Lời mở đầu
Chương 1: Cơ sở lý luận về Quản lý tμi chính đơn vị sự nghiệp có thu.
1.1 Một số vấn đề cơ bản về dịch vụ công. .03
1.1.1 Khái nhiệm dịch vụ công. .03
1.1.2 Phân loại dịch vụ công. .03
1.1.3 Vai trò của Nhμ nớc trong việc phát triển các dịch vụ công.04
1.2 Đơn vị sự nghiệp có thu .06
1.2.1 Khái niệm vμ phân loại đơn vị sự nghiệp có thu. 06
1.2.2 Vai trò của đơn vị sự nghiệp có thu. .08
1.2.3 Nguồn tμi chính của đơn vị sự nghiệp có thu. .09
1.2.4 Nhiệm vụ chi của đơn vị sự nghiệp có thu. .13
1.3 Quản lý tμi chính các đơn vị sự nghiệp có thu. 14
1.3.1 Nguyên tắc quản lý tμi chính đơn vị sự nghiệp có thu14
1.3.2 Phơng pháp quản lý tμi chính đơn vị sự nghiệp có thu.14
13.3 Những nhân tố ảnh hởng đến việc quản lý tμi chính đơn vị sự nghiệp có thu.15
1.4 Kinh nghiệm quản lý tμi chính đơn vị sự nghiệp có thu của Trung Quốc.17
1.5 Bμi học kinh nghiệm đối với Việt Nam. 19
Chơng 2: Thực trạng Quản lý tμi chính các đơn vị sự nghiệp có thu tại tỉnh Bình Thuận. .22
2.1 Thực trạng Quản lý tμi chính các đơn vị sự nghiệp có thu.22
2.1.1 Giai đoạn trớc đổi mới (Trớc2002). 22
2.1.2 Giai đoạn sau đổi mới đến nay (từ tháng 10/2002). .23
2.1.2.1 Sự cần thiết phải đổi mới. 23
2.1.2.2 Mục đích 23
2.1.2.3 Các văn bản pháp luật hớng
dẫn. .24
2.1.2.4 Đánh giá thực trạng quản lý tμi chính các đơn vị sự nghiệp có thu.26
Kết quả đạt đợc
2.1.2.5 Tổng quan tình hình tự chủ tμi chính 42
2.2 Thực trạng Quản lý tμi chính các đơn vị sự nghiệp có thu tại tỉnh Bình Thuận. 45
2.2.1 Tình hình kinh tế – xã hội Bình Thuận. 45
2.2.2 Quản lý tμi chính đối với các đơn vị sự nghiệp có thu tại Bình Thuận47
2.2.2.1 Yêu cầu. .47
2.2.2.2 Kết quả đạt đợc
2.2.2.3 Tồn tại vμ nguyên nhân 57
Chơng 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý tμi chính các đơn vị sự nghiệp có thu tại Bình Thuận. .60
3.1 Định hớng
3.2 Mục tiêu vμ quan điểm phát triển các hoạt động sự nghiệp.61
3.3 Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý tμi chính các đơn vị sự nghiệp có thu tại Bình Thuận. 62
3.3.1 Đối với nguồn NSNN 63
3.3.2 Đối với nguồn thu sự nghiệp của đơn vị .65
3.3.3 Giải pháp khác. .68
3.4 Điều kiện thực hiện 75
Kết luận .76
Phụ lục. 77
Tμi liệu tham khảoa
77 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1651 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Quản lý tài chính các đơn vị sự nghiệp có thu tại tỉnh Bình Thuận, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
73 ngµn ®ång, hÖ sè ®iÒu chØnh t¨ng thªm lµ 1,5 lÇn), Trung t©m Gi¸o dôc
Th•êng xuyªn (1.090 ngµn ®ång, hÖ sè ®iÒu chØnh t¨ng thªm lµ 1,58 lÇn)…, ®©y còng
chÝnh lµ c¸c ®¬n vÞ cã møc chi tiÒn l•¬ng t¨ng nhiÒu so víi tr•íc khi thùc hiÖn NghÞ
®Þnh 10/2002/N§-CP.
N¨m 2004, tæng tiÒn l•¬ng phô cÊp t¨ng thªm cña 28 ®¬n vÞ lµ 5.965 triÖu ®ång.
B×nh qu©n tiÒn l•¬ng tÝnh trªn ®Çu ng•êi hµng th¸ng t¨ng thªm lµ 397 ngµn ®ång,
t•¬ng øng 0,64 lÇn. §èi víi c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 10/2002/N§-CP tõ n¨m
2003, 12/14 ®¬n vÞ cã møc chi tiÒn l•¬ng hµng th¸ng t¨ng so víi n¨m tr•íc, cô thÓ
như Chi cục Bảo vệ nguồn lợi thủy sản (tăng từ 321 ngan đồng lªn 608 ngan
đồng/người/th¸ng), Trường Trung học Kinh tế Kỹ thuật T«n Đức Thắng (tăng từ 185
ngà n đồng lªn 371 ngan đồng/người/th¸ng) Kh¸ch sạn B×nh Minh (tăng từ 747 ngà n
đồng lªn 876 ngan đồng/người/th¸ng), Đai Ph¸t thanh Truyền h×nh (tăng từ 103 ngà n
đồng lªn 484 ngan đồng/người/th¸ng)... Đối với c¸c đơn vị mới thực hiện Nghị định
10/2002/NĐ-CP năm 2004, cã 12/14 đơn vị thực hiện chi tiền lương tăng thªm, trong
®ã c¸c ®¬n vÞ cã mức chi tiền lương tăng thªm b×nh qu©n người/th¸ng cao như Quü
Đầu tư ph¸t triển CSHT (1.359 ngan đồng, hệ số điều chỉnh tăng thªm l-2 lần), Bến xe
- 56 -
Tỉnh (833 ngan đồng, hệ số điều chỉnh tăng thªm l-1,2 lần), Trung t©m Dịch vụ ph¸t
triển thương mại miền nói (686 ngan đồng, hệ số điều chỉnh tăng thªm l- 1,0 lần)...
N¨m 2005, thu nhËp t¨ng thªm cña ng•êi lao ®éng ë 56 ®¬n vÞ lµ 10.795 triÖu
®ång. B×nh qu©n t¨ng thªm 305 ngµn ®ång/ng•êi/th¸ng so víi tiÒn l•¬ng ng¹ch bËc
theo quy ®Þnh chung cña nhµ n•íc, t•¬ng øng 0,25 lÇn. Trong ®ã, mét sè ®¬n vÞ cã sè
lÇn t¨ng lªn t•¬ng ®èi cao nh• : Kh¸ch s¹n B×nh Minh (1,59 lÇn, t¨ng thªm 1.113 ngµn
®ång/ng•êi/th¸ng), §µi Ph¸t thanh TruyÒn h×nh (1.46 lÇn, t¨ng thªm 1.176 ngµn
®ång/ng•êi/th¸ng), Trung t©m Gi¸o dôc th•êng xuyªn (1.88 lÇn, t¨ng thªm 1.960 ngµn
®ång/ng•êi/th¸ng).
o TrÝch lập c¸c quü:
Trong năm 2003, cã 10/14 đơn vị thực hiện trÝch lập c¸c quü với tổng số tiền là
1.531 triệu đồng. Trong ®ã, quü do phone ổn định thu nhập 304 triệu đồng - chiếm
19,86%, quü khen thưởng 333 triệu đồng - chiếm 21,75%, quü phóc lợi 426 triệu đồng
- chiếm 27,82% va quü ph¸t triển hoạt động sự nghiệp 468 triệu đồng - chiếm 30,57%.
Năm 2004, cã 21/28 đơn vị (11 đơn vị cũ va 10 đơn vị mới) thực hiện trÝch lập
c¸c quü với tổng số tiền l3.537 triệu đồng. Trong ®ã, quü dự phßng ổn định thu nhập
855 triệu đồng - chiếm 24,17%, quü khen thưởng 835 triệu đồng - chiếm 23,61%, quü
phóc lợi 1.010 triệu đồng - chiếm 28,56% va quü ph¸t triển hoạt động sự nghiệp 837
triệu đồng - chiếm 23,66%.
B•íc sang n¨m 2005, sè ®¬n vÞ thùc hiÖn trÝch quü lµ 40/56 ®¬n vÞ. Tæng sè trÝch
lËp lµ 5.621 triÖu ®ång. Trong ®ã, quü dù phßng æn ®Þnh thu nhËp 782 triÖu ®ång -
chiÕm 13,91%, quü khen th•ëng 1.956 triÖu ®ång - chiÕm 34,79%, quü phóc lîi 1.268
triÖu ®ång - chiÕm 22,55% vµ sè cßn l¹i lµ quü ph¸t triÓn ho¹t ®éng sù nghiÖp 1.615
triÖu ®ång - chiÕm 28,73%.
Hầu hết c¸c đơn vị ®· c©n đối được nguồn kinh phÝ để mua sắm, sửa chữa tai sản
cố định để tù đầu tư cho qu¸ tr×nh hoạt động sản xuất, kinh doanh dịch vụ theo quy
định. Nếu như năm 2003, chi mua sắm, sửa chữa TSCĐ l3.645 triệu đồng (đạt
115,57% kế hoạch), th× năm 2004, số chi cho nội dung nay l5.712 triệu đồng (đạt
125,35% kế hoạch). §Õn năm 2005, con sè nµy lµ 7.889 triÖu ®ång, ®¹t 113,5% kÕ
ho¹ch (số chi tăng nhiều so với năm trước, ngoai yếu tố do tăng số lượng đơn vị thực
hiện Nghị định 10/2002/NĐ-CP, cßn cã số tăng chi của c¸c đơn vị cũ).
- 57 -
Điều nay nãi lªn việc thực hiện cơ chế tự chủ về tai chÝnh, c¸c đơn vị sự nghiệp
®· cã ý thøc tiết kiệm chi tạo ra c¸c nguồn quü phục vụ lợi Ých thiết thực cho người lao
động, đồng thời cã nguồn quü để tù đầu tư mở rộng c¸c loại h×nh sản xuất, dịch vụ.
2.2.2.3. Tån t¹i , nguyªn nh©n
Nh÷ng kÕt qu¶ thùc hiÖn c¬ chÕ tù chñ tµi chÝnh theo NghÞ ®Þnh sè 10/2002/N§-
CP ngµy 16/1/2002 tuy míi lµ b•íc ®Çu thùc hiÖn, cßn nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ph¶i bæ sung
hoµn thiÖn, song còng ®· kh¼ng ®Þnh chÝnh s¸ch ®æi míi vÒ c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh lµ
cÇn thiÕt vµ ®óng h•íng, phï hîp víi thùc tÕ, ®¸p øng nguyÖn väng cña ng•êi lao ®éng
còng nh• chÊt l•îng cung cÊp dÞch vô c«ng còng ®· ®•îc c¶i thiÖn, tõ ®ã t¹o niÒm tin
®Ó c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp tiÕp tôc triÓn khai trong thêi gian tíi, gãp phÇn thùc hiÖn th¾ng
lîi sù nghiÖp kinh tÕ x· héi cña ®Êt n•íc.
Nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra khi thùc hiÖn c¬ chÕ tù chñ tµi chÝnh ®èi víi c¸c ®¬n vÞ sù
nghiÖp cã thu:
* C¬ chÕ chÝnh s¸ch ch•a thËt cô thÓ, ch•a kÞp thêi, thiÕu ®ång bé
- Mét sè v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn, ®Þnh møc lao ®éng (nh• sè l•îng y, b¸c
sü/gi•êng bÖnh, sè l•îng gi¸o viªn/líp häc), tiªu chuÈn ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt
ngµnh, nghÒ lµm c¨n cø ph¸p lý cho c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn quyÒn tù chñ vÒ tæ chøc, biªn
chÕ, tµi chÝnh kh«ng cßn phï hîp víi yªu cÇu thùc tÕ;
- Mét sè quy ®Þnh vÒ khung viÖn phÝ, häc phÝ, mét sè lo¹i phÝ y tÕ dù phßng…vÒ
c¬ chÕ thu vµ sö dông häc phÝ, viÖn phÝ ®· ®•îc ban hµnh qu¸ l©u, møc thu thÊp kh«ng
®¶m b¶o chi phÝ cho c¸c ®¬n vÞ, mét sè v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt h•íng dÉn vÒ c¬
chÕ thu, qu¶n lý vµ sö dông häc phÝ, viÖn phÝ chËm ®•îc söa ®æi.
- ViÖc sö dông nguån thu vÉn cßn bÊt cËp nh• viÖc dïng viÖn phÝ, häc phÝ ®Ó thùc
hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn l•¬ng míi lµ ch•a phï hîp; ch•a söa ®æi viÖc sö dông 30% tæng
sè viÖn phÝ cña c¸c c¬ së kh¸m ch÷a bÖnh ®Ó khen th•ëng, viÖc sö dông tèi thiÓu 45%
häc phÝ cña c¸c c¬ së ®µo t¹o ®Ó t¨ng c•êng c¬ së vËt chÊt nªn ch•a khuyÕn khÝch vµ
g©y khã kh¨n cho c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn.
* Tæ chøc thùc hiÖn gÆp nhiÒu khã kh¨n. Cßn tån t¹i t×nh tr¹ng mét sè c¸n bé
cña c¸c Bé, ngµnh, ®Þa ph•¬ng do ch•a nhËn thøc ®Çy ®ñ vÒ môc ®Ých, ý nghÜa, néi
dung cña NghÞ ®Þnh sè 10/2002/N§-CP ngµy 16/1/2002 cña ChÝnh phñ, nªn vÉn muèn
duy tr× c¬ chÕ cò, ch•a muèn giao quyÒn tù chñ thËt sù cho c¸c ®¬n vÞ, cßn e ng¹i sau
khi giao quyÒn tù chñ tµi chÝnh th× kinh phÝ ng©n s¸ch nhµ n•íc cÊp cho ®¬n vÞ gi¶m,
- 58 -
cßn b¨n kho¨n vÒ chÊt l•îng ho¹t ®éng sù nghiÖp cña ®¬n vÞ gi¶m hoÆc sÏ xuÊt hiÖn sù
kh«ng c«ng b»ng trong ph©n phèi thu nhËp gi÷a c¸c ®¬n vÞ sau khi chuyÓn sang c¬ chÕ
tù chñ tµi chÝnh; Bªn c¹nh ®ã, bé m¸y qu¶n lý tµi chÝnh vµ tr×nh ®é ®éi ngò c¸n bé tµi
chÝnh kÕ to¸n cña mét sè ®¬n vÞ sù nghiÖp ch•a ®¸p øng ®•îc yªu cÇu khi chuyÓn sang
c¬ chÕ tù chñ vÒ tµi chÝnh, do vËy ch•a tham m•u gióp thñ tr•ëng ®¬n vÞ triÓn khai
thùc hiÖn chuyÓn ®æi c¬ chÕ tù chñ tµi chÝnh…
* Vèn ho¹t ®éng cña c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt, cung øng dÞch vô cßn h¹n chÕ. Do
vậy, tuy được giao quyền tự chủ va được ng©n s¸ch tØnh giải quyết tạm ứng vốn hoạt
động và o đầu năm, nhưng c¸c đơn vị vẫn gặp nhiều khã khăn trong tổ chức hoạt động
sản xuất kinh doanh, cung cấp dịch vụ.
* Nguån thu ë mét sè ®¬n vÞ ch•a thËt sù æn ®Þnh, phụ thuộc nhiều vao c¸c yếu tố
kh¸ch quan (gÝa cả, thời tiết, chÝnh s¸ch...). Đối với một số đơn vị thực hiện nhiệm vụ của
ngà nh (sự nghiệp giao th«ng, n«ng nghiệp), nguồn kinh phÝ ng©n s¸ch cấp ph¸t chưa kịp
thời, nợ đọng kÐo dai lam ảnh hưởng đến nguồn vốn hoạt động của đơn vị.
* NhiÖm vô ®•îc UBND tØnh vµ c¸c ngµnh giao cho c¸c ®¬n vÞ t•¬ng ®èi
nhiÒu, ảnh hưởng đến việc tập trung đầu tư cho c¸c hoạt động sự nghiệp va khả năng
tai chÝnh của đơn vị.
* Mét sè chÝnh s¸ch vÒ tÝn dông ch•a râ rµng, chưa tạo điều kiện thuận lợi cho
c¸c đơn vị sự nghiệp vay vốn hoạt động. Bước đầu chuyển sang thực hiện cơ chế mới,
nhiều đơn vị sự nghiệp cßn lóng tóng, chưa mạnh dạn, mặc dï cơ chế quản lý tai chÝnh
mới ®· mở ra tạo quyền chủ động cho đơn vị.
* Mét vµi ®¬n vÞ ch•a nhËn thøc ch•a ®Çy ®ñ vµ s©u kü vÒ ý nghÜa, môc ®Ých,
néi dung, ch•a x¸c ®Þnh râ møc ®é tù chñ cña ®¬n vÞ. Ngược lại, một vai đơn vị hiểu
va thực hiện quyền tự chủ qu¸ giới hạn cho phÐp, điều nay thể hiện trong việc x©y
dựng quy chế chi tiªu nội bộ (x©y dựng mức chi phụ cấp tr¸ch nhiệm, trang bị va thanh
to¸n cước phÝ điện thoại di động của bộ phận c¸n bộ chủ chốt kh«ng ®óng quy định, dự
kiến dà nh một phần quü lương để chi thưởng...).
* Quyền chñ ®éng cña Thñ tr•ëng ®¬n vÞ sù nghiÖp trong hîp ®ång lao ®éng
ng¾n h¹n, thêi vô ch•a ®•îc ph©n cÊp râ rµng. Một voi đơn vị, Thủ trưởng được bổ
nhiệm theo chế độ kiªm nhiệm nªn chưa cã điều kiện tập trung toan bộ thời gian, c«ng
- 59 -
sức cho hoạt động của đơn vị sự nghiệp như Trung t©m Quy hoạch x©y dựng, Trung
t©m ứng dụng khoa học c«ng nghệ.
* ChÊt l•îng c¸c dÞch vô ch•a ®•îc c¶i thiÖn Ch•a thÓ ®¸nh gi¸ râ ¶nh h•ëng t¸c
®éng cña viÖc sö dông vµ tiÕp cËn c¸c dÞch vô cña ng•êi d©n. Do gi¸ c¸c lo¹i dÞch vô
nh• viÖn phÝ, häc phÝ .. ch•a ®•îc söa ®æi bæ sung, nªn chÊt l•îng dÞch vô ch•a ®•îc
c¶i thiÖn.
KÕt luËn ch•¬ng 2: Nh×n chung, kết quả bước đầu đạt được kh¶ quan, song viÖc
thùc hiÖn vÉn cßn gặp phải nhiều khã khăn, lóng tóng trong thời gian đầu chuyển sang
cơ chế mới va c¸c yếu tố kh¸ch quan kh«ng thuận lợi, nhưng được sự quan t©m chỉ
đạo của UBND Tỉnh va c¸c ban nganh, hầu hết c¸c đơn vị sự nghiệp nổ lực phấn đấu
hoan thanh chỉ tiªu kế hoạch thu, từng bước chuyển sang tự c©n đối thu-chi, giảm dần
kinh phÝ ng©n s¸ch Nha nước cấp, thực hiện được yªu cầu, mục ®Ých giao quyÒn tù chñ
cho ®¬n vÞ.
Ch•¬ng 3 : gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý tµi chÝnh
c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu t¹i b×nh thuËn
3.1. §Þnh h•íng
Con ng•êi lµ nh©n tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµ ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn,
nhu cÇu c¬ b¶n cña con ng•êi lµ ®•îc ph¸t triÓn c¶ vÒ thÓ lùc vµ trÝ lùc. Ho¹t ®éng sù
nghiÖp ph¸t triÓn víi môc tiªu lµ ®¸p øng ngµy cµng tèt h¬n c¸c nhu cÇu c¬ b¶n ®ã cña
con ng•êi. Mçi ho¹t ®éng sù nghiÖp ®Òu ®· ®•îc x¸c ®Þnh môc tiªu ph¸t triÓn rÊt râ
rµng trong ®•êng lèi, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn cña ®Êt n•íc. Ph¸t triÓn gi¸o dôc ®µo t¹o, y
tÕ, v¨n ho¸ thÓ thao, khoa häc c«ng nghÖ ph¶i g¾n víi nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ-x·
héi, cñng cè quèc phßng, an ninh; b¶o ®¶m c©n ®èi vÒ c¬ cÊu tr×nh ®é, c¬ cÊu ngµnh
nghÒ, c¬ cÊu vïng miÒn; më réng quy m« trªn c¬ së b¶o ®¶m chÊt l•îng vµ hiÖu qu¶;
Bªn c¹nh nguån tµi chÝnh ®¸ng kÓ ®Çu t• cho c¸c ho¹t ®éng sù nghiÖp tõ NSNN th×
Nhµ n•íc ViÖt Nam nãi riªng vµ nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi còng •u tiªn ®Çu t• vµ
khuyÕn khÝch c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong n•íc, kiÒu bµo, tæ chøc, c¸ nh©n doanh nghiÖp
n•íc ngoµi ®Çu t• ph¸t triÓn gi¸o dôc, y tÕ trong n•íc.
LuËt Gi¸o dôc 2005 quy ®Þnh môc tiªu gi¸o dôc lµ ®µo t¹o con ng•êi ViÖt Nam
ph¸t triÓn toµn diÖn, cã ®¹o ®øc, tri thøc, søc khoÎ, thÈm mü vµ nghÒ nghiÖp, trung
- 60 -
thµnh víi lý t•ëng ®éc lËp d©n téc vµ chñ quyÒn x· héi; h×nh thµnh vµ båi d•ìng nh©n
c¸ch, phÈm chÊt vµ n¨ng lùc cña c«ng d©n, ®¸p øng yªu cÇu x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ
quèc.
ChiÕn l•îc ch¨m sãc vµ b¶o vÖ søc khoÎ nh©n d©n giai ®o¹n 2001-2010 ®· v¹ch
ra môc tiªu tæng qu¸t ph¸t triÓn y tÕ n•íc ta trong 10 n¨m tíi lµ: “PhÊn ®Êu ®Ó mäi
ng•êi d©n ®•îc h•ëng c¸c dÞch vô ch¨m sãc søc kháe ban ®Çu, cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn vµ
sö dông c¸c dÞch vô y tÕ cã chÊt l•îng. Mäi ng•êi ®Òu ®•îc sèng trong céng ®ång an
toµn, ph¸t triÓn tèt vÒ thÓ chÊt vµ tinh thÇn. Gi¶m tû lÖ m¾c bÖnh, n©ng cao thÓ lùc,
t¨ng tuæi thä v¯ ph¸t triÓn gièng nßi“
LuËt Khoa häc c«ng nghÖ 2000 quy ®Þnh râ môc tiªu cña ho¹t ®éng khoa häc vµ
c«ng nghÖ lµ x©y dùng nÒn khoa häc vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i ®Ó ph¸t triÓn lùc
l•îng s¶n xuÊt, n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý; sö dông hîp lý tµi nguyªn thiªn nhiªn, b¶o
vÖ m«i tr•êng; ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸; x©y dùng nÒn v¨n ho¸ tiªn
tiÕn, ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc; x©y dùng con ng•êi míi ViÖt Nam; gãp phÇn ph¸t triÓn
nhanh, bÒn v÷ng kinh tÕ-x· héi, n©ng cao chÊt l•îng cuéc sèng cña nh©n d©n, b¶o ®¶m
quèc phßng, an ninh.
Ch•¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ v¨n ho¸ ®Õn n¨m 2010:
- B¶o tån vµ ph¸t huy c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ tiªu biÓu cña d©n téc.
- X©y dùng vµ ph¸t triÓn ®êi sèng v¨n ho¸ ë c¬ së (ph•êng, x·, thÞ trÊn, thÞ tø,
th«n, lµng, b¶n Êp ...).
- HiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ s¶n xuÊt, l•u tr÷ vµ phæ biÕn phim.
§Ó cã thÓ thùc hiÖn thµnh c«ng nh÷ng nhiÖm vô, môc tiªu quan träng, cã tÝnh
chÊt xuyªn suèt ®èi víi ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng sù nghiÖp ë n•íc ta trong nh÷ng n¨m
tíi, hÖ thèng gi¶i ph¸p vÒ n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý tµi chÝnh trong c¸c ®¬n vÞ sù
nghiÖp cÇn ®•îc chó träng ®Æc biÖt, ph¶i h•íng vµo viÖc ®¹t ®•îc c¸c môc tiªu nãi
trªn. C¸c ho¹t ®éng sù nghiÖp chØ cã thÓ ®¹t ®•îc nh÷ng môc tiªu vµ nhiÖm vô quan
träng trªn khi sö dông hîp lý cã hiÖu qu¶ c¸c nguån tµi chÝnh tõ NSNN, tõ c¸c nguån
thu sù nghiÖp, thùc hiÖn tèt chñ tr•¬ng x· héi ho¸ c¸c ho¹t ®éng sù nghiÖp, x©y dùng
c¬ chÕ vµ biÖn ph¸p hîp lý ®Ó khai th¸c, ®éng viªn c¸c nguån lùc cña toµn x· héi cho
ph¸t triÓn c¸c dÞch vô c«ng, coi ®©y kh«ng chØ lµ tr¸ch nhiÖm cña Nhµ n•íc mµ lµ sù
nghiÖp chung cña toµn d©n, toµn x· héi.
3.2. Môc tiªu vµ quan ®iÓm ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng sù nghiÖp
- 61 -
- §¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng trong viÖc tiÕp cËn vµ sö dông c¸c dÞch vô c«ng. Quan
®iÓm nµy xuÊt ph¸t tõ b¶n chÊt cña chÕ ®é n•íc ta lµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr•êng
theo ®Þnh h•íng XHCN, mäi ng•êi d©n ®Òu ®•îc c«ng b»ng trong tr¸ch nhiÖm vµ
h•ëng thô. NSNN ®ãng vai trß quan träng trong viÖc cung cÊp, còng nh• lµ ph¶i ®¶m
b¶o mäi ng•êi d©n ®Òu cã thÓ ®•îc h•ëng nh÷ng dÞch vô c¬ b¶n nhÊt.
- Sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc huy ®éng ®•îc thÓ hiÖn ë viÖc n©ng cao chÊt
l•îng còng nh• quy m« cung cÊp c¸c dÞch vô c«ng ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc gi¸o dôc
®µo t¹o, y tÕ, v¨n ho¸ thÓ thao.
- §a d¹ng ho¸ nguån lùc trong x· héi ®Çu t• ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng sù nghiÖp:
®Çu t• cña Nhµ n•íc, ®ãng gãp cña céng ®ång, tranh thñ viÖn trî quèc tÕ… trong ®ã
vÉn ph¸t huy vai trß chñ ®¹o cña nguån tµi chÝnh tõ NSNN. Tõng b•íc phÊn ®Êu t¨ng
møc chi th•êng xuyªn cho y tÕ trong tæng chi ng©n s¸ch. Thùc hiÖn x· héi ho¸, ®a
d¹ng ho¸ c¸c nguån tµi chÝnh ®Çu t• cho gi¸o dôc, y tÕ, v¨n ho¸...
- Coi ®Çu t• cho con ng•êi lµ ®Çu t• cho ph¸t triÓn.
- Chi ng©n s¸ch nhµ n•íc ph¶i gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu c«ng b»ng, ®¶m b¶o
cho mäi ng•êi d©n ®Òu ®•îc h•ëng thô c¸c dÞch vô c«ng céng, ®Æc biÖt lµ ng•êi
nghÌo.
- Më réng viÖc ¸p dông c¬ chÕ tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm trong tæ chøc cung
cÊp c¸c dÞch vô cña c¸c ®¬n vÞ nh»m ph¸t huy ®•îc c¸c tiÒm n¨ng vÒ trang bÞ c¬ së vËt
chÊt, n¨ng lùc c¸n bé, t¨ng c•êng c¸c dÞch vô cung cÊp cho x· héi, t¨ng thu, gi¶m dÇn
nh÷ng g¸nh nÆng cho NSNN...
3.3. Gi¶i ph¸p Qu¶n lý tµi chÝnh c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu t¹i B×nh ThuËn
ViÖc thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 10/2002/N§-CP trong 3 n¨m qua, ®· kh¼ng ®Þnh viÖc
giao quyÒn tù chñ vÒ tµi chÝnh cho c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu lµ phï hîp víi tiÕn tr×nh
c¶i c¸ch nÒn hµnh chÝnh nhµ n•íc. Nªn viÖc triÓn khai thùc hiÖn NghÞ ®Þnh sè
43/2006/N§-CP trong thêi gian tíi lµ tÊt yÕu kh¸ch quan, tuy nhiªn cÇn hÕt søc l•u ý v×
viÖc t¨ng thu vµ tiÕt kiÖm chi phÝ v× liªn quan trùc tiÕp ®Õn ng•êi d©n h•ëng nh÷ng
dÞch vô c«ng.
TÝnh ®Õn nay, tæng sè ®¬n vÞ sù nghiÖp cÊp TØnh lµ 115 ®¬n vÞ. Trong ®ã, ®¬n vÞ
kh«ng cã nguån thu hoÆc nguån thu kh«ng ®¸ng kÓ lµ 44 ®¬n vÞ, cßn l¹i 71 ®¬n vÞ lµ
c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu. N¨m 2006, UBND TØnh tiÕp tôc giao quyÒn tù chñ tµi
- 62 -
chÝnh cho 6 ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu, n©ng tæng sè ®¬n vÞ thùc hiÖn NghÞ ®Þnh
10/2002/N§-CP lªn thµnh 62 ®¬n vÞ.
§Ó gãp phÇn th¸o gì khã kh¨n, v•íng m¾c, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho qu¸ tr×nh
ho¹t ®éng cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu trong thêi gian tíi cÇn cã c¸c gi¶i ph¸p sau :
3.3.1. §èi víi nguån Ng©n s¸ch nhµ n•íc
X©y dùng c¬ chÕ sö dông hîp lý, cã hiÖu qu¶ nguån kinh phÝ NSNN Trong c¸c
nguån tµi chÝnh ®Çu t• cho ho¹t ®éng sù nghiÖp th× nguån vèn tõ Ng©n s¸ch nhµ n•íc
vÉn lµ lín vµ quan träng nhÊt ®Ó më réng quy m« vµ n©ng cao chÊt l•îng c¸c dÞch vô
c«ng. Nguån NSNN ®èi víi c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp ngµy cµng t¨ng cao. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ
ph¶i x©y dùng c¬ chÕ sö dông hîp lý, cã hiÖu qu¶ nguån kinh phÝ ng©n s¸ch nhµ n•íc
®Çu t• cho c¸c ho¹t ®éng sù nghiÖp, thùc hiÖn môc tiªu c«ng b»ng vµ hiÖu qu¶ trong
chi tiªu cña ng©n s¸ch nhµ n•íc. Nhµ n•íc cÇn t¨ng ®Çu t• cho c¸c môc tiªu •u tiªn
nh• gi¸o dôc, y tÕ, khoa häc, c«ng nghÖ. TiÕp tôc b¶o ®¶m vµ t¨ng kinh phÝ cho gi¸o
dôc, y tÕ nh»m thùc hiÖn c¸c môc tiªu: phæ cËp gi¸o dôc, ®µo t¹o vµ båi d•ìng nh©n
tµi, n©ng cao hiÖu qu¶ c¶i c¸ch gi¸o dôc, më réng quy m« gi¸o dôc ®µo t¹o, n©ng cÊp
tr•êng, ®µo t¹o gi¸o viªn, ®æi míi thèng nhÊt ch•¬ng tr×nh vµ s¸ch gi¸o khoa, ®æi míi
thi tuyÓn sinh, ®Èy m¹nh ®µo t¹o nghÒ phôc vô nhu cÇu chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ,
ch•¬ng tr×nh quèc gia vÒ: vÖ sinh, phßng bÖnh, kh¸m ch÷a bÖnh, tiÕp tôc hoµn thiÖn
kiªn cè hãa tr•êng häc, tr¹m x¸...
Nh÷ng gi¶i ph¸p ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý ®èi víi nguån kinh phÝ ng©n s¸ch nhµ
n•íc cho c¸c ho¹t ®éng sù nghiÖp bao gåm:
Thø nhÊt, x©y dùng c¬ cÊu gi÷a chi ®Çu t• vµ chi th•êng xuyªn hîp lý, trong
ph©n phèi ng©n s¸ch cho c¸c ho¹t ®éng sù nghiÖp phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ vµ yªu
cÇu ph¸t triÓn cña tõng thêi kú.
CÇn cã sù kÕt nèi khi x©y dùng vµ ®iÒu hµnh ng©n s¸ch gi÷a dù to¸n chi ®Çu t•
ph¸t triÓn vµ dù to¸n chi th•êng xuyªn.
Khi bè trÝ c¬ cÊu chi ®Çu t• ph¸t triÓn cÇn ph¶i tÝnh tíi t¸c ®éng c¶ c¸c nguån vèn
®Çu t• x©y dùng c¬ b¶n lµm t¨ng chi ho¹t ®éng th•êng xuyªn ®èi víi ho¹t ®éng vËn
hµnh, duy tu, b¶o d•ìng trong qu¸ tr×nh sö dông l©u dµi cña c«ng tr×nh. §èi víi tõng
néi dung chi:
- §èi víi chi ®Çu t• ph¸t triÓn tõ nguån vèn NSNN: Thèng nhÊt chñ tr•¬ng, cã
ch•¬ng tr×nh, biÖn ph¸p yªu cÇu c¸c ®¬n vÞ ®•îc h•ëng kinh phÝ ®Çu t• tõ NSNN ph¶i
thùc hiÖn ®Çu t• theo quy ho¹ch thèng nhÊt tõ tr•íc. Söa ®æi, bæ sung c¬ chÕ qu¶n lý
- 63 -
®Çu t• theo h•íng NSNN chØ tËp trung •u tiªn ®Çu t• c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng c¬ së x·
héi vÒ y tÕ, gi¸o dôc nh• c¸c tr•êng häc, bÖnh viÖn, trung t©m y tÕ lín, ®Çu t• trang
thiÕt bÞ, m¸y mãc hiÖn ®¹i t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c ho¹t ®éng sù nghiÖp.
- §èi víi chi th•êng xuyªn: X¸c ®Þnh ®óng ®¾n c¸c trËt tù •u tiªn trong chi
th•êng xuyªn. C¾t gi¶m c¸c kho¶n chi kh«ng cÇn thiÕt, t¨ng c•êng c¸c kho¶n chi cã ý
nghÜa l©u dµi, æn ®Þnh x· héi. Trong ®ã chó träng ®Õn nhãm c¸c nhiÖm vô chi NSNN
cÇn ®•îc •u tiªn vèn, kinh phÝ (n«ng nghiÖp, gi¸o dôc, khoa häc).
Thø hai, hoµn thiÖn chÕ ®é, ®Þnh møc cÊp ph¸t, chi tiªu sö dông ng©n s¸ch.
§Þnh møc ph©n bæ ng©n s¸ch cÇn ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng, hîp lý phï hîp víi tÝnh chÊt
ho¹t ®éng, kh¶ n¨ng thu hót nguån thu cña c¸c ®¬n vÞ ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc y tÕ,
gi¸o dôc nh»m ®¶m b¶o cho nh÷ng ng•êi d©n ®Òu ®•îc h•ëng c¸c dÞch vô c«ng t•¬ng
tù nhau, vµ mçi ®Þa ph•¬ng ®Òu cã møc kinh phÝ ng©n s¸ch tèi thiÓu, cÇn thiÕt ®Ó ®¸p
øng nh•ng nhu cÇu thiÕt yÕu cho nh©n d©n. §Þnh møc ph©n bæ ng©n s¸ch còng nªn •u
tiªn ng©n s¸ch cho c¸c tØnh nghÌo, cã ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn khã kh¨n, tØnh miÒn nói,
tÝnh tíi c¸c ®iÒu kiÖn ®Æc ®iÓm vÒ ®Þa lý, d©n sè, tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi…
§Þnh møc ph©n bæ ng©n s¸ch ph¶i phï hîp víi kh¶ n¨ng cña NSNN, vµ viÖc sö dông
c¸c ®Þnh møc nµy kh«ng ®•îc v•ît qu¸ kh¶ n¨ng cña NSNN ®· c©n ®èi cho tõng lÜnh
vùc.
Thø ba, hoµn thiÖn chÝnh s¸ch, c¬ chÕ qu¶n lý tµi s¶n c«ng, ®¶m b¶o sö dông
hiÖu qu¶ tµi s¶n quèc gia. CÇn cã ph¸p lÖnh vÒ qu¶n lý tµi s¶n c«ng. T¸ch b¹ch c¬ chÕ
qu¶n lý tµi s¶n c«ng khu vùc hµnh chÝnh vµ sù nghiÖp. §èi víi khu vùc hµnh chÝnh, tiÕp
tôc hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý tµi s¶n c«ng; thµnh lËp c¬ quan qu¶n lý thèng nhÊt viÖc
mua s¾m, ®Êu thÇu tµi s¶n c«ng chung cho toµn bé khu vùc hµnh chÝnh nhµ n•íc.
Trong khu vùc sù nghiÖp, giao quyÒn tù chñ g¾n víi tr¸ch nhiÖm cña c¸c ®¬n vÞ trong
viÖc mua s¾m, sö dông vµ thanh lý tµi s¶n c«ng. X¸c lËp thÓ chÕ qu¶n lý vµ khai th¸c
hiÖu qu¶ tµi s¶n quèc gia, ®Æc biÖt lµ ®Êt ®ai, tµi nguyªn, kho¸ng s¶n, tµi s¶n nhµ n•íc
t¹i c¸c doanh nghiÖp, c¸c nguån thu tõ cæ phÇn ho¸, b¸n, kho¸n, cho thuª.
Thø t•, vËn dông m« h×nh qu¶n lý NSNN hiÖn ®¹i dùa theo kÕt qu¶ ®Çu ra.
Tøc lµ c¨n cø vµo kÕt qu¶ kinh tÕ - x· héi cña viÖc chi tiªu sö dông ng©n s¸ch, chÊt
l•îng vµ møc ®é hoµn thµnh nhiÖm vô ®•îc giao cña mçi ®¬n vÞ sù nghiÖp ®Ó lËp, ph©n
bæ vµ qu¶n lý NSNN theo kÕt qu¶ ®Çu ra.
- 64 -
§Ó kiÓm so¸t ®•îc viÖc sö dông c¸c nguån tµi chÝnh trong c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp
mét c¸ch phï hîp, cã hiÖu qu¶ h¬n th× cÇn ph¶i x©y dùng mét c¬ chÕ kiÓm so¸t chó ý
®Õn chÊt l•îng ®Çu ra thay cho c¬ chÕ kiÓm so¸t qu¸ chó träng ®Õn yÕu tè ®Çu vµo nh•
hiÖn nay. Trong c¬ chÕ kiÓm so¸t chÊt l•îng ®Çu ra, c¸c yÕu tè vÒ hÖ thèng tiªu chuÈn,
®Þnh møc ®•îc thay bëi c¸c tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ chÊt l•îng ®Çu ra còng nh•
t¸c dông cña chóng ®Õn viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ x· héi cña ®Êt n•íc. Muèn
vËy, tr•íc hÕt ph¶i x©y dùng ®•îc c¸c tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®Çu ra trong tõng
lÜnh vùc ho¹t ®éng sù nghiÖp cña ®¬n vÞ.
3.3.2. §èi víi nguån thu sù nghiÖp cña ®¬n vÞ
Nguån thu sù nghiÖp ngµy cµng trë nªn lµ mét nguån thu quan träng cïng víi
ng©n s¸ch nhµ n•íc ®Çu t• ph¸t triÓn cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp. Do cã nguån thu sù
nghiÖp, c¸c ®¬n vÞ cã quyÒn chñ ®éng trong viÖc ®Çu t• n©ng cÊp c¬ së vËt chÊt, ®æi
míi trang thiÕt bÞ y tÕ, ®a d¹ng ho¸ dÞch vô cung cÊp. KÕt qu¶ lµ chÊt l•îng dÞch vô
cung cÊp ®•îc n©ng cao, ng•êi sö dông ®•îc phôc vô tèt h¬n, vµ c¸c ®¬n vÞ sÏ thu hót
®•îc nguån thu lín h¬n. Do vËy, cÇn thiÕt thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao hiÖu
qu¶ huy ®éng vµ sö dông ®èi víi nguån thu sù nghiÖp, cô thÓ :
3.3.2.1. Hoµn thiÖn c¬ chÕ, chÝnh s¸ch, söa ®æi chÕ ®é thu phÝ dÞch vô theo
h•íng tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ chi phÝ cung cÊp dÞch vô c«ng. §ång thêi, cã chÝnh s¸ch
tho¶ ®¸ng b¶o ®¶m cho ng•êi nghÌo ®•îc h•ëng c¸c phóc lîi c¬ b¶n.
Huy ®éng tèt h¬n sù ®ãng gãp cña ng•êi sö dông dÞch vô c«ng th«ng qua c¸c lo¹i
phÝ nhÊt lµ häc phÝ, viÖn phÝ: kh«ng ®Æt vÊn ®Ò chØ thu mét phÇn häc phÝ, viÖn phÝ nh•
hiÖn nay mµ cÇn x¸c ®Þnh ng•êi häc, ng•êi bÖnh cã nghÜa vô chi tr¶ chi phÝ häc tËp,
kh¸m ch÷a bÖnh cho m×nh, ph¶i n©ng møc thu phÝ lªn ®Ó häc phÝ, viÖn phÝ cã thÓ bï
®¾p chi phÝ th•êng xuyªn vÒ d¹y häc, kh¸m ch÷a bÖnh; kinh phÝ cña Nhµ n•íc ngµy
mét t¨ng lªn, nh•ng chñ yÕu ®Ó ®Çu t• x©y dùng c¬ së vËt chÊt ®Ó hç trî vÒ häc phÝ,
viÖn phÝ cho c¸c ®èi t•îng chÝnh s¸ch vµ ng•êi nghÌo, ®ång thêi khuyÕn khÝch nh©n
tµi, ng•êi häc giái.
Sím ban hµnh chÝnh s¸ch vÒ häc phÝ, häc bæng hîp lý Nhµ n•íc tiÕp tôc cã
chÝnh s¸ch •u tiªn hç trî ®Ó cho con em c¸c gia ®×nh thuéc diÖn chÝnh s¸ch, gia ®×nh
nghÌo vµ häc sinh xuÊt s¾c cã ®iÒu kiÖn häc tËp tèt h¬n.
CÇn ph¶i t¨ng møc häc phÝ ®Ó bæ sung nguån thu cßn thiÕu hôt trong nhiÖm vô
b¶o ®¶m chÊt l•îng vµ ®ã còng lµ mét biÖn ph¸p quan träng ®Ó n©ng cao chÊt l•îng
gi¸o dôc hiÖn nay. NhiÒu tr•êng häc cho biÕt, hä kh«ng mua ®•îc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i vµ
- 65 -
gi¸o tr×nh n•íc ngoµi v× kinh phÝ eo hÑp. §Ó cã thªm nguån chi phÝ cho ®µo t¹o ngoµi
nguån NSNN vµ thu tõ häc phÝ cña sinh viªn, phÇn lín c¸c tr•êng ®· ph¶i tù xoay së tõ
nghiªn cøu khoa häc, mêi gäi tµi trî tõ bªn ngoµi, mêi c¸c dÞch vô ®µo t¹o ®•îc Nhµ
n•íc cho phÐp Tõ nguån nµy, c¸c tr•êng còng cã thªm mét kho¶n thu t•¬ng ®èi kh¸
bæ sung vµo ng©n s¸ch ®µo t¹o.
ViÖc ban hµnh chÝnh s¸ch häc phÝ, häc bæng hîp lý lµ dùa trªn c¬ së ®æi míi
quan niÖm vÒ häc phÝ, häc bæng. Ngoµi phÇn hç trî cña Nhµ n•íc nh»m thùc hiÖn
chÝnh s¸ch x· héi vµ c¸c môc tiªu •u tiªn, vÒ nguyªn t¾c häc phÝ ph¶i ®•îc tÝnh ®óng,
tÝnh ®ñ chi phÝ cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng gi¸o dôc, ®µo t¹o. Bé GD §T ph¶i rÊt thËn
träng trong viÖc tÝnh ®óng tÝnh ®ñ, ®¶m b¶o tÝnh hîp lý vµ tÊt c¶ c¸c kho¶n sÏ ®•a vµo
häc phÝ, b·i bá tÊt c¶ c¸c kho¶n thu kh¸c trong nhµ tr•êng. Cã nh• vËy míi ®¶m b¶o
mét chÝnh s¸ch häc phÝ minh b¹ch, râ rµng, kh«ng cã c¸c hiÖn t•îng tiªu cùc kh¸c.
Mét chÝnh s¸ch häc phÝ phï hîp lµ ®éng lùc hÕt søc quan träng thøc ®Èy ng•êi häc häc
tèt h¬n, ng•êi d¹y d¹y tèt h¬n ®¶m b¶o chÊt l•îng vµ hiÖu qu¶ cao trong gi¸o dôc.
Ban hµnh NghÞ ®Þnh míi vÒ gi¸ viÖn phÝ trªn nguyªn t¾c ‚Nh¯ níc ®°m b°o
nh÷ng kho¶n chi lín cho y tÕ nh• ®Çu t• ban ®Çu, x©y dùng c¬ së vËt chÊt vµ trang thiÕt
bÞ kü thuËt, chi phÝ tæ chøc quan lý bé m¸y, ng•êi bÖnh tù trang tr¶ c¸c chi phÝ phôc vô
trùc tiÕp cho kh¸m ch÷a bÖnh’’. Më réng ®èi tîng tham gia BHYT v¯ ®a d¹ng ho¸
c¸c lo¹i h×nh BHYT ®Ó thu hót mäi ®èi t•îng tham gia BHYT, h•íng tíi môc tiªu thùc
hiÖn BHYT toµn d©n. Trong t×nh h×nh hiÖn nay, cÇn thiÕt ph¶i söa ®æi l¹i chÕ ®é thu
viÖn phÝ theo h•íng: tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ c¸c chi phÝ y tÕ. Ph©n tuyÕn kü thuËt ®Ó cã møc
phÝ phï hîp nh• n©ng møc viÖn phÝ ®èi víi tuyÕn trªn, gi¶m viÖn phÝ ®èi víi tuyÕn
d•íi, tuyÕn y tÕ c¬ së, nh• vËy sÏ tiÕt kiÖm ®•îc c¸c chi phÝ x· héi, ng•êi d©n ®•îc
kh¸m ch÷a bÖnh trong m«i tr•êng b¶o ®¶m, c«ng b»ng.
Gi¸ viÖn phÝ míi chØ tÝnh mét phÇn chi phÝ ®èi víi ng•êi bÖnh trong n•íc; thu ®ñ
toµn bé c¸c chi phÝ, bao gåm c¶ khÊu hao TSC§ vµ cã tÝch lòy ®èi víi ng•êi n•íc
ngoµi. C¸c ®èi t•îng ®•îc miÔn viÖn phÝ bao gåm: trÎ em d•íi 6 tuæi; ng•êi cho m«,
bé phËn c¬ thÓ ng•êi; ng•êi tµn tËt...§èi t•îng ®•îc gi¶m viÖn phÝ lµ ng•êi bÖnh nÆng
hiÓm nghÌo cã chi phÝ ®iÒu trÞ lín, ng•êi ph¶i nép viÖn phÝ nh•ng bÞ rñi ro vÒ chuyªn
m«n. Bé Y tÕ cho r»ng viÖc söa ®æi chÕ ®é thu mét phÇn viÖn phÝ ®Ó phï hîp víi ®iÒu
kiÖn hiÖn nay lµ cÇn thiÕt, møc thu viÖn phÝ phï hîp víi møc t¨ng gi¸ vµ tiÒn l•¬ng khi
t¨ng viÖn phÝ ë møc b×nh qu©n 30% so víi n¨m 1995.
- 66 -
ViÖc ban hµnh chÝnh s¸ch míi vÒ häc phÝ, viÖn phÝ gi¸ viÖn phÝ míi lµ t¹o ®iÒu
kiÖn cho viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch trao quyÒn tù chñ tµi chÝnh cho c¸c ®¬n vÞ sù
nghiÖp . Vµ ®èi víi ngµnh gi¸o dôc còng gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n khi thùc hiÖn theo
c¬ chÕ míi nÕu kh«ng ®•îc phÐp t¨ng häc phÝ, ®ã lµ: Sù eo hÑp tõ nguån thu häc phÝ
®· khiÕn cho c¸c tr•êng kh«ng chñ ®éng ®•îc nguån vèn ®Çu t• cho c¬ së vËt chÊt,
trang thiÕt bÞ vµ nghiªn cøu khoa häc; C¸c tr•êng ®•îc tù chñ vÒ chi tiªu nh•ng kh«ng
®•îc tù chñ vÒ nguån thu, møc thu; Nhµ n•íc giao cho c¸c ®¬n vÞ tù c©n ®èi nguån thu
®Ó ®¶m b¶o chi tr¶ l•¬ng theo hÖ sè c¬ b¶n, nh•ng khi ®¬n vÞ kh«ng ®ñ kinh phÝ ®Ó chi
tr¶ vÉn kh«ng ®•îc nhµ n•íc bï hç trî;
3.3.2.2.N©ng cao chÊt l•îng vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng, chÊt l•îng c¸c s¶n phÈm
dÞch vô ®•îc cung cÊp.
ChÊt l•îng c¸c dÞch vô c«ng cung cÊp ngµy cµng ®•îc c¶i thiÖn sÏ lµm t¨ng tÝnh
c¹nh tranh gi÷a c¸c ®¬n vÞ cung cÊp dÞch vô ®Ó tõ ®ã cã thÓ thu hót ®•îc nhiÒu ng•êi
tham gia lµm t¨ng thªm cho nguån thu cho ®¬n vÞ. C¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp ®•îc trao
quyÒn quyÕt ®Þnh nhiÒu h¬n th× ph¶i g¾n víi viÖc ®•a ra c¸c tiªu chuÈn cung cÊp dÞch
vô, dùa trªn ®ã c¸c ®¬n vÞ nµy ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm gi¶i tr×nh. ViÖc tham kh¶o cã hÖ
thèng ph¶n håi tõ phÝa ng•êi sö dông, sÏ t¨ng c•êng tr¸ch nhiÖm h¬n ®èi víi c¸c ®¬n
vÞ cung cÊp dÞch vô c«ng.
§Ó cã mét nÒn gi¸o dôc cã chÊt l•îng cao h¬n cÇn ph¶i x©y dùng c¸c mèc so
s¸nh chuÈn ®Ó dùa vµo ®ã ®¸nh gi¸ xem chi tiªu ë c¸c cÊp ®· phï hîp ch•a. VÊn ®Ò
nµy ®· ®•îc phÇn nµo xö lý khi ¸p dông ®Þnh nghÜa vÒ c¸c tiªu chuÈn Møc chÊt l•îng
tr•êng häc C¨n b¶n vµo n¨m 2003. MÆc dï Møc chÊt l•îng tr•êng häc C¨n b¶n hiÖn
chØ ®ang ®•îc ¸p dông ®Ó h•íng dÉn cho c¸c dù ¸n cô thÓ ë mét sè tr•êng häc song nã
cã thÓ trë thµnh mèc so s¸nh chuÈn ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c tr•êng. Tuy nhiªn, chuÈn
nµy ch•a ®•îc cô thÓ ho¸ thµnh c¸c chi phÝ ®¬n vÞ tÝnh trªn mét häc sinh ®Ó phôc vô
c¸c môc ®Ých cung cÊp kinh phÝ. Mét vÊn ®Ò quan träng liªn quan ®Õn mèc so s¸nh
chuÈn lµ cã tû lÖ häc sinh-gi¸o viªn ®ñ.
3.3.2.3. §a d¹ng ho¸ vµ më réng h¬n n÷a c¸c lo¹i h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt,
cung øng dÞch vô cña ®¬n vÞ sù nghiÖp. Tõ ®ã thu hót nhiÒu ng•êi tham gia, sö dông
c¸c dÞch vô mµ ®¬n vÞ cung cÊp t¹o thªm ®•îc nguån thu cho ®¬n vÞ trªn c¬ së vËt chÊt
vµ nguån lùc hiÖn cã. Nh• trong lÜnh vùc gi¸o dôc ®µo t¹o võa gi¸o dôc ®µo t¹o chÝnh
quy tËp trung, võa kh«ng tËp trung, võa ®µo t¹o ng¾n h¹n võa dµi h¹n, ®µo t¹o t¹i chç
vµ ®µo t¹o tõ xa, võa ®µo t¹o trong n•íc võa ®µo t¹o n•íc ngoµi. Trong lÜnh vùc y tÕ:
- 67 -
®¬n vÞ sù nghiÖp y tÕ võa kh¸m ch÷a bÖnh néi tró, võa ngo¹i tró, kh¸m ch÷a bÖnh theo
yªu cÇu cña bÖnh nh©n, kh¸m ch÷a bÖnh t¹i nhµ...Trong nghiªn cøu khoa häc: ®¬n vÞ
sù nghiÖp khoa häc võa nghiªn cøu c¬ b¶n, võa nghiªn cøu triÓn khai, chuyÓn giao
c«ng nghÖ míi vµo s¶n xuÊt ®êi sèng nhÊt lµ n«ng th«n, liªn kÕt nghiªn cøu gi÷a c¸c
c¬ së nghiªn cøu khoa häc víi c¸c tr•êng ®µo t¹o vµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt, liªn kÕt nghiªn
cøu víi c¸c c¬ së n•íc ngoµi.
3.3.3. Gi¶i ph¸p kh¸c
ViÖc triÓn khai tÝch cùc vµ ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p sÏ n©ng cao chÊt l•îng c¸c ho¹t
®éng sù nghiÖp phôc vô c«ng chóng g¾n liÒn víi t¨ng tr•ëng kinh tÕ, xãa ®ãi gi¶m
nghÌo, t¹o viÖc lµm, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, ph¸t triÓn con ng•êi mét c¸ch toµn
diÖn. Më réng vµ ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng c«ng Ých, cho phÐp mäi tæ chøc c¸ nh©n
tham gia vµ viÖc cung øng dÞch vô c«ng kh«ng v× môc ®Ých lîi nhuËn, ®•îc giao quyÒn
tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm, tù trang tr¶i toµn bé hay mét phÇn kinh phÝ ho¹t ®éng. C¸c
gi¶i ph¸p chung bao gåm :
3.3.3.1. CÊp vèn ho¹t ®éng ngay tõ ®Çu n¨m
Tïy vµo kh¶ n¨ng nguån thu ng©n s¸ch, hµng n¨m UBND TØnh cho phÐp c©n ®èi
trong dù to¸n ng©n s¸ch mét kho¶n kinh phÝ nhÊt ®Þnh ®Ó •u tiªn cÊp øng kinh phÝ ho¹t
®éng cho c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ®¬n vÞ ho¹t ®éng ngay tõ
®Çu n¨m. C¨n cø vµo kh¶ n¨ng nguån thu, nhu cÇu chi, tiÕn ®é thùc hiÖn trong n¨m, ®Ó
cÊp øng vèn kÞp thêi vµ ®¬n vÞ cã tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ nî øng ngay trong n¨m ng©n
s¸ch.
3.3.3.2.§Èy m¹nh qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¬ chÕ tù chñ tµi chÝnh ®èi víi c¸c ®¬n vÞ
sù nghiÖp cña Nhµ n•íc cung cÊp hµng hãa vµ dÞch vô c«ng.
Më réng h¬n n÷a quyÒn tù chñ tµi chÝnh cho c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu th«ng
qua viÖc NghÞ ®Þnh 43/2006/N§-CP theo h•íng t¹o quyÒn chñ ®éng thËt sù cho c¸c
®¬n vÞ sù nghiÖp vÒ tæ chøc, c¸n bé, thu chi tµi chÝnh, ®Ó t¨ng nguån lùc phôc vô d©n
tèt h¬n, hiÖu qu¶ h¬n. Cô thÓ lµ: ph¸t huy quyÒn tù chñ cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp trong
viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô c«ng tõ kh©u tæ chøc ho¹t ®éng, tuyÓn dông lao ®éng, vay
vèn, ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng nh»m ph¸t huy mäi tiÒm n¨ng cña c¸c ®¬n vÞ, ®æi
míi chÝnh s¸ch vÒ thu sù nghiÖp, më réng c¸c ®èi t•îng tham gia, khai th¸c triÖt ®Ó c¸c
nguån thu ®Ó më réng viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô c«ng c«ng cho x· héi, t¨ng thu nhËp
cho ng•êi lao ®éng.
Trªn c¬ së tæng kÕt rót kinh nghiÖm thùc hiÖn c¬ chÕ tù chñ tµi chÝnh ®èi víi c¸c
®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu, tiÕp tôc nghiªn cøu hoµn thiÖn c¬ chÕ nh»m t¹o ®éng lùc míi
- 68 -
cho viÖc thùc hiÖn c¶i c¸ch qu¶n lý tµi chÝnh lÜnh vùc ho¹t ®éng sù nghiÖp, nghiªn cøu
më réng thùc hiÖn c¬ chÕ tù chñ tµi chÝnh ®èi víi c¸c ®¬n vÞ kh«ng cã nguån thu ; kh¾c
phôc nh÷ng tån t¹i, v•íng m¾c trong qu¸ tr×nh triÓn khai thùc hiÖn NghÞ ®Þnh
10/2002/N§-CP; Nghiªn cøu bæ sung hoµn thiÖn c¬ chÕ ho¹t ®éng ®èi víi ®¬n vÞ sù
nghiÖp theo h•íng t¨ng c•êng tÝnh tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tæ chøc bé m¸y, biªn
chÕ vµ tµi chÝnh cho tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn cho ®¬n vÞ sù nghiÖp chñ
®éng ®iÒu hµnh c«ng viÖc, tù quyÕt ®Þnh vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tµi chÝnh, tµi s¶n cña
®¬n vÞ, chñ ®éng s¾p xÕp bé m¸y, vµ ®éi ngò c¸n bé, viªn chøc hîp lý, chÊt l•îng vµ
hiÖu qu¶ ; t¹o ®iÒu kiÖn cho ®¬n vÞ sù nghiÖp ph¸t triÓn, ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh ho¹t
®éng, ®a d¹ng ho¸ c¸c nguån tµi chÝnh, thùc hiÖn tiÕt kiÖm trong chi tiªu, khai th¸c
nguån thu sù nghiÖp, thùc hiÖn ph©n phèi trong thu nhËp cho c¸n bé, viªn chøc theo
kÕt qu¶ lao ®éng, gãp phÇn n©ng cao chÊt l•îng dÞch vô c«ng.
Tù chñ vÒ c¸c kho¶n thu, møc thu
§¬n vÞ tæ chøc ho¹t ®éng dÞch vô, liªn doanh liªn kÕt ®•îc quyÕt ®Þnh c¸c kho¶n
thu, møc thu theo nguyªn t¾c b¶o ®¶m bï ®¾p chi phÝ vµ cã tÝch luü. §èi víi ho¹t ®éng
thu phÝ, lÖ phÝ vµ s¶n phÈm nhµ n•íc ®Æt hµng thùc hiÖn theo møc thu hoÆc khung møc
thu vµ ®¬n gi¸ s¶n phÈm do nhµ n•íc quy ®Þnh.
§Ó ngµy cµng n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng sù nghiÖp, t¹o nguån kinh phÝ t¨ng
thu nhËp cho ng•êi lao ®éng vµ tÝch lòy ®Çu t• c¬ së vËt chÊt, mua s¾m trang thiÕt bÞ,
c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cÇn chñ ®éng thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p liªn quan ®Õn viÖc khai th¸c
nguån thu sù nghiÖp nh• sau :
- §èi víi nguån thu tõ phÝ, lÖ phÝ : Ngoµi c¸c kho¶n thu thuéc thÈm quyÒn cña
Trung •¬ng, ®èi víi c¸c kho¶n thu phÝ, lÖ phÝ thuéc thÈm quyÒn quy ®Þnh cña ®Þa
ph•¬ng, c¸c ®¬n vÞ tiÕn hµnh rµ so¸t l¹i qu¸ tr×nh thùc hiÖn ë ®¬n vÞ m×nh. Tr•êng hîp
sè thu ®•îc ®Ó l¹i kh«ng ®¶m b¶o bï ®¾p chi phÝ, kÓ c¶ c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh
t¨ng do c¸c yÕu tè kh¸ch quan, th× kÞp thêi b¸o c¸o c¬ quan chñ qu¶n vµ Së Tµi chÝnh
®Ó tr×nh Th•êng trùc H§ND vµ UBND TØnh xem xÐt quyÕt ®Þnh.
- §èi víi nguån thu tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, cung øng dÞch vô (kh«ng
ph¶i phÝ, lÖ phÝ) : §¬n vÞ chñ ®éng x©y dùng vµ ¸p dông møc thu theo nguyªn t¾c b¶o
®¶m bï ®¾p ®•îc chi phÝ, cã tÝch lòy. §ång thêi, tiÕn hµnh rµ so¸t vµ ®Ò nghÞ c¬ quan
chñ qu¶n, Së Tµi chÝnh tr×nh UBND TØnh b·i bá c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh liªn quan ®Õn
- 69 -
møc thu, qu¶n lý sö dông nguån thu tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, cung øng dÞch
vô kh«ng cßn phï hîp hoÆc kiÕn nghÞ Trung •¬ng xem xÐt b·i bá, ®iÒu chØnh, bæ sung.
§Æc biÖt, t¹i mét sè ®¬n vÞ cã chñ tr•¬ng më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
nh•ng do nguån ®Çu t• tõ ng©n s¸ch qu¸ h¹n hÑp, huy ®éng tõ nguån thu ho¹t ®éng sù
nghiÖp còng kh«ng kÞp cho nhu cÇu thùc tÕ, ®¬n vÞ cã nhu cÇu vay vèn cña c¸c tæ chøc
tÝn dông (ng©n hµng, quü hç trî ph¸t triÓn...) nh•ng thùc tÕ nhiÒu ®¬n vÞ ®· kh«ng vay
®•îc ng©n hµng, mÆc dï t¹i ®iÒu 3, NghÞ ®Þnh 10/2002/N§-CP nªu râ ‚c¸c ®¬n vÞ sù
nghiÖp cã thu ®•îc vay tÝn dông ng©n hµng hoÆc quü hç trî ph¸t triÓn ®Ó më réng vµ
n©ng cao chÊt lîng ho¹t ®éng sù nghiÖp...“ vµ ®iÒu 11, NghÞ ®Þnh 43/2006/N§-CP
còng nªu râ “c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã ho¹t ®éng dÞch vô ®•îc vay vèn cña c¸c tæ chøc
tÝn dông… ®Ó më réng n©ng cao chÊt lîng ho¹t ®éng sù nghiÖp.“. CÇn cã h•íng dÉn
cô thÓ ®Ó viÖc vay vèn cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp ®•îc thùc hiÖn thuËn lîi h¬n.
3.3.3.3.Thóc ®Èy ph¸t triÓn khu vùc cung cÊp dÞch vô c«ng ngoµi c«ng lËp
- TriÓn khai m¹nh mÏ chñ tr•¬ng x· héi ho¸ nh»m ®éng viªn, thu hót réng r·i
c¸c nguån vèn trong x· héi ®ãng gãp ®Çu t• n©ng cao sè l•îng vµ chÊt l•îng c¸c dÞch
vô c«ng.
Gi¶i ph¸p chiÕn l•îc cÇn tËp trung huy ®éng c¸c nguån lùc cña c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ trong x· héi ®Ó cïng víi Nhµ n•íc ch¨m lo ph¸t triÓn c¸c dÞch vô c«ng. ChuyÓn
dÇn viÖc Nhµ n•íc cung cÊp phÇn lín c¸c dÞch vô c«ng sang viÖc chØ cung cÊp mét sè
dÞch vô c¬ b¶n. TÝch cùc thu hót c¸c nguån nh©n, tµi, vËt lùc cña x· héi ®Çu t• ph¸t
triÓn c¶ sè l•îng vµ chÊt l•îng cung øng dÞch vô c«ng trªn c¬ së : §a d¹ng hãa c¸c m«
h×nh cung cÊp dÞch vô c«ng theo h•íng x· héi ho¸; Tæ chøc tèt viÖc tæng kÕt, rót kinh
nghiÖm c¸c lo¹i h×nh c«ng lËp, d©n lËp, b¸n c«ng...
§Èy m¹nh viÖc triÓn khai chñ tr•¬ng, tiÕp tôc hoµn thiÖn c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®Ó
t¹o ®iÒu kiÖn vÒ chÝnh s¸ch tµi chÝnh, khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp, c¸ nh©n vµ c¸c
tæ chøc x· héi huy ®éng vèn thµnh lËp doanh nghiÖp c«ng Ých, x©y dùng c¸c c¬ së
cung cÊp dÞch vô c«ng ngoµi c«ng lËp nh• gi¸o dôc ë c¸c cÊp häc, c¸c bËc häc; ph¸t
triÓn c¸c c¬ së kh¸m, ch÷a bÖnh, ch¨m sãc søc kháe; x©y dùng c¸c c¬ së nghiªn cøu
øng dông KH&CN, ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh v¨n hãa, thÓ thao, vÖ sinh m«i tr•êng vµ
c¸c dÞch vô c«ng kh¸c... Tõ ®ã t¹o nªn sù c¹nh tranh víi c¸c c¬ së cña nhµ n•íc, buéc
c¸c c¬ së nhµ n•íc ph¶i n©ng cao chÊt l•îng ho¹t ®éng cña m×nh, phôc vô ng•êi d©n
- 70 -
tèt h¬n, t¨ng c•êng huy ®éng lùc l•îng trong d©n vµ doanh nghiÖp cho c¸c dÞch vô
c«ng, ®¸p øng c¸c nhu cÇu dÞch vô kh¸c nhau.
- Nghiªn cøu triÓn khai c¬ chÕ Nhµ n•íc mua s¶n phÈm hoÆc dÞch vô hoµn
thµnh thay thÕ cho h×nh thøc cÊp kinh phÝ trùc tiÕp cho c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn nh• hiÖn
nay. §èi víi c¸c ho¹t ®éng cung cÊp dÞch vô c«ng cÇn tiÕn hµnh ph©n lo¹i, tæ chøc ®Êu
thÇu, giao cho c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ thùc hiÖn; Nhµ n•íc chØ
kiÓm tra, gi¸m s¸t, kiÓm so¸t gi¸ cung øng dÞch vô hoÆc ban hµnh møc lÖ phÝ ph¶i thu.
- TriÓn khai c¸c c¬ chÕ tµi chÝnh míi nh• c¬ chÕ giao ®Êt, cho thuª ®Êt ®Ó x©y
dùng tr•êng häc, bÖnh viÖn; Ban hµnh chÕ ®é BHXH, BHYT hîp lý ®èi víi c¸n bé c«ng
nh©n viªn chuyÓn tõ hÖ c«ng lËp sang d©n lËp... X©y dùng c¬ chÕ tµi chÝnh khuyÕn
khÝch c¸c nhµ ®Çu t• trong n•íc, n•íc ngoµi, më réng c¸c h×nh thøc liªn doanh vµ ®Çu
t• trùc tiÕp cña n•íc ngoµi ®Çu t• ph¸t triÓn c¸c c¬ së ®µo t¹o ®¹i häc, trªn ®¹i häc, d¹y
nghÒ, bÖnh viÖn cã chÊt l•îng cao ë c¸c thµnh phè, khu c«ng nghiÖp.
- Nhµ n•íc x©y dùng vµ hç trî x©y dùng c¬ së vËt chÊt vµ thùc hiÖn giao, b¸n,
kho¸n, cho thuª... t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c tæ chøc t• nh©n cïng víi Nhµ n•íc
tham gia cung øng dÞch vô c«ng hoÆc ng•îc l¹i. Nhµ n•íc trùc tiÕp ®Çu t• x©y dùng
c¸c c¬ së h¹ tÇng c«ng céng ®Ó thu hót vèn ®Çu t• cña x· héi vµo ph¸t triÓn dÞch vô
c«ng; Phèi hîp vµ hç trî tµi chÝnh cho c¸c tæ chøc t• nh©n vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ
kh¸c cïng ®Çu t• x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cung øng dÞch vô c«ng; Cã c¬ chÕ tµi chÝnh
cho viÖc mua l¹i c¸c c¬ së h¹ tÇng cung cÊp dÞch vô c«ng do t• nh©n x©y dùng. T¨ng
viÖc thùc hiÖn c¬ chÕ giao, b¸n, kho¸n, cho thuª khai th¸c, sö dông c¸c c¬ së h¹ tÇng
phôc vô c«ng céng. Chó ý hoµn thiÖn c¸c m« h×nh tæ chøc vµ c¬ chÕ ho¹t ®éng cung
cÊp c¸c dÞch vô c«ng t¹i c¸c ®« thÞ (vËn chuyÓn hµnh kh¸ch néi thÞ, vÖ sinh m«i tr•êng,
chiÕu s¸ng c«ng céng...).
3.3.3.4. Ph©n phèi, sö dông nguån lùc tµi chÝnh hiÖu qu¶, c«ng khai, minh
b¹ch, c«ng b»ng, d©n chñ ; ®æi míi c«ng t¸c thanh tra, gi¸m s¸t tµi chÝnh ®èi víi
c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp c«ng
B¶o ®¶m tÝnh bao qu¸t vÒ ph¹m vi, ®èi t•îng vµ møc ®é kiÓm so¸t theo ®óng LuËt
Ng©n s¸ch nhµ n•íc, b¶o ®¶m tÊt c¶ c¸c kho¶n chi cña ng©n s¸ch nhµ n•íc ®Òu ®•îc
kiÓm tra, kiÓm so¸t mét c¸ch chÆt chÏ; T¨ng c•êng tÝnh chñ ®éng, tù chÞu tr¸ch nhiÖm
cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp c«ng trong viÖc qu¶n lý vµ sö dông c¸c nguån tµi chÝnh mét
c¸ch cã hiÖu qu¶; T¨ng c•êng c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra ®èi víi viÖc sö dông quü
NSNN t¹i c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp. Tæ chøc thùc hiÖn §¸nh gi¸ chi tiªu c«ng mét c¸ch b¾t
- 71 -
buéc, ®Þnh kú ë tÊt c¶ c¸c ngµnh, c¸c cÊp cã sö dông NSNN; HiÖn ®¹i hãa hÖ thèng
th«ng tin tµi chÝnh c«ng, kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu sè liÖu, thiÕu ph•¬ng ph¸p, thiÕu
thÓ chÕ ph¸p quy trong viÖc ®¸nh gi¸ t×nh h×nh vµ hiÖu qu¶ sö dông c¸c nguån lùc
c«ng.
Hµng n¨m phÇn chªnh lÖch thu lín h¬n chi ®•îc sö dông ®Ó:
- T¨ng thu cho c¸n bé: Tuú theo kÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh trong n¨m, ®¬n vÞ
®•îc quyÕt ®Þnh tæng møc thu nhËp:
+ Tèi ®a 4 lÇn quü tiÒn l•¬ng theo cÊp bËc, chøc vô ®èi víi ®¬n vÞ sù nghiÖp tù
b¶o ®¶m toµn bé chi phÝ ho¹t ®éng th•êng xuyªn.
+ Tèi ®a 3 lÇn quü tiÒn l•¬ng theo cÊp bËc, chøc vô ®èi víi ®¬n vÞ sù nghiÖp tù
b¶o ®¶m mét phÇn chi phÝ ho¹t ®éng th•êng xuyªn.
ViÖc chi tr¶ thu nhËp cho tõng ng•êi lao ®éng do ®¬n vÞ quyÕt ®Þnh theo nguyªn
t¾c ng•êi nµo cã hiÖu suÊt c«ng t¸c cao h¬n ®•îc tr¶ cao h¬n, kh«ng khèng chÕ thu
nhËp cña tõng ng•êi.
- §¬n vÞ ®•îc trÝch lËp 04 quü gåm: Quü khen th•ëng, Quü phóc lîi, Quü dù
phßng æn ®Þnh thu nhËp, Quü ph¸t triÓn ho¹t ®éng sù nghiÖp. Møc trÝch lËp c¸c quü do
®¬n vÞ quyÕt ®Þnh. Trong ®ã møc trÝch lËp ®èi víi 2 quü : khen th•ëng vµ phóc lîi tèi
®a b»ng 3 th¸ng tiÒn l•¬ng, tiÒn c«ng vµ thu nhËp t¨ng thªm b×nh qu©n thùc hiÖn trong
n¨m. Riªng quü ph¸t triÓn ho¹t ®éng sù nghiÖp: trÝch tèi thiÓu 25% sè chªnh lÖch thu
lín h¬n chi, sau khi ®· b¶o ®¶m thu nhËp b»ng 2 lÇn quü tiÒn l•¬ng cÊp bËc, chøc vô
cña ®¬n vÞ.
3.3.3.5. Sö dông tiÕt kiÖm, chèng l·ng phÝ, thÊt tho¸t c¸c nguån tµi chÝnh
Thóc ®Èy ®¬n vÞ sö dông ng©n s¸ch tiÕt kiÖm, hiÖu qu¶, chèng l·ng phÝ thÊt tho¸t
®Çu t• NSNN cho c¸c ho¹t ®éng sù nghiÖp.Thùc hiÖn c«ng khai minh b¹ch ®Ó lµm c¨n
cø sö dông, kiÓm so¸t chi ng©n s¸ch ®èi víi c¸c ®¬n vÞ sö dông ng©n s¸ch. T¨ng c•êng
tr¸ch nhiÖm c«ng bè ng©n s¸ch, cô thÓ ho¸ c¸c kho¶n thu, c¸c kho¶n phÝ vµ c¸c kho¶n
®ãng gãp còng nh• viÖc sö dông c¸c nguån lùc nµy ®èi víi tÊt c¸c c¸c ®¬n vÞ sù
nghiÖp, ®Æc biÖt lµ ®èi víi hÖ thèng c¸c tr•êng phæ th«ng.
Cã c¬ chÕ chÝnh s¸ch vµ t¹o m«i tr•êng khuyÕn khÝch toµn d©n, c¸c doanh nghiÖp
thùc hµnh tiÕt kiÖm, triÓn khai m¹nh vµ cã hiÖu qu¶ ph¸p lÖnh tiÕt kiÖm; t¨ng c•êng kû
c•¬ng vµ n¨ng lùc gi¸m s¸t tµi chÝnh ®èi víi nÒn kinh tÕ (hiÖu qu¶ gi¸m s¸t qu¸ tr×nh
lËp, thÈm tra, chÊp hµnh, sö dông vµ quyÕt to¸n NSNN; kiÓm so¸t chÕ ®é sö dông vèn,
tµi s¶n c«ng; quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm vËt chÊt cña thñ tr•ëng c¬ quan, c¸n bé c«ng
- 72 -
chøc trong quan lý, sö dông vèn vµ tµi s¶n) nh»m ng¨n chÆn thÊt tho¸t, l·ng phÝ vµ ®Èy
lïi tham nhòng. N©ng cao vai trß gi¸m s¸t cña Quèc héi, H§ND c¸c cÊp ®¶m b¶o
nguån lùc tµi chÝnh ®•îc ph©n bæ hîp lý, sö dông hiÖu qu¶; t¨ng c•êng tÝnh minh b¹ch,
c«ng khai trong ph©n bæ, sö dông c¸c nguån lùc tµi chÝnh quèc gia.
3.3.3.6.H•íng dÉn vµ gi¸m s¸t viÖc x©y dùng quy chÕ chi tiªu néi bé cña c¸c
®¬n vÞ sù nghiÖp
X©y dùng quy chÕ chi tiªu néi bé nh»m t¹o quyÒn chñ ®éng trong viÖc qu¶n lý vµ
chi tiªu tµi chÝnh cho Thñ tr•ëng ®¬n vÞ, c¸n bé, viªn chøc trong ®¬n vÞ; lµ c¨n cø ®Ó
qu¶n lý, thanh to¸n c¸c kho¶n chi tiªu, thùc hiÖn kiÓm so¸t cña KBNN, c¬ quan qu¶n
lý cÊp trªn, c¬ quan tµi chÝnh vµ c¸c c¬ quan thanh tra, kiÓm to¸n. T¹o ®iÒu kiÖn cho
®¬n vÞ sö dông tµi s¶n ®óng môc ®Ých, hiÖu qu¶, thùc hµnh tiÕt kiÖm chèng l·ng phÝ,
khuyÕn khÝch t¨ng thu, tiÕt kiÖm chi, thu hót vµ gi÷ ®•îc nh÷ng c¸n bé, viªn chøc cã
n¨ng lùc cho ®¬n vÞ.
C¬ quan thùc hiÖn chÕ ®é tù chñ x©y dùng quy chÕ chi tiªu néi bé ë mét sè néi
dung chñ yÕu nh• : vÒ sö dông v¨n phßng phÈm, vÒ sö dông « t« phôc vô c«ng t¸c, vÒ
sö dông ®iÖn tho¹i, vÒ sö dông ®iÖn trong c¬ quan, vÒ tr¶ thu nhËp t¨ng thªm cho c¸n
bé, c«ng chøc.
3.3.3.7.TiÕp tôc tuyªn truyÒn, phæ biÕn s©u kü c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é vÒ tù chñ
tµi chÝnh t¹i c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp thùc hiÖn c¬ chÕ tµi chÝnh theo NghÞ ®Þnh
43/2006/N§-CP ®Õn tõng c¸n bé, viªn chøc trong ®¬n vÞ ®Ó mäi ng•êi qu¸n triÖt, nhÊt
lµ ng•êi lao ®éng, tham gia mét c¸ch d©n chñ, c«ng khai vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt, cung
øng dÞch vô t¹i ®¬n vÞ m×nh víi môc tiªu tiÕt kiÖm chi t¨ng thu nhËp chÝnh ®¸ng cho
ng•êi lao ®éng vµ cã tÝch lòy ®Ó ®Çu t• më réng, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ®¬n
vÞ.
3.4. §iÒu kiÖn thùc hiÖn
§Ó c¸c kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý c¸c nguån tµi
chÝnh trong c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu ®¹t ®•îc nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan, ®ßi hái qu¸
tr×nh triÓn khai ph¶i ®¸p øng ®•îc mét sè ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt sau :
*§èi víi Nhµ n•íc : Khi kinh tÕ ngµy cµng t¨ng tr•ëng æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng, Nhµ
n•íc cÇn x¸c ®Þnh chi ng©n s¸ch cho c¸c ho¹t ®éng sù nghiÖp lµ mét trong nh÷ng lÜnh
vùc •u tiªn cña chi ng©n s¸ch nhµ n•íc, tõng b•íc t¨ng tû träng chi NSNN cho gi¸o
dôc, y tÕ, khoa häc c«ng nghÖ, v¨n ho¸ thÓ thao, ph¸t thanh truyÒn h×nh.
- 73 -
§æi míi c¸c chÝnh s¸ch vµ h×nh thøc ®èi víi c¸c nguån thu sù nghiÖp, ®Æc biÖt lµ
thu häc phÝ, viÖn phÝ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho mäi ng•êi d©n ®•îc tham gia thùc
hiÖn c¸c chÝnh s¸ch nµy phï hîp víi ®iÒu kiÖn thu nhËp vµ nhu cÇu ch¨m sãc y tÕ cña
tõng ®èi t•îng d©n c•.
*§èi víi nh©n d©n : Ph¸t huy tr¸ch nhiÖm cña ng•êi d©n trong viÖc tham gia víi
Nhµ n•íc trong chi tiªu cho y tÕ, gi¸o dôc, g¾n liÒn gi÷a tr¸ch nhiÖm víi quyÒn lîi cña
m×nh trong viÖc thô h•ëng c¸c dÞch vô x· héi c¬ b¶n.
*§èi víi x· héi : Thùc hiÖn x· héi ho¸ c¸c ho¹t ®éng sù nghiÖp, huy ®éng sù
tham gia ®ãng gãp cña toµn x· héi vµ ®Çu t• ph¸t triÓn cung cÊp dÞch vô c«ng. §a d¹ng
ho¸ c¸c h×nh thøc ®éng viªn, x©y dùng m«i tr•êng ph¸p lý æn ®Þnh, thuËn lîi ®Ó ph¸t
huy ®•îc søc m¹nh thu hót nguån lùc vËt chÊt toµn x· héi cho ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng
sù nghiÖp. KhuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi nhµ n•íc, t• nh©n ®Çu t• vµo
cung cÊp dÞch vô c«ng d•íi c¸c h×nh thøc b¸n c«ng, d©n lËp, t• nh©n vµ liªn doanh,
liªn kÕt víi n•íc ngoµi, ®Çu t• trùc tiÕp cña n•íc ngoµi trong cung cÊp c¸c dÞch vô x·
héi c¬ b¶n.
KẾT LUẬN
Hoạt động sự nghiệp ®ãng vai trß quan trọng trong đời sống của người d©n, lµ
ho¹t ®éng hÕt søc cÇn thiÕt ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n•íc. NÒn kinh tÕ
cµng ph¸t triÓn th× ®Çu t• cho c¸c ho¹t ®éng sù nghiÖp còng sÏ ®•îc t¨ng c•êng víi
môc tiªu cuèi cïng lµ n©ng cao chÊt l•îng cung cÊp c¸c dÞch vô, hµng hãa c«ng. Khi
®ã, con ng•êi kh«ng chØ ®•îc ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu c¬ b¶n nhÊt cña m×nh mµ cßn cã
®iÒu kiÖn tiÕp cËn víi nh÷ng tri thøc hiÖn ®¹i ®Ó ph¸t triÓn mét c¸ch toµn diÖn nhÊt.
Trong nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung, c¸c tr•êng häc, bÖnh viÖn, c¸c c¬ së
v¨n hãa th«ng tin, khoa häc c«ng nghÖ… ho¹t ®éng trong ®iÒu kiÖn ®•îc bao cÊp hoµn
toµn nªn c¸c ®¬n vÞ nµy kh«ng ph¸t huy ®•îc tÝnh n¨ng ®éng, s¸ng t¹o cña m×nh, lu«n
cã t• t•ëng tr«ng chê, û l¹i vµo Nhµ n•íc. Sù ®æi míi qu¶n lý nÒn kinh tÕ theo c¬ chÕ
- 74 -
thÞ tr•êng nãi chung vµ ®Æc biÖt lµ c¬ chÕ trao quyÒn tù chñ tµi chÝnh cho c¸c ®¬n vÞ sù
nghiÖp cã thu ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc gi¸o dôc, y tÕ, v¨n hãa th«ng tin… ®· ph¸t
huy tÝnh tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm, gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c ®¬n vÞ
nµy. Trong thêi gian tíi, nh÷ng chÝnh s¸ch liªn quan cÇn ®•îc hoµn thiÖn h¬n n÷a ®Ó
cã thÓ thùc hiÖn ®•îc c¸c môc tiªu cña c¬ chÕ míi lµ cho phÐp ®¬n vÞ huy ®éng ®a
d¹ng vµ sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån tµi chÝnh gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng
sù nghiÖp cña c¸c ®¬n vÞ cung cÊp dÞch vô c«ng, ®¸p øng ngµy cµng cao nhu cÇu ph¸t
triÓn cña con ng•êi.
Sù thµnh c«ng cña viÖc c¶i c¸ch chÝnh s¸ch qu¶n lý tµi chÝnh c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp
tïy thuéc vµo sù lùa chän môc tiªu c¶i c¸ch, gi¶i ph¸p c¶i c¸ch cÇn xuÊt ph¸t tõ t×nh
h×nh thùc tiÔn trong qu¸ khø, hiÖn t¹i vµ cã tÝnh ®Õn sù ph¸t triÓn trong t•¬ng lai. Tr•íc
m¾t, cÇn tËp trung triÓn khai tèt NghÞ ®Þnh 43/N§-CP x©y dùng khu«n khæ chÕ ®é thu-
chi trung h¹n víi sù t«n träng kû luËt tµi chÝnh tæng thÓ… §Ó thùc hiÖn ®•îc c¸c gi¶i
ph¸p nµy, cÇn ph¶i cã ®Çy ®ñ nguån lùc tµi chÝnh, ®Æc biÖt lµ ph¶i cã sù hç trî vµ cam
kÕt tõ phÝa c¸c nhµ l·nh ®¹o, c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®èi víi tiÕn tr×nh c¶i c¸ch nµy.
Phô lôc 1: T×NH H×NH THùC HIÖN Dù TO¸N N¡M 2003,2004
§¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång
Stt Chỉ tiêu
TỔNG SỐ %
TH'04/
TH'03
(14
đơn vị)
Năm 2003 (14 đơn vị) Năm 2004 (28 đơn vị)
Dự
toán
Thực
hiện
TH/DT
(%)
Dự
toán
Thực
hiện
TH/DT
(%)
I Tổng thu 48.060 48.272 100,44 68.824 78.300 113,77 122,44
1 Phí, lệ phí 9.816 13.431 136,83 16.467 22.306 135,46 119,89
2
Thu hoạt động SXKD,
cung ứng dịch vụ
34.462 30.419 88,27 45.640 45.874 100,51 119,41
3 Thu SN khác 3.782 4.422 116,92 6.717 10.120 150,66 151,06
- 75 -
II Thu để lại 45.472 44.467 97,79 63.706 70.672 110,93 123,05
1 Phí, lệ phí 8.208 11.207 136,54 13.272 17.631 132,84 122,99
2
Thu hoạt động SXKD,
cung ứng dịch vụ
34.462 30.419 88,27 44.753 45.041 100,64 119,41
3 Thu SN khác 2.802 2.841 101,39 5.681 8.000 140,82 162,27
III NSNN cấp 11.277 11.758 104,27 36.936 36.050 97,60 128,24
1 Hoạt động thường xuyên 6.922 6.507 94,00 15.245 14.163 92,90 113,39
2 Thực hiện đề tài 1.244 1.375 110,53 1.795 2.173 121,06 126,40
3
Thực hiện nhiệm vụ Nhà
nước đặt hàng
1.778 1.765 99,27 5.779 5.347 92,52 97,17
4 Thực hiện CTMT 330 393 119,09 2.522 2.522 100,00 71,25
5 Tinh giản biên chế 19 19 100,00 24 62 258,33 200,00
6
Đầu tư XDCB, mua sắm
trang thiết bị
891 851 95,51 9.038 9.261 102,47 402,35
7 Khác 93 848 911,83 2.533 2.522 99,57 59,55
IV Tổng chi 53.981 53.211 98,57 98.789 101.068 102,31 122,59
1 Chi thường xuyên 49.944 49.413 98,94 77.436 79.042 102,07 115,93
1.1
Chi cho người lao động
(kể cả tiền lương tăng
thêm)
10.599 10.791 101,81 21.092 19.515 92,52 119,53
1.2 Quản lý hành chính 2.446 2.805 114,68 4.988 5.369 107,64 117,04
1.3 Hoạt động nghiệp vụ 8.112 9.748 120,17 11.662 12.878 110,43 109,74
1.4 Tổ chức thu phí, lệ phí 543 630 116,02 1.000 1.213 121,30 91,75
1.5
Chi sản xuất, cung ứng
dịch vụ
21.840 17.201 78,76 29.963 28.577 95,37 124,42
1.6
Mua sắm, sửa chữa
thường xuyên TSCĐ
3.154 3.645 115,57 4.557 5.712 125,35 105,82
1.7
Hoạt động thường xuyên
khác
3.248 4.593 141,41 4.274 5.778 135,19 99,52
2 Thực hiện đề tài 1.044 279 26,72 1.795 2.236 124,57 645,52
3
Thực hiện nhiệm vụ Nhà
nước đặt hàng
1.798 1.715 95,38 5.846 5.302 90,69 97,38
4 Thực hiện CTMT 365 393 107,67 2.546 2.546 100,00 71,25
- 76 -
5 Tinh giản biên chế 19 19 100,00 2 44 2.200,00 231,58
6
Nhiệm vụ đột xuất được
cấp thẩm quyền giao
0 0 580 629 108,45
7
Đầu tư XDCB, mua sắm
trang thiết bị
711 1.281 180,17 8.951 9.594 107,18 301,56
8 Khác 100 111 111,00 1.633 1.675 102,57 214,41
V Nộp NSNN 5.125 6.354 123,98 6.958 9.952 143,03 114,13
1 Phí, lệ phí 1.608 2.222 138,18 3.084 4.552 147,60 103,38
2 Thuế 2.537 2.450 96,57 2.838 3.258 114,80 116,86
3 Khác 980 1.682 171,63 1.036 2.142 206,76 124,38
Phô lôc 2 : T×NH H×NH THùC HIÖN Dù TO¸N N¡M 2005
§¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång
Stt Chỉ tiêu
TỔNG SỐ
Dự toán
Thực
hiện
TH/DT
(%)
I LAO ĐỘNG 3.002 2.949 98,2
- Biên chế 2.447 2.193 89,6
- Hợp đồng 555 756 136,2
II TÀI CHÍNH
Tổng thu NSNN 122.184 155.897 127,6
1 Tổng thu cân đối chi thường xuyên 122.184 155.897 127,6
+ Ngân sách hỗ trợ chi thường xuyên 43.346 52.673 121,5
+ Thu để lại 78.838 103.224 130,9
2 Tổng chi thường xuyên 122.184 147.825 121,0
2.1 Chuyên môn nghiệp vụ, SXKD - DV 77.483 85.620 110,5
- 77 -
2.2 Tiền lương 37.749 54.316 143,9
a Lương ngạch bậc 37.749 43.521 115,3
b Lương tăng thêm 10.795
Tỷ lệ lương tăng thêm so lương ngạch bậc (lần) 0,25
Thu nhập bình quân đầu người
(1.000đồng/tháng)
1.535
2.3 Mua sắm, sửa chữa thường xuyên TSCĐ 6.952 7.889 113,5
3 Chênh lệch thu-chi 8.072
4 Trích lập các quỹ 5.752
4.1 Dự phòng ổn định thu nhập 782
4.2 Khen thưởng 1.956
4.3 Phúc lợi 1.268
4.4 Phát triển hoạt động sự nghiệp 1.615
4.5 Chuyển cấp trên 131
5 Nộp NSNN 13.396
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 45755.pdf