Đề tài Thực trạng thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ sau khi Hiệp định thương mại có hiệu lực
Mục lục Lời mở đầu 3 Chương I Quan hệ thương mại Việt Nam- Hoa Kỳ trước khi ký kết hiệp định thương mại 6 I. Khái quát lịch sử thương mại hai nước 6 2. Quan hệ thương mại Việt-Mỹ từ năm 1975- 1994 7 3. Quan hệ thương mại Việt-Mỹ từ 1994 đến nay 8 II.Thực trạng thương mại hai nước trước khi ký Hiệp định thương mại 11 1. Giai đoạn trước khi bỏ cấm vận 11 2. Giai đoạn sau khi bỏ cấm vận 12 2.1. Tình hình xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ 12 2.2. Tình hình nhập khẩu từ Mỹ của Việt Nam 28 Chương II Thực trạng thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ một năm sau khi Hiệp định thương mại có hiệu lực 37 I. Những nội dung cơ bản của hiệp định thương mại song phương 37 1. Những nội dung cơ bản 37 2. Một số đánh giá về tác động của Hiệp định thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ đến sự phát triển thương mại giữa hai nước 44 II.Thực trạng thương mại Việt Nam- Hoa Kỳ một năm sau khi hiệp định 48 1. Tình hình xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ 48 Bảng 20: kim ngạch xuất khẩu dầu thô 1999-2002 62 2. Tình hình nhập khẩu của Việt Nam từ Mỹ 63 3. Đánh giá tổng quát 68 Chương III Một số Giải pháp thúc đẩy thương mại Việt Nam-Hoa Kỳ 71 I. Triển vọng thương mại Việt Nam-Hoa Kỳ 71 II. Các giải pháp thúc đẩy thương mại hai nước 74 1. Các giải pháp vĩ mô 74 1.1 Tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật và thực hiện minh bạch hoá các luật lệ 74 1.2 Hỗ trợ các doanh nghiệp về thông tin thị trường và các hoạt động xúc tiến thương mại, nghiên cứu thị trường để cung cấp các sản phẩm phù hợp. 76 1.3. Nâng cao hơn nữa vai trò của các Hiệp hội ngành hàng 78 1.4. Mở cửa hơn nữa các lĩnh vực thương mại dịch vụ, đặc biệt là lĩnh vực tài chính 79 1.5. Đẩy mạnh hơn nữa việc thực hiện các cam kết về quyền sở hữu trí tuệ 80 2. Các giải pháp vi mô 80 2.1. Nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hoá Việt Nam 80 2.2. Nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp so với các doanh nghiệp khác trên thị trường Mỹ 81 2.3 Về vấn đề nhãn hiệu và thương hiệu 83 2.4 Tìm kiếm thị trường và đối tác tin cậy 83 Kết luận 86 Lời mở đầu Ngày 13 tháng 7 năm 2000, Hiệp định Thương mại Việt nam-Hoa Kỳ được ký kết. Ngày 8 tháng 6 năm 2001, Tổng thống Hoa Kỳ G. Bush đã chính thức trình Quốc hội Hoa Kỳ xem xét và phê chuẩn Hiệp định. Theo luật định, các ủy ban Tài chính của Thượng viện và Hạ viện Hoa Kỳ xem xét Hiệp định trong vòng 75 ngày, sau đó gửi lên Thượng viện và Hạ viện để bỏ phiếu thông qua. Ngày 10/12/2001 tại New York (Mỹ) đại diện hai Chính phủ đã trao đổi thư phê chuẩn Hiệp định và Hiệp định Thương mại Việt nam – Hoa Kỳ chính thức có hiệu lực ; mở ra một thị trường mới với quy mô cực kỳ lớn, một cơ hội vàng cho Việt nam xuất khẩu hàng hóa của mình vào thị trường Hoa Kỳ. Cho tới nay, Hiệp định thương mại Việt nam - Hoa Kỳ đã có hiệu lực được hơn 1 năm rưỡi, kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam vào Hoa Kỳ và ngược lại tăng trưởng mạnh mẽ, hàng hóa của Việt nam khi xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ đã được hưởng quy chế tối huệ quốc, doanh nghiệp Việt nam có nhiều cơ hội để thâm nhập vào thị trường Hoa Kỳ và ngược lại. Tuy nhiên, một điều rất dễ nhận thấy là Hoa Kỳ và Việt nam có quá nhiều điểm khác biệt không chỉ về chế độ chính trị, kinh tế, ngoại giao mà cả chính sách thương mại. Hoa Kỳ là một siêu cường có nền kinh tế thị trường phát triển theo cơ chế thị trường từ hàng trăm năm nay với hệ thống pháp luật hoàn hảo, tương ứng với các chuẩn mực quốc tế. Còn Việt nam, là một nước đang phát triển có trình độ phát triển thấp đang trong quá trình chuyển đổi sang cơ chế thị trường với hệ thống pháp luật chưa đầy đủ, mang nặng ảnh hưởng của thời kỳ bao cấp. Hoa Kỳ là nước xuất khẩu lớn nhất thế giới. Vào đầu thế kỷ 21, Hoa Kỳ có 270 triệu dân, với nền kinh tế mạnh nhất toàn cầu, tỷ lệ lạm phát và thất nghiệp thấp, mức sống người dân tiếp tục tăng, xuất hiện sự phồn vinh chưa từng có trong lịch sử từ trước tới nay của Hoa Kỳ. Trong khi đó, Việt nam vẫn ở trong số những nước nghèo nhất thế giới. Trong 10 năm tới, tức là từ 2001 đến 2010, Việt nam, trong chiến lược phát triển kinh tế-xã hội của mình, đặt mục tiêu phải phấn đấu để đưa Việt nam "ra khỏi tình trạng kém phát triển tạo nền tảng để đến năm 2020, Việt nam cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại". Những khác biệt này đã đặt ra biết bao thách thức đối với doanh nghiệp Việt nam khi phải thực hiện Hiệp định Thương mại song phương đã được ký kết và có hiệu lực. Chính vì vậy việc tìm hiểu về thực trạng thương mại Việt Nam- Hoa Kỳ ra sao sau khi Hiệp định thương mại đã có hiệu lực hơn một năm qua, quan hệ hai nước đã đạt được những thành tựu gì,còn những gì hạn chế, cần khắc phục để việc thực thi Hiệp định thương mại đạt hiệu quả cao và phát huy tốt nhất tiềm năng kinh tế đất nước là vấn đề rất cần thiết. Đó là lý do để chọn đề tài "Thực trạng thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ sau khi Hiệp định thương mại có hiệu lực” Mục đích nghiên cứu của đề tài - Đánh giá thực trạng xuất nhập khẩu hàng hóa Việt nam sang Hoa Kỳ kể từ khi Hiệp định thương mại có hiệu lực nêu bật những thuận lợi, khó khăn, những tồn tại và những bất cập, cản trở việc xuất khẩu hàng hóa của Việt nam sang Hoa Kỳ cũng như nhập khẩu hàng hoá từ Hoa Kỳ vào Việt Nam. - Nghiên cứu một cách hệ thống, cụ thể những thuân lợi khó khăn trong quan hệ thương mại hai nước sau khi Hiệp định đã có hiệu lực. Trên cơ sở đó, đề xuất các biện pháp , đối sách cụ thể của Chính phủ cũng như của doanh nghiệp Việt nam nhằm thúc đẩy hơn nữa quan hệ thương mại hai nước, đặc biệt là biện pháp thúc đẩy xuất khẩu hàng Việt nam sang thị trường Hoa Kỳ trong điều kiện Hiệp định Thương mại đã có hiệu lực. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu chủ yếu là tình hình xuát nhập khẩu hàng hoá của Việt Nam sang Hoa Kỳ và ngược lại. Nghiên cứu về kim ngạch cũng như cơ cấu các mặt hàng xuất nhập khẩu chủ yếu của Việt Nam trong quan hệ thương mại với Hoa Kỳ. Tốc độ tăng trưởng của kim ngạch buôn bán hai chiều cũng như sự thay đổi trong từng mặt hàng cụ thể trong điều kiện Hiệp định thương mại có hiệu lực so với trước khi ký kết Hiệp định song phương là vấn đề được tập trung nghiên cứu trong đề tài - Phạm vi nghiên cứu đề tài giới hạn ở kim ngạch và cơ cấu xuất nhập khẩu, từ đó nêu bật những thành tựu cũng như hạn chế trong thương mại hai nước từ sau khi Hiệp định thương mại có hiệu lực. Những nghiên cứu khác chủ yếu là để làm nổi bật hơn nội dung này. Phương pháp nghiên cứu Đề tài dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa Mác-Lê nin về duy vật biện chứng và duy vật lịch sử; Tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về đường lối phát triển kinh tế cũng như kim chỉ nam cho phương pháp tư duy. Bên cạnh đó, đề tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu tổng hợp như: phân tích, thống kê, hệ thống hóa và diễn giải. Bố cục của đề tài Ngoài lời nói đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung đề tài gồm 3 chương: Chương I : Quan hệ thương mại Việt Nam-Hoa Kỳ trước khi ký kết Hiệp định thương mại Chương II : Thực trạng thương mại Việt Nam-Hoa Kỳ một năm sau Hiệp định thương mại có hiệu lực Chương III :Một số giải pháp thúc đẩy thương mại Việt Nam-Hoa Kỳ
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Thực trạng thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ sau khi Hiệp định thương mại có hiệu lực, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ch xuÊt khÈu hµng dÖt may sang Mü tõ 1999-2002
N¨m
1999
2000
2001
2002
Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may (®¬n vÞ: ngh×n USD)
36.152
47.427
48.174
900.473
% trong tæng kim ng¹ch hµng c«ng nghiÖp chÕ t¹o
17,25
20,72
20,69
64,30
% trong kim ng¹ch hµng xuÊt khÈu sang Hoa Kú
5,94
5,77
4,58
37,60
Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam (triÖu USD)
1.747
1.892
1.975
2.710
% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may
2,07
2,51
2,44
33,23
(Nguån: Bé th¬ng m¹i Hoa Kú)
B¶ng 18: Møc thuÕ nhËp khÈu cña Mü ®èi víi mét sè lo¹i hµng dÖt may
§¬n vÞ : %
Tªn hµng
M· HS
ThuÕ suÊt phi MFN
ThuÕ suÊt MFN
Møc thuÕ chªnh lÖch
¸o kho¸c ngoµi v¶i b«ng m·
6202.12
90
9,1
79,9
¸o kho¸c tõ sîi nh©n t¹o 654
6202.13.10
60
4,5
55,5
QuÇn dµi, quÇn sooc b»ng sîi tæng hîp
6103.43.15
72
28,9
43,1
¸o s¬ mi cotton cho nam vµ trÎ em trai
6105.10.00
45
20,2
24,8
Bé quÇn ¸o thÓ thao b»ng sîi tæng hîp
6112.12.00
72
28,9
38
Bé quÇn ¸o thÓ thao b»ng b«ng
6112.11.00
45
15,7
29,3
Bé Pyjama b»ng b«ng
6208.21.00
90
9,1
79,9
S¬mi n÷ vµ trÎ em g¸i chøa Ýt nhÊt 70% hµm lîng t¬
6106.90.15
60
2,9
37,1
(Nguån : B¶ng m· HS cña H¶i quan Hoa Kú)
NÕu nh tríc khi ký HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i vµ ngay c¶ khi HiÖp ®Þnh cha ®i vµo hiÖu lùc, kim ng¹ch hµng dÖt may cña ViÖt Nam sang Mü chiÕm tû träng kh«ng lín trong kim ng¹ch hµng c«ng nghiÖp chÕ t¹o còng nh trong kim ng¹ch tæng c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu sang Mü. Tuy nhiªn, nhê cã HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt Nam-Hoa Kú vµ quy chÕ MFN (tham kh¶o b¶ng 18) ®îc hëng tõ HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, kim ng¹ch hµng dÖt may cã sù tiÕn bé vît bËc. Møc thuÕ nhËp khÈu ®¸nh vµo hµng dÖt may ViÖt Nam gi¶m nhiÒu so víi tríc khi ®îc hëng quy chÕ MFN gióp cho hµng ViÖt Nam kh«ng chØ cã søc c¹nh tranh vÒ chÊt lîng mµ cßn cã søc c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶. Nhê ®ã, hµng dÖt may tõ chç chiÕm tû träng nhá trong c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu sang Hoa Kú ®· trá thµnh mÆt hµng chiÕm tû träng cao nhÊt, h¬n c¶ thuû s¶n (chiÕm 37,60%). Sù t¨ng trëng vÒ tû träng cña mÆt hµng c«ng nghiÖp chÕ t¹o chñ yÕu lµ do sù t¨ng trëng cña mÆt hµng dÖt may (chiÕm tíi 64,30% trong tæng hµng c«ng nghiÖp chÕ t¹o n¨m 2002). MÆt kh¸c, nh chóng ta ®· biÕt, dÖt may lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam. Nhng tríc ®©y, khi cha cã HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i, hµng dÖt may xuÊt khÈu vµo thÞ trêng Hoa Kú ph¶i chÞu møc thuÕ nhËp khÈu rÊt cao, do vËy tû träng hµng dÖt may xuÊt khÈu vµo thÞ trêng Hoa Kú trong thêi gian nµy rÊt nhá. Nhng kÓ tõ khi ®îc hëng quy chÕ MFN, con sè nµy ®· cã sù thay ®æi lín. Cã thÓ nhËn thÊy sù gia t¨ng vÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may n¨m 2002 phÇn lín lµ do sù t¨ng trëng kim ng¹ch xuÊt khÈu sang Hoa Kú.
Nh vËy, cã thÓ nãi HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt Nam-Hoa Kú cã t¸c ®éng v« cïng to lín ®èi víi ngµnh dÖt may ViÖt Nam. Tuy nhiªn, con sè h¬n 900 triÖu USD nhËp khÈu vµo Hoa Kú vÉn lµ mét con sè qu¸ khiªm tèn so víi lîng nhËp khÈu 60 tû USD hµng dÖt may hµng n¨m cña níc nµy. Cã nhiÒu nguyªn nh©n c¶n trë c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam gia t¨ng kim ng¹ch dÖt may vµo thÞ trêng Mü. Tríc hÕt lµ do, nh×n chung tr×nh ®é c«ng nghÖ cña c¸c xÝ nghiÖp may ViÖt Nam cha cao. C¸c doanh nghiÖp may mÆc ViÖt Nam chñ yÕu thùc hiÖn gia c«ng cho c¸c h·ng níc ngoµi v× vËy kh«ng t¹o lËp ®îc vÞ trÝ vµ th¬ng hiÖu cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng. Bªn c¹nh ®ã, trong khi thÞ trêng Hoa Kú ®ßi hái hÕt søc kh¾t khe vÒ chÊt lîng th× sè doanh nghiÖp ¸p dông hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng theo tiªu chuÈn ISO 9000 vµ SA 8000 cßn qu¸ Ýt ái. L¹i do cha cã hÖ thèng ph©n phèi hµng hãa trªn thÞ trêng Hoa Kú ®Ó t¹o lËp quan hÖ liªn kÕt chÆt chÏ vµ thêng xuyªn víi c¸c h·ng nhËp khÈu , g©y khã kh¨n trong viÖc t¹o lËp chç ®øng æn ®Þnh, h¹n chÕ kh¶ n¨ng më réng vµ øng phã nh÷ng bÊt tr¾c trªn thÞ trêng cña doanh nghiÖp. NhiÒu doanh nghiÖp còng ®· tÝch cùc më réng ®Çu t, c¶i t¹o vµ x©y míi nhµ xëng nhng do cha cã sù chuÈn bÞ chu ®¸o nªn rÊt thiÕu hôt c«ng nh©n cã tay nghÒ bËc cao, lµm gi¶m hiÖu qu¶ cña viÖc ®Çu t. Vµ cã mét thùc tÕ rÊt ®¸ng lo ng¹i lµ kh«ng ph¶i doanh nghiÖp nµo còng hiÓu vµ n¾m ch¾c vÒ thÞ trêng Mü. Trong khi ®ã, ®Ó h¹n chÕ hµng dÖt may nhËp khÈu tõ ViÖt Nam, chÝnh phñ Hoa Kú ®· ¸p dông h¹n ng¹ch ®èi víi mÆt hµng nµy. Mét thùc tÕ lµ: H¶i quan Mü lu«n t×m c¸ch quy kÕt hµng dÖt may ViÖt Nam cã xuÊt xø bÊt hîp ph¸p. NÕu doanh nghiÖp nµo vi ph¹m chÝnh phñ Mü sÏ trõ gÊp 3 lÇn sè lîng ®¬n ®Æt hµng bÞ gi÷ l¹i trong tæng h¹n ng¹ch cÊp cho ViÖt Nam. §©y lµ b»ng chøng cho viÖc ®èi xö kh«ng c«ng b»ng cña Hoa Kú ®èi víi ViÖt Nam. Trªn thùc tÕ, lîng hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµo thÞ trêng Hoa Kú míi chØ chiÕm 1,6% trong tæng sè hµng dÖt may nhËp khÈu vµo Hoa Kú vµ sù gia t¨ng cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam trong n¨m 2002 chØ lµ dÊu hiÖu nhá trong tiÒm n¨ng to lín cña ViÖt Nam. ViÖc b×nh thêng ho¸ quan hÖ kinh tÕ ViÖt Nam – Hoa Kú míi chØ thùc sù tõ n¨m 2001, v× vËy c¸c c«ng ty b¸n lÎ vµ c¸c nhµ nhËp khÈu cña Mü míi chØ xóc tiÕn c¸c ®¬n ®Æt hµng tõ nöa cuèi n¨m 2002. Nh vËy viÖc ¸p ®Æt h¹n ng¹ch dÖt may ®èi víi ViÖt Nam lµ thùc sù kh«ng c«ng b»ng. §iÒu nµy ®ßi hái trong thêi gian tíi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam xuÊt khÈu hµng dÖt may sang Hoa Kú cÇn hÕt søc chó ý tíi vÊn ®Ò kh¼ng ®Þnh ®îc uy tÝn cña nh·n hiÖu, tiªu chuÈn chÊt lîng quèc tÕ, ®ång thêi còng ph¶i t×m hiÓu vÒ ph¸p luËt Mü vµ chuÈn bÞ c¸c gi¶i ph¸p ®èi phã trong trêng hîp bÞ Ðp s©n.
Giµy dÐp
Giµy dÐp lµ mÆt hµng cã tèc ®é t¨ng trëng m¹nh mÏ sau khi hai níc b×nh thêng ho¸ quan hÖ th¬ng m¹i. Tuy nhiªn, tõ sau khi ViÖt Nam Hoa Kú ký kÕt HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i kim ng¹ch giµy dÐp xuÊt khÈu vµo Hoa Kú kh«ng t¨ng. N¨m 2000 gi¸ trÞ xuÊt khÈu gi¶m 21,3 triÖu USD. §Õn n¨m 2001, mÆt hµng nµy tiÕp tôc gi¶m 10,3triÖu USD (b¶ng 19). Nh vËy lµ ®óng theo ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia, viÖc HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt – Mü võa ®îc quèc héi th«ng qua ®· më ra c¬ héi ®ång thêi còng lµ thö th¸ch lín lao ®èi v¬Ý sù ph¸t triÓn cña ngµnh dÖt may vµ da giµy ViÖt Nam.
B¶ng 19: Kim ng¹ch xuÊt khÈu giµy dÐp 1999-2002
N¨m
1999
2000
2001
2002
Kim ng¹ch xuÊt khÈu giµy dÐp
(®¬n vÞ: ngh×n USD)
145.775
124.871
132.195
224.825
% trong tæng kim ng¹ch hµng c«ng nghiÖp chÕ t¹o
69,55
54,55
56,78
16,05
% trong kim ng¹ch hµng xuÊt khÈu sang Hoa Kú
23,94
15,37
12,56
9,39
Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng Giµy dÐp cña ViÖt Nam (triÖu USD)
1.392
1.464
1.559
1.828
% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng giµy dÐp
10,47
8,53
8,48
12,30
(Nguån: Bé th¬ng m¹i Hoa Kú)
HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i cã hiÖu lùc cïng víi viÖc ®îc hëng quy chÕ tèi hÖ quèc ®· gióp cho gi¸ mÆt hµng nµy gi¶m nhiÒu so víi tríc ®©y. Tuy nhiªn, do sù chªnh lÖch vÒ gi¸ so víi tríc khi ®îc hëng MFN lµ kh«ng qu¸ lín, l¹i bÞ sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¸c mÆt hµng cïng lo¹i tõ Trung Quèc, Th¸i Lan, Malaysia nªn kim ng¹ch xuÊt khÈu giµy dÐp cña ViÖt Nam ®· gi¶m ®i trong hai n¨m 2000,2001. MÆt kh¸c, xuÊt khÈu hµng giµy dÐp cña ViÖt Nam còng ph¶i ®èi mÆt víi mét khã kh¨n kh¸c ®ã lµ hiÖn nay phÇn lín c¸c doanh nghiÖp xuÊt hµng sang Mü ®Òu lµ doanh nghiÖp 100 % vèn níc ngoµi v× c¸c doanh nghiÖp nµy cã lîi thÕ vÒ c«ng nghÖ, qu¶n lÝ s¶n xuÊt tiªn tiÕn, kÜ n¨ng tiÕp thÞ xuÊt khÈu cao, s¶n phÈm cã chÊt lîng æn ®Þnh. Trong khi ®ã ®iÓm yÕu cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam kinh doanh xuÊt khÈu mÆt hµng nµy lµ thiÕu kinh nghiÖm tiÕp thÞ vµ cha th«ng hiÓu luËt ph¸p Mü.
Do vËy mµ sau khi hiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña hµng dÖt may chØ t¨ng 70%, trong khi c¸c chØ tiªu vÒ tû träng gi¶m m¹nh. Tõ vÞ trÝ xuÊt khÈu hµng ®Çu trong nhãm mÆt hµng c«ng nghiÖp chÕ t¹o, tíi n¨m 2002, dÖt may chØ chiÕm 16,05% trong tæng lîng hµng c«ng nghiÖp chÕ t¹o, chiÕm 9,39% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng ViÖt Nam sang Hoa Kú . Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam sang Hoa Kú còng cha cao, chØ chiÕm trªn 10% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu mÆt hµng nµy cña ViÖt Nam , vµ con sè nhËp khÈu vµo Hoa Kú cña mÆt hµng nµy vÉn cßn qu¸ nhá bÐ so víi tæng lîng hµng nhËp khÈu hµng n¨m cña Hoa Kú. Nh vËy, Hoa Kú vÉn cha trë thµnh thÞ trêng xuÊt khÈu lín cña hµng giµy dÐp ViÖt Nam mµ thÞ trêng lín nhÊt hiÖn nay vÉn lµ EU vµ NhËt B¶n. Tuy nhiªn, sù gia t¨ng vÒ kim ng¹ch sau khi HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i cã hiÖu lùc ®· cho thÊy kh¶ n¨ng xuÊt khÈu xÐt vÒ mÆt chÊt lîng vµ tiªu chuÈn hãa cña lùc lîng lao ®éng trong ngµnh giµy ViÖt Nam. VÊn ®Ò ®Æt ra ë ®©y lµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt giµy ViÖt Nam víi vèn ®Çu t trong níc, ph¶i nhanh chãng tiÕp cËn ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt, ph¬ng ph¸p tiÕp thÞ mµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t Hoa Kú ®ang ¸p dông. §ång thêi ph¶i n¾m b¾t ®îc c¸c th«ng tin vÒ luËt ph¸p Mü, c¸c quy tr×nh thñ tôc H¶i quan,…®Ó tËn dông ®îc nhiÒu h¬n n÷a nh÷ng thuËn lîi mµ HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i mang l¹i.
DÇu th«
T×nh h×nh xuÊt khÈu dÇu th« cña ViÖt Nam sang Hoa Kú sau khi cã HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i t¨ng ®¸ng kÓ, lµ mÆt hµng cã kim ng¹ch lín thø hai trong c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu cha qua chÕ biÕn cña ViÖt Nam sang Hoa Kú. Tuy nhiªn, do sù biÕn ®éng cña gi¸ dÇu thÕ giíi còng nh nh÷ng t¸c ®éng tõ sau sù kiÖn ngµy 11 th¸ng 09 n¨m 2001, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña mÆt hµng nµy hÇu nh kh«ng thay ®æi, thËm chÝ cã xu híng gi¶m vÒ kim ng¹ch (b¶ng 20)
B¶ng 20: Kim ng¹ch xuÊt khÈu dÇu th« 1999-2002
N¨m
1999
2000
2001
2002
Kim ng¹ch xuÊt khÈu dÇu th«
(®¬n vÞ: ngh×n USD)
100.633
88.412
182.798
181.125
% trong tæng kim ng¹ch hµng cha chÕ biÕn
25,20
95,69
22,25
18,22
% trong kim ng¹ch hµng xuÊt khÈu sang Hoa Kú
16,53
10,76
17,37
7,56
(Nguån: Bé th¬ng m¹i Hoa Kú)
T×nh h×nh xuÊt khÈu chung cña mÆt hµng nµy còng kh«ng cã sù thay ®æi lín, s¶n lîng hµng còng æn ®Þnh. Do ®ã, sù thay ®æi vÒ tû träng hµng dÇu th« xuÊt khÈu sang Hoa Kú chñ yÕu lµ do sù t¨ng m¹nh vÒ kim ng¹ch cña hµng thuû s¶n, rau qu¶ còng nh c¸c hµng cha qua chÕ hiÕn kh¸c.
B¶ng 21: S¶n lîng dÇu th« xuÊt khÈu cña ViÖt Nam n¨m 1999-2002
(®¬n vÞ ngh×n tÊn)
N¨m
1999
2000
2001
2002
S¶n lîng
14.882
15.430
16.732
16.850
( Nguån: Bé th¬ng m¹i ViÖt Nam)
Nh vËy, HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ®· thóc ®Èy kim ng¹ch xuÊt khÈu dÇu th« t¨ng lªn ®¸ng kÓ, song xuÊt khÈu dÇu th« vÉn cha thùc sù cã hiÖu qu¶. Trong thêi gian tíi, ViÖt Nam cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu dÇu th« sang Mü bëi ®©y lµ mÆt hµng ViÖt Nam cã thÕ m¹nh lín trong khi Mü l¹i lµ thÞ trêng ®Çy tiÒm n¨ng cho mÆt hµng nµy. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ cÇn h¹n chÕ ¶nh hëng cña gi¸ dÇu th« trªn thÕ giíi ®èi víi kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam.
2. T×nh h×nh nhËp khÈu cña ViÖt Nam tõ Mü
a. Kim ng¹ch vµ c¬ cÊu nhËp khÈu
Gièng nh xuÊt khÈu, nhËp khÈu tõ Mü vµo ViÖt Nam còng ®¹t ®îc c¸c kÕt qu¶ kh¶ quan. N¨m 2002, mét n¨m sau HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i cã hiÖu lùc, kim ng¹ch nhËp khÈu ®¹t 580.154 ngh×n USD, t¨ng 26% so víi n¨m 2001 (b¶ng 11). Tèc ®é t¨ng kim ng¹ch nhËp khÈu tuy thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi tèc ®é t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu song còng lµ tèc té t¨ng kh¸ cao. Tuy nhiªn, nÕu xÐt vÒ tû träng nhËp khÈu th× khèi lîng hµng nhËp khÈu tõ Mü vÉn cßn ë møc thÊp, Mü cung cÊp cha tíi 3% hµng nhËp khÈu cña ViÖt Nam, kim ng¹ch cha b»ng 1/4 kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµo Mü. Theo c¸c chuyªn gia kinh tÕ, thÆng d th¬ng m¹i song ph¬ng cña ViÖt Nam ®èi víi Mü cã thÓ cßn t¨ng trëng h¬n n÷a trong t¬ng lai, v× hiÖn t¹i nh÷ng c¬ héi më réng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Mü cßn lín h¬n nhiÒu so víi c¬ héi t¨ng xuÊt khÈu cña Mü vµo ViÖt Nam.
VÒ c¬ cÊu nhËp khÈu, nh÷ng mÆt hµng chiÕm tû träng chñ yÕu trong kim ng¹ch nhËp khÈu cña ViÖt Nam tõ Mü lµ b«ng, ph©n bãn phô liÖu ngµnh giµy dÐp, nhiªn liÖu chÕ biÕn thùc phÈm. Trong ®ã, mÆt hµng cã kim ng¹ch nhËp khÈu t¨ng nhanh nhÊt lµ hµng m¸y mãc thiÕt bÞ t¨ng 42%, thiÕt bÞ giao th«ng t¨ng 51%, ph©n bãn t¨ng 34%, nhùa vµ s¶n phÈm t¨ng 26%,…
Cã ®îc kÕt qu¶ nh vËy lµ do, quy chÕ ®èi xö mµ ViÖt Nam dµnh cho Hoa Kú hiÖn rÊt thuËn lîi, tõ n¨m 1999, hµng tõ Hoa Kú xuÊt vµo ViÖt Nam ®îc hëng tèi huÖ quèc vµ ®îc hëng c¸c ®iÒu kiÖn c©n b»ng víi hµng hãa xuÊt khÈu vµo ViÖt Nam tõ c¸c níc kh¸c. H¬n n÷a, ChÝnh phñ Hoa
B¶ng 22: C¸c mÆt hµng nhËp khÈu chñ yÕu tõ Hoa Kú cña ViÖt Nam
(®¬n vÞ: ngh×n USD)
C¸c mÆt hµng
2001
2002
% t¨ng n¨m 2002
Hµng cha chÕ biÕn
106.324
121.090
14
Thùc phÈm
49.327
49.331
0
Sîi dÖt
30.292
30.213
0
Hµng cha chÕ biÕn kh¸c
26.705
41.546
56
Hµng c«ng nghiÖp chÕ t¹o
354.569
459.065
29
Ph©n bãn
19.434
26.004
34
Nhùa vµ s¶n phÈm
19.862
25.036
26
S¶n phÈm giÊy
17.601
16.778
-5
M¸y mãc
126.928
180.040
42
ThiÕt bÞ giao th«ng
60.436
91.267
51
Phô kiÖn giµy dÐp
19.276
17.804
-8
ThiÕt bÞ khoa häc
16.083
15.440
-4
Hµng c«ng nghiÖp chÕ t¹o kh¸c
74.494
86.696
16
(Nguån: Bé th¬ng m¹i Hoa Kú)
Kú cã chiÕn lîc tæng thÓ vµ mét lo¹t ch¬ng tr×nh cô thÓ (TDA, OPIC, EXIMBANK...) hç trî c«ng t¸c xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp Hoa Kú. H¬n n÷a, sau khi quan hÖ th¬ng m¹i hai níc ®îc khai th«ng, c¸c ch¬ng tr×nh hç trî vµ xóc tiÕn xuÊt khÈu cña Hoa Kú ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, kim ng¹ch nhËp khÈu hµng Hoa Kú tõ ®ã còng t¨ng lªn. VÊn ®Ò ®Æt ra víi ViÖt Nam lµ lµm sao tËn dông vµ tèi ®a hãa lîi Ých hµng nhËp khÈu tõ Hoa Kú, ®Æc biÖt c¸c nhãm hµng cã hµm lîng khoa häc kü thuËt cao ®¸p øng sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc.
b. Kim ng¹ch c¸c mÆt hµng nhËp khÈu chñ yÕu
Nhãm hµng m¸y mãc thiÕt bÞ
Hµng m¸y mãc thiÕt bÞ vÉn lµ mÆt hµng chiÕm tû träng lín nhÊt trong kim ng¹ch nhËp khÈu tõ VIÖt Nam tõ Hoa Kú. Tuy nhiªn tõ khi HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i cã hiÖu lùc, tû träng mÆt hµng nµy trong tæng kim ng¹ch ®· gi¶m nhiÒu so víi giai ®o¹n tríc.MÆc dï v¹y kim ng¹ch nhËp khÈu mÆt hµng nµy vÉn t¨ng kh¸ cao vµ ®øng ®Çu vÒ mÆt kim ng¹ch.Nguyªn nh©n chñ yÕu cña viÖc gi¶m tû träng mÆt hµng thiÕt bÞ lµ do sù ®a d¹ng h¬n vÒ chñng lo¹i c¸c mÆt hµng nhËp khÈu tõ Mü cña ViÖt Nam cïng víi sù t¨ng lªn vÒ kim ng¹ch cña c¸c mÆt hµng nµy.
Tõ sau khi HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i cã hiÖu lùc,ViÖt Nam ®· tÝch cùc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch ®æi míi vÒ kinh tÕ, më cöa th«ng tho¸ng h¬n trong mäi lÜnh vùc ®Ó phï hîp víi HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i. Nhê ®ã c¸c doanh nghiÖp Mü cµng cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n trong viÖc tiÕp cËn víi thÞ trêng ViÖt Nam. Do ®ã c¬ cÊu hµng nhËp khÈu tõ Mü vµo ViÖt Nam ngµy cµng phong phó vµ ®a d¹ng.H¬n n÷a trong giai ®o¹n nµy, ViÖt Nam ®· nhËp khÈu mét lîng kh¸ lín c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô cho CNH,H§H nªn nhu cÇu kh«ng cßn cÊp thiÕt nh giai ®o¹n tríc.
B¶ng 23: Kim ng¹ch hµng m¸y mãc, thiÕt bÞ nhËp khÈu tõ Mü
N¨m
1999
2000
2001
2002
Kim ng¹ch
(ngh×nUSD)
92.095
141.784
126.928
180.040
% trong kim ng¹ch hµng c«ng nghiÖp chÕ t¹o
36,79
47,38
35,80
39,22
NhËp khÈu tõ Mü
31,69
38,56
27,54
31,03
(Nguån: Bé Th¬ng m¹i Hoa Kú)
ThiÕt bÞ giao th«ng
Trong giai ®o¹n tríc sau khi quan hÖ th¬ng m¹i hai níc ®îc b×nh thêng ho¸, n¨m 1996, ViÖt Nam ®· nhËp khÈu ®îc mét lîng lín mÆt hµng nµy (307.598 ngh×n USD) do nhu cÇu nhËp khÈu m¸y bay cña ViÖt Nam lóc nµy rÊt cao. Tuy nhiªn ngay sau ®ã, kim ng¹ch mÆt hµng nµy ®· gi¶m m¹nh. N¨m 1999, chØ cßn 2.834 ngh×n USD. §Õn khi HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ®îc ký kÕt th× kim ng¹ch nhËp khÈu mÆt hµng nµy cña ViÖt Nam l¹i t¨ng m¹nh. N¨m 2001, ®¹t 60.436 ngh×n USD, t¨ng 790% so víi n¨m 2000, vµ mét n¨m sao hiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, kim ng¹ch t¨ng 51%. §©y lµ mÆt hµng ®øng thø nhÊt vÒ kim ng¹ch vµ ®øng thø hai vÒ tû träng hµng nhËp khÈu tõ Mü vµo ViÖt Nam sau khi HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i cã hiÖu lùc.
Nguyªn nh©n lµ do nhu cÇu nhËp khÈu thiÕt bÞ giao th«ng phôc vô s¶n xuÊt,kinh tÕ giao th«ng trong giai ®o¹n t¨ng m¹nh, sù ph¸t triÓn kinh tÕ, gia t¨ng hµng xuÊt nhËp khÈu ®· dÉn tíi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña giao th«ng.HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i cã hiÖu lùc cïng víi nh÷ng nç lùc tõ phÝa ViÖt Nam nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña hiÖp ®Þnh cµng t¹o nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖpMü th©m nhËp vµp thÞ trêng ViÖt Nam
B¶ng 24: Kim ng¹ch nhËp khÈu thiÕt bÞ giao th«ng tõ Mü
N¨m
1999
2000
2001
2002
Kim ng¹ch
(ngh×n USD)
2.834
7.650
60.436
91.267
% trong hµng nhËp khÈu tõ Hoa Kú
9,75
2,08
13,11
15,73
(Nguån: Bé th¬ng m¹i Hoa Kú)
Nhãm nguyªn liÖu phôc vô s¶n xuÊt
Trong giai ®o¹n tríc ph©n bãn lµ mÆt hµng chiÕm tû träng kh¸ lín trong kim ng¹ch nhËp khÈu tõ Hoa Kú, song kÓ tõ sau ký kÕt HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i, tû träng mÆt hµng nµy ®· gi¶m ký kÕt ®¸ng kÓ. MÆc dï kim ng¹ch n¨m 2002 cã t¨ng 34% so víi n¨m 2001 song xÐt vÒ thùc chÊt th× con sè nµy ®· gi¶m ®¸ng kÓ so víi giai ®o¹n tríc. Nguyªn nh©n lµ do c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· phÇn nµo tù s¶n xuÊt ®îc mÆt hµng nµy víi chÊt lîng kh¸ tèt. H¬n n÷a, do chÝnh s¸ch b¶o hé cña ViÖt Nam vµ sù thiÕu minh b¹ch trong c¸c quy ®Þnh cña luËt ph¸p ViÖt Nam, c¸c doanh nghiÖp Mü xuÊt khÈu ph©n bãn sang ViÖt Nam còng gÆp ph¶i kh«ng Ýt khã kh¨n.
B¶ng 25: Kim ng¹ch nhËp khÈu hµng ph©n bãn tõ Mü
N¨m
1999
2000
2001
2002
Kim ng¹ch
(ngh×n USD)
47.224
29.432
19.434
26.004
% trong hµng nhËp khÈu tõ Hoa Kú
16,25
8,00
4,22
4,48
(Nguån: Bé th¬ng m¹i Hoa Kú)
Tuy nhiªn, thay vµo ®ã, hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp Mü l¹i ®Èy m¹nh ®îc xuÊt khÈu mét lîng lín mÆt hµng nhùa vµo ViÖt Nam.kim ng¹ch mÆt hµng nhùa t¨ng lªn kh«ng ngõng, ®Æc biÖt tõ khi HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i cã hiÖu lùc.
B¶ng 26: Kim ng¹ch nhËp khÈu nhùa tõ Mü
(®¬n vÞ: ngh×n USD)
N¨m
1998
1999
2000
2001
2002
Kim ng¹ch
4.777
10.280
16.452
19.862
25.036
% trong kim ng¹ch hµng nhËp khÈu tõ Mü
1,74
3,54
4,47
4,31
4,32
(Nguån: Bé th¬ng m¹i Hoa Kú)
MÆc dï kim ng¹ch nhËp khÈu nhùa cha ph¶i lµ cao song nã còng bíc ®Çu ®¸nh dÊu sù t¨ng trëng nhËp khÈu mÆt hµng nµy, ®ång thêi còng høa hÑn sù t¨ng trëng cña mÆt hµng nµy trong t¬ng lai.
3. §¸nh gi¸ tæng qu¸t
Nh vËy kÓ tõ ngµy 12/12/2001, HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt Nam-Hoa Kú chÝnh thøc cã hiÖu lùc vµ cho ®Õn nay lµ ®· h¬n mét n¨m rìi. §óng nh nh÷ng g× ®îc dù b¸o, th¬ng m¹i hai níc trong thêi gian tõ sau khi HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i cã hiÖu lùc ph¸t triÓn hÕt søc m¹nh mÏ. Khèi lîng bu«n b¸n gi÷a hai nø«c ViÖt Nam vµ Hoa Kú n¨m 2002 t¨ng gÊp ®«i so víi n¨m 2001 vµ con sè s¸u th¸ng ®Çu n¨m 2003 cho thÊy, bu«n b¸n hai chiÒu ®ang tiÕp tôc t¨ng cao h¬n n÷a. Dù kiÕn n¨m 2003 kim ng¹ch bu«n b¸n hai chiÒu trong n¨m 2003 sÏ ®¹t kho¶ng gÇn 5 tû USD.
Riªng kim ng¹ch xuÊt khÈu tõ ViÖt Nam sang Hoa Kú kÓ tõ sau khi HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i cã hiÖu lùc ®· thùc sù bïng næ. Sù bïng næ nµy theo nh c¸c chuyªn gia kinh tÕ nhËn ®Þnh, ®· phñ nhËn nh÷ng ý kiÕn tiªu cùc n¶y sinh khi míi b¾t ®Çu thùc hiªn BTA, r»ng c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ gÆp khã kh¨n khi xuÊt khÈu sang mét thÞ trêng c¹nh tranh vµ phøc t¹p nh Hoa Kú, theo nh nghiªn cøu cña gi¸o s James Riedel, cè vÊn kinh tÕ cao cÊp cña dù ¸n hç trî thóc ®Èy th¬ng m¹i Star ViÖt Nam ( do c¬ quan ph¸t triÓn Hoa Kú tµi trî – USAID) cho thÊy: Khi ®îc pháng vÊn c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu tõ ViÖt Nam sang Hoa Kú cho r»ng hä cã thÓ t×m ®îc ngêi mua s¶n phÈm cña m×nh vµ trªn thùc tÕ thêng x¶y ra t×nh tr¹ng nh÷ng ngêi mua trªn thÞ trêng Hoa Kú ®Æt hµng nhiÒu h¬n møc mµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cã thÓ ®¸p øng. Nh÷ng doanh nghiÖp nµy cho r»ng, h¹n chÕ lín nhÊt ®èi víi më réng xuÊt khÈu sang Hoa Kú lµ n¨ng lùc s¶n xuÊt chø kh«ng ph¶i thiÕu ngêi mua hay ph¶i c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶.
Trong h¬n mét n¨m qua, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, Hoa Kú còng ®· b¾t ®Çu ®i vµo t×m hiÓu c¸c kh¶ n¨ng vµ nhu cÇu dµi h¹n cña nhau, t×m kiÕm c¸c c¬ héi ®Çu t, bu«n b¸n, kinh doanh ®Ó hîp t¸c, thÓ hiÖn sù quan t©m vµ coi träng tiÒm n¨ng cña nhau, mÆc dï t¬ng quan rÊt kh¸c.
Tuy nhiªn, mét thùc tr¹ng ®¸ng lo ng¹i cho quan hÖ ViÖt Nam-Hoa Kú sau khi HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i cã hiÖu lùc ®ã lµ: trªn thùc tÕ, chñ yÕu xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Hoa Kú t¨ng m¹nh, cßn nhËp khÈu t¨ng kh«ng nhiÒu vµ vÉn chiÕm mét tû träng nhá. Nguyªn nh©n lµ do c¬ héi më réng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Hoa Kú lín h¬n nhiÒu so víi c¬ héi xuÊt khÈu cña Mü vµo ViÖt Nam. Do HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i dÉn ®Õn gi¶m hµng rµo th¬ng m¹i ®èi víi hµng ho¸ Mü vµo thÞ trêng ViÖt Nam. Tuy nhiªn ®iÒu quan träng h¬n n÷a lµ sù chªnh lÖch vÒ quy m« rÊt lín gi÷a hai nÒn kinh tÕ, trong ®ã GDP cña ViÖt Nam chØ t¬ng ®¬ng víi 0,5% GDP cña Mü.
MÆt kh¸c c¸c chuyªn gia kinh tÕ Mü còng tá ra lo ng¹i tríc nh÷ng ®éng th¸i kh«ng b×nh thêng cña Hoa Kú trong thêi gian qua mµ chñ yÕu “®¸nh”vµo nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam. Míi ®©y Hoa Kú quy ®Þnh ¸p dông h¹n ng¹ch ®èi víi hµng dÖt may cña ViÖt Nam ( møc 1,7 tû USD trong n¨m 2003) chØ sau mét n¨m thùc hiÖn BTA tõ khi HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i s¶n phÈm víi Hoa Kú. Bªn c¹nh ®ã gi÷a c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vµ Hoa Kú diÔn ra hµng lo¹t c¸c vô kiÖn chèng b¸n ph¸ gi¸ c¸ tra, c¸ basa, t«m ®«ng l¹nh. ChÝnh nh÷ng ®iÒu nµy ®· t¹o ra nh÷ng bÊt b×nh thêng vµ còng lÇ ®iÒu ®¸ng chó nhÊt trong quan hÖ th¬ng m¹i ViÖt- Mü. Trong quan hÖ víi bªn ngoµi, c¸c tranh chÊp vÒ c¸c hîp ®ång bu«n b¸n cô thÓ th× c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam Ýt nhiÒu ®· cã kinh nghiÖm song lÇn nµy ®· xu©t hiÖn tranh chÊp th¬ng m¹i víi Mü liªn quan ®Õn toµn bé mét ngµnh s¶n xuÊt. §©y lµ mét vÊn ®Ò hoµn toµn míi ®èi víi ViÖt Nam kh«ng nh÷ng vÒ tÝnh chÊt, ph¹m vi mµ cßn vÒ ®Æc ®iÓm luËt lÖ, v¨n ho¸ kinh doanh cña ®èi t¸c…Vô kiÖn ViÖt Nam b¸n ph¸ gi¸ c¸ tra c¸ ba sa cña c¸c chñ tr¹i nu«i c¸ nheo Mü lµ hÕt søc v« lý song ®©y còng lµ mét thùc tÕ ë Mü mµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn tiÕp cËn, xö lý nh»m b¶o vÖ lîi Ých cña m×nh. Qu¸ tr×nh khiÕu kiÖn ®ång thêi còng lµ qu¸ tr×nh tÝch luü thªm kinh nghiÖm.
Theo «ng Raymond F.Burghardt, ®¹i sø Hoa Kú t¹i ViÖt Nam ®· kh¼ng ®Þnh t¹i cuéc häp b¸o ngµy 6/12/02 do ®¹i sø qu¸n Mü t¹i ViÖt Nam tæ chøc “BTA ®¸nh dÊu mét bíc ngoÆt trong quan hÖ kinh tÕ gi÷a hai níc, dì bá phÇn lín nh÷ng hµng rµo tån t¹i trong nhiÌu n¨m…”. “ ViÖt Nam rÊt cè g¾ng trong tiÕn tr×nh thùc thi BTA…”. Vµ qu¶ thËt,trªn thùc tÕ, viÖc phÝa ViÖt Nam nghiªm tóc thùc hiÖn cam kiÕt cña m×nh theo HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i s¶n phÈm, cïng víi viÖc t¨ng nhanh khèi lîng hµng trao ®æi vµ ph¸t triÓn quan hÖ ®Çu t ®ang t¹o ra mét bÇu kh«ng khÝ phÊn chÊn trong giíi doanh nghiÖp Hoa Kú vµ ViÖt Nam, t¹o ®µ cho sù ph¸t triÓn trong t¬ng lai. MÆt kh¸c, Hoa Kú còng dµnh cho ViÖt Nam sù gióp ®ì cÇn thiÕt ®Ó thùc thi cã hiÖu qu¶ HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i song ph¬ng.
ViÖt Nam còng cßn cã nhiÒu viÖc cÇn ph¶i lµm, ®Æc biÖt lµ, theo nh §¹i sø Raymond F.Burghardt nhÊn m¹nh, vÊn ®Ò së h÷u trÝ tuÖ t¹i ViÖt Nam . nhiÒu c«ng ty Mü tá ra lo l¾ng tríc t×nh h×nh b¶o vÖ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ cña ViÖt Nam cha tèt. ViÖt Nam cha thùc hiÖn hÕt nh÷ng nghÜa vô cña m×nh trong lÜnh vùc nµy.
Nh vËy, mèi quan hÖ ViÖt Nam – Hoa Kú ®· b×nh thêng ho¸ mµ còng cha thËt b×nh thêng. §Ó b×nh thêng cßn nhiÒu vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt vµ cÇn cã sù vun ®¾p cña c¶ hai bªn.
Ch¬ng III Mét sè Gi¶i ph¸p thóc ®Èy th¬ng m¹i ViÖt Nam-Hoa Kú
I. TriÓn väng th¬ng m¹i ViÖt Nam-Hoa Kú
Sù t¨ng trëng m¹nh mÏ vÒ khèi lîng bu«n b¸n còng nh ®Çu t gi÷a ViÖt Nam vµ Hoa Kú ngay mét n¨m sau khi HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i cã hiÖu lùc ®· t¹o ®µ rÊt quan träng cho sù ph¸t triÓn quan hÖ hîp t¸c cïng cã lîi trong quan hÖ gi÷a hai níc trong thêi gian tíi. MÆc dï so s¸nh tiÒm n¨ng cña hai bªn cïng víi thùc tÕ bu«n b¸n vµ ®Çu t cña c¸c níc quanh ta víi Mü, nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc cßn khiªm tèn, song trong t¬ng lai quan hÖ kinh tÕ th¬ng m¹i gi÷a hai níc cã thÓ nãi lµ l¹c quan.
Tríc hÕt, c¶ hai nÒn kinh tÕ Mü vµ ViÖt Nam ®Òu cã triÓn väng t¨ng trëng. C¸c mÆt hµng cña ViÖt Nam nh n«ng s¶n nhiÖt ®íi chÕ biÕn, cµ phª, thuû s¶n, dÖt may, giµy dÐp, ®å gç vµ c¸c mÆt hµng tiªu dïng trong gia ®×nh, hµng thñ c«ng mü nghÖ dÒu cã thÓ tiÕp tôc gia t¨ng vµo Mü v× ®©y lµ mÆt hµng ViÖt Nam cã lîi thÕ so s¸nh vµ ngêi Mü kh«ng hoÆc Ýt s¶n xuÊt. Tuy nhiªn, ®iÒu quan träng lµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn cã sù ®Çu t c«ng nghÖ míi vµ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p kh¸c ®Ó n©ng cao chÊt lîng vµ søc c¹nh tranh víi hµng ho¸ cña níc th ba trªn thÞ trêng Mü.
Theo nh c¸c chuyªn gia kinh tÕ dù b¸o, tríc m¾t trong n¨m 2003, th¬ng m¹i ViÖt Nam – Hoa Kú cã thÓ ®¹t tíi h¬n 5 tû USD, trong ®ã xuÊt khÈu lµ 4 tû USD, ®a Mü trë thµnh thÞ trêng xuÊt khÈu lín nhÊt cña ViÖt Nam, vît c¶ NhËt B¶n. Còng theo dù b¸o, con sè nµy sÏ kh«ng dõng l¹i ë ®ã, bëi HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i song ph¬ng cïng víi viÖc nghiªm tóc thùc hiªn cña c¶ hai phÝa ®· vµ ®ang thóc ®Èy hÕt søc hiÖu qu¶ th¬ng m¹i hai níc. Dù b¸o cña c¸c chuyªn gia, t×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam sang Mü vµ ngîc l¹i trong thêi gian tíi 2010 vµ 2020 sÏ rÊt m¹nh mÏ, cô thÓ theo nh b¶ng sau:
B¶ng dù b¸o c¸c mÆt hµng xuÊt nhËp khÈu chñ yÕu cña
ViÖt Nam sang Hoa Kú n¨m 2010
(®¬n vÞ: Ngh×n tÊn)
Lo¹i hµng
Tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu tíi tÊt c¶ c¸c níc
Hoa Kú
I. XuÊt khÈu, trong ®ã:
58.100
7.648
1. DÇu th«
9.000
760
2. Cµ phª
950
154
3. §å gç
1.572
72
II. NhËp khÈu,trong ®ã:
50.000
5.390
1. Ph©n bãn
1.020
3,2
2. S¾t thÐp, ph«i
2.600
5,2
3. M¸y mãc thiÕt bÞ
500
21,5
Tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu
108.100
13.037
(Nguån: Bé Th¬ng m¹i ViÖt Nam)
B¶ng dù b¸o c¸c mÆt hµng xuÊt nhËp khÈu chñ yÕu cña
ViÖt Nam sang Hoa Kú n¨m 2020
(®¬n vÞ: Ngh×n tÊn)
Lo¹i hµng
Tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu tíi tÊt c¶ c¸c níc
Hoa Kú
I. XuÊt khÈu, trong ®ã:
109.000
17.678
1. DÇu th«
7.000
608
2. Cµ phª
1.000
180
3. §å gç
2.000
92
II. NhËp khÈu,trong ®ã:
101.000
12.492
1. Ph©n bãn
952
30
2. S¾t thÐp, ph«i
7.000
14
3. M¸y mãc thiÕt bÞ
500
21,5
Tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu
210.000
30.160
(Nguån: Bé Th¬ng m¹iViÖt Nam)
Theo dù b¸o, tíi n¨m 2010 vµ 2020, th¬ng m¹i ViÖt – Mü sÏ vÉn ph¸t triÓn m¹nh mÏ, kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu ViÖt Nam- Hoa Kú sÏ chiÕm tíi trªn 10% trong tæng kim ng¹ch chø kh«ng ph¶i lµ møc 3-4% nh hiÖn nay. C¬ cÊu c¸c mÆt hµng xuÊt nhËp khÈu chñ lùc gi÷a ViÖt Nam vµ Hoa Kú còng sÏ kh«ng cã nhiÒu thay ®æi, mµ chñ yÕu lµ cã sù t¨ng lªn vÒ kim ng¹ch. Nh÷ng dù b¸o trªn dùa trªn c¬ së nh÷ng lîi thÕ mµ th¬ng m¹i ViÖt – Mü ®ang cã ®îc vµ c¸c chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p hç trî tÝch cùc tõ phÝa ChÝnh phñ hai níc. Cã thÓ con sè dù b¸o trªn sÏ kh«ng chÝnh x¸c, song víi nh÷ng dù b¸o nh vËy cã thÓ thÊy ®îc mét triÓn väng th¬ng m¹i rÊt to lín ®èi víi quan hÖ bu«n b¸n ViÖt Nam- Hoa Kú.
Tuy nhiªn, ®Ó c¸c con sè dù b¸o l¹c quan trªn cã thÓ trë thµnh chÝnh x¸c, kh«ng chØ ®ßi hái cã sù nç lùc tõ phÝa Nhµ níc ViÖt Nam, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, mµ cßn cÇn cã sù phèi hîp chÆt chÏ, sù hç trî tõ phÝa ChÝnh phñ Hoa Kú vµ c¸c tæ chøc kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp Hoa Kú. CÇn ph¶i coi träng viÖc thóc ®Èy hîp t¸c gi÷a c¸c ®Þa ph¬ng vµ thµnh phè lín cña hai níc, nhÊt lµ th«ng qua c¸c trung t©m th¬ng m¹i cña nhau. Phï hîp víi chÝnh s¸ch ®èi víi céng ®ång ngêi ViÖt Nam ë bªn ngoµi, Nhµ níc hoan nghªnh vµ t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuÇn lîi cho bµ con ngêi ViÖt ë Mü vÒ ®Çu t, bu«n b¸n, hîp t¸c kinh doanh trong níc còng nh hîp t¸c víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Ó xuÊt hµng vµo Mü. §ã còng lµ mét tiÒm n¨ng ®¸ng quý vµ mét kªnh quan träng cña viÖc hîp t¸c gi÷a hai níc.
II. C¸c gi¶i ph¸p thóc ®Èy th¬ng m¹i hai níc
Mèi quan hÖ ngo¹i giao còng nh th¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam vµ Hoa Kú ®· b×nh thêng ho¸ mµ cha thËt b×nh thêng. §»ng sau c¸i gäi lµ “b×nh thêng ho¸” cßn chøa chÊt rÊt nhiÒu yÒu tè phøc t¹p. §Ó quan hÖ hai níc ®îc b×nh thêng ho¸ thËt sù vµ ngµy cµng ph¸t triÓn h¬n n÷a ®ßi hái rÊt nhiÒu vÊn ®Ò ph¶i gi¶i quyÕt. VÊn ®Ò nµy kh«ng chØ cÇn nç lùc tõ mét phÝa mµ nã ®ßi hái ph¶i cã sù nç lùc tõ c¶ hai phÝa ViÖt nam còng nh Hoa Kú. VÒ phÝa ViÖt Nam, ChÝnh phñ còng nh c¸c doanh nghiÖp ®ang nç lùc hÕt m×nh ®Ó ®Èy m¹nh th¬ng m¹i ViÖt Mü, b×nh thêng ho¸ thùc sù quan hÖ ngo¹i giao hai níc tõ ®ã tiÕn xa h¬n trong quan hÖ th¬ng m¹i thÕ giíi, c¶i thiÖn vÞ trÝ cña ViÖt Nam trong nÒn kinh tÕ thÕ giíi.
1. C¸c gi¶i ph¸p vÜ m«
1.1 TiÕp tôc hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt vµ thùc hiÖn minh b¹ch ho¸ c¸c luËt lÖ
MÆc dï tõ khi hai níc ký kÕt hiÖp ®Þnh, ViÖt Nam ®· cã sù ®iÒu chØnh vÒ Ph¸p LuËt cho phï hîp víi HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i song ph¬ng. Tuy nhiªn, do hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt nam vµ Hoa Kú cã rÊt nhiÒu ®iÓm kh«ng t¬ng ®ång, chÝnh v× vËy viÖc tiÕp tôc hoµn thiÖn hÖ thèng Ph¸p luËt lµ hÕt søc cÇn thiÕt. §iÒu nµy kh«ng chØ b¶o vÖ quyÒn lîi cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, gióp c¸c doanh nghiÖp cã mét c¬ së ph¸p lý v÷ng vµng khi bíc vµo kinh doanh víi Mü, tr¸nh ®îc rñi ro cao mµ cßn gióp cho c¸c doanh nghiÖp Mü dÔ tiÕp cËn h¬n víi thÞ trêng ViÖt Nam. Bªn c¹nh ®ã, viÖc hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt còng gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ cña HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt Nam- Hoa Kú.
Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt lµ mét khèi lîng c«ng viÖc khæng lå liªn quan ®Õn nhiÒu bé ngµnh qu¶n lý nhµ níc, ®ßi hái sù thèng nhÊt, tËp trung. Rµ so¸t l¹i hÖ thèng ph¸p luËt ®iÒu chØnh ho¹t ®éng th¬ng m¹i nãi chung vµ xuÊt khÈu nãi riªng cña ViÖt Nam nh»m lo¹i bá nh÷ng v¨n b¶n (luËt hoÆc díi luËt) ®· lçi thêi, ®· bÊt cËp, c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch kh«ng cßn phï hîp còng cÇn ®îc thay ®æi nh c¬ chÕ xuÊt nhËp khÈu, nªn tiÕn tíi cã quy ®Þnh ®iÒu hµnh dµi h¹n trong mét thêi kú thay v× mçi n¨m cã mét quyÕt ®Þnh riªng.
§©y lµ c«ng viÖc phøc t¹p, tèn kÐm, ®ßi hái ph¶i cã sù ®Çu t cña Nhµ níc vÒ kinh phÝ còng nh vÒ nguån nh©n lùc. NÕu kh«ng ®Çu t thÝch ®¸ng khiÕn cho viÖc rµ so¸t chØ cã tÝnh chÊt côc bé, nöa vêi th× rÊt khã cã c¬ së ch¾c ch¾n ®Ó kh¼ng ®Þnh v¨n b¶n nµo cÇn lo¹i bá ngay vµ v¨n b¶n nµo cßn cã thÓ xö dông ®îc. C«ng viÖc nµy kh«ng ph¶i chØ lµm trong mét vµi th¸ng mµ ph¶i lµm trong mét vµi n¨m. Lµm ®îc ®iÒu nµy còng chÝnh lµ ®Èy nhanh tiÕn tr×nh ViÖt Nam gia nhËp WTO. Ban hµnh luËt c¹nh tranh vµ chèng ®éc quyÒn nh»m t¹o sù c¹nh tranh b×nh ®¼ng cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, kÓ c¶ doanh nghiÖp Nhµ níc vµ doanh nghiÖp t nh©n, doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t trong níc vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi nh»m t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doang nghiÖp ViÖt Nam trong viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ ra níc ngoµi.
ChÝnh phñ ViÖt Nam còng cÇn thùc hiÖn viÖc minh b¹ch ho¸ LuËt lÖ, thùc hiÖn c¸c cam kÕt ®· ®a ra vÒ minh b¹ch ho¸ luËt ph¸p. Trong thêi gian qua nhiÒu nhiÒu doanh nh©n vµ ®¹i diÖn doanh nghiÖp níc ngoµi hiÖn vÉn phµn nµn vÒ sù thiÕu minh b¹ch trong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cña ta, g©y c¶n trë cho viÖc ®Çu t vµ kinh doanh cña hä t¹i ViÖt Nam. Do ®ã, viÖc minh b¹ch ho¸ h¬n lóc nµo lµ hÕt søc cÇn thiÕt ®èi víi phÝa ViÖt Nam. ViÖc minh b¹ch ho¸ kh«ng chØ gióp c¸c doanh nghiÖp trong níc kinh doanh ®îc thuËn lîi mµ cßn gióp cho c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi yªn t©m h¬n khi kinh doanh t¹i ViÖt Nam.
1.2 Hç trî c¸c doanh nghiÖp vÒ th«ng tin thÞ trêng vµ c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th¬ng m¹i, nghiªn cøu thÞ trêng ®Ó cung cÊp c¸c s¶n phÈm phï hîp.
Mü lµ thÞ trêng hoµn toµn míi ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. C¸c doanh nghiÖp hiÖn ®ang gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong viÖc t×m hiÓu th«ng tin vÒ thÞ trêng Mü còng nh viÖc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn b¸n s¶n phÈm. Cã rÊt nhiÒu doanh nghiÖp còng nh c¸n bé kinh doanh kh«ng cã ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ thÞ trêng Mü, luËt ph¸p Mü còng nh thùc tÕ kinh doanh trªn thÞ trêng Mü. V× vËy, Nhµ níc cÇn cã sù hç trî c¸c doanh nghiÖp vÒ vÊn ®Ò nµy.
Nh ®· ph©n tÝch ë phÇn trªn ®Ó cã thÓ x©m nhËp thÞ trêng Mü, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn ph¶i t×m hiÓu rÊt nhiÒu luËt vµ quy ®Þnh vÒ th¬ng m¹i cña Mü. C¸c doanh nghiÖp ph¶i n¾m ®îc nh÷ng quy ®Þnh ®iÒu chØnh quan hÖ hîp ®ång mua b¸n gi÷a m×nh vµ c¸c th¬ng nh©n Mü trong LuËt Th¬ng m¹i cña Mü cïng nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt so víi LuËt Th¬ng m¹i ViÖt Nam. MÆt kh¸c, luËt vµ c¸c quy ®Þnh vÒ thuÕ vµ h¶i quan cña Mü nh Danh b¹ thuÕ thèng nhÊt, ChÕ ®é u ®·i thuÕ quan phæ cËp, c¬ së tÝnh thuÕ h¶i quan hay nh÷ng quy ®Þnh vÒ xuÊt xø hµng ho¸... cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña doanh nghiÖp khi xuÊt khÈu sang Mü. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ kh«ng thÓ thµnh c«ng trªn thÞ trêng nÕu kh«ng nghiªn cøu hÖ thèng hµng rµo phi thuÕ quan víi nh÷ng quy ®Þnh chi tiÕt vÒ danh môc hµng ho¸ h¹n chÕ nhËp khÈu, cÊm nhËp khÈu, h¹n ng¹ch nhËp khÈu, nh÷ng quy ®Þnh vÒ vÖ sinh dÞch tÔ ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu,hay LuËt chèng ph¸ gi¸, LuËt thuÕ bï trõ cña Mü.
Víi mét hÖ thèng nh÷ng luËt vµ quy ®Þnh phøc t¹p nh vËy vµ mét thùc tÕ r»ng ®èi víi c¸c bang kh¸c nhau ë Mü nhiÒu luËt hay quy ®Þnh l¹i kh¸c nhau, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ gÆp khã kh¨n trong viÖc nghiªn cøu vµ rÊt cÇn sù gióp ®ì tõ phÝa Nhµ níc. §Ó hç trî c¸c doanh nghiÖp trong lÜnh vùc nµy, Nhµ níc cÇn tæ chøc c¸c khãa ®µo t¹o, c¸c líp tËp huÊn hay héi nghÞ, héi th¶o vÒ hÖ thèng ph¸p luËt th¬ng m¹i cña Mü nh»m n©ng cao hiÓu biÕt cña c¸c doanh nghiÖp vÒ khÝa c¹nh ph¸p lý trong kinh doanh víi Mü. §ång thêi, Nhµ níc cÇn khuyÕn khÝch c¸c c¬ quan, Bé, ngµnh liªn quan vµ c¸c c¸ nh©n xuÊt b¶n vµ lu hµnh nh÷ng Ên phÈm hay b¨ng, ®Üa vÒ vÊn ®Ò nµy díi d¹ng s¸ch hay nh÷ng bµi viÕt trªn b¸o, t¹p chÝ hay ®Üa h×nh... nh»m t¹o ra nguån th«ng tin phong phó vµ chÝnh x¸c cho c¸c doanh nghiÖp th«ng qua viÖc cung cÊp mét sè ®Þa chØ t vÊn ph¸p luËt ®¸ng tin cËy cho c¸c doanh nghiÖp.
§Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam sang Hoa Kú, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nãi riªng vµ c¸c c¬ quan qu¶n lý nãi chung ph¶i cã sù hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ thÞ trêng Hoa Kú, vÒ ®Æc ®iÓm cña ph¸p luËt còng nh chÝnh s¸ch cña Hoa Kú ®èi víi viÖc qu¶n lý nhËp khÈu hµng ho¸ tõ níc ngoµi vµo Hoa Kú. ViÖc nµy kh«ng cßn lµ c«ng viÖc cña doanh nghiÖp n÷a, mµ hiÖn nay nã ®· lµ c«ng viÖc quan träng cña Nhµ níc, cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Ó gióp doanh nghiÖp ViÖt Nam x©m nhËp thÞ trêng Hoa Kú. Nhµ níc cÇn ph¶i:
- Cho tuyªn chuyÒn, b»ng nhiÒu kªnh th«ng tin ®¹i chóng, b»ng nhiÒu h×nh thøc, vÒ thÞ trêng Hoa Kú, vÒ ph¸p luËt, vÒ chÝnh s¸ch nhËp khÈu cña Hoa Kú còng nh vÒ tiªu chuÈn chÊt lîng vµ thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng Hoa Kú.
- Thµnh lËp Quü hç trî xóc tiÕn viÖc t×m hiÓu thÞ trêng Hoa Kú vµ cö c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cã kh¶ n¨ng th©m nhËp thÞ trêng Hoa Kú ®i kh¶o s¸t b»ng nguån kinh phÝ hç trî cña Nhµ níc.
- ChÝnh phñ khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ tÝch cùc chñ ®éng ®i vµo thÞ trêng Mü nh më v¨n phßng ®¹i diÖn, ®¹i lý, ®Çu t liªn doanh s¶n xuÊt vµ kinh doanh t¹i thÞ trêng nµy.
Bªn c¹nh ®ã, th«ng qua th¬ng vô cña ViÖt Nam t¹i Mü, Bé Th¬ng m¹i ph¶i thu thËp vµ phæ biÕn th«ng tin vÒ thÞ trêng Mü cho c¸c doanh nghiÖp. §ång thêi, víi nh÷ng th«ng tin vÒ thÞ trêng nh nhu cÇu, ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt .... cña hµng ho¸, c¸c th«ng tin vÒ luËt ph¸p Mü, Bé Th¬ng m¹i vµ th¬ng vô ViÖt Nam t¹i Mü cÇn x©y dùng mét chiÕn lîc tæng thÓ vÒ thÞ trêng ®Ó gióp c¸c doanh nghiÖp trong viÖc ®Þnh híng s¶n xuÊt vµ x©y dùng chiÕn lîc cho riªng m×nh. C¸c doanh nghiÖp sÏ biÕt ®îc mÆt hµng nµo nªn s¶n xuÊt vµ víi chÊt lîng ra sao, víi møc gi¸ lµ bao nhiªu, ®èi thñ c¹nh tranh trªn thÞ trêng còng nh ph¬ng thøc c¹nh tranh cña c¸c ®èi thñ ...cã nh vËy míi cã thÓ hç trî tèt cho ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam vµ c¶ c¸c doanh nghiÖp Mü muèn lµm ¨n bu«n b¸n víi ViÖt Nam.
VÒ c«ng t¸c xóc tiÕn b¸n s¶n phÈm, Nhµ níc cÇn nhanh chãng thµnh lËp Côc Xóc tiÕn th¬ng m¹i ®Ó hç trî c¸c doanh nghiÖp trong lÜnh vùc th«ng tin vµ tiÕp thÞ. Chøc n¨ng cña Côc Xóc tiÕn th¬ng m¹i lµ phæ biÕn th«ng tin vµ tæ chøc xóc tiÕn c¸c ho¹t ®éng th¬ng m¹i. Trªn c¬ së chiÕn lîc x©m nhËp thÞ trêng ®· ®îc ho¹ch ®Þnh, Côc Xóc tiÕn th¬ng m¹i cã nhiÖm vô x©y dùng lé tr×nh hµnh ®éng cô thÓ ®Ó gióp c¸c doanh nghiÖp ®a hµng ho¸ ViÖt Nam ra thÞ trêng níc ngoµi.
1.3. N©ng cao h¬n n÷a vai trß cña c¸c HiÖp héi ngµnh hµng
Trong thêi gian võa qua, nhê cã sù hç trî cña c¸c hiÖp héi ngµnh hµng nh HiÖp héi chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu thuû s¶n (VASEP), mµ hµng ho¸ ViÖt Nam vµo thÞ trêng Mü ®· cã ®îc nhiÒu thµnh c«ng ®¸ng kÓ. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng cña c¸c HiÖp héi v·n cßn cã nhiÒu h¹n chÕ, cha thùc sù cã ®îc tiÕng nãi quyÕt ®Þnh, cha hç trî ®îc ®óng møc c¸c mÆt hµng còng nh xóc tiÕn th¬ng m¹i ViÖt Nam – Hoa Kú. Trong thêi gian tíi, c¸c HiÖp héi ngµnh hµng cña ViÖt Nam cÇn n©ng cao h¬n n÷a vai trß cña m×nh, gióp c¸c doanh nghiÖp cã ®îc nh÷ng th«ng tin vi m« vÒ ®èi t¸c vµ dù b¸o thÞ trêng. Cã sù phèi hîp, theo dâi gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong c¬ chÕ ®Þnh gi¸ xuÊt khÈu ®ång thêi víi viÖc ®Èy m¹nh c«ng t¸c kiÓm so¸t chèng gian lËn th¬ng m¹i.
1.4. Më cöa h¬n n÷a c¸c lÜnh vùc th¬ng m¹i dÞch vô, ®Æc biÖt lµ lÜnh vùc tµi chÝnh
Khi thi hµnh hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt Nam – Hoa Kú, ViÖt Nam ®· më cöa kh¸ th«ng tho¸ng tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc dÞch vô, tµi chÝnh,…C¸c nhµ cungcÊp níc ngoµi ®· ®îc phÐp cung cÊp trong hÇu hÕt c¸c ngµnh dÞch vô theo ph©n lo¹i cña HiÖp ®Þnh chung vÒ th¬ng m¹i dÞch vô cña WTO. Cã thÓ nãi lÜnh vùc dÞch vô lµ lÜnh vùc ViÖt Nam cã nhiÒu bíc ®i tÝch cùc, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc tµi chÝnh. Thêi gian qua c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô cña Mü ®· vµo ViÖt Nam nhng cha nhiÒu. V× vËy, trong thêi gian tíi, cÇn c¶i thiÖn nhiÒu h¬n n÷a lÜnh vùc nµy. Thùc tÕ lµ kh«ng cã c¸c ng©n hµng m¹nh th× doanh nghiÖp kh«ng thÓ vay tiÒn. Mét thÞ trêng tµi chÝnh ph¸t triÓn lµ nÒn t¶ng tèt ®Ó kinh doanh. T¬ng tù, kh«ng ph¸t triÓn lÜnh vùc b¶o hiÓm th× ch¼ng cã c¸c ho¹t ®éng hç trî doanh nghiÖp.
ViÖc më cöa lÜnh vùc tµi chÝnh cÇn ph¶i thùc hiÖn song song víi viÖc minh b¹ch ho¸ luËt lÖ, tr¸nh t×nh tr¹ng c¸c v¨n b¶n ph¸p lý cßn chång chÐo vµ kh«ng ®ång bé. Nhanh chãng ®a ra c¸c v¨n b¶n chung ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô. §iÒu nµy kh«ng chØ thóc ®Èy quan hÖ kinh tÕ – th¬ng m¹i song ph¬ng mµ cßn gióp c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam kinh doanh yªn t©m h¬n vµ cã hiÖu qu¶ h¬n.
1.5. §Èy m¹nh h¬n n÷a viÖc thùc hiÖn c¸c cam kÕt vÒ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ
HiÖn t¹i Mü vÉn ®a ViÖt Nam vµo danh s¸ch c¸c níc cÇn theo dâi vÒ vÊn ®Ò tu©n thñ vi ph¹m quyÒn së h÷u trÝ tuÖ. Do vËy, phÝa ViÖt Nam cÇn ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p ®Ó c¶i thiÖn t×nh h×nh nµy:
KiÓm so¸t chÆt chÏ viÖc thùc hiÖn tu©n thñ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ
Ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ song song víi viÖc c«ng bè réng r·i cho toµn d©n cïng hiÓu vµ thùc hiÖn
Cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c ngµnh c¸c cÊp trªn c¸c lÜnh vùc ®Ó cã thÓ tæ chøc tèt h¬n c«ng t¸c b¶o vÖ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ.
2. C¸c gi¶i ph¸p vi m«
2.1. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña hµng ho¸ ViÖt Nam
Mét trong nh÷ng khã kh¨n trong qu¸ tr×nh xuÊt khÈu sang thÞ trêng Mü cña c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu ViÖt Nam lµ n¨ng lùc c¹nh tranh cña hµng ho¸ ViÖt Nam cßn rÊt thÊp. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, do ®ã, muèn ®øng v÷ng tai thÞ trêng Mü cÇn cã c¸c biÖ ph¸p nh»m t¨ng søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ s¶n phÈm, ph¸t triÓn tiÒm n¨ng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu vµ ph¶i th©m nhËp ®îc vµo thÞ trêng Mü. §Ó lµm ®îc ®iÒu nµy c¸c doanh nghiÖp cÇn cã c¸c biÖn ph¸p:
- Ngoµi nh÷ng nguån ®Çu t trong níc, thu hót vµ tËn dông mét c¸ch tèi ®a c¸c nguån vèn ®Çu t níc ngoµi díi h×nh thøc vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi (FDI) hoÆc lµ vèn viÖn trî chÝnh thøc (ODA) vµo viÖc s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, ®Æc biÖt lµ c¸c nghµnh s¶n xuÊt sö dông c«ng nghÖ cao nh»m t¹o nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt lîng tèt vµ ®ång ®Òu, cã søc c¹ch tranh trªn thÞ trêng.
- Cïng víi gi¶i ph¸p vÒ vèn, kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm còng lµ mét biÖn ph¸p n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ trªn thÞ trêng Mü. C¸c doanh nghiÖp nhÊt thiÕt ph¶i ¸p dông ph¬ng ph¸p qu¶n lý chÆt chÏ tõ qu¶n lý doanh nghiÖp, qu¶n lý quy tr×nh s¶n xuÊt, chÊt lîng s¶n phÈm theo tiªu chuÈn quèc tÕ ISO 9000 vµ c¸c quy ®Þnh cña c¸c c¬ quan kiÓm so¸t chÊt lîng cña Mü ®èi víi nh÷ng mÆt hµng mµ m×nh tham gia kinh doanh.
- §Ó cã thÓ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶ cña hµng xuÊt khÈu ViÖt Nam trªn thÞ trêng Mü, c¸c doanh nghiÖp cÇn tËn dông ®Õn møc tèi ®a c¸c nguyªn phô liÖu s¶n xuÊt trong níc nh»m h¹n chÕ chi phÝ ®Õn møc thÊp nhÊt cã thÓ. MÆt kh¸c, hiÖn nay ViÖt Nam chñ yÕu xuÊt khÈu qua c¸c níc trung gian hoÆc gia c«ng cho c¸c doanh nghiÖp Mü. Tíi ®©y c¸c doanh nghiÖp cÇn ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸, tõng bíc chuyÓn viÖc xuÊt khÈu gi¸n tiÕp sang xuÊt khÈu trùc tiÕp cho phï hîp víi th«ng lÖ bu«n b¸n cña thÞ trêng Mü. Cïng lóc ®ã c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nªn më réng qui m« s¶n xuÊt ®Ó cã thÓ ®¸p øng ®îc nh÷ng ®¬n hµng cã khèi lîng lín. Trong ®iÒu kiÖn cha thÓ më réng qui m« s¶n xuÊt ngay th× c¸c doanh nghiÖp h·y liªn kÕt chÆt chÏ , cïng nhau ®¸p øng ®¬n hµng ®Ó kh«ng ph¶i ®i thuª gia c«ng l¹i tõ níc thø ba, t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp.
- C¬ cÊu hµng xuÊt khÈu còng cÇn ®îc c¶i thiÖn nÕu doanh nghiÖp muèn n©ng cao hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh hµng xuÊt khÈu. C¸c doanh nghiÖp nªn gi¶m xuÊt khÈu s¶n phÈm th« vµ s¬ chÕ, t¨ng tû träng c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn ngµy cµng s©u vµ tinh trong c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu nh»m lµm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸, ®ång thêi lµm gia t¨ng gi¸ trÞ hµng xuÊt khÈu vµ ®Èy nhanh tèc ®é t¨ng trëng kim ng¹ch xuÊt khÈu
2.2. N©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp so víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c trªn thÞ trêng Mü
§Ó lµm ®îc ®iÒu nµy, b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp cÇn nhËn thøc r»ng: cha bao giê doanh nghiÖp ViÖt Nam l¹i cã c¬ héi nh khi HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ®· ®i vµo hiÖu lùc. H¬n n÷a, muèn xuÊt khÈu vµo thÞ trêng Mü thµnh c«ng c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã ®ñ 4 ch÷ C ®ã lµ: Cam kÕt thùc hiÖn ®óng theo c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång (Commited); Cã ®ñ vèn lu ®éng (Cash); Cã s¶n phÈm vµ dÞch vô c¹nh tranh (Competitive); Cã n¨ng lùc vµ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt (Capability and Capacity). Víi c¸c doanh nghiÖp Mü nÕu doanh nghiÖp ViÖt Nam kh«ng ®ñ hµng giao ®óng h¹n, chÊt lîng kh«ng ®óng…th× ®ång nghÜa víi viÖc chÊm døt vÜnh viÔn sù hîp t¸c lµm ¨n. §ång thêi, søc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam l¹i kh«ng lín m¹nh, ®©y lµ mét khã kh¨n rÊt lín ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam.
Do vËy c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i ngay lËp tøc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp, th©m nhËp mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vµo thÞ trêng Mü nh:
- N©ng cao h¬n n÷a tr×nh ®é qu¶n lý doanh nghiÖp (®èi víi doanh nghiÖp xuÊt khÈu), n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm hµng xuÊt khÈu (®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt) b»ng c¸ch x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch nh: ®µo t¹o tÝch cùc h¬n n÷a ®éi ngò thî lµnh nghÒ , cã tri thøc. N©ng cao tr×nh ®é hiÓu biÕt vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô vµ ngo¹i ng÷. Vi tÝnh hãa c«ng t¸c qu¶n lý, t¨ng cêng nèi m¹ng néi bé trong c¸c doanh nghiÖp.
- Kh¶o s¸t thÞ trêng Hoa Kú tõ nhiÒu gãc ®é, b»ng nhiÒu ph¬ng ph¸p ®Ó x©y dùng chiÕn lîc s¶n xuÊt vµ/hoÆc chiÕn lîc xuÊt khÈu. C¸c doanh nghiÖp ph¶i hiÓu râ c¸c quy ®Þnh cña luËt ph¸p Mü, n¾m ®îc c¬ chÕ xuÊt khÈu hµng ho¸, dÞch vô sang Mü. Khi nghiªn cøu thÞ trêng, cÇn nghiªn cøu cô thÓ kh¸ch hµng cña m×nh lµ ai, kh¸ch hµng ®ã cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh ë thÞ trêng Mü thÕ nµo? Nh÷ng yªu cÇu vÒ s¶n phÈm cña thÞ trêng Êy nh thÕ nµo, lµm thÕ nµo ®Ó mäi ngêi biÕt vÒ s¶n phÈm cña m×nh, mäi ngêi sÏ chÊp nhËn mua víi gi¸ bao nhiªu?…C¸c doanh nghiÖp cã thÓ t×m hiÓu ®èi t¸c cña m×nh qua c¸c HiÖp héi ngµnh nghÒ, b¸o chÝ vÒ th¬ng m¹i, c¸ tæ chøc héi chî, c¸c c¬ quan nhµ níc,®Þa ph¬ng, c¸c trêng d¹y kinh doanh, c¸c nhµ chøc tr¸ch ë c¸c c¶ng biÓn, c¸c website,…®Ó phôc vô tèt nhÊt cho chiÓm lîc kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh.
- Ph¶i khai th¸c tèi ®a yÕu tè tÝch cùc cña s¶n phÈm doanh nghiÖp m×nh mang ®Õn cho mäi ngêi, tèt h¬n so víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh. §Æc tÝnh mµu s¾c, kiÓu d¸ng míi phï hîp víi giai cÊp thîng h¹ng…lµ nh÷ng c¸i cuh thÓ thÓ hiÖn lîi thÕ nµy, ®Æc biÖt lµ trªn mét thÞ trêng cã nhiÒu ngêi b¸n cïng lo¹i s¶n phÈm,dÞch vô nµy th× u thÕ riªng nhÊt lµ ®Æc tÝnh vÒ dÞch vô l¹i cµng quan träng.
- Cã chÝnh s¸ch ®èi víi viÖc t×m kiÕm nguån hµng cã thÓ chiÕm lÜnh thÞ trêng Hoa Kú.
-X©y dùng "thÞ trêng ng¸ch" nh»m tõng bíc gi÷ ®îc tÝn nhiÖm cña kh¸ch hµng, cñng cè vµ tiÕn tíi chiÕm lÜnh thÞ phÇn nhÊt ®Þnh.
2.3 VÒ vÊn ®Ò nh·n hiÖu vµ th¬ng hiÖu
VÊn ®Ò vÒ th¬ng hiÖu vµ nh·n hiÖu lµ vÊn ®Ò rÊt ®îc chó träng t¹i thÞ trêng Mü. Doanh nghiÖp ViÖt Nam muèn th©m nhËp thµnh c«ng vµo thÞ trêng Mü ph¶i x©y dùng cho m×nh mét th¬ng hiÖu uy tÝn
Doanh nghiÖp cÇn chñ ®éng ®¨ng ký th¬ng hiÖu víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng ®Ó tr¸nh bÞ c¸c c«ng ty, c¸ nh©n kh¸c lîi dông vµ lÊy c¾p th¬ng hiÖu
X©y dùng uy tÝn cho doanh nghiÖp ®Ó tõ ®ã n©ng cao uy tÝn cña th¬ng hiÖu. Nghiªm tóc thùc hiÖn c¸c cam kÕt trong hîp ®ång víi kh¸ch hµng Hoa Kú, còng nh c¸c níc kh¸c. Doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i ®Æc biÖt chó ý khi lµm ¨n víi c¸c doanh nghiÖp Mü, ph¶i cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin vÒ hµng ho¸ xuÊt khÈu sang Mü nÕu kh«ng hµng tíi Mü sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n, ®· ký kÕt hîp ®ång ph¶i thùc hiÖn nghiªm chØnh nÕu kh«ng sÏ dÉn tíi c¸c vô kiÖn c¸o phøc t¹p, g©y ¶nh hëng tíi uy tÝn còng nh hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ViÖt Nam.
2.4 T×m kiÕm thÞ trêng vµ ®èi t¸c tin cËy
§Ó cã thÓ th©m nhËp tèt h¬n vµo thÞ trêng Mü c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam rÊt cÇn t×m kiÕm c¸c nhµ ph©n phèi tin cËy, thiÕt lËp “®ång minh” t¹i thÞ trêng nµy, nhÊt lµ c¸c nhµ nhËp khÈu , c¸c nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ, tæ chøc th¬ng m¹i vµ ngêi tiªu dïng Mü, t¹o ®îc sù ñng hé cña hä, nhÊt lµ khi gÆp c¶n trë vµ rñi ro t¹i thÞ trêng nµy. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn ph¶i x©y dùng cho m×nh mét hÖ thèng ®èi t¸c tèt, hÖ thèng b¹n hµng tin cËy. Ph¶i t×m ®îc ®èi t¸c xung quanh c¸c khÝa c¹nh: §èi t¸c cã hiÓu biÕt, cã cËp nhËt ®îc th«ng tin vÒ H¶i quan, thuÕ ë Mü kh«ng? Cã kho dù tr÷, cã kh¶ n¨ng qu¶ng c¸o, ph©n phèi s¶n phÈm ë thÞ trêng Mü kh«ng? Cã quan hÖ tèt víi ®èi ph¬ng ngµnh hµng mµ s¶n phÈm dÞch vô tiªu thô kh«ng? Cã nh vËy míi ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp ViÖt Nam cã ®îc mét vÞ thÕ tèt h¬n trªn thÞ trêng Mü.
Doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn thiÕt lËp mét m¹ng líi ph©n phèi tin cËy, thùc hiÖn tèt c¸c c«ng viÖc qu¶ng c¸o tiÕp thÞ s¶n phÈm, cung cÊp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt vÒ nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng trªn thÞ trêng. Tuy nhiªn, còng ph¶i hÕt søc chó ý r»ng c¸c th«ng tin vµ qu¶ng c¸o hµng ho¸ trªn thÞ trêng Mü cÇn ph¶i râ rµng, minh b¹ch, kh«ng nªn nãi qu¸ c¸i mµ m×nh cã, vµ cÇn ®èi tho¹i trùc tiÕp khi cã nh÷ng th«ng tin sai lÖch vÒ hµng ho¸.
C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam còng nªn ®a d¹ng ho¸ hµng xuÊt khÈu vµo thÞ trêng Hoa Kú, kh«ng nªn tËp trung qu¸ nhiÒu vµo mét mÆt hµng, dÔ bÞ c¸c rµo c¶n th¬ng m¹i vµ rñi ro nh c¸ tra, c¸ ba sa, hµng t«m ®«ng l¹nh.
C¸c doanh nghiÖp còng cÇn chuÈn bÞ ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin theo yªu cÇu cña phÝa Mü cho c¸c hµng ho¸ xuÊt khÈu vµo thÞ trêng Mü còng nh ®ßi hái cã th«ng tin ®Çy ®ñ vÒ nguån gèc hµng nhËp khÈu tõ Mü, tuyÖt ®èi tr¸nh gian lËn nÕu muèn hµng ho¸ vµo Mü ®îc gi¶i phãng nhanh.
ViÖc kiÓm tra vµ x¸c ®Þnh ®èi t¸c trong th¬ng m¹i vµ ®Çu t còng rÊt quan träng. Khi ®èi t¸c míi ma m×nh cha biÕt th× cÇn chñ ®éng yªu cÇu hä cung cÊp th«gn tin, sau ®ã cÇn cö c¸n bé ®iÒu tra l¹i, x¸c ®Þnh tÝnh ch©n thùc cña th«ng tin. Trêng hîp cÇn thiÕt cã thÓ nhê Bé ngo¹i giao hay c¸c §¹i sø qu¸n cña tõng níc gióp ®ì, thùc hiÖn hiÖu qu¶.
Ngoµi ra, doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn chñ ®éng t×m hiÓu n¾m b¾t c¸c th«ng tin vÒ thÞ trêng còng nh luËt ph¸p Mü, cã nh vËy c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam khi tham gia vµo bu«n b¸n víi Hoa Kú míi cã thÓ tr¸nh ®îc nh÷ng rñi ro kh«ng ®¸ng cã.
Nh÷ng gi¶i ph¸p trªn kh«ng thÓ thùc hiÖn t¸ch rêi, mµ cÇn ®îc thùc hiÖn mét c¸ch ®ång bé, cã sù phèi kÕt hîp víi nhau mét c¸ch chÆt chÏ. ViÖt Nam cÇn ngay lËp tøc thùc hiÖn ®Ó ®Èy m¹nh h¬n n÷a quan hÖ th¬ng m¹i víi Hoa Kú , tõ ®ã gióp cho ViÖt Nam dÔ dµng héi nhËp h¬n víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi.
KÕt luËn
Trong c«ng cuéc ®æi míi nh»m héi nhËp kinh tÕ ViÖt Nam víi kinh tÕ thÕ giíi , th× lµm thÕ nµo ®Ó hµng hãa cña ViÖt nam th©m nhËp vµ cã chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ trêng Hoa Kú lµ vÊn ®Ò bøc xóc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam. HiÖp ®Þnh Th¬ng m¹i ViÖt Nam- Hoa Kú chÝnh thøc cã hiÖu lùc ®· më ra mét bíc ph¸t triÓn míi, thay ®æi c¶ vÒ lîng còng nh vÒ chÊt trong quan hÖ th¬ng m¹i gi÷a hai níc. HiÖp ®Þnh Th¬ng m¹i ViÖt Nam-Hoa Kú cã hiÖu lùc còng ®a ®Õn cho c«ng n«ng nghiÖp ViÖt Nam nhiÒu c¬ héi míi cïng nhiÒu th¸ch thøc kh«ng ph¶i dÔ dµng vît qua. ThuËn lîi ë chç hµng hãa cña ta ®ang trµn vµo Hoa Kú víi møc thuÕ rÊt thÊp vµ phi h¹n ng¹ch nªn kh¸ch hµng cã thÓ mua sè lîng kh«ng h¹n chÕ tÊt c¶ c¸c chñng lo¹i hµng; NhiÒu mÆt hµng thÕ m¹nh cña ta chÊt lîng tèt, mÉu m· ®a d¹ng ®· thu hót ®îc sù chó ý cña ngêi tiªu dïng Mü. Th¸ch thøc ë chç ®a sè c¸c doanh nghiÖp cña ta cha cã sù chuÈn bÞ thùc sù kü cµng cho thÞ trêng Mü nªn kh¶ n¨ng ®¸p øng cho c¸c ®¬n hµng lín cßn h¹n chÕ ; ViÖc thiÕu hiÓu biÕt, thiÕu th«ng tin vÒ ph¸p luËt trong ho¹t ®éng th¬ng m¹i cña Hoa Kú còng ®ang lµ lùc c¶n lín, rñi ro cao ®èi víi phÝa ViÖt Nam. NhiÒu doanh nghiÖp cha cã hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng theo tiªu chÈn ISO-9000, m«i trêng theo tiªu chuÈn ISO-14000, tiªu chuÈn tr¸ch nhiÖm x· héi SA-8000 nªn dï cã kh¸ch hµng còng kh«ng triÓn khai ®îc; Kh¶ n¨ng cung cÊp nguyªn liÖu trong níc cha cao vµ cha phong phó nªn cßn phô thuéc chñ yÕu vµo nhËp ngo¹i rÊt kÐm chñ ®éng vµ l¹i kh«ng ®îc hëng u ®·i GSP; Trong mét vµi n¨m tíi khi chÕ ®é h¹n ng¹ch ®îc b·i bá th× Trung Quèc sÏ lµ ®èi thñ lín c¹nh tranh trùc tiÕp, c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam cÇn biÕt râ : Trung Quèc cã thÓ s¶n xuÊt ®îc mäi thø víi gi¸ rÊt rÎ.
§Ó chuÈn bÞ cho m×nh mét "hµnh trang nhÊt ®Þnh" trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh khèc liÖt hiÖn nay vµ trong t¬ng lai , viÖc t×m hiÓu c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt Hoa Kú, c¸c chÝnh s¸ch xuÊt nhËp khÈu cña Hoa Kú còng nh c¸c quy ®Þnh ®iÒu tiÕt th¬ng m¹i hµng ho¸ trong HiÖp ®Þnh lµ ®iÒu quan träng tríc tiªn ®èi víi mäi ngµnh, mäi cÊp, ®èi víi c¬ quan qu¶n lý, c¸c c¬ quan ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, c¸c nhµ nghiªn cøu còng nh c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. Thªm vµo ®ã viÖc ®Çu t më réng quy m« s¶n xuÊt, ®Çu t chiÒu s©u n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, ®Çu t cho lÜnh vùc qu¶n lý chÊt lîng , m«i trêng, vv…lµ yªu cÇu bøc xóc. §ång thêi c«ng t¸c xóc tiÕn th¬ng m¹i, ho¹t ®éng Marketing t¹i thÞ trêng Hoa Kú còng cÇn ®îc quan t©m ®óng møc. ChØ cã nh vËy nh·n hiÖu “Made in Vietnam” míi t×m ®îc chç ®øng vµ ®øng v÷ng trªn thÞ trêng Hoa Kú. NÕu lµm ®îc ®iÒu nµy xuÊt khÈu cña ViÖt nam ®· cã “®Çu ra” rÊt lín vµ rÊt æn ®Þnh.
Néi dung cña nh÷ng vÊn ®Ò ®îc ®Ò cËp trong ®Ò tµi sÏ phÇn nµo gióp cho tÊt c¶ nh÷ng ai quan t©m, cã ®îc c¸i nh×n kh¸i qu¸t nhÊt vÒ thùc tr¹ng th¬ng m¹i ViÖt Nam - Hoa Kú trong thêi gian qua, ®Æc biÖt lµ kÓ tõ sau khi HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i song ph¬ng cã hiÖu lùc, còng nh c¸c biÖn ph¸p thóc ®Èy th¬ng m¹i gi÷a hai níc trong thêi gian tíi. §©y lµ vÊn ®Ò réng, do ®ã, nh÷ng néi dung ®îc ph©n tÝch trong ®Ò tµi nµy sÏ lµ cô thÓ h¬n, chuyªn s©u h¬n, nÕu ®îc ®Çu t thêi gian vµ thêi lîng ®Çy ®ñ h¬n n÷a.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
b13.doc
