é thµnh tra, kiÓm tra cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc ®èi víi c¸c c¬ së s¶n xuÊt lµng nghÒ ng¨n chÆn t×nh tr¹ng tuú tiÖn g©y phiÒn hµ, s¸ch nhiÔu. Hµng n¨m, c¸c c¬ quan chøc n¨ng tæ chøc ®¸nh gi¸, b×nh chän c¸c lµng nghÒ thµnh ®¹t nhÊt ®Ó ®éng viªn, khen th­ëng. KÕt luËn Lµng nghÒ tån t¹i, ph¸t triÓn vµ më réng ®· gãp phÇn kh«ng nhá vµo ®êi sèng kinh tÕ – x· héi cña huyÖn. §Æc biÖt ®· gãp phÇn lµm t¨ng thu nhËp cho tõng hé gia ®×nh vµ tõng ng­êi lao ®éng, còng nh­ tõng doanh nghiÖp hiÖn cã trong ®Þa bµn. C¸c s¶n phÈm cña lµng nghÒ rÊt ®a d¹ng, phong phó hîp víi thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng trong n­íc vµ xuÊt khÈu. Sù cã mÆt c¸c s¶n phÈm tõ lµng nghÒ truyÒn thèng ®· gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cña HuyÖn Ch­¬ng Mü nãi chung vµ ë n«ng th«n nãi riªng theo h­íng tÝch cùc. C¸c lµng nghÒ ®· tù vËn ®éng rÊt linh ho¹t ®Ó thÝch øng víi c¬ chÕ thÞ tr­êng, tr­íc hÕt lµ tiªu thô s¶n phÈm, lùa chän h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh phï hîp. §èi víi nguyªn liÖu cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt dÔ t×m kiÕm, lao ®éng t¹i chç råi rµo, kinh nghiÖm s¶n xuÊt lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn tèt ®Ó c¸c x·, lµng nghÒ ph¸t huy kh¶ n¨ng, néi lùc cña m×nh. C¸c lµng nghÒ t¹o ra c¸c s¶n phÈm víi gi¸ hîp lý, phï hîp víi kh¶ n¨ng ng­êi tiªu dïng. Lµng nghÒ truyÒn thèng tån t¹i vµ ph¸t triÓn, lµng nghÒ míi ra ®êi chÝnh lµ do t×m ®­îc nghÒ phï hîp víi ®Þa ph­¬ng, s¶n phÈm s¶n xuÊt ra phï hîp víi thÞ tr­êng vµ ®ñ søc c¹nh tranh víi nh÷ng mÆt hµng cïng lo¹i, ngoµi nh÷ng kü thuËt ®éc ®¸o vµ truyÒn nghÒ sím, rÌn luyÖn tay nghÒ cã kü n¨ng kü x¶o ë tr×nh ®é cao. HiÖu qu¶ kinh tÕ rÊt râ rµng nh­: t¨ng thu nhËp, ®ãng gãp cho ng©n s¸ch t¨ng, ®êi sèng nh©n d©n ®­îc æn ®Þnh. VÒ mÆt x· héi, gi¶i quyÕt ®­îc nhiÒu viÖc lµm, gi¶m di d©n tõ n«ng th«n ra thµnh phè, thÞ x·. Rót ng¾n kho¶ng c¸ch gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ, gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, x©y dùng n«ng th«n míi. C¸c lµng nghÒ gi÷ ®­îc thuÇn phong mü tôc, tËp qu¸n sinh ho¹t v¨n ho¸ riªng cña lµng. HiÖn t¹i, cã nhiÒu lµng lËp ®Òn thêi «ng tæ nghÒ hµng n¨m cã ngµy héi tô, th«ng qua nÐt ®Ñp v¨n ho¸ lµng nghÒ mµ gi¸o dôc cho mäi ng­êi yªu lao ®éng, yªu nghÒ, sèng v× nghÒ./ Tµi liÖu tham kh¶o NghÒ thñ c«ng truyÒn thèng – Bµi b¸o c¸o cña Phßng KTHT n«ng th«n. Phan Gia BÒn : S¬ kh¶o lÞch sö ph¸t triÓn thñ c«ng nghiÖp ViÖt Nam-Nhµ xuÊt b¶n V¨n Sö §Þa Hµ Néi 1957. Hå sÜ VÞnh: Søc sèng v¨n ho¸ lµng nghÒ truyÒn thèng – in trong t¹p chÝ V¨n ho¸ nghÖ thuËt sè 1/1996. §iÒu tra c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn huyÖn Ch­¬ng Mü – Phßng Thèng kª HuyÖn Ch­¬ng Mü. Hµ T©y lµng nghÒ – lµng v¨n, tËp 1: Lµng nghÒ – Së v¨n ho¸ th«ng tin Hµ T©y . C¸c b¸o c¸o thµnh tÝch tõ c¸c lµng nghÒ cña c¸c UBND c¸ x·. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong n«ng nghiÖp – Phßng n«ng nghiÖp HuyÖn Ch­¬ng Mü. C¸c quyÕt ®Þnh cña UBND TØnh Hµ t©y vÒ viÖc c«ng nhËn lµng nghÒ truyÒn thèng. Lµng nghÒ Hµ T©y vµ xu h­íng ph¸t triÓn – Bµi viÕt cña KhuÊt H÷u S¬n (Uû viªn trung ­¬ng §¶ng, bÝ th­ tØnh uû Hµ T©y) Bµi viÕt “L©u ®êi nghÒ m©y tre giang ®an Phó NghÜa”- NguyÔn ViÖt Hång. Vµ mét sè tµi liÖu kh¸c.... Phô lôc Lêi nãi ®Çu 1 Ch­¬ng I. Nghiªn cøu chung vÒ lµng nghÒ truyÒn thèng Kh¸i niªm vµ ®Æc ®iÓm lµng nghÒ truyÒn thèng 4 Mét sè kh¸i niÖm. 4 §Æc ®iÓm cña lµng nghÒ truyÒn thèng 4 Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña lµng nghÒ truyÒn thèng 5 Ph©n lo¹i lµng nghÒ vµ c¸c nh©n tè ¶nh h­íng ®Õn lµng nghÒ 5 Ph©n lo¹i 5 Nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng 6 Nhãm nh©n tè x· héi. 6 Nhãm nh©n tè kinh tÕ. 7 Vai trß cña lµng nghÒ trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. 8 Kinh nghiÖm ph¸t triÓn lµng nghÒ truyÒn thèng ë mét sè n­íc vµ ë ViÖt Nam. 9 Tæng quan vÒ lµng nghÒ trªn thÕ giíi. 9 Kh¸i qu¸t lµng nghÒ ë ViÖt Nam. 13 Ch­¬ng II. Thùc tr¹ng ph¸t triÓn lµng nghÒ truyÒn thèng ë Ch­¬ng Mü-Hµ T©y §Æc ®iÓm tù nhiªn, kinh tÕ – x· héi. 16 §iÒu kiÖn tù nhiªn. 16 §iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi. 17 Thùc tr¹ng ph¸t triÓn lµng nghÒ truyÒn thèng ë Ch­¬ng Mü. 19 C¸c ®iÒu kiÖn c«ng nhËn lµ lµng nghÒ truyÒn thèng. 19 Thùc tr¹ng ph¸t triÓn cña lµng nghÒ truyÒn thèng. 21 T×nh h×nh ph¸t triÓn, sè l­îng, quy m« cña lµng nghÒ. 21 C¬ cÊu kinh doanh cña lµng nghÒ. 30 T×nh h×nh tæ chøc cña lµng nghÒ 31 Hé gia ®×nh. 31 Doanh nghiÖp, c«ng ty. 32 Thùc tr¹ng vÒ c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt cña c¸c lµng nghÒ. 32 VÒ nguån vèn. 32 VÒ lao ®éng. 34 VÒ viÖc cung øng vµ sö dông nguyªn liÖu ®Çu vµo. 36 VÒ thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm. 37 VÒ tæ chøc qu¶n lý 38 §¸nh gi¸ thùc tr¹ng ph¸t triÓn cña lµng nghÒ. 38 KÕt qu¶ vÒ mÆt kinh tÕ. 38 KÕt qu¶ vÒ mÆt x· héi m«i tr­êng. 39 Nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc ®èi víi sù ph¸t triÓn cña lµng nghÒ. 40 S¬ l­îc mét vµi lµng nghÒ tiªu biÓu. 41 Ch­¬ng III. Mét sè gi¶i ph¸t gãp phÇn ph¸t triÓn lµng nghÒ truyÒn thèng cña huyÖn Ch­¬ng Mü – Hµ T©y. Nh÷ng chñ tr­¬ng, biÖn ph¸p thóc ®Èy c«ng nghiÖp – TTCN ph¸t triÓn trªn ®Þa bµn huyÖn Ch­¬ng Mü 47 Mét sè gi¶i ph¸p gãp phÇn t¨ng c­êng sù ph¸t triÓn cña lµng nghÒ truyÒn thèng. 48 Quy ho¹ch vµ gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt mÆt b»ng s¶n xuÊt cho lµng nghÒ cÇn ®­îc lµm sím. 48 VÒ thÞ tr­êng tiªu thô. 49 VÒ nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt. 50 VÒ vèn ®Çu t­. 50 §æi míi c«ng nghÖ thiÕt bÞ vµ b¶o vÖ m«i tr­êng. 51 VÒ thuÕ. 52 Ch¨m lo ®Õn ®êi sèng tinh thÇn cña ng­êi lµm nghÒ. 52 §µo t¹o båi d­ìng c¸n bé, nghÖ nh©n, c«ng nh©n lµnh nghÒ. 52 Tæ chøc s¶n xuÊt ë c¸c lµng nghÒ. 53 T¨ng c­êng qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi lµng nghÒ. 53 KÕt luËn... 55 Tµi liÖu tham kh¶o... 56